พายไตฝนไหเยยน (Haiyan) ซงถกขนานนามใหเปน “พายทรนแรงทสดในโลก” ในป 2013 โดยถกจดใหเปนซปเปอรไตฝนระดบ 5 มความเรวลม 315 กม./ชม. พดถลมแถบภาคกลางของฟลปปนส ทางตอนเหนอของจงหวดเชบ ซงเปนเมองทองเทยวชอดงและใหญอนดบ 2 ท�าความเสยหายใหแกชวตและทรพยสน บานเรอนและเสาไฟฟาหกโคนระนาว ท�าใหไฟดบ และระบบการสอสารคมนาคมถกตดขาดในหลายจงหวด โดยเฉพาะเมอง Tacloban บนเกาะเลยเต ทอยตดชายฝงมหาสมทรแปซฟก เปนจดทโดนถลมหนกทสด คาดวามผเสยชวตจากเหตการณนราว 10,000 คน

รฐบาลฟลปปนสประกาศเตอนประชากร 12 ลานคน ทอาศยอยในพนทเสยงภย รวมไปถงพลเมอง 2.5 ลานคนในเมองเซบซตและพนทอนๆ ใหเตรยมการปองกนและอพยพ อกทงยงมการสงงดเรอประมงหามออกหาปลาในชวงน ระงบบรการเรอเฟอรร และเทยวบนในประเทศถกยกเลกเกอบ 200 เทยว พายลกนเรมจากการเปนหยอมความกดอากาศต�า บรเวณมหาสมทรแปซฟก และเรมทวความรนแรงขนเรอยๆ จนเปนพายไตฝนตงแตวนท 5 พ.ย. 2556 และทวความรนแรงจนกลายเปนซปเปอรไตฝน ความรนแรงระดบ 5 เขาถลมฟลปปนส จากนนไดออนก�าลงลงกลายเปนพายโซนรอน เคลอนขนฝง

P1 / ซปเปอรไตฝนไหเยยน P2 / Activities Training and Seminars ผ เยยมชมสถานฯ จาก AIT และ JAXA ประเทศญปน /การอบรมการประมวลผลภาพถายดาวเทยมเพอการส�ารวจระยะไกล

P3-4 / การสมมนาเชงปฏบตการในการก�าหนดกลยทธรวมกนระหวางก.พลงงานและก.ศกษา เพอเสรมสรางความตระหนกร ด านพลงงานตามทศทางการพฒนาประเทศ

P5 / A Review of Meteorological Satellite CALIPSOP6 / Remote Sensing in Daily Life การส�ารวจดวย LIDAR

CSRSNewsฉบบท 11 ประจ�ำวนท 1 พฤศจกำยน 2556

ทางภาคเหนอของเวยดนาม ใกลเมองฮาลองเบย ดวยความเรวลม 150 กม./ชม. เขาท�าความเสยหาย และคราชวตชาวเวยดนามไป 6 คน

สถานรบสญญาณดาวเทยมจฬาภรณไดตดตามสถานกาณการเกดภยพบตจากซปเปอรไตฝนไหเยยนอยางใกลชด ดวยการวเคราะหขอมลภาพถายดาวเทยมอตนยมวทยาผานระบบ DVB-S ดาวเทยม FY-2E ซงท�าการรบขอมลภาพทกๆ 1 ชวโมง ท�าใหสามารถตดตามเสนทางเดนทางของพายลกนไดตลอด ซงเปนการเฝาระวงเพอการเตอนภยหากพายมทศทางการเคลอนทเขาสประเทศไทย

ทมา : ผจดการออนไลน, Boxza.com

Nov 8, 2013 Nov 9, 2013 Nov 10, 2013

ภาพถายดาวเทยม FY-2E

http://smms.eng.ku.ac.th/

ข าวสถานรบสญญาณ ดาวเทยมจฬาภรณ

ซปเปอรไตฝนไหเยยน

3.00 AM 3.00 AM 3.00 AM

ง าน ในภาคร ฐ ก า รจ ดกา รภ ยพ บ ต ท เ ก ดข น ในประเทศไทย ตลอดจนสถานการณทรพยากรธรรมชาตตางๆ การบกรกปาชายเลน การตดตามพชเศรษฐกจของประเทศไทย เชน การตดตามการปลกขาวตามชวงอายและการประเมนผลผลตขาว การตดตามพนทเพาะปลกออยและยางพารา การวเคราะหพนทแหงแลงเพอสนบสนนการปฏบตการฝนหลวง เปนตน และถายรปหมรวมกน บนดาดฟาชน 10 อาคารบญสม สวชรตน

ActivitiesTraining and Seminarsคณะอาจารยจาก AIT และเจาหนาทจาก JAXA ประเทศญปน เขาเยยมชมสถานฯ

ของสถานฯ เปนวทยากรบรรยายใหความร ความเขาใจเกยวกบขอมลภาพถายดาวเทยม SMMS (HJ-1A) และดาวเทยม HJ-1B ความรพนฐานเกยวกบการส�ารวจระยะไกล อกทงมการ workshop ประมวลผลขอมลภาพถายดาวเทยม การปรบแก-ปรบปรงขอมล การจ�าแนกและตรวจจบการเปลยนแปลงเชงเลขของขอมลภาพถายดาวเทยม การท�าแผนท ตลอดจน

การประยกตใชงานขอมลภาพถายดาวเทยมในดานการเกษตร เชน พนทเพาะปลกยางพารา ตดตามสถานการณทรพยากรธรรมชาตและดานภยพบตตางๆ เชน น�าทวม ไฟไหมปา มลภาวะทางทะเล บกรกปา ซงหลงจากการอบรมจบหลกสตรน ทางสถานฯ ไดจดใหมการมอบเกยรตบตรใหแกนสตผผานการอบรม และถายภาพรวมกนบนดาดฟาชน 10 อาคารบญสม สวชรตน

ความสามารถอย า งหน งของระบบภมสารสนเทศ (GIS) คอการวเคราะหเสนทางการเดนทางของพาย โดยการน�าเขาขอมลเชงพนทของพายทมขอมลชวงเวลาก�ากบไว ซงสามารถตดตามเหตการณทเกดขนไดแบบ Real-Time หากมการเชอมตอกบ Tracking Service หรอ GPS โดยผลการวเคราะหจะไดแบบจ�าลองเสนทางการเดนทางของพายเปนแบบ Animation ซงจะเหนเสนทางการเดนทางของพายพรอมทงชวงเวลาตามแบบจ�าลองทไดจากการวเคราะหไว

ในการน�าเขาขอมลวนเวลานนจะเปนการน�าเขาขอมลการเดนทางของพายแบบนาฬกาวนท หรอ data clock นนเอง

สถานรบสญญาณดาวเทยมจฬาภรณ คณะวศวกรรมศาสตร มก. ไดจดการอบรม “หลกสตร การประมวลผลภาพถายดาวเทยมเพอการส�ารวจระยะไกล (Remote Sensing)” เมอวนท 14-18 ตลาคม 2556 ณ หอง 9901 ชน 9 อาคารบญสม สวชรตน คณะวศวกรรมศาสตร มก. โดยทางสถานฯ ไดจดการอบรมโดยไมคดคาใชจายใหแกนสตผสนใจ ซงมเจาหนาท

การตดตามเสนทางเดนพาย (Tracking Analyst)

2

เมอวนท 8 ตลาคม 2556 ไดมคณะอาจารย AIT และเจาหนาทจาก JAXA ประเทศญปน เขาเยยมสถานรบสญญาณดาวเทยมจฬาภรณ คณะวศวกรรมศาสตร มก. โดยม รศ.ดร.มงคล รกษาพชรวงศ หวหนาสถานฯ ใหการตอนรบและมการน�าเสนอภารกจและผลการด�าเนนงานของสถานฯ ทผานมา ในการประยกตใชขอมลภาพถายดาวเทยม SMMS และขอมลภาพถายดาวเทยมอตนยมวทยาผานระบบ DVB-S เพอการสนบสนนหนวย

“การสมมนาเชงปฏบตการ ในการก�าหนดกลยทธร วมระหวางกระทรวงพลงงานและกระทรวงศกษาธการ เพอเสรมสรางความตระหนกร ด านพลงงานตามทศทางการพฒนาประเทศ”

3

เมอวนท 11 ตลาคม 2556 ไดมการจด “การสมมนาเชงปฏบตการ ในการก�าหนดกลยทธรวมระหวางกระทรวงพลงงานและกระทรวงศกษาธการ เพอเสรมสราง

ความตระหนกรดานพลงงานตามทศทางการพฒนาประเทศ” ณ หองเมจก 3 โรงแรมมราเคลแกรนด กรงเทพฯ โดยม รฐมนตรวาการกระทรวงพลงงาน นายพงษศกด

รกตพงศไพศาล และรฐมนตรวาการกระทรวงศกษา นายจาตรนต ฉายแสง เขารวมงานและมอบวสยทศน รวมทงรองนายกรฐมนตร นายพงศเทพ เทพกาญจนา ทได

มอบวสยทศนผานวดทศน นอกจากนยงม พล.ต.ท.วเชยรโชต สกโชตรตน ผชวยรฐมนตรประจ�ากระทรวงพลงงาน พล.ต.ต.ลทธสญญา เพยรสมภาร ทปรกษารฐมนตร

วาการกระทรวงพลงงาน นายภญโญ ตนวเศษ เลขานการกระทรวงพลงงาน นายสเทพ เหลยมศรเจรญ ปลดกระทรวงพลงงาน นายชมพล ฐตยารกษ และนายครจต

นาครทรรพ รองปลดกระทรวงพลงงาน ดร.ด�ารงค ศรพระราม รองอธการบดฝายบรการวชาการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ดร.ชยยศ อมสววรรณ รองเลขาธการกศน.

ซงไดจดใหเหมาะสมกบผเรยนในแตละระดบ รวมถงการสงเสรมใหมการเรยนแบบคดวเคราะห ซงการเรยนเรองพลงงานจะเปนในรปแบบการตงโจทยเพอแกปญหา ตลอดจนการเรยนรเรองพลงงานกบสงคมและชวตคน ซงจะเปนการขยายจากวชาวทยาศาสตรลวนๆเขาไปสชวตคนมากขน

รมต.กระทรวงพลงงาน นายพงษศกด รกตพงศไพศาล ไดขนกลาวปดทาย ซงไดพดถงเรองพลงงานคอตนทนชวตในทกๆดาน ทงดานอตสาหกรรม ครวเรอน และ

ความเปนอย ดงนนกระทรวงพลงงานจงรวมมอกบกระทรวงศกษา เพอสงเสรมการเรยนรในเรองพลงงานใน 2 รปแบบ คอ เรองการจดหลกสตรพลงงาน เพอใหเกด

พธเปดเรมโดยนายสเทพ เหลยมศรเจรญ กลาวถงความเปนมา

ของโครงการฯ และความรวมมอทผานมาของกระทรวงพลงงานและ

กระทรวงศกษาธการ จากนนนายพงษเทพ เทพกาญจนา รองนายกฯ

ไดกลาวผานวดทศนถงความส�าคญของความตระหนกรดานพลงงาน

และประโยชนของโครงการความรวมมอนซงจะน�าไปสการใหประชาชน

เขาใจและเลอกใชพลงงานไดอยางมเหตและมผล

ล�าดบตอมา รมต.กระทรวงศกษา นายจาตรนต ฉายแสง ไดขน

กลาวถงการบรรจการเรยนรดานพลงงานเปนหลกสตรใหม ซงปจจบน

มการพฒนาหลกสตรโดยหนวยงานทมความเชยวชาญดานหลกสตร

วทยาศาสตร คอ สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

(สสวท.) เพอใหผเรยนไดเรยนรเกยวกบสงคมและชวต สถานการณจรง

ความเขาใจเกยวกบประโยชนของพลงงานและความส�าคญของพลงงานตอชวต และเรองการเรยนรดวยการศกษาเพมเตม เพอเปดโอกาสใหครอาจารย นกเรยน นสต นกศกษาทสนใจเขารวมชมและ

เรยนร

จากนน รมต. ทง 2 ทาน ไดรวมถายรปและมอบของทระลก

ตลอดจนเยยมชมนทรรศการภายในงาน ซงประกอบดวย นทรรศการ

ของ กรมเชอเพลงธรรมชาต กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษ

พลงงาน กรมธรกจพลงงาน กระทรวงพลงงาน ศนยวทยาศาสตร

เพอการศกษา ส�านกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษา

ตามอธยาศย (กศน) ส�านกงานปลดกระทรวงศกษาธการ สถาบนสง

เสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) ส�านกงานคณะ

กรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) กระทรวงศกษาธการ และ

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร จากนนไดใหสมภาษณสอมวลชนใน

ประเดนหรอขอสงสยตางๆ

ตอมาเปนการเสวนาในเรอง “แนวทางการเสรมสรางความตระหนก

รดานพลงงาน จากนโยบายไปสแนวทางการปฏบต” โดยม ดร.พลพฒน

ลสมบตไพบลย ผอ.กลมยทธศาสตรและความรวมมอระหวางประเทศ

ส�านกงานปลดกระทรวงพลงงาน มผเขารวมเสวนาจาก 5 หนวยงาน

ไดแก นายชมพล ฐตยารกษ รองปลดกระทรวงพลงงาน ดร.ชยยศ อม

สวรรณ รองเลขาธการ กศน. ส�านกงานสงเสรมการศกษานอกระบบ

และการศกษาตามอธยาศย นางเจดฤด ชนเวโรจน ผเชยวชาญเฉพาะ

ดานการจดการศกษาอาชวศกษา ส�านกงานคณะกรรมการอาชวศกษา

ดร.พเชฏษ จบจตต ผอ.สถาบนวทยาศาสตรและคณตศาสตร ส�านกงาน

คณะกรรมการศกษาขนพนฐาน และดร.เบญจวรรณ ศรเจรญ ผอ.สาขา

วทยาศาสตร มธยมตน สถาบนวทยาศาสตรและเทคโนโลย ซงผเขารวม

เสวนามความเหนสอดคลองกนในเรองหลกสตรการเรยนรดานพลงงาน

และจะม MOU ในการท�างานรวมกน ซงกระทรวงพลงงานพรอมทจะ

สนบสนนในสงทกระทรวงศกษาตองการ

4

ในภาคบายเปนการบรรยายสรปโครงการโดย รศ.ดร.มงคล รกษาพชรวงศ หวหนาคณะ

ทปรกษาฯ ในเรองของของการศกษาเพอประเมนทศทางการพฒนาของประเทศไทย การ

ประเมนความสอดคลองของพลงงานกบการศกษา การจดท�าแผนกลยทธความรวมมอ และ

การวเคราะหแหลงเรยนร โดยคดเลอกจากแหลงเรยนรดานพลงงานทประสบผลส�าเรจ

จากนนเปนการแบงกลมเพอวเคราะหและจดท�าการรางแผนพฒนากลยทธระหวางกศน.

กบพลงงาน และอาชวศกษากบพลงงาน ซงในการระดมความคดครงน บคลากรดานการศกษา

มความเหนวากระทรวงพลงงานมความพรอมในดานบคลากรทมความเชยวชาญในเทคโนโลย

ใหมๆ ดานพลงงาน จงนามศกยภาพในการชวยเหลอดานการพฒนาบคลากรดานการศกษาได

อยางมประสทธผล จากนนตวแทนกลมไดขนมาสรปความคดเหนและการวเคราะหจากการ

ประชมกลมยอย ทง 2 กลม และถายรปหมรวมกน

ดาวเทยม CALIPALIPSO (Cloud-Aerosol Lidar and Infrared Pathfinder Satellite Ovservation) เปนโครงการความรวมมอกนระหวางสหรฐอเมรกา (NASA) และฝรงเศส (Centre National d’Etudes Spatiales/CNES) โดยดาวเทยม CALIPSO ไดมการตดตง LIDAR ซงเปนเครองมอทนยมใชในการศกษาอนภาคในบรรยากาศในปจจบน

เพอท�างานรวมกบ could profiling radar ในดาวเทยม CloudSat โดยมวตถประสงคเพอศกษาการกอตวของเมฆและการกระจายตวละอองฝนในรป 3 มต ตลอดจนการพฒนาตวเองและอทธพลทเมฆและละอองฝนมตอสภาพอากาศ

วตถประสงคของดาวเทยม CALIPSO 1. ศกษาอทธพลของแอโรซอลตอการกระเจงและการหกเหของรงสแสงอาทตย

กบความคลาดเคลอนในการใชแบบจ�าลองทางคณตศาสตรในการพยากรณอากาศ จากขอมลจากการตรวจวดของ LIDAR ทใชบนดาวเทยม CALIPSO รวมกบแบบจ�าลองทางคณตศาสตร ท�าใหสามารถศกษาลกษณะของแอโซรอลจากคาอตราการ ดโพลาไรเซซน สมประสทธการดดกลนแสงอนเนองมาจากแอโรซอล การกระจายตวของแอโรซอล ขนาดแอโรซอลในบรรยากาศในแนวดง อนภาคในกอนเมฆ และใชรวมกบขอมลจากดาวเทยม A-train เพอใหไดขอมลแอโรซอลทละเอยดขน

2. ศกษาอทธพลของแอโรซอลตอการก อตวของเมฆกบความคลาดเคลอนในการใชแบบจ�าลองทางคณศาสตรในการพยากรณอากาศ เนองจากแอโรซอลนอกจากจะท�าใหเกดการกระเจงของแสงแลว ยงเปนแกนกลางใหเมฆกอตว ท�าใหเมฆลอยตวในอากาศตวไดนานซงสงผลตอการสะทอนกลบของร งสแสงอาทตย และอกป จ จยในกระบวนการน ข อ มลการ กระจายตวของแอโรซอลในบรรยากาศจงจ�าเปนตอการตดตามผลของอทธพลของแอโรซอลตอการกอตวของเมฆ

3. ศกษาการเปลยนแปลงสมดลของโลก โดยเฉพาะการแผรงสของโลกและพลงงานรงสแสงอาทตย มผลตอการน�ามาพยากรณอากาศ โดยใชขอมลจากดาวเทยม CloudSat MODIS TOA fluxes CERES และ CALIPSO รวมกนท�าใหสามารถพฒนาระบบฐานขอมลของสมดลพลงงานบนพนผวโลกรวมถงการแผรงสในบรรยากาศได

4.ศกษาอทธพลของเมฆตอสภาพภมอากาศ จากขอมลเมฆจากดาวเทยม CALIPSO และ CloudSat รวมกบขอมล สภาพบรรยากาศจาก AIRS และ AMSR ทตดตงอยบนดาวเทยม Aqua ซงจะท�าใหไดขอมลอทธพลของเมฆตอการแผรงสในบรรยากาศทถกตองมากทสด

Could-Areosol Lidar with Orthogonal Polarization (CALIOP) เปน Lidar ซงถกออกแบบมาใหท�างานในสองชวงความยาวคลน พรอมกบมการตดตงโพลาไรเซอรภายใน เพอใชในการตรวจวดแอโรซอลและเมฆตามแนวดง ซง CALIOP นใชเครองรบสญญาณ 3 ตว ไดแก เครองรบสญญาณความยาวคลน 1,064 นาโนเมตร และสญญาณทขนานและตงฉากกบโพลาไรเซอรความยาวคลน 532 นาโนเมตร แปลงสญญาณดจไทเซอรสองสญญาณขนาด 14 บต ซงตดตงรวมกบเครองรบสญญาณแตละตวกลองของ Lidar มขนาด 1 เมตร มรายละเอยดดงน

A Rev iew of M e t e o r o l o g i c a l Satellite

CALIPSO Paylaod

5

"CALIPSO"

เครองมอทตดตงบนดาวเทยม CALIPSO ประกอบดวย- the Could-Areosol Lidar with Orthogonal Polarization (CALIOP)- the Imageing Infrared Radiometer (IIR)- the Wind Field Camera (WFC)เครองมอทงหมดนไดถกออกแบบมาใหสามารถท�างานไดโดยอตโนมตและตอ

เนอง ยกเวน WFC ซงท�างานไดเฉพาะในชวงเวลากลางวน ขอมลจะถกสงโดยระบบ X-band ซงตดตงอยในเครองมอแตละตว

Nd: YAG, diode-pumped, Q-switched, frequency doubled

532 nm, 1064 nm110 mJoule/channel20.25 Hz/TD>10 m diameter532 nm100 m/130 µrad30-60 m333 m22 bit316 kbps

laser :

wavelength :

pulse energy:

repetition rate :

receiver telescope :

polarization :

footprint/FOV :

vertical resolution :

horizontal resolution :

linear dynamic rage :

data rate :

รายละเอยดของ IIR และ WFC จะน�ามาอธบายในฉบบหนา โปรดตดตาม

Remote Sensing in Daily Life

เทคโนโลยการส�ารวจเพอเกบข อมลสภาพ

ภมประเทศ นอกเหนอจากการส�ารวจภาคพนดน (Ground

Survey) ย งม เทคโนโลยการส�ารวจททนสมยและ

เปนทยอมรบ เชน การส�ารวจดวยภาพถายดาวเทยม

(Photogrammetric Survey) และการส�ารวจดวย LIDAR

(Light Detection and Ranging)

สถานรบดาวเทยมจฬาภรณ

ศ นย ว จ ย เพ อ ความ เป น เ ล ศทา งด านว ช าการด านการจ ดการภ ยพ บ ตช น 9 อ าคารบญสม ส วช ร ตน คณะว ศวกรรมศาสตร มหาว ทยาล ย เ กษตรศาสตร ถนนงามวงศ ว าน จต จ ก ร กทม . 10900

h t tp : / / smms .eng . ku . a c . th /

ก า ร ค น พ บ น จ ะ ถ ก ต พ ม พ ล ง ใ น ว า ร ส า ร Proceedings of the National Academy of Sciences จากการวเคราะหถงสภาพภมประเทศบรเวณดงกลาวดวยขอมล LIDAR พบวาเมองนไมมตนไมอยเลย น�าไปสการศกษาทฤษฎทวาการตดไมท�าลายปา หรอการจดการน�าอยางผดพลาด อาจเปนสาเหตท�าใหอารยธรรมดงกลาวสนสญหรอไม หรอในอกทฤษฎคอ อารยธรรมนรงเรองเกนจดทจะเขาไปจดการได

LIDAR เปนเทคโนโลยการส�ารวจงานภมประเทศแบบใหม ซงมเทคโนโลยทเหมอนกนกบการท�างานของ Radar กลาวคอ เปนการวดระยะจากระยะเวลาในการเดนทางของล�าแสงเลเซอร ทเดนทางจาก Sensor ไปยงวตถเปาหมาย และเดนทางกลบมายง Sensor ขอมล LIDAR คอ ขอมลความสงทไดจากการวดระยะจากสอเชน LASER ท�าใหระยะทรงวดไดมความละเอยดสง กอใหเกด จดขอมลความสงของภมประเทศ จ�านวนมหาศาล การใชงานตองน�าขอมลเหลานมาประมวลผล เพอใหเกดเปน โครงสรางภมประเทศในลกษณะ TIN หรอ DEM ซงเปนขอมลความสงทรวมสงปลกสราง หรอสงทปกคลมผวโลก อาทเชน ตนไม ตกอาคาร และ พชพรรณ ไปดวย ปจจบนขอมลความสงจาก LIDAR มอยสองลกษณะคอ Bare Ground คอขอมลทไดขจด สงทปกคลมพนผวไปแลว และอกแบบคอ Reflective คอขอมลความสงทรวมสงปลกสรางไปดวย

ทมา : babnee.com, gisphuket.com

Meteoro logy Corner

เมฆ คอ อนภาคขนาดเลกของน�าหรอน�าแขงหรอทงสองอยาง รวมกนเปนกลม มองเหนลอยอยในอากาศและมกไมสมผสพนโลก อาจมอนภาคขนาดใหญของน�าหรอน�าแขงหรออนภาคของเหลวหรอของแขงทไมใชน�าปนอยดวย เชน ควนหรอฝนละออง โดยสามารถแบงประเภทออกตามความสงของเมฆไดเปน เมฆต�า ชนกลาง และชนสง มรายละเอยดดงน

เมฆชนต�า คอเมฆทกอตวทความสงต�ากวา 2,000 เมตร ซงรวมไปถงเมฆแผนทหรอสเตรตส (Stratus) ซงเมฆสเตรตสทลอยตวอยระดบพนดนเรยก “หมอก”

• เมฆสเตรตส (Stratus: St) มลกษณะเปนแผนหนาๆ สม�าเสมอในชนต�าของบรรยากาศ ใกลผวโลกเหมอนหมอก มสเทา มองไมเหนดวงอาทตยหรอดวงจนทร อาจเกดวงแสง (Halo) เมอมอณหภมต�ามาก

นกวทยาศาสตรชาวออสเตรเลย คนพบเมอง มเหนทร-บรรพต ในจงหวดเสยมเรยบ (เสยมราฐ) ของกมพชา อาย 1,200 ป ซงประกอบดวย วดหลายแหงในสภาพสมบรณ ถกผนปาปกคลมมานานหลายศตวรรษ โดยเมององกอรทคนพบนมขนาดใหญกวาทคาดการณไวถง 4 เทา การส�ารวจครงนใชเทคโนโลยการรบรระยะไกล ทเรยกวา ไลดาร LIDAR (Light Detection and Range) ตดตงไวกบเฮลคอปเตอรบนในลกษณะกากบาทเหนอภเขาลกหนงทางเหนอของปราสาทนครวดเปนเวลา 7 วน โดยขอมลทไดจากเครองมอนสอดคลองกบงานวจยภาคพนดนของนกโบราณคดทท�าขนนานหลายป LIDAR สามารถสองทะลเรอนยอดไม ชวยใหนกโบราณคดสามารถมองเหนโครงสรางทอยในรปสเหลยมจตรสสมบรณแบบ และสรางแผนทเมองทการวจยภาคพนดนไมสามารถท�าใหส�าเรจได นอกจากนน ยงชวยเผยใหเหนวาเมองแหงนเปนรากฐานของอาณาจกรพระนคร ใน ค.ศ. 802 และเผยใหเหนปราสาทนบสบหลงทยงไมเคยบนทกไว และหลกฐานของคลอง ฝาย และถนนโบราณ จากการใชดาวเทยมน�าทางประสานรวมกบขอมลจากอปกรณน

เดมเมองนมระบอยในจารกโบราณทวาพระเจา ชยวรมนท 2 ทไดสรางเมองหลวงอยบนภเขา แตไมสามารถระบต�าแหนงจากขอมลทมได แตปจจบนเนองจากเทคโนโลยของการส�ารวจและรโมตเซนซง ท�าใหทราบวาเมองนตงอยทใดและทราบมการเชอมตอกนโดยถนน คลอง และฝาย

เมองมเหนทร-บรรพต ขอมล Lidar Lidar-derived DEM

• เมฆสเตรโตควมลส (Stratocumulus: Sc) มสเทา ลกษณะออนนม เปนกอนกลมเรยงตดกน ทงแนวตงและแนวนอน ท�าใหมองเหนเปนลอนเชอมกน

• เมฆนมโบสเตรตส (Nimbostratus: Ns) มลกษณะเปนแผนหนาสเทาด�า เปนแนวยาวตดตอกน แผกวางออกไป รปรางไมแนนอน เปนเมฆทท�าใหเกดฝนตก จงเรยกวา เมฆฝน เมฆชนดนไมมฟาแลบและฟารอง เกดเฉพาะในเขตอบอนเทานน

6