ข้อเสนอโครงการ ภายใต้กรอบแนวคิดการพัฒนาระบบข้อมูลสนับสนุนการตัดสินใจ

ข้อเสนอโครงการ ระบบอัจฉริยะสนับสนุนการตัดสินใจดา้นบริหารจัดการน า้ของประเทศ

(Business Intelligence and Decision Support System)

จัดท้าโดย

สถาบันสารสนเทศทรพัยากรน ้าและการเกษตร (องค์การมหาชน) กระทรวงวิทยาศาสตรแ์ละเทคโนโลย ี

2

สารบัญ 1. ชื่อโครงการ...................................................................................................... ............. ................ 3

2. หน่วยงานเจ้าของโครงการ..................................................................... ...................................... 3

3. หัวหน้าโครงการ...................................................................................... ..................................... 3

4. ผู้ประสานงานโครงการ...................................................................... ........................................... 3

5. ประเภทแผนพัฒนาระบบ ........................................................................................................... 3

6. ลักษณะระบบงาน ....................................................................................................................... 3

7. สถานของระบบปัจจุบัน .............................................................................................................. 4

8. หลักการและเหตุผล .................................................................................................................... 4

9. วัตถุประสงค์ ............................................................................................................................... 4

10. เป้าหมาย ผลผลิต และผลลัพธ์ของโครงการ ............................................................................... 5

11. ความร่วมมือระหว่างหน่วยงาน ................................................................................................... 5

12. ขั้นตอนการด าเนินงาน ................................................................................................................ 5

13. แผนการด าเนินงาน ..................................................................................................................... 9

14. งบประมาณโครงการ ................................................................................................................. 10

15. การติดตามและประเมินผล ....................................................................................................... 10

16. ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ ........................................................................................................ 11

ภาคผนวก ....................................................................................................................................... 12

3

ข้อเสนอโครงการภายใต้กรอบแนวคิดการพัฒนาระบบข้อมูลสนับสนุนการตัดสินใจ

1. ชื่อโครงการ : ระบบอัจฉริยะสนับสนุนการตัดสินใจด้านบริหารจัดการน ้าของประเทศ (Business Intelligence and Decision Support System)

2. หน่วยงานเจ้าของโครงการ : สถาบันสารสนเทศทรัพยากรน ้าและการเกษตร (องค์การมหาชน)

3. หัวหน้าโครงการ : ชื่อ-สกุล คุณจารุมน ลิ้มทิพย์ดารา

ต าแหน่ง ผู้อ านวยการฝ่ายวิจัยและพัฒนา

โทรศัพท์ 02-642-7132 ต่อ 501 email jarumon@haii.or.th

4. ผู้ประสานงานโครงการ : ชื่อ-สกุล น.ส. พิณทิพย์ วัชโรทัย

ต าแหน่ง หัวหน้างานประสานงานและบริหารโครงการ

โทรศัพท ์02-642-7132 ต่อ 513 email pintip@haii.or.th

ชื่อ-สกุล น.ส. สชุาดา โคตรสนิ

ต าแหน่ง เจ้าหน้าทีบ่ริหารโครงการ

โทรศัพท์ 02-642-7132 ต่อ 515 email suchada@haii.or.th

5. ประเภทแผนพัฒนาระบบ : (ใส่เครื่องหมาย )

☐ ระบบสนับสนุนการบริหารในภาวะปกติ (N : Normal)

☐ ระบบสนับสนุนการบริหารในภาวะวิกฤต (C : Crisis)

☐ ระบบสนับสนุนการพัฒนา/อนุรักษ์/ซ่อมบ ารุง (D : Development)

☐ ระบบโครงสร้างพ้ืนฐาน (I : Infrastructure)

(โปรดใส่ค ำอธิบำยเพ่ิมเติม) ระบบสนับสนุนข้อมูลน้ าของประเทศในภาวะปกติ และ ภาวะวิกฤต โดยการน้ าข้อมูลน้ า อากาศ และข้อมูลโครงสร้างพื้นฐานที่เกี่ยวข้องมาสนับสนุนการบริหาร

6. ลักษณะระบบงาน : (ใส่เครื่องหมาย )

☐ ระบบกลาง

☐ ระบบเฉพาะหน่วย

☐ ระบบในพ้ืนที่

4

เป็นระบบกลางทีด่ึงข้อมูลจากฐานข้อมูลกลาง (คลังข้อมูลน้ าแห่งชาติ) เพ่ือเตรียมข้อมูลที่เหมาะสมกับมุมมองในหลายมิติ (Multidimensional) และการวิเคราะห์ข้อมูลแบบเจาะลึก (Drill-down) ส าหรับการวางแผน บริหาร และรายงานในภาวะปกติ และสามารถตอบปัญหาในการวิเคราะห์ คาดการณ์ และจ าลองสถานการณ์ในภาวะวิกฤต เพื่อสนับสนุนการตัดสินใจอย่างรวดเร็วและทันต่อเหตุการณ์

7. สถานของระบบปัจจุบัน

ยังไม่มีระบบ

โครงการที่เสนอจะด าเนินงานโดย (ใส่เครื่องหมาย )

☐ ซ่อมบ ารุงระบบเดิม

☐ พัฒนาระบบเพิ่มเติม

☐ พัฒนาระบบใหม่

(โปรดใส่ค ำอธิบำยเพ่ิมเติม)

8. หลักการและเหตุผล

เหตุการณ์อุทกภัยที่เกิดขึ้นในปี 2554 ที่ผ่านมา รัฐบาลและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องด้านการบริหารจัดการน้ าต่างตระหนัก และให้ความส าคัญกับความพร้อมของข้อมูลและการรวบรวมข้อมูลที่เป็นปัจจุบันจากหน่วยงานรับผิดชอบทุกหน่วยอย่างต่อเนื่อง เป็นระบบศูนย์ข้อมูลกลางที่ทันสมัยและพร้อมใช้ ซึ่งปัจจุบันได้เกิดระบบคลังข้อมูลน้ าแห่งชาติที่รวบรวมข้อมูลจาก 12 หน่วยงาน ใช้ด าเนินงานแล้ว และก าลังขยายเพิ่มเติมให้ครอบคลุม 30 หน่วยงาน เพ่ือให้มีข้อมูลครบทุกมิติที่สามารถน ามาใช้ประกอบการตัดสินใจได้ คลังข้อมูลน้ าฯ เป็นโครงสร้างพ้ืนฐานด้านเทคโนโลยีที่เหมาะสมส าหรับการพัฒนาต่อยอดไปสู่ระบบการแสดงผลข้อมูลแบบหลายมิติเพ่ือสนับสนุนการตัดสินใจของผู้บริหาร ในการบริหารจัดการอุทกภัย และภัยแล้งได้อย่างทันท่วงที

เพ่ือให้ประเทศมีระบบบริหารจัดการน้ าที่สมบูรณ์ จึงมีความจ าเป็นอย่างยิ่งที่ จะต้องมีการพัฒนาระบบอัจฉริยะสนับสนุนการตัดสินใจด้านบริหารจัดการน้ าของประเทศ (Business Intelligence and Decision Support System) ที่สามารถน าข้อมูลจากระบบฐานข้อมูลน้ าขนาดใหญ่มาใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด สามารถแสดงข้อมูลที่เก่ียวข้องทั้งเชิงสถิติ เชิงพ้ืนที่ และเชิงวิเคราะห์ ของแต่ละพ้ืนที่ในแต่ละสถานการณ์จ าลองเพ่ือเป็นตัวเลือกประกอบการตัดสินใจของผู้บริหาร ให้พร้อมส าหรับการปฏิบัติงานในภาวะปกติ และบริหารจัดการภัยพิบัติในภาวะวิกฤต

9. วัตถุประสงค์

9.1 ต่อยอดคลังข้อมูลน้ าแห่งชาติซึ่งเป็นฐานข้อมูลน้ าขนาดใหญ่ โดยสร้างฐานข้อมูลเฉพาะทาง (Data Mart) เพ่ือจัดเก็บข้อมูลแบบเฉพาะเจาะจง ให้รองรับรูปแบบการท างานส าหรับสนับสนุนการตัดสินใจ (Decision Support System - DSS)

5

9.2 พัฒนาระบบการวิเคราะห์ข้อมูลแบบหลากหลายมิติ และแสดงข้อมูลตามสถานการณ์ด้วยเงื่อนไขท่ีซับซ้อนได้ (Business Intelligent -BI)

9.3 ทดสอบการใช้งานกับสถานการณ์จริง เพ่ือสนับสนุนการบริหารจัดการน้ า ทั้งในภาวะปกติ และวิกฤต

10. เป้าหมาย ผลผลิต และผลลัพธ์ของโครงการ

10.1 เป้าหมาย : เกิดระบบกลางในการวิเคราะห์และแสดงผลข้อมูลแบบหลายมิติ เพ่ือใช้ในตัดสินใจบริหารจัดการน้ าทั้งในภาวะปกติ และภาวะวิกฤต ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

10.2 ผลผลิตจากการด้าเนินงาน : - ระบบฐานข้อมูลที่พร้อมส าหรับการวิเคราะห์ในหลายมิติ เชื่อมต่อและท างานร่วมกับคลังข้อมูลน้ า - ระบบแสดงผลข้อมูลหลากหลายมิติตามสถานการณ์จ าลอง ด้วยเทคโนโลยีชั้นสูงที่มีรูปแบบ

ทันสมัย และรวดเร็ว - จ าลองสถานการณ์เมื่อเกิดเหตุภัยพิบัติ ที่พร้อมปรับเปลี่ยนข้อมูลเมื่อเกิดเหตุการณ์จริง

10.3 ผลลัพธ์จากการด้าเนินงาน : - เกิดการบริหารจัดการน้ าและการตัดสินใจที่เป็นเอกภาพ บนพื้นฐานข้อมูลเดียวกัน ท าให้เห็น

ข้อจ ากัด และจุดวิกฤตในแต่ละพ้ืนที่ร่วมกัน - มีความพร้อมรับมือกับสถานการณ์น้ าและสภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลง เป็นรากฐานที่สร้างความ

มั่นคงด้านน้ าของประเทศ ในระยะยาว - เกิดองค์ความรู้ ทั้งในระดับปฏิบัติการ และระดับบริหาร ที่สามารถน าไปพัฒนาต่อยอดได้ใน

อนาคต

11. ความร่วมมือระหว่างหน่วยงาน

11.1 กลุ่มเป้าหมาย : ผู้บริหารระดับสูง และหน่วยปฏิบัติการติดตามสถานการณ์น้ าและเตือนภัย 11.2 ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย :

- หน่วยงานผู้ให้ข้อมูล - หน่วยงานระดับท้องถิ่น - ภาคส่วนอื่นๆ ที่อยู่ในพื้นท่ีประสบภัย และประชาชน - ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิคส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ

11.3 อิทธิพลที่มีต่อโครงการ : - ความต่อเนื่องของงบประมาณ - การพัฒนาศักยภาพบุคลากรให้ทันกับเทคโนโลยี - การสนับสนุนของผู้บริหารระดับสูง

12. ขั นตอนการด้าเนินงาน

แนวคิดการด าเนินงานเพ่ือจัดท าระบบอัจฉริยะสนับสนุนการตัดสินใจด้านบริหารจัดการน้ าของประเทศ หรือ Business Intelligence (BI) และ Decision Support System (DSS) ตั้งอยู่บนพื้นฐานของระบบ

6

คลังข้อมูลน้ าที่มีอยู่เดิม และต่อขยาย หรือเพ่ิมประสิทธิภาพขึ้นเพ่ือให้รองรับการวิเคราะห์ข้อมูลที่ซับซ้อน และการแสดงข้อมูลหลากหลายมิติ มีรายละเอียดดังนี้

ภาพที่ 1 องค์ประกอบของ Business Intelligence

12.1 การวิเคราะห์ระบบ - รวบรวมความต้องการของผู้บริหาร และผู้เกี่ยวข้องกับการบริหารจัดการสถานการณ์ และภัย

พิบัติ - ศึกษาและวิเคราะห์ข้อมูลของแต่ละหน่วยงาน ที่น าเข้าสู่คลังข้อมูลน้ าแล้ว เพื่อคัดกรองข้อมูลที่

จ าเป็นต้องใช้ และข้อมูลที่ต้องการเพิ่มเติม - จัดท ารายงานความต้องการผู้ใช้งานระบบ BI/DSS และโปรแกรมบริหารจัดการองค์ความรู้

(KM) ตามแนวทาง IEEE Std 830-1998 : IEEE Recommended Practice for Software Requirements Specifications

12.2 การปรับปรุง Data Warehouse - ปรับปรุงโครงสร้างของ Data Warehouse เดิมบนคลังข้อมูลน้ า ให้พร้อมส าหรับการออก

รายงานหลายมิติ ระบบการแสดงผล และระบบสนับสนุนการตัดสินใจ - ปรับปรุงประสิทธิภาพของ Data Warehouse เพ่ือให้รองรับกับเทคโนโลยีที่จะใช้ในการพัฒนา

ระบบ BI 12.3 พัฒนาโปรแกรมบริหารจัดการองค์ความรู้ (KM) พร้อมการสืบค้นเนื้อหาในรายงานความต้องการ

เป็นภาษาไทย เชื่อมโยงการท างานร่วมกับระบบ BI และ DSS 12.4 การจัดท า Data Mart (คลังข้อมูลขนาดเล็กมีการเก็บข้อมูลที่มีลักษณะเฉพาะเจาะจง) 12.5 การจัดท าเครื่องมือที่ใช้ในการการประมวลผลเชิงวิเคราะห์แบบออนไลน์ (On-Line Analytic

Processing - OLAP) วิเคราะห์ข้อมูลได้หลากหลายมิติ 12.6 การพัฒนาระบบแสดงผลข้อมูลตามสถานการณ์และรายงาน

- ใช้ Visualization ในการน าเสนอข้อมูลเชิงปริมาณ เชิงแผนที่ และรูปแบบอ่ืนๆ - จัดหา BI Application ที่เหมาะสม

7

- พัฒนาหน้าจอการแสดงผลข้อมูลตามสถานการณ์ที่น่าจะเกิดขึ้นจริง พร้อมระบบรายงาน (Dashboard) ที่สามารถดูข้อมูลได้หลายมิติ และเจาะลึก

- ปรับแต่งระบบให้มีความยืดหยุ่นต่อการปรับเปลี่ยนตัวแปรต่างๆ ในอนาคต 12.7 การปรับแต่งประสิทธิภาพของระบบทั้งระบบ (Tuning และ Optimization) 12.8 จัดท าเอกสารระบบ และคู่มือการใช้งาน

ภาพที่ 2 BI และ DSS ส าหรับการบริหารจัดการน้ า

8

ภาพที่ 3 แนวทางการต่อยอดจากระบบคลังข้อมูลไปสู่ระบบ BI และ DSS

ภาพที่ 4 สถาปัตยกรรมของ BI

Big Data / Hadoop /

Cluster

9

13. แผนการด้าเนนิงาน

รายละเอียด/กิจกรรมหลัก ระยะเวลาการด้าเนินงาน

ปี 2559 ปี 2560 ปี 2561

1. รวบรวมความต้องการ และวิเคราะห์ระบบ

2. ปรับปรุง Data Warehouse

3. การจัดท า Data Mart

4. จัดท า OLAP

5. จัดท าส่วนการแสดงผลรายงาน Visualization

5. การจัดท าระบบรายงาน และ BI Application

6. ท าการปรับแต่งระบบ

7. จัดท าเอกสาร

10

14. งบประมาณโครงการ

หน่วย : ล้านบาท

ประเภทงบรายจ่าย ปี 2558 ปี 2559 ปี 2560 รวม

งบลงทุน 4 22.80 8.80 35.60

งบด้าเนินงาน 20 30.90 10.90 61.80

รวม 14 53.70 19.70 97.40

15. การติดตามและประเมินผล

15.1 ตัวชี วัดเชิงปริมาณ : 15.1.1 จ านวน Data Mart 15.1.2 จ านวนรายงาน 15.1.3 จ านวนสถานการณ์จ าลองที่สามารถน าไปใช้งานได้จริง 15.1.4 จ านวนหน่วยงาน/จังหวัด/ท้องถิ่น ที่น าข้อมูลจากระบบไปใช้งาน

15.2 ตัวชี วัดเชิงคุณภาพ : 15.2.1 ความถูกต้องของข้อมูล 15.2.2 ประสิทธิภาพในการประมวลผลข้อมูล ความรวดเร็วในการออกรายงาน 15.2.3 ความพึงพอใจของผู้บริหาร และหน่วยงานที่น าข้อมูลไปใช้งาน

รวมท ัง้ส ิน้

2558 2559 2560

รวมงบประมาณท ัง้ส ิน้ 24,000,000.00 53,700,000.00 19,700,000.00 97,400,000.00

1. งบลงทนุ 4,000,000.00 22,800,000.00 8,800,000.00 35,600,000.00 1.1 คา่ครุภณัฑ ์ทีด่นิและสิง่กอ่สรา้ง 4,000,000.00 22,800,000.00 8,800,000.00 35,600,000.00

1.1.1 อาคาร - - - -

1) สว่นปรับปรุงอาคารเชา่ -

1.1.2 ครุภัณฑ์ 4,000,000.00 22,800,000.00 8,800,000.00 35,600,000.00

6) ครุภัณฑค์อมพวิเตอร์ ระบบแสดงผล Visual System 15,000,000.00 5,000,000.00 20,000,000.00

ระบบประมวลผลสนับสนุนการแสดงขอ้มูล 4,000,000.00 4,000,000.00 8,000,000.00

งานบ ารุงรักษาและการรับประกัน 3,800,000.00 3,800,000.00 7,600,000.00

-

1.2 สนิทรพัยไ์มม่ตีวัตน - - - -

1.3 สนิทรพัยไ์มห่มุนเวยีนอืน่ - - - -

-

2. งบด าเนนิงาน 20,000,000.00 30,900,000.00 10,900,000.00 61,800,000.00

2.1 คา่ใชจ้า่ยด าเนนิงาน 20,000,000.00 30,900,000.00 10,900,000.00 61,800,000.00

2.1.1 คา่ใชจ้า่ยดา้นการฝึกอบรม - 900,000.00 900,000.00 1,800,000.00

2.1.1.3 คา่ใชจ้า่ยดา้นการฝึกอบรมบคุคลภายนอก - 900,000.00 900,000.00 1,800,000.00

1) คา่ใชจ้า่ยดา้นการฝึกอบรม-บคุคลภายนอก

ฝึกอบรมหน่วยงานภายนอก 30 หน่วยงาน

หน่วยงานละ 5 คน x 3 วนั x2 ครัง้ ตอ่ปี 900,000.00 900,000.00 1,800,000.00

2.1.2 คา่ใชจ้า่ยเดนิทาง - - - -

2.1.3 คา่ตอบแทน ใชส้อยวสัด ุและสาธารณูปโภค 20,000,000.00 30,000,000.00 10,000,000.00 60,000,000.00

2.1.3.1 คา่ใชส้อย และคา่วสัดุ 20,000,000.00 30,000,000.00 10,000,000.00 60,000,000.00

14) คา่จา้งเหมาบรกิาร - บคุคลภายนอก

วเิคราะหค์วามตอ้งการของระบบ BI/DSS และ

KM และรายงานการศกึษาอย่างละเอยีด 10,000,000.00 10,000,000.00

ปรับปรุงประสทิธภิาพ Data Warehouse และ

พัฒนาระบบ DSS 10,000,000.00 5,000,000.00

พัฒนาระบบ BI Application และระบบทดสอบ

สถานการณ์จ าลอง 25,000,000.00 10,000,000.00 35,000,000.00

2.1.5 คา่ใชจ้า่ยอืน่ - - - -

1) คา่ใชจ้า่ยอืน่ -

2) คา่ใชจ้า่ยในการซือ้สนิทรัพย์เพือ่โครงการ -

งบรายจา่ย รายละเอยีดแผนงบประมาณ (ลา้นบาท)

11

16. ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ

16.1. เกิดการบริหารจัดการน้ าและการตัดสินใจที่เป็นเอกภาพ บนพ้ืนฐานข้อมูลเดียวกัน ท าให้เห็นข้อจ ากัด และจุดวิกฤตในแต่ละพ้ืนที่ร่วมกัน

16.2. มีความพร้อมรับมือกับสถานการณ์น้ าและสภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลง เป็นรากฐานที่สร้างความมั่นคงด้านน้ าของประเทศ ในระยะยาว

16.3. เกิดองค์ความรู้ ทั้งในระดับปฏิบัติการ และระดับบริหาร ที่สามารถน าไปพัฒนาต่อยอดได้ในอนาคต

12

ภาคผนวก

..................................................................................................... ............................................................................

............................................................................................................................. ....................................................

................................................................................................................................ .................................................

.................................................................................. ...............................................................................................

............................................................................................................................. ....................................................

............................................................................................................................. ....................................................

............................................................... ..................................................................................................................

............................................................................................................................. ....................................................

............................................................................................................................. ....................................................

......................................................................................................................................................................... ........

........................................................................................................................... ......................................................

............................................................................................................................. ....................................................

...................................................................................................................................................... ...........................

........................................................................................................ .........................................................................

............................................................................................................................. ....................................................