Arvand HVAC 34

به نام آن كه جان را فكرت آموخت

شماره سى و چهارم

صاحب امتياز: شركت صنايع يكتا تهويه اروندمدير مسوول: مهندس منوچهر شجاعى

سردبير: مهندس حسن بهرامى

در اين شماره مى خوانيد:

ــتفاده از مطالب و تصاوير نشريه اروند با ذكر منبع بالمانع است. اســريه مى توانند آثار خود را به ــدان به درج مطلب در اين نش عالقه من

نشانى نشريه ارسال نمايند. اروند در رد، قبول يا اصالح و ويرايش مقاالت آزاد است.

مقاالت ارسالى عودت داده نخواهد شد.

كارخانه اصلى (شماره 1) و واحد فروش: كرج، نسيم شهر، سه راه آدران، به طرف شهريار، انتهاى خيابان سعدى.

شماره هاى واحد فروش (كد 021):8-88802677 و 2-88739880 و 88504770-4

شماره هاى واحد فروش (كد 0229):4585899- 4586036 و 7-4584983 و 4584996-7

شماره هاى فاكس واحد فروش:4585079-0229 و 021-88766794

شماره هاى كارخانه (كد 0229): 8-4585657 و 4584998 و 4584717

شماره فاكس كارخانه (كد 0229):4584198

پست الكترونيكى بازرگانى:i n f o @ a r v a n d c o r p . c o m

واحد فروش:s a l e s @ a r v a n d c o r p . c o m

نشانى اينترنت:w w w. a r v a n d c o r p . c o m

ــهرك ــماره 2: كيلومتر 26 اتوبان تهران، قم - ش كارخانه شصنعتى شمس آباد - بلوار گلستان - گلشن 10 - قطعه 10.

پست الكترونيكى:g a c @ a r v a n d c o r p . c o m

تلفن هاى تماس و فاكس:021-56230345-9

ARVAND Internal Magazine

Managing Director: M. Shojaei

Editor in chief: H. Bahrami

نشريه اروندشماره استاندارد بين المللى:

1684-4270

تازه هاى تهويه................................................................................................... 2

مشكالت مرتبط با كيفيت هواى داخل......................................................... 4

لوله كشى سيستم هاى تبريد و تله هاى روغن.............................................. 8

نكاتى درباره تسمه ها و كوپلينگ هاى محرك........................................... 17

وسايل اندازه گيرى كميت هاى الكتريكى................................................... 21

راه انداز دمپرهاى سيستم هاى تهويه مطبوع............................................ 27

درزگيرها و عايق هاى كانال.......................................................................... 32

تسمه ها، پولى ها و قوانين حاكم بر آن ها.................................................... 34

عالقه مندان جهت دريافت رايگان اين نشريه و ارسال آثار خود مى توانند با واحد روابط عمومى شركت صنايع يكتا تهويه اروند

يا از طريق صندوق پستى 113 - 37685 اقدام نمايند.

چین؛ پیشـرو در سـرمایه گذاری برای انرژی پاک

بر اساس اطالعات گردآوری شده توسط

موسسه Pew Charitable Trusts، چین

ــور دیگری ــال 2009 بیش از هر کش در س

در زمینه انرژی پاک و پروژه های مربوط به

ــت توده فناوری هایی چون انرژی باد، زیس

(Biomass) و خورشید سرمایه گذاری کرده

است. گفتنی است سرمایه گذاری های این

کشور در این زمینه تقریبا دو برابر مجموع

ــاالت متحده که به ــرمایه گذاری های ای س

ــد، گزارش شده 18.6 میلیارد دالر می رس

است. سال 2009 سرمایه گذاری در انرژی

پاک در سرتاسر جهان برابر با 169 میلیارد

ــال ــود در س دالر بود که پیش بینی می ش

ــن میزان به بیش از 200 میلیارد جاری ای

دالر افزایش یابد.

توافـق بر سـر اندازه گیـری بازده انرژی

ــات دولتی آمریکایی، صنایع و موسس

ــرای ــود ب ــت خ ــی موافق ــی و اروپای ژاپن

ــد متریک تحت عنوان راه اندازی یک واح

ــرق (PUE) را به عنوان ــی مصرف ب کارای

ــترک برای بازده انرژی مرکز مقیاسی مش

ــد. PUE یک قاعده ــالم کردن ــا اع داده ه

ــاده است که مجموع انرژی کاربردی در س

یک مرکز داده را با استفاده از مصرف انرژی

IT تقسیم می کند. در همین ارتباط، تام

بری (Top Brey)، یکی از مدیران اجرایی

،Green Grid ــرکت ــرکل ش IBM و دبی

می گوید: «هدف نهایی خلق مجموعه ای از

واحدهای اندازه گیری قابل قبول برای بازده

انرژی مرکز داده ها است. یکی از نخستین

ــت در ــل موفقی ــن عوام ــاید مهم تری و ش

دست یابی به این هدف، ایجاد یکپارچگی

در برقراری ارتباطات است».

ASHRAE تغییر رویکرد ASHRAE انجمن ساالنه کنفرانس

ــه آغازین ماه جوالی برگزار و خانم در هفت

(Lynn G. Bellenger) ــر لین جی. بلنگ

ــد 2011-2010 این به عنوان رییس جدی

ــد. بلنگر در این مراسم انجمن انتخاب ش

ــازی در رویکرد خود تحت عنوان «الگوس

جهانی تداوم پذیر» از به کارگیری ابزارهایی

ــازی، تحلیل روشنایی روز، چون شبیه س

CFD و BIM توسط تمامی شرکا در یک

ــاع کرد. او با ــد طراحی یکپارچه دف فراین

ــاره به رویکرد پیشین که در آن، معمار اش

شکل ساختمان را طراحی می کرد و سپس

ــان مکانیک و برق انتقال آن را به مهندس

ــی داد، آن را یک رویکرد انبارگونه خواند م

ــیاری از فرصت های ــطه آن بس که به واس

ــازی عملکرد ساختمان ارزشمند بهینه س

ــترک ــروی از یک رویکرد مش به دلیل پی

ــت می رود. ASHRAE همچنین از دس

ــوان خزانه دار و ــون را به عن توماس واتس

معاون روسا و مدیران منطقه ای برای سال

2011-2010 این انجمن برگزید.

تحقیـق در ارتباط با اسـتفاده از آب صنعتی در آمریکا

ــتین اسناد ــاس آنچه که نخس بر اس

ــود پیرامون مصرف منابع و مدارک موج

ــده طی 30 ــی در ایاالت متح آب صنعتسال گذشته خوانده می شود، حجم قابل توجهی از منابع آب مصرفی در صنایع به جای کاربرد مستقیم در آبیاری محصوالت ــرآوری چون ــاورزی، صرف مراحل ف کشــال محصوالت غذایی ــته بندی و ارس بســود. این در ــگاه های بزرگ می ش به فروش Carnegie ــگاه ــت که دانش شرایطی اســات خود آب مورد نیاز Mellon در مطالعــیر و غذای سگ و ــکر، ش برای تولید شگربه، هر یک به ارزش 1 دالر را به ترتیب 270 گالن (1020 لیتر)، 140 گالن (530 لیتر) و 200 گالن (757 لیتر) برآورد کرده Chris) ــت. دکتر کریس هندریکسون اسHendrickson)، محقق، در این خصوص ــدیم که در ــت: «ما متوجه ش اظهار داشسرتاسر زنجیره تولید، در میان 96 درصد از بخش های مورد ارزیابی، میزان مصرف ــتقیم پیشی ــتقیم از مصرف مس غیرمس

گرفته است.»

10 نمونه برتر معماری پایدارــک ی از ــدد مج ــتفاده اس ــا بــی صنعتی در ــاختمان متروکه تاریخ سسان فرانسیسکو، این بنا در صدر فهرست 10 نمونه برتر معماری پایدار و راهکارهای ــوی موسسه ــبز برگزیده از س طراحی سآمریکایی معماری قرار گرفت. در فهرست ــبز جهان کمیته محیط 10 پروژه برتر ســام پروژه هایی ــت AIA (COTE) ن زیســتان ــورهای آمریکا، کانادا و عربس از کشــم می خورد. از این ــعودی نیز به چش سپروژه ها در تاریخ 10 تا 12 ژوئن در میامی ــگاه طراحی ــش ملی و نمایش و در همای

سال AIA 2010 تجلیل به عمل آمد.

رقابت برای ارتقای کارآمدی انرژیــت ــس حفاظت از محیط زیس آژانــطح ــکا (EPA) با هدف ارتقای س آمری

تازه هاىتهويه

صفحه 2 / شماره 34

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

چيلر جذ بى گازسوز

ــش بازده، ــرژی و افزای ــی ان صرفه جویــوری میان ــت کش ــک رقاب ــی ی میزبانساختمان های تجاری را بر عهده گرفته ــاختمان هایی که ــت. در ساخت س اســابقه معرفی می شوند تالش در این مســود از طریق بهبود بازده انرژی با می ش ENERGY STAR ــه راهنمایی برنامــکان از هدررفت ــازمان تا حد ام این سانرژی و انتشار کربن کاسته شود. گفتنی است در همین ارتباط، 14 ساختمان از ــر ایاالت متحده برگزیده شده اند سراســاختمانی که کمترین میزان اتالف و ســته باشد برنده این رقابت، انرژی را داشاعالم خواهد شد. میزان مصرف ماهانه ــک ابزار ــاختمان با کم ــر س ــرژی ه ان EPA ــری میزان مصرف انرژی اندازه گیاندازه گیری خواهد شد و پیشرفت آن ها

در طول زمان نشان داده می شود.

ASHRAE بـه دنبال مقاالتی برای کنفرانس ساالنه 2011

انجمن ASHRAE برای کنفرانس

ــال مونتری در ــود خ 2011 ــاالنه س

ــا موضوع ــت ب ــال مقاالتی اس ــه دنب ب

ــن، ــای جایگزی ــرفت در فناوری ه پیش

ــاختمان هایی با صفر خالص و اصول س

و عملکرد HVAC&R. در این مقاالت

ــون فناوری های ــت مباحثی چ الزم اس

ــتم های فتوولتاییک، ــن (سیس جایگزی

ــیدی زمین حرارتی، انرژی بادی، خورش

ــا، خودکف ــاختمان های س ،(VRV و

سیستم های HVAC، اصول و عملکرد

ــای حرفه ای و تبرید HVAC، مهارت ه

به بحث گذاشته شود. شایان ذکر است

ــپتامبر ــن مقاالت باید تا تاریخ 17 س ای

ــاالنه ــود. کنفرانس س ــه ش 2010 ارای

2011 انجمن ASHRAE در تاریخ 25

تا 29 ژوئن برگزار خواهد شد.

شکست یک پروژه سبزــه منطق ــردن ک ــبز س ــرح طــت ایال Minneapolis/St. Paulــود که ــق ب ــروژه ای ناموف ــوتا پ مینه سقابلیت اجرای برخی از کارکردهای پروژه ــتین ایستگاه ــت. اگرچه نخس را نداشــهر Scott که سه سال پیش ترانزیت شــل برخورداری از ــد به دلی راه اندازی شجنگل های و ــری آج ــنگ فرش های سبارانی به عنوان بخشی شناخته شد که در آن شرایط زیست محیطی مد نظر قرار گرفته شده است اما بعدها مشخص شد این پروژه تنها یک اشتباه 50 هزار دالری بوده است. آجر فرش های متخلخل آن ــا و انتقال به ــه جای جذب آالینده ه بپیکره های آبی، سبب فرو رفتن آن ها در خاک زیر خطوط اتوبوس رانی می شدند. ــویی دیگر نیز باغ های بارانی آن به از ســو از علف های هرز مبدل توده هایی مملشد. در مقابل تالش برای جایگزینی این آجرفرش ها هم پرهزینه و موقتی ارزیابی شد. با این همه موسسه ترانزیت محلی بر آن شد تا با مخالفت با این ایده، بتن

معمولی را جایگزین آجرفرش کند.

تمایل جنرال موتورز به مبردهای HFO

ــرکت جنرال موتورز برای تمامی شــورلت 2013، ش ــدل م ــای اتومبیل هــه ــود ب ــوک و GMC خ ــالک، بی کادیاستفاده از سیستم های جدید مبرد روی HFO- یا Honeywell آورده است. مبرد

1234yf در مقایسه با R-134a در زمان کمتری در اتمسفر تجزیه می شود. طبق ــتم میزان اعالم جنرال موتورز این سیســای جدید را ــرد از اتومبیل ه مبرد هوابمتجاوز از 99 درصد کاهش خواهد داد. ــرد HFO-1234yf در عرض 11 روز مب

ــه این میزان ــود حال آن ک تجزیه می ش

ــر با 13 ــای R-134a براب ــرای مبرده ب

ــده است. پتانسیل سال تخمین زده ش

ــن HFO-1234yf برابر با گرمایش زمی

ــرای R-134a برابر 1400 گزارش 4 و ب

شده است.

هـوای تمیزکننـده سیسـتم یکپارچه با عملکرد چندمرحله ایــرکت ش Quaternity ــتم سیس

ــی و ــت رطوبت زدای ــا قابلی Daikin ب

ــوا ــده ه ــک تمیزکنن ــورداری از ی برخ

ــا عملکرد چندمرحله ای قادر یکپارچه ب

ــت هوا را از طریق جمع آوری ذرات اس

ــیمیایی ــرژی زا، باکتری ها و مواد ش آل

ــیمیایی خود موجود در فیلتر نوری - ش

پاک سازی کند. ملوکول های جذب شده

نیز پس از تخلیه سریع اکترون ها توسط

ــتم سیس واحد Flash Streamer این

تجزیه خواهند شد.

نرم افزار کاربـردی BIM با قابلیت دانلود رایگان

ــه ای مجموع Leviton ــرکت ش

ــات ــم از صفح ــات BIM اع از موضوع

رابط، پوسته فیبری، صفحات دیواری،

ــزات مدیریت کابل را کنکتورها و تجهی

با قابلیت دانلود شدن به صورت رایگان

BIM ــه در نرم افزار ــت ک ارایه کرده اس

Bentley و Autodesk Revit از جمله

ــت. ــرا اس ــل اج Micro Station قاب

ــه به صورت ــوارد دیگری ک ــه م از جمل

ــترس است می توان به رایگان قابل دس

ــری و محصوالت ــی و فیب اجزای مس

ــتفاده در Connected Home برای اس

نمودارهای شبکه ای و سایر ترسیم ها و

ــاختمانی ــتندات س جزییاتی که در مس

یافت می شوند، اشاره داشت.



سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

مشكالت مرتبط مقاالتبا كيفيت هواى داخل

ــش عمده ای از ــود آن که بخ با وج

مشکالت کیفیت هوای داخل ساختمان

ــتم های ــرد سیس ــی عملک ــا چگونگ ب

HVAC در ارتباط است، عوامل دیگری

نیز وجود دارند که می توانند بر کیفیت

هوای داخل ساختمان تاثیرگذار باشند.

ــده ــت برخی از عوامل یادش ممکن اس

ــت هوای ــه کیفی ــی ب ــاط چندان ارتب

ــاختمان نداشته باشند، ولی داخل ســت محیط داخل ــک با کیفی بدون ش

ــتقیم خواهند ــاختمان ارتباط مس سداشت. نشانه هایی که این عوامل ایجاد

ــیاری از عالیم مرتبط با می کنند با بس

ــاختمان مشابه آلودگی هوای داخل س

ــین های هوای ــن تکنس ــت. بنابرای اس

ــانه ها نیز به خوبی داخل باید از این نش

آگاهی داشته باشند.

ــوای داخل در ــین کیفیت ه تکنس

ــت که از بیرون واقع همانند ناظری اس

ــاختمان ــت موجود در داخل س وضعی

ــد. بنابراین ــرار می ده ــت نظر ق را تح

ــین ــال آن وجود دارد که تکنس احتم

ــدادی از ــد تع ــوای داخل قادر باش ه

ــاختمان که برای ساکنان مشکالت س

آن عادی شده و از نظرها غایب مانده را

ــایی کند. به عنوان یک تکنسین شناس

ــی حواس ــد از تمام ــوای داخل بای ه

ــر از آن، از قدرت ــه خود و فرات پنج گان

تحلیل و ادراک خود به خوبی استفاده ــکل ــد و به دنبال منابع ایجاد مش کنی

بگردید.

وضعیت روشنایی ساختماندر هنگام بررسی شرایط داخلی یک ــنایی داخل ــاختمان، وضعیت روش ســت ــاختمان نیز از جمله عواملی اس ســرد. وضعیت ــد نظر قرار گی ــه باید م کــنایی می تواند منجر به ــب روش نامناســتگی، افسردگی، ــردرد، خس ایجاد ســایندی کاهش بهره وری و حس ناخوشدر افراد ساختمان گردد. محیط داخل ــاختمان عالوه بر نور خورشید که از ســقفی ــق پنجره ها و نورگیرهای س طریــود، تحت تاثیر ــاختمان می ش وارد ســنایی تعبیه شده در ــتم های روش سیس

داخل ساختمان نیز قرار دارد. ــت وضعی ــا ب ــط مرتب ــکالت مشــن ــاختمان ممک ــل س ــنایی داخ روشــت در تمام یا بخشی از قسمت های اسساختمان وجود داشته باشد. مشکالت ــنایی داخل ــت روش ــا وضعی مرتبط بــاختمان گاهی به اشتباه، به عنوان سعالیم پایین بودن کیفیت هوای داخل ــود. مشکالت ــاختمان تعبیر می ش ســنایی داخل ــت روش ــا وضعی مرتبط بساختمان اغلب شامل مواردی خواهند ــد که در ادامه به بیان آن ها خواهیم ش

پرداخت.

شـدت نور داخل سـاختمان باید ــب با نیاز افرادی باشد که در آن متناس

ــغول به کار هستند. به عنوان اتاق مش

مثال مقدار نوری که برای روشن کردن

یک انبار یا اتاق پذیرایی مورد نیاز است

ــت که ــیار کمتر از نوری اس معموال بس

ــتن محیط یک ــن نگه داش برای روش

ــاختمان اداری یا دفتر کار مورد نیاز س

ــدت نور در ــب ش ــت. مقادیر مناس اس

ــاختمان هر یک از مکان های داخل س

ــنایی ــان روش ــط انجمن مهندس توس

ــر شده است که در تصویر (IES) منتش

ــاهده (1) برخی از این مقادیر قابل مش

است.

محـل نصب سیسـتم روشـنایی ــه در تامین ــت ک ــایلی اس یکی از مس

ــراد در محیط داخل ــرایط راحتی اف ش

ــیاری دارد. در ــر بس ــاختمان، تاثی س

ــنایی ــتم های روش ــه سیس ــی ک صورت

ــیار دور و در ــه ای بس ــقفی در فاصل س

ــر افراد قرار گرفته باشند، حتا پشت س

ــدت نور اتاق نیز کافی در صورتی که ش

ــیا ــایه ای که از اش ــد، به دلیل س باش

ــرایط ــود ش بر روی زمین ایجاد می ش

ــل اتاق ــایندی در داخ ــدان خوش چن

ــد. در صورتی که ــود نخواهد آم به وج




ــقفی در نزدیکی ــنایی س سیستم روش

افراد نصب شده باشد، نور خیره کننده

ــد. ــکل باش آن می تواند عامل بروز مش

سیستم روشنایی کاری نوعی سیستم ــنایی است که شدت نور مورد نیاز روش

برای محیط کار را متناسب با نیاز افراد

تنظیم می کند. این سیستم قابلیت آن

را دارد تا شدت نور مورد نیاز هر مکان

ــی خروجی کمتری ــوان الکتریک را با ت

ــنایی عادی ــت روش ــبت به وضعی نس

تامین کند.

خیره کنندگی نور، یکی از مسایلی ــرادی که ــرای اف ــه ویژه ب ــت که ب اس

ــتاری یا کار با مشغول به کارهای نوش

وسایلی مانند کامپیوتر هستند می تواند

منجر به ایجاد کسالت یا تحریک عصبی

ــود. تاثیر خیره کنندگی نور، یا افراد ش

ــدت نور تولید شده در اثر زیاد بودن ش

ــتم روشنایی، یا به واسطه توسط سیس

ــتم روشنایی در محل قرار گرفتن سیس

نامناسب ایجاد می شود. وجود میزهای

ــه ای در داخل اتاق نیز یکی دیگر شیش

از عواملی است که با منعکس کردن نور

موجب می شوند تا نور سیستم روشنایی

ــم افراد را به صورت خیره کننده ای چش

آزار دهد. نوع دیگری از این اثر منعکس

ــت ــه نمایش گرهاس ــور صفح ــدن ن ش

ــت. به منظور ــیار آزاردهنده اس که بس

ــی از ــکالت ناش ــری از بروز مش جلوگی

ــنایی، ــتم روش خیره کنندگی نور سیس

ــتفاده و باید از تجهیزات با کیفیت اس

آنها را در محل مناسب نصب کرد. در

ــده کار افراد با اتاق هایی که بخش عم

نمایش گرها و صفحه کلیدها در ارتباط

ــدت نور اتاق باید تا اندازه ای است، ش

ــد. همچنین ــر از حد معمول باش کمت

ــکل ــقابی ش ــای بش ــتفاده از لنزه اس

ــنایی می تواند تا ــتم های روش در سیس

ــدن نور این حدود زیادی از منعکس ش

ــطوح جانبی آن ها سیستم ها توسط س

بکاهد.

تضاد در وضعیت روشنایی داخل ــت که باید اتاق یکی دیگر از عواملی اس

از آن اجتناب نمود. ماهیچه های چشم

ــده اند که ــان به گونه ای طراحی ش انس

ــه در تضاد ــطوحی ک ــه با س در مواجه

نوری شدید قرار دارند خیلی زود دچار

ــود. به عنوان مثال کار خستگی می ش

ــفید کاغذ در یک ــردن با صفحات س ک

ــه ای از این ــیاه، نمون ــه نوری س زمین

ــت که باید تا حد امکان از آن تضاد اس

اجتناب نمود.

فلورسنت روشنایی سیستم های

ــود ــه نور آن ها مرتبا کم و زیاد می ش ک

ــتگی چشم ها نیز می توانند موجب خس

شوند. عالوه بر آن ساختار سیستم های

ــنت به گونه ای است ــنایی فلورس روش

ــان، نور کمتری را تولید که به مرور زم

ــور جلوگیری از بروز ــد. به منظ می کنن

ــنت ــای فلورس ــکل، المپ ه ــن مش ای

ــورت دوره ای و طبق برنامه ــد به ص بای

ــوند. ــخص تعویض ش ــدی مش زمان بن

رفلکتور المپ های فلورسنت و لنزهای

ــض، تمیز ــگام تعوی ــا باید در هن آن ه

شوند.

ــی تحقیقات ــج حاصل از برخ نتای

ــور المپ های ــام گرفته پیرامون ن انج

ــه ک ــت اس داده ــان نش ــنت فلورس

ــر ــنتی که نور منتش المپ های فلورس

ــس باالتری دارد ــده از آن ها فرکان ش

تصویر (1) شدت نور توصیه شده برای مکان های مختلف داخل ساختمان بر حسب فوت کاندل (شمع)

مکان های مختلفشدت نور مورد نیاز بر حسب فوت کاندل

ساختمان های اداری75-30اتاق های کنفرانس

150-75بخش های اداری

75-25بخش پذیرش

رستوران ها50-30سالن غذاخوری

75-30آشپزخانه

مدارس75-30کالس درس

آزمایشگاه ها/کالس های نقشه کشی

75-150

فروشگاه ها

150-50محل فروش

مکان های مختلفشدت نور مورد نیاز بر حسب فوت کاندل

کارخانه ها300-150خط مونتاژ

150-75بخش کنترل کیفیت

75-30خط تولید

بیمارستان ها150-75اتاق اورژانس

75-25اتاق معاینه

150-75اتاق عمل

25-15اتاق انتظار

منازل50-30رختکن

75-50اتاق مطالعه

150-100اتاق خیاطی



سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

ــبت به نور المپ های معمولی که نس

ــس پایینی دارند، احتمال ایجاد فرکان

ــش می دهد. ــردرد در افراد را کاه س

تحقیقات در این زمینه همچنان ادامه

دارد.

کمبود نور خورشـید یکی دیگر از ــت که می تواند مشکالت ــایلی اس مس

ــالمت افراد ایجاد متعددی را برای س

ــه در تعداد ــکالتی ک کند. یکی از مش

معدودی از افراد می تواند اثرات جدی

ــذارد، اختالالت روحی ــر جای بگ را ب

ــه اختصار ــه آن را ب ــت ک ــی اس فصل

ــکل در فصل SAD می نامند. این مشــتان و در مواقعی که مدت زمان زمس

ــنایی در طول روز کاهش می یابد روش

به وجود می آید.

توجه به این نکته ضروری است که

ــرادی که دچار اختالالت حتا برای اف

ــده نیستند نیز کار کردن روحی یاد ش

ــره ای رو به ــی که هیچ پنج در محیط

ــتر شبیه به زندان بیرون ندارد و بیش

است می تواند تنش زا باشد. نور تولید

ــنت ــده از برخی المپ های فلورس ش

ــت که شباهت بسیاری به گونه ای اس

ــید دارد. در هر ــه نور طبیعی خورش ب

ــتم روشنایی صورت در انتخاب سیس

ــا جایی که ممکن ــاختمان ت داخل س

ــت باید از المپ هایی استفاده شود اس

ــید ــبیه به نور خورش ــه نور آن ها ش ک

باشد.

سر و صداــد، ح از ــش بی ــدای ص و ــر س

ــا اصواتی با فرکانس تحریک کننده، ی

باال عالوه بر آزار دادن افراد، آثار جانبی

دیگری را نیز به همراه دارند. به عنوان

ــت مثال یکی از عالیمی که ممکن اس

ــر و صدا در افراد ایجاد ــطه س به واس

ــت که ممکن است ــود، سردرد اس ش

با سردرد ناشی از پایین بودن کیفیت

هوای داخل ساختمان، اشتباه گرفته

ــود. سر و صدا یکی از عواملی است ش

ــتقیم بر میزان راحتی که به طور مس

ــالوه بر آن ــر می گذارد و ع ــراد تاثی اف

ممکن است تاثیراتی جدی بر سالمت

ــان بر جای گذارد که از آن جمله انس

می توان به موارد زیر اشاره کرد:

کاهش قدرت شنوایی

خستگی

استرس

کاهش قدرت شنواییــنوایی یکی از ــدرت ش ــش ق کاه

ــرار گرفتن ــت که در اثر ق عالیمی اس

ــای بلند برای ــراد در معرض صداه اف

ــود. ــان طوالنی ایجاد می ش مدت زم

ــده در ــه عمل آم ــات ب ــق تحقیق طب

ــدود 22 درصد از ــه، در ح ــن زمین ای

ــاله کار ــی س کارگرانی که در دوره س

خود در معرض صداهایی با شدت 75

ــرور زمان دچار ــی بل بوده اند به م دس

ــوند. به ــنوایی می ش کاهش قدرت ش

ــتگاه مکش سر و عنوان مثال یک دس

ــی بل ــی در حدود 70 تا 75 دس صدای

تولید می کند. شدت صوت قابل قبول

ــاختمان های اداری باید بین 40 در س

تا 55 دسی بل باشد.

خستگیــایعی ــی از عالیم ش ــتگی یک خس

ــر و صدای دائمی ــت که در اثر س اس

ــد. اکثر افراد ــراد به وجود می آی در اف

ــتگی ناشی از سر و کم و بیش با خس

صدا مواجه شده اند، ولی به طور کلی

ــرای حد تحمل ــخصی ب محدوده مش

ــر و صدا وجود افراد در برابر میزان س

ــدت ندارد. در هر صورت باال بودن ش

ــر و صدای ایجاد شده در یک محل س

ــکالتی از ــد منجر به بروز مش می توان

قبیل کاهش بهره وری افراد و خستگی

مفرط آن ها شود.

استرساسترس یا تنش یکی دیگر از عالیم

ــر و صدای زیاد است که ــی از س ناش

می تواند منجر به بروز عالیمی از قبیل

ــود. مسلما ــردرد یا حالت تهوع ش س

ــم مرتبط با ــکالتی، عالی ــن مش چنیــاختمان را نیز کیفیت هوای داخل ستحت تاثیر قرار می دهند. سر و صدای زیاد در محیط، منجر به کاهش قدرت ــم بالینی ــراد و ایجاد عالی ــز اف تمرکــردرد ــترس و س مختلفی از قبیل اســدای بیش از حد ــر و ص می گردد. سهمچنین احتمال شکایت و نارضایتی ــش افزای را کاری ــرایط ش از ــراد افمی دهد. این مساله به ویژه در مواقعی ــده ناشی از ــر و صدای ایجاد ش که ستجمع مراجعان در محل کار باشد و به گونه ای احساس شرایط کاری سخت و ــتاندارد را در پرسنل ایجاد کند غیراس

بیشتر می شود.ــاره نکته دیگری که باید بدان اشــر و صدای بلند ــت که س کنیم آن استنها مشکلی نیست که در ساختمان ها با آن روبرو هستیم. بلکه سر و صدای ــی تجهیزات و ــرد برخ ــی از کارک ناشــتم ها در محدوده فرکانس هایی سیســت که توسط بسیاری از افراد قابل اســر صورت ــت ولی در ه ــنیدن نیس ش




اصوات ایجاد شده آثار نامطلوب خود را بر جای می گذارند.

تکنسین کیفیت هوای داخل باید از شدت مجاز سر و صدا در هر محیط ــر و صدای بیش از و تاثیر احتمالی سحد بر روی افراد به خوبی آگاهی داشته باشد. مساله مهمی که باید بدان توجه ــت که گوش انسان خیلی نمود آن اسزود به سر و صدای محیط خود عادت ــال آن وجود ــد، بنابراین احتم می کنــاختمان بسیاری دارد که ساکنان ساز صداهای متداول یا غیرمعمولی که ــنوند ــط وجود دارد را نش در آن محیــند، در ــته باش یا توجهی به آن نداشــر و صدایی که ــه همین س صورتی کــول ــای معم ــایر صداه ــه س در زمینــیاری از ــود دارد، خود عامل بس وجــه موجب آزار ــت ک ــی اس ناراحتی هایــاس ناخوشایند در افراد و ایجاد احســت ــود. طبق نتایج به دس آن ها می شآمده از برخی تحقیقات انجام شده در ــر و صدا حتا در صورتی این زمینه، سکه به عنوان یک مشکل در ساختمان ــی از منابع ــد، یک ــده باش گزارش نشــترس و ناراحتی در افراد به ایجاد اس

شمار می رود.

ارتعاشاتــس پایین یکی ــات با فرکان ارتعاشــترس در ــی ایجاد اس ــر از منابع دیگــمار می رود که اغلب اوقات افراد به شــیار از افراد، پنهان می ماند از دید بســکالت ــه درباره مش ــی ک و در گزارشــاختمان تهیه می گردد اشاره ای به ســاله دیگری که باید ــود. مس آن نمی شــت که ــرار گیرد آن اس ــورد توجه ق مــی از ارتعاشات در برخی از عالیم ناشموارد، با عالیم ناشی از آلودگی هوای

ــود. ــتباه می ش ــاختمان اش داخل ســات در ــع تولید ارتعاش ــه مناب از جملــه تجهیزات و ــاختمان ها می توان ب ســین آالت در حال کار یا ارتعاشات ماشــاره کرد. در برخی کلی ساختمان اشــدی که ــیار بلن ــاختمان های بس از ســدید قرار دارند، در معرض بادهای شمشکالت ناشی از لرزش ساختمان در ــده است. هنگام وزیدن باد گزارش شــزات مکانیکی دوار نیز برخی از تجهیــازه ای می کنند که تولید ارتعاشات سبه نوبه خود ممکن است موجب شود ــاس ناخوشایند تا برخی از افراد احســند. در اغلب اوقات منابع داشته باشــات را می توان به سادگی تولید ارتعاش

شناسایی نمود.

استرس های کاریــد ــف می توان ــرایط کاری مختل شــانه های به خصوصی را در عالیم و نشکارمندان ایجاد کند. فشار کاری بیش از حد و اختالف با سایر همکاران یکی ــایع ترین دالیل ایجاد استرس در از شــی رود، هرچند که ــمار م ــراد به ش افبسیاری دیگر از شرایط کاری می توانند منجر به ایجاد استرس در افراد شوند ــوان به موارد زیر ــه از آن جمله می ت ک

اشاره نمود:

ــگری ــودن و پرخاش ــی ب عصبــت که ــی اس ــی از عوامل ــران یک مدیــنلی که در آن بخش مستقیما بر پرســتند ایجاد تنش و مشغول به کار هس

استرس می کند.

ــی نارضایت و ــودن ب ــی عصب ــت که ــدان یکی از عواملی اس کارمنــترس و فشار عصبی موجب ایجاد اس

در مدیران می شود.

ــه دقیقا نمی دانند کارمندانی ک

ــی از آن ها ــل کار چه انتظارات در مح

می رود، ممکن است دچار سردرگمی

ــاس عدم ــوند و از نظر روحی احس ش

امنیت کنند.

کارمندانی که بدون کوچک ترین

ــغول به انجام دادن کالمی، تنها مش

ــتند ممکن است به کارهای خود هس

مرور دچار احساس سرخوردگی شوند.

ــاره ــکالتی که در باال بدان اش مش

ــد هر یک به تنهایی می توانند تنش ش

ــیار زیادی را در محیط کار، ایجاد بس

ــال زیادی ــن ترتیب احتم کنند. بدی

ــای عکس العمل ه ــه ک دارد ــود وج

فیزیکی مشابه با عالیم ناشی از پایین

ــل در افراد ــودن کیفیت هوای داخ ب

ایجاد شود.

ــل کار و عدم ــودن مح ــلوغ ب ش

ــط ــخصی افراد توس ــت حریم ش رعای

دیگران یکی دیگر از مسایلی است که

ــترس در ــد منجر به ایجاد اس می توان

ــلوغی بیش از حد ــود. ش محل کار ش

ــکالتی از ــل کار، همچنین با مش مح

قبیل سر و صدا، بوهای ناخوشایند و

ــطح اکسیژن محیط، همراه کاهش س

خواهد بود.

داخل ــوای ه کیفیت ــین تکنس

ــت میزان تنش ناشی از کار قادر نیس

که به هر یک از افراد وارد می شود را

ــری کند و وظیفه وی هم به اندازه گی

هیچ وجه با آن همخوانی ندارد. ولی

ــاله در هر صورت وی باید از این مس

ــد که برخی از نارضایتی ها و آگاه باش

مشکالتی که ممکن است برای افراد

به وجود آید می تواند ناشی از عواملی

غیر از کیفیت هوای داخل ساختمان

باشد.



سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

لوله كشى سيستم هاى تبريد كاربردىو تله هاى روغن

اصول نصبــبکه ــح ش ــب صحی ــی و نص طراحــت ــد در قابلی ــتم تبری ــی سیس لوله کشاعتماد تجهیزات، قطع نظر از نوع آن ها، ــکالت طراحی به ندرت ــت. مش موثر اســه (پکیج) پیش ــتم های یکپارچ در سیسمی آید زیرا مشکالت احتمالی در این نوع دستگاه در هنگام ساخت توسط کارخانه ــده اند لذا ــده و رفع ش در نظر گرفته شــتم های دیگر، توجه خاص باید به سیس

مبذول نمود. ــات ــی که برای نصب تاسیس هنگامتبرید بزرگ برنامه ریزی صورت می گیرد، ــایت در نظر ــی و کنترل س معموال بررسگرفته می شود. این امر جهت طرح ریزی مسیرهای لوله کشی، تعیین روش نصب ــان از نصب ــرای اطمین ــزای الزم ب و اجــب و نقص و نیز پیش بینی هر گونه بی عیمشکل احتمالی که می تواند در آینده به ــود، ضروری ــرات پرهزینه منجر ش تعمیاست. در اغلب موارد، نصب سیستم های ــخیص مهندس نصاب ــک بنابر تش کوچ

صورت می گیرد. ــتم تبرید ــک سیس ــب ی ــرای نص بــد نظر قرار ــوارد زیر م ــن، باید م مطمئ

گیرد:1- واحد چگالش یا کاندنسینگ باید

ــیون محکم و به ــک پی یا فونداس روی یصورت تراز نصب شود.

ــی کامل به ــد امکان دسترس 2- بای

تمامی اجزا برای تعمیر و نگه داری فراهم شود.

ــل اواپراتور ــد فاص ــی ح 3- لوله کش

ــد تا حد امکان ــینگ بای و واحد کاندنســده و کوتاه ترین مسیر مستقیم انجام ش

در نظر گرفته شود.4- باید لوله کشی به گونه ای طراحی

ــار زیاد اجتناب ــود تا از بروز افت فش ششود.

5- در صورت امکان و بر اساس روش نصب لوله ها، باید لوله های مکش و مایع ــوند، تا تبادل ــار یکدیگر نصب ش در کن

حرارتی موثر صورت پذیرد.6- باید تله های روغن مناسب تعبیه شوند تا از بازگشت روغن به مقدار کافی ــان حاصل ــور اطمین ــمت کمپرس به س

شود. ــی باید به صورت ــبکه لوله کش 7- ش

سفت و محکم نصب شوند.ــبکه لوله کشی از 8- در مواردی که شمیان دیوارها، کف و سقف عبور می کند ــب برخوردار شوند. باید از پوشش مناســف باید حفاظ ــور لوله ها از ک هنگام عب

الزم را برای آن ها در نظر گرفت. ــبکه لوله کشی بر ــازه ای که ش 9- سروی آن نصب می شود باید به دقت مورد

بررسی قرار گیرد.از ــد بای ــرورت ض ــورت ص در -10ــای قابل انعطاف اتصاالت یا کوپلینگ ه

استفاده شود.ــم که به ــه قصد نداری ــن مقال در ایــی لوله کش ــب نص ــات عملی ــات جزیی

بپردازیم.

اتصاالت شبکه لوله کشی تبرید ــی لوله کش ــوال معم ــد هرچنــط لحیم کاری سخت اجرا می شود، توســاالت پیچی الله ای کماکان مورد اما اتصــتفاده قرار می گیرند. باید تالش شود اســل اتصاالت ــی از حداق ــه در لوله کش کاستفاده گردد زیرا اگر تعداد اتصاالت در شبکه بیش از اندازه باشد سبب افزایش

افت فشار می شود. ــوره های الله ای و اتصاالت مهره ماسشیرهای قطع کن و سرویس، قطر شبکه لوله کشی را تعیین نمی کنند. شاید گاهی الزم شود که برای جلوگیری از افت فشار در سیستم، یک اتصال مهره حذف گردد.ــی ــی از علل رایج خرابی لوله کش یکــه خاطر ــل مبرد ب ــی یا کام ــت جزی نشــتفاده از یک اتصال غیرصحیح است. اســره الله ای ضد برفک برای مثال یک مهــش و در جایی ــای مک ــد در لوله ه را بایــدید دمایی داریم استفاده که تغییرات شــود. مثال در جایی که برفک روی لوله نممکش در هنگام خاموشی دستگاه ذوب ــدن دستگاه ــن ش ــده و هنگام روش شــود. در این صورت مجددا منجمد می شــانه بلند یک ــکیل یخ بین ش امکان تشــتاندارد و لوله ها وجود ــره الله ای اس مه




دارد. انبساط یخ و انقباض لوله ها سبب ــت اتصال الله ای می شود (تصویر شکس

.(1ــود دارد که هنگام ــن احتمال وج ایاستفاده از یک مهره ضد برفک در سمت ــتم، ارتعاش ناشی از ــار باالی سیس فشــور یا ضربان گاز در هنگام تخلیه کمپرســور به همراه ــی از فن اواپرات ارتعاش ناشــاط اتصال بین دو لوله ــیر انبس وزن ش

شکسته شود. ــوع بلند ــره الله ای ن ــه از مه چنانچــود به علت داشتن مقاومت استفاده شــه و اتصال ــت جانبی لول ــتر، حرک بیشــتگی ــته و از بروز شکس ــر گش محدودت

جلوگیری می شود. (تصویر 1)

استفاده از لوپ ارتعاشی در خط مایع

یا در لوله هایی با قطر کم خطوط کنترل،

دو مزیت را به همراه خواهد داشت: هم

از اتصال در برابر ارتعاش حفاظت می کند

و هم امکان آسان تر تعویض شیر یا مسیر

لوله کشی را فراهم می آورد. (تصویر 2)

دو ــای مغزی ه از ــه ک ــی هتگام

ــرالله ای برای ــرالله ای به جای یک س س

اتصال خطوط کنترل به کمپرسور یا دیگر

ــتی ــود امکان بروز نش ــتفاده ش اجزا اس

ــن دو در تصویر ــش می یابد. تمایز ای کاه

(3) به نمایش گذاشته شده است.

یـا (سـاپورت نگه دارنده هـای تکیه گاه) شبکه لوله کشی

ــاپورت ــه نوع س در حال حاضر از س

لوله استفاده می شود: ساپورت لوله های

ــرفته تر ــاپورت های پیش ــم؛ س با قطر ک

ــرای لوله های با ــدرا-زورب1 ب ــر هی نظی

ــن2 برای ــه مانس ــر و حلق ــر بزرگ ت قط

ــی فوالدی و آهنی، که به شبکه لوله کش

ساپورت های قوی تر و محکم تری نیازمند

هستند (تصویر 4).

اصوال لوله کشی باید به ساپورت های

ــد. در لوله های مسی مناسب مجهز باش

نرم، تعداد ساپورت های مورد استفاده به

طول لوله کشی بستگی خواهد داشت. در

لوله کشی های بلند لوله های مایع و مکش

ــب دارای ساپورت باید در فواصل متناس

ــند. این فواصل نباید از 30 برابر قطر باش

لوله مکش بیشتر باشد.

ــاپورت هیدرا-زورب برای لوله های س

ــخت قطور تر و نصب چند سری مسی س

ــک کانال ــامل ی ــب بوده و ش لوله مناس

ــت که فلزی قابل نصب بر روی دیوار اس

درون آن قطعه ای ارتجاعی (جهت جذب

ــده قرار گرفته ــت نگه دارن ارتعاش) و بس

است.

ــا یک ــن اساس ــه یا رینگ مانس حلق

بست دو تکه است که با چسب یا سیمان

به دیوار وصل می شود.

ــی نرم که به بست های لوله های مس

ــده اند، لوله های مایع تسمه ای3 مجهز ش

ــاورت هم نگاه ــا در مج ــش را تقریب و مک

ــا را می توان به ــی دارد. چیدمان لوله ه م

گونه ای تنظیم نمود که به راحتی با یکدیگر

ــند. این کار به ــته باش تبادل حرارتی داش

منظور مادون سرد کردن مبرد مایعی است

ــاط می گذرد و سوپرهیت که از شیر انبس

ــتی به ــردن بخار بازگش ــا مافوق گرم ک ی

تصویر (1) مهره های الله ای

تصویر (2) لوپ ارتعاش

تصویر (3) اتصاالت الله ای

مهره الله ای ضد برفک (کوتاه)مهره الله ای استاندارد (بلند)



سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

ــه بازدهی ــت که در نتیج ــور اس کمپرس

سیستم بهتر خواهد شد. (تصویر 4)

ــاپورت دیگر، امکان تبادل دو نوع س

ــد. بنابراین ــم نمی آورن ــرارت را فراه ح

لوله هایی را که توسط این دو نوع ساپورت

ــد در نقاطی که ــوند را بای حمایت می ش

امکان تشکیل برفک یا تقطیر آب بر روی

آن ها وجود دارد، عایق کاری نمود.

شیرهای جداکننده و کنترل کننده ها

ــی نصب ــبکه لوله کش ــد طوری در ش بای

ــه داری آن ها به ــض یا نگ ــوند که تعوی ش

راحتی امکان پذیر باشد (تصویر 5).

شبکه لوله کشی نباید جلو دید شیشه

ــرد. همچنین ــت روغن کارتل را بگی روی

ــی و اجرا ــد طوری طراح ــبکه بای این ش

شود که از درپوش های انتهایی کمپرسور،

درپوش ترمینال ها و تسمه های محرک در

موتورهای باز فاصله داشته باشد.

ــه کمک ــورها ب ــه کمپرس ــی ک وقت

ــت ــده اس پایه های انعطاف پذیر نصب ش

ــور و ــه بین کمپرس ــود ک ــه می ش توصی

ــی لرزه گیر نصب شود تا ــبکه لوله کش ش

هنگام روشن یا خاموش شدن کمپرسور

ــات میرا شود. استفاده از لرزه گیر ارتعاش

ــته ــته و نیمه بس ــورهای بس در کمپرس

ــدل ــای م ــت. در یونیت ه ــداول اس مت

ــت اما در ــاز، نصب لرزه گیر ضروری اس بصورت استفاده از لرزه گیر باید لرزه گیر به صورت موازی با شافت محرک یا گاردان ــردد. چگونگی نصب ــور نصب گ کمپرســده لرزه گیر در تصویر (5) نمایش داده ش

است.

مسیرهای لوله کشی چنانچه واحد کندانسور باالی سطح ــردخانه نصب شده باشد، احتمال یک ســیر لوله کشی از میان یک سقف آن که مســود دارد. لذا ــد، وج ــور نمای ــی عب چوبــرات دما قرار ــی در معرض تغیی لوله کشــر چگالش بر روی خط خواهد گرفت. اگمکش ایجاد شود، چنانچه این خط لوله ــد، عایق می تواند اشباع ــده باش عایق ش

گردد.ــبب افزایش احتمال رشد این امر ســود. به ــد کننده می ش ــارچ و مواد فاس قــع گرم و محیط ــالوه، ترکیب لوله مای عــرای باکتری ها به نمور محیطی ایده آل ب

وجود می آورد. ــکل یک غالف برای غلبه بر این مشــتیکی (ترجیحا پالستیکی) فلزی یا پالســی نصب کرد ــد در مجرای لوله کش را بای(تصویر 6). لوله کشی از داخل این غالف ــوز می گذرد که می توان آن را با مواد نســز آب بندی نمود. غالف و ضد رطوبت نیــود تا امکان باید به یک اتصال محکم شجابه جایی از آن سلب شود. درزگیری موثر ــوران و همچنین ــالف، مانع ورود جان غــه در صورت ــود ک ــع ورود هوا می ش مانــق در زیر کف نامطلوب خواهد وقوع حریــتفاده ترکیبات درزگیر نرم، مانع بود. اســیب به شبکه لوله کشی در اثر ارتعاش آس

می شود. ــابه فوق را باید در هنگام اصول مشــوار عمودی، مد نظر قرار عبور لوله از دی

تصویر (4) نگه دارنده های شبکه لوله کشی

تصویر (5) محل نصب لرزه گیرها

حلقه مانس

تکیه گاه: خط مایع و مکش در کنار هم قرار می گیرد تا امکان انتقال حرارت مناسب فراهم آید نگه دارنده لوله

هیدرا-زورب

لرزه گیر

لرزه گیر به صورت موازی با محور محرک نصب شده است.

لرزه گیر جهت تعدیل کردن لرزش شبکه لوله کشی نصب شده است.




ــده جهت عبور لوله داد. غالف فراهم شــوار خارجی را باید 25 میلی متر از یک دیبزرگ تر از لوله در نظر گرفت تا مانع ورود آب باران به داخل غالف شود (تصویر 7).ــرایطی نباید سیم های تحت هیچ شــرق از درون غالفی که لوله های مبرد از بآن عبور کرده اند، بگذرند. واحد کندانس ــت بر روی سقف یک سردخانه ممکن اســردد. در این صورت این کوچک نصب گــای حمال نصب ــد را باید روی تیره واحــقف سردخانه نمود، لذا وزن واحد به ســکم ــده و بنابراین مانع از ش تحمیل نشــردخانه ــقف س ــرو ریختن س ــا ف دادن یــد. نمونه ای از وضعیت فوق در خواهد ش

تصویر (8) ارایه شده است.

تله های روغن تله های روغن بر روی خط مکش

ــا ارتفاع زیاد ــای خط مکش ب رایزرهــازی تمهیدات ــدم آماده س در صورت عــت روغن به کمپرسور الزم جهت بازگشــکالتی را در روغن کاری خواه ناخواه مشآورد. ــد خواهن ــود وج ــه ب ــور کمپرس

ــر از اواپراتور ــور باالت هنگامی که کمپرســود، نصب تله روغن ضروری نصب می ش

می گردد.ــار مکش در هنگام فعالیت تحت فشــیکل سرمایش، روغن پایین در پایان ســود و تمایل دارد که از بخار مکش جدا شبه سطح لوله بچسبد. روغن در این حالت ــی ــود تا در هنگام خاموش ــه می ش تخلیــه روغن، روغن را ــود. تل وارد اواپراتور شــور ــد تا وقتی کمپرس ــع آوری می کن جممجددا روشن شود فشار مکش باال باعث

ــت روغن به کمپرسور شود. وجود برگشــور باعث ــن در اواپرات ــش از حد روغ بی

کاهش ظرفیت آن می شود.ــکل ــن می تواند به ش ــای روغ تله هــند که هر دو یک کار ــکه ای باش U یا بشمی کنند. تله روغن رایج که در لوله مکش ــده ــود در تصویر (8) ارایه ش نصب می شاست. در تاسیسات بزرگ تر، رایزر مکش ــتری ــر نیازمند تله روغن های بیش بلندت

است (تصویر 9).

تله های روغن خط تخلیه این تله ها در رایزرهای تخلیه فشار باال نصب می شوند (تصویر 9) تا مانع برگشت روغن به سرسیلندر کمپرسور شوند. اگر ــیلندر وجود داشته باشد، روغن در سرســدن مجدد کمپرسور در هنگام روشن شــود خواهد ــار دینامیکی به وج ــک فش یــیب دیدگی سوپاپ های آمد که باعث آســور، از بین رفتن واشر و احتماال کمپرسشکسته شدن شاتون و گاردان می شود.

جداکننده های روغن به همراه گاز مبرد مقداری روغن نیز، ــور را ترک می کند. با استفاده از کمپرســوان مانع گردش ــده روغن می ت جداکننــتم شد. اکثر مقادیر زیاد روغن در سیس

تصویر (6) شبکه لوله کشی از میان سقف عبور می کند

غالف پر شده با مواد مناسب به بدنه محکم

شده است

تصویر (7) شبکه لوله کشی از دیوار عبور می کند

غالف 25 میلی متر بیرون آمده است

تله روغن

تیرهای حمال

تصویر (8) واحد کندانس منصوب بر روی بام



سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

ــور باید لوله ای با روغن به کارتل کمپرس

قطر کوچک (6mm یا 0.25in) یا مویینه

باشد. این امر سبب کاهش جریان روغن

ــدن روغن در ــی ش ــری از لجن و جلوگی

کمپرسور می شود.

ــماری از جداکننده ها قابل تعمیر ش

ــوع پیچی) اما برای نصب و تعویض اند (ن

ــخت ــم کاری س ــر، از لحی ــماری دیگ ش

ــر ــواع کوچک ت ــود و ان ــتفاده می ش اس

ــکل دارند. ــه ای ش ــاالت الل ــا اتص آن ه

ــای روغن نیازی به تله روغن جداکننده ه

ندارند. تصویر (10) یک روش نصب آن ها

را نشان می دهد.

در ــوری اکوموالت ــوع ن ــده جداکنن

ــات بزرگ تر استفاده می شود و در تاسیس

ــطلی خطوط مکش قرار می گیرد. نوع س

آن که بزرگ تر است بیشتر در سیستم های

صنعتی کاربرد دارد.

ــتگاه برای مدت طوالنی چنانچه دس

ــد، مبرد می تواند به صورت خاموش باش

ــود. ــده روغن جمع ش ــع در جداکنن مای

ــت این مبرد مایع که از طریق خط بازگش

روغن به کمپرسور باز می گردد، می تواند

ــدن مجدد کمپرسور به ــن ش بعد از روش

ــیب وارد آورد. یک شیر کنترل در آن آس

ــار جداکننده روغن، احتمال خروجی بخ

ــور را کاهش وارد آمدن صدمه به کمپرس

می دهد.

نصب یک شیر برقی در خط برگشت

ــداز موتور ــه راه ان ــال آن ب ــن و اتص روغ

ــات متداول ــه اقدام ــور از جمل کمپرس

ــت. این امر ما را از قطع موفقیت آمیز اس

ــت مطمئن می سازد زیرا شیر خط برگش

برقی تنها وقتی باز می شود که کمپرسور

ــه مبرد و روغن به ــد و از تخلی کار می کن

درون کارتل در هنگام خاموشی دستگاه

ممانعت می کند.

تصویر (9) تله های روغن

شیب به سوی کمپرسور

تله روغن 125 میلی متری در خط مکش

4.5 متر (15 فوت)

شیب از سوی اواپراتور به سوی تله روغن

3 متر (10 فوت)تله معکوس خط دهش

لرزه گیر در بخش تله بر روی خط دهش خروجی از کمپرسورافقی خط تخلیه

تصویر (10) جداکننده روغن

A شیر برقیB سایت گالس

C شیر قطع کن دستیD شیر یک طرفه

خط برگشت روغن کارتلجداکننده روغن

ــتم های تهویه مطبوع از یکی از سه سیسنوع جداکننده متداول استفاده می کنند

که رایج ترین آن نوع شناور است. ــع در جداکننده ــس از تجم روغن پــردد. روغن از بخار ــور بازمی گ به کمپرس

ــود چون جریان بخار با تخلیه جدا می شــود. وقتی ــه جداکننده کند می ش ورود بــل گردید، ــطح معینی از روغن حاص سشناور، شیری را باز می کند تا روغن را به ــور بازگرداند. خط برگشت کارتل کمپرس




ــردن تقطیر مبرد در ــرای حداقل ک بــده روغن باید آن را تا حد امکان جداکننــور و ترجیحا مکان گرم نزدیک به کمپرســده را می توان طوری نصب کرد. جداکننعایق کرد که در هنگام خاموشی کمپرسور

افت حرارتی کمتری داشته باشد. یک سایت گالس و یک شیر قطع کن ــن، نصب ــت روغ ــتی در خط برگش دســه ــا شیش ــراه ب ــوان هم ــود. می ت می شــیر قطع را به عنوان یک سایت گالس شابزار اختناق نصب نمود. این ابزار طوری ــوان جریان مایع ــود که بت تنظیم می شــن و مبرد) از جداکننده را به کارتل (روغ

کمپرسور، کنترل کرد.

صداگیرهای خط تخلیه ــدا و ارتعاش در ــروز ص ــورت ب در صــتفاده از اثر ضربان های (پالس) گاز، اســود. صداخفه کن های تخلیه توصیه می شاین صداخفه کن ها باید برای تخلیه روغن

نصب شوند. ــال گفتیم، هنگامی همان طور که قبــد، روغن ــورها کار نمی کنن ــه کمپرس کــطح داخلی رایزرهای خط چسبیده به ســود. با تخلیه، به پایین رایزرها وارد می شــک رایزر 3 متری، همراه با صداخفه کن ی

تخلیه، میزان روغن قابل مالحظه خواهد بود.

ــود که خط ــه می ش ــن توصی بنابرایتخلیه به سمت کف محل، حلقه شود تا ــود آورد به طوری که روغن ــه را به وج تلــور تخلیه ــیلندر کمپرس ــد در سرس نتوانــوع مبرد ــن این تله هر ن ــود. همچنی شــتگاه ــی دس مایعی که در هنگام خاموش

چگالیده می شود را جمع مــی کند. ــت که این امر به ویژه وقتی مهم اســردتر از کندانسور خط تخلیه در محلی ســد. ــته باش ــده قرار داش ــا دریافت کنن یصداخفه کن ها معموال به صورت عمودی و در نزدیک یونیت چگالش نصب می شوند ــه صورت بهینه صورت تا حرکت روغن بگیرد. تصویر (11) یک صداخفه کن تخلیه ــان می دهد که در لوپ خط تخلیه را نش

نصب شده است.

لوله کشی موازیــورها به صورت موازی وقتی کمپرســوند و دارای لوله های مکش نصب می شــترک باشند، در این صورت و تخلیه مشــود می جویند. ــورهای باز، س از کمپرســته و نیمه بسته در این کمپرسورهای بسموارد کمتر مورد استفاده قرار می گیرند.

ــور ــی موت ــی از خراب ــاالی ناش ــای ب دمــیمیایی مبرد ــبب تجزیه ش کمپرسور ســتم ــدن کامل سیس ــن و آلوده ش و روغ

می شود. ــته یا ــد یونیت بس ــا چن ــا دو ی امــته را می توان با یکدیگر و برای نیمه بســتفاده قرار جبران بار حرارتی مورد اســور به ــت هر کمپرس ــن حال داد. در ایمداری مستقل در اواپراتور و کندانسور ــه آلوده ــه طوری ک ــود، ب وصل می شــتم دیگر، ــدن یکی از آن ها بر سیس شــد. یک کندانسور ــته باش تاثیری نداشــود اما ــر کنترل می ش ــوال راحت ت معمیک کندانسور مجزا را می توان برای هر

کمپرسوری مورد استفاده قرار داد.

خطوط تخلیه ــد طوری نصب ــوط تخلیه را بای خطکرد که بخش افقی به سمت پایین باشد ــترک متصل شود. در تا به خط لوله مشــه آزاد داریم که ــن حالت یک تله تخلی ایمانع برگشت روغن به کمپرسور خاموش

می شود. ــور ــور باالی کمپرس وقتی کندانسنصب شده باشد، رایزرهای جداگانه ای ــرار داد. اگر ــتفاده ق ــد مورد اس را بایــور بیشتر از 2 متر ارتفاع نصب کندانسباشد، الزم است در زیر هر رایزر یک تله ــردد. در غیر این صورت روغن تعبیه گ

می توانیم تله روغن را اجرا نکنیم. تصویر (12) چیدمان اصلی لوله کشی

خطوط تخلیه را نمایش می دهد.

متعادل کننده خط تخلیهــزا نصب ــورهای مج ــی کندانس وقتــه را باید قبل از ــوند، خطوط تخلی می شورود به کندانسورها متعادل کرد تا مانند

یک خط کار کنند (تصویر 13). ــار در لوله های متعادل کننده افت فش تصویر (11) صدا خفه کن های خط دهش (تخلیه)

روشی برای خطوط دارای رایزر بلند که در

کندانسورهای بافاصله به کار گرفته می شود.



سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

ــت. مثال فرض کنید که ــیار مهم اس بس

ــده 0.03 ــار در لوله متعادل کنن افت فش

ــت. اختالف فشار میان بار (0.5psig) اس

کندانسور خاموش و روشن سبب برگشت

ــور از طریق لوله مبرد چگالیده از کندانس

مایع به سمت کندانسور خاموش می شود

تا عمل متعادل کردن فشارها صورت گیرد.

متعادل کننده کارتلــری از توزیع ــت که جلوگی بدیهی اســورها نابرابر روغن بین کارتل های کمپرســن کار با اتصال یک نیز ضرورت دارد. ایــر روی محل های ــده ب ــه متعادل کنن لولتعبیه شده روی کمپرسور صورت می گیرد

(تصویر 13).قطر لوله متعادل کننده باید برابر قطر

ــد. ــور باش اتصال مورد نظر روی کمپرس

ــورها در یک ــه کمپرس ــت ک ضروری اس

ــطح نصب شده باشند یا سطوح روغن س

آن ها هم ارتفاع باشند. شاسی کمپرسورها

ــوان به گونه ای تنظیم کرد که این را می ت

امکان حاصل شود.

متعادل کننده خط مکشــارهای ــه منظور متعادل کردن فش ب

هر دستگاه باید از کلکتور استفاده شود.

ــه تخلیه ــترک آزادان ــوط مکش مش خط

ــن روش برای ــد؛ بنابراین ای خواهند ش

ــب خواهد بود ــتم ها مناس ــب سیس اغل

(تصویر 14).

ــطح ــور در س ــه اواپرات ــی ک هنگام

ــبت به کمپرسور قرار دارد، پایین تری نس

خط مکش باید به سمت پایین خم شود.

هنگامی که ارتفاع رایزرهای مکش بیش

از 3 متر (10 فوت) باشد، دو تله روغن در

ــاع تقریبا 0.5 متری (20 اینچ) تعبیه ارتف

شوند.

اجرای لوله کشی ــر 22 ــا قط ــرم ت ــی ن ــای مس لوله ه

میلی متر را می توان با اتصاالت الله ای یا

با لحیم کاری سخت به هم متصل نمود.

لوله های مسی سخت معموال لحیم کاری

ــوالدی و آهنی ــای ف ــوند و لوله ه می ش

ــوند. هزینه های مالی ــوش کاری می ش ج

ــتفاده از جوش در سیستم های مانع اس

ــود لذا به آمونیاک و صنعتی بزرگ می ش

بررسی این موارد نمی پردازیم.

اتصاالت الله ای ــودن لوله ها به ــه ای نم ــه الل چنانچ

ــتی انجام گیرد استفاده از اتصاالت درس

الله ای کامال رضایت بخش خواهد بود.

ــدن الله امکان بالقوه کم یا زیاد ش

ــتی را به وجود خواهد آورد. چنانچه نش

تصویر (12) دهش (تخلیه) معمولی

تصویر (13) متعادل کردن خط تخلیه (دهش) و کارتل در سیستم لوله کشی معمولی

خط متعادل کننده روغنشیر قطع کن

خط متعادل کنندهفشار دهش (تخلیه)

خط متعادل کننده فشار کارتل

شیر قطع کن




الله انجام شده کوچک باشد، مساحت ــش می یابد و ــیمن الله کاه ــطح نش ســکان حرکت در اتصال را هنگام ایجاد امــاش فراهم می کند و اتصال به مرور ارتعــن اگر الله ــود. همچنی ــوب می ش معیبزرگ اجرا شود مانع نشستن صحیح بر ــود. اگرچه این موضوع روی مهره می شدر آزمایش نشتی مالحظه نمی گردد اما ــار درون سیستم در صورت افزایش فشــود. انواع ــتی، تشدید می ش میزان نشــش داده ــر (15) نمای ــا در تصوی الله ه

شده اند. یک اتصال الله مناسب امکان آن که مهره الله ای به خوبی بعد از سفت شدن ــوره، رزوه ها را بپوشاند، فراهم روی ماس

می کند.

لحیم کاری سخت ــل صرفه ــه دلی ــر، ب ــال حاض در حــی برای ــب لوله های مس ــادی اغل اقتص

اتصال خود از لحیم استفاده می کنند. ــی به عالوه اگر روی لحیم کاری بررســود، احتمال نشت مبرد کاهش انجام ش

می یابد.

گشاد کردن لوله هاــده، ــرای ایجاد یک اتصال لحیم ش ب

لوله را باید گشاد کرد. برای انجام این کار

ابزارهای مختلفی وجود دارد:

ــار؛ قالب ساز همراه با یک باز کن فش

ــکل6؛ و ــه ای و قطعه دوکی ش بلوک الل

بازکننده لوله پیشرفته.

ــوال در لوله های ــن لوله ای معم بازک

ــه می تواند از جنس ــر بزرگ ک دارای قط

ــتفاده ــند، اس ــخت باش ــس نرم یا س م

می شود. مس سخت را باید قبل از گشاد

ــد. تاب کاری یک فرایند کردن لوله، تابان

نرم کننده است که شامل گرم کردن لوله

ــت. هنگام ــرد کردن آن اس ــپس س و س

ــاز یا باز کننده، عمق ــتفاده از قالب س اس

ــط قالب گیر مشخص می شود قالب توس

که تقریبا معادل قطر خارجی لوله است.

ــد، اتصال ــق کمتر باش ــه این عم هر چ

ضعیف تر خواهد بود. (تصویر 16)

فرآیندــوان تحت عنوان لحیم کاری را می ت

ــدید روی ــتفاده از گرمای ش اتصال با اس

ــاال تعریف کرد ــاژ با نقطه ذوب ب یک آلی

ــطح دو فلز ــبب ذوب و ترکیب س که س

ــود. به این فرآیند غالبا با همدیگر می ش

جوش نقره گفته می شود. ــم کاری باید عاری ــای لحی مفتول ه

ــند (1845BS). تمامی ــوم باش از کادمی

ــرایط مذکور اتصاالت لحیم باید دارای ش

در 1723BS باشند.

خطرات ــاخت شماری با آن که امکان پیش س

از قطعات مجموعه لوله کشی سیستم در

کارگاه وجود دارد اما لحیم کاری غالبا در

محل انجام می شود.

تصویر (14) متعادل کردن خط مکش

تصویر (15) الله های لوله مسی

الله بیش از حد باعث الله مناسبمی شود که اتصال کامال در

جای خود قرار نگیرد.

الله کمتر از میزان الزم، عدم آب بندی به اندازه مناسب را

نشان می دهد.



سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

ــور باید با قوانین و مقررات ایمنی اپراتمحل کار آشنا بوده و از مقررات مربوط به ــه ویژه باید به ــروز حریق تبعیت نماید. ب بــداردهنده های دود و حریق در هنگام هشانجام فعالیت توجه کرد. در صورت امکان، دور از مولدهای قابل اشتعال نظیر کف های

چوبی و الوار، کار کنید. از فلز محافظ یا ورق نسوز در هنگامی که احتمال آتش سوزی زیاد است، استفاده کنید. موقع کار در یک محل پرخطر همواره ــول های آتش نشانی در دسترس شما کپس

قرار داشته باشند. تعداد اتصاالت لحیم شده باید حداقل ــت لوله های مسی بدون ــد و بهتر اس باش

اتصال خم شوند.

آماده سازی ــا و اتصاالتی که موضوع تمامی لوله هــتند باید از جرم و اکسید لحیم کاری هسعاری شوند. این کار با استفاده از سنباده ــرای زدودن ــود. ب ــوالد ریز انجام می ش فروکش های محافظ برخی اجزا و اتصاالت،

ممکن است حالل های ویژه مورد استفاده

قرار گیرند.

ــد همواره ــای حرارتی را بای محافظ ه

ــی اطراف محل ــت محافظت از نواح جه

ــرار داد تا ــتفاده ق ــوش کاری مورد اس ج

حرارت به دیگر بخش ها آسیب وارد نسازد.

از اجزای سیستم، محافظت کنید و بدین

ــب را دور منظور یک پارچه نمناک مناس

اجزای نزدیک محل جوش کاری بپیچید.

ــی اتصاالت ــوید که تمام مطمئن ش

ــتند. قبل از لحیم کاری لوله را محکم هس

ــرا که هر نوع حرکت محکم نگاه دارید چ

می تواند سبب ضعیف شدن اتصال و بروز

نشتی شود.

استفاده از وسایل لحیم کاریــب جوش کاری را ــار مناس نازل و فش

ــواره برای ــاب کنید (جدول 1). هم انتخ

ــعل از فندک مخصوص روشن کردن مش

به جای کبریت یا فندک سیگار، استفاده

تصویر (16) گشاد کردن لوله های مسی

قالب بسیار کم استعمق قالب مناسب است

ــعل را طوری تنظیم کنید که نمایید. مش

شعله مناسب به دست آید (تصویر 17).

ــت کش و عینک مناسب لباس و دس

بپوشید و کپسول های اکسیژن و استیلن

را از منبع حرارتی دور نگه دارید. در هنگام

ــید. توجه داشته لحیم کاری سیگار نکش

باشید که در هنگام لحیم کاری گالوانیزه،

ــمی تولید ــارات س ــم بخ ــگ و کادمی رن

می شوند.

ــی همواره نیتروژن را از درون لوله کش

ــوند عبور دهید یا اجزایی که لحیم می ش

ــکیل جرم در ــیون و تش تا مانع اکسیداس

سطوح داخلی شود. تمامی اتصاالت را بعد

ــز کنید. این کار به ویژه از لحیم کاری تمی

هنگام استفاده از روان ساز برای لحیم کاری

ضرورت دارد.

ــی، ــگام لحیم کاری لوله های مس هن

ــی ــد با حرکت چرخش ــال بای ــل اتص مح

ــود تا رنگ مس به صورت ــعل گرم ش مش

ــز آلبالویی درآید. در این حالت مفتول قرم

لحیم کاری را استفاده کنید. این امر باعث

ــدید موضعی و ــدن گرمایش ش حداقل ش

سوختن لوله می شود. گرما باید به صورت

غیرمستقیم و طوری اعمال شود که مفتول

و پودر لحیم در اثر انتقال گرما از فلز اصلی

ذوب شوند.

جدول (1)

ضخامت جداره لولهسایر نازل ها

شکل (17) مقایسه شعله های جوش برنج

شعله داراى اكسيژن زياد براى لحيم كارى مس

شعله معمولى (ميزان مساوى اكسيژن و استيلن) براى مس/ استيل

شعله داراى استيلن زياد براى سخت كارى




نكتهنكاتى درباره تسمه ها و كوپلينگ هاى محرك

تسمه های محرک در هنگام نصب یا تعویض تسمه ها

یا موتور، هم محور نمودن مناسب چرخ

لنگر و تسمه محرک و ایجاد کشیدگی

ــمه های محرک از ــرای تس ــب ب مناس

موارد بسیار مهم است. عدم هم محور

ــمه) و بودن (خارج از محور بودن تس

نامناسب بودن میزان کشش، می تواند

ــودگی و عمر کم تسمه، منجر به فرس

ــور و از کار افتادن افت کارایی کمپرس

ــور به دلیل بروز نقص موتور یا کمپرس

در یاتاقان محور محرک گردد.

هم محور نمودن ــودن پولی به ــور نم ــرای هم مح ب

ــوان از یک ــور می ت چرخ لنگر کمپرس

قطعه ریسمان یا ترجیحا از یک شمشه

ــود برد (AB در ــتقیم) س (نبشی مس

تصویر 1).

ــت که ــن کار الزم اس ــام ای در انج

ــا یکدیگر ــا ب ــای x و y دقیق بخش ه

ــد که باید ــوند. توجه کنی هم محور ش

ــرات در ضخامت پولی و هر گونه تغیی

چرخ طیار را در هنگام هم محور نمودن

مورد لحاظ قرار داد.

نحوه انتخاب تسمهتحت ــرک مح ــمه های تس ــه کلی

خمیدگی و فشردگی هستند که نهایتا

ــیدگی آنان موثر خواهد در میزان کش

ــن نیروی گریز از مرکز بود. عالوه بر ای

نیز به نقش تسمه اضافه می شود.

فاصله بین چرخ لنگر و پولی نقش

ــش وارد آمده و مهمی را در مقدار کش

ــده در هنگام ــع نیروی تولید ش بالطب

ــور دارد. لذا ــرد موتور و کمپرس عملک

ــاس ــمه های محرک بر اس انتخاب تس

ــده، برای مثال ــخصات طراحی ش مش

ــمه از نظر طول، ــت تس انتخاب درس

ــطح مقطع، مهم است. ضخامت و س

ــز، نقش ــروی گریز از مرک ــش نی افزای

ــیدگی ــش میزان کش ــی در افزای مهم

ــت. یک ــمه، به دنبال خواهد داش تس

ــتری را به ــروی بیش ــمه باریک نی تس

وجود خواهد آورد.

تصویر (1) هم محور کردن تسمه

تصویر (2) کشش تسمه



سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

کششــل عمل ــمه ای که به صورت ش تســروی گریز از ــث افزایش نی می کند، باعــده لذا لیز خوردن تسمه از روی مرکز شــش از حد آن را به ــودگی بی پولی و فرس

ــوی دیگر ــت. از س ــال خواهد داش دنبــفت بسته ــمه ای که بیش از حد س تســت در اجرای کار ــده باشد ممکن اس شــده و باعث ایجاد اثرات جانبی بر پاره ش

روی یاتاقان های محور گردد.

ــیار شل بسته ــمه بس وقتی یک تس

شده باشد از روی قرقره در رفته و خارج

ــمه در ــود. به هر حال حتا اگر تس می ش

ــده و از روی قرقره ــود باقی مان جای خ

ــودگی و ــود دچار لغزش، فرس خارج نش

نقص خواهد بود.

یک روش متداول برای تنظیم کردن

میزان کشش تسمه این است که حداقل

ــای بازی و ــر (یک اینچ) ج 25 میلی مت

انعطاف در محلی که در تصویر (2) نشان

داده شده است برای تسمه در نظر گرفته

شود.

طولبرای تسمه های کوتاه، اندازه بین دو

ــر 1.30 متر (130 ــز محورها حداکث مرک

سانتی متر) است. استفاده از فرمول ذیل

از دقت خوبی برای محاسبه طول تسمه

برخوردار است:

ــی (قرقره) + نصف نصف محیط پول

محیط چرخ طیار + دو برابر فاصله مراکز

بین محورها:Tir+Tir +2L

ــک قرقره ــعاع ی ــال در ش ــرای مث ب

ــر دیگ ــره قرق ــعاع ش و R=255mm

ــه بین مراکز محورها R=75mm و فاصل

ــمه تقریبا ــد طول تس L=750mm باش

2.4m می شود:

706.95 + 235.65 + 1500 =

2442.6mm ≈ 2.4m

ضخامتمثال هایی از تغییر میزان نیروی گریز

ــمه ها در تصویر از مرکز در ارتباط با تس

(4) به نمایش گذاشته شده است.

کوپلینگ های محرکــورها به جای ــت کمپرس ممکن اس

ــتفاده آن که از چرخ طیار و محرک ها اس

تصویر (3) طول تسمه

طول تسمه

تصویر (4) ضخامت تسمه-تغییر نیروی گریز از مرکز

تصویر (5) کوپلینگ محرک

A فاصله اندازB الیی حلقه ای

C اتصالD پیچ بلند

E فلنجF واشر پخ دارG حلقه میانیH پیچ کوتاه

I فلنجJ مهره و واشر قفلی

نیروی گریز از مرکز

تسمه باریکتسمه ضخیم




در نظر گرفته شود.

تراز2آزمایش جهت ناهم محوری زاویه ای

ــر روی فلنج ــر تراز را ب 1- نمایش گ

ــق تصویر ــپ کوپلینگ (مطاب ــمت چ ســوار نمایید، به گونه ای که روی آن 6) ســمت راست قرار گرفته به سمت فلنج س

باشد.ــزات را بچرخانید. آنچه را 2- تجهی

که نمایش گر در حداقل و حداکثر نشان می دهد یادداشت نمایید.

ــی ــدار کاف ــه مق ــزات را ب 3- تجهی

ــده ــا کنید تا کل مقدار قرائت ش جابه جــر از 0.0508 میلی متر نمایش گر به کمتــر میلی متر (اینچ) ــچ) در ه (0.002 این

شود.

آزمایش جهت ناهم محوری زاویه ای1- نمایش گر را مطابق تصویر (7) بر

روی سطح فلنج نصب نمایید.2- تجهیزات را بچرخانید، حداکثر و

حداقل مقدار را قرائت نمایید.ــزات را به قدر الزم جابه جا 3- تجهی

ــده از روی ــت ش ــدار قرائ ــد تا مق کنینمایش گر به حداقل برسد. توجه نمایید ــد فرآیندی که در ــه در این حالت نبای ک

مرحله 1 انجام داده اید خدشه دار شود.4- کوپلینگ باید چندین بار به طور

ــویم ــود تا مطمئن ش کامل چرخانده شــی از ــی در هیچ بخش ــچ گونه خزش هی

کوپلینگ وجود ندارد.ــفت نمایید ــی پیچ ها را س 5- تمام

سپس بعد از چند ساعت کارکرد دستگاه آن را از نظر سفت بودن پیچ ها بازرسی و

آچارکشی نمایید.

پرگار اندازه گیر و شمشه ــه سطح را بر روی سطوح 1- شمش

تصویر (6) ناهم محوری هم زاویه ای

تصویر (7) ناهم محوری زاویه ای

(نمایش گر) نشان دهنده

نمایش گر

ــتقیم ــد از کوپلینگ به صورت مس کنناستفاده کنند.

ــوع ن ــک کوچ ــورهای کمپرس در ــوع فلنج های ــا می تواند از ن کوپلینگ هــورهای بزرگ تر ــد. در کمپرس صلب باشــان داده نظیر آنچه که در تصویر (5) نشــوع فنری ــت کوپلینگ ها از ن ــده اس ش(انعطاف پذیر) که پیچیده تر نیز هستند، استفاده می شوند که شامل مجموعه ای ــدادی ــزی، تع ــگ مرک ــا، رین از فلنج هــاالت صلب، پیچ های کوتاه و بلند با اتص

مهره های قفلی و واشرها است.

مونتاژ و هم محور کردنهنگامی که کوپلینگ نصب می شود ــح آن ــودن صحی ــور ب ــد از هم مح بایاطمینان حاصل نمود تا از بروز هر گونه ــته به کمپرسور، ــار و لطمه ناخواس فش

ــات ــور، یاتاقان ها و ارتعاش ــور موت مح

ــاال اتفاق ــرعت های ب ــه معموال در س ک

می افتد، جلوگیری شود.

چنانچه الزم آمد تا موتور یا کمپرسور

ــم باید به این نکته مهم را تعویض نمایی

ــه کرد که ترتیب قرار گرفتن پیچ ها، توج

ــاط و مهره ها، در ــه ارتب ــرها، میل واش

ــود تا در ــت ش هنگام باز نمودن یادداش

ــورت در جای ــان مونتاژ به همان ص زم

خود قرار گرفته و بسته شوند.

ــور نمودن ــن روش هم مح دقیق تری

کوپلینگ استفاده از تراز است. این عمل

ــه یا پرگار ــط یک شمش را می توان توس

ــتفاده از هر اندازه گیر1 انجام داد که اس

ــا توضیح داده خواهد دو روش، متعاقب

ــید که ترانس ــته باش ــد. توجه داش ش

ــاس توصیه سازنده کوپلینگ باید بر اس



سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

ــام جوانب آن ــج و در تم ــی فلن خارجمطابق تصویر (8) قرار دهید. هنگامی ــا یکدیگر در ــا دقیقا ب ــه کوپلینگ ه کــطح حالت هم محوری قرار گرفتند، ســه باید تمام سطوح بیرونی فلنج شمش

را لمس کند.2- ابعاد درونی فلنج را حداقل در

چهار نقطه به کمک پرگار اندازه گیری ــده ــد. اگر میزان اندازه گرفته ش کنی

ــد، هم محوری در 0.39 میلی متر باشــول خواهد بود. ــده قابل قب انجام شــتورالعمل از ــود دس ــورت وج در ص

ــازنده به آن توجه نمایید. ــوی س سرا ــه قطع ــزوم، ل ــورت ص در -3

ــده و گام 1 و 2 را مجددا تکرار چرخانکنید.

ــفت کنید. ــی پیچ ها را س 4- تمام

ــتگاه، ــاعت کارکرد دس پس از چند س

قطعه را آچارکشی کنید.

نمای ظاهریــتی ــی که کوپلینگ به درس هنگام

ــزای الیه الیه ــد، تمام اج هم محور ش

ــا یک زاویه ــطح و ب آن باید در یک س

مناسب با خط مرکزی محور شفت قرار

گیرند.

ــرعت کامل ــی که موتور در س زمان

طراحی روشن شد، تمامی اجزای الیه

ــد دارای وضعیتی ــگ بای ــه کوپلین الی

مشخص باشند. به این معنی که آن ها

ــر جهت مالحظه کنیم، خطوط را از ه

ــده ای مالحظه شود. چنانچه تعریف ش

ــش کوپلینگ، وضعیتی وضعیت چرخ

ــد هم محوری ــت بای ــار و مبهم داش ت

مجددا بررسی شود.

نصبــگام هم محور ــت در هن ممکن اس

کردن کوپلینگ، باال بردن سطح شفت

محرک جهت هم تراز شدن آن با شفت

کمپرسور الزم آید. این امکان از طریق

ــام می پذیرد ــا انج ــتفاده از الیی ه اس

(تصویر 9) که باید در زیر شاسی موتور

قرار داده شوند.

ــوراخ جهت عبور الیی ها دارای س

ــی ــده شاس ــت نگه دارن ــای ثاب پیچ ه

ــت چند ساعت ــتند. پس از گذش هس

ــرار دادن الیی ها ــی و ق از نصب شاس

ــتگاه، الزم است تا و روشن بودن دس

مجددا وضعیت نصب بررسی شود زیرا

ــت در طی این چند ساعت ممکن اس

الیی ها فشرده شده و شفت ها از حالت

هم محور بودن خارج شده باشند.

پی نوشت1. Overload Protection

2. Level Indicator Gauge

تصویر (9) هم محوری با استفاده از الیی (التون)

سوراخ انجام شده برای پیچ

موتور محرک

فاصله گیر (الیی-التون) بین شاسی و فونداسیون

پیچ پایه موتورپایه اصلی

تصویر (8) بررسی هم محوری با پرگار

شمشه

پرگار






سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

فن آورى

وسايل اندازه گيرى كميت هاى الكتريكى

ــتم های HVAC به برای آن که سیس

ــتی کار کنند و شرایط آسایش افراد درس

ــن نمایند، هر ــاختمان را تامی داخل س

ــد به خوبی ــتم های زیر بای یک از سیس

آزمایش و تنظیم شده باشند:

سیستم هوا

سیستم هیدرونیک

ــازی به ــی (نی ــتم الکتریک سیس

ــا باید صحت کارکرد تنظیم ندارد و تنه

آن آزمایش شود).

ــایل اندازه گیری ــه وس ــن مقال در ای

ــتفاده در ــزات الکتریکی مورد اس تجهی

ــرار ــی ق ــورد بررس ــتم HVAC م سیس

می گیرد.

به طور معمول این وظیفه تکنیسین

ــت که تجهیزات الکتریکی سیستم را اس

در محل خود نصب و صحت کارکرد آن ها

را مورد بررسی قرار دهد. هر چند که در

این مورد نیز درست همانند سیستم های

ــین کیفیت آبی و هوایی، وظیفه تکنیس

هوای داخل است که نسبت بین ورودی

ــتم را آزمایش کند و خروجی های سیس

ــات و اصالحات الزم را بر روی و تنظیم

سیستم اعمال نماید.

ــش مقدار ــرای افزای ــال ب ــرای مث ب

ــین باید دور ــتم، تکنیس هوادهی سیس

فن را افزایش دهد. در برخی موارد، این

ــدت جریان ــتلزم اندازه گیری ش امر مس

ــب اطمینان از این مصرفی موتور و کس

ــت که افزایش دور فن موجب مساله اس

ــدن بار اضافی به موتور نخواهد وارد ش

شد. عالوه بر آن، اغلب اوقات تکنیسین

ــوده و از ــدار را کنترل نم ــد ولتاژ م بای

صحت کارکرد سیستم اطمینان حاصل

کند یا بسته به شرایط، ولتاژ واقعی مدار

را تعیین نماید. استفاده از تجهیزات الکتریکی ضمن ــایه آگاهی رعایت نکات ایمنی تنها در ســه مدارهای ــی اولی ــات و مبان از مقدم

الکتریکی میسر خواهد شد.

رعایت نکات ایمنیــگام کار با ــی از خطراتی که هن برخ

ــین ــای الکتریکی متوجه تکنیس مداره

هستند، عبارتند از:

1. دقت داشـته باشـید بدن شـما موجـب ایجـاد اتصـال کوتـاه در مدار

نشود.ماهیت الکتریسیته به گونه ای است

ــیر ممکن ــاده ترین مس که همواره از س

ــن اگر در یک مدار عبور می کند. بنابرای

ــما در وضعیتی قرار ــی، بدن ش الکتریک

ــاد اتصال کوتاه در ــرد که موجب ایج گی

ــاده ترین مسیر برای عبور مدار شود، س

ــما خواهد ــیته بدن ش ــان الکتریس جری

ــوک ــاله موجب ایجاد ش بود که این مس

ــوارد زیر ــد. در م ــی خواهد ش الکتریک

ــما در مدار ــدن ش ــه ب ــال این ک احتم

ــیار الکتریکی ایجاد اتصال کوتاه کند بس

باالست:

ــما خیس درصورتی که پاهای ش

باشد.

درصورتی که با قسمت های فلزی

ــوالدی در تماس ــازه های ف لوله ها یا س

باشید.

درصورتی که در کفش شما و کفی

آن از نوارهای فلزی استفاده شده باشد.

گمـان و حـدس از هیـچ گاه .2استفاده نکنید.

ــرای این که بفهمید در یک مدار ب

ــه، هرگز از ــرق وجود دارد یا ن جریان ب

ــتفاده نکنید. عالوه ــدس و گمان اس ح

ــر روی مدارهای ــر آن، در هنگام کار ب ب

الکتریکی صرفا به استفاده از کلید قطع

ــروع کار جریان اکتفا نکنید و پیش از ش

حتما آن را آزمایش کنید و از قطع بودن

جریان برق مدار اطمینان حاصل کنید.

ــچ گاه ولتاژ مدارهای الکتریکی هی

ــنجید، بلکه ــان نس ــدس و گم را با ح

همواره با یک ولت سنج آن را اندازه گیری




کنید.

ــن نگذارید ــرض را بر ای ــز ف هرگ

ــیم های به کار رفته در مدار که رنگ س

ــواره آن را امتحان ــت. هم ــح اس صحی

ــت آن اطمینان حاصل نموده و از صح

کنید.

3. در هنـگام کار بـر روی مدارهای الکتریکـی در جعبه فیوز را قفل کنید و

بر روی آن یادداشت قرار دهید.ــر روی مدارهای ــش از آن که ب پی

ــی کار کنید، جریان برق مدار را الکتریک

ــوز را با یک قفل ــع کنید و جعبه فی قط

ــتی کوچک ببندید و بر روی آن یادداش

شامل مشخصات خود و تاریخ انجام کار

قرار دهید (تصویر 1).

ــان مدار جهت ــس از قطع جری پ

ــودن جریان ــب اطمینان از قطع ب کس

حتما آن را آزمایش کنید.

مدارهـای بـا کار هنـگام در .4الکتریکی تنها از یک دسـت اسـتفاده

کنید.ــین ها اغلب اوقات باید بر تکنیس

ــی کار کنند که جریان برق روی مدارهای

ــت. در چنین مواقعی در آن ها برقرار اس

تنها از یک دست استفاده کنید، چرا که

ــتفاده از هر دو دست منجر به ایجاد اس

ــود و ــته می ش ــدار الکتریکی بس یک م

ــوک الکتریکی، موجب عالوه بر ایجاد ش

ــیر قلب و ایجاد عبور جریان برق از مس

سکته قلبی می شود.

نمی دانیـد، کـه را آنچـه هـر .5بپرسید.

در صورتی که آشنایی کافی با یک

قطعه خاص یا یک مدار خاص را ندارید،

ــروع کار اطالعات مورد حتما پیش از ش

ــرای مثال، ــب کنید. ب نیاز خود را کس

ــیاری از پانل های الکتریکی مجهز به بس

ــتند که برای حفظ یک قفل داخلی هس

ــت. بدین ــده اس ایمنی در نظر گرفته ش

ــدار برقرار ــان برق در م ــب اگر جری ترتی

ــازه باز کردن ــد این قفل داخلی اج باش

ــدار را نخواهد داد. در صورت لزوم در م

ــب ــات کافی در این زمینه را کس اطالع

ــپس کار خود را شروع کنید. کرده و س

ــا معموال پس از قطع جریان برق خازن ه

ــد. بنابراین ــار الکتریکی دارن مدار نیز ب

ــر آنچه که ــروع کار حتما ه ــش از ش پی

نمی دانید را سوال کنید.

6. همواره هوشیار و دقیق باشید.ــردن در پانل ها ــاز ک ــگام ب در هن

الکتریکی دقت کنید که درب فلزی پانل

ــود در مدار برخورد با کنتاکت های موج

نکند.

ــرل و ــرای کنت ــات ب ــب اوق اغل

ــت تا سیم های آن آزمایش مدار الزم اس

را از جعبه خارج کنید. درصورت امکان،

ــن کار جریان برق مدار پیش از انجام ای

ــه کلی قطع کنید و اطمینان حاصل را ب

ــت. در ــده اس ــد که جریان قطع ش کنی

صورتی که مجبور هستید بر روی مداری ــه جریان برق در آن ها برقرار کار کنید کــیم ها را تنها با است، سعی کنید که ســارج کنید. برای ــت از جعبه خ یک دسانجام این کار تحت هیچ شرایطی از آچار

یا پیچ گوشتی استفاده نکنید.

ولت - آمپرمترــت - آمپرمتر که نمونه ای از آن را ول

ــاهده می کنید، یکی ــر (2) مش در تصوی

ــایل اندازه گیری استانداردی است از وس

ــتم های HVAC مورد که در اکثر سیس

ــب اوقات ــرار می گیرد. اغل ــتفاده ق اس

ــیله ای است که ولت - آمپرمتر تنها وس

ــای آزمایش، تنظیم و باالنس در پروژه ه

ــتفاده قرار ــتم ها مورد اس (TAB) سیس

می گیرد. ولت - آمپرمتر در انواع آنالوگ

و دیجیتال در بازار موجود است ولی نوع

دیجیتال آن به دلیل سادگی استفاده و

ــوردن تنظیم ــش احتمال بر هم خ کاه

کاربرد بیشتری دارد.

(RMS) جذر میانگین مربعاتــت - آمپرمترها ــر روی برخی از ول ب

تصویر (1) در هنگام کار بر روی مدارهای الکتریکی در آن را قفل نموده و بر روی آن یادداشت قرار

دهید.

تصویر (2) نمونه ای از یک ولت - آمپرمتر دیجیتال



سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

عبارت True RMS حک شده است که

نشان دهنده آن است که ولت - آمپرمتر

ــر ــری مقادی ــت اندازه گی ــه قابلی مربوط

ــر مبنای جذر میانگین الکتریکی مدار ب

ــرایط ــت. در برخی ش مربعات را دارا اس

خاص، اندازه گیری مقادیر شدت جریان

ــان متناوب ــای جری ــاژ در مداره و ولت

ــت کافی را به همراه ندارد. در (AC) دق

مدارهای AC مقادیر موج های سینوسی

شدت جریان و ولتاژ دایما در حال تغییر

ــور اندازه گیری ــت، بنابراین به منظ اس

ــدت جریان و ولتاژ مدار دقیق مقدار ش

ــه عنوان ــه مقادیر ب ــد میانگین کلی بای

ــدار اندازه گیری ــدت جریان و ولتاژ م ش

شود.

ــی ــت - آمپرمترهای ــته از ول آن دس

ــر روی آن ها ــارت True RMS ب که عب

ــان و ــدت جری ــت، ش ــده اس حک نش

ــای AC را بر مبنای 0.707 ولتاژ مداره

ــی ایجاد حداکثر مقدار منحنی سینوس

شده اندازه گیری می کنند. در تجهیزات

محرک های مانند ــروزی ام الکترونیکی

ــی فرکانس متغیر (VFD) موج سینوس

ــط منبع تغذیه از شکل ایجاد شده توس

ــار انحراف ــارج و دچ ــداول خود خ مت

ــود. در چنین مواقعی استفاده از می ش

وسایل اندازه گیری که قابلیت اندازه گیری

مقادیر میانگین را نداشته باشند موجب

ایجاد خطای قابل توجهی می شود.

ــارت جذر میانگین مربعات که به عب

ــان می دهند اختصار آن را با RMS نش

ــت که با استفاده یک مفهوم ریاضی اس

ــده از یک معادله، مقادیر اندازه گیری ش

ــه مقادیر معادل آن در در مدار AC را ب

مدار DC تبدیل می کند. ویژگی منحصر

ــد، مقداری که الکتریکی 240 ولت باش

ولت متر اندازه گیری می کند بین 234.2

ولت تا 245.8 ولت خواهد بود.

(240 × 0.98) - 1 = 234.2

ــت ــه ممکن اس ــداری ک ــل مق (حداق

اندازه گیری شود)

(240 × 1.02) + 1 = 245.8

ــت ــه ممکن اس ــداری ک ــر مق (حداکث

اندازه گیری شود)

در وسایل اندازه گیری آنالوگ معموال

ــیله در نظر گرفته ــک کلید بر روی وس ی

ــتفاده از آن می توان ــود که با اس می ش

دامنه وسیله اندازه گیری را تغییر داد.

ــه برای ــر آنالوگی ک ــت - آمپرمت ول

ــب باشد باید کاربردهای HVAC مناس

مشخصات تقریبی زیر را داشته باشد:

دامنه:

برای ولتاژ:

0 تا 600 ولت

0 تا 300 ولت

0 تا 150 ولت

برای شدت جریان:

0 تا 300 آمپر

0 تا 100 آمپر

0 تا 40 آمپر

0 تا 15 آمپر

دقـت اندازه گیـری: %3± دامنه اندازه گیری صفحه مدرج

ــده در ــر اندازه گیری ش دقت مقادی

ــایل آنالوگ به صورت درصدی از کل وس

ــدرج بیان ــه اندازه گیری صفحه م دامن

می شود. از آنجایی که دقت اندازه گیری به

عنوان درصدی از دامنه تعریف می شود،

ــیله اندازه گیری، ــش دامنه وس ــا افزای ب

True RMS ــایل اندازه گیری به فرد وس

آن است که حتا در صورت ایجاد انحراف

ــده در مدار ــی ایجاد ش در موج سینوس

ــدار واقعی ــه اندازه گیری مق ــز قادر ب نی

ــای الکتریکی مورد نظر خواهند کمیت ه

بود.

دامنه و دقت اندازه گیریــای ــر روی مداره ــگام کار ب در هن

ــری اندازه گی ــیله وس ــد بای ــی الکتریک

ــا توجه به ــود که ب ــبی انتخاب ش مناس

ــدار، دامنه و ــود در م ــزات موج تجهی

دقت اندازه گیری مناسبی داشته باشد.

ــری ــیله اندازه گی ــک وس ــتفاده از ی اس

ــت مورد نیاز ــخگوی دامنه و دق که پاس

ــد جز اتالف وقت و هزینه، سودی نباش

ــت. اگر دقت ــراه نخواهد داش را به هم

ــیله اندازه گیری مورد استفاده کمتر وس

ــوان از آن برای ــد، نمی ت از حد نیاز باش

اندازه گیری مقادیر کارکرد مدار استفاده

ــرد. از طرفی اگر این دقت بیش از حد ک

ــد تنها هزینه اضافی را به همراه نیاز باش

ــه چنین ــت، ضمن آن ک ــد داش خواه

وسیله ای ظرافت بیشتری دارد و باید با

دقت بسیار بیشتری از آن نگهداری کرد.

ــایل اندازه گیری دیجیتال، برای وس

ــه در کاربردهای ــری ک ــت - آمپرمت ول

ــت باید مشخصات HVAC مناسب اس

تقریبی زیر را داشته باشد:

دامنه:0 تا 999 ولت

0 تا 999 آمپر

دقـت اندازه گیـری: %2± بـا 1

واحد اختالفــک مدار ــر ولتاژ ی ــال اگ ــرای مث ب




ــده کاهش ــت مقادیر اندازه گیری ش دق

می یابد. برای مثال، اگر دقت یک وسیله

ــد، با دامنه 0 تا ــری %3± باش اندازه گی

ــت اندازه گیری ولتاژ 240 600 ولت، دق

ولت، 18V± خواهد بود = 0.03×600)

ــر از دامنه 0 تا ــی که اگ (18.0، در حال

300 ولت استفاده شود دقت اندازه گیری

9V± خواهد بود (9 = 0.03×300).

آمپرمتـر - ولـت از اسـتفاده روش آنالوگ

استفاده از ولت - آمپرمترهای آنالوگ

ــتلزم ــه با انواع دیجیتال مس در مقایس

دقت بیشتری است. پیش از به کارگیری

ولت - آمپرمترهای آنالوگ روش استفاده

صحیح از کلید تغییر دامنه را یاد بگیرید.

درصورتی که هیچ دیدی نسبت به مقدار

ــدت جریان یک مدار ندارید، ولتاژ یا ش

ــترین دامنه ممکن را انتخاب ابتدا بیش

ــت ــد تا مقدار حدودی آن را به دس کنی

ــپس با تغییر دامنه، مقدار بیاورید و س

ــد. در چنین ــق را اندازه گیری کنی دقی

ــی در زمان و ــرای صرفه جوی ــی ب مواقع

ــدت جریان اندازه گیری دقیق ولتاژ یا ش

ــیله اندازه گیری ــن دامنه وس از پایین تری

استفاده نکنید، زیرا:

درصورتی که دامنه ای که انتخاب

ــد، عقربه کرده اید بیش از حد پایین باش

صفحه مدرج به شدت به انتهای صفحه

ــاله ــورد می کند که این مس ــدرج برخ م

ــت منجر به آسیب دیدن و از ممکن اس

کار افتادن وسیله اندازه گیری شود.

ــا به منظور ــه کوچک تر تنه دامن

دست یابی به دقت بیشتر در اندازه گیری

باید مورد استفاده قرار گیرد. به طور کلی

هرچه دامنه وسیله اندازه گیری محدودتر

کمیت های ــری اندازه گی امکان ــود، ش

ــتر بر ــیمات بیش کوچک تر با تعداد تقس

روی صفحه مدرج افزایش خواهد یافت.

ــرای مثال، هم در دامنه 0 تا 600 ولت ب

ــا 150 ولت از کل ــه 0 ت ــم در دامن و ه

ــتفاده می شود. فضای صفحه مدرج اس

بنابراین درصورت استفاده از دامنه 0 تا

ــیم بندی های 600 ولت فاصله بین تقس

ــه مدرج ــر روی صفح ــورت گرفته ب ص

ــتر خواهد بود. دلیل این که توصیه بیش

می کنیم مقدار اندازه گیری شده در نیمه

ــرار گیرد نیز همین دوم صفحه مدرج ق

مساله است.

ــایل وس ــت دق ــه ک ــی آنجای از

ــدی از دامنه ــری آنالوگ درص اندازه گی

ــه اندازه گیری ــه دامن ــت، هرچ آن هاس

ــد دقت اندازه گیری باالتر کوچک تر باش

خواهد بود.

باز هم توصیه می کنیم که در هنگام

ــایل اندازه گیری آنالوگ ــتفاده از وس اس

مراقب خطای دید باشید. بنابراین برای

خواندن مقادیر اندازه گیری شده حتما از

ــطح با صفحه مدرج به آن روبرو و هم س

ــده را ــگاه کنید و مقدار اندازه گیری ش ن

بخوانید. درصورتی که چشم شما نسبت

به عقربه صفحه مدرج به صورت زاویه دار

ــد ممکن است که مقدار قرار گرفته باش

اندازه گیری شده را کمتر یا بیشتر از آنچه

که بر روی صفحه مدرج نشان داده شده

بخوانید. ــای آنالوگ باید به ــت - آمپرمتره ولــوند. به طور ــورت دوره ای تنظیم ش ص

ــایل اندازه گیری و کلی زمان تنظیم وس

ــا باید بر روی ــخ تنظیم مجدد آن ه تاری

ــود. ــایل اندازه گیری قید ش تمامی وس

ــرای تنظیم ــورد نیاز ب ــه زمانی م فاصل

مجدد وسایل اندازه گیری به مقدار و نوع

استفاده از آن ها بستگی دارد. اگر وسیله

اندازه گیری در حین کار از دست شما بر

زمین بیفتد یا هر نوع ضربه ای به آن وارد

شود، صحت کارکرد آن پیش از استفاده

ــود. بدین ــا باید کنترل ش ــدد حتم مج

منظور می توانید مقادیر اندازه گیری شده

را با یک وسیله اندازه گیری که از صحت

ــه ــتید مقایس ــرد آن مطئمن هس کارک

کنید.

به خاطر داشته باشید که پیش از هر

بار استفاده از ولت - آمپرمترهای آنالوگ

ــد. برای صفر کردن باید آن را صفر کنی

ــوگ باید عقربه ــایل اندازه گیری آنال وس

ــیم های ــانگر آن ها را هنگامی که س نش

رابط آن ها کامال جدا شده است بر روی

صفر قرار داد. به طور معمول برای صفر

ــک پیچ یا ــایل اندازه گیری ی ــردن وس ک

ــود. کلید مخصوص در نظر گرفته می ش

ــید که اگر وسیله ــته باش به خاطر داش

ــده باشد، اندازه گیری از تنظیم خارج ش

ــا صفر کردن آن ضامن صحیح بودن حت

مقادیر اندازه گیری شده نخواهد بود.

روش اندازه گیریــایل وس از ــتفاده اس ــگام هن در

اندازه گیری دیجیتال و آنالوگ نکات زیر

را در نظر داشته باشید:

برای به حداقل رساندن خطاهای

احتمالی، هر کمیت را حداقل دو مرتبه

ــد. درصورتی که مقدار کنی اندازه گیری

اندازه گیری شده در هر دو بار یکسان بود

ــت که مقدار اندازه گیری به معنی آن اس

ــت. در ــل تکرار اس ــده صحیح و قاب ش

ــدار با هم تفاوت ــی که این دو مق صورت



سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

ــد، اندازه گیری را تا زمانی ــته باش داش

ــار اندازه گیری ــا دو ب ــه دهید که ب ادام

متوالی به یک نتیجه یکسان دست پیدا

کنید.

ــاژ، الزم ــری ولت ــرای اندازه گی ب

ــیم های رابط ولت متر است تا دو سر س

را به مدار متصل کنید. ساده ترین روش

برای انجام این کار استفاده از گیره های

ــه آن در ــت که نمون ــونده ای اس قفل ش

ــان داده شده است. بدین تصویر (3) نش

ترتیب می توانید یکی از سیم های رابط را

ــیم رابط دوم به مدار متصل نمایید و س

و وسیله اندازه گیری را در دست بگیرید.

در ــاژ ولت ــری اندازه گی ــرای ب

ــه فاز نیز می توانید از همین مدارهای س

روش استفاده کنید. در مدارهای سه فاز

با توجه به الگویی که در تصویر (4) ارایه

ــت، مقادیر ولتاژ را از چپ به ــده اس ش

راست بخوانید.

ــماری سوس ــت بس ــال اتص ــا ب

ــان را ــدت جری ــیم های مدار، ش ــه س ب

ــد (تصویر 5). نکاتی که اندازه گیری کنی

باید در هنگام اندازه گیری شدت جریان

مدار مورد توجه قرار گیرد عبارتند از:

ــت سوسماری را به گونه ای در بس

مدار قرار دهید که سیم رسانا در قسمت

مرکزی بست قرار گیرد (تصویر 5).

ــر ــل کنید که س ــان حاص اطمین

بست های سوسماری کامال تمیز است.

ــه ک ــد کنی ــل حاص ــان اطمین

بست های سوسماری به طور کامل بسته

شده اند.

ــا جایی که امکان آن وجود دارد ت

سیم هایی که آزمایش کرده اید را از سایر

سیم ها جدا نگه دارید.

ــدت ــری ش ــگام اندازه گی در هن

ــاز، از همان ــه ف جریان در مدارهای س

روشی که در تصویر (4) نشان داده شده

است استفاده کنید.

ــدت ــری ش ــگام اندازه گی در هن

ــط را به ــیم راب ــن، س ــای پایی جریان ه

ــت بپیچید تا ــه دور بس ــورت حلقه ب ص

ــدت جریان مدار تقویت شده و مقدار ش

ــت آن با دقت اندازه گیری باالتری به دس

ــر 6). در چنین مواقعی توجه آید (تصوی

داشته باشید که:

ــت ــه دور بس ــه ب ــاد دو حلق - ایج

موجب دو برابر شدن مقدار شدت

جریان می شود.

ــه حلقه - به همین ترتیب، ایجاد س

به دور بست موجب سه برابر شدن

مقدار شدت جریان می شود.ــاز ــای ب ــخیص مداره ــرای تش بــتفاده کرد. ــوان از یک اهم متر اس می تــا قابلیت ــت - آمپرمتره ــیاری از ول بسالکتریکی اندازه گیری مقاومت مدارهای ــن مواقعی با قرار ــز دارند. در چنی را نی Ω ــده در حالت ــد انتخاب کنن دادن کلیــه اهم متر ــری تبدیل ب ــیله اندازه گی وس

ایجاد دو حلقه به دور بست شدت جریان نیز دو

برابر می شود.

تصویر (6) برای اندازه گیری شدت جریان های پایین، به منظور تقویت کردن شدت جریان مدار سیم رسانا را چندین بار به دور بست بپیچید.

تصویر (3) چگونگی اندازه گیری ولتاژ در مدارهای الکتریکی

تصویر (4) ولتاژ را به ترتیب نشان داده شده اندازه گیری کنید

تصویر (5) چگونگی استفاده از بست های سوسماری برای اندازه گیری شدت جریان مدار




ــتفاده از آن می توان ــود که با اس می ش

مقاومت مدار را اندازه گیری کرد.

سایر وسایل اندازه گیریدر بسیاری از مواقع، ولت - آمپرمتر

ــیله اندازه گیری الکتریکی است تنها وس

که تکنیسین های HVAC از آن استفاده

ــین های ــد، با این وجود تکنیس می کنن

ــایر وسایل اندازه گیری HVAC باید با س

الکتریکی که ممکن است در کاربردهای

خاص مورد نیاز باشند نیز آشنایی کافی

داشته باشد.

مولتی مترــیله اندازه گیری ــر یک وس مولتی مت

چند منظوره است که می توان از آن برای

ــتفاده اس الکتریکی ــای مداره آزمایش

ــر 7). قابلیت های هر یک از ــرد (تصوی ک

انواع مولتی مترها به مدل آن ها بستگی

ــی مولتی متر در موارد ــه طور کل دارد. ب

ــرار می گیرد. ــتفاده ق ــی مورد اس خاص

ــید که مولتی متری که توجه داشته باش

ــگاه قطعات الکترونیکی مورد در آزمایش

استفاده قرار می گیرد با مولتی متری که

ــب است برای کاربردهای HVAC مناس

ــای با کیفیت ــاوت دارد. مولتی متره تف

RMS ــری مقادیر باال، قابلیت اندازه گی

شدت جریان و ولتاژ را نیز دارا هستند.

ــی که در ــی کمیت های ــور کل ــه ط ب

مدارهای AC و DC می توان با استفاده

از یک مولتی متر اندازه گیری کرد عبارتند

از:

ولتاژ

شدت جریان

مقاومت الکتریکی

راکتانس

کاپاستانس

فرکانس

ــر صورت توصیه می کنیم پیش در ه

از استفاده از مولتی متر دستورالعمل های

ــازنده را به دقت مطالعه کنید. روش س

استفاده از مولتی متر بسته به کمیتی که

ــری کنیم متفاوت ــم اندازه گی می خواهی

ــت. از آنجایی که مولتی مترها عمدتا اس

تنظیمات متعددی دارند و در کاربردهای

ــتفاده کرد، مختلفی می توان از آن ها اس

پیش از استفاده از آن ها تنظیمات انجام

شده را به دقت کنترل نموده و اطمینان

حاصل کنید که به درستی از آن استفاده

می کنید. به طور کلی در هنگام استفاده

از مولتی متر نیز راهکارها و نکات ایمنی

ــمت های قبلی این ــده در قس مطرح ش

مقاله را به دقت رعایت کنید.

وسیله اندازه گیری توانوات سنج یکی از وسایل اندازه گیری

ــات به آن ــی اوق ــه گاه ــت ک ــوان اس ت

ــود. از تجزیه کننده توان نیز گفته می ش

ــری کیلووات ــیله برای اندازه گی این وس

مصرفی مدار، توان واقعی یا ضریب توان

ــنجی که در ــود. وات س ــتفاده می ش اس

تصویر (8) نشان داده شده است، قابلیت

اندازه گیری توان ظاهری و توان واقعی بر

ــب کیلو ولت آمپر (kVA) را دارد و حس

ــای AC و DC قابل ــر دوی مداره در ه

ــتفاده است. نمونه وات سنجی که در اس

تصویر (9) نشان داده شده است قابلیت

ــر RMS را نیز دارد. ــری مقادی اندازه گی

ــت اندازه گیری ــودن از قابلی برخوردار ب

مقادیر RMS تضمین کننده آن است که

ــوک یا انحراف ــا در صورت ایجاد ش حت

ــدار الکتریکی، مقدار واقعی کمیت در م

اندازه گیری خواهد شد.

تصویر (9) نمونه ای از یک RMS وات سنج

تصویر (8) نمونه ای از یک وات سنج

تصویر (7) نمونه ای از یک مولتی متر

راه انداز دمپرهاى فن آورىسيستم هاى تهويه مطبوع

مالحظـات در فرآینـد انتخاب راه انداز دمپر

ــد مورد مالحظه قرار عوامل زیر بای

ــن عوامل در ــدام از ای ــد. هر ک بگیرن

ــی قرار ــتری مورد بررس ــات بیش جزیی

ــل در اینجا برای ــد. این عوام می گیرن

فراهم کردن دورنمایی از فرآیند انتخاب

عنوان شده اند.

ــخص یا شرکتی راه انداز را چه ش

تامین و نصب خواهد کرد؟ آیا در محل

ــود؟ یا ــه روی دمپر نصب می ش کارخان

ــازندگان دیگر برای نصب در توسط س

محل تامین می شود؟

ــورت اتصال ــداز به ص ــا راه ان آی

ــت یا با ــفت دمپر اس ــا ش ــتقیم ب مس

ــا میله رابط به ــتفاده از میل لنگ ی اس

دمپر متصل می شود؟

ــداز را تغذیه ــی راه ان ــه منبع چ

می کند؟ آیا به صورت دستی، الکتریکی

ــه صورت ــت؟ اگر ب ــا نیومانیکی اس ی

ــا الزامات محدوده ــت، آی الکتریکی اس

ــرف NEMA برای راه انداز در کار از ط

نظر گرفته شده است یا نه؟

ــی را انجام ــر چه نوع کنترل دمپ

می دهد؟ آیا دمپر به صورت دو وضعیتی

است، تنظیم کننده است، متحرک یا از

دیگر انواع کنترل است؟

ــداز به ــتاور راه ان ــه مقدار گش چ

ــرای عمل مثبت و دقیق تحویل دمپر ب

می دهد؟

دیگر مالحظات راه انداز دمپر

مسوول نصب راه اندازبه صورت نظری، تمامی سازندگان

دمپر می توانند راه انداز دمپرهای تجاری

ــترس را تامین و نصب کنند که در دس

ــا در محل کارخانه نصب این راه انداز ه

می شود. راه انداز نصب شده در کارخانه

ــورت داخلی (در معرض می تواند به ص

ــان هوا) یا به صورت خارجی نصب جری

ــود. نصب در خارج، نیاز به این دارد ش

ــر دارای غالف یا صفحه کناری که دمپ

ــارج کانال ــل نصب در خ ــد تا مح باش

ــوا را برای ــیر جریان ه و بیرون از مس

راه انداز تامین کند.

هنگامی که یک تکنسین متخصص

ــتم کنترل ــردن سیس ــرای فراهم ک ب

ــتخدام اس ــاختمان س کل HVAC

می شود، می تواند راه انداز دمپر را نیز در

محل نصب کند. در این مورد، دمپرها

معموال دارای شفت خارجی هستند که

راه انداز به آن ها متصل می شود.

سفارش دادن راه انداز ها به صورت

ــده، در محل کارخانه آماده و نصب ش

ــط سازنده دمپر دارای هزینه کمتر توس

ــیوه برای اطمینان و معموال بهترین ش

ــردن از اندازه صحیح و نصب حاصل ک

درست راه انداز است.

نحـوه اتصال راه انـداز به دمپر (اتصال مستقیم به شفت دمپر

یا به وسیله میله رابط)تا اوایل سال 1990 میالدی بیشتر

ــتفاده از ــای دمپر نیاز به اس راه انداز ه

بازوی اهرمی و میله رابط جهت تبدیل

ــی خروجی از ــا خط ــت دورانی ی حرک

ــه چرخش 90 درجه جهت راه انداز را ب

ــتند. طی دهه های ــری دمپر داش راهب

ــا ب ــی الکتریک ــای راه انداز ه ــته گذش

چرخش خروجی 90 درجه برای اتصال

مستقیم به شفت دمپر طراحی شدند.

ــای اتصال ــن راه انداز ه ــتفاده از ای اس

مستقیم به طور گسترده ای نصب آن ها

ــا حذف نیاز برای اهرم یا میله رابط را ب

ــوار تنظیم کردن این و گاهی عمل دش

وسایل، تسهیل کرده است. استفاده از

راه انداز اتصال مستقیم، همچنین این

ــتاور معین اطمینان را می دهد که گش

ــتقیم برای عملیات دمپر به صورت مس

ــود. این امر ــفت آن اعمال می ش به ش

ــتاور مورد نیاز ــاختن راه انداز با گش س

ــه در نظر گرفتن ــدون نیاز ب دمپر را ب

ــطه آرایش میله ای، ساده تلفات به واس



سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

می کند.

در حالی که بسیاری از راه انداز های

ــتقیم به ــرای اتصال مس ــی ب الکتریک

دمپر در دسترس هستند، راه انداز های

ــمت ها، قس ــتر بیش برای پنیوماتیکی

وسایل خروجی با حرکت خطی هستند

ــازوی اهرمی یا ــه همچنین نیاز به ب ک

میله رابط جهت دمپر دارند.

الکتریکـی، راه انـداز آیـا پنیوماتیکی یا دستی است؟

ــه در یک ــت ک ــر دمپر قرار اس اگ

ــود موقعیت بعد از تنظیم اولیه ثابت ش

ــک دمپر متعادل کننده) یا اگر (مانند ی

موقعیت آن یک یا دو بار در طول سال

ــر وضعیت ــد (برای تغیی ــر می کن تغیی

ــتانی) یک راه انداز با ــتانی - زمس تابس

قفل دستی تمام نیاز را مرتفع می کند.

ــورت خودکار ــد به ص ــر راه انداز بای اگ

ــل کند، یک ــتم HVAC عم در سیس

راه انداز الکتریکی یا پنیوماتیکی باید در

نظر گرفته شود.

ــی معموال ــای پنیوماتیک راه انداز ه

ــوا برای کار ــار ه نیاز به 25psi-20 فش

ــتم هوایی مهیا کردن دارند. یک سیس

ــز را تضمین می کند. ــودن هوای تمی ب

اگر چنین سیستمی از قبل وجود دارد

ــتم ــه عنوان جزیی از سیس یا این که ب

ــن بنابرای ــود، می ش ــب نص HVAC

ــاب راه انداز پنیوماتیکی یک گزینه انتخ

ــتن ــت. بدون وجود داش ــب اس مناس

ــای پنیوماتیکی انتخاب هوا، راه انداز ه

درستی نیستند.

ــار ــای پنیوماتیکی به فش راه انداز ه

کنترل هوای گسترده ای پاسخ می دهند

ــبی و با محدوده نیروهای فنری مناس

ــوند. برای راهبری دمپر انتخاب می ش

ــه وجود آمده ــا با نیروهای ب این فنره

ــل دیافراگم ــار هوا در مقاب ــط فش توس

ــد. هنگامی که ــداز مقابله می کن راه ان

ــن نیروی دیافراگم از نیروی فنر فراتر ای

می رود، پیستون راه انداز حرکت کرده،

ــدن دمپر متصل ــته ش باعث باز و بس

می شود.

ــی به طور ــای پنیوماتیک راه انداز ه

ــتند، به دلیل ــدون خرابی هس ذاتی ب

ــرو به موقعیت ــه پس از اعمال نی این ک

ــار هوا ــس از حذف فش ــود پ ــه خ اولی

ــدوده ــا مح ــی ب ــد. فنرهای برمی گردن

10psi-5 و 13psi-8 برای راه انداز های

ــود. می ش ــتفاده اس ــی پنیوماتیک

ــی تمام در ــی الکتریک ــای راه انداز ه

ــر نصب ــرل روی دمپ ــای کنت کاربرده

ــکال و ــوند. این راه انداز ها در اش می ش

ساختارهای متنوع در دسترس هستند

و شامل مدل های رایج اتصال مستقیم

ــه راه انداز های ــوند. از آنجایی ک می ش

ــه 24 جریان ــاژ تغذی ــی با ولت الکتریک

مستقیم و 24، 120 و 240 ولت جریان

متناوب در دسترس هستند، الزم است

ــگام انتخاب آن ها تعیین ولتاژ الزم هن

ــفورماتورها برای به دست شود. ترانس

ــر ولتاژها مانند 575 و 440 آوردن دیگ

ــتند. ــورد نیاز هس ــان متناوب م جری

ــای الکتریکی به صورت ذاتی راه انداز ه

عاری از مشکل و خرابی نیستند، برای

عملیات بدون مشکل، مدل هایی با فنر

ــد در انتخاب ها ــت می توانن قابل برگش

لحاظ شوند.

در دمپـر کنترلـی عملکـرد سیستم HVAC چیست؟

ــب ــه راه انداز مناس ــل از این ک قب

ــر باید ــرد دمپ ــود، عملک ــاب ش انتخ

مشخص شود.

آیا دمپر برای تنظیم میزان جریان

هوا در یک مقدار دلخواه به کار می رود

و سپس در موقعیت خود برای همیشه

ــا، دمپره ــه این گون ــود؟ می ش ــل قف

دمپر های متعادل کننده هستند و تنها

نیاز به یک دستگیره دستی دارند.

ــر به طور ــت که دمپ ــا نیاز اس تصویر (2)تصویر (1) آی




ــود تا اجازه ورود به جریان کامل باز ش

ــته ــوا را بدهد و آیا به طور کامل بس ه

ــیر هوا را مسدود می کند؟ ــده و مس ش

ــت ــرل دو موقعیتی اس ــر کنت ــن ام ای

ــول یک یا ــرد در ط ــن عملک ــر ای و اگ

ــر فصل ــود (تغیی ــرار می ش ــار تک دو ب

ــک راه انداز ــتانی)، ی ــتانی - زمس تابس

ــب است. به هر حال، اگر دستی مناس

ــت یا عملکرد به صورت تکرار منظم اس

ــت، یک تغییر وضعیت خودکار الزم اس

راه انداز دو وضعیتی انتخاب می شود.

ــار یا جریان هوا آیا دمپر دما، فش

ــت دلخواه ــت در هر موقعی ــا حرک را ب

ــته در صورت نیاز، بین حالت باز و بس

ــن روش کنترل از ــرل می کند؟ ای کنت

ــبی ــیگنال دریافتی یا تناس ــق س طری

نامیده می شود. یک کنترل وابسته ولی

ــناوری، با دقت کمتر، به نام کنترل ش

ــتم HVAC تجاری به ندرت در سیس

مورد نیاز است.

در صورت قطع برق یا دیگر موارد

ــه موقعیت ــراری، آیا دمپر باید ب اضط

ــته) باز گردد؟ اگر اولیه خود (باز یا بس

این چنین باشد، یک راه انداز بدون خطا

و ایمن نیاز است. اگر راه انداز الکتریکی

است به یک راه انداز با فنر قابل برگشت

نیاز است. همان طور که قبال بیان شد،

ــی به طور ذاتی راه انداز های پنیوماتیک

بدون خطا و ایمن هستند.

اصطالحات و واژه های به کار رفته

در صنعت، در این بخش می تواند مبهم

ــک راه انداز نصب ــد. هنگامی که ی باش

ــود) تا دمپر ــود (یا متصل می ش می ش

ــود در صورت ــته خ را به موقعیت بس

ــرق برگرداند، یک ــالل در جریان ب اخت

Nor-) ــته ــال در حالت عادی بس اتصــود و به ــده می ش mally closed) نامی

صورت عکس این نحوه در حالت عادی

باز (Normally open) نامیده می شود. ــات هیچ گونه رابطه قابل این اصطالح

ــادی دمپر در ــا موقعیت ع ــی را ب درک

ــتم HVAC ایجاد حالت کارکرد سیس

ــا در صورتی که تیم های نمی کند. تنه

ــتم ــا اصطالح سیس ــر ب ــی درگی اجرای

ــند، می توان پیشنهاد کنترل آشنا باش

کرد که جهت جلوگیری از فهم اشتباه،

fail) ــت خرابی ــته در حال واژه های بس

fail) ــت خرابی ــاز در حال closed) و ب

open) را به کار برند.

ــا ب ــی وضعیت دو ــای دمپره

راه انداز های پنیوماتیکی با به کار بردن

ــار هوای 25psi-20 برای حالت باز فش

یا بدون وجود فشار برای حالت بسته،

کار می کنند. هنگام سفارش دادن این

ــخص کرد که عملکرد راه انداز باید مش

ــا به صورت باز در حالت خرابی، یا آن ه

بسته در حالت خرابی است.

ــای دو ــی دمپره ــداز الکتریک راه ان

ــاختار گوناگون وضیعتی در دو نوع س

ــاده ترین آن ها در دسترس هستند. س

ــیم ــت دو س راه انداز با فنر قابل برگش

است. این راه انداز با خاموش و روشن

ــود. ــرق کنترل می ش ــد ب ــردن کلی ک

هنگام روشن بودن راه انداز، دمپر را به

ــاند و هنگامی که موقعیت کار می رس

برق قطع می شود، فنر راه انداز آن را به

ــته بر می گرداند. موقعیت عادی یا بس

تصویر (5)تصویر (4)تصویر (3)



سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

دیگر اشکال این نوع راه انداز به صورت

سه سیم یا بیشتر به همراه کلید کنترل

ــتند. این راه انداز در هر ــه سیم هس س

ــکل فنر قابل برگشت و غیر قابل دو ش

برگشت موجود هستند. راه انداز هایی که

عمل تعدیل و تنظیم را انجام می دهند

ــای ــر در موقعیت ه ــرار دادن دمپ (ق

ــته) باید ــن حالت باز و بس دلخواه بی

جهت عمل خود سیگنالی را از وسایل

کنترل که دما، فشار یا دیگر شرایط در

سیستم HVAC را تحت نظارت دارند

ــداز دمپر انتخاب ــت کنند. راه ان دریاف

شده باید با سیگنال کنترل تولید شده

کنترل کننده های بیشتر باشد. سازگاز

HVAC ــتم های الکتریکی که در سیس

ــد 10-2 ولت ــه کار می رون ــاری ب تج

ــد ــد می کنن ــتقیم را تولی ــان مس جری

ــیگنال کنترل ــوان س ــه عن ــی ب (گاه

ــناخته ــتقیم ش 10-0 ولت جریان مس

می شود). دیگر کنترل ها شاید سیگنال

20-4 جریان مستقیم تولید کنند. الزم

ــود که حد باال یا است که مشخص ش

ــر را باز یا ــیگنال کنترل دمپ پایین س

ــته می کند. به هر حال، باید بیشتر بس

ــورت راه انداز هایی این راه انداز ها به ص

تبدیل شوند که با یک کلید دمپر را باز

یا بسته کنند.

تعدیل کننده کنترل ــتم سیس یک

ــرد دارد، ــان کارب ــه هم چن قدیمی ک

ــیم س ــی مجهز به از کنترل کننده های

لغزان یا رئوستای 135 اهمی استفاده

می کنند. اگر این نوع کنترل قرار است

ــا راه انداز دمپر ــود، باید ب که نصب ش

ــته باشد. متاسفانه، تطابق کاری داش

راه انداز هایی که با سیگنال کنترلی 210

ولت جریان مستقیم کار می کنند، اگر

ــد کنترل نوع مقاومت 135 اهمی باش

عمل نخواهد کرد.

،(DDC) کنترل دیجیتالی مستقیم

ــرای نظارت ــی ب ــن آوری دیجیتال از ف

کردن بر شرایط تغییرات سیگنال الزم

در سیستم HVAC استفاده می کند.

ــوال ــای DDC معم کنترل کننده ه

ــی ــک خروج ــرای ی ــدارکات الزم ب ت

ــوال انتخابی بین 2-10 ــوگ و معم آنال

ــا 20-4 میلی ــتقیم ی ولت جریان مس

ــد. به ــتقیم را دارن ــان مس ــر جری آمپ

ــتر این بیش ــت، خصوصی ــن ای دلیل

ــد به صورت ــا می توانن کنترل کننده ه

ــای دمپره ــای راه انداز ه ــتقیم مس

ــری راهب را ــده تعدیل کنن ــی الکتریک

ــاید کنند. راه انداز های دو وضعیتی ش

ــته ــیله یا رله داش ــاج به یک وس احتی

ــند که بتواند در پاسخ به خروجی باش

ــده DDC عمل ــی کنترل کنن دیجیتال

همیشه پنیوماتیکی راه انداز های کند.

نیاز به مدل هایی برای انتقال سیگنال

ــار ــب در فش DDC به تغییرات مناس

هوای پنیوماتیکی دارند.

راه انداز بـرای وضعیت صحیح دمپر باید چه میزان گشتاوری

را منتقل کند؟ــر در واحد ــداز دمپ ــتاور راه ان گش

(in–lb) اینچ - پوند مشخص می شود.

الزامات گشتاور دمپر معموال بر حسب

in-lb/) اینچ - پوند به ازای فوت مربع

ft2) بیان می شود. گشتاور واقعی الزم

برای دمپر توسط عوامل متعددی تحت

ــه بعضی از آن ها ــر قرار می گیرد ک تاثی

الزامات گشتاوری محرک دمپردمپرهای تیغه موازی دمپرهای تیغه متقابل

با آب بند نشت کم بدون آب بند با آب بند نشت کم بدون آب بند

7in-lb/ft2 4in-lb/ft2 5in-lb/ft2 3in-lb/ft2حداکثر فشار 2in.wg یا حداکثر سرعت

1500fpm

10.5inlb/ft2 6in-lb/ft2 7.5in-lb/ft2 4.5in-lb/ft2حداکثر فشار 3in.wg یا حداکثر سرعت

2500fpm

14in-lb/ft2 8in-lb/ft2 10in-lb/ft2 6in-lb/ft2حداکثر فشار 4in.wg یا حداکثر سرعت

3000fpm

جدول (1)




ــازنده است ولی تعداد تحت اختیار س

آن ها اندک است.

ــل متقاب ــه تیغ ــای دمپره

(Opposed-blade) معموال به گشتاور

ــای موازی ــه دمپره ــبت ب کمتری نس

(Parallel-blade) نیاز دارند.

Low-) ــت کم ــای با نش دمپره

ــتاور ــاز به گش leakage damper) نی

ــبت به نوع بدون سیستم بیشتری نس

آب بندی کم دارند.

ــان هوای ــرعت جری ــار و س فش

ــل مالحظه ای روی ــتم، تاثیر قاب سیس

نیاز گشتاور دمپر دارد.

یاتاقان های استاندارد و یاتاقان های

ــتاور مورد نیاز چکش کاری شده، گش

ــد. چگونگی ــر را کاهش می دهن دمپ

ــر در کانال و چگونگی نصب نصب دمپ

ــر الزامات ــم گیری ب راه انداز تاثیر چش

ــه ــه ب ــی ک ــد. دمپرهای ــتاور دارن گش

ــده ــتقیم و چرخانده ش صورت غیرمس

ــوند، نیاز به گشتاور خیلی نصب می ش

ــتری نسبت به دمپرهایی دارند که بیش

ــودی نصب ــتقیم و عم به صورت مس

ــه راه انداز دمپری را ــوند. همیش می ش

ــتاور آن از ــد که نرخ گش انتخاب کنی

ــتر ــی مورد نیاز دمپر بیش میزان واقع

باشد. هنگامی که راه اندازی را انتخاب

ــه از بازوهای اهرمی و میله می کنید ک

ــه با ــتفاده می کند، در مقایس رابط اس

ــتقیم، یک ضریب اطمینان اتصال مس

هنگامی ــود. می ش پیشنهاد ٪30-50

ــتید، راه انداز با اندازه که در تردید هس

ــه انتخاب ــدول، همیش ــر در ج باالت

مطمئن و صحیح است.

در پاراگراف های زیر، مواردی جهت

کمک در انتخاب راه انداز دمپر مناسب

با گشتاور منطبق، ارایه می شود.

ــر تیغه ــر را از نظ ــوع دمپ اول: نــت کم یا ــوازی) با نش ــا م ــل ی (متقاب

معمولی تعیین کنید. سپس مشخصات

سیستم HVAC که در جدول الزامات

گشتاور نشان داده شده است را معین

ــطح (sq.ft) دمپر را ــپس س کنید. س

ــتاور الزم برای عملکرد مشخص و گش

آن را تعیین کنید.

مثالــر تیغه متقابل "20×"36 یک دمپ

ــت کم در ــدی نش ــتم آب بن ــا سیس ب

ــتم HVAC با فشار حداکثر 2.5 سیس

ــتون آب و سرعت جریان هوای اینچ س

حداکثر 2000fpm داریم.

سطح دمپر برابر است با:

(36"×20")/144=ft2

ــه 7.5in-lb/ft2 در این دمپر نیاز ب

ــتاور حداکثر ــتم HVAC با گش سیس

الزم برابر با: 37.5in-lb=5×7.5 دارد.

عوامـل موثر دیگـر در انتخاب راه انداز دمپر

راه انداز الکتریکی دمپر در محدوده

ــاید جزو ــا که ش ــوع از انتخاب ه متن

ــا در توانایی آن ها ــی تنه الزامات اصل

ــد، ــرد صحیح دمپر نباش ــرای عملک ب

موجود هستند.

ــخصات ــن راه انداز ها دارای مش ای

NEMA ــتاندارد اس 1 ــت پیوس

ــازندگان وسایل الکتریکی) (انجمن س

ــت جهت عملکرد ــتند. این پیوس هس

ــت. ــته اس ــط داخل و سربس در محی

مشخصات عملکرد ممکن است نیاز به

NEMA ــتاندارد پیوست های 7،4 اس

ــرای قابلیت آب و هوابند بودن یا ضد ب

انفجار بودن داشته باشند.

ــایل ــداز الکتریکی با وس این راه ان

ــت در ــه ممکن اس ــادی ک ــی زی کمک

ــتم HVAC موثر باشند، موجود سیس

است. یکی از این وسایل، کلید کمکی

است که جهت خاموش یا روشن کردن

دمپر در هنگامی که به موقعیت دلخواه

ــود. برای مثال ــیده استفاده می ش رس

ــتگاه را قبل از این که وضعیت فن دس

ــر برای عبور جریان هوای کافی باز دمپ

شود، روشن نمی کند. کلیدهای کمکی

ــای فنر به ــل در انته ــب برای عم اغل

راه انداز نصب می شود. راه انداز ها قابل

تنظیم هستند و می توانند در هر نقطه

در مسیر حرکت راه انداز عمل کنند.

خالصه و نتیجه گیریفرآیند انتخاب راه انداز امر ساده ای

ــات الزم برای ــب اطالع ــت. اغل نیس

ــترس ــب راه انداز در دس انتخاب مناس

ــفانه این امر باعث نصب نیست. متاس

راه انداز نامناسب و اختالل در عملکرد

دمپر و هزینه اضافی می شود.

دمپرهای ــداز راه ان ــردن ک ــه تهی

دووضعیتی که در محل کارخانه نصب

ــاده و اصولی برای ــوند، راهی س می ش

ــکالت و معایب جلوگیری از وقوع مش

است.

ــفارش ــن وقت الزم در س همچنی

ــداز دمپری تعدیل کننده که دادن راه ان

ــود باید در نظر در کارخانه نصب می ش

ــود. زمان راه انداز نصب شده گرفته ش

ــه، اغلب ــر در محل کارخان روی دمپ

نسبت به زمان تهیه الزامات نصب این

ــتفاده، برتری ــا در محل اس راه انداز ه

دارد.



سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

علمى

درزگيرها و عايق هاى كانال

کاربردهای توصیه شدهــعاب های ــه اتصال انش ــرای آن ک ب

ــر از دوام و ــه یکدیگ ــف کانال ب مختل

استحکام کافی برخوردار باشد، اجزای

مختلف کانال باید به صورت مکانیکی

به یکدیگر متصل شده و درز بین آن ها

ــی (که عمود بر جهت و اتصاالت عرض

ــتفاده از ــتند) با اس ــور جریان هس عب

ــانده شود. به ــتیک به خوبی پوش ماس

جز ماستیک، از نوار چسب های پانزده

ــوان به ــل1 نیز می ت ــری بوتی میلی مت

عنوان درزگیر استفاده کرد.

شرح جزییات سیستمــال ــتم کان ــوا در سیس ــتی ه نش

و ــان راندم ــر ب ــم گیری چش ــر تاثی

ــای می گذارد. ــتم بر ج ظرفیت سیس

ــط توس ــده ش ــام انج ــات تحقیق

Lawrence Berkeley ــگاه ملی آزمایش

ــه مطبوع ــتم های تهوی ــر روی سیس ب

خانگی حاکی از آن است که نشت هوا

ــتم کانال، ظرفیت و راندمان در سیس

ــت ــه اندازه بیس ــا ب ــتم را تقریب سیس

درصد کاهش می دهد. در سیستم های

تهویه مطبوع تجاری نیز همین مشکل

ــود دارد. آزمایش های دیگر در این وج

ــت که برخی از ــان داده اس زمینه نش

انواع نوارچسب های درزگیری در عمل

ــت ــرعت خاصیت خود را از دس به ســوند. بنابراین، یکی از داده و باز می شمهم ترین مشخصه هایی که در انتخاب ــای کانال باید مورد توجه قرار درزگیرهــرد، دوام و مقاومت درزگیر در برابر گی

نشتی هواست.

عایق کاری کانال بسته به موقعیت

ــیار ــبکه کانال، نقش بس ــتقرار ش اس

ــه راندمان ــت یابی ب ــی را در دس مهم

ــا می کند. در ــتم ایف ــت سیس و ظرفی

ــتم های توزیع هوا، پلنوم هوای سیس

ــه مناطقی به ــت از جمل رفت و برگش

تصویر (1) درزگیرهای کانال

مکان های قابل استفادهکالس های درس

کتابخانهسالن های چندمنظوره / سالن های سلف

سالن ورزشسرسراها

بخش اداریتوالت ها

سایر بخش ها

شرایط آب و هواییساحلی گرم

ساحلی معتدلمرکزی

کوهستانیگرم و خشک

در کدام مرحله پروژه باید مورد توجه قرار گیرد:

برنامه ریزیآماده سازی طرحواره ها

مرحله طراحیتهیه اسناد مناقصه

ساختراه اندازی اولیه

بهره برداری نهایی

برای اتصال انشعاب های کانال به یکدیگر همواره از اتصاالت مکانیکی استفاده کنید.

برای درزگیری اتصال از یکی از روش های زیر استفاده کنید.

درزگیری با استفاده از ماستیک و الیاف شیشه

درزگیر با استفاده از نوارچسب های پانزده میلی متری بوتیل




ــترین فشار را ــمار می روند که بیش ش

ــوراخ کوچک در ــا یک س ــد و حت دارن

ــراه خواهد ــتی زیادی هم آن ها با نش

ــوای رفت و ــوم ه ــن پلن ــود. بنابرای ب

برگشت باید به خوبی هوابند شود.

قابلیت اجراــتم های هوایی ــرای تمامی سیس ب

کانالی قابل اجرا هستند.

کدهای اجراییــت و چهارم از کد ــره بیس در تبص

ــای آمریکا ــاختمانی ایالت کالیفرنی س

ــت که شبکه کانال به تصریح شده اس

استثنای مواردی که مسیر آن از فضای

تهویه شده ساختمان عبور می کند باید

عایق کاری شود. بر مبنای الزامات این

ــتیک یا نوارهای کد، استفاده از ماس

ــت و ــه تنهایی مجاز نیس ــری ب درزگی

ــد از اتصاالت ــار آن ها حتما بای در کن

ــود. ضمن ــتفاده ش ــی نیز اس مکانیک

ــبکه کانال تنها آن که هوابند کردن ش

ــتفاده از ماستیک، برچسب های با اس

ــایر ــل2 یا س ــر، الیی های آیروس درزگی

ــای مورد تایید UL 181 مجاز درزگیرهاست. البته برای انتخاب درزگیر کانال

ــات UL 181 اکتفا ــد تنها به الزام نبای

ــن الزامات ــه بر مبنای ای کرد، چرا ک

ــل قابلیت دوام درزگیر مواردی از قبی

مورد توجه قرار نمی گیرد.

الزامات طراحی یکپارچهمشکالت مرتبط با نشتی کانال را

ــبکه کانال از میان می توان با عبور ش

فضای تهویه شده یا حذف شبکه کانال

ــتم های ــتفاده از سیس ــطه اس به واس

ــک هیدرونی ــش گرمای و ــرمایش س

برطرف نمود.

هزینه و بهره وریــتیک ــتفاده از ماس هرچند که اس

برای درزگیری کانال ها موجب افزایش

ــود، ولی هزینه هزینه مواد اولیه می ش

کار در مقایسه با برچسب های درزگیری

ــن، بنابرای ــت. یاف ــد خواه ــش کاه

ــتفاده از درزگیر در سیستم کانال، اس

ــه چندانی را به پروژه در مجموع هزین

تحمیل نمی کند.

مزایادرزگیری و عایق کاری دقیق شبکه

کانال موجب می شود تا امکان استفاده

ــی ــی و گرمایش ــزات سرمایش از تجهی

ــته باشد یا این که کوچک تر وجود داش

ــش محدوده ــن حالت، کاه در بدتری

ــوط به ــبات مرب ــرای محاس ــی ب ایمن

ــتم ها امکان پذیر خواهد انتخاب سیس

بود که در نهایت موجب کاهش هزینه

ــتفاده از ــد. اس ــزات خواهد ش تجهی

درزگیر و عایق در شبکه کانال موجب

ــرای تامین ــش هزینه مورد نیاز ب کاه

ــد. از ــرمایی و گرمایی خواهد ش بار س

دیگر مزایای عایق کاری سیستم کانال

ــتم، ــوان به بهبود عملکرد سیس می ت

ــایش ــرایط آس ــت یابی بهتر به ش دس

ــوذ هوای خارج به حرارتی، کاهش نف

ــکالت ــاختمان و کاهش مش داخل س

ــت در اجزای ــع رطوب ــط با تجم مرتب

مختلف سیستم اشاره کرد.

جزییات طراحیبرای ایجاد ارتباط بین انشعاب های

ــا به موادی ــف کانال نباید صرف مختل

مانند ماستیک یا برچسب های درزگیر

ــه این منظور باید از اکتفا کرد. بلکه ب

ــایر اتصاالت مکانیکی مانند پیچ یا س

ــتفاده ــب اس اتصاالت مکانیکی مناس

کرد.

ــاب، برای ــوان اولین انتخ ــه عن ب

ــعاب های ــردن تمامی انش ــد ک هوابن

ــی آن می توان ــال و اتصاالت عرض کان

ــتفاده کرد. ماستیک، از ماستیک اس

ــوان درزگیر به ــت که به عن مایعی اس

همراه نوارهایی از جنس الیاف شیشه

ــاندن ــش مقاومت یا پوش ــرای افزای ب

حفره های حداکثر 1/4in قابل استفاده

ــتیک باید در یک حالل با است. ماس

ــاده پایه از ــه آب و به همراه یک م پای

جنس رزین های سنتزی فاقد مواد آلی

فرار مانند پلی استر مورد استفاده قرار

گیرد.

ــری نوارهای ــورت به کارگی در ص

ــار به عنوان درزگیری ــاس به فش حس

ــب های درزگیری بوتیل ــد از برچس بای

پانزده میلی متری استفاده کرد. تجربه

نشان داده است که برچسب های بوتیل

ــه کارگیری ــتری دارند. از ب دوام بیش

ــتیکی یا اکریلیک به برچسب های الس

ــود. عنوان درزگیر نیز باید اجتناب ش

ــاره کرد ــان باید به این نکته اش در پای

که پلنوم و کانال رفت و برگشت هر دو

باید به خوبی هوابند شوند.

راه اندازی اولیهــه دقت بازدید ــاالت کانال را ب اتص

کنید. با روش هایی مانند آزمایش دود

ــار، وضعیت نشتی کانال و آزمایش فش

را بررسی کنید.

پی نوشت1. Butyl

2. Aerosol sealants



سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

فن آورىتسمه ها، پولى ها

و قوانين حاكم بر آن هاکلیه مجموعه هایی که برای به گرد ش ــتفاد ه د رآورد ن فن ها و د مند ه ها مورد اسقرار می گیرند متشکل از یک پولی محرک ــور قرار ــر روی محور موت ــه ب ــتند ک هســرد و به آن قرقره محرک می گویند . می گیــور فن قرار ــری که بر روی مح پولی د یگمی گیرد را قرقره متحرک می گویند . برای انتقال قد رت از موتور به فن از یک تسمه و یا مجموعه ای از تسمه ها استفاد ه می شود ــوار که بر روی قرقره محرک و متحرک ســا معموال ــای پولی ه ــوند . فرمول ه می شــوند . ــی ارایه می ش ــر پول ــر مبنای قط بــاند ن خطا د ر بنابراین برای به حد اقل رســبات، د ر این فرمول ها باید از قطر محاســود . د ر شکل های ــتفاد ه ش گام پولی اس

ــماره (1) ابعاد (1)، (2) و (3) و جد ول شاستاند ارد برای انواع مختلف قرقره ها ارایه

شد ه است.ــی حاکم بر پولی ها چهار فرمول اصل

عبارتند از:

rpm Pf = dia. Pm × rpm

dia. Pf

(1)

rpm Pm = dia. Pf × rpm

dia. Pm (2)

dia Pf = dia. Pm × rpm

rpm Pf (3)

dia Pm = dia. Pf × rpm

rpm Pm

(4)

که د ر روابط فوق، Pf، قطر پولی فن یا

قطر قرقره متحرک و Pm نشان د هند ه ی قطر

پولی موتور یا قطر قرقره محرک می باشند.

د ر شکل (4) نمود ار سرعت پولی فن و

سرعت پولی موتور د ر مقابل قطر پولی فن

ــت که می توان از آن ــد ه اس و موتور ارایه ش

برای انجام محاسبات سریع استفاد ه کرد .

ــه کمیت از چهار کمیت د ر مواقعی که س

مذکور معلوم است، با استفاد ه از این نمود ار

می توان سرعت یا اند ازه هر یک از پولی های

ــور را از روی نمود ار تعیین کرد . ــن یا موت ف

ــود ار مراحل زیر را ــتفاد ه از این نم برای اس

د نبال کنید :

1. بر روی نمود ار یکی از مقاد یر معلوم را

پید ا کنید و بر روی خط عمود بر آن حرکت

ــوم را بر روی ــد ار معل ــد تا د ومین مق کنی

محورهای قطری نمود ار قطع کند .

2. خط قطری حاصل از تقاطع این د و

مقد ار را د نبال کنید تا سومین مقد ار معلوم

را نیز قطع کند .

3. از این نقطه که د ر واقع محل تالقی

ــه کمیت معلوم به شمار می رود خطی را س

د ر راستای خطوط عمود ی یا افقی امتد اد

ــد تا محور مربوطه را قطع کند . محل د هی

ــد ار کمیت ــا محور، مق ــی این خط ب تالق

مجهول را نشان خواهد د اد .

ــال از روش ــمت چند مث د ر این قس

استفاد ه از نمود ار سرعت پولی فن و موتور

مطرح می کنیم. شکل (1) قرقره د ر حالت کامال بسته شکل (2) قرقره د ر حالت کامال باز




مثال 1د ر یک مجموعه فن و موتور با سیستم انتقال قد رت تسمه ای اگر قطر پولی موتور .3in، قطر پولی فن .2in و سرعت چرخش موتور 5000rpm باشد سرعت چرخش فن

را تعیین کنید .

د ور موتور

قطر پولی فن

قطر پولی موتور

د ور فن

مثال 2د ر یک مجموعه فن و موتور با سیستم انتقال قد رت تسمه ای اگر قطر پولی موتور ــرعت ــن .4in و س ــی ف ــر پول .30in، قط

ــرعت ــد س ــش فن 3750rpm باش چرخچرخش موتور را تعیین کنید .

د ور موتور



د ور فن

مثال 3د ر یک مجموعه فن و موتور با سیستم انتقال قد رت تسمه ای، اگر سرعت چرخش ــرعت چرخش فن ــور 1000rpm، س موت5000rpm و قطر پولی موتور .10in باشد ،

قطر پولی متحرک را تعیین کنید .

د ور موتور



د ور فن

مثال 4د ر یک مجموعه فن و موتور با سیستم انتقال قد رت تسمه ای، اگر سرعت چرخش ــرعت چرخش فن ــور 2500rpm، س موتــد ، 5000rpm و قطر پولی فن .10in باش

قطر پولی موتور را تعیین کنید .

د ور موتور



د ور فن

شکل (3) قرقره های چند شیاره د ر حالت کامال باز

تعد اد شیار ها

سطح مقطع

جد ول (1) ابعاد استاند ارد شیار د ر قرقره های مختلفS حد اقل مقد ار

(inch)حد اقل مقد ار Se د ر

(inch) حالت باز2av

(inch)2a

(inch)حد اقل

hg (inch) مقد ار bg (inch)د ر حالت باز

bg (inch)د ر حالت بسته



سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

محاسبه میزان افزایش یا کاهش سرعت فن با تغییر شد ت جریان

ــتم ــن و موتورهای با سیس ــرای ف ب

ــمه ای، د رصد افزایش ــال قد رت تس انتق

ــتفاد ه از فرمول زیر یا کاهش د ور را با اس

می توان از طریق اند ازه گیری شد ت جریان

مصرفی تعیین کرد :

amps2 = amps1 ( rpm2rpm1

)3 (5)

مثالد ر یک مجموعه فن و موتور با محرک

تسمه ای، فن با سرعت 600rpm د رحال

20amps چرخش است و شد ت جریان آن

ــت. برای د ست یابی به مقد ار هواد هی اس

700rpm ــا ــرعت فن باید ت مورد نیاز، س

ــان جد ید ی ــد ت جری ــد . ش ــش یاب افزای

ــن از 600rpm تا ــرای افزایش د ور ف که ب

ــبه ــت را محاس ــورد نیاز اس 700rpm م

کنید .

20 × ( 700600

)3 = 20 × 1.588 =

31.75amps2

ــبه شد ه د ر جد ول (2) نتایج محاس

ــای ــر د رصد ه ــماره (5) براب ــه ش معاد ل

ــش د ور فن ارایه مختلف افزایش یا کاه

ــت. د ر مثال فوق سرعت فن ــد ه اس ش

ــد ازه 100rpm افزایش از 600rpm به ان

ــت، ــید ه اس ــه 700rpm رس ــه و ب یافت

ــن =100/600 ــرعت این ف ــن س بنابرای

%16.66 افزایش یافته است. با استفاد ه

ــن مقاد یر ــد ول (2) و میان یابی بی از ج

موجود د ر جد ول، برای آن که سرعت فن

ــد ت به اند ازه %16.66 افزایش یابد ، ش

ــود . جریان اولیه فن باید 1.588 برابر ش

بنابراین شد ت جریان فن هنگامی که د ور

آن 700rpm است عبارت است از:

20 × 1.588 = 31.75amps

فرمول های تنظیم پولی هاــی مورد نیاز فن ــر مقد ار هواد ه 1. اگ

ــی فن د ر حالت ــر کند ، قطر گام پول تغیی

ــبه ــتفاد ه از رابطه زیر محاس جد ید با اس

می شود که د ر آن pd بیانگر قطر گام پولی

است:

pd2 = ( cfm2

cfm1 ) × pd1 (6)

که د ر رابطه فوق:

(in.) قطر گام پولی = pd

(cfm) مقد ار هواد هی فن = cfm

مثالقطر گام یک فن هنگامی که هواد هی

ــت برابر با .10in است. آن 3500cfm اس

اگر هواد هی فن به 4000cfm افزایش یابد

قطر گام جد ید پولی فن چقد ر باید باشد ؟

( 4000 cfm3500 cfm

) × 10 = 11.43in

ــه هواد هی فن افزایش 2. د رصورتی ک

ــز به همان ــوان ترمزی نی ــد ، مقد ار ت یاب

نسبت افزایش می یابد . د ر این حالت توان

ــتفاد ه از رابطه زیر قابل ــزی فن با اس ترم

محاسبه است:

bhp2 = ( cfm2

cfm1 )3

× bhp1 (7)


(hp) توان ترمزی فن = bhp

(cfm) مقد ار هواد هی فن = cfm

مثالــت و ــوان ترمزی یک فن 0.8hp اس ت

ــرد ش د رآورد ن آن از یک موتور برای به گ

ــه د رصورتی ک ــود . می ش ــتفاد ه اس 1hp

5500cfm 5000 بهcfm ــن از هواد هی ف

ــزی د ر این ــد ا کند ، توان ترم ــش پی افزای

شکل (4) نمود ار سرعت پولی فن و موتورقطر پولی موتور


د ور فند ور موتور




ــد یافت؟ آیا ــد ر افزایش خواه حالت چقــخگوی توان ترمزی جد ید موتور 1hp پاس

خواهد بود ؟

( 5500 cfm5000 cfm )3

× 0.8 = 1.06hp

حل ــی هواد ه د ر ــن ف ــزی ترم ــوان ت5500cfm، برابر با 1.06hp است. بنابراین

ــاد ر به تامین این توان موتور 1hp د یگر قــای آن از یک موتور ــد به ج ــت و بای نیس

hp½1 استفاد ه شود .

3. د ر صورتی که حد اکثر توان ترمزی فن معلوم باشد ، قطر گام جد ید پولی فن برای آن که توان ترمزی به حد اکثر افزایش یابد با استفاد ه از رابطه زیر قابل محاسبه

است:

pd2 = 3

max. bhp2

bhp1 × pd1 (8)

که د ر رابطه فوق:pd = قطر گام پولی

bhp = توان ترمزی فن

مثالد رصورتی که قطر گام پولی فن د ر توان ــد ، برای ترمزی 0.8hp برابر با .10in باشــه حد اکثر مقد ار ــه توان ترمزی فن ب آن کــر گام د ر حالت ــن افزایش یابد ، قط ممک

جد ید چقد ر خواهد بود ؟

pd = 3 10.8 × 10

= 3

1.25 × 10 =

1.077 × 10 = 10.77

فرمول های محاسبه توان ترمزیــی از توان ــزی به آن بخش توان ترمــرای به گرد ش ــود که ب فن اطالق می شــت. توان ــاز اس ــورد نی ــن م د رآورد ن فــد ه د ر فن ترمزی، اتالف انرژی ایجاد شــی را نیز د ربر د ارد ولی اتالف انرژی ناشــد رت که بین موتور ــتم انتقال ق از سيس

جد ول (2) تغییرات شد ت جریان مصرفی موتور نسبت به د رصد افزایش یا کاهش د ور فن

شد ت جریان مصرفی موتور را ضرب کنید د ر:

د رصد کاهش د ور فن

شد ت جریان مصرفی موتور را ضرب کنید د ر:

د رصد افزایشد ور فن

شکل (5) نمود ار شد ت جریان د ر مقابل توان (روش تعیین توان ترمزی)



سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

ــود را شامل نمی شود . و فن ایجاد می شــزی تنها با ــری مقد ار توان ترم اند ازه گیــرایط واقعی امکان پذیر آزمایش فن د ر شــت. بد ین ترتیب با اند ازه گیری شد ت اســن کار و قرار ــاژ فن د ر حی ــان و ولت جرید اد ن مقاد یر اند ازه گیری شد ه د ر فرمول محاسبه توان، می توان مقد ار واقعی توان ــرد . به طورکلی ــبه ک ترمزی فن را محاســت با ریشه د وم توان ترمزی فن برابر اســد ت 3، ضرب د ر حاصل ضرب ولتاژ، شجریان، ضریب توان و بازد ه موتور تقسیم بر 746. تنها مشکلی که ممکن است د ر هنگام استفاد ه از این فرمول با آن روبرو ــوان و بازد ه ــرد ن ضریب ت ــوید پید ا ک ش

موتور است. یک روش عملی تر برای محاسبه توان ــم یک منحنی همانند ترمزی فن ها، رســکل (5) است که د ر آن شد ت منحنی شــل توان آن ــی فن د ر مقاب جریان مصرف

نشان د اد ه شد ه باشد .

مثالــور hp½1 یک فن بر ــی موت سیم کشــان 2.4amps انجام ــد ت جری مبنای شــن د ر حین ــا آزمایش ف ــت. ب ــد ه اس شــود که شد ت جریان ــخص می ش کار مشــت. ــر با 1.9amps اس ــی آن براب مصرفــد ت ــس از جد ا کرد ن فن از موتور، ش پجریان مصرفی موتور به 1.2amps کاهش

می یابد . توان ترمزی فن چقد ر است؟حل

ــکل (5) شد ت 1. بر روی نمود ار شــاری را بر ــور د ر حالت بی ب ــان موت جریــد ت جریان ــور افقی یا محور ش روی مح

مشخص کنید (نقطه 1).ــور، نقطه ½ ــر روی همین مح 2. بــور د ر حالت ــد ت جریان موت آمپر که شــخص ــان می د هد را مش ــاری را نش بی ب

کنید (نقطه 2).ــد ت جریان و توان 3. محل تالقی شــخص ــی موتور را بر روی نمود ار مش نام

کنید (نقطه 3).4. نقطه 2 را به نقطه 3 وصل کنید .ــط نقطه 2 ــل تالقی خط راب 5. محــوان hp ½ (توان نامی ــه نقطه 3 را با ت ب

موتور) تعیین کنید (نقطه 4).ــد ت جریان ــه 1 (ش ــه نقط 6. از س 2.4amps ــد ت جریان 1.2amps)، 3 (ش

ــوان 0.75hp) یک ــوان hp ½) و 4 (ت و تمنحنی عبور د هید .

ــان کارکرد ــد ت جری 7. د ر پایان شــخص کنید ــور افقی مش ــر روی مح را ب(1.9amps) و از آن نقطه خطی عمود بر ــم کنید و از محل تالقی محور افقی رســد ار توان ــد ه مق ــم ش آن با منحنی رس

ترمزی را تعیین کنید .ــوق توان ــرد ن مراحل ف ــا د نبال ک بــا 1.2hp (نقطه 5) ــر ب ــن براب ــزی ف ترم

بد ست خواهد آمد . با توجه به این که رسم چنین نمود اری د ر محل پروژه کار چند ان ساد ه ای نیست، ساد ه ترین و سریع ترین روش برای محاسبه ــری یکی از د و ــزی فن به کارگی توان ترم

فرمول زیر است:

FAa = Vn × FAn

Va (9)

که د ر رابطه فوق:ــی موتور ــد ت جریان واقع FAa = ش

(amp) تحت بار کاملFAn = شد ت جریان نامی موتور تحت

(amp) بار کاملVn = ولتاژ نامی موتور

Va = ولتاژ واقعی موتور

ــد ت جریان واقعی ــه (9) ش د ر معاد لــد ت جریان اصالح شد ه موتور تحت یا شبار کامل با اند ازه گیری ولتاژ واقعی موتور

ــت می آید . بد ین ترتیب با مشخص به د ســد ت جریان واقعی موتور تحت ــد ن ش شــکل زیر بار کامل (FAa) معاد له (9) به شــتفاد ه از آن ــه می توان با اس ــد ک د رمی آیمقد ار تقریبی توان ترمزی فن را محاسبه

کرد :

bhp = Ar – 0.5nl

FAa – 0.5Anl × hpn (10)


ــد ت جریان اند ازه گیری شد ه Ar = ش

(amp) د ر هنگام کارــد ت جریان موتور د ر حالت Anl = ش

(amp) بی باریــی موتور ــد ت جریان واقع FAa = ش

ــان اصالح ــد ت جری ــت بار کامل (ش تح(amp) (شد ه

(hp) توان نامی موتور = hpn

ــال را به جای ــن مث ــال اگر آخری حاستفاد ه از نمود ار با استفاد ه از فرمول های

فوق مجد د ا حل کنیم خواهیم د اشت:

bhp = 1.9 - 0.62.4 - 0.6 × 1.5 = 1.08 hp

تسمه های V شکلتمامی تسمه های V شکل استاند ارد ــتاند ارد ــری اعد اد اس ــر مبنای یک س بنام گذاری می شوند . نام گذاری تسمه های V شکل ساد ه، به صورت ترکیبی از حروف ــه عد د مورد ــام می گیرد ک ــد اد انج و اعــمه مشخص کنند ه استفاد ه برای هر تسطول تسمه است. برای مثال یک تسمه ــاد ه به طول .8.0in به صورت V شکل ســود . به همین ــذاری می ش 2L080 نامگ

ترتیب تسمه های V شکل ساد ه به طول ــه ترتیب به صورت .52.0in و .100.0in ب

ــود . 3L520 و 4L1000 نامگذاری می ش

د ر این روش نامگذاری، اولین رقم سمت ــمه ــد اد رقم هایی که طول تس ــپ تع چتوسط آن نشان د اد ه می شود را مشخص




می کند . ــکل نیز ــمه های V ش نامگذاری تســاس یک روش نام گذاری استاند ارد بر اسانجام می شود که د ر آن د و رقم اول نشان ــری با مخرج 16 است د هند ه صورت کسکه پهنای نامی تسمه را مشخص می کند . ــوم و د ر این روش نام گذاری، رقم های سچهارم مشخص کنند ه زاویه شیاری است ــمه بر مبنای آن طراحی و ساخته که تس V ــد ه است. رقم هایی که پس از حرف شــمه ــرار می گیرند د ه برابر طول گام تس قرا مشخص می کند . بنابراین تسمه ای که به صورت 1430V450 نامگذاری می شود بیانگر تسمه ای V شکل است که پهنای ــیار ــی آن برابر با .14/16in، زاویه ش نامــمه باید بر روی آن (زاویه قرقره ای که تســا 30 د رجه و طول ــرار گیرد ) برابر ب آن قــول ــس ط ــت. تلران گام آن .45.0in اســکل برای تسمه های با ــمه های V ش تسطول کمتر از .100in برابر با 0.0025± و 100in. برای تسمه های با طول بیشتر از

برابر با 0.0075± است. طول تسمه های V شکل را می توان با

استفاد ه از فرمول زیر محاسبه کرد :

L = 2C + 1.57 (D + d) + (D – d)2

4C (11)

که د ر رابطه فوق:ــب C = فاصله مراکز د و محور برحس

اینچــر ــره بزرگ ت ــی قرق ــر خارج D = قط

برحسب اینچــره کوچک تر ــی قرق ــر خارج d = قط

برحسب اینچفاصله مراکز بین د و محور با استفاد ه

از رابطه زیر قابل محاسبه خواهد بود :

C = K K2 – 32 (D – d)2

16 (12)


K = 4L – 6.28 (D + d)

L = طول تسمه برحسب اینچــر ــره بزرگ ت ــی قرق ــر خارج D = قط

برحسب اینچــره کوچک تر ــی قرق ــر خارج d = قط

برحسب اینچ

ــتاند ارد اس ــاد ابع (3) ــد ول ج د ر ــمه های V شکل با طول گام مختلف تســت. د رصورتی که قطر گام ــد ه اس ارایه شــمه بر روی آن قرار گرفته قرقره ای که تســرعت تسمه د ر ــت مشخص باشد ، س اسد ورهای مختلف را می توان با استفاد ه از

جد ول (3) ابعاد استاند ارد تسمه های V شکلطول استاند ارد تسمه های V شکل

(inch) طول موثر خارجی استاند اردسطح مقطع

اند ازه گام

استاند ارد

سطح سطح مقطع نامی مقطع

تسمه های V شکل



سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

شکل (6) نمود ار سرعت فن د ر مقابل قطر گام پولی

د ور فنقطر گام (اینچ) – پولی فن

شکل (7) مقد ار کشش مجاز تسمه

شکل (8) تنظیم پولی ها

شیار V شکل

محور فن

محور موتور

شیار V شکل

شیار V شکل

سطح ترازسطح تراز

فاصله مراکز پولی فن و موتور از سطح تراز و باال و پایین باید با یکد یگر برابر

باشد .

فرمول زیر محاسبه کرد :

fpm = pd × rpm × 0.262 (13)

د ر شکل (6) نمود ار سرعت چرخش

فن د ر مقابل قطر گام پولی فن ارایه شد ه

ــت که د ر مواقعی که سرعت چرخش اس

ــت، ــر گام پولی آن معلوم اس ــن و قط ف

می توان از آن برای محاسبه سریع سرعت

ــمه (fpm) استفاد ه کرد . بد ین منظور تس

ــر گام پولی فن را بر روی ــد مقد ار قط بای

محور افقی مشخص کرد ه و با رسم خطی

ــود بر محور افقی، محلی تالقی آن را عم

ــن (rpm) پید ا کنید . ــرعت ف با مقد ار س

ــا محور قطری ــی این نقطه ب محل تالق

ــمه را برحسب fpm مشخص سرعت تس

می کند .

ــور و فن به ــس از آن که پولی موت پ

ــش ــد ند ، تنظیم کش ــتی تنظیم ش د رس

تسمه باید د ر سه مرحله زیر انجام پذیرد :

ــمه بر روی 1. پس از نصب اولیه تس

ــه موتور را ــرای مد ت 5 د قیق پولی ها، ب

ــکل (7) میزان به کار بیند ازید و مانند ش

انحراف تسمه را بین ¾ تا 1 اینچ تنظیم

کنید .

2. پس از تنظیم اولیه، موتور را برای

ــه کار بیند ازید و ــاعته ب یک د وره 12 س

سپس مجد د ا آن را تنظیم کنید .

3. د ر پایان برای یک د وره 24 ساعته

ــش موتور را به کار بیند ازید و میزان کش

تسمه را برای بار آخر تنظیم کنید .

همان طور که د ر شکل (8) نیز نشان

ــت، مجموعه پولی فن و ــد ه اس د اد ه ش

موتور باید با یکد یگر جفت باشند . عالوه

بر آن تنظیم د قیق پولی فن و پولی موتور

ــایلی است که باید مورد نیز از جمله مس

توجه قرار گیرد .




HVAC

HVAC/R

HVAC

V

WWW.YAZDA.IR-----------WWW.HVAC.IR

(IAQ

HVAC

VAV)

ASHRAE

Carrier

(

DVD

( -( -

ASHRAE

[email protected]

Documents

Arvand HVAC 34