Bologna Eşgüdüm Komisyonları’nın Rolü

Yrd. Doç. Dr. Armağan Erdoğan

Bartın Üniversitesi30 Haziran 2010

İçindekiler Yükseköğretimde Küresel Eğilimler Bologna Süreci Ülkemizdeki Çalışmalar BEK’lerin İşlevleri Karşılaşılan Sorunlar Yapılması Gerekenler

21. Yüzyılda Yükseköğretim Sistemi

Uluslararası rekabette yer alanEğitim-öğretim kalitesini ve şeffaflığını arttırmış Öğrenci merkezli uygulamalara ve ders programlarına sahipDerece ve diplomalarının tanındığıMezunlarının istihdam edilebilirliği yüksekÖğrencilerinin, öğretim elemanlarının hareketliliğini özendiren, kolaylaştıran ve kalitesini yükselten

20.04.234

20.04.235

Bologna Süreci’nde Mevcut Durum

20.04.237

Bologna Süreci’nin Yükseköğretimimize Katkısı önlisans, lisans, yüksek lisans ve doktora derecelerinin hangi bilgi beceri ve yetkinlikler kazandırarak verildiği kolayca bilinen (Yeterlilikler çerçevesi, AKTS-Diploma Eki), verdiği dereceler diğer ülkelerde de tanınan (ortak derece, öğrenci ve öğretim elemanı değişimi), mezunların dünyanın diğer ülkelerinde de kolay istihdam imkanı bulduğu (istihdam edilebilirlik), rekabet edebilir (kalite güvence sistemleri), öğretici değil öğrenen merkezli, ihtiyaçlar doğrultusunda sürekli yenilenebilen, toplumun bütün kesimlerine, nüfusa orantılı olacak şekilde yükseköğretime erişim fırsatları sunan (hayat boyu öğrenme ve sosyal boyut) bir yükseköğretim sistemi oluşturulmaktadır.

Yükseköğretim Kurulu’nun Çalışmaları

Genel Kurul Kararı ile 2008 yılı sonu itibarıylabütün yükseköğretim kurumlarında Bologna Eşgüdüm Komisyonları (BEK) kuruldu.

Amaç: Bologna Süreci esasları doğrultusunda yükseköğretim kurumlarının

yeniden yapılandırılmasını sürdürülebilir gelişmesini yönlendirmek

Görevleri:

Bologna sürecinin faaliyet alanlarına giren ve YÖKtarafından çerçevesi belirlenmiş olan konularda

Kurumun “Yıllık Eylem Planı”nı hazırlamak ve uygulanmasını sağlamak

“Kurum Raporu”nu, hazırlanacak yıllık ulusal rapora veri oluşturmak üzere, her yılın en geç Mayıs ayı sonuna kadar Yükseköğretim Kurulu’na göndermek.

20.04.2310

Yükseköğretim Kurumlarımız Tarafından Yapılan Çalışmalar

Her yükseköğretim kurumunda oluşturuldu Kurumun yıllık eylem planı hazırlandı? Kurum içinde paylaşımlar ve bilgilendirmeler yapıldı? Düzenli toplantılar yapıldı? Alt komiteler oluşturuldu? Yıllık BEK Raporu hazırlanıp YÖK’e ulaştırıldı

BEK Raporları’nın Önemi Dünya genelinde yükseköğretime ilişkin bölgesel, ulusal, küresel ve karşılaştırmalı durum tespitlerinin yapılması gerekiyor. (Dünya Bankası, OECD, UNESCO, Avrupa Konseyi)Şeffaf, karşılaştırılabilir ve rekabet edebilir yükseköğretim sistemleri sürdürülebilir bir gelişme ve değerlendirmeyi gerektiriyor.Güvenilir istatistik ve verilerin oluşturulması giderek önem kazanıyor.2009 yılında Leuven Bildirgesinde Yükseköğretimden Sorumlu Bakanlar AYA içindeki yükseköğretim sistemlerinin güvenilir ve karşılaştırılabilir veri toplamalarının temin edilmesi istenmiştir.Bu verilerin Avrupa Yükseköğretim Alanı dışında olan ülkelerle de oluşturulan bir ağ üzerinden paylaşılması hedeflenmiştir.

12

BEK Rapor Formu Neden Hazırlandı?

Yükseköğretim kurumlarının mevcut durumlarını ortak ve karşılaştırmalı olarak tespit etmek

Yükseköğretim kurumlarının reformlarını yoğunlaştıracakları alanlar konusunda farkındalık oluşturmak, rehberlik etmek, teşvik etmek

Türk yükseköğretim stratejilerine rehberlik edecek verileri elde etmek

Bologna sürecinde yükseköğretim kurumlarımızın yapmaları gereken faaliyetleri takip etmek

Bu kapsamda yürütülen faaliyetler hakkındaki bilgileri tek elde toplamak

Yükseköğretimde politika üretmeye güvenilir veriler sağlamak Elde edilen verilerle Ulusal Raporlarımızı reel verilere

dayandırarak hazırlamak

13

Rapor Formatı YÖK tarafından BEK Bilgi Formu formatında hazırlandı. E-posta ile ve resmi yazıyla, imzalı olarak gönderilmesi istendi.Bölümleri:

Kapak sayfası ve açıklamalar A- Öğrenci ve Öğretim Elemanı SayılarıB- AraştırmaC- İstihdam EdilebilirlikD- Kalite GüvencesiE- Diploma Eki ve Kredi SistemleriF- Yaşam Boyu ÖğrenmeG- Ortak DerecelerH- Hareketliliğin ÖzendirilmesiJ- Bologna Sürecinde Öğrenciler ve Sosyal BoyutCevaplayıcı Görüşler

14

Raporlarda Karşılaşılan Sorunlar Nelerdi?

Raporun Formatında değişiklik yapılması Sorularda kısaltmalar, eklemeler, yer değiştirmeler yapılması Atlama sorularına da cevap verilmesi Açık uçlu sorularda tutarsız cevaplar verilmesi Kavramsal hatalar yapılması Birbiriyle çelişen cevaplar verilmesi Abartılı verilere yer verilmesi

Sorunları Gidermek için Neler Yaptık?

Sorular gözden geçirildi.

Online veri giriş sistemi hazırlandı.

Pilot uygulamalar yapıldı.

Yeni Formatın tüm kurumlara tanıtılması için 25 Mayıs 2010 da OGÜ’de toplantı yapıldı.

Gelen öneriler doğrultusunda Format yeniden düzenlendi.

Tüm kurumlara şifreler verilerek veri girişi başlatıldı.

BEK Formlarını Doğru Doldurmak Neden Önemli?

Yükseköğretim sistemimizin durum tespiti yapılacakYükseköğretim kurumlarının eğitim faaliyetlerini yıllık olarak, topluca ve karşılaştırılabilir şekilde takip edilebilecekUlusal ve Uluslararası rapor ve stratejilerde veri olarak değerlendirilecekYükseköğretim kurumlarımız arasında karşılaştırmalar yapılması mümkün olacak Kurumların farklı talep ve başvurularında kriter olarak kullanılacak

20.04.2317

Süreçte Karşılaşılan Sorunlar BEK’lerin Yapılanmalarında Aksamalar

BEK’lerin üniversitenin işlerinden bağımsız görülmesi

BEK Raporlarının doldurulmasında sıkıntılar

Üst Yönetimde İlgi Eksikliği

Öğretim Elemanlarının Bilgi Eksikliği

Bilgi Akışı yollarının verimli kullanılmaması- Toplantılara katılmada- Bologna web sayfasını takip etmede- BEK-NET’i yaygın bir şekilde kullanmada

20.04.2318

Yapılması GerekenlerÜst Yönetimin sürece yakın ilgisi ve sürekli desteğiBEK çalışmalarının ve önerilerinin Senato Kararlarıyla bağlayıcılığının sağlanması, ek bir iş gibi değerlendirilmemesiKurum içinde bilgi akışının sağlanması

Öğrenci Öğretim elemanı İdari personel

Ders müfredatının öğrenci ihtiyacı gözetilerek planlanmasıAKTS’lerin öğrenci iş yüküne dayalı olarak belirlenmesi

İş yükünün gerçekçi olarak hesaplanması Belirli aralıklarla geri besleme alınması

Alan içi ve alan dışı seçimlik ders oranının artırılması: %25 Kurumlararası öğrenci değişimini özendirmek Öğrenci merkezliliği artırmak

Yapılması Gerekenler Yurtiçi ve yurtdışı öğrenci-öğretim elemanı değişiminin özendirilmesi

Uluslararasılaşmayı artırırKaliteyi ve rekabeti artırır

Yurtiçi ve yurtdışı ortak diploma programlarının artırılmasıEğitim ve araştırmada işbirliğini artırırUluslararasılaşmayı artırırDerecelerin karşılıklı tanınmasını ve akreditasyonu sağlarKaliteyi artırır

Öğrencilerin ve diğer paydaşların tüm süreçlere katılmasının sağlanması

Müfredatların öğretim elemanlarına göre değil, öğrenci ihtiyaçlarına göre hazırlanmasını sağlarİstihdam edilebilirliği artırırYükseköğretimin toplumsal sorumluluk rolünü artırırMezunların takibini sağlar

Yapılması Gerekenler Öğrenci konsey oluşumunda cinsiyet dengesinin gözetilmesi

Öğrenci nüfusunun dengeli rol paylaşımını sağlarGeniş katılımı sağlarKararların tek bakış açısıyla çıkmasını önler

Dezavantajlı grupların (engelliler, ekonomik statüsü düşük olanlar) öğrenimlerini sürdürmelerinin kolaylaştırılması

YurtlarEngellilere uygun mimari yapılarBurslarUlaşım imkanları

Faaliyetlerin eksiksiz ve zamanında YÖK’e raporlanması Uluslararası raporlarımızı eksiksiz hazırlamamızı sağlarYükseköğretime dair strateji geliştirmemizde katkı sağlarYükseköğretimimizin karşılaştırmalı olarak mevcut durumunu tespit etmemizi sağlar

21

teşekkürler…

22

İletişim

Yükseköğretim KuruluAvrupa Birliği ve Uluslararası İlişkiler Birimi

http://bologna.yok.gov.tr

beknet@yok.gov.tr