Các vấn đề cần xử lý trong bệnh viện đối với bệnh cúm A

ThS. BS. Đinh Nguyễn Huy MẫnTrưởng Khoa Kiểm soát nhiễm khuẩnBệnh viện Bệnh nhiệt đới

Virus cúm lây từ người sang người qua đường nào?

Đường giọt bắn

Đường tiếp xúc

Đường không khí(khi làm thủ thuật tạo khí dung)

Virus cúm có thể có ở đâu?

Đường hô hấp, bàn tay của BN

Các bề mặt chung quanh BN

Các vật dụng, dụng cụ, đồ vải

Chất thải của BN, chất thải phát sinh trong chăm sóc, điều

trị BN.

Phương tiện vận chuyển BN

Thi hài BN

Bàn tay NVYT các bề mặt, vật dụng khác.

Virus cúm có khó tiêu diệt không?

* Chất khử khuẩn mức độ thấp gồm: hợp chất ammonium bậc 4, Phenol, Hydrogen peroxide 3%.

** Chất khử khuẩn mức độ trung bình bao gồm: Alcohols, Chlorines, Iodorphors.

*** Chất khử khuẩn mức độ cao bao gồm: Glutaldehydes, OPA, Peracetic acid, hydrogen peroxide 6%, Formaldehydes (sử dụng hạn chế). Các hoá chất này có thể đạt khả năng tiệt khuẩn khi ngâm thời gian kéo dài theo quy định.

Virus cúm rất nhạy với các loại hóa chất khử khuẩn, ngay cả hóa chất khử khuẩn mức độ thấp vấn đề tiêu diệt virus không khó.

Kiểm soát nguồn lây là quan trọng, cô lập ngay mầm bệnh khi chúng có nguy cơ phát tán ra ngoài.

Vấn đề xử lý dụng cụ, đồ vải, chất thải… của BN cúm là không khác so với các bệnh truyền nhiễm khác (HIV, HBV, HCV…), nhưng đặc biệt quan trọng.

Virus cúm có khó tiêu diệt không?

PHÒNG NGỪA LÂY NHIỄM BẰNG CÁCH NÀO?

ĐƯỜNG LÂY

Phòng ngừa dựa trên đường lây truyền

Phòng ngừa chuẩn

Kiểm soát lây nhiễmCách ly:

◦Khoa Khám bệnh: Khám trên xe, buồng khám hô hấp

◦Các khoa hồi sức: Các buồng cách ly◦Khoa thường: Bố trí lại khu vực bệnh

nhân, chuyển khoa để cách ly.◦Khoa cách ly điều trị bệnh cúm (Nhiễm D)

Bệnh nhân mang khẩu trangCác khuyến cáo đối với NVYT

KHUYẾN CÁO (1)Phòng ngừa chuẩn và phòng ngừa lây qua đường giọt

bắn khi chăm sóc trực tiếp BN nghi ngờ hay xác định nhiễm cúm A (HxNy).◦ Sử dụng khẩu trang ngoại khoa◦ Chú trọng vệ sinh bàn tay

KHUYẾN CÁO (2)Trong khi áp dụng phòng ngừa chuẩn, nếu có nguy cơ

bắn tóe vào mặt:◦ Sử dụng khẩu trang ngoại khoa, kết hợp với mắt kính và/hoặc mặt

nạ che mặt.◦ Mặc áo choàng, mang găng sạch◦ ĐỪNG QUÊN VỆ SINH TAY SAU KHI THÁO BỎ PHƯƠNG TIỆN

PHÒNG HỘ

KHUYẾN CÁO (3)Khi tiến hành các thủ thuật tạo khí dung (đặt nội khí

quản, hút dịch đường thở, hồi sức ngưng tim thở, nội soi khí quản, giải phẫu tử thi…):◦ Mang khẩu trang hô hấp đặc biệt (N95)◦ Kính/mặt nạ bảo vệ mắt◦ Áo choàng dài tay◦ Găng

Các vấn đề cần tuân thủ đối với NVYTNắm vững các nguyên tắc cách ly phòng ngừaTăng cường vệ sinh bàn taySử dụng đúng và đầy đủ phương tiện phòng hộ cá

nhânTuân thủ nghiêm ngặt các biện pháp kiểm soát nhiễm

khuẩn

Phòng hộ dựa trên đường lây

Nhận biết đường lây

Đánh giá nguy cơ

Phòng ngừa phù hợp

GIỌT BẮNKHẨU TRANG PHẪU THUẬT

TIẾP XÚCVỆ SINH BÀN TAY

KHÔNG KHÍ KHẨU TRANG N95

Phòng ngừa dựa trên đường lây

SỬ DỤNG PHƯƠNG TIỆN PHÒNG HỘ CÁ NHÂN

Rửa tay

Găng tay

Áo choàng

Mask ngoại khoa

MaskN95

Kính che mắt

Mask cho BN

Thông khí MT

Khám LS, XQ

Vận chuyển BN

Chăm sóc ĐD thường quy

Lấy bệnh phẩm(máu)

Lấy bệnh phẩm(đàm, mũi họng)

Đặt NKQNội soi PQ

Xử lý thi hài

Các vấn đề cần xử lý

Vệ sinh cá nhân

Vệ sinh bề mặt

Xử lý không

khí

Xử lý đồ vải

Xử lý dụng cụ

Xử lý chất thải

Xử lý thi hài

Cách ly

Tái sử dụng (đối với loại DC có thể dùng nhiều lần)

QUY TRÌNH XỬ LÝ DỤNG CỤDụng cụ dơ Chất thải y tế lây nhiễmBỏ (đối với loại DC dùng 1 lần)

Làm sạch ngay Khử khuẩn tại chỗ bằng hóa chất

Khử khuẩn bằng hóa chất lần 2Hấp tiệt khuẩn Đóng gói

Dụng cụ vô trùng

TẠI KHU VỰC CÁCH LY

Túi nilonmàu vàng

TẠI ĐƠN VỊ TIỆT KHUẨN TRUNG TÂM

QUY TRÌNH XỬ LÝ ĐỒ VẢI

BUỒNG CÁCH LY

Đồ vải dơ

Túi kínkhông thấm

Túi kínkhông thấm

Túi kín bên ngoài buồng cách ly

NHÀ GIẶT

Giặt như những đồ vải lây nhiễm khác

Gột bỏ bớt chất hữu cơKhông được giũ đồ vải

QUẢN LÝ CHẤT THẢIBUỒNG CÁCH LY

Chấ

t thả

i rắn

Túi nilonmàu vàng

Túi nilonmàu vàng

Túi nilon màu vàng ngoài buồng cách ly

NHÀ RÁCY TẾ

Thiêu đốt tập trung như những chất thải

lây nhiễm khác

Mọi chất thải phát sinh đều là xem là rác y tế

Thùng đựngvật sắc nhọnSắc nhọn

Không sắc nhọn

Chất thải lỏng HỆ THỐNG XỬ LÝ THƯỚC THẢI

“Chất thải bệnh nhân cúm

A/H

7N9”

Thùng đựngvật sắc nhọn

VỆ SINH BỀ MẶT TRONG KHU VỰC CÁCH LY

Không lưu giữ những đồ dùng, vật dụng không cần thiết trong buồng bệnh để có thể vệ sinh dễ dàng buồng bệnh hàng ngày.

Bề mặt tại khu vực chăm sóc điều trị bệnh nhân phải được làm sạch và khử khuẩn ngày 2 lần hoặc ngay khi dây bẩn bằng hoá chất hoá chất khử khuẩn. Rèm cửa cần được giặt khử khuẩn ít nhất 1 lần/tuần.

Sàn nhà cần được lau theo quy trình hai xô, không quét khô hoặc sử dụng máy hút bụi trong khi làm sạch/khử khuẩn bề mặt.

Không sử dụng thảm trong khu vực chăm sóc, điều trị bệnh nhân đề có thể dễ dàng khử khuẩn, làm sạch các bề mặt.

KHỬ KHUẨN LẦN CUỐI CÁC BUỒNG BỆNH VÀ XE CHUYÊN CHỞ BN CÚM A

1. Chuẩn bị phương tiện:Máy phun hoá chất, hoặc bình xịt có chứa chlorine, phương tiện PHCN.

2. Các bước thực hiện:◦ Rửa tay 1◦ Mặc PTPHCN◦ Đóng kín cửa buồng bệnh trong suốt thời gian

phun,◦ Phun hoá chất lên bề mặt theo chiều chuyển động

hình sin với nồng độ 2-5%, cứ 50ml/m2.

◦ Sau 4 giờ mở cửa phòng,◦ Lau lại nước sạch máy móc, giường nằm.◦ Rửa tay 2◦ Thay trang phục◦ Rửa tay 3

QUY TRÌNH XỬ LÝ THI HÀIBUỒNG CÁCH LY

Thi hài Xe đẩy

Quấ

n dr

ap g

iườ

ng g

ói k

ín tử

thi

Phu

n K

.K

2 lớ

p ni

lon,

đón

g kí

n

Trải

1 lớ

p dr

ap tr

ên x

e đẩ

y

Đặt

lên

xe đ

ẩy, b

ọc k

ín tử

thi

Phu

n kh

ử k

huẩn

toàn

bộ

bề m

ặt

NHÀ ĐẠI THỂ

Ngăn lạnh

Tiếp

nhậ

n th

i hài

Lưu

giữ

thi h

ài tr

ong

ngăn

lạnh

Khâm liệm trong 24 giờ

Phu

n kh

ử k

huẩn

lên

bao

gói

thi h

ài b

ằng

Clo

ram

in B

Lót 1 lớp nilon dưới đáy quan tài

Đổ 1 lớp vôi bột lên trên lớp nilon

Đặt bao thi hài lên trên lớp vôi

Gói kín thi hài bằng nilon

Phun khử khuẩn bằng Cloramin B

Đóng nắp quan tài

(hay chôn cất trong vòng 24 giờ kể từ lúc tử vong)

Chuyển thi hàibằng xe ô tôchuyên dụng

HỎA TÁNG