(1)

ผลของโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดก ออทสตก: กรณศกษาผดแลเดกของศนยการศกษาพเศษประจาจงหวดนครศรธรรมราช

Effects of Group-based Program for Promoting Caring Behaviors on Social Development of Autistic Children: a Case Study of Caregivers at the Special Education Center,

Nakhon Si Thammarat Province

อญนษฐ ทองประเสรฐ Anyanit Thongprasoet

วทยานพนธนTเปนสวนหน�งของการศกษาตามหลกสตรปรญญา พยาบาลศาสตรมหาบณฑต

มหาวทยาลยสงขลานครนทร A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of

Master of Nursing Science Prince of Songkla University

2553 ลขสทธ_ของมหาวทยาลยสงขลานครนทร

(2)

ช�อวทยานพนธ ผลของโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก: กรณศกษาผดแลเดกของศนยการศกษาพเศษประจาจงหวดนครศรธรรมราช

ผเขยน นางสาวอญนษฐ ทองประเสรฐ สาขาวชา พยาบาลศาสตร

อาจารยท�ปรกษาวทยานพนธหลก คณะกรรมการสอบ

.............................................................. .................................................ประธานกรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.เกศรา เสนงาม) (ผชวยศาสตราจารย ดร.แสงอรณ อสระมาลย) ...............................................................กรรมการ อาจารยท�ปรกษาวทยานพนธรวม (ผชวยศาสตราจารย ดร.เกศรา เสนงาม) ....................................................................... ...............................................................กรรมการ (รองศาสตราจารย ดร.ลดาวลย ประทปชยกร) (รองศาสตราจารย ดร.ลดาวลย ประทปชยกร) ...............................................................กรรมการ

(ผชวยศาสตราจารย ดร.รชตะวรรณ โอฬาพรยกล)

...............................................................กรรมการ (ดร.สภาพร วรรณสนทด) บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร อนมตใหนบวทยานพนธฉบบน< เปนสวนหน�งของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต

............................................................. (ศาสตราจารย ดร.อมรรตน พงศดารา) คณบดบณฑตวทยาลย

(3)

ช�อวทยานพนธ ผลของโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก: กรณศกษาผดแลเดกของศนยการศกษาพเศษประจาจงหวดนครศรธรรมราช

ผเขยน นางสาวอญนษฐ ทองประเสรฐ สาขาวชา พยาบาลศาสตร (การพยาบาลเดก) ปการศกษา 2553

บทคดยอ

การวจยก�งทดลองน9 มวตถประสงคเพ�อศกษาผลของโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก กลมตวอยาง คอ ผดแลเดกออทสตกท�เขารบบรการท�ศนยการศกษาพเศษประจาจงหวดนครศรธรรมราชจานวน 50 คน แบงเปนกลมควบคมและกลมทดลองกลมละ 25 คน เคร�องมอในการทดลองประกอบดวย 1) โปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกของผดแล และ 2) คมอกระตนพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก เคร�องมอท�ใชในการเกบรวบรวมขอมล คอ แบบประเมนพฤตกรรมการดแลเดกออทสตก ซ� งเคร�องมอท9งหมดผวจยไดพฒนาภายใตกรอบทฤษฎการดแลระหวางบคคลของวตสนโดยเนนปจจยการดแล 4 ประการ คอ 1) การสรางศรทธาและความหวง 2) การสงเสรมพฤตกรรมดานบวกและยอมรบพฤตกรรมดานลบของเดกออทสตก 3) การแกไขปญหาในการดแลเดกออทสตกอยางเปนระบบ และ 4) การสงเสรมการสอนและการเรยนรระหวางบคคล ตรวจสอบความตรงตามเน9อหาของโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกของผดแล และคมอกระตนพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกโดยผทรงคณวฒทางการพยาบาลกมารเวชศาสตรและผเช�ยวชาญทางการดแลเดกออทสตก 3 คน และทดสอบความเท�ยงของแบบประเมนพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของโดยใชสตรสมประสทธB แอลฟาของครอนบาค ไดคาความเท�ยงเทากบ 0.78 วเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณนา สถตไคสแควร และสถตท

ผลการวจยพบวา คาคะแนนเฉล�ยพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแลกลมทดลองหลงเขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกสงกวากอนเขารวมโปรแกรมกลมอยางมนยสาคญทางสถต (p < .01) และคาคะแนนเฉล�ยพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแลกลมทดลองท�เขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกสงกวาคาคะแนนเฉล�ย

(4)

พฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแลกลมควบคมท�ไดรบการดแลตามปกตจากศนยการศกษาพเศษอยางมนยสาคญทางสถต (p < .01)

ผลการศกษาคร9 งน9 แสดงใหเหนวาโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกท�ประยกตข9 นภายใตกรอบทฤษฎการดแลระหวางบคคลของวตสนคร9 งน9 สามารถทาใหผดแลเดกออทสตกมพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกท�ถกตองเหมาะสมมากย�งข9น และสามารถสงเสรมพฤตกรรมทางสงคมของเดกออทสตกได

(5)

Thesis Title Effects of Group-based Program for Promoting Caring Behaviors on Social Development of Autistic Children: a Case Study of Caregivers at the Special Education Center, Nakhon Si Thammarat Province

Author Miss Anyanit Thongprasoet Major Program Nursing Science (Pediatric Nursing) Academic Year 2010

ABSTRACT

This quasi-experimental research aimed to examine the effects of a group-based program for promoting caring behaviors on social development of autistic children at a special education center, Nakhon Si Thammarat province. Fifty caregivers who well caring for their autistic children were purposively selected. Twenty-five subjects were assigned to either experimental or control group. The experimental group received the group-based program for promoting caring behaviors on social development of autistic children whereas the control group received routine care from the special education center. The implementing instruments included: 1) the group-based program for promoting caring behaviors on social development of autistic children, and 2) a handbook for stimulating social development of autistic children. The data collection instrument was the Caring Behavior Assessment for the Autistic Children Questionnaire. All instruments were developed by the researcher based on four selected caring components of Watson’s theory of human caring, i.e., 1) promoting faith and hope, 2) enhancing positive behaviors and accepting negative behaviors of the autistic children, 3) creative problem solving in the caring process, and 4) encouraging transpersonal teaching and learning. The content validity of all instruments was verified by two experts in pediatric nursing and another expert in caring for autistic children. The reliability of the data collection questionnaire was

examined using Cronbach’s alpha coefficient (α = 0.78). Descriptive statistics, chi-square, independent t-test and paired t-test were used in data analysis. The effects of the program were revealed by the results of this study. The post-test mean score of caring behavior among the caregivers of autistic children in the experimental group was significantly higher than the pre-test score (p < .01). The post-test mean score of caring

(6)

behavior among caregivers in the experimental group was significantly higher than that of the control group (p < .01).

The results indicate that the four caring components of the Watson’s theory of human caring developed for promoting social development of autistic children can enhance the capability of caregivers in caring for autistic children.

(7)

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบน� สาเรจลลวงลงไดดวยความเพยรพยายาม อตสาหะของผวจย รวมท�งกาลงใจและการสนบสนนในทกดานจากนายปรชา และนางจาเนยร ทองประเสรฐ บดามารดาและสมาชกในครอบครวของผวจย ผวจยขอขอบพระคณ ผศ. ดร.เกศรา เสนงาม และรศ. ดร.ลดาวลย ประทปชยกร อาจารยท2ปรกษาวทยานพนธ ท2ไดกรณาถายทอดความร เสยสละเวลาใหคาแนะนา คาปรกษา และใหขอคดเหนอนเปนประโยชนแกผวจย พรอมท�งกรณาตรวจสอบและแกไขขอบกพรองตางๆ ทกข�นตอนของการทาวทยานพนธ รวมท�งใหการสนบสนนและเปนกาลงใจท2ดเสมอมา ผวจยรสกซาบซ� งและประทบใจในความกรณาเปนอยางย2ง จงขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ โอกาสน� ขอขอบพระคณคณะกรรมการสอบโครงรางวทยานพนธ คณะกรรมการสอบวทยานพนธทกทานท2กรณาเสนอแนวคดท2เปนประโยชน เพ2อใหวทยานพนธฉบบน� มความถกตองและสมบรณย2งข�น และขอขอบพระคณผทรงคณวฒทกทานท2กรณาเสยสละเวลาอนมคาในการตรวจสอบเคร2องมอวจย พรอมท�งใหขอเสนอแนะท2เปนประโยชนอยางย2ง ขอขอบพระคณผอานวยการโรงพยาบาลมหาราชนครศรธรรมราช หวหนากลมการพยาบาล หวหนาหอผปวยกมารเวชกรรม 2 ท2ใหการสนบสนนในการลาศกษาตอคร� งน� และขอขอบพระคณ อาจารยสพล บญธรรม ผอานวยการศนยการศกษาพเศษประจาจงหวดนครศรธรรมราช ครการศกษาพเศษและเจาหนาท2ทกทาน เจาหนาท2คลนกกระตนพฒนาการเดก โรงพยาบาลมหาราชนครศรธรรมราชทกทาน ท2ใหความรวมมอเปนอยางดในการทดลองใชเคร2องมอ การเกบรวบรวมขอมล และขอขอบคณบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร ท2ไดสนบสนนทนในการทาวทยานพนธคร� งน� สดทายน�ขอขอบพระคณพ2ๆ นองๆ เพ2อนๆ และทกทานท2มไดกลาวนามไว ณ ท2น�ท2ใหความชวยเหลอเปนกาลงใจมาโดยตลอด จนกระท2งวทยานพนธฉบบน� สาเรจลลวงไดดวยด คณประโยชนท2เกดจากการวจยคร� งน� ขอมอบแดทกทานท2ไดเอยนามมา ผดแลเดกออทสตก และเดกออทสตกทกทาน

อญนษฐ ทองประเสรฐ

(8)

สารบญ

หนา บทคดยอ................................................................................................................................ (3) ABSTRACT.......................................................................................................................... (5) กตตกรรมประกาศ................................................................................................................. (7) สารบญ................................................................................................................................... (8) รายการตาราง......................................................................................................................... (10) รายการภาพประกอบ............................................................................................................. (11) บทท( 1 บทนา

ความเปนมาและความสาคญของปญหา.................................................................... 1 วตถประสงคการวจย................................................................................................. 4 คาถามการวจย........................................................................................................... 4 สมมตฐานการวจย..................................................................................................... 5 กรอบแนวคดในการวจย............................................................................................ 5 นยามศพท.................................................................................................................. 9 ขอบเขตการวจย......................................................................................................... 10 ความสาคญของงานวจย............................................................................................ 10

บทท( 2 วรรณคดท(เก(ยวของ โรคออทสซม............................................................................................................. 11 การดแลเดกออทสตก................................................................................................ 21 พฒนาการทางสงคมเดกออทสตก............................................................................. 28 สรปการทบทวนวรรณคด......................................................................................... 39

บทท( 3 วธดาเนนงานวจย ประชากรและกลมตวอยาง........................................................................................ 41 เคร(องมอท(ใชในการวจย............................................................................................ 42 การตรวจสอบคณภาพเคร(องมอ................................................................................ 44 การเกบรวบรวมขอมล............................................................................................... 45 การพทกษสทธของกลมตวอยาง............................................................................... 49

(9)

สารบญ (ตอ)

หนา การวเคราะหขอมล.................................................................................................... 49

บทท( 4 ผลการวจยและการอภปรายผล ผลการวจย................................................................................................................. 51 การอภปรายผล.......................................................................................................... 61 บทท( 5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ สรปผลการวจย.......................................................................................................... 67 ปญหาและอปสรรค................................................................................................... 68 จดเดนของงานวจย.................................................................................................... 68 ขอเสนอแนะ.............................................................................................................. 69 บรรณานกรม......................................................................................................................... 71 ภาคผนวก............................................................................................................................... 77 ก การคานวณขนาดกลมตวอยาง............................................................................ 78 ข แบบฟอรมพทกษสทธกลมตวอยาง.................................................................... 79 ค ขอตกลงเบIองตนในการวเคราะหขอมลทางสถต................................................ 80 ง เคร(องมอท(ใชในการเกบรวบรวมขอมล.............................................................. 81 จ เคร(องมอท(ใชในการทดลอง............................................................................... 86 ฉ คะแนนเฉล(ย และสวนเบ(ยงเบนมาตรฐานพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของ

ผดแลจาแนกเปนรายขอ......................................................................................

102 ช รายนามผทรงคณวฒ........................................................................................... 107 ประวตผเขยน......................................................................................................................... 108

(10)

รายการตาราง

ตาราง หนา 1 เปรยบเทยบจานวนและรอยละของกลมตวอยางจาแนกตามขอมลสวนบคคลของ

ผดแลเดกออทสตกดวยสถตไคสแควร.....................................................................

52 2 เปรยบเทยบจานวนและรอยละของกลมตวอยางจาแนกตามขอมลสวนบคคลของ

เดกออทสตกดวยสถตไคสแควร...............................................................................

54 3 เปรยบเทยบคะแนนเฉล(ยพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดก

ออทสตก กอนและหลงเขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกของกลมทดลอง...............................

56 4 เปรยบเทยบคะแนนเฉล(ยพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดก

ออทสตก กอนและหลงไดรบการดแลตามปกตจากศนยการศกษาพเศษของกลมควบคม....................................................................................................................

57 5 เปรยบเทยบคะแนนเฉล(ยพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดก

ออทสตก ระหวางกลมควบคมและกลมทดลอง กอนเขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก.......

59 6 เปรยบเทยบคะแนนเฉล(ยพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดก

ออทสตก ระหวางกลมควบคมและกลมทดลอง หลงเขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก.............

60 7 เปรยบเทยบคะแนนเฉล(ย และสวนเบ(ยงเบนมาตรฐานพฤตกรรมการดแลเดกออทสตก

ของผดแลกลมควบคมกอนและหลงไดรบการดแลตามปกตจากศนยการศกษาพเศษจาแนกเปนรายขอ...........................................................................................

102 8 เปรยบเทยบคะแนนเฉล(ยและสวนเบ(ยงเบนมาตรฐานพฤตกรรมการดแลเดกออทสตก

ของผดแลกลมทดลองกอนและหลงเขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกจาแนกเปนรายขอ.............

105

(11)

รายการภาพประกอบ

ภาพ หนา 1 กรอบแนวคดการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดก

ออทสตก..................................................................................................................

8 2 ขIนตอนการดาเนนการทดลอง................................................................................. 48

1

บทท� 1

บทนา

ความเปนมาและความสาคญของปญหา

ออทสตก (Autistic) เปนช�อเรยกเดกท�มภาวะของโรคออทสซม (Autism) ซ� งมความผดปกตและมความลาชาดานพฒนาการทางสงคม การมปฏสมพนธกบผอ�น ดานภาษาและการส�อสาร ดานอารมณและพฤตกรรม (ศรเรอน, 2548; ศนยพฒนาหลกสตร กรมวชาการ กระทรวง ศกษาธการ, 2543; อมาพร, 2550) ซ� งในปจจบนไดใชคาวา เดกท�มความตองการจาเปนพเศษ แทนคาวา คนพการหรอผ ท� มความบกพรองทG งหมด (เกศรา, 2551) เดกออทสตกสวนใหญมกมพฒนาการดานกลามเนGอและการเคล�อนไหวปกต จนกระท�งอายปคร� งถงสองป พอแมจงสงเกตเหนวาเดกมพฒนาการทางสงคมท�ลาชาและผดปกต ซ� งเปนความบกพรองหลกของโรคออทสซม (จรยา และนชรา, 2551) เดกชอบแสดงพฤตกรรมซG าๆ (เพญแข, 2542) เชน กระดกนGวไปมา น�งโยกตวตลอดเวลา และไมรจกชวยเหลอตนเองจากอนตราย บางรายอาจมพฤตกรรมทารายตวเอง เชน โขกหวกบพGน ดงผม กดแขนตวเอง (ศรเรอน, 2548; อมาพร, 2550) แตกมเดกเปนจานวนมากท�สงเกตพบอาการผดปกตไดตGงแตขวบปแรก (อมาพร, 2550) การท�พอแมสงเกตพบพฤตกรรมท�ผดปกตของเดกออทสตกนG ทาใหพอแมพาเดกไปพบแพทยเพ�อรบการวนจฉย ซ� งถาเดกออทสตกไดรบการดแลอยางเหมาะสมตGงแตระยะเร�มแรกท�สงเกตพบอาการ หรอไดรบการตรวจวนจฉยจากแพทย และดแลอยางตอเน�องจนสามารถพดไดกอนอาย 5 ป เดกอาจมพฒนาการท�ปกตจนใกลเคยงเดกปกตได ในทางกลบกนถาเดกออทสตกไมไดรบการดแลท�เหมาะสมกอนอาย 5 ป กอาจกลายเปนบคคลปญญาออนได (เพญแข, 2542) ทาใหเกดผลกระทบตอตวเอง ตอครอบครว ตอสงคม และเปนภาระของรฐท�ตองดแลเดกดวย (จรวฒน, 2551) ดงนGน ผดแล ซ� งอาจจะเปนพอแม หรอบคคลอ�นในครอบครวท�ทาหนาท�ดแลเดกออทสตกท�บาน จงตองตระหนกถงความสาคญในการดแลเดกออทสตกตG งแตระยะแรกๆ เพ�อใหเดกมพฒนาการท�เหมาะสมใกลเคยงเดกปกตมากท�สด ประกอบกบผดแลเปนผท�อยใกลชดเดก และมเวลาในการดแลเดกออทสตกมากท�สด

ผดแลเดกออทสตกเปนจานวนมากเม�อรบรการวนจฉยของแพทยวาเดกเปนโรคออทสซมมกเกดความรสกผดหวง โศกเศรา เสยใจ หรอโกธร บางคนอาจปฏเสธวาไมเปนความจรง (รพพรรณ, 2550) มความวตกกงวล เกดความเครยด ซ� งสงผลตอสขภาพจตของผดแล และสงผลตอมาถง

2

พฤตกรรมการดแลเดกออทสตกดวย ซ� งถาผดแลมสขภาพจตท�ด การดแลเดกออทสตกกทาไดดดวย (อชยา, 2545) และถาหากเดกออทสตกมอาการผดปกตอ�นรวมดวย กลายเปนความพการซG าซอน ย�งทาใหผดแลเดกเกดความเครยด ความวตกกงวลมาก และมภาระในการดแลท�มากขGน ซ� งการดแลเดกออทสตกเปนภาระอยางหน� งของผดแล และเปนเร�องยากลาบาก โดยเฉพาะการกระตนและสงเสรมพฒนาการเดกออทสตก เชน การฝกใหมองสบตา การฝกการชวยเหลอตนเอง และการฝกทกษะทางสงคม (นนทรตน, 2550) เพราะกจกรรมการกระตนพฒนาการเดกออทสตกตองใชความอดทน ใชระยะเวลานาน และตองทาการฝกอยางตอเน�อง จรงจงจงจะเหนผล (อมาพร, 2550) ถาผดแลไมเหนความสาคญของการฝกกระตนพฒนาการเดกออทสตก หรอไมสามารถปรบตวในการดแลเดกออทสตกได จะสงผลใหเดกออทสตกไดรบการดแลท�ไมเหมาะสม แตถาผดแลสามารถปรบตวและเขาใจในการดแลเดกออทสตก มความรในการกระตนและสงเสรมพฒนาการเดกออทสตก จะทาใหเดกออทสตกมการปรบพฤตกรรมตนเองจนสามารถดแลตวเองได (โกศลจต, 2548)

ในการกระตนพฒนาการเดกออทสตกท�ถกตองเหมาะสม เพ�อใหเดกออทสตกมพฒนาการท�ดขGนนGน ผดแลตองมความรความเขาใจในการดแลและกระตนพฒนาการเดกออทสตกกอน โดยไดรบการสอน แนะนา หรอการใหความรจากผท�เช�ยวชาญ เพ�อพฒนาความสามารถหรอทกษะบางประการของผดแลในการดแลเดกออทสตก ซ� งวธการท�ทาใหผดแลมความรความเขาใจในการดแลกระตนพฒนาการเดกนGนมหลากหลายวธดวยกน เชน การใชกระบวนการกลม ซ� งสามารถชวยใหผดแลมความรเก�ยวกบโรคเพ�มมากขGน และพฤตกรรมการดแลเดกของผดแลมความเหมาะสมมากขGน (ภทราภรณ, 2545) การจดกจกรรมการฝกอบรม เพ�อสงเสรมใหผดแลเดกออทสตกมความรเก�ยวกบโรคออทสซม มทกษะในการดแลเดกออทสตก และมพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกไดอยางเหมาะสมมากขGน (กรวรรณ, 2550) และการใชโปรแกรมสขภาพจตศกษาท�ใชกระบวนการเรยนรแบบมสวนรวมกบผดแล ซ� งชวยเพ�มความรเก�ยวกบโรค และการปฏบตตนในการดแลเดกออทสตกของผดแล (สภาวด, 2550)

จะเหนไดวาการใชกจกรรมกลมเขามามสวนรวมในการทาใหผดแลเดกออทสตกมความร มทกษะในการกระตนพฒนาการเดกออทสตกนGน ทาใหผดแลเดกออทสตกไดแลกเปล�ยนความคดเหน ความร ประสบการณในการดแลเดกออทสตกของตนเอง ทาใหสมาชกในกลมไดเรยนรวธการดแลเดกออทสตกท�เหมาะสมกบเดกออทสตกท�ตนเองดแลได (ภทราภรณ, 2545) แตงานวจยสวนใหญมกเนนดานการใหความร และทกษะในการดแลเดกเพยงอยางเดยว ซ� งจากการทบทวนวรรณคด ผวจยพบวายงไมมงานวจยท�กลาวถงการเตรยมความพรอมของผดแลเดกออทสตกใหเกดความศรทธา ความหวงในการกระตนพฒนาการเดกกอน ซ� งศรทธาและความหวงเปนส�งจาเปนในการดแลเดกออทสตกใหมพฒนาการท�ดขGน (Watson, 1999) ถาหากผดแลเดกออทสตกมความเช�อ

3

ความศรทธาตอตวเอง ศรทธาตอพยาบาลท�ใหคาแนะนา จะทาใหเกดความหวงในการดแลเดก ออทสตก ยอมรบวธการดแลรกษา และพยายามปฏบตตามคาแนะนา ซ� งจะสงผลตอพฤตกรรมการดแลเดก รวมถงการสงเสรมความคดเชงบวกในการดแลเดกแกผดแล เม�อผดแลเกดความคดเชงบวก มศรทธาและความหวงในการดแลกระตนพฒนาการเดกออทสตกแลว จงเร�มแนะนา หรอสอนการดแลเดกอยางเปนระบบ โดยเร� มจากกจกรรมท�มความงายกอน เม�อเดกสามารถทาได จงเพ�มกจกรรมท�มความยากมากขGน สอนเดกอยางเปนขGนตอน มแบบแผนท�ชดเจน จงจะทาใหเดกออทสตกมพฒนาการท�เหมาะสมขGนได (ปทมา, 2546; ปรศนา, 2550)

ในปจจบนศนยการศกษาพเศษเปนอกสถานท�หน� งท�มหนาท�รบผดชอบในการดแลเดกพเศษทกประเภท รวมทGงจดการศกษาเพ�อเตรยมความพรอมในการฝกกระตนพฒนาการเดกพเศษ และสนบสนนการจดทาส�อ ส�งอานวยความสะดวก ตลอดจนใหบรการและใหความชวยเหลออ�นๆ ท�เก�ยวของแกเดกพเศษทกประเภท โดยเฉพาะศนยการศกษาพเศษประจาจงหวดนครศรธรรมราชนGน มหนาท�รบผดชอบในการดแลเดกพเศษ ครอบคลมทกอาเภอในจงหวดนครศรธรรมราช มเดกพเศษในความรบผดชอบทกประเภท โดยมเดกออทสตกเขารบการดแลจานวน 205 คน ซ� งนบเปนเดกพเศษกลมท�เขารบการดแลมากท�สด

ในการดแลเดกออทสตกของศนยการศกษาพเศษนGน ไดมการจดทาแผนการสอนเฉพาะรายบคคล (Individualized Education Program: IEP) โดยใหผดแลมสวนรวมในการวเคราะห รวมวางแผนแกไขพฤตกรรมท�ไมพงประสงค พรอมทGงทาการแกไขปญหาและกระตนพฒนาการเดกออทสตกอยางตอเน�องท�บาน แตผดแลเดกสวนใหญไมไดทาการกระตนพฒนาการเดกตอท�บาน เน�องจากไมตระหนกถงความสาคญของการกระตนพฒนาการอยางตอเน�องและมกเขาใจวาเปนหนาท�ของครการศกษาพเศษ ท�จะทาใหเดกมพฒนาการท�ดขGน โดยเฉพาะพฒนาการทางสงคม ประกอบกบศนยการศกษาพเศษประจาจงหวดนครศรธรรมราช ยงไมมรปแบบการใหความรในการกระตนพฒนาการเดกออทสตกสาหรบผดแลท�นาเดกออทสตกมากระตนพฒนาการท�ศนยการศกษาพเศษอยางชดเจน จงทาใหผดแลกลมนG ขาดทกษะในการกระตนพฒนาการเดก และไมไดทาการกระตนพฒนาการอยางตอเน�อง (อบลรตน นานาผล, สมภาษณ, 23 พฤศจกายน 2552)

เน�องจากพฒนาการทางสงคมเปนการแสดงออกทางพฤตกรรมท�สาคญท�ชวยใหเดกสามารถดารงชวตอยรวมกบบคคลอ�นในสงคมไดอยางมความสข และเดกออทสตกนGนจาเปนตองไดรบการกระตนและสงเสรมพฒนาการทางสงคมใหเหมาะสมอยางเตมศกยภาพ ซ� งจะชวยใหเดกออทสตกสามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางปกตมากท�สด โดยผดแลเปนบคคลหลกท� มความสาคญในการดแลเดกออทสตกรวมกบศนยการศกษาพเศษ เม�อเดกออทสตกมารบการกระตนพฒนาการท�ศนยการศกษาพเศษแลว ผดแลจาเปนตองใหความรวมมอกบศนยการศกษาพเศษใน

4

การกระตนพฒนาการของเดกออทสตกอยางตอเน�องท�บาน ดงนGนผดแลจงเปนกลมท�พยาบาลควรใหความสนใจ รวมทGงใหการสนบสนน และสรางเสรมพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกใหถกตองเหมาะสม ดวยเหตผลดงกลาวขางตนผวจยจงมความสนใจท�จะสงเสรมพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแล เพ�อใหผดแลสามารถสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกไดเหมาะสมตามศกยภาพของเดกแตละคนอยางตอเน�อง ผวจยจงไดพฒนาโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกใหแกผดแล ภายใตกรอบทฤษฏการดแลระหวางบคคลของวตสน (Watson, 1999) โดยเลอกปจจยการดแลท�สาคญ 4 ประการ คอ การสรางศรทธาและความหวง การสงเสรมพฤตกรรมดานบวกและยอมรบการแสดงพฤตกรรมดานลบ การแกไขปญหาในการดแลอยางเปนระบบ และการสงเสรมการสอนและการเรยนรระหวางบคคล เพ�อใหผดแลสามารถดแลเดกออทสตกใหมพฒนาการทางสงคมท�เหมาะสมตามศกยภาพ โดยมงหวงใหเดกออทสตกมพฒนาการทางสงคมดขGนจนใกลเคยงเดกปกตมากท�สด และสามารถใชชวตอยรวมกบบคคลอ�นในสงคมไดอยางมความสขตอไป วตถประสงคการวจย

1. ศกษาเปรยบเทยบพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแลกอนและหลงเขารวม

โปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก 2. ศกษาเปรยบเทยบพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแลระหวางกลมท�เขารวม

โปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกกบกลมท�ไดรบบรการตามปกต คาถามการวจย

1. คะแนนเฉล�ยพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแลหลงเขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกสงกวากอนเขารวมโปรแกรมกลมหรอไม

2. คะแนนเฉล�ยพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแลกลมท�เขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกสงกวาผดแลกลมท�ไดรบบรการตามปกตหรอไม

5

สมมตฐานการวจย

1. ผดแลเดกออทสตกหลงเขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อ

สงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกมคะแนนเฉล�ยพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกสงกวากอนเขารวมโปรแกรมกลม

2. ผดแลเดกออทสตกกลมท�เขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกหลงเขารวมโปรแกรมกลมมคะแนนเฉล�ยพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกสงกวาผดแลเดกออทสตกกลมท�ไดรบบรการตามปกต กรอบแนวคดในการวจย

ในการศกษาครG งนG ผวจยไดใชทฤษฎการดแลระหวางบคคลของวตสน (Watson, 1999) รวมกบการทบทวนเอกสาร งานวจย และตาราท�เก�ยวของกบการดแลเดกออทสตก (กรวรรณ, 2550; นนทรตน, 2550; ศรเรอน, 2548; อมาพร, 2550; Cohen, 1991; Fawcett, 1993) ซ� งทฤษฎการดแลระหวางบคคลของวตสน เนนความเปนมนษยโดยชG ใหเหนองครวมของมนษยท�มจตวญญาณเปนองคประกอบท�สาคญ ในการดแลมงเนนการดารงไวซ� งคณคาและศกดe ศรความเปนมนษย โดยการดแลนGนสมพนธกบการเหนคณคา ความเตมใจและความมงม�นในการดแล ความรและการกระทาท�สอดคลองกน ซ� งกระบวนการดแลจะเกดขGนเม�อมปฏสมพนธระหวางผดแลกบผรบการดแล อาศยการเขาถงจตใจของกนและกน โดยผใหการดแลตองมการสรางสมพนธภาพ การแสดงความไววางใจ และมคณลกษณะของผดแลตามทฤษฎของวตสน เพ�อมงเนนใหบคคลท�ดแลมภาวะสมดลทางกาย จตใจ และจตวญญาณ (Watson, 1999) ซ� งในการท�บคคลจะมพฤตกรรมการดแลท�ดไดนGน บคคลนGนตองมองคประกอบของปจจยการดแล 10 ประการ ดงนG 1) สรางคานยมของการมมนษยธรรม มความเมตตาตอเพ�อนมนษย 2) มศรทธาและความหวง 3) มความไวตอความรสกของตนเองและผอ�น 4) มการพฒนาสมพนธภาพการชวยเหลอท�ไววางใจซ� งกนและกน 5) สงเสรมพฤตกรรมดานบวกและยอมรบการแสดงพฤตกรรมดานลบ 6) แกไขปญหาในการดแลอยางเปนระบบ 7) สงเสรมการสอนและการเรยนรระหวางบคคล 8) มการสนบสนนปกปอง และแกไขส�งแวดลอมดานกายภาพ จตใจ สงคม และจตวญญาณ 9) ตอบสนองความตองการของบคคลดวยความเตมใจ 10) การเสรมสรางพลงจตวญญาณในการดารงชวตอย

การศกษาวจยครG งนG ผวจยไดเลอกกรอบทฤษฎการดแลระหวางบคคลของวตสน (Watson, 1999) เฉพาะองคประกอบของปจจยการดแลท�สาคญและเก�ยวของกบการดแลเดกออทสตกมาใชใน

6

การพฒนาโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก 4 ประการ ดงนG

1) การสรางศรทธาและความหวงในการดแลเดกออทสตก เน�องจากความศรทธาและความหวงเปนส� งท�ท าใหเกดพลงใจในตนเอง เกดความหวงตอการหายจากการเจบปวย มความสาคญตอการนาไปสการใหความชวยเหลอใหอาการของผปวยดขGน ดงนGนการสรางศรทธาและความหวงในการดแลเดกออทสตกใหกบผดแลจงเปนส�งท�สาคญอยางย�งโดยเฉพาะกบผดแลท�มความสมพนธเก�ยวของกบเดกโดยตรง เชน พอแม ป ยา ตายาย หรอสมาชกในครอบครว การมศรทธาและความหวงจะเปนแรงบนดาลใจใหผดแลมความมงม�นท�จะสงเสรมพฒนาการทางสงคมของเดกใหดย�งขGน

2) การสงเสรมพฤตกรรมดานบวกและยอมรบการแสดงพฤตกรรมดานลบ โดยผดแลจะตองเขาใจถงพฤตกรรมการแสดงออกของเดกออทสตกทGงดานบวกและดานลบ จงจะทาใหผดแล ยอมรบพฤตกรรมดานลบของเดกท�อยในความดแลและสามารถสงเสรมพฤตกรรมดานบวกใหดย�งขGนได

3) การแกไขปญหาในการดแลอยางเปนระบบ เปนการดแลกระตนพฒนาการเดกออทสตก อยางเปนขGนตอน คอยเปนคอยไป ทาอยางสม�าเสมอ ตอเน�อง จรงจง โดยเร�มจากกจกรรมท�งายๆ กอน เม�อเดกทาไดจงเพ�มกจกรรมท�มความยากมากขGน ซ� งการแกไขปญหาในการดแลอยางเปนระบบดงกลาวจะชวยใหผดแลสามารถแกไขปญหาพฤตกรรมเดกไดตามลาดบ

4) การสงเสรมการสอนและการเรยนรระหวางบคคล เปนกระบวนการในการทากจกรรมกลม ซ� งจะมการแลกเปล�ยนความรและทกษะในการดแลเดกออทสตกระหวางผนากลมและสมาชกกลม และสมาชกกลมดวยกน ซ� งอาจเปนผมประสบการณในการดแลเดกออทสตกมาเปนเวลานานหรอเปนผดแลใหม จะทาใหผดแลใหมนอกจากไดเรยนรจากผนากลมแลว ยงเรยนรจากผดแลท�มประสบการณมากกวาไดอก ซ� งการสงเสรมการสอนและการเรยนรรวมกนระหวางผดแลเดกท�มประสบการณท�แตกตางกนหรอมประสบการณท�ใกลเคยงกนจะชวยใหผดแลมการแลกเปล�ยนความร ทกษะและประสบการณในการดแลเดกรวมกน ทาใหเกดความเขาใจ เหนอกเหนใจซ� งกนและกน มการพฒนาสมพนธภาพ การชวยเหลอท�ไววางใจซ� งกนและกน ซ� งจะทาใหผดแลสามารถยอมรบพฤตกรรมของเดกไดมากขGน

สวนปจจยการดแลอก 6 ประการท�ผวจยไมไดนามาใชในการวจยครG งนG เน�องจากปจจยดงกลาว เปนปจจยท�เก�ยวของกบคณลกษณะท�วไปของผดแล ท�ไมสามารถสรางไดในระยะเวลาอนสGน ซ� งหากสามารถสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกโดยใช

7

องคประกอบของปจจยการดแลทGง 4 ประการท�กลาวมาแลวขางตนประสบความสาเรจ กจะสงผลใหผดแลมการพฒนาองคประกอบของปจจยในการดแลอก 6 ประการได

การศกษาผลของโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกในครG งนG เปนการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแลเพ�อใหผดแลเดกสามารถสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกไดโดยการสรางศรทธา สรางความหวงในการดแลเดกออทสตกแกผดแลใหเกดการดแลท�ถกตองเหมาะสม การท�จะสงเสรมใหเดกออทสตกมพฒนาการทางสงคมท�เหมาะสม ตองใชระยะเวลาในการกระตนพฒนาการท�ยาวนาน ผดแลตองใชความอดทน ความพยายาม ในการฝกกระตนพฒนาการเดก และตองมความรก ความเมตตา เอาใจใสดแล ซ� งเปนปจจยพGนฐานในการดแลบคคล และตองมศรทธา มความหวงในการท�จะดแลเดกออทสตกใหมพฒนาการท�ดขGน เช�อม�นในการดแลของตนเอง ของทมสขภาพ ทมการศกษา และตวเดกออทสตกเอง เพราะความหวงเปนส�งท�มคณคา มความหมายตอชวต (ชลธดา, 2545) ถาผดแลไมมความหวงในการดแลเดก จะทาใหไมมแรงใจในการกระตนพฒนาการเดก และถาผดแลไมมความศรทธาในทมสขภาพ ทมการศกษา ผดแลกจะไมเช�อม�นในความร ทกษะท�ไดรบการสอนจากพยาบาล และครการศกษาพเศษ นอกจากนG ผดแลตองมศรทธาในตนเอง เพราะความศรทธาตอตนเองเปนความเช�อม�นในศกยภาพของตนเอง วาตนเองมความสามารถเพยงพอท�จะทาการดแลเดกออทสตกใหมพฒนาการท�เหมาะสมได ซ� งเดกออทสตกนGนตองการการดแล การกระตนพฒนาการ และการปรบพฤตกรรมอยางเปนระบบ ผดแลจงตองกระตนพฒนาการเดกออทสตก อยางสม�าเสมอ ตอเน�อง จรงจง ทาอยางเปนขGนตอน คอยเปนคอยไป โดยเร�มจากกจกรรมท�งายๆ กอน เม�อเดกทาไดจงเพ�มกจกรรมท�มความยากมากขGน และกจกรรมท�เดกทาไดแลวกตองสงเสรมใหพฤตกรรมนGนคงอย ซ� งการดแลเดกอยางเปนระบบนG จะทาใหเดกเรยนรและจดจาในส�งท�ไดรบการสอนได และในการดแลเดกออทสตกนGนบางครG งเดกจะแสดงพฤตกรรมท�ไมเหมาะสมออกมา ผดแลตองยอมรบในพฤตกรรมของเดก ไมแสดงอารมณโกธรหรอโมโหเดก และถาหากเดกแสดงพฤตกรรมท�เหมาะสมหรอทากจกรรมตางๆไดสาเรจ ผดแลควรแสดงความช�นชม ชมเชย ใหกาลงใจแกเดก

นอกจากนG โปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกของผดแล ผวจยยงไดใชแนวคดการทากจกรรมกลมมาดาเนนการทดลอง ซ� งการใชกจกรรมกลมในการสงเสรมการสอนและการเรยนรรวมกนระหวางผดแล ทาใหผดแลไดมปฏสมพนธกน มการพฒนาสมพนธภาพ การชวยเหลอท�ไววางใจซ� งกนและกน และยงชวยใหผดแลมการแลกเปล�ยนความร ทกษะและประสบการณในการดแลเดกรวมกนระหวางผดแลเดกท�มประสบการณท�แตกตางกนหรอมประสบการณท�ใกลเคยงกน ทาใหเกดความเขาใจ เหนอกเหนใจซ�งกนและกน และทาใหผดแลเขาใจในตนเอง เขาใจในบคคลอ�น ซ� งจะทาใหผดแลสามารถยอมรบ

8

พฤตกรรมของเดกไดมากขGน สามารถคนหาแนวทางในการแกปญหาใหตนเองได (คมเพชร, 2546; Marram, 1978) ดงภาพ 1

ภาพ 1 กรอบแนวคดการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก

โปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรม

พฒนาการทางสงคมเดกออทสตกภายใตกรอบทฤษฎการ

ดแลระหวางบคคลของวตสน

1. การสรางศรทธาและความหวง - กจกรรมสรางสมพนธภาพ - กจกรรมสรางความคดเชงบวกโดยใหผดแลพดถงขอด ความสามารถพเศษของเดกออทสตกท�ตนเองดแล และขอดของตนเอง - กจกรรมสรางศรทธาและความหวง โดยใหสมาชกพดถงส� งท�หวงในการรกษาเดกออทสตก และส� งท�ประสบความสาเรจจากการดแลเดกออทสตกของตนเอง 2. การสงเสรมพฤตกรรมดานบวกและยอมรบการแสดง

พฤตกรรมดานลบของเดกออทสตก - กจกรรมใหความรเก�ยวกบโรค และแนวทางการดแลรกษา - คนหาพฤตกรรมดานบวกและดานลบของเดกออทสตก - แลกเปล�ยนประสบการณในการดแลเดกออทสตก

ระหวางสมาชกกลม 3. การแกไขปญหาในการดแลอยางเปนระบบ

- กจกรรมเรยนรขอควรปฏบตตอเดกออทสตก - กจกรรมปรบพฤตกรรมท�ไมเหมาะสมของเดกออทสตก - กจกรรมการสงเสรมพฒนาการทางสงคมของเดก

ออทสตก 4. การสงเสรมการสอนและการเรยนรระหวางบคคล - โดยนามาเปนกระบวนการในการทากจกรรมกลม

พฤตกรรมการดแลเพ�อ

สงเสรมพฒนาการทาง

สงคมเดกออทสตก - การสงเสรมพฒนาการทางสงคม - การกระตนพฒนาการเดก - การปรบพฤตกรรมท�ไมเหมาะสม

9

นยามศพท

1. โปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดก ออทสตก หมายถง ชดกจกรรมการทากลมสงเสรมพฤตกรรมการดแลของผดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกท�พฒนาขGนภายใตกรอบทฤษฎการดแลระหวางบคคลของวตสน (Watson, 1999) ในปจจยการดแล 4 ประการ คอ

1.1 การสรางศรทธาและความหวง เปนกจกรรมสรางความเช�อม�น สรางความศรทธาและความหวงใหกบผดแลในการดแลเดกออทสตก โดยกจกรรมท�ใช คอ การสรางสมพนธภาพ กจกรรมการสรางความคดเชงบวก โดยใหผดแลพดถงขอด ความสามารถพเศษของเดกออทสตกท�ตนเองดแล และขอดของตนเอง การใหสมาชกพดถงส�งท�หวงในการดแลรกษาเดกออทสตก และยกตวอยางส�งท�ประสบความสาเรจจากการดแลเดกออทสตกของตนเอง

1.2 การสงเสรมพฤตกรรมดานบวกและยอมรบการแสดงพฤตกรรมดานลบ เปนกจกรรมการสงเสรมใหผดแลเดกออทสตกสามารถยอมรบพฤตกรรมท�ไมเหมาะสมของเดกออทสตกได และสามารถสงเสรมพฤตกรรมดานบวกของเดกใหเหมาะสมมากย�งขGนหรอคงอย โดยการใหความรเก�ยวกบโรคออทสซม และแนวทางการดแลรกษา กจกรรมแลกเปล�ยนประสบการณในการดแลเดกออทสตกของสมาชกกลม และการคนหาพฤตกรรมทGงดานบวกและดานลบของเดกออทสตกท�ตนเองดแล

1.3 การแกไขปญหาในการดแลอยางเปนระบบ เปนกจกรรมการฝกกระตนพฒนาการ และปรบพฤตกรรมเดกออทสตกอยางเปนขGนตอนดวยกจกรรมท�งายไปสกจกรรมท�ยากมากขGน ฝกอยางมระเบยบแบบแผน โดยใชกจกรรมเรยนรขอควรปฏบตตอเดกออทสตก กจกรรมปรบพฤตกรรมท�ไมเหมาะสมของเดกออทสตก และกจกรรมการสงเสรมพฒนาการทางสงคมของเดกออทสตก โดยการสาธตและการฝกปฏบต

1.4 การสงเสรมการสอนและการเรยนรระหวางบคคล เปนการสงเสรมการสอนและการเรยนรรวมกนระหวางผดแลเดกท�มประสบการณท�แตกตางกนหรอมประสบการณท�ใกลเคยงกน โดยนามาเปนกระบวนการในการทากจกรรมกลม เพ�อใหผดแลไดมการแลกเปล�ยนความร ทกษะและประสบการณในการดแลเดกรวมกน ทาใหเกดความเขาใจ เหนอกเหนใจซ� งกนและกน มการพฒนาสมพนธภาพ การชวยเหลอท�ไววางใจซ� งกน

2. พฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก หมายถง กจกรรมในการสงเสรมพฒนาการทางสงคม การกระตนพฒนาการเดก และการปรบพฤตกรรมท�ไมเหมาะสมของเดกออทสตก ประเมนโดยแบบประเมนพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดก

10

ออทสตกของผดแล ซ� งผวจยไดสรางขGนจากการทบทวนวรรณคด และเอกสารท�เก�ยวของ ภายใตกรอบทฤษฎการดแลระหวางบคคลของวตสน (Watson, 1999) ในปจจยการดแล 3 ประการ คอ ดานการมศรทธาและความหวง ดานการสงเสรมพฤตกรรมดานบวกและยอมรบการแสดงพฤตกรรมดานลบ และดานการแกไขปญหาในการดแลอยางเปนระบบ สวนปจจยการดแลดานการสงเสรมการสอนและการเรยนรระหวางบคคล ไมมการประเมนในแบบสอบถาม ขอบเขตการวจย การวจยครG งนG เปนวจยก� งทดลองเพ�อศกษาผลของโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกของผดแล โดยกลมตวอยางเปนผดแลเดกออทสตกท�พาเดกมารบบรการท�ศนยการศกษาพเศษประจาจงหวดนครศรธรรมราช ในระหวางเดอนมนาคม ถงเดอนมถนายน 2553

ความสาคญของงานวจย

1. พยาบาลและครการศกษาพเศษ สามารถนาผลการศกษาครG งนG ไปใชเปนแนวทางในการพฒนาศกยภาพของผดแลและครอบครวในการดแลเดกออทสตก โดยการสอนและฝกผดแลเดกออทสตกใหสามารถกระตนพฒนาการเดกอยางตอเน�องท�บานได 2. เปนแนวทางสาหรบพยาบาลในการพฒนาคณภาพการพยาบาล พฒนาการดแลเดกออทสตก และผดแล โดยสามารถนาโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกไปใชในการฝกผดแลเดกออทสตกเพ�อใหผดแลมพฤตกรรมการดแลท�ถกตองเหมาะสม และสามารถสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกใหเหมาะสมได 3. ชวยใหเดกออทสตกไดรบการสงเสรมพฒนาการทางสงคมอยางตอเน�องท�บาน ทาใหเดกออทสตกสามารถดารงชวตอยในครอบครว และสงคมไดอยางมความสข

11

บทท� 2

วรรณคดท�เก�ยวของ

การวจยคร� งน� เปนการศกษาผลของโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ'อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกของผดแล ซ' งผวจยไดกาหนดขอบเขตของการทบทวนวรรณคดท'เก'ยวของไว ดงน� 1. โรคออทสซม 1.1 สาเหต 1.2 อาการของโรค 1.3 การวนจฉยโรค

1.4 ผลกระทบของโรค 1.5 การดแลรกษา

2. การดแลเดกออทสตก 2.1 พฤตกรรมการดแลเดกออทสตก

2.2 การดแลเดกออทสตกของศนยการศกษาพเศษประจาจงหวดนครศรธรรมราช 3. พฒนาการทางสงคมเดกออทสตก

3.1 การสงเสรมพฒนาการทางสงคมของเดกออทสตก 3.2 ปจจยท'เก'ยวของกบพฤตกรรมการดแลเพ'อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดก

ออทสตก 3.3 กระบวนการสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก 3.4 กจกรรมการสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก โรคออทสซม

ออทสซม (Autism) เปนคาท'ใชเรยกโรคชนดหน'งท'มความผดปกตเก'ยวกบพฒนาการดานสงคม การส'อสาร ภาษา และอารมณ (ศนยพฒนาหลกสตร กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ, 2543) สวนคาวา ออทสตก (Autistic) ใชเรยกบคคลท'มลกษณะอาการของโรคออทสซม (เพญแข, 2542) ดงน� นคาวาเดกออทสตก จงมความหมายวา เดกท' มความผดปกต หรอมความบกพรองทางพฒนาการดานสงคม การมปฏสมพนธกบบคคลอ'น พฒนาการดานการส'อสารดวยภาษาท�งภาษา

12

ถอยคา และไมใชภาษาถอยคา พฒนาการดานอารมณและพฤตกรรม (Autism Society of America, 2009) โดยเดกจะไมสามารถสรางสมพนธภาพระหวางบคคลได ไมสบตา ส'อสารไมเขาใจ พดชา หรอไมพด แสดงพฤตกรรมแปลกๆ ชอบทาอะไรซ� าๆ ชอบการเคล'อนไหวแบบใดแบบเดยว มความพอใจจกบส'งแวดลอมหรอการกระทาท'ซ� าซากจาเจ มกสงเกตเหนอาการไดชดเจนกอนอาย 3 ป (เพญแข, 2542; ศรเรอน, 2548)

สาเหต

ในปจจบนยงหาสาเหตท'ชดเจนไมพบ จากการศกษาวจยพบวาปจจยท'อาจเปนสาเหตของการเกดโรคออทสซม ไดแก

1. ความผดปกตของสมอง เช'อวาสาเหตหลกอาจเกดจากเซลลของสมองท'ผดปกตและความไมสมดลของสารเคมในระบบประสาท (brain cell differences and neurological chemical imbalances) ทาใหเกดความบกพรองของระบบประสาทสวนกลาง (central nervous system) และยงพบความผดปกตในสมองบางตาแหนงของเดกออทสตกเม'อเทยบกบสมองเดกปกต เม'อศกษาโดยการนบจานวนเซลลในบรเวณตางๆของสมองเปรยบเทยบกบเดกปกต จะพบความผดปกตอยางชดเจนอย 2 ตาแหนง คอ ท'ระบบลมบก (limbic system) และท'สมองนอย (cerebellum) ในระบบลมบกสวนท'ทาหนาท'ควบคมดานความจา การเรยนร อารมณและแรงจงใจเกดความผดปกต คอ ลกษณะของเซลลบรเวณน� มจานวนเซลลมากกวาคนปกตจนมองเหนเบยดกนหนาแนน มขนาดเลกมาก ทาใหเดกออทสตกมความผดปกตดานอารมณ ความสนใจ และยงพบวาเซลลมลกษณะผดปกตแบบท'เซลลไมพฒนาหรอออนกวาอายจรงมาก (Filipek et al., 2000) สวนในบรเวณสมองนอยพบความผดปกตในสวนท'ควบคมการประสานสมพนธ ลกษณะของความผดปกต คอ มจานวนเซลลนอย มชองวางระหวางเซลลมากจนมองเหนการกระจายของเซลล เซลลมลกษณะไมพฒนาเหมอนเซลลบรเวณลมบก ระยะพฒนาการของเซลลสมองเทากบทารกในครรภอาย 7-8 เดอน เดกออทสตกจงมพฤตกรรมผดปกตเน'องจากสมองสวนน� เปนสวนท'ควบคมพฤตกรรม และยงสงผลใหเดกมปญหาทางดานสตปญญาและการเรยนรอกดวย (ศรเรอน, 2548; อมาพร, 2550) 2. พนธกรรม เปนปจจยท'สาคญอกประการหน'งของการเกดภาวะออทสซม จากการศกษาในคแฝด พบภาวะออทสซมในแฝดท'เกดจากไขใบเดยวกนถงรอยละ 60-91 แตพบเพยงรอยละ 0-10 ในแฝดท'เกดจากไขคนละใบ และโอกาสเกดออทสซมซ� าในพ'นองของผปวยออทสซมเทากบรอยละ 2-8 ซ' งสงกวาอตราท'พบในเดกท'วไปถง 50 เทา (Folstein, & Rutter, 1997) นอกจากน� ยงพบอตราการเกดโรคในเดกชายมากกวาเดกหญงในอตราสวน 4:1 (Allsopp et al., 2003)

13

3. ปจจยทางส'งแวดลอม ไดแก มลภาวะ สารเคมบางชนด เชน สารตะก'ว (สมภพ, 2542; อมาพร, 2550)

นอกจากน�ยงพบวาปจจยอ'นท'เปนสาเหตทาใหเกดโรคออทสซมได คอ โรคทางกายท'มผลตอสมอง เชน การตดเช�อหดเยอรมนแตกาเนด ตดเช�อไวรสเฮอรปส ซมเพลกซ (Herpes simplex) ซ' งอาจทาใหสมองถกทาลาย และเกดอาการออทสซมตามมา ระบบภมคมกนของรางกายผดปกต พบวาในเดกออทสตกบางรายมจานวนของเซลลเมดเลอดขาวชนดท (T-cell) และสารอมมโนโกลบลน เอ (Immunoglobulin A: IgA) ซ' งชวยสรางภมคมกนใหรางกายในระดบท'ต 'า (Autism Society of America, 2008)

อาการของโรค

กลมอาการออทสซมมอาการแสดงท'หลากหลายและไมมขอบเขตแยกแยะท'ชดเจนในการแบงแยกกลมอาการออกจากกน อาการแสดงเร'มแรกของโรคแตกตางกนไปในแตละราย ความแตกตางดานพฒนาการของเดกออทสตกเม'อเทยบกบเดกปกตท'เหนไดชดเจนม 3 ดาน ดงน� 1. ความบกพรองของพฒนาการทางสงคม เปนความบกพรองหลกของกลมอาการโรคออทสซม (จรยา และนรชา, 2551) เดกจะแสดงพฤตกรรมไมสนใจบคคลอ'น เฉยเมย ไมแสดงออกทางสหนาและกรยาทาทาง ไมสบตาหรอสบตานอย มการกระทากบบคคลหรอส' งมชวตคลายส' งของ มกแยกตวอยคนเดยว เลนคนเดยว ไมสนใจความรสกของผอ'น แสดงพฤตกรรมไมรรอนรหนาว ไมรจกชวยเหลอตนเองใหพนจากอนตรายตางๆ เชน ถกมดกดอยเตมเทากยนเฉยไมสามารถปดมดออก หรอเดนหนจากรงมด ทาเหมอนไมรสกเจบปวดเลย ไมสามารถลอกเลยนแบบการกระทา ทาทางของผอ'นได หรอเลนสมมตไมเปน (อมาพร, 2550) 2. ความบกพรองของพฒนาการทางภาษา การส'อสาร เดกจะพดชาหรอพดภาษาปกตไมได มค าศพทเฉพาะตว หรอมภาษาแปลกๆท' เปนภาษาเฉพาะของตนเองท'ผ อ'นฟงไมเขาใจ ซ' งผปกครองจะสงเกตเหนความผดปกตเปนลาดบแรก (นรมล, พนศร, สรสพร และสชาต, 2549) ในบางรายท'พดไดจะไมสามารถเร'มตนบทสนทนากบผอ'นได หรอไมสามารถสนทนากบผอ'นอยางตอเน'องไดเหมาะสม บางรายมความผดปกตในการเปลงเสยงพดเก'ยวกบความดงของเสยง ระดบเสยง ความเรวชา จงหวะ เสยงสงต'า เสยงเนน มความผดปกตในรปแบบเน�อหาของการพด คอจะมการพดวกวนไปมาเหมอนเดม ชอบพดคาซ� าซาก หรอพดเลยนแบบทนท และมกสนทนากบใครไดไมนาน เดกจะพดแตเร'องท'ตนเองสนใจเทาน�น เดกจะส'อสารโดยใชทาทางไมเปน เม'อตองการอะไรจะขอหรอช�ไมเปน แตจะใชวธดงมอคนไปท'ส'งน�น หรอดงมอไปทาให (ศรเรอน, 2548)

14

3. ความบกพรองของพฒนาการดานอารมณและพฤตกรรม เดกจะมการเคล'อนไหวรางกายซ� าๆ เชน สะบดมอ เคาะมอ หมนตวเอง กระโดดข�นกระโดดลง มความคดหมกมนหรอสนใจเฉพาะสวนใดสวนหน'งของส'งของ เชน เลนรถกจะหมนแตลอ ไมสนใจสวนประกอบอ'นของรถ (เพญแข, 2542) ปรบตวยาก ไมชอบการเปล'ยนแปลงส'งแวดลอมรอบตว โดยเฉพาะเก'ยวกบกจวตรประจาวน เชน ไปโรงเรยนเขาหองเรยนประตขวากจะตองเดนเขาหองเรยนประตขวาทกวนเปล'ยนแปลงไมได ตาแหนงของเคร'องใชทกอยางตองวางตาแหนงเดมหรอแบบเดม ถามการเปล'ยนแปลงจะแสดงอาการอดอด หรอรองไหไมหยดจนกวาจะหยบของส'งน�นมาไวท'เดม มการแสดงออกทางอารมณไมสมเหตสมผล บางคนแสดงออกทางอารมณท'นอยเกนไป บางคนมอารมณท'รนแรงเกนไป บางคนยงมพฤตกรรมทารายตนเองอกดวย เชน โขกหว กดแขนตวเอง (ศรเรอน, 2548)

การวนจฉยโรค

การวนจฉยเดกออทสตกมวธเดยว คอ การสงเกตพฤตกรรมของเดกโดยแพทยผเช'ยวชาญ ไมมการทดสอบทางหองปฏบตการใดๆ (อมาพร, 2550) ซ' งแพทยไทยไดใชเกณฑของสมาคมจตแพทยอเมรกนมาเปนเกณฑในการวนจฉย (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders 4th edition: DSM-IV) รวมกบการซกประวตการเจรญเตบโตและพฒนาการทกดานอยางละเอยดต�งแตแรกเกดโดยเดกตองมความบกพรองใน 3 ดาน คอ ดานพฤตกรรมทางสงคม ดานภาษาและการส'อสาร และดานการแสดงพฤตกรรมซ� าๆ ดงน� (ศรเรอน, 2548) 1. เดกตองมความบกพรองดานพฤตกรรมทางสงคม ดานภาษาและการส'อสาร และดานการแสดงพฤตกรรมซ� าๆ ในเกณฑขอ 1.1, 1.2 และ 1.3 รวมกนอยางนอย 6 ขอ และใน 6 ขอน� จะตองมลกษณะของความบกพรองดานพฤตกรรมทางสงคมอยางนอย 2 ขอ มลกษณะของความบกพรองดานภาษาและการส'อสารอยางนอย 1 ขอ มลกษณะของความบกพรองดานการแสดงพฤตกรรมซ� าๆ อยางนอย 1 ขอ ดงน� 1.1 มความผดปกตหรอเบ'ยงเบนของทกษะการมปฏสมพนธทางสงคมอยางนอย 2 ขอ ดงน� 1.1.1 มความบกพรองอยางชดเจนในพฤตกรรมการส'อความหมายท'ไมใชภาษาพด เชน การสบตา การแสดงออกทางสหนา การใชภาษารางกาย การแสดงทาทาง 1.1.2 ไมสามารถสรางความสมพนธกบเพ'อนไดอยางเหมาะสมตามวย 1.1.3 ไมสามารถท'จะแสดงออกดวยตนเองวาอยากแบงปนความสนก ความสนใจรวมกบผอ'น เชน ไมนาของมาอวดใหคนอ'นด ไมช� ส'งของท'ตนเองสนใจ 1.1.4 ไมสามารถมการตดตอทางสงคม ไมมปฏกรยาตอบสนองผอ'นอยางเหมาะสม

15

1.2 มความผดปกตหรอเบ'ยงเบนในการส'อสาร อยางนอย 1 ขอ ดงน� 1.2.1 มความลาชา หรอไมมการพฒนาในดานภาษาและการพด (เดกตองไมแสดงความพยายามท'จะใชภาษาทาทางหรอวธอ'นเพ'อชวยส'อสารแทนคาพด) 1.2.2 ในรายท'พอพดได ตองมความบกพรองอยางชดเจนในทกษะการสนทนา อาจเปนการไมรจกวธเร'มตนหรอสานตอการสนทนาใหดาเนนตอเน'องไปไดอยางเหมาะสม 1.2.3 มภาษาพดท'เปนแบบแผนหรอใชคาพดซ� าๆ รวมท�งการใชภาษาท'ฟงไมเขาใจ ใชภาษาเฉพาะตว 1.2.4 ไมสามารถเลนสมมตได หรอไมสามารถเลนลอกเลยนแบบท'เคยพบเหนในสงคมไดเหมาะสมตามวย 1.3 มพฤตกรรม ความสนใจในการกระทาท'มลกษณะจากด ทาซ� าๆ อยางนอย 1 ขอ ดงน� 1.3.1 มความสนใจและหมกมนอยกบส'งใดหรอเร'องใดเร'องหน'งมากเกนปกต มพฤตกรรมซ� าๆ เชน สนใจมองพดลมท'กาลงหมนไดท�งวน 1.3.2 ยดตดกบแบบแผนเดมในการปฏบตกจวตรประจาวน ไมมความยดหยน ตองกระทาตามข�นตอนเหมอนเดมทกคร� ง 1.3.3 มการเคล'อนไหวซ� าๆ เชน กระดกน�วมอไปมา น'งโยกตว หมนตวไปรอบๆ 1.3.4 มความสนใจจดจอกบสวนประกอบสวนใดสวนหน'งของวตถหรอของเลน เชน ถาเลนรถจะสนใจหมนเฉพาะลอรถเลนโดยไมสนใจสวนอ'นๆของรถ 2. ลกษณะความผดปกตหรอลาชาดานทกษะทางสงคม ดานการใชภาษาเพ'อการส'อสาร และดานการเลนสมมตหรอเลนจนตนาการ ดานใดดานหน'งตองเร'มมอาการกอนอาย 3 ป 3. ไมมอาการผดปกตทางสมองแบบอ'น เชน เรทท ซนโดรม (Rett's Syndrome) หรอโรคทางจตเวชในเดก (Childhood Disintegrative Disorder)

ผลกระทบของโรค

ภาวะของโรคออทสซม ทาใหเดกมความผดปกตทางดานพฒนาการ และพฤตกรรม ซ' งอาการผดปกตตางๆเหลาน� จะสงผลกระทบท�งตอตวเดกเอง และตอครอบครว ดงน�

1. ผลกระทบตอเดก โรคออทสซมเช'อวาเปนโรคท'เกดจากความผดปกตของสมองบางสวนท'ควบคม

เก'ยวกบดานความจา สตปญญา การเรยนร อารมณและความสนใจ ความผดปกตเหลาน� จะสงผลให

16

เดกมความบกพรองของพฒนาการดานสงคม พฒนาการดานภาษาและการส'อสาร พฒนาการดานอารมณและพฤตกรรม ซ' งอาการแสดงหรอพฤตกรรมท'แสดงออกมาของเดกในแตละวยจะมความแตกตางกน ดงน�

ทารก เดกจะมพฒนาการทางดานรางกายเหมอนเดกปกต จงมพอแมนอยรายท'จะสงเกตอาการผดปกตได เดกท'สามารถสงเกตอาการผดปกตไดต�งแตวยทารกมกพบโดยแพทยจากการท'พอแมพาเดกมาตรวจสขภาพและรบวคซนในคลนกเดก (ศรเรอน, 2548) ทารกท'เปนออทสตกจะม 2 ประเภท (ลอรนา, 2527) ดงน�

1. เดกท'มความผดปกตต�งแตแรกเกด เดกมกแสดงอาการกรดรองเสยงดงเหมอนเจบปวดหรอตกใจกลว กรดรองเสยงดงอยไดนานหลายช'วโมงโดยไมมสาเหต ปลอบกไมยอมหยด นอนหลบไดเพยงระยะส�นๆ หรออดนอนไดนาน 2-3 วน โดยไมมอาการออนเพลย เดกอาจจะทาตวแขงท'อ หรอขนตวเวลาอม ตอตานทกส'งทกอยาง เชน การอาบน� า เปล'ยนเส�อผา เปล'ยน ผาออม ปอนอาหาร บางรายการดดนมกไมด

2. เดกท'มลกษณะเงยบเฉยจนดเหมอนตกตาท'มชวต แตไมมจตใจและอารมณ ไม ข�ออน นอนน'งเงยบอยในรถเขนไดเปนวนๆ ไมเรยกรองอะไรท�งส�น แมกระท'งเวลาหวกไมรองเพ'อแสดงความตองการ สามารถทนหวไดจนกวาจะมคนมาปอนอาหารตามเวลา ถายปสสาวะ หรอถายอจจาระออกมาเลอะกไมรอง เดกประเภทน�จะเล� ยงงาย พอแมมกไมกงวล แตเม'อระยะเวลานานข�น พอแมมกเร'มกงวลตอความเฉยของเดกเพราะไมวาพอแมจะกระตนเทาไหร รอเทาไหรเดกกไมมชวตชวาข�นเลย

อาย 1 ป ในเดกออทสตกพอแมมกสงเกตไมเหนส'งผดปกตในระยะขวบปแรก หรอกอนอาย 2 ป เพราะเดกจะมพฒนาการดานรางกาย และกลามเน�อปกตตามวย (ศรเรอน, 2548) เดกจะเร' มพดไดเปนคาๆ แลวหยดหายไป ถาสงเกตใหดจะพบวาเดกพดตามไปเร' อยๆโดยไมรความหมายของคาท'พดเลย ในบางรายยงพดเปนคาๆ ไมได พอแมจงอาจคดวาเพราะลกเปนเดกปากหนกจงยงไมพด ไมไดคดวาเปนอาการผดปกต เดกเร'มมปฏสมพนธกบบคคลรอบขางนอยลง สบตานอยลง หนาตาเฉยเมย ไมหนตามเสยงเรยกเหมอนกบไมไดยน (เพญแข, 2542)

อาย 2-3 ป จะเหนพฤตกรรมท'ผดปกตไดเดนชดข�น เม'อเร'มเดนไดจะเดนแบบเขยงปลายเทา ว'งเขยงแบบมายอง ชอบหมนตวไปมา ไมยอมสงคมกบใคร จะทกทายคนแบบผดปกต เชน เขาไปจบรองเทา ดมรองเทา ดงผมหรอกดผอ'น ปฏบตตอบคคลอ'นเหมอนเปนส'งของไมใชส'งมชวต เชน ไมพอใจใครจะจบมอไปท�งถงขยะ ถาเลนกบสตวเล� ยงจะเลนเหมอนเลนกบตกตา จงอาจเกดอนตรายกบสตวและตวเดกเองไดถาปลอยใหเดกเลนกบสตว เดกจะเร'มมปญหาดานการพด คอจะพดชาหรอพดไมไดเลย พดแบบสรางภาษาของตนเอง แมจะไดรบการชวยเหลอจนสามารถ

17

พดไดแลว เดกกจะพดแบบลอกเลยนแบบโดยไมเขาใจความหมาย ไมสามารถคยตอบโตกบใครได มการเปล'ยนแปลงยากเร'องการกน การนอน การขบถาย บางรายจะชอบกนอาหารชนดเดยวซ� าๆ เม'อเปล'ยนอาหารจะไมยอมรบประทาน จนทาใหเกดปญหาขาดสารอาหารได

อาย 4-5 ป อาการท'ชดข�น คอ เดกจะแยกตวอยในโลกของตวเอง ชอบเลนคนเดยว เลนกบเพ'อนไมเปน บางคร� งอยากเลนกบเพ'อนกจะใชวธการแยงของเลนจากเพ'อน หรอเลนกบเพ'อนดวยวธการทาใหเพ'อนเจบ ทาใหเพ'อนไมอยากเลนกบเดกออทสตก เดกจะมทาทางแปลกๆมากข�น ชอบอยใกลผใหญเพราะผใหญรใจเขาสามารถตอบสนองความตองการของเขาได

อาย 5 ปข�นไป การเปล'ยนแปลงตางๆจะไปในทางท'ดข�น เดกเร'มเขาสงคมไดมากข�น การตอตานการเปล'ยนแปลงตางๆ ลดนอยลง ความกลวอยางไมมเหตผลนอยลง เร'มกลวส'งท'เปนอนตรายจรงๆ

วยเรยน เปนวยท'ตองมการปรบตวเปนอยางมาก เน'องจากตองเรยนรวมกบเดกปกต เดกตองมสมาธมากพอสมควร สามารถน'งทากจกรรมตางๆไดเปนเวลานาน เขาใจคาส'งงายๆและสามารถทาตามคาส'งน�นได เดกในวยน�ถาหากครท'สอนเขาใจในพฤตกรรมของเดกออทสตก และสอนใหเพ'อนรวมช�นชวยเหลอ เดกออทสตกจะสามารถมพฒนาการท'ดข�นไดอยางเรว

วยรน เปนวยท'อยรวมกบสงคมไดมากข�น สามารถทางานรวมกบเพ'อนไดในเดกท'ไดรบการฝกฝนมาอยางตอเน'องต�งแตเดก

ดงน� น ผดแลเดกจงควรเรยนรพฒนาการของเดกท'ดแลวามพฒนาการท'ผดปกต หรอแตกตางจากเดกปกตท'วไปอยางไรบาง เพ'อท'จะสามารถนาเดกเขารบการรกษา หรอปรบพฤตกรรมไดอยางรวดเรว ต�งแตคนพบอาการผดปกต ซ' งการนาเดกเขารบการรกษาย'งเรว กจะทาใหเดกมโอกาสในการพฒนาพฤตกรรม และมพฒนาการท'ใกลเคยงเดกปกตไดมากเทาน�น

2. ผลกระทบตอครอบครว เน'องจากเดกออทสตกเปนเดกท'มความบกพรองของพฒนาการดานสงคม ดานภาษา และ

การส'อสาร มพฤตกรรมซ� าๆ มอารมณท'ไมสมเหตสมผล ชอบแยกตวอยคนเดยว ซ' งอาการตางๆเหลาน� ตองใชเวลาในการรกษาท'ยาวนาน และสม'าเสมอโดยไมสามารถกาหนดระยะเวลาท'แนนอนไดวาตองใชเวลานานเทาไหร จงจะทาใหอาการของเดกดข�น (อมาพร, 2550) และการรกษากไมสามารถรกษาใหหายขาดได เพยงแตทาใหอาการบางอยางของเดกดข�น พอแมจงมความวตกกงวลมาก (รพพรรณ, 2550) แมเดกจะโตเปนผใหญแลวพฤตกรรมบางอยางท'ผดปกตของเดกกยงหลงเหลออย (ศรเรอน, 2548) มหลายครอบครวเม'อรบรการวนจฉยของแพทยวาลกเปนเดกออทสตก มกจะเกดความรสกผดหวง โศกเศราเสยใจ บางคนอาจปฏเสธวาไมเปนความจรง ทาใจใหยอมรบไมได (รพพรรณ, 2550; สมจตร, 2547) เม'อครอบครวยอมรบไมไดท'มลกเปนเดกออทสตก กจะหมด

18

กาลงใจ และไมสามารถเร'มตนการบาบดเดกได สงผลใหเดกไดรบการดแลท'ไมเหมาะสม และย'งปลอยเวลาใหนานไปจงจะเร'มการรกษา จะทาใหการรกษาประสบความสาเรจนอยลง อาจทาใหเดกตองกลายเปนบคคลท'ตองพ'งพาผอ'นตลอดไป ทาใหเปนภาระของครอบครวท'ตองดแลเดกมากกวาปกต (นนทรตน, 2550; อรทย, 2545)

การดแลรกษาเดกออทสตกน�นตองมความรวมมอกนระหวางผดแลเดก ครอบครว และทมการรกษา ซ' งไดแก แพทย พยาบาล นกบาบด และครการศกษาพเศษ ซ' งผดแลและครอบครวของเดกเปนบคคลสาคญท'สดในการดแลเดก เพราะมความใกลชดและมเวลาอยกบเดกมากท'สด เม'อเดกไดรบการกระตนพฒนาการจากโรงพยาบาลหรอไดรบการปรบพฤตกรรมจากศนยการศกษาพเศษแลว ผดแลตองกระตนพฒนาการและปรบพฤตกรรมเดกท'บานตออยางตอเน'องและสม'าเสมอ จงจะทาใหการรกษาเดกไดผล ดงน�นครอบครวจงตองมเวลาใหเดกและตองมความอดทนในการสอนเดก ถาหากครอบครวไมสามารถรบผดชอบในการดแลเดกไดอยางเตมท' หรอผลกใหเปนภาระของบคคลใดบคคลหน'งในบาน ซ' งโดยสวนใหญจะเปนมารดา เพราะบดาจาเปนตองทางานมากข�นเพ'อหารายไดมาใชในการรกษาเดก อาจทาใหเกดปญหาในครอบครวตามมาได และยงสงผลตอสขภาพจตของครอบครวดวย ผดแลอาจเกดความเครยด จากภาระท'ตองดแลเดกออทสตกอยางใกลชดตลอดเวลา (นนทรตน, 2550) ซ' งจากการศกษาของประภาศร (2548) ในเร'องการไดรบการสนบสนนทางสงคมและความพรอมในการดแลเดกออทสตกตอความเครยดของมารดา พบวา มารดาเดกออทสตกท'ไดรบการสนบสนนทางสงคมจากครอบครวและบคคลใกลชด จะมความเครยดจากการดแลเดกลดลง และจากการศกษาของอชยา (2545) เร'องสขภาพจตของมารดาเดกออทสตก จะพบวา ถามารดาเดกออทสตกมสขภาพจตท'ดการดแลเดกกทาไดดดวย ดงน�นพยาบาลในฐานะท'เปนผดแลดานสขภาพ บทบาทหน'งของพยาบาล คอ การสงเสรมใหผรบบรการสามารถดแลตนเอง หรอดแลบคคลในครอบครวได ซ' งในการดแลเดกออทสตก หนาท'ของพยาบาลนอกจากจะทาการกระตนเดกออทสตกท'โรงพยาบาลแลว ยงตองทาการสอน แนะนาใหผดแลเดกออทสตกสามารถกระตนพฒนาการเดกตอท'บานไดดวย

การดแลรกษา

ในปจจบนยงไมมการรกษาใดท'ทาใหเดกออทสตกหายขาด (อมาพร, 2550) และอาการตางๆ มกทาใหพอแมเกดความวตกกงวล (รพพรรณ, 2550) จงไดมผพยายามคนหาวธการหลายอยางท'จะทาใหเดกดข�น ซ' งแตละวธมวตถประสงคท'คลายคลงกนคอชวยพฒนาทกษะท'มความบกพรองของเดก ลดปญหาพฤตกรรม เนนทกษะการชวยเหลอตวเอง เพ'อใหเดกดารงชวตอยในสงคมไดโดย

19

พ'งพาผอ'นนอยท'สด และสงเสรมใหครอบครวและผดแลมความรเก'ยวกบโรคออทสซม และการดแลชวยเหลอเดก โดยวธการรกษาท'มอยในปจจบนแบงไดเปน 6 วธใหญๆ ดงน� 1. การบาบดทางพฤตกรรม เปนการฝกใหเดกมพฒนาการท'ดข�น มพฤตกรรมท'เหมาะสมมากข�น ลดพฤตกรรมซ� าๆ ท�งยงแกไขพฤตกรรมท'ผดปกต วธท'เปนท'นยมไดแก โปรแกรมโลวาส(Lovaas Program) ซ' งพฒนาข�นโดย ดร.โลวาส แหงมหาวทยาลยแคลฟอเนย รฐลอสแองเจอลส ประเทศสหรฐอเมรกา (University of California at Los Angeles: UCLA) และ โปรแกรมทช(Treatment and Education of Autistic and related Communication handicapped Children: TEACCH) ซ' งเปนโปรแกรมท'พฒนาข�นโดย ดร. อรค แหงมหาวทยาลยนอรท แคโรลนา ประเทศสหรฐอเมรกาซ' งท�งสองวธน� ใชทฤษฎของการเรยนรมาเปนหลก และใชหลกของการเสรมแรง การใหรางวล และการลงโทษรวมในการบาบดพฤตกรรมดวย (สาวตร, 2549) ดงเชนการศกษาของ มาลน (2550) ท'ศกษาการปรบพฤตกรรมกาวราวของเดกนกเรยนออทสตก โดยใชการเสรมแรง พบวาเม'อใชวธการเสรมแรงในการปรบพฤตกรรม เดกออทสตกจะมพฤตกรรมกาวราวลดลง และการศกษาผลของการดแลและสงเสรมพฒนาการเดกท'บานโดยใชโปรแกรม ทช พบวาเดกออทสตกมพฒนาการดานกลามเน�อมดใหญ กลามเน�อมดเลก การเลยนแบบ และมทกษะเก'ยวกบการส'อสารโดยใชทาทางเพ'มมากข�น (Ozonoff, & Cathcart, 1998) นอกจากน� ในการบาบดพฤตกรรมเดก ยงมกจกรรมการฝกกระตนพฒนาการใหเดก ซ' งการกระตนพฒนาการทางสงคมถอเปนส' งสาคญท'จะทาใหเดกอยรวมกบบคคลอ'นในสงคมได ดงเชนการศกษาของปทมา (2546) เก'ยวกบการพฒนาพฤตกรรมทางสงคมเดกออทสตกท'โรงพยาบาลมหาราชนครเชยงใหม โดยการสงเกตพฤตกรรมทางสงคมท'ไมเหมาะสมของเดกออทสตก แลวนามากาหนดกจกรรมในการแกไขพฤตกรรม โดยการสอนผดแลใหสามารถฝกกระตนพฒนาการทางสงคมเดกท'บานได พบวา หลงผดแลฝกกระตนพฒนาการเดกท'บาน เดกออทสตกเกดการเรยนร และมพฒนาการทางสงคมท'ดข�น 2. การกระตนภาษาและการส'อสาร เปนการกระตนพฒนาการท'สาคญอกอยางหน' ง โดยการฝกสอนใหเดกรจกภาษา รวธพดส'อสารกบผอ'นและรจกเปลงเสยงอยางถกตอง ซ' งอาจสอนดวยวธใหส'อสารโดยอาศยภาพ (Picture Exchange Communication Systems: PECS) วธการสอนส'อสารโดยใชภาพน� สามารถทาใหเดกออทสตกท'มความบกพรองดานการส'อสาร เชน พดไมเปนภาษา บอกความตองการดวยการพดไมได ส'อสารกบบคคลอ'นไมเปน และไมสามารถสนทนากบบคคลอ'นไดนาน มพฒนาการดานภาษาท'ดข�นได เดกสามารถส'อสารบอกความตองการโดยใชภาพได และสามารถสนทนากบบคคลอ'นไดอยางตอเน'องนานข�น (จระพร, 2551) 3. การกระตนสมอง กลามเน�อและประสาทสมผสตางๆ ในเดกออทสตกจะมความผดปกตของการรบรทางประสาทสมผส ซ' งอาจไวตอการสมผสบางอยางมากเกนไป หรออาจรบรนอย

20

เกนไป การรบรสมผสท'ผดปกตน� ทาใหเดกมอารมณแปรปรวนหรอมพฤตกรรมท'ไมเหมาะสมได ดงน�นจงมผพยายามใชวธการกระตนประสาทสมผสใหทางานดข� น ตวอยางของกจกรรมการกระตนคอใหเดกทากจกรรมท'ชวยกระตนการรบรทางสมผส ไดแก การเคล'อนไหวรางกายแบบตางๆ เชน การหมน กระโดด ไกวตวเดก การชวยใหการรบรทางประสาทตาดข�นโดยการใชแสงสตางๆ ซ' งวธน� เช'อวาทาใหสมองทางานดข�นและเดกมสมาธมากข�น การทากายภาพบาบด เชน การนวด วธน� ไมใชการรกษาโดยตรงแตชวยใหกลามเน�อของเดกแขงแรงข� นและการเคล'อนไหวคลองตวข�น (อมาพร, 2550) 4. การใชยาหรอสารบางอยาง ในปจจบนยงไมมยาท'รกษาโรคออทสตกใหหายได แตการใหยาท'เหมาะสม เชน ยาลดพฤตกรรมกาวราว ลดอารมณหงดหงด ยาลดความวตกกงวลและอาการซมเศรา จะชวยลดปญหาพฤตกรรมและอารมณของเดก ทาใหอาการของเดกดข�น และชวยใหมสมาธดข�น (Campbell, Schopler, Cueva, & Hallin 1996) แตการใหยากยงมผลขางเคยง หรอผลเสยตอเดก เชน การใหยาเมทลฟนเดท (methylphenidate) ซ' งเปนยาเพ'มสมาธ ในเดกบางคนเม'อไดยาในชวงกลางวนกจะน'งข�น แตในชวงเยนเม'อยาหมดฤทธ{ อาจมอาการซนอยไมน'งมากข�น รวมท�งในบางรายจะมอาการกลามเน�อกระตก (tics) ซ' งจะหายไปไดเองเม'อหยดยา (อมาพร, 2550) และการใหยาฮาโลเพอรดอล (haloperidol) และ ยารสเพอรโดน (risperidone) ซ' งเปนยาท'ใชในการรกษาพฤตกรรมกาวราว ชอบทารายตวเองและซนอยไมน'ง มผลขางเคยงท'เกดข�นบอยในเดก คออาการงวงนอน (จฑามาส, จตรพร และพรพรต, 2549) 5. การบาบดทางโภชนาการ คอ การรกษาดวยอาหารและวตามนแตยงไมไดรบการพสจนอยางแนชดวามประโยชนตอการรกษาโรคออทสตก เพยงแตอาจทาใหอาการบางอยางในเดกบางคนดข�นเทาน�น แตกยงมผใชวธน� ในการบาบดเพราะสารอาหารและวตามนท'ใชคอนขางมความปลอดภย สารอาหารท'นยมใหเชน สารกลมพรไบโอตค (prebiotic) ใหเพ'อกระตนแบคทเรยท'ดในลาไสใหมปรมาณมากข�นเพ'อลดอาการทองผก ทองเสย การใหวตามนตางๆในขนาดสง แตกยงไมมวตามนตวไหนท'ใหผลชดเจน และยงพบวาการใหวตามนในขนาดท'สงน� อาจสะสมจนเกดพษในรางกายได (อมาพร, 2550)

6. การบาบดทางจตใจ โดยใชวธการกอดเดก วธการน� มท'มาจากความเช'อวาเดกออทสตกไมมสายสมพนธท'ม'นคงกบพอแม และเดกถอยหนจากผคนเพราะรสกวาไมมใครตอนรบตน ตอมาเม'อพบวาโรคออทสซมเกดจากความผดปกตของสมอง วธการดงกลาวจงไมถอวาเปนการรกษาเดก (อมาพร, 2550) แตวธการกอดเดกยงสามารถนามาใชในการกระตนพฒนาการเดกได เพราะการกอดเดกถอเปนการแสดงออกถงความรกของผดแลท'มตอเดก การกอดเดกยงถอเปนการใหรางวลเดก เม'อเดกแสดงพฤตกรรมท'ถกตองเหมาะสม หรอทากจกรรมใดไดสาเรจ

21

การดแลเดกออทสตก

การดแลเดกออทสตก มความแตกตางจากการดแลเดกปกตท'วไป เน'องจากเดกออทสตกเปนเดกท'มความบกพรองทางดานพฒนาการ มพฤตกรรมการแสดงออกบางอยางท'ไมเหมาะสม จงตองมการดแลกระตนพฒนาการและปรบพฤตกรรมท'ไมเหมาะสม ซ' งในการดแลเดกออทสตกมหลกการหรอแนวคดในการดแลหลากหลาย ดงน�

พฤตกรรมการดแลเดกออทสตก

การดแล ตามพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถานพทธศกราช 2525 มความหมายวา การเอาใจใส การปกปกรกษา ปกครอง ซ' งแนวคดเก'ยวกบการดแลน�ไดมนกวชาการหลายทานทาการศกษาและสรางองคความรไว แตละคนมจดมงหมายเดยวกนคอ การใหการดแลท'ดแกบคคล แตจดเนนของแตละคนอาจแตกตางกนไปบาง ซ' งโคเฮน (Cohen, 1991) ไดทาการศกษาเปรยบเทยบถงความแตกตางระหวางแนวคดการดแลของไลนนงเกอร และวตสน โดยไลนนงเกอรเนนการใหการดแลท'เหมาะสมกบแตละวฒนธรรม แตวตสนเนนการดแลท'การมปฏสมพนธกนระหวางผดแลและผรบการดแล โดยท'ตางฝายตางเขาใจถงความรสกของกนและกน สวนแนวคดของสแวนสน (Swanson, 1999) เนนถงการดแลเพ'อใหเกดการเสรมสรางพฒนาคณคา และความสามารถของบคคล ท'กระทาโดยบคคลผซ' งไดรบการมอบหมายหนาท' และมความรสกรบผดชอบตองานของตน ในท'น� จะกลาวถงการดแลตามแนวคดของวตสน (Watson, 1999) ซ' งเปนกระบวนการดแลท'เปนท�งศาสตรและศลปในการกระทา เปนการดแลระหวางบคคลท'แสดงความรสกอยางจรงใจ หวงใย เหนอกเหนใจระหวางผดแลและผรบการดแล เนนความเปนมนษยโดยช� ใหเหนองครวมของมนษยท'มจตวญญาณเปนองคประกอบท'สาคญ ในการดแลมงเนนการดารงไวซ' งคณคาและศกด{ ศรความเปนมนษย โดยกระบวนการดแลจะเกดข�นเม'อมปฏสมพนธระหวางผดแลกบผรบการดแล อาศยการเขาถงจตใจของกนและกน โดยการดแลน�นเก'ยวของกบการเหนคณคา ความเตมใจและความมงม'นในการดแล ความรและการกระทาท'สอดคลองกน เปนการตอบสนองความตองการภายในของบคคล ท'มตอภาวะสขภาพและการเจบปวย ปฏสมพนธของคนตอส' งแวดลอม ความรอบรในกระบวนการดแลของผดแล การรจกตนเอง รจกผอ'นและขอบเขตของการกระทาตางๆ รปแบบการปฏบตการท'แสดงถงการดแลประกอบดวยกจกรรมการดแลความสบายทางกาย ทางใจ การจดส'งแวดลอมเพ'อใหเกดความสขสบาย รวมถงการใหคาแนะนา การสอน การแกปญหา และการปฏบตท'แสดงออกถงอารมณความรสกของผ รบการดแล โดยผ ใหการดแลตองมการสราง

22

สมพนธภาพ การแสดงความไววางใจ โดยมเปาหมายใหบคคลมภาวะสมดลทางกาย จตใจ และจตวญญาณ ซ' งกระบวนการดแลท'จะทาใหเกดความเขาถงจตใจของกนและกนไดระหวางผดแลและผรบการดแลน�นตองอาศยองคประกอบของปจจยการดแล 10 ประการ (Watson, 1999) ดงน� 1. สรางคานยมของการมมนษยธรรม มความเมตตาตอเพ'อนมนษย เปนปจจยพ�นฐานปจจยแรกของการดแลบคคล เนนความพงพอใจในการเปนผใหบคคลอ'นมากกวาเปนผรบการดแล เปนการใหความเมตตา ความหวงใย ความรกสาหรบบคคลอ'น การมมนษยธรรม มเมตตา และเหนแกประโยชนของเพ'อนมนษย ทาใหผดแลมพฤตกรรมท'แสดงถงความเขาใจ และยอมรบพฤตกรรมของผท'อยในความดแล เคารพในเกยรตและศกด{ ศรความเปนบคคล ปจจยน� เกดข�นพรอมกบการเกดมชวต และพฒนาผานทางวฒนธรรมอยางตอเน'องจนเตบใหญ 2. การมศรทธาและความหวง ความศรทธาและความหวงสงผลตอกระบวนการดแลและกระบวนการรกษาเพราะเปนส'งท'ทาใหเกดพลงใจในตนเอง โดยพ�นฐานเช'อวาความศรทธาและความหวงจะมผลตอการหายและการเจบปวย มความสาคญตอการนาไปสการใหความชวยเหลอใหอาการของผปวยดข�น โดยความหวงท'สรางข�นควรเปนรปธรรมและมความเปนไปได โดยการใหขอมลการดแลท'ชดเจน และเปนท'พ'งของผท'อยในความดแลได 3. การมความไวตอความรสกของตนเองและผอ'น การท'ผดแลจะสามารถเขาใจในความรสกของผรบการดแลไดน�น ผดแลจะตองมการเรยนรถงความรสกของตนเองกอนวาเปนเชนไร เพ'อใหเกดการยอมรบ เขาใจและมการพฒนาตนเอง ทาใหเกดความเขาใจในตวผท'อยในความดแลและยนดท'จะชวยเหลอใหมอาการท'ดข�น การรบรความรสกของตนเองจะพฒนาไปสความไวตอการรบรความรสกของผอ'นและนาไปสการเขาใจ การยอมรบความแตกตางในบคคล ปจจยทางสงคม ภาษา วฒนธรรม และความเช'อ

4. มการพฒนาสมพนธภาพการชวยเหลอท'ไววางใจซ' งกนและกน การพฒนาสมพนธภาพการชวยเหลอท'ไววางใจซ' งกนและกนตองอาศยการส'อสารท'มประสทธภาพ การเขากนไดกบผปวยการเหนอกเหนใจ และการมอบความรก ความรสกอบอนให การสรางสมพนธภาพท'ทาใหเกดความไววางใจซ' งกนและกน ประกอบดวย 4.1 การส'อสารอยางมประสทธภาพ การส'อสารท'ดจะเปนเคร'องมอในการบาบดเยยว ยาท'สาคญ และชวยสงเสรมสมพนธภาพท'ไววางใจกน ผดแลควรใหขอมลท'เปนจรงอยางเหมาะสม การท'ผรบการดแลไดรบขอมลท'เพยงพอ ไมมากหรอนอยเกนไปจะทาใหเกดการตอบสนองท'เหมาะสม มความไววางใจและมสมพนธภาพท'ดตอผดแล 4.2 การเขากนไดกบผปวย การท'ผดแลจะเขากนไดกบผรบการดแลยอมข�นอยกบความ คด ความรสกของผดแลขณะน�น ผดแลท'ไวตอความรสกของตนเอง จะย'งกระชบสมพนธภาพในการ

23

ดแล และทาใหปรบตวเขาหากนไดมากย'งข�น แตถาผดแลแอบซอนความรสกดานลบไวภายในใจ เชน ความรสกเบ'อหนาย กลว ความทอแท จะย'งเปนอปสรรคตอการสรางสมพนธภาพท'ไววางใจตอกน เพราะความรสกเหลาน�อาจถกถายทอดออกมาในรปแบบตางๆ เชน การทอดท�งผปวย 4.3 การมความรสกรวม เปนการเขาถงความรสกของผรบการดแล รบสมผสกบความ รสกภายในของผ ดแล เสมอนวาเปนความรสกของตน เพ'อจะไดรบรวาผท'อยในความดแลมความรสก ความตองการอยางไร จะไดเขาใจและใหการตอบสนองไดอยางเหมาะสม ท�งดานคาพด การแสดงออก การดแล 4.4 ความรสกอบอนใจ การดแลชวยเหลออยางอบอน ใหความรกระหวางผดแลและผรบการดแลจะชวยสรางสมพนธภาพท'ไววางใจระหวางกน ทาใหผรบการดแลเกดความรสกอบอน ม'นคง ปลอดภย และไวใจในผดแลวาสามารถดแลตนเองใหหายหรอบรรเทาจากอาการเจบปวยได ซ' งผดแลสามารถถายทอดความรสกอบอนไดโดยการแสดงภาษาและทางทาทาง 5. สงเสรมพฤตกรรมดานบวกและยอมรบการแสดงพฤตกรรมดานลบ เนนความสาคญของการแสดงความรสกท�งสองดานของผดแล การแสดงบทบาทพฤตกรรมของมนษยมศนยกลางอยท'อารมณ ความรสก ซ' งจะสงผลตอความคด การตดสนใจ และพฤตกรรมการแสดงออก ซ' งผดแลควรไดมโอกาสแสดงความรสกของตนเองออกมาท�งดานบวกและดานลบ แสดงออกดวยความจรงใจ และตองเปดใจกวางยอมรบตนเองได ซ' งจะทาใหผดแลยอมรบพฤตกรรมของผท'อยในการดแลท�งดานบวกและดานลบไดเชนกน 6. แกไขปญหาในการดแลอยางเปนระบบ ผดแลตองใหการดแลอยางเปนกระบวนการ โดยในการแกปญหาตวผดแลตองมความร และใชความรท'มท�งหมดในการดแล มไหวพรบ มความชานาญในการดแล และตองใชกระบวนการแกปญหาอยางสรางสรรค แกปญหาเปนระบบและตอเน'อง แตสามารถยดหยนและปรบเปล'ยนได 7. สงเสรมการสอนและการเรยนรระหวางบคคล ซ' งผดแลตองอยในบทบาทของผเรยนและผสอน เรยนรควบคกน เพ'อใหเกดการเรยนรระหวางกน

8. มการสนบสนนปกปอง และแกไขส'งแวดลอมดานกายภาพ จตใจ สงคม และจตวญญาณ เปนการใชการจดส'งแวดลอมเพ'อชวยเสรมสรางความสขสบายทางกาย ทางใจโดยจดส'งแวดลอมใหสะอาด สวยงาม ปลอดภย และมความเปนสวนตว ลดส'งรบกวนขณะใหการดแล โดยมงหวงเพ'อเสรมสรางความมคณคาในตนเอง มอตมโนทศนท'ด และจะตองใหความสาคญกบการดแลแบบองครวมท�งดานกาย จตใจ สงคม จตวญญาณ และวฒนธรรม 9. ตอบสนองความตองการของบคคลดวยความเตมใจ เปนปจจยสาคญสาหรบการชวยเหลอดแลกจวตรประจาวนของบคคล รวมถงการสงเสรมใหบคคลมการเจรญเตบโตและพฒนาการอยาง

24

เตมท' ซ' งความตองการของมนษยเปนแรงผลกดนทาใหเกดพฤตกรรมตางๆ ท'พยายามใหบรรลถงความตองการน�น ความตองการส'งตางๆ มความสมพนธและเก'ยวเน'องกนตลอด บคคลแตละคนมความตองการท'แตกตางกน ดงน�นการดแลจงตองแตกตางกนเพ'อตอบสนองความตองการน�น ซ' งส'งท'ผดแลควรปฏบตในการชวยเหลอเพ'อตอบสนองความตองการของผรบดแล ไดแก 9.1 การตอบสนองความตองการดานชวภาพ เพ'อใหบคคลดารงชวตอยได เชน การดแลเร'องอาหารและน�า อากาศในการหายใจ การขบถาย 9.2 การตอบสนองความตองการดานหนาท' เพ'อใหบคคลไดคงไวซ' งการปฏบตหนาท'ของรางกาย ซ' งอาจเปนความตองการทากจกรรมหรอไมทากจกรรม เชน การพกผอน การออกกาลงกาย 9.3 การตอบสนองความตองการดานจตสงคม เพ'อใหบคคลรวาตนเองมคณคา มศกด{ ศร โดยการดแลเม'อบคคลเกดความเครยด ความวตกกงวล 9.4 การตอบสนองความตองการภายในบคคลและระหวางบคคล เปนการชวยเหลอใหบคคลมพลงในตนเอง การพฒนาทางจตวญญาณ ตอบสนองเก'ยวกบความเช'อ ศาสนา ความศรทธาตอส'งศกด{ สทธ{ 10. การเสรมสรางพลงจตวญญาณในการดารงชวตอย เปนการคานงถงพลงในการมชวตอย และจตวญญาณของผปวย ซ' งเปนส'งท'แบงแยกและช� วดความเฉพาะของบคคลแตละคน ทาใหเกดความเขาใจบคคลไดมากข�น ซ' งนอกจากบคคลจะไดรบการดแลตรงตามความตองการแลว ยงเพ'มความเขาใจใหตวผดแล เพ'อสามารถดแลผปวยไดอยางมความสขท�งผดแลและผรบการดแล ในการดแลเดกออทสตก ผดแลตองใหการดแลแบบองครวม ครอบคลมท�งกาย จต สงคม และจตวญญาณ ซ' งวตสน (Watson, 1999) ไดกลาวไววาการท'บคคลจะมพฤตกรรมการดแลท'ดไดน�น บคคลน�นตองมองคประกอบของปจจยในการดแล 10 ประการ ดงท'ไดกลาวมา ซ' งในการดแลเดกออทสตกของผดแลน�น ข�นตอนแรกกอนท'จะทาการรกษาและชวยเหลอเดก คอผดแลตองยอมรบใหไดกอนวาลกของตนเปนเดกออทสตก เพราะถาครอบครวและผดแลยงปฏเสธวาลกไมไดเปนเดกออทสตก ผดแลจะมทศนคตท'ไมดตอลกท'เปนเดกออทสตก จะสงผลใหการดแลเดกไมประสบความสาเรจตามท'ควร (เพญแข, 2542) และผดแลตองมศรทธา มความเช'อม'นในศกยภาพของตนเองวาตนเองมความสามารถท'จะดแลใหเดกมพฒนาการท'ดข�นได อกท�งตองมความหวงในการท'จะดแลกระตนพฒนาการเดกดวย เม'อผดแลมศรทธา มความหวง และยอมรบพฤตกรรมเดกออทสตกไดท�งดานบวกและดานลบแลว จงเร'มทาการกระตนพฒนาการเดก ปรบพฤตกรรมท'ไมเหมาะสมใหเดกออทสตกอยางเปนระบบ เปนข�นตอน มแบบแผนท'ชดเจน ดงน�นผวจยจงเลอกปจจยในการดแลเดกออทสตกท'สาคญ 4 ประการ มาใชในงานวจยคร� งน� ไดแก

25

1. การมศรทธาและความหวง ความคาดหวงเปนส'งสาคญในการดแลเดกออทสตก เพราะการจะฝกใหเดกมพฒนาการท'ดข�นน�น ข�นอยกบความคาดหวงของผดแลดวย ถาหากผดแลมความคาดหวงวาเดกออทสตกจะตองมพฒนาการท'ดข�น ผดแลจะเกดพลงภายในใจ เกดแรงกระตน เกดความพยายามในการกระตนใหเดกมพฒนาการท'ดข�น แตถาหากผดแลมความคาดหวงต'า คดวาเดกมความสามารถจากด การกระตนเดกกจะเกดข� นนอยตามไปดวย ทาให เดกไมไดใชความสามารถของตนเองอยางเตมศกยภาพ (อมาพร, 2550) เพราะฉะน�นผดแลตองมความหวงวาเดกจะตองมพฒนาการท'ดข�นเม'อไดรบการฝก และตองเช'อม'นในตนเองวามความสามารถมากพอท'จะกระตนใหเดกมพฒนาการท'เหมาะสมได เช'อม'นในเดกออทสตกวาเดกมศกยภาพในการเรยนรระดบหน'ง ถาหากไดรบการฝกอยางถกตอง และสม'าเสมอเดกจะเกดการเรยนรจนมพฒนาการท'ดข�นได และการจะสรางศรทธาและความหวงในผดแลไดน�น ผดแลตองมแนวคดเชงบวก ตอเดกออทสตกดวย หรอจะตองมทศนคตท'ดตอเดกออทสตกจงจะทาใหเกดพฤตกรรมการดแลท'ถกตองเหมาะสม ดงเชนการศกษาของ จรวฒน (2551) เก'ยวกบปจจยทางจตสงคมในการทานายพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของมารดาเดกออทสตก จานวน 150 คน พบวามารดาเดกออทสตกท'มทศนคตท'ดตอเดกจะมพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกท'ดดวย ซ' งสอดคลองกบการศกษาของ พรพนน (2549) ท'ศกษาถงวธการพฒนาเจตคตของผปกครองในการดแลเดกออทสตก พบวา ผปกครองเดกท'ไดเขารวมกจกรรมมเจตคตในการดแลเดกมากข�นกวาเดม และยงพบวาความหวงมความสมพนธกบความพงพอใจในการดาเนนชวตของครอบครวท'มบตรออทสตกดวย (สน, 2547)

2. สงเสรมพฤตกรรมดานบวกและยอมรบการแสดงพฤตกรรมดานลบ ในเดกออทสตกแตละคนจะมการแสดงพฤตกรรมท�งดานบวก และดานลบ ผดแลเดกตองเรยนรถงพฤตกรรมเดกออทสตกท'ตนเองดแลวามพฤตกรรมใดท'ไมเหมาะสม จาเปนตองทาการปรบพฤตกรรม หรอมพฒนาการดานใดท'บกพรองตองสงเสรม ไมแสดงอาการโกรธ หรอโมโหเม'อเดกแสดงพฤตกรรมดานลบออกมา ตองพยายามคนหาวธการเพ'อปรบพฤตกรรมน�นๆของเดกออทสตก และถาหากเดกมการแสดงพฤตกรรมท'เหมาะสม ผดแลควรสงเสรมใหพฤตกรรมน�นคงอย หรอดย'งข�น

3. แกไขปญหาในการดแลอยางเปนระบบ การกระตนพฒนาการเดกออทสตก หรอการปรบพฤตกรรมเดกออทสตก ตองทาอยางตอเน'อง จรงจง สม'าเสมอ ทาอยางเปนข�นเปนตอน โดยเร'มจากกจกรรมท'งายๆ กอน เม'อเดกสามารถทาไดจงเพ'มกจกรรมท'มความยากมากข�น แตกจกรรมเดมกตองมการทบทวนอยเปนประจา เพ'อใหกจกรรมท'เดกทาไดแลวยงคงอย (อมาพร, 2550) ดงเชนการศกษาของปทมา (2546) เร'องการพฒนาพฤตกรรมทางสงคมของเดกออทสตกท'โรงพยาบาลมหาราชนครเชยงใหม โดยทาการสงเกตพฤตกรรมทางสงคมเดกท�งท'โรงพยาบาล และท'บานกอนใหกจกรรม และนามาวเคราะหเพ'อคนหาพฤตกรรมทางสงคมท'เปนปญหา จากน�นนาผลการ

26

วเคราะหท'ไดมากาหนดกจกรรมรวมกบเจาหนาท'ของโรงพยาบาล และผดแลเดก โดยกาหนดกจกรรมท'มความงาย ไปสกจกรรมท'มความยากมากข�น เม'อกาหนดกจกรรมไดแลว จงทาการฝกเดกท'โรงพยาบาล เปนระยะเวลา 2 สปดาห สปดาหละ 8 คร� ง นานคร� งละ 20 นาท และทาการฝกตอท'บานเปนระยะเวลา 2 สปดาหเชนกน โดยผวจยไดสอนวธการฝกใหผดแล เพ'อใหผดแลเปนคนฝกเดกท'บาน พบวา หลงเขารวมกจกรรมพฒนาพฤตกรรมทางสงคม เดกออทสตกเกดการเรยนร และมพฒนาการทางสงคมท'ดข�นท�งท'โรงพยาบาล และท'บาน

4. การสงเสรมการสอนและการเรยนรระหวางบคคล การสงเสรมการสอนและการเรยนรรวมกนระหวางผดแลเดกท'มประสบการณท'แตกตางกนหรอมประสบการณท'ใกลเคยงกนจะชวยใหผดแลมการแลกเปล'ยนความร ทกษะและประสบการณในการดแลเดกรวมกน ทาใหเกดความเขาใจ เหนอกเหนใจซ'งกนและกน มการพฒนาสมพนธภาพ การชวยเหลอท'ไววางใจซ' งกนและกน ซ' งจะทาใหผดแลสามารถยอมรบพฤตกรรมของเดกไดมากข�น และมพฤตกรรมการดแลเดกท'เหมาะสมข�นได (ภทราภรณ, 2545)

สวนปจจยการดแลอก 6 ประการท'ผวจยไมไดนามาใชในการวจยคร� งน� เน'องจากปจจยดงกลาว เปนปจจยท'เก'ยวของกบคณลกษณะของผดแล ซ' งหากสามารถสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ'อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกโดยใชองคประกอบของปจจยการดแลท�ง 4 ประการท'กลาวมาแลวขางตนประสบความสาเรจ กจะสงผลใหผดแลมการพฒนาองคประกอบของปจจยในการดแลอก 6 ประการได

การดแลเดกออทสตกของศนยการศกษาพเศษประจาจงหวดนครศรธรรมราช

ศนยการศกษาพเศษประจาจงหวดนครศรธรรมราช กอต�งข�นเม'อวนท' 29 เมษายน 2545 โดยต�งสานกงานช'วคราวอยในโรงเรยนกลยาณศรธรรมราช จงหวดนครศรธรรมราช จนกระท'งถงวนท' 1 กรกฎาคม 2548 ศนยการศกษาพเศษ จงไดยายสานกงานมาต�งท'เลขท' 132 หมท' 3 ตาบลนาสาร อาเภอพระพรหม จงหวดนครศรธรรมราช จนถงปจจบน ซ' งศนยการศกษาพเศษมหนาท'รบผดชอบดแลเดกพเศษ ครอบคลมทกอาเภอในจงหวดนครศรธรรมราช และมเดกพเศษในความรบผดชอบทกประเภท บทบาทหนาท'หลกของศนยการศกษาพเศษ มดงน�

1. การจดการศกษา ในลกษณะศนยบรการชวยเหลอระยะแรกเร'ม และบรการเฉพาะครอบครว 2. วางแผน กาหนดนโยบายและแผนงานการจดการศกษาเพ'อเดกพเศษ ใหสอดคลองกบ

นโยบายและแผนงานจดการศกษาเพ'อเดกพเศษแหงชาต และนานโยบายระดบชาตไปสการปฏบต

27

3. จดทา สงเสรม และประสานงาน การจดทาโปรแกรมการศกษาเฉพาะบคคล (Individualized Education Program: IEP) ใหแกเดกพเศษและแผนบรการเฉพาะครอบครว (Individualized Family Service Plans: IFSP)

4. จดระบบสงตอเดกพเศษ ประสานงาน กากบดแลการจดการศกษา เพ'อเดกพเศษในจงหวดท'รบผดชอบ

5. จดระบบสนบสนนการเรยนการสอน จดส'อ ส'งอานวยความสะดวก บรการ และความชวยเหลออ'นทางการศกษา รวมถงการจดครเดนสอนแกเดกพเศษและสถานศกษา

6. เปนศนยขอมลสารสนเทศดานการศกษาเดกพเศษระดบจงหวด ระดบเขตพ�นท'การศกษา 7. ประสานงานดานการจดการเรยนการสอนเพ'อเดกพเศษกบหนวยงานท'เก'ยวของ 8. จดทาและจดสรรงบประมาณสนบสนนการจดการศกษาเพ'อเดกพเศษ 9. จดทารายงานการจดการเรยนการสอนเพ'อเดกพเศษในจงหวดและเขตพ�นท'การศกษา 10. จดการศกษานอกระบบ และตามอธยาศย เพ'อเดกพเศษในจงหวดและเขตพ�นท'การ ศกษา 11. จดการศกษาใหเดกเจบปวยเร�อรงในโรงพยาบาลในจงหวด 12. ปฏบตหนาท'อ'นตามท'ไดรบมอบหมาย

การใหบรการของศนยการศกษาพเศษประจาจงหวดนครศรธรรมราช ใหบรการทกวนจนทร ถงวนศกร เวลา 8.00 น.-16.00 น. รบเดกพเศษทกประเภท เพ'อเตรยมความพรอมในการเขาโรงเรยนเรยนรวม หรอเพ'อการดารงชวตในสงคม เดกพเศษท'มจานวนมากท'สดในศนยการศกษาพเศษ ไดแก เดกออทสตก มจานวน 205 คน ซ' งแบงเปน 4 ระดบช�นเรยน โดยใชเกณฑตามระดบพฒนาการของเดกออทสตก ซ' งช�นเรยนท' 1 เดกมระดบพฒนาการท'ยงชวยเหลอตวเองไดนอย มพฤตกรรมไมเหมาะสมท'รนแรง จนถงระดบช� นเรยนท' 4 เดกออทสตกมระดบพฒนาการท'ชวยเหลอตวเองไดตามวย มพฤตกรรมท'ไมเหมาะสมเลกนอย ในแตละช�นเรยนมครการศกษาพเศษทาหนาท'ดแล ฝกกระตนพฒนาการเดกออทสตกประจา 2 คน

การสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกของศนยการศกษาพเศษ จดทาภายใตแผน การศกษาเฉพาะบคคล โดยมการประชม แลกเปล'ยนขอมล ความคดเหน และวางแผนรวมกนระหวางครของศนยการศกษาพเศษ ผดแลเดกออทสตก และผท'มสวนเก'ยวของ เพ'อรวบรวมขอมลเก'ยวกบพฒนาการของเดก พฤตกรรมท'ไมเหมาะสมของเดกออทสตกอยางละเอยด เพ'อนามาวางแผนการสอน การกระตนพฒนาการ และการปรบพฤตกรรมเดกออทสตกใหเหมาะสมสาหรบเดกแตละราย โดยเม'อเดกมารบบรการท'ศนยการศกษาพเศษ ครการศกษาพเศษจะทาหนาท'ในการดแลกระตนพฒนาการและปรบพฤตกรรมใหเดก เม'อเดกกลบบาน ผดแลเดกกจะตองทาการกระตนพฒนาการเดกตอเน'องจากท'เดกไดรบจากศนยการศกษาพเศษ แตในทางปฏบตผดแลเดกยงไมเหนความสาคญ

28

ของการกระตนพฒนาการเดกออทสตกอยางตอเน'อง เม'อรวมวางแผนจดทาแผนการศกษาเฉพาะบคคลสาหรบเดกออทสตกแลว จงไมไดทาการกระตนพฒนาการเดกตอท'บาน ทาใหเดกออทสตกไดรบการกระตนพฒนาการเฉพาะท'ศนยการศกษาพเศษเพยงอยางเดยว ทาใหตองใชระยะเวลานานมากข� นในการกระตนพฒนาการเดกออทสตกใหเหมาะสม (อบลรตน นานาผล, สมภาษณ, 23 พฤศจกายน 2552)

พฒนาการทางสงคมของเดกออทสตก

พฒนาการทางสงคมของเดกออทสตก ซ' งเปนบคลกภาพประจาตวของเดกกลมน� แบงไดเปน 3 ประเภท (ศรเรอน, 2548) คอ 1. กลมแยกตว (aloof child) ลกษณะของเดกกลมน� จะแยกตวเอง ไมชอบอยใกลคน อาจเขาหาคนไมใชเพ'อความอบอนทางใจ แตเพยงเพ'อใหตอบสนองความตองการทางรางกายของตนเอง ในเดกกลมน� การไดอยคนเดยวเปนชวงเวลาท'เดกมความรสกผอนคลาย ย'งพบคนมากจะย'งเครยด โดยเฉพาะการพบคนแปลกหนา (ลอรนา, 2527) ถาเดกไดรบการฝกต�งแตเลกๆ เดกจะพอเขาหาคนอ'นไดบาง แตความตองการอยคนเดยวกยงมอยอยางเดนชด ในเดกกลมน� อาการแสดงของภาวะออทสซมมกชดเจน ไมมภาษาส'อสาร ไมมปฏกรยาตอบโตกลบกบพอแม ผเล� ยงด บางคร� งยงปฏเสธตอส' งท'ผเล� ยงดเสนอให ไมทาตามคาส'ง หรออาจถกเดกทบต เม'อโตเปนวยรนพฤตกรรมกาวราว รองเสยงดง เร'อยเป' อย หมนตว กยงพบไดบอย ทาใหมปญหาในการคบเพ'อน และการทางาน แตเดกกยงสามารถมทกษะในการทางานไดพอควร โดยลกษณะงานท'ทาตองเขาไดกบความสนใจของเขา 2. กลมยอมตาม (passive child) เดกมทาทยอมใหคนอ'นเขาหา โอบกอด สามารถรวมกจกรรมท'มคนคอยควบคมได เชน เลนเกม รองเพลง เลนสมมตตามคาส'งได เดกกลมน�สามารถอยรวมกบคนอ'นไดดกวาทกกลม สามารถเลยนแบบไดท� งภาษาพดและทาทาง แตมกไมเขาใจความหมายของคาพดหรอการกระทาท'ลอกเลยนแบบมา มสมพนธภาพกบบคคลอ'นดกวากลมแยกตว เดกในกลมน�ผเล�ยงดจะรสกช'นชมและสามารถจดการกบพฤตกรรมเดกไดดกวากลมแยกตว เม'อเดกโตข�นสามารถประกอบอาชพและอยอยางอสระได ถงแมวาจะมจานวนนอยกตาม แตกมโอกาสประสบความสาเรจมากกวาทกกลม

3. กลมเขาหาคน (active child) เปนกลมท'จดการไดยากท'สด วธการเขาหาคนมกใชการถามซ� าๆ พดซ� าๆ บางคร� งย'งตอบย'งถามซ� าๆ จนคนตอบรสกเบ'อหนาย บางคร� งเขามาคลอเคลย และมกเกนเลยเปนลกษณะกาวราว กอความราคาญ ลกษณะภายนอกของเดกกลมน� ดเหมอนเขาชอบเขาหาคน แตการเขาหาคนไมใชเปนความตองการคลอเคลยท'คน แตเขามาเพ'อดส'งท'เขาสนใจโดยไม

29

สนใจความคด ความรสกของคนท'เขาเขาหา เฝาถามซ� าๆโดยไมสนใจคาตอบ (ศรเรอน, 2548) เดกกลมน�มกสงเกตพบอาการเม'อเขาเรยนในโรงเรยน เดกกลมน� จะมทกษะทางสงคมดกวากลมแยกตว แตกไมคอยประสบความสาเรจในการดาเนนชวตเน'องจากมพฤตกรรมรบกวนผอ'น

การสงเสรมพฒนาการทางสงคมของเดกออทสตก

เดกออทสตกเปนเดกท'ชอบอยในโลกของตวเอง ชอบแยกตวเลนคนเดยว พดคนเดยว ไมสนใจผอ'น ไมตอบสนองตอผอ'น การสงเสรมพฒนาการทางสงคมจะเปนส'งท'ชวยใหเดกออกมาจากโลกของตวเอง สามารถอยรวมกบคนอ'นได เม'อเดกออกมาจากโลกของตวเองได เดกจะเกดการเรยนรส'งตางๆ ไดงายข�น สามารถพฒนาตนเองตามศกยภาพท'มอยจนใกลเคยงเดกปกตไดมากท'สด ซ' งในการฝกกระตนพฒนาการเดกน�น ผฝกเดกตองทาความเขาใจปจจยท'เก'ยวกบการฝกกระตนพฒนาการและการเรยนรของเดก ซ' งแบงเปน 4 ดานดงน�

1. ดานตวเดกออทสตก ในการฝกเดกไมควรมงแตการแกปญหาหรอแกไขขอบกพรองของเดกอยางเดยว ตองมการพฒนาความสามารถท'เดกมอยดวย คอ ตองเนนจดแขงของเดก และตองสอนในส'งท'เดกสนใจ โดยนาส'งท'เดกสนใจมาเปนส'อในการสอนจะชวยทาใหเดกเรยนรไดเรวข�น เชน ถาเดกชอบเลนรถยนต อาจนารถคนเลกๆ มาสอนเดกนบเลข หรอนาภาพรถมาสอนเดกระบายส (สาวตร, 2549) และในการสอนตองคานงถงวย และพฒนาการของเดก โดยเลอกกจกรรมท'เหมาะสมกบวย และพฒนาการ และตองต�งเปาหมายในการฝกใหมพฒนาการท'ใกลเคยงกบเดกปกตมากท'สด ไมฝกกจกรรมท'ต 'ากวาอายเพราะคดวาเดกบกพรองแลวจะทาไมได (สาวตร, 2549; อมาพร, 2550)

2. ดานผฝก เปนบคคลท'มความสาคญตอเดก เพราะเปนผท'ทาใหเดกมพฒนาการท'ดข�น มพฤตกรรมท'เหมาะสมข�น ดงน�นส'งท'ผฝกควรรคอ

2.1 การเขาใจโลกของเดก ในการหาวธการกระตนใหเดกมพฒนาการท'ดข�นน�น ตองเขาใจความรสกนกคดของเดกกอน เพราะเดกออทสตกมการรบร การเขาใจ และการมองโลกท'แตกตางไปจากเดกปกต เม'อเขาใจโลกของเดกแลว จะทาใหผดแลเกดความรสกทางบวกกบเดก และสามารถถายทอดความรสกน� สเดกไดดวย (อมาพร, 2550)

2.2 สรางสมพนธภาพใหเดกรสกไววางใจผฝก รสกปลอดภยเม'ออยดวย ทาใหเดกรสกสนก ผอนคลาย มความสขเม'อฝก ทาใหเดกอยากเขาหาผฝก อยากส'อสารดวย ซ' งจะงายตอการฝกตอไป

30

2.3 มความคาดหวง เพราะความสามารถในการเรยนรของเดกข�นอยกบความคาดหวงของผดแลเดกดวย ถาผดแลคาดหวงต'ากจะไมพยายามกระตนเดกใหมการพฒนาไปขางหนา เพราะคดวาเดกทาไมได ยากเกนไปสาหรบเดก แตถาหากผ ดแลคาดหวงมากเกนไป เดกจะเกดความเครยด ความกงวลกบส'งท'ผดแลสอน ผดแลจงควรมความคาดหวงท'เหมาะสมกบระดบอาย และพฒนาการเดก (อมาพร, 2550)

2.4 การชวยเหลอใหเดกพฒนาไปไดดน�นตองอาศยความรวมมอประสานงานกนจากหลายฝายท�งพอแม ผดแล แพทย พยาบาล และครการศกษาพเศษ เพราะเดกแตละคนจะมปญหาหลายดาน การรวมมอกนดแลจะทาใหเดกมการพฒนาไปทกดาน (ศรเรอน, 2548)

3. ดานส'งแวดลอม ควรจดสภาพแวดลอมท'บานใหเปนระเบยบเรยบรอย เพราะการท'บาน เรอนไมเรยบรอย ขาวของวางไมเปนระเบยบ จะทาใหเดกไมรวาของส'งไหนตองจดเกบท'ใด รวมท�งจดกจวตรประจาวนของเดกใหเปนเวลาท'แนนอน เพราะกจวตรประจาวนท'ไมเปนเวลาชดเจนวาเวลาไหนเดกตองทาอะไรบาง จะทาใหเดกสบสน ไมรวาควรทาอะไร อยางไร การเรยนรของเดกกจะหยดชะงกไปหรอไปไดชากวาท'ควรจะเปน และในการฝกเดกควรจดหองท'มความเหมาะสม ไมมส'งเรามากเกนไป เพ'อชวยใหเดกมสมาธ รสกผอนคลาย การมส'งเรามากเกนไปจะทาใหเดกวอกแวกไมมสมาธ การเรยนรของเดกจะลดลง (เพญแข และธรารตน, 2545)

4. ดานกจกรรม ในการเลอกกจกรรมสาหรบฝกเดกควรจดใหเหมาะสมกบเดกแตละคน เพราะเดกแตละคนจะมความสามารถ มจดออน จดแขง และการเรยนรท'แตกตางกน และในการฝกตองมแผนในการฝกท'ชดเจนวาจะฝกพฤตกรรมดานใดบาง โดยจดเรยงลาดบส'งท'จะฝกจากงายไปยาก (สาวตร, 2549) ตองต�งเปาหมายในการฝกท'เปนรปธรรม หากเปนนามธรรมไปเดกจะนกไมออก และอาจไมทาตามคาส'งได ดงน�นตองบอกเดกใหเขาใจวาเม'อเขาทาตามคาส'งสาเรจ เขาจะไดส' งใด (กลมงานการพยาบาล โรงพยาบาลราชานกล, 2545) และเม'อเดกทาส' งท'ด ถกตองและเหมาะสม ควรใหแรงเสรมเปนรางวล (เพญแข และธรารตน, 2545; สาวตร, 2549) การฝกใหเดกเกดการเรยนรมหลกการในการใชกจกรรมดงน�

4.1 สอนใหเดกเรยนรจากของจรง กจกรรมท'สอนแลวทาใหเดกเรยนรไดดควรสอนโดยใชสถานการณจรง เชน การสอนอาบน�า ควรสอนเวลาท'เดกอาบน� า การสอนใชชอน ควรสอนเวลาท'รบประทานอาหารจรง ดงเชน การศกษาของเสาวภา (2550) ท'ศกษาการสอนทกษะในการรอคอยของเดกออทสตก โดยใชเร' องราวทางสงคมและสอนโดยสถานการณจรง พบวาเดกออทสตกมทกษะในการรอคอยท'ดข�น สามารถเขาควซ�อของได รอควเพ'อจะเลนตอจากเพ'อนได และจากการศกษาของพวงเพชร (2546) ท'สอนทกษะทางสงคมเดกออทสตกดวยเร'องราวทางสงคม และใชสถานการณจรง พบวา เดกมทกษะทางสงคมดข�น สามารถรบรอารมณของผอ'นไดข�น

31

4.2 เรยนรจากภาพ เดกออทสตกเรยนรทางสายตาไดดกวาการฟง การใชสญลกษณหรอรปภาพในการสอนจะชวยทาใหเดกเขาใจคาส'งไดงายข�น โดยไมตองใชคาพดยาวๆ เพราะการใชคาส'งท'ยาวจะทาใหเดกสบสนและทาตามคาส'งไดไมถกตอง ดงเชน การศกษาของอาพร (2550) ท'ใชชดการเรยนรดวยกลวธรบรผานการมองในการพฒนาทกษะทางสงคมของนกเรยนออทสตก โดยใชบตรภาพจาลองสถานการณ เพ'อแสดงการขอบคณ การขอโทษ พบวาหลงเดกออทสตกเขารวมกจกรรม เดกมพฒนาการทางสงคมในดานการกลาวขอบคณ และขอโทษดข� น และจากการศกษาของจระพร (2551) ท'ใชรปภาพในการสอนส'อความหมายของเดกออทสตก พบวา เดกออทสตกสามารถแลกภาพเพ'อบอกความตองการงายๆได สามารถทางานตามลาดบข�นตอนไดมากข�น และจดจากจกรรมท'ทาได

4.3 เรยนรจากการเลยนแบบ การสอนโดยการทาใหดเปนตวอยาง แลวใหเดกเลยน แบบ เดกจะสามารถเรยนรกจกรรมน�นไดเรวข�น เชน การใหของเดกแลวใหเดกกลาวขอบคณ อาจใหพ'หรอนองทาใหด โดยผฝกใหของพ'เดก แลวพ'เดกกลาวขอบคณ เม'อใหของเดก ใหเดกกลาวขอบคณดวย

4.4 ฝกซ� าๆ การฝกส'งใหมสาหรบเดกออทสตกตองฝกบอยๆ ซ� าๆ เพ'อใหเดกไดมเวลาคนเคยกบส'งใหมท'ตองเรยนร เพราะเดกจะเรยนรไดชา วนน� เดกอาจทาได แตถาไมฝกตอ วนตอมาเดกกอาจจะลมได และการฝกเดกตองทาอยางตอเน'อง คอตองทาไปนานสกระยะหน'งจนกวาเดกจะทาส'งน�นไดด ถงแมเดกจะทาไดแลวกยงตองฝกตออยางสม'าเสมอ เพ'อใหความสามารถน�นอยคงทน และถาหากฝกแลวเดกทาไมได กตองพยายามฝกตอไปเร'อยๆ เพราะการฝกแตละอยางสาหรบเดกออทสตกตองใชระยะเวลานาน และตองฝกอยางเขมขน จรงจงโดยการฝกแบบตวตอตว ผฝกตองมความต�งใจในการฝก ไมใชนาเดกมาทากจกรรม แลวผฝกปลอยใหเดกทาไปเร'อยๆ โดยผฝกน'งคอยรอเวลาวาเม'อเดกไมสนใจแลวกเลก ผฝกตองคอยกระตนเม'อเดกวอกแวก หรอไมสนใจกจกรรมน�น ตองจรงจงกบการฝกน�นๆ (สาวตร, 2549)

ปจจยท.เก.ยวของกบพฤตกรรมการดแลเพ.อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก

ปจจยท'มความสาคญและมอทธพลตอพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแล คอ

ลกษณะสวนบคคล ซ' งการท'บคคลจะมพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกไดดน�นข�นอยกบลกษณะสวนบคคลตางๆ ท�งดานตวผดแล ดานตวเดกออทสตก และดานส'งแวดลอม ดงน�

32

1. ปจจยดานผดแล 1.1 อาย เปนปจจยท'สามารถกาหนดพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกได โดยท'วไป

บคคลเม'อมอายมากข�นจะมวฒภาวะเพ'มมากข�นดวย จงทาใหมการตดสนใจหาทางเลอกเพ'อการดแลสขภาพไดดข�น รวมท�งยงมความรบผดชอบตอการดแลตนเองและบคคลท'อยในความดแลมากข�นดวย จนกระท'งเขาสวยสงอายความสามารถในการดแลตนเองดานสขภาพจงลดลง ดงน�นอายของผดแลจงมความสมพนธกบพฤตกรรมการดแลเดก ดงเชน การศกษาของมาศมณ (2546) ท'ศกษาเก'ยวกบปจจยท'เก'ยวของในการรกษาเดกโรคสมาธส�น พบวาอายของผดแลเดกเปนปจจยท'มผลตอความรวมมอในการดแลเร'องการใชยาของเดกสมาธส� น โดยผดแลเดกท'มอายมากกวาจะใหความรวมมอในการดแลเร'องการใหยาแกเดกมากกวาผดแลท'มอายนอย

1.2 เพศ เปนปจจยท'มความสาคญตอการเล�ยงดเดก ซ' งในวฒนธรรมไทยเพศหญง หรอมารดาเดกมบทบาทในการเล� ยงดบตรมากกวาเพศชาย เน'องจากเพศชายมกตองทางานเพ'อหารายไดมาเล� ยงครอบครว ภาระการดแลบตรจงตกเปนของเพศหญงเปนสวนใหญ จงทาใหเพศหญงมพฤตกรรมการดแลบตรท'สงกวาเพศชาย และมการปรบตวในการเล�ยงดบตรไดดกวา (โกศลจต, 2548)

1.3 ระดบการศกษา ระดบการศกษาของผดแลเปนปจจยท'เก'ยวของกบระดบความร การแสวงหาความรและขอมลในการดแลแดก จงเปนปจจยท'มความสมพนธกบพฤตกรรมการดแลเดก ซ' งผดแลเดกท'มระดบการศกษาสง จะมการเรยนรท'ด และสามารถแสวงหาความชวยเหลอ แสวงหาขอมลในการดแลเดกไดมากกวาผท'มระดบการศกษาต'า เม'อมความร มขอมลในการดแลเดก ทาใหมการปรบตวในการดแลเดกไดด สงผลใหมพฤตกรรมในการดแลเดกดข�นดวย (โกศลจต, 2548; วนาลกษณ, 2547)

1.4 รายได เปนปจจยท'มผลตอการดแลเดกในดานการแสวงหาแหลงประโยชนท'จาเปนในการดแลเดก ซ' งผดแลท'มฐานะทางเศรษฐกจดจะสามารถหาแหลงรกษาท'ดกวาใหเดกได มภาระในการดแลเดกนอยกวาผดแลท'มรายไดต 'า (อรทย, 2545) แตรายไดอาจไมไดเปนตวช� วาผดแลจะมพฤตกรรมการดแลเดกท' ดได เพราะในบางการศกษาพบวารายไดของครอบครวไมมความสมพนธกบความสามารถในการดแลเดก (สกาวรตน, 2538 อางตาม สนธยา, 2550)

1.5 ระยะเวลาในการดแลเดกออทสตก ระยะเวลาในการดแลเดกเก'ยวของกบประสบการณ ทกษะ และความรในการดแลเดก พบวาผดแลท'ดแลเดกออทสตกมาเปนระยะเวลานาน จะมประสบการณในการดแลเดกมากข�น มความสามารถในการปรบตวกบพฤตกรรมตางๆ ของเดกไดด และสามารถใหการดแลเดกโดยไมรสกวาเปนภาระเพ'ม (วนาลกษณ, 2547; อรทย, 2545)

33

นอกจากปจจยพ�นฐานตางๆท'กลาวมา ยงพบวาปจจยทางดานจตสงคม เชน ทศนคตของผดแล สขภาพจตของผดแลกมสวนเก'ยวของกบพฤตกรรมการดแลเดกออทสตก ดงเชนการศกษาวจยของจรวฒน (2551) พบวาทศนคตของมารดามความสมพนธกบพฤตกรรมการดแลบตรออทสตก โดยมารดาเดกออทสตกท'มทศนคตท'ดตอเดก จะมพฤตกรรมการดแลเดกท'ดดวย และการศกษาของอชยา (2545) ท'ศกษาเร'องสขภาพจตและความสามารถในการดแลบคคลท'ตองพ'งพาของมารดาเดกออทสตก พบวา สขภาพจตของมารดามความสมพนธทางบวกกบความสามารถในการดแลเดก กลาวคอ มารดาท'มสขภาพจตดมความสามารถในการดแลเดกออทสตกสงดวย

2. ปจจยดานตวเดกออทสตก 2.1 อาย อายเดกสมพนธกบระยะเวลาของการเปนโรคออทสซมของเดก เดกออทสตก

สวนใหญมอาการต� งแตอายนอยๆ แตพอแมมกสงเกตไมเหนเน'องจากเดกมพฒนาการดานกลามเน�อปกต เม'ออายปคร' งถงสองป จงสงเกตเหนวาเดกมปญหาเร'องพดชากวาเดกท'วไป หรอมพฒนาการทางสงคมบกพรอง (อมาพร, 2550) แตพอแมบางคนยงไมไดพาเดกพบแพทยเพราะคดวาลกเปนเดกพดชา จงปลอยใหระยะเวลาการคนพบโรคออทสซมของลกนานข�น ซ' งย'งการคนพบโรคชา กจะทาใหรบการบาบดรกษาท'ชาออกไปดวย เปนการเสยโอกาสท'ดสาหรบลก เพราะการกระตนพฒนาการเดก ย'งเร'มเรวเทาไหร โอกาสท'เดกออทสตกจะมพฒนาการใกลเคยงเดกปกตย'งมากเทาน�น (ศรเรอน, 2548)

2.2 เพศ พบวาเดกหญงท'เปนออทสตกมกมอาการท'รนแรงกวาเดกชาย มระดบเชาวปญญาต'ากวา และมคล'นสมองท'ผดปกตมากกวา (อมาพร, 2550)

2.3 ระดบความรนแรงของโรค ความรนแรงของโรคออทสซมในเดกแบงตามอาการของโรคได 3 ระดบ (อมาพร, 2550) คอ

2.3.1 รนแรงนอย เดกมกมสตปญญาด มพฒนาการดานภาษาพอใช สามารถเรยนรวมกบเดกปกตได บางรายสามารถเรยนจนจบระดบสงๆ ได

2.3.2 รนแรงปานกลาง เดกจะมพฒนาการทางสงคม และภาษาท'จากด เรยนหนงสอรวมกบเดกปกตไดระดบหน' ง แตเม'อเรยนสงข�นมกปรบตวเขากบคนอ'นไมได สามารถชวยเหลอตวเองไดดพอควร

2.3.3 รนแรงมาก เดกกลมน� มภาวะปญญาออนรวมดวย พฒนาการดานภาษาและสงคมบกพรองรนแรง ชวยเหลอตวเองไมได และตองมผดแลไปตลอดชวต เดกกลมน�พบไดนอย ดงน�นระดบความรนแรงของโรคจงมผลตอการเรยนรของเดก และการกระตนพฒนาการเดก ท�งน� ยงสงผลตอมาถงพฤตกรรมการดแลเดกของผดแลดวย เพราะเม'อเดกมอาการของโรครนแรง มพฤตกรรมท'ผดปกตหลายอยาง ทาใหผดแลตองจดการกบพฤตกรรมท'ผดปกตเดกหลาย

34

อยาง อาจเกดอปสรรคในการดแล ย'งเดกมอาการผดปกตมากเทาใด อปสรรคในการดแลกย'งมากเทาน�น ทาใหผดแลมการปรบตวท'ไมเหมาะสมได (ภทราภรณ และคนงนจ, 2547)

3. ปจจยดานส'งแวดลอม ปจจยดานส'งแวดลอมท'เก'ยวของกบการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเดกของผดแล ไดแก

3.1 ครอบครว การท'จะทาใหการดแล บาบดรกษาเดกเกดประสทธผลสงสด ครอบครวจาเปนตองมสวนรวมในการดแลเดก เพราะครอบครวถอเปนสถาบนหลกในการดแลเดก (ศนยพฒนาหลกสตร กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ, 2543) ซ' งในระยะแรกท'ครอบครวรบรวาลกเปนเดกออทสตก มกรสกผดหวง เสยใจ ปรบตวใหยอมรบสภาพเดกไมได สงผลตอความรวมมอในการบาบดรกษา ดงน�นถาหากครอบครวยอมรบและเขาใจในตวเดก และสามารถปรบตวได จะทาใหการดแลเดกมประสทธภาพมากข�น (โกศลจต, 2548)

3.2 โรงเรยน โรงเรยนเปนสถานใหการศกษาแกเดก ซ' งในการใหการศกษาแกเดกออทสตก ตองมการเตรยมความพรอมทางดานพฒนาการทางสงคม ดานภาษา และพฤตกรรมเดกกอน เดกจงสามารถเรยนรวมกบเดกปกตได โดยการกระตนพฒนาการ การปรบพฤตกรรมท'ศนยการศกษาพเศษ หรอโรงเรยนเตรยมความพรอมสาหรบเดกพเศษโดยเฉพาะ แตการเรยนรวมกบเดกปกตกจะตองมแผนการสอนเฉพาะสาหรบเดกออทสตกดวย เพราะเดกพเศษกลมน� ไมสามารถเรยนรวมกบเดกปกตไดทกรายวชา (ศนยพฒนาหลกสตร กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ, 2543)

3.3 โรงพยาบาล เปนสถานท'แหงแรกในการใหการรกษา บาบดพฤตกรรมสาหรบเดกออทสตก โดยท'วไปพอ แม ผดแลเดกมกทราบวาลกเปนเดกออทสตก จากการพาเดกมาพบแพทย (อมาพร, 2550) เม'อทราบการวนจฉยจากแพทยแลว ผดแลเดกควรเร'มตนการรกษาเดกออทสตก อยางรวดเรว เพราะย'งเดกออทสตกไดรบการรกษา การกระตนพฒนาการเรวเทาไหร เดกออทสตกกจะมพฒนาการท'ใกลเคยงเดกปกตไดมากเทาน�น กระบวนการสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก

วธการทาใหผดแลเดกออทสตกมความร มทกษะ มความสามารถในการสงเสรมพฒนาการ

ทางสงคมใหเดกออทสตกน�น มกระบวนการ หรอวธการแตกตางกนออกไป เชน 1. จดกจกรรมฝกอบรม (training program) เปนกระบวนการพฒนาบคคลใหมความร

ทกษะ และเจตคตท'ด เพ'อใหสามารถปฏบตงานไดตามวตถประสงคของการฝกอบรม ซ' งตองอาศยเทคนคการอบรมท'แตกตางกนตามลกษณะปญหา ประสบการณของผรบการอบรม ในการดแลเดกออทสตกไดมผศกษาวจยถงพฤตกรรมการดแลเดกโดยใชกจกรรมการฝกอบรม โดยอบรมใหความร

35

เร'องโรคออทสซม การดแลรกษา และอบรมทกษะในการดแลเดกออทสตก พบวาหลงการฝกอบรมผดแลเดกออทสตกมความรเร'องโรค มทกษะในการดแลเดกออทสตก และมพฤตกรรมในการดแลเดกออทสตกสงข�น (กรวรรณ, 2550 )

2. การเรยนรแบบมสวนรวม (participatory learning) เปนการจดการเรยนรท'เนนผเรยนเปนศนยกลาง ใชกระบวนการคดอยางมเหตผล และสรางสรรค เพ'อกระตนใหเกดการรบร ผนากลมหรอวทยากรเปนผอานวยความสะดวกตอการเรยนรมากกวาการถายทอดความร เพราะแนวคดการเรยนรแบบมสวนรวมเช'อวา การเรยนรของคนเปนกระบวนการสรางความรดวยตวผเรยนเอง ซ' งในการจดกจกรรมท'เนนการเรยนรแบบมสวนรวม มองคประกอบ 4 ประการดวยกน (รจา, 2547) คอ

2.1 การนาประสบการณหรอความรเดมมาพฒนาเปนความรใหม (experience) ผนากลมชวยใหผเรยนนาประสบการณเดมท'มมาพฒนาเปนองคความร โดยรวบรวมจากประสบการณเดม ความคด ความรสกของผเรยน

2.2 การสะทอนความคดและเสวนา (reflection and discussion) เปนข�นตอนท'ผนากลมชวยใหสมาชกไดมโอกาสแลกเปล'ยนความคดเหน แลกเปล'ยนขอมล เรยนรซ' งกนและกน ในข�นตอนน�สมาชกกลมจะตองมปฏสมพนธกนอยางมาก

2.3 การสรางความเขาใจ และเกดความคดรวบยอด (understanding and conceptualization) เปนข�นตอนท'ชวยสรปความคดรวบยอด ซ' งอาจเกดจากการท'สมาชกเปนฝายรเร'ม แลวผนากลมเปนผเสรม หรออาจเกดจากผนากลมเปนผเร' มแลวสมาชกเปนผดาเนนการตอจนกจกรรม หรอความคดน�นสมบรณ

2.4 การทดลองหรอการประยกตแนวคด (experiment/application) ในข�นตอนน� เปนการนาความรใหมท'ไดจากการทากลมไปประยกตใชในสถานการณจรง จนมแนวทางปฏบตของตนเอง

3. กระบวนการกลม (group process) เปนส'งท'ชวยใหสมาชกในกลมไดมปฏสมพนธกน ไดพบปะกน มโอกาสแลกเปล'ยนรเรยนประสบการณระหวางกน และไดพฒนาดานทศนคต คานยม พฤตกรรม ซ' งจะนาไปสการปฏบตจรง นอกจากน� กระบวนการกลมยงทาใหสมาชกมความเหนอกเหนใจผอ'น รจกทางานรวมกบผอ'น ยอมรบในปญหา ขอบกพรองของตนเอง และพรอมท'จะแกไขดวยเหตผล

4. กจกรรมกลม (group-based) เปนกระบวนการท'บคคลรวมกลมกนเพ'อทากจกรรมโดยมจดมงหมายเดยวกน ท'จะชวยใหสมาชกมความเขาใจในกจกรรมน�น และทาใหสมาชกไดเรยนรตวเอง เกดการเปล'ยนแปลง ปรบปรงพฤตกรรมใหดข�น ซ' งเกดจากประสบการณท'ไดจากการทากจกรรมกลม

36

ในการศกษาวจยคร� งน� ผวจยไดเลอกใชวธการทากลมแบบการใชกจกรรมกลมเพ'อใหผดแลเดกออทสตกไดรวมกลมกนเพ'อรบรขอมลเก'ยวกบโรคออทสซม แนวทางการรกษา ฝกทากจกรรมการสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก และการปรบพฤตกรรมท'ไมเหมาะสมของเดกออทสตก นอกจากน� ในการทากจกรรมกลมยงทาใหผ ดแลไดแลกเปล'ยนความคดเหน ประสบการณการดแลเดกออทสตกจากสมาชกกลมดวย องคประกอบของกลม การดาเนนกจกรรมของกลมใหประสบความสาเรจ นอกจากกจกรรมและการดาเนนการภายในกลมแลว ยงตองมองคประกอบดงตอไปน� 1. ขนาดของกลม ประกอบดวยสมาชกต�งแต 4-12 คน แตขนาดท'เหมาะสมท'สด คอ 5-7 คน ซ' งจานวนสมาชกท'เหมาะสมจะทาใหเกดปฏสมพนธในกลมไดด ถาสมาชกมากเกนไปจะทาใหสมาชกมความสนใจซ' งกนและกนนอย ถาสมาชกนอยเกนไปจะทาใหการดาเนนการในรปแบบกลมลดลง เกดการแลกเปล'ยนประสบการณนอย (Marram, 1978) 2. ระยะเวลา ความถ' และจานวนคร� ง ระยะเวลาทากลมข�นอยกบวตถประสงคท'กาหนดไว โดยท'วไปเวลาเฉล'ยประมาณ 1-1½ ช'วโมง (Yalom, 1975 อางตาม อรณ, 2548) สวนความถ'ในการจดควรเปนสปดาหละ 1 คร� งหรอเดอนละคร� ง (Marram, 1978) จานวนคร� งในการจดน�นข�นอยกบวตถประสงคของการทากลม

3. สถานท' ควรใชหองท'มขนาดเลก แตกวางพอท'กลมจะทากจกรรมไดอยางสะดวก มความเปนสวนตว

ในการศกษาวจยคร� งน�ขนาดกลมประกอบดวยสมาชก 5 กลม กลมละ 4-6 คน ซ' งเปนขนาดของกลมท'มความเหมาะสม เพ'อใหสมาชกไดมปฏสมพนธในกลมกน ทาใหสมาชกเกดความไววางใจในกลมและกลาท'จะเปดเผยขอมลในการทากลม อกท�งยงทาใหสมาชกไดมสวนรวมในการแลกเปล'ยนความคดเหนกนอยางท'วถง ในดานเวลา และจานวนคร� งในการจดทากลม ผวจยได ใชเวลาในการทากลม 4 คร� ง แตละคร� งหางกน 1 สปดาห และใชเวลานานคร� งละ 90 นาท โดยเลอกสถานท'ในการทากลม คอหองประชมของศนยการศกษาพเศษประจาจงหวดนครศรธรรมราช ซ' งเปนหองท'เปนสวนตว ไมกวางหรอแคบเกนไปในการจดทากลม

ข�นตอนการดาเนนกลม กระบวนการทากลม มข�นตอนเพ'อเปนแนวทางในการดาเนนการ (Marram, 1978) ดงน� 1. ข�นเร'มตน (initial stage) เปนข�นตอนการสรางสมพนธภาพระหวางสมาชกกบสมาชก

และระหวางสมาชกกบผนากลม โดยเปนสมพนธภาพท'จรงใจ ไววางใจกนอยางแทจรง ซ' งสมพนธภาพดงกลาวจะทาใหสมาชกกลาท'จะเปดเผยตนเอง และยอมรบในผอ'น ในข�นตอนน�

37

นอกจากการสรางสมพนธภาพแลวยงรวมไปถง การทาใหสมาชกกลมเขาใจถงวตถประสงคการทากลม กฎระเบยบของกลม บทบาทของสมาชก และระยะเวลาในการทากลม ข�นตอนการสรางสมพนธภาพมความสาคญตอข� นตอนตอไปในการทากลม เพราะถาหากสมาชกกลมไมมปฏสมพนธท'ไววางใจตอกน สมาชกจะไมม'นใจในการเปดเผยตวเอง เกดความวตกกงวลตอขอมลท'จะแลกเปล'ยนกบสมาชกคนอ'น ซ' งจะทาใหไมเกดกระบวนการกลม

2. ข�นการทางาน (working stage) เปนข�นตอนท'สมาชกพรอมท'จะเปดเผยตนเองมากข�น สมาชกมงความสนใจท'ปญหา มการสารวจปญหาของตนเองเพ'อหาแนวทางในการพฒนา หรอแกปญหาน�น ซ' งสมาชกกลมจะรวมกนแลกเปล'ยนความร ความคดเหน รวมท�งประสบการณตางๆของตนเองแกสมาชกกลมคนอ'นอยางจรงใจ และมบทบาทท�งผใหและผรบ ในระยะน�สมาชกจะวางแผนการเปล'ยนแปลง หรอแลกเปล'ยนวธการแกปญหา ผนากลมมหนาท'ในการเสรมสรางความเช'อม'นใหสมาชก และเปดโอกาสใหสมาชกไดตดสนใจในการเลอกวธในการแกปญหาตอไป

3. ข�นปดกลม (closing stage) เปนข�นท'จาเปนตองทาทกคร� งท'ยตกลม เพราะเปนข�นท'ชวยใหสมาชกเรยนรวาไดอะไรจากการทากลม และสามารถนาไปใชในชวตจรงอยางไร ผนากลมตองสรปส'งท'ไดจากการทากลมท�งหมด และใหสมาชกกลมประเมนความสาเรจในการทากลม รวมท�งเปดโอกาสใหสมาชกไดระบายความรสกตางๆอยางเตมท' ไมปดกลมท�งท'สมาชกยงมขอสงสย หรอเกดความวตกจากการทากลม ควรตอบขอสงสยของสมาชกใหเขาใจ และช� แนะถงประโยชนท'สมาชกไดรบจากการทากลม

ในปจจบนน�การใหความชวยเหลอผปวยและผดแลในรปแบบการทากจกรรมกลมไดมการนามาใชอยางแพรหลาย เน'องจากทาใหผปวยไดแลกเปล'ยนความคดเหน ความร วธการแกปญหาของแตละคน ทาใหสมาชกเกดการเรยนรจากประสบการณของผอ'น ซ' งนาไปสการแกปญหา หรอจดการกบปญหาของตนเองได เชน การศกษาของภทราภรณ (2545) ท'ศกษาพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผปกครองโดยใชกระบวนการกลม ซ' งจดแบงเปนกลมยอยกลมละ 4-6 คน ทากจกรรมกลมเดอนละ 1 คร� ง ผลพบวา ผปกครองเดกออทสตกมพฤตกรรมการดแลเดกเหมาะสมมากข� น ดงน�นการใชกระบวนการกลมจงสงผลใหพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแลเหมาะสมได และการศกษาของสภาวด (2550) ท'ศกษาพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผปกครองโดยใชโปรแกรมสขภาพจตท'พฒนาข� นภายใตแนวคดการเรยนรแบบมสวนรวม พบวา ผ ปกครองเดกออทสตกเกดการเรยนรวธการดแลเดกออทสตกท' ถกตองเหมาะสม จากการแลกเปล'ยนประสบการณในการดแลเดกออทสตกกนภายในกลม และสามารถหาแนวทางในการดแลเดกออทสตกของตนเองได ในการศกษาวจยคร� งน� ผวจยจงไดจดทาโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ'อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก โดยนารปแบบการทา

38

กจกรรมกลมมาใช เพ'อใหผดแลเดกออทสตกไดแลกเปล'ยนความคดเหน ประสบการณในการดแลเดก ทากจกรรมรวมกนเพ'อพฒนาทกษะการกระตนพฒนาการเดก และคนหาแนวทางในการดแลเดกออทสตกของตนเอง เพ'อนาไปใชในการปฏบตจรง

กจกรรมการสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก

การสงเสรมพฒนาการเดก คอ การทาใหเดกมพฒนาการปกตหรอเหมาะสม ซ' งในการศกษาวจยคร� งน� การกระตนพฒนาการเดกออทสตก ผวจยไดใชกจกรรมในการสงเสรมพฒนาการ ดงน� 1. ข�นการฝกเบ�องตน ซ' งประกอบดวยการกจกรรมการฝก ดงน� 1.1 การฝกสมาธ เน'องจากเดกออทสตกสวนใหญมกมอาการอยไมน'ง ไมมสมาธ การฝกสมาธกเพ'อใหเดกอยน'งข�น มสมาธในการทากจกรรมไดนานข�น เม'อเดกมสมาธและอยน'งแลวการเรยนรของเดกจะดข�น และสามารถเรยนรในส'งท'ยากข�นเร'อยๆได (อมาพร, 2550) 1.2 การสบตา เดกออทสตกเกอบทกคนจะมปญหาในการสบตาเปนอยางมาก บางคนไมสบตาเลย บางคนสบตานอย ทาใหเดกสญเสยความสามารถทางสงคมไป การกระตนประสาทสมผสทางตา ทาไดโดยการฝกใหเดกสบตา เลนจะเอ ตลกโปง (เพญแข และธรารตน, 2545) 1.3 การนวดแขน และนวดขา เปนการกระตนประสาทสมผสทางกาย การกระตนผวหนงของเดกเปนการทาใหระบบประสาทต'นตว และทางานไดด นอกจากน�แลวยงเปนการทาใหเดกรบรถงความใกลชดระหวางบคคล สรางสมพนธภาพระหวางพอแม และเดกออทสตก ทาใหเดกเกดความอบอน ซ' งจะตองทาทกวน (เพญแข และธรารตน, 2545) 2. ฝกการฟงและทาตามคาส'ง เปนการฝกใหเดกฟงเพ'อทาตามคาส'งได เพราะถาเดกไมฟงส'งท'ผฝกพดเดกกจะไมทาตามคาส'ง และไมเกดการเรยนรส'งใหม โดยตองสอนใหเดกรจกช'อตวเองกอน และสอนใหหนตามเสยงเรยก เพราะเม'อจะใหเดกทาตามคาส'งจะตองเรยกใหเดกสนใจฟงคาส'งกอน จากน�นจงฝกใหเดกทาตามคาส'งท'งายๆ (อมาพร, 2550) 3. การฝกกจวตรประจาวน กจวตรประจาวนเปนส'งท'เดกทกคนตองไดรบการฝก แมกระท'งเดกปกตเอง แตในเดกออทสตกตองสอนอยางละเอยด ตามลาดบข�นตอนในการทา เพ'อใหเดกสามารถชวยเหลอตวเองตอไปได (เพญแข, 2542) ซ' งในการฝกกจวตรประจาวนใหเดกออทสตกมกจกรรม ดงน� 3.1 สอนใหรจกของใชในชวตประจาวน เพ'อใหเดกรจกส'งของ สามารถหยบจบของส'งน�นไดถกตองตามการใชงาน

39

3.2 การชวยเหลอตนเอง เพ'อใหเดกสามารถทาส'งตางๆไดดวยตนเองโดยไมตองพ'งพาบคคลอ'น เชน การทาความสะอาดรางกาย การแตงตว การรบประทานอาหาร การขบถาย (กลมงานการพยาบาล โรงพยาบาลราชานกล, 2544) 4. การเลนและการรบรทางอารมณ เดกออทสตกมพฒนาการลาชาทางดานสงคม การส'อความหมายและจนตนาการ เลนกบใครไมเปน เลนของเลนไมเปน ไมสามารถส'อความหมายกบบคคลรอบขางได รวมท�งไมสามารถรบรและเขาใจการแสดงสหนา ทาทาง และอารมณของผอ'น ซ' งเปนสาเหตหน'งท'ทาใหเดกออทสตกมกจะมปญหาทางดานอารมณ นอกจากน� เดกยงปรบตวและเปล'ยนแปลงไดยาก แสดงอารมณไมสมเหตสมผลและไมเหมาะสมกบสถานการณ กจกรรมน�จดทาข�นเพ'อกระตนทกษะทางสงคมและการส'อสารเบ�องตน โดยใชส'อการสอนท'เปนรปธรรม เพ'อสอนใหเดกรบรและเขาใจไดงาย พรอมท'จะออกสสงคมนอกบานตอไป (เพญแข และธรารตน, 2545)โดยมการฝกดงน� 4.1 ฝกการเลนอยางมจนตนาการ โดยอาจใหเดกเลนวาดภาพจากของจรง หรอเลนคลาส'งของ คลาอวยวะแลวใหเดกเดาวาเปนอะไร หรออาจชวนเดกเลนสมมต 4.2 การบอกความตองการโดยใชทาทาง ในเดกท'ยงมปญหาเร'องการส'อสารดวยภาษา การฝกน�จะชวยใหเดกรบรถงการส'อสารดวยทาทางและบอกความตองการดวยทาทางได 5. การปรบพฤตกรรมท'ไมเหมาะสม เชน อาการซนอยไมน'ง การแยกตว พฤตกรรมกาวราว อาการทารายตวเอง อาการย �าคดย �าทา เพ'อใหเดกมพฤตกรรมท'ดข�น และลดพฤตกรรมท'ไมเหมาะสมลง (อมาพร, 2550) สรปการทบทวนวรรณคด

เดกออทสตก คอ เดกท'มความบกพรองของพฒนาการดานสงคม พฒนาการดานการส'อสาร พฒนาการดานอารมณและการแสดงพฤตกรรม โดยพฒนาการทางสงคมถอเปนความบกพรองหลกของเดกออทสตก ซ' งในปจจบนยงหาสาเหตของการเกดโรคท'ชดเจนไมได แตเช'อวาสาเหตหลกเกดจากความผดปกตของสมอง ภาวะของโรคออทสซมน� สงผลกระทบท�งตอตวเดกเอง ตอครอบครว ตอสงคม และตอประเทศชาต จงตองใหการดแลรกษาเพ'อใหเดกมพฒนาการตางๆ สมวย และมการแสดงออกของพฤตกรรมท'เหมาะสม ซ' งในการดแลรกษาน�นตองอาศยความรวมมอจากบคคลท'เก'ยวของหลายฝายดวยกน ท�งแพทย พยาบาล ครการศกษาพเศษ นกกจกรรมบาบด และครอบครวเดก โดยเฉพาะผดแลซ' งเปนบคคลท'สาคญเพราะมความใกลชดเดก และมเวลาใหเดกมากท'สด ในการดแลรกษาเดกออทสตกตองใชวธการดแลรกษาแบบบรณาการ คอ ใชหลายวธ

40

รวมกน นอกจากการรกษาดวยยาแลว อกวธหน' งท'ตองใหการดแลรกษา คอ การกระตนพฒนาการและการบาบดพฤตกรรม ซ' งในการศกษาวจยคร� งน� ผวจยไดใชโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ'อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกแกผดแล ท'พฒนาข�นภายใตกรอบแนวคดทฤษฎการดแลระหวางบคคลของวตสน ในองคประกอบของปจจยการดแล 4 ดาน คอ ดานการมศรทธาและความหวง ดานการสงเสรมพฤตกรรมดานบวกและยอมรบพฤตกรรมดานลบ ดานการแกไขปญหาในการดแลอยางเปนระบบ และดานการสงเสรมการเรยนรระหวางบคคล โดยใชรปแบบของกจกรรมกลมมาดาเนนการ ซ' งโปรแกรมประกอบดวยกจกรรมการสรางศรทธาและความหวงใหผดแล การสงเสรมใหผดแลยอมรบพฤตกรรมดานลบ และสามารถสงเสรมพฤตกรรมดานบวกของเดกออทสตกได โดยใหความรเก'ยวกบโรคออทสซม แนวทางการดแลรกษา ใหความรเพ'อใหผดแลสามารถจดการแกปญหาในการดแลเดกออทสตกอยางเปนระบบ โดยการสอน และสาธตการกระตนพฒนาการเดกออทสตกใหแกผดแล และสอนแนวทางในการปรบพฤตกรรมเดก เพ'อใหผดแลนาไปใชในการกระตนพฒนาการ และบาบดพฤตกรรมเดก ใหเดกมพฤตกรรมการแสดงออกท'เหมาะสม และมพฒนาการทางสงคมท'สมวย สามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางใกลเคยงเดกปกตมากท'สด

41

บทท� 3

วธดาเนนงานวจย

การวจยคร งน เปนวจยก�งทดลอง (quasi - experimental research) แบบศกษา 2 กลม วดผลกอนการทดลอง และหลงการทดลอง (pretest - posttest design) เพ�อศกษาผลของโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกโดยมรายละเอยดเก�ยวกบวธการดาเนนงานวจย ดงน ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร ประชากร คอ ผดแลเดกออทสตกท�อยในความรบผดชอบดแลของศนยการศกษาพเศษ ประจาจงหวดนครศรธรรมราช จานวน 205 คน กลมตวอยาง กลมตวอยาง ไดจากการสมตวอยางแบบเฉพาะเจาะจง (purposive sampling) โดยกาหนดคณสมบตดงน 1. เปนผดแลหลก ซ� งอาจเปนบดา มารดา หรอสมาชกในครอบครวท�ใหการดแลเดกท�บาน 2. ใหการดแลเดกมาเปนระยะเวลาไมต�ากวา 1 ป 3. ไมเคยเขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก

4. สามารถพดและส�อสารภาษาไทยได 5. เดกออทสตกในความดแลไมมความพการอ�นรวม

ขนาดของกลมตวอยาง การคานวณขนาดของกลมตวอยางในการศกษาวจยคร งน ใชการคานวณคาขนาดอทธพล

ความแตกตาง (effect size) จากขอมลคาเฉล�ยคะแนนพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกและคาเบ�ยงเบนมาตรฐานคะแนนพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของกลมทดลองและกลมควบคมจากงานวจยของภทราภรณ (2545) ซ� งศกษาตวแปรพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผปกครองเดก

42

ออทสตก โดยใชสตรของโคเฮน (Cohen, 1988) คาขนาดอทธพลความแตกตางท�คานวณไดเทากบ 2.04 (ภาคผนวก ก) ซ� งเปนคาอานาจการทดสอบท�มขนาดใหญ ผวจยจงไดลดคาขนาดอทธพลความแตกตางลงมาเหลอ 0.8 ซ� งเปนคาขนาดอทธพลความแตกตางท�ใกลเคยงคาท�คานวณไดมากท�สด และเปนคาท�ยอมรบไดของคาขนาดอทธพลท�มขนาดใหญ (Polit & Hungler, 1995) เม�อนามาเปดตารางอานาจการทดสอบ (power analysis) (Polit & Hungler, 1995) โดยกาหนดระดบความเช�อม�นท� 0.05 กาหนดอานาจการทดสอบ (power) เทากบ 0.8 ไดขนาดกลมตวอยาง 25 คนตอกลม รวมกลมตวอยางท งหมด 50 คน

การคดเลอกกลมตวอยางเขากลมทดลองและกลมควบคม ทาการคดเลอกโดยจบฉลากกลมตวอยาง 25 คนแรกจากประชากรท งหมดใหเปนกลม

ควบคม เพ�อปองกนการปนเป อน (contamination) ระหวางกลมควบคมและกลมทดลอง หลงจากน นคดเลอกกลมตวอยางอก 25 คนใหเปนกลมทดลอง โดยจบค (matched pair) ใหมความคลายคลงกนในดานตอไปน 1) เพศผดแล 2) ความสมพนธกบเดกออทสตก 3) เพศของเดกออทสตก 4) ระดบ ช นเรยนของเดกออทสตก ซ� งเปนปจจยท�ผวจยไดทบทวนวรรณคดแลวพบวามผลตอพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแล เคร� องมอท�ใชในการวจย

เคร�องมอท�ใชในการวจยคร งน ม 2 ประเภท ไดแก 1. เคร�องมอท�ใชในการดาเนนการวจย ประกอบดวย

1.1 โปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกของผดแล (ภาคผนวก จ) โดยใชแนวคดการทากจกรรมกลมมาเปนกระบวนการดาเนนการ ซ� งโปรแกรมน ผวจยไดพฒนาข นภายใตกรอบทฤษฎการดแลระหวางบคคลของวตสน (Watson, 1999) ในปจจยการดแล 4 ประการ ไดแก

1.1.1 ดานการมศรทธาและความหวง โดยใชกจกรรมการสรางสมพนธภาพระหวางผดแลเดกออทสตกกบผวจย และระหวางผดแลเดกออทสตกดวยกน กจกรรมสรางความคดเชงบวก กจกรรมสรางศรทธาและความหวง

1.1.2 ดานสงเสรมพฤตกรรมดานบวกและยอมรบการแสดงพฤตกรรมดานลบของเดกออทสตก โดยการใชกจกรรมการใหความรเก�ยวกบโรคออทสซม และแนวทางการดแลรกษา และกจกรรมแลกเปล�ยนประสบการณในการดแลเดกออทสตกของสมาชกกลม

43

1.1.3 ดานการแกไขปญหาในการดแลอยางเปนระบบ โดยใชกจกรรมการสงเสรมพฒนาการทางสงคมของเดกออทสตก กจกรรมเรยนรวธการแกปญหาเม�อเดกแสดงพฤตกรรมไมเหมาะสม และกจกรรมเรยนรเทคนคในการรบมอกบเดกออทสตก กจกรรมปรบพฤตกรรมท�ไมเหมาะสมของเดกออทสตก โดยใชการสาธตและฝกปฏบต

1.1.4 ดานการสงเสรมการสอนและการเรยนรระหวางบคคล โดยใชเปนกระบวนการในการทากจกรรมกลม คอการใหสมาชกกลมมบทบาทท งผเรยน และผสอน ไดแลกเปล�ยนประสบการณ แลกเปล�ยนความรในกลม

1.2 คมอกระตนพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก เปนคมอประกอบในกจกรรมการสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก เน อหาประกอบดวยกจกรรมการกระตนพฒนาการทางสงคม โดยเร�มจากการฝกข นเบ องตน ซ� งมกจกรรมการฝกสมาธ ฝกการสบตา การนวดแขน การนวดขา ข นตอไปเปนการฝกฟงและทาตามคาส�ง ซ� งประกอบดวยกจกรรม การสอนใหเดกรจกตนเองและสมาชกในครอบครว ฝกการหนตามเสยงเรยก การทาตามคาส�งงายๆ ข นฝกกจวตรประจาวน ประกอบดวยกจกรรมการสอนใหรจกของใชในชวตประจาวน ฝกการชวยเหลอตนเอง และข นสอนการเลนและการรบรทางอารมณ โดยในแตละกจกรรมจะมรปประกอบ และบอกวธการปฏบตอยางละเอยด (ภาคผนวก จ)

2. เคร�องมอท�ใชในการเกบรวบรวมขอมล ไดแก แบบประเมนพฤตกรรมการดแลของผดแล (ภาคผนวก ง) ประกอบดวยแบบสอบถาม 3 สวน ดงน

สวนท� 1 แบบสอบถามขอมลสวนบคคลของผดแลเดกออทสตก ประกอบดวยขอมลเก�ยวกบ อาย เพศ สถานภาพสมรส ระดบการศกษา อาชพ รายได ความสมพนธกบเดกออทสตก ระยะเวลาในการดแลเดก และการอบรมการสงเสรมพฒนาการเดกออทสตก

สวนท� 2 แบบสอบถามขอมลสวนบคคลของเดกออทสตก ประกอบดวยขอมลเก�ยวกบ อาย เพศ ระดบช นเรยน ระยะเวลารบบรการท�ศนยการศกษาพเศษ

สวนท� 3 แบบประเมนพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกของผดแล ผวจยไดสรางข นจากการทบทวนวรรณคด และเอกสารท�เก�ยวของ ภายใตกรอบทฤษฎการดแลระหวางบคคลของวตสน (Watson, 1999) ในปจจยการดแล 3 ประการ คอ 1) การสรางศรทธาและความหวง 2) การสงเสรมพฤตกรรมดานบวกและยอมรบการแสดงพฤตกรรมดานลบ 3) การแกไขปญหาในการดแลอยางเปนระบบ สวนปจจยการดแลดานการสงเสรมการสอนและการเรยนรระหวางบคคลไมมขอคาถามในแบบประเมนเน�องจากนามาใชเปนกระบวนการในการทากจกรรมกลม มขอคาถามท งหมด 35 ขอ ซ� งใหผดแลตอบแบบประเมนเองโดยเลอกคาตอบท�ตรงกบ

44

พฤตกรรมของตนเองมากท�สดเพยงขอเดยว ลกษณะแบบประเมนเปนมาตราสวนประมาณคา (rating scale) 4 ระดบ มคาตอบใหเลอกดงน ปฏบตเปนประจา หมายถง ขอความน นผดแลปฏบตเปนประจาหรอทกคร งท�ม เหตการณ ปฏบตบอยคร ง หมายถง ขอความน นผดแลปฏบตบอยคร ง หรอหลายคร งท�ม เหตการณ ปฏบตนานๆ คร ง หมายถง ขอความน นผดแลปฏบตเปนบางคร งท�มเหตการณ ไมเคยปฏบตเลย หมายถง ขอความน นผดแลไมเคยปฏบตเลยท�มเหตการณ ลกษณะคาถามมท งขอความในเชงบวก และเชงลบ ขอคาถามเชงบวกเปนขอคาถามของพฤตกรรมในการดแลเดกออทสตกท�สงเสรมพฒนาการทางสงคมเดก ซ� งมขอคาถาม 22 ขอ ไดแกขอ 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 11, 13, 14, 17, 18, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28,31 สวนขอคาถามเชงลบเปนขอความของพฤตกรรมในการดแลเดกออทสตกท�ไมสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดก มขอคาถาม 13 ขอ ไดแกขอ 7, 9, 10, 12, 15, 16, 19, 29, 30, 32, 33, 34, 35 โดยมเกณฑการใหคะแนนดงน ขอความเชงบวก ขอความเชงลบ ปฏบตเปนประจา 4 1 ปฏบตบอยคร ง 3 2 ปฏบตนานๆ คร ง 2 3

ไมเคยปฏบตเลย 1 4

การตรวจสอบคณภาพเคร�องมอ การตรวจสอบคณภาพเคร�องมอ ประกอบดวย การตรวจสอบดานความตรงตามเน อหา (content validity) และหาคาความเท�ยงของแบบประเมน (reliability) ดงน การตรวจสอบดานความตรงตามเน%อหา ผ วจ ยไดท าการตรวจสอบความตรงของเน อหา โดยนาแบบสอบถามท งหมดใหผทรงคณวฒทางการพยาบาลกมารเวชศาสตรและผเช�ยวชาญทางการดแลเดกออทสตก 3 คน พจารณาตรวจสอบความตรงตามเน อหาและความถกตองชดเจนของการใชภาษา โดยผทรงคณวฒประกอบดวย

45

แพทยผเช�ยวชาญดานการดแลเดกออทสตก 1 คน พยาบาลผเช�ยวชาญดานกระตนพฒนาการเดกออทสตก 1 คน อาจารยภาควชาการพยาบาลเดก 1 คน หลงจากผานการตรวจสอบความตรงตามเน อหาโดยผทรงคณวฒแลว ผวจยนาแบบสอบถามดงกลาวมาปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของผทรงคณวฒ การตรวจสอบความเท�ยงของเคร� องมอ ผวจยตรวจสอบความเท�ยง โดยนาแบบประเมนพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกของผดแลไปทดลองใชกบผดแลเดกออทสตกท�มคณสมบตคลายคลงกบกลมตวอยางท�ตองการศกษาจานวน 15 คน ท�พาเดกเขารบการกระตนพฒนาการท�คลนกกระตนพฒนาการเดก โรงพยาบาลมหาราชนครศรธรรมราช เพ�อทดสอบความเขาใจภาษาและระยะเวลาท�ใชในการตอบแบบประเมน หลงจากน นนาขอมลท�ไดมาทาการคานวณหาคาความเท�ยงของเคร�องมอ โดยใชสตรสมประสทธl แอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s Alpha Coefficient) ไดคาความเท�ยงเทากบ 0.78 การเกบรวบรวมขอมล ผวจยดาเนนการทดลองและเกบรวบรวมขอมลจากผดแลเดกออทสตก ท�พาเดกมารบการกระตนพฒนาการท�ศนยการศกษาพเศษประจาจงหวดนครศรธรรมราช โดยมข นตอนดงน 1. ข นเตรยมการ 1.1 ผวจยนาเสนอโครงรางวทยานพนธท�ผานการพจารณาจากคณะกรรมการแลวใหคณะกรรมจรยธรรมคณะพยาบาลศาสตรตรวจสอบดานจรยธรรมในการวจย 1.2 ผวจยทาหนงสอถงผอานวยการศนยการศกษาพเศษประจาจงหวดนครศรธรรมราช เพ�อช แจงวตถประสงคการวจย ขออนญาตทดลองการวจยและเกบขอมล ผานคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร

1.3 ผวจ ยแนะนาตวเอง และช แจงรายละเอยดในการเกบรวบรวมขอมลตอผอานวยการศนยการศกษาพเศษประจาจงหวดนครศรธรรมราช และคณะครการศกษาพเศษ

46

2. ข นดาเนนการทดลอง ผวจยสารวจรายช�อกลมประชากรท งหมด คดเลอกกลมตวอยางตามคณสมบตท�กาหนดไวและทาการจบฉลากใหกลมตวอยาง 25 คนแรกเปนกลมควบคม หลงจากน นคดเลอกกลมตวอยางอก 25 คนใหเปนกลมทดลอง โดยจบค (matched pair) ใหมความคลายคลงกน จนกลมตวอยางครบ และดาเนนการทดลองตามข นตอนดงน กลมควบคม

1. ผวจยแนะนาตนเอง พดคยเพ�อสรางสมพนธภาพ และช แจงวตถประสงคในการวจย ขอความรวมมอในการวจย พรอมท งพทกษสทธกลมตวอยางโดยการแจงสทธในการปฏเสธหรอยอมรบการเขารวมวจย และสามารถถอนตวออกจากการวจยไดตลอดเวลาหากตองการ โดยไมมผลกระทบตอการดแลเดกท�ศนยการศกษาพเศษประจาจงหวดนครศรธรรมราช เม�อผดแลเดกยนดเขารวมโครงการ ผวจยทาการช แจงข นตอนในการเกบรวบรวมขอมล โดยไมไดเขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก

2. ผดแลเดกออทสตกตอบแบบประเมนพฤตกรรมการดแลของผดแล คร งท� 1 และนดวนทาการตอบแบบประเมนอกคร ง ใน 7 สปดาหถดมา

3. ผดแลตอบแบบประเมนคร งท� 2 โดยใชแบบประเมนชดเดม ดงภาพ 2 กลมทดลอง

1. ผวจยแนะนาตนเอง พดคยเพ�อสรางสมพนธภาพ ช แจงวตถประสงคและกจกรรมในการทดลอง ขอความรวมมอในการวจย พรอมท งพทกษสทธกลมตวอยางโดยการแจงสทธในการปฏเสธหรอยอมรบการเขารวมวจย และสามารถถอนตวออกจากการวจยไดตลอดเวลาหากตองการ โดยไมมผลกระทบตอการดแลเดกท�ศนยการศกษาพเศษประจาจงหวดนครศรธรรมราช เม�อผดแลเดกยนดเขารวมโครงการ ผวจยช แจงข นตอนการทดลอง การเกบรวบรวมขอมลและนดกลมตวอยาง กลมละ 4-6 คน เพ�อทากจกรรมคร งแรก

1.1 กจกรรมคร งท� 1 สรางศรทธาและความหวง ใหกลมตวอยางตอบแบบประเมนกอนการทดลอง คอ แบบประเมนพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแล และดาเนนกจกรรมโดยสรางสมพนธภาพระหวางสมาชกในกลม และผวจย โดยการแนะนาตนเอง และเดกออทสตกท�ตนเองดแล ทากจกรรมกลมสมพนธ ทากจกรรมสรางความคดเชงบวก โดยใหสมาชกพดถงขอดของตนเอง ขอดของเดกออทสตก กจกรรมสรางศรทธาและความหวง โดยใหสมาชกพดถงความหวงของตนเอง และความหวงในตวเดกออทสตก ใหสมาชกพดถงความเช�อของตนเอง ส�งท�เคารพศรทธา ยกตวอยางส� งท�ประสบความสาเรจจากการดแลเดกออทสตกของตนเอง ผวจยยกตวอยางบคคลออทสตกท�ประสบความสาเรจในชวต และสามารถดาเนนชวตในสงคมไดอยางม

47

ความสข แลกเปล�ยนประสบการณในการดแลเดก โดยใชเวลาในการทากจกรรม 90 นาท และนดกลมเพ�อทากจกรรมในคร งท� 2 อก 1 สปดาหถดมา

1.2 กจกรรมคร งท� 2 สงเสรมพฤตกรรมดานบวกและยอมรบการแสดงพฤตกรรมดานลบของเดกออทสตก โดยใหความรเก�ยวกบโรคออทสซม และแนวทางในการรกษา เพ�อใหผดแลเขาใจพฤตกรรมเดกท งดานบวกและดานลบ และพฤตกรรมท�ผดปกต รวมกนคนหาจดเดน และจดท�ตองสงเสรมของเดกออทสตก กจกรรมแลกเปล�ยนความคดเหนระหวางผดแล โดยใชเวลาในการทากจกรรม 90 นาท และนดกลมเพ�อทากจกรรมในคร งท� 3 อก 1 สปดาหถดมา

1.3 กจกรรมคร งท� 3 แกไขปญหาในการดแลอยางเปนระบบ (คร งท� 1)โดยใชกจกรรมเรยนรขอควรปฏบตตอเดกออทสตก และกจกรรมการสงเสรมพฒนาการทางสงคมของเดกออทสตก มการสาธตและฝกปฏบตโดยเร�มจากข นการฝกเบ องตน ฝกการฟงและทาตามคาส�ง พรอมท งแจกคมอกระตนพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก แลกเปล�ยนความคดเหนระหวางผดแล โดยใชเวลาในการทากจกรรม 90 นาท และนดกลมเพ�อทากจกรรมในคร งท� 4 อก 1 สปดาหถดมา

1.4 กจกรรมคร งท� 4 แกไขปญหาในการดแลอยางเปนระบบ (คร งท� 2) มการสาธตและฝกปฏบตตอโดยใชกจกรรมการสงเสรมพฒนาการทางสงคมของเดกออทสตก ในข นการฝกกจวตรประจาวน และข นฝกการเลนและการรบรทางอารมณ และกจกรรมเรยนรพฤตกรรมเดกออทสตก กจกรรมการปรบพฤตกรรมท�ไมเหมาะสมของเดกออทสตก แลกเปล�ยนความคดเหนระหวางผดแล และสรปกจกรรมท งหมด โดยใชเวลาในการทากจกรรม 90 นาท และนดกลมเพ�อตอบแบบประเมนหลงทดลอง อก 4 สปดาหถดมา เพ�อใหผดแลเดกไดนาความร ทกษะ ประสบการณท�ไดเรยนรจากการทากจกรรมกลมไปฝกกระตนพฒนาการเดกท�บาน

2. ผดแลตอบแบบประเมนหลงการทดลอง ไดแก แบบประเมนพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแล และแจงใหกลมตวอยางทราบถงการส นสดการทดลอง กลาวขอบคณกลมตวอยางท�ใหความรวมมอ

48สรปข นตอนในการดาเนนการทดลอง

7 สปดาห

กจกรรมคร�งท� 1 การสรางศรทธาและความหวง - ตอบแบบประเมนกอนการทดลอง ไดแก แบบประเมนพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแล - กจกรรมกลมสมพนธ - กจกรรมสรางความคดเชงบวก - กจกรรมสรางศรทธาและความหวง - แลกเปล�ยนประสบการณในการดแลเดก

กจกรรมคร�งท� 2 การสงเสรมพฤตกรรมดานบวกและยอมรบการแสดง

พฤตกรรมดานลบของเดกออทสตก - ทบทวนกจกรรมคร งท�ผานมา - รวมกนคนหาจดเดน จดท�ตองสงเสรมของเดกออทสตก - ใหความรเก�ยวกบโรคออทสซม และแนวทางในการดแลรกษา - แลกเปล�ยนความรระหวางผดแล

กจกรรมคร�งท� 3 การแกไขปญหาในการดแลอยางเปนระบบ - ทบทวนกจกรรมคร งท�ผานมา - กจกรรมเรยนรขอควรปฏบตตอเดกออทสตก - กจกรรมการสงเสรมพฒนาการทางสงคมของเดกออทสตก (สาธต และฝกปฏบต) - แลกเปล�ยนความรระหวางผดแล

กจกรรมคร�งท� 4 การแกไขปญหาในการดแลอยางเปนระบบ - ทบทวนกจกรรมคร งท�ผานมา - กจกรรมการสงเสรมพฒนาการทางสงคมของเดกออทสตก (ตอ) - กจกรรมเรยนรพฤตกรรมเดกออทสตก - กจกรรมปรบพฤตกรรมท�ไมเหมาะสมของเดกออทสตก - แลกเปล�ยนความรระหวางผดแล - สรปกจกรรมท งหมด

1 สปดาห

1 สปดาห

1 สปดาห

- ตอบแบบประเมนหลงการทดลอง ไดแก แบบประเมนพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแล - ปดกลม

4 สปดาห

คร�งท� 1 ตอบแบบประเมนกอนการทดลอง ไดแก แบบประเมนพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแล

คร�งท� 2 ตอบแบบประเมนหลงการทดลองไดแก แบบประเมนพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแล

กลมควบคม กลมทดลอง

ไดรบการดแลตามปกต

ผดแลเดกออทสตกท�มคณสมบตตามท�กาหนด

ภาพ 2 ข นตอนการดาเนนการทดลอง

49

การพทกษสทธของกลมตวอยาง ในการศกษาวจยคร งน ผวจยไดพทกษสทธกลมตวอยางทกราย โดยจดทาเอกสารการพทกษสทธแนบกบแบบประเมนกอนการทดลอง และผวจยไดสรางสมพนธภาพ แนะนาตนเอง ช แจงวตถประสงคในการทาวจย วธการดาเนนการทดลอง และวธการเกบรวบรวมขอมล พรอมท งช แจงใหกลมตวอยางทราบถงสทธของตนเองในการใหความรวมมอตอการเขารวมการวจย โดยข นอยกบความสมครใจของกลมตวอยาง และสามารถถอนตวออกจากการวจยไดตลอดเวลา โดยไมมผลกระทบตอการดแลรกษาและกระตนพฒนาการเดกท�ไดรบจากศนยการศกษาพเศษแตอยางใด และขอมลท�ไดจากการทาวจยคร งน จะไมกอใหเกดผลเสยตอผใหขอมลรวมถงตวเดกออทสตกเอง ขอมลทกอยางจะถกเกบเปนความลบและนาเสนอในภาพรวมเทาน น หากกลมตวอยางมขอสงสยในการทาวจยคร งน สามารถสอบถามผวจยไดตลอดเวลา และถาหากกลมตวอยางท�ถกจดใหอยในกลมควบคมมความสนใจ อยากเขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก ผวจยยนดจดโปรแกรมใหกลมควบคมภายหลงการทดลองส นสด (ภาคผนวก ข) การวเคราะหขอมล

ผวจยไดนาขอมลท�เกบรวบรวมไดจากกลมตวอยาง เขาสข นตอนการตรวจสอบความถกตองของขอมล แลวจงดาเนนการวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป กาหนดความมนยสาคญท�ระดบ 0.05 มรายละเอยดดงน 1. ขอมลสวนบคคลของผดแลและของเดกออทสตก วเคราะหโดยใชการแจกแจงความถ�รอยละ คาเฉล�ย สวนเบ�ยงเบนมาตรฐาน และสถตไคสแควร 2. ทดสอบความแตกตางของคาเฉล�ยคะแนนพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแลกอนและหลงทดลอง กรณ 2 กลมเปนอสระตอกนโดยการใชสถตทอสระ (independent t-test) ระหวางกลมควบคมกบกลมทดลอง 3. ทดสอบความแตกตางของคาเฉล�ยคะแนนพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแลภายในกลมกอนและหลงการทดลอง กรณ 2 กลมไมเปนอสระตอกนโดยการใชสถตทค (pair t-test) ของกลมควบคมและกลมทดลอง

50

กอนทาการวเคราะหขอมล ผวจยไดทดสอบขอตกลงเบ องตนของการใชสถตท (t-test) คอ ทดสอบการแจกแจงโคงปกตของคาคะแนนท งกอนและหลงทดลอง (normality distribution) โดยใชกราฟฮสโตแกรม (histogram) และทดสอบดวยสถต Shapiro-wilk test พบวาขอมลมการแจกแจงเปนโคงปกต จงเปนไปตามขอตกลงเบ องตนของการใชสถตท

51

บทท� 4

ผลการวจยและการอภปรายผล

การวจยคร งน เปนการศกษาผลของโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก โดยเกบรวบรวมขอมลจากผดแลเดกออทสตกจานวน 50 คน ซ( งเขารบบรการท(ศนยการศกษาพเศษประจาจงหวดนครศรธรรมราช แบงเปนกลมควบคมและกลมทดลองกลมละ 25 คน มการคดเลอกกลมตวอยางดวยวธการจบคท(มคณสมบตเหมอนกน หรอคลายคลงกนในดานเพศของผดแล ความสมพนธกบเดกออทสตก เพศและระดบช นเรยนของเดกออทสตก โดยกลมควบคมไดรบการดแลตามปกตจากศนยการศกษาพเศษประจาจงหว ดนครศรธรรมราช สวนกลมทดลองไดรบโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก เกบขอมลระหวางเดอนมนาคม ถงเดอนมถนายน 2553 ผลการวเคราะหขอมลไดนาเสนอในรปตารางประกอบคาบรรยาย ดงน ผลการวจย

สวนท( 1 ขอมลสวนบคคลของผดแลเดกออทสตก

กลมควบคมสวนใหญเปนเพศหญงรอยละ 84 มอายอยในชวง 36-45 ป รอยละ 56 อายเฉล(ย 38.84 ป (SD = 7.52) มสถานภาพสมรสคและอยดวยกนรอยละ 96 จบการศกษาในระดบมธยมศกษารอยละ 44 รองมาจบการศกษาในระดบประถมศกษารอยละ 24 ประกอบอาชพรบจางรอยละ 32 รองมาประกอบอาชพเกษตรกรรมรอยละ 24 มรายไดของครอบครวโดยเฉล(ยตอเดอน 10,001-15,000 บาท รอยละ 24 กลมควบคมสวนใหญเปนมารดาเดกออทสตกรอยละ 76 ใหการดแลเดกออทสตกมาเปนระยะเวลา 2-9 ป ระยะเวลาเฉล(ยดแลเดกออทสตกมานาน 5.52 ป (SD = 2.02) และไดรบการอบรมเก(ยวกบการสงเสรมพฒนาการของเดกออทสตกมาแลวรอยละ 52 ดงรายละเอยดในตาราง 1 กลมทดลองสวนใหญเปนเพศหญงรอยละ 84 มอายอยในชวง 36-45 ป รอยละ 52 อายเฉล(ย 39.16 ป (SD = 7.16) มสถานภาพสมรสคและอยดวยกนรอยละ 88 จบการศกษาในระดบมธยมศกษารอยละ 36 ประกอบอาชพเกษตรกรรมรอยละ 28 รองมาเปนแมบานรอยละ 24 มรายไดของครอบครวโดยเฉล(ยตอเดอน 5,001-10,000 บาท รอยละ 32 เปนมารดาเดกออทสตกรอยละ 76 ดแลเดกออทสตกมาเปนระยะเวลา 1-9 ป ระยะเวลาเฉล(ยดแลเดกออทสตกมานาน 5.76 ป (SD = 2.07)

52

และเคยไดรบการอบรมเก(ยวกบการสงเสรมพฒนาการของเดกออทสตกมาแลวรอยละ 64 ดงรายละเอยดในตาราง 1

เม(อนาขอมลสวนบคคลของผดแลเดกออทสตกมาทดสอบความแตกตางโดยใชสถตทดสอบไคสแควร พบวากลมควบคมและกลมทดลองมขอมลสวนบคคลไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต ดงตาราง 1 ตาราง 1 เปรยบเทยบจานวนและรอยละของกลมตวอยางจาแนกตามขอมลสวนบคคลของผ ดแลเดกออทสตก ดวยสถตไคสแควร (N=50)

ลกษณะกลมตวอยาง กลมควบคม (N = 25) กลมทดลอง (N = 25)

χ2

จานวน รอยละ จานวน รอยละ เพศ* หญง

ชาย

21 4

84 16

21 4

84 16

0.00ns

อาย (ป)*

(Χ = 38.84, SD = 7.52, Min = 26, Max = 55)

(Χ = 39.16, SD = 7.16, Min = 26, Max = 53)

0.24 ns

26-35 36-45 46-55

7 14 4

28 56 16

7 13 5

28 52 20

สถานภาพสมรส* ค หมาย/หยา/แยกกนอย

24 1

96 4

22 3

88 12

1.09 ns

ระดบการศกษา* ประถมศกษา มธยมศกษา อนปรญญาหรอเทยบเทา ปรญญาตรหรอเทยบเทา

6

11 3 5

24 44 12 20

4 9 6 6

16 36 24 24

1.72 ns

ns = non significant, p > .05 * กรณไมเปนไปตามขอตกลงเบ องตนการใชสถตไคสแควร วเคราะหดวย Fisher’s Exact test

53

ตาราง 1 (ตอ)

ลกษณะกลมตวอยาง กลมควบคม (N = 25) กลมทดลอง (N = 25)

χ2

จานวน รอยละ จานวน รอยละ อาชพ*

รบราชการ/รฐวสาหกจ คาขาย รบจาง เกษตรกรรม แมบาน

3 3 8 6 5

12 12 32 24 20

4 4 4 7 6

16 16 16 28 24

1.91 ns

รายไดของครอบครวตอเดอน (บาท)* ต(ากวา 5,000 5,001 – 10,000 10,001 – 15,000 15,001 – 20,000 20,001 – 25,000 มากกวา 25,000

5 5 6 3 2 4

20 20 24 12 8

16

4 8 6 2 1 4

16 32 24 8 4

16

1.61 ns

ความสมพนธกบเดกออทสตก* มารดา บดา ยาย

19 4 2

76 16 8

19 4 2

76 16 8

0.19 ns

ระยะเวลาในการดแลเดก (ป) (Χ = 5.52, SD = 2.02, Min = 2, Max = 9)

(Χ = 5.76, SD = 2.07, Min = 1, Max = 9)

1.30 ns

≤ 5

> 5

13 12

52 48

9 16

36 64

การอบรมการสงเสรมพฒนาการเดกออทสตก

เคยไดรบ ไมเคยไดรบ

13 12

52 48

16 9

64 36

0.74 ns

ns = non significant, p > .05 * กรณไมเปนไปตามขอตกลงเบ องตนการใชสถตไคสแควร วเคราะหดวย Fisher’s Exact test

54

สวนท( 2 ขอมลสวนบคคลของเดกออทสตก เดกออทสตกกลมควบคมสวนใหญเปนเพศชายรอยละ 72 เปนเพศหญงรอยละ 28 มอาย

ระหวาง 3-6 ป รอยละ 60 อายระหวาง 7-10 ป รอยละ 40 อายเฉล(ย 5.88 ป (SD = 1.88) เดกออทสตกไมไดเขาเรยนท(ศนยการศกษาพเศษรอยละ 32 ระยะเวลาท(เดกออทสตกรบบรการท(ศนยการศกษาพเศษ 1-5 ป

เดกออทสตกกลมทดลองสวนใหญเปนเพศชายรอยละ 72 เปนเพศหญงรอยละ 28 มอายระหวาง 3-6 ป รอยละ 60 อายระหวาง 7-10 ป รอยละ 40 อายเฉล(ย 6.24 ป (SD = 1.86) เดกออทสตกไมไดเขาเรยนท(ศนยการศกษาพเศษรอยละ 32 ระยะเวลาท(เดกออทสตกรบบรการท(ศนยการศกษาพเศษ 1-5 ป

เม(อนาขอมลสวนบคคลของเดกออทสตกมาทดสอบความแตกตางโดยใชสถตทดสอบ ไคสแควร พบวากลมควบคมและกลมทดลองมขอมลสวนบคคลไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต ดงรายละเอยดในตาราง 2 ตาราง 2 เปรยบเทยบจานวนและรอยละของกลมตวอยางจาแนกตามขอมลสวนบคคลของเดกออทสตกดวย

สถตไคสแควร (N=50)

ลกษณะกลมตวอยาง กลมควบคม (N = 25) กลมทดลอง (N = 25)

χ2

จานวน รอยละ จานวน รอยละ เพศ ชาย

หญง

18 7

72 28

18 7

72 28

0.00 ns

อาย (ป)

(Χ = 5.88, SD = 1.88, Min = 3, Max = 9)

(Χ = 6.24, SD = 1.86, Min = 3, Max = 9)

0.00 ns

3-6 7-10

15 10

60 40

15 10

60 40

ns = non significant, p > .05 * กรณไมเปนไปตามขอตกลงเบ องตนการใชสถตไคสแควร วเคราะหดวย Fisher’s Exact test

55

ตาราง 2 (ตอ)

ลกษณะกลมตวอยาง กลมควบคม (N = 25) กลมทดลอง (N = 25)

χ2

จานวน รอยละ จานวน รอยละ ระดบช นเรยนท(กาลงศกษา* เตรยมระดบ 1

เตรยมระดบ 2 เตรยมระดบ 3

เตรยมระดบ 4 ไมไดเขาเรยน

4 3 4 6 8

16 12 16 24 32

4 3 4 6 8

16 12 16 24 32

0.27 ns

ระยะเวลารบบรการท(ศนย การศกษาพเศษ (ป)*

1 2 3 4 5

7 6 7 3 2

28 24 28 12 8

10 8 5 1 1

40 32 20 4 4

2.52 ns

ns = non significant, p > .05 * กรณไมเปนไปตามขอตกลงเบ องตนการใชสถตไคสแควร วเคราะหดวย Fisher’s Exact test สวนท( 3 ผลการทดสอบสมมตฐานการวจย

สมมตฐานขอท( 1 ผดแลเดกออทสตกหลงเขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกมคะแนนเฉล(ยพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกสงกวากอนเขารวมโปรแกรมกลม

จากการศกษาคร งน เม(อนาคะแนนเฉล(ยพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกของผดแลกลมทดลอง กอนและหลงเขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกมาวเคราะหความแตกตางคะแนนเฉล(ยดวยสถตทค (pair t-test) ผลการวเคราะหพบวา ผดแลเดกออทสตกกลมทดลองหลงเขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกมคะแนนเฉล(ยพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก สงกวากอนเขารวมโปรแกรมกลม อยางมนยสาคญทางสถต (t = -12.94, p < .01)

56

วเคราะหความแตกตางคะแนนเฉล(ยพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกของกลมทดลองเปนรายดานดวยสถตทค ผลการวเคราะหพบวา คะแนนเฉล(ยพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกหลงการทดลองสงกวากอนการทดลองทกดานอยางมนยสาคญทางสถต ดงน ดานการสรางศรทธาและความหวง (t = -9.70, p < .01) ดานการสงเสรมพฤตกรรมดานบวกและยอมรบการแสดงพฤตกรรมดานลบ (t = -8.75, p < .01) และดานการแกไขปญหาในการดแลอยางเปนระบบ (t = -9.62, p < .01) (ตาราง 3)

ตาราง 3 เปรยบเทยบคะแนนเฉล,ยพฤตกรรมการดแลเพ,อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก กอน

และหลงเขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ,อสงเสรมพฒนาการทางสงคม

เดกออทสตกของกลมทดลอง (N=25)

พฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก

กอนทดลอง (N = 25)

หลงทดลอง (N = 25) t p-value

Χ xx SD Χ xx SD ดานการสรางศรทธาและความหวง

33.68

2.90

36.72

1.77

-9.70

.00

ดานการสงเสรมพฤตกรรมดานบวกและยอมรบการแสดงพฤตกรรมดานลบ

30.52 2.52 33.00 1.80 -8.75 .00

ดานการแกไขปญหาในการดแลอยางเปนระบบ

52.04 4.51 57.84 3.09 -9.62 .00

โดยรวม

116.24 8.11 127.56 5.25 -12.94 .00

57

การวเคราะหความแตกตางคะแนนเฉล(ยพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกของผดแลกลมควบคม กอนและหลงไดรบการดแลตามปกตจากศนยการศกษาพเศษ ดวยสถตทค ผลการวเคราะหพบวา คะแนนเฉล(ยพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกของกลมควบคมกอนและหลงไดรบการดแลตามปกตจากศนยการศกษาพเศษ ไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต (t = -0.33, p > .05) เม(อวเคราะหความแตกตางคะแนนเฉล(ยพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกของกลมควบคมเปนรายดานดวยสถตทค ผลการวเคราะหพบวา คะแนนเฉล(ยพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกรายดานกอนและหลงไดรบการดแลตามปกตจากศนยการศกษาพเศษทกดานไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต ดงน ดานการสรางศรทธาและความหวง (t = -0.49, p > .05) ดานการสงเสรมพฤตกรรมดานบวกและยอมรบการแสดงพฤตกรรมดานลบ (t = -1.96, p > .05) และดานการแกไขปญหาในการดแลอยางเปนระบบ (t = 1.62, p > .05) (ตาราง 4)

ตาราง 4 เปรยบเทยบคะแนนเฉล,ยพฤตกรรมการดแลเพ,อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก กอน

และหลงไดรบการดแลตามปกตจากศนยการศกษาพเศษของกลมควบคม (N=25)

พฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก

กอนทดลอง (N = 25)

หลงทดลอง (N = 25) t p-value

Χ xx SD Χ xx SD

ดานการสรางศรทธาและความหวง

33.00

3.42

33.12

3.30

-0.49

.63

ดานการสงเสรมพฤตกรรมดานบวกและยอมรบการแสดงพฤตกรรมดานลบ

30.24 2.33 30.68 2.12 -1.96 .06

ดานการแกไขปญหาในการดแลอยางเปนระบบ

52.40 4.24 51.88 4.25 1.62 .12

โดยรวม

115.64 8.48 115.68 8.00 -0.83 .94

58

สมมตฐานขอท( 2 ผดแลเดกออทสตกกลมท(เขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกหลงเขารวมโปรแกรมกลมมคะแนนเฉล(ยพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกสงกวาผดแลเดกออทสตกกลมท(ไดรบบรการตามปกต

การวเคราะหความแตกตางคะแนนเฉล(ยพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกของผดแลระหวางกลมควบคมและกลมทดลอง กอนเขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก ดวยสถตทอสระ (independent t-test) ผลการวเคราะหพบวา คะแนนเฉล(ยพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกของกลมควบคมและกลมทดลองไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต (t = -0.26, p > .05)

วเคราะหความแตกตางคะแนนเฉล(ยพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกของผดแลระหวางกลมควบคมและกลมทดลองกอนเขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกเปนรายดานดวยสถตทอสระ ผลการวเคราะหพบวา คะแนนเฉล(ยพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกทกดานไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต ดงน ดานการสรางศรทธาและความหวง (t = -0.76, p > .05) ดานการสงเสรมพฤตกรรมดานบวกและยอมรบการแสดงพฤตกรรมดานลบ (t = -0.41, p > .05) และดานการแกไขปญหาในการดแลอยางเปนระบบ (t = 0.29, p > .05) (ตาราง 5)

59

ตาราง 5 เปรยบเทยบคะแนนเฉล,ยพฤตกรรมการดแลเพ,อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกระหวาง

กลมควบคมและกลมทดลอง กอนเขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ,อ

สงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก (N=50)

พฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก

กลมควบคม (N=25)

กลมทดลอง(N=25) t p-value

Χ xx SD Χ xx SD ดานการสรางศรทธาและความหวง

33.00

3.42

33.68

2.90

-0.76

.45

ดานการสงเสรมพฤตกรรมดานบวกและยอมรบการแสดงพฤตกรรมดานลบ

30.24 2.33 30.52 2.52 -0.41 .69

ดานการแกไขปญหาในการดแลอยางเปนระบบ

52.40 4.24 52.04 4.51 0.29 .77

โดยรวม

115.64 8.48 116.24 8.11 -0.26 .80

การวเคราะหความแตกตางคะแนนเฉล(ยพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทาง

สงคมเดกออทสตกของผดแลระหวางกลมควบคมและกลมทดลอง หลงเขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกดวยสถตทอสระ ผลการวเคราะหพบวา คะแนนเฉล(ยพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกของกลมทดลองหลงเขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกสงกวากลมควบคมท(ไดรบการดแลตามปกตจากศนยการศกษาพเศษ อยางมนยสาคญทางสถต (t = -6.23, p < .01)

วเคราะหความแตกตางพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกของผ ดแลระหวางกลมควบคมและกลมทดลอง หลงเขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกเปนรายดาน ดวยสถตทอสระ ผล

60

การวเคราะหพบวา คะแนนเฉล(ยพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกของกลมทดลองหลงเขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกสงกวากลมควบคมท(ไดรบการดแลตามปกตทกดาน อยางมนยสาคญทางสถต ดงน ดานการสรางศรทธาและความหวง (t = -4.81, p < .01) ดานการสงเสรมพฤตกรรมดานบวกและยอมรบการแสดงพฤตกรรมดานลบ (t = -4.17, p < .01) และดานการแกไขปญหาในการดแลอยางเปนระบบ (t = -5.67, p < .01) ตาราง 6 เปรยบเทยบคะแนนเฉล,ยพฤตกรรมการดแลเพ,อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกระหวาง

กลมควบคมและกลมทดลอง หลงเขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ,อ

สงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก (N=50)

พฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก

กลมควบคม (N = 25)

กลมทดลอง (N = 25) t p-value

Χ xx SD Χ xx SD ดานการสรางศรทธาและความหวง

33.12

3.30

36.72

1.77

-4.81

.00

ดานการสงเสรมพฤตกรรมดานบวกและยอมรบการแสดงพฤตกรรมดานลบ

30.68 2.12 33.00 1.80 -4.17 .00

ดานการแกไขปญหาในการดแลอยางเปนระบบ

51.88 4.25 57.84 3.09 -5.67 .00

โดยรวม

115.68 8.00 127.56 5.25 -6.23 .00

61

การอภปรายผล

การศกษาผลของโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทาง

สงคมเดกออทสตกของผดแลเดกออทสตกจานวน 50 คน แบงเปนกลมควบคมท(ไดรบการดแลตามปกตจากศนยการศกษาพเศษและกลมทดลองท(เขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกกลมละ 25 คน จากการเปรยบเทยบโดยใชสถตไคสแควร เพ(อทดสอบความแตกตางของคณลกษณะท(วไประหวางกลมควบคมและกลมทดลอง พบวา กลมตวอยางไมมความแตกตางกนในดานคณลกษณะท(วไป (ตาราง 1 และ 2) ซ( งจากการวเคราะหขอมลอภปรายผลไดดงน

ลกษณะกลมตวอยาง

ในการศกษาคร งน พบวาผดแลเดกออทสตกสวนใหญเปนมารดาเดกออทสตก มอายอยในชวง 36-45 ป มากท(สด ซ( งเปนวยผใหญตอนตน และมสถานภาพสมรสค จบการศกษาระดบมธยมศกษา มรายไดของครอบครวเฉล(ยตอเดอนประมาณ 5,001-15,000 บาท ซ( งเปนรายไดระดบปานกลางคอนขางนอย ทาใหไมสามารถจางผดแลเดกได มารดาจงตองรบภาระในการดแลบตรเอง เน(องจากเปนผท(มความใกลชด และมบทบาทหนาท(ความรบผดชอบในการดแลบตรมากกวาบดา เพราะบดามกตองทางานเพ(อหารายไดมาเล ยงครอบครว (โกศลจต, 2548) อกท งมารดาสวนใหญอยในวยผใหญตอนตน ซ( งเปนวยท(มวฒภาวะและมความรบผดชอบตอการดแลบตร ดแลครอบครวสง (มาศมณ, 2546) ทาใหมารดายนดท(จะดแลเดกออทสตกเอง และการท(ครอบครวมสถานภาพสมรสคทาใหผดแลเดกมการสนบสนนทางดานการดแล คสมรสมสวนชวยในการแบงเบาภาระในการดแลเดก และใหความชวยเหลอกนในครอบครวท งดานหนาท(ความรบผดชอบ และดานจตใจ (สไปรมา, 2543) ซ( งสอดคลองกบรายงานวจยในผดแลเดกออทสตกท(พบวาสวนใหญผดแลเดกจะมสถานภาพสมรสคมากกวาสถานภาพอ(น (สมจตร, 2547; อรทย, 2545) ดานการศกษาพบวากลมตวอยางสวนใหญจบการศกษาระดบมธยมศกษา ซ( งเปนการศกษาระดบปานกลาง ทาใหผดแลสามารถแสวงหาความชวยเหลอ แสวงหาขอมลในการดแลเดกไดมากกวาผท(มการศกษาระดบต(า มการเรยนรท(ดกวาผท(มการศกษาต(า เม(อมความร มขอมลในการดแลเดกทาใหพฤตกรรมการดแลเดกดข นดวย (โกศลจต, 2548; วนาลกษณ, 2547) และจากการศกษาพบวา ผดแลเดกออทสตกใหการดแลเดกเปนระยะเวลานาน และเคยรบการอบรมเก(ยวกบการสงเสรมพฒนาการเดกมาแลว ทาใหผ ดแลม

62

ประสบการณ มความรในการดแลเดก และสามารถปรบตวตอเหตการณตางๆได และจะสงผลใหผดแลมพฤตกรรมการดแลท(ดข นดวย (วนาลกษณ, 2547; อรทย, 2545) ในการศกษาคร งน ยงพบวาเดกออทสตกท(อยในความดแลของกลมตวอยางเปนเพศชายรอยละ 72 และเพศหญงรอยละ 28 ซ( งจากการรายงานอตราการเกดภาวะออทสตก พบวา อตราการเกดโรคพบในเดกชายมากกวาเดกหญง ในอตราสวน 4:1 (Allsopp et al., 2003) อายของเดกออทสตกท(ศกษาอยในชวง 3-6 ป มากท(สด โดยกลมควบคมมอายเฉล(ย 5.88 ป กลมทดลองมอายเฉล(ย 6.24 ป เดกออทสตกท(รบบรการจากศนยการศกษาพเศษสวนใหญยงไมไดเขาเรยนท งท(โรงเรยนเรยนรวม และท(ศนยการศกษาพเศษ (รอยละ 32) รองมาคอเขาเรยนท(ศนยการศกษาพเศษในช นเตรยมความพรอมระดบ 4 (รอยละ 24) สวนระยะเวลาในการรบบรการท(ศนยการศกษาพเศษของเดกออทสตก รบบรการมานาน 1-5 ป ผลของโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ,อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดก

ออทสตก

การศกษาผลของโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกของผดแลเดกออทสตกจานวน 50 คน โดยแบงเปนกลมควบคมท(ไดรบการดแลตามปกตจากศนยการศกษาพเศษจานวน 25 คน และกลมทดลองท(เขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกจานวน 25 คน ซ( งผลการ วจยอภปรายตามสมมตฐานดงน

สมมตฐานขอท( 1 ผดแลเดกออทสตกหลงเขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกมคะแนนเฉล(ยพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกสงกวากอนเขารวมโปรแกรมกลม

ผลการวจย พบวา คะแนนเฉล(ยพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกของกลมทดลองหลงเขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกสงกวากอนเขารวมโปรแกรมกลมท งรายดาน และโดยรวมอยางมนยสาคญทางสถตท(ระดบ .01 (ตาราง 3) แสดงใหเหนวาโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกท(พฒนาข นภายใตกรอบทฤษฎการดแลระหวางบคคลของวตสน (Watson, 1999) ในปจจยการดแล 4 ประการ คอ 1) การสรางศรทธาและความหวง 2) การสงเสรมพฤตกรรมดานบวกและยอมรบพฤตกรรมดานลบของเดกออทสตก 3) การ

63

แกไขปญหาในการดแลเดกออทสตกอยางเปนระบบ และ 4) การสงเสรมการสอนและการเรยนรระหวางบคคล สามารถเพ(มระดบพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแลได

การท(ผดแลเดกออทสตกกลมทดลองไดเขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก ซ( งประกอบดวยการทากจกรรมกลม 4 คร ง แตละคร งหางกน 1 สปดาห ในกจกรรมกลมคร งท( 1 เปนการสรางศรทธาและความหวงใหผดแลเดกออทสตก ซ( งการเตรยมความพรอมของผดแลและการสรางความหวงในการกระตนพฒนาการเดกเปนส( งสาคญ เน(องจากความหวงเปนองคประกอบท(สาคญในการดาเนนชวตของมนษย เปนส(งจาเปนอยางย(งในการดแลบคคลท(มความเจบปวยใหหาย หรออาการบรรเทาลง ความหวงยงมความสมพนธกบความพงพอใจในการดาเนนชวตของผดแลเดกออทสตก (สน, 2547) ซ( งในผดแลเดกออทสตกเม(อมความหวง มความศรทธาในการดแลกระตนพฒนาการเดกแลว ยอมสงผลตอพฤตกรรมการดแลเดกท(มความต งใจ มความพยายามในการดแลกระตนพฒนาการเดกออทสตกใหดข น จนใกลเคยงเดกปกตมากท(สด

ความศรทธาหรอความเช(อยงมผลตอผดแลเดกออทสตก คอ ทาใหผดแลเดกออทสตกเกดการยอมรบและเหนถงความแตกตางของบคคล มองพฤตกรรมของเดกออทสตกอยางเขาใจ เกดความรสก ความหวงในการกระตนพฒนาการเดก สงผลใหผดแลมพฤตกรรมการดแลเดกเหมาะสมข นดวย (พรพนน, 2549) ซ( งในการศกษาคร งน เม(อผดแลเดกออทสตกกลมทดลองไดเขารวมกจกรรมสรางความหวงความศรทธา โดยการต งความหวงของตนเองในการดแลเดก ไดรบฟงความหวงความศรทธาของเพ(อนสมาชกกลม และไดรจกบคคลออทสตกท(สามารถประสบความ สาเรจในชวต และสามารถดารงชวตในสงคมอยางมความสข ทาใหผดแลเดกมพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกท(เหมาะสมมากข น

เม(อพจารณาพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกในดานการสงเสรมพฤตกรรมดานบวกและยอมรบพฤตกรรมดานลบของกลมทดลอง พบวา หลงการทดลองคะแนนเฉล(ยพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกสงกวากอนทดลองอยางมนยสาคญทางสถตท(ระดบ .01 (ตาราง 3) อธบายไดวาในกจกรรมกลมคร งท( 2 เปนกจกรรมการใหความรเพ(อใหผดแลเดกสามารถสงเสรมพฤตกรรมดานบวกและยอมรบการแสดงพฤตกรรมดานลบของเดกออทสตกไดโดยใหความรเก(ยวกบโรคออทสซมและแนวทางการดแลรกษา ซ( งในเดกออทสตกแตละคนจะมการแสดงพฤตกรรมท งดานบวกและดานลบ การท(ผดแลเดกจะสามารถยอมรบพฤตกรรมดานลบของเดกออทสตกไดน น ผดแลเดกตองมความรความเขาใจเก(ยวกบอาการของโรคออทสซม สามารถยอมรบอาการของเดกออทสตกได และตองเรยนรถงพฤตกรรมและการแสดงออกท(ไมเหมาะสมของเดกออทสตก เพ(อจะไดทาการปรบพฤตกรรมของเดกใหเหมาะสม

64

หรอเดกแสดงพฤตกรรมท(ไมเหมาะสมนอยลง นอกจากน ผดแลยงตองสงเสรมพฤตกรรมดานบวกของเดกออทสตกใหดย(งข น หรอใหพฤตกรรมน นคงอย (อมาพร, 2550) ซ( งเม(อผดแลสามารถยอมรบและเขาใจพฤตกรรมในดานลบของเดกออทสตกไดแลว จะทาใหผดแลสามารถสงเสรมพฤตกรรมดานบวกของเดกใหดข น สงผลใหผดแลมพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกท(ถกตอง เหมาะสมมากย(งข นดวย ซ( งสอดคลองกบการศกษาท(ผานมา พบวาภายหลงการฝกอบรมใหความรเก(ยวกบโรคออทสซม แนวทางการดแลรกษา ผดแลเดกออทสตกมความร ทกษะในการดแลเดกออทสตก และพฤตกรรมในการดแลเดกออทสตกเพ(มข นกวากอนเขาฝกอบรม (กรวรรณ, 2550)

นอกจากน การเรยนรการแกไขปญหาในการดแลอยางเปนระบบ ซ( งเปนกจกรรมในการทากลมคร งท( 3 และ 4 ทาใหผดแลไดเรยนรวธการดแลเดกออทสตกอยางเปนข นเปนตอน เรยนรเก(ยวกบพฤตกรรมท(ไมเหมาะสมตางๆของเดกออทสตกและวธการแกปญหาเม(อเดกแสดงพฤตกรรมไมเหมาะสม วธการปรบพฤตกรรม และการฝกกระตนพฒนาการเดก โดยการฝกเดกดวยกจกรรมท(มความงายไปสกจกรรมท(มความยากมากข น ฝกอยางมระเบยบแบบแผน ซ( งจะทาใหผดแลเดกออทสตกมพฤตกรรมการดแลเดกท(ถกตอง เหมาะสมมากย(งข น และสามารถนาไปดแลกระตนพฒนาการเดกออทสตกใหเดกมพฤตกรรมทางสงคมท( เหมาะสมได ซ( งสอดคลองกบการศกษาของปทมา (2546) เก(ยวกบการพฒนาพฤตกรรมทางสงคมของเดกออทสตกท(โรงพยาบาลมหาราชนครเชยงใหม โดยการสงเกตพฤตกรรมทางสงคมเดก แลวนามาวเคราะหเพ(อคนหาพฤตกรรมทางสงคมท(เปนปญหา จากน นนามากาหนดกจกรรมแกไขพฤตกรรม โดยเร( มจากกจกรรมท(งายไปสกจกรรมท(ยากมากข น เพ(อใหผดแลสามารถดแลเดกท(บานได โดยหลงผดแลเขารวมกจกรรมพบวา เดกออทสตกเกดการเรยนร และมพฒนาการทางสงคมท(ดข น สมมตฐานขอท( 2 ผดแลเดกออทสตกกลมท(เขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกหลงเขารวมโปรแกรมกลมมคะแนนเฉล(ยพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกสงกวาผดแลเดกออทสตกกลมท(ไดรบบรการตามปกต

ผลการวจยพบวา กอนการทดลองผดแลเดกออทสตกกลมควบคมและกลมทดลองมคะแนนเฉล(ยพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกท งรายดานและโดยรวมไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท(ระดบ .05 (ตาราง 5) และหลงการทดลองพบวา ผดแลเดกออทสตกกลมทดลองหลงเขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกมคะแนนเฉล(ยพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกสงกวาผดแลเดกกลมควบคมท(ไดรบการดแลตามปกตจากศนยการศกษาพเศษท งรายดานและโดยรวมอยางมนยสาคญทางสถตท(ระดบ .01 (ตาราง 6) แสดงใหเหนวาโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกท(

65

พฒนาข นภายใตกรอบทฤษฎการดแลระหวางบคคลของวตสน (Watson, 1999) ในปจจยการดแล 4 ประการ คอ 1) การสรางศรทธาและความหวง 2) การสงเสรมพฤตกรรมดานบวกและยอมรบพฤตกรรมดานลบของเดกออทสตก 3) การแกไขปญหาในการดแลเดกออทสตกอยางเปนระบบ และ 4) การสงเสรมการสอนและการเรยนรระหวางบคคล สามารถเพ(มระดบพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแลไดมากกวาการดแลตามปกตจากศนยการศกษาพเศษ

ในการศกษาคร งน ผดแลเดกออทสตกกลมควบคมไดรบการดแลตามปกตจากศนยการศกษาพเศษ โดยไมไดเขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก สวนผดแลเดกกลมทดลองไดเขารวมโปรแกรมกลม โดยใชรปแบบของกจกรรมกลมมาเปนกระบวนการดาเนนการทดลอง เพ(อสงเสรมการสอนและการเรยนรระหวางผดแลเดก ซ( งทาใหผดแลเดกไดแลกเปล(ยนความคดเหน ความร วธการแกปญหาของแตละคน ทาใหสมาชกเกดการเรยนรจากประสบการณของผอ(น ซ( งนาไปสการแกปญหา หรอจดการกบปญหาของตนเองได สงผลใหพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแลเหมาะสมมากย(งข น สอดคลองกบการศกษาของภทราภรณ (2545) ท(ศกษาพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผปกครองโดยใชกระบวนการกลม ซ( งจดแบงเปนกลมยอยกลมละ 4-6 คน ทากจกรรมกลมเดอนละ 1 คร ง ผลพบวา ผปกครองเดกออทสตกมพฤตกรรมการดแลเดกเหมาะสมมากข น และในการศกษาคร งน เม(อพจารณาเปนรายดานอนประกอบดวย การสรางศรทธาและความหวง การสงเสรมพฤตกรรมดานบวกและยอมรบพฤตกรรมดานลบของเดกออทสตกและดานการแกไขปญหาในการดแลอยางเปนระบบ จะเหนไดวา ผดแลเดกออทสตกมพฤตกรรมการดแลเพ(มข นทกดานอาจเน(องมาจากในการทากจกรรมกลมคร งแรกมการเตรยมความพรอมดานจตใจของผดแล โดยการสรางศรทธาและความหวงใหเกดในผดแล ซ( งมการยกตวอยางถงบคคลท(ประสบความสาเรจในการเล ยงดเดกออทสตก และกลมตวอยางไดรบฟงถงปญหาในการเล ยงดเดกออทสตกของเพ(อนสมาชก ทาใหเกดความหวงและความศรทธาข นมา เม(อเกดความหวงและศรทธาในการดแลเดก จะทาใหพฤตกรรมการดแลเดกดข นดวย (สภาวด, 2550) ในกจกรรมคร งตอมาจงมการใหความรเร(องโรคออทสซม และแนวทางการดแลรกษา มการฝกทกษะในการกระตนพฒนาการเดกออทสตกพรอมท งแจกคมอการฝกกระตนพฒนาการเดกออทสตกใหแกผดแลเพ(อผดแลสามารถทบทวนซ าและนาไปฝกกระตนพฒนาการเดกอยางตอเน(องท(บานได ทาใหผดแลมพฤตกรรมการดแลเดกท(ถกตอง เหมาะสมมากย(งข น และยงสงผลถงเดกออทสตกท(ไดรบการดแลทาใหเดกมพฒนาการท(ดข นดวย (Ozonoff, & Cathcart, 1998) ผลการวจยคร งน สรปไดวาโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ(อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกท(ประยกตข นภายใตกรอบทฤษฎการดแลระหวางบคคลของวตสน

66

ในปจจยการดแล 4 ประการ ไดแก การสรางศรทธาและความหวง การสงเสรมพฤตกรรมดานบวกและยอมรบพฤตกรรมดานลบของเดกออทสตก การแกไขปญหาในการดแลอยางเปนระบบ และการสงเสรมการสอนและการเรยนรระหวางบคคล โดยใชรปแบบของกจกรรมกลมในการดาเนนการทดลอง สามารถทาใหผดแลเดกออทสตกมพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกท(ถกตองเหมาะสมมากย(งข น

67

บทท� 5

สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ

สรปผลการวจย

การวจยคร งน เปนการวจยก�งทดลอง แบบสองกลม วดผลกอนและหลงการทดลอง เพ�อศกษา

ผลของโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก กลมตวอยาง คอ ผดแลเดกออทสตกท�มารบบรการท�ศนยการศกษาพเศษประจาจงหวดนครศรธรรมราช จานวน 50 คน แบงเปนกลมควบคมและกลมทดลอง กลมละ 25 คน โดยคดเลอกกลมตวอยางตามคณสมบตท�กาหนด และดาเนนการเกบขอมลระหวางเดอนมนาคม ถงเดอนมถนายน 2553

เคร�องมอท�ใชในการดาเนนการวจยประกอบดวย 1)โปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกของผดแล 2) คมอกระตนพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก 3) แบบประเมนพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแล ซ� งเคร�องมอท งหมดผวจยไดพฒนาข นภายใตกรอบทฤษฎการดแลระหวางบคคลของวตสน (Watson, 1999) ในปจจยการดแล 4 ประการ ไดแก ดานการมศรทธาและความหวง ดานการสงเสรมพฤตกรรมดานบวกและยอมรบการแสดงพฤตกรรมดานลบของเดกออทสตก ดานการแกไขปญหาในการดแลอยางเปนระบบ และดานการสงเสรมการสอนและการเรยนรระหวางบคคล มการตรวจสอบความตรงตามเน อหาของโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกของผดแล และคมอกระตนพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก โดยผทรงคณวฒทางการพยาบาลกมารเวชศาสตรและผเช�ยวชาญทางการดแลเดกออทสตก 3 คน และหาความเท�ยงของแบบประเมนโดยการคานวณหาคาสมประสทธJ แอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s Alpha Coefficient) ไดคาความเท�ยงของเคร�องมอเทากบ 0.78

มการคดเลอกกลมตวอยางแบบเฉพาะเจาะจง (purposive sampling) ตามคณสมบตท�กาหนด และทาการจบค (matched pair) กลมตวอยางในกลมควบคมและกลมทดลองใหมความคลายคลงกน จากน นทาการศกษาในกลมควบคมกอน แลวจงเร�มโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกในกลมทดลอง โดยทากจกรรมกลม 4 คร ง หางกนคร งละ 1 สปดาห และนดประเมนพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกหลงทาการทดลองในอก 4 สปดาหถดมา

68

วเคราะหขอมลสวนบคคลของผดแลและเดกออทสตก โดยการแจกแจงคาความถ� รอยละ และเปรยบเทยบความแตกตางโดยใชสถตไคสแควร ทดสอบสมมตฐานดวยสถตทค และสถตทอสระ โดยกาหนดระดบนยสาคญทางสถตท�ระดบ 0.05 สามารถสรปผลการวจยไดดงน

1. ผดแลกลมทดลองมคะแนนเฉล�ยพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกหลงเขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกสงกวากอนเขารวมโปรแกรมกลมท งรายดานและโดยรวมอยางมนยสาคญทางสถตท�ระดบ 0.01

2. ผดแลกลมทดลองมคะแนนเฉล�ยพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกหลงเขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกสงกวาผดแลกลมควบคมท งรายดานและโดยรวมอยางมนยสาคญทางสถตท�ระดบ 0.01 ปญหาและอปสรรค

การศกษาคร งน ผดแลท�พาเดกออทสตกมารบบรการท�ศนยการศกษาพเศษเปนประจาทกวนมจานวนจากด เดกท�เขารบบรการมกมารบบรการตามความสะดวกของผดแล การเกบขอมลวจยจงตองมการนดผดแลลวงหนา และในการเขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกมกจกรรมการทากลม 4 คร ง หางกนคร งละ 1 สปดาห มการประเมนผลหลงการทดลองหลงเสรจส นกจกรรมกลมอก 4 สปดาหถดมา จงตองมการตดตามอยางตอเน�องเพ�อไมใหกลมตวอยางสญหาย จดเดนของงานวจย

1. มการควบคมตวแปรแทรกซอนภายในกลมตวอยาง โดยการจบฉลากกลมตวอยาง 25 คนแรกเขากลมควบคมและทาการจบคกลมตวอยางอก 25 คน ถดมาเขาสกลมทดลอง เพ�อใหกลมตวอยางท ง 2 กลม มคณลกษณะสวนบคคลท�ใกลเคยงกนมากท�สด และมความเทาเทยมกนมากท�สดกอนเขารวมโปรแกรมกลม 2. มการวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางลกษณะสวนบคคลของผดแลเดกและลกษณะสวนบคคลของเดกออทสตกระหวางกลมควบคมและกลมทดลองดวยสถตไคสแควร 3. มการวเคราะหเปรยบเทยบคะแนนเฉล�ยกอนการทดลองของกลมควบคมและกลมทดลองเพ�อวเคราะหวากอนการทดลองกลมตวอยางท ง 2 กลม มพฤตกรรมการดแลเดกท�ไมแตกตางกน และมการวเคราะหเปรยบเทยบคะแนนเฉล�ยกอนและหลงไดรบการดแลตามปกตของ

69

กลมควบคมเพ�อวเคราะหวาผลการวจยหลงการทดลองในกลมทดลองท�มคะแนนเฉล�ยเพ�มสงข นเกดจากการไดรบโปรแกรมกลม ขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใช ผลการศกษาในคร งน แสดงใหเหนถงประโยชนของโปรแกรมกลมในการสงเสรม

พฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกของผดแล ซ� งผลการวจยน สามารถนาไปประยกตใชในการปฏบตการพยาบาล การเรยนการสอน และการบรหารงานของศนยการศกษาพเศษ ดงน

1. ดานการปฏบตการพยาบาล การเรยนการสอน พยาบาลและครการศกษาพเศษสามารถนาโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการ

ดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกไปใชในการสอนผดแลเดกออทสตก เพ�อใหผดแลเดกสามารถนาความร และทกษะการกระตนพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกท�ไดรบจากการเขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกไปใชในการกระตนพฒนาการเดกอยางตอเน�องท�บาน ซ� งโปรแกรมกลมน สามารถนาไปประยกตใชในผดแลเดกพเศษอ�นท�มความบกพรองดานพฒนาการทางสงคมได เชน เดกท�มภาวะดาวนซนโดรม

2. ดานการบรหารงานของศนยการศกษาพเศษ ผบรหารศนยการศกษาพเศษสามารถนาโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแล

เพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกไปใชในการพฒนาคณภาพงานของศนยการศกษาพเศษ โดยการอบรมครการศกษาพเศษใหมความรในการใชโปรแกรมกลมเพ�อสามารถฝกผดแลเดกออทสตกใหมความรในการฝกกระตนพฒนาการเดกท�บานได

ขอเสนอแนะในการทาวจยคร งตอไป

1. ควรมการปรบปรงโปรแกรมกลมในดานระยะเวลาของการทากจกรรมกลม ซ� งในการทากจกรรมกลมคร งท� 3 และ คร งท� 4 มกจกรรมการสาธตและฝกปฏบตการกระตนพฒนาการเดก ออทสตก ระยะเวลาท�ใชในการทากลม 90 นาท ไมเพยงพอตอการฝกปฏบตทกกจกกรม ทาใหผดแลเดกไดรบการสาธตจากผวจยเพยงอยางเดยวในบางกจกรรม

70

2. ในการศกษาคร งตอไปควรมการจดทาส�อวดทศน ประกอบในการสาธตการฝกกระตนพฒนาการเดกออทสตก และมอบใหผดแลนาไปฝกปฏบตตอท�บาน

3. ควรมการศกษาตดตามพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแลในระยะยาว โดยการประเมนซ าทก 2-3 เดอนหลงผดแลเขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกเพ�อประเมนความตอเน�องและความคงอยของพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแล

4. ควรมการศกษาระยะยาวถงพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกท�เกดจากพฤตกรรมการดแลของผดแลท�เขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกวาเดกออทสตกมพฒนาการทางสงคมท�เหมาะสมข นหรอไม

71

บรรณานกรม

กรวรรณ ภทองกาน. (2550). ผลของการฝกอบรมเพ�อพฒนาพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของ

ผปกครองท�มตอพฤตกรรมทางสงคมของบตรออทสตก. วทยานพนธศกษาศาสตรมหา บณฑต สาขาวชาจตวทยาการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน, ขอนแกน.

กลมงานการพยาบาล โรงพยาบาลราชานกล. (2544). คมอฝกเดกในการดารงชวตประจาวน เร� อง ทกษะการชวยเหลอตนเอง (พมพคร0 งท2 3). กรงเทพมหานคร: โรงพมพครสภาลาดพราว.

กลมงานการพยาบาล โรงพยาบาลราชานกล. (2545). คมอฝกเดกในการดารงชวตประจาวน เร� อง ทกษะดานภาษาและการเรยนร. กรงเทพมหานคร: โรงพมพครสภาลาดพราว.

เกศรา เสนงาม. (2551). เดกกลมพเศษและการดแล. ใน ภาควชาการพยาบาลกมารเวชศาสตร (บรรณาธการ), การดแลเดกปฐมวย (หนา 221-235). สงขลา: คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร. โกศลจต หลวงบารง. (2548). พฤตกรรมการปรบตวของผดแลเดกออทสตกและปจจยท2เก2ยวของ.

วารสารพยาบาลสงขลานครนทร, 26, 9-27. คมเพชร ฉตรศภกล. (2546). กจกรรมกลมในโรงเรยน (พมพคร0 งท2 5). กรงเทพมหานคร: ธนธชการพมพ. จระพร ชะโน. (2551). การพฒนารปแบบการสอนส�อความหมายเพ�อลดพฤตกรรมท�เปนปญหาใน

เดกออทสตกกอนวยเรยน. วทยานพนธศกษาศาสตรดษฎบณฑต สาขาหลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน, ขอนแกน.

จรวฒน ธนนราพงศ. (2551). ปจจยทางจตสงคมในการทานายพฤตกรรมการดแลเดกของมารดาท2มบตรออทสตก. วารสารสวนปรง, 24, 14-28.

จรยา จฑาภสทธE และนชรา เรองดารกานนท. (2551). กลมอาการออทสซม. ใน นชรา เรองดารกานนท, ชาครยา ธรเนตร, รววรรณ รงไพรวลย, ทพวรรณ หรรษคณาชย และนตยา คชภกด (บรรณาธการ), ตาราพฒนาการและพฤตกรรมเดก (หนา 205-224). กรงเทพมหานคร: โฮลสตก พบลชช2ง.

จฑามาส วโรจนอนนต, จตรพร แสงกล และพรพรต ล0มประเสรฐ. (2549). ออทสซม. สงขลานครนทรเวชสาร, 24, 325-332.

ชลธดา สมะวงศ. (2545). การใชจตบาบดกลมในการสงเสรมความหวงของผ ตดเช7อเอชไอว. การคนควาแบบอสระพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสขภาพจตและการพยาบาลจตเวช บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม, เชยงใหม.

72

นนทรตน พทกษบตร. (2550). อทธพลของสมพนธภาพในครอบครวและภาระการดแลตอพฤตกรรมการดแลของมารดาเดกออทสตก. วทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาการพยาบาลเดก บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร, สงขลา.

นรมล พจนสนทร, พนศร รงสขจ, สรสพร จวงค และสชาต พหลภาคย. (2549). การรบรของผปกครองเก2ยวกบอาการแรกเร2 มของเดกออทสตก ท2มารบบรการท2แผนกจตเวชเดกโรงพยาบาลศรนครนทร. วารสารสมาคมจตแพทยแหงประเทศไทย, 51, 71-75.

ประภาศร ทงมผล. (2548). การสนบสนนทางสงคม ความพรอมในการดแลและความเครยดของมารดาเดกออทสตก. วทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสภาพจตและการพยาบาลจตเวช บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม, เชยงใหม.

ปรศนา สนคา. (2550). การพฒนาแผนการใหความชวยเหลอดานพฤตกรรมของนกเรยนออทสตก. การศกษาอสระศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอนการศกษาพเศษ มหาวทยาลยขอนแกน, ขอนแกน.

ปทมา บญตนบตร. (2546). การพฒนาพฤตกรรมทางสงคมของเดกออทสตกท�โรงพยาบาลมหาราชนครเชยงใหม. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม, เชยงใหม.

พรพนน อนตะ. (2549). ผลของการใชกจกรรมแนะแนวตามแนวกลวธการรบรผานการมองเพ�อพฒนาเจตคตของผปกครองในการดแลเดกออทสตก. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม, เชยงใหม.

พวงเพชร ฟวงคสทธE . (2546). การศกษาผลการสอนทกษะทางสงคมของเดกออทสตกท�ไดรบการสอนโดยวธเร� องราวทางสงคม. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการศกษาพเศษ บณฑตวทยาลย�มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, กรงเทพมหานคร. �

เพญแข ล2มศลา. (2542). การรกษาออทสซมเบ0องตน ในโรงพยาบาลยวประสาทไวทโยปถมภ. นตยสารใกลหมอ, 23, 26-34.

เพญแข ล2มศลา และธรารตน แทนขา. (2545). คมอฝกและดแลเดกออทสตกสาหรบผปกครอง (พมพคร0 งท2 2). สมทรปราการ: โรงพยาบาลยวประสาทไวทโยปถมภ.

ภทราภรณ กาบกลาง. (2545). ประสทธผลของกระบวนการกลมตอการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผปกครอง. วทยานพนธสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยขอนแกน, ขอนแกน.

ภทราภรณ ทงคาปน และคนงนจ ไชยลงการณ. (2547). อปสรรคและความตองการการชวยเหลอในการดแลเดกออทสตก. วารสารสวนปรง, 20, 49-67.

73

มาลน ไชยบง. (2550). การศกษาผลการปรบพฤตกรรมกาวราวของเดกออทสตกท�เรยนรวมโดยใชวธเสรมแรงดวยเบ7ยอรรถกรในการเลนเกมกบเดกปกต. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาการศกษาพเศษ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม, มหาสารคาม.

มาศมณ วระณรงค. (2546). ความรวมมอของผปกครองและปจจยท�เก�ยวของในการรกษาเดกโรคสมาธส7นในแผนกผ ปวยนอก หนวยจตเวชเดกและวยรน แผนกจตเวช โรงพยาบาลจฬาลงกรณ. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสขภาพจต บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย, กรงเทพมหานคร.

รพพรรณ อนทวงศ. (2550). ผลของการใหคาปรกษากลมเพ�อลดความวตกกงวลในผปกครองเดก ออทสตก. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาการปรกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยรามคาแหง, กรงเทพมหานคร.

รจา ภไพบลย. (2547). การเสรมสรางสขภาพวยรนแบบมสวนรวม. กรงเทพมหานคร: หางหนสวนจากดโนเบ0ล.

ลอรนา วง. (2527). เดกออทสตก: คาแนะนาสาหรบบดามารดา และนกวชาการ. (รจนา ทรรทรนนท, ผแปล). กรงเทพมหานคร: คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด. วนาลกษณ เมองมลมณรตน. (2547). ความสมพนธระหวางปจจยคดสรร การสนบสนนทางสงคม

กบความสามารถในการดแลบคคลท� ตองพ�งพาของมารดาเดกออทสตก. วทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสขภาพจตและการพยาบาลจตเวช บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม, เชยงใหม.

ศรเรอน แกวกงวาน. (2548). จตวทยาเดกท�มลกษณะพเศษ (พมพคร0 งท2 3). กรงเทพมหานคร: หมอชาวบาน.

ศนยพ ฒนาหลกสตร กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ. (2543). การพฒนาเดกออทสตก. กรงเทพมหานคร: โรงพมพครสภาลาดพราว. สนธยา มณรตน. (2550). ความสามารถของผ ดแลในการดแลเดกสมาธส7น. สารนพนธพยาบาล

ศาสตรมหาบณฑต สาขาการพยาบาลสขภาพจตและจตเวช บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย สงขลานครนทร, สงขลา.

สมจตร พ2พมาย. (2547). ความพรอมของผปกครองในการดแลเดกออทสตก. วทยานพนธพยาบาล ศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสขภาพจตและการพยาบาลจตเวช บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม, เชยงใหม.

สมภพ เรองตระกล. (2542). ตาราจตเวชศาสตร (พมพคร0 งท2 6). กรงเทพมหานคร: เรอนแกว.

74

สาวตร รญเจรญ. (2549). เทคนคในการดแลและชวยเหลอเดกออทสตก. วารสารศนยบรการวชาการ, 14, 9-16.

สน กะราลย. (2547). ความสมพนธระหวางการสนบสนนทางสงคม ความหวงและความพงพอใจในการดาเนนชวตของครอบครวท�มบตรออทสตก. วทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบณฑตสาขาวชาการพยาบาลครอบครว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา, ชลบร.

สไปรมา ลลามณ. (2543). การเผชญปญหา ภาวะวกฤต และการไดรบการสนบสนนทางสงคมของบดามารดาท�มบตรเปนออทสตก. วทยานพนธสงคมสงเคราะหศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร, กรงเทพมหานคร.

สภาวด คากณา. (2550). ประสทธผลของโปรแกรมสขภาพจตศกษาตอพฤตกรรมการดแลเดก ออทสตกของผปกครอง ในคลนกสงเสรมพฒนาการ โรงพยาบาลพระศรมหาโพธD จงหวดอบลราชธาน. วทยานพนธสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต สาขาการสรางเสรมสขภาพ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน, อบลราชธาน.

เสาวภา�สขเฉลมชย. (2550). การศกษาทกษะการรอคอยของเดกออทสตกโดยการสอนดวยเร� องราวทางสงคม. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการศกษาพเศษ บณฑตวทยาลย�มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, กรงเทพมหานคร. �

อรทย ทองเพชร. (2545). ภาระการดแลของมารดาเดกออทสตก. การคนควาแบบอสระพยาบาล ศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสขภาพจตและการพยาบาลจตเวช บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม, เชยงใหม.

อรณ พนธล. (2548). ผลของกลมใหความรและประคบประคองทางจตใจตอพฤตกรรมการดแลเดกออทสตก สขภาพจตและความรสกเปนภาระการดแลของผ ปกครอง. วทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสขภาพจตและจตเวช บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ขอนแกน, ขอนแกน.

อาพร ตรสน. (2550). ผลของการใชชดการเรยนรดวยกลวธการรบรผานการมองในการพฒนาทกษะทางสงคมของนกเรยนออทสตก. การศกษาอสระศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอนการศกษาพเศษ มหาวทยาลยขอนแกน, ขอนแกน.

อชยา เข2อนม2น. (2545). สขภาพจตและความสามารถในการดแลบคคลท�ตองพ�งพาของมารดาเดก ออทสตก. วทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสขภาพจตและการพยาบาล จตเวช บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม, เชยงใหม.

อมาพร ตรงคสมบต. (2550). ชวยลกออทสตก คมอสาหรบพอแมผ ไมยอมแพ (พมพคร0 งท2 2). กรงเทพมหานคร: ซนตาการพมพ.

75

Allsopp, M. Y., Rice, C., Karapurkar, T., Doernberg, N., Boyle, C., & Murphy, C. (2003). Prevalence of Autism in a US Metropolitan Area. The Journal of the American Medical Association, 289, 49-55.

Autism Society of America. (2008, January 25). What causes Autism. Retrieved September 10, 2009, from http://www.autism-society.org/site/PageServer?pagename=about_whatcauses

Autism Society of America. (2009, June 5). What are Autism Spectrum Disorders. Retrieved September 10, 2009, from http://www.autism-society.org/site/PageServer?Pagename= about_whatis

Burn, N., & Grove, S. K. (2001). The practice of nursing research (4th ed.). Philadelphia: W. B. Saunders.

Campbell, M., Schopler, E., Cueva, J. E., & Hallin, A. (1996). Teratment of autistic disorder. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 35, 134-143.

Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2nd ed.). Thorofare, NJ: Erbaum.

Cohen, J. A. (1991). Two portraits of caring a comparison of the artists Leininger and Watson. Journal of Advanced Nursing, 16, 899-909. Fawcett, J. (1993). Analysis and evaluation of nursing theories. Philadelphia: F. A. Davis. Filipek, P. A., Accardo, P. J., Ashwal, S., Baranek, G. T., Cook, E. H., Jr., Dawson, G., et al.

(2000). Practice parameter: Screening and diagnosis of autism: Report of the quality standards subcommittee of the American Academy of Neurology and the child neurology society. Neurology, 55, 468-479.

Folstein, S., & Rutter, M. (1997). Infantile autism: agenetic study of 21 twin pairs. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 18, 297-321.

Marram, G. D. (1978) The group approach in nursing practice (2nd ed.). St. Louis, Mo: C. V. Mosby.

Ozonoff, S., & Cathcart, K. (1998). Effectiveness of home program intervention for young children with autism. Journal of Autism and Developmental Disorders, 28, 25-32.

Polit, D. F., & Hungler, B. P. (1995). Nursing research principles and methods (5th ed.). Philadelphia: J. B. Lippincott.

76

Swanson, K. M. (1999). What is known about caring in nursing science: A literary metaanalysis. In Hinshaw, Feetham & Shaver (Eds)., (pp. 31-60). Handbook of Clinical Nursing Research. Thousand Oaks, CA: Sage.

Watson, J. (1999). Nursing: Human science and human care: A theory of nursing. Sudbury, MA: Jones and Bartlett.

77

ภาคผนวก

78

ภาคผนวก ก

การคานวณขนาดกลมตวอยาง

การคานวณขนาดของกลมตวอยางในการศกษาวจยคร� งน� ใชการคานวณคา effect size โดยสตรของโคเฮน (Cohen, 1988) ดงน�

Effect Size (ES) = Mean gr.1 ( 1) – Mean gr.2 ( 2) Pooled Standard Deviation (Pooled SD)

โดย Pooled SD = /2)SDSD(2

2

2

1 + ES คอ คาขนาดอทธพลทIนามาเปดตารางอานาจการทดสอบเพIอหาขนาดกลมตวอยาง

1 คอ คาเฉลIยคะแนนพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของกลมทดลอง 2 คอ คาเฉลIยคะแนนพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของกลมควบคม SD1 คอ คาเบIยงเบนมาตรฐานคะแนนพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของกลมทดลอง SD2 คอ คาเบIยงเบนมาตรฐานคะแนนพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของกลมควบคม

Pooled SD คอ คาเบIยงเบนมาตรฐานรวมของคะแนนพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกกลม ทดลองและกลมควบคม

คานวณคา effect size โดยใชคาเฉลIยคะแนนพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกและคาเบIยงเบนมาตรฐานคะแนนพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของกลมทดลองและกลมควบคมจากงานวจยทIใกลเคยงงานวจยคร� งน� มากทIสด คอ ประสทธผลของกระบวนการกลมตอการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผปกครอง (ภทราภรณ, 2545) ซI งผลการศกษาไดคาคะแนน ดงน� Χ 1 = 65.75 SD1 = 6.12

Χ 2 = 56.17 SD2 = 2.56 เมIอนาขอมลทIศกษาไดมาคานวณหาขนาดกลมตวอยาง ไดการคานวณคาดงน� Pooled SD = 2/)56.212.6(

22+

= 2/)55.645.37( + = 2/44 = 22 = 69.4

ES = 4.69

56.1765.75−

= 04.2

Χ

Χ Χ

Χ

79

ภาคผนวก ข

แบบฟอรมพทกษสทธกลมตวอยาง

สวสดคะ ดฉนนางสาวอญนษฐ ทองประเสรฐ เปนนกศกษาปรญญาโท สาขาการพยาบาลเดก คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร กาลงทาการศกษาวจยเรI อง ผลของโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพIอสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก: กรณศกษาผดแลเดกของศนยการศกษาพเศษประจาจงหวดนครศรธรรมราช โดยมวตถประสงคเพIอศกษาเปรยบเทยบผลของโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพIอสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกของผดแล และทานเปนบคคลทIไดรบการคดเลอกในการเขารวมการวจยคร� งน� ผวจยขอใหทานตอบแบบประเมน 2 คร� งซI งระยะเวลาหางกน 7 สปดาห ในแตละคร� งใชเวลาตอบประมาณ 25-30 นาท และหากทานถกจดใหอยในกลมทดลองผวจยจะใหทานเขารวมกจกรรมกลมจานวน 4 คร� ง ซI งประกอบดวยกจกรรมการสรางความศรทธาและความหวง การใหความรเรIองโรคออทสซม การฝกกระตนพฒนาการเดก และการปรบพฤตกรรมทIไมเหมาะสมของเดกออทสตกแกทาน กจกรรมหางกนคร� งละ 1 สปดาห ซI งขอมลสวนตวของทานและเดกออทสตกทIทานดแล รวมท�งขอมลทIไดจากการตอบแบบประเมนจะถกเกบเปนความลบ และผลการศกษาจะถกนาเสนอในภาพรวมเทาน�น เมIอเสรจส�นการวจยคร� งน� ขอมลทIไดจากการสมภาษณท�งหมดผวจยจะทาลายท�งทนท ซI งในการศกษาคร� งน�จะเปนประโยชนแกตวทาน เดกออทสตกทIทานดแลและเดกออทสตก รายอIนตอไป ในการไดใชประโยชนจากการฝกกระตนพฒนาการเดก นอกจากน� ทานสามารถจะยกเลกหรอถอนตวจากการวจยคร� งน� เมIอใดกไดตามความตองการโดยไมมผลใดๆ ตอการดแลรกษาและการกระตนพฒนาการทIเดกออทสตกของทานจะไดรบจากศนยการศกษาพเศษประจาจงหวดนครศรธรรมราช และในระหวางการเกบขอมลหากทานเกดขอสงสยใดๆ สามารถสอบถามไดตลอดเวลาจากตวผวจยเอง ทIหมายเลขโทรศพท 081 - 0805569 หากทานยนดเขารวมในการวจยคร� งน� กรณาลงนามของทาน ไวเปนหลกฐานหรอไมประสงคลงนาม แตสมครใจเขารวมการวจย ดฉนขอขอบคณมากคะทIทานและเดกออทสตกของทานใหความรวมมอในการเขารวมวจยคร� งน�

ลงชIอ...............................................ผเขารวมวจย ลงชIอ...........................................ผวจย (...............................................) (..................................................) ............./.................../............... ............../..................../..............

(วน/เดอน/ป) (วน/เดอน/ป)

80

ภาคผนวก ค

ขอตกลงเบ$องตนในการวเคราะหขอมลทางสถต

ในการวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลIยคะแนนพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแลโดยใชสถตท (t-test) กอนทาการวเคราะหขอมล ผวจยไดทดสอบขอตกลงเบ�องตนของการใชสถตท คอ

1. การแจกแจงของขอมลเปนโคงปกต (normal distribution) เมIอนาคาคะแนนทIไดจากกลมควบคมและกลมทดลองท�งกอนทดลองและหลงทดลองมา

ทดสอบการแจงแจงขอมลโดยดจากกราฟอสโตแกรม และทดสอบดวยสถต Shapiro-wilk test พบวาขอมลมการแจกแจงเปนโคงปกต จงเปนไปตามขอตกลงเบ�องตนของการใชสถตท

2. ตวแปรทIใชตองมระดบการวดเปนมาตราชวง (interval scale) งานวจยคร� งน� ไดเกบขอมลโดยใชแบบประเมนพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแล ซI งลกษณะแบบประเมนเปนมาตราสวนประมาณคา (rating scale) ขอมลทIไดจะเปนมาตราชวง คอ ระหวาง 1-4 คะแนน ดงน� น ชดของคะแนนทIนาไปวเคราะหผลดวยคาสถตท จงเปนไปตามขอตกลงเบ�องตน

3. ความแปรปรวนของประชากรตองเทากน ถาขนาดของกลมตวอยางเทากนหรอใกลเคยงกน ถอวามความแปรปรวนของประชากร

เทากน (σ1=σ2) (Burn & Grove, 2001) การวจยคร� งน�กลมตวอยางท�งสองกลมเทากน จงมความแปรปรวนเทากน ซI งเปนไปตามขอตกลงเบ�องตนของการใชสถตท

4. กลมตวอยางมความเปนอสระ คอ การทIกลมตวอยางทกคนมโอกาสทIจะถกสมเขากลมเทาๆกน (Burn & Grove, 2001) ซI งการวจยคร� งน� ผวจยไดคดเลอกกลมตวอยางตามคณสมบตทIกาหนดไว จากน�นทาการสม (randomization) โดยจบฉลากใหกลมตวอยาง 25 คนแรกเขากลมควบคม 25 คนถดมาเขากลมทดลองและควบคมปจจยทIมผลตอการทดลอง (prognostic factors) โดยการจบคใหมความคลายคลงกนในดาน เพศ ความสมพนธกบเดกออทสตก เพศและระดบช�นเรยนของเดกออทสตก จนไดกลมตวอยางครบท�งสองกลม กลมละ 25 คน

81

ภาคผนวก ง

เคร*องมอท*ใชในการเกบรวบรวมขอมล

เครIองมอทIใชในการเกบรวมรวมขอมล ไดแก แบบประเมนพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแลประกอบดวยแบบสอบถาม 3 สวน ดงน�

สวนทI 1 แบบสอบถามขอมลสวนบคคลของผดแลเดกออทสตก สวนทI 2 แบบสอบถามขอมลสวนบคคลของเดกออทสตก สวนทI 3 แบบประเมนพฤตกรรมการดแลเพIอสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก

ของผดแล

82

เลขทIแบบสอบถาม................. ( ) กลมทดลอง ( ) กลมควบคม สวนท* 1 แบบสอบถามขอมลสวนบคคลของผดแลเดกออทสตก จานวน 9 ขอ

คาช$แจง โปรดทาเครIองหมาย � ลงในชอง ( ) หรอเตมขอความในชองตามความเปนจรงของทานมากทIสด 1. อาย.......................ป 2. เพศ ( ) หญง ( ) ชาย 3. สถานภาพสมรส ( ) โสด ( ) ค ( ) หมาย ( ) หยา/แยกกนอย 4. ระดบการศกษาของทาน ( ) ไมไดเรยนหนงสอ ( ) ประถมศกษา ( ) มธยมศกษา ( ) อนปรญญาหรอเทยบเทา ( ) ปรญญาตรหรอเทยบเทา ( ) อIนๆ ระบ............................. 5. อาชพ ( ) รบราชการ/รฐวสาหกจ ( ) คาขาย ( ) รบจาง ( ) เกษตรกร ( ) แมบาน ( ) อIนๆ ระบ............................. 6. รายไดของครอบครวโดยเฉลIยตอเดอน ( ) ตIากวา 5,000 บาท ( ) 5,001 – 10,000 บาท ( ) 10,001 – 15,000 บาท ( ) 15,001 – 20,000 บาท ( ) 20,001 – 25,000 บาท ( ) มากกวา 25,000 บาท 7. ความสมพนธกบเดก ( ) มารดา ( ) บดา ( ) ยา ( ) ป ( ) ยาย ( ) ตา ( ) พI ( ) อIนๆ ระบ........................... 8. ระยะเวลาในการดแลเดกออทสตก...................ป....................เดอน 9. ไดรบการอบรมเกIยวกบการสงเสรมพฒนาการเดกออทสตก

( ) เคยไดรบ จานวน.....................คร� ง จาก.................................................... ( ) ไมเคยไดรบ

83

สวนท* 2 แบบสอบถามขอมลสวนบคคลของเดกออทสตก จานวน 4 ขอ

คาช$แจง โปรดทาเครIองหมาย � ลงในชอง ( ) หรอเตมขอความในชองตามความเปนจรงของทานมากทIสด

1. อาย.................ป................เดอน 2. เพศ ( ) ชาย ( ) หญง 3. ระดบช�นเรยนทIกาลงศกษา ( ) เตรยมระดบ 1 ( ) เตรยมระดบ 2 ( ) เตรยมระดบ 3 ( ) เตรยมระดบ 4 ( ) ยงไมเขาเรยน ( ) อIนๆ ระบ.................. 4. ระยะเวลาในการมารบบรการทIศนยการศกษาพเศษ...................ป....................เดอน

84

สวนท* 3 แบบประเมนพฤตกรรมการดแลเพ*อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกของผดแล

คาช$แจง แบบสอบถามชดน� มวตถประสงคเพIอศกษาพฤตกรรมการดแลเพIอสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกของผดแล มจานวนขอคาถาม 35 ขอ โปรดอานขอความทกขออยางละเอยด และทาเครIองหมาย � ลงในชองดานขวามอใหตรงกบการปฏบตของทานตอเดกออทสตกมากทIสดเพยงคาตอบเดยว และตอบใหครบทกขอโดยการเลอกตอบพจารณาตามเกณฑดงน� ปฏบตเปนประจา หมายถง ขอความน�นทานปฏบตเปนประจาหรอทกคร� งทIมเหตการณ ปฏบตบอยคร� ง หมายถง ขอความน�นทานปฏบตบอยคร� ง หรอหลายคร� งทIมเหตการณ ปฏบตนานๆ คร� ง หมายถง ขอความน�นทานปฏบตเปนบางคร� งทIมเหตการณ ไมเคยปฏบตเลย หมายถง ขอความน�นทานไมเคยปฏบตเลยทIมเหตการณ

พฤตกรรมการดแลเดกออทสตก ปฏบตเปนประจา

ปฏบตบอย คร� ง

ปฏบตนานๆคร� ง

ไมเคยปฏบตเลย

การมศรทธาและความหวง 1. ทานสอนใหเดกมสมพนธภาพกบบคคลอIนเพราะทานหวงใหเดกใชชวตรวมกบบคคลอIนในสงคมได

2. ทานสงเสรมใหเดกชวยเหลอตนเองเพราะทานหวงใหเดกทาสIงตางๆไดดวยตนเอง

3. ..... 4. ..... 10. ทานใหการดแลเดกโดยไมแนใจวาเดกจะมพฤตกรรมทIดข�น

การสงเสรมพฤตกรรมดานบวกและยอมรบการแสดง

พฤตกรรมดานลบของเดกออทสตก 11. ทานพดคยกบเดกดวยน�าเสยงออนโยน

12. ทานไมพาเดกออกนอกบาน เพราะอบอายทIเดกกรดรองโวยวาย เอาแตใจ

13. ..... 19. ทานโกธร หรออารมณเสยเมIอเดกแสดงพฤตกรรมไมเหมาะสม

85

พฤตกรรมการดแลเดกออทสตก ปฏบตเปนประจา

ปฏบตบอย คร� ง

ปฏบตนานๆคร� ง

ไมเคยปฏบตเลย

การแกไขปญหาในการดแลอยางเปนระบบ 20. ทานฝกใหเดกสบตา มองหนาทกคร� งทIพดคยกบเดก

21. ทานต�งเปาหมายทIชดเจนในการสงเสรมพฒนาการเดก 22. ..... 23. ..... 35. ทานตามใจเดกเพIอไมใหเดกรองไห หรออาละวาด

86

ภาคผนวก จ

เคร*องมอท*ใชในการทดลอง

เครIองมอทIใชในการทดลองแบงเปน 2 สวน ดงน� สวนทI 1 โปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพIอสงเสรมพฒนาการทางสงคม

เดกออทสตกของผดแล สวนทI 2 คมอกระตนพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก

87

โปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ*อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก

โปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพIอสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดก ออทสตก เปนกจกรรมการทากลมใหความร ทกษะในการดแลเดก และฝกกระตนพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกแกผดแลทIพฒนาข�นภายใตกรอบทฤษฎการดแลระหวางบคคลของวตสน (Watson, 1999) ในปจจยการดแล 4 ประการ คอ 1) การมศรทธาและความหวง ซI งเปนการสรางความเชIอมIนใหกบผดแลในการดแลเดกของตนเอง เชIอมIนในตวพยาบาลทIเปนผสงเสรมใหเกดพฤตกรรมการดแล และเชIอมIนในตวเดกออทสตก 2) การสงเสรมพฤตกรรมดานบวกและยอมรบการแสดงพฤตกรรมดานลบ เปนการสงเสรมใหผดแลเดกออทสตกสามารถยอมรบพฤตกรรมทIไมเหมาะสมของเดกออทสตกได และสงเสรมพฤตกรรมดานบวกของเดกใหเหมาะสมมากยIงข�นหรอพฤตกรรมน�นคงอย 3) การแกไขปญหาในการดแลอยางเปนระบบ เปนการดแลเดกออทสตกอยางเปนข�นเปนตอน ฝกกระตนพฒนาการทางสงคมเดกดวยกจกรรมทIมความงายไปสกจกรรมทIมความยากมากข�น ฝกอยางมระเบยบแบบแผน เรยนรพฤตกรรมเดกออทสตกและวธการแกปญหาเมIอเดกแสดงพฤตกรรมไมเหมาะสม 4) การสงเสรมการสอนและการเรยนรระหวางบคคล เปนกระบวนการในการดาเนนกจกรรมกลม วตถประสงค

1. เพIอใหผดแลเดกออทสตกเกดความศรทธาในตวเอง และในตวเดกออทสตก เกดความหวงในการทIจะดแลใหเดกออทสตกมพฒนาการทIดข�น 2. เพIอใหผดแลเดกออทสตกเขาใจถงพฤตกรรมดานบวก และดานลบของเดกออทสตก พรอมท�งเกดการยอมรบในพฤตกรรมดานลบของเดกออทสตก และมการสงเสรมพฤตกรรมดานบวก 3. เพIอใหผดแลเดกออทสตกสามารถแกปญหาพฤตกรรม และกระตนพฒนาการเดกออทสตกไดอยางเปนระบบ กลมเปาหมาย

ผดแลเดกออทสตกกลมทดลอง ทIพาเดกมารบบรการทIศนยการศกษาพเศษประจาจงหวดนครศรธรรมราช จานวน 25 คน ซI งไดจากการคดเลอกแบบเฉพาะเจาะจงตามคณสมบตทIกาหนดไว

88

ขนาดกลม

แบงเปน 5 กลม กลมละ 4-6 คน ระยะเวลาในการทากลม

สมาชกแตละกลมเขารวมโปรแกรมกลม 4 คร� ง หางกนคร� งละ 1 สปดาห และใชเวลาในการทากจกรรมคร� งละประมาณ 90 นาท สถานท�

หองประชมศนยการศกษาพเศษประจาจงหวดนครศรธรรมราช อปกรณและส�อ

1. สIอนาเสนอภาพนIง เน�อหาประกอบดวย ความรเรI องโรคออทสซม แนวทางการดแลรกษา ความรและแนวทางในการสงเสรมพฒนาการทางสงคมของเดกออทสตก การปรบพฤตกรรมทIไมเหมาะสมของเดกออทสตก

2. คมอกระตนพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก เปนคมอประกอบในกจกรรมการใหความรและแนวทางการสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตก เน�อหาประกอบดวยกจกรรมการกระตนพฒนาการทางสงคม โดยเรIมจากการฝกเบ�องตนสาหรบเดก ซI งมกจกรรมการฝกสมาธ ฝกการสบตา การนวดแขน การนวดขา ข�นตอไปเปนการฝกการฟงและทาตามคาสIง ซI งประกอบดวยกจกรรม การสอนใหเดกรจกตนเองและสมาชกในครอบครว ฝกการหนตามเสยงเรยก การทาตามคาสIงงายๆ ข�นฝกกจวตรประจาวน ประกอบดวยกจกรรมการสอนใหรจกของใชในชวตประจาวน ฝกการชวยเหลอตนเอง การแตงกาย และข�นสอนการเลนและการรบรทางอารมณ โดยในแตละกจกรรมจะมรปประกอบ และบอกวธการปฏบตอยางละเอยด

การประเมนผล

ประเมนผลโดยใชแบบประเมนพฤตกรรมการดแลเพIอสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดกออทสตกของผดแล

89

สรปผ

ลการสงเสรม

พฤตก

รรมก

ารดแ

ลเพ*อ

สงเสรม

พฒนาการท

างสงคม

เดกออท

สตก

กจ

กรรม

คร$งท

* 1 การส

รางศรท

ธาแล

ะความห

วง

วตถป

ระสงค

เน$อห

า กจกรรม

อป

กรณ

เวลา

(นาท)

เกณฑ

การป

ระเมนผ

ล/ผล

การป

ระเมน

- เพIอเกบ

ขอมล

กอนก

ารทด

ลอง

- ผนา

กลมใ

หสมาชก

ตอบแ

บบปร

ะเมนพ

ฤตกร

รมการด

แลเดก

ออทส

ตกขอ

งผดแ

ล ตอ

บแบบ

ประเม

น แบ

บประเมน

30

เกณฑ

: สมาชก

ในกล

มใหค

วามร

วมมอ

ในการ

ตอบแ

บบปร

ะเมน

ผลการป

ระเมน : ส

มาชก

ในกล

มใหค

วามร

วม

มอ ต �งใ

จตอบ

แบบป

ระเมน

แตเมIอผ

วจย

ตรวจสอ

บแบบ

ประเม

นพบว

ายงม

สมาชกบ

างคน

ตอบแ

บบปร

ะเมน

ไมคร

บทกข

อ จง

ให

สมาชกต

อบเพIมเตม

ในขอ

ทIยงไมไ

ดตอบ

- เพIอ

ใหสม

าชกใ

นกลม

ได

รจกก น

และ

เพIอสรา

งสม

พนธภ

าพระหว

างผน

ากลม

กบสม

าชกแ

ละระหว

างสม

าชก

กบสม

าชก

ข$นเร*ม

ตน (Init

iating

phase)

- ผนา

กลมแ

นะนา

ตวเอง แ

ละให

สมาชกก

ลมแน

ะนาตวโดย

การ

แนะน

าชIอจ

รง แล

ะชIอเลน

ความเกI ย

วของกบ

เดก ชIอ

เดก อาย แ

ละช �น

เรยนข

องเดก

แนะน

าตว

ปายชIอส

มาชก

ปา

กกา

5

เกณฑ

: สมาชก

ในกล

มใหค

วามร

วมมอ

ในการ

แนะน

าตวเอ

ง ผล

การป

ระเมน : ส

มาชก

ในกล

มใหค

วามร

วม

มอใน

การแ

นะนา

ตนเอง แ

ละเดกอ

อทสต

ก สม

าชกบ

างคน

รจกก

นมากอน

เคยพ

ดคยก

น แต

ไมรจกช

Iอกน

90

วตถป

ระสงค

เน$อห

า กจกรรม

อป

กรณ

เวลา

(นาท)

เกณฑ

การป

ระเมนผ

ล/ผล

การป

ระเมน

- เพIอใ

หสม

าชกท

ราบว

ตถ

ประสงค หลก

การ ว

ธการ แล

ะบท

บาทข

องตน

เองในก

ารทา

กลม

- ผนา

กลมแ

จงให

สมาชกท

ราบว

ตถปร

ะสงค

ของก

ารทา

กลม

กฎ กต

กา ระ

ยะเวล

าในก

ารทา

กลม แล

ะบทบ

าทขอ

งตนเอง

ในการ

ทากล

ม - ผ

นากล

มแจงให

สมาชกท

ราบว

าขอม

ลทIได

จากก

ารพด

คยใน

การท

ากลม

จะเกบเปน

ความลบ

พดถ

งการพท

กษสท

ธสมาชก

กลม

อธบา

ย

5 เกณฑ : สม

าชกเขาใจวต

ถประสง

ค หล

กการ

วธการ แ

ละบท

บาทข

องตน

เองในก

ารทา

กลม

ผลการป

ระเมน : ส

มาชก

รบฟง

อยางต �ง

ใจ เม

Iอผน

ากลม

ถามถ

งขอส

งสย ส

มาชก

กลมไ

มมขอ

สงสย

- เพIอ

ใหสม

าชกใ

นกลม

รจก

ก นแล

ะก นม

ากข �น

และ

เพIอ

สรางคว

ามคน

เคย ไว

วางใจ

กนใน

กลม

- ทากจก

รรมก

ลมสม

พนธ “

รจกฉ

นรจก

เธอ”

- ผนา

กลมซ

กถาม

ขอคด

เหนท

Iไดจากก

ารทา

กลมส

มพนธ

และ

สรปส

IงทIได

จากก

ารทา

กจกร

รมกล

มสมพ

นธ

กลม

สมพน

ธ กร

ะดาษ

ปากก

า

10

เกณฑ :

สมาช

กในก

ลมให

ความ

สนใจแล

ะรว

มมอใ

นการ

ทากจ

กรรม

กลมส

มพน

ธ สา

มารถ

จาชIอ

สมาช

กในก

ลมได

และ

มคว

ามคน

เคยก

น ผล

การป

ระเมน : สม

าชกใ

นกลม

สามา

รถจา

ชIอเลนข

องเพIอน

สมาชกไ

ดหมด

แต จาชIอ

จรง

ไดไม

หมดท

กคน มก

ารพด

คยกน

อยางคน

เคย

- เพIอใ

หผดแ

ลเดก

ออทส

ตกเกดค

วามศ

รทธาแล

ะความห

วงใน

การด

แลเดก

ข$นการท

างาน (W

orkin

g phase)

- ส

มาชก

กลมเลา

ถงคว

ามคด

ความร

สกทIม

ตอเดกอ

อทสต

ก โด

ยผนา

กลมเปน

ผกระตน

และส

ะทอน

ความคด

ของส

มาชก

- ส

มาชก

กลมพ

ดถงค

วามห

วงขอ

งตนเอง

และ

ความ

หวงในต

วเดกอ

อทสต

ก

แลกเป

ลIยน

ความคด

เหนใ

นกลม

กระด

าษ

ปากก

า

30

เกณฑ : ส

มาชก

ในกล

มมสว

นรวม

ในการแลก

เปลIย

นความค

ดเหน

ในกล

ม มค

วามห

วงคว

ามศร

ทธาในก

ารดแ

ลเดก

ผล

การป

ระเมน : ส

มาชก

กลมเลาถงคว

ามรส

ก

91

วตถป

ระสงค

เน$อห

า กจกรรม

อป

กรณ

เวลา

(นาท)

เกณฑ

การป

ระเมนผ

ล/ผล

การป

ระเมน

- ส

มาชก

พดถงคว

ามเชIอข

องตน

เอง สIงท

Iเคารพศ

รทธา

- สมาชก

พดถงขอ

ดของตน

เอง ข

อดขอ

งเดกอ

อทสต

ก - ส

มาชก

กลมร

วมกน

หาจด

เดน แล

ะจดท

Iตองส

งเสรม

ของเด

กออ

ทสตก

ทIดแล

- ส

มาชก

กลมพ

ดคยแลก

เปลIย

นประสบ

การณ

ในการด

แลเดก

- ผนาก

ลมกล

าวสร

ปจาก

ส IงทIส

มาชก

ไดแล

กเปล

Iยนปร

ะสบก

ารณก

ารดแ

ลเดก

ยกตว

อยาง

กลาวสร

ป

ของต

นเอง

ว าบา

งคร �ง

รสกท

อแทท

Iเดกม

พฤตก

รรมไ

มเหม

อนเดกป

กต รส

กเหน

Iอยใจ

เปนบ

างคร�ง แ

ตเมIอ

นกวาเดกเปน

ลกทา

ใหยงม

ความหว

งในก

ารดแ

ลกระตน

พฒนา

การเด

ก สมา

ชกกล

มมคว

ามเชIอว

าการ

ทIเดก

มพฤ

ตกรรมไมเหม

าะสม

มภาวะของโรคอ

อทสซ

มอาจเปน

เพราะก

รรมเกา จง

พยายาม

ทาบญ

ให

มากๆ

เพIอเดก

จะได

มพฤต

กรรม

ทIเหม

าะสม

ข �น บางคน

คดว าอา

จเปน

เพราะต

นเอง

มลก

ตอนอ

ายมากจ

งทาใหเดก

มอาการผด

ปกต

สมาชก

กลมส

ามารถค

นหาขอด

และส

วนทI

ตองใหก

ารสง

เสรม

แกเดกอ

อทสต

กได

สมาชก

กลมม

การแลก

เปลIย

นประสบ

การณ

ในการด

แลเดกอ

อทสต

กของ

ตนเอง ใ

หเพIอ

นสม

าชกร

บทราบ

สมา

ชกกล

มมคว

ามหว

งในก

ารดแ

ลเดก

ออทส

ตกให

มพฒน

าการทIเหม

าะสม

มากข

�นเมIอไ

ดรบฟ

งปญห

า ประสบ

การณ

การด

แลเดก

ของเพ

Iอนสม

าชก

92

วตถป

ระสงค

เน$อห

า กจกรรม

อป

กรณ

เวลา

(นาท)

เกณฑ

การป

ระเมนผ

ล/ผล

การป

ระเมน

- เพIอ

ใหขอ

กระจ

างใน

ส IงทI

สมาชกย

งสงส

ย - เพ

Iอสรป

ส IงทIไ

ดจากกจ

กรรม

ในคร�งน

� และ

ปดกล

ม

ข$นปด

กลม (Terminal phase)

- ผนา

กลมใ

หสมาชก

ซกถามถ

งสIงท

Iสงสย

- ส

มาชก

รวมก

นสรป

ส IงทIไ

ดจากการท

ากจก

รรมค

ร �งน �

- ผนา

กลมส

รปกจ

กรรม

สIงท

Iไดจากก

ารทา

กลม ปด

กลม แล

ะนด

หมายการพ

บกลม

คร�งต

อไป

ซกถาม

สรป

กจกร

รม

10

เกณฑ : ส

มาชก

กลมส

ามารถส

รปส Iง

ทIไดจ

ากการท

ากจก

รรม

ผลการป

ระเมน : ส

มาชก

กลมไ

มมขอ

ซกถาม

เพIม

และส

ามาร

ถสรป

ส IงทIไ

ดจาก

การท

ากจ

กรรม

กลม

สมาชก

กลมร

บทราบว

น เวล

านดใ

นการทา

กจกร

รมกล

มคร �งทI 2

93

กจกรรม

คร$งท

* 2 การส

งเสรม

พฤตก

รรมด

านบว

กและ

ยอมร

บการแส

ดงพฤ

ตกรรมด

านลบ

ของเด

กออท

สตก

วตถป

ระสงค

เน$อห

า กจกรรม

อป

กรณ

เวลา

(นาท)

เกณฑ

การป

ระเมน/ผล

การป

ระเมน

- เพIอใหส

มาชก

ในกล

มได

รจกก

นย Iงข�น

ข$นเร*ม

ตน (Init

iating

phase)

- ผนา

กลมแ

นะนา

ตวเอง แ

ละให

สมาชกก

ลมแน

ะนาตว

- ผนา

กลมแ

จงให

สมาชกท

ราบว

ตถปร

ะสงค

ของก

ารทา

กลม

และระยะเว

ลาใน

การท

ากลม

คร�งน

�

แน

ะนาตว

ปายชIอส

มาชก

5

เกณฑ

: สมาชก

ในกล

มใหค

วามร

วมมอ

ในการ

แนะน

าตวเอ

ง ผล

การป

ระเมน :

สมาช

กกลม

จดจาเพIอน

สมาชกไ

ด แล

ะเมIอม

สมาชกก

ลมคน

ใหมท

Iทากจ

กรรม

กลมค

ร �งทI 1 ใ

นอกก

ลม ผนา

กลมใ

หแน

ะนาตวใหเพIอ

นสมา

ชกรจ

ก เพIอน

สมาช

กสามารถ

จดจาได

- เพIอส

รางส

มพนธภ

าพระหว

างผน

ากลม

และระห

วาง

สมาชก

- ทากจก

รรมก

ลมสม

พนธ “

เหรยญส

องดาน”

- ผ

นากล

มซกถ

ามสม

าชกถ

งสIงท

Iไดจากก

ารทา

กลมส

มพนธ

- ผ

นากล

มสรป

ส IงทIไ

ดจากกจ

กรรม

กลมส

มพนธ

กลม

สมพน

ธ ปา

กกา

กระด

าษขน

าดครIง

กระด

าษ A4

15

เกณฑ : สม

าชกก

ลมให

ความ

สนใจแล

ะรวม

มอ

ในการท

ากจก

รรมก

ลมสม

พนธ

ผลการป

ระเมน : ส

มาชก

สนใจ และ

ใหคว

ามรวมม

ออยางด

ในการท

ากจก

รรมก

ลมสม

พนธ

และส

ามารถบ

อกขอ

คด สIงท

Iไดจา

กการทา

กลมส

มพนธ

สมา

ชกกล

มมสม

พนธภ

าพทIด

กบผน

ากลม

แล

ะเพIอ

สมาช

ก สา

มารถ

พดคย

ไดอย

างเปน

กนเอง

94

วตถป

ระสงค

เน$อห

า กจกรรม

อป

กรณ

เวลา

(นาท)

เกณฑ

การป

ระเมน/ผล

การป

ระเมน

- เพIอ

ทบทว

นความร

ทIไดจ

ากการท

ากจกรรมในค

ร �งทIผ

านมา

และแ

จงสม

าชกถ

งกจก

รรมท

Iจะทา

ในคร�งน

�

- ผนา

กลมก

ลาวถ

งการทา

กจกร

รมคร�งท

I 1 วาไดพ

ดถงเร

Iองอะ

ไรไป

บาง แ

ละแจ

งสมา

ชกว าคร�งน

�จะทา

กจกร

รมใน

หวขอ

ใดบา

ง - ผนา

กลมซ

กถาม

สมาช

กว าห

ลงจา

กทาก

จกรร

มคร �ง

ทI 1

สมาชกม

ปญหา

หรอ

ขอสง

สยอะ

ไรทIย

งไมเขาใจบา

ง

ทบทว

นกจ

กรรม

ซก

ถาม

เกณฑ : สม

าชกก

ลมสา

มารถ

บอกไ

ดว าไ

ดแน

วคดอ

ะไรบ

างจากก

ารทา

กจกร

รมคร�งท

I 1

ผลการป

ระเมน : ส

มาชก

กลมบ

อกได

วาการท

ากจ

กรรม

คร�งท

I 1 ทาใหต

นเอง

มความห

วงใน

การด

แลกร

ะตนพ

ฒนาการเดกอ

อทสต

ก แล

ะเชIอว

าตนเองสามารถ

ทาให

เดกม

พฒนา

การท

Iดข �น

ได

- เพIอ

ประเมน

ความ

รเกI ยว

กบโร

ค แล

ะการ

ดแลเดก

ของ

สมาชก

- เพIอ

ใหผด

แลมค

วามร

ความ

เขาใจเกI ย

วก บโ

รคออ

ทสซม

ท �ง

สาเหต ลก

ษณะอ

าการขอ

งเดกแ

ละแน

วทางการด

แลรก

ษา

- เพIอส

งเสรม

ใหผด

แลยอ

มรบ

การแ

สดงพ

ฤตกร

รมดา

นลบ

ของเด

กออท

สตกแ

ละสามารถ

ข$นการท

างาน (W

orkin

g phase)

- ผ

นากล

มซกถ

ามคว

ามรเก

I ยวกบ

โรคอ

อทสซ

มจากผด

แล

- ผนา

กลมใหค

วามร

เกIยวกบ

โรคอ

อทสซ

ม ในห

วขอ ค

วามห

มาย

สาเหต อาการ แ

นวทา

งการดแ

ลรกษ

า - ผ

นากล

มซกถ

ามถง

การด

แลรก

ษาทIเดก

ออทส

ตกแต

ละคน

ไดรบ

แล

ะใหส

มาชก

แลกเปล

Iยนปร

ะสบก

ารณใ

นการดแ

ลรกษ

าเดกอ

อทสต

ก

ซก

ถาม

บรรยาย

แลกเป

ลIยน

ประสบก

ารณ

สIอ

นาเสนอ

ภาพน

Iง

50

เกณฑ : สม

าชกใ

หความส

นใจ แ

ละต �ง

ใจฟง

การบ

รรยาย ยอ

มรบก

ารแส

ดงพฤ

ตกรรมด

านลบ

ของเด

กได แล

ะสามารถส

งเสรม

พฤตก

รรม

ดานบ

วกขอ

งเดกไ

ด ผล

การป

ระเมน : ส

มาชก

ฟงการบ

รรยายอ

ยาง

ต �งใจ แล

ะมคว

ามรเก

I ยวกบ

โรคอ

อทสซ

ม การ

ดแลร

กษาม

ากข �น

รวาการแส

ดงออ

กของ

เดก

ออทส

ตกอย

างไห

นทIไม

เหมา

ะสม

และ

สามา

รถยอ

มรบก

ารแส

ดงออ

กของ

เดกไ

ด อก

ท �งยงสามารถบอ

กไดว

าควรสง

เสรม

พฤตก

รรม

95

วตถป

ระสงค

เน$อห

า กจกรรม

อป

กรณ

เวลา

(นาท)

เกณฑ

การป

ระเมน/ผล

การป

ระเมน

สงเสรม

พฤตก

รรมด

านบว

กขอ

งเดกอ

อทสต

กได

ดานบ

วกขอ

งเดกอ

ยางไร

เกณฑ : สม

าชกก

ลมให

ความ

สนใจ รว

มแลก

เปลIย

นประ

สบกา

รณใน

การด

แล การรก

ษาทI

เดกอ

อทสต

กไดร

บ ผล

การป

ระเมน : ส

มาชก

กลมเลาถง

การด

แลรก

ษาทIเดก

ออทส

ตกได

รบท �ง

ทIโรงพย

าบาล

และท

Iศนย

การศ

กษาพ

เศษ

และร

วมก น

แลกเปล

Iยนปร

ะสบก

ารณก

ารดแ

ลใหส

มาชก

กลมฟ

ง และ

ต �งใจฟง

เมIอส

มาชก

กลมเลา

- เพIอ

ใหขอ

กระจ

างใน

ส IงทI

สมาชกย

งสงส

ย - เพ

Iอสรป

ส IงทIไ

ดจากกจ

กรรม

ในคร�งน

� และ

ปดกล

ม

ข$นปด

กลม (Terminal phase)

- ผนา

กลมใ

หสมาชก

ซกถามถ

งสIงท

Iสงสย

- ใหส

มาชก

รวมก

นสรป

ส IงทIไ

ดจากการท

ากจก

รรมค

ร �งน �

- ผนา

กลมส

รป ปดก

ลม แล

ะนดห

มายก

ารพบ

กลมค

ร �งตอ

ไป

ซก

ถาม

สรปก

จกรรม

20

เกณฑ

: สมาชก

สามารถ

สรปส

IงทIได

จากก

ารทา

กลมไ

ดถกต

อง

ผลการป

ระเมน : ส

มาชก

กลมส

ามารถบ

อกพฤ

ตกรรมท

Iไมเหมา

ะสมข

องเดกอ

อทสต

กได

และย

อมรบ

ไดก บ

การแ

สดงอ

อกขอ

งเดก

พร

อมท �ง

บอกว

ธการปร

บพฤต

กรรม

น �นๆข

องเดกไ

ด แล

ะสาม

ารถบ

อกวธ

การส

งเสร

มพฤ

ตกรรมด

านบว

กของเดกไ

ด

96

กจกรรม

คร$งท

* 3 การแกไ

ขปญห

าในก

ารดแ

ลอยางเป

นระบ

บ

วตถป

ระสงค

เน$อห

า กจกรรม

อป

กรณ

เวลา

(นาท)

เกณฑ

การป

ระเมน/ผล

การป

ระเมน

- เพIอ

ทบทว

นความร

ทIไดจ

ากการท

ากจก

รรมค

ร �งทIผ

านมา

- เพIอ

ใหสมา

ชกทร

าบถง

วตถป

ระสง

ค แล

ะกจก

รรมใ

นการท

ากลม

คร�งน

�

ข$นเร*ม

ตน (Init

iating

phase)

- ผนา

กลมก

ลาวท

กทายสม

าชก

- ผนา

กลมก

ลาวถ

งการทา

กจกร

รมคร�งท

I 2 วาไดพ

ดถงเร

Iองอะ

ไรไป

บาง แ

ละแจ

งสมา

ชกว าคร�งน

�จะทา

กจกร

รมใน

หวขอ

ใดบา

ง - ผนา

กลมซ

กถาม

สมาช

กว าห

ลงจา

กทาก

จกรร

มคร �ง

ทI 2

สมาชกม

ปญหา

หรอ

ขอสง

สยอะ

ไรทIย

งไมเขาใจบา

ง - ผ

นากล

มช�แจ

งวตถ

ประส

งคขอ

งการทา

กจกร

รมคร�งน

�

สะทอ

นคว

ามร

ซกถาม

ปายช

Iอสมาชก

5

เกณฑ : สม

าชกก

ลมสา

มารถ

บอกถ

งสIงท

Iได

จากก

ารทา

กจกร

รมกล

มในค

ร �งทIผ

านมา

ผลการป

ระเมน : ส

มาชก

กลมส

ามารถบ

อกคว

ามรเร

Iองโรคอ

อทสซ

มได แล

ะสามารถบ

อกได

ว ากา

รทาก

จกรร

มคร �งทIผ

านมา

เพIอท

าให

สมาชกก

ลมยอ

มรบพ

ฤตกร

รมดานล

บของ

เดก

ออทส

ตก แล

ะสงเส

รมพฤ

ตกรรมด

านบว

กของ

เดกอ

อทสต

ก

- เพIอใหส

มาชก

เรยนร

ขอคว

รปฏ

บตตอ

เดกอ

อทสต

กกอน

การก

ระตน

พฒนา

การ

ข$นการท

างาน (W

orkin

g phase)

- ผ

นากล

มใหค

วามร

เกIยวกบ

ขอคว

รปฏบ

ตตอเดก

ออทส

ตก

- สมาชก

กลมแ

ลกเปลIย

นความค

ดเหน

ในกล

ม

บรรยาย

แลกเปล

Iยนคว

ามคด

เหน

ปากก

า กร

ะดาษ

จดบน

ทก

10

เกณฑ

: สมาชก

ต �งใจฟง

และม

สวนร

วมใน

การ

แลกเปล

Iยนคว

ามคด

เหน

ผลการป

ระเมน : ส

มาชก

กลมม

ความรเก

I ยวกบ

หลกก

าร และ

ขอคว

รปฏบ

ตต อเดก

ออทส

ตก

สมาชกบ

างคน

บอกว

าขอป

ฏบตบ

างขอ

รแต ไ

มสา

มารถ

ทาได

เชน กา

รไมต

ามใจเดก เพราะ

บางคร �งไม

อยากให

เดกก

รดรอ

งจงใหข

องเดก

97

วตถป

ระสงค

เน$อห

า กจกรรม

อป

กรณ

เวลา

(นาท)

เกณฑ

การป

ระเมน/ผล

การป

ระเมน

- เพIอ

ใหสมา

ชกทร

าบถง

ข �นตอ

นการปร

บพฤต

กรรม

ทIไม

เหมาะส

มของเดกอ

อทสต

ก

- ผนา

กลมใ

หความร

เกIยวกบ

การป

รบพฤ

ตกรรมท

Iไมเหมาะส

มขอ

งเดกอ

อทสต

ก - ส

มาชก

กลมแ

ลกเปลIย

นความค

ดเหน

ในกล

ม

บรรยาย

แลกเปล

Iยนคว

ามคด

เหน

20

เกณฑ : สม

าชกใ

หความส

นใจ ต

�งใจฟ

งและ

ทราบ

ข �นตอ

นการ

ปรบพ

ฤตกร

รมทIไ

มเหมาะส

มของเดกอ

อทสต

ก ผล

การป

ระเมน : ส

มาชก

ใหคว

ามสน

ใจ ต �งใจ

ฟง และ

สามา

รถบอ

กวธก

ารปร

บพฤต

กรรม

ทIไม

เหมา

ะสมข

องเดกอ

อทสต

กได ว ามเปา

หม

าย 3 อย าง คอ

ลดพ

ฤตกร

รมทIม

ปญหา

สง

เสรม

พฤตก

รรมท

Iเหมา

ะสม แล

ะสรา

งพฤ

ตกรรมใ

หม

- เ

พIอให

สมา

ชกมค

วามร

คว

ามเขาใจ มท

กษะใ

นการ

กระต

นพฒน

าการเดก

- เพIอใ

หสมาชก

สามารถ

แกไข

ปญหาใน

การด

แลเดกอ

อทสต

กได

อยางเปนร

ะบบ

- ผนา

กลมบ

รรยาย แ

ละสา

ธตกจ

กรรม

กระต

นพฒน

าการเดก

ออทส

ตก พรอ

มท �งใหส

มาชก

ไดฝก

ปฏบต

ในข �น

การฝ

กเบ �อ

งตน

ซIงปร

ะกอบ

ดวยก

จกรรม การฝ

กสมาธ ฝ

กการสบ

ตา การนว

ดแขน

การน

วดขา

บรรยาย

สาธต

ฝก

ปฏบต

ผสอน

เดก

ทIนอน

หมอ

น นา

ฬกาจบเวล

าขอ

งเลนท

Iเดก

สนใจ

45

เกณฑ : ส

มาชก

ใหคว

ามสน

ใจฟง

การบ

รรยาย

การส

าธตก

ระตน

พฒนา

การเดก

และ

รวมฝ

กปฏ

บตอย

างต �งใจ

ผลการป

ระเมน : ส

มาชก

ฟงการบ

รรยาย ก

ารสาธต

อยางสน

ใจ แล

ะต �งใจ ใ

หความร

วมมอ

ในการฝ

กกระตน

พฒนา

การเด

ก สมา

ชกเขาใจข

�นตอ

นวธก

ารฝก

สมาธ

ให

เดกแ

ละสามารถ

ปฏบต

ได สมาชก

บางค

นบอก

วาทIบ

านเดกย

งไมค

อยมส

มาธ ให

น Iงทา

อะไร

98

วตถป

ระสงค

เน$อห

า กจกรรม

อป

กรณ

เวลา

(นาท)

เกณฑ

การป

ระเมน/ผล

การป

ระเมน

ได

ไมนา

น บา

งคนบ

อกว าไม

ค อยม

เวลา

ทIจะ

น Iงเลนก

บเดก

นานๆ

เพราะต

องทา

งานท

Iบาน

ดวย ด

แลเดกด

วย

สมา

ชกเขาใจข

�นตอน

วธกา

รฝกส

บตาให

เดกแ

ละสามารถ

ปฏบต

ได

สมาชก

เขาใจข

�นตอน

วธการน

วดแข

น นว

ดขาให

เดกแ

ละสา

มารถ

ปฏบต

ได ส

มาชก

บาง

คนบอ

กวา เดก

ไมยอ

มนอน

ใหนว

ด นว

ดไดไ

มคร

บข �นต

อนเดกก

จะลก

หน

- เพIอส

รปส Iง

ทIไดจ

ากกจ

กรรม

ในคร�งน

� และ

ปดกล

ม

ข$นปด

กลม (Terminal phase)

- ผนา

กลมใ

หสมาชก

ซกถามข

อสงส

ย - ผ

นากล

มใหส

มาชก

สรปผ

ลทIได

จากก

ารทา

กจกร

รมใน

คร�งน

� - ผ

นากล

มกลาวส

รปซ �า

- ผ

นากล

มนดห

มายเว

ลาทา

กลมค

ร �งตอ

ไป

ซกถาม

สรป

กจกรรม

10

เกณฑ :

สมาช

กสาม

ารถส

รปผล

จากก

ารทา

กจกร

รมคร�งน

�ได

ผลการป

ระเมน : ส

มาชก

ไมมข

อสงส

ยเพIมเตม

สามารถ

สรปส

IงทIได

จากก

ารทา

กลมไ

ดวา ก

ารทา

กลมค

ร �งน �ไ

ดรวธ

การ มท

กษะใ

นการ

กระต

นพฒน

าการข �น

เตรยมพ

รอมส

าหรบ

เดก

ออทส

ตก

99

กจกรรม

คร$งท

* 4 การแกไ

ขปญห

าในก

ารดแ

ลอยางเป

นระบ

บ (ตอ)

วตถป

ระสงค

เน$อห

า กจกรรม

อป

กรณ

เวลา

(นาท)

เกณฑ

การป

ระเมน/ผล

การป

ระเมน

- เพIอ

ทบทว

นความร

ทIไดจ

ากการท

ากจก

รรมค

ร �งทIผ

านมา

- เพIอ

ประเมน

ความ

รของ

สมาช

กหลง

จากไ

ดรบค

วามร

เรIองการกร

ะตนพ

ฒนาการเดก

ในข �น

การฝ

กเบ �อ

งตน

- เพIอ

ใหสมา

ชกทร

าบถง

วตถป

ระสง

ค แล

ะกจก

รรมใ

นการท

ากลม

คร�งน

�

ข$นเร*ม

ตน (Init

iating

phase)

- ผนา

กลมก

ลาวท

กทายสม

าชก แล

ะช�แจ

งวตถ

ประส

งคใน

การ

ทากจ

กรรม

คร�งท

I 4 - ผ

นากล

มกลาวถ

งการทา

กจกร

รมคร�งท

Iผ านม

า ว าไดพ

ดถง

เรIองอะไรไปบ

าง แล

ะแจงสม

าชกว

าคร �งน �จ

ะทากจก

รรมใ

นหวข

อใดบา

ง - ผนา

กลมซ

กถาม

ถงกา

รฝกก

ระตน

พฒนา

การเดก

ออทส

ตกขอ

งผดแ

ลหลงจากก

ารทา

กลมค

ร �งทI 3

สะ

ทอน

ความร

ซกถาม

10

เกณฑ : สม

าชกก

ลมสา

มารถ

บอกถ

งสIงท

Iได

จากก

ารทา

กจกร

รมกล

มในค

ร �งทIผ

านมา

ผลการป

ระเมน : ส

มาชก

กลมส

ามารถบ

อกกจ

กรรม

การก

ระตน

พฒนา

การข

�นกา

รฝก

เบ�อง

ตนได

และไมม

ขอสง

สยใน

คร�งท

Iผานม

า แต

บอกว

าเดก

ยงไม

มสมา

ธ ยง

น Iงทา

อะไร

นานๆ

ไมได

- เพIอ

ใหสม

าชกก

ลมมค

วามร

คว

ามเขาใจ มท

กษะใ

นการ

กระต

นพฒน

าการเดก

ออทส

ตก

ข$นการท

างาน (W

orkin

g phase)

- ผ

นากล

มใหค

วามร

เรIอง

การก

ระตน

พฒนา

การ โด

ยการ

บรรยาย แล

ะสาธตในข

�นฝกก

ารฟง

และท

าตามคาส Iง

ซIงม

กจกร

รมการส

อนให

เดกร

จกตน

เอง ร

จกสม

าชกใ

นครอ

บครว การหน

ตาม

เสยงเรยก

การทา

ตามค

าส Iงงายๆ กา

รฝกก

จวตร

ประจ

าวน โด

ยสอ

นใหร

จกขอ

งใชใ

นชวต

ประจ

าวน การบ

วนปา

ก การแ

ปรงฟ

น กา

รลางหน

า การอา

บน �า ก

ารใส

และถ

อดกา

งเกงเอ

วยด กา

รใส

บรรยาย

สาธต

ฝก

ปฏบต

สIอ

ภาพน

Iง ผส

อน เด

ก

70

เกณฑ : ส

มาชก

ใหคว

ามสน

ใจฟง

การบ

รรยาย

การส

าธตก

ระตน

พฒนา

การเด

กอยางต

�งใจ

ผลการป

ระเมน : ส

มาชก

มคว

ามรค

วามเขาใจ

ในกา

รกระ

ตนพฒ

นากา

รเดก

ออทส

ตก ให

ความสน

ใจแล

ะต �งใจฟ

ง สมา

ชกบา

งคนบ

อกว าเดกท

Iตนเองด

แล

100

วตถป

ระสงค

เน$อห

า กจกรรม

อป

กรณ

เวลา

(นาท)

เกณฑ

การป

ระเมน/ผล

การป

ระเมน

แล

ะถอด

เส�อย

ด

สามารถ

ทากจ

กรรม

บางอยางไดเองแล

ว เชน

การล

างหน

า การใส

และถ

อดเส �อย

ด

สมา

ชกบา

งคนบ

อกว าเดกท

Iตนเองด

แลไม

ไดใชวธ

ดงกล

าวใน

การป

ฏบตก

จกรรม เชน

การใสก

างเกงเอ

วยด ผน

ากลม

ไดสอ

นโดย

ให

เดกน

IงทIพ �น

แต ส

มาชก

บอกว

าเดกท

Iตนเอง

ดแลส

ามารถย

นใสก

างเกงได

- เพ

Iอสรป

ส IงทIไ

ดจากกจ

กรรม

ในคร�งน

� และ

ปดกล

ม

ข$นปด

กลม (Terminal phase)

- เปดโ

อกาสให

สมาชกถ

ามใน

ส IงทIส

งสย

- ใหส

มาชก

สรปส

IงทIได

จากก

ารทา

กลมค

ร �งน �

- ผนา

กลมใ

หสมาชก

สรปผ

ลทIได

จากก

ารทา

กจกร

รมใน

คร�งน

� - น

ดเวล

าคร �งตอ

ไปเพIอต

อบแบ

บประเมนห

ลงการท

ดลอง

ซก

ถาม

สรป

กจกร

รม

10

เกณฑ :

สมาช

กสาม

ารถส

รปผล

จากก

ารทา

กจกร

รมคร�งน

�ได

ผลการป

ระเมน : ส

มาชก

ไมมข

อสงส

ยเพIมเตม

สามารถ

สรปส

IงทIได

จากก

ารทา

กลมไ

ดวา ก

ารทา

กลมค

ร �งน �ไ

ดรวธ

การ รท

กษะใ

นการ

กระต

นพฒน

าการสาหร

บเดก

ออทส

ตก แล

ะได

เรยน

รวธก

ารทIแ

ตกต า

งออก

ไปจา

กเพIอ

นสม

าชก

101

คมอฝกกระตนพฒนาการเดกออทสตก

คมอฝกกระตนพฒนาการเดกออทสตกเลมน� เปนสวนหนI ง

ของโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพIอสงเสรม

พฒนาการทางสงคมเดกออทสตก ซI งผว จยได จดทาข�นภายใต

แนวคดการดแลระหวางบคคลของวตส น เ พ Iอใหผด แลได ใช

ประกอบในการฝกกระตนพฒนาการเดกทIบาน โดยในคมอจะ

บอกถงวตถประสงคของการฝกในแตละกจกรรม ผลทIจะไดรบ

อปกรณทIใชในการฝก และยงบรรยายถงข�นตอนวธการฝกกระตน

พฒนาการเดกไวอยางละเอยด ผวจยหวงเปนอยางยIงวาคมอเลมน�

จะเปนประโยชนตอผดแลเดกออทสตก และตวเดกออทสตกเอง

ไมมากกนอย

อญนษฐ ทองประเสรฐ นกศกษาปรญญาโท สาขาการพยาบาลเดก

คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร

หนา

ข$นการฝกเบ$องตน

การฝกสมาธ 1

การสบตา 3

การนวดแขน 5

การนวดขา 7

ฝกการฟงและทาตามคาส*ง

สอนใหเดกรจกตนเอง 9

สอนใหรจกสมาชกในครอบครว 11

การหนตามเสยงเรยก 13

การทาตามคาสIงงายๆ 14

หนา

การฝกกจวตรประจาวน

สอนใหรจกของใชในชวตประจาวน 15

การชวยเหลอตนเอง 17

การฝกการแตงกาย 22

การเลนและการรบรทางอารมณ

ฝกการเลนอยางมจนตนาการ 27

การบอกความตองการโดยใชทาทาง 29

อางอง 31

����������������������� � ���������������

นกศกษาปรญญาโท สาขาการพยาบาลเดก

คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร

จดทาโดย�อญนษฐ ทองประเสรฐ�

�

คานา

สารบญ สารบญ

102

ภาคผนวก ฉ

คะแนนเฉล*ย และสวนเบ*ยงเบนมาตรฐานพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแลจาแนกเปนรายขอ

ตาราง 7 เปรยบเทยบคะแนนเฉล�ย และสวนเบ�ยงเบนมาตรฐานพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผ ดแลกลมควบคม

กอนและหลงไดรบการดแลตามปกตจากศนยการศกษาพเศษจาแนกเปนรายขอ (N=25)

พฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแล กอนทดลอง หลงทดลอง xΧ SD xΧ SD

การมศรทธาและความหวง 1. ทานสอนใหเดกมสมพนธภาพกบบคคลอIนเพราะทานหวงใหเดกใชชวตรวมกบบคคลอIนในสงคมได

3.68

0.48

3.68

0.48

2. ทานสงเสรมใหเดกชวยเหลอตนเองเพราะทานหวงใหเดกทาสIงตางๆไดดวยตนเอง

3.56

0.51

3.60

0.50

3. ทานสงเสรมใหเดกทากจกรรมรวมกนในครอบครวเพราะทานหวงใหเดกมปฏสมพนธกบบคคลอIน

3.52

0.59

3.48

0.51

4. ทานสงเสรมใหเดกไดปฏบตกจทางศาสนา เพราะหวงวาจะสงผลใหเดกมพฒนาการทIข�น

2.16

0.94

2.08

0.81

5. ทานกระตนพฒนาการเดกอยางตอเนIองทIบานเพราะทานเชIอคาแนะนาและความรทIไดรบจากคร และพยาบาล 3.44 0.65 3.52 0.51 6. ทานกระตนพฒนาการเดกดวยความหวงใหเดกมพฒนาการทIเหมาะสม 3.60 0.50 3.60 0.50 7. ทานปลอยใหเดกมพฒนาการทIดข�นเองตามธรรมชาตโดยไมกระตนพฒนาการเดกเพIม 3.48 0.77 3.52 0.59 8. ทานใหการดแลเดกอยางจรงจงเพราะเดกเปนความหวงของทาน 3.88 0.33 3.88 0.33 9. เมIอเดกแสดงพฤตกรรมแยกตว ไมสนใจบคคลอIนทาใหทานรสกทอแท หมดหวง 2.78 0.84 2.84 0.69 10. ทานใหการดแลเดกโดยไมแนใจวาเดกจะมพฤตกรรมทIดข�น 2.92 0.95 2.92 0.70

103

ตาราง 7 (ตอ)

พฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแล กอนทดลอง หลงทดลอง xΧ SD xΧ SD

การสงเสรมพฤตกรรมดานบวกและยอมรบการแสดงพฤตกรรมดานลบ

ของเดกออทสตก 11. ทานพดคยกบเดกดวยน�าเสยงออนโยน

3.36

0.57

3.48

0.51

12. ทานไมพาเดกออกนอกบาน เพราะอบอายทIเดกกรดรองโวยวาย เอาแตใจ 3.68 0.75 3.72 0.68 13. ทานพยายามสอนใหเดกสวมเส�อผาเอง แมเดกจะสวมเส�อผาเองไดชา 3.52 0.59 3.52 0.51 14. ทานกลาวชมเชย ใหรางวลเมIอเดกทากจกรรมทIเหมาะสมสาเรจ 3.56 0.58 3.60 0.50 15. เมIอเดกไมยอมทากจกรรมตางๆ ทานทาใหเดกทนท 2.76 0.52 2.84 0.47 16. ทานลงโทษเดก เมIอเดกทาตามคาสIงไมได 3.12 0.53 3.12 0.53 17. เมIอเดกแสดงพฤตกรรมไมเหมาะสม ทานหามไมใหทา 3.56 0.65 3.72 0.46 18. ทานสอนเดกไมใหแสดงพฤตกรรมทIไมเหมาะสม 3.68 0.48 3.68 0.48 19. ทานโกธร หรออารมณเสยเมIอเดกแสดงพฤตกรรมไมเหมาะสม 3.00 0.58 3.12 0.53

การแกไขปญหาในการดแลอยางเปนระบบ 20. ทานฝกใหเดกสบตา มองหนาทกคร� งทIพดคยกบเดก

3.52

0.51

3.56

0.51

21. ทานต�งเปาหมายทIชดเจนในการสงเสรมพฒนาการเดก 3.44 0.58 3.16 0.55 22. ทานจดตารางกจกรรมใหเดกปฏบตอยางชดเจน 2.60 0.58 2.72 0.61 23. ทานชกชวนใหเดกพดคยดวยบอยๆ ถงแมเดกจะยงพดไมได 3.68 0.48 3.64 0.49 24. ทานพดคยกบเดกดวยคาพดทIส�น และเขาใจงาย 3.48 0.71 3.52 0.59 25. ทานกระตนใหเดกแสดงความตองการของตนเองดวยคาพด 3.64 0.49 3.36 0.49 26. ทานกระตนพฒนาการเดกอยางตอเนIอง สมIาเสมอทIบาน 3.40 0.71 3.44 0.65 27. ทานกระตนใหเดกชวยเหลอตนเองจากกจกรรมทIงายไปยาก เชน ฝกใสเส�อยด กอนใสเส�อตดกระดม 3.44 0.58 3.48 0.51 28. ทานใชกจวตรประจาวนในการกระตนพฒนาการเดก 3.52 0.65 3.52 0.59 29. ทานใชใหเดกทากจกรรมหลายๆอยางในคร� งเดยวเพIอกระตนใหเดกมความสนใจอยากทา 3.32 0.63 3.36 0.64 30. ทานปลอยใหเดกทากจกรรมตางๆ ตามใจชอบตลอดเวลา 3.00 0.50 2.92 0.40

104

ตาราง 7 (ตอ)

พฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแล กอนทดลอง หลงทดลอง xΧ SD xΧ SD

31. ทานชกชวนเดกใหเลนดวยเมIอเดกแยกตวอยตามลาพง 3.28 0.68 3.28 0.54 32. ทานฝกใหเดกมสมาธ โดยการใหเดกนIงดทวนานๆ 3.08 0.81 3.12 0.60 33. เมIอเดกไมยอมใหความรวมมอในการทากจกรรมใด ทานยกเลกการฝกกจกรรมน�น 3.00 0.65 2.84 0.47 34. เมIอเดกกรดรองอยากไดสIงของ ทานใหสIงของทIเดกตองการทนท 2.96 0.68 2.96 0.68 35. ทานตามใจเดกเพIอไมใหเดกรองไห หรออาละวาด 3.04 0.73 3.00 0.71

105

ตาราง 8 เปรยบเทยบคะแนนเฉล�ย และสวนเบ�ยงเบนมาตรฐานพฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผ ดแลกลมทดลอง

กอนและหลงเขารวมโปรแกรมกลมในการสงเสรมพฤตกรรมการดแลเพ�อสงเสรมพฒนาการทางสงคมเดก

ออทสตกจาแนกเปนรายขอ (N=25)

พฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแล กอนทดลอง หลงทดลอง xΧ SD xΧ SD

การมศรทธาและความหวง 1. ทานสอนใหเดกมสมพนธภาพกบบคคลอIนเพราะทานหวงใหเดกใชชวตรวมกบบคคลอIนในสงคมได

3.68

0.48

3.80

0.41

2. ทานสงเสรมใหเดกชวยเหลอตนเองเพราะทานหวงใหเดกทาสIงตางๆไดดวยตนเอง 3.68 0.47 3.88 0.33 3. ทานสงเสรมใหเดกทากจกรรมรวมกนในครอบครวเพราะทานหวงใหเดกมปฏสมพนธกบบคคลอIน 3.72 0.54 3.80 0.50 4. ทานสงเสรมใหเดกไดปฏบตกจทางศาสนา เพราะหวงวาจะสงผลใหเดกมพฒนาการทIข�น 2.48 0.87 2.72 0.68 5. ทานกระตนพฒนาการเดกอยางตอเนIองทIบานเพราะทานเชIอคาแนะนาและความรทIไดรบจากคร และพยาบาล 3.48 0.65 3.72 0.44 6. ทานกระตนพฒนาการเดกดวยความหวงใหเดกมพฒนาการทIเหมาะสม 3.52 0.59 3.84 0.37 7. ทานปลอยใหเดกมพฒนาการทIดข�นเองตามธรรมชาตโดยไมกระตนพฒนาการเดกเพIม 3.66 0.65 3.92 0.28 8. ทานใหการดแลเดกอยางจรงจงเพราะเดกเปนความหวงของทาน 3.96 0.26 3.96 0.20 9. เมIอเดกแสดงพฤตกรรมแยกตว ไมสนใจบคคลอIนทาใหทานรสกทอแท หมดหวง 2.68 0.80 3.48 0.51 10. ทานใหการดแลเดกโดยไมแนใจวาเดกจะมพฤตกรรมทIดข�น 2.88 1.09 3.56 0.58 การสงเสรมพฤตกรรมดานบวกและยอมรบการแสดงพฤตกรรมดานลบ

ของเดกออทสตก 11. ทานพดคยกบเดกดวยน�าเสยงออนโยน

3.44

0.51

3.68

0.48 12. ทานไมพาเดกออกนอกบาน เพราะอบอายทIเดกกรดรองโวยวาย เอาแตใจ 3.80 0.65 3.88 0.33 13. ทานพยายามสอนใหเดกสวมเส�อผาเอง แมเดกจะสวมเส�อผาเองไดชา 3.60 0.58 3.68 0.48

106

ตาราง 8 (ตอ)

พฤตกรรมการดแลเดกออทสตกของผดแล กอนทดลอง หลงทดลอง xΧ SD xΧ SD

14. ทานกลาวชมเชย ใหรางวลเมIอเดกทากจกรรมทIเหมาะสมสาเรจ 3.64 0.57 3.80 0.41 15. เมIอเดกไมยอมทากจกรรมตางๆ ทานทาใหเดกทนท 2.72 0.54 3.24 0.44 16. ทานลงโทษเดก เมIอเดกทาตามคาสIงไมได 3.28 0.61 3.60 0.50 17. เมIอเดกแสดงพฤตกรรมไมเหมาะสม ทานหามไมใหทา 3.48 0.71 3.88 0.33 18. ทานสอนเดกไมใหแสดงพฤตกรรมทIไมเหมาะสม 3.40 0.87 3.88 0.33 19. ทานโกธร หรออารมณเสยเมIอเดกแสดงพฤตกรรมไมเหมาะสม 3.16 0.62 3.36 0.49

การแกไขปญหาในการดแลอยางเปนระบบ 20. ทานฝกใหเดกสบตา มองหนาทกคร� งทIพดคยกบเดก

3.60

0.50

3.88

0.33

21. ทานต�งเปาหมายทIชดเจนในการสงเสรมพฒนาการเดก 3.36 0.64 3.44 0.51 22. ทานจดตารางกจกรรมใหเดกปฏบตอยางชดเจน 2.60 0.76 3.08 0.40 23. ทานชกชวนใหเดกพดคยดวยบอยๆ ถงแมเดกจะยงพดไมได 3.76 0.66 3.96 0.20 24. ทานพดคยกบเดกดวยคาพดทIส�น และเขาใจงาย 3.60 0.58 3.92 0.28 25. ทานกระตนใหเดกแสดงความตองการของตนเองดวยคาพด 3.64 0.49 3.88 0.33 26. ทานกระตนพฒนาการเดกอยางตอเนIอง สมIาเสมอทIบาน 3.32 0.51 3.84 0.37 27. ทานกระตนใหเดกชวยเหลอตนเองจากกจกรรมทIงายไปยาก เชน ฝกใสเส�อยด กอนใสเส�อตดกระดม 3.32 0.56 3.56 0.51 28. ทานใชกจวตรประจาวนในการกระตนพฒนาการเดก 3.56 0.51 3.60 0.50 29. ทานใชใหเดกทากจกรรมหลายๆอยางในคร� งเดยวเพIอกระตนใหเดกมความสนใจอยากทา

3.00 0.91 3.72 0.46

30. ทานปลอยใหเดกทากจกรรมตางๆ ตามใจชอบตลอดเวลา 2.88 0.83 3.36 0.49 31. ทานชกชวนเดกใหเลนดวยเมIอเดกแยกตวอยตามลาพง 2.92 0.95 3.28 0.46 32. ทานฝกใหเดกมสมาธ โดยการใหเดกนIงดทวนานๆ 2.92 0.81 3.92 0.28 33. เมIอเดกไมยอมใหความรวมมอในการทากจกรรมใด ทานยกเลกการฝกกจกรรมน�น 3.20 0.65 3.48 0.51 34. เมIอเดกกรดรองอยากไดสIงของ ทานใหสIงของทIเดกตองการทนท 3.08 0.70 3.48 0.51 35. ทานตามใจเดกเพIอไมใหเดกรองไห หรออาละวาด 3.08 0.70 3.44 0.51

107

ภาคผนวก ช

รายนามผทรงคณวฒ

ผชวยศาสตราจารย อทยวรรณ พทธรตน อาจารยประจาภาควชาการพยาบาลกมารเวชศาสตร คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร

แพทยหญงจฑามาส วรโชตกาจร อาจารยประจาภาควชากมารเวชศาสตร คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร

รสสคนธ ศรใส

พยาบาลวชาชพชานาญการ ปฏบตการพยาบาลข�นสง สาขาการพยาบาลเดก โรงพยาบาลควนขนน จงหวดพทลง

108

ประวตผเขยน

ช�อ สกล นางสาวอญนษฐ ทองประเสรฐ

รหสประจาตวนกศกษา 5110420039

วฒการศกษา

วฒ ช�อสถาบน ปท�สาเรจการศกษา

พยาบาลศาสตรบณฑต วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน นครศรธรรมราช 2545

ตาแหนงและสถานท�ทางาน

พยาบาลวชาชพชานาญการ หอผปวยกมารเวชกรรม 2 โรงพยาบาลมหาราชนครศรธรรมราช

อาเภอเมองนครศรธรรมราช จงหวดนครศรธรรมราช