52
BÜTÇE İÇİ İŞLETME Erkan KARAARSLAN [email protected]

BÜTÇE İÇİ İŞLETME · işletme kurulmasına karar vermek Belediye Meclisinin görevleri arasında sayılmıştır. Aynı Kanunun 71. maddesinde de Belediyenin özel gelirler

  • Upload
    others

  • View
    14

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

BÜTÇE İÇİ İŞLETME

Erkan KARAARSLAN [email protected]

İŞLETME

5393 Sayılı Belediye Kanunu'nun 71.maddesi

“Belediye, özel gelir ve gideri bulunan hizmetlerini

İçişleri Bakanlığının izniyle bütçe içinde işletme

kurarak yapabilir.”

T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI

Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü

Sayı :B.05.0.MAH.0.65.001/80000- 11273 21.04.2008 Konu Mahalli İdare Şirketleri

(GENELGE 2008/31) ………………………..VALİLİĞİNE

İl Özel İdaresi Kanunu, Belediye Kanunu ve Büyükşehir Belediyesi

Kanununa göre mahalli idareler, kendilerine verilen görev ve hizmet

alanlarında, ilgili mevzuatta belirtilen usullere göre yetkili organlarının kararı

ile sermaye şirketi kurabilmektedir.

….mahalli idarelerin kendi hizmet ve görev alanıyla ilgili olmayan; ithalat,

ihracat, market, pazarlama, muhtelif malzeme üretimi ve benzeri ticari

konularda faaliyette bulunmak amacıyla şirket kurmalarına imkân

bulunmamaktadır.

…, mahalli idarelerin görev ve hizmet alanlarıyla ilgili olmayan hususlarda

şirket kurma talepleri işleme alınmayacaktır.

T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI

Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü

Sayı :B.05.0.MAH.0.65.001/80000- 11273 21.04.2008 Konu Mahalli İdare Şirketleri

(GENELGE 2008/31) ………………………..VALİLİĞİNE

…4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanununun 4 üncü maddesine göre Enerji

Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK)’ndan dağıtım lisansı alan şehir içi

dağıtım şirketi, yetki aldığı şehirde bulunan belediye veya belediye şirketini

sermaye koyma şartı aramaksızın, yüzde on nispetinde dağıtım şirketine

ortak olmaya davet etmek zorundadır.

…il özel idareleri, büyükşehir belediyeleri ve diğer belediyeler ile bunların

kurdukları birlikler tarafından veya bu kuruluşların sermayesine ortak olduğu

şirketlerin sermaye iştiraki ile kurulacak, ortak olunacak veya bedelsiz şirket

ediniminde Bakanlığımız yoluyla Bakanlar Kurulundan izin alınması

gerekmektedir.

İŞLETME NEDİR?

•Türk Ticaret Kanununa göre kurulmayan

•Şirket niteliği taşımayan

•Ayrı tüzel kişiliği olmayan

•Belediye tüzel kişiliği içerisinde yer alan

•Özel geliri ve özel gideri bulunan

(Ticari, sınai ve zirai kazanç elde eden)

BÜTÇE İÇİ İŞLETME FAALİYET ALANI

Belediyenin yetkileri ve imtiyazları (Madde 15)

Belediyeler, su, toplu taşıma hizmetleri ve toplu konut

uygulaması, spor amaçlı tesis, park bahçe bitkileri

üretimi gibi hizmetleri yerine getirmek üzere,

Toptancı ve perakendeci hâlleri, otobüs terminali, fuar

alanı, mezbaha, ilgili mevzuata göre yat limanı ve

iskele işletmek üzere

BÜTÇE İÇİ İŞLETME

KURULUŞU

5393 Sayılı Belediye Kanunu'nun

1-Meclisin görev ve yetkileri (Madde 18)

i) Bütçe içi işletme ile 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununa

tâbi ortaklıklar kurulmasına veya bu ortaklıklardan

ayrılmaya, sermaye artışına ve gayrimenkul yatırım

ortaklığı kurulmasına karar vermek.

2- 71.maddesi

… İçişleri Bakanlığının izniyle bütçe içinde işletme

kurarak ….

BÜTÇE İÇİ İŞLETME

KURULUŞU

PLAN ve BÜTÇE KOMİSYON RAPORU MECLİS BAŞKANLIĞINA Belediye Meclisi'nin 01.12.2009 tarihli toplantısında komisyonumuza havale edilen Mali Hizmetler Müdürlüğü ibareli 24.11.2009 tarih ve M.61.0.TRA.0.12/814 sayılı yazı okundu. İşletme kurulması ile ilgili olduğu anlaşıldı. Yapılan görüşme sonunda: 5393 Sayılı Belediye Kanunu'nun 18. maddesinin birinci fıkrasının (i) bendinde bütçe içi işletme kurulmasına karar vermek Belediye Meclisinin görevleri arasında sayılmıştır. Aynı Kanunun 71. maddesinde de Belediyenin özel gelirler ve gideri bulunan hizmetlerini İçişleri Bakanlığı'nın izniyle bütçe içinde işletme kurarak yapabileceği hükme bağlanmıştır. Bu bağlamda belediyemizin ihtiyaç duyduğu Asfalt şantiyesi ile ilgili bir işletme Kurulması komisyonumuzca oy birliği ile uygun görülmüştür. Meclis' e arz olunur. 03/02/2010

BÜTÇE İÇİ İŞLETME

KURULUŞU

Belediye Meclisi; ….yıllık akaryakıt gideri ortalama 400,000,00-YTL gider olması nedeni bu ihtiyaçlarımızın belediyemize ait akaryakıt istasyonun karşılanması ile yıllık 70.000,00-YTL tasarruf sağlayacaktır. … Akaryakıt istasyonu,kurulması ve diğer hizmetlerin belediyemizce işletilmesi için 5393 sayılı Belediye Kanunun 18.maddesinin İ.bendi gereğince bütçe içi işletme kurulması için aynı yasanın 71.maddesi gereğince içişleri bakanlığından izin alınasına meclisimizde bulunan;Meclis başkanı …, Meclis üyeleri ,evet oyu vererek oy birliğince karar verildi.

İŞLETME BÜTÇESİ

Mahalli İdareler Bütçe Ve Muhasebe Yönetmeliği’nin

“İşletmeler” başlıklı 21. Maddesinde

“İl özel idareleri, belediyeler ve birlikler, özel gelir ve gideri

bulunan hizmetlerini meclis kararı ve İçişleri Bakanlığından izin

alınmak suretiyle kurum bütçesi içerisinde işletme kurarak

yapabilirler. İşletmeler için ayrı bütçe düzenlenmeyip, kurum

bütçesi içerisinde ana hizmet birimi gibi kodlanır.”

5018 sayılı Kanun

Bütçe türleri ve kapsamı

Madde 12- Genel yönetim kapsamındaki idarelerin bütçeleri; merkezî

yönetim bütçesi, sosyal güvenlik kurumları bütçeleri ve mahallî idareler bütçeleri

olarak hazırlanır ve uygulanır. Kamu idarelerince bunlar dışında herhangi bir ad

altında bütçe oluşturulamaz.

Madde 13- Bütçelerin hazırlanması, uygulanması ve kontrolünde

aşağıdaki ilkelere uyulur:

m) Kamu idarelerinin tüm gelir ve giderleri bütçelerinde gösterilir.

İŞLETME BÜTÇESİ

İŞLETME BÜTÇESİ

FİN.

I II III IV I II III IV I I II III IV

00 00 00 00 00 0 0 00 0 00 0 0 00

KURUMSAL FONKSİYONEL EKONOMİK

KURUMSAL SINIFLANDIRMA ANAHTARI

I II III IV

A. 46-47

01-81

a.Büyükşehir Belediyeleri 01

b.Yardımcı birimlerİl Belediyeleri 02

c.Su ve Kanalizasyon İdareleri 03

d.Otobüs ve Ulaştırma vb. İdareleri 04

e.İlçe Belediyeleri 05-40

f. İlk Kademe Belediyeleri 41-96

g.Belde Belediyeleri 97-99 01-99

B. 48-49

01-81

Köylere Hizmet Götürme Birlikleri 01 01-99

Sulama Birlikleri 02 01-99

İçme Suyu Birlikleri 03 01-99

Diğer Birlikler 04 01-99

MAHALLİ İDARE BİRLİKLERİ

(BELEDİYE, BAĞLI İDARE VE BİRLİKLER )

İDARİ YAPI VE

HİYARARŞİK

KADEME

Birimler ve

Belde

Bel.ve

Birlik

İl

Belediye,

Bağlı İdare

ve Birlik

Belediye,

B.İdare ve

Birlikler

BELEDİYE VE BAĞLI İDARELER

İLİ

İLİ

KURUMSAL FONKSİYONEL FİNANS. EKONOMİK

SINIFLANDIRMA SINIFLANDIRMA TİPİ SINIFLANDIRMA

I II III IV I II III I II III IV

00 00 00 00 00 0 0 0 00 0 0 00

• ANA HİZMET BİRİMİ OLARAK

İŞLETME BÜTÇESİ

İDARİ YAPI VE HİYERARŞİK KADEME

a.Genel Sekreterlik a=01 01

b.Yardımcı Birimler b=02-19 02-19

Özel Kalem 02 02

Sivil Savunma 03 03

İdari ve Mali İşler 04 04

İnsan Kaynakları 05 05

Eğitim Dairesi 06 06

Yayın 07 07

Arşiv 08 08

Bilgi işlem 10 10

Makine İkmal 11 11

Yazı İşleri 18 18

c.Danışma ve Denetim c=20-29

Denetim Birimleri 20-22 20-22

APK 23 23

Hukuk İşleri 24 24

Basın ve Halkla İlişkiler 25 25

Diğer Müşavirlikler 26 26

d.Ana Hizmet Birimleri d=30-60 30-60

(Alfabetik Sıraya Göre)

İŞLETME BÜTÇESİ

BİRİNCİ DÜZEY FONKSİYONEL KODLAR

FONKSİYONEL SINIFLANDIRMA

I

01 GENEL KAMU HİZMETLERİ

02 SAVUNMA HİZMETLERİ

03 KAMU DÜZENİ VE GÜVENLİK HİZMETLERİ

04 EKONOMİK İŞLER VE HİZMETLER

05 ÇEVRE KORUMA HİZMETLERİ

06 İSKAN VE TOPLUM REFAHI HİZMETLERİ

07 SAĞLIK HİZMETLERİ

08 DİNLENME, KÜLTÜR VE DİN HİZMETLERİ

09 EĞİTİM HİZMETLERİ

10 SOSYAL GÜVENLİK VE SOSYAL YARDIM HİZMETLERİ

• İŞLETMENİN FAALİYETİ İLE

İLİŞKİLENDİRİLEREK KODLANIR

İŞLETME BÜTÇESİ

İKİNCİ DÜZEY FONKSİYONEL KODLAR

04 EKONOMİK İŞLER VE HİZMETLER

1 Genel Ekonomik İşler ve Hizmetler

2 Tarım, Ormancılık, Balıkçılık ve Avcılık Hizmetleri

3 Yakıt ve Enerji Hizmetleri

4 Madencilik, İmalat ve İnşaat Hizmetleri

5 Ulaştırma Hizmetleri

6 İletişim Hizmetleri

7 Diğer Endüstriler

8 Ekonomik Faaliyetlere İlişkin Araştırma ve Geliştirme Hizmetleri

9 Sınıflandırmaya Girmeyen Ekonomik İşler ve Hizmetler

İŞLETMEMELERİN VERGİ KANUNU KARŞISINDAKİ DURUMU

Kurumlar Vergisi mükellefiyeti ve sorumluluk Verginin konusu

(md 1)

Aşağıda sayılan kurumların kazançları, kurumlar vergisine

tâbidir:

• a) Sermaye şirketleri.

• b) Kooperatifler.

• c) İktisadî kamu kuruluşları.

• ç) Dernek veya vakıflara ait iktisadî işletmeler.

• d) İş ortaklıkları.

Kurum kazancı, gelir vergisinin konusuna giren gelir

unsurlarından oluşur.

KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFİYETİ VE SORUMLULUK

İktisadi Kamu Kuruluşundan Söz Edilebilmesi İçin

1- Kamu idareleri veya kamu kuruluşlarına ait veya bağlı olması (ait olma,

sermaye bakımından; bağlı olma ise idari bakımdan bağlılığı ifade eder),

2- Sermaye şirketi veya kooperatif şeklinde kurulmamış olması,

3- Ticari, sınai veya zirai alanda devamlı olarak faaliyette bulunması

gerekmektedir.

İktisadî kamu kuruluşlarının kazanç amacı gütmemeleri, faaliyetlerinin

kanunla verilmiş görevler arasında bulunması, tüzel kişiliklerinin olmaması,

bağımsız muhasebelerinin ve kendilerine ayrılmış sermayelerinin veya iş yerlerinin

bulunmaması mükellefiyetlerini etkilemeyecektir.

Mal veya hizmet bedelinin sadece maliyeti karşılayacak kadar olması, kâr

edilmemesi veya kârın kuruluş amaçlarına tahsis edilmesi de bunların iktisadî

niteliğini değiştirmeyecektir.

İktisadi kamu kuruluşunun ticari, sınai veya zirai bir işletme oluşturup

oluşturmadığı hususunda, Tebliğin (2.4) bölümünde yapılan açıklamaların dikkate

alınması gerekmektedir.

İşletmelerin belirgin özellikleri

• bağlılık,

• devamlılık ve

• faaliyetin ticari, sınai veya zirai bir mahiyet arz etmesidir.

Diğer bir anlatımla iktisadi işletmenin unsurları, ticari faaliyetin de temel

özelliklerinden olan,

• bir organizasyona bağlı olarak

• piyasa ekonomisi içerisinde bedel karşılığı mal alım-satımı, imalatı

ya da hizmet ifaları gibi faaliyetlerdir.

İKTİSADİ İŞLETME

• a) Kamu idare ve kuruluşları tarafından tarım ve hayvancılığı, bilimi, fennî ve

güzel sanatları öğretmek, yaymak, geliştirmek ve teşvik etmek amacıyla

işletilen okullar, okul atölyeleri, konservatuarlar, kütüphaneler, tiyatrolar,

müzeler, sergiler, numune fidanlıkları, tohum ve hayvan geliştirme ve üretme

istasyonları, yarış yerleri, kitap, gazete, dergi yayınevleri ve benzeri

kuruluşlar.

• b) Kamu idare ve kuruluşları tarafından genel insan ve hayvan sağlığını

korumak ve tedavi amacıyla işletilen hastane, klinik, dispanser, sanatoryum,

huzurevi, çocuk bakımevi, hayvan hastanesi ve dispanseri, hayvan bakımevi,

veteriner bakteriyoloji, seroloji, distofajin kuruluşları ve benzeri kuruluşlar.

• c) Kamu idare ve kuruluşları tarafından sosyal amaçlarla işletilen şefkat,

rehin ve yardım sandıkları, sosyal yardım kurumları, yoksul aşevleri, ceza ve

infaz kurumları ile tutukevlerine ait işyurtları, darülaceze atölyeleri, öğrenci

yurtları, pansiyonları ve benzeri kuruluşlar.

• ç) Kamu idare ve kuruluşları tarafından yetkili idarî makamların izniyle açılan

yerel, ulusal veya uluslararası nitelikteki sergiler, fuarlar ve panayırlar.

Aşağıda sayılan kurumlar, kurumlar vergisinden muaftır:

Kurumlar Vergisi mükellefiyeti ve sorumluluk Muafiyetler (md 4)

• d) Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerine ait olup sadece

kamu görevlilerine hizmet veren, kâr amacı gütmeyen ve üçüncü

kişilere kiralanmayan kreş ve konukevleri ile askerî kışlalardaki

kantinler.

• e) Kanunla kurulan emekli ve yardım sandıkları ile sosyal güvenlik

kurumları.

• f) Yaptıkları iş veya hizmet karşılığında resim ve harç alan kamu

kuruluşları.

• g) Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ile Özelleştirme Fonu, Toplu Konut

İdaresi Başkanlığı ve (5838 sayılı kanunun 32 inci maddesiyle değişen

ibare, Yürürlük;01/01/2009)Şans oyunları lisans veya işletim hakkının

hasılatın belli oranında hesaplanan pay karşılığında verilmesi halinde

bu hakkı devralan kurumlar hariç olmak üzere, 14/3/2007 tarihli ve

5602sayılı Şans Oyunları Hasılatından Alınan Vergi, Fon ve Payların

Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 3 üncü maddesinde tanımlanan

ilgili kurum ve kuruluşlar.(*)

Kurumlar Vergisi mükellefiyeti ve sorumluluk Muafiyetler (md 4)

h) Kuruluşlarındaki amaca uygun işlerle sınırlı olmak şartıyla,

Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü ile askerî fabrika ve

atölyeler.

ı) İl özel idareleri, belediyeler ve köyler ile bunların oluşturdukları

birlikler veya bunlara bağlı kuruluşlar tarafından işletilen;

1) Kanal, boru ve benzeri yollarla dağıtım yapan su işletmeleri,

2) Belediye sınırları içinde faaliyette bulunan yolcu taşıma

işletmeleri,

3) Kesim, taşıma ve muhafaza işleriyle sınırlı olmak üzere

mezbahalar.

BÜTÇE İÇİ İŞLETME VERGİ KARŞISINDA DURUMU

•Kanal, boru ve benzeri yollarla dağıtım yapan su işletmeleri,

•Belediye sınırları içinde faaliyette bulunan yolcu taşıma işletmeleri,

•Kesim, taşıma ve muhafaza işleriyle sınırlı olmak üzere mezbahalar

Kurumlar Vergisi Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının

(ı) bendi kapsamında kurumlar vergisinden muaf tutulmuştur.

BÜTÇE İÇİ İŞLETME VERGİ KARŞISINDA DURUMU

Muafiyet kapsamına giren su işletmelerinden, şebeke suyunun

boru hattı ile dağıtımını yapan işletmelerin anlaşılması gerekir. Çeşitli

kaplara konularak teslimi yapılan su satışları bu kapsamda

değerlendirilmeyecektir.

Taşıma faaliyetlerinin belediye sınırlarını (büyükşehir

belediyesi bulunan yerlerde büyükşehir belediye sınırlarını) aşacak

şekilde yapılması halinde muafiyetten yararlanılması mümkün

değildir.

Belediyelerce işletilen mezbahalar sadece kesim, taşıma ve

muhafaza işleri ile sınırlı olmak üzere muafiyet kapsamında

Belediyenin ana hizmet birimlerinin akaryakıt ihtiyacını karşılamak amacıyla kurulan X Belediyesi Bütçe İçi Akaryakıt İstasyon İşletmesi'nin

VERGİ KARŞISINDA DURUMU

BÜTÇE İÇİ İŞLETME VERGİ KARŞISINDA DURUMU

Bursa Vergi Dairesi Başkanlığı (Mükellef Hizmetleri Gelir Grup Müdürlüğü) TARİH : 09.05.2006 , SAYI : B.07.1.GİB.4.16.16.01.KV.06.07/1899,

… Buna göre; ana hizmet birimlerinin akaryakıt ihtiyacını karşılamak amacıyla kurulan ………….. Belediyesi Bütçe İçi Akaryakıt İstasyon İşletmesi'nin, gelir sağlamak amacıyla faaliyette bulunmadığı Vergi İnceleme Raporu ile tespit edildiğinden, Belediyenize ait iktisadi işletme oluşturduğu gerekçesiyle kurumlar vergisine tabi tutulması mümkün değildir. Ancak, söz konusu işletmeden bağlı iktisadi işletmelere akaryakıt verilmesi veya üçüncü şahıslara satış yapılması halinde, Belediyenize ait iktisadi işletme oluşacağından kurumlar vergisi mükellefiyetinin tesis edileceği tabiidir.

BÜTÇE İÇİ İŞLETME VERGİ KARŞISINDA DURUMU

1 Seri No'lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği'nin 4.10. İl özel idareleri, belediyeler ve köyler ile bunların oluşturdukları birlikler veya bunlara bağlı kuruluşlar tarafından işletilen işletmeler' başlıklı bölümünde,'...Taşıma faaliyetlerinin belediye sınırlarını (büyükşehir belediyesi bulunan yerlerde büyükşehir belediye sınırlarını) aşacak şekilde yapılması halinde muafiyetten yararlanılması mümkün değildir. Taşıma faaliyetinin belediye sınırları içinde olup olmadığı, kalkış ve varış noktalarına bakılarak değerlendirilecek, bu noktalardan birinin belediye sınırları dışında yer alması halinde muafiyet hükmünden yararlanılamayacaktır...' ifadesine yer verilmiştir. Bu hüküm ve açıklamalar çerçevesinde; yolcu taşıma faaliyetleri, belediye sınırlarını aşması durumunda Kurumlar Vergisi Kanununun 4/ı maddesinde hüküm altına alınan muafiyetten yararlanmanız mümkün olmadığından bu faaliyetten kaynaklanan kurumlar vergisi mükellefiyeti söz konusudur.

Katma Değer Vergisi ve Uygulaması

• Harcamalar üzerinden alınan vergilerin gelişmiş bir şekli olan

KDV’ nde;

• ticari, sınai, zirai ve mesleki mal ve hizmet teslimleri,

• her türlü ithalat ile kanunda sayılan diğer teslim ve hizmetler KDV’ ne tabi bulunmaktadır.

• vergiye tabi mal tesliminde bulunan veya hizmet tesliminde bulunan gerçek veya tüzel kişiler (gerek özel, gerek kamu kesimindeki) KDV’nin mükellefidir.

VERGİ KARŞISINDA DURUM

KDV Kanunun 1. maddesi;

g) Genel ve katma bütçeli idarelere, il özel idarelerine,

belediyeler ve ….bunlar tarafından kurulan veya işletilen

müesseseler ile döner sermayeli kuruluşların veya bunlara

ait veya tabi diğer müesseselerin ticari, sınai, zirai ve

mesleki nitelikteki teslim ve hizmetleri,

3065 Sayılı Kanunun 1.Madde hükmü

değerlendirildiğinde Belediyelerin teslim ve

hizmet ifaları

• ticari,

• sınai,

• zirai ve

• mesleki nitelikte olması halinde

• Katma Değer Vergisi açısından verginin

konusunu oluşturmaktadır.

KATMA DEĞER VERGİSİ KARŞISINDAKİ DURUM

KATMA DEĞER VERGİSİ KARŞISINDAKİ DURUM

Belediyelerce, aşağıdaki faaliyetlerin yapılması katma değer

vergisi kanunu ışığında iktisadi faaliyetin varlığının delili kabul

edilecektir. Bu bağlamda Belediyenin iktisadi faaliyet çerçevesinde

bu tür hizmetlerin ticari, sınai, zirai ve mesleki teslim ve hizmet

ifaları olarak telakki edilmesi gerekeceğinden katma değer vergisi

tahsil edilmesi gerekecektir.

Otobüs Hizmetleri,

Su ve Elektrik Teslimleri,

Otogar ve Otopark işletmeciliği,

Yol kaplama ve onarma işleri,

Kanal Temizleme,

Belediye’ye ait gayrimenkul arsaların satışı,

Soğuk Hava Depoları,

Odun Kömür satışları,

BÜTÇE İÇİ İŞLETME MUHASEBESİ

BÜTÇE İÇİ İŞLETME MUHASEBESİ

Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin kapsam maddesine

“Bu Yönetmelik, merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri, sosyal güvenlik kurumları ve mahallî idarelerden oluşan genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerini kapsar. 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa tabi ve aynı zamanda kurumlar vergisi mükellefi olan kamu idareleri, bu Yönetmeliğin sadece bütçe işlemlerinin muhasebeleştirilmesi, raporlanması ve hesapların konsolidasyonuna ilişkin hükümlerine tabidir.”

BÜTÇE İÇİ İŞLETME MUHASEBESİ

Mahalli İdareler Bütçe Ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 2 nci maddesi

“Bu Yönetmelik hükümleri; il özel idaresi, belediye, bağlı idare ve mahalli

idare birliklerinin bütçe ve muhasebe kayıt ve işlemlerini kapsar.

Bu Yönetmelik kapsamında sayılan idarelerin, kurumlar vergisine tabi

faaliyetleri, hesap planı bakımından bu Yönetmeliğin sadece bütçe işlemlerinin

muhasebeleştirilmesi ve raporlanmasına ilişkin hükümlerine tabidir. Bu

faaliyetler için 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 175 ve

mükerrer 257 nci maddeleri hükümleri uyarınca belirlenen muhasebe

standartları, tek düzen hesap planı ve mali tabloların çıkarılmasına ilişkin usul ve

esaslar uygulanır

BÜTÇE İÇİ İŞLETME MUHASEBESİ

Bu açıklamalar doğrultusunda kurumlar vergisi mükellefi olan

kamu idareleri için

a- Muhasebe kayıtları tek düzen hesap planı ve mali tabloların

çıkarılmasına ilişkin usul ve esaslar doğrultusunda yapılacaktır.

b- Tek düzen hesap planı dayalı olarak oluşturulacak mizan

belediyenin kendi faaliyetleri için tahakkuk esaslı muhasebe planına

bağlı olarak hazırlamış olduğu mizan ile birleştirilerek (konsolide

edilerek) raporlar hazırlanacaktır.

c- Bütçe işlemlerinin muhasebeleştirilmesi yine Mahalli İdareler

Bütçe Ve Muhasebe Yönetmeliği’nin tahakkuk esaslı muhasebe

planına bağlı olarak yapılacaktır.

BÜTÇE İÇİ İŞLETME MUHASEBESİ

Örnek Yılı bütçesinde akaryakıt alımı ile İlgili

tertibinin altına 25.000 TL ödeneği olan Otobüs

işletmesi için KDV dahil 400 TL lik bir akaryakıt gideri

yapılmıştır.

BÜTÇE İÇİ İŞLETME MUHASEBESİ

740.01 DİREKT MADDE MALZEME

GİDERİ 339

191 İNDİRİLECEK KDV 61

360 ÖDENECEK VERGİ VE

FONLAR HESBI 4

103

VERİLEN ÇEKLER VE

GÖNDERME EMİRLERİ

HESABI

396

TEK DÜZEN MUHASEBE SİSTEMİ

BÜTÇE İÇİ İŞLETME MUHASEBESİ

FAALİYET

HESAPLARI

630 GİDERLER HESABI 339

191 İNDİRİLECEK KDV 61

360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR HESBI 4

103 VERİLEN ÇEKLER VE GÖNDERME EMİRLERİ

HESABI 396

BÜTÇE

HESAPLARI

830 BÜTÇE GİDERLERİ HESABI 400

835 GİDER YANSITMA HESABI 400

ÖDENEK

BİLGİ

HESAPLARI

905 ÖDENEKLİ GİDERLER HESABI 400

900 GÖNDERİLECEK BÜTÇE ÖDENEKLERİ HESABI 400

BÜTÇE İÇİ İŞLETME MUHASEBESİ

BÜTÇE

HESAPLARI

830 BÜTÇE GİDERLERİ HESABI 400

835 GİDER YANSITMA HESABI 400

ÖDENEK

BİLGİ

HESAPLARI

905 ÖDENEKLİ GİDERLER HESABI 400

900 GÖNDERİLECEK BÜTÇE ÖDENEKLERİ HESABI 400

BÜTÇE İÇİ İŞLETME MUHASEBESİ

Tekdüzen Muhasebe sisteminde bütçe ve ödenek bilgi

hesaplarının olmayışı nedeniyle 8XX ve 9XX hesapların için

konsolidasyon söz konusu olamayacaktır.

Diğer taraftan

Bu işlemin yıl sonunda TDH planında Gider hesapları olan 7XX

ve Gelir Hesapları olan 6XX hesaplarının hem Mahalli İdareler

Hesap Planından bütçe hesabı olan 8XX ve 900 ödenek hesaplarına

tam karşılık gelmemesi hem de detay hesaplarının uyumlu olmaması

nedeniyle konsolide edilmesi mümkün değildir.

BÜTÇE İÇİ İŞLETME MUHASEBESİ

Bütçe içi işletmelerde Kurumlar Vergisini takibi

açısından TDH göre muhasebe kayıtlarına zorunluluk

vardır, diğer taraftan işletmenin bütçe ve ödeneklerinin

takibi açısından Tahakkuk Esaslı Muhasebe Sisteminde

kayıt altına alınması gerekmektedir. Dolayısıyla aynı gider

için hem işletme açısından hem belediye açısından çift

kayıt yapılarak anlık konsolidasyonun sağlanması söz

konusudur.

• Bütçe içi işletmeler Vergi Usul Kanunu ve Tek düzen muhasebe sistemine göre kayıtlarını oluşturacaklardır. Bu kayıtlardan bütçeyi ilgilendirenler aylık dönemlerle sadece bütçe muhasebesi açısından ilgili belediyeye bildirilecek belediye muhasebesinde bu işlemler bütçe geliri ve bütçe gideri açısından ayda 1 kayıtla muhasebe sistemine yansıtılacaktır.

İşletme mal alımı yapmıştır.

-------------------------------- / ---------------------------------

153 Ticari Mallar Hesabı 10.000

191 İnd. KDV Hesabı 1.800

320- Satıcılar Hesabı 11.800

-------------------------------- / ---------------------------------

İşletme söz konusu malın yarısını 8.000 TL + KDV satmıştır

-------------------------------- / ---------------------------------

102- Bankalar Hesabı 9.440

600- Yurt İçi Satışlar Hesabı 8.000

391- Hesaplanan KDV Hesabı 1.440

-------------------------------- / ---------------------------------

621- Satılan Ticari Mallar Maliyeti Hesabı 5.000

153- Ticari Mallar Hesabı 5.000

-------------------------------- / ---------------------------------

Belediye işletmeye 10.000 TL para aktarmıştır.

-------------------------------- / ---------------------------------

102- Banka Hesabı 10.000

431- Ortaklara Borçlar Hesabı 10.000

-------------------------------- / ---------------------------------

İşletme 5.900 TL.ye demirbaş almıştır.

-------------------------------- / ---------------------------------

255- Demirbaşlar Hesabı 5.000

191- İndirilecek KDV Hesabı 900

320- Satıcılar Hesabı 5.900

-------------------------------- / ---------------------------------

Şimdi bu işletmenin yaptığı kayıtların belediyeye mal edilmesinde aşağıdaki kayıtlar yapılacaktır.

-------------------------------- / ---------------------------------

830- Bütçe Giderleri Hs (Ticari Mallar) 11.800

830- Bütçe Giderleri Hs. (Demirbaş) 5.900

835- Gider Yansıtma Hesabı 17.700

805- Gelir Yansıtma Hesabı 9.440

800- Bütçe Gelirleri Hesabı 9.440

-------------------------------- / ---------------------------------

Verilen borç ise aşağıdaki şekilde kaydedilecektir.

-------------------------------- / ---------------------------------

232- Kurumca Verilen Borçlardan Alacaklar Hesabı 10.000

103- Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı 10.000

-------------------------------- / ---------------------------------

BÜTÇE İÇİ İŞLETME

Erkan KARAARSLAN [email protected]