23

แผนบรหารการสอนประจ าบทท 2

เนอหาประจ าบท บทท 2 ประเภทและพนธสตวปกสวยงาม

1. อนดบนกแกว 1.1 วงศนกแกว 1.2 วงศนกกระตว 1.3 วงศนกปรอด 2. อนดบไก 2.1 วงศไกฟา 3. อนดบนกเกาะคอน หรอนกรองเพลง 3.1 วงศนกเอยง - กงโครง

วตถประสงคเชงพฤตกรรม 1. นกศกษาสามารถจ าแนกประเภทและพนธสตวปกสวยงามได 2. นกศกษาสามารถน าความรไปประยกตใช เพอเลอกสตวปกสวยงามทเหมาะกบความ

ตองการของตนเองได

วธสอนและกจกรรมการเรยนการสอน 1. ใหนกศกษาศกษาเอกสารประกอบการสอนบทท 2 2. อาจารยผสอนบรรยาย และก าหนดหวขอใหนกศกษารวมอภปรายในชนเรยน 3. ใหนกศกษาคนควาเนอหาเพมเตมเกยวกบประเภทและพนธสตวปกสวยงาม และมการ

แลกเปลยนเรยนรกนภายในชนเรยน 4. มอบหมายงานการท ารายงานและฝกการตอบค าถามทายบท

สอการเรยนสอน 1. เอกสารประกอบการสอนการบรรยาย วชาการเลยงสตวปกสวยงาม 2. สอเพาเวอรพอยน 3. สออเลกทรอนกส/เวปไซต 4. เครองคอมพวเตอร/โปรเจคเตอร/โทรทศน/เครองฉายวซด 5. ขาว/บทความ/งานวจยทเกยวของกบเรอง ประเภทและพนธสตวปกสวยงาม

24

การวดผลและการประเมนผล การวดผล

1. การทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน 2. การตรวจรายงาน 3. การตอบค าถามประจ าบท 4. การสงเกตพฤตกรรมและรวมกจกรรมในชนเรยน 5. ใบงานประจ าบท การประเมนผล

นกศกษาทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน ท ารายงาน ตอบค าถาม และท าใบงานประจ าบทไดถกตองตามเกณฑทก าหนดและตรงเวลา

25

บทท 2 ประเภทและพนธสตวปกสวยงาม

สตวปกสวยงามโดยทวไป มมากมายหลายชนด หากพจารณาตามหลกวทยาศาสตร สามารถจ าแนกประเภทและพนธของสตวปกไดตามชนทางวทยาศาสตร โดย รงโรจน จกมงคล (2542, หนา 16); โอภาส ขอบเขตต (2543, หนา 50); อรวรรณ ชนราศร (2547, หนา 3) และ มณ อชวรานนท (2549, หนา 34) รายงานวาสตวปกอยในอาณาจกรสตว (Kingdom Animalia), ไฟลมสตวมกระดกสตวหลง (Phylum Chordata), ชนสตวปก (Class Aves) ซงอยในอนดบนกแกว (Order Psittaciformes), อนดบไก (Order Galliformes) และ อนดบนกเกาะคอน หรอนกรองเพลง (Order Passeriformes) ส าหรบการจ าแนกประเภทและพนธสตวปกนน โอภาส ขอบเขตต (2542, หนา 68 - 108 และ 2543, หนา 83 - 93); พรทพย องคปรชาเศรษฐ, สนย ครฑานช, ปญจพร ศรบญชวย, พชย จลฤกษ, อปษร แกวอมพร, และกมลรตน ไทยกมล (2543); สชาต โชคคณาพทกษ และวเชยร อดลยประสาทพร (2544, หนา 258); ประภากร ธาราฉาย (2557); สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช (2557) และ Lekagul B. & Round P.D. (1991) ไดรายงานเกยวกบรายละเอยดของประเภทและพนธสตวปกสวยงามไว ดงน ก. อนดบนกแกว

1. วงคนกแกว (Familly Psittacidae) เปนนกทมขนาดเลกจนถงขนาดใหญมาก (19 - 100 เซนตเมตร) ซงวงศนกแกว (Family Psittacidae: Parrots and Parakeets) ทวโลกมนกในวงศน 358 ชนด ซงโอภาส ขอบเขตต (2542, หนา 83 - 93); ธนากร ฤทธไธสง, 2546; หนา 9 - 26; ฟลลป ด ราวน และวเชยร คงทอง (2553); ประภากร ธาราฉาย (2557); องคการสวนสตวในพระบรมราชปถมภ (2557); Lekagul B. & Round P.D. (1991) และ Campbell, K.L., Corbin, J.E., &. Campbell, J.R (2005, 66 - 71 p.) ไดรายงานวาในประเทศไทยมทงหมด 7 ชนด 3 สกล คอ สกลนกหก สกลนกหกเลก และสกลนกแกว อยางไรกตามมสกลอนทพบในทวโลกไดเชนกน ไดแก

1.1 สกลนกหก (Genus Psittinus Blyth) ประเทศไทยพบนกในสกลน 1 ชนด คอ นกหกใหญ (Blue - rumped Parrot) มชอวทยาศาสตรวา ซสทนส ไซยานลน (Psittinus cyanurus) พบครงแรกทประเทศมาเลเซย ลกษณะโดยทวไป มล าตวอวบปอม หางสน ล าตว และปกสเขยว ใตปกมสคล าและมแถบสแดงขนาดใหญตรงโคนปก ขาสเทา ตวผ ปากบนสแดง ปากลางสน าตาล

26

คล า หวสฟาอมเทา หลงชวงบนสด า ตอดวยสน าเงนอมมวงจนถงโคนหางดานบน ขนคลมปกมสเหลองแซม มแถบสแดงทหวไหล อกและสขางมสฟาแซม ตวเมย ปากสน าตาลเขม หวสน าตาล คอสเหลอง หลงมสฟาแซม และแถบแดงตรงหวไหลมขนาดเลกกวา (ภาพท 2.1ก)

1.2 สกลนกหกเลก (Genus Loriculus Blyth) ลกษณะของสกลเหมอนกบสกลนกหก แตมขนาดเลกกวา ประเทศไทยพบนกในสกลน 2 ชนด ไดแก

1.2.1 นกหกเลกปากแดง (Vernal Hanging Parrot, Indian Lorikeet, Indian Hanging Lorikeet) มชอวทยาศาสตรวา โครคลส เวอรแนลลส (Loriculus vernailis) พบครงแรกทรฐอสสม ประเทศอนเดย ทวโลกมนกหกเลกปากแดง 2 ชนดยอย ประเทศไทยพบทง 2 ชนดยอย ลกษณะโดยทวไป เปนนกแกวขนาดเลก มปากสแดงสดตดกบล าตวสเขยว ล าตวปอม หางสน ตะโพกและโคนหางดานบนสแดง ใตปกมสฟา ขาสสมออน ตวผ มคอสฟา (ภาพท 2.1ข)

1.2.2 นกหกเลกปากด า (Blue-crowned Hanging Parrot) มชอวทยาศาสตรวา โครคลส แกลกลลส (Loriculus galgulus) พบครงแรกทประเทศมาเลเซย ลกษณะโดยทวไป คลายนกหกเลกปากแดง แตมปากสด า และขาสเขยวอมเทา ล าตวมสเขยวสดกวา ตวผ กระหมอมสฟา และมแถบอกสแดง หลงชวงบนมแถบสเหลองทอง และมแถบสเหลองตอกบแถบสแดงตรงตะโพก ตวเมย แถบบนกระหมอมและหลงชวงบนมขนาดเลกกวา (ภาพท 2.1ค)

(ก) (ข) (ค)

ภาพท 2.1 ภาพวงศนกแกว (ก) นกหกใหญ (ข) นกหกเลกปากแดง และ (ค) นกหกเลกปากด า ทมา: จารจนต นภตะภฏ, กานต เลขะกล, และวชระ สงวนสมบต (2555, หนา 109)

27

1.3 สกลนกแกว (Genus Psittacula Cuvier) มลกษณะปากหนาและแบนขาง ขากรรไกรบนโปงออกทางดานขาง สนขากรรไกรบนนนโคง ขากรรไกรลางสนและงอ หางยาว และเปนบง ขนหางคกลางแคบ แหลม และงอกยาวกวาขนหางคอน ประเทศไทยพบสกลน 4 ชนด ไดแก

1.3.1 นกแกวโมง (Alexandrine Parakeet) มชอวทยาศาสตรวา ซสทาคลลา ยแปเทย (Psittacula eupatria) เปนนกแกวขนาดเลก-กลาง ชอสามญตงเปนเกยรตกบอเลกซานเดอรมหาราชกษตรยแหงอาณาจกรมาซโดเนย เมอยกทพมาในทวปเอเชย โดยน านกแกวชนดน กลบไปทวปยโรป มถนก าเนดแพรกระจายในแถบทวปเอเชย ฝงตะวนตก และตะวนออกของอฟกานสถานไปอนเดย อนโดจน เชน พมา หรอประเทศไทยฝงตะวนตก พบตามหมเกาะทะเลอนดามน อาศยอยในพนทหลายแบบ ตงแตปาผสมผลดใบ ไร และหยอมไมสง รอบเมอง อาศยอยในประเทศไทยทางภาคตะวนตกและภาคเหนอ เปนนกแกวขนาดใหญทสดของไทย ยาวประมาณ 22 นว ยาวจากหวถงหาง 57-58 เซนตเมตร ล าตวสเขยว จะงอยปากงมใหญสแดงสด หวไหลมแถบสแดงแตมอย 2 ขาง สามารถแยกเพศไดเมอนกโตเตมท เพศผจะปรากฏมแถบขนสด าและสชมพรอบคอทเรยกกนวา รง เนค (Ring Neck) ซงในนกเพศเมยไมมเสนทปรากฏดงกลาว (ภาพท 2.2) (ก) (ข)

ภาพท 2.2 นกแกวโมง (ก) ตวผ และ (ข) ตวเมย ทมา: จารจนต นภตะภฏ, กานต เลขะกล, และวชระ สงวนสมบต (2555, หนา 111)

1.3.2 นกกะลง (Grey-headed Parakeet) หรอนกแล นกแกวกะลง และนกกะลงกะแล เปนตน มชอวทยาศาสตรวา ซสทาคลลา ฟนสช (Psittacula finschii) มหางยาวกวานกแกวชนดอน ปากบนสแดง ปากลางสเหลอง หวสเทาเขม คอสด าตอดวยเสนสด าลากยาวไปตอกบแถบสฟาตรงหลงคอ ล าตวสเขยว หางสฟา ปลายหางสเหลอง ใตหางสเหลอง ขาสเทา ตวผ มแถบสแดงทหวไหล ตวเมย ไมมแถบสแดงทหวไหลและหางสนกวา (ภาพท 2.3)

28

(ก) (ข) ภาพท 2.3 นกกะลง (ก) ตวผ และ (ข) ตวเมย ทมา: จารจนต นภตะภฏ, กานต เลขะกล, และวชระ สงวนสมบต (2555, หนา 111)

1.3.3 นกแขกเตา (Red-breasted Parakeet) มชอวทยาศาสตรวา ซสทาคลลา อเลกซานดร (Psittacula alexandri) พบทกภาคของประเทศไทย ยกเวนภาคใต ล าตวขนาด 35 เซนตเมตร หวใหญ คอสน หางยาวแหลม ขนปกคลมล าตว สสนสดใส ตวผ ล าตวดานบนสเขยว ดานลางสเขยวออนอมฟา อกสชมพแกมสม หวสมวงแกมเทา หนาผากมแถบสด าคาดจรดตาสองขาง และมแถบสด าลากจากโคนปากไปถงแกม จะงอยปากบนสแดงสดดานลางสด า ตวเมย มหวสน าเงนแกมเทาจะงอยปากบนสด าสนท (ภาพท 2.4)

(ก) (ข) ภาพท 2.4 นกแขกเตา (ก) ตวผ และ (ข) ตวเมย ทมา: จารจนต นภตะภฏ, กานต เลขะกล, และวชระ สงวนสมบต (2555, หนา 111)

29

1.3.4 นกแกวหวแพร (Blossom-headed Parakeet) มชอวทยาศาสตรวา ซสทาคลลา โรซลทา (Psittacula roseate) เปนนกแกวขนาดกลาง มความยาวล าตว 33 เซนตเมตร เปนนกทมสกหลาบหรอสชมพ พบครงแรกทรฐอสสม ประเทศอนเดย ประเทศไทยพบ 1 ชนดยอย ตวผ หวมสมวงและมแถบสด าบรเวณรอบคอ สวนตวเมย หวมสเทาปนมวงและไมมแถบสด ารอบคอ ลกษณะเหมอนกน คอ ล าตวทวไปมสเขยว ดานลางสเหลองอมเขยว ใบหนาและหวสชมพสด ปกมแถบสแดง ความยาวจากปลายปากถงปลายหาง 30 - 36 เซนตเมตร (ภาพท 2.5) (ก) (ข) ภาพท 2.5 นกแกวหวแพร (ก) ตวผ และ (ข) ตวเมย ทมา: จารจนต นภตะภฏ, กานต เลขะกล, และวชระ สงวนสมบต (2555, หนา 111)

1.4 สกลอะลา (Genus Ara) หรอเรยกวาสกลมาคอว (Macaws) ทมลกษณะขนาดใหญและหางยาว มปกทแคบยาว และขนทมสสนสวยงาม สามารถจ าแนกไดดงน

1.4.1 นกแกวมาคอวบล แอนด เยลโลว (Blue and yellow Macaw) มชอวทยาศาสตรวา อะลา อะลาลาวนา (Ara ararauna) มถนก าเนดในทวปอเมรกา ล าตวขนาด 30 นว มสน าเงนแกมเหลอง ล าตวสฟา คอหอยสฟาแกมเขยว อกสเหลองสด แกมไมมขนปกคลมแตมขนเลกและด าแซม เปนนกทมขน 2 ส คอ สฟาและสเหลอง มลกษณะเปนสทองจงมอกชอวา นกแกวมาคอวสน าเงนทอง (Blue and gold Macaw) ขนดานบนของล าตวเปนสฟาและขนดานลางเปนสเหลองหรอทอง (ภาพท 2.6) เวลาตนเตน ดใจ สแกมจะเปลยนเปนสเขมจด ในประเทศไทยไดรบความนยม

30

ภาพท 2.6 นกแกวมาคอวบล แอนด เยลโลว ทมา: ชมรมคนรกนก (2554)

1.4.2 นกแกวมาคอวมลทาร (Military Macaw) หรอมาคอวสกาก มชอวทยาศาสตรวา อะลา มลทารส (Ara militaris) เปนนกมาคอวขนาดกลาง ล าตวยาวประมาณ 27 นว มสเขยวออนเคลอบเหลอง หนาผากสแดงสด ปกสน าตาลคอนไปทางเหลอง สะโพกและหางสฟา (ภาพท 2.7) มความโดดเดนในเรองของสสน สวยงาม เปนนกทจดอนดบวามความฉลาดตด 1 ใน 20 ของสายพนธนกแกวของโลก

ภาพท 2.7 นกแกวมาคอวมลทาร ทมา: ชมรมคนรกนก (2554)

1.4.3 นกแกวมาคอวสคารเลต (Scarlet Macaw) มชอวทยาศาสตรวา อะลา มาเกา (Ara macao) เปนนกทมโครงสรางล าตวใหญ อยทประมาณ 80-85 เซนตเมตร ขนทตวจะม 3 ส เรมจากสแดงตงแต หวจนถงตนปก จากนนจะเปนสเหลองชวงกลางของปก จากนนจะเปนสฟาจนถงปลายปก (ภาพท 2.8) โดดเดนเรองของสสน มอารมณด และชอบความสนกสนาน

31

ภาพท 2.8 นกแกวมาคอวสคารเลต ทมา: ชมรมคนรกนก (2554)

1.5 สกลอะโนดอรฮนชส (Genus Anodorhynchus) เปนสกลนกมาคอวสน าเงน ขนาดใหญ สามารถจ าแนกไดดงน

1.5.1 นกแกวมาคอวไฮยาซน (Hyacinth Macaw) มชอวทยาศาสตรวา แอนโนโดเรลซส ไฮอะซนทนส (Anodorhynchus hyacinthinus) มสฟาอมมวง แตบรเวณขอพบของปกและขอบปากดานลางจะมสเหลอง (ภาพท 2.9) เปนมาคอว ขนาดใหญประมาณ 34 นว มราคาซอขายทสง อาศยอยทางตอนใตของอเมรกา

ภาพท 2.9 นกแกวมาคอวไฮยาซน ทมา: ชมรมคนรกนก (2554)

1.5.2 นกแกวมาคอวเลอ (Lear’s Macaw) เปนนกแกวสฟาทมๆ เปนนกขนาดกลาง ล าตวยาว 28 นว มความคลายกบนกแกวมาคอวไฮยาซน แตแตกตางกนทอาศยอยในประเทศบราซล และแตมสเหลองทปากจะเลกวา (ภาพท 2.10)

32

ภาพท 2.10 นกแกวมาคอวเลอ ทมา: ชมรมคนรกนก (2554)

1.6 สกลอะกาพอรนส (Genes Agapornis) หรอ นกเลฟเบรด (Lovebird) เปนสกลของนกปากขอ หรอนกแกวขนาดเลก มชอทางวทยาศาสตรวา อะโกโพสนส (Agapornis spp.) เปนนกทมสสน ความยาวล าตวประมาณ 5 - 6 นว มถนก าเนดในทวปแอฟรกาฝงตะวนออก และเกาะมาดากสการ (Madagascar) เปนแถบทอบอนคอนขางรอน มอาย 10 - 15 ป อดตเรยกวา นกแกวเลก (Little parrot) อยางไรกตามมการแบงนกเลฟเบรด เปน 2 กลม คอ กลมทไมมขอบตา (Peach face Lovebird) และมขอบตา (Fischer Lovebird) ประเทศไทยขยายพนธไดตลอดป มสายพนธหลากหลาย พบทวโลกทงหมด 262 ชนด และ 63 สกล ท าใหจดหมวดหมไดหลายรปแบบ โดยทวไปแบงเปน 9 ชนด แตม 5 ชนด ทนยมเลยง ซงมชอเรยกกนตางๆ ดงน

1.6.1 นกเลฟเบรดหนากากหรอคอเหลอง (Masked Lovebird or yellow collared Lovebird) มชอวทยาศาสตรวา อะกาโพนส เปอรโซนาทา (Agapornis personata) ลกษณะสขนบรเวณหวมสน าตาลเหมอนสเขมา ปากสแดงชมพ หนาอกและคอเปนสเหลอง ล าตวเปนสเขยว ขนาดล าตวยาวประมาณ 5 - 6 นว เปนนกทแขงแรงและผสมพนธไดงายในทมอากาศหนาวเยน จะงอยปากมความแขงแรง สามารถจกแทะไดอยางรวดเรวไมเหมาะสมทจะเลยงไวรวมกบนกชนดอนๆ ส าหรบสของนกแกวชนดน นอกจากมสเขยวแลวยงมสฟา สเหลอง สเทา และสเขยว (ภาพท 2.11) สาเหตทนกชนดนมหลากส เพราะสามารถผสมพนธและคดเลอกพนธไดงาย

33

ภาพท 2.11 นกเลฟเบรดหนากากหรอคอเหลอง ทมา: Animal World (2012)

1.6.2 นกเลฟเบรดลเลยน (Lilian’s Lovebird) มชอวทยาศาสตรวา อะกาโพนส ลเลยน (Agapornis lilianae) ลกษณะล าตวเปนสเขยว หวสแดง มความสามารถในการกนอาหารไดเกง โดยเฉพาะพวกเหลองปลอดตาแดง (Lulinos) เปนนกแกวชนดทหายากมาก แตมผเพาะผสมพนธได นกชนดนเหมาะส าหรบเปนนกชนดแรกของผ เรมเลยงนกแกวเลฟเบรด เพราะเปนนกทเลยงและสอนงายกวานกชนดอนๆ (ภาพท 2.12)

ภาพท 2.12 นกเลฟเบรดลเลยน ทมา: Animal World (2012)

1.6.3 นกเลฟเบรดคอด า (Black cheeked Lovebird) มชอวทยาศาสตรวา อะกาโพนส ไนไกรจนส (Agapornis nigrigenis) ลกษณะโดยทวไปคลายกบนกเลฟเบรดลเลยนมาก ตางกนตรงแกมของนกแกวแบลคชคเปนสด า (ภาพท 2.13) เปนนกแกวขนาดเลกชนดหนง ทมปรมาณการซอขายราคากนคอนขางสง โดยแตละประเทศจะออกกฎหมายควบคม ซงจดเปนนกทมความสวยงาม นารก และสามารถผสมพนธไดงาย

34

ภาพท 2.13 นกเลฟเบรดคอด า ทมา: พมพกานต เหลองทองค า (2546, หนา 37)

1.6.4 นกเลฟเบรดหนาเหลองปนสมหรอสดอกกหลาบ (Peach faced Lovebird or rosy-faced Lovebird) มชอวทยาศาสตรวา อะกาโพนส โรซโคลส (Agapornis roseicollis) ลกษณะล าตวเปนสเขยวออนๆ บนหวสแดง สสมอมชมพบรเวณอก จะงอยปากมสขาวขนาดความยาวของล าตวประมาณ 1 นว (ภาพท 2.14) เลยงดและผสมพนธไดงาย มาจากทางแถบแอฟรกา โดยทานดกของเบดฟอรด (Duke of Bedford) นกเลยงนกทมชอเสยงของประเทศองกฤษ ท าการเลยงเพาะพนธ ปรบปรงสพน จนไดสตางๆ หลายสและชนด ดสวยงาม

ภาพท 2.14 นกเลฟเบรดหนาเหลองปนสมหรอสดอกกหลาบ ทมา: พมพกานต เหลองทองค า (2546, หนา 37)

1.6.5 นกเลฟเบรดฟชเชอร (Fischer’s Lovebird) มชอวทยาศาสตรวา อะกาโพนส ฟชเชอร (Agapornis fischer) เปนนกแกวสเขยวทมจะงอยปาก หวและบรเวณใตคอเปนสชมพบรเวณเหนออก และใตหางมสเหลองมขนาดความยาวประมาณ 5 นว (ภาพท 2.15)

35

ภาพท 2.15 นกเลฟเบรดฟชเชอร ทมา: พมพกานต เหลองทองค า (2546, หนา 58)

นอกจากนสามารถพบประเภทของนกเลฟเบรด ทสงเกตไดจากลกษณะภายนอก แบงออกเปน 2 กลม คอ กลมทสามารถแยกเพศไดจากภายนอก และกลมทไมสามารถแยกเพศไดจากภายนอก ซงกลมทสามารถแยกเพศไดจากภายนอก เชน นกเลฟเบรดอบายสซนเนย (Abyssinian Lovebird) มชอวทยาศาสตรวา อะกาโพนส ทารนทา (Agapornis taranta) เปนนก ทมปกด า มถนอาศยอยในประเทศเอธโอเปย (Ethiopia) นกเพศผ มจดสงเกตไดคอนขางงาย คอ มขนปกหรอรวสด าหรอด าเจอน าตาล สของหว และจะงอยปากเปนสเขยวปนแดง ขาสเทา ตวผ มหนาผากสแดงเขมและขนทเปนวงรอบดวงตา เปนนกทไมมขอบตาขาว (ภาพท 2.16)

ภาพท 2.16 นกเลฟเบรดอบายสซนเนย ทมา: พมพกานต เหลองทองค า (2546, หนา 58)

1.7 สกลมโลปซสทาคส (Genus Melopsittacus) มชอเรยกวา นกหงสหยก (Budgerigar) หรอ นกพาราคท (Parakeet) มชอทางวทยาศาสตรวา เมโลบซสทาคส อลคลเรส (Melopsittacus undulates) เปนนกทเลยงทวทกมมโลก มขนาดเลก สสนสวยงาม เลยงงาย ราคาไมสง เปนนกทมถนก าเนดในทวปออสเตรเลย โดยเฉพาะประเทศออสเตรเลยจะพบอยเปนฝงใหญ นกหงสหยกแทขนทหนาผากและรอบตา มสสดใส คอ สเหลองสด มสวงด า 6 วง ประดบ

36

อย ขนขางแกมสมวงดานหลงหวนก คอ ล าตว และปกสเหลอง มลายสด าสลบ หางมสฟาเขม (ภาพท 2.17) ตวผและตวเมยมขนคลายกนไมวาจะเปนนกปาหรอนกหงสหยกทผสมขน จะงอยปากมสงาปนเหลองออนมขนออนขนแซมตอนบนมลกษณะคลายครบ ตวผ เมอโตเตมท ครบมสฟาเขม ถาตวเมยเปนสน าตาลออน ตวเมยเมอยงเลกมสขาวนวล สวนตวผ มสฟาเทา สของครบยงไมมสเขมและขนเตมทเมอนกยงเลก แตถาโตเตมทจะมขนครบยาวและสเขม นกหงสหยกเปนนกทปรบตวไดดไมวาจะถกเลยงในบานตวเดยว หรอเลยงเปนฝงใหญ สามารถอยไดอยางมความสข

ภาพท 2.17 นกหงสหยก ทมา: สารานกรมนก (2553)

ส าหรบชนดและสของนกหงสหยก สขนพนฐานในปจจบนของนกหงสหยกชนดธรรมดา ไดแก สเขยว (Green) สฟา (Blue) สเหลอง (Yellow) และขาว (White) สทกลาวมาแตละสมชอเรยกแยกออกไปตามความออนแกของส โดยแยกเปนน าหนกส คอ ออน กลาง และแก นอกจากสธรรมดาดงทไดกลาวมาแลว ยงม 3 ชนด ทควรทราบ ไดแก

1.7.1 โอแพลลน (Opaline) นกชนดสนไมไดกลาวเจาะจงวาเปนสใดโดยเฉพาะ แตมลกษณะเปนทสงเกต คอ บนคอ ใตคอ และตรงขอบปกตดกบไหลจะไมมลายหรอจด และตองมสเหมอนกบสของล าตว สพนของปก (มลาย) เปนสเดยวกบล าตวเชนเดยวกน (นกชนดธรรมดา ตวเขยวจะมหวเหลอง ใตคอเหลอง มจด 6 จด และพนปกเปนสเหลอง)

1.7.2 อลบโนส (Albinos) หรอเผอก ลกษณะทสงเกต คอ สตลอดตวจะประมาณเปนสเดยว เรมตงแตขาวปลอดทงตวหรอมสคอนไปทางสฟา

1.7.3 ลตโนส (Lutinos) เปนนกทมสเหลองปลอด หรอมสคอนขางเขยวทง 2 ชนด คอ ขาว และเหลอง ลกษณะส าคญทเหนไดชด คอ มนยนตาสแดง

37

2. วงศนกกระตว (Family Cacatuidae) ไดแก นกคอกคาเทล (Cockatiel) มชอวทยาศาสตรวา นมฟคส ฮอแลนดคส (Nymphicus hollandicus) เปนนกปากขอขนาดเลกชนดหนง เปนเพยงชนดเดยวทอยในสกล นมฟคส (Nymphicus) และเปนชนดทเลกและหางยาว ซงผ เชยวชาญเกยวกบนกบางรายเชอวาคอกคาเทล ควรอยในหมนกกระตว (Cockatoo) มากกวา อยางไรกตามมความเหนตรงกนวาคอกคาเทล เปนนกทมาจากตระกลนกแกว เดมเรยกนกคอกคาเทลวา นกคอกคาท (Cockatoo Parrot) และมชอวทยาศาสตรเดมวา ซสทคส โนเวลโฮลแลนดเอ (Psittacus novaehollandiae) นกคอกคาเทลเหมอนนกปากขอหรอนกกระตวชนดอนทวไป ทนยมเลยงเปนสตวเลยง ปจจบนมการเพาะขยายพนธจนไดสายพนธทมสสนและลวดลายสวยงามกวานกทมอยในธรรมชาต ส าหรบสายพนธของนกชนดน มดงน

2.1 นกคอกคาเทลพนธสอบเชย (Cinnamon Cockatiel) มถนก าเนดในประเทศเบลเยยม ปลายป พ.ศ. 2503 เปนนกทมสตางกนมาก นกทโตเตมทสจะเขมกวานกทมอายยงนอย และสปรบเขากบสภาพแวดลอมทอยอาศย จะท าใหสนกเขมขน เพศนกสงเกตงายหลงผลดขนครงแรก โดยในตวผ เมอขนใหมเจรญขน สจะเขมกวาสของเสนลายใตล าตวของขนหาง (ภาพท 2.18) นกตวเมยจะเกบขนหางไวใตปก (หางตก)

ภาพท 2.18 นกคอกคาเทลพนธสอบเชย ทมา: Animal World (2012)

2.2 นกคอกคาเทลพนธลตโน (Lutino Cockatiel) เปนนกทผสมไดทมสเหลองออนทงตว ขาและนยนตาสออกแดงชมพ ขนหงอนสเหลองเขมกวาสขน ปากสครมอมชมพ จดแตมขางแกมสสม (ภาพท 2.19)

38

ภาพท 2.19 นกคอกคาเทลพนธลตโน ทมา: Animal World (2012)

2.3 นกคอกคาเทลพนธสเงน (Dominant Silver Cockatiel) มสขนและหนาเขม สวนใหญเพศเมยมสออนกวาเพศผ นยนตาและขามสด า ในตวทออนกวาจะดคลายนกลตโน แตมสเทาพาดจงคงลกษณะพนธกรรมเดนของพนธ หรอการผสมผสานกนระหวางสเงนกบสอนๆ กอใหเกดสทแยกกน (ภาพท 2.20)

ภาพท 2.20 นกคอกคาเทลพนธสเงน ทมา: ชาต ไชยณรงค (2543, หนา 18)

2.4 นกคอกคาเทลพนธอลบโน (Albino Cockatiel) เปนลกผสมระหวางพนธหนาขาว (White faced) กบพนธลตโน ไดนกทมขนสขาวทงตว เนองจากไมมเมดสนยนตาเปนสแดง (ภาพท 2.21) เปนนกทมราคาแพงชนดหนง

39

ภาพท 2.21 นกคอกคาเทลพนธอลบโน ทมา: Animal World (2012) 3. วงศนกปรอด (Family Pycnonotidae) หรอนกปรอด (Bulbul) เปนวงศนกจบคอนขนาดเลกในกลมนกรองเพลง เปนนกขนาดเลก มสสนตางกนไปตามแตละชนดและสกล เปนนกทรองเพาะ กนผลไมและแมลงเปนอาหาร ถนอาศยในแถบเอเชย กลมประเทศเมองรอน ทมอณหภมรอนชนสง เชน ประเทศจน อนเดย อนโดนเซย สงคโปร ลาว พมา กมพชา และไทย พบในหลายภมประเทศ ตงแตภเขาสงจากระดบน าทะเลเปนพนเมตรจนถงทราบลม หรอชมชนเมองและสวนสาธารณะหรอสวนหลงบาน ชอ ปรอด มาจากเสยงรอง ทเปนเสยง กรอด-กรอด บางครงอาจเรยกเพยนเปน นกกรอด นกกระหรอด หรอนกกะหรอด ทวโลกม 137 ชนด 21 สกล ประเทศไทยพบอย 36 ชนด 8 สกล โดยแตละชนด สชาต โชคคณาพทกษ และวเชยร อดยลประสาทพร (2544, หนา 258) และ สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช (2557) ไดอธบายเกยวกบรายละเอยด ดงน

3.1 นกปรอดหวโขนเคราแดง (Red whiskered Bulbul) หรอนกกรงหวจก หรอนกปรอดหวจก หรอปรอดหวโขนแกมแดง มชอวทยาศาสตรวา ฟลโนโมทส โจโคซส (Pycnomotus jocosus) อยในวงศนกปรอด เปนสตวปาคมครองตามพระราชบญญตสงวนและคมครองสตวปา พ.ศ. 2535 ชนดทเพาะพนธได นอกจากนมชอเรยกตามลกษณะและภาษาทองถน ไดแก ภาคใตเรยกวา นกกรงหวจก ภาคเหนอเรยกวา นกปรดจะหลว หรอพชหลว ภาคกลางเรยกวา นกปรอดหวโขนเคราแดง นกปรอดหวจก หรอปรอดหวโขน นอกจากนมการเรยกชออนๆ ทคลายกนตามแตส าเนยงของคนในทองถน ในประเทศไทย เรมมการเลยงมานานเทาไรยงไมแนชด แตมมานานมาก พบเหนการเลยงนกกรงหวจกไดในทกชมชนทกภาค แตเดนชดทสดเปนภาคใต ซงนยมเลยงนกรงหวจกมาก กระทงกลายเปนสญลกษณของชาวใต ปจจบนการเลยงนกกรงหวจกไดรบความนยมไปทวทกภาคของเมองไทย โดยการเลยงไวในกรงเพอฟงเสยงรอง ซงมเสยงรองทไพเราะจนไดรบฉายาวา เดอะไนตงเกล ออฟ เปอรเซย (The nigntingale of Persia) กระทงมการจดตงกลมผนยม

40

เลยงนกกรงหวจกขนมาเกอบทกจงหวด ลกษณะมขนาด 20 เซนตเมตร คอสน ปกสน หางยาว ขนดานหลงสน าตาล ขนดานลางล าตวสขาว หวด า และมหงอนยาวสด า แกมขาวตดกบจดสแดงขางตาเดนชด มแถบสด าจากปากผานตอนลางของแกมถงขางคอ กนสแดง ตวผและตวเมยมลกษณะเหมอนกน ถาเปนนกโตไมเตมวยจะไมมจดสแดงทแกม และกนเปนสชมพ (ภาพท 2.22)

ภาพท 2.22 นกปรอดหวโขนเคราแดง ทมา: จารจนต นภตะภฏ, กานต เลขะกล, และวชระ สงวนสมบต (2555, หนา 343)

3.2 นกปรอดคอลาย (Stripe throated Bulbul) มชอเรยกทางวทยาศาสตรวา ฟลโนโมทส ฟนเลยโซน (Pycnomotus finlaysoni) มลกษณะล าตวยาว 19 เซนตเมตร หว หลง ปก และหางสเขยวอมเหลอง บรเวณหนาผาก แกม คาง และคอมลายขดเลกๆ สเหลองสด อกสเทา ทองสเทาอมเหลองออน ขนคลมโคนหางสเหลอง (ภาพท 2.23)

ภาพท 2.23 นกปรอดคอลาย ทมา: จารจนต นภตะภฏ, กานต เลขะกล, และวชระ สงวนสมบต (2555, หนา 345)

41

3.3 นกปรอดสวน (Streak eared Bulbul) มชอเรยกทางวทยาศาสตรวา ฟลโนโมทส แบลดโฟลด (Pycnomotus blanfordi) ล าตวยาว 20 เซนตเมตร ขนปกคลมล าตวสน าตาล ดานทองสจางกวา โดยทางดานลางมสเหลอง มลายซดสขาวเลก เรยงถๆ บรเวณห ตวผ มตาสเทา ตวเมยตาสน าตาลออน (ภาพท 2.24) มลกษณะคลายกบนกปรอดสไพรใหญ แตสซดกวา และมสน าตาลเจอมากกวาขนคลมใตโคนหาง เปนสเหลองมากกวาปรอดสไพรใหญ และขนคลมห มลายขาวเปนแถบๆ อยตามพนทเพาะปลกตามสวน พบทวไปในทลม

ภาพท 2.24 นกปรอดสวน ทมา: จารจนต นภตะภฏ, กานต เลขะกล, และวชระ สงวนสมบต (2555, หนา 345)

3.4 นกปรอดเหลองหวจก (Black crested Bulbul) มชอวทยาศาสตรวา ฟลโนโนทส เมลานคเทอรส (Pycnonotus melanicterus) มลกษณะขนาดล าตวยาว 19 เซนตเมตร คางและคอสด า ยกเวนชนดยอยจอหนโซน (Johnsoni) ทพบเฉพาะภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จะมคางและคอสแดง มขนหงอนยาวตงสงขนไปสด า ตาด า รอบวง ตาสครม หลงสเขยวมะกอก อก ทอง และขนคลมกนสเหลองสด นกทงสองเพศเหมอนกน (ภาพท 2.25)

ภาพท 2.25 นกปรอดเหลองหวจก ทมา: สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช (2557)

42

3.5 นกปรอดหวโขนกนเหลอง (Brown brested Bulbul) ชอวทยาศาสตรวา ฟลโนโนทส แซนโททออส (Pycnonotus xanthorthous) มลกษณะแถบสน าตาลทอก ซงตดกบสขาวของล าคอ อกสวนลางและทองออกขาว ใตหางสเหลอง จกสนสด า ชองวางระหวางตากบจะงอยปาก และหนวด สด าแกมสน าตาล (ภาพท 2.26) ชอบอาศยอยตามสมทมพมไม

ภาพท 2.26 นกปรอดหวโขนกนเหลอง ทมา: จารจนต นภตะภฏ, กานต เลขะกล, และวชระ สงวนสมบต (2555, หนา 343)

3.6 นกปรอดทอง (Black headed Bulbul) ชอวทยาศาสตรวา ฟลโนโนทส อะทรเซปส (Pycnonotus atriceps) มลกษณะขนาดความยาวล าตว 18 เซนตเมตร มหวสด าตดกบสเหลองสดใสบรเวณทอง และสเหลองเขยวบรเวณดานหลงของล าตว ขนปลายปกและขนคลมขนปลายปกมสน าตาลด าปลายหางมสเหลอง และมแถบด าคาดตอนใกลปลายหาง นกปรอดทองบางตว (ซงพบนอยมาก) มสเทาบรเวณทอง หนาอก และบรเวณหลงคอ นกทง 2 เพศ มลกษณะคลายกน (ภาพท 2.27)

ภาพท 2.27 นกปรอดทอง ทมา: สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช (2557)

43

3.7 นกปรอดเลกตาขาว (Grey eyed Bulbul) ชอวทยาศาสตรวา ฟลโนโนทส โพพนคลอส (Pycnonotus propinquus) มลกษณะขนาดเลก ล าตวยาว 19 เซนตเมตร ตาสเทาออน มหงอนสน มควเลก สเทา ล าตวดานบนสเหลองไพล ดานทองสเหลองมากกวา โคนหางดานลางสน าตาลเหลอง (ภาพท 2.28)

ภาพท 2.28 นกปรอดเลกตาขาว ทมา: จารจนต นภตะภฏ, กานต เลขะกล, และวชระ สงวนสมบต (2555, หนา 345)

3.8 นกปรอดหวสเขมา (Sooty headed Bulbul) ชอวทยาศาสตรวา ฟลโนโนทส ออรกาซเทอร (Pycnonotus aurigaster) มลกษณะขนาดเลก ล าตวยาว 20 เซนตเมตร มหงอนสด าสน หนาและกระหมอมสด า ตดกบแกมสเทา ล าตวดานบนสน าตาล ตะโพกสขาว ปลายหางสขาว ดานลางของล าตวสเทาจางๆ โคนหางดานลางมทงสเหลอง และสแดง ชนดยอยทพบในปาสะแกราช โคนหางดานลางม สเหลอง (ภาพท 2.29)

ภาพท 2.29 นกปรอดหวสเขมา ทมา: จารจนต นภตะภฏ, กานต เลขะกล, และวชระ สงวนสมบต (2555, หนา 343)

44

3.9 นกปรอดโองเมองเหนอ (Puff throated Bulbul) ชอวทยาศาสตรวา ครนเกอร พาลลดส (Criniger pallidus) มขนาดใหญ ล าตวยาว 24 เซนตเมตร มหงอนยาวบนหว ล าตวดานบนสเขยวแกมเหลอง ทองสเหลองออน หนาสเทา คอสขาว และโคนหางดานลางสเหลอง (ภาพท 2.30)

ภาพท 2.30 นกปรอดโองเมองเหนอ ทมา: จารจนต นภตะภฏ, กานต เลขะกล, และวชระ สงวนสมบต (2555, หนา 349) ข. อนดบไก 1. วงศไกฟา (Family Phasianidae) เปนนกหากนตามพนดน ล าตวอวบปอม บางชนดตวผ สสวยกวาตวเมย ขายาวแขงแรง เดนหากนบนพนอยางคลองแคลว บางชนด มเดอยแหลมปากแหลมแขงส าหรบจกกนเมลดพช ผลไม และแมลงบนพน ไมคอยชอบบน ถามอนตรายจะวงหนเขาไปในพงหญารก กลางคนจะขนไปนอนบนตนไม ท ารงตามพนหรอกอหญา ปจจบนกระจายพนธเกอบทวโลก มทงสน 45 สกล และ 177 ชนด ในประเทศไทยพบ 13 สกล และ 22 ชนด โดยสวนใหญทน ามาเลยงเปนสตวปกสวยงาม ไดแก

1.1 สกลไกฟา (Genus Lophura Fleming) นกในสกลนมปากใหญปานกลาง ใบหนาไมมขน ปลายปกมน ขนปลายปกเสนท 2 ยาวเทากบเสนท 9 หรอ 10 ขนปลายปกเสนท 5 และ 6 ยาวทสด ขนหางแบนขาง ตวผหางโคงเปนรปเคยว แขงอวน ตวผ แขงมเดอย ตวผและตวเมยมลกษณะและสแตกตางกน พบนกในสกลน 4 ชนด ดงน

1.1.1 ไกฟาหลงเทา (Kalij Pheasant) มชอวทยาศาสตรวา โลปพวรา ลโคมโลนส (Lophura leucomelanos) ตวผล าตวดานบนเปนลายถสขาวสลบด า มองเหนเปนสเทาเขม ล าตวดานลางสด า ขางอกมลายขดยาวสขาว หนาเปนหนงสแดง และมหงอนสด ายาวชไปทางดานหลง

45

หางยาวสขาว โคนหางมสเทา ปากและขาสเทา สวนตวเมย มใบหนาสแดง ล าตวดานบนสน าตาล บรเวณรอบคอและตลอดล าตวดานลางมลายบงสขาว แขงมสเหมอนตวผ (ภาพท 2.31)

ภาพท 2.31 ไกฟาหลงเทา ทมา: จารจนต นภตะภฏ, กานต เลขะกล, และวชระ สงวนสมบต (2555, หนา 47)

1.1.2 ไกฟาหลงขาว (Silver Pheasant) มชอวทยาศาสตรวา โลปพวรา ไนทมรา (Lophura nycthemera) ลกษณะ ตวผ ล าตวดานบนสขาว และมลายบงสด า หางยาวสขาว ล าตวดานลางสด า หนาเปนหนงสแดง และมหงอนสด ายาวโคง ตวเมย ล าตวดานบนสน าตาล ล าตวดานลางสเทา และมลายบงสเทา (ภาพท 2.32)

ภาพท 2.32 ไกฟาหลงขาว ทมา: จารจนต นภตะภฏ, กานต เลขะกล, และวชระ สงวนสมบต (2555, หนา 47)

1.1.3 ไกฟาพญาลอ (Siamese Fireback) มชอวทยาศาสตรวา โลปพวรา ไดอะรด (Lophura diardi) ลกษณะทวไป มปากสเหลองออน ขาสแดง ตวผ หนามหนงสแดงสด หงอนบนหวยาวเปนพ ขนปกคลม ล าตวสเทาเขม ตะโพกมขนสแดงแซมดวยสเหลองทอง หางยาวสเขยวเหลอบ ตวเมย หวและล าตวดานบนสน าตาล ล าตวดานลางสน าตาลแดง ปกและหางมลายขวางสด า (ภาพท 2.33)

46

ภาพท 2.33 ไกฟาพญาลอ ทมา: จารจนต นภตะภฏ, กานต เลขะกล, และวชระ สงวนสมบต (2555, หนา 47)

1.1.4 ไกฟาหนาเขยว (Crested Fireback) มชอวทยาศาสตรวา โลปพวรา อคนทา (Lophura ignita) ลกษณะทวไป มขนาดกลางจนถงขนาดกลาง-ใหญ ลกษณะเดนทแตกตางจากไกฟาอนทพบในประเทศไทย คอ มใบหนาสน าเงน ตวผ ล าตวสน าเงนแกมมวง บรเวณหลงตอนทายและตะโพกสแดง ขนหางคกลางสขาว ล าตวดานขางมลายสขาว หวมพมหงอนขนสด า แขงและนวสแดง ตวเมยล าตวดานบนสน าตาล คอหอยและอกสน าตาล มลายขดสน าตาลออน ทองมลายคลายเกลดสขาวและสด ากระจาย หวมพมหงอนขนสน าตาลเขม ขนาดเลกกวาของตวผ แขงและนวสแดง (ภาพท 2.34)

ภาพท 2.34 ไกฟาหนาเขยว ทมา: จารจนต นภตะภฏ, กานต เลขะกล, และวชระ สงวนสมบต (2555, หนา 47)

1.2 สกลไกฟาหางลายขวาง (Genus Syrmaticus Wagler) นกในสกลนทงสองเพศปลายปกมน หางยาวไมแบนขางและเปนหางบง มขนหาง 16 หรอ 18 เสน แขงยาว ตวผและตวเมย มลกษณะและสแตกตางกน ตวผบรเวณใบหนาไมมขน แขงมเดอย ตวเมยใบหนามขน แขงอาจมเดอยสนๆ เหนเปนป ม ประเทศไทยพบนกในสกลน 1 ชนด คอ ไกฟาหางลายขวาง (Hume’s Pheasant) มชอวทยาศาสตรวา ไซลมาทคส ฮวมเอ (Syrmaticus humiae) ลกษณะ ตวผ มหางส

47

ขาวยาวตรงและมแถบบงสน าตาลและด า หนาเปนหนงสแดง หวและคอสมวงเหลอบเขยวคล า ล าตวสน าตาลแดง ปกมแถบสขาวและมวง ตะโพกมลายแถบสขาวสลบด า ขาสเทา (ภาพท 2.35)

ภาพท 2.35 ไกฟาหางลายขวาง ทมา: จารจนต นภตะภฏ, กานต เลขะกล, และวชระ สงวนสมบต (2555, หนา 47)

1.3 สกลไก (Genus Gallus) นกในสกลนมหงอนบนหว หวดานขางมตงเนอ เรยกวาตมห ปลายปกมน ขนปลายปกเสนท 5 ยาวทสด ขนหางม 14 เสน มลกษณะแบบขาง ตวผขนหางคกลางจะยาวมากเปนหางกะลวย แขงยาวกวานวท 3 รวบเลบ ตวผแขงมเดอย พบนกในสกลน โดย ธนากร ฤทธไธสง (2545); ประภากร ธาราฉาย (2557) ไดอธบายรายละเอยดไวดงน

1.3.1 ไกปา (Red Jungle Fowl) หรอไกเถอน มชอวทยาศาสตรวา แกลลส แกลลส (Gallus gallus) มลกษณะทวไป เปนนกขนาดกลางถงขนาดกลาง-ใหญ ความยาววดจากปลายปากถงปลายหางประมาณ 43-76 เซนตเมตร (รวมหางของตวผ ซงอาจยาวกวา 27 เซนตเมตร) ตวผ มหงอนคอนขางใหญ ขามเดอยแหลมขางละ 1 เดอย ขนหางยาวและมกโคงลงเปนหางกะลวย ตะโพกสขาว ใบหนาและหงอนสแดง คอและสรอยคอสเหลองแกมสสม อมและทองสด า หลงสแดง ขนคลมขนปกแถวนอกและขนโคนปกสเขยวแกมน าเงนเปนมน ขนคลมขนปกสวนทเหลอสแดงเขม ขนกลางปกสน าตาลเหลอง ขนปลายปกสด า ขนหางและขนคลมโคนขนหางดานบนสเขยวเปนมน ขนคลมโคนขนหางดานลางสด า สวนตวเมยมหงอนไมใหญเทากบของตวผ ขาหรอแขงไมมเดอย หางยาวปานกลางเปนหางแพน ล าตวสออกน าตาลและเทา ไมเดนเหมอนตวผ ทงสองเพศแขงและนวสเทาจนถงด า (ภาพท 2.36) โดยไกปาดงเดมมอย 4 ชนด ไดแก

1.3.1.1 ไกปาไทย (Red Jungle fowl) ตวผ มลกษณะส าคญ คอ หนาอก และใตทองสด า ตวเมยหนาอกสน าตาลแกมแดง บนหลงมลายเลอนๆ ไมชดเจน พบในเอเชย เชน อนเดย พมา ไทย และอนโดนเซย จ าแนกออกเปนชนดยอย 2 ชนด ไดแก (1) ไกปาตมหขาวหรอไกปาอสาน มลกษณะเดน คอ มตมหสขาว และ (2) ไกปาตมหแดงหรอไกปาพนธพมา มลกษณะเดน คอ มตมหสแดง

48

ภาพท 2.36 ไกปา ทมา: จารจนต นภตะภฏ, กานต เลขะกล, และวชระ สงวนสมบต (2555, หนา 49)

1.3.1.2 ไกปาลงกา (La Fayette’s fowl) ลกษณะตวผ มสแดงแทบทงตว หนาอกและใตทองแดง แตกตางกบไกปาไทย ซงมหนาอกและใตทองด า ปลายปกและหางสด าแกมมวงตมหขาว ตวเมยหนาอกเปนลายเลอนๆ สน าตาล ปลายปก และหางมลายขวาง มเฉพาะในเกาะลงกา

1.3.1.3. ไกปาอนเดย (Sonnerat’s Jungle fowl) ลกษณะตวผ มขนสรอยคอกลมมน และมจดขาวๆ บนหลง หนาอกและใตทองเปนสเทา มลายตามขอบขนด าๆ ตมหแดง ตวเมยมหนาอกขาว ลายขอบขนด า ปก และหางมลายเลอนๆ พบในภาคกลางและภาคใตของอนเดย

1.3.1.4. ไกปาชวา (Green Jungle fowl) ลกษณะตวผขนสรอยสนและกลมมนสเขยว ตวเมยหนาอกสน าตาลคล าๆ สวนบนของตวมลายด าทวไป มในเกาะชวาและหมเกาะเลกๆทางทศตะวนออก

1.3.2 ไกบาน (Chicken) มชอวทยาศาสตรวา แกลลส โดมสทคส (Gallus domesticus) มลกษณะคลายไกปา บนไดระยะสน หากนตามพนดน ตกไขกอนแลวฟกเปนตว ตวผหงอนใหญและเดอยยาว ไกบานหรอไกพนเมองในปจจบนมหลายพนธ อยางไรกตามการเลยงไกในประเทศไทย แตเดมเลยงแบบปลอยตามธรรมชาตใหอาศยใตถนบาน ตนไม หรอชายคาโรงนา เปนตน ซง ประเทอง ไทยเขยว (2541, หนา 63) สเทพ ศภมงคล (2543, หนา 14 - 20) และ ธนากร ฤทธไธสง (2545, หนา 39 - 96) ไดอธบายพนธไกพนเมองของไทยไว ไดแก

49

1. ไกแจ (Bantam) เปนไกพนเมองชนดหนง (Domestic fowl) ประเภทสตวสวยงาม อยคสงคมไทยมานาน วตถประสงคของการเลยงเพอความเพลดเพลน สวยงาม และสขใจ เปนไกปาทมความปราดเปรยว ขระแวง เขาใกลไมได แตมขนสวยงาม นารก และเลยงไมยาก ท าใหเกดการพฒนาสามารถอยรวมกบผ เลยง จบ และอมได โดยมการพฒนามาไมต ากวา 30 ป จนพฒนาไกแจไทยไดถง 12 ส โดยมความสวยงามตามมาตรฐานสากล ลกษณะประจ าพนธ เพศผ มขนาดใหญ กวางกลม หงอนใหญ หนา มสแดง ผวหงอนหยาบ เหนยงใหญ ปากสน ตากลมโตเปนประกาย ล าตวเลกกลม อกใหญกลม ขนสะอาด นม หนา แนน เปนเงา เพศเมย มลกษณะเหมอนกบเพศผ ลกษณะส าคญทางเศรษฐกจ เพศผและเพศเมย มน าหนกตวประมาณ 730 กรม และ 610 กรม ถาน าหนกตวสงกวามาตรฐานเกน 120 กรม ถอวาไมไดมาตรฐานทงเพศผและเพศเมย ส าหรบประเภทของไกแจสวยงาม สามารถจ าแนกตามลกษณะส ซงม 3 ประเภทใหญๆ ไดแก (1) ประเภทสหลก ไดแก ไกแจสด า และสขาว (2) ประเภทแฟนซแบบท 1 ไดแก ไกแจสตางๆ นอกจากสด า และสขาว โดยสตางๆ เหลานเปนสแทประจ าพนธ มการถายทอดลกษณะสทคงท เชน สขาวหางด า สทอง สลายดอกหมาก และสประด เปนตน และ (3) ประเภทแฟนซแบบท 2 ไดแก ไกแจทผสมขามสแลวเกดสแปลกๆ สประเภทนถายทอดลกษณะของสจะไมคงท ไกแจสวยงามไมวาจะเปนสอะไร ตองมรปรางลกษณะมาตรฐานเดยวกน แตมความแตกตางกนเฉพาะขอก าหนดของส และรายละเอยดของลกษณะเฉพาะสเทานน ดงนนประเภทสของไกแจสวยงาม มขอก าหนดเฉพาะของส และสามารถจ าแนกไดตามท ธนากร ฤทธไธสง (2545, หนา 47 - 56) รายงานไว ดงตอไปน

1.1 สไกแจสากล สามารถจ าแนกตามสไดดงน 1.1.1 สขาว (White) ตวผ มลกษณะหนา หงอน เหนยง และตงหสแดงสด

ใบหงอนมเมดทรายหรอพนก ามะยสแดงสด ตาสแดงหรอสมปนแดง (สตา หมายถง สรอบตาด า) จะงอยปากสเหลอง ขนและโคนขนทงตว มสขาวบรสทธเหมอนปยหมะ ไมมสอนปน ขนแวววาว และนวสเหลอง เลบสขาว (ภาพท 2.37)

1.1.2 สด า (Black) ตวผ มลกษณะหนา หงอน เหนยง และตงหสแดงหรอมปานด า ใบหงอนมเมดทราย หรอพนก ามะยสแดงสด ตาสด า หรอสสนมเหลก มขอบตา จะงอยปากสด า ขนทงตวสด าสนท ตองไมมสอนแซม ขนเปนมนเหลอบเขยวคลายปกแมลงทบ แขง นว และเลบ เปนสด าหรอสฉนวน (ภาพท 2.38)

50

(ก) (ข) ภาพท 2.37 ลกษณะไกแจสขาว (ก) ตวผ และ (ข) ตวเมย ทมา: ธนากร ฤทธไธสง (2545, หนา 41, 61)

(ก) (ข) ภาพท 2.38 ลกษณะไกแจสด า (ก) ตวผ และ (ข) ตวเมย ทมา: ธนากร ฤทธไธสง (2545, หนา 62 - 63)

1.1.3 สทอง (Black tailed buff) ตวผ มลกษณะหนา หงอน เหนยง และตงหสแดงสด ใบหงอนมเมดทราย หรอพนก ามะยสแดงสด ตาสเหลอง หรอสสม จะงอยปากสเหลอง ขนสทองสม าเสมอทงตว ขนปกชนแรกและชนสองแซมด า แตเมอหบแลวดเปนสทองเกอบทงปก ขนหาง และหางขางสด าขอบทอง แขงนวสเหลอง และเลบสขาว (ภาพท 2.39)

1.1.4 สลายกระด า หรอสลายขาวตอก (Black moftled) ตวผ มลกษณะหนา หงอน เหนยง และตงหสแดงสด ใบหงอนมเมดทราย หรอพนก ามะหยสแดง ตาสแดง หรอสมปนแดง จะงอยปากสขาว หรอเหลอง เสนขนทงตวทกเสนสด า ปลายขนมจดสขาว (ประมาณ 9-12 มลลเมตร) ขนหาง และขนปก อาจมสขาวไดมากกวาก าหนดเลกนอย แขง นว และเลบ เปนสขาวหรอเหลอง (ภาพท 2.40)

51

(ก) (ข) ภาพท 2.39 ลกษณะไกแจสทอง (ก) ตวผ และ (ข) ตวเมย ทมา: ธนากร ฤทธไธสง (2545, หนา 65, 67)

(ก) (ข) ภาพท 2.40 ลกษณะไกแจสลายกระด า (ก) ตวผ และ (ข) ตวเมย ทมา: ธนากร ฤทธไธสง (2545, หนา 70 - 71)

1.1.5 สลายดอกหมาก (Dark gray) ตวผ มลกษณะหนา หงอน เหนยง และตงหสแดงสด ใบหงอนมเมดทราย หรอพนก ามะหยสแดงสด ตาสแดง หรอสมปนแดง จะงอยปากสเหลอง ล าตวสต า ขนตวสวนใหญสด า สขนหว สรอยคอและขนระยาสด า ขลบดวยสขาวปนสเงนสวางชดเจน ขนนอกสด าขอบเงน เปนลายขาวหลามตดคมชด หางสด า ปกสด า แขง และนวสเหลอง เลบสขาว (ภาพท 2.41)

1.1.6 สกระทอง (Buff mottled) ตวผ มลกษณะหนา หงอน เหนยง และตงหสแดงสด ใบหงอนมเมดทราย หรอพนก ามะหยสแดงสด ตาสเหลองหรอสม จะงอยปากสเหลอง ขอก าหนดอนๆ เชนเดยวกบลายสกระด าตางกนทพนทเปนสทองเทานน แขง และนวเปนสเหลอง เลบสขาว (ภาพท 2.42)

52

(ก) (ข) ภาพท 2.41 ลกษณะไกแจสลายดอกหมาก (ก) ตวผ และ (ข) ตวเมย ทมา: ธนากร ฤทธไธสง (2545, หนา 68-69)

(ก) (ข) ภาพท 2.42 ลกษณะไกแจสกระทอง (ก) ตวผ และ (ข) ตวเมย ทมา: ธนากร ฤทธไธสง (2545, หนา 74 - 75)

1.1.7 สลายบาร (Cuckoo) ตวผ มลกษณะหนา หงอน เหนยง และตงหสแดงสด ใบหงอน มเมดทราย หรอพนก ามะหยสแดงสด ตาสเหลอง หรอสสม จะงอยปากสเหลอง หรออมด า สขนเปนสลายระหวางสเทาเงนกบสเทาเขมทงตว และไมม สอนปะปน แขง-นวเปนสเหลอง และเลบสขาว (ภาพท 2.43)

1.1.8 สเทาหรอเทาด า เทาพราบ (Blue) ตวผ มลกษณะหนา หงอน เหนยง และตงหสแดงสด ใบหงอนมเมดทรายหรอพนก ามะหยสแดงสด ตาสแดงจด หรอสมปนแดง สน าตาลเขม จะงอยปากสด าหนชนวน หรอเทาเขม ขนทวตวเปนสเทา สรอยคอเปนสเทา แตสเขมกวาสตามตวเลกนอย แขง นว และเลบ เปนสเทาหรอสเทาอมด า (ภาพท 2.44)

53

(ก) (ข) ภาพท 2.43 ลกษณะไกแจสลายบาร (ก) ตวผ และ (ข) ตวเมย ทมา: ธนากร ฤทธไธสง (2545, หนา 76 - 77)

(ก) (ข) ภาพท 2.44 ลกษณะไกแจสเทา (ก) ตวผ และ (ข) ตวเมย ทมา: ธนากร ฤทธไธสง (2545, หนา 78-79)

1.1.9 สขาวหางด า (Black tailed white) ตวผ มหนา หงอน เหนยง และตงหสแดงสด ใบหงอนมเมดทรายหรอพนก ามะหยสแดงสด ตาสแดงหรอสมปนแดง จะงอยปากสเหลอง ขนสขาวบรสทธทงตว ขนปกชนแรกและชนทสองแซมด า แตเมอหบปกแลวเปนสขาวเกอบทงปก หางพดมสด า แตขลบขอบดวยสขาวคมชด แขง และนวสเหลอง เลบสขาว (ภาพท 2.45)

1.1.10 สลายสามส (Tri-colored) ตวผ มหนา หงอน เหนยง และตงหสแดงสด ใบหงอนมเมดทรายหรอพนก ามะหย ตาสแดง จะงอยปากสขาวอมเหลอง ขนหว และคอ ไหล ปก ขนปกดานนอก ระยา อก และทองสน าตาล และเสนสด า ปลายขนจดสขาว โดยขนใบจากปลายขนมสขาว 30% รองมาเปนสด า 10% และสน าตาลเขม 50% ของพนท และสวนทตดกบกานขน หรอขนอยเปนสเทา 10% ของพนท ขนปกรอง ขนปกหลก และหางพด ปรากฏเปน

54

ลกษณะของจดกระจายเปน 3 ส คอ สด า สน าตาล และสขาว ขนหาง ขนหางขางหางพด และหางพดดานนอกมสของโคนขนเปนสด าแกมเขยว และปลายมจดสขาวผสมสน าตาล หางพดดานนอกของตวเมยเหมอนกบระยา โคนขนมสเทา แขง นว และเลบมสขาวอมเหลอง (ภาพท 2.46)

(ก) (ข) ภาพท 2.45 ลกษณะไกแจสขาวหางด า (ก) ตวผ และ (ข) ตวเมย ทมา: ธนากร ฤทธไธสง (2545, หนา 80 - 81)

(ก) (ข) ภาพท 2.46 ลกษณะไกแจสลายสามส (ก) ตวผ และ (ข) ตวเมย ทมา: ธนากร ฤทธไธสง (2545, หนา 84 - 85)

1.1.11 สโกโก ตวผ มลกษณะหนา หงอน เหนยง และตงหสแดงสด ใบหงอนมเมดทรายหรอพนก ามะหยสแดงสด ตาสสมปนแดง จะงอยปากสแดงสด ตาสสมปนแดง จะงอยปากสโกโก ขนทงตวเปนสโกโกไมเขมหรอออนเกนไป สม าเสมอไมมสอนแซม สรอยคอ และระยาออกสโกโก หรอสชอคโกแลต และระยาออกสโกโก หรอสชอคโกแลตเขมกวาสตามตว แขง นว และเลบเปนสโกโก เดมเปนไกพนเมองของจงหวดเพชรบร (ภาพท 2.47)

55

(ก) (ข) ภาพท 2.47 ลกษณะไกแจสโกโก (ก) ตวผ และ (ข) ตวเมย ทมา: ธนากร ฤทธไธสง (2545, หนา 86 - 87)

1.1.12 สโกโกบาร ตวผ มลกษณะหนา หงอน เหนยง และตงหสแดงสด ใบหงอนมเมดทรายหรอพนก ามะหยสแดงสด ตาสแดง หรอสมปนแดง จะงอยปากสครมหรอสโกโก ขนทงตวเปนสโกโก ปลายขนเปนสโกโกเขม โดยสลบกบสโกโกออนเปนชวงๆ และไมมสอนปน แขง นว และเลบเปนสโกโก (ภาพท 2.48)

(ก) (ข) ภาพท 2.48 ลกษณะไกแจสโกโกบาร (ก) ตวผ และ (ข) ตวเมย ทมา: ธนากร ฤทธไธสง (2545, หนา 90 - 91)

1.1.13 สกระโกโก ตวผ มลกษณะหนา หงอน เหนยง และตงหสแดงสด ใบหงอนมเมดทรายหรอพนก ามะหยสแดงสด ตาสแดงหรสมปนแดง จะงอยปากสครม หรอสโกโก สขนเหมอนสกระด า แตเปลยนจากสด าเปนสโกโก แขง นว และเลบเปนสครม หรอสโกโก (ภาพท 2.49)

56

ภาพท 2.49 ลกษณะไกแจสกระโกโกตวผ และตวเมย ทมา: ธนากร ฤทธไธสง (2545, หนา 92 - 93)

1.1.14 สเทาเปรอะ ตวผ มหนา หงอน เหนยง และตงหสแดงสด ใบหงอนมเมดทราย หรอพนก ามะหยสแดง ตาสแดง หรอน าตาลเขม ขอบตา จะงอยปากสเทา หรอเทาด า ขนทงตวตงแตสรอยคอถงหางมสเทานกพราบ เทาเขมเทาออนขนสลบปะปนกนอยทงตวโดยไมมสอนปน ขนตามล าตวตงแตสรอยคอถงหางตองไมมสเหลอง หรอสเทาขนแซม แขง นว และเลบสเทาคลายหนชนวน หรอเขยวอมด าหรอสเหลอง (ภาพท 2.50)

(ก) (ข)

ภาพท 2.50 ลกษณะไกแจสเทาเปรอะ (ก) ตวผ และ (ข) ตวเมย ทมา: ธนากร ฤทธไธสง (2545, หนา 94 - 95)

1.2 สไกแจไทย สามารถจ าแนกตามสไดดงน 1.2.1 สไกปาเหลอง ตวผ มหนา หงอน เหนยง และตงหสแดงสด ใบหงอน

มเมดทรายหรอพนก ามะหย ตาสแดง หรอสมปนแดง จะงอยปากสเหลอง หรอด าอมเหลอง ขนหวเปนสสมแดงไลไปเปนสรอยคอสสมเหลองสวางสดใส ระยาสเดยวกบสรอยคอ ขนหลง และหวปกเปนสสมแดง ปก 2 ขางเปนสน าเงนอมมวง ปกตงแตสวนกลางถงพนทสามเหลยมทเรยกวา สาบ

57

ปก เปนสน าตาลแดง ขนนอก ใตทองสด า ขนหางทงหมดเปนสด าเหลอบเขยวปกแมลงทบ แขง นวสเหลอง หรอสเขยวอมเทา ตวเมย ขนทงตวเปนสครมนวล สรอยคอเปนสนวลอมน าตาล และหางด าอมน าตาลเลกนอย (ภาพท 2.51)

(ก) (ข) ภาพท 2.51 ลกษณะไกแจสไกปาเหลอง (ก) ตวผ และ (ข) ตวเมย ทมา: ธนากร ฤทธไธสง (2545, หนา 6 - 7)

1.2.2 สไกปาเขม ตวผ มหนา หงอน เหนยง และตงหสแดงสด ใบหงอนมเมดทรายหรอพนก ามะหย ตาสแดงหรอสมปนแดง จะงอยปากสเหลอง หรอด าอมเหลอง ขนหว สรอยคอ ระยาสน าตาลอมแดง ปก 2 ขาง สด าเหลอบเขยวปกแมลงทบ สาบปกเปนรปสามเหลยมน าตาลเขม ขนนอก ใตทองสด า ขนหางตงแตหางพดและหางชยสด าเหลอบเขยวปกแมลงทบ บวหงาย (ขนอย) สด า แขง เลบ และนวสเหลอง เหลองอมเขยว เขยว และเขยวอมเทา (ภาพท 2.52)

(ก) (ข) ภาพท 2.52 ลกษณะไกแจสไกปาเขม (ก) ตวผ และ (ข) ตวเมย ทมา: ธนากร ฤทธไธสง (2545, หนา 8 - 9)

58

1.2.3 สไกปาหขาว ตวผ มลกษณะหนา หงอน และเหนยงสแดงสด ใบหงอนมเมดทรายหรอพนก ามะหย ตงห 2 ขาง เปนสขาว เตมแผนตงห สวนสขนและอนๆ ม 2 ส คอ ไกปาเหลอง และสไกปาเขม ตวเมย มสขนและอนๆ เหมอนสไกบานเหลอง และไกปาเขม ยกเวนตรงตงหทเปนสขาวแปง (ภาพท 2.53)

(ก) (ข) ภาพท 2.53 ลกษณะไกแจสไกบานหขาว (ก) ตวผ และ (ข) ตวเมย ทมา: ธนากร ฤทธไธสง (2545, หนา 10 - 11)

1.2.4 สโนร ตวผ มลกษณะหนา หงอน เหนยง และตงหสแดงสด ใบหงอนมเมดทรายหรอพนก ามะหย ตาสสม จะงอยปากสขาวนวลอมน าตาล สขนตงแตหวจนถงสรอยคอและระยาเปนสสมแดงจด หลงและหวปกทง 2 ขางเปนสทบทมแดง ปก 2 ขางเขยวเหลอบปกแมลงทบ ขนออนใตปกเมอกางปกออกจะเปนสน าตาลแดง เครองคลมหางใบขนสด า ขลบดวยสน าตาลแดง หางพดและหางชยเปนสด าเหลอบสปกแมลง ถาขนอยหรอบวหงายใบขนขลบดวยน าตาลแดงจะสวยงาม แขง นว และเลบเปนสขาวนวลหรอสเหลอง ตวเมย ตงแตหวจนถงสรอยคอ ขนเปนสน าตาลแดงจด (เขมกวาสวนอน) นอกนนทงตวขนเปนสน าตาลแดง หางพดเปนสน าตาลด า แขง เลบเปนสขาวนวลหรอสเหลอง (ภาพท 2.54)

1.2.5 สประด (Partridge black red) ตวผ มลกษณะหนา หงอน เหนยง และตงหสแดงสด ใบหงอนมเมดทราย หรอพนก ามะหย ตาสแดง จะงอยปากสด าอมเขยว เสนขน อก สรอยคอและสรอยระยาเปนสเมดมะขาม หลงและหวปก 2 ขางเปนสเมดมะขามเขม ปก 2 ขางด ามนเหลอบเขยวคลายปกแมลงทบ ไมมสาบปก ใตคอ และหนาอกถงทอง บวหงายหรอขนอย เครองคลมหางพด และหางชยมสด ามนเหลอบเขยวคลายปกแมลงทบ แขง ขา นว และเลบเปนสเขยวหรอเขยวอมเหลอง (ไมมสาบปกขนสด าลวนๆ) ตวเมย สขนทงตวสคลายไกสด ามาก

59

แตมจดทแตกตางจากไกสด า 3 จด คอ บรเวณหนาสแดงสดใส ไมมปานด า ตาเปนสแดงหรอสมปนแดง สดใส แขง นว และเลบเปนสเขยวหรอสเขยวอมเหลอง (ภาพท 2.55)

(ก) (ข) ภาพท 2.54 ลกษณะไกแจสโนร (ก) ตวผ และ (ข) ตวเมย ทมา: ธนากร ฤทธไธสง (2545, หนา 12 - 13)

(ก) (ข) ภาพท 2.55 ลกษณะไกแจสประด (ก) ตวผ และ (ข) ตวเมย ทมา: ธนากร ฤทธไธสง (2545, หนา 14 - 15)

1.2.6 สเหลองหางขาว ตวผ มหนา หงอน เหนยง และตงหสแดง ใบหงอนมเมดทรายหรอพนก ามะหย ตาสเหลอง หรอสมสดใส หว สรอยคอ และสรอยระยาสเหลองสม หลง และหวปก 2 ขาง สขนเขมกวาสรอยระยา ปก 2 ขางไมมสาบปก ใบขนปกมสขาวแซม ขนพนตว และหนาอกใตทองเปนสด า ปลายขนขาวประปราย ตงแตหว ทายทอย หวปก 2 ขาง ทขอขา 2 ขาง มขนแซมขาว บวหงายหรอขนอยสด า ปลายขาวประปราย เครองคลมขนด าปนขาว หางกะรวยและหางพดใกลหางชยขาว หางพดอนสด า ปลายหางพดขาวคลายกบไก จะงอยปาก แขง

60

และเลบขาวอมเหลองคลายสงาชาง ตวเมย สขนตวด า บนขนหว หวปกทง 2 ขาง ขอขา 2 ขางขาวแซม ขนหางด า ตาสเหลอง หรอสมสดใส ปาก แขง นว และเลบสขาวอมเหลอง (ภาพท 2.56)

ภาพท 2.56 ลกษณะไกแจสเหลองหางขาวตวผ ทมา: ธนากร ฤทธไธสง (2545, หนา 16-17)

1.2.7 สเบญจรงค ตวผ มหนา หงอน เหนยง และตงหสแดงสด ใบหงอนมเมดทรายหรอพนก ามะหย ตาสแดงหรอสสม จะงอยปาก แขง นว เลบ สเหลอง หรอสเขยว ตวผ หวจรดสรอยคอ และระยา ปลายของเสนขนเปนสงาชางถงกลางเสน โคนของเสนขนเปนสแดงทบทม หนาอกเปนแวนสน าตาลแดง โคนของใบขนเปนสด า หลงและปก 2 ขาง หางพด และหางชยสน าตาลเหลอบเขยวปกแมลงทบ บวหงายสด า สของตวผ คอ (1) สงาชาง (2) สแดงทบทม (3) สน าตาลแดง (4) สด า และ (5) สเขยวปกแมลงทบ ตวเมย คลายสลายนกกระจอก ใบหนาวงขาวครม สรอยคอสน าตาลเทาขลบขอบครม หนาอกสครมน าตาล หรอใบขนหนาขลบขอบน าตาลเทา ใบขนตวถงหางคลม หรอเครองคลมสน าตาลเทาขลบขอบดวยสครม และกานขนเปนสครม หางพด และหางชยเปนสน าตาลเทาขลบขอบสครม กานขนสครม สวนอนเหมอนตวผ (ภาพท 2.57)

1.2.8 สสรอยสวรรณ ตวผ มหนา หงอน เหนยง และตงหสแดงสด ใบหงอนมเมดทรายหรอพนก ามะหย ตาสสมสดใส จะงอยปากสด าอมเขยว ปลายปากบนสขาวอมเหลอง หว สรอยคอ และระยาใบขนสสม หลงและหวปก 2 ขาง สสม ปก 2 ขางไมมสาบ เครองคลม บวหงาย หางพด และหางชยด ามนเหลอบเขยวคลายปกแมลงทบ ขนปกแซมขาวขางละ 1 ใบ ขนหนาอกขลบสมคลายสหนาอกของไกแจสดอกหมาก ขลบขอบเทาเงน แขง นว และเลบเหลอง ตวเมยสสรอยสวรรณ มสขนตวเหมอนตวเมยของเหลองลกปลา แตตางกนทหนาอก ใบขนแตละใบตองขลบขอบสมเชนเดยวกบตวผ แตละใบสด าไมมขลบสม ตา ปาก แขง นว และเลบเหมอนตวผ (ภาพท 2.58)

61

(ก) (ข) ภาพท 2.57 ลกษณะไกแจสเบญจรงค (ก) ตวผ และ (ข) ตวเมย ทมา: ธนากร ฤทธไธสง (2545, หนา 18 - 19)

(ก) (ข) ภาพท 2.58 ลกษณะไกแจสสรอยสวรรณ (ก) ตวผ และ (ข) ตวเมย ทมา: ธนากร ฤทธไธสง (2545, หนา 20 - 21)

1.2.9 สเหลองลกปลา ตวผหนา หงอน เหนยง และตงหสแดงสด ใบหงอนมเมดทรายหรอพนก ามะหย ตาสสมสดใส จะงอยปากสด าอมเขยว ปลายปากบนสขาวอมเหลอง หว สรอยคอ และระยาใบขนสแดงสม แกนกลางและขนตรงกลางสด า ขอบดวยสสมแดง ปลายขนมจดด า หลงและหวปกทง 2 ขางไมมสาบสด ามนเหลอบเขยวลายปกแมลงทบ ขนทงตวบวหงาย หรอขนอย ขนเครองคลม หางชยหางพดสด าดาน หรอสรอยระยาสเหลองนวล แขง นว และเลบสเหลอง หรอเหลองอมเขยว ตวเมย ขนสด า มเฉพาะสรอยคอแกนกลางเปนสด าขลบขอบดวยสสมแดงและขนทงตวเปนสด ามนเหลอบเขยวคลายกบปกแมลงทบ ตาสสม จะงอยปากสด าอมเขยวปลายปากบนสขาวอมเหลอง แขง นว และเลบเปนสเหลอง (ภาพท 2.59)

62

(ก) (ข)

ภาพท 2.59 ลกษณะไกแจสเหลองลกปลา (ก) ตวผ และ (ข) ตวเมย ทมา: ธนากร ฤทธไธสง (2545, หนา 22-23)

1.2.10 สเหลองดอกโสน ตวผ มหนา หงอน เหนยง และตงหสแดงสด ใบหงอนมเมดทราย หรอพนก ามะหย ตาสสมสดใส จะงอยปากสขาวนวล หรอสเหลอง ขนหว สรอยคอและระยาสเหลอง (เหมอนดอกโสน) กานขนของสรอยคอ และระยาไมมสด าเหลองเทากนหมด หวปกทงสองขาง และหลงเสนขนสน าตาลแดง สาบปก 2 ขางสเหลองอมน าตาล ขนปกด ามนเหลอบเขยวคลายปกแมลงทบ หนาอก และใตทองถงขนบวหงายสด า ขนหางเครองคลมหางพดหางชยสด ามนเหลอบเขยวคลายปกแมลงทบ แขง นว และเลบสขาวนวล หรอสเหลอง ตวเมย คลายไกปาสเหลองตางกนทสรอยคอ คอ ตวเมยสดอกโสน ขนสรอยคอเปนสครมนวล หลงปก โคนหางสนวลอมน าตาล จะงอยปาก แขง นว และเลบเหมอนกบตวผ (ภาพท 2.60)

(ก) (ข)

ภาพท 2.60 ลกษณะไกแจสเหลองดอกโสน (ก) ตวผ และ (ข) ตวเมย ทมา: ธนากร ฤทธไธสง (2545, หนา 24-25)

63

1.2.11 สกาบออย ตวผ มลกษณะหนา หงอน เหนยง และตงหสแดงสด ใบหงอนมเมดทรายหรอพนก ามะหย ตาสสมปนแดง หรอสสมเหลอง ขนหว สรอยคอ และระยาเปนสครมอมน าตาล (น าตาลออนมากดเปนสนวล) โคนของเสนขนสรอย และระยาเปนสน าตาลออนๆ ขนหลง และหวปกทง 2 ขางเปนสน าตาลแดง ปกทงสองขางสด าเหลอบเขยวแมลงทบ ตรงสาบปกรปสามเหลยมเปนสน าตาลออน ขนหนาอก และใตทองเปนสด ามนเครองคลมอาจจะมขลบขอบเปนสครมนวลหางพด และหางชยเปนสด าเหลอบเขยวคลายปกแมลงทบ บวหงาย (ขนอย) เปนสด า นว และเลบเปนสขาวนวล สเหลองหรอเหลองอมเขยว ตวเมย ขนตงแตหวถงสรอยคอเขมเปนสเทาอมน าตาลใตคอและหนาอกถงใตทองเปนสน าตาลออนๆ สวนสตวจนถงเครองคลมจะเปนสน าตาล แขง นว และเลบเปนสขาวนวลหรอสเหลอง หรอสเหลองอมเขยว (ภาพท 2.61)

(ก) (ข) ภาพท 2.61 ลกษณะไกแจสกาบออย (ก) ตวผ และ (ข) ตวเมย ทมา: ธนากร ฤทธไธสง (2545, หนา 26 - 27)

1.2.12 สกาบหมาก (Silver duck wing) ตวผ มหนา หงอน เหนยง และตงหสแดงสด ใบหงอนมเมดทราย หรอพนก ามะหย ตาสสมปนแดง หรอสเหลองสม จะงอยปากสขาว หรอเหลอง หรอด าอมเหลอง ขนหว สรอยคอ และระยาสขาวไมมสด าปน ขนหลงและหวปกทง 2 ขาง สเหลองอมขาวผสมด า ปกทงสองขางสด าเหลอบเขยวปกแมลงทบ ตรงสาบปกรปสามเหลยมเปนสขาวนวล ขนอก และใตทองสด า ขนหางทงหมดตงแตเครองคลม หางพด และหางชยเปนสด าเหลอบเขยวปกแมลงทบ บวหงาย (ขนอย) สด า แขง นว และเลบสขาวนวลหรอสเหลองหรอเหลองอมเขยว ตวเมย ขนหวจนถงสรอยคอเขมสเทาอมน าตาล ใตคอ หนา และอกถง

64

ใตทองสครมนวล สวนสตวถงเครองคลมเปนสน าตาลปนด า ใบหางพดทงหมดเปนสด าน าตาล แขง นว และเลบเปนสขาวนวลหรอสเหลองหรอเหลองอมเขยว (ภาพท 2.62)

(ก) (ข) ภาพท 2.62 ลกษณะไกแจสกาบหมาก (ก) ตวผ และ (ข) ตวเมย ทมา: ธนากร ฤทธไธสง (2545, หนา 28 - 29)

2. ไกอหรอไกชน ลกษณะทวไปมนสยหวงถนทอย ถามตวอนขามถนจะออกไปชนหรอตเพอปองกน ลกษณะหงอนเปนหงอนขนาดเลกแปะตดอยสวนหนาของหว ปลายหงอนเรยบคอนขางกลม ชนบททวไปนยมเลยงไกชน เพราะทนตอสภาพแวดลอม หากนเกง แตขอเสยใหลกไมมาก การเจรญเตบโตชา จากนสยทกลาส และต ท าใหคนไทยน ามาชนเปนเกมกฬา กฬาชนไกเปนทนยมแพรหลายทวไปในประเทศแถบเอเชย คอ ไทย พมา ลาว เขมร มาเลเซย ฟลปปนส และอนโดนเซย ไกชนมหลายส สามารถจ าแนกไดดงน

2.1 ไกพนธเหลองหางขาว มถนก าหนดทบานหวเท ต าบลบานกราง จงหวดพษณโลก เปนไกทฉลาดปราดเปรยว อดทน ลกษณะเดน ตวผ มสรอยคอ สรอยปก สรอยหลงมสเหลอง ขนปดหเหมอนกน มจดขาว 5 แหง คอ ทายทอย หวปก และขอขา 2 ขาง เรยกวา พระเจา 5 พระองค ขนสตวสด า สวนปาก แขง เลบ เดอย มสขาวอมเหลองคลายสงาชาง ลกตาสเหลองออน เรยกวา ตาปลาหมอตาย ผวหนงมสขาวอมเหลอง เปลอกไขสน าตาลออน หงอนถว ตวเมยมขนพนตวเปนสด าตลอดมกระขาว 2 หยอมเหมอนกน (ภาพท 2.63)

65

ภาพท 2.63 ไกพนธเหลองหางขาว ทมา: ส านกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ (2556)

2.2 ไกพนธประดหางด า มลกษณะปากสด า อมใหญ โดยปากคลายปากนกแกว ปากบนมรองน าทงสองขาง ระหวางรองน าจะเปนสนราง ตาสประด หรอแดง อมมวง หรอตาสด า หรอสแดง หงอนหนไมมจก สรอยคอ สประดยาวประบา ปกใหญยาว สรอยปกสเดยวกบสรอยคอ สรอยหลงสประดยาวระยาประกน ขนล าตวขนปกและหางสดา กะลวยหางด า โคนขาใหญ หนาอกกวาง และยาวเนอเตมแนน ขาแขง เลบและเดอย สด า เพศเมยม สเดยวกบเพศผแตไมมสรอย (ภาพท 2.64)

ภาพท 2.64 ไกพนธประดหางด า ทมา: ส านกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ (2556)

1.4 สกลนกยง (Genus Pavo Linnaeus) นกในสกลนมหงอนขน ในชวงฤดผสมพนธขนคลมโคนขนหางดานบนยาวมาก ขนคลมโคนขนหางดานลางเปนขนอย มขนหาง 20 เสน ขนหางของตวผ มลายดอกดวง ปลายปกมน แขงยาว ตวผ มเดอย เปนสตวปกจ าพวกไกฟาขนาดใหญทสดในวงศเดยวกน มจดเดน ไดแก เพศผ มขนหางยาวทมสสนสวยงาม เมอแผขยายออก เพออวด

66

เพศเมยจะมความสวยงามเปนอยางยง ทเรยกวา ร าแพน มถนก าเนดในปาเขตรอนในแถบเอเชยตงแตอนเดย ศรลงกา จนตอนใต พมา ไทย ลาว เวยดนาม กมพชา มลาย อนโดนเซย และในตอนกลางของทวปแอฟรกา ประเทศคองโก สามารถแบงแยกตามลกษณะภายนอกไดดงน

1.4.1 นกยงไทย หรอ นกยงสเขยว (Green peacock หรอ Green peafowl) มชอวทยาศาสตรวา พาโว มวทคส (Pavo muticus) มขนาดล าตวยาว 120 - 210 เซนตเมตร มขายาวสมสวน ทงเพศผและเพศเมย มหงอน เปนเสนขน สเขยวเหลอบ ช ตรงอยบนหว แตกตางกบนกยงอนเดย ทมหงอนเปนรปพดบนหวและทคอเปนขนสนๆ เหลอบเขยวแกมน าเงน สวนหนาของ นกยงไทย ทงสองขางจะมสฟา ด า และเหลอง ขนคอ ขนหนาอก และสวนบนของหลงเปนขนทมปลายขนปาน กลม ตรงกลางขนเหลอบสน าเงนแกลอมรอบดวยสเขยว และสทองแดง ตรงขอบขนปก มขอบสเหลอบเขยวแกมด า มองดคลายกบเกลดปลา หลงเปนขนสเหลอบเขยวตรงกลางแลว กลายเปนสทองแดงแกมด า (ภาพท 2.65) นกยงไทยเพศผ จะมแพนขนปดหางยาวหลายเสน ทปลายแพนขนปดหาง มดอกดวง เรยกวา แววมยรา (Eye feathers or ocelli) ซงตรงกลางดวงเปนสน าเงนแกมด า อยในพนวงกลมเหลอบเขยว ลอมรอบดวยลายเปนวงรปไขสทองแดง เวลานกยงร าแพน จงเปรยบเหมอนพดขนาดใหญ ทมสสนงดงาม สวนนกยงไทยเพศเมยแตกตางจากเพศผ คอ มขนาดรางกายเลกกวา สขนสดใสนอยกวา และมเดอยสนกวาเดอยของเพศผ มาก นอกจากนนบรเวณขนตางๆ ของเพศเมยมสน าตาลด า หรอสน าตาลแดงแทรกเปนคลน มองเหนเปนลายคลนทวทงล าตว ส าหรบนกยงไทย จ าแนกเปน 3 สายพนธ คอ สายพนธพมา สายพนธชวา และสายพนธอนโดจน ซงสองสายพนธหลง พบการกระจายพนธในประเทศไทย โดยสายพนธชวาพบอยทางใต สายพนธอนโดจน พบไดทวไปในอาณาบรเวณทอยเหนอคอคอดกระ ตามรมล าน าสายใหญ ใกลแนวปา เชน แถบล าน าปง ล าน าพอง ล าน าตาป ล าน าแควใหญ และแควนอย

1.4.2 นกยงอนเดย (Indian peafowl หรอ Green peafowl) มชอวทยาศาสตร วา พาโว คลสทาทส (Pavo cristatus) มลกษณะคลายกบนกยงไทย แตจะตางกนตรงทขนบนหวนกยงไทยจะมลกษณะเปนจก แตนกยงอนเดยจะแผออกเหมอนพด และสของขนของนกยงไทยจะมสเขยวใบไม แตของนกยงอนเดยจะเปนสน าเงนและมสขาวทจมกจนถงขอบตาดานบนนยนตา (ภาพท 2.66) เปนนกยงทมขนาดใหญ ขนตามล าตวมสเขยว มลวดลาย บนตวสวยงามเปนแววใหญสฟาและสทองเปนทวแถว มหงอนคลายมงกฎบนหว ตวเมยมล าตวสน าตาล

67

ภาพท 2.65 นกยงไทย ทมา: จารจนต นภตะภฏ, กานต เลขะกล, และวชระ สงวนสมบต (2555, หนา 49)

(ก) (ข)

ภาพท 2.66 นกยงอนเดย (ก) เพศเมย และ (ข) เพศผ ทมา: คณะสตวแพทยศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม (2555) ค. อนดบนกเกาะคอน หรอนกรองเพลง 1. วงศนกเอยง - กงโครง (Family Sturmidac) นกวงศนมหลายชนดดวยกน โดยประเทอง ไทยเขยว (2541, หนา 81); มณ อชวรานนท (2549, หนา 39); ส านกพมพคต, (2556, หนา 96 - 97 และ สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช (2557) ไดอธบายตวอยางของนกวงศนไว ไดแก

1.1 นกขนทองหรอเอองค า (Common Hill Myna, Hill Myna, Talking Myna or Grackle) มชอวทยาศาสตรวา แกลคลา รลกโอซา (Gracula religiosa) นกขนทองเปนนกขนาดเลก-ขนาดกลาง ล าตวยาวประมาณ 25 - 30 เซนตเมตร อยในกลมนกเอยง ตวผและตวเมยมลกษณะเหมอนกน จงไมสามารถบงบอกเพศจากลกษณะภายนอกได คอ ล าตวเพรยว จะงอยปาก

68

สเหลองสมโคงแหลม ยาวไมมาก ปกยาวแหลม หางสน ขาและเทามความแขงแรง ขนคลมตวเปนสด ามนวาว หรอสด าเหลอบเขยว แตบรเวณใตปกมขนสขาวแทรกอยเลกนอย มานตาสน าตาลแก แขงและนวเทาสเหลอง ลกษณะทโดดเดน คอ มเหนยง หรอแผนหนงสเหลอง คลมอยบรเวณทายทอยและใตตา (ภาพท 2.68)

ภาพท 2.77 นกขนทองหรอเอองค า ทมา: จารจนต นภตะภฎ, กานต เลขะกล, และวชระ สงวนสมบต (2555, หนา 327)

และสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช (2557)

1.2 นกเอยงหงอน (White vented Myna) หรอนกเอยงเลยงควาย มชอวทยาศาสตรวา อะคลโดทรส จาเวนนคส (Acridotheres javanicus) ขนาดล าตวยาว 25 เซนตเมตร ขนตามล าตวมสด า ยกเวนขนคลมใตโคนหางและปลายหางมสขาว และมแถบสขาวเลกๆ ทปก ลกษณะเดน คอ มขนหงอนสด าตงชนขนทหนาผาก จะงอยปากและขามสเหลอง ขณะบนเหนแถบขาวกวางๆ ใตปก ปลายหางและขนคลมใตโคนหาง ทงตวผและตวเมยมลกษณะคลายกน (ภาพท 2.78)

ภาพท 2.78 นกเอยงหงอน ทมา: จารจนต นภตะภฎ, กานต เลขะกล, และวชระ สงวนสมบต (2555, หนา 327)

และสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช (2557)

69

1.3 นกเอยงสาลกา (Common Myna) มชอวทยาศาสตรวา อะคลโดทรส ทรสทส (Acridotheres tristris) มขนาดล าตว จากปลายถงปลายหาง 25 เซนตเมตร ขนปกคลมล าตวสน าตาลเขม หว คอ อกชวงบนมสด า ปากและขาสเหลอง มหนงสเหลองสดทหนา บรเวณรอบตา ปกมแถบขาว โคนหางดานลางและปลายหางสขาว ตาสแดงหรอสน าตาล ไมมขนหงอนบนหว (ภาพท 2.79)

ภาพท 2.79 นกเอยงสารกา ทมา: จารจนต นภตะภฎ, กานต เลขะกล, และวชระ สงวนสมบต (2555, หนา 325)

และสถานวจยสงแวดลอมสะแกราช (2557)

70

สรป

ประเภทและพนธของสตวปกสวยงาม สามารถจ าแนกชนทางวทยาศาสตรได โดยอยใน อาณาจกรสตว (Kingdom Animalia), ไฟลมสตวมกระดกสตวหลง (Phylum Chordata), ชนสตวปก (Class Aves) ซงอยในอนดบนกแกว (Order Psittaciformes), อนดบไก (Order Galliformes) และอนดบนกจบคอน (Order Passeriformes) โดยในอนดบ นกแกว ทกลาวถงม 3 วงศ ไดแก วงศนกแกว (นกหกเลกปากแดง นกหกเลกปากด า นกแกวโมง นกกะลง นกแขกเตา นกแกวหวแพร นกมาคอว นกเลฟเบรด และนกหงสหยก เปนตน) วงศนกกระตว (นกคอกคาเทล) และวงศนกปรอด (นกปรอดหวโขนเคราแดง นกปรอดคอลาย นกปรอดสวน นกปรอดเหลองหวจก นกปรอดหวโขนกนเหลอง นกปรอดทอง นกปรอดเลกตาขาว นกปรอดหวสเขมา และนกปรอดโองเมองเหนอ เปนตน) สวนอนดบ ไก ไดแก วงศไกฟา เชน ไกฟาหลงเทา ไกฟาหลงขาว ไกฟาพญาลอ ไกฟาหนาเขยว ไกฟาหางลายขวาง ไกปา (ไกปาไทย ไกปาลงกา ไกปาอนเดย ไกปาชวา) ไกบาน (ไกแจ และไกอหรอไกชน) และนกยง (นกยงไทย และนกยงอนเดย) และอนดบ นกจบคอน ไดแก วงศนกเอยง - กงโครง เชน นกขนทอง นกเอยงหงอน และนกเอยงสาลกา เปนตน โดยลกษณะโดยทวไปของสตวปกสวยงามแตละชนดนนมความแตกตางกนไปตามลกษณะเฉพาะตวของสตวปกสวยงามนนๆ ดงในรายละเอยดของเนอหาทกลาวมา

71

ค าถามประจ าบท ค าชแจง: ใหจบคขอความทมความสมพนธกนใหถกตอง โดยอานค าถามดานซายมอแลว เลอกค าตอบดานขวามอ ถาคดวาขอใดถกตองใหน าตวอกษรทอยหนาค าตอบดานซายมอมาใส หนาขอดานขวามอ แตละขอ ทง 10 ขอ ……....1. ประเทศไทยพบ 7 ชนด ใน 3 สกล ...........2. ตวผและตวเมยมลกษณะเหมอนกน ไมสามารถบงบอกเพศจากลกษณะภายนอกได ...........3. มชอทางวทยาศาสตรวา Psittinus cyonurus ...........4. นกแกวโมง นกกะลง นกแขกเตา และนกแกวหวแพร ...........5. สกล Ara (Genus Ara) ...........6. Little parrot ...........7. Ring neck ...........8. ชอตามภาษาทองถนของนกปรอดหวโขนเคราแดง ...........9. มนสยหวงถนทอยอาศย ...........10. ถนก าเนดเดมอยบานหวเท ต าบลบานกราง จงหวดพษณโลก

ก. วงศนกเอยง – กงโครง

ข. นกเลฟเบรด ค. นกหกใหญ ง. ไกพนธเหลองหางขาว จ. วงศนกแกว ฉ. สกลนกมาคอว ช. นกกรงหวจก นกปรดจะหลว หรอพชหลว ซ. ไกอหรอไกชน ฌ. สกลนกแกว ญ. นกแกวโมงเพศผ

72

ใบงานประจ าบท การเลอกสตวปกสวยงามใหเหมาะกบตวเอง

หลกการ

สตวปกสวยงามแตละชนดมหลากหลายสายพนธ ซงมความนารกแตกตางกนไป เมอไดพบเหนแลวอยากจะเปนเจาของเลยงไวชนชม และส าหรบผ ทจะเลยงสตว ปกสวยงามชนดใดนน ควรทราบถงขอมลและปจจยตางๆ ในการเลยงทถกวธ เพอใหเกดความเหมาะสมกบความตองการ จะสงผลใหสตวปกสวยงามมความสขมชวตอยกบผ เลยงตอไป อปกรณ

1. ใบงานประจ าบทท 2 เรอง การเลอกสตวปกสวยงามใหเหมาะกบตวเอง 2. รปภาพของสตวปกสวยงาม

วธการ

1. บรรยายตามเนอหาบทท 2 ประเภทและพนธสตวปกสวยงาม ประกอบสอเพาเวอรพอยน และแผนภาพ

2. อธบายขนตอนการท าใบงานประจ าบท จากนนใหนกศกษาศกษาเพมเตมเกยวกบการเลอกประเภทและพนธสตวปกสวยงามใหเหมาะสมกบตนเอง

73

แบบรายงานผล ชอ-สกล………………………………………….. สาขาวชา.................................................... ค าชแจง ใหนกศกษาเลอกสตวปกสวยงามทชอบมากทสดมา 1 ชนด พรอมทงบอกเหตผลทชอบ และอธบายขอมลทนกศกษามความรเกยวกบสตวปกสวยงามทเลอก เพอน าไปประยกตใชในการเลยงสตวปกสวยงามทเหมาะสมกบความตองการของตนเองมาพอสงเขป

หวขอ รายละเอยด 1. ชอสตวปกสวยงามทชอบ

2. เหตผลทชอบ

3. ความรเกยวกบสตวปกสวยงามและการน าไปประยกตใชในการเลยงทเหมาะสม

74

เอกสารอางอง คณะสตวแพทยศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม. (2555). เปดโลก นกยง... ราชนแหงนก.

[On-line]. Available: http://www.vet.msu.ac.th/vet/index.php/2012-08-06-05-56-52/15-2012-05-22-01-48-36/65-2012-07-19-08-15-39.html [2558, พฤษภาคม 3]

จารจนต นภตะภฏ, กานต เลขะกล, และวชระ สงวนสมบต. (2555). นกเมองไทย. กรงเทพฯ :

ดานสทธาการพมพ. ชมรมคนรกนก. (2554). ท าความรจก นกแกวมาคอว (Macaw). [On-line]. Available:

http://www.nokdee.com/b24/(macaw)/ [2557, พฤษภาคม 15]. ชาต ไชยณรงค. (2543). นกคอกคาเทล (พมพครงท 2). นนทบร: ฐานเกษตรกรรม. ธนากร ฤทธไธสง. (2545). คมอการเพาะเลยงไกแจเชงธรกจ. กรงเทพฯ: นานาสาลน. . (2546). คมอการเพาะเลยงนกสวยงาม. กรงเทพฯ: นาคา อนเตอรมเดย. ประเทอง ไทยเขยว. (2541). นกสวย. กรงเทพฯ: อกษรวฒนา. ประภากร ธาราฉาย. (2557). E-Learning สตวปกเพอการอนรกษ สป 407. เชยงใหม:

ภาควชาเทคโนโลยทางสตว คณะผลตกรรมการเกษตร มหาวทยาลยแมโจ. พรทพย องคปรชาเศรษฐ, สนย ครฑานช, ปญจพร ศรบญชวย, พชย จลฤกษ, อปษร แกวอมพร,

และกมลรตน ไทยกมล. (2543). นกในปาสะแกราช. กรงเทพฯ: โอ.เอส.พรนตง เฮาส. พมพกานต เหลองทองค า. (2546). คมอเลฟเบรด. กรงเทพฯ: เพท-แพลน พบลซซง.

75

ฟลลป ด. ราวน และวเชยร คงทอง. (2553). นกแหลมผกเบย (พมพครงท 2). นนทบร: อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง.

มณ อชวรานนท. (2549). นกขนทอง: งานวจยเพอการอนรกษนกในเขตรอน. กรงเทพฯ:

อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง. รงโรจน จกมงคล. (2542). นก. กรงเทพฯ: สารคด. . (2553). คมอจ าแนกชนดนกดวยภาพถายทสมบรณทสด Thailand

BIRD GUIDE. กรงเทพฯ: สารคด. สชาต โชคคณาพทกษ และวเชยร อดลยประสาทพร. (2544). การขยายพนธนกปรอดหวโขน

เคราแดงในสภาพการเลยงแบบขงกรง. การประชมทางวชาการของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ครงท 39. กรงเทพฯ.

สเทพ ศภมงคล. (2543). การเลยงไกแจ. กรงเทพฯ: เกษตรสาสน. สถานวจยสงแวดลอมสะแกราช. (2557). ฐานขอมลความหลากหลายทางชวภาพของพช

และสตวในปาสะแกราช: นก (Birds). [On-line]. Available: http://203.151.206.68/sakaerat_site/index.php [2557, พฤษภาคม 6]

สารานกรมนก. (2553). นกหงสหยก. [On-line]. Available:

http://www.birdencyclopedias.com/ [2557, พฤษภาคม 13] ส านกพมพคต. (2556). นกนารกนาร. กรงเทพฯ: แสงแดด. ส านกวทยบรการและเทคโนโลยสารสนเทศ. (2556). ฐานขอมลไกชน. งานเทคโนโลย

สารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฎพบลสงคราม. [On-line]. Available: http://202.29.80.68/kaichon/?m=view&cate=14 [2556, ตลาคม 5]

76

องคการสวนสตวในพระบรมราชปถมภ. (2557). สารานกรมสตว: สตวปก: นกแกวโมง. [On-line]. Available: http://zoothailand.org/index.php?option=com_k2&view=item&id=88:%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B9%81%E0%B8%81%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%AB%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B9%81%E0%B8%9E%E0%B8%A3&Itemid=780&lang=th [2557, พฤษภาคม 13].

อรวรรณ ชนราศ. (2547). เทคโนโลยการผลตสตวปก. มหาสารคาม : อภชาตการพมพ. โอภาส ขอบเขตต. (2542). นกในเมองไทย เลม 2. กรงเทพฯ: วรยะธรกจ. . (2543). นกในเมองไทย เลม 1 (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: วรยะธรกจ. Animal World. (2012). Pet and animal information: Birds. [On-line]. Available:

http://animal-world.com/encyclo/birds/birds.htm [2014,May 15]. Campbell, K.L., Corbin, J.E., &. Campbell, J.R. (2005). Companion Animals: Their

Biology Care, Health, and Management. New Jersey: Pearson Prentice Hall. Lekagul, B. & Round P.D. (1991). A Guide to the birds of Thailand. Bangkok: Saha

Karn Bhaet.