Embed Size (px)
Citation preview
Rozdział 10. Dynastie i rodziny
Spotkanie z Polską
Posłuchaj i powtórz.
Posłuchaj i przeczytaj.
dynastia, ród, rodzina, król, królowa, władcarządzić, przyjęcie, wędrowcy, goście, biedny, bogaty
dynastia: Piastów, Jagiellonów, Wazów, Sasów
Piast Kołodziej(IX w.)
Władysław Jagiełło(1352 lub 1362-434)
Zygmunt III Waza(1566-1632)
August II Mocny Sas(1670-1733)
Temat: Polskie dynastie królewskie
Cześć!
Czy wiesz, że w Polsce teraz nie ma króla, ale nie zawsze tak było. Rządzili nami władcy
wielkich rodów europejskich. Największe polskie dynastie to Piastowie, Jagiellonowie,
Wazowi i Sasi. Pierwszy władca Polski to Piast Kołodziej. Znamy go tylko z legendy.
Biedny Piast robił koła. Zgodnie ze starą tradycją urządzał przyjęcie z okazji urodzin
syna Ziemowita. Przyjął do swojego domu dwóch nieznanych mu wędrowców. Nagle
zobaczył, że gości jest dużo a jedzenia mało. I wtedy stało się coś dziwnego. Jedzenia
było coraz więcej i niczego gościom nie zabrakło. Goście uznali, że to znak od Boga
i że to Piast powinien być władcą, a nie zły król Popiel, który wtedy rządził krajem.
Tak powstała pierwsza polska dynastia.
A Ty znasz legendarnych i historycznych władców swojego kraju? Opowiedz mi o nich.
PozdrawiamBartek
86
Rodzina
Posłuchaj i powtórz.
Odpowiedz na pytania.
Przeczytaj tekst, wybierając właściwe wyrazy.
Jak nazywają się dynastie, o których pisze Bartek?Jak nazywał się pierwszy, legendarny władca Polski?Kim był Piast?Dlaczego Piast urządził przyjęcie?Kto przyszedł na przyjęcie do Piasta?Czym martwił się Piast?Dlaczego nie zabrakło jedzenia dla gości?Kim został Piast?
Piast jest kołodziejem, on robi koła / domy. Nie jest bogaty. Ma syna / brata Ziemowita. Trzeba obciąć włosy Ziemowita, bo on ma już 7 lat /dni. Piast zaprasza gości / króla. Na przyjęcie przychodzą też nieproszeni wędrowcy / bracia. Piast zaprasza ich serdecznie do stołu / kina. Piast martwi się, że zabraknie jedzenia / słońca, ale jedzenie ciągle jest i jest. Mieszkańcy miasta chcą wybrać nowego króla/ smoka. Wybierają Piasta, bo tajemiczy wędrowcy uznają, że taki znak dał im Bóg. Tak powstaje dynastia Piastów.
dziadek dziadekbabcia babcia
mama tata
brat
ciocia
JA
wujek
siostra
drzewo genealogiczne87
mama + tata = rodzice To jest mama i tata. To są rodzice.
brat + siostra = rodzeństwo To jest brat i siostra. To jest rodzeństwo.
mąż + żona = małżeństwoTo jest mąż i żona. To jest małżeństwo.
babcia + dziadek = dziadkowie To jest babcia i dziadek. To są dziadkowie.
wnuczek + wnuczka = wnukiTo jest wnuk i wnuczka. To są wnuki.
Posłuchaj i przeczytaj.
Cześć!
Moja rodzina nie jest duża. Moja siostra ma na
imię Ewa. Ona jest uczennicą. Mój brat ma na imię
Wojtek. On jest studentem. Moi rodzice to mama
Anna i tata Kamil. Mama jest gospodynią domową
a tata weterynarzem. Wujek Tadeusz to brat
taty. On nie pracuje, jest bezrobotny. Siostra taty
Monika jest dziennikarką. Są jeszcze dziadkowie.
Rodzice mamy Tadeusz i Magda. Rodzice taty Jan
i Zofi a są lekarzami. Jest jeszcze kot Mruczek i pies
Azor. Bardzo ich wszystkich kocham.
A jaka jest Twoja rodzina? Napisz mi o niej.
Pozdrawiam
Bartek
Temat: Moja rodzina
pradziadek prababcia
kuzyn kuzynka
88
Uzupełnij imionami i nazwami pokrewieństwa drzewo rodziny Bartka.Opowiedz o każdej osobie.
drzewo genealogiczne
Uzupełnij na podstawie tekstu.
Brat Bartka jest (kim?) …Siostra Bartka ma na imię …Mama Bartka ma na imię …Ciocia Monika jest …Babcia Magda jest …
Wujek Tadeusz jest …Babcia Zofi a jest …Mruczek to …Azor to …
Liczebniki
Czytaj głośno.
21 dwadzieścia jeden22 dwadzieścia dwa23 …24 …25 …
26 ...27 ...28 ...29 ...
89
Słuchaj i powtarzaj.
Ile oni mają lat?
10 dziesięć20 dwadzieścia30 trzydzieści40 czterdzieści50 pięćdziesiąt
60 sześćdziesiąt70 siedemdziesiąt80 osiemdziesiąt90 dziewięćdziesiąt100 sto
Ja mam 16 …Paweł ma 19 …Ola ma 2 … Mój wujek ma 36 …
Moja mama ma 40 … Ciocia Jola ma 33 …Mój tata ma 43 … Moja siostra ma 14 ...
1 rok2, 3, 4 lata5 – 21 lat22, 23, 24 lata25–31 lat32, 33, 34 lata
Gramatyka
Biernik (kogo? co?) Kogo kocham? Kogo znam? Co widzę? Co mam?
biernik Kogo?nauczycielabratawnukakota psa
biernik Co?samochóddrzewodom
biernik Kto? Co?babcięmamęksiążkę
biernik Kto? Co?dzieckookno
mianownik Kto?nauczycielbratwnukkot pies
mianownik Co?samochóddrzewodom
mianownik Kto? Co?babciamamaksiążka
mianownik Kto? Co?dzieckookno
90
Przeczytaj.
Przedstaw informacje o rodzinach Roberta, Ewy i Edwarda.
Dziennikarz: Dzisiaj rozmawiamy o rodzinie. Jaka jest twoja rodzina?
Jestem Cristina i mam 20 lat. Mieszkam w Brazylii z mamą i z tatą. Mam siostrę. Ona mieszka teraz w Anglii. Mam też rodzinę w Polsce. Tam mieszka moja babcia i mój dziadek. Spotykamy się w wakacje.
Mam na imię Robert. Mam 16 lat. Mam brata. On ma na imię Łu-kasz i jest kelnerem. Jego żona też jest kelnerką. Moja siostra Basia jest modelką i cały czas podróżuje. Jej praca jest bardzo ciekawa. Mama i tata dużo pracują. Są lekarzami. Mieszka z nami ciocia, wu-jek, kuzyn Staszek, kuzynka Monika i ich psy.
Jestem Ewa. Moja rodzina to cztery osoby: mój mąż Darek, mój syn Bruno, moja córka Alicja i ja. Jestem gospodynią domową. Darek jest policjantem. Alicja i Bruno są uczniami. Mamy psa i kota.
Mam na imię Edward. Mam 72 lata. Mam wspaniałe wnuki. Wnuczka Ania ma 7 lat i jest uczennicą. Wnuk Michał ma 5 lat i jest przedszkolakiem. Razem rysujemy, śpiewamy i gramy w piłkę.
Cristina
wiek: 20 latrodzina: mama, tata, siostra – Brazyliadziadek, babcia – Polska
Projekt
Odpowiedz Bartkowi na wiadomość.Narysuj drzewo genealogiczne swojej rodziny.
91
Polskie królowe i księżniczki
Przeczytaj.
Przeczytajcie w klasie z podziałem na role.
królowa, księżniczka, królewna, władczyni, fi lantropia, święta, Wawel, Akademia Krakowska, Uniwersytet Jagielloński, Kopalnia soli w Wieliczce,
Bitwa pod Grunwaldem,
święta Kinga święta Jadwiga Andegaweńska Bona Sforza Anna Jagiellonka
Polskie królowe i księżniczki
Carlos: Uczę się o polskich dynastiach królewskich i wielkich władcach. A czy Polska ma królowe i księżniczki?Dziadek Stefan: Zacznę opowieść od legendy o królewnie świętej Kindze, córce króla Węgier.Carlos: Lubię polskie legendy!Dziadek Stefan: Królewna wychodzi za mąż za księcia Bolesława Wstydliwego. Prosi swojego ojca o prezent ślubny. Nie chce złota ani pieniędzy. Chce soli.Carlos: Sól? Taką do jedzenia?Bartek: W tamtych czasach sól jest bardzo cenna i pożądana.Dziadek Stefan: Wrzuca swój pierścień zaręczynowy do kopalni soli na Węgrzech. W Polsce każe górnikom szukać soli. Trafi ają niedaleko Krakowa na bryłę soli. Widzą, że w bryle jest pierścień królewny.Carlos: Naprawdę?Dziadek Stefan: Dzieje się to w Wieliczce. Od tego czasu tam wydobywa się sól. Wieliczka to wielka atrakcja turystyczna. Kopalnia soli ma mnóstwo wyrzeźbionych komnat.Ania: Ściany i podłoga jest z soli!Agnieszka: Pokażę ci zdjęcia. To miejsce jest wspaniałe.
Kopalnia soli w Wieliczce92
Odpowiedz na pytania.
Odpowiedz: Tak (T) lub Nie (N).
• Co zawdzięczamy królowi Kazimierzowi Wielkiemu?• Jaki rynek jest w Kazimierzu Dolnym?• Ile jest zamków w Polsce?• Jakie miasto na wschodzie Polski jest uzdrowiskiem?• Z czego znany jest Malbork?
• W jakim pałacu znajduje się 365 pomieszczeń?• Jak nazywa się „stolica zakochanych”?• Jakie urokliwe zakątki są w twoim kraju?• Jakie miasteczko w twoim kraju uważasz za
najładniejsze i dlaczego
Bona Sforza przywozi do Polski „chińszczyznę”. T/NŚwięta Kinga pochodzi z Węgier. T/NJadwiga Andegaweńska wychodzi za mąż za Bolesława Wstydliwego. T/NDo Bitwy pod Grunwaldem dochodzi w 1410 roku. T/NWawel to siedziba polskich królów w Warszawie. T/NUniwersytet Jagielloński to dawna Akademia Krakowska. T/N
Carlos: I to wszystko jest z soli?Bartek: Tak. Kopalnia robi ogromne wrażenie.Carlos: Muszę tam pojechać!Dziadek Stefan: Mamy królową Jadwigę Andegaweńską, która jest świętą Kościoła katolickiego i patronką Polski. To bardzo ważna królowa, żona króla Polski Władysława Jagiełły. Jadwigę pamiętają pokolenia Polaków, gdyż była dobrą osobą, wspiera biednych i słabych, funduje kościoły i szkoły. Swój majątek zapisuje Akademii Krakowskiej, czyli pierwszemu polskiemu uniwersytetowi. Obecnie jest to ważna uczelnia Uniwersytet Jagielloński.Agnieszka: Czy bierze udział w Bitwie pod Grunwaldem i pokonuje Krzyżaków?Ania: Nie, to jej mąż, król Władysław Jagiełło.Agnieszka: Czy pamiętasz datę Bitwy pod Grunwaldem?Carlos: Tak, to 15 lipca 1410 rok! Znam obraz Jana Matejki!Bartek: Czy wiesz, gdzie zostaje pochowana Jadwiga?Carlos: Na pewno na Wawelu.Ania: Tak. Wawel jest w Krakowie. To siedziba polskich królów.Carlos: Czy można go zwiedzać?Agnieszka: Oczywiście. To bardzo znany polski zabytek.Dziadek Stefan: Inną znaną królową jest Bona Sforza. To żona króla Polski Zygmunta Starego, matka Zygmunta Augusta i Anny Jagiellonki. Bona nie jest Polką. Przyjechała do nas z Włoch.Bartek: Anna Jagiellonka również zostaje królową Polski.Dziadek Stefan: Ale to potem. Najpierw królową jest Bona. Znana jest z aktywności politycznej i nieprzeciętnej inteligencji. To dzięki niej do Polski trafiają warzywa, które wcześniej w Polsce nie są znane.Agnieszka: Tak zwana „włoszczyzna”!Carlos: Co to znaczy?Ania: Tak się mówi w Polsce na warzywa. Bona przywozi pomidory, kalafior, kapustę, marchew. Dzięki królowej Polacy też poznają włoskie makarony!Bartek: To dlatego Polacy tak bardzo lubią pizzę!Carlos: Naprawdę?Agnieszka: Wszyscy lubią pizzę na całym świecie!
93
42
Rozdział 10. Dynastie i rodziny
Zadanie 1. Uzupełnij teksty słowami z ramki.
Zadanie 2. Które słowo nie pasuje?
Zadanie 3. Rozwiąż anagram.
mama, kuzyn, mąż, siostra, ciocia, córka, babcia, tata, brat, rodzina, rodzina, dziadek,wujek, kuzynka, syn, żona
Mam na imię Paweł i mam 4 lata. Moja …….........……. jest mała. To jest moja …….........……., mój …….........……. i mój …….........……. Adam. On ma 7 lat!
Jestem Cristina i mam 20 lat. Mieszkam w Brazylii z mamą i tatą. Moja ……............……. mieszka teraz w Anglii. Mam też rodzinę w Polsce. Tam mieszka moja ……............……. i mój ……............……. . Spotykamy się w wakacje.
Mam na imię Robert. Mam 14 lat. Mój brat ma na imię Bartek i pracuje jako kelner. Jego …….........……. też jest kelnerką. Moja siostra Basia jest modelką i cały czas podróżuje. Mama i tata też dużo pracują. Mieszka z nami …….........……., …….........……., …….........……. Staszek i …….........……. Monika i ich psy.
Jestem Ewa. Moja …….........……. to cztery osoby: mój …….........……. Darek, mój …….........……. Bruno, moja …….........……. Alicja i ja. Mamy też kota i psa. Bardzo lubimy śpiewać i tańczyć razem!
rodzina
babcia / dziadek / bratprababcia / ciocia / wujekżona / rodzeństwo / mążteściowa / siostra / brat
a. b.c. d.
a.
b.
c.
d.
e.
e.f.g.h.
córka / kuzyn / synprababcia / pradziadek / mamateść / rodzina/ teściowah. mama / wnuczka / wnuk
ZIDORNA – ...................................................
WŻAŃETMSŁO – .........................................
TOACŚIWE – .................................................
KADIZADRPE – ..............................................
NAZUCKW – ................................................
rodzina
43
Zadanie 4. Uzupełnij, jak w przykładzie.
Zadanie 5. Uzupełnij zaimki.
Zadanie 6. Uzupełnij zaimkami.
a. b.c. d. e.f.
a. b.c. d. e.f.g.h.i. j.
Czy ………………………………………………………............... Czy ……………………………………………………….............? Czy ……………………………………………………….............? Czy …………………………………………………….............…? Czy …………………………………………………….............…? Czy ……………………………………………………….............?
Tak, to jest moja mama.Tak, to jest mój zegarek.Tak, to jest moje dziecko.Nie, to nie jest nasz samochód.Tak, to jest nasza nauczycielka.Nie, to nie jest nasze dziecko.
to jest twoja mama?
To jest …………...... (oni) syn.Ta kobieta to …………...... (on) żona.To jest …………...... (wy) córka.Dlaczego …………...... (ty) mąż już nie pracuje?To jest …………...... (ja) stary samochód.Ten chłopak to …………...... (ona) brat.To jest …………...... (one) babcia. …………...... (ja) praca jest bardzo interesująca!…………...... (my) dziadek ma na imię Józef.Gdzie jest …………...... (ono) zabawka?
ich
Marek i Karolina są rodzeństwem i zawsze mieszkali w jednym pokoju. Teraz mają nowy dom i dwa nowe pokoje! Pakują rzeczy do kartonów.
44
Marek: To jest .............. (ja) plecak i .............. (ja) globus.Karolina: Tak, a to ............. (ja) plakat i ..............(ja) zegar. O i ............. (ja) piłka bejsbolowa!Marek: Jak to .............. (ty)? Ta piłka jest .............. (ja). .............. (ty) jest piłka plażowa.Karolina: No, dobrze. Tu jest .............. (ty) książka i .............. (ty) samochodzik.Marek: Nie .............. (ja) „samochodzik”, tylko .............. (ja) model kolekcjonerski. Nie jestem dzieckiem!Karolina: Tak, tak...Marek: A tu jest .............. (ty) pluszowy miś. Dalej z nim śpisz?Karolina: Nie .............. (ty) interes! Tu jest jeszcze .............. (ja) album o oceanach i ............... (ja) książka do angielskiego. I oczywiście .............. (ja) komputer.Marek: Jak to .............. (ty) komputer? .............. (ty) jest tylko krzesło i .............. (ty) jest biurko. Komputer jest .............. (ja)!Karolina: Chyba żartujesz!Marek i Karolina: Maaaaamoooo!
mój
Zadanie 7. Co jest jego? Co jest jej? Na podstawie dialogu z zadania 6 zrób listę rzeczyMarka i Karoliny.
jego: jej:
..........................................................
..........................................................
..........................................................
..........................................................
..........................................................
..........................................................
..........................................................
..........................................................
..........................................................
..........................................................
..........................................................
..........................................................
plecak,
MOJE NOTATKI
45
Zadanie 8. Zdecyduj: „rok”, „lat” czy „lata”?
Zadanie 9. Zdecyduj: „b” czy „w”?
a. b.c. d.
lat12 ..............74 ..............85 ..............33 ..............
e.f.g.h.
i.j.k.l.
10 ..............98 ..............1 ..............46 ..............
22 ..............13 ..............79 ..............67 ..............
….a….cia….ujek….rat
a. b.c.
d. e.f.
g.h.i.
….artek….eronika….nuczka
teścio….arodzeńst….oRo….ert
