Embed Size (px)
Citation preview
คมอคายสขภาพแพทยวถธรรม
สขภาพพงตนแนวเศรษฐกจพอเพยงโดย หมอเขยว ( ใจเพชร กลาจน )
ศนยเรยนรสขภาพพงตนตามแนวเศรษฐกจพอเพยงสวนปานาบญ
๑๑๔ หม ๑๑ ต.ดอนตาล อ.ดอนตาล จ.มกดาหาร ๔๙๑๒๐www.morkeaw.com/ www.morkeaw.net
งานแพทยวถธรรมกลมงานเวชกรรมสงคม โรงพยาบาลอ�านาจเจรญ
2 คมอคายสขภาพแพทยวถธรรม
๔... ทมาของแพทยวถธรรม๕... เปาหมายของการจดอบรม๖... การเตรยมตวกอนเขารบการอบรม๗... ขอควรทราบและปฏบตเมอมาเขาคายสขภาพ๘.. ตารางกจกรรมเขาคายสขภาพหลกสตรอบรม ๗-๑๐ วน๙... เทคนคการดแลสขภาพ ๙ ขอ หรอยา ๙ เมด๑๐... อาการเจบปวยแยกตามภาวะไมสมดลรอน-เยนได ๕ กลมอาการ
๑๑... หลกปฏบตในการรบประทานอาหาร เพอสขภาพทด ๑๓... ประเภทของอาหารแบงตามฤทธรอน-เยน๑๔... สาเหตความเสอม/ความเจบปวย/อาการไมสบาย๑๕.. การปรบพฤตกรรม เพอสขภาพทดตามหลกแพทยวถธรรม๒๓... พฤตกรรมรอน-เยน๓๑... สตรอาหารปรบสมดลตามหลกแพทยวถธรรม๓๒... ลกษณะของผปฏบตธรรมแบบพรหม ๔ หนา
๓๔... ขจดโรคดวยการดบ พรหม ๓ หนา๓๕... คายสขภาพพงตน เนน...ธรรมชาตบ�าบด
สารบญ
Dhammaintrend รวมเผยแพรและแบงปนเปนธรรมทาน
หมอเขยว : ใจเพชร กลาจน 3
สารบญ
๓๖... บทพจารณาอาหาร๓๗... บทสวดมนต๔๓... บทเพลงชดหวใจคณธรรม : แดเธอและผองชน๔๔... บทเพลงชดหวใจคณธรรม : แดเธอเพอนขวญ๔๕... บทเพลงชดหวใจคณธรรม : หวใจคณธรรม ๔๖... บทเพลงชดถนนคนกลาด : แดเธอ...ผถอคนธง๔๗... บทเพลงชดถนนคนกลาด : มารชพลงชวต๔๘... บทเพลงชดถนนคนกลาด : ร�าวงสวนปานาบญ๕๐... บทเพลงชดถนนคนกลาด : วถธรรมบ�าบด๕๑... บทเพลงชดถนนคนกลาด : แรงใจเพอมวลชน๕๒... มาเปนจตอาสาแพทยวถธรรมกนเถอะ๕๔... การตดตอสมครเขาคาย๕๔... การเดนทางจากกรงเทพฯ (หมอชต)๕๕... แผนทการเดนทางจาก กทม.๕๖... คนหาขอมลเพมเตมไดจาก...๕๘... ประวตหมอเขยว
จดพมพโดย ศนยสขภาพสวนปานาบญมกราคม ๒๕๕๕
www.morkeaw.comwww.morkeaw.net
http://www.facebook.com/fanclubmorkeaw
4 คมอคายสขภาพแพทยวถธรรม
ทมาของแพทยวถธรรม
“หมอเขยว” ใจเพชร กลาจน เปนผบรณาการองคความรหลกแพทยวถธรรมตามแนวเศรษฐกจพอเพยง โดยมสาเหตมาจากสถานการณปญหาสขภาพของประเทศไทย ๓ ประการหลก ไดแก ๑. ปรมาณผ ป วย ชนดของความเจบปวย และความรนแรงของการเจบปวยโดยรวมเพมมากขน ๒. คาใชจายในการแกไขปญหาความเจบปวยเพมมากขน ๓. ยงนบวนประชาชนกยงมศกยภาพทนอยลงในการดแลแกไขปญหาสขภาพดวยตนเอง ( พงตนเองไมไดหรอพงตนเองไดนอย ) หลกแพทยว ถธรรมตามแนวเศรษฐกจพอเพยง เป นการดแลสขภาพแบบพงตนทน�าเอาจดดของวทยาศาสตรสขภาพ แผนปจจบน แผนไทย แผนทางเลอก และแผนพนบาน รวมถงหลก ๘ อ.เพอสขภาพทดของสถาบนบญนยม มาบรหารจดการ องค ความร ประยกต ผสมผสาน บรณาการดวยพทธธรรม และปรชญาเศรษฐกจพอเพยง โดยใหเหมาะสมและสามารถแกไขหรอลดปญหาสขภาพทตนเหต ณ สภาพสงคม สงแวดลอมในปจจบน น�าไปสการปฏบตท ประหยด ปลอดภย เรยบงาย ไดผลเรว แกปญหาทตนเหต พงตนเองได ใชทรพยากรในทองถนเปนหลก และมความยงยน
ตวชวดการมสขภาพทดฉบบยอของหมอเขยว คอ สบาย เบากาย มก�าลง เปนอยผาสก
หมอเขยว : ใจเพชร กลาจน 5
เปาหมายของการจดอบรม
๑. เรยนรกลไก การเกด และการหายของโรคตางๆ โรคเหลานไมนากลวอยางทคด บรรเทา หรอหายไดดวยการปรบสมดลของรางกายและจตใจ ๒. เรยนรวธปฏบตเพอปองกนโรค ควบคมโรค สงเสรม และฟนฟสขภาพ ดวยเทคนค ๙ ขอ ส�าหรบผปวยทมโรคหรออาการเจบปวยตางๆ เชน มะเรง เนองอก เบาหวาน ความดนโลหตสง ไขมนสง โรคหวใจ หอบหด ไตเสอม ภมแพ ปวดตามขอ ปวดเมอย บวม แดง รอนตามรางกาย และผปวยทมภมตานทานนอย เปนตน ๓. เรยนร เทคนคการรบประทานอาหาร ตามล�าดบการยอยงาย คมครองเซลล และมารจกอาหารปรบสมดล ๔. มารจก ผก ผลไม สมนไพร และกลมอาหารฤทธรอน-ฤทธเยน ๕. เรยนรการท�าน�าสมนไพร และการปรงอาหารเพอปรบสมดลรอน-เยน ๖. เรยนรกายบรหาร โยคะ กดจดลมปราณ ตามอวยวะตางๆ เพอชวยสงเสรมและฟนฟสขภาพ ๗. เรยนรการระบายพษออกจากรางกาย ดวยวธตาง ๆตามหลกแพทยวถธรรม ๘. เรยนรวธดบโลก ( โรค ) รอน ดวยวถแหงพรหม ๙. เพอใหทกทานมาเปนหมอดแลและบ�าบดสขภาพตนเอง โดยไมตองพงยา หรอลดการใชยา
หมอทดทสดในโลก คอตวคณเอง
6 คมอคายสขภาพแพทยวถธรรม
ท�ำควำมผำสกทตน สอนคนทศรทธำ
การเตรยมตวกอนเขารบการอบรม
๑. ฝกลดหรองดการรบประทานเนอสตว และลดการปรงแตงรสอาหารจากเดมใหจดลง ประมาณ ๑-๒ สปดาห ๒. เตรยมของใชสวนตวทจ�าเปน ( มง ผาหม เสอ จาน ชาม แกวน�า มใหยมใช) ๓. เตรยมเสอผาสวมใสสบาย แตงกายสภาพ ( หามสวมเสอผารดรป คอลก ขาสน แขนกด ) และน�าเสอมกระดมหนามา ๑ ตว ส�าหรบสวมขณะท�ากวซา ๔. ควรมาถงคายกอนวนอบรม ๑ วนเทานน และไมควรเกน ๑๘.๐๐ น. ของวนนน และอบรมจนครบตามก�าหนด เพอผลตอสขภาพของทานเอง ๕. เตรยมเงนมาพอสมควร เผอวาทานตองการซอต�ารา สอการเรยนร ผลตภณฑ หรออปกรณใชในการดแลสขภาพตวเอง ซงทางศนยมไวบรการ ๖. เอกสารทตองน�ามา บตรประชาชน หรอบตรททางราชการออกให เพอแสดงตวตอเจาหนาทขณะลงทะเบยนเขาคาย
**หมายเหต : อาหารในคายสขภาพเปนอาหารปรบสมดล รสชาตคอนขางจด ไมมสวนประกอบของ เนอสตว นม ไข และน�ามน เพอใหเกดผลดตอสขภาพ ควรรบประทานอาหารทจดให หากน�าอาหารตดตวมา ตองไมมเนอสตว
ทางศนยฯ ไมคดคาใชจายในการอบรม
หมอเขยว : ใจเพชร กลาจน 7
ขอควรทราบและปฏบตเมอมาเขาคายสขภาพ ๑. ลงทะเบยนพรอมยนบตรประชาชน รบปายชอตดหนาอก ๒. ยมเครองนอน เครองใชในการรบประทานอาหาร ( ถาไมไดเตรยมมา ) ๓. ทนเปนศนยเรยนรสขภาพพงตนเอง มใชสถานทรกษาพยาบาล จะรบผอบรมเฉพาะชวงเวลาจดคายเทานน ๔. ผปวยทชวยตวเองไมได ตองมญาตมาดแลดวย ๕. ผปวยหนก หรอผปวยทมโรคตดตอ ขอใหสงญาตมาอบรมแทน ๖. โปรดแตงกายสภาพเรยบรอยเวลาอยในคาย งดสวมกระโปรง หรอกางเกงทสนมาก เสอสายเดยว หรอเสอผารดรป เตรยมกางเกงทสวมสบายส�าหรบฝกโยคะ ๗. หามสบบหรและสงเสพตดในศนยฯ เดดขาด ๘. กรณาอยาน�าเนอสตว เขามารบประทานในศนยฯ ๙. ชวงเขาคายควรรบประทานอาหารตามทศนยฯ จดให ๑๐. กรณาชวยกนประหยดการใชน�า-ไฟฟา ๑๑. รกษาความสะอาดภายในศนยฯ และหามน�าสตวทกชนดเขามาภายในศนยฯ ๑๒. ทงขยะใหถกท แยกขยะสด ขยะแหง ( ขยะสดจะน�าไปท�าปยเพอปลกผก ) ๑๓. หามประกอบธรกจทหารายไดกบผปวยในศนยฯ ขอใหมน�าใจ เกอกล แบงปน ดแลกนโดยไมคดคาตอบแทน ๑๔. ขอความรวมมอทกทานตรวจสขภาพพนฐาน ไดแก การชงน�าหนก วดรอบเอว วดความดนโลหต (ฟร) กรณทตองการตรวจพเศษ ไดแก ไขมนในเลอด คาการท�างานของตบ ไต หรอไทรอยด ทางโรงพยาบาลอ�านาจเจรญไดจดบรการไว โดยคดคาบรการตามรายการทตรวจ ออกใบเสรจรบเงนตามระเบยบราชการ ๑๕. กรอกขอมลลงในใบประเมนผลการเขาคาย สงใหเจาหนาทหลงจบคาย
8 คมอคายสขภาพแพทยวถธรรม
ตารางกจกรรมเขาคายสขภาพหลกสตรอบรม ๗-๑๐วน
เวลา
๐๓.๔๕ น.
๐๔.๓๐-๐๕.๓๐ น.
๐๕.๓๐-๐๖.๐๐ น.
๐๖.๐๐-๐๗.๑๕ น.
๐๗.๑๕-๐๘.๐๐ น.
๐๘.๐๐-๑๐.๐๐ น.
๑๐.๐๐ -๑๑.๓๐ น.
๑๑.๓๐-๑๓.๐๐ น.
๑๓.๐๐-๑๘.๐๐ น.
๑๘.๐๐-๑๙.๐๐ น.
๑๙.๐๐-๒๐.๐๐ น.
๒๐.๐๐-๒๑.๐๐ น.
๒๑.๐๐ น.
หมายเหต ๑. วนแรกของการอบรม : เรมปฐมนเทศ ๐๙.๐๐ น.๒. วนท ๒ และวนรองสดทายของคาย มการตรวจสขภาพ๓. วนสดทายของการอบรม : แลกเปลยนประสบการณการดแลสขภาพ ตอบแหลกกอนแหกคาย รบประทานอาหาร กลบบาน ๑๓.๐๐ น. ๔. ตารางกจกรรมอาจมการเปลยนแปลงตามความเหมาะสม ณ เวลานนๆ
น�าสมนไพร ผลไม ผกสด(รบประทานกบสมต�าหรอผก)
ขาวและกบขาว ถวตมและน�าแกงจด
กจกรรม
ตนนอน ปลกดวยเสยงธรรมะ เสยงเพลง
สวดมนต นงสมาธ ฟงธรรม
เดนเรว / เรมบ�าเพญบญฐานครว และฐานคลอโรฟลล
ฝกโยคะ กดจดลมปราณ
รบประทานอาหารปรบสมดล
ดแลตนเอง หรอบ�าเพญบญตามฐานงานตางๆ
การบรรยายแพทยวถธรรม หรอการแลกเปลยนเรยนร
รบประทานอาหารปรบสมดล ตามล�าดบการยอย
การบรรยายแพทยวถธรรม หรอการแลกเปลยนเรยนร
รบประทานอาหารปรบสมดล
กจกรรมดแลตนเอง / แลกเปลยนเรยนร / ดแลสขภาพ
เตรยมตวเขานอน
ปดไฟ งดการใชเสยง แลวเขานอน
หมอเขยว : ใจเพชร กลาจน 9
เทคนคการดแลสขภาพ ๙ ขอ หรอยา ๙ เมด
การดแลสขภาพพงตนแนวเศรษฐกจพอเพยงตามหลกการแพทยวถธรรม เพอสงเสรมสขภาพ เปนการปองกนโรค ควบคมโรค สงเสรมสขภาพ และฟนฟสขภาพส�าหรบประชาชน ทงผมสขภาพด และผปวยดวยโรค หรออาการเจบปวยตางๆทไมใชอบตเหตรนแรง มเทคนคปฏบตดงน ๑. การรบประทานสมนไพรปรบสมดล ๒. กวซา หรอขดซา หรอขดพษ หรอขดลม ๓. การสวนลางล�าไสใหญ (ดทอกซ) ๔. การแชมอแชเทา หรอสวนทไมสบายในน�าสมนไพร ๕. การพอก ทา หยอด ประคบ อบ อาบ เชดดวยสมนไพรทถกกน ( ใชแลวรสกสบาย ) ๖. การออกก�าลงกาย กดจดลมปราณ โยคะ กายบรหารทถกตอง ๗.การรบประทานอาหารปรบสมดลรางกาย ๘. ใชธรรมะ ละบาป บ�าเพญบญ เพมพนใจไรกงวล ๙. รเพยรรพกใหพอด ทานอาจเลอกท�าขอใดขอหนง หรอท�าหลายขอรวมกนในแตละวนตามแตสภาพรางกาย หรอการทเลาเบาบางของความเจบปวยในแตละทาน
ดงท พระพทธเจาตรสวา ละเหตทกขไดเปนสขในททงปวง (พระไตรปฎก เลมท ๒๕ ขอ ๕๙ ) ละทกขทงปวงไดเปนความสข (พระไตรปฏก เลมท ๒๕ ขอ ๓๓ ) จะเหนไดวา พระพทธเจาพบวา การดบทกขทตนเหตจะท�าใหทกขดบและเกดความสขขน
10 คมอคายสขภาพแพทยวถธรรม
อาการเจบปวยแยกตามภาวะไมสมดลรอน-เยนได ๕ กลมอาการ
ตวอยางอาการเดนทมกเกดเมอมภาวะรอนเกน ปากคอแห ง กระหายน� า ปวดบวม แดง รอน ตงแขง มนชา ผนคน อจจาระแขง ปสสาวะเขมปรมาณนอย แผลพพอง ก�าลงตก ออนเพลย เสนเลอดขยาย ชพจรเตนแรง เมอมภาวะรอนเกน ใหแกดวยการใชสงทมฤทธเยนเทาทรสกสบาย ลดหรองดสงทมฤทธรอนเทาทรสกสบาย ตวอยางอาการเดนทมกเกดเมอมภาวะเยนเกน ปากคอชม ไมกระหายน�า รสของน�าจดผดปกต ปวด เหยว ซดเยน ตงแขง มนชา ทองอด หวตอ มอเยน เทาเยน หนาวสน ปสสาวะใสปรมาณมาก อจจาระเหลว ก�าลงตก ออนเพลย เสนเลอดหดตว ชพจรเตนเบา ถามภาวะเยนเกน ใหแกดวยการใชสงทมฤทธรอนเทาทร สกสบาย ลดหรองดสงทมฤทธเยนเทาทรสกสบาย ตวอยางอาการรอนเกนและเยนเกนทเกดขนพรอมกน มไขสง แตหนาวสน หรอเยนมอ เยนเทา, ปวดศรษะ ตวรอนรวมกบทองอด, ปวด บวม แดง รอน รวมกบ มนชา หนาวสน เปนตน วธแกภาวะรอนเกนและเยนเกนเกดขนพรอมกน คอใชสงทมฤทธเยน โดยผานไฟหรอกดน�ารอนใสหรออาจผสมสงทมฤทธรอนเทาทร สกสบาย ลดหรองดสงทมฤทธเยนสดเทาทรสกสบาย กลมอาการของภาวะรางกายทมสาเหตเกดจากรางกายรอนเกน ตกลบเปนอาการเยนเกน (เยนหลอก) คอตนเหตจากรอนแตมสภาพตกลบจนเกดอาการเยนเกน เมอ
หมอเขยว : ใจเพชร กลาจน 11
ใชสงทมฤทธรอนแก อาการจะยงแยไปกวาเดม แตพอใชสงทมฤทธเยนกลบ รสกสบาย กใหใชสงทมฤทธเยน เพราะตนเหตเกดจากรอน กลมอาการของภาวะรางกายทมสาเหตเกดจากรางกายเยนเกน ตกลบเปนอาการรอนเกน (รอนหลอก) คอ ต นเหตจากเยนแตมสภาพตกลบจนเกดอาการร อนเกน เมอใชสงทมฤทธเยนแก อาการจะยงแยไปกวาเดม แตพอใชสงทมฤทธรอนกลบร สกสบาย กใหใชสงทมฤทธรอน เพราะตนเหตเกดจากเยน การดบทกขทตนเหตจะท�าใหทกขดบและเกดความสขขน อาการรอนหรอเยนเกนใดทมลกษณะเดนซ�ากน เวลาวนจฉยแยกภาวะรอนเยน ใหสงเกตอาการอนๆ ทแตกตางกนประกอบการวนจฉย หรอวนจฉยจากพฤตกรรมรอนเยน
หลกปฏบตในการรบประทานอาหาร เพอสขภาพทด
คอรบประทานอาหารตามล�าดบในปรมาณทพอด และฝกเคยวอาหารใหละเอยดกอนกลนลงคอใหได ล�าดบการรบประทานอาหาร ๖ ขนตอน ในมอหลก ๑ มอ ตอวน ดงน กรณมภาวะรอนเกน ๑. ดมน�าสมนไพรปรบสมดล เชน ดมน�าสมนไพรฤทธเยนตางๆหรอทเรยกวาคลอโรฟลลสดจากธรรมชาต เชน น�ายานาง ประมาณ ๑/๒-๑ แกว อาจผานไฟใหอ น หรอกดน�ารอนใส หรอผสมสมนไพรฤทธรอนส�าหรบผทมภาวะรอนและเยนเกดพรอมกน แตถามภาวะเยนเกนอยางเดยวกดมน�าสมนไพรฤทธรอน ๒. รบประทานผลไมฤทธ เยน เช น กลวยน�าว า แกวมงกร กระทอน สบปะรด สมโอ แตงโม แตงไทย แคนตาลป โดยรบประทานเทาทร สกสดชนสบาย
12 คมอคายสขภาพแพทยวถธรรม
๓. รบประทานผกฤทธเยน เชน ออมแซบ ผกบ ง แตงตางๆ ผกกาดขาว ผกกาดหอม ถวงอก บวบก มะเขอยาว มะเขอเทศ เปนตน อาจรบประทานเปนสลดผก รบประทานกบสมต�า หรอน�าพรก หรอย�าวนเสน หรออาหารอนๆ ทปรงรสไมจดเกนไป ( ปรงรสดวยเกลอดกวาน�าปลา ซอว ) ใชมะนาว มะขามเปยก กรณไมคอยมฟนเคยว หรอออนแรงออนเพลยไมชนกบผกสด ควรใชวธการปนผกฤทธเยนใสกบผลไมฤทธเยน โดยปนใสน�าเปลาหรอน�าสมนไพรฤทธเยน สดสวนของผกผลไมและสมนไพรตามสภาพรางกายทร สกรบประทานไดงายและมพลงชวต ๔. รบประทานขาวเจาพรอมกบขาว โดยรบประทานขาวกลองหรอขาวซอมมอพรอมกบกบขาว ใหใชผกฤทธเยนในการปรง เชน บวบ ใบต�าลง กะหล�าดอก ดอกขจร ขาวโพด มะรม หวไชเทา เปนตน ปรงเปนย�าผก ผกลวก นง ตม แกงจด แกงออม ผดดวยน�าแทนน�ามน งดหรอลดการปรงทท�าใหเกดความรอนมาก เชน เผา ปง ยาง อบ ผดดวยน�ามน ปรงรสจด เปนตน ๕. รบประทานตมถวหรอธญพชฤทธเยน เชน ถวขาว ถวเขยว ถวเหลอง ลกเดอย โดยหมนเวยนชนดในแตละวน ๖. รบประทานแกงจด หรอน�าตมถว หรอน�าอ น ลางคอแทนน�าเปลา ปดทายในมออาหาร หรออมน�าเปลาใหร สกอ นแลวคอยกลน ท�าใหระบบการยอยท�างานด กรณมภาวะเยนเกน เพมอาหารหรอสมนไพรทมฤทธรอน ลดหรองดสงทมฤทธเยนเทาทร สกสบาย กรณมภาวะรอนและเยนเกนเกดพรอมกน ใหใชอาหารหรอสมนไพรทมฤทธเยน โดยผานไฟ หรอกดน�ารอนใส หรออาจผสมสงทมฤทธรอนเทาทร สกสบาย ลดหรองดสงทมฤทธเยนสดเทาทร สกสบาย กรณมภาวะรอนหลอก แกโดยใชสงทมฤทธรอน กรณมภาวะเยนหลอก แกโดยใชสงทมฤทธเยน
หมอเขยว : ใจเพชร กลาจน 13
ประเภทของอาหารแบงตามฤทธรอน-เยน
อาหารฤทธเยน กลมคารโบไฮเดรต ไดแก วนเสน เสนขาว และขาวขาว เปนกลมคารโบไฮเดรตทใหพลงงานความรอนนอยทสด (เพราะวตามนและแรธาตนอย แตเคลอนทและดดซมเรวทสด) โดยทวไปควรกนขาวซอมมอหรอขาวกลองเปนหลกในปรมาณทสบาย เบากาย มก�าลง เนองจากมวตามนและแรธาตมาก ถากนนมากเกนไปจะท�าใหรอนเกน กลมโปรตน ไดแก ถวขาว ถวเขยว ถวเหลอง ลนเตา โชเลยขาว ลกเดอย เหดฟาง เหดนางฟา เหดหหน เหดขอนขาว เหดลม (เหดบด) เหดตาโล เหดตนตกแก เปนตน กลมผก ไดแก ออมแซบ ผกบง ต�าลง กานตรง ผกหวานบาน ผกหวานปา บวบ ฟก แฟง แตงตาง ๆมะละกอดบ มะเขอเปาะ สายบว หยวกกลวย ยอดฟกแมว ผกกาดหอม (ผกสลด) ผกกาดขาว กวางตง เปนตน กลมผลไม ไดแก มงคด มะยม แตงโม แตงไทย แคนตาลป สบปะรด สมโอ สมเชง กลวยน�าวา กลวยหกมก แกวมงกร กระทอน พทรา ชมพ มะมวงดบ แอปเปล น�ามะพราวออน สาล ลางสาด สตรอวเบอรร ทบทมขาว ลกพลบ มะละกอดบ มะละกอหาม มะขามดบ เปนตน อาหารฤทธรอน กลมคารโบไฮเดรต ไดแก ขนมปง ขาวเหนยว ขาวแดง ขาวด�า ขาวอารซ ขาวสาล ขาวบารเลย เผอก มน กลอย อาหารหวานจด ขนมกรบกรอบ บะหมซอง เปนตน กลมไขมน ไดแก ร�าขาว งา เนอมะพราว กะท เมลดทานตะวน เมลดอลมอนดเมลดฟกทอง เมดมะมวงหมพานต น�ามนพช น�ามนสตว เปนตน
14 คมอคายสขภาพแพทยวถธรรม
กลมโปรตน ไดแก เนอ นม ไข เหดโคน เหดหอม เหดหลนจอ ถวด�า ถวแดง ถวลสง ถวทอดทกชนด โปรตนจากพชและสตวทหมกดอง เชน เตาเจยว ซอว น�าปลา ปลารา เปนตน กลมผก ไดแก ผกทมรสเผด เชน กระชาย กะเพรา ยหรา พรก โหระพา แมงลก กยชาย ตนหอม หอมใหญ หอมแดง กระเทยม ผกช พรกไทย ขง ขา ขมน ไพล ใบมะกรด ตะไคร เครองเทศ เปนตน พชทรสไมเผด เชน คะนา ถวฝกยาว โสมจน แปะต�าปง ฟกทองแก ใบปอ ผกโขม หนอไม ชะอม เปนตน กลมผลไม ไดแก กลมผลไมทใหน�าตาล วตามน หรอธาตอาหารทน�าไปสขบวนการเผาผลาญเปนพลงงานความรอนทมาก เชน ฝรง สมเขยวหวาน ขนน ลนจ ล�าไย เงาะ ทเรยน สละ ละมด เปนตน
สาเหตความเสอม/ความเจบปวย/อาการไมสบาย สาเหตหลกใหญ ๔ ประการ และวธแกไข
สาเหต วธแกไข
๑. รอน-เยนไมสมดล ๑. ท�าความสมดลรอน-เยน
๒. ท�าบาป ๒. ละบาป
๓. ไมท�าบญ ๓. บ�าเพญบญ
๔. เพมพนความวตกกงวล ๔. เพมพนใจไรกงวล
ความไมสมดลทง ๔ ประการ เกดจากรากเหงาเดยวกน คอ กเลส ( ความโลภ โกรธ หลง ) ในจตใจตนเองทท�ารายตนเอง แลวไมรจกวธปฏบตเพอดบทกขนน แพทยวถธรรม ไดขยายรายละเอยด เปนสาเหตหลก ๙ ประการ
หมอเขยว : ใจเพชร กลาจน 15
เพอสะดวกในการเรยนรและปฏบตไดชดเจนยงขน ดงน ๑. อารมณเปนพษ ๒. อาหารเปนพษและไมสมดล ๓. พษจากการไมออกก�าลงกาย หรอการออกก�าลงกายและอรยาบถทไมถกตอง ๔. พษจากมลพษตางๆ ในโลกเพมมากขน ๕. พษจากการสมผสเครองยนต เครองใชไฟฟา เครองอเลกทรอนกสมากเกนสมดล ๖.ไมพงตนดวยวธประหยดเรยบงาย ชวยลดความรนแรงของพษหรอ ระบายพษออกจากรางกาย ๗. การเพยรการพกทไมพอด ๘. อกศลกรรม ๙. การบรณาการองคความร ในการแกไขปญหาสขภาพยงไมมประสทธภาพมากพอ
การปรบพฤตกรรมเพอสขภาพทด ตามหลกการแพทยวถธรรม
พระพทธเจาไดตรสเรองสาเหตของการมอายสน อายยน โรคมาก
และโรคนอย ดงขอความในพระไตรปฎก เลมท ๑๔ ขอท ๕๘๐-๕๘๕ ดงน
ขอ ๕๘๐ สภมาณพ โตเทยยบตร พอนงเรยบรอยแลว ไดทลถาม
พระผมพระภาคดงนวา ขาแตพระโคดมผเจรญ อะไรหนอแล เปนเหต เปน
ปจจยใหพวกมนษยทเกดเปนมนษยอย ปรากฏความเลวและความประณต
16 คมอคายสขภาพแพทยวถธรรม
คอ มนษยทงหลายยอมปรากฏมอายสน มอายยน มโรคมาก มโรคนอย
มผวพรรณทราม มผวพรรณงาม มศกดานอย มศกดามาก มโภคะนอย
มโภคะมาก เกดในสกลต�า เกดในสกลสง ไรปญญา มปญญา ขาแตพระโคดมผ
เจรญ อะไรหนอแล เปนเหต เปนปจจย ใหพวกมนษยทเกดเปนมนษยอย
ปรากฏความเลวและความประณตฯ
ขอ ๕๘๑ พระผมพระภาคตรสวา ดกรมาณพ สตวทงหลายมกรรม
เปนของตน เปนทายาทแหงกรรม มกรรมเปนก�าเนด มกรรมเปนเผาพนธ
มกรรมเปนทพงอาศย กรรมยอมจ�าแนกสตวใหเลวและประณตไดฯ
จะเหนไดวา พระพทธเจาทรงพบวา ทกสงทกอยางทแตละคนรบอย
เกดจากการกระท�าของคนๆนนทงหมด
ขอ ๕๘๒ พระผมพระภาคจงไดตรสดงนวา ดกรมาณพ บคคลบาง
คนในโลกนจะเปนสตรกตาม บรษกตาม เปนผมกท�าชวตสตวใหตกลวง
เปนคนเหยมโหด มมอเปอนเลอด หมกมนในการประหตประหาร ไมเอนดใน
เหลาสตวมชวต… จะเปนคนมอายสน...
ขอ ๕๘๓ ดกรมาณพ สวนบคคลบางคนในโลกน จะเปนสตรกตาม
บรษกตาม ละปาณาตบาตแลว เปนผเวนขาดจากปาณาตบาต วางอาชญา
วางศาตรา(อาวธหรอวชาทเบยดเบยน)ได มความละอาย (ตอบาป) ถง
ความเอนด อนเคราะหดวยความเกอกลในสรรพสตวและภตอย...จะเปน
คนมอายยน...
ขอ ๕๘๔ ดกรมาณพ บคคลบางคนในโลกนจะเปนสตรกตาม บรษ
กตาม เปนผมปรกตเบยดเบยนสตวดวยฝามอ หรอกอนดน หรอทอน
ไม หรอศาตรา(อาวธ หรอวชาทเบยดเบยน)... จะเปนคนมโรคมาก...
ขอ ๕๘๕ ดกรมาณพ บคคลบางคนในโลกนจะเปนสตรกตาม บรษ
กตาม เปนผมปรกตไมเบยดเบยนสตวดวยฝามอ หรอกอนดน หรอทอน
หมอเขยว : ใจเพชร กลาจน 17
ไม หรอศาตรา(อาวธหรอวชาทเบยดเบยน)... จะเปนคนมโรคนอย...
พระพทธเจาตรสขอความส�าคญทเกยวกบสาเหตของการมโรค
นอยวา “เปนผมอาพาธนอย มทกขนอย ประกอบดวยเตโชธาตอนม
วบากเสมอกน ไมเยนนก ไมรอนนก เปนอยางกลางๆ ควรแก ความ
เพยรฯ” (พระไตรปฎก เลม ๑๑ ขอท ๒๙๓) แสดงวา พระพทธเจา
ทรงคนพบวา การปรบสมดลรอนเยน จะท�าใหมโรคนอย มทกขนอย
สงผลใหมสภาพรางกายพรอมทจะประกอบความเพยร ซงกคอรางกาย
ทแขงแรงนนเอง
พระไตรปฎก เลม ๑๑ ขอ ๑๓๑ ดกรภกษทงหลาย ตถาคตเคยเปน
มนษยใน ชาตกอน ภพกอน ก�าเนดกอน เปนผมสมาทานมนในกศลธรรม
มสมาทานไมถอยหลงในกายสจรต ในวจสจรต ในมโนสจรต ในการ
บ�าเพญทาน ในการสมาทานศล ในการรกษาอโบสถ ในการปฏบตด
ในมารดา ในการปฏบตดในบดา ในการปฏบตดในสมณะ ในการปฏบต
ดในพรหม ในความเปนผเคารพตอผใหญในสกล และในธรรมเปน
อธกศลอนๆ
ตถาคตยอมเขาถงสคตโลกสวรรค เบองหนา แตตายเพราะกาย
แตก เพราะกรรมนน อนตนท�าสงสม พอกพนไพบลย ตถาคตยอมครอบง�า
เทวดา ทงหลายอนในโลกสวรรค โดยสถาน ๑๐ คอ อายทพย วรรณ
ทพย ความสขทพย ยศทพย ความเปนอธบดทพย รปทพย เสยงทพย
กลนทพย รสทพย และโผฏฐพพทพย ครนจตจากโลกสวรรคนนแลว
มาถงความเปนอยางน ยอมไดเฉพาะซงมหาปรสลกษณะน ฯ ขอ ๑๕๖ ดกรภกษทงหลาย ตถาคตเคยเปนมนษยในชาตกอน ภพกอนก�าเนดกอน เปนผไมเบยดเบยนสตวทงหลายดวยฝามอ กอนดน ทอนไม หรอ ศาตราศาตรา (อาวธหรอวชาทเบยดเบยน) ตถาคตยอมเขาถงสคตโลกสวรรค
18 คมอคายสขภาพแพทยวถธรรม
เบองหนา แตตายเพราะกายแตก เพราะกรรมนน อนตนท�า สงสม พอกพนไพบลย ฯลฯ... เมอเปนพระพทธเจาไดจงรบผลขอน คอ มพระโรคาพาธนอยมความล�าบากนอย สมบรณดวยพระเตโชธาตอนยงอาหารใหยอยด ไมเยนนก ไมรอนนก อนควรแกพระปธานเปนปานกลาง จะเหนไดวา พระพทธเจา ทรงพบวา การไมเบยดเบยนตวเองและผอน/สตวอนดวยวชาหรอวธใดๆ จะท�าใหเกดความสมดลรอนเยนของรางกาย อนจะท�าใหโรคภยไขเจบลดนอยลงหรอหายไป
พระพทธเจาตรสวา “ดกรภกษทงหลาย สวนสด ๒ อยางน อน
บรรพชต(ผปฎบตเพอการพนทกข)ไมควรเสพ สวนสด 2 อยางนนเปน
ไฉน? คอ การประกอบตนใหพวพนดวยกามสขในกามทงหลาย(กามสขล
กะ คอ กามคณ ๕ ไดแก รป รส กลน เสยง สมผส ทเปนภย) เปนของเลว...
ไมประเสรฐ ไมประกอบดวยประโยชน ๑ การประกอบความล�าบากแกตน
(อตตกลมถะ) เปนทกข ไมประเสรฐ ไมประกอบดวยประโยชน ๑ ขอปฏบต
อนเปนสายกลาง ไมเขาไปใกลสวนสด ๒ อยางเหลาน อนตถาคต ไดตรสร
แลว กระท�าจกษ กระท�าญาณ ยอมเปนไปเพอความสงบ เพอความรยง
เพอความตรสร เพอนพพาน กขอปฏบตอนเปนสายกลางนน เปนไฉน? คอ
อรยมรรคอนประกอบดวยองค ๘ นแหละ ซงไดแก ความเหนชอบ ความด�าร
ชอบ วาจาชอบ การงานชอบ เลยงชพชอบ เพยรชอบ ระลกชอบ ตงใจชอบ
ขอปฏบตอนเปนสายกลางนแล อนตถาคตไดตรสรแลว กระท�าจกษ กระท�า
ญาณ ยอมเปนไปเพอความสงบ เพอความรยง เพอความตรสร เพอนพพาน
(พระไตรปฎก เลม ๑๙ ขอ ๑๖๖๔) จะเหนไดวา พระพทธเจาทรงพบวา ทกข
เกดจากทางโตง ๒ ดาน ดานหนงโตงไปในทางกามสขลกะ คอ กามคณ ๕ ไดแก
รป รส กลน เสยง สมผส ทเปนภย เปนการโตงไปในจตทหลงเสพหลงเอาสง
ทเปนรปธรรมหรอวตถทเปนพษหรอเกนความจ�าเปนมาใสชวตตนเอง สวน
อกดานหนง โตงไปในทางอตตกลมถะ คอ จตทหลงเสพ/หลงตด/หลงยดสงท
หมอเขยว : ใจเพชร กลาจน 19
เปนนามธรรม จนท�าใหเกดความทกขทรมานกบตวเอง เปนการหลงเสพหลง
ตดหลงยดเหตการณ/วธการตางๆเพอสนองนามธรรมทตดอยในจตของตน วา
จะท�าใหตนเปนสขหรอพนทกข แตแททจรงแลววธนนท�าใหตนเองล�าบากทกข
ทรมาน ไดแก การท�ารายทรมานตนเอง การผดศลดวยการท�าบาป/ความชว
การไมท�าบญ/ความด การเพมพนความเศราหมองความวตกกงวลดวยการยด
มนถอมนใน”อตตา ๓ ไดแก ๑. โอฬารกอตตา(หลงยดมนถอมนในสงทเปน
วตถแทงกอนวาเปนตวเราของเรา ตลอดกาลนาน) ๒. มโนมยอตตา(หลงยด
มนถอมนรปทส�าเรจดวยจต คอจตสรางจนตนาการขนมาวาเปนจรง ๓. อรป
อตตา(หลงยดมนถอมนวา ความร/ความคด/ ความเหน/ความเขาใจ/ความด/
ศกดศร ตองเกดดงใจเรามงหมาย(พระไตรปฎก เลม ๙ ขอ ๓๐๒ )” สวนความ
เปนกลางในการปฏบตแตละขอของมรรคมองค ๘ อนเปนทางเอกสายเดยวท
พาพนทกข ตองไมโตงไปทง ๒ ดาน
การเบยดเบยน คอ การท�าใหชวตของตนเองหรอผอนเปนทกข ซงม
๒ ดาน คอ
๑. เบยดเบยนดวยวตถทรอนเยนไมสมดล /เปนพษ/เกนความจ�าเปน
ท�าใหเกดเปนโรคตางๆ ๒. เบยดเบยนดวยจตทท�าใหทกข ดงท พระพทธเจา
ยงตรสวา “ความสงสมบาป (ผดศล) น�าทกขมาให (ขททกนกาย ธมมปท. เลม
๒๕ ขอ ๓๐), เมอเขาเสพศล พรตชวต พรหมจรรยซงมการบ�ารงด อกศลธรรม
เสอมไป กศลธรรมเจรญมากยงขน ศล พรต ชวต พรหมจรรย ซงมการบ�ารง
ด เหนปานนนมผล(พระไตรปฎก เลม ๒๐ ขอ ๕๑๘), “... อกศลธรรมเจรญ
ขน กศลธรรมเสอม...อกศลธรรมเสอม กศลธรรมเจรญขน...” (พระไตรปฎก
เลม ๑๐ ขอ ๒๕๘), เมอจตเศราหมองแลว ทคตเปนอนหวงได (ม.ม. เลม ๑๒
ขอ ๖๔) ท�าใหรางกายรอนเยนไมสมดล เกดเปนโรคตางๆ
การไมเบยดเบยน คอ การไมท�าใหชวตของตนเองหรอผอนเปนทกข
20 คมอคายสขภาพแพทยวถธรรม
ซงม ๒ ดาน คอ ๑. เขาถงวตถทสมดลรอนเยน/ไมเปนพษ/ไมเกนความจ�าเปน
ท�าใหโรคตางๆลดลงหรอหายไป ๒. เขาถงจตทท�าใหเกดความผาสก ดงท
พระพทธเจายงตรสวา “การไมท�าบาป(การปฏบตศลดวยการละเวนสงทไมด)
น�าสขมาให (ขททกนกาย ธมมปท. เลม ๒๕ ขอ ๕๙)”, “ความสงสมบญ
(การปฏบตศลดวยการท�าด) น�าสขมาให (ขททกนกาย ธมมปท. เลม ๒๕ ขอ
๓๐)” “... อกศลธรรมเจรญขน กศลธรรมเสอม...อกศลธรรมเสอม กศลธรรม
เจรญขน...”(พระไตรปฎกเลม ๑๐ ขอ ๒๕๘), “เมอจตไมเศราหมอง สคตเปน
อนหวงได” (ม.ม. เลม ๑๒ ขอ ๖๔) , “ทกขยอมไมตกถงผหมดกงวล (ส�ยต
ตนกาย สคาถวคค เลม ๑๕ ขอ ๑๒๒)” ท�าใหรางกายสมดลรอนเยน ท�าให
โรคตางๆลดนอยลงหรอหายไป
การปรบสมดลรอนเยนทางวตถใชสงทประหยดเรยบงายจาก
พระไตรปฎก”จตตารสตร”มาปรบสมดลรางกาย ดงค�าตรสของพระพทธเจา
ในพระไตรปฎก เลมท ๒๕ “จตตารสตร”ขอ ๒๘๑ วา ดกอนภกษทงหลาย
เรากลาวธรรมของภกษ (ผปฏบตเพอการพนทกข)ซงเปนผสนโดษ (ยนดใน
ความมกนอยอยางพอเหมาะ)อยเสมอ ดวยปจจย(สงทจ�าเปนในการยงชพ)
ทนอย หาไดงายและไมมโทษ วาเปนองค(องคคณองคประกอบ)แหงความ
เปนสมณะ (ผสงบจากทกข,ผพนทกข) แสดงวา พระพทธเจาคนพบวา ผท
จะพนทกขไดอยางแทจรงนน(ความเจบปวยกเปนทกขอยางหนง) จะตองใช
สงจ�าเปนในการยงชพทนอย หาไดงายและไมมโทษ ดงนน วธการทประหยด
เรยบงาย จงเปนค�าตอบของการพนทกข พระองคทานทรงคนพบวา การดบ
ทกขทมประสทธภาพสงสด ใชสงทหาไดงาย อยในตวหรอใกลตวเรา
สวนการปฏบตทางจตใจอนจะสงผลตอการปรบสมดลรอนเยนของ
รางกายนน ใชการปฏบตศลทง ๕ ขอใหบรบรณ พระพทธเจาตรสวา “ศลน�า
มาซงความสขตราบเทาชรา” (พระไตรปฎก เลม ๒๕ ขอ ๓๓), “มาร(ความ
หมอเขยว : ใจเพชร กลาจน 21
ทกข)คนหาอย ยอมไมพบทางของทานผมศลสมบรณ อยดวยความไม
ประมาท หลดพนแลว เพราะรชอบ” (ข. ธ. เลม ๒๕ ขอ ๒๒), “ศลเปนทพง
เบองตน เปนมารดาของกลยาณธรรมทงหลาย เปนประมขของธรรมทงปวง
เพราะฉะนนควรช�าระศลใหบรสทธ” ((สลวเถร) ข.เถร. เลม ๒๖ ขอ ๓๕๘),
“ศลเปนก�าลงไมมทเปรยบ ศลเปนอาวธสงสด ศลเปนเครองประดบอยาง
ประเสรฐสด ศลเปนเกราะอยางอศจรรย”( (โสณโกฬวสเถร) ข. เถร. ๒๖ ขอ
๓๕๘), “ศลอนเปนกศล ยอมยงความเปนอรหตผล(พนทกข) โดยล�าดบ ดงน
๑.อวปปฏสาร (ไมเดอดเนอรอนใจ) ๒. ปามชชะ(เบกบานยนด) ๓. ปต ( อมใจ)
๔. ปสสทธ (สงบระงบกเลส) ๕. สข (สขจากทกขสงบลง) ๖. สมาธ (จตตงมน)
๗. ยถาภตญาณทศนะ(รแจงเหนจรงตามความเปนจรง) ๘. นพพทาวราคะ
(เบอหนายคลายก�าหนด) ๙. วมตตญาณทสสนะ(รแจงเหนจรงในความหลด
พนจากทกข)”(พระไตรปฎก เลมท ๒๔ ขอ ๑) ซงศลอนเปนกศลทแทจรง
นนจะประกอบดวยสมาธและปญญา อยดวยกนปฏบตพรอมกนเปนหนง
เดยว ดงทพระพทธเจาตรสวา “สจจะมอยางเดยวเทานน มไดมสอง” (พระ
ไตรปฎกเลม ๒๙ ขอ ๕๔๙) ดงนน สจจะแทแหงการไมเบยดเบยน กคอ การ
ละบาป บ�าเพญบญ เพมพนใจไรกงวล ไปพรอมกน(พระไตรปฎกเลมท ๑๐
ขอ ๕๔) โดยการปฏบตศล (การละเวนสงทเปนภย) ดวยสมาธ (ความสงบ
อยางตงมนจากสงทเปนภย)และปญญา (ทลางความตดยดในสงทเปนภย)
เปนหนงเดยวกนด�าเนนไปพรอมกนในการด�ารงชวตประจ�าวน เพอความพน
ทกข ดงทพระพทธเจาตรสวา “ดกรภกษทงหลาย ภพ ๓ นควรละ ควรศกษา
ในไตรสกขา ภพ ๓ เปนไฉน คอ กามภพ รปภพ อรปภพ ภพ ๓ นควรละ
ไตรสกขาเปนไฉน คอ อธศลสกขา อธจตสกขา อธปญญาสกขา ควร
ศกษาในไตรสกขาน ดกรภกษทงหลาย เมอใดแลภพ ๓ น เปนสภาพอน
ภกษละไดแลว และเธอเปนผมสกขาอนไดศกษาแลวในไตรสกขานเมอ
22 คมอคายสขภาพแพทยวถธรรม
นนภกษนเรากลาววา ไดตดตณหาขาดแลว คลายสงโยชนไดแลว ไดท�า
ทสดทกข เพราะละมานะไดโดยชอบ ฯ” (พระไตรปฎก เลม ๒๒ “ภวสตร”
ขอ ๓๗๖.) แสดงวา ไตรสกขา ไดแก การปฏบต ศล สมาธ ปญญา ไปพรอมกน
เปนการปฏบตเพอพนทกข และตองเปนศล สมาธ ปญญา ทปฏบตในทกขอ
ของมรรคมองค ๘ ซงพระพทธเจาตรสวาเปนทางเอกสายเดยวทพาพนทกข
ไดแก ความเหนความเขาใจ ความคด การพด การกระท�า การประกอบอาชพ
ความเพยร การรตวทวพรอม ทถกตรงสการพนทกข โดยปฏบตศล สมาธ
ปญญา ในการละบาป บ�าเพญบญ เพมพนใจไรกงวล ไปพรอมกน จนเกด
เปนสมาธของพทธ(สมมาสมาธ) ดงพระไตรปฎกเลม ๑๐ ขอ ๒๐๖ สมาธปร
ขาร ๗ “...สมมาสมาธ บรขารแหงสมาธ ๗ ประการ เปนไฉน คอสมมาทฏฐ
สมมาสงกปปะ สมมาวาจา สมมากมมนตะ สมมาอาชวะ สมมาวายามะ
สมมาสต ดกรทานผเจรญทงหลาย ความทจตตงมน แวดลอมดวยองค ๗
นแล พระผมพระภาคตรสวา สมมาสมาธอนเปนอรยะ มอปนสย ดงนบาง
มบรขาร ดงนบาง ฯ
สวนอสตบรษ (ผไมมศล)ยอมไปนรก (เดอดเนอรอนใจ) (ส�. ส. เลมท
๑๕ ขอ ๙๐) การผดศลขอใดขอหนงหรอหลายขอ เปนการเบยดเบยนตนเอง
และผอน/สตวอน เปนกรรม(การกระท�า)อนมวบาก(ผล)ใหรอนเยนของ
รางกายไมสมดล สงผลใหเปนผมโรคมาก
พระพทธเจาตรสวา ละเหตทกขไดเปนสขในททงปวง (พระไตรปฎก
เลม ๒๕ ขอ ๕๙), ละทกขทงปวงได เปนความสข (พระไตรปฎก เลม ๒๕
ขอ ๓๓), ความไมเบยดเบยนกนเปนสขในโลก (ข.ธ. เลม ๔ ขอ ๖)
ดงนน การทจะมสขภาพดหรอท�าใหความเจบปวยลดนอยลง จงตอง
แกปญหาทตนเหตคอ ลดละเลกพฤตกรรมทท�าใหภาวะรอนเยนของรางกายไม
สมดล
หมอเขยว : ใจเพชร กลาจน 23
พฤต
กรรม
รอน-
เยน
๑ . อ
ารมณ
คว
ามเค
รยด
ความ
เรงร
บ/ เร
งรด/
เรงร
อนคว
ามกล
ว (ใน
เรอง
ตางๆ
รว
มถง
หวาด
กลวม
ากๆใน
ภาวะ
เยนเ
กน
จนท�า
แตพฤ
ตกรร
มรอน
มากเ
กนพอ
ด หว
าดกล
วมาก
ๆในภ
าวะร
อนเก
น จน
เมอ
ไดรบ
เหตป
จจยร
อนเพ
ยงเล
กนอย
กม
อากา
รรอน
มาก)
ควา
มวตก
กงวล
คว
ามไม
โปรง
ไมโล
ง ไม
สบาย
ใจ ค
วาม
ไมพอ
ใจ ค
วามม
งราย
อาฆ
าต พ
ยาบา
ท คว
ามโล
ภ โก
รธ ห
ลง ย
ดเกน
เอาแ
ตใจ
ตวเอ
ง ฟง
ซาน
ดซาน
(ดขอ
งจตซ
าน
คอ ท
�าดหร
ออยา
กใหเ
กดดม
ากเก
นพอ
ด/ เก
นจรง
จนเ
กดอา
การไ
มสบา
ย)
เปนต
น
ละบา
ป บ�า
เพญ
บญ
เพมพ
นใจไ
รกงว
ลไม
กลวต
าย ไม
กลวโ
รค
ไมเร
งผล
ไมกง
วล(ล
ดกเล
ส ลด
ความ
ตดคว
ามยด
ในสง
ตางๆ
ทเปน
ภยตอ
ตนเอ
งและ
ผอน)
(ท�าด
อยาง
มสข
อยาง
รเพย
ร รพ
ก)
(ยาเ
มดท
๘,๙)
อารม
ณเฉ
ยๆ เฉ
ยเมย
ดดา
ย ไม
คด ไม
พด ไม
ท�าอะ
ไรมา
กเกน
จนเก
ดอาก
ารไม
สบาย
หว
าดกล
วมาก
ๆในภ
าวะร
อนเก
น จน
ท�าแต
พฤตก
รรมเ
ยนมา
กเกน
พอด
หวาด
กลวม
ากๆใ
นภาว
ะเยน
เกน
จนเม
อรบเ
หตปจ
จยเย
นเพย
งเลก
นอยก
มอาก
ารเย
นมาก
พฤต
กรรม
รอ
นเกน
สมด
ลรอน
-เยน
เยน
เกน
24 คมอคายสขภาพแพทยวถธรรม
พฤต
กรรม
รอน-
เยน
๒. อ
าหาร
๓.กา
รออก
ก�าลง
กาย
กายบ
รหาร
และ
อรยา
บถ
(ลกษ
ณะก
ารท�า
งาน)
- มส
ารพษ
-
มเนอ
สตว
- รส
จด
- กน
อาหา
รกลม
รอนม
ากเก
น -
เคยว
อาหา
รไมล
ะเอย
ด“จ
นเกด
อากา
รไมส
บาย”
- ออ
กก�าล
งทใช
แรงม
ากเก
นจนเ
กดอา
การไ
มสบา
ย-
กลนล
มหาย
ใจมา
กไปจ
นเกด
อากา
รไมส
บาย
- ใช
อวยว
ะของ
รางก
ายท�า
งาน
แลวไ
มคลา
ย ไม
ดดกล
ามเน
อให
เขาส
ภาพเ
ดมจน
เกดอ
าการ
ไมสบ
าย
- ไร
สารพ
ษ -
ไมมเ
นอสต
ว -
ปรงร
สเลก
นอยเ
ทาทพ
ลงชว
ตเตม
- จด
สดสว
นของ
อาหา
รกลม
รอน
และเ
ยนเท
าทพล
งชวต
เตม
- เค
ยวอา
หารล
ะเอย
ดด
“เทา
ทพลง
ชวตเ
ตม”
(ยาเ
มดท
๗)
- ออ
กก�าล
งกาย
ทใชแ
รงเท
าทพอ
ดพล
งชวต
เตม
- กด
จดลม
ปราณ
โยคะ
กาย
บรหา
ร-
ปรบก
ารหา
ยใจเ
ขาแล
ะผอน
ลมหา
ยใจอ
อก เห
มาะก
บสภา
พรา
งกาย
เทาท
พอดส
บาย
- ใช
อวยว
ะของ
รางก
ายท�า
งานแ
ลวคล
าย/ด
ดกลา
มเนอ
ใหเข
าสภา
พเดม
เทาท
สบาย
(ยาเ
มดท
๖)
- ไม
ปรงร
สเลย
-
กนอา
หารก
ลมเย
นมาก
เกน
- เค
ยวอา
หารล
ะเอย
ดเกน
พอด
“จนเ
กดอา
การไ
มสบา
ย”
- ไม
ออกก
�าลงก
ายจน
เกดอ
าการ
ไมสบ
าย-
ปลอย
ลมหา
ยใจอ
อกทา
งปาก
/จม
กมาก
เกนพ
อดจน
เกดอ
าการ
ไมสบ
าย-
ใชอว
ยวะข
องรา
งกาย
ท�างา
นแลว
คลาย
/ดดก
ลามเ
นอมา
กเกน
พอด
จนเก
ดอาก
ารไม
สบาย
พฤต
กรรม
ร
อนเก
น
สมด
ลรอน
-เยน
เยนเ
กน
หมอเขยว : ใจเพชร กลาจน 25
พฤต
กรรม
รอน-
เยน
๔. ก
ารสม
ผสมล
พษ
ตางๆ
๕. ก
ารสม
ผสเค
รองย
นต /
เครอ
งไฟ
ฟา/เค
รองอ
เลกท
รอนก
ส
- สง
แวดล
อม ด
น น�า
อาก
าศม
สาร
พษ ม
พลงร
อนมา
กจน
เกด
อากา
รไมส
บาย
- กา
รสมผ
สเคร
องยน
ต/ เค
รองไ
ฟฟา
/เค
รอง อ
เลกท
รอนก
ส มา
กเกน
ความ
สมดล
จนเก
ดอาก
ารไม
สบาย
- สง
แวดล
อม ด
น น�า
อาก
าศไร
สารพ
ษ เม
อสมผ
สแลว
รสกส
บาย
หรอป
รบสม
ดลรอ
น-เย
นของ
สงแว
ดลอม
ใหรา
งกาย
รสกส
บายห
รอปร
บราง
กายใ
หรสก
สบาย
เมอส
มผส
สงแว
ดลอม
นนๆ
(ยาเ
มดท
๑-๖,
๙)
- ไมส
มผสเ
ครอง
ยนต/
เครอ
งไฟฟ
า/เค
รองอ
เลกท
รอนก
ส หร
อจดส
รรเว
ลาเม
อจ�าเ
ปนตอ
งสมผ
สมลพ
ษดง
กลาว
เทาท
รสกส
บาย
หรอป
รบสม
ดลรอ
นเยน
ของร
างกา
ยใหร
สกสบ
ายเม
อสมผ
สมลพ
ษดงก
ลาว
(ยาเ
มดท
๑-๖,
๙)
- สง
แวดล
อม ด
น น�า
อาก
าศมพ
ลงเย
นมาก
จนเก
ดอาก
ารไม
สบาย
- สง
แวดล
อม ด
น น�า
อาก
าศมพ
ลงเย
นมาก
จนเก
ดอาก
ารไม
สบาย
พฤต
กรรม
รอ
นเกน
สมดล
รอน-
เยน
เยน
เกน
26 คมอคายสขภาพแพทยวถธรรม
พฤต
กรรม
รอน-
เยน
๖. ก
ารระ
บายพ
ษหรอ
ลดพษใ
นราง
กาย
๗. ก
ารเพ
ยร
การพ
ก
๘. บ
าป/ อ
กศล
บญ/ ก
ศล
- กา
รระบ
ายพษ
หรอล
ดพษใ
นรา
งกาย
(ใช
ยาเม
ดท ๑
-๗)
ดวย
วธทท
�าใหร
างกา
ยรอน
ขน จ
นเกด
อากา
รไมส
บาย
- เพ
ยรมา
กเกน
พกน
อยเก
น จน
เกด
อากา
รไมส
บาย
- ไม
ถอนพ
ษรอน
หรอไ
มพกผ
อนหล
บ นอ
นในช
วงไฟ
ก�าเร
บ(๔
ทมถง
ต ๒)
- ไม
ปฏบต
ศล ๕
(ไม
ละบา
ป ไม
บ�าเพ
ญบญ
ไมเพ
มพนใ
จไรก
งวล)
- กา
รระบ
ายพษ
หรอล
ดพษใ
นราง
กาย
ดวย
การป
รบสม
ดลรอ
นเยน
ตามส
ภาพร
างกา
ย ณ
ปจ
จบนเ
ทาทส
บาย
(ยาเ
มดท
๑-๗)
- กา
รเพย
รเตม
ท กา
รพกพ
อด
- เพ
ยรให
หนก
พกให
พอ“เ
ทาทพ
ลงชว
ตเตม
”-
ถอนพ
ษรอน
หรอพ
กผอน
หลบน
อนใน
ชวง
ไฟก�า
เรบ(
๔ทมถ
งต๒)
(ยาเ
มดท
๙)
- ปฎ
บตศล
๕(ล
ะบาป
บ�าเ
พญบญ
เพมพ
นใจไ
รกงว
ล)๑.
ไมฆา
สตว
ไมกน
สตว
ไมคา
ขายม
จฉา-
วณชา
๕(ส
ตวเป
น/เน
อสตว
/อาว
ธ/ยา
พษ/
สงเส
พตด)
ไมท�า
ใหคน
/สตว
เดอด
รอนล
�าบาก
โดยป
ระกา
รทง
ปวง
รจกใ
หอภย
ลดคว
ามโก
รธ/อ
าฆาต
/พยา
บาท/
อดอด
ใจ/ข
นเคอ
งใจ
/ร�าค
าญใจ
- กา
รระบ
ายพษ
หรอล
ดพษใ
นรา
งกาย
(ใช
ยาเม
ดท ๑
-๗)
ดวยว
ธทท�า
ใหรา
งกาย
เยนล
ง จน
เกดอ
าการ
ไมสบ
าย
เพยร
นอยเ
กน พ
กมาก
เกน
จนเก
ดอาก
ารไม
สบาย
- ไม
ปฎบต
ศล ๕
(ไมละ
บาป
ไมบ�า
เพญ
บญ
ไมเพ
มพนใ
จไรก
งวล)
พฤต
กรรม
รอ
นเกน
สม
ดลรอ
น-เย
น
เยน
เกน
หมอเขยว : ใจเพชร กลาจน 27
พฤต
กรรม
รอน-
เยน
๘. บ
าป/ อ
กศล
บญ/ ก
ศล๒.
ไมลก
/ ไมข
โมย/
ไมฉอ
โกง
ลดคว
ามโล
ภดวย
การร
จกให
ทานแ
บงปน
ขาวข
อง/ แ
รงกา
ย/ ค
วามร
ใหผอ
น๓.
ไมปร
ะพฤต
ผดใน
กามค
ณ ๕
คอ
ลด/ล
ะ/เล
กในร
ป รส
กลน
เสยง
สมผ
สทเป
นภย
รวมถ
งการ
สมผส
ผวเข
า เม
ยใคร
ลกใ
คร
และล
ดละเ
ลกกา
รสมส
(เม
ถน)
๔. ไม
ใชวา
จาทไ
มด
-ฝกล
ด/ ล
ะ/ เล
กวาจ
าทไม
ด ได
แก โก
หก
ค�าหย
าบ(ค
�าทสง
เสรม
ใหเก
ดกเล
ส)
สอเส
ยด(ย
คนนน
คนนใ
หทะเ
ลาะก
น)
เพอเ
จอ (
พดไร
สาระ
พดเล
น พด
หว
มากเ
กนไป
) นน
ทาวา
ราย
-ฝกใ
ชวาจ
าทด
ทเปน
ประโ
ยชน
วาจา
ทชว
ยลดก
เลส
(เหตแ
หงทก
ข) อ
ยางพ
อเห
มาะพ
อด
๕. ไม
มวเม
าในส
งทเป
นภยต
อชวต
๔ อ
ยาง
๕.๑
อบาย
มข ๖
ไดแก
สงเ
สพตด
การ
พนน
เทยว
ดการ
ละเล
น เท
ยวกล
างคน
คบค
นชว
เปนม
ตร เก
ยจคร
านกา
รงาน
(คน
มศลต
องขย
นการ
งาน
ขยนท
�าด)
- ไม
ปฏบต
ศล ๕
(ไมละ
บาป
ไมบ�า
เพญ
บญ
ไมเพ
มพนใ
จไรก
งวล)
พฤต
กรรม
รอ
นเกน
สม
ดลรอ
น-เย
น
เยน
เกน
- ไม
ปฏบต
ศล ๕
(ไมละ
บาป
ไมบ�า
เพญ
บญ
ไมเพ
มพนใ
จไรก
งวล)
28 คมอคายสขภาพแพทยวถธรรม
พฤต
กรรม
รอน-
เยน
๘. บ
าป/ อ
กศล
บญ/ ก
ศล๕.
๒ กา
มคณ
๕ ได
แก ร
ป รส
กลน
เสยง
สม
ผส ท
เปนภ
ย๕.
๓ โล
กธรร
ม ๘
ลาภ
ยศ ส
รรเส
รญ
โลกย
สข น
นทา
เสอม
ลาภ
เสอม
ยศ ท
กข
๕.๔
อตตา
๓ ได
แก -
โอฬา
รกอต
ตา(ห
ลงยด
มนถอ
มนใน
สงทเ
ปนวต
ถแทง
กอนว
าเปน
ตวเร
าของ
เราต
ลอดก
าลนา
น)-
มโนม
ยอตต
า(หล
งยดม
นถอม
นรปท
ส�าเร
จดว
ยจต
คอจ
ตสรา
งจนต
นากา
รสงท
ไมมจ
รงวา
มจรง
คอ
ผนนส
รางจ
นตนา
การจ
นรสก
วามร
ป รส
กลน
เสยง
สมผ
สเปน
ตวตน
วาเ
ปนจร
งมจร
ง โด
ยทสง
นนไม
ไดมจ
รง ร
วมถง
การ
หลงย
ดหลง
ตดหล
งเสพ
รสโล
กยสข
ทจต
หลงส
รางข
นมา
อนเป
นควา
มรสก
สขชว
คราว
เมอไ
ดเสพ
สมใจ
ในรป
รส
กลน
เสยง
สมผ
สตา
งๆ ร
วมถง
การก
ระทบ
การ
รบรห
รอไม
รบร
ทกส
ภาพท
กเหต
การณ
แล
วควา
มรสก
สขนน
กเลอ
นหาย
ไปอย
างรว
ดเรว
เหมอ
นฟอง
คลน
เหมอ
นพยบ
แดด
ทเ
กดขน
ตงอย
แลวด
บไปอ
ยางร
วดเร
ว)
- ไม
ปฏบต
ศล ๕
(ไม
ละบา
ป ไม
บ�าเพ
ญบญ
ไมเพ
มพนใ
จไร
กงวล
)
พฤต
กรรม
รอน
เกน
สม
ดลรอ
น-เย
น
เยน
เกน
- ไม
ปฏบต
ศล ๕
(ไม
ละบา
ป ไม
บ�าเพ
ญบญ
ไมเพ
มพนใ
จ ไร
กงวล
)
หมอเขยว : ใจเพชร กลาจน 29
พฤต
กรรม
รอน-
เยน
-อรป
อตตา
(หล
งยดม
นถอม
นวา
ความ
ร/คว
ามคด
/ ควา
มเหน
(คว
ามเข
าใจ)
ควา
มด/
ศกดศ
ร ตอ
งเกด
ดงใจ
เราม
งหมา
ย ถา
ไมได
ดง
ทใจม
งหมา
ยกทก
ขใจ
เปนอ
ตตาซ
อนอต
ตา
เชน
เมอเ
ลก/ ห
ยดใน
สงทไ
มดนน
ไดแล
ว แต
ยง
เหลอ
อตตา
(ตว
ตน)
ของอ
ารมณ
รงเก
ยจ/
ไมชอ
บใจ/
ไมพอ
ใจใน
สงทไ
มดนน
, หลง
ท�าด
เกนพ
อดจน
ทรมา
นตนเ
องมา
กเกน
ไปเป
นประ
จ�า, ห
ลงอย
ากได
ดหรอ
อยาก
ให
เกดด
เกนก
วาฤท
ธแรง
หรอค
วามส
ามาร
ถทท
�าไดจ
รง, ห
ลงลบ
หลดถ
กดหม
นดแค
ลนเย
าะเย
ยถาก
ถางใ
นคนท
ดอยห
รอต�า
กวา,
อย
ากได
เกยร
ตอยา
กไดศ
กดศร
ถาไ
มไดก
ทก
ขใจ,
อยา
กใหค
น/ อ
งคกร
/ ชมช
น/ ส
งคม
เขาใ
จหรอ
ไดดด
งทเร
ามงห
มาย
แตถา
ไม
เขาใ
จ/ ไม
เกดด
/ ไมไ
ดดดง
ทใจเ
รามง
หมาย
กห
ลงทก
ขใจ)
(ยาเ
มดท
๘)
พฤต
กรรม
รอน
เกน
สม
ดลรอ
น-เย
น
เยน
เกน
-ไมป
ฏบตศ
ล ๕
(ไมละ
บาป
ไมบ�า
เพญ
บญ ไม
เพมพ
นใจ
ไรกง
วล)
-ไมป
ฏบตศ
ล ๕
(ไมละ
บาป
ไมบ�า
เพญ
บญ ไม
เพมพ
นใจ
ไรกง
วล)
๘. บ
าป/ อ
กศล
บญ/ ก
ศล
30 คมอคายสขภาพแพทยวถธรรม
พฤต
กรรม
รอน-
เยน
พฤต
กรรม
รอ
นเกน
สม
ดลรอ
น-เย
น
เยนเ
กน
บรณ
าการ
องคค
วามร
ในกา
รแก
ปญหา
สขภา
พ ไป
สการ
แกปญ
หาทป
ลายเ
หต(ไม
ถกสม
ดลรอ
นเยน
ณ
สภา
พปจจ
บน ท
งดาน
รปธร
รมแล
ะนาม
ธรรม
โดยโ
ตงไป
ในทา
งรอ
นเกน
จนเ
กดอา
การไ
มสบา
ย)
ใชสง
ทราค
าแพง
หาไ
ดยาก
ท�า
ไดยา
กและ
แตละ
คนท�า
เอาเ
องไม
ได ต
องพง
ผอนเ
ปนหล
ก
บรณ
าการ
องคค
วามร
ในกา
รแกป
ญหา
สขภา
พ ไป
สการ
แกปญ
หาทต
นเหต
(ถ
กสมด
ลรอน
เยน
ณ ส
ภาพป
จจบน
ทง
ดานร
ปธรร
มและ
นามธ
รรม)
โด
ยใชส
งทปร
ะหยด
เรยบ
งาย
และแ
ตละค
นท�าเ
อาเอ
งได
(ยาเ
มดท
๑-๙)
บรณ
าการ
องคค
วามร
ในกา
รแก
ปญหา
สขภา
พ ไป
สการ
แก
ปญหา
ทปลา
ยเหต
(ไม
ถกสม
ดลรอ
นเยน
ณ
สภาพ
ปจจบ
น ทง
ดานร
ปธร
รมแล
ะนาม
ธรรม
โดยโ
ตงไป
ในทา
งเยน
เกน
จนเก
ดอาก
ารไม
สบาย
) ใช
สงทร
าคาแ
พง
หา
ไดยา
ก ท�า
ไดยา
กและ
แตละ
คนท�า
เอาเ
องไม
ได
ตองพ
งผอน
เปนห
ลก
หมาย
เหต
การท
�าใหเ
กดสม
ดลรอ
นเยน
นนใน
การป
ฏบตแ
ตละข
อตอง
ท�าดว
ยใจท
เปนส
ข ดว
ยการ
พจา
รณาป
ระโย
ชน(ย
าเมด
ท ๘)
และ
ปฏบต
อยาง
รเพยร
รพก(
ยาเม
ดท ๙
)
๙.กา
รบรณ
าการ
องคค
วามร
ในกา
รแก
ปญหา
สขภา
พ
หมอเขยว : ใจเพชร กลาจน 31
สตรการปรบสมดลตามหลกแพทยวถธรรม
- ถามพฤตกรรมรอน กระทบอากาศรอน แลวเกดอาการไมสบาย ใหแกดวยสตรเยน - ถามพฤตกรรมรอน กระทบอากาศเยน แลวเกดอาการไมสบาย ใหแก ดวยสตรเยนผสมรอน - ถามพฤตกรรมเยน กระทบอากาศเยน แลวเกดอาการไมสบาย ใหแก ดวยสตรรอน - ถามพฤตกรรมเยน กระทบอากาศรอน แลวเกดอาการไมสบาย ใหแก ดวยสตรเยนผสมรอน - ถามพฤตกรรมรอน อยในสภาพอากาศทรสกสบาย แลวเกดอาการไมสบาย ใหแกดวยสตรเยน - ถามพฤตกรรมเยน อยในสภาพอากาศทรสกสบาย แลวเกดอาการไมสบาย ใหแกดวยสตรรอน - ไมวาจะมพฤตกรรมใด หรอกระทบอากาศใด แลวเกดอาการไมสบายแบบรอนเยนเกดพรอมกน ใหแกดวยสตรเยนผสมรอน และเนนแกพฤตกรรมทท�าแลวรสกไมสบายนนดวย - พฤตกรรมใดทท�าแลวรสกไมสบาย ไมเบากาย ไมมก�าลงเปนอย ไมผาสก ใหลด หรองดพฤตกรรมนน เทาทรสกสบาย เบากาย มก�าลงเปนอยผาสก - พฤตกรรมใดทท�าแลวรสกสบาย เบากาย มก�าลงเปนอยผาสก ใหท�าพฤตกรรมนน เทาทรสกสบาย เบากาย มก�าลงเปนอยผาสก
32 คมอคายสขภาพแพทยวถธรรม
ลกษณะของผปฏบตแบบพรหม ๔ หนา เพอสขภาพทด (สงเหลานควรกระท�า) ๑. ท�าดไมมทกขใจ จตโปรง โลง สบายตลอด
๒. เปนทปรกษาคอยชวยเหลอเกอกลผอน
๓. เปนสภาพชน ไมลวงละเมด ไมจนจาน ไมวนวาย ใหอสระเสรภาพ
แกผอนในการคด-พด ท�าตามความเหน ความตองการของเขา จะดจะชวก
เปนสทธเสรภาพของเขา
๔. เมอคบหามความสบายใจ อบอน สงบเยน ผาสก นาเขาใกล นาระลกถง
๕. คนดทโลกรก รอ และตองการ
๖. อยากใหเกดสงทถกตองดงาม แตไมทกขใจ ยงมความสบายใจอยได
แมจะไมไดดงใจดงความคดทตนตองการ มงหมายแตไมปกมน
๗. รความจรงวาโลกนพรองอยเปนนจ
๘. เปนการใหเพอให ใหผอนไดสงทดหรอมพฤตกรรมดๆ โดยไมอยากได
ไมอยากเปนไมอยากมอะไรตอบแทน แมแตรอยยมและค�าขอบคณ อยาวาแตเพยง
เทานนเลย จะไมเสพไมตดแมดทเกดขน จตทคดจะใหสบายกวาจตทคดจะเอา
๙. รความจรงวาใครจะไดรบอะไรเทาไร เวลาใด ตามเหตปจจยของการกระท�า
(กรรม) ของคนๆนนท�ามา จะไดดมากไปกวาทตนท�ามาไมได
๑๐. เปนผอยเหนอผลการกระท�า ไมวาผลจะออกมาอยางไรกไมทกขใจ
เพราะรวาเมอเราไดเพยรพยายามอยางเตมทอยางพอดแลว ผลทเกดขนกดทสด
แลวทเปนไปไดจรง จงพอใจในผลนน แลววางผลนนใหโลกไดอาศย สวนตนเอง
เอาความสงบสบาย กบความไมไดไมเปนไมมอะไร
การเพยรเตมทพกพอดจะท�าใหสบายทสด เสอมชาสด เปนประโยชนทาน
ทสด สละผลทไดออกไปอยางพอด เพราะรความเปนจรงวา ถาสละมากกขาดแคลน
ไมมทนขยายกจการบญนนตอไป หรอถากกไวมากเกน หรอสละออกนอยไปกจะ
หมอเขยว : ใจเพชร กลาจน 33
เปนภาระเปนภยและวตกกงวลในการดแลเปลาๆ แทนทจะเปนประโยชนแกผอน
และเปนกศลตอตนเอง กลบกลายเปนปญหาตอตวเอง
๑๑. ท�าดดวยความยนด เตมใจ สบายใจ ไมกงวลกบผลการกระท�า แตมความสข
ในการตรวจผลวา ท�าเหตอยางน มองคประกอบอยางน เกดผลอยางน ถาคราวตอไป
สามารถท�าใหดกวาไดกท�า ถาท�าไมไดกวางใจ เรามหนาทท�าใหเกดสภาพทดทสดท
เปนไปไดจรงทกครงกพอ
๑๒. ขยนพอดอยางดตามาตาเรอ (ตามสถานการณและความพรอมของ
ตวเองและผอน) เทาทจะมสขภาพด เพราะรความจรงตามความเปนจรงวา
ขยนเกนรางกายกเสอมเรว ขเกยจเกนรางกายกเสอมเรว ขยนพอดแขงแรงทสด
การเพยรการพกทพอด จะท�าใหสบายทสด เสอมชาทสด เปนประโยชนตนประโยชน
ทานทสด สละผลทไดออกไปอยางพอด เพราะรความจรงตามความเปนจรงวา
ถาสละมากกขาดแคลน ไมมทนขยายกจการบญนนตอไป หรอถากกไวมากเกนหรอ
สละออกนอยไปกจะเปนภาระเปนภยและวตกกงวลในการดแลเปลาๆ แทนทจะเปน
ประโยชนตอผอนและเปนกศลตอตนเอง กลบกลายเปนปญหาตอตวเอง
ดมใชสขทแทจรง แตการยนดเตมใจทจะท�าดอยางเตมทตามเหตปจจยทท�าได
ดวยความพอเหมาะพอด ไมเบยดเบยนไมทรมานตนและผอนแลวยนดเตมใจปลอยวางดนนใหโลก
นนแหละคอ ความสขทแทจรง
34 คมอคายสขภาพแพทยวถธรรม
ขจดโรคดวยการดบ พรหม ๓ หนา (สงเหลานไมควรกระท�า)
๑. ท�าดมทกขใจ มจตไมโปรง ไมโลง ไมสบายปะปน ๒. เปนผจดการชวตผอน ๓. เปนเสอกชน ลวงละเมด จ นจานวนวาย กดดน บบคน บงคบใหผ อนคด พด ท�า ในสงทถกตองเหมาะสมดงามอยางทใจตนคดและตองการ แมผ อนจะไมพรอมและไมเตมใจ ๔. นาร�าคาญ นารงเกยจ นาเบอหนาย และนาไกลหางทสด ๕. อยากใหเกดสงทถกตอง สงทดงามและจะทกขกาย ใจ หงดหงด โมโห พยาบาท นอยใจ ไมโปรง ไมโลง ไมสบายใจ ไมชอบใจ ร�าคาญใจ อดอดขดเคอง หาเรอง เอาเรอง กดดน ผลกดน ดดดน ซดสาย เมอไมไดดงใจตนตองการ ( ม งหมายและปกมน ) ๖. ยนดในการท�าความดดวยความวตกกงวล กลววาดจะไมเกด หลงเสพด หลงอสสาทะ (เอรดอรอย ชนชอบใจ) สขสบายใจเมอสมใจ แตถาไมสมใจกจะเปนทกขใจ ๗. คดหวงวาโลกนตองสมบรณแบบ ๘. เปนการใหเพอจะเอา เพอเสพพฤตกรรมดๆจากผอน เหมอนจะใหผ อนไดด หรอมพฤตกรรมดๆ แตตนเองกอาศยการเสพสงดนนตอบแทนใหสมใจตน จตทคดแตจะเอาจะเรารอนทกขระทม ๙. ไมร ความจรงตามความเปนจรงว า ใครจะไดรบอะไรเทาไรเวลาใด ตามเหตผลของการกระท�า (กรรม) ของคน ๆ นนท�ามา จะไดดมากไปกวาทตนท�ามาไมได ๑๐. เปนผหลงผลของการกระท�า ผลออกมาด สมใจ กจะฟใจ สขใจ ผลออกมาไมดหรอไดนอย กจะทกขใจ ไมพอใจ ๑๑. ท�าดดวยความกงวลใจและเปลองพลงในการลน ๑๒. ขยนเกนไปอยางไมดตามาตาเรอ ขยนเกนจนตวเองเสยสขภาพ เปนประจ�า
หมอเขยว : ใจเพชร กลาจน 35
คายสขภาพพงตน เนน...ธรรมชาตบ�าบด
รางกายมนษยนนชาญฉลาดอยางยงสามารถบ�าบดและรกษาตวเองไดตามธรรมชาต / สวนโรคหรออาการเจบปวยตางๆนน / เปนความพยายามของธรรมชาตในการบอกขอบกพรองสภาพไมสมดล/ เพอใหคนแกไขจะไดมสขภาพทด / นกธรรมชาตบ�าบดจะไมเนนการกดอาการของโรค เพราะถอเปนการขดขวางกระบวนการทางธรรมชาตในการก�าจดโรค ซงรางกายจะสามารถเยยวยารกษาตวเองได หากแตนกธรรมชาตบ�าบดนนจะเนนทการปรบสมดลกายใจและสงแวดลอม เพอปองกนโรคและเสรมสรางภมตานทานโรคของรางกายใหแขงแกรง ซงท�าใหรางกายมประสทธภาพ ในการขจดพษรายทสะสมในรางกายใหลดนอยลงหรอหมดไป / เพมความสบายของกายใจอนจะท�าใหโรค/อาการเจบปวยทเลาเบาบางหรอหายไป
จดหมายปลายทางของคายสขภาพพงตน
คอ ดบเหตแหงทกข คอ สขความสขทางกาย คอ ไมปวย ความสขทางใจ คอ ไมทกขดบทกขทางใจและทกขทางกายไปพรอมกนเรากจะไมปวยไมทกขและสบายกายสบายใจดงนน “กจทมนษยควรท�า คอ การท�าใหรางกายแขงแรง และ ฆากเลส”อาหารสงเคราะห “กาย” จตวญญาณสงเคราะห “ใจ”อาหารจะเชอมโยงถงจตวญญาณไดสตรอาหารจานเดดทจะท�าใหเราสขกายสขใจคอ “ท�าความเตมในความพรอง ท�าสสารพลงงานใหสมดล แคนเอง” หมอเขยว : ใจเพชร กลาจน
36 คมอคายสขภาพแพทยวถธรรม
บทพจารณาอาหาร
เมอถงเวลารบประทานอาหารมอใหญหรอมอกลางวน กอนเขาแถวเพอตกอาหารส�าหรบรบประทาน ชาวคายทกคนจะนงพนมมอพจารณาอาหารพรอมกน ดงน
กนขาวเคยวทกค�า เราจดจ�ากนเพอชาต อยากนอยางเปนทาส เหงอทกหยาดของชาวนา จงกนเพอเปนไท กนดวยใจทรคา บรรพบรษสรางสบมา รวมรกษาคณความด ขยนงานการสรางสรรค มสมพนธฉนทนองพ สมครสมานสามคค อทศพลเพอชาตไทย ขอขอบพระคณชาวนาทปลกขาวใหพวกเรารบประทาน และขอขอบพระคณพอครวแมครว ทท�าอาหารใหพวกเรารบประทานในมอน ศลเดน เปนงาน ชาญวชา สาธฯ
ล�าดบในการเขาตกอาหาร ๑. บรรพชต ๒. แมชและผถอศล ๘ ๓. ผปวยหนก ๔. ผสงอาย ๕. ผปวยและบคคลทวไป
“ใหทานอาหารใหหมดตามทตกไป ตกเตมได แตอยาเหลอทง”
หมอเขยว : ใจเพชร กลาจน 37
ค�าบชาพระรตนตรย (นงทาเทพบตร – เทพธดา)
อะระหง สมมา สมพทโธ ภะคะวา
พระผมพระภาคเจา เปนพระอรหนต ดบเพลงกเลสเพลงทกขสนเชง
ตรสรชอบไดโดยพระองคเอง
พทธง ภะคะวนตง อภวาเทม
ขาพเจาอภวาทพระผมพระภาคเจา ผร ผตน ผเบกบาน (กราบ)
สวากขาโต ภะคะวะตา ธมโม
พระธรรม เปนธรรมทพระผมพระภาคเจา ตรสไวดแลว
ธมมง นะมสสาม ขาพเจานมสการพระธรรม (กราบ)
สปะฎปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ
พระสงฆสาวกของพระผมพระภาคเจา ปฏบตดแลว
สงฆง นะมาม ขาพเจานอบนอมพระสงฆ (กราบ)
ปพพภาคนมการ (นงขดสมาธหรอพบเพยบ)
นะโม ตสสะ ภะคะวะโต ขอนอบนอมแดพระผมพระภาคเจา พระองคนน
อะระหะโต ซงเปนผไกลจากกเลส
สมมาสมพทธสสะ ตรสรชอบไดโดยพระองคเอง (๓ จบ)
ไตรสรณคมนพทธง สะระณง คจฉาม ขาพเจาถงพระพทธเจาเปนทพง
ธมมง สะระณง คจฉาม ขาพเจาถงพระธรรมเปนทพง
สงฆง สะระณง คจฉาม ขาพเจาถงพระสงฆเปนทพง
38 คมอคายสขภาพแพทยวถธรรม
ทตยมป..... ,(ซ�า) , แมครงทสอง (ซ�า)
ตะตยมป..... , (ซ�า) , แมครงทสาม (ซ�า)
พทธานสสตอตป โส ภะคะวา เพราะเหตอยางนๆ พระผมพระภาคเจานน
อะระหง เปนผไกลจากกเลส
สมมาสมพทโธ เปนผตรสรชอบไดโดยพระองคเอง
วชชาจะระณะสมปนโน เปนผถงพรอมดวยวชชาและจรณะ
สคะโต เปนผไปแลวดวยด
โลกะวท เปนผรโลกอยางแจมแจง
อนตตะโร ปรสทมมะสาระถ เปนผสามารถฝกบรษทสมควรฝกได
อยางไมมใครยงกวา
สตถา เทวะมะนสสานง เปนครสอนเทวดาและมนษยทงหลาย
พทโธ เปนผร ผตน ผเบกบานดวยธรรม
ภะคะวา ต. เปนผมความจ�าเรญ จ�าแนกธรรมสงสอนสตว ดงน
ธมมานสสตสวากขาโต ภะคะวะตา ธมโม
พระธรรม เปนสงทพระผมพระภาคเจา ไดตรสไวดแลว
สนทฏฐโก เปนสงทผศกษาและปฏบต พงเหนไดดวยตนเอง
อะกาลโก เปนสงทสามารถปฏบตจนถงผลได ไมจ�ากดกาล
เอหปสสโก เปนสงทผแจงเอง ทาทายใหมาพสจนกนได
โอปะนะยโก เปนสงทควรใหมใหเกดขนในตน
ปจจตตง เวทตพโพ วญญห ต. (อาน ฮ ต) เปนสงทวญญชนแจมแจงอยในตน ดงน
หมอเขยว : ใจเพชร กลาจน 39
สงฆานสสต
สปะฎปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ
สงฆสาวกของพระผมพระภาคเจา เปนผปฏบตด
อชปะฎปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ
สงฆสาวกของพระผมพระภาคเจา เปนผปฏบตตรง
ญายะปะฎปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ
สงฆสาวกของพระผมพระภาคเจา เปนผปฏบตถงความรธรรม
เปนเครองออกจากทกข
สามจปะฎปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ
สงฆสาวกของพระผมพระภาคเจา เปนผเขาถงสมมาปฏบต
ยะททง ไดแกบคคลเหลาน คอ
จตตาร ปรสะยคาน คแหงบรษ ๔
อฏฐะ ปรสะปคคะลา นบเปนบรษบคคล ๘
เอสะ ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ นคอ สงฆสาวกของพระผมพระภาคเจา
อาหเนยโย ผควรแกของทเขาน�ามาถวายบชา
ปาหเนยโย ผควรตอนรบ
ทกขเณยโย ผควรแกทานเพอผลอนเจรญ
อญชลกะระณโย ผควรกระท�าอญชล
อะนตตะรง ปญญกเขตตง โลกสสาต.
เปนเนอนาบญของโลก ไมมนาบญอนยงกวา ดงน
40 คมอคายสขภาพแพทยวถธรรม
โอวาทปาตโมกขคาถา
น�า (หนทะ มะยง โอวาทะปาตโมกขะคาถาโย ภะณามะ เส)
สพพะปาปสสะ อะกะระณง
กสะลสสปะสมปะทา
สะจตตะปะรโยทะปะนง
เอตง พทธานะสาสะนง
ขนต ปะระมง ตะโป ตตกขา
นพพานง ปะระมง วะทนต พทธา
นะ ห ปพพะชโต ปะรปะฆาต
สะมะโณ โหต ปะรง วเหฐะยนโต
อะนปะวาโท อะนปะฆาโต
ปาตโมกเข จะสงวะโร
มตตญญตา จะภตตสมง
ปนตญจะ สะยะนาสะนง
อะธจตเต จะ อาโยโค
เอตง พทธานะสาสะนง.
การไมท�าบาปทงปวง
การท�ากศลใหถงพรอม
การช�าระจตของตนใหผองใส
ธรรม ๓ อยางน เปนค�าสงสอน
ของพระพทธเจาทงหลาย
ขนตคอความอดกลน
เปนธรรมเครองเผากเลสอยางยง
ผรทงหลายกลาววา พระนพพาน
เปนธรรมอนยง
ผก�าจดสตวอนอย
ไมชอวาเปนบรรพชตเลย
ผท�าสตวอนใหล�าบากอย
ไมชอวาเปนสมณะเลย
การไมพดราย การไมท�าราย
การส�ารวมในปาตโมกข
ความเปนผรประมาณในการบรโภค
การนอนการนงในทอนสงด
ความหมนประกอบในการท�าจตใหยง
ธรรม ๖ อยางน เปนค�าสงสอน
ของพระพทธเจาทงหลาย.
หมอเขยว : ใจเพชร กลาจน 41
อภณหปจจเวกขณปาฐะ
น�า (หนทะ มะยง อภณหะปจจะเวกขะณะปาฐง ภะณามะเส)
ชะราธมโมมห (อาน โมม - ห) ชะรง อะนะตโต*
เรามความแกเปนธรรมดา จะลวงพนความแกไปไมได
พยาธธมโมมห (อาน โมม - ห) พยาธง อะนะตโต*
เรามความเจบไขเปนธรรมดา จะลวงพนความเจบไขไปไมได
มะระณะธมโมมห (อาน โมม - ห) มะระณง อะนะตโต*
เรามความตายเปนธรรมดา จะลวงพนความตายไปไมได
สพเพห เม ปเยห มะนาเปห นานาภาโว วนาภาโว
เราจะละเวนเปนตางๆ คอวาจะพลดพรากจากของรกของเจรญใจ ทงหลายทงปวง
กมมสสะโกมห เรามกรรมเปนของของตน
กมมะทายาโท* เราเปนทายาทของกรรม
กมมะโยน เรามกรรมเปนก�าเนด
กมมะพนธ เรามกรรมเปนเผาพนธ
กมมะปะฎสะระโณ* เรามกรรมเปนทพงอาศย
ยง กมมง กะรสสาม เราจกท�ากรรมอนใดไว
กลยาณง วา ปาปะกง วา ดกตามชวกตาม
ตสสะ ทายาโท* ภะวสสาม เราจกเปนผไดรบผลของกรรมนน อยางแนนอน
เอวง อมเหห อะภณหง ปจจะเวกขตพพง เราทงหลาย พงพจารณาอยางน
ทกวนๆ เทอญ
*พยางคทขดเสนใตใหออกเสยงเหมอนกนทงหญงและชาย โดยใหถอวา
ประธานของประโยคหมายถงเพศหญงและเพศชาย
42 คมอคายสขภาพแพทยวถธรรม
ภวตสพ
ภะวะต สพพะมงคะลง มงคลทงปวง พงเกดขน
รกขนต สพพะเทวะตา จตสงทงปวง พงรกษา
สพพะพทธานภาเวนะ ดวยการตามภาวะ ของพทธะทงปวง ทเกดในตน
สะทา โสตถ ภะวนต เต. ความสวสด พงเกดมแกทานทกเมอ
ภะวะต สพพะมงคะลง มงคลทงปวง พงเกดขน
รกขนต สพพะเทวะตา จตสงทงปวง พงรกษา
สพพะธมมานภาเวนะ ดวยการตามภาวะ ของธรรมะทงปวง ทเกดในตน
สะทา โสตถ ภะวนต เต. ความสวสด พงเกดมแกทานทกเมอ
ภะวะต สพพะมงคะลง มงคลทงปวง พงเกดขน
รกขนต สพพะเทวะตา จตสงทงปวง พงรกษา
สพพะสงฆานภาเวนะ ดวยการตามภาวะ ของสงฆะทงปวง ทเกดในตน
สะทา โสตถ ภะวนต เต. ความสวสด พงเกดมแกทานทกเมอ
.........อธษฐาน ตงจต.........
อธษ หมายถง ยงขนๆ เจรญขน ๆ
ฐาน หมายถง ฐานะของจตเราเอง
อธษฐาน หมายถง การตงใจพฒนาจตใหเจรญยงขน ใหสงยงขน
ตงใจท�าคณงามความด ท�าความผาสกใหกบตนเองและผอนใหมากยงขน ๆ
จนสดความสามารถอยางพอด ตามองคประกอบและเหตปจจยทจะท�าได
หมอเขยว : ใจเพชร กลาจน 43
เพลง แดเธอและผองชน
ค�ารอง : อสรา
ท�านอง/ ขบรอง : ใจเพชร กลาจน
บทเพลงชด: หวใจคณธรรม
รกเธอกรกนะ แตอสระยอมสงสง นกนอยในกรอบกรง ฤารคาฟาเสร คดถงนะคดถง ทงซาบซงคณความด แตงานยงมากม มอาจลมอดมการณ **ขอฝกใหกลาแกรง ทงเรยวแรงและวญญาณ แปรรกเปนแรงงาน รวมสรางหวงก�าลงใจ จะเพาะเมลดพนธ หวานรกนนกระจายไกล มอบแดผยากไร และผองชนบนแผนดน ซ�า (**)
44 คมอคายสขภาพแพทยวถธรรม
เพลง แดเธอเพอนขวญ
ค�ารอง/ท�านอง กลนแกว แสงภดาว
ขบรอง : ใจเพชร กลาจน
บทเพลงชด: หวใจคณธรรม
ขอฝากบทเพลงจากความจรงใจขามโคงฟา ผานทงนาสายน�าขามขนเขา แดเพอนขวญเคยใกลยามวยเยาว ภาพคนวนกอนเกาคงตรงใจ ยงคดถงน�าใจในยามไกลเพอน เธอคงมเลอนสญญาทใหไว วา...แมล�าบากยากเขญปานใด จกไมลารางหนทางธรรม ความเจบปวดบอบช�าย�าใหตอส เพอเรยนรฝกฝนและจดจ�า ระหวางทางรกชฎมดด�า สองฝาเทาจงกาวย�าอยาร�าไร ซ�า (**)หากวนใดลมลงคงพายแพ คราวออนแอซบหนารองไห ทกขกระหน�าลกโหมโถมกายใจ ลกขนใหมอยาครวญคร�า รบปาดน�าตา ค�าคนใดเธอเหงาเศราหมอง จงเพงมองดวงดาว ณ หวงฟา ประกายแหงแสงดาวสาดสองมา คอแววตาแหงฉน ปลอบขวญเธอ
หมอเขยว : ใจเพชร กลาจน 45
ขอฝากบทเพลงจากความจรงใจขามโคงฟา สงความวาฉนยงคดถงเสมอ ยามเปลาเปลยวมองหาใครไมเหนเจอ แตวาเธอยงมฉนรวมฝนทางสรางธรรม ซ�า (**)
เพลง หวใจคณธรรม
ค�ารอง/ท�านอง : ใจเพชร กลาจน
ขบรอง : ใจเพชร กลาจน
บทเพลงชด: หวใจคณธรรม
ซ�า (*)เหนอฟามฟากวาง เหนอเสนทางมจดหมาย เหนอตายนนไมตาย เหนอจดหมายนนไมม เหนอทกขไมทกขกวา เหนอเงนตราคอความด (**)เหนอชพทยอมพล คอสงคมอดมการณ (ซ�า**) เปนถอยค�าของนกปราชญ ผฉลาดสรางวญญาณ ดวงจตมงสบสาน กอปรกอการเพอมวลชน ชวตอนแสนประเสรฐ สดล�าเลศนนคอคน สรางคณคาประโยชนลน เพอผองชนไดสขเยน เปนผนาบชาเชดชคา วางามเดน ถากถางทางล�าเคญ ใหคนเหนเสนทางธรรม ใหคนเหนเสนทางธรรม ซ�า (*)
46 คมอคายสขภาพแพทยวถธรรม
เพลง แดเธอ...ผถอคนธง
ค�ารอง/ท�านอง : กลนแกว แสงภดาว ขบรอง : ใจเพชร กลาจน
บทเพลงชด: ถนนคนกลาด
แดเธอ...ผอาจหาญ อยาสะทกสะทานตอเสนทางสงชน
กลาแกรงฝาแรงอาธรรม ขบเคลอนผลกดนสรางสรรคทางไท
ทางทเทาเธอย�าเหยยบ มราบเรยบมสงทาทาย
ตองฝาดานอนตราย เหนอยทงใจกายปวดราวระบม
ทรชาตอาจขดขวาง ขดหลมพรางอยางโสมม
ผานกรวดหนซงแหลมคม ย�าโคลนตมมพะวง
*มงตรง....สจดหมาย ศรทธาชดโชนฉายบรรเจดบรรจง
แนนหนกเดดเดยวมนคง เพอด�ารงอดมการณ
เราจบมอพรอมกาวไป ลางคราบใครบวงบาปสามานย
เปลองแอกททนแบกทาน ดบพษภยพาลปลดบวงจองจ�า
ถอคนธงสหลกชย แหวกเปลวไฟขามหลมด�า
** กวาดภาพหลอนลอมครอบง�า สรางฟนธรรมคว�ากาล
ซ�า(**)
หมอเขยว : ใจเพชร กลาจน 47
เพลง มารชพลงชวต
ค�ารอง/ท�านอง: กลนแกว แสงภดาว
ขบรอง : ใจเพชร กลาจน (หมอเขยว), ตะวนเดอน, ทมจตอาสา
บทเพลงชด: ถนนคนกลาด
(สรอย) ** สบเทากาวไปดวยใจมนคง มงด�ารงสจธรรมอนยงใหญมครนครามตออปสรรคใด ๆ บนทางเลอกใหมแมล�าบากมกงวล ซ�า (**)(ญ) หมนเพงเพยรรกษากายใจ ขจดพษภย ณ ลมหายใจแหงชวตชนศนยเรยนรสขภาพพงตน หรอจกจ�านนกาวฝาฟาสด�า(ช) ปลกพลงสรางคณภาพชวต ปลกความคดแนวแนในวถพทธธรรมแนวเศรษฐกจพอเพยง เสบยงน�าใจชมฉ�าหลดพนสงคมต�า ปญญาสวางไสว (สรอย)(ญ) พลงชวตจกเบกบานแจมใส อาหารกาย-ใจ สะอาดเปยมลนพรากสงรายสลายมวหมน ผานความอดทน สแผวพงหนาม(ช) จดดนน�าลมไฟใหสมดล เออไออนคลายหวงหอบหามปญหาซาสราง รางเสอมทราม งอกเงยสงดงาม ทามกลางแผนดนไทย (สรอย)(ญ) ใตรมเงาแหงมหาจกรวงศ อนสงสงพระบารมทวมทนพลงแหงแผนดนคอองคพระภมพล ทรงพากเพยรพาปวงชนขามฝงทกขเขญ(ช) ตามรอยพระยคลบาท แหงจอมปราชญผเกรกไกร กาวอยางจรงใจ โนน...หลกชยมหางเกนเหน พระบรมเดชานภาพ จกปราบล�าเคญสบธรรมน�าความรมเยน สานรอยไทย (สรอย)
48 คมอคายสขภาพแพทยวถธรรม
เพลง ร�าวงสวนปานาบญ
ค�ารอง /ท�านอง: กลนแกว แสงภดาว
ขบรอง: ใจเพชร กลาจน (หมอเขยว)
บทเพลงชด: ถนนคนกลาด
(สรอย)**รงอรณเรองรองแสงทองไลโลมพนหลา แววเสยงนกจ�านรรจา ณ สวนปานาบญแดนใจ แผนดนอดมบญนยมหมฟาไทย ชวตตนจากหลบใหลอาบไออนอวลเสร(ช) หอมไอดนเคลากลนใบไมใบหญา ซาบซบวญญา หลอมพลงสรางสามคค สขกายสขใจ หมนเพยรสงสมความด เปนศกดเปนศรแหงเสรชนบนแผนดน(ญ) สานคณธรรมมใหขาดสายเวนวาง เดนชดทามกลางสงคมเกยรตการโกงกน มงขดเกลาตนพนอบายคราบไคลมลทน ซอตรงคงศล เบกบานชวนาตาป (สรอย)(ช) สายธรรมชมฉ�าพร�าพรม ชโลมดบไฟบาปราย แทรกซมก�าจาย ลางโสมมคราบคาวโลกย กอธารสายใย สดใสไรการเบยนบฑ เกดมตรไมตร มแบงเผาพนธชนชนใด ๆ(ญ) กอนแสงตะวนสนส คอยพรงนกอาจจะสาย รบเรงขวนขวาย แตวนน ซอยาหวาดไหว ตอเตมเรยวแรง ปกธงธรรมงามพรวชชย หยดยงเวรภย ตดใจสนหมองมวหมน (สรอย)
หมอเขยว : ใจเพชร กลาจน 49
(ช) แสงตะวนย�าเตอนอดมการณ จดไฟการงานทมเทเพอประชาชน หางโลภ โกรธหลง นอมน�าคาความเปนคน สนทกขกงวล มจ�านนหรอยอมอปรา(ญ) ทงอนาทรไถถอนเงอมเงาอาธรรม กลาฝนยนยนมนคงในเจตนา พนองญาตมตรรอยสมพนธสบสานศรทธา เพอดนและฟาพรอมเพมราคาแหงชวตเรา (สรอย/ สรอย) ชวตตนจากหลบใหล อาบไออนอวลเสร
50 คมอคายสขภาพแพทยวถธรรม
เพลง วถธรรมบ�าบด
ค�ารอง/ท�านอง : กลนแกว แสงภดาว
ขบรอง : ใจเพชร กลาจน
บทเพลงชด: ถนนคนกลาด
รางกายปวยไขเสอมโทรม ความล�าบากทบโถมเบยดเบยนจนรวงโรย เกดบาดแผลเหมอนถกเฆยนโบย โอดโอยแสนทรมาน * โรครมเรากระวนกระวาย กระสบกระสาย ความบอบช�ารงควาน อารมณแปรปรวนหวนไหวฟงซาน แตละวนคนผาน ล�าเคญออนลา ฝกวางใจคลายเครยดคร�า ทกขกรายกล�าเปนธรรมดา ยอมรบวบากกรรมน�าพา หนเผชญหนาไมวารอนหนาว อยกอย ตายกตาย ใจเปนนายกายเปนบาว ลมหายใจแมสนหรอยาว เจบปวดรวดราวจะเปนไรไป ตรวจตนเองตดเจยนสงเคองขด วถธรรมบ�าบดสรางก�าลงใจ **พลงชวตคงฟนคนใหม มนคงไวสมนไพรเปนยา ชพชนเกดแกเจบตาย หมดสนสลายไปตามเวลา ยามอยพงตงตน บนศลธรรมสมมา เมอถงคราวอ�าลาจกไมอายฟาดน (ซ�า * / **/**)
หมอเขยว : ใจเพชร กลาจน 51
เพลง แรงใจเพอมวลชน
ค�ารอง/ท�านอง : กลนแกว แสงภดาว
ขบรอง : ใจเพชร กลาจน
บทเพลงชด: ถนนคนกลาด
ดวงตะวนทอแสงฉาบฉาย น�าคางเหอดหายหมอกจาง เขยวทวไมสายลมเบาบาง สองขางทางมดอกไมบาน เปดรอยยมทกทายใบไม ปาเขากวางไกลหบหวยละหาน ทกทางทกทศทเรากาวผาน มอบบรรณาการดวยดวงใจ ส�านกคณคาฟาดน อวลกลนใบหญาสดไสว ธรรมชาตสะอาดสดใส สงบใจคลายทกขเคยรดตรง ปลอยใจใหพนเปนทาส ละบวงบาศทฉดกระชากดง ดวยลมหายใจชวงชวตหนง เพยรกาวใหถงฟาไทซงโอฬาร ** มาเถดกลยาณมตร ผอนเกลยวชวตอนไรแกนสาร มาปลกดอกไมใหงามตระการ บนเสนทางพาดผานสฟาไท ดวงตะวนทอแสงทาบทา ทวารงสอ�าไพ ฉนและเธอรวมเดนทางไกล พรอมปลกดอกไมเปนแรงใจเพอมวลชน ซ�า (**)
52 คมอคายสขภาพแพทยวถธรรม
มาเปนจตอาสาแพทยวถธรรมกนเถอะ โดยเปาหมายหลกของเครอขายแพทยวถธรรมฯ
คอ “เรยนรฝกฝนการพงตนและชวยคนใหพนทกข”
ผทจะเปนจตอาสาแพทยวถธรรม ปฏบตดงน
๑. ตองผานการอบรมในคายสขภาพหลกสตร ๕ วน หรอ ๗ วน ณ ศนยเรยนรสขภาพพงตนตามแนวเศรษฐกจพอเพยง สวนปานาบญ อ�าเภอดอนตาล จงหวดมกดาหาร หรอศนยอนๆทเครอขายแพทยวถธรรมแหงประเทศไทยรบรอง โดยในคายสขภาพกจะมการฝกฝนเรยนรทกษะการดแลสขภาพพงตนแนวเศรษฐกจพอเพยงตามหลกการแพทยวถธรรม
๒. จากนนผทตงใจเปนจตอาสาแพทยวถธรรม กเสยสละชวยเหลอกจกรรมการงานของเครอขายแพทยวถธรรมฯ จนเปนทยอมรบของเครอขาย
๓.จากนนเครอขายกจะท�าพธมอบเครองหมายปลอกแขนจตอาสาแพทยวถธรรม ในคายแฟนพนธแทจตอาสาแพทยวถธรรม(หลกสตร ๑๐ วน) ทตรงกบวนประชมใหญเครอขายแพทยวถธรรมฯ ณ ศนยสขภาพสวนปานาบญ ในเดอนเมษายนและตลาคมของทกป
ส�าหรบจตอาสาแพทยวถธรรมทตองการพฒนาทกษะองคความรและจตวญญาณใน “การพงตนและชวยคนใหพนทกข”มากยงขน
๑. กจะสมครเขาคายพระไตรปฎก(หลกสตร ๗ วน) และคายแฟนพนธแทจตอาสา (หลกสตร ๑๐ วน)
๒. ซงทงสองคายดงกลาวนน จะรบเฉพาะผทเคยผานคายสขภาพ ๕ วนหรอ ๗ วน มาแลวเทานน
๓. เพราะการฝกฝนจะเขมและยากล�าบากกวาคายสขภาพ เชน นอกจากจะตองรบประทานอาหารทไมมเนอสตวและรสไมจดแลว ยงตองฝกการรบประทานอาหารวนละ ๑ มอดวย
หมอเขยว : ใจเพชร กลาจน 53
๔.ตองตนแตเชาแลวมารวมกนไหวพระสวดมนตนงสมาธตงแตต ๔ ครง
๕.จากนนกมการเดนเรว ออกก�าลงกาย กดจดลมปราณ โยคะ กายบรหาร ลงฐานงานบญตางๆ เขาฟงบรรยาย ฝกเจโตสมถะ ฝกการท�าวปสสนาในวถชวตปกต ฝกจดกระดกกลามเนอเสนเอน (เฉพาะหลกสตร ๑๐ วน) และกจกรรมอนเปนกศลอนๆ
ส�าหรบผทผานการเขาคาย ๓ คาย ไดแก คายสขภาพวถธรรม(หลกสตร ๕ วน หรอ ๗ วน), คายพระไตรปฎก(หลกสตร ๗ วน) และคายแฟนพนธแทจตอาสา (หลกสตร ๑๐ วน) กจะมสทธสมครเรยนแพทยวถธรรม(หลกสตร ๗ ป) โดยไมวาจะเปนหลกสตรใดของการแพทยวถธรรม กลวนแตเรยนฟรสอนฟรทงนน
ซงทกหลกสตรมเปาหมายเดยว คอ “เรยนรฝกฝนการพงตนและชวยคนใหพนทกข” โดยการเนนแกปญหาทตนเหต ดวยสงทประหยดเรยบงาย และแตละคนท�าเอาเองได ซงการเรยนการสอนนนใชองคความรหลกในวทยานพนธระดบปรญญาโท สาขาพฒนบรณาการศาสตร เรอง “ความเจบปวยกบการดแลสขภาพแนวเศรษฐกจพอเพยง ตามหลกแพทยทางเลอกวถพทธ (แพทยวถธรรม) ของศนยเรยนรสขภาพพงตนตามแนวเศรษฐกจพอเพยง สวนปานาบญ อ�าเภอดอนตาล จงหวดมกดาหาร” โดยใจเพชร กลาจน(หมอเขยว)
หลกปฏบตของจตอาสาแพทยวถธรรม
๑. ท�างานฟร
๒. พงตนและชวยคนใหพนทกข
๓. ถอศล ๕ ละอบายมข เปนอยางนอย
๔. เคารพมตหม
คณลกษณะของจตอาสาแพทยวถธรรม
๑. พงตน ๒. เรยบงาย ๓. ประหยด ๔. ขยน ๕. แบงปน
54 คมอคายสขภาพแพทยวถธรรม
กรณมการจดคายท สวนปานาบญ อ.ดอนตาล จ.มกดาหารตดตอสมครไดท โรงพยาบาลอ�านาจเจรญ กลมงานเวชกรรมสงคม
โทร. ๐๔๕-๕๑๑-๙๔๑-๘ ตอ ๑๒๒๑ หรอ ๑๐๗๑หรอสมครมาท ศนยเรยนรสขภาพพงตนตามแนวเศรษฐกจพอเพยง สวนปานาบญ
โทร. ๐๘๒-๓๗๔-๓๘๙๘หรอสมครมาท email: [email protected]
กรณมการจดคายท สถาบนฝกอบรมผน�า จ.กาญจนบร ตดตอสมครไดท บรษท ส�านกพมพแสงแดด จ�ากด
โทร.๐-๒๙๓๔๔-๔๑๔ ตอ ๒๐๘-๒๑๐ คณเตย คณเลกหรอสมครมาท email: [email protected] ผประสานงานคาย คณป
สนใจศกษาขอมลเพมเตมและตารางการอบรม ไดทางเวบไซตwww.morkeaw.net และ www.morkeaw.com
การตดตอสมครเขาคาย
๑. สายเชดชยทวร จากกรงเทพฯ - ดอนตาล “ลงหนาศนยหมอเขยว” เวลาจองใหระบค�าวา หมอเขยว ในบตรรถดวย ตวนเมอรวมครบ ๑๐ ใบ สามารถแลกฟรได ๑ ใบ โทร. ๐-๒๙๓๖-๐๖๑๑ (รอยเอด-ดอนตาล)๒. สายบรษท ขนสง จ�ากด และบรษทอนๆ (นงรถ ๒–๔ ตอ)๒.๑ จากกรงเทพฯ - สถานขนสงมกดาหาร โดยรถสหพนธทวร (กทม.-มกดาหาร)โทร. ๐-๒๙๓๖-๓๖๙๐, ๐-๒๙๓๖-๐๔๕๓ จองใหระบค�าวา หมอเขยว ในบตรรถดวย ตวนเมอรวมครบ ๑๐ ใบ สามารถแลกฟรได ๑ ใบ๒.๒ จากสถานขนสงมกดาหาร - สวนปานาบญ อ.ดอนตาล๒.๒.๑ ตอรถมกดาหาร - เขมราฐ ระยะทาง ๓๓ กม. ออกจากสถานขนสงมกดาหาร ๐๖.๓๐ น , ๑๑.๐๐ น. และ ๑๓.๐๐ น. รถผานหนาศนยฯ (ศนยหมอเขยว)๒.๒.๒ ตอรถสองแถวไปตลาดพรเพชร ใน อ.เมอง เพอตอรถสองแถวไปตลาดดอนตาล รถหมดประมาณ ๑๖.๐๐ น. และจากตลาดดอนตาลโดยสารรถมอเตอรไซคสามลอรบจางไปทศนยอกทอดหนงทานทเดนทางมาจากจงหวดอนมาตอรถทสถานขนสงมกดาหารไดเชนกน๓. โดยสารโดยรถต (กทม.-ดอนตาล) รถแกส ตดตอ คณนรเชษฐ โทร. ๐๘๑-๖๕๖-๒๖๔๗
การเดนทางจากกรงเทพฯ (หมอชต) - ไปศนยเรยนรสขภาพพงตน
หมอเขยว : ใจเพชร กลาจน 55
แผนทการเดนทางจาก กทม.
56 คมอคายสขภาพแพทยวถธรรม
หนงสอวทยานพนธยอดเยยม
“ความเจบปวยกบการดแลสขภาพแนวเศรษฐกจพอเพยงฯ”
คนหาขอมลเพมเตมไดจากเวปไซต
www.morkeaw.com /www.morkeaw.net
หรอจากผลงานหนงสอชดสขภาพหมอเขยว
หนงสอชดถอดรหสสขภาพ
เลม ๑ รอน-เยน ไมสมดล สาเหตอาการและการแกไขอาการรอนเยนไมสมดล พรอมตวอยางการบ�าบดและดแลตนเองของผปวย
เลม ๒ ความลบฟา กญแจไขรหสสขภาพ วเคราะห การเกดและการบ�าบดรกษา โรคมะเรง เบาหวาน ความดน ภมแพ เปนตน
เลม ๓ มาเปนหมอดแลตวเองกนเถอะ เทคนคในการบ�าบดและดแลตนเอง ไมวาจะปวยหรอไมปวย
หนงสอ ยานาง สมนไพรมหศจรรย ไมวาทานจะเปนโรครายทรกษายาก หรอโรคทรกษางาย หลายโรคทยานางชวยบ�าบดบรรเทาได
หนงสอ ยอดยาด สขภาพดวถพทธ เพอควบคมปองกนโรค บ�าบดบรรเทาโรค สงเสรม และฟนฟสขภาพท ประหยด เรยบงาย ไดผลรวดเรว พงตนเองได
หนงสอใหม ๓ เลม ๑. คนพอเพยง เลยงชพดวยการใหแบงปน เสยสละ ชวตทมนคง มคณคา และผาสกทสดในโลก ๒. สทกทกขภยดวยใจเปนสข หนงสอเลมนอาจท�าใหบางทานมก�าลงใจ และพบกบทางออกของทกปญหาชวต รวมทงเรมสบเทากาวเดนสเสนทางแหงความผาสกอนยงยนทแทจรง ๓ .เทคนดท�าใจใหหายจากโรคเรว ๑.อยากลวตาย ๒. อยากลวโรค ๓ .อยาเรงผล ๔. อยากงวล หนงสอชดส�าหรบเปนคมอพกพา ๑. หนงสอเทคนคการดแลสขภาพ ๒. อาหารลางพษรอน ปรบสมดล ๓. ความผาสกทแทจรง ๔. การเตรยมวางขนธ วางราง สงจตวญญาณ
หมอเขยว : ใจเพชร กลาจน 57
VCD-DVD-MP ๓
๑. VCD โยคะ (๑ ชม.) ๒. DVD โยคะ (๒ ชม.)
๓. DVD คนคนฅนอวอรด ๔. DVD ภมปญญาแพทยแผนไทย
๕. VCD พลกผนชวตพชตโรค (อาแตน)
๖. MP๓ คายสขภาพแพทยวถธรรม ( ๒๑-๒๗ ม.ค.๕๔ ) รน ๗๙ ดร.นพ.อทย สดสข
๗. DVD กวซาแบบแพทยวถธรรม ยาเมดท ๒ (๑ ในยา ๙ เมด เทคนค ๙ ขอ)
๘. MP3 คายสอนพระไตรปฏก ครงท ๑ (๒๑-๒๕ ก.พ. ๕๔)
๙. MP3 คายสอนพระไตรปฏก ครงท ๒ (๘-๑๔ ต.ค. ๕๔)
๑๐.DVD ชด ๕ แผน คายสอนพระไตรปฏก ครงท ๑ (๒๑-๒๕ ก.พ. ๕๔)
๑๑.DVD ชด ๘ แผน คายสอนพระไตรปฏก ครงท ๒ (๘-๑๔ ต.ค ๕๔)
๑๒.DVD ชด ๒ แผน แฟนพนธแท แลกเปลยนประสบการณมหศจรรย ยา ๙ เมด
๑๓.DVD ยา ๙ เมด เทคนคการดแลสขภาพฯ
๑๔.DVD ชด ๖ แผน คายสขภาพแพทยวถธรรม ณ สวนปานาบญ (๒๖ ก.พ.- ๔ ม.ค ๕๔)
๑๕.MP๓ บทเพลง ชดหวใจคณธรรม
๑๖.CD บทเพลง ชดถนนคนกลาด และ หนงสอเนอบทเพลงชดถนนคนกลาด
๑๗.CD เสยงอานหนงสอความลบฟา
ตดตามชมรายการ สขภาพดกบแพทยวถธรรม สขภาพพงตนตามแนวเศรษฐกจพอเพยง หมอเขยว (ใจเพชร กลาจน)
ทางFMTV(ทวเพอมนษยชาต)ทกเชาวนพฤหสสบด
เวลา ๖.๐๐น.-๗.๐๐ น.
สนในสงซอไดทาง email: [email protected] หรอสงซอไดทรานธรรมทนศ โทร. ๐๒-๓๗๕-๔๕๐๖
58 คมอคายสขภาพแพทยวถธรรม
หมอเขยว ( ใจเพชร กลาจน )
การศกษาและอบรม ๑. ปรญญาตรวทยาศาสตรสขภาพ สาธารณสขศาสตร มสธ. ๒. ปรญญาตรวทยาศาสตรสขภาพ บรหารสาธารณสข มสธ. ๓. ส�าเรจการศกษาวชาวทยาศาสตรการแพทยแผนไทย, แนวคดและทฤษฎ การแพทยแผนไทย, เวชกรรมแผนไทย, เภสชพฤกษศาสตร, ธรรมานามย และสงคมวทยาการแพทย มสธ ๔. ศกษาและอบรมดานการแพทยทางเลอกจากประเทศมาเลเซยและจนไตหวน ๕. ปรญญาโท สาขาพฒนบรณาการศาสตร (เศรษฐกจพอเพยง) มหาวทยาลยอบลราชธาน ท�าการศกษาวจยเรอง “ความเจบปวยกบการดแลสขภาพแนวเศรษฐกจพอเพยง ตามหลกแพทยทางเลอกวถพทธของศนยเรยนรสขภาพพงตนตามแนวเศรษฐกจพอเพยง สวนปานาบญ อ�าเภอดอนตาล จงหวดมกดาหาร”
ผลงาน ๑. รางวลขาราชการโรงพยาบาลดเดน พ.ศ.๒๕๓๖ ๒. รางวลขาราชการสาธารณสขดเดน จงหวดมกดาหาร พ.ศ.๒๕๔๓ ๓. รางวลขาราชการพลเรอนดเดน จงหวดมกดาหาร พ.ศ. ๒๕๔๓ ๔. ไดรบเครองราชอสรยาภรณมงกฎไทย ชนท ๓ ตรตาภรณ วนท ๕ ธนวาคม ๒๕๔๕ เปนปท ๕๗ ในรชกาลปจจบน ๕. รางวลตนแบบคนดแทนคณแผนดน พ.ศ.๒๕๕๓ เครอขายเดอะเนชน ๖. รางวลคนคนฅนอวอรด ครงท ๒ สาขาคนตนเรองแหงป พ.ศ.๒๕๕๓ ๗. รางวลชนะเลศ ผลงานวชาการ Routine to Research ประเภทโปสเตอร เรอง “ผาทางตนปญหาสขภาพดวยการแพทยวถธรรม ของหนวยแพทยวถธรรม โรงพยาบาลอ�านาจเจรญ” จากส�านกปองกนควบคมโรคท ๕,๖,๗ วนท ๒๙ มถนายน ถง ๑ กรกฎาคม พ.ศ.๒๕๕๔ ๘. รางวลชนะเลศอนดบ ๑ ในผลงานวชาการงานเวชปฏบตครอบครวและชมชน เรอง “นวตกรรมผาทางตนปญหาสขภาพโรงพยาบาลอ�านาจเจรญ” ส�านกงานบรการสาธารณสขและสมาคมเวชกรรมสงคมแหงประเทศไทย พ.ศ.๒๕๕๔
นกวชาการสาธารณสข ระดบช�านาญการโรงพยาบาลอ�านาจเจรญ แพทยวถธรรมและครฝกแพทยแผนไทย ศนยสขภาพสวนปานาบญ
หมอเขยว : ใจเพชร กลาจน 59
ความจน คอ สงทมคาท
สดสำาหรบชวต
ชวตใครจนได
ชวตนนผาสกได
ชวตใครจนไมได
ชวตนนไมมความผาสก
ทแทจรง
จรงใจ ไมตร มอภย ไรทกขใจเพชร กลาจน
60 คมอคายสขภาพแพทยวถธรรม
บนทกธรรม
หมอเขยว : ใจเพชร กลาจน 61
บนทกธรรม
62 คมอคายสขภาพแพทยวถธรรม
บนทกธรรม
หมอเขยว : ใจเพชร กลาจน 63
บนทกธรรม
64 คมอคายสขภาพแพทยวถธรรม
บนทกธรรม
