Aktivno uključivanje učenika u nastavni proces

Tuzla, 19. decembar 2016.

Šta je aktivno učenje?

„Ako se već toliko zaklinjemo da nam je od svega važnije aktivno učenje dece u nastavi, ako nam je zaista iskrena ta naša želja da deca misle, da više razumevaju a manje pamte, moramo tražiti konkretne i efikasne načine da decu pokrenemo, zainteresujemo i aktiviramo.“Dušan Radović, Na ostrvu pisaćeg stola

Šta se podrazumijeva pod pojmom aktivnog učenja?

„Reci mi i ja ću zaboraviti,

pokaži mi i ja ću možda zapamtiti,

uključi me i ja ću razumjeti.”

Benjamin Franklin

UKLJUČI ME!(eng: involve me).

Nekoliko definicija aktivnog učenja

• Učenje kroz pažljivo konstruisane aktivnosti

• Učenje kroz rad, izvršavanje zadataka i lična akcija

• Učenje direktnim uključenjem učenika u proces učenja

Definicija aktivnog učenja

• Aktivno učenje uključuje elemente koji omogućavaju učenicima da sa razumijevanjem slušaju i razgovaraju, čitaju, pišu i reflektuju sadržaje, ideje i teme nastavnih predmeta.

Šta nije aktivno učenje?

• mehaničko (doslovno)

• verbalno

• receptivno (primanje, usvajanje)

• konvergentno (logičko, deduktivno)

• učenje uz minimum pomagala

• preovladava frontalni rad

Uloge učenika

• Slušanje predavanja

• Prepisivanje definicija ili pravila

• Odgovaranje na postavljena pitanja

• Čitanje teksta

• Davanje gotovih informacija

• Usmeno izlaganje nastavnika…

Pasivno učenje

• Sudjelovanje u diskusiji

• Postavljanje pitanja

• Usmjereno čitanje

• Projektno učenje

• Saradničko učenje

• Istraživačka nastava

• On line učenje

• …

Aktivno učenje

Prednosti aktivnog uključivanja učenika u nastavni proces

• smisleno

• multimedijsko, praktično

• aktivno, učenje putem otkrića

• divergentno (stvaralačko, induktivno)

• samostalni rad učenika na izvorima znanja

• rad u malim grupama, timska nastava

• individualizacija

Kritike aktivnog uključivanja učenika u nastavni proces

• Igra i zabava

• Previše aktivnosti- premalo refleksije

• Zahtjeva mnogo vremena

• Nedovoljno obuhvatanje i produbljivanje sadržaja

• Opasnost od neproduktivnih ishoda

Preduslovi aktivnog uključivanja učenika u nastavni proces

1. Kvalitetna priprema za rad

2. Uloga nastavnika: kompetencije i odnos prema učeniku

3. Prostorna organizacija

4. Efikasno korištenje tehnologije

5. Vizuelna prezentacija

1. Kvalitetna priprema za rad

• planira se čas, dio ili više od jednog časa

• akcenat na tome šta rade učenici

• dominira kako i koje aktivnosti izazvati kod učenika

• težište na pripremi prije časa

• priprema ne može imati fiksnu, uniformnu strukturu

• dominiraju: organizatorska, motivaciona i partnerska uloga nastavnika u pedagoškoj interakciji

2. Uloga nastavnika: kompetencije i odnos prema učeniku

Primjena novih metoda aktivne nastave

Dijagnosticiranje

Građenje novih interpersonalih odnosa

Građenje emocionalne klime u odjeljenju

Ciljno- vođeno učenje

Samoevaluacija učenika

Individualizacija

Verbalne i neverbalne poruke

Šta ne reći

To nema nikakvog smisla, to je bezveze

To nije ono što je nastavnik tražio

To je potpuno pogrešno/uopšte nisi u pravu

Da glasamo o tome

To me stvarno vrijeđa

Šta ne uraditi

Ponašanje- napadačka poza, povišen glas, nestrpljivost, izraz lica, ...

3. Prostorna organizacija

• Ograničenja- veličina odjeljenja i prostorije, vrsta i pokretljivost namještaja

• Idealno 20-25 pokretnih stolica i stolova za pisanje,

• Oblik U- vizuelni pregled, kretanje

• Krug i rad u grupama- ohrabruje komunikaciju, interakciju, inkluzivnu atmosferu

• Mogući oblici i adaptacije

• Velike učionice- „smanjiti“ sobu

• Velika odjeljenja- male radne grupe na času i za domaće zadatke

4. Efikasno korištenje tehnologije

• Vrste tehničkih sredstava

• Odgovarajuća tehnologija strategiji za stimulaciju aktivnog učenja

• Folije, slajdovi, Power Point- osnovni koncepti, struktura, uvođenje novog, izazov za ideje

• Film- priprema unaprijed- pitanja vezana sa teorijom, refleksije, domaći zadatak- dnevnik, diskusija u parovima

• Vizuelna reprezentacija-prirodna atraktivnost-slike se pamte bolje od riječi, a riječi koje se mogu vizualizovati se lakše pamte od apstraktnih

• Dijagrami, slike, šeme- pomažu procesiranje informacija, organizovanje informacija

5. Vizuelna prezentacija

• Održava pažnju učenika

• Pregledna struktura i organizacija tema

• Malo riječi, bez prenatrpavanja

• Raznolikost sredstava

• Dobra priprema- unaprijed obezbjediti

• Vještina rukovanja- bez gubljenja vremena, traženja materijala

• Problem zakazivanja tehnike

Završetak aktivnog uključivanja učenika u nastavni proces

• Sumiranje

• Feed back- najjači

• Evaluacija

•Hvala na pažnji !