EXOR d.o.o. Informatiki inenjeringza istraivanje, razvoj, proizvodnju i trgovinu elektronikih sistema, ureaja i programa MB: 3686914

Bani 73a, HR-10 010 Buzin, HRVATSKATel.:+385 (1) 66 51 872, Fax.:+385 (1) 66 78 888, e-mail: eplan@exor.hr, web: www.exor.hr

Na znak: Datum: Verzija:

10-08-0269-0001 15. veljaa 2008 BETA

Upute za rad za

ver. 1.8.5

SADRAJ:1. 2. INSTALACIJA ...................................................................................................... 4 PODEENJE SUELJA .......................................................................................... 6 2.1. 2.2. 2.3. 3. 3.1. 3.2. 3.3. 4. 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.4.1. 5. 5.1. 5.2. 5.3. 6. 6.1. 6.2. 6.3. 6.3.1. 6.3.2. 6.4. 6.4.1. 6.5. 6.6. 6.7. 6.7.1. 6.7.2. 6.7.3. 6.7.4. 6.7.5. 6.8. 6.9. RADNO OKRUJE (WORKSPACE) ....................................................................... 6 TRAKA S ALATIMA (TOOLBAR) ........................................................................... 7 KRATICE (SHORTCUT) .................................................................................. 10 OTVARANJE POSTOJEEG PROJEKTA .................................................................... 12 OTVARANJE NOVOG PROJEKTA ........................................................................... 13 ZATVARANJE PROJEKTA .................................................................................... 21 OTVARANJE POSTOJEE STRANICE ...................................................................... 22 OTVARANJE NOVE STRANICE.............................................................................. 23 ZATVARANJE STRANICE .................................................................................... 25 PODEENJE STRANICE PRIJE CRTANJA .................................................................. 25 GRID .......................................................................................................... 25 BAZE SIMBOLA .............................................................................................. 27 FILTERI ....................................................................................................... 28 INSERTIRANJE SIMBOLA ................................................................................... 32 LOKACIJE ..................................................................................................... 35 OPENITI UREAJI (BLACK BOX) ..................................................................... 40 STEZALJKE (TERMINALS) .................................................................................. 48 INSERTIRANJE STEZALJKI.................................................................................. 48 PODEENJE STEZALJKI ..................................................................................... 49 RELEJI/SKLOPNICI ......................................................................................... 58 KORITENJE SLOBODNIH KONTAKATA DEFINIRANOG RELEJA .................................... 63 MOTORSKA ZATITNA SKLOPKA .......................................................................... 65 INSERTIRANJE UREAJA ................................................................................ 66 PLC ........................................................................................................... 68 PLC MAKROI ............................................................................................. 68 PREDEFINIRANJE PLC OVERVIEW-A ................................................................. 73 PREDEFINIRANJE PLC CONNECTION POINTA (DI) U NAVIGATORU ............................ 74 KORITENJE I/O SIGNALA POMOU MAKROA ...................................................... 76 KORITENJE PREDEFINIRANIH I/O SIGNALA IZ NAVIGATORA ................................... 77 POTENCIJALI................................................................................................. 81 SIMBOLI SPAJANJA ......................................................................................... 86 2 / 205

RAD S PROJEKTOM........................................................................................... 12

RAD SA STRANICAMA ....................................................................................... 22

SIMBOLI .......................................................................................................... 27

RAD SA SHEMOM ............................................................................................. 35

6.10. KABELI ........................................................................................................ 89 6.10.1. KABEL SA SHIELDOM.................................................................................... 95 6.11. ICE/VODII ................................................................................................. 97 6.12. KATALOG (PARTS MANAGEMENT) ...................................................................... 100 6.12.1. DEFINIRANJE NOVOG UREAJA U KATALOGU ..................................................... 100 6.12.2. DEFINIRANJE NOVOG RELEJA U KATALOGU ....................................................... 108 6.12.3. DEFINIRANJE NOVE MOTORSKE ZATITNE SKLOPKE U KATALOGU............................. 111 6.12.4. DEFINIRANJE NOVOG KABELA U KATALOGU ....................................................... 113 7. IZVJETAJI (REPORTI) ................................................................................... 116 7.1. 7.2. 7.3. 7.4. 8. 9. 10. 11. 12. 13. IZVJETAJI UZ POMO OPCIJE REPORTS ........................................................... 116 IZVJETAJI UZ POMO OPCIJE TEMPLATE.......................................................... 123 FILTRIRANJE PODATAKA ................................................................................. 124 SORTIRANJE PODATAKA ................................................................................. 126

IZVJETAJI U MS EXCEL FORMATU .............................................................. 128 IZVOZ / UREIVANJE / PONOVNI UVOZ PODATAKA ......................................... 134 BACKUP ...................................................................................................... 138 PRINT......................................................................................................... 141 GRAFIKA ..................................................................................................... 143 SIMBOLI ..................................................................................................... 153

13.1. NOVA BAZA SIMBOLA ..................................................................................... 153 13.2. NOVI SIMBOL .............................................................................................. 154 14. FORME ....................................................................................................... 165 14.1. UREIVANJE SASTAVNICE ............................................................................... 165 14.2. UREIVANJE FORMI ...................................................................................... 175 14.2.1. LISTA MATERIJALA .................................................................................... 175 14.2.2. PRIKLJUNI PLAN ...................................................................................... 180 15. RAD S 1-POLNIM SHEMAMA......................................................................... 186 1-POLNA BAZA SIMBOLA ................................................................................. 186 KREIRANJE 1-POLNE LINIJE .......................................................................... 187 RAD S PLACEHOLDER OBJECTOM .................................................................... 197 RENUMERIRANJE ELEMENATA ........................................................................... 199 UREIVANJE PODATKA ELEMENAT ..................................................................... 200 DEFINIRANJE KATALOKIH BROJEVA STRUJNOG KRUGA ............................................ 202 RAD S ACAD PODLOGAMA .............................................................................. 203 15.1. 15.2. 15.3. 15.4. 15.5. 15.6. 15.7.

3 / 205

1. InstalacijaUmetne se instalacijski CD EPLAN Electric P8 1.8 International u CD-ROM te se instalira na eljeni disk na raunalu. Instalacija se moe obaviti u bilo koji folder na bilo koji disk na raunalu ili na intranet.

4 / 205

NAPOMENA!Podaci za projekt mogu biti pozicionirani na bilo kojemu mjestu na hard disku ili mrenom disku no radi organizacije podataka i upravljanja podacima predlae se da se koristi instalacijska struktura kao prema slici gore.

Pozicija direktorija se moe definirati u parametrima: Options Settings User Management Direktories

5 / 205

2. Podeenje suelja 2.1. Radno okruje (WORKSPACE)

Radno okruje koje e se koristiti u projektu se izabire preko opcije u izborniku View Workspace

Radno okruje sadri odreene kombinacije/izbor toolbara koji moe ubrzati proces izrade shema ili ureivanje podataka. Ukoliko se eli kreirati vlastito radno okruje, potrebno je prvo podesiti raspored toolbara i navigatora a zatim pritiskom na gumb kreira se novo vlastito radno okruje. . Svaka izmjena na radnom okruju mora biti snimljena pritiskom na gumb Inae, prilikom novog pokretanja programa EPLAN nee prepoznati izmjene. Izborom odreenog radnog okruja u odreenom trenutku moe znaajno ubrzati rad (npr. Prilikom slobodnog grafikog crtanja koristi se radno okruje Mechanical design ili prilikom ureivanja formi/simbola poziva se radno okruje Master dana editor). Svako radno okruje moe se exportirati na jednoj radnoj stanici pritiskom na gumb . te na drugoj radnoj stanici importirati pritiskom na gumb Na taj nain jednostavno prenosimo podeenja s raunala na raunalo.

6 / 205

2.2.

Traka s alatima (TOOLBAR)

Traku s alatima moe svatko kreirati prema svojim potrebama i zahtjevima. Princip rada je kao u MS Office . Pokrene se ureivanje alatne trake na Options Toolbars Customize

Klikne se na gumb NEW te se kreira novi alatna traka (npr. Personal) pa OK.

Pojavi se prazna alatna traka koja se popunjava

7 / 205

Popunjavanje alatne trake se odvija tako to se izabere kartica Commands

Izabere se kategorija Default te se s opcijom drag & drop prenesu opcije Edit properties i Edit fuction dana in table (vidi oznaene opcije na slici gore). Zatim se izabere kategorija Menu te se s opcijom drag & drop prenese opcija Edit:Text:Move properties text. Prilikom ove akcije pojavi se sljedei prozor

8 / 205

Pod opcijom Image file se klikne na [] gumb te se izabere odreena ikonica za ovu funkciju. Ikonica je u JPG formatu veliine 16x16 koju se moe kreirati pomou raznih programa za izradu ikonica ( besplatni program za izradu ikonica moete pronai na sljedeoj web stranici: http://www.icofx.xhost.ro/ ) Ukoliko se ne izabere niti jedna ikonica, nego se samo pritisne opcija OK, tada se pojavi slika .

Nakon toga se alatna traka pozicionira na eljeno mjesto unutar radnog okruja.

NAPOMENA!Prilikom redizajna alatne trake potrebno je kliknuti na opciju SAVE kako bi alatna traka bila usnimljena u postojee radno okruje. Ukoliko to nije napravljeno alatna traka nee biti snimljena/vidljiva kod sljedeeg pokretanja programa EPLAN. Bilo koja opcija iz izbornika ili komanda moe biti postavljena na alatnu traku!

9 / 205

2.3.

Kratice (SHORTCUT)

ele li se kreirati kratice za odreene komande, koje e znaajno ubrzati rad, potrebno je pokrenuti opciju za kreiranje kratica: Options Keyboard shortcuts

Pritiskom na opciju Create pojavi se kartica za kreiranje kratica.

Definira se kratica te se izabere opcija OK. Za svaku komandu moe se definirati i vie od jedne kratice. eli li se odreena kratica izbrisati, potrebno je u prozoru Assigned shortcut keys oznaiti kraticu te kliknutu gumb Remove.

10 / 205

Kratice se definiraju (i spremaju) za razinu korisnika u Options Settings User Management Keyboard shortcuts te se na jednostavan nain prenose s raunala na raunalo pomou opcije Export/import

11 / 205

3. Rad s projektom 3.1. Otvaranje postojeeg projektaOpen

eli li se otvoriti postojei projekt potrebno je odabrati na izborniku Project

Izabere se projekt, te se otvori s opcijom Open. U bilo kojemu trenutku je mogue otvoriti 2 ili vie projekta u jednom trenutku te izmeu njih izmjenjivati podatke.

12 / 205

Projekt se moe otvoriti i preko izbornika Project licenci EPLAN 5 ili EPLAN Electric P8 Professionala).

Management (ukoliko ste kupci

Izabere se projekt, te se otvori s opcijom Open.

3.2.

Otvaranje novog projekta

Novi projekt se otvara na osnovu predloka (TEMPLATEA). Predloak moete sami kreirati ili moete koristiti postojei. Postoje 2 tipa predloka: 1. Project template Predloak koji sadri kompletno sva podeenja programa/parametara (sastavnice,forme, simboli, numeriranja,) i koji moe biti personaliziran za svaku firmu posebno 2. Basic project - Predloak koji sadri kompletno sva podeenja programa/parametara (sastavnice,forme, simboli, numeriranja,) ali i kompletno sve stranice odreenog projekta i koji takoer moe biti personaliziran za svaku firmu posebno Predloci se mogu kreirati na Project project template. Organize Create basic project ili Create

13 / 205

Prethodno, prije kreiranja predloaka, je potrebno podesiti parametre (Options Settings Project ) kako bi podeenja bila ukljuena u predloak. Novi projekt se otvara preko opcije Project New ili New (Wizard)

NAPOMENA!Project template se uvijek koristi uz opciju New (Wizard) a Basic project uz opciju New. Prilikom izbora opcija, EPLAN automatski izabire jedan od predloaka! Ukoliko se izabere opcija New(Wizard) pojavi se sljedea kartica

Pod Project name se upie dok se kod Template klikne na [] te se se izabere novo kreirani personalizirani predloak. Nakon toga se klikne na opciju Next

14 / 205

Pod strukturom se izabire struktura projekta i adresiranje komponenata po IEC standardu. Klikne li se na [] pojavi se sljedea kartica na kojoj e se dati detaljnija pojanjenja

15 / 205

Po IEC/DIN za 2007 godinu pojavljuju se sljedee oznake: == = ++ + Functional assignment Higher-level function Installation site Mounting location

to znai ukoliko se izabere opcija koja je gore navedena (Higher-level function and Mounting location) da e adresa svake grupe elementa biti npr. =ST1+RO1-F1 (Osigura F1 u polju ST1 i ormaru RO1). Na taj nain jednostavno se raspoznaju elementi, filtriraju, komuniciraju U svakom trenutku projekta se moe promijeniti struktura oznaavanja elementa. Izmjena dovodi samo do promjene adrese (npr. Izabere li se opcija Sequential numbering tada je adresa osiguraa samo F1).

NAPOMENA!Svakako treba biti oprezan s izmjenama jer se moe desiti da pri promjeni na Sequential numbering umjesto =ST1+RO1-F1 i =ST1+RO2-F1 imamo dva puta F1 to dovodi do greke i dupliciranja oznake Nakon to se podesila struktura za elemente i stranice klikne se ponovno na Next te se pojavi kartica Numbering.

16 / 205

Standard plot frame izabere se eljena sastavnica za projekt. DT numbering odredi se nain numeriranja elemenata prilikom postavljanja na stranicu strujne sheme (npr. Identifier + counter znai za osigura je identifier F a 1 je redni broj) PLC numbering odreuje se nain numeriranja PLC signala (I/O ili E/A ili ABRADLEY) Ponovno se klikne na opciju Next te se pojavi kartica Properties

U polja Value se upisuju podaci o projektu a koji e se vidjeti na svakoj stranici sastavnice ili na naslovnici. Ukoliko se eli dodati novo polje za upis podataka klikne se na gumb New ( izabere eljeni Property (npr.stupanj zatite ormara). ) te se

17 / 205

Klikne se OK te se pojavi u Project property izabrano polje Degree of protection u koje se upie eljeni podatak a koji e biti vidljiv na svim stranicama projekta, ukoliko je postavljen u sastavnicu.

ele li se trajno udaljiti odreen Property iz Project property potrebno je prvo oznaiti red, zatim izbrisati podatak iz polja Value pritiskom na desni klik mia pa DELETE te nakon toga pritisnuti gumb projekta. kako bi udaljili polje/red iz Property

Ukoliko brisanje nije raeno na ovaj nain, tada e se polje ponovno pojaviti kod sljedeeg otvaranja projekta. Takoer je mogue odreena polja prilagoditi svojim potrebama i zahtjevima. Postoje polje User supplementary fild 1-20 koje je mogue prilagoditi prema svojim eljama. Slobodna polja za upis (User supplementary fild) se nalaze na Options Settings Project Management Supplementary fields

18 / 205

Npr. u polje User supplementary fild 1 se upie podatak Broj knjige koji e se pozvati u Project property prema gore navedenom primjeru

NAPOMENA!Ovi podaci su na razini projekta te ulaze u Project template ili Basic project, to znai da svaka firma moe kreirati 20 slobodnih polja za razinu projekta te 20 polja za razinu stranice za upis vlastitih podataka. Kada se upiu svi podaci klikne se na gumb Finish i otvaranje novog projekta je dovreno.

19 / 205

Ukoliko je potrebno bilo koji podatak izmijeniti, mogu je ponovno vratiti se na polje Project property pomou opcije Project Management, kartica Property te pritisnuti gumb Edit. Nakon to se izmjene podaci potrebno je kliknuti na gumb Save. No, ova opcija vrijedi samo ukoliko ste kupci licenci EPLAN 5 ili EPLAN Electric P8 Professionala. U suprotnom do Project property je mogue doi tako da se postavi na u Page navigatoru pa desni klik mia Project Properties

20 / 205

3.3.

Zatvaranje projekta

Projekt je mogue zatvoriti samo pomou opcije u izborniku Project Close ili tako da se postavi na u Page navigatoru pa desni klik mia Project Close

21 / 205

4. Rad sa stranicama 4.1. Otvaranje postojee stranice

Ukljui se Page navigator preko opcije u izborniku Page Navigator (F12 shortcut), odabere se eljena stranica u navigatoru te se izabere opcija u izborniku Page Open ili desni klik mia u navigatoru, na stranici pa opcija Open ili jednostavno dvoklik na eljenu stranicu. eli li se otvoriti 2 ili vie stranica istovremeno, tada se postavi u navigator na eljenu stranicu te se izabere opcija Open in new window. Ukoliko je ukljuena opcija u izborniku View Workbook tada je mogue jednostavno kretati se po otvorenim stranicama preko Sheeta kao u MS Excelu

Kretanje po stranicama projekta jednostavno je putem opcije Page up i Page down na tipkovnici ili preko izbornika Page Previous page ili Next page

22 / 205

4.2.

Otvaranje nove stranice

Postavi se u Page navigator na ili stranicu (ukoliko ve postoji) pa ili desni klik mia pa opcija New ili u izborniku Page New (Ctrl+N shortcut kao u MS Windows) te se pojavi sljedei prozor za upis podataka

Full page name upisuje se smjetaj stranice unutar polja/lokacije. Ova stranica je usmjetena u polju =ST1 i ormaru +RO1 i svaki element na toj stranici e zaprimiti dotinu adresu. Page type izabire se tip stranice na kojoj se crta shema (Multi-line ili Single line za sheme, Graphics za grafiku,) Page description upisuje se ime stranice koju crtamo. eli li se dvojezino (ili viejezino) pisati opis, klikne se na polje Value pa desni klik mia i Multilingual input te se pojavi prozor u kojemu je mogue istovremeno pisati vie jezika.

23 / 205

Polje Properties Scale oznaava trenutno mjerilo Grid trenutanu mreu za crtanje Plot frame ovdje se izabire sastavnica za razinu ove stranice a koja je drukija nego ona iz predloka koju smo prethodno definirali i vrijedi za sve stranice projekta Contact image margin (in Path) ovdje se upisuje udaljenost kontakata releja/sklopnika za razinu stranice udaljene od dna stranice Pomou opcije moe se pozvati bilo koji dodatni Property iz popisa za razinu ove stranice. Nakon to se unesu eljeni podaci, klikne se OK i stranica je kreirana. eli li se u bilo kojemu trenutku neto izmijeniti u Property stranice, postavi se na stranicu u Page navigatoru, pa desni klik mia i izabere se opcija Properties ili se oznai stranica pa preko izbornika Edit Properties ponovno otvori kartica za ureivanje podataka stranice.

24 / 205

4.3.

Zatvaranje stranice

Stranica se zatvara na nain da se postavi na stranicu u Page navigatoru pa desni klik mia i izabere se opcija Close ili preko izbornika Page Close ili samo u desni ugao stranice pa kliknemo na i zatvori se stranica.

4.4.

Podeenje stranice prije crtanja

Prije nego to se krene s crtanjem strujnih shema mogue je podesiti nekoliko stvari koji e olakati sami proces crtanja. 4.4.1. Grid Vidjeli smo da je GRID mogue promijeniti na propertisu stranice, no to je takoer mogue raditi na vrlo jednostavan nain pritiskom na jedan od sljedeih gumbova: Pritiskom na slovo (A, B, C, D, E) izabire se jedan od gridova koji se prethodno podesi u parametrima na: Options Settings User Graphical editing General 25 / 205

Trenutno stanje ukljuenog grida mogue je vidjeti u Status baru u desnom donjem (ON znai da je grid ukljuen i da je 2mm). uglu Predlaemo da se OBAVEZNO ukljui grid pomou opcije u izborniku Options to grid ili ikonica na toolbaru . Grid ili ikonica na toolbaru Snap

eli li se ona i vizualno vidjeti tada se ukljui opcija View .

Predlaemo da standardni grid za elektriku bude 2mm ili 4mm.

26 / 205

5. Simboli 5.1. Baze simbola

Prije nego to se krene s crtanjem strujnih shema, potrebno je podesiti/provjeriti baze simbola koje se koriste u projektu. Podeenje baza simbola se nalazi na Options Settings Project Management Symbol libraries

Klikne se na polje Symbol libraries na [] te se izabere eljena baza simbola .slk. Na EXOR FTP serveru je mogue pronai baze simbola za instalacije, vatrodojavu i zatitu te 1-polnu bazu simbola za EPLAN Electric P8 Comapct. Definirane baze simbola su takoer dio Project templatea i Basic projecta. Kasnije e biti objanjeno kako je mogue kreirati vlastitu bazu simbola i simbole u njoj.

27 / 205

5.2.

Filteri

Filteri omoguavaju da se u odreenom trenutku vidi odreena baza simbola i na taj nain si smanjite vrijeme pronalaenja odreenih simbola. Filtera je mogu imati vie od jednog i prema preporuci ih je zgodno koristiti u odreenom trenutku. Npr. Kada se crta 3-polna shema, tada se koristi filter koji ukljuuje samo 3-polne simbole, kada se crtaju 1-polne sheme prema analogiji se ukljuuje filtar za 1-polne simbole ili kada se crtaju sheme za instalacije tada se ukljuuje filtar koji poziva bazu simbola za instalacije. Kako kreirati vlastiti filter? Ukljui se simbol navigator pomou Project data Symbols

Klikne se na [] pokraj opcije filter pa se pojavi novi prozor:

28 / 205

Na prozoru filter klikne se na gumb kojemu se definira

pokraj opcije Scheme te se pojavi prozor u

29 / 205

Klikne se OK te se ponovno pojavi prozor u kojemu se mora definirati koja baza e biti ukljuena s dotinim filterom

Klikne se na [] u polju Value te se oznai baza simbola INSTALACIJE i klikne na opciju OK.

30 / 205

I na taj nain uz filer Instalacije je pridruena baza simbola INSTALACIJE

Da bi filter Instalacije aktivirali potrebno je oznaiti

31 / 205

5.3.

Insertiranje simbola

Da bi pozvali simbol i postavili ga na stranice sheme potrebno je odraditi jedan od sljedeih nain: Pomou funkcije u izborniku Insert Symbol Pomou ikonice na menu-iju Desni klik mia pa Insert simbol Pomou tipke Insert na tipkovnici Nakon to se izabere i pozove simbol, prije nego to se postavi na stranicu (prije lijevog klika mia ili Enter na tipkovnici), mogue ga je rotirati pomou tipke TAB na tipkovnici ili pritiska (i drite) tipke CTRL + rotacija mia za 360C. Naravno, prilikom izbora simbola mogue je odmah izabrati rotirani simbol. U standardnoj bazi simbola ima 703 simbola i svaki simbol je prikazan s 8 varijanti (090-180-270 te mirror svake od 4 varijante)

Da bi vidjeli varijante simbola ukljui se opcija u izborniku View Graphical preview Nakon to se postavi simbol na eljeno mjesto u strujnoj shemi pojavi se kartica za definiranje podataka simbola a koja e biti kasnije objanjena za svaki pojedinani tip.

32 / 205

Prilikom postavljanja simbola on automatski zaprimi ime prema podeenjima u parametrima (Prilikom otvaranja projekta smo definirali Identifier + Counter). U ovome sluaju F1, sljedei element e imati F2 Fn. eli li se postaviti npr. 5 osiguraa, postavi se prvi i njegovo ime je F1. Nakon toga se klikne desni klik mia i izabere se opcija Duplicate, selekcionira se element F1, odredi se udaljenost izmeu elemenata te se klikne lijevom tipkom mia ili opcija Enter na tipkovnici te se pojavi prozor u kojemu se upisuje koliki broj elemenata jo elimo

Klikne se OK te se pojavi sljedei prozor u kojemu se izabere opcija Number da automatski nastavlja numerirati elemente.

Kao rezultat imamo:

Udaljenost izmeu prva 2 elementa je prenesena na sve ostale elemente a usput su i automatski numerirani.

33 / 205

Nain na koji e se odvijati numeriranje elemenata mogue je prethodno podesiti u parametrima na Options Settings Project Devices Numbering(offline)

Ukoliko se eli izmijeniti nain numeriranja (npr. Page+Identifier+counter), tada se u Scheme izabere neki drugi standardni nain ili se kreira vlastiti. Kreiranje novog formata je na ovoj kartici. Da bi ispred elementa imali oznaku - potrebno je takoer prethodno podesiti parametre na Options Settings Project Devices General

34 / 205

Ukoliko se oznai element, znai da e imati oznaku - a ako nije oznaen element , znai da je nema ispred.

NAPOMENA!Numeriranje/renumeriranje se moe obaviti u bilo kojemu trenutku projekta, dok parametri vrijede tek od trenutka kad su postavljeni, to znai da se ne odnose na prethodno postavljene elemente.

6. Rad sa shemom 6.1. Lokacije

Lokacije ili tzv.Location box predstavlja, unutar EPLAN-a, podruje koje ne pripada dotinoj stranici ali se zbog razumijevanja ili jednostavnosti prikaza crta na dotinoj stranici. Do opcija za crtanje Location box-a se dolazi preko Insert Box/Connection point/Mounting panel Location box (Shortcut CTRL+F11) ili pomou ikonice na alatnoj traci .

Predlaemo da se pravokutnik crta s lijeva na desno i odozgo prema dolje jer EPLAN tim redoslijedom ita podatke na stranici.

35 / 205

Prema slici, Motor M1 se nalazi u lokaciji +ST10 a nacrtan je na stranici +ST1 Prilikom crtanja lokacije pojavljuju se kartica Identifier na kojoj se definiraju podaci o lokaciji.

Displayed DT

Upisuje se oznaka lokacije s obavezom upisa znaka + Istu oznaku (ali bez znaka +) mogue je upisati i u polje mounting location Moe se koristiti za opis lokacije Upisuju se eljeni tehniki podaci o lokaciji Upisuju se podaci za natpisne ploice ormara

Function text Technical characteristic Engraving text

36 / 205

Na kartici Display se definiraju fontovi, poravnanja, boje, layeri

Property arrangment Text size Colour Aligment Angle Layer

Pomou ove opcije se definira pozicija teksta u odnosu na objekt, u ovome sluaju lokacijski box Definira se veliina fonta Definira se boja fonta Poravnanje teksta u odnosu na insertion point Kut teksta, moe se izabrati jedan od ponuenih ili upisati runo, npr.37,44C Svaki tekst ( u ovome sluaju oznaeni Device tag (visible) je EPLAN layer EPLAN400, layer se moe zamijeniti kreirati novi ili predfinirati za sve elemente u Layer managementu (Options Layer Management) Izabire se jedan od predefiniranih fontova koji se nalaze na: Options Settings Company Graphical editing Fonts Definira se format fonta za oznaeni propertis elementa

Font

Font style

37 / 205

Na kartici Symbol/Function data se odabire/mijenja fiziki izgled dotinog elementa

U kasnijim primjerima e biti vie panje posveeno navedenoj kartici.

38 / 205

Na kartici Format se definiraju fizika podeenja linije location boxa

Line thickness Color Line type Pattern lenght Line end stile Layer

Definira se debljina linije location boxa Definira se boja linije Definira se tip linije Kod isprekidane linije, definira se koliki je razmak izmeu 2 crtice i kolika je duina crtica Definira se tip zavretka linije Linije je definirana kao EPLAN layer EPLAN307, layer se moe zamijeniti, kreirati novi ili predfinirati za location box u Layer managementu (Options Layer Management) Definiraju se kutovi pravokutnika location boxa, ukoliko je opcija oznaena definira se radijus zaobljenosti pravokutnika

Rounded

39 / 205

6.2.

Openiti ureaji (BLACK BOX)

Black box se koristi u sluajevima gdje nije mogue drugaije prikazati odreeni element, ve se prikazuje na ovaj nain. Za svaki ovakav element je mogue definirati ime, kataloki broj, prikljuke to ga svrstava u red punopravnog i funkcionalnog EPLAN elementa. Black box se najee koristi kao prikaz kompleksnog elementa kao to su energetski prekidai i releji, frekventni pretvarai Black box ima mogunost distributivnog prikaza kroz stranice po principu glavnog i pomonog elementa to e kasnije biti detaljno objanjeno. Ovaj element pozivamo preko izbornika Insert Box/Connection pint/Mounting panel Black box ili pomou ikonice na alatnoj traci . Kao i kod lokacijskog boxa predlaemo da je smjer povlaenja pravokutnika s lijeva na desno odozgo prema dolje. Nakon to smo povukli pravokutnik black boxa pojavljuje se sljedea kartica za definiranje podataka.

40 / 205

Princip popunjavanja kartice je slian kao i kod location boxa Displayed DT Full DT Technical characteristics Function text Engraving text Remark Supplementary field 1 Program automatski predlae ime po principu prvog sljedeeg slobodnog broja. Manualni upis je uvijek mogu. Adresa koju EPLAN vidi u punom obliku Definiraju se tehniki podaci elementa ili se automatski prepisuju iz kataloga ukoliko je kataloki broj izabran i ukoliko je navedena karakteristika ispunjena u katalogu. Inteligentan tekst koji opisuje element i koji automatski dolazi u sve izlazne liste (popis opreme, prikljuni plan,) Podatak za natpisne ploice Slobodan dodatni podatak koji moe biti traen u izlaznim listama Slobodan dodatni podatak koji moe biti traen u izlaznim listama i

eli li se ubaciti neki novi dodatni property potrebno je kliknuti na opciju New pozvati dodatni eljeni podatak.

41 / 205

Na kartici Display se definiraju fontovi, poravnanja, boje, layeri

Property arrangment Text size Colour Aligment Angle Layer

Pomou ove opcije se definira pozicija teksta u odnosu na objekt, u ovome sluaju lokacijski box Definira se veliina fonta Definira se boja fonta Poravnanje teksta u odnosu na insertion point Kut teksta, moe se izabrati jedan od ponuenih ili upisati runo, npr.37,44C Svaki tekst ( u ovome sluaju oznaeni Device tag (visible) je EPLAN layer EPLAN400, layer se moe zamijeniti kreirati novi ili predfinirati za sve elemente u Layer managementu (Options Layer Management) Izabire se jedan od predefiniranih fontova koji se nalaze na: Options Settings Company Graphical editing Fonts Definira se format fonta za oznaeni propertis elementa

Font

Font style

42 / 205

Kartica DISPLAY je po funkcionalnosti ista za sve elemente pa nee biti naknadno spominjana osim u dodatnim napomenama ili potrebama.

NAPOMENA!Kartica DISPLAY je po funkcionalnosti ista za sve elemente pa nee biti naknadno spominjana osim u dodatnim napomenama ili potrebama! Na kartici Symbol/function data biti e djelomino objanjene odreene postavke, detaljnije e biti objanjeno u kompleksnijim ureajima.

Vidljivo je da Black box dolazi iz baze simbola Special i da je pod rednim brojem 0 te da je definiran po funkciji kao Black box. Bitno je napomenuti da je nuno da element bude definiran kao Main function koji sadrava karticu Parts i kataloke brojeve. Ukoliko je element prikazan na vie stranica/lokacija tada e svaki sljedei element biti definiran kao Auxiliary element to u ovome sluaju znai da NEE biti oznaena opcija Main function.

43 / 205

Element e funkcionirati po principu glavnog i pomonog elementa i biti e meusobno povezan sa tzv. Cross-referencama (vidi sliku)

Prvi na stranici 1 e bit definirani kao GLAVNI element:

Drugi na stranici 2 e biti definiran kao POMONI element:

44 / 205

Kartica Parts je vidljiva samo kod Main function i na njoj se definira kataloki broj elementa.

Pritiskom na polje Part number pristupa se direktno u EPLAN parts management (KATALOG)

Kako bi se brzo i efikasno pronaao traeni element, ukljui se filter koji pretrauje bazu po tipu elementa i na taj nain skrati vrijeme pronalaenja kljunog elementa.

45 / 205

NAPOMENA!Svaki element moe imati i vie katalokih brojeva ukoliko su potrebiti za popis opreme. Mogue je dodati na isti nain i svu potrebnu dodatnu opremu koja e biti sadrana u popisu opreme (npr. DIN letvu, graninike, pomone blokove,)

46 / 205

Na kartici Format se definiraju fizika podeenja linije black boxa

Line thickness Color Line type Pattern lenght Line end stile Layer

Definira se debljina linije black boxa Definira se boja linije Definira se tip linije Kod isprekidane linije, definira se koliki je razmak izmeu 2 crtice i kolika je duina crtica Definira se tip zavretka linije Linije je definirana kao EPLAN layer EPLAN305, layer se moe zamijeniti, kreirati novi ili predfinirati za black box u Layer managementu (Options Layer Management) Definiraju se kutovi pravokutnika black boxa, ukoliko je opcija oznaena definira se radijus zaobljenosti pravokutnika

Rounded

47 / 205

6.3.

Stezaljke (Terminals)

6.3.1. Insertiranje stezaljki Stezaljke se pozivaju iz baze simbola (Insert Symbols ili preko navigatora Project dana Symbols ili ikonice preko alatne trake ili desni klik mia pa Insert symbol), nalaze se pod rednim brojem 30 u bazi simbola IEC_Symbol te pod X oznakom po IEC standardu. Ukoliko se eli u jednom trenutku postaviti vie od jedne stezaljki mogue je koristiti jedno od predloenih rjeenja. Postavi se stezaljke s lijeve strane iznad U1:L1, klikne se lijeva tipka mia i dri se pritisnuta te se povlai udesno prema U1:PE, ukoliko elimo da je linija ravna prilikom povlaenja stezaljke s lijeva udesno klikne se na tipkovnici X (ne smije biti ukljuen Caps Lock), nakon to se povuklo svih 5 stezaljki, pusti se lijeva tipka mia i proces je dovren

Postavi se stezaljke s lijeve strane iznad U1:L1, klikne lijeva tipka ili ENTER za potvrdu imena X1:1. Nakon toga se klikne desna tipka mia i izabere opcija Duplicate, zaokrui se stezaljka X1:1 te se odredi razmak izmeu stezaljki (u ovom sluaju se postavi iznad U1:L2), nakon toga se upie koliina (koliko stezaljki e biti jo postavljeno) pa se na kartici Insert mode odabere Number kako bi program nastavio numerirati stezaljke i klikne se OK te se pojavi isti rezultat kao u prethodnom primjeru

48 / 205

Isti nain dupliciranja je mogu i kod svih ostalih elemenata! Naravno, uvijek je mogu nain i da se postavlja 1 po 1 stezaljka a program automatski numerira sve stezaljke koje su na istoj horizontalnoj ravnini. Prilikom ovoga naina postavljanja stezaljki, mogue je koristit STEP (Options Increment ili shortcut S na tipkovnici) u kojemu se odreuje razmak izmeu pojedinanih elemenata. Step u ovome sluaju ne znai koliko mm ve koliko gridova skae (npr. ako je step 4 a grid 2mm onda je razmak izmeu 2 stezaljke 4 x 2 = 8mm). 6.3.2. Podeenje stezaljki Ukoliko se ele podesiti podaci, potrebno je napraviti dvostruki klik na stezaljku pri emu se otvara prozor : Properties (components): Terminals

Na krtici Insert mogue je podesiti sljedee podatke:

49 / 205

Displayed DT Full DT Designation Connection point designation Level Function text Technical characteristics Engraving text Remark Supplementary field 1 Search direction for transferring the device tag Multiple entries allowed

Program automatski predlae ime po principu prvog sljedeeg slobodnog broja. Manualni upis je uvijek mogu. Adresa koju EPLAN vidi u punom obliku Redni broj stezaljke. Program predlae prvu sljedeu slobodnu stezaljku. Manualni upis je takoer mogu. Predstavlja opis stezaljke po principu da je ovo stezaljka broj 1 ali je na nju prikljuen potencijal L1 Ukoliko su stezaljke viekatne tada se ovdje upisuje broj kata a koji je vidljiv u prikljunim planovima. Inteligentan tekst koji opisuje element i koji automatski dolazi u sve izlazne liste (prikljuni plan,) Definiraju se tehniki podaci elementa ili se automatski prepisuju iz kataloga ukoliko je kataloki broj izabran i ukoliko je navedena karakteristika ispunjena u katalogu. Podatak za natpisne ploice Slobodan dodatni podatak koji moe biti traen u izlaznim listama Slobodan dodatni podatak koji moe biti traen u izlaznim listama According to orientation of plot frame je podeenje za stezaljke koje se postavljaju horizontalno. As an alternative to orientation of plot frame je podeenje za stezaljke koje se postavljaju vertikalno. Program ne dozvoljava duplikate. Ukoliko se pojavi potreba za koritenjem jedno te istog imena vie puta (npr. stezaljka PE ili N ili + ili-) tad je potrebno oznaiti dotini parametar Ukoliko se oznai ovaj parametar tada je poredak stezaljki u prikljunom planu jednak onome u shemi. S time to je ovaj parametar potrebno podesiti samo na iznimke (npr. N ili PE) jer se stezaljke po defaultu u prikljunom planu poredane alfanumeriki.

Sorting (graphical)

50 / 205

Function definition predstavlja funkcijsku definiciju odreene stezaljke. Po defaultu je svaka insertirana stezaljka terminal meutim u odreenim trenutcima je mogue ili ak preporuljivo koristiti drugaiju funkciju. Ukoliko se klikne na [] pojavi se kartica za reizbor funkcijske definicije stezaljke.

Pomou funkcijske definicije stezaljci dodajemo odreenu karakteristiku (ukoliko imamo PE stezaljku tada se koristi npr. PE terminal, 4 targets, za N stezaljku se koristi npr. N fees through terminal, 4 targets, with saddle jumper a za obinu sivu stezaljku se moe koristiti npr. Feed through terminal, 4 targets with saddle jumper) koja sa sobom povlai da ukoliko definiramo kabel, tada kabel prepoznaje funkcijsku definiciju i prema njoj se ponaa (npr. na funkcijsku definiciju stezaljke PE terminal, 4 targets program automatski postavlja ilu uto-zelenu). Takoer s ovom definicijom se definiralo da stezaljka moe primit 4 ice (2 ulaza i 2 izlaza) te ukoliko se pokua dodati jo jedna ica program javlja greko to dovodi do toga da se prema funkcijskoj definiciji podeava i Messages management za greke. Kao zadnje, prema funkcijskoj definiciji, takoer imamo odreene rezultate u prikljunom planu.

51 / 205

Definiraju li se stezaljke letve prema sljedeem primjeru:

Tada se prilikom definicije kabela pojavljuju sljedei rezultati:

52 / 205

U prikljunom planu dobivamo rezultat:

Kartica Display nee vie biti pojanjavana jer je u prethodnim primjerima to ve uinjeno (vidi Location box i Black box).

53 / 205

Kartica Symbol/Function data e u ovome primjeru biti detaljno pojanjena pa na daljnjim primjerima vie nee biti objanjenja

Prema ovoj kartici mogua su vidjeti odreena podeenja te odreena podenje je i mogue napraviti direktno s ove kartice. Vidljivo je da je simbol iz baze simbola IEC_symbol, da se simbol nalazi u bazi simbola pod rednim broj 30 te da se koristi pod imenom X po IEC-u. Ukoliko se eli promijeniti simbol, nije nuno da ga se mora izbrisati te ponovno postaviti ve je dovoljno kliknuti samo na gumb [] pokraj Number / name. Otvori se ponovno baza simbola.

54 / 205

Na kartici je mogue ponovno napraviti reizbor simbola iz simbol propertisa to dodatna ubrzava ureivanje strujnih shema. Na Function definition (logic) mogue je takoer mijenjati funkcijsku definiciju kao i na kartici Terminal. Pomou opcije Reperesentation type mogue je odrediti sljedee podeenje: Multi-line stezaljka je namijenjena za prikaz u 3-polnoj shemi, tip stranice Multi-line Single-line - stezaljka je namijenjena za prikaz u 1-polnoj shemi, tip stranice Singleline Pair-cross reference ukoliko se eli da stezaljka bude cross-referencirana Overview stezaljka se nalazi na tipu stranice overview i nije ju mogu spajati ve preddtavlja samo poziciju na odreenom mjestu External stezaljka se nalazi u naem projektu ali nije dio naega projekta, prepoznaje se kao spojni element (target) ali za nju nije mogue dobiti prikljuni plan. Graphics stezaljka je definirana samo kao grafiki element, nema nikakvu funkcionalnu vrijednost, niti je vidljiva kao spojni element (target) niti ju je mogue dobiti u prikljunom planu. Opcijski gumb Logic predstavlja mogunost promjene logike definicije stezaljke

Transfer potential to znai da li e se potencijal transferirati kroz stezaljki, tj. Da li e potencijal biti jednak prije stezaljke i nakon stezaljke to moe biti izuzetno bitno kod postupka oiavanja i izrade lista unutarnjih veza. Internal/External mogue je u bilo kojemu trenutku za dolaznu vezu (kolona 1) ili odlaznu vezu (kolona 2) rei da je ica ili kabel to takoer ima veliki utjecaj na prikljune planove i listu unutarnjih veza.

55 / 205

NAPOMENA!Po defaultu kod stezaljki 1 je uvijek ica ili INTERNAL a 2 je uvijek kabel EXTERNAL!

Mala crtica prema gore kod 1 je vizualni znak da s te strane dolazi INTERNAL veza.

Na kartici Connection je mogue vidjeti to je spojeno na INTERNAL stranu (interna oznaka za ice/veze sa internal strane je B i D) a to ne EXTERNAL stranu (interna oznaka za ice/veze sa external strane je A i C). Na ovoj kartici je takoer mogue promijeniti logiku spajanja bez obzira na fiziki izgled i znaenje stezaljke/elementa.

56 / 205

Na kartici Parts je mogue (kao i u primjeru kod Black boxa) definirati kataloki broj same stezaljke i/ili dodatne opreme.

57 / 205

6.4.

Releji/Sklopnici

Ukoliko se eli insertirati relej/stezaljka na stranice strujne sheme mogu ga je pozvati pomou opcije Insert Symbol ili desni klik mia pa Insert symbol ili ikonica na alatnoj traci ili pomou simbola direktno iz navigatora Project data Symbols pod rednim brojem 20 i imenom simbola K. Nain uzimanja simbola je isti za veliki broj elemenata pa kod sljedeeg pozivanja simbola vie nee biti opisane mogunosti pozivanja simbola. Nakon to se postavi simbol pojavi se kartica Coil na kojoj se upisuju podaci kao i prema prethodnim primjerima (vidi Black box).

58 / 205

Na kartici Display je kod releja/sklopnika bitna opcija Contact image koji odreuje da li e pomoni kontakti biti vidljivi i gdje e se nalaziti. Ovu opciju je mogue podeavati i na niz drugih elemenata!

None pomoni kontakti nee biti vidljivi In path pomoni kontakti se nalaze ispod elemenata na odreenoj visini On componenth pomoni kontakti e biti prikazani pokraj elementa Kartica Symbol/Function data funkcionira na isti nain kao i kod prethodno objanjenih elemenata (vidi stezaljke). Na kartici Parts definiranje tipa/katalokog broja elementa se ne odvija na uobiajen nain kao u prethodnim primjerima (vidi Black box i stezaljke) ve se bazi releja/sklopnika pristupa na inteligentan nain pritiskom na gumb Device selection.

59 / 205

Nakon to se pozove dotina opcija pojavi se sljedea kartica koja u prozoru Parts prikazuje sve raspoloive releje/sklopnike prema uvjetima iz sheme. Uvjeti iz sheme su vidljivi na kartici Selected parts: Function/template. Uvjeti tj. definirani elementi koji ve postoje u shemi pod odreenim imenom (K1 u ovome sluaju).

U shemi je definiran samo pula K A1:A2. Da postoje definirani kontakti snage ili pomoni kontakti oni bi bili vidljivi u ovome prozoru kao prema primjeru dolje. To je primjer u kojemu su prethodno, prije definiranja tipa, postavljeni u shemu kontakti snage i pula sklopnika. Opcija Device selection radi na taj nain da usporeuju shemu i kompletnu bazu i prikau samo elemente koji zadovoljavaju kriterije prema predefiniranima elementima. Oni elementi koji ne zadovoljavaju kriterije nisu prikazani u kompletnom prikazu.

60 / 205

Nakon to se izabere traena komponenta na shemi e biti vidljiva slika prema primjeru ele li se pomaknuti kontakti s dna stranice, tada se mogu podeavati na jedan od sljedea 3 primjera: 1. Prilikom ureivanja sastavnice u Master data editoru postoji opcija Contact image margin (in path) u kojemu se upisuje udaljenost kontakata (image) od dna stranice 2. U propertisu stranice u Page navigatoru se postavi na stranicu pa desni klik mia pa Properties te se pronae opcija Contact image margin (in path) u kojemu se upisuje udaljenost kontakata (image) od dna stranice 3. Postavi se na pulu pa desni klik mia i Text Move property text pa se runo postavi pozicija kontakata Opcija 3. je najjaa i ima prioritet u odnosu na prethodno dvoje.

61 / 205

Na kartici Contact image settings se podeavaju raspored i izgled pomonih kontakata (images), pozicija teksta tipa elemenata (npr. 3RT1015-1AP01) i mnoga druga podeenja koje je najbolje osobno isprobati jedan po jedan ili jednostavno pritiskom na F1 (HELP) program Vam daje informaciju za karticu na kojoj se nalazite.

Ova podeenja su na lokalnoj razni, dakle samo za ovaj element. Ukoliko se eli napraviti ista podeenja za razinu projekta, tj. za sve releje/sklopnike u projektu tada je potrebno otii u openite parametre koji se nalaze na Options Settings Project Cross-references/contact image Contact image in path

62 / 205

6.4.1. Koritenje slobodnih kontakata definiranog releja Nakon to se puli releja/sklopnika pridijeli kataloki broj preko Device selection pojave se slobodni kontakti ispod releja. Postoji nekoliko mogunosti koritenja slobodnih kontakata predefiniranih releja. Jedna od mogunosti je runo definiranje slobodnog kontakta. Ukoliko se eli pozvati slobodni NO kontakt 13:14 tada se iz baze simbola pozove simbol pod rednim brojem 1 i imenom S (NC kontakt je pod rednim brojem 2 i imenom O) te se postavi na stranicu gdje se pojavi kartica za definiranje podataka elemenata.

Klikne se na [] kod opcije Displayed DT te se pojavi kartica na kojoj se na jednostavan nain odabere ime iz izbornika pomou navigatora koji prikazuje ve prethodno definirani element.

63 / 205

Izabere se kontakt K1/13:14 te se pokraj kontakta i kontaktima ispod pule automatski pojavi cross-referenca.

NAPOMENA!Podaci na shemi se osvjeavaju pomou opcije View ikonica na alatnoj traci . Redraw (shortcut F5) ili

Veze na tekuoj stranici se osvjeavaju pomou opcije Project data Connection Update ili ikonica na alatnoj traci

Veze za cijeli projekt se osvjeavaju pomou opcije SHIFT + U desnom donjem kutu (status bar) se pojavljuju znakovi * i/ili # koji informiraju da projekt ili stranicu treba osvjeiti. Drugi mnogo jednostavniji i sigurniji nain je koritenje navigatora. Navigator za ureaje se nalazi na Project data Device Navigator

U navigatoru se otvori element K1 na kojemu su vidljivi potroeni i slobodni kontakti. Oznai se slobodni kontakt (npr. K1/ 21:22) te s opcijom drag&drop se odvue na eljeno mjesto na strujnoj shemi. Automatski se pojavi crossreferenca to znai da je kontakt iskoriten. Ovaj nain spreava mogunost pogreke i znaajno ubrzava crtanje strujne sheme.

64 / 205

6.5.

Motorska zatitna sklopka

Tropolna zatitna motorska sklopka se nalazi u bazi simbola pod rednim brojem 97 i imenom QL3_1. Simbol se pozove iz baze simbola i postavi se na strujnu shemu.

Pomoni kontakti nisu vidljivi jer nisu jo postavljeni u strujnu shemu. Ukoliko se pozove NC ili NO kontakt (NO redni broj 1 oznaka S a NC redni broj 2 i imenom O) te se postavi na stranicu strujne sheme, pomoni kontakt e biti automatski vidljiv pokraj zatitne motorske sklopke.

Najjednostavniji nain pridruivanja imena NO kontaktu je kliknuti na [] na kartici propertisa pokraj Displayed DT te se iz navigatora izabere ime koje pripada glavnom elementu, u ovome sluaju zatitnoj motorskoj sklopci (vidi primjer kod releja/sklopnik).

65 / 205

Ukoliko cross-referenca nije vidljiva tada treba kliknuti na opciju Refresh (opcija u View Redraw). Pomoni kontakt je automatski vidljiv samo zahvaljujui propertisu na kartici Display, koji je predefiniran kod simbola prilikom izrade simbola, a to je Contact image ili pozicija pomonih kontakata u odnosu na element.

6.6.

Insertiranje ureaja

Do sada je iskljuivo bilo pokazano crtanje shema po principu insertiranje elementa iz baze simbola te postavljanje na stranicu. Nakon toga je simbolu bilo pridodan kataloki broj direktno s kartice Parts. Novi, moderniji i svakako znaajno bri i jednostavniji pristup je insertiranje ureaja ili direktan rad s katalokim brojevima. Preko opcije u meniju se pozove Insert Device prilikom ega se automatski otvara katalog sa svim katalokim brojevima u EPLAN bazi. eli li se pozvati zatitna motorska sklopka ode se na dio Components>Safety device te se izabere odgovarajua zatitna motorska sklopka s eljenim pomonim kontaktima.

66 / 205

Svaki element je predfeiniran po funkciji (kasnije e biti objanjeno kako se definira novi ili ureuje postojei kataloki broj) pa program automatski kataloki simbol zamjenjuje s njegovom funkcijskom definicijom tj.simbolom. Pozove li se kataloki broj prema gore navedenom primjeru (ABB.GJM2550001R0029) na shemi e automatski vidljiva sljedea slika.

Dakle, odmah su vidljivi i svi pomoni kontakti. Na taj nain je vrlo jednostavno kontrolirati koje sve pomone kontakte ima odreeni element (bilo da je relej/sklopnik ili zatitna motorska sklopka) i da li su potroeni i gdje. Naravno u Device navigatoru (Project data Device Navigator) je vidljiv pozvani element sa svim sastavnim elementima (glavni dio + 1NC + 1NO).

Ukoliko se eli pomoni kontakt iskoristiti u shemi, tada s funkcijom drag&drop povuemo pomoni kontakt iz navigatora u shemu i pomoni kontakt je iskoriten (vidi detaljnije kod releja/sklopnika). Naravno, mogu je i uobiajeni princip rada (vidi releje/sklopnike) da se u kartici Parts klikne na gumb Device selection te se izabere kataloki element koji zadovoljava zadane kriterije iz sheme.

67 / 205

6.7.

PLC

PLC u EPLAN-u su najee definirani od strane proizvoaa (Siemens, ABradley, Schneider, Omron, Mitsubishi,) u obliku makroa te na taj nain na vrlo jednostavan nain omoguuju rad s njima. Proizvoai dobavljaju makroe u obliku tzv. Overview-a te I/O kartice u obliku byte-a. U sljedeim primjerima e biti objanjeno kako koristiti predefinirane makroe a kako kreirati svoje vlastite. 6.7.1. PLC makroi Postavi se u Page navigator (shortcut F12) te se otvorni nova stranica (Page New) tipa Overview. Nakon toga se pozove makro (Insert Macro ili tipka M na tipkovnici) koji je mogue nai ili na EPLAN stranicama ili na stranicama proizvoaa ili na EXOR EPLAN FTP serveru (ftp.exor.hr/EPLAN).

Makro se postavi na stranicama Overview-a. Stranica slui kao preglednik I/O signala iz sheme. Na jednom mjestu je mogue kontrolirati i pronai cross-reference, TAG adrese i opise svih I/O signala.

68 / 205

NAPOMENA!eli li se makro postaviti tona na poziciju na kojoj je snimljen klikne se istovremeno na tipku X i tipku Y te program automatski postavi element na definiranu koordinatu. eli li se odreeni element pomicati samo po X-osi tada se klikne samo tipka X. eli li se odreeni element pomicati samo po Y-osi tada se klikne samo tipka Y. Prilikom ove akcije mora biti iskljuena opcija na tipkovnici CAPS LOCK. Nakon to se postavi makro na stranici Overview-a se pojavljuje sljedea slika

69 / 205

Ukoliko se ele mijenjati odreene postavke potrebno je napraviti dvostruki klik na pravokutnik pri emu se otvara kartica PLC box na kojoj je mogue definirati odreene podatke o PLC-u (Rack, Slot, CPU, Station,) prema primjeru koje je mogue dobiti naknadno u izlaznim listama i/ili XLS listama.

70 / 205

Na kartici Bus data se definiraju podaci o hardware-u PLC koje e biti mogue otvoriti u programima za programiranje PLC-a (Simatic Manager, Unity Pro,). Naime, EPLAN omoguava hardware-sku i software-sku definiciju podataka koji slue kao ulazni podaci za PLC programere. EPLAN omoguava komunikaciju s programima za programiranje PLC-a.

Export podataka za programe za programiranje PLC-a se odvija pomou opcije Project data PLC Export data

71 / 205

Uz standardna podeenja na karticama Display i Symbol/Function dana valja napomenuti da se na kartici format definira linija podeenja PLC boxa.

72 / 205

6.7.2. Predefiniranje PLC overview-a Da bi se kreirao svoj PLC overview (naravno uz mogunost preureenja postojeeg, slinog makroa) potrebno je na stranici tipa Overview pozvati opciju Insert Box / Connection point / Mounting panel PLC box ili ikonica na alatnoj traci te nacrtati pravokutnik prema elji. Postavke kartica su jednako kao u prethodnom primjeru. U PLC box se postavljaju prikljuci, koji se pozivaju pomou opcije Insert Box / Connection point / Mounting panel PLC connection point (DI), prema primjeru sa slike.

Prilikom definiranja PLC connection point (DI) bitno je definirati Connection point designation te Address

73 / 205

Definiranje PLC overview-a je zapravo predefiniranje stvarnih I/O signala za strujnu shemu. 6.7.3. Predefiniranje PLC connection pointa (DI) u Navigatoru Najjednostavniji i najbri nain izrade PLC overview-a je na taj nain da se otvori PLC navigator pomou opcije Project data PLC Navigator.

Postavi se na eljeni CPU te eljeni element (CPU2, PLC box A2) te se klikne desni klik mia i izabere opcija New function na kojoj se podese podaci prema slici.

74 / 205

Kao rezultat u Navigatoru e se pojaviti samo predefinirani Connection point designation (oznaka konektora Inputa)

Potrebno je definirati i Address. Oznai se Connection point designation te se klikne desni klik mia i izabere opcija Edit in table ili opcija u menu-iju Edit In table ili ikonica na alatnoj traci (opcija za tabelarno ureivanje podataka na razini stranice, ormara, projekta, ovisno da li su podaci oznaeni direktno na stranici ili preko navigatora) te se pojavi kartica na kojoj se u stupcu PLC address upiu eljene adrese (naravno podatke je mogue na jednostavan nain definirati u MS EXCEL-u te ih se kopirati u ovu tabelu).

Kad je postupak upisivanja/ureivanja podataka gotov klikne se na u lijevom gornjem uglu te se tabela ugasi. Podaci su automatski spremljeni i zapameni. Nakon toga se predefinirani podaci pomou opcije drag&drop prenose iz navigatora direktno na PLC box na stranici Overview. Ova opcija omoguava brz, jednostavan i toan transfer podataka.

75 / 205

6.7.4. Koritenje I/O signala pomou makroa Kako je prethodno bilo spomenutu, mnogi proizvoai opreme isporuuju gotove makroe u obliku bayt-a. Otvori se stranica tipa Schematic multi-line, pozove se eljeni makro, pomou klika na tipku X i Y se pozicionira na odreeno mjesto klikne se OK ili Enter na tipkovnici i I/O kartica je postavljena.

Ukoliko se I/O signali ele ureivati mogue ih je ureivati tako to se napravi dvostruki klik mia na svaki pojedinani signal te se ureuje npr. Function text (opisni tekst signala, ovdje je trenutni function tekst REZERVA) ili se oznae svi signali na kartici pomou opcije Highlight object of the same type (postavi se na jedan I/O signal, klikne se na desni klik mia i izabere se navedena opcija) ili se oznae u PLC navigatoru pa se ureuju pomou opcije Edit in table, grupno u tabelarnom prikazu.

76 / 205

Kao rezultat na stranici Overview-a je vidljiva sljedea slika

6.7.5. Koritenje predefiniranih I/O signala iz navigatora Kako su svi I/O signali ve predefinirani na stranici Overview i vidljivi su u PLC navigatoru, treba ih samo iskoristiti na stranicama sheme. Otvori se stranica tipa Schematic Multi-line. Otvori se PLC navigator (Project data PLC Navigator), na stranici se nacrta PLC box eljene veliine (Insert Box / Connection point / Mounting panel PLC box) te se iz navigatora s opcijom drag&drop povlai eljeni I/O signal i postavlja se u PLC box.

U jedan PLC box se moe, naravno, postaviti i vie od jednog I/O signala. Ukoliko elimo da I/O signal ima drugaiji fiziki oblik tada se prilikom opcije drag&drop klikne na tipki BACKSPACE na tipkovnici te se pojavi kartica na kojoj je

77 / 205

mogue mijenjati fiziki izgled I/O simbola. U ovome primjeru se izabire simbol PLCBCPP, broj 37, koji se koristi za SIEMENS-ove kartice koje imaju ukljuen konektor.

Pa u PLC boxu imamo sljedeu sliku

Ukoliko se ne eli raditi mou PLC boxova mogue je prilikom opcije drag&drop i klika i BACKSPACE izabrati simbol PLC_CBOX_LEFT PLUG, broj 353.

78 / 205

Pa bi kao sliku dobili I/O signal u predefiniranom boxu.

NAPOMENA!Prilikom uzimanja simbola iz baze simbola SPECIAL (npr. PLC connection point, interruption point, Potential definition point) mogue je promijeniti fiziki izgled simbola pritiskom na tipku BACKSPACE. Preporua se da opcija Activ bude odznaena. Ukoliko se simbol ve postavio na stranicu, tada se fiziki izgled simbola moe zamijeniti na kartici Symbol/Function data pa pritiskom na [] kod reda Number/Name Ukoliko se ukae potreba za brzom potrebom preimenovanja I/O signala (npr. Siemens PLC-e treba zamijeniti s ABradley) tada se pozove opcija Project data PLC Address gdje se podese podaci kao prema primjeru.

79 / 205

Pa kao rezultat imamo

Naravno, mogue je podesiti podatke na bilo koji nain, na prethodnoj kartici, pritiskom na [] kod PLC-specific settings, na kartici prema svojoj elji.

80 / 205

6.8.

Potencijali

Ukoliko se eli prikazati prelazak veze (vodia, kabela, sabirnice,) sa stranice na stranicu ili s lokacije na lokaciju tada se u EPLAN-u koriste potencijali ili tzv.Interruption points. Do ove opcije se dolazi preko menu-ija Insert Connection symbol Interruption point ili preko ikonice na alatnoj traci . Potencijali rade po pravilu da uvijek moraju imati poetak ili kraj te da rade uvijek u parovima. Ukoliko nije zadovoljen jedan od dva prethodna kriterija tada nam program javlja greku Interruption point not found to program tumai da potencijal nema poetak ili kraj ili nema para tj.ica je u zraku.

Kada se postavi potencijal na stranicu sheme tada se pojavljuje kartica Interruption point na kojoj se upisuje ime potencijala (Displayed DT) npr. L1. Full DT objanjava kako EPLAN vidi potencijal, tj.njegovu adresu.

81 / 205

Adresu koju program vidi je vidljiva u Full DT a ona je posljedica parametara koje smo podesili kod otvaranja projekta na kartici Structure. Ukoliko se ele naknadno mijenjati podeenja adresa tada je to mogue obaviti preko opcije Project property-a (desni klik mia na u Page navigatoru pa opcija Project>Properties) pa kartica Structure.

Nakon to su se potencijali jedanput upisali u projektu, tada se automatski u navigatoru potencijala (Project data Connection Interruption point navigator) pojavljuju uneseni potencijali.

Navigator omoguava jednostavno koritenje potencijala sljedei put na eljenoj stranici ili lokaciji. Opcijom drag&drop oznai se eljeni potencijal te se povue na eljenu stranicu.

82 / 205

Automatsku su vidljive cross-reference koje govori od kuda dolazi potencijal (sa stranice 1, kolone 5 i s koje lokacije-ako je razliita). Prilikom opcije drag&drop i povlaenja potencijal s tipkom TAB na tipkovnici se rotira strelica potencijal te popratni tekst i cross-referenca. Osvjeenje veza ili potencijala odvija se pomou opcije SHIFT + ikonica !

Opcija Sort code na kartici Interruption point slui kao INDEKS koji se koristi kada imamo razvod istog potencijala.

83 / 205

Npr. razvod DC potencijala 24V+ s brikanih stezaljki koji se razvode na 3 razliita mjesta. Prvi 24V+ ima sort code 101, drugi 102 a trei 103. Program praktiki gleda ove potencijala kao s imenom 24V+.101, 24V+.102 i 24V+.103.

Naravno na mjestu na stranici 2.b.2 se takoer koristi njegov par tj. 24V+.101 Prilikom koritenja Sort code-ova zgodno je ukljuiti Navigator potencijala te ukljuiti karticu/TAB List na kojoj se vidljivi predefinirani Sort code-ovi i jednostavno ih je kasnije koristiti.

84 / 205

Da bi se ukljuio ovakva konfiguracija podataka potrebno je kliknuti na te izabrati opciju Configure columns i na taj nain ukljuiti/iskljuiti odreene podatke kao prema primjeru na slici.

NAPOMENA!Prilikom uzimanja strelice potencijala klikne se TAB na tipkovnici kako bi se rotirala strelica prije nego to je postavljena na stranicu. eli li se naknadno rotirati strelica potencijala tada se na kartici Symbol/Function data izabere drugaija varijanta (Varianta:A, B, C, D,) Na kartici Display na opciji Property arrangement se izabire pozicija teksta (DT i cross-reference) u odnosu na strelicu potencijala.

85 / 205

6.9.

Simboli spajanja

Da bi spojili 2 elementa ili vie koji nisu jedan iznad drugog (u tom sluaju vrijedi funkcija Autoconnection) koriste se simboli za spajanje koji se nalaze na Insert Connection symbol ili ikonice na alatnoj traci

1

2

3

4

Simboli pod oznakom 1 slue samo za promjenu smjera linije spajanja (npr.odozdo udesno, slijeva prema gore,)

Simboli pod oznakom 2 slue za spajanje 3 elementa kod kojih je definirano od kuda ica dolazi (1), kuda ide (2) i koliko ica imamo na kojemu elementu.

Opcija Draw as point omoguava da se umjesto inteligentnog T-Noda vidi toka ali s inteligencijom T-Noda u pozadini.

86 / 205

Opcija za ukljuivanje/iskljuivanje opcije (da ova opcija bude vidljiva na ovoj kartici) se nalazi na Options Settings User Graphical editing Connection symbols

Na Primjeru 1 je prikazano da ica ide s lijevog elementa (XDC:1) na element u sredini (XDC:2) te da s njega ide u desno (XDC:3). Prema tome je vidljivo da e na elementu XDC:2 bit 2 ice Primjer 1:

Na Primjeru 2 je prikazano da jedna ica ide s lijevog elementa (XDC:1) na element u sredini (XDC:2) a druga, takoer, s lijevog elementa (XDC:1) na desni (XDC:3). Prema tome je vidljivo da e na elementu XDC:1 bit 2 ice Primjer 2:

Simboli pod oznakom 3 slue za prikaz jumpera ili dvostrukog spoja.

87 / 205

Standardni nain prikaza Jumpera gdje kod XDC:2 nije mogue spojiti vodi s gornje strane

Kod simbola s oznakom 3 mogue je spojiti i vodi s gornje strane kod stezaljke XDC:2

Simboli pod oznakom 4 slue za prikaza kosih linija vodia. Do sada je bilo mogue liniju prikazati pod 0 ili 90, sada je mogue prikazati spojnu liniju pod bilo kojim kutem. ele li se spojiti elementi na horizontalnoj ili vertikalnoj ravnini potrebno je kliknuti tipku na tipkovnici TAB kako bi se odredio smjer spajanja.

eli li se prekinuti funkcionalna liniji izmeu 2 elementa koji se nalaze na istoj horizontalnoj ili vertikalnoj ravnini potrebno je pozvati opciju Insert Connection symbol Break point

Simbol za prekid funkcionalne linije (krui) se postavlja na funkcionalnu liniju.

88 / 205

6.10.

Kabeli

Prilikom definiranja kabela potrebno je voditi se pravilom da se linija kabela uvijek povlai s lijeva u desno ili odozgo prema gore. Opcija se aktivira pomou Insert Cable definition ili ikonica na alatnoj traci .

Nakon to se kabel nacrta pojavljuju se kartice za definiranje podataka kabela. Program kao i kod releja/sklopnika na inteligentan nain pretrauje bazu kabela i usporeuje ju sa stanjem na stranici. Ukoliko imamo definirane stezaljke s N i PE potencijalom tada program trai kabel koji zadovoljava navedene kriterije. Postoje 4 naina definiranja podataka kabela: 1.naina (Neinteligentan runi nain)

89 / 205

Podaci u redove za Type, No. of conductors, Conductor cross-section se upisuju potpuno runo bez podataka iz baze. Nema katalokog broja, nema kabela u popisu oprema i nema oznaka ile (boje ili brojevi) na shemi. Ovakav nain je najsporiji i najmanje inteligentan. 2.nain (Poluinteligentan poluatomatski nain)

Klikne se na [] kod Type te program automatski otvara katalog s kabelima iz kojega se izabere eljeni tip.

90 / 205

Kao rezultat se pojavljuje ispunjena kartica Cabel s podacima iz kataloga

Podaci u redove za Type, No. of conductors, Conductor cross-section se upisuju automatski iz baze. Nema katalokog broja, nema kabela u popisu oprema i nema oznaka ile (boje ili brojevi) na shemi. No ovaj nain je mnogo bri od prethodnog i svakako sigurniji. 3.nain (Poluinteligentan automatski nain)

91 / 205

Klikne se na [] na kartici Parts te program automatski otvara katalog s kabelima iz kojega se izabere eljeni tip.

Kao rezultat se pojavljuje ispunjena kartica Cabel s podacima iz kataloga

92 / 205

Podaci u redove za Type, No. of conductors, Conductor cross-section se upisuju automatski iz baze. Imamo kataloki broja, postoji kabel u popisu oprema ali nema oznaka ile (boje ili brojevi) na shemi. No ovaj nain je mnogo bri i kvalitetniji od prethodnog. 4.nain (Inteligentan automatski nain)

Klikne se na gumb Device selection na kartici Parts te program automatski otvara katalog s kabelima iz kojega se izabere eljeni tip.

93 / 205

Kao rezultat se pojavljuje ispunjena kartica Cabel s podacima iz kataloga

Podaci u redove za Type, No. of conductors, Conductor cross-section se upisuju automatski iz baze. Imamo kataloki broja, postoji kabel u popisu oprema i imamo inteligentan upis oznaka ila (boje ili brojevi) na shemi. Brzi, efikasan i siguran nain. Kao rezultat u shemi je vidljiv:

94 / 205

Ovaj nain se koristi ukoliko se ele dobiti oznake ila kabela na shemi. No, ukoliko nije potreban, tada je preporuljiv jedan od dva prethodno opisana naina.

NAPOMENA!Ukoliko se mijenja tip kabela u 4.nainu ili ukoliko se u 2. i 3.nainu ele naknadno dodati oznake ila kabela tada se oznai kabel ili vie njih u navigatoru (Project data Cable Navigator) te se pozove funkcija Project dana Cable Place

6.10.1.

Kabel sa Shieldom

Kod kabela sa shieldom prvo se definira/nacrta shield a zatim se nacrta linija kabela kao prema prethodna etiri naina. Opcija Insert Shield ili ikonica na alatnoj traci aktivira eljenu funkciju crtanja. Shield se poinje crtati na onoj strani na kojoj je spojno mjesto sa stezaljkom ili elementom. Spaja se sa elementima pomou opcije Connection symbol.

Nakon toga se pojavljuje kartica propertiesa kabela na kojoj je potrebno upisati ime kabela. Ime shielda mora biti jednako imenu kabela. Kartica Shielda i linija moe biti potpuna zamijene za liniju definicije kabela.

95 / 205

Nakon toga se definira linija kabela preko svih linija te linije koja je spojena sa shieldom (vidi sliku). Dakle linija kabela obavezno mora biti izmeu elemenata (stezaljke) i shielda.

Program automatski prepoznaje da imamo veze s potencijalima N, PE i SH.

96 / 205

Izabere se eljeni tip koji odgovara pronaenom kriteriju. Znamo da je rezultat ispravan ukoliko svi vodii kabela imaju oznaku, ukljuujui i liniju shielda (vidi sliku)

6.11.

ice/vodii

ele li se pojedinano definirati vodii (boja,presjek,) izmeu ureaja tada je potrebno aktivirati opciju Insert Connection definition point ili ikonicu na alatnoj traci .

ele li se definirati svi vodii (boja,presjek,) na istom potencijalu tada je potrebno aktivirati opciju Insert Potential definition point ili ikonicu na alatnoj traci .

97 / 205

Prilikom pozivanja ove opcija pojavljuje se kartica Connection definition point ili Potential definition point za upisivanje podataka o vodiu.

Prilikom upisivanja podataka zanimljiva je kartica Connection graphic na kojoj se definiraju svojstva linije/vodia (isprekidina linija, boja linije, debljina linije,)

98 / 205

Tada se kao rezultat u shemi pojavljuje situacija na kojoj su vidljive uinjene promijene.

Da bi se vidjeli rezultati na stranici, nakon izmjene svojstava linije, potrebno je osvjeiti veze za stranicu (Project data Connection Update) ili za cijeli projekt (SHIFT + Project data Connection Update). Podaci o vodiima koji su se definirali slue za izradu liste unutarnjih veze te za prikljune planove.

99 / 205

6.12.

Katalog (Parts management)Definiranje novog ureaja u katalogu

6.12.1.

Da bi se unio novi kataloki broj u bazu katalokih brojeva potrebno je otvoriti dotinu bazu pomou opcije Utilities Parts Management ili pomou ikonice na alatnoj traci .

Baza se otvori, odabere se i oznai eljena grupa elementa (Generators, power supply units) pa se klikne desni klik mia i izabere opcija New te se popunjavaju podaci i kartice prema elji i potrebi.

100 / 205

Na kartici General mogue (preporuljivo) je definirati sljedee podatke

Product group Product subgroup Part number Type number Designation 1-3 Manufacturer Supplier Order number Description

Mogue je promijeniti ili napraviti reizbor grupe Mogue je odabrati podgrupu ukoliko postoji Kataloki broj elementa Tip elementa, moe biti isti kao i Part number to ovisi o proizvoau Opis elementa Proizvoa Dobavlja Narudbeni broj elementa, moe biti isti kao i Part number to ovisi o proizvoau Dodatni opis elementa

101 / 205

eli li se imati viejezinu bazu (opisi na HR, ENG, GER, RUS,) prilikom unosa opisnih tekstova klikne se desni klik mia na red te se izabere opcija Multilingual input i unese se i drugi eljeni jezik.

Ovaj sluaj je uporabljiv samo kada se eli dobiti lista materijala/trokovnik i na drugom jeziku osim na HR. ele li se dobiti narudbenica direktno iz EPLAN-a s podacima o firmi dobavljau tada je potrebno upisati podatke o dobavljau u bazu dobavljaa a podaci e automatski biti prikazanu u zaglavlju narudbenice.

(Postavi se na Manufacturer/supplier pa desni klik mia i New) 102 / 205

Na kartici Prices/Other mogue je definirati cijene o komponenti te ih dobiti u trokovniku kao TOTAL ali zbog estog sluaja izmjena cijena i rabata nije esto koritena opcija.

Kartica Free properties slui samo za interni opis podataka i nije ga mogue dobiti niti u jednoj listi.

103 / 205

Na kartici Mounting data se upisuju podaci za izradu ormara a preporuamo sljedee podatke

Weight Width Height Depth Graphical macro

Teina komponente bitna je zbog ukupne teine ormara i transporta irina komponente u (mm) bitna za izradu dispozicije elemenata ormara Visina komponente u (mm) bitna za izradu dispozicije elemenata ormara Dubina komponente u (mm) bitna za izradu dispozicije elemenata ormara Svaki element moe imati fiziki izgled komponenti (2D) koji najee distribuiraju proizvoai ali ga je mogue i samog nacrtati unutar EPLAN-a Uz element je mogue dodati i sliku (jpg, gif,) koji olakava izabir komponente Minimalni zahtijevani razmak izmeu 2 komponente po horizontali Minimalni zahtijevani razmak izmeu 2 komponente po vertikali

Image file Mounting clearance Width Mounting clearance Height

104 / 205

Na kartici Tehnical data upisuju se dodatni podaci o elementu

Accessory code

Ukoliko se elementu dodaju pomoni blokovi (npr.kod sklopnika) onda se unese eljeni kod (kontaktirajte Va EPLAN suport za detalje) Upisuje se oznaka komponente po DIN standardu (vidi Utilities Master dana Identifier) a koristi se kao osnovni filter kod pretraivanja komponenti Podaci o odravanju komponente iz kojih je mogue dobiti liste za procesne podatke Uz svaki element je mogue dodati njegov elektrini makro (Window macro) koji je prethodno napravljen u strujnoj shemi Mogue je upisati oznake spojnih mjesta (npr. A1:A2 kod releja) Uz svaki kataloki broj mogue je staviti link na PDF dokument na hard disku ili link na web stranicu.

Identifier

Wearing part Procurement Macro

Connection points External document 1-3

105 / 205

Kartica Function template predstavlja jednu od najbitnijih stavki kod upisivanja novog ili koritenja postojeeg katalokog broja. Naime, svako kataloki broj se na ovaj nain definira to je po FUNKCIJI to za program znai kako zapravo simboliki izgleda. Samo ako je definiran FUNCTION template mogue je raditi preko funkcije insertiranje ureaja (Insert Device).

Kartica Function template e detaljnije biti razjanjena za releje, kabela i motorske zatitne sklopke. Connection point designation Technical charachteristics Mogue je upisati oznake spojnih mjesta (npr. A1:A2 kod releja) Ukoliko se upie podatak u ovo polje, podatak e automatski biti prepisan u polje Technical charachteristics kod kartice propertisa bilo kojega elementa Ukoliko se ne izabere Function definition mogue je i ovdje definirati bazu simbola iz koje e biti uzet simbol kod funkcije insertiranja ureaja (npr. IEC_Symbol) Upisuje se redni broj simbola iz baze simbola (npr. za relej je 20). Broj simbola se mora prepisati iz baze simbola. Izabire se Function definition svakog pojedinanog elementa pritiskom na []

Symbol library

Symbol number Device selection

106 / 205

Connection point designation Symbol

Mogue je upisati oznake spojnih mjesta (npr. A1:A2 kod releja) Ukoliko nismo zadovoljni s interpretacijom simbola iz Function definition ovdje se ta definicija moe zamijeniti s regularnim simbolom iz baze simbola.

NAPOMENA!Separator se dobije kombinacijom tipaka CTRL + Enter ili desni klik mia pa opcija Line break. Funkcija slui kao separator izmeu 2 spojna mjesta elementa (npr. A1A2) ili lomljenja reda u kolonu kod pisanja teksta

Na kartici Component data upisuju se dodatni tehniki podaci o elementu a koji e biti detaljnije razjanjeni kod definicije kabela.

107 / 205

6.12.2.

Definiranje novog releja u katalogu

Svi podaci su jednako definirani kod releja/sklopnika osima kartice Function definition koja e biti detaljno objanjena.

Kompletan relej/sklopnik se mora napraviti na gore naveden nain. Dakle sastoji se od pule. Klikne se na gumb te se pojavi prozor na kojemu se izabere Coil

108 / 205

Zatim od 3 kontakta snage. Klikne se na gumb te se pojavi prozor na kojemu se izabere Power NO contact

Zatim od radnog (NO) kontakta. Klikne se na gumb contact te se pojavi prozor na kojemu se izabere NO auxilliary

109 / 205

Zatim od mirnog (NC) kontakta. Klikne se na gumb contact te se pojavi prozor na kojemu se izabere NC auxilliary

I kao mogua opcija izmjenini (Change-over) kontakta. Klikne se na gumb contact te se pojavi prozor na kojemu se izabere Change-over

110 / 205

6.12.3.

Definiranje nove motorske zatitne sklopke u katalogu

Svi podaci su jednako definirani kao kod ostalih elemenata osima kartice Function definition koja e biti detaljno objanjena. Spadaju u grupu Safety device.

Kompletna motorska zatitna sklopka napravljena je na gore naveden nain. Dakle sastoji se od glavnog elmenta. Klikne se na gumb switch te se pojavi prozor na kojemu se izabere Motor overload

111 / 205

Zatim od radnog (NO) kontakta. Klikne se na gumb contact te se pojavi prozor na kojemu se izabere NO auxilliary

I od mirnog (NC) kontakta. Klikne se na gumb contact te se pojavi prozor na kojemu se izabere NC auxilliary

112 / 205

6.12.4.

Definiranje novog kabela u katalogu

Svi podaci su jednako definirani kod kod ostalih elemenata osima kartice Function definition i Cable data koja e biti detaljno objanjena.

Kabel je napravljena je na gore naveden nain. Dakle sastoji se od definicijske linije. Klikne se na gumb te se pojavi prozor na kojemu se izabere Cable definition

113 / 205

I vodia/ica. Klikne se na gumb te se pojavi prozor na kojemu se izabere Conductor/wire

Color / No. Cross section Shielded by Potential type

Upisuju se oznake vodia kabela (boje ili brojevi) Preporuljivo je upisivati presjek ica na ovome mjestu ali samo ako su razliitih presjeka Upisuje se koji su vodii shieldani s kojim shieldom. Kontaktirajte Va EPLAN support za vie detalja. Odabire se koja ica je kojega potencijala (N i PE)

U karticu Cable data se moraju upisivati podaci ukoliko se eli da ti podaci budu vidljivi uz ime kabela na shemi, u protivnom podaci nee biti vidljivi.

114 / 205

NAPOMENA!Najjednostavniji nain rada s katalokim brojevima je copy&paste. Postavi se na odreeni element, desni klik mia pa se izabere opcija Copy zatim odmah nakon toga opcija Paste i prepravi se element na eljene podatke. Kod releja i kabela je vrlo upotrebljiva opcija Copy na jednom elementu, postavi se na drugi eljeni i izabere se opcija na desnom kliku mia Paste function templates pri emu se kopira samo funkcijska definicija elementa. Kod kabela je upotrebljiva opcija Copy na jednom elementu, postavi se na drugi eljeni i izabere se opcija na desnom kliku mia Paste technical data pri emu se kopira samo podaci s kartice Cable data.

115 / 205

7. Izvjetaji (Reporti)Rezultat nacrtane sheme su izvjetaji. Izvjetaja ima razliitih tipova. Izvjetaji popunjavaju odreene podatke u tabelama (forme) na osnovu podataka iz sheme. Za svaki tip ima veliki broj formi koji se mogu izabrati. Naravno, svaku formu moete prilagoditi svojim zahtjevima u Form editoru (kasnije e biti objanjeno kako je mogue ureivati/kreirati forme). eli li se izbaciti odreeni izvjetaj pozove se opcija Utilities se pojavi sljedea kartica. Reports Generate te

7.1.

Izvjetaji uz pomo opcije REPORTS

Na kartici Reports se generira izvjetaj po izvjetaj (npr. popis letvi, prikljuni plan, grafiki prikljuni plan,dakle 3 x je potrebno ponoviti istu radnju).

116 / 205

Klikne li se na gumb New ili desni klik mia pa New pojavi se kartica na kojoj se izabire odreeni izvjetaj (npr.prikljuni plan)

Output format

Ukoliko je opcija Page tada program automatski otvara novu stranicu na koju generira izvjetaj. Opcija Manual placement omoguava da se generiranu listu runo pozicionira na stranicu na koju se eli pa ak i na stranicu Schematic Multi-line . Izabire se eljeni izvjetaj. Mogue je izabrati 1 po 1. Oznai li se ova opcija, tada program daje popis npr. svih raspoloivih letvi u projektu od kojih se izabiru eljene ili se oznae sve. Opcija omoguava selektivan izbor elemenata.

Select report type Manual selection

117 / 205

Klikne li se OK nakon to se izabrao eljeni izvjetaj pojavi se prvo mogunost odabira filtera i sortiranja podataka (o ome e biti naknadno vie reeno)

Nakon toga se pojavljuje upit na kojemu se odreuje pozicija izvjetaja u projektu. Ovisno o parametrima pozicionirat e se runo na odreenu lokaciju ili e to program automatski raditi na osnovu parametara po principu, izvjetaj se pozicionira u lokaciju iz koje dolazi ( o ovome primjeru se runo postavlja na adresu =ST1+RO1/10)

118 / 205

Klikne se OK i izvjetaj je generiran.

Da bi se izabrala drugaija forma za izvjetaj te da bi se podesio parametar za automatsko pozicioniranja izvjetaja na lokaciju iz koje dolazi klikne se na gumb Settings pa Output to page na kartici Reports (Utilities Reports Generate) pri emu se pojavi sljedea kartica

Bit e objanjena samo znaajna podeenja 119 / 205

Form

Klikne se na [] te se pojavi popis svih formi za eljeni izvjetaj. Izabere se eljena forma. Forma se moe mijenjati u bilo kojemu trenutku. Nakon to se forma zamijeni mora se kliknuti na gumb Update ili eventualno izbrisati stari izvjetaj te ponovno generirati novi. Ovdje se izabire pozicioniranje izvjetaja u projektu. Total znai da sami izabiremo poziciju kao u prethodnom primjeru. Opcija Higher-level function and mounting location znai da je izvjetaj automatski pozicioniran na lokaciju od kuda dolazi. Ova opcija se koristi kod dinamikih formi i ona omoguava da npr. vie letvi bude na istoj stranici. Inae je uobiajeno kod statikih formi da na jednoj stranici bude izvjetaj samo za jednu letvu.

Page sorting

Combine

Na kartici Reports se klikne na gumb Settings pa opcija Display/output pri emu se pojavi sljedea kartica

120 / 205

Na kartici Display/output u znaajnoj mjeri su upotrebljivi sljedee opcije: Opcija 1 Ukoliko je opcija odznaena tada kao rezultat u prikljunom planu imamo

Ukoliko je opcija oznaena i kao znak koriten =

121 / 205

Opcija 2 Ukoliko je opcija odznaena tada kao rezultat u prikljunom planu imamo

Ukoliko je opcija oznaena i kao znak koriten X

122 / 205

7.2.

Izvjetaji uz pomo opcije TEMPLATE

Opcija Template omoguava da se unaprijed u Project template ili Basic project predefiniraju eljene liste koje e biti kreirane nakon zavretka shematskog dijela projekta. Proces izrade e znaajno biti ubrzan i za sve djelatnike firme e biti postupak pojednostavljen.

Definiranje eljenih listi je po istom principu. Klikne se gumb New ili se klikne desni klik mia pa opcija New te se izabere eljeni izvjetaj/i uz isto podeenje parametara ili po opciju automatskog smjetaja izvjetaja na poziciju od kuda dolaze ili po opciji runog postavljanja na eljeno mjesto u strukturi projekta.

123 / 205

Nakon to se projekt zavri (shematski dio) tada se liste generiraju uz opciju Template pozivanjem opcije Utilities Reports Generate project reports ili na kartici Reports se klikne na gumb Generate reports.

NAPOMENA!Nakon to su izvjetaji generirani a projekt naknadno izmijenjen, tada je potrebno osvjeiti liste. Osvjeavanje se radi na jedan od ova 2 nain: Postavi se na izvjetaj u Page navigatoru te se klikne jedna ili vie stranica izvjetaja koji su doivjeli promjene i klikne se na opciju Utilities Reports Update Otvori se kartica Reports (Utilities Generate Reports), na njoj se u navigatoru izvjetaja izabere izvjetaj ili grupa izvjetaja koji su doivjeli promjene te se klikne na gumb Update

7.3.

Filtriranje podataka

Prilikom generiranja izvjetaja, mogue je koristiti filtere. Uz pomo filtera mogue je prikazati samo odreene podatke koji su se definirali u filteru ili e odreeni podaci biti blokirani. Kada se pokrene opcija generiranja izvjetaja (Utilities Generate Reports) i kada se izabere eljeni izvjetaj pojavi se kartica za definiranje filtera (slian princip koritenja filtera je i za sve ostale funkcije unutar EPLAN-a)

124 / 205

Klikne se na [] pokraj filtera te se pojavi kartica za definiranje filtera

Scheme

Predstavlja ime filtera. Schema moe biti neogranien broj. Klikom na gumb eljenim imenom. se moe kreirati vlastiti filter sa

Active Negated Criterion Value

Ukoliko je oznaena ova opcija, znai da je opcija uope aktivna kao filter. Predstavlja NOT funkciju. Iskljuuje odreeni podatak Predstavlja svojstvo koja sainjava dotini filter. Oznaava vrijednost svojstva. Mogu se koristiti isti znakovi kao i kod MS Windows za pretraivanje (* prije i/ili poslije vrijednosti)

Nakon to se definirao filter da bi ga i aktivirali prilikom generiranja izvjetaja potrebno je oznaiti opciju Activ.

125 / 205

Primjer filtera kod izrade lista unutarnjih veza

Filter

radi sljedee po redu: Ne prikazuje kabelske veze Prokazuje unutarnje veze Ne prikazuje jumper Prikazuje samo veze unutar ormara RO2

Ovo je prikaz sloenih uvijeta/kriterija kod izrade odreenih izvjetaja.

7.4.

Sortiranje podataka

Prilikom generiranja izvjetaja, mogue je koristiti sorting podataka. Uz pomo filtera mogue je prikazati odreen sorting podataka koji su se definirali u filteru za sortiranje. Kada se pokrene opcija generiranja izvjetaja (Utilities Generate Reports) i kada se izabere eljeni izvjetaj pojavi se kartica za definiranje sorting podataka (slian princip koritenja sortinga podataka je i za sve ostale funkcije unutar EPLAN-a)

126 / 205

Klikne se na [] pokraj sorting te se pojavi kartica za definiranje filtera sortinga podataka

Scheme

Predstavlja ime filtera za sorting podataka. Schema moe biti neogranien broj. Klikom na gumb se moe kreirati vlastiti filter sa eljenim imenom. Predstavlja svojstvo koja sainjava dotini filter za sorting podataka.

Criterion

Nakon to se definirao sorting podataka treba ga aktivirati, prilikom generiranja izvjetaja, oznaivanjem opcije Activ.

127 / 205

8. Izvjetaji u MS Excel formatuOsim u EPLAN formatu bilo koji podatak je mogue izvesti u MS Excel format. Princip je slian kao i kod klasinih izvjetaja. Pozivanjem opcije Utilities Reports Labeling se pojavljuje kartica podeenja koja e biti detaljno objanjena.

Settings

Pritiskom na [] pojavljuje se kartica za podeenje izvoznih podataka i dokumenata u koji e podaci biti izvezeni. Podeenje e biti naknadno objanjena. Automatska informacija koji tip izvjetaja se radi. Izabere se eljeni jezik izvjetaja. Odreuje se pozicija izvjetaja i njegovo ime. Opcija Export samo izvozi podatka a Export and start aplication izvozi podatke i automatski otvara program MS Excel Ukoliko je ova opcija oznaena tada e se izvoziti podaci iz cjelokupne grupe elemenata ili se moe samo odreene oznaiti ili u shemi ili u navigatoru

Report type Language Target file Output type

Apply to entire project

Isti princip rade i podeenja vrijedi i za sve druge izvjetaje!!!

128 / 205

Pritiskom na [] kod opcije Settings se pojavljuje kartica na kojoj se definiraju svi detalji izvoza podataka.

Na kartici File se definiraju podaci sa sljedeim znaenjem: Type of file znai format/tip izvoznih podataka(*.xls, *.xml, *.txt) Target file je prazan npr. MS Excel dokument koji se postavlja na eljeno mjesto na hard disku (npr. C:/Temp). Program u ovu praznu filu prepisuje podatke na osnovu Template file te na osnovu izabranih podatka na kartici Label

129 / 205

Template je obian MS Excel u kojemu se definiraju kolone i upie varijabla na osnovu koje program zna gdje treba zapoeti s upisom podataka (oznaka ### za poetak upisa podataka iz sheme, #H# mjesto upisa podataka Headera, #F# mjesto upisa podataka Footer-a vidi sliku)

Komentar: - oznaka ### se upisuje samo u prvi red - sve elije se formastiraju se prema elji pri emu se format prenosi na sve redove u koloni - forma je dinamika - forma je snimljena kao obian *.xls file (u ovome sluaju PLC basic.xls a spremljena je u Template folderu unutar EPLAN P8 instalacijske strukture) - Target file je zapravo jedna vrsta kopije ove *.xls file.

130 / 205

Na kartici Header se definiraju koji podaci e biti prikazani u headeru projekta

U ovome primjeru su svi podaci odabrani iz Project properties-a i pomou gumba su prebaeni u polje za header.

131 / 205

Na kartici Label se definiraju koji podaci e biti prikazani u Target file (a posloeni kao prema Template file).

Vidljivo je da su svi podaci odabrani iz PLC connection point-a i pomou gumba su prebaeni u polje za definiciju izvezenih podataka. Raspored (pozicija) podataka je tono kao prema rasporedu iz ove tabele a isti raspored je nuan i u Template file kako bi imena kolona odgovarale podacima iz elija podataka.

132 / 205

Na kartici Footer se definiraju koji podaci e biti prikazani u footeru projekta.

U ovome sluaju nema predvienih podataka za footer. Na kartici Settings se definiraju filteri i nain sortinga podataka na isti nain kao i u izvjetajima.

U ovome sluaju nema predvienih podataka za Settings. Nakon to se kartica Settings: Labeling podesi klikne se OK te se vraamo nazad u karticu Output labeling na kojoj se takoer podeavaju podaci prema elji te se kao rezultat u Target filu pojavljuju sljedei podaci:

133 / 205

9. Izvoz / ureivanje / ponovni uvoz podatakaVrlo esto je najjednostavnije i najbre izvesti podatke npr. u MS Excel, urediti ih (ili dati nekome drugome da ih uredi) te ih ponovno pozvati ili u krajnjem sluaju importirati u projekt. Opcija koja omoguuje sve navedeno je Utilities Edit properties externally Export function. Pozivanjem, ali prethodnim oznaavanjem elemenata na shemi ili u navigatoru, opcije pojavljuje se sljedea kartica.

Settings

Pritiskom na [] pojavljuje se kartica za podeenje izvoznih podataka i dokumenata u koji e podaci biti izvezeni. Podeenje e biti naknadno objanjena. Izabere se eljeni jezik izvjetaja. Opcija Export samo izvozi podatka a Export and start aplication izvozi podatke i automatski otvara program MS Excel dok opcija Edit in external application and reload omoguava izvoz podataka, obraivanja i automatski uvoz nakon opcije Save i zatvaranja dokumenta Odreuje se pozicija izvjetaja i njegovo ime.

Language Output type

Target file

134 / 205

Pritiskom na [] kod opcije Settings se pojavljuje kartica na kojoj se definiraju svi detalji izvoza podataka.

Na kartici General se definiraju podaci sa sljedeim znaenjem: File type je format/tip izvoznih podataka(*.xls, *.xml, *.txt) Target file je prazan npr. MS Excel dokument koji se postavlja na eljeno mjesto na hard disku (npr. C:/Temp). Program u ovu praznu filu prepisuje podatke na osnovu Template file te na osnovu izabranih podatka na kartici Data Template je poseban MS Excel file isporuen od strane EPLAN S&S i koji ne moe biti prilagoavan svojim zahtjevima ali kako je univerzalan automatski sadri sve mogue podatke iz kartice Data.

135 / 205

Na kartici Data se definiraju koji podaci e biti prikazani u Target file

Vidljivo je da su svi podaci odabrani iz polja Availible format element i pomou gumba su prebaeni u polje Selected format element koji predstavljaju definiciju izv