P1 / แนะน�ำสถำนฯประวตและความเปนมาของการกอตง

สถานรบสญญาณดาวเทยมจฬาภรณ

P2 / Activitiesกจกรรมการฝกอบรมและสมมนาการ

พยากรณขาวและการฝกรมเชงปฏบต

การการวเคราะหพนทปลกออยโดย

ประยกตใชดาวเทยม SMMS

P3 / Satellite Applicationการน�าภาพถายดาวเทยม SMMS ตดตาม

เหตการณอกภย ป 2555

P4 / Remote Sensing in daily life.ท�าไมเราจงมองเหนใบไมเปนสเขยว?

ฉบบท 1 ประจ�ำวนท 1 ธนวำคม 2555

CSRS News

http://smms.eng.ku.ac.th/

ข าวสถานรบ สญญาณ ดาวเทยมจฬาภรณ

ในปพ.ศ. 2545 คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ไดรบมอบหมายจากกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ใหด�าเนนการวจยเพอการสอสาร โทรคมนาคมผานดาวเทยมดวยคลนไมโครเวฟยานความถ Ka-Band แตเนองจากประเทศไทยยงขาดศกยภาพและประสบการณในการสรางดาวเทยมทสงไปโคจรรอบโลกดวยตวเองได จงไดรวมมอกบ Xian Institute of Space Radio Technology (XISRT) ของสาธารณรฐประชาชนจน

ในการพฒนาอปกรณการสอสารเพอน�าไปประกอบตดกบดาวเทยมอเนกประสงคขนาดเลกหรอเรยกกนยอๆวา “SMMS” (Small Muti-Mission Satellite) พรอมกบการตดตงสถานภาคพนดนรบ-สงสญญาณ Ka-Band ทดาดฟา ชน 13 อาคารชชาตก�าภ

เมอวนท 2 พฤษภาคม 2554 ไดรบพระราชทานนามสถานรบสญญาณ SMMS ภาคพนดนแหงนจากสมเดจพระเจาลกเธอ เจาฟาจฬาภรณวลยลกษณ อครราชกมาร วา สถานรบสญญาณดาวเทยมจฬาภรณ

”>> อานตอหนาถดไป

ความเป นมาของสถานรบสญญาณดาวเทยมจฬาภรณ

คณ ะ ว ศ ว ก ร รมศ าส ต ร ม ห า ว ท ย า ล ยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน การด�าเนนโครงการแลวเสรจในป พ.ศ. 2551 ตอมามการปลอยดาวเทยม SMMS ชอวา “HJ-1A” ขนสวงโคจรเมอเดอนกนยายน 2551 ทฐานยงจรวด ณ เมองไทหยวน สาธารณรฐประชาชนจน

“

2“พ ธการส งมอบและเป ดสถานภาคพ นดน

ดาวเทยม SMMS ย านความถ Ka-Band

จดขนในวนท 25 ธนวาคม พ.ศ. 2551”>> ตอจากหนาแรก

อายการใชงานดาวเทยมประมาณ 5ป โคจรผานประเทศไทยวนละ 2 ครง ในเดอนกรกฏาคม พ.ศ. 2552 ไดมการเจรจาขยายความรวมมอเกยวกบการประยกตใชงานภาพถายทางอากาศจากดาวเทยม SMMS “HJ-1A” ในดานตางๆ ทาง China Centre for Resource Sattellite Data and Applications (CRESDA) แหงสาธารณรฐประชาชนจน ไดเสนอโครงการตดตงสถานภาคพนดนเพอรบและประมวลผลสญญาณภาพถายทางอากาศจากดาวเทยม SMMS โดยตรง คลนความถ X-Band และยนดทจะใหใชสญญาณภาพถายจากกลอง CCD และกลองชนด Hyper spectrum กบมหาวทยาลยเกษตรศาสตรเมอเดอนธนวาคม 2552 ท�าใหมการตดตงจานดาวเทยมและสถานภาคพนดนรบและประมวลผลสญญาณภาพถายจากดาวเทยม ทดาดฟาชน 10 อาคารบญสม สวชรตน ในเดอนกมภาพนธ 2554 สามารถรบสญญาณภาพจากกลองถายภาพซงตดกบดาวเทยม SMMS “HJ-1A” และ “HJ-1B” พธรบมอบสญญาณดาวเทยม SMMS ระหวาง CRESDA และมหาวทยาลยเกษตรศาสตร โดยมกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร รวมเปนสกขพยาน จดขนในวนท 1 เมษายน 2554 ตอมาเมอวนท 2 พฤษภาคม 2554 ไดรบพระราชทานนามสถานรบสญญาณ SMMS ภาคพนดนแหงนจากสมเดจพระเจาลกเธอ เจาฟาจฬาภรณวลยลกษณ อครราชกมาร วา “สถานรบสญญาณดาวเทยมจฬาภรณ”

ActivitiesTraining and Seminars

การฝ กอบรมสมมนาคร งท 2 “โครงการพยากรณขาวโดยการส�ารวจดวยวธตงแปลงสงเกตรวมกบการใชขอมลจากระยะไกล”

เมอวนท 29 ตลาคม - 2 พฤศจกายน 2555 สถานรบสญญาณดาวเทยมจฬาภรณร วมกบส�านกงานเศรษฐกจการเกษตร จดการฝกอบรมสมมนา ครงท 2 “โครงการพยากรณขาวโดยการส�ารวจดวยวธตงแปลงสงเกตรวมกบการใชขอมลจากระยะไกล” ณ หอง 9907 ชน 9 อาคารบญสม สวชรตน คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร โดยม Prof. Dr. Meng Jihua จาก Institute of Remote Sensing Application; China

เปนวทยากรใหความรตลอดจนจบหลกสตรการฝกอบรมวตถประสงคของการฝกอบรมในครงนเพอการจดท�าแบบจ�าลองการพยากรณผลผลตขาวโดยการใชขอมลดาวเทยม SMMS ในพนทจงหวดอางทองและสงหบรและเปนการฝกอบรมแลกเปลยนความร นวตกรรมใหมๆเกยวกบเทคโนโลยรโมตเซนซง โดยมผเขารวมการฝกอบรมจากส�านกงานเศรษฐกจการเกษตรและเจาหนาทจากสถานรบสญญาณดาวเทยมจฬาภรณทงหมดจ�านวน 36 คน

สถานรบสญญาณดาวเทยมจฬาภรณไดเปดการฝกอบรมเชงปฏบตการเรอง “การวเคราะหพนทเพาะปลกออยดวยภาพถายดาวเทยม SMMS” ใหแกบรษทน�าตาลมตรผล โดยมผเขารวมอบรมจ�านวน 15 คน ระหวางวนท 16-17 พฤศจกายน 2555 ณ หอง 9907 อาคารบญสม สวชรตน คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร บางเขน วตถประสงคของการฝกอบรมในครงน เพอท�าใหผอบรมจากบรษทน�าตาลมตรผล เขาใจถงคณสมบตของภาพถายดาวเทยม HJ-1A/B ตลอดจนขนตอนการเตรยมขอมลภาพถายดาวเทยม ส�าหรบใชในการวเคราะห เทคนคการปรบปรงภาพถายในแงของการปรบแกเชงภมศาสตรและเชงคลน รวมถงการปรบแกเชงบรรยากาศ และการปฎบตเพอปรบแกภาพถายดาวเทยมดวยซอฟตแวรมาตรฐาน

และผเขารวมอบรมไดเพมองคความรในการประยกตใชเทคโนโลยภาพถายดาวเทยม มาประยกตใชกบการวเคราะหและตดตามพนทเพาะปลกออยตามเปาประสงค ตลอดจนไดเขารวมเยยมชมสถานรบสญญาณดาวเทยมจฬาภรณ ณ ชน 9 อาคารบญสม สวชรตน คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร บางเขน

การฝ กอบรมเช งปฎบตการเร อง “การว เคราะห พนท เพาะปลกอ อยด วยภาพถ ายดาวเทยม SMMS”

SMAC UPDATEhttp://smms.eng.ku.ac.th/

3

อทกภยครงยงใหญเมอป 2554 ไดสรางความเสยหายใหกบประเทศไทยเปนอยางมากซงเหตการณนจะเปนบทเรยนทส�าคญใหเราทจะพฒนาเทคโนโลยในการเฝาตดตามเพอเตอนภยใหแกประชาชนไดรบรและมความพรอมทจะปองกน

SatelliteApplications

การประยกต ใช งานข อมลดาวเทยม HJ-1A/B กบการตดตามสถานการณ อทกภยป 2555

ในชวงเวลาทผานมา สถำนรบสญญำณดำวเทยมจฬำภรณไดมควำมรวมมอกบศนยตดตำมและพยำกรณเศรษฐกจกำรเกษตร มการน�าขอมลดาวเทยมไปใชในการตดตามพนทอทกภยและพนทนาขาวทอยในพนทอทกภย ป 2555 ในพนทภาคเหนอตอนลางและภาคกลาง รวม 14 จงหวด ไดแก อยธยา อางทอง พจตร พษณโลก สพรรณบร สโขทย ก�าแพงเพชร ชยนาท ลพบร นครสวรรค เพชรบรณ อทยธาน สงหบร และสระบร ซงพบวาจากขอมลลาสดถงวนท 11 ก.ย. 2555 มพนทนาขาวถกน�าทวมรวมประมาณ 1.37 ลานไร หรอ 9.5% จากทนารวม 14.39 ลานไร แบงเปนนาขาว ทอยในชวงตงทองและชวงทก�าลงเกบเกยว ซงเปนพนททคาดวาจะเสยหายประมาณ 430,000 ไร ท�าใหผลผลตขาวป 2555 ลดลงประมาณ 210,000 ตน

หรอลดลงประมาณ 0.8% ของปรมาณผลผลตขาวทงประเทศ 25 ลานตน คดเปนมลคาความสยหายรวม 2,234 ลานบาท โดยมการแสดงผลขอบเขตพนทอทกภยผานทางระบบตดตามการเพาะปลกขาวดวยขอมลดาวเทยม ทงนไดมการจดการแถลงขาวในวนท 15 กนยายน 2555 ทศนยตดตามและพยากรณเศรษฐกจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ โดยมส�านกขาวและหนงสอพมพหลายฉบบใหความสนใจรวมท�าขาว

SMAC หรอ ศนยจดการและประยกตใชงานดาวเทยม สถานรบดาวเทยมจฬาภรณ เปนเวบไซตทใหบรการขอมลดาวเทยม SMMS (HJ-1A/B) การวเคราะหและประมวลผลภาพถายดาวเทยม SMMS ตลอดจนงานวจยและพฒนาเกยวกบการน�าขอมลภาพถายดาวเทยมไปประยกตใช ซงจะน�าเสนอแอปพลเคชนภายในตวเวบไซตทนาสนใจดงน

ในสวนของ SMMS Image Catalogue จะประกอบดวยขอมลภาพถายดาวเทยม SMMS ทครอบคลมพนททวประเทศไทย โดยทข อมลดาวเทยมจะมการอพเดทในทกๆวน สามารถคนหาขอมลภาพถายดาวเทยมในพนททสนใจและดาวนโหลดไดทนทเพยงแคสมครเปนสมครสมาชก โดยสามารถเลอกประเภทดาวเทยมทตองการไดไมวาจะเปน HJ-1A และ HJ-1B นอกจากนยงมขอมลอนๆทสามารถคนหาและดาวนโหลดไดเชนกนไมวาจะเปน Contour Height,Slope,Classify,Basemap ซงสามารถดาวนโหลดขอมลภาพถายดาวเทยมหรอขอมลอนๆไปใชไดฟรโดยไมเสยคาใชจายใดๆทงสน ทงนอยภายใตขอก�าหนดสามารถดาวนโหลดไดวนละ 2 ภาพ

SMMS Image Catalogue

ในสวนของ Satellite eyes News เปนการใชขอมลภาพดาวเทยม SMMS ในการตดตามสถานการณภยพบต ไมวาจะเปน น�าทวม ภยแลง ดนโคลนถลม หมอกควน การบกรกปา การเปลยนแปลงทางพนท มลพษทางทะเล และการกดเซาะทางชายฝง ฯลฯ ตามทสอมการน�าเสนอการเกดภยพบตในสวนพนทตางๆของประเทศ โดยเราจะตดตามสถานการณทเกดขนแลวน�าเสนอพนททเกดภยพบตผานขอมลดาวเทยม SMMS ทงเพอแสดงใหเหนถงต�าแหนงพนทและขอบเขตทเกด ตลอดจนความรนแรงและผลกระทบของภยทเกดขนผานขอมลเชงพนท ทงนภายในเวบไซต SMAC ยงมสวนอนๆทนาสนใจอกเปนจ�านวนมาก โดยจะมการแนะน�าแอปพลเคชนอนๆภายในเวบไซตในฉบบตอไป โปรดตดตาม

Satel l i te eyes News

สถานรบดาวเทยมจฬาภรณ

ศ นย ว จ ย เพ อ ความ เป น เ ล ศทา งด านว ช าการด านการจ ดการภ ยพ บ ตช น 9 อ าคารบญสม ส วช ร ตน คณะว ศวกรรมศาสตร มหาว ทยาล ย เ กษตรศาสตร 50 ถนนงามวงศ ว าน จต จ ก ร กทม . 10900

ht tp : / / smms .eng . ku . a c . th /

4Remote Sensing In Daily life

ท�ำไมเรำถงมองเหนใบไมเปนสเขยว คณเคยสงสยมย?

ค�ำถำมนเรำสำมำรถอธบำยใหค�ำตอบไดโดยหลกกำรของกำร

รบรระยะไกลหรอรโมตเซนซง ซงตอไปนเทคนคควำมรเรอง

รโมตเซนซงจะไมใชเรองไกลตวอกตอไปหำกคณคดตำมเกรด

ควำมรเกยวกบรโมตเซนซงในชวตประจ�ำวนของ

CSRS News ตอไปในทกๆฉบบ

สายตาคนเราสามารถมองเหนพลงงานแสงในชวงความยาวคลนตงแต 0.4-0.7 ไมครอน ซงประกอบไปดวยคลนแสงสแดง สเขยว และสน�าเงน (RGB) ทงนเนองจากใบไมมสวนประกอบของคลอโรฟลลเปนหลก ซงจะดดกลนแสงไดดในชวงความยาวคลน 0.45 และ 0.65 ไมครอน นน เปนชวงคลนแสงสน�าเงนและสแดงตามล�าดบ โดยทพชมคาการจะสะทอนสงสดในชวงความยาวคลน 0.54 ซงเปนชวงคลนสเขยว ดงนนจงท�าใหเรามองเหนพชหรอใบไมทอดมสมบรณเปนสเขยวเนองจากการทมคลอโรฟลลมากนนเอง

Spect ra l S i gnatu re

แตถาใบไมขาดความอดมสมบรณหรอเปนโรค ท�าใหผลตคลอโรฟลลไดนอยลง ความสามารถในการดดกลนคลนแสงสแดงกจะลดนอยลงตามไปดวย สงผลใหมการสะทอนในชวงคลนแสงสแดงมากขน ท�าใหมองเหนใบไมเปนสเหลอง ซงเกดจากการรวมกนของแสงสเขยวและสแดง และทงหมดนเปนเรองของการสะทอนพลงงานของพช

การสะทอนพลงงานของพช สามารถแสดงผานคา Spectral Signature ซงเปนการเปรยบเทยบคาการสะทอนพลงงานแสงของวตถปกคลมผวโลกกบคลนแตละชนด โดยจะเรมจากชวงคลนทมความยาวนอยทสดกคอ คลนตามองเหน Near Infrared และ Shortwave Infrared ตามล�าดบ ซงลกษณะการสะทอนแสงของพชหรอรปราง Signature จะมความแตกตางไปจากดนและน�า เนองจากคณสมบตในการดดซบและสะทอนพลงงานแสงทแตกตางกน ซงในกรณน ใบไมซงเปนพชหากพจารณาตามลกษณะของ Spectral Signature ของพชจะพบวากราฟมคาการสะทอนทสงในชวงคลนตามองเหนสเขยว แตจะมการดดกลนในชวงคลนตามองเหนสแดงและสน�าเงนท�าใหกราฟคาการสะทอนในชวงคลนตามองเหนมลกษณะเปนรประฆงคว�าเนองจากคาการสะทอนทลดลงในชวงคลนสแดงและสน�าเงน ซงถาหากพจารณาไปถงชวงคลน Near Infrared จะพบวากราฟ Spectral Signature ของพชจะมการสะทอนทสงมากในชวงคลนน ทงนเพราะพชไมมการดดกลนคลนในชวงคลน Near Infrared จงท�าใหเกดการสะทอนพลงงานแสงในชวงคลนนออกมาทงหมดนนเอง

Meteorology Corner หากพดถงดาวเทยมอตนยมวทยา หลายทานมกจะนกถงดาวเทยม NOAA ของประเทศสหรฐอเมรกา MTSAT ของประเทศญปน หรอ METEOR ของประเทศรฐเซย ในวนนเราจะมาแนะน�าใหทานไดรจกดาวเทยมอตนยมวทยาอกหนงดวง นนกคอดาวเทยม FY-2E หรอ Feng Yun -2E ของสาธารณรฐประชาชนจน ซงปลอยขนสวงโคจรเมอชวงปลายป 2008 เพอปฏบตการแทน FY-2C ซง FY-2E สามารถแสดงขอมลในชวงคลน Infrared และ Visible ทงนเพอการตดตามและพยากรณ สภาพภมอากาศ กลมเมฆ พาย ฯลฯ

วนนรจกกบ FY-2E พอหอมปากหอมคอกอน ฉบบหนาเราจะมาดกนวา FY-2E ท�าอะไรไดบาง

ด า ว เ ท ย ม F Y - 2 E

ภ า พ ถ า ย จ า ก ด า ว เ ท ย ม F Y - 2 E