ELAZIĞ’IN TİCARİ ANALİZİ

TİCARİ SEKTÖRE BAKIŞ

Elazığ kuruluşu ve tarihi eskiye dayanan bir ilimiz olmakla beraber ticari hayatta Türkiye ve bölge şehirleri arasında istenilen bir yerde maalesef bulunmamaktadır.

Bölgede ticaretin gelişmemesindeki en büyük unsur “insanların rızkın 9/10’u ticarettedir.” Hadisi şerifinin tam tersi olarak sanki rızkın 9/10’u devlettedir mantığıyla yetişmesi ve bunu sürdürmelerindendir.

Kamusal alandaki,kuruluşlar ve bölge müdürlükleri

1980’li yıllara kadar nüfusun istihdamında temel etken olarak görülmüştür. Değişim ve dönüşüm ancak 90’lı yıllardan itibaren başlamış bu yıllarda yoğun olarak yaşanan göç’te ticari hayat üzerinde olumlu etkileri olmamıştır.

Ticari açıdan; Ticaret Sanayi Odası, Organize Sanayi Bölgesi, Mesleki Birlikler ve Odalar ticaretin düzen içerisinde yapılmasına olumlu etkileri bulunmamaktadır.

90’lı yıllarda ve sonrasında meydana gelen ekonomik krizler ve bu arada kapanan pek çok işletme insanlarımızda zayıf olan ticari hayat olgusu üzerinde olumsuz etkiler doğurmuştur. Bu açıdan 2001 yıllında gerçekleşen 1.Ekonomik Kurultay’a ekonomik krizin etkilerinin yoğun olarak gerçekleştiğini görmekteyiz.Bu gölgede yapılan kurultayın ve çıkan sonuçların ilimizde olumlu yankılarının olduğu görülmüştür. Balıkçılık sektörünün gelişimi ildeki otel ihtiyacının karşılanmasına kadar pek çok olumlu etkilerini bu kapsamda sayabiliriz.

İldeki ticari hayatın değerlendirilmesi için yapılan SWOT analizi ve sonuçları aşağıda sunulmuştur.

SWOT ANALİZİTİCARETİN GÜÇLÜ ve ZAYIF YÖNLERİ

A-) GÜÇLÜ YÖNLERİ 1-) İlin ölçek nüfusunun %75’inin şehir merkezinde yaşaması

2-) Kümelenmiş ticari yapının varlığı (Kuyumcular,Nalburlar,Ayakkabıcılar, Kasaplar v.b.)

3-) Lojistik açıdan bir merkez olmaya aday olması.

4-) Ticari hayatta örf ve adet kurallarının (mesleki etik ve değerleri bulunması)

5-) Ticaretin yön verecek sermaye yapısının bulunması.

6-) Aile işletmeciliğinin devam ediyor olması.

7-) Ticari hayata destek veren odaları,Kosgeb, Kalkınma Ajansı gibi kuruluşların destekleri ve varlıkları.

8-) Zengin bir kültür ve sanat alt yapısı.

9-) Ticari alanda kötü bir sicile sahip olunmaması (kredi geri dönüşümleri, karşılıksız çek senet v.b davalar açısından)

10-) Türkiye uluslararası marka ve üne sahip inşaat firmaları ve müteahhit çıkarması.

11-) Şehrin ticaretini engelleyecek güvensizlik ve terör faaliyetlerinin bulunmaması.

B-) TİCARETİN ZAYIF YÖNLERİ

1-) Üretimin çeşit bakımından az ve sınırlı olmasından dolayı bunun ticarete olumsuz etkileri.

2-) İhracat potansiyelinin düşüklüğü.

3-) Ortaklık kültürünün gelişmemiş olması.

4-) Ulusal firma ve marketlerin ticari hayatta artan etkisi.

5-) Müşteri ilişkileri ve pazarlama yönündeki sıkıntılar.

6-) Otopark ve ulaşım sorunu.

7-) AVM sayılarının azlığı.

8-) Kültür ve sanatın pazarlanmasındaki yetersizlikler.

9-) Elazığ’da E-Ticaret’in yaygın olarak uygulama alanın kısıtlılığı.

10-) Semt pazarlarındaki yetersizlik.

11-) Fuar, Panayır gibi tanıtım organizasyonlarının bulunmayışı ve yetersizliği.

12-) Genç kesimin kariyer planları içerisinde ticaretin yerinin sonlarda olması.

13-) Marka konusunda yaşanan olumsuzluklar ile ait tescilli marka sayısının azlığı.

14-) Yetersiz derecede yabancı sermaye.

C-) FIRSATLAR

1-) Alışveriş merkezlerinin yeterli sayıda bulunmaması bu alanda bir açık oluşturmaktadır.

2-) Çarşı ve pazarlardaki kentsel dönüşümle yapılacak düzenlemeler açık havada çarşı pazar alışverişlerini cazip hale getirecektir.

3-) Lojistik alanda bir potansiyelin bulunması.

4-) Ticaret alanında bir potansiyelin bulunması ve bunun lojistik kanallarla ulusal ve uluslararası bir boyuta ulaştırılması.

5-) Açılması düşünülen fuarlar ve organizasyonlarla daha fazla bir tüketici kitlesine ulaşılması.

6-) Pazarlanabilir yöresel ürünlerin varlığı. (üzüm ve üzüme dayalı ürünler, mermer, dut v.b.)

7-) Kültür ve sanatın pazarlanabilirliği Harput kültürü musikisi, kürsü başı programları.

8-) Yeni oluşturulan mahallelerde, Çaydaçıra, Ataşehir gibi açık bir çarşı ve Pazar alanlarının oluşturulabilirliği.

9-) 30.000 i aşkın üniversite öğrencisi ve nüfusun %65’inin genç nüfus olması bu alana yönelik ticari faaliyetler için potansiyel bir pazar niteliğindedir.

10-) Doğa,göl ve turizm potansiyelinin varlığı.11-) Ulusal ve uluslararası firmalarla yapılabilecek

Franchisingler yeni bir alışveriş potansiyelinin doğmasına neden

olacaktır.

12-) Kentsel dönüşüm ve kamusal projelerinin mevcudiyeti.

13-) Bölgede firmaların distribütörlük , bayilik için altyapı ve bilgi birikimlerine sahip olması

D-) TEHDİTLER1-) Ulusal ve uluslararası markaların pazarda mevcudiyeti ve

gittikçe yaygınlaşması.

2-) Elazığ’daki pazara Malatya,Diyarbakır gibi yakın şehirlerin etkileri.

3-) İlde yaşanan yoğun işsizlik.

4-) Alınan ve verilen göçler. Alınan göçlerin vasıfsız,verilen göçlerin ise vasıflı ve sermaye göçü şeklinde olması.

5-) Teşvik yasasında Elazığ’ın çevre illere karşı dez avantajlı durumu.

6-) Ticari hayatın doğasında var olan riskten korkulması; Bunda şehrin genel yapısına hakim olan kamusal alanda devlet güvencesiyle yaşama isteğinin etkileri görülebilir.

7-) Global pazarlardaki ucuz üretimlerin Çin mallarında olduğu gibi yerel ve bölgesel üretim ve ticaret üzerindeki olumsuz etkileri.

İlde ticari alanda yapılacak çok şeyler olmakla

beraber bu alanda gereken ivmeyi kazandıracak bir itici güce ihtiyaç bulunmaktadır. O da insanımızı bu alana yöneltecek ekonomik ve hukuksal teşviklerin gerekliliğidir.

Bu alanda yapılan SWOT analizlerinden çıkan sonuçlar değerlendirdiğimiz ve şu sonuçları elde etmekteyiz.

SONUÇ

Kentsel dönüşümle beraber ticaretin modern altyapısı olan,otopark v.b. sorunların olmadığı ve kümelenmenin hakim olduğu alanlarda yapılması gerekmektedir.

Acilen bir fuar ve tanıtım faaliyetlerinin oluşturulması; Bu konuda Belediye, İl Özel İdaresi ve Mesleki Örgütlerin birlikte hareket edebilecekleri bir yapı organize edilmelidir.

Müşteri ilişkileri ve pazarlama gibi alanlarda eğitim, kurs gibi faaliyetlere girişilerek bu alanda kalite ve tescil belgeleri alınmalıdır.

İhracatı artırmak yerel ihracat birliği oluşturmak; Bu alanda Ticaret Sanayi Odası, Kalkınma Ajansı v.b. örgütlerde faaliyeti organize edebilecek bir merkez kurulması

Ticareti artırmak için markalaşma sürecini girilmesi marka sayılarının artması kısa vadede ulusal pazar, uzun vadede ise uluslararası pazarda varlık gösterilmesine neden olacaktır.

İhtiyaca göre AVM leri yapılması ileride ilimizin bir AVM mezarlığına dönmemesi için gerekli tedbirler örneğin sınırlandırmalar yapılması gerekir.AVM lerin çarşı ve küçük esnaf ve ticaret erbabının mesleki faaliyetlerini engellememesi sağlanmalıdır.Bu alanda kapalı AVM lerin yerine yeni trend açık alanda alışveriş kültürünü yeridir.Kültür dokularıyla bir Eskişehir odunpazarı örneğinde olduğu gibi dizayn edilmelidir.

Harput, Elazığ kültürünün ticarileştirilmesi ve pazarlanması yöresel tatlar musiki,kürsübaşı v.b faaliyetlerin tanıtımı ve pazarlanması tescil ve markalaşmayla beraber yapılacak kültür çalışmalarının ticaret ve tanıtım alanında olumlu etkileri olacaktır.

İlin ekonomik, ticari ve diğer alanlardaki gelişimlerinin sadece kurultaylarda değil vilayet nezdinde değişik kesimlerin (Belediye, Odalar, Kalkınma Ajansı, Üniversiteler, Sivil Toplum Örgütleri gibi) yer aldığı bir birim tarafından izlenmesi raporlanması bu doğrultuda faaliyetlerin izlenmesi gerekmektedir.