Anything about Nucleic Acid · Anything about Nucleic Acid A to Z ม สล น โอสถาน นต ก ล อะไร อะไร ท เก ยวก บกรดน วคล

Anything aboutNucleic Acid


A Z to

มสลน โอสถานนตกล

อะไร อะไร ทเกยวกบกรดนวคลอก

Anything about Nucleic Acidอะไร อะไร ท

เกย

วกบ

กรด

นวค

ลอก

Anything about Nucleic Acid


มสลน

โอสถาน

นตกล

A to Z : Anything about Nucleic Acidหนงสอขนาดกะทดรดเลมนรวมเรองเลาเกยวกบกรด

นวคลอกไวตามลาดบตวอกษร A ถง Z ในเลมมทงสาระ

วชาการ สอดแทรกความบนเทง เกรดความร เรองทวไป

ทเกยวของกบชวตประจาวน ดวยสานวนภาษาทอานงาย

เชนวา

เรองของดเอนเอในสงแวดลอม

เรองเศราของนกวจยดเอนเอหญงคนเกง

กวาจะมาเปนโครงสรางดเอนเอแบบครก-วตสน

เรองของดเอนเอขยะ

เรองของเนอสงเคราะห

เรองของดเอนเอกบความชรา

ฯลฯ



A Z to



วทยาศาสตร-ชววทยา



A Z to



คนหาหนงสอทตองการ (รวม e-book และสนคาทนาสนใจ) ไดเรว ทนใจ● บน PC และ Notebook ท www.se-ed.com● สำหรบ SmartPhone และ Tablet ทกยหอ ท http://m.se-ed.com (ผาน browser เขาอนเทอรเนตแลวทำ

Bookmark บนจอ Home จะใชงานไดเหมอน App ทกประการ) หรอตดตง SE-ED Application ไดจาก Play Storeบน Android หรอจาก App Store บน iOS


A Z to



คนหาหนงสอทตองการ (รวม e-book และสนคาทนาสนใจ) ไดเรว ทนใจ● บน PC และ Notebook ท www.se-ed.com● สำหรบ SmartPhone และ Tablet ทกยหอ ท http://m.se-ed.com (ผาน browser เขาอนเทอรเนตแลวทำ

Bookmark บนจอ Home จะใชงานไดเหมอน App ทกประการ) หรอตดตง SE-ED Application ไดจาก Play Storeบน Android หรอจาก App Store บน iOS

z ในกรณท ตองการ ซอ เปน จ�านวน มาก เพอ ใช ใน การ สอน การ ฝกอบรม การ สงเสรมการ ขาย หรอ เปน ของขวญ พเศษ เปนตน กรณา ตดตอสอบถาม ราคา พเศษ ไดท ฝาย ขาย บรษท ซ เอด ย เค ชน จ�ากด (มหาชน) เลข ท 1858/87-90 ถนนเทพรตน แขวง บางนาใต เขต บางนา กรงเทพฯ 10260 โทรศพท 0-2826-8222 โทรสาร 0-2826-8356-9

z หาก ม ค�า แนะน�า หรอ ตชม สามารถ ตดตอ ไดท comment@se–ed.com

A to Z : Anything about Nucleic Acidโดย มสลน โอสถานนตกล

ราคา 195 บาทสงวนลขสทธตามกฎหมาย โดย มสลน โอสถานนตกล © พ.ศ. 2562หามคดลอก ลอกเลยน ดดแปลง ท�าซ�า จดพมพ หรอกระท�าอนใด โดยวธการใดๆ ในรปแบบใดๆไมวา สวนหนงสวนใด ของ หนงสอ เลม น เพอเผยแพรในสอทกประเภท หรอเพอวตถประสงคใดๆ นอกจากจะไดรบอนญาต

4 1 0 – 0 4 4 – 2 0 4

ขอมล ทาง บรรณานกรม ของหอสมด แหง ชาต

มสลน โอสถานนตกล.

A to Z : Anything about Nucleic Acid. -- กรงเทพฯ : ซ เอด ย เค ชน, 2562.

204 หนา.

1. กรดนวคลอก. 2. ดเอนเอ. I. ชอเรอง.

547.79

ISBN : 978-616-08-3569-0

จดพมพ และ จดจ�าหนาย โดย

เลข ท 1858/87-90 ถนนเทพรตน แขวง บางนาใต เขต บางนา กรงเทพฯ 10260 โทรศพท 0-2826-8000

พมพท บรษท ส.เอเซยเพรส (1989) จ�ากด เลขท 143, 145 ซอยรามค�าแหง 42 แขวงหวหมาก เขตบางกะป กรงเทพฯ 10240

โทรศพท 0-2732-3101-6 นายสวฒน ปยะธนาพงษ ผพมพผ โฆษณา พ.ศ. 2562

หนงสอเลมน มอะไร?

ในหนงสอเลมนจะเปนอะไรๆ ทเกยวของกบกรด

นวคลอก (nucleic acid) ไมวาจะเปนองคประกอบ หนาท

ความส�าคญ การคนพบ และอนๆ โดยจะเขยนผานตวอกษร

A ถง Z อาจมหลายคนสงสยวาท�าไมตองเปน A ถง Z

ท�าไมถงไมใช ก ถง ฮ กแบบวา อกษรภาษาองกฤษม 26 ตว

แตภาษาไทยเรา 44 ตว คอ ผเขยนคงไมสามารถเขยนอะไร

ไดเยอะแยะมากมาย เลยเลอกเอาแบบนอยกวา

โดยเขยนคลายเปนการเลาเรอง เอาความคดเหน

สวนตวและของอาจารยทานอนๆ มาแทรกไว นอกจาก

นยงเอาความสนใจและประสบการณสวนตวมาเขยน

ในหนงสอดวย

z ในกรณท ตองการ ซอ เปน จ�านวน มาก เพอ ใช ใน การ สอน การ ฝกอบรม การ สงเสรมการ ขาย หรอ เปน ของขวญ พเศษ เปนตน กรณา ตดตอสอบถาม ราคา พเศษ ไดท ฝาย ขาย บรษท ซ เอด ย เค ชน จ�ากด (มหาชน) เลข ท 1858/87-90 ถนนเทพรตน แขวง บางนาใต เขต บางนา กรงเทพฯ 10260 โทรศพท 0-2826-8222 โทรสาร 0-2826-8356-9

z หาก ม ค�า แนะน�า หรอ ตชม สามารถ ตดตอ ไดท comment@se–ed.com

A to Z : Anything about Nucleic Acidโดย มสลน โอสถานนตกล

ราคา 195 บาทสงวนลขสทธตามกฎหมาย โดย มสลน โอสถานนตกล © พ.ศ. 2562หามคดลอก ลอกเลยน ดดแปลง ท�าซ�า จดพมพ หรอกระท�าอนใด โดยวธการใดๆ ในรปแบบใดๆไมวา สวนหนงสวนใด ของ หนงสอ เลม น เพอเผยแพรในสอทกประเภท หรอเพอวตถประสงคใดๆ นอกจากจะไดรบอนญาต

4 1 0 – 0 4 4 – 2 0 4

ขอมล ทาง บรรณานกรม ของหอสมด แหง ชาต

มสลน โอสถานนตกล.

A to Z : Anything about Nucleic Acid. -- กรงเทพฯ : ซ เอด ย เค ชน, 2562.

204 หนา.

1. กรดนวคลอก. 2. ดเอนเอ. I. ชอเรอง.

547.79

ISBN : 978-616-08-3569-0

จดพมพ และ จดจ�าหนาย โดย

เลข ท 1858/87-90 ถนนเทพรตน แขวง บางนาใต เขต บางนา กรงเทพฯ 10260 โทรศพท 0-2826-8000

พมพท บรษท ส.เอเซยเพรส (1989) จ�ากด เลขท 143, 145 ซอยรามค�าแหง 42 แขวงหวหมาก เขตบางกะป กรงเทพฯ 10240

โทรศพท 0-2732-3101-6 นายสวฒน ปยะธนาพงษ ผพมพผ โฆษณา พ.ศ. 2562

ผเขยน คอใคร?

ชอ มสลน โอสถานนตกล เปนคนเชยงใหม เกด + โต

ทเชยงใหม พดค�าเมอง (ภาษาเหนอ) ไมได แตฟงออกหมด

ทกค�า โดยเฉพาะเวลาทโดนนนทา

เขาเรยนปรญญาตร ทคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลย

เชยงใหม (กนานพอควรแลว) จากนนขามไปเรยนปรญญา

เอกทคณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย แตพอ

เรยนไปไดเกอบๆ 2 เทอม กไดทนใหไปเรยนตอทประเทศ

องกฤษ กลาออก กเลยไปจบปรญญาโทสาขา Biological

Sciences และปรญญาเอกสาขา Plant Sciences ท

มหาวทยาลยแมนเชสเตอร หลงจากเรยนจบกกลบมาบาน

เรา อาชพทใฝฝนมาก คอท�างานท 7-ELEVEN (เพราะ

แอรเยน + ของกนเพยบ) แตอยางวาชวตจรงกบความฝน

มนตางกน เปนไงไมร กมาเปนอาจารยทคณะวทยฯ มช

นแหละ ท�ามาจนถงวนนก 9 ปกวาแลว

ค�ำน�ำ

สงทผอานจะไดพบเจอในหนงสอเลมน อาจารย (ตอนนขอแทน

ตววาอาจารยเพราะยงท�างานเปนอาจารยอย) ตงใจไววาจะไมเขยน

อะไรทจะพบเจอไดในหนงสอเรยนทวๆ ไป แตจะเขยนเปนการเลา

เรอง โดยเอาความคดเหนสวนตวและของอาจารยทานอนๆ (โดยมาก

อาจารยฝรง) มาใส นอกจากนยงจะเอาความสนใจและประสบการณ

สวนตวมาเขยนในหนงสอดวย ไมวาจะเปนเรองอาหารการกน (ซง

สนใจมาก) ศาสนา ภาษา และอนๆ การเขยนเลมนตอนแรกขาพเจาก

ยงไมรวาจะเขยนไปในทศทางไหนยงไง แตอยากใหเปนอะไรททกทาน

ไดลองอานแลวมองเหนมมใหมของการเรยนอณชววทยา (Molecular

Biology) พอถงตรงนเรมรสกตววาสรรพนามแทนตวเปลยนไป นแหละ

คงเปนสาเหตหนงทตอนเรยนมาเคยถกสอนมาวาเวลาเขยน articles

อยาใชสรรพนามไมวาจะเปน I, me, you, we, he, she, it… งนตอจาก

นจะพยายามหลกเลยงการเขยนโดยใชสรรพนาม

เขาเรองไดแลววาสงทมในหนงสอเลมนจะเปนอะไรๆ ทเกยวของ

กบกรดนวคลอก (nucleic acid) ไมวาจะเปนองคประกอบ หนาท

8

ความส�าคญ การคนพบ และอนๆ โดยจะเขยนผานตวอกษร A ถง Z

อาจมหลายคนสงสยวาท�าไมตองเปน A ถง Z ท�าไมถงไมใช ก ถง ฮ

มนกมประเดนอยวา ในศาสตรสาขานโดยมากแลว เวลาเรยนควรท

จะใช technical terms ซงเปนภาษาองกฤษ จะยกตวอยางทเพงเจอ

มา เชน ค�าวา organelle เวลาจะเขยนเปนภาษาไทย จะทบศพทหรอ

แปลด ถาทบศพทจะสะกดวาไง แลวถาแปลกจะยงพบความข�า ตวอยาง

เชน ถาลองเปดหาค�าวา organelle จากกเกล (google) จะเจอวา

“ออรแกเนลล (Organelle) มรากศพทมาจากภาษาละตนค�าวา

Organum แปลวา เครองมอ นอกจากนค�าวา ออรแกเนลล (Organelle)

ยงมาจากแนวความคดทวา โครงสรางยอยทมขนาดเลกอยภายในเซลลน

เปรยบไดกบ อวยวะ (Organ) ของรางกาย โดยท�าการเตมค�าปจจย -elle

(เปนสวนทมขนาดเลก) ตอทายลงไป” แถมพอดไปเจอเดกเขยน Cell

Organelle แลวแปลเปนภาษาไทยวาเปนอวยวะของเซลลอก กเลยข�า

ไมออก เลยตดสนใจวาจะไมแปลค�าศพทใดในหนงสอเลมนโดยไมจ�าเปน

เพราะฉะนนจะเจอค�าศพทเปนภาษาองกฤษเยอะมาก แตถาจะเอา

เหตผลจรงๆ วาท�าไมตองเปน A ถง Z ท�าไมไมใช ก ถง ฮ กแบบวา

อกษรภาษาองกฤษม 26 ตว แต ภาษาไทยเรา 44 ตว คอ ผเขยนคง

ไมสามารถเขยนอะไรไดเยอะแยะมากมาย เลยเลอกเอาแบบนอยกวา

9

นอกจากนจะมการพบเจอค�าเรยกญาตผใหญเรยกแทนนก

วทยาศาสตรผโดงดงทงหลายทท�างานทเกยวของกบทางดานอณ

ชววทยา ไมวาจะเปน คณลงวตสน คณปาโรซาลนด และอนๆ เพราะ

โดยสวนตวแลวคดวา การทเรยกทานเหลานใหเหมอนเปนญาตเรา

จะท�าใหเรารสกผกพนมากกวาทจะเรยกเปนคนไมรจก โดยทถาเรา

รสกผกพนกบลงๆ ปาๆ เหลานแลวจะท�าใหเราจ�าชอเขาเหลานน

งายขน (เปนความคดเหนสวนตวจรงๆ) กเลยอยากใหคนอนๆ ได

ลองบางวา ใชวธเรยกแบบนจะดจรงมย สดทายนกขอใหลองเปดใจ

เปดตา เปดหนงสอ (หรอกระดาษกองน) เลมน อานดนะ

มสลน โอสถานนตกล (Maslin Osathanunkul)

ป.ล. จรงๆ แลวอยากใชนามแฝง แตกลววาหนงสอเลมนจะถกจดไว ในกลม fiction ซะ ทงๆ ทตงใจใหเปน non-fiction กเลยไม ใชนามแฝง

10

สำรบญ

A: Adenine 10

B: B-form DNA 14

C: Circular RNA 20

D: DNA 24

E: eDNA 34

F: Folding DNA 42

G: Gregor Mendel 46

H: HRM 52

I: IUPAC 58

J: Junked DNA 64

K: Kinetic of RNA polymerase 72

L: Lab-grown meat 82

M: Molecular Farming 86

N: Nucleotide 92

11

O: Organellar DNA 102

P: Protein synthesis 108

Q: Quadruplex 122

R: Replication 126

S: Selenocysteine 138

T: Telomere 144

U: UUU 152

V: Virus 156

W: Wobble base pairing 168

X: XNA 172

Y: Y-shaped mode 178

Z: Z-form DNA 182

เอกสารอางอง 185

ดชน 201

Adenine

““

Adenine คอ เบสชนดหนงทเปนองคประกอบของ

กรดนวคลอก พบไดทงในดเอนเอและอารเอนเอ

เคาตงชอวา adenine เพราะวาสกดมนออกมาครง

แรกไดจาก ตบออน (ภาษาไทย) = pancreas (ภาษา

องกฤษ) = aden (ภาษากรก)

13

Adenine (อะดนน)

คดอยนานวาจะเรมทค�าไหนด อยากไดค�าทดมนยส�าคญจะไดเรยก

ความสนใจได แตคดไปคดมากคดไดวาไมตองคดมาก เอาค�าทเจอบอยๆ

ค�าททกคนนาจะรจก กเลยมาลงท adenine เพราะเทาทจ�าได ถาจบ

มธยมปลายมาแลวคงตองเคยไดยนค�านแน

adenine คอ เบสชนดหนงทเปนองคประกอบของกรดนวคลอก

(nucleic acid ไปอานดความหมาย การคนพบ ความส�าคญ ทหนา 92

ตว N) ซงเบสทเปนองคประกอบของกรดนวคลอกนนตอนนพบวามอย

2 กลม แบงตามโครงสรางทางเคม คอ พวรน (purine) และ ไพรมดน

(pyrimidine) ซง อะดนน นนจดเปนพวรน เบสในกลมนมหลายตว ไมวา

จะเปนไฮโปแซนทน (hypoxanthine), แซนทน (xanthine), ทโอโบรมน

(theobromine), กาเฟอน (caffeine), กรดยรก (uric acid) และ กวนน

(guanine) แตมแคเพยง 2 ตว คอ อะดนน กบ กวนน ทเปนองคประกอบ

ของกรดนวคลอก สวนตวอนๆ กท�าหนาทอนๆ ไป

14

ค�าวา purine เรมตงขนมาใชใน ค.ศ. 1899 โดยนกเคมชาว

เยอรมน คอคณลงอมล ฟชเชอร (Emil Fischer) ซงค�าวา purine

มาจาก pure urine ทม urine มาเกยวของเพราะวา เวลาทพวรน

สลายตว (degradation) กจะไดกรดยรกออกมา สวนการสงเคราะหพวรน

โดยปกตแลวจะเรยกรวมเปน การสงเคราะหพวรนนวคลโอไทด (purine

nucleotide) ซงวถ (pathway) ของการสงเคราะหพวรนนวคลโอไทด

จะมความคลายคลงกนในสงมชวตชนดตางๆ ไมวาจะเปน พช สตว และ

จลนทรย การสงเคราะหพวรนนวคลโอไทด มอย 2 แบบ คอ วถก

กลบคน (salvage pathway) กเปนการสงเคราะหพวรนไดจากเบส หรอ

นวคลโอไซด (nucleoside) (นวคลโอไซด ตรงนไมไดเขยนผดนะ เพราะ

ไมใช นวคลโอไทด) ทไดจากอาหาร หรอมาจากการสลายกรดนวคลอก

และนวคลโอไทดในรางกาย การสงเคราะหขนใหม (de novo

synthesis) เปนการสงเคราะหจากสารตงตนอณเลกๆ เชน กรดอะมโน

และคารบอนไดออกไซด การสงเคราะหทงสองแบบมความส�าคญไม

เทากน ขนอยกบชนดของเนอเยอ เชน ทตบ การสงเคราะหจะเปน

การสงเคราะหแบบการสงเคราะหขนใหม โดยทกระบวนการหรอขนตอน

ทเกดขนในการสงเคราะหทงสองแบบนน มรายละเอยดปลกยอยทแตก

ตางกน ซงสามารถไปหาอานไดในหนงสอชวเคมทวไป

15

ประเดนส�าคญทอยากพดถงนอกเหนอจากทกลาวมาจะเปนเรอง

ของอาหารการกนมากกวา คอการทเรากนอาหารเขาไป เราจะไดรบพวรน

จากอาหารทกนเขาไปดวย พวรนเหลานจะท�าใหเกดกรดยรก และเมอม

การสะสมกรดยรกสวนเกนไวในรางกายมากเกนไป รางกายจะไมสามารถ

ขบออกไดหมด กรดยรกเหลานจะตกตะกอนอยตามขอ ตามผนงหลอดเลอด

ในไต และอวยวะตางๆ ท�าใหเกดโรคยอดนยม คอ โรคเกาต (Gout) ถง

กระนนรางกายเรายงตองการพวรนอยดในปรมาณทเหมาะสม เพราะอะไร

ทมากเกนไปมนอาจกอใหเกดผลเสยได โรคเกาตเปนโรคทอยในกลมโรค

ไขขออกเสบ (arthritis) ทรจกกนมายาวนาน ตงแตเมอประมาณ 2,500

ปกอน โดยท คณฮปโปเครตส (บดาแหงวงการแพทยสากล) ไดพดถงโรค

โรคหนง ทมอาการปวดตามขอ โดยเฉพาะหวแมเทา วา โรคเกาต โดยตงชอ

ตามภาษาละตน “Gutta” ทหมายถง การอกเสบบรเวณขอ โดยทนอกจาก

พฤตกรรมการกนทมผลตอโรคนแลว พนธกรรมกมสวนดวย

นอกเรองอกนดหนง มใครรจกคนทชอ Adenine บาง คนไทยคงไมม

ใครชอน แตฝรงมเยอะนะ ไปดสถตทเคาขนไวตามเวบไซตมา เคาบอกวาชอน

เปนชอทพอแมตงใหเดกหญง เมอตอน ค.ศ. 2017 ตดอนดบท 18,772 เลย

เชยวนะ แตจะมใครตงชอลกวา Guanine บางมยนะ แบบวานกเคมชาว

เยอรมนทเปนคนคนพบกวนนหนะ เคาสกดเอากวนนออกมาจากอจจาระ

ของนกทะเล (sea bird) ทเรยกวา Guano รแบบนแลวคงไมมใครเอามา

ตงเปนชอลกหรอกมง



A Z to



Anything about Nucleic Acidอะไร อะไร ท

เกย

วกบ

กรด

นวค

ลอก

Anything about Nucleic Acid


มสลน

โอสถาน

นตกล

A to Z : Anything about Nucleic Acidหนงสอขนาดกะทดรดเลมนรวมเรองเลาเกยวกบกรด

นวคลอกไวตามลาดบตวอกษร A ถง Z ในเลมมทงสาระ

วชาการ สอดแทรกความบนเทง เกรดความร เรองทวไป

ทเกยวของกบชวตประจาวน ดวยสานวนภาษาทอานงาย

เชนวา

เรองของดเอนเอในสงแวดลอม

เรองเศราของนกวจยดเอนเอหญงคนเกง

กวาจะมาเปนโครงสรางดเอนเอแบบครก-วตสน

เรองของดเอนเอขยะ

เรองของเนอสงเคราะห

เรองของดเอนเอกบความชรา

ฯลฯ



A Z to





Documents

Anything about Nucleic Acid · Anything about Nucleic Acid A to Z ม สล น โอสถาน นต ก ล อะไร อะไร ท เก ยวก บกรดน วคล