62
รายงานการวิจัยเรื่อง ความเป็นไปได้ในการจัดตั ้งพิพิธภัณฑ์ ตาบลสามบัณฑิต อาเภออุทัย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit Uthai Phra Nakhon Si Ayutthaya โดย ทัศนี ทองมาก คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ งานวิจัยนี้ได ้รับทุนอุดหนุนการวิจัย มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา ประจาปี 2556

Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

รายงานการวจยเรอง ความเปนไปไดในการจดตงพพธภณฑ ต าบลสามบณฑต อ าเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยา

Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit

Uthai Phra Nakhon Si Ayutthaya

โดย ทศน ทองมาก

คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร งานวจยนไดรบทนอดหนนการวจย มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา

ประจ าป 2556

Page 2: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

ชอเรอง การศกษาความเปนไดในการจดตงพพธภณฑ ต าบลสามบณฑต อ าเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยา

ผวจย นางทศน ทองมาก คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา

ปทวจย 2556

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงค 1) เพอศกษาทรพยากรสารสนเทศทอยในทองถนทน า

ไปใชในการจดตงพพธภณฑทองถนสามบณฑต อ าเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยา 2) เพอศกษาความเปนไปไดในการจดตงพพธภณฑทองถนต าบลสามบณฑต อ าเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยา กลมตวอยางทใชในการวจย คอ ประชากรและกลมประชากร เขตพนท ในต าบลสามบณฑต อ าเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยา จ านวน 300 คน สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คาความถ คารอยละ และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ผลการวจยพบวาความเปนไปไดในการจดตงพพธภณฑ ต าบลสามบณฑต อ าเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยา 1) จาการสนทนากลมไดขอมลในการจดเกบเปนองคความรและวตถไดแกการท าน าหมกชวภาพน าสมควนไม การเปารกษาโรคเรม งสวด กวาดซางเดก รกษาอมพาต ขนมกระยาสารท อาหารนอกหมอไก กงบอน ดอกไมประดษฐจากตนโสน สปปะรดผาประดษฐ การแสดงกลองยาว คาถาศาลพระภม การกวนขาวทพย การไถกลบตอซงขาวพธกรรมการท าขวญนาคการตอยอดมะนาวบนตอมะขวด การปรงอาหารจากกากมนสมปะหลง ภาพการลงแขกเกยวขาว เปนวถชวตของชมชนในอดตและการท าบญกลางบานเครองมอทใชในการประกอบอาชพประกอบดวย แห เคยว คนไถ ลอบ ไซ กะบง ตะกราสม งอบ ทยกยอ (เครองมอจบปลา) สวานเจาะไม แบบเกา ตะขาย ครกต าขาว กบไสไม สว เกวยน เรอ ตะของ เครองสขาวดวยมอ เครองดนตรประกอบกลองยาว ซอ ศลปภาพวาดวฒนธรรมทองถนวตถโบราณ 2) ผตอบแบบสอบถามสวนใหญมความคดเหนเกยวกบองคความรและภมปญญาชาวบานทจะรวบรวมไวในพพธภณฑทองถนสามบณฑตตามทไดดงแสดงความคดเหนตามล าดบ เครองมอทใชประกอบอาชพ การท าน าหมกชวภาพ น าสมควนไม การเปารกษาโรคเรม งสวด กวาดซาง รกษาอมพาต ขนมกระยา อาหารนอกหมอไก แกงบอน ขนมปง ดอกไมประดษฐจากตนโสน สบปะรดผาประดษฐ การแสดงกลองยาว คาถาศาลพระภม การกวนขาวทพย การไถกลบตอซง คนพธกรรมการท าขวญขาว การตอ ยอด

Page 3: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

มะนาวบนตอมะขวด การปรงอาหารจากกากมนส าปะหลง ภาพการลงแขกเกยวขาว เปนวถชวตของชมชนในอดต การท าบญกลางบาน เครองดนตรศลปภาพวาดวฒนธรรมทองถน วตถโบราณ การมสวนรวมในการจดตงพพธภณฑทองถนสามบณฑตพบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญตองการการมสวนรวมในการจดตงพพธภณฑทองถนสามบณฑตดงแสดงล าดบความตองการดงนการมสวนรวมในการจดตงพพธภณฑ การมสวนรวมในการบรจาคเงนผ การมสวนรวมในการชวยเหลอดานแรงงาน การเปนผใหความรภมปญญา การมสวนรวมในการบรหารจดการ การมสวนรวมในการบรจาควตถรวมถงเครองมอประกอบอาชพใน ความตองการใหมการจดตงพพธภณฑทองถนสามบณฑตพบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญตองการใหมการจดตงพพธภณฑทองถนสามบณฑตทเรยงตามล าดบดงน คอ องคการบรหารสวนต าบลสามบณฑตน รองลงมาโรงเรยนกมแต วดกมแต โรงเรยนดอนพทรา วดดอนพทราและวดสามบณฑต ความตองการลกษณะรปแบบพพธภณฑทองถนสามบณฑตพบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญตองการรปแบบพพธภณฑทองถนสามบณฑตในลกษณะใดเรยงตามล าดบดงน คอ เปนอาคารทกอสรางขนใหมทงหมดโดยเนนความเปนเอกลกษณไทยทองถนสามบณฑต รองลงมาเปนอาคารทแปลงจากอาคารเกาทมอยเชนศาลาการเปรยญหลงเกาหองสมดโรงเรยนโดยน ามาปรบปรงใหเปนอาคารทเหมาะสม และเปนอาคารทกอสรางใหมโดยออกแบบใหทนสมย ความตองการใหหนวยงานใดจดสรรงบประมาณในการสรางพพธภณฑทองถนสามบณฑตพบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญตองการใหหนวยงานใดจดสรรงบประมาณในการสรางพพธภณฑทองถนสามบณฑตเรยงตามล าดบดงน คอ งบประมาณแผนดนหรองบประมาณของทางจงหวด รองลงมา งบประมาณจากส านกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต งบประมาณจากกระทรวงศกษาธการ และเงนบรจาคจากมลนธเอกชนประชาชนทวไป

Page 4: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

Abstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish a local museum three graduate Uthai 2) to study the feasibility of establishing a local museum district, Uthai three graduates. The samples used in this study is the population and demographics of the area, Uthai district, three graduates of 300 was used for data analysis were frequency, percentage and standard deviation. The results showed that the possibility of establishing a museum. Sam graduates Uthai 1) from the focus group data in the store is the knowledge and biological material, such as wood vinegar water. Herpes zoster blowing up children sang sweet treat paralysis Krayasart Eating chicken pot Kong Bon flowers Sesbania. Artificial pineapple cloth The Drum Spells Spirit Kgawtipis agitation The incorporation of rice stubble rituals future compensation capped Croton lemon on the stump. From waste cooking it right after the seminar. Linking harvest image The life of the community in the past and philanthropy traditional tools used in occupations consisting of sickle plow down Saiga lining the basket Random baked flattering (fishing) drill, old wooden mesh flail. ship, plane, chisel wagon talents of rice by hand. Drum accompaniment software Antiques Art paintings of local culture. 2) The majority of respondents had no comment on the knowledge and wisdom that is collected in the local museum three graduates as the reviewers respectively. Tools for professionals The EM Wood vinegar Herpes zoster Sweeper Cruz blowing treat paralysis Curry Chicken Curry Bon diet of pot cake flowers Sesbania. Artificial pineapple cloth The Drum Spells Spirit Kgawtipis agitation The incorporation of stubble Rice capped the ritual of making a lemon on the stump Croton. Cooking of cassava. Linking harvest image The life of the community in the past. Traditional philanthropy Musical Art Drawings cultural artifacts. Participation in the establishment of a local museum three graduates find. Most respondents wanted to be involved in the establishment of the University Museum are listed below in order to participate in the establishment of the museum. Participation in donating money. Involvement in helping the workers. As a provider of knowledge, wisdom. Participation in management. Participation in donating objects include career.

Page 5: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

The demand for the setting up of local museum three graduates find. Most respondents wanted to establish a local museum three graduates in the following order: Government is the third graduate. Secondary school, but the school took hold, but that Sai Mai. Chan Chan and the Third Degree. Needs and styles three graduates find local museum. The majority of respondents prefer a local museum three graduates in any manner in the following order, the building is rebuilt by the local uniqueness Thailand three graduates. The second building was converted from an existing building, such as a hall of the old school library to provide a suitable building. And the construction of new buildings with modern design. Requirements for any agency to allocate funds for the construction of three graduates find local museum. Most respondents want the agency to allocate funds for the construction of three graduates Museum following sequence is budget or the budget of the province, followed by the budget of the Office of the National Culture Commission. Funding from the Ministry of Education Private foundations and donations from the general public.

Page 6: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

กตตกรรมประกาศ

รายงานวจย เรอง แนวทางในการการจดต งพพธภณฑภมปญญาทองถน ต าบลสามบณฑต อ าเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยา ส าเรจลลวงได เพราะไดรบความกรณา และความชวยเหลออยางดจากผทรงคณวฒ และผเชยวชาญทกทาน ทเมตตา ใหค าปรกษาแนะน า และปรบปรงแกไขขอบกพรองตาง ๆ ตลอดเวลาทท าการศกษาวจยฉบบน ขอขอบคณนายกองคการบรหารสวนทองถน คร อาจารย ปราชญทองถนและ เจาของ ภมปญญา ก านน ผใหญบานและประชาชนใน ต าบาลสามบณฑต ทใหความรวมมอในการใหขอมลในการท าวจย รวมทง ผบรหารและบคลากรสถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยราชภฎพระนครศรอยธยาใหการสนบสนนจนท าใหผวจยประสบความส าเรจ การวจยฉบบนไดรบการสนบสนนงบประมาณจากกองทนมหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา ผวจยขอขอบพระคณมา ณ โอกาสน

ทศน ทองมาก ผวจย

Page 7: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

(ฉ)

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย............................................................................................................. ก บทคดยอภาษาองกฤษ........................................................................................................ ค กตตกรรมประกาศ.............................................................................................................. จ สารบญ…………………………………………………………………………………... ฉ สารบญตาราง……………………………………………………………………………. ญ บทท 1 บทน า..........................…………………………………………….………….. 1 ความส าคญของปญหา...................................................................................... 1 วตถประสงคการวจย ........................................................................................ 2 ขอบเขตการวจย................................................................................................ 2 นยามศพทเฉพาะ............................................................................................... 2 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ............................................................................... 3

2 วรรณกรรมทเกยวของ………………………………………………..….……. 4 การจดการความร………………………………………………………..…….. พพธภณฑทองถน……………………………………………………..…...…. ความส าคญของพพธภณฑทองถน…………………………………… 4 ลกษณะของพพธภณฑทองถน………………………………….…... 6 บทบาทหนาทและความส าคญของพพธภณฑ……………….……… 7 ภมปญญาชาวบาน……………………………………………………………. ความหมายและความส าคญของภมปญญาชาวบาน……………….… 8 ประเภทและลกษณะของภมปญญาชาวบาน………………………... 9 บรบทสามบณฑต อ าเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยา…………… 10 งานวจยทเกยวของ………………………………………………………….… 11

Page 8: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

(ช)

สารบญ (ตอ) บทท หนา 3 วธด าเนนการวจย.............................................................................................. 19 พนทด าเนนการ................................................................................. 19 กลมผใหขอมล.................................................................................. 19 เครองมอทใชในการศกษา................................................................ 19 การเกบรวบรวมขอมล...................................................................... 19 การวเคราะหและสรปขอมล............................................................. 19

4 ผลการวเคราะหขอมล.................................................................................... 22 ตอนท 1 ขอมลพนฐานของผตอบแบบสอบถาม............................ 23 ตอนท 2 ขอมลความคดเหนเกยวกบดานตาง ๆ............................. 25 ตอนท 3 องคความรและภมปญญาชาวบาน................................... 33

5 สรปผลอภปรายผลและขอเสนอแนะ……………………….…..…….……. 40 บรรณานกรม..............................................................................................................

Page 9: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

(ซ)

สารบญตาราง ตารางท หนา ตาราง 1 แสดงคาความถและรอยละของผตอบแบบสอบถามจ าแนกตามเพศ.................... 23 ตาราง 2 แสดงคาความถและรอยละของผตอบแบบสอบถามจ าแนกตามอาย................... 23 ตาราง 3 แสดงคาความถและรอยละของผตอบแบบสอบถามจ าแนกตามต าแหนง/ อาชพ...................................................................................................... .... 24 ตาราง 4 แสดงคาความถและรอยละของผตอบแบบสอบถามจ าแนกตามระดบ การศกษา................................................................................................ .... 24 ตาราง 5 แสดงคาความถและรอยละของผตอบแบบสอบถามจ าแนกตามความร ความเขาใจในเรองพพธภณฑทองถน...................................................... .... 25 ตาราง 6 แสดงคาความถและรอยละระดบความคดเหนเกยวกบการเปลยนแปลง ของสงคมปจจบน เปนเหตใหเกดการละทงเครองมอ เครองใชทเปนมรดก ทางวฒนธรรมและวถชวตดงเดมของทองถน................................................... 25 ตาราง 7 แสดงคาความถและรอยละระดบความคดเหนเกยวกบพพธภณฑจะชวย อนรกษสบสานประเพณ วฒนธรรม วถชวตในทองถนสามบณฑตเพอให ประชาชนในทองถนไดสบทอดและกอใหเกดความรกความภาคภมใจใน ทองถนของตนเอง........................................................................................... 26 ตาราง 8 แสดงคาความถและรอยละระดบความคดเหนเกยวกบพพธภณฑทองถน เปนแหลงสงเสรมการเรยนรและการศกษาคนควาทงในระบบและนอกระบบ ตลอดชวต....................................................................................................... 27 ตาราง 9 แสดงคาความถและรอยละระดบความคดเหนเกยวกบเปนแหลงรวมสงของ เครองใชตาง ๆ ทสรางขนดวยภมปญญาทองถนสามบณฑต......................... 28 ตาราง 10 แสดงคาความถและรอยละระดบความคดเหนเกยวกบเปนแหลงรวมทรพยากร สารสนเทศ ทงสงตพมพ ไมตพมพและอน ๆ ของทองถนสามบณฑต.......... 28 ตาราง 11 แสดงคาความถและรอยละระดบความคดเหนเกยวกบเปนแหลงรวมทรพยากร สารสนเทศทเปนเอกลกษณของทองถนสามบณฑต เพอใหประชาชนน าวถการ ด าเนนชวตในอดตใชเปนแนวทางในการด าเนนชวตใหเหมาะสมกบปจจบน.... 29

Page 10: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

(ซ)

สารบญตาราง (ตอ) ตารางท หนา ตาราง 12 แสดงคาความถและรอยละระดบความคดเหนเกยวกบเปนแหลงจดการความร ทรพยากรสารสนเทศในทองถนสามบณฑตทกดาน ดานวถชวตความเปนอย การประกอบอาชพ ประเพณวฒนธรรม......................................................... 30 ตาราง 13 แสดงคาความถและรอยละระดบความคดเหนเกยวกบเปนประโยชนในดาน การสงเสรม และพฒนาดานการศกษาของประชาชนในทองถนสามบณฑตและ ประชาชนตางทองถน.................................................................................... 31 ตาราง 14 แสดงคาความถและรอยละระดบความคดเหนเกยวกบเปนสถานททองเทยว พกผอนหยอนใจของประชาชน....................................................................... 31 ตาราง 15 แสดงคาความถและรอยละระดบความคดเหนเกยวกบเปนการอนรกษและ เผยแพรมรดกทางวฒนธรรมทองถนสามบณฑต.............................................. 32 ตาราง 16 แสดงคาความถและรอยละระดบความคดเหนเกยวกบเปนแหลงสงเสรมใหเกด ความรกความภมใจในทองถนสามบณฑต........................................................ 33 ตาราง 17 แสดงคาความถของผตอบแบบสอบถามเกยวกบองคความรและภมปญญาชาวบาน

ทจะรวบรวมไวในพพธภณฑทองถนสามบณฑต.............................................. 33 ตาราง 18 แสดงความถเกยวกบความตองการการมสวนรวมในการจดตงพพธภณฑทองถน

สามบณฑต....................................................................................................... 36 ตาราง 19 แสดงคาความถและรอยละเกยวกบความตองการใหมการจดตงพพธภณฑทองถน

สามบณฑต....................................................................................................... 37 ตาราง 20 แสดงคาความถและรอยละเกยวกบความตองการรปแบบพพธภณฑทองถนสามบณฑต

ในลกษณะใด...................................................................................................... 38 ตาราง 21 แสดงคาความถและรอยละเกยวกบความตองการใหหนวยงานใดจดสรรงบประมาณ

ในการสรางพพธภณฑทองถนสามบณฑต.......................................................... 39

Page 11: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

บทท 1 บทน า

ความเปนมาและความส าคญของปญหา พพธภณฑตาง ๆ ในประเทศไทย ตงแตอดตจนถงปจจบนนนสวนใหญเปนการน าวตถมาจดแสดง อกทงเปนแบบของการจดการแสดงตาง ๆ ไมสามารน ามาเชอมตอใหเกดความเขาใจสอดคลองกบสงคมและวฒนธรรมในปจจบนได ดงนน งานวจยฉบบน จงมจดมงหมายเพอรวบรวมขอมลพนฐานและแสดงใหเหนถงความหมาย คณคาของการด าเนนชวต และภมปญญาของชาวชนบททมการเลอกสรรวตถรอบๆ ตวมาใชในการด ารงชวต ซงเปนการแสดงใหเหนถงคณคาของวฒนธรรมพนบานในเขตต าบลสามบณฑต เปนต าบลหนงของอ าเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยาทมคณคาและสบทอดตอๆ กนมาอยางนาสนใจ อกทงยงเปนการสะทอนใหเหนถงบทบาทของคนในแตละสงคมแตละทองถนใหเกดความภาคภมใจในศลปวฒนธรรม ภมปญญาทองถน และเปนการแสดงใหคนตางทองถนใหเกดความร ความเขาใจถงความเปนมาของวฒนธรรมประเพณ ในแตละทองถนอยางถกตอง ในรปแบบของพพธภณฑทมการผสมผสานเขากบภมปญญาเปนเรองทสงสมกนมาตงแตอดตและเปนเรองของการจดการความสมพนธระหวางคนกบคนคนกบธรรมชาตคนกบสงเหนอธรรมชาตโดยผานกระบวนการทางจารตประเพณ วถชวตการท ามาหากนและพธกรรมตาง ๆ เพอใหเกดความสมดลระหวางความสมพนธเหลาน เปนภมปญญาเปนพนฐานการประกอบอาชพและเปนรากฐานการพฒนาทเรมจากการพฒนาเพอการพงพาตนเองการพฒนาเพอการพงพาอาศยซงกนและกนและการพฒนาทเกดจากการผสมผสานองคความรสากลบนฐานภมปญญาเดมเพอเกดเปนภมปญญาใหมทเหมาะสมกบยคสมย (วเชยร วงคค าจนทร,เวบไซต) จากการศกษาผลการวจยของโครงการการพฒนาโจทยวจยชดโครงการวจยบรณาการ ภมปญญาทองถนเพอการพฒนาชมชนต าบลสามบณฑต อ าเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยา(ล ายอง ปลงกลาง และคณะ, 2555) ผลการวจยพบวาในชมชนต าบลสามบณฑตคนพบผน า ภมปญญา 8 ดานไดแกดานการท ามาหากนการรกษาโรคการกนอยศลปกรรมภาษาและวรรณกรรมศาสนาขนบธรรมเนยมประเพณการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมและการอยรวมกนในสงคมสวนยทธศาสตรทสอดคลองกบขอมลภมปญญาของหนวยงานในทองถนไดแกยทธศาสตรการสงเสรมคณภาพชวตการบรหารจดการและอนรกษทรพยากรธรรมช าตและสงแวดลอมการสงเสรมศลปวฒนธรรมจ ารตประเพณและการสงเสรมการทองเทยวและการพฒนา

Page 12: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

2

เศรษฐกจตามแนวเศรษฐกจพอเพยงสความยงยน และมโครงการภมปญญาเพอจดตงพพธภณฑทองถน ดงนนผวจยจงวจยในหวขอ “ความเปนไปไดในการจดตงพพธภณฑ ต าบลสามบณฑต อ าเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยา ” ศกษาส ารวจทรพยากรวามเพยงพอหรอพรอมทจะทจะจดเกบและรวบรวมไวในพพธภณฑ เพอน าเสนอจดตงต าบลสามบณฑต ใหกบชมชนเปนการสงเสรมพฒนาทนทางวฒนธรรมและจะสรางรายไดดานการทองเทยวเชงอนรกษในอนาคต

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาทรพยากรสารสนเทศทอยในทองถน ทน าไปใชในการจดตงพพธภณฑ

ทองถนสามบณฑต อ าเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยา 2 เพอศกษาความเปนไปไดในการจดตงพพธภณฑทองถนสามบณฑต อ าเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยา

ขอบเขตการวจย การวจยครงนศกษาวจยในพนท ต าบลสามบณฑต อ าเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยา

นยามศพทเฉพาะ ทรพยากรสารสนเทศ หมายถง เครองมอประกอบอาชพ โบราณวตถ ศลปวฒนธรรม ภมปญญาทองถน ความเปนไปได หมายถง การศกษาเพอใหไดผลการประเมนในดานความพรอม ในการจดตงพพธภณฑสามบณฑต บนพนฐานความเปนไปไดในการน ามาปฏบตจรง เพอใหเกดประโยชนคมคาในการด าเนนการ และสนองกบความตองการของชมชนสามบณฑตและผมสวนไดสวนเสย พพธภณฑทองถน หมายถง สถานทจดแสดงวตถทนาสนใจทท าใหคนในทองถนรจกถน รจกตนเองวาอยทไหน มขอมลและหลกฐานมาแสดงโดยทวไป พพธภณฑทองถนสามบณฑต หมายถงสถานทรวบรวม สงวนรกษา เครองมอประกอบอาชพศลปวฒนธรรม ภมปญญาทองถน ซงเปนแหลงเรยนรสบทอดตลอดชวตของชมชนต าบลสามบณฑต การมสวนรวม หมายถงการมสวนรวมในการจดตง การบรหารงาน การบรจาคสงของ การใหความรวมมอทางดานแรงงาน ของประชาชนในชมชนต าบลสามบณฑต

Page 13: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

3

ภมปญญาทองถน หมายถง ภมปญญาชาวบาน ความรของชาวบานในทองถน ซงไดมาจากประสบการณ และความเฉลยวฉลาดของชาวบาน รวมทงความรทสงสมมาแตบรรพบรษ สบทอดจากคนรนหนงไปสคนอกรนหนง ระหวางการสบทอดมการปรบประยกตและเปลยนแปลง จนอาจเกดเปนความรใหมตามสภาพการณทางสงคมวฒนธรรม และสงแวดลอม ภมปญญา หมายถง ประสบการณในการประกอบอาชพ ในการศกษาเลาเรยน การทชาวนารจกวธท านา การไถนา การเอาควายมาใชในการไถนา การรจกนวดขาวโดยใชควาย รจกสานกระบง ตะกรา เอาไมไผมาท าเครองใชไมสอยในชวตประจ าวน เรยกวาภมปญญาทงสน ภมปญญา เปนผลกขององคความรทมกระบวนการสงสม สบทอด กลนกรอง กนมายาวนาน มทมาหลากหลายแตไดประสมประสานกนจนเปนเหลยมกรณทจรสแสงคงทนและทาทายตลอดกาล เวลา ความรอาจจะไมไดเปนเอกภาพ แตภมปญญาจดวาเปนเอกลกษณ ภมปญญาชาวบาน หมายถง ความรของชาวบาน ซงเรยนรมาจากป ยา ตา ยาย ญาตพนอง และความเฉลยวฉลาดของแตละคน หรอผมความรในหมบานในทองถนตาง ๆ ภมปญญาชาวบานเปนเรองการท ามาหากน เชน การจบปลา การจบสตว การปลกพช การเลยงสตว การทอผา การท าเครองมอการเกษตรภมปญญาเหลานเปนความรความสามารถทบรรพบรษไดสรางสรรคและถายทอดมาใหเรา มวธการหลายอยางทท าใหความรเหลานเกดประโยชนแกสงคมปจจบน (สารานกรมไทยส าหรบเยาวชน โดยพระราชประสงคในพระบาทสมเดจประเจาอยหว) ปราชญชาวบาน หมายถง บคคลผเปนเจาของภมปญญาชาวบาน และผน าภมปญญามาใชประโยชนในการด ารงชวตจนประสบผลส าเรจสามารถายทอดเชอมโยงคณคาของอดตกบปจจบนไดอยางเหมาะสม

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. ไดองคความรและทรพยากรสารสนเทศเพอใชในการจดตงพพธภณฑทองถน ต าบล สามบณฑต อ าเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยา 2. ผลการศกษาสามารถน าไปเปนแนวทางในการจดตงพพธภณฑทองถน สามบณฑต อ าเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยา

Page 14: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในการจดท าวจย ความ เปนไปไดในการจดตงพพธภณฑต าบลสามบณฑต อ าเภออทย จงหวด พระนครศรอยธยาซงผวจยไดรวบรวมศกษา คนควา รวบรวม เอกสาร และงานวจยทเกยวของเพอประกอบการศกษา ดงตอไปน

1. พพธภณฑทองถน 1.1 ความหมายพพธภณฑทองถน 1.2 ลกษณะของพพธภณฑทองถน 1.3 บทบาทหนาทและความส าคญของพพธภณฑ

2. ภมปญญาชาวบาน 2.1 ความเปนมาของภมปญญาชาวบาน 2.2 ความหมายของภมปญญาชาวบาน 2.3 ความส าคญของภมปญญาชาวบาน 2.4 ประเภทและลกษณะของภมปญญาชาวบาน 2.5 การจดการความรภมปญญาชาวบาน 3. การมสวนรวม 3.1 ความหมายและแนวคดการมสวนรวม 3.2 ลกษณะการมสวนรวมของประชาชน 3.3 ความส าคญและประโยชนของการมสวนรวม 3.4 ปจจยทท าใหประชาชนมสวนรวม 4. บรบทสามบณฑต อ าเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยา 5. งานวจยทเกยวของ 1. พพธภณฑทองถน เพอความเปนไปไดในการจดตงพพธภณฑสถานประจ าเมองหรอทองถน ( Regional Museum –City Museum) เปนพพธภณฑแสดงเรองราวของทองถน 1.1 ความหมายพพธภณฑทองถนจากการศกษามนกวชาการและหนวยงานราชการไดใหความหมายไวดงน

Page 15: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

5

ความหมายทวไปของค าวา พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถานพ.ศ. 2542 ไดรวมความหมายของค าวา “พพธภณฑ” และ “พพธภณฑสถาน” เขาเปนความหมายเดยวกน หมายถง “สถานทเกบรวบรวมและแสดงสงตางๆทมความส าคญดานวฒนธรรมหรอดานวทยาศาสตรโดยมความมงหมายเพอใหเปนประโยชนตอการศกษา และกอใหเกดความเพลดเพลนใจ “ ศนยมานษยวทยาสรนทร (องคกรมหาชน) ( 2656, เวบไซต) พพธภณฑ เปนองคกรทไมแสวงหาผลก าไรทเปดเปนสถานทสาธารณะ และเปนสถาบนถาวรทใหบรการแกสงคมและมสวนในการพฒนาสงคม มหนาทรวบรวม สงวนรกษา คนควาวจย เผยแพรความร และจดแสดง วตถอนเปนหลกฐานทเกยวของกบมนษยและสงแวดลอมของมนษย ทงนเพอจดประสงคทางการคนควา การศกษา และ ความเพลดเพลนใจ ประภสสร โพธศรทอง ( 2556, เวบไซต) พพธภณฑทองถน หมายถง พพธภณฑทจดตงขนในทองถนหนง ๆ โดยอาจเปนการจดตงและบรหารจดการโดยองคกรของรฐในทองถน หรอชมชน หรอเปนองคกรความรวมมอระหวางองคกรรฐกบชมชน หรอโดยบคคล เชนเจาอาวาส นกสะสมในทองถน ลกษณะงานพพธภณฑทองถนกเชนเดยวกบพพธภณฑทวไป คอ 1 เกบรกษาวตถทางวฒนธรรม หรอตวอยางธรรมชาต 2 บนทกหลกฐานวตถตาง ๆ ทเกบรกษาไว 3 ศกษาคนควาเกยวกบวตถในพพธภณฑ 4 จดแสดงวตถ และนทรรศการเพอถายทอดความร 5 จดกจกรรมเพอสงเสรมการเรยนรในรปแบบตาง ๆ โดยทวไปพพธภณฑทองถน มบทบาทเกบรวบรวมวตถทางวฒนธรรมทผลตในทองถนในชวงเวลาตาง ๆทก าลงสญหายไปและจดแสดงเรองราวเกยวกบทองถน เชน พฒนาการทางประวตศาสตรของทองถน จากอดดจนถงปจจบน ชวงประวตศาสตรทรงเรองของทองถน เรองราวขงบคคลส าคญในทองถน ความเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคมทองถน ผลผลตทโดยเดนของชมชนในทองถน หรอประเพณความเชอ และวถชวตของคนในทองถน จดแสดงสงของเครองใชในชวตประจ าวน หรอกจกรรมสาธตการใชงานเครองมอเครองใชทปจจบนเลกใช การสาธตงานหตถกรรม การจ าลองงานประเพณ หนาทส าคญของพพธภณฑทองถน คอ การรกษามรดกของทองถน เปนแหลงการเรยนรและการศกษาคนควาของนกวชาการ นกเรยน นกศกษาจากสถานศกษาและประชาชนทวไปทงในทองถนและนอกทองถน รวมเปนศนยกลางการจดกจกรรมดานตาง ๆ ของชมชน

Page 16: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

6

พพธภณฑ ทองถน เปนองคกรทางสงคมวฒนธรรมระดบชมชนทสะทอนใหเหนถงวฒนธรรมในแตละ ทองถน รวมทงเปนแหลงการเรยนรนอกโรงเรยนทส าคญเพอใหเยาวชนไดศกษา เรยนรตลอดชวต ยงเปนความภาคภมใจใหกบคนในทองถนรสกเกยวกบรากเหงาทางวฒนธรรม ของตนเอง และเปนสวนหนงในการสรางพลงชมชนในดานการอนรกษและสบทอดวฒนธรรม ทองถนของตนตอไปศนยมานษยวทยาสรนทร (องคกรมหาชน) (2656, เวบไซต) 1.2 ลกษณะของพพธภณฑทองถน แตในทนจะกลาวถงเฉพาะประเภทของพพธภณฑทแบงตามการจดแสดงและวตถประสงคทใชในการจดแสดง ซงเปนทนยมกนทวไปในปจจบน คอ 1. พพธภณฑสถานประเภททวไป จะรวบรวมวตถทกประเภทและทกเรองเอาไวถอเปนพพธภณฑแบบแรกกอนทจะมการพฒนาเปนพพธภณฑเฉพาะเรองในสมยตอมา 2. พพธภณฑสถานศลปะ จดแสดงเกยวกบศลปวตถทกประเภทโดยจะแยกยอยออกเปน พพธภณฑสถานศลปประยกต แสดงวตถทเปนงานฝมอเครองใชไมสอยตางๆ หอศลป แสดงงานศลปะประเภทจตรกรรม ประตมากรรม , พพธภณฑสถานศลปะสมยใหมจะคลายกบหอศลปแตจะเปนศลปะสมยใหมของศลปนรวมสมยในยคหลงพพธภณฑสถานศลปะประเภทการแสดง และพพธภณฑสถานศลปะแรกเรมแสดงงานศลปะดงเดมของมนษยกอนประวตศาสตร 3. พพธภณฑสถานวทยาศาสตรและเทคโนโลยเนอหาหลกคอแสดงววฒนาการความกาวหนาของวตถทมนษยคดคนประดษฐขน 4. พพธภณฑสถานธรรมชาตวทยาจดแสดงเรองราวของธรรมชาตเกยวกบเรองของโลก ทรพยากรทางธรรมชาตตางๆและยงรวมไปถง สวนสตว สวนพฤกษชาต วนอทยาน พพธภณฑสตวน า-สตวบกดวย 5. พพธภณฑสถานประวตศาสตร แสดงหลกฐานทางประวตศาสตรแยกยอยไดเปนพพธภณฑสถานประวตศาสตรแสดงหลกฐานทางประวตศาสตรทเกยวกบการเมอง ทหาร สงคม และเศรษฐกจบานประวตศาสตรคอการน าเสนอสถานทซงเคยเปนทอยอาศยของผทมชอเสยงในอดตโบราณสถานอนสาวรย และสถานทส าคญทางวฒนธรรมตางๆ รวมถงเมองประวตศาสตรและพพธภณฑสถานประวตศาสตรโบราณคด 6. พพธภณฑสถานชาตพนธวทยาและประเพณพนเมองแสดงชวตความเปนอยในทางวฒนธรรมและสงคมของมนษยและชาตพนธตางๆแบงออกเปน พพธภณฑสถานพนบาน (พพธภณฑทองถน)โดยจดแสดงขาวของเครองใชพนบาน และพพธภณฑสถานกลางแจงเปนการจ าลองภาพในอดตดวยการน าอาคารเกา หรอจ าลองสงปลกสรางตางๆมาไวในบรเวณเดยวกน โดยพยายามสรางสภาพแวดลอมรวมถงบรรยากาศใหเหมอนเชนในอดต

Page 17: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

7

พพธภณฑ คอ สถานทเกบรวบรวมและสงวนรกษาสงของเพอการศกษาและใหความเพลดเพลน พพธภณฑทองถนมความแตกตางจากพพธภณฑสถานทวไปดงน(ศรศกรวลลโภดม, 2540) 1. ทองถนเปนผเรม จดท าและด าเนนการพพธภณฑทองถนทแทจรงจะตองเกดจากความตองการหรอเกดจากความคดรเรมของชาวบาน บางแหงอาจมหนวยงานภายนอกเขามารวมชวยเหลอบางแตชาวบานจะเปนคนจดการ ดแลรกษาและด าเนนการเอง 2. เนอหาทน าเสนอ เปนเรองราวของชมชนในดานตาง ๆอนไดแก ประวตความเปนมาของชมชน การท ามาหากน ศาสนา และความเชอ ตลอดจนความสมพนธภายในชมชนและอาจมการกลาวถงสงคมอนกเฉพาะในสวนททองถนมการตดตอสมพนธทางเศรษฐกจการเมอง 3. มความหลากหลายพพธภณฑทองถนแตละทจะมลกพเศษเฉพาะอนเปนเอกลกษณของชมชน ท าใหเกดการเรยนรและเขาใจถงความแตกตางของความหลากหลายทางวฒนธรรม ชวยลดทอนความหลงตวเองและการดถกเหยยดหยาม อนน าไปสความเขาใจซงกนและกนในชมชน 4. เนนความเรยบงายแตมความหมายตอชมชน สงของทจดแสดงมรในชมชนทองถน นน ๆ ไมจ าเปนตองเปนของมคา อาจเปนศลปวตถทางศาสนาททางวดเกบไว หรอศลปหตถกรรมประเภทเครองมอเครองใชทเกยวกบชวตความเปนอยของชาวบาน 1.3 บทบาทหนาทและความส าคญของพพธภณฑ บทบาทและหนาทของพพธภณฑถอวามความส าคญและถอวามความจ าเปนในการจะจดจ า อดต ววฒนาการของชมชนซงจะเปนแหลงเรยนรนอกระบบและยงเปนแหลงอนรกษ มรดกทางปญญาของชมชนอกดวย และทราบกนดวาพพธภณฑเปนสถานทเกบรกษา อนรกษ และจดแสดงโบราณวตถ ศลปวตถ วตถชาตพนธ วตถรวมสมย ฯลฯ ซง รวมเรยกวาเปนมรดกวฒนธรรมทจบตองได ( tangible heritage)อยางไรกดปจจบน พพธภณฑมแนวโนมพยายามขยายวงหนาทของตนเองไปสการน าเสนอเรองของ มรดกวฒนธรรมทจบตองไมได ดวยเจตนารมณอนดในการจะปกปองหรออนรกษมรดกวฒนธรรม เหลานน ทก าลงจะสญหาย(ศนยมานษยวทยาสรนธร(องคกรมหาชน), 2556, เวบไซต) สายนต ไพรชาญจตร( 2556, เวบไซต) ความแตกตางของพพธภณฑทวไปและพพธภณฑชมชนคอ พพพธภณฑทวไปมกเนนทการพฒนาและแสดง “ของ” มากกวาทการพฒนาและแสดง “ฅน” ขณะทพพธภณฑชมชนจะใหความส าคญกบการแสดง “ฅน” พรอมกบแสดง “ของ “ และมเปาหมายอยทการพฒนา “ฅน” ใหมภมปญญาทถกตองเปนส าคญ พพธภณฑทองถนต าบลสามบณฑต เปนการแสดง ตน และ ของ

Page 18: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

8

2. ภมปญญาชาวบาน ภมปญญาท าใหชาตและชมชนผานพนวกฤตและด ารงความเปนชาต หรอชมชนได ภมปญญาเปนองคความรทมคณคาและความดงามทจรรโลงชวตและวถชมนใหอยรวมกบธรรมชาตและสภาวะแวดลอมไดอยางกลมกลนและสมดล ภมปญญาเปนพนฐานการประกอบอาชพและเปนรากฐานการพฒนาทเรมจากการพฒนาเพอการพงพาตนเองการพฒนาเพอการพงพาอาศยซงกนและกนและการพฒนาทเกดจากการผสมผสานองคความรสากลบนฐานภมปญญาเดมเพอเกดเปนภมปญญาใหมทเหมาะสมกบยคสมย ดงนน ภมปญญาจงมคณคาไมเพยงแตตอทองถนและผคนเทานนแตยงเออประโยชนอยางใหญหลวงตอการวางแผนพฒนาประเทศอยางย งยนและมนคงตอไป ผรใหความหมายของภมปญญาไวมากมายเชน ภมปญญา ( Wisdom) หมายถง ความร ความสามารถ ความเชอความสามารถทางพฤตกรรมและความสามารถในการแกไขปญหาของมนษย ภมปญญาเปนเรองทสงสมกนมาตงแตอดตและเปนเรองของการจดการความสมพนธระหวางคนกบคนคนกบธรรมชาตคนกบสงเหนอธรรมชาตโดยผานกระบวนการทางจารตประเพณ วถชวตการท ามาหากนและพธกรรมตาง ๆ เพอใหเกดความสมดลระหวางความสมพนธเหลาน ภมปญญาหมายถง ประสบการณในการประกอบอาชพ ในการศกษาเลาเรยนการทชาวนารจกวธท านาการไถนา การเอาควายมาใชในการไถนาการรจกนวดขาวโดยใชควายรจกสานกระบงตะกราเอาไมไผมาท าเครองใชไมสอยในชวตประจ าวนเรยกวาภมปญญาทงสน ภมปญญาเปนผลกขององคความรทมกระบวนการสงสม สบทอด กลนกรองกบมายาวนานมทมาหลากหลายแตไดประสบประสานกนจนเปนเหลยมกรณทจรสแสงคงทนและทาทายตลอดกาลเวลาความรอาจจะไมไดเปนเอกภาพ แตภมปญญาจดวาเปนเอกลกษณ ดงนนอาจสรปไดวาภมปญญา หมายถงองคความร ความเชอความสามารถของคนในทองถนทไดจากการสงสมประสบการณและการเรยนรมาเปนระยะเวลายาวนานมลกษณะเปนองครวม และมคณคาทางวฒนธรรม ประเภทของภมปญญา ภมปญญาพนบาน เปนองคความรความสามารถและประสบการณทสงสมและสบทอดกนมาเปนความสามารถและศกยภาพในเชงการแกปญหาการปรบตวเรยนรและสบทอดไปสคนรนตอไป เพอการด ารงอยของเผาพนธจงเปนมรดกทางวฒนธรรมชาต ของเผาพนธหรอเปนวถชวตของชาวบาน

Page 19: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

9

ภมปญญาชาวบานเปนวธการปฏบตของชาวบาน ซงไดมาจากประสบการณแนวทางแกปญหาแตละเรอง แตละประสบการณแตละสภาพแวดลอมซงจะมเงอนไขปจจยเฉพาะแตกตางกนไปน ามาใชแกไขปญหาโดยอาศยศกยภาพทมอยโดยชาวบานคดเองเปนความรทสรางสรรคและมสวนเสรมสรางการผลตหรอเปนความรของชาวบานทผานการปฏบตมาแลวอยางโชกโชนเปนสวนหนงของมรดกทางวฒนธรรมเปนความรทปฏบตไดมพลงและส าคญยงชวยใหชาวบานมชวตอยรอดสรางสรรคการผลตและชวยในดานการท างานเปนโครงสรางความรทมหลกการ มเหต มผลในตวเอง ภมปญญาทองถนเปนความรทเกดจากประสบการณในชวตของคนผานกระบวนการศกษา สงเกตคดวาวเคราะหจนเกดปญญาและตกผลกเปนองคความรทประกอบกนขนมาจากความรเฉพาะหลายๆ เรอง จดวาเปนพนฐานขององคความรสมยใหมทจะชวยในการเรยนรการแกปญหาจดการและการปรบตวในการด าเนนชวตของคนเราภมปญญาทองถนเปนความรทมอยท วไปในสงคม ชมชนและในตวผรเองจงควรมการสบคนรวบรวม ศกษา ถายทอดพฒนาและน าไปใชประโยชนไดอยางกวางขวาง ภมปญญาไทยหมายถงองคความร ความสามารถทกษะของคนไทยทเกดจากการสงเสรมประสบการณทผานกระบวนการการเลอกสรรเรยนรปรงแตงและถายทอดสบตอกนมาเพอใชแกปญหาและพฒนาวถชวตของคนไทยใหสมดลกบสภาพแวดลอมและเหมาะสมกบยคสมย ลกษณะของภมปญญาทองถน ลกษณะส าคญของภมปญญาทองถน พอสรปไดดงนเปนเรองของการใชความรทกษะความเชอและพฤตกรรมแสดงถงความสมพนธระหวางคนกบคนคนกบธรรมชาตคนกบสงเหนอธรรมชาตเปนองครวมหรอกจกรรมทกอยางในวถชวตเปนเรองของการแกไขปญหาการจดการการปรบตวการเรยนรเพอความอยรอดของบคคล ชมชนและสงคมเปนแกนหลกหรอกระบวนทศนในการมองชวตเปนพนความรในเรองตาง ๆมลกษณะเฉพาะหรอมเอกลกษณในตวเองมการเปลยนแปลงเพอการปรบสมดลในพฒนาการทางสงคมตลอดเวลามวฒนธรรมเปนฐานไมใชวทยาศาสตรมบรณาการสงมความเชอมโยงไปสนามธรรมทลกซงสงสงเนนความส าคญของจรยธรรมมากกวาวตถธรรม แหลงเรยนร และภมปญญาทองถน(วเชยร วงคค าจนทร, 2545, เวบไซต) ภมปญญา (Wisdom) หมายถง ความร ความสามารถ ความเชอ ความสามารถทางพฤตกรรม และความสนใจในการแกปญหาของมนษย

Page 20: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

10

ความหมายของภมปญญาไทยจากการศกษาความหมายทผเชยวชาญ นกวชาการตางๆ ซงครอบคลมค าวา ภมปญญาพนบาน ภมปญญาชาวบาน ภมปญญาทองถน ภมปญญาไทย ไดใหความหมายพอสรปได ดงน ภมปญญาพนบานหรอภมปญญาชาวบาน( Popular Wisdom) หมายถง องคความร ความสามารถและประสบการณทสงสมและสบทอดกนมา อนเปนความสามารถและศกยภาพในเชงแกปญหา การปรบตวเรยนรและสบทอดไปสคนรนใหม เพอการด ารงอยรอดของเผาพนธจงตกทอดเปนมรดก ทางวฒนธรรมของธรรมชาต เผาพนธ หรอเปนวธของชาวบาน (ยงยง เทาประเสรฐ) ภมปญญาทองถนหมายถง กระบวนทศนของบคคลทมตอตนเอง ตอโลกและสงแวดลอม ซงกระบวนการดงกลาว จะมรากฐานค าสอนทางศาสนา คต จารต ประเพณ ทไดรบการถายทอดสงสอนและปฏบตสบเนองกนมา ปรบปรงเขากบบรบททางสงคมทเปลยนแปลงไปแตละสมย ทงนโดยมเปาหมายเพอความสงบสขในสวนทเปนชมชน และปจเจกบคคล ซงกระบวนทศนทเปน ภมปญญาทองถน จ าแนกได 3 ลกษณะ คอ ภมปญญาเกยวกบการจดการความสมพนธระหวางมนษยกบธรรมชาตแวดลอม ภมปญญาเกยวกบสงคมหรอการจดความสมพนธระหวางมนษยกบมนษย ภมปญญาเกยวกบระบบการผลตหรอประกอบอาชพทมลกษณะมงเนนระบบการผลตเพอตนเอง ภมปญญาไทยหมายถง องคความรในดานตางๆ ของการด ารงชวตของคนไทยทเกดจาก การสะสมประสบการณทงทางตรงและทางออม ประกอบกบแนวความคดวเคราะหในการแกปญหาตางๆ ของตนเอง จนเกดหลอมตวเปนแนวคดในการแกไขปญหาทเปนลกษณะของตนเอง ทสามารถพฒนาความรดงกลาวมาประยกตใชใหเหมาะสมกบกาลสมย ในการแกปญหาของการด ารงชวต ( เสร พงศพศ) 3. บรบทสามบณฑต อ าเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยา ประวตความเปนมา เมอครงกรงศรอยธยาเปนราชธานตรงกบสมยพระเจาตากสนไดถอยทพพมาออกมาจากรงศรอยธยา และมาสวางทบรเวณแหงน พระองคทรงเหนวาในตอนเชาของทกวนจะมพระภกษจ านวน 3 รปออกมาบณฑบาตทกเชา “ตอมาพระภกษสามรปเหนวาขบวนของพระเจาตากสนมทหารและผเขารวมนอยจงสกออกมาชวยขบวนทพดวย”(ผวจยไดสอบถามคณลง) จงเรยกบรเวณนวา “สามทด” ตอมากเรยกเปน “สามบณฑต” จนตดปากกนเรอยมาจนถงปจจบน ลกษณะภมประเทศของต าบลสามบณฑต อ าเภออทย เปนทราบลมสลบกบลมมาก เหมาะแกการท าเกษตรกรรม ท านา ท าสวนมอาณาเขตต าบล ทศเหนอ ตดกบ ต.บานหบ และ

Page 21: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

11

ต.หนองไมซง อ.อทย ทศใต ตดกบ ต.หนองน าสม และ ต.โพสาวหาญ อ.อทย ทศตะวนออก ตดกบ ต.หนองไมซง และ ต.โพสาวหาญ อ.อทย ทศตะวนตก ตดกบ ต.หนองน าสม อ.อทย จ.พระนครศรอยธยา ประชากรในเขต อบต. 4,119 คน และจ านวนหลงคาเรอน 1,035 หลงคาเรอน อาชพหลกท านา อาชพเสรมรบจาง/คาขายรายไดเฉลยของประชากรในต าบล 38,865 บาท/คน/ป (ขอมล จปฐ.ป 48) สถานทส าคญของต าบล 1) วดสามบณฑต 2) วดดอนพดซา 3) วดกมแต 4) ศนยพฒนาเดกเลกดอนพดซา 5) ทท าการ อบต.สามบณฑต มการปกครองแบงเปนหมบานได 9 หมบานประกอบดวยหมบาน หม 1 บานลาดสาล (บานรางยายตอย) หม 2 บานตลาดหม 3 บานตลาดหม 4 บานกลาง หม 5 บานปากรองหม 6 บานกมแต หม 7 บานเสาตะพาน หม 8 บานสนามเพง หม 9 บานดอนพดซา (ดอนใหญ)

งานวจยทเกยวของ ศภกรณดษฐพนธ (2540:บทคดยอ) ศกษารปแบบพพธภณฑวฒนธรรมพนบาน : สสนของ

มตวฒนธรรม จงมจดมงหมายเพอรวบรวมขอมลพนฐานและแสดงใหเหนถงความหมาย คณคาของการด าเนนชวต และภมปญญาของชาวชนบททมการเลอกสรรวตถรอบๆ ตวมาใชในการด ารงชวต ซงเปนการแสดงใหเหนถงคณคาของวฒนธรรมพนบานในเขตจงหวดนครปฐม ราชบร และเพชรบร ทมคณคาและสบทอดตอๆ กนมาอยางนาสนใจ อกทงยงเปนการสะทอนใหเหนถงบทบาทของคนในแตละสงคมแตละทองถนใหเกดความภาคภมใจในศลปวฒนธรรม ภมปญญาทองถน และเปนการแสดงใหคนตางทองถนใหเกดความร ความเขาใจถงความเปนมาของวฒนธรรมในแตละทองถนอยางถกตอง ในรปแบบของพพธภณฑทมชวตและผสมผสานเขากบงานศลปกรรมตาง ๆ ทมอยในแตละทองถนไดอยางดยง วธด าเนนงานวจยน ผวจยไดใชการวจยเชงคณภาพทมการเกบรวบรวมจากเอกสารตาง ๆ และการวจยภาคสนาม การศกษาพบวา พพธภณฑพนบานนนสามารถจดแบงออกไดเปน 3 ลกษณะ คอ 1) ประเภทถาวร และ 2) ประเภทกงถาวร ทง 2 ประเภทน เปนพพธภณฑทผกตดกบวถชวตและประเพณความเชอดงเดม ทรวมเนอหาทงในดานภาษา สงคมวทยา มานษยวทยา ประวตศาสตร และงานศลปกรรมตางๆ สถานทของพพธภณฑพนบานนนอาจเปนวด สถานทประกอบศาสนา แหลงชมชนหรอสถานท ๆ มความหมายและความส าคญตอชมชนนนๆ โดยแตละทองถน จะตองพยายามเกบรวบรวมสงของทสะทอนถงความเจรญทางภมปญญา ประเพณ ความเชอ การท ามาหากน และสถานทพกอาศย พพธภณฑ จะตองแสดงใหเหนถงความส าคญของวฒนธรรมชมชนและภมปญญาทมการสบทอดตอๆ กนมา การจดตงพพธภณฑพนบานทดนน มใชเพยงน าขาวของเครองใชมาจดแสดงหรอจดการตามความพงพอใจ แตจะตองไดรบความ

Page 22: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

12

รวมมอจากหลาย ๆ ฝาย ทงคนในทองถน ผทรงคณวฒตางๆ และนอกจากนนยงตองมสถานทๆ มความส าคญตอชมชนนนๆ ทสามารถเปนตวแทนหรอสบทอดความภาคภมใจในมรดกทางวฒนธรรม ขอมลตางๆ จะตองแสดงประวตความเปนมาของทองถนตงแตอดตถงปจจบน รวมทงสามารถแสดงใหเหนถงวถชวตความเปนอยและภมปญญาของทองถน สะดวกตอการดแลรกษาและมความเปนธรรมชาตทสด นอกจากนนยงจะตองประหยดและไมเปนภาระตอคนในทองถนทตองดแลพพธภณฑพนบานนไมมรปแบบแตกตางเชนพพธภณฑอนๆ แตควรเปนพพธภณฑในเรองของสงคม ศลปวฒนธรรม ภมปญญาทองถน ท าใหคนเขาใจประวตศาสตรและการพฒนาของสงคม ทจ าเปนจะตองมการรกษาและศกษาคนควาตอไป อกทงยงเปนจดเรมตนของการศกษาตอไป ในเรองของขอมลและคนหาหลกฐานทมความส าคญกบแหลงชมชนนนๆ พพธภณฑพนบานเปนแหลงทนกวชาการ ผสนใจลาวบานในทงถนจะตองชวยกนศกษาคนควา เพอความเขาใจในชมชนนนๆ ซงผลของความรความเขาใจจะน าความภาคภมใจมาสชาวบาน และยงสามารถพฒนาชวตของชมชนใหมคณภาพชวตทดตอไป ศรพร ศรสนธอไร และอษณย พรหมสวรรณ (2548 :บทคดยอ) พลวตและความหมายของพพธภณฑทองถน กรณศกษาพพธภณฑพนบานวดมวงอ าเภอบานโปง จงหวดราชบร และพพธภณฑบานเขายสารอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม การเกดขนของพพธภณฑทองถนในประเทศไทยเปนปรากฏการณทางสงคมวฒนธรรมทมนยส าคญยงในยคสมยปจจบน รายงานวจยเรอง “พลวตและความหมายของพพธภณฑทองถน: กรณศกษาพพธภณฑพนบานวดมวง อ าเภอบานโปง จงหวดราชบร และพพธภณฑบานเขายสาร อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม ” เปนการศกษาวจยเชงคณภาพเพอตอบค าถามหลก 3 ประการ คอ 1. ความเปนมาและกระบวนการจดท าพพธภณฑทองถน 2. พพธภณฑทองถนน าเสนออะไรและอยางไร 3. พลวตและความหมายของพพธภณฑทองถนทามกลางบรบททเปลยนแปลง การจดตงพพธภณฑทองถนจนเปนผลส าเรจแสดงถงความตงใจและความเขมแขงของทงสองชมชนทจะหาทางท าความรจกตวเองและบอกเลาเรองราวของตนเอง ทงประวตความเปนมา วถชวต ประเพณ พธกรรม ความเชอของคนในชมชน การเปลยนแปลงและความสมพนธกบบรบทแวดลอม ไมวาจะเปนความสมพนธกบลมแมน าแมกลองของบานมวง ความสมพนธกบทะเลและปาชายเลนของบานเขายสาร ไปจนถงความสมพนธกบวด รฐ และชมชนอนทอยรายรอบ ฯลฯ พพธภณฑทองถนแตละแหงตางมเอกลกษณเฉพาะตว ขณะเดยวกนกมความหมายหลายอยางรวมกนอย พพธภณฑทองถนเปนเครองมอแสดงออกถงตวตนของคนบานมวงและคนยสารผานการจดแสดงสงของและเรองราวของแตละทองถน ซงไมใครจะปรากฏในพนททาง

Page 23: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

13

ประวตศาสตรและระบบการศกษาทางการ พพธภณฑทองถนไมเพยงน าพาความเชอมนและความภาคภมใจในตนเองมาสคนทองถน ยงเปนแหลงใหการศกษาเรยนรเรองราวเกยวกบทองถนนนๆ เปนคลงสงสมภม-ปญญาความรส าหรบคนในทองถน เปนเวทส าหรบการปฏสงสรรคทางสงคม การฟนฟวฒนธรรมทก าลงจะสญสลาย การสรางสรรคและผสมผสานภมปญญาเดมกบความรหรอเทคโนโลยสมยใหม ชวงทกระแสการทองเทยวเฟองฟอยางมากนน พพธภณฑทองถนเองกเผชญหนากบกระแสการเปลยนแปลงนดวยเชนกน กระแสการทองเทยวท าใหพพธภณฑทองถนเปนทรจกมากขน เปนชองทางน ามาซงรายไดของคนในชมชนและคาใชจายในการดแลรกษาพพธภณฑ แตขณะเดยวกนกท าใหตองใครครวญถงรปแบบการทองเทยวทเหมาะสมสอดคลองกบจดยนหรอเปาหมายของพพธภณฑทองถนดวย เพอมใหเปนภาระหรอสงผลกระทบดานลบตอคนในชมชน ความอยรอดและอนาคตของพพธภณฑทองถนไมควรถอเปนภารกจของชมชนแตเพยงฝายเดยว ยงในยคทพดกนมากถงการปฏรปการศกษา เพราะหากมองภาพพพธภณฑทองถนเชอมโยงกบบรบทสงคมโดยรวมแลว พพธภณฑทองถนจะมคณปการอยางยงตอการศกษาวฒนธรรม โดยเฉพาะมตของความหลากหลายทางสงคมวฒนธรรม ดงนนรฐจงจ าเปนตองใหการสนบสนนไมเฉพาะแตเพยงการแกไขปญหาเฉพาะหนา แตควรมองไกลไปถงการสนบสนนเชงโครงสรางสถาบนดวย เปนตนวา การจดตงกองทน และองคกรสนบสนนงานดานพพธภณฑ การงดเวนภาษ การยกเลกหรอเปลยนแปลงขอกฎหมาย และระเบยบปฏบตตางๆ ทเกยวของกบงานดานพพธภณฑ อมร ประพนธ ( 2554:บทคดยอ ) การศกษาแนวทางการจดตงพพธภณฑทองถนต าบลหนาพระธาต อ าเภอพนสนคม จงหวดชลบร มงเนนการศกษารปแบบและลกษณะการบรหาร การรวบรวมลกษณะวตถหรอตามสาระวชา อาคารสถานทรวมถงวธการน าเสนอเนอหาทจดแสดงใหสอดคลองกบแนวทางการจดตงพพธภณฑทองถน ต าบลหนาพระธาต อ าเภอพนสนคม จงหวดชลบร เพอใหประสบความส าเรจอยางย งยนโดยการสงเกตแบบมสวนรวมและสมภาษณ อยางไมเปนทางการ กบกลมผใหขอมลส าคญ ผลการศกษาพบวา การใชสถานทในการจดตงพพธภณฑ หากสามารถท าใหพพธภณฑทองถนทจะเกดขน เขาไปผสมกลมกลนกบวถชวตประจ าวนระหวางคนกบวดแลว จะน ามาซงความส าเรจในการจดตงพพธภณฑทองถน และในสวนวตถโบราณมคา กควรทจะท าการจ าลองเพอลดปญหาการรกษาความปลอดภย และงายในการดแลรกษา การใชรปภาพประกอบการจดแสดงจะชวยใหผคนทสนใจ เขาใจความเปนอยและวฒนธรรมประเพณของผคนในทองถนนไดดยงขน แนวทางการจดตง พพธภณฑทองถน ต าบลหนาพระธาต อ าเภอพนสนคม จงหวดชลบร ใหประสบความส าเรจและมความยงยนนอกจากเปนการรวบรวมสงตางๆ ท

Page 24: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

14

แสดงใหเหนถงความ เปนตวตนของคนในทองถน ต าบลหนาพระธาตแลว การจะจดตงยงตองค านงถงความเปนไปไดของสภาพแวดลอมและบรบทตางๆทม อยในปจจบนดวย เชนอาคารสถานท ควรเปนศาลาการเปรยญ เพอใหพพธภณฑทองถนเขาเปนสวนหนงของวถชวตประจ าวนของผคน ในทองถนกบวด ผน าชมชนควรกระตนใหผคนในชมชนมความเขาใจ และสนใจทจะรเรมจดตงพพธภณฑทองถนนขนมาดวยตนเอง ซงจะน ามาซงความยงยนและประสบความส าเรจ เนอหา รปแบบและวธการน าเสนอเนอหาทจดแสดง ควรน าเสนอใหเหนมต 3 มต คอ ความสมพนธระหวางผคนในทองถน ความสมพนธระหวางผคนกบสภาพแวดลอมตามธรรมชาตของทองถน และความสมพนธระหวางผคนกบสงนอกเหนอธรรมชาต ปน เทยงบรณธรรม (2552:บทคดยอ) ไดศกษาโครงการออกแบบเบองตนและการศกษาความเปนไปไดส าหรบศกษาพพธภณฑมชวตของเมองแมฮองสอน

แมฮองสอนมความเปนเอกลกษณทางวฒนธรรม มภาพประวตศาสตรทบอกเลาเรองราวตางๆ ผานชวงเวลาอนยาวนาน ซงสามารถรบรไดอยางชดเจน ผานวฒนธรรมการแตงกาย ภาษา อาหาร ประเพณ และดนตร นาฏศลป ทสบทอดจากรนสรน แตจากกระแสนยมและการเผยแพรทางสอ ไดท าใหเศรษฐกจดานการทองเทยวมการขยายตวอยางรวดเรว มนกทองเทยวเขามายงเมองแมฮองสอนเพมขน ถงแมวาปจจบนเมองแมฮองสอนยงคงความเปนเมองวฒนธรรมสถาปตยกรรม ศลปกรรมตางๆ ซงคอนขางสมบรณแตหากไมมมาตรการปองกน ส าหรบอนาคตอนใกลเมองแมฮองสอนอาจมสภาพไมตางจากเมองอนๆ ทถกกลนดวยกระแสนยม ความเปนตวตนสญหาย มาตรการปองกนและการแกไขไมสามารถบรรลผล กอนทเมองแมฮองสอนจะถกคกคามดวยสภาวการณเชนนน ควรมการด าเนนการ ดวยมาตรการหรอเครองมอทเหมาะสมตอศกยภาพและบทบาทของเมอง โดยสามารถปองกนปญหาทเกดขนทงในปจจบนและอนาคตไดพพธภณฑมชวต ถอเปนเครองมออยางหนง ในการอนรกษและพฒนาใหทงเมองและผคนอยรวมกนอยางสมดลมงสรางกลไกทผลกดนเศรษฐกจชมชนดวยการสงเสรมใหคนในชมชนเคารพและตระหนกถงแกนแทและความเปนตวตนทางวฒนธรรมของเมอง โดยมพนฐานจากความเขาใจวาท าไมเราจงตองอนรกษ และเผยแพรสงเหลาน ชมชนตองรวมมอกนสรางกฎระเบยบส าหรบการเปนเมองมรดกทางวฒนธรรมมขอก าหนดและแนวทางของชมชนทชดเจนหรอสงตอใหคนรนหลง เพอใหแมฮองสอนเปนเมองอนรกษทอยคกบวถชวตดงเดมผสานกลมกลนไดกบแนวคดสมยใหม ซงกคอการพฒนาทย งยนนนเอง พพธภณฑมชวตเปนการจดการเมองทใหความส าคญตอกระบวนการมสวนรวมของชมชน ในเศรษฐกจระบบชมชนทสรางกลไกส าคญใหเมองมการเจรญเตบโตอยางมแบบแผน ไมกาวกระโดด การพฒนาวฒนธรรมรวมกบเศรษฐกจชมชน จะชวยใหเปาหมาย คอ

Page 25: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

15

เมองมรดกทางวฒนธรรม มความยงยนดวยกระบวนการทเกดจากชมชนในทองถน โดยมกลยทธและแนวคดแผนปฏบตการของพพธภณฑมชวตเมองแมฮองสอน ดงน - กลยทธการปองกน มแผนปฏบตการทรองรบ คอ นโยบายการจดการเมองดวยขอก าหนดและการควบคมพนท - กลยทธการจดการ มแผนปฏบตการทรองรบ คอ การจดการการทองเทยวดวยระบบชมชนและศนยประสานงานพพธภณฑมชวตเมองแมฮองสอน - กลยทธการพฒนา มแผนปฏบตการทรองรบ คอ การพฒนาและปรบปรงสภาพแวดลอมและองคประกอบของเมอง - กลยทธการฟนฟ มแผนปฏบตการทรองรบ คอ การจดการดานการอนรกษ ฟนฟวฒนธรรมและ

สถาปตยกรรมแผนปฏบตการของพพธภณฑมชวตเมองแมฮองสอน มการจดท าโครงการเพอรองรบแผนปฏบตการ โดยสาระส าคญโครงการจะเปนการปองกน สงเสรมการอนรกษ และแกไขปญหาทจะเกดขน สงเสรมใหการจดการและพฒนาการทองเทยวเชงวฒนธรรม หรอ “เมองมรดกทางวฒนธรรม” ไดอยางเปนรปธรรม ซงโครงการตองเกดขนจากกระบวนการมสวนรวมของชมชนเปนส าคญ รวมกบหนวยงานทองถน ภาคธรกจเอกชน และสอสารมวลชน จะท าใหพพธภณฑมชวตเมองแมฮองสอนมความเปนไปไดในผลทางปฏบต ทจะสงเสรมการอนรกษและการพฒนาเมองใหย งยน

มนญญา นวลศร ( 2552:บทคดยอ) ไดศกษาแนวทางในการจดการพพธภณฑทองถนกรงเทพมหานครใหเปนแหลงการเรยนรตลอดชวต สภาพปจจบนในการจดการพพธภณฑทองถนกรงเทพมหานคร โดยรวมนนพบวา ยงมปญหาเกยวกบการบรหารจดการพพธภณฑ ไดแก ขาดแคลนงบประมาณ กจกรรมทจดไมมความหลากหลาย บคลากรไมมความรเกยวกบพพธภณฑ และมผเขาชมนอย สวนแนวทางในการจดการพพธภณฑในดานจดมงหมายและนโยบายทไดรบฉนทามต มจ านวน 6 ขอคอ เพอใหเปนแหลงธ ารงและสบทอดคณคา เอกลกษณและมรดกของชาต เพอเปนแหลงแสดงวถชวตและศลปวฒนธรรมของทองถนกรงเทพมหานคร เพอเปนแหลงศกษาคนควาวจยเฉพาะทาง เพอเปนศนยกลางการเรยนรตลอดชวตของชมชน เพอสงเสรมการศกษานอกระบบโรงเรยนและการศกษาตามอธยาศย และนโยบายควรเกดจากความตองการของประชาชนในทองถน ดานการบรหารจดการพพธภณฑทไดรบฉนทามต มจ านวน 8 ขอ คอ เพอมงใหประโยชนตอชมชน ควรมแผนงานบรหารจดการทงระยะสนและระยะยาว แผนงานระยะยาวควรเปนแผนทมพนฐานมาจากนโยบายของชาต แผนงานระยะสนควรเปนแผนประจ าปทสนองความตองการของกลมเปาหมาย

Page 26: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

16

งบประมาณควรมาจากการสนบสนนของรฐบาลเปนหลก ใหองคกรทองถนเขามามสวนรวมในการจดกจกรรม ผบรหารตองมวสยทศนและใหการสนบสนนในการจดกจกรรมตางๆ ควรวางแผนโครงการตามล าดบความส าคญ ดานบคลากรทไดรบฉนทามตมจ านวน 7 ขอ คอ มความรตรงกบลกษณะงานทปฏบต มใจรกดานศลปวฒนธรรมของชาต มความรดานภาษาตางประเทศในระดบด มมนษยสมพนธทดและมจตใจพรอมใหบรการ ควรเปนนกสอสารและนกถายทอดทด ควรมความรความเขาใจเกยวกบการศกษานอกระบบโรงเรยนและการศกษาตามอธยาศยเปนอยางด ควรจดใหไปศกษาดงานดานพพธภณฑทงในและตางประเทศ ดานกจกรรมทไดรบฉนทามตมจ านวน 6 ขอ คอ ควรมการจดกจกรรมหลากหลายรปแบบ ควรมการจดนทรรศการทงถาวรและชวคราว ควรมการจดกจกรรมภาคสนาม ควรมกจกรรมหลกทเปนจดเดนและควรจดกจกรรมเสรมเพมเตม ควรจดกจกรรมตามความตองการของแตละกลมเปาหมาย ควรจดท าสอประเภทตางๆ เพอเผยแพรความร ดานการตดตามประเมนผลทไดรบฉนทามต มจ านวน 7 ขอ คอ ควรมการตดตามประเมนผลทกกจกรรมอยางตอเนอง ควรมการน าผลการประเมนมาใช ควรตงคณะกรรมการตดตามประเมนผลประกอบดวยบคคลภายในและภายนอก ควรใหประชาชนมสวนรวมในการตดตามประเมนผล ควรมการเผยแพรผลการประเมน ควรมการวางมาตรฐานก ากบตรวจสอบเพอใหเปนสวนหนงของการประกนคณภาพ มการตดตามประเมนผลดวยวธการทหลากหลาย ดานความตองการการสนบสนนจากรฐบาลทไดรบฉนทามต มจ านวน 5 ขอ คอควรจดใหเปนวาระแหงชาต ควรรณรงคสรางความรความเขาใจเกยวกบพพธภณฑทองถน ควรจดสรรงบประมาณใหเพยงพอ องคกรทองถนควรมบทบาทอยางจรงจงในการดแลพพธภณฑ และควรจดใหมหนวยงานกลางทท าหนาทดแลรบผดชอบพพธภณฑทองถนโดยเฉพาะ

ปรตตา เฉลมเผา กออนนตกล และคณะ (2549:บทคดยอ) ไดศกษาโครงการวจยและพฒนาพพธภณฑทองถน ระยะท 2 ปท 1:วจยและพฒนาพพธภณฑทองถน กรณศกษาโครงการวจยและพฒนาพพธภณฑทองถน ระยะท 2 ปท 1 ในสวนของการวจยและพฒนาพพธภณฑทองถน: กรณศกษา คณะผวจยไดท างานรวมกบพพธภณฑ 3 แหงอยางใกลชด ไดแก 1) พพธภณฑพนบานวดทาพด จ.นครปฐม 2) พพธภณฑวดไหลหนหลวง จ.ล าปาง และ 3) พพธภณฑหนงใหญวดบานดอน จ.ระยองโดยมนกวจยภาคสนามประจ าอยในแตละพนท การด าเนนงานในระยะท 2 เปนการท างานสองดานไปพรอมๆ กน ดานหนงเปนการท างานวจย โดยมวตถประสงคเพอท าความเขาใจพพธภณฑในฐานะองคกรทางสงคมวฒนธรรมอยางหนง และเปนปรากฏการณทเกดขน มาเมอไมนานมานเปนการวจยเพอเขาใจพพธภณฑแตละแหงภายในบรบทแวดลอมของชมชน ดวยการตงค าถามตามแนวทางมานษยวทยาพพธภณฑ ดานทสองนน เปนงานในแนวพฒนา มวตถประสงคเพอสรางความเขมแขงทางวชาการใหแกพพธภณฑ

Page 27: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

17

โดยด าเนนการในแบบทชมชนและผปฏบตการพพธภณฑแตละแหงทเปนกรณศกษามสวนรวมในการก าหนดกจกรรมตางๆ พรอมทง กระจายในวงกวางเทาทท าไดจากการศกษาและรวมงานกบพพธภณฑกรณศกษาในระยะเวลา 1 ป ผวจยมขอสงเกตในเบองตนวาพพธภณฑแบบชาวบานเปนองคกรทมลกษณะเฉพาะ ซงควรจะไดรบการศกษาและท าความเขาใจ และการพฒนาควรจะคนหารปแบบและวธการด าเนนการทเขากบบรบทของพพธภณฑแบบชาวบาน ลกษณะเฉพาะเหลานไดแก วงจรเวลาทสลบกนระหวางความคกคกและเงยบเหงาตามเทศกาลและกจกรรมของชมชน ความหลากหลายและยดหยนของลกษณะทางกายภาพ การบรหารจดการ การใหบรการ และความสมพนธทพพธภณฑมตอชมชน นอกจากนน พพธภณฑแบบชาวบานยงเปนองคกรทมลกษณะกงสวนตวกงสวนรวม ทอาศยการรจกตวบคคล ความสนทสนม ความไววางใจเปนพน ฐานในการด าเนนงานเมอพจารณาพพธภณฑในบรบทโครงสรางความสมพนธในทองถนและระหวางทองถนกบภายนอกพบวา พพธภณฑทง 3 แหงมความใกลชดกบวดอยางมาก การทพพธภณฑมความคาบเกยวกบวด ดานหนงกเปนก าลงใหพพธภณฑสามารถพงพงก าลงทรพยากรตางๆ ของวด แตอกดานหนงกท าใหเกดบรเวณทมความขดแยงได เมอคนหลายกลมทจดการดแลทรพยากรวฒนธรรมมความเหนไมตรงกนหรอผลประโยชนไมสอดคลองกนการด าเนนงานทางดานการพฒนา คณะวจยไดสงเสรมใหพพธภณฑเปนแหลงเรยนรของชมชน โดยเนนทการแลกเปลยนและการมสวนรวมของชมชนเพอถายทอดและสรางความรทางดานการอนรกษวตถ การเกบขอมลในชมชน และการท างานรวมกบภาคตางๆ ภายในและภายนอกชมชน โดยการจดกจกรรมเพอใหสมาชกกลมตางๆ ของชมชนโดยเฉพาะเยาวชน มสวนรวมในการเกดความเขาใจกระบวนการของพพธภณฑ เชนการท ากจกรรมกบเยาวชนเพอท าทะเบยนวตถ การจดทศนศกษาไปดตวอยางและเรยนรจากพพธภณฑแบบชาวบานดวยกน การจดอบรมเชงปฏบตการในกระบวนการเหลานท าใหคณะวจยมองเหนวา ความคดความเขาใจของชาวบานในชมชนนน ในบางสวนมความแตกตางจากนกวชาการในเรองบทบาทหนาทของพพธภณฑ ซงแตละแหงมเปาหมายของตนเองเชนพพธภณฑวดทาพดและวดไหลหน มหนาทเปนอนสรณสถานของพระสงฆองคส าคญซงไดรบความเคารพศรทธาอยางสงอยมาก ความศรทธาในพระภกษสงฆและศาสนา เปนมรดกทางวฒนธรรมทไดรบความส าคญอนดบสงมากกวาเนอหาเรองราวชวตของคนทวไปในชมชน สวนทวดบานดอนนน หนงใหญไดรบการยกฐานะใหเปนมรดกวฒนธรรมของจงหวด มากกวาของชมชน ท าใหความผกพนกบพพธภณฑจ ากดอยในวงของนกแสดงและทายาท มากกวาคนสวนใหญในชมชน นอกจากนนชมชนมกจะเหนบทบาทของพพธภณฑวาเปนการเกบรกษา และใหความส าคญกบลกษณะทางกายภาพของอาคารและอาจจะยงไมเหนกระบวนการมากนกนอกจากนน ความเปลยนแปลงตางๆของชมชน โดยเฉพาะทวดทาพดและวดบานดอน ท าให

Page 28: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

18

ชมชนโดยรอบมรปแบบชวตแบบคนเมองมากขน รวมทง มกลมคนอพยพมาจากทอน กอใหเกดชองวางระหวางวตถสงของและเนอหาความรของมรดกวฒนธรรมในพพธภณฑ กบกลมคนจ านวนมากทอาศยอยในชมชนปจจบนแตในขณะเดยวกนคณะวจยกเหนวาผทเกยวของกบพพธภณฑหรอผดแล กเปนกลมคนทไดรบความรความคดใหมๆเกยวกบการพฒนาพพธภณฑมาเปนเวลานานพอควร จากการตดตอและการด าเนนการของหนวยงานทางวฒนธรรมตางๆ ความคดเกยวกบทศทางของพพธภณฑในปจจบนและอนาคต ทกลมคนตางๆ ในชมชนม จงมความแตกตางหลากหลายกนอยไมนอยคณะวจยไดรวมกบผดแลพพธภณฑและชมชน รวมกนก าหนดเนอ หาการท างานในระยะตอไป โดยจะด าเนนการตอทพพธภณฑวดทาพดและวดไหลหนอกแหงละ 1 ป โดยจะเปนการเกบขอมลชมชนและพฒนาการจดแสดงนทรรศการใหมรวมกน

ครบน จงวฒเวศย และคณะ ( 2554:บทคดยอ) ไดศกษา การพฒนาพพธภณฑทองถนเพอสงเสรมการศกษาเชงสรางสรรค : พพธภณฑวดพระปฐมเจดยราชวรมหาวหาร จงหวดนครปฐมการวจยนมวตถประสงคเพอศกษาและพฒนากจกรรมเชงสรางสรรคของพพธภณฑวดพระปฐมเจดยราชวรมหาวหาร จงหวดนครปฐม โดยใชระเบยบวธวจยแบบวจยและพฒนา เกบขอมลดวยวธผสมผสานเครองมอการวจย คอ แบบสมภาษณแบบมโครงสราง และแบบสอบถาม กลมตว อยางคอ เจาหนาทพพธภณฑ จ านวน 5 คน ประชาชนในชมชน จ านวน 25 คน นกศกษาระดบปรญญาตรชนปท 1 สาขาวชาการศกษาตลอดชวต คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากรจ านวน 27 คน และ นกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 3 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศลปากร จ านวน 70 คน วเคราะหขอมลโดยใชรอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการวเคราะหเนอหา ผลการวจยพบวา1. การวเคราะห SWOT พบวา จดแขง คอ พพธภณฑมงบประมาณสนบสนนและมโบราณวตถทหลากหลาย จดออน คอ เจาหนาทพพธภณฑขาดความรในการจดกจกรรมสงเสรมการเรยนรเชงสรางสรรคโอกาส คอ นโยบายสงเสรมการศกษาเชงสรางสรรคของรฐบาล อปสรรค คอพพธภณฑยงไมเปนทรจกอยางกวางขวาง 2. ผลการจดกจกรรมเชงสรางสรรค พบวา 1) ดานกระบวนการ สามารถสงเสรมใหนกเรยนเกดความคดสรางสรรค ความสนก การเรยนรรวมกน ความมน าใจ 2) ดานผลผลต ผลงานของนกเรยนแสดงใหเหนถงความคดสรางสรรค และ 3) ดานผลกระทบและดานความยงยน นกเรยนเกดความตระหนกในคณคาของพพธภณฑ และครสามารถ น าไปพฒนาเปนหลกสตรการเรยนรหรอใชเปนสอการสอน 3. ผลการประเมนความพงพอใจของนกเรยนทเขารวมกจกรรมอยในระดบมากทสด สวนนกศกษามความพงพอใจอยในระดบมาก

ศภกรณดษฐพนธ และวนย วรวตร ( 2540:บทคดยอ ) ไดศกษารปแบบพพธภณฑวฒนธรรมพนบาน : สสนของมต งานวจยฉบบน มจดมงหมายเพอรวบรวมขอมลพนฐานและแสดงใหเหนถงความหมาย คณคาของการด าเนนชวต และภมปญญาของชาวชนบททมการ

Page 29: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

19

เลอกสรรวตถรอบๆ ตวมาใชในการด ารงชวต ซงเปนการแสดงใหเหนถงคณคาของวฒนธรรมพนบานในเขตจงหวดนครปฐม ราชบร และเพชรบร ทมคณคาและสบทอดตอๆ กนมาเปนการสะทอนใหเหนถงบทบาทของคนในแตละสงคมแตละทองถนใหเกดความภาคภมใจในศลปวฒนธรรม ภมปญญาทองถน และเปนการแสดงใหคนตางทองถนใหเกดความร ความเขาใจถงความเปนมาของวฒนธรรมในแตละทองถนอยางถกตอง ในรปแบบของพพธภณฑทมชวตและผสมผสานเขากบงานศลปกรรมตาง ๆ

การศกษาพบวา พพธภณฑพนบานนนสามารถจดแบงออกไดเปน 2 ลกษณะ คอ 1) ประเภทถาวร และ 3) ประเภทกงถาวร ทง 2 ประเภทน เปนพพธภณฑทผกตดกบวถชวตและประเพณความเชอดงเดม ทรวมเนอหาทงในดานภาษา สงคมวทยา มานษยวทยา ประวตศาสตร และงานศลปกรรมตางๆ สถานทของพพธภณฑพนบานนนอาจเปนวด สถานทประกอบศาสนา แหลงชมชนหรอสถานท ๆ มความหมายและความส าคญตอชมชนนนๆ โดยแตละทองถน จะตองพยายามเกบรวบรวมสงของทสะทอนถงความเจรญทางภมปญญา ประเพณ ความเชอ การท ามาหากน และสถานทพกอาศย พพธภณฑ จะตองแสดงใหเหนถงความส าคญของวฒนธรรมชมชนและภมปญญาทมการสบทอดตอๆ กนมา การจดตงพพธภณฑพนบานทดนน มใชเพยงน าขาวของเครองใชมาจดแสดงหรอจดการตามความพงพอใจ แตจะตองไดรบความรวมมอจากหลาย ๆ ฝาย ทงคนในทองถน ผทรงคณวฒตางๆ และนอกจากนนยงตองมสถานทๆ มความส าคญตอชมชนนนๆ ทสามารถเปนตวแทนหรอสบทอดความภาคภมใจในมรดกทางวฒนธรรม ขอมลตางๆ จะตองแสดงประวตความเปนมาของทองถนตงแตอดตถงปจจบน รวมทงสามารถแสดงใหเหนถงวถชวตความเปนอยและภมปญญาของทองถน สะดวกตอการดแลรกษาและมความเปนธรรมชาตทสด นอกจากนนยงจะตองประหยดและไมเปนภาระตอคนในทองถนทตองดแลพพธภณฑพนบานนไมมรปแบบแตกตางเชนพพธภณฑอนๆ แตควรเปนพพธภณฑในเรองของสงคม ศลปวฒนธรรม ภมปญญาทองถน ท าใหคนเขาใจประวตศาสตรและการพฒนาของสงคม ทจ าเปนจะตองมการรกษาและศกษาคนควาตอไป อกทงยงเปนจดเรมตนของการศกษาตอไป ในเรองของขอมลและคนหาหลกฐานทมความส าคญกบแหลงชมชนนนๆ พพธภณฑพนบานเปนแหลงทนกวชาการ ผสนใจลาวบานในทองถนจะตองชวยกนศกษาคนควา เพอความเขาใจในชมชนนนๆ ซงผลของความรความเขาใจจะน าความภาคภมใจมาสชาวบาน และยงสามารถพฒนาชวตของชมชนใหมคณภาพชวตทดตอไป

Page 30: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

บทท 3 วธด ำเนนกำร

วธการด าเนนการวจย ความเปนไปไดในการจดตงพพธภณฑสามบณฑต อ าเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยา ในครงนไดศกษาขอมลจากกลมเปาหมาย ไดแก ผมความรในชมชน ผอาวโส ปราชญชาวบาน และผมสวนเกยวของกบการจดตงพพธภณฑทองถน ต าบลสามบณฑต อ าเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยา ทใหขอมลเกยวกบองคความรและศลปะ วฒนธรรมทจะรวบรวมไวในพพธภณฑ โดยมขนตอนดงตอไปน 1.พนทด าเนนการ 2. กลมผใหขอมล 3. เครองมอทใชในการศกษา 4. การเกบรวบรวมขอมล 5. การวเคราะหและสรปขอมล

1. พนทด ำเนนกำร การศกษาครงน ใชพนทต าบลสามบณฑต อ าเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยา

2. กลมผใหขอมล ในการศกษาครงนใชกลมเปาหมาย ไดแก ผมความรในชมชน ผอาวโส ปราชญชาวบาน และผน าชมชน ของต าบลสามบณฑต อ าเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยา 1. ปราชญชาวบานผทมองคความรหรอดจาของภมปญญา เปนผทมสวนในการจะเกบรวบรวมทรพยากรไวในพพธภณฑของต าบลสามบณฑต อ าเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยา 2. ผน าชมชนต าบลสามบณฑต อ าเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยา ไดแก ก านน ผใหญบาน จ านวน 3คน คณะกรรมการหมบาน จ านวน 3 คน นายกองคการบรหารสวนต าบล จ านวน 1 คนเพอขอขอมลเกยวกบแนวทางการจดตงและการมสวนรวมในการจดตงพพธภณฑ

3. เครองมอทใชในกำรศกษำ เพอใหไดมาซงขอมลเกยวกบองคความรทจะรวบรวมไวในพพธภณฑทองถน และแนวทางกรจดตงพพธภณฑทองถน และการมสวนรวมในการจกตงพพธภณฑทองถน ผวจยไดศกษาคนควา เกบรวมรวมขอมลจากเอกสารทเกยวของโดยทมเครองมอสนทนากลม(Focus Group) และ แบบสอบถาม แบงออกเปน 6 สวน ดงนแบงเปน 2 ชด

Page 31: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

20

ชดท 1 แบบสนทนากลมสอบถามองคความร ทรพยากรทจะใชในการจดตงพพธภณฑ ดวยวธการสนทนากลม (Focus Group) ชดท 2 แบบสอบถามเชงปรมาณ จากประชากร 300 คน สวนท 1. เปนขอมลทวไปของผให ไดแก ชอ นามสกล ต าแหนง การศกษา เพศ อาชพ สวนท 2 เปนขอมลองคความรทจะรวบรวมไวในพพธภณฑทองถน สวนท 3 เปนขอมลเบองตนเพอเปน แนวทางการจดตงพพธภณฑทองถน ไดแก คณะกรรมการในการจดตงพพธภณฑทองถน การด าเนนการจดตงพพธภณฑทองถน การบรหารจดการภายในทองถน สวนท 4 การสมภาษณถงการมสวนรวม และความรวมมอ ในการจดตงพพธภณฑ การมสวนรวมในการบรจาควตถสงของใหกบพพธภณฑ การมสวนรวมในการถายทอดความร ภมปญญาทองถน การบรจาคเงนสนบสนนงานพพธภณฑทองถน การมสวนรวมในการชวยเหลอดานแรงงานและการมสวนรวมในการใชประโยชนจากพพธภณฑทองถน สวนท 5 ปญหาการจดตงพพธภณฑทองถน สวนท 6 ขอเสนอแนะในการจดตงพพธภณฑทองถน

4. กำรเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดศกษาและรวบรวมขอมลจากเอกสารทางวชาการตาง ๆ เชน รายงานการวจย วทยานพนธ และการสนทนากลมกบผใหขอมลจากปราชญ ผอาวโส ผน าชมชน คณะกรรมการหมบาน นายกองคการบรหารสวนต าบลสามบณฑต โดยใชเวลาในการสนทนากลมและสมภาษณทท าการองคการบรหารสวนต าบลสามบณฑต และทบานของผใหขอมล หรอตามสภาพเงอนไขของแตละบคคล ในระหวางเดอน เมษายน – มถนายน 2556 และสรปขอมลพรอมแจกแบบสอบถามประชาชนในทองถน ต าบลสามบณฑต จ านวน 300 ชด จากจ านวนประชากร 4,119คน

5. กำรวเครำะหและสรปขอมล ผวจยไดจ าผลจากการสนทนากลม( focus group) สมภาษณผมความรในชมชน ผอาวโส ปราชญชาวบาน และผน าชมชน ของต าบลสามบณฑต อ าเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยาตามความคดเหนของแตละบคคลและท าการวเคราะหขอมลและแจกแบบสอบถามกบประชนในต าบลสามบณฑต แบงเปน 5 ระดบ

Page 32: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

21

5 หมายถง ตรงกบความคดเหนมากทสด 4 หมายถง ตรงกบความคดเหนมาก 3 หมายถง ตรงกบความคดเหนปานกลาง 2 หมายถง ตรงกบความคดเหนนอย 1 หมายถง ตรงกบความคดเหนนอยทสด

6. สถตทใชในกำรวเครำะหขอมล ขอมลทไดจากการสนทนากลมและแบบสอบถาม ผศกษาจะน าเสนอผลการวเคราะหขอมลในแบบตารางสรปแบบสอบถามคาสถตทใชในดวยวธแจกแจงความถ หาคารอยละ

Page 33: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

การวจยครงนมวตถประสงคเพอเพอศกษาทรพยากรสารสนเทศทอยในทองถน ทน าไปใชในการจดตงพพธภณฑทองถนสามบณฑต อ าเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยา เครองมอทใชในการศกษาครงนมอย 2 ลกษณะ ไดแก แบบสนทนากลม (Focus Group) และแบบสอบถาม ชดท 1 แบบสนทนากลมสอบถามองคความร ทรพยากรทจะใชในการจดตง พพธภณฑ ดวยวธการสนทนากลม (Focus Group) ชดท 2 แบบสอบถามเชงปรมาณ (จากประชากร 3 00 คน สวนท 1. เปนขอมลทวไปของผให ไดแก ชอ นามสกล ต าแหนง การศกษา เพศ อาชพ สวนท 2 เปนขอมลองคความรทจะรวบรวมไวในพพธภณฑทองถน สวนท 3 เปนขอมลเบองตนเพอเปน แนวทางการจดตงพพธภณฑทองถน ไดแก คณะกรรมการในการจดตงพพธภณฑทองถน การด าเนนการจดตงพพธภณฑทองถน การบรหารจดการภายในทองถน สวนท 4 การสมภาษณถงการมสวนรวม และความรวมมอ ในการจดตงพพธภณฑ การมสวนรวมในการบรจาควตถสงของใหกบพพธภณฑ การมสวนรวมในการถายทอด ความร ภมปญญาทองถน การบรจาคเงนสนบสนนงานพพธภณฑทองถน การมสวนรวม ในการชวยเหลอดานแรงงานและการมสวนรวมในการใชประโยชนจากพพธภณฑทองถน สวนท 5 ปญหาการจดตงพพธภณฑทองถน สวนท 6 ขอเสนอแนะในการจดตงพพธภณฑทองถน ผวจยไดประสานความรวมมอกบองคการบรหารสวนต าบลสามบณฑตท าการศกษาจากการสนทนากลม องคความร ทรพยากรทจะใชในการจดตงพพธภณฑต าบลสามบณฑตทมในตวบคคลและเปนวตถสงของเพอน าไปส ารวจสอบถามในเชงปรมาณ ซงในกลมสนทนากลมมความเหนในเรองทจะน าไปจดเกบเปนองคความรหรอทรพยากรทใหลกหลานสบทอด หรอเรยนรการรจกตนเอง ไดแก การท าน าหมกชวภาพน าสมควนไม การเปารกษาโรคเรม งสวด กวาดซางเดก รกษาอมพาต ขนมกระยาสารท อาหารนอกหมอไก กงบอน ดอกไมประดษฐจากตนโสน สปปะรดผาประดษฐ การแสดงกลองยาว คาถาศาลพระภม การกวนขาวทพย การไถกลบตอซงขาวพธกรรมการท าขวญนาคการตอยอดมะนาวบนตอมะขวด การปรงอาหารจากกากมนส าปะหลง ภาพการลงแขกเกยวขาว เปนวถชวตของชมชนในอดตและการท าบญกลางบานเครองมอทใชในการประกอบอาชพประกอบดวย แห เคยว คนไถ ลอบ ไซ กะบง ตะกราสม งอบ ทยกยอ (เครองมอจบ

Page 34: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

23

ปลา) สวานเจาะไมแบบเกาตะขา ย ครกต าขาว กบไสไม สว เกวยน เรอ ตะของ เครองสขาวดวยมอ เครองดนตรประกอบกลองยาว ซอ ศลปภาพวาดวฒนธรรมทองถนวตถโบราณ ตอนท 1 ขอมลพนฐานของผตอบแบบสอบถาม ตาราง 1 แสดงคาความถและรอยละของผตอบแบบสอบถามจ าแนกตามเพศ

เพศ จ านวน (คน) รอยละ ชาย 168 56.0 หญง 132 44.0

รวม 300 100.0 จากตาราง 1 พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศชาย จ านวน 168 คน คดเปนรอยละ 56.0 และเปนเพศหญง จ านวน 132 คน คดเปนรอยละ 44.0 ตาราง 2 แสดงคาความถและรอยละของผตอบแบบสอบถามจ าแนกตามอาย

อาย จ านวน (คน) รอยละ 15 – 35 ป 70 23.3 36 – 45 ป 69 23.0 46 – 55 ป 96 32.0 56 – 66 ป 65 21.7

รวม 300 100.0

จากตาราง 2 พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญอาย 46 – 55 ป จ านวน 96 คน คดเปนรอยละ 32.0 รองลงมาอายระหวาง 15 – 35 ป จ านวน 70 คน คดเปนรอยละ 23.3 อายระหวาง 36 – 45 ป จ านวน 69 ป คดเปนรอยละ 23.0 อายระหวาง56 – 66 ป จ านวน 65 ป คดเปนรอยละ 21.7 ตามล าดบ

Page 35: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

24

ตาราง 3 แสดงคาความถและรอยละของผตอบแบบสอบถามจ าแนกตามต าแหนง /อาชพ

ต าแหนง/อาชพ จ านวน (คน) รอยละ ผใหญบาน 13 4.3 ก านน 8 2.7 เจาของภมปญญา 9 3.0 คร 43 14.3 ประชาชน 227 75.7

รวม 300 100.0

จากตาราง 3 พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญมต าแหนง/อาชพเปนประชาชน จ านวน 227 คน คดเปนรอยละ 75.7 รองลงมาเปนคร จ านวน 43 คน คดเปนรอยละ 14.3 เปนผใหญบานจ านวน 13 คน คดเปนรอยละ 4.3 เปนเจาของภมปญญาจ านวน 9 คน คดเปนรอยละ 3.0 และเปนก านน จ านวน 8 คน คดเปนรอยละ 2.7 ตามล าดบ ตาราง 4 แสดงคาความถและรอยละของผตอบแบบสอบถามจ าแนกตามระดบการศกษา

ระดบการศกษา จ านวน (คน) รอยละ ป. 1-4 81 27.0 ป. 5-6 71 23.7 ม. 3-6 42 14.0 ปวช. 43 14.3 ปวส. 39 13.0 ปรญญาตร 24 8.0

รวม 300 100.0

Page 36: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

25

จากตาราง 4 พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญมระดบการศกษา ป. 1-4 จ านวน 81 คน คดเปนรอยละ 27.0 รองลงมา ป. 5-6 จ านวน 71 คน คดเปนรอยละ 23.7 ปวช.จ านวน 43 คน คดเปนรอยละ 14.3 ม. 3-6จ านวน 42 คน คดเปนรอยละ 14.0 ปวส.จ านวน 39 คน คดเปนรอยละ 13.0 และปรญญาตร จ านวน 24 คน คดเปนรอยละ 8.0 ตามล าดบ ตาราง 5 แสดงคาความถและรอยละของผตอบแบบสอบถามจ าแนกตามความรความเขาใจในเรอง พพธภณฑทองถน

ความรความเขาใจในเรองพพธภณฑทองถน จ านวน (คน) รอยละ ไมเคยมความรและไมเขาใจ 27 9.0 ไมเคยมความรและไมเขาใจ แตก าลงสนใจตองการ จะทราบขอมลรายละเอยดเกยวกบพพธภณฑ

106 35.3

มความรบางเพราะเคยเขาชมพพธภณฑมากอน 167 55.7 มความรในพพธภณฑเปนอยางด - -

รวม 300 100.0

จากตาราง 5 พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญมความรบางเพราะเคยเขาชมพพธภณฑมากอน จ านวน 167 คน คดเปนรอยละ 55.7 รองลงมา ไมเคยมความรและไมเขาใจ แตก าลงสนใจตองการจะทราบขอมลรายละเอยดเกยวกบพพธภณฑ จ านวน 106 คน คดเปนรอยละ 35.3 และไมเคยมความรและไมเขาใจ จ านวน 27 คน คดเปนรอยละ 9.0 ตอนท 2 ความคดเหนเกยวกบดานตาง ๆ สวนท 1 ความคดเหนเกยวกบการจดการความรในการจดตงพพธภณฑทองถนสามบณฑต อ าเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยา ตาราง 6 แสดงคาความถและรอยละระดบความคดเหนเกยวกบการเปลยนแปลงของสงคมปจจบน

เปนเหตใหเกดการละทงเครองมอ เครองใช ทเปนมรดกทางวฒนธรรมและวถชวตดงเดมของทองถน

Page 37: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

26

การเปลยนแปลงของสงคมปจจบน เปนเหตใหเกดการละทงเครองมอ เครองใช ทเปนมรดกทางวฒนธรรมและ

วถชวตดงเดมของทองถน

จ านวน (คน)

รอยละ

ตรงกบความคดเหนนอยทสด - - ตรงกบความคดเหนนอย 10 3.3 ตรงกบความคดเหนปานกลาง 88 29.3 ตรงกบความคดเหนมาก 103 34.3 ตรงกบความคดเหนมากทสด 99 33.0

รวม 300 100.0

จากตาราง 6 พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ มความคดเหนเกยวกบการเปลยนแปลงของสงคมปจจบน เปนเหตใหเกดการละทงเครองมอ เครองใช ทเปนมรดกทางวฒนธรรมและวถชวตดงเดมของทองถนตรงกบความเหนมาก จ านวน 103 คน คดเปนรอยละ 34.3 รองลงมา ตรงกบความคดเหนมากทสด จ านวน 99 คน คดเปนรอยละ 33.0 ตรงกบความคดเหนปานกลางจ านวน 88 คน คดเปนรอยละ 29.3 และตรงกบความคดเหนนอย จ านวน 10 คน คดเปนรอยละ 3.3 ตามล าดบ ตาราง 7 แสดงคาความถและรอยละระดบความคดเหนเกยวกบพพธภณฑจะชวยอนรกษสบสาน

ประเพณ วฒนธรรม วถชวตในทองถนสามบณฑตเพอใหประชาชนในทองถนไดสบทอดและกอใหเกดความรกความภาคภมใจในทองถนของตนเอง

พพธภณฑจะชวยอนรกษสบสานประเพณ วฒนธรรม วถชวตในทองถนสามบณฑตเพอใหประชาชนในทองถนไดสบทอดและกอใหเกดความรกความภาคภมใจในทองถนของตนเอง

จ านวน (คน) รอยละ

ตรงกบความคดเหนนอยทสด - - ตรงกบความคดเหนนอย - - ตรงกบความคดเหนปานกลาง 86 28.7

Page 38: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

27

ตรงกบความคดเหนมาก 106 35.3 ตรงกบความคดเหนมากทสด 108 36.0

รวม 300 100.0

จากตาราง 7 พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ มความคดเหนเกยวกบพพธภณฑจะชวยอนรกษสบสานประเพณ วฒนธรรม วถชวตในทองถนสามบณฑตเพอใหประชาชนในทองถนไดสบทอดและกอใหเกดความรกความภาคภมใจในทองถนของตนเองตรงกบความเหนมากทสด จ านวน 108 คน คดเปนรอยละ 36.0 รองลงมา ตรงกบความคดเหนมาก จ านวน 106 คน คดเปน รอยละ 35.3 และตรงกบความคดเหนปานกลางจ านวน 86 คน คดเปนรอยละ 28.7 ตามล าดบ ตาราง 8 แสดงคาความถและรอยละระดบความคดเหนเกยวกบพพธภณฑทองถนเปนแหลง

สงเสรมการเรยนรและการศกษาคนควาทงในระบบและนอกระบบตลอดชวต

พพธภณฑทองถนเปนแหลงสงเสรมการเรยนรและการศกษาคนควาทงในระบบและนอกระบบตลอดชวต

จ านวน (คน) รอยละ

ตรงกบความคดเหนนอยทสด - - ตรงกบความคดเหนนอย 5 1.7 ตรงกบความคดเหนปานกลาง 44 14.7 ตรงกบความคดเหนมาก 120 40.0 ตรงกบความคดเหนมากทสด 131 43.7

รวม 300 100.0 จากตาราง 8 พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ มความคดเหนเกยวกบพพธภณฑทองถนเปนแหลงสงเสรมการเรยนรและการศกษาคนควาทงในระบบและนอกระบบตลอดชวต ตรงกบความเหนมากทสด จ านวน 131 คน คดเปนรอยละ 43.7 รองลงมา ตรงกบความคดเหนมาก จ านวน 120คน คดเปน รอยละ 40.0ตรงกบความคดเหนปานกลางจ านวน 44คน คดเปนรอยละ 14.7และตรงกบความคดเหนนอย จ านวน 5 คน คดเปนรอยละ 1.7 ตามล าดบ

Page 39: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

28

สวนท 2 ความคดเหนเกยวกบวตถประสงคการจดการความรในการจดตงพพธภณฑทองถนสามบณฑต อ าเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยา

ตาราง 9 แสดงคาความถและรอยละระดบความคดเหนเกยวกบเปนแหลงรวมสงของเครองใช ตาง ๆ ทสรางขนดวยภมปญญาทองถนสามบณฑต

เปนแหลงรวมสงของเครองใชตาง ๆ ทสรางขนดวย ภมปญญาทองถนสามบณฑต

จ านวน (คน)

รอยละ

ตรงกบความคดเหนนอยทสด - - ตรงกบความคดเหนนอย - - ตรงกบความคดเหนปานกลาง 36 12.0 ตรงกบความคดเหนมาก 152 50.7 ตรงกบความคดเหนมากทสด 112 37.3

รวม 300 100.0 จากตาราง 9 พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ มความคดเหนเกยวกบเปนแหลงรวมสงของเครองใชตาง ๆ ทสรางขนดวยภมปญญาทองถนสามบณฑต ตรงกบความเหนมาก จ านวน 152 คน คดเปนรอยละ 50.7 รองลงมา ตรงกบความคดเหนมาก ทสดจ านวน 112คน คดเปน รอยละ 37.3 และตรงกบความคดเหนปานกลางจ านวน 36คน คดเปนรอยละ 12.0ตามล าดบ ตาราง 10 แสดงคาความถและรอยละระดบความคดเหนเกยวกบเปนแหลงรวมทรพยากร

สารสนเทศ ทงสงตพมพ ไมตพมพและอน ๆ ของทองถนสามบณฑต

เปนแหลงรวมทรพยากรสารสนเทศ ทงสงตพมพ ไมตพมพ และอน ๆ ของทองถนสามบณฑต

จ านวน (คน) รอยละ

ตรงกบความคดเหนนอยทสด 44 14.7 ตรงกบความคดเหนนอย 11 3.7 ตรงกบความคดเหนปานกลาง 64 21.3 ตรงกบความคดเหนมาก 108 36.0 ตรงกบความคดเหนมากทสด 73 24.3

รวม 300 100.0

Page 40: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

29

จากตาราง 10 พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ มความคดเหนเกยวกบเปนแหลงรวมทรพยากรสารสนเทศ ทงสงตพมพ ไมตพมพและอน ๆ ของทองถนสามบณฑต ตรงกบความเหนมาก จ านวน 108 คน คดเปนรอยละ 36.0 รองลงมา ตรงกบความคดเหนมาก ทสดจ านวน 73คน คดเปน รอยละ 24.3ตรงกบความคดเหนปานกลาง จ านวน 64คน คดเปนรอยละ 21.3ตรงกบความคดเหนนอยทสด จ านวน 44 คน คดเปนรอยละ 14.7 และตรงกบความคดเหนนอย จ านวน 11 คน คดเปนรอยละ 3.7 ตามล าดบ ตาราง 11 แสดงคาความถและรอยละระดบความคดเหนเกยวกบเปนแหลงรวมทรพยากร

สารสนเทศทเปนเอกลกษณของทองถนสามบณฑต เพอใหประชาชนน าวถการด าเนนชวตในอดตใชเปนแนวทางในการด าเนนชวตใหเหมาะสมกบปจจบน

เปนแหลงรวมทรพยากรสารสนเทศทเปนเอกลกษณของทองถนสามบณฑต เพอใหประชาชนน าวถการด าเนนชวตในอดต ใชเปนแนวทางในการด าเนนชวตใหเหมาะสมกบปจจบน

จ านวน (คน)

รอยละ

ตรงกบความคดเหนนอยทสด - - ตรงกบความคดเหนนอย 29 9.7 ตรงกบความคดเหนปานกลาง 45 15.0 ตรงกบความคดเหนมาก 94 31.3 ตรงกบความคดเหนมากทสด 132 44.0

รวม 300 100.0

จากตาราง 11 พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ มความคดเหนเกยวกบเปนแหลงรวมทรพยากรสารสนเทศทเปนเอกลกษณของทองถนสามบณฑต เพอใหประชาชนน าวถการด าเนนชวตในอดตใชเปนแนวทางในการด าเนนชวตใหเหมาะสมกบปจจบน ตรงกบความเหนมากทสด จ านวน 132 คน คดเปนรอยละ 44.0 รองลงมา ตรงกบความคดเหนมาก จ านวน 94คน คดเปน รอยละ 31.3 ตรงกบความคดเหนปานกลาง จ านวน 45คน คดเปนรอยละ 15.0 และตรงกบความคดเหนนอย จ านวน 29คน คดเปนรอยละ 9.7ตามล าดบ

Page 41: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

30

สวนท 3 ความคดเหนเกยวกบดานประโยชนในการจดการความรเพอจดตงพพธภณฑทองถนสามบณฑต

ตาราง 12 แสดงคาความถและรอยละระดบความคดเหนเกยวกบเปนแหลงจดการความรทรพยากรสารสนเทศในทองถนสามบณฑตทกดาน ดานวถชวตความเปนอย การประกอบอาชพ ประเพณวฒนธรรม

เปนแหลงจดการความรทรพยากรสารสนเทศในทองถน สามบณฑตทกดาน ดานวถชวตความเปนอย การประกอบอาชพ ประเพณวฒนธรรม

จ านวน (คน)

รอยละ

ตรงกบความคดเหนนอยทสด - - ตรงกบความคดเหนนอย 22 7.3 ตรงกบความคดเหนปานกลาง 46 15.3 ตรงกบความคดเหนมาก 138 46.0 ตรงกบความคดเหนมากทสด 94 31.3

รวม 300 100.0

จากตาราง 12 พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ มความคดเหนเกยวกบเปนแหลงจดการความรทรพยากรสารสนเทศในทองถนสามบณฑตทกดาน ดานวถชวตความเปนอย การประกอบอาชพ ประเพณวฒนธรรม ตรงกบความเหนมาก จ านวน 138 คน คดเปนรอยละ 46.0รองลงมา ตรงกบความคดเหนมาก ทสด จ านวน 94คน คดเปนรอยละ 31.3 ตรงกบความคดเหนปานกลาง จ านวน 46คน คดเปนรอยละ 15.3 และตรงกบความคดเหนนอย จ านวน 22คน คดเปนรอยละ 7.3ตามล าดบ ตาราง 13 แสดงคาความถและรอยละระดบความคดเหนเกยวกบเปนประโยชนในดานการสงเสรม

และพฒนาดานการศกษาของประชาชนในทองถนสามบณฑตและประชาชนตางทองถน

Page 42: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

31

เปนประโยชนในดานการสงเสรมและพฒนาดานการศกษาของประชาชนในทองถนสามบณฑตและประชาชนตางทองถน

จ านวน (คน) รอยละ

ตรงกบความคดเหนนอยทสด 22 7.3 ตรงกบความคดเหนนอย 22 7.3 ตรงกบความคดเหนปานกลาง 38 12.7 ตรงกบความคดเหนมาก 109 36.3 ตรงกบความคดเหนมากทสด 109 36.3

รวม 300 100.0

จากตาราง 13 พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ มความคดเหนเกยวกบเปนประโยชนในดานการสงเสรมและพฒนาดานการศกษาของประชาชนในทองถนสามบณฑตและประชาชนตางทองถน ตรงกบความเหนมากและตรงกบความเหนมากทสด จ านวน 109 คน คดเปนรอยละ 36.3รองลงมา ตรงกบความคดเหนปานกลาง จ านวน 38คน คดเปนรอยละ 12.7 และตรงกบความคดเหนนอยและตรงกบความคดเหนนอยทสด จ านวน 22คน คดเปนรอยละ 7.3ตามล าดบ ตาราง 14 แสดงคาความถและรอยละระดบความคดเหนเกยวกบเปนสถานททองเทยว พกผอน

หยอนใจของประชาชน

เปนสถานททองเทยว พกผอนหยอนใจของประชาชน จ านวน (คน) รอยละ ตรงกบความคดเหนนอยทสด - - ตรงกบความคดเหนนอย - - ตรงกบความคดเหนปานกลาง 97 32.3 ตรงกบความคดเหนมาก 102 34.0 ตรงกบความคดเหนมากทสด 101 33.7

รวม 300 100.0

Page 43: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

32

จากตาราง 14 พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ มความคดเหนเกยวกบเปนสถานททองเทยว พกผอนหยอนใจของประชาชน ตรงกบความเหนมาก จ านวน 102 คน คดเปนรอยละ 34.0รองลงมา ตรงกบความเหนมากทสด จ านวน 101 คน คดเปนรอยละ 33.7และตรงกบความคดเหนปานกลางจ านวน 97คน คดเปนรอยละ 32.3ตามล าดบ ตาราง 15 แสดงคาความถและรอยละระดบความคดเหนเกยวกบเปนการอนรกษและเผยแพรมรดก

ทางวฒนธรรมทองถนสามบณฑต

เปนการอนรกษและเผยแพรมรดกทางวฒนธรรมทองถน สามบณฑต

จ านวน (คน) รอยละ

ตรงกบความคดเหนนอยทสด 11 3.7 ตรงกบความคดเหนนอย - - ตรงกบความคดเหนปานกลาง 65 21.7 ตรงกบความคดเหนมาก 130 43.3 ตรงกบความคดเหนมากทสด 94 31.3

รวม 300 100.0

จากตาราง 15 พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ มความคดเหนเกยวกบเปนการอนรกษและเผยแพรมรดกทางวฒนธรรมทองถนสามบณฑต ตรงกบความเหนมาก จ านวน 130 คน คดเปนรอยละ 43.3รองลงมา ตรงกบความเหนมากทสด จ านวน 94 คน คดเปนรอยละ 31.3ตรงกบความคดเหนปานกลางจ านวน 65คน คดเปนรอยละ 32.3 และตรงกบความคดเหนนอยทสด จ านวน 11 คน คดเปนรอยละ 3.7 ตามล าดบ ตาราง 16 แสดงคาความถและรอยละระดบความคดเหนเกยวกบเปนแหลงสงเสรมใหเกดความรก

ความภมใจในทองถนสามบณฑต

Page 44: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

33

เปนแหลงสงเสรมใหเกดความรกความภมใจในทองถน สามบณฑต

จ านวน (คน) รอยละ

ตรงกบความคดเหนนอยทสด 22 7.3 ตรงกบความคดเหนนอย - - ตรงกบความคดเหนปานกลาง 71 23.7 ตรงกบความคดเหนมาก 108 36.0 ตรงกบความคดเหนมากทสด 99 33.0

รวม 300 100.0

จากตาราง 16 พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ มความคดเหนเกยวกบเปนแหลงสงเสรมใหเกดความรกความภมใจในทองถนสามบณฑต ตรงกบความเหนมาก จ านวน 108 คน คดเปนรอยละ 36.0รองลงมา ตรงกบความเหนมากทสด จ านวน 99คน คดเปนรอยละ 33.0ตรงกบความคดเหนปานกลางจ านวน 71คน คดเปนรอยละ 23.7 และตรงกบความคดเหนนอยทสด จ านวน 22คน คดเปนรอยละ7.3 ตามล าดบ ตอนท 3 องคความรและภมปญญาชาวบานทจะรวบรวมไวในพพธภณฑทองถนสามบณฑต ตาราง 17 แสดงคาความถของผตอบแบบสอบถามเกยวกบองคความรและภมปญญาชาวบาน

ทจะรวบรวมไวในพพธภณฑทองถนสามบณฑต

องคความรและภมปญญาชาวบาน เหนดวย ไมเหนดวย

การท าน าหมกชวภาพ 256 44

น าสมควนไม 273 27

การเปารกษาโรคเรมงสวด 262 38

กวาดซางเดก 273 27

Page 45: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

34

รกษาอมพาต 263 37

ขนมกระยาสารท 278 22

อาหารนอกหมอไก 272 28

แกงบอน 250 50

ขนมปง 267 33

ดอกไมประดษฐจากตนโสน 266 34

สบปะรดผาประดษฐ 257 43

การแสดงกลองยาว 291 9

คาถาศาลพระภม 241 59

การกวนขาวทพย 257 43

การไถกลบตอซงขาว 274 26

พธกรรมการท าขวญขาว 266 34

การตอยอดมะนาวบนตอมะขวด 265 35

การปรงอาหารจากกากมนส าปะหลง 259 41

ภาพการลงแขกเกยวขาวเปนวถชวตของชมชนในอดต 248 52

การท าบญกลางบาน 257 43

เครองมอทใชประกอบอาชพ 300 -

เครองดนตร 273 27

ศลปภาพวาดวฒนธรรมทองถน 282 18

วตถโบราณ 274 26

จากตาราง 17พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญมความคดเหนเกยวกบ องคความรและภมปญญาชาวบานทจะรวบรวมไวในพพธภณฑทองถนสามบณฑตดงแสดงความคดเหนดงน

1. การท าน าหมกชวภาพ ผตอบแบบสอบถามเหนดวย จ านวน 256 คน ไมเหนดวยจ านวน 44 คน

Page 46: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

35

2. น าสมควนไม ผตอบแบบสอบถามเหนดวย จ านวน 273 คน ไมเหนดวยจ านวน 27 คน

3. การเปารกษาโรคเรม งสวด ผตอบแบบสอบถามเหนดวย จ านวน 262 คน ไมเหนดวยจ านวน 38 คน

4. กวาดซางเดก ผตอบแบบสอบถามเหนดวย จ านวน 273 คน ไมเหนดวยจ านวน27 คน 5. รกษาอมพาต ผตอบแบบสอบถามเหนดวย จ านวน 263 คน ไมเหนดวยจ านวน37 คน 6. ขนมกระยาสารท ผตอบแบบสอบถามเหนดวย จ านวน278 คน ไมเหนดวยจ านวน 22

คน 7. อาหารนอกหมอไก ผตอบแบบสอบถามเหนดวย จ านวน 272 คน ไมเหนดวยจ านวน

28 คน 8. แกงบอน ผตอบแบบสอบถามเหนดวย จ านวน250 คนไมเหนดวยจ านวน 50 คน 9. ขนมปง ผตอบแบบสอบถามเหนดวย จ านวน 267 คนไมเหนดวยจ านวน 33 คน

10. ดอกไมประดษฐจากตนโสน ผตอบแบบสอบถามเหนดวย จ านวน 266 คนไมเหนดวยจ านวน 34 คน

11. สบปะรดผาประดษฐ ผตอบแบบสอบถามเหนดวย จ านวน 257 คน ไมเหนดวยจ านวน 43 คน

12. การแสดงกลองยาว ผตอบแบบสอบถามเหนดวย จ านวน 291 คน ไมเหนดวยจ านวน9 คน

13. คาถาศาลพระภม ผตอบแบบสอบถามเหนดวย จ านวน241 คน ไมเหนดวยจ านวน 59 คน

14. การกวนขาวทพย ผตอบแบบสอบถามเหนดวย จ านวน 257 คนไมเหนดวยจ านวน 43 คน

15. การไถกลบตอซงขาว ผตอบแบบสอบถามเหนดวย จ านวน 274 คนไมเหนดวยจ านวน26 คน

16. พธกรรมการท าขวญขาว ผตอบแบบสอบถามเหนดวย จ านวน 266 คนไมเหนดวยจ านวน 34 คน

17. การตอ ยอดมะนาวบนตอมะขวด ผตอบแบบสอบถามเหนดวย จ านวน 265 คน ไมเหนดวยจ านวน 35 คน

18. การปรงอาหารจากกากมนส าปะหลง ผตอบแบบสอบถามเหนดวย จ านวน259 คนไมเหนดวยจ านวน 41 คน

Page 47: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

36

19. ภาพการลงแขกเกยวขาว เปนวถชวตของชมชนในอดต ผตอบแบบสอบถามเหนดวย จ านวน248 ไมเหนดวยจ านวน 52 คน

20. การท าบญกลางบาน ผตอบแบบสอบถามเหนดวย จ านวน257 คน ไมเหนดวยจ านวน 43 คน

21. เครองมอทใชประกอบอาชพ ผตอบแบบสอบถามเหนดวย จ านวน 300 คน 22. เครองดนตรผตอบแบบสอบถามเหนดวยจ านวน 273 คนไมเหนดวยจ านวน27คน 23. ศลปภาพวาดวฒนธรรมทองถน ผตอบแบบสอบถามเหนดวย จ านวน 282 คน

ไมเหนดวยจ านวน 18คน 24. วตถโบราณผตอบแบบสอบถามเหนดวย จ านวน 274 คน ไมเหนดวยจ านวน26คน

ตาราง 18แสดงความถเกยวกบความตองการการมสวนรวมในการจดตงพพธภณฑทองถน สามบณฑต

การมสวนรวมในการจดตงพพธภณฑทองถนสามบณฑต ตองการ ไมตองการ

การมสวนรวมในการจดตงพพธภณฑ 211 89

การมสวนรวมในการบรหารจดการ 86 214

การมสวนรวมในการบรจาคเงน 125 175

การเปนผใหความรภมปญญา/ปราชญ 87 213

การมสวนรวมในการบรจาควตถรวมถงเครองมอประกอบอาชพในอดต 70 230

การมสวนรวมในการชวยเหลอดานแรงงาน 124 176

จากตาราง 18พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ ตองการการมสวนรวมในการจดตงพพธภณฑทองถนสามบณฑตดงแสดงล าดบความตองการดงน

1. การมสวนรวมในการจดตงพพธภณฑผตอบแบบสอบถามมความตองการจ านวน 221 คน ไมตองการ 89 คน

2. การมสวนรวมในการบรจาคเงนผตอบแบบสอบถามมความตองการจ านวน 125 คน ไมตองการ 175 คน

Page 48: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

37

3. การมสวนรวมในการชวยเหลอดานแรงงานผตอบแบบสอบถามมความตองการจ านวน 124คน ไมตองการ 176คน

4. การเปนผใหความรภมปญญา/ปราชญผตอบแบบสอบถามมความตองการจ านวน 87คน ไมตองการ 213คน

5. การมสวนรวมในการบรหารจดการผตอบแบบสอบถามมความตองการจ านวน 86คน ไมตองการ 214คน

6. การมสวนรวมในการบรจาควตถรวมถงเครองมอประกอบอาชพในอดตผตอบแบบสอบถามมความตองการจ านวน 70 คน ไมตองการ 230คน ตาราง 19แสดงคาความถและรอยละเกยวกบความตองการใหมการจดตงพพธภณฑทองถน

สามบณฑต

ความตองการใหมการจดตงพพธภณฑทองถนสามบณฑตทใด จ านวน (คน)

รอยละ

โรงเรยนสามบณฑต - - โรงเรยนกมแต 44 14.7 โรงเรยนดอนพทรา 22 7.3 วดดอนพทรา 15 5.0 วดกมแต 25 8.3 วดสามบณฑต 15 5.0 องคการบรหารสวนต าบลสามบณฑต 179 59.7 อนๆ - -

รวม 300 100.0

จากตาราง 19พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ ตองการใหมการจดตงพพธภณฑทองถนสามบณฑต ทใดเรยงตามล าดบดงน คอ องคการบรหารสวนต าบลสามบณฑตจ านวน 179 คน คดเปนรอยละ 59.7 รองลงมาโรงเรยนกมแต จ านวน 44 คน คดเปนรอยละ 14.7 วดกมแต

Page 49: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

38

จ านวน 25 คดเปนรอยละ 8.3 โรงเรยนดอนพทรา จ านวน 22 คน คดเปนรอยละ 7.3 วดดอนพทราและวดสามบณฑต จ านวน 15 คน คดเปนรอยละ 5.0 ตาราง 20แสดงคาความถและรอยละเกยวกบความตองการรปแบบพพธภณฑทองถนสามบณฑตใน

ลกษณะใด

ตองการรปแบบพพธภณฑทองถนสามบณฑตในลกษณะใด จ านวน (คน)

รอยละ

เปนอาคารทแปลงจากอาคารเกาทมอยเชนศาลาการเปรยญหลงเกาหองสมดโรงเรยนโดยน ามาปรบปรงใหเปนอาคารทเหมาะสม

101 33.7

เปนอาคารทกอสรางขนใหมทงหมดโดยเนนความเปนเอกลกษณไทยทองถนสามบณฑต

167 55.7

เปนอาคารทกอสรางใหมโดยออกแบบใหทนสมย 32 10.7 อนๆ - -

รวม 300 100.0

จากตาราง 20พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญตองการรปแบบพพธภณฑทองถนสามบณฑตในลกษณะใดเรยงตามล าดบดงน คอ เปนอาคารทกอสรางขนใหมทงหมดโดยเนนความเปนเอกลกษณไทยทองถนสามบณฑตจ านวน 167 คน คดเปนรอยละ 55.7 รองลงมาเปนอาคารทแปลงจากอาคารเกาทมอยเชนศาลาการเปรยญหลงเกาหองสมดโรงเรยนโดยน ามาปรบปรงใหเปนอาคารทเหมาะสม จ านวน 101 คน คดเปนรอยละ 33.7 และเปนอาคารทกอสรางใหมโดยออกแบบใหทนสมย จ านวน 32 คน คดเปนรอยละ 10.7

Page 50: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

39

ตาราง 21แสดงคาความถและรอยละเกยวกบความตองการใหหนวยงานใดจดสรรงบประมาณในการสรางพพธภณฑทองถนสามบณฑต

ตองการใหหนวยงานใดจดสรรงบประมาณในการสรางพพธภณฑทองถนสามบณฑต

จ านวน (คน)

รอยละ

งบประมาณแผนดนหรองบประมาณของทางจงหวด 119 39.7 งบประมาณจากส านกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต 109 36.3 งบประมาณจากกระทรวงศกษาธการ 37 12.3 เงนบรจาคจากมลนธเอกชนประชาชนทวไป 35 11.7 อนๆ - -

รวม 300 100.0

จากตาราง 21พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ ตองการใหหนวยงานใดจดสรรงบประมาณในการสรางพพธภณฑทองถนสามบณฑต เรยงตามล าดบดงน คอ งบประมาณแผนดนหรองบประมาณของทางจงหวด จ านวน 119 คน คดเปนรอยละ 39.7 รองลงมา งบประมาณจากส านกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต จ านวน 109 คน คดเปนรอยละ 36.6 งบประมาณจากกระทรวงศกษาธการ จ านวน 37 คน คดเปนรอยละ 12.3 และเงนบรจาคจากมลนธเอกชนประชาชนทวไป จ านวน 35 คน คดเปนรอยละ 11.7

Page 51: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

บทท 5 สรปผลและขอเสนอแนะการวจย

การวจยเรอง การศกษาความเปนไดในการจดตงพพธภณฑ ต าบลสามบณฑต อ าเภออทยจงหวดพระนครศรอยธยา

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาทรพยากรสารสนเทศทอยในทองถน ทน าไปใชในการจดตงพพธภณฑ

ทองถนสามบณฑต อ าเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยา 2. เพอศกษาความเปนไปไดในการจดตงพพธภณฑทองถนสามบณฑต อ าเภออทย

จงหวดพระนครศรอยธยา

วธด าเนนการ ประชากรและกลมประชาการทใชในการวจย คอ ประชากรและกลมประชากร เขตพนท

ในต าบลสามบณฑต อ าเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยา จ านวน 300 คน

สรปผลการวจย ผลการวจยพบวาความเปนไปไดในการจดตงพพธภณฑ ต าบลสามบณฑต อ าเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยา 1. จาการสนทนากลมไดขอมลในการจดเกบเปนองคความรและว ตถไดแกการท าน าหมกชวภาพน าสมควนไม การเปารกษาโรคเรม งสวด กวาดซางเดก รกษาอมพาต ขนมกระยาสารท อาหารนอกหมอไก กงบอน ดอกไมประดษฐจากตนโสน สปปะรดผาประดษฐ การแสดงกลองยาว คาถาศาลพระภม การกวนขาวทพย การไถกลบตอซงขาวพธกรรมการท าขวญนาคการตอยอดมะนาวบนตอมะขวด การปรงอาหารจากกากมนสมปะหลง ภาพการลงแขกเกยวขาว เปนวถชวตของชมชนในอดตและการท าบญกลางบานเครองมอทใชในการประกอบอาชพประกอบดวย แห เคยว คนไถ ลอบ ไซ กะบง ตะกราสม งอบ ทยกยอ (เครองมอจบปลา) สวานเจาะไม แบบเกา ตะขาย ครกต าขาว กบไสไม สว เกวยน เรอ ตะของ เครองสขาวดวยมอ เครองดนตรประกอบกลองยาว ซอ ศลปภาพวาดวฒนธรรมทองถนวตถโบราณ2. ผตอบแบบสอบถามสวนใหญมความคดเหนเกยวกบองคความรและภมปญญาชาวบานทจะรวบรวมไวในพพธภณฑทองถนสามบณฑตตามทไดดงแสดงความคดเหนตามล าดบ เครองมอทใชประกอบอาชพ จ านวน 300 คน การท าน าหมกชวภาพ จ านวน256 คน น าสมควนไม จ านวน 273 คน จ านวน 27 คน การเปารกษาโรค

Page 52: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

41

เรม งสวด จ านวน 262 คน กวาดซาง จ านวน 273 คน รกษาอมพาต จ านวน 263 คน ขนมกระยา จ านวน278 คน อาหารนอกหมอไก จ านวน272 คน แกงบอน จ านวน250 คนขนมปง จ านวน 267 คนดอกไมประดษฐจากตนโสน จ านวน 266 คนสบปะรดผาประดษฐ จ านวน 257 คน การแสดงกลองยาว จ านวน291 คน คาถาศาลพระภม จ านวน241 คน การกวนขาวทพย จ านวน 257 คนการไถกลบตอซง จ านวน 274 คนพธกรรมการท าขวญขาว จ านวน 266 คนการตอ ยอดมะนาวบนตอมะขวด จ านวน 265 คน การปรงอาหารจากกากมนส าปะหลง จ านวน259 คนภาพการลงแขกเกยวขาว เปนวถชวตของชมชนในอดต จ านวน248 คนการท าบญกลางบาน จ านวน257 คน เครองดนตรจ านวน 273 คนศลปภาพวาดวฒนธรรมทองถน จ านวน 282 คน วตถโบราณ จ านวน 274 คน การมสวนรวมในการจดตงพพธภณฑทองถนสามบณฑต พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญตองการการมสวนรวมในการจดตงพพธภณฑทองถนสามบณฑต ดงแสดงล าดบความตองการดงนการมสวนรวมในการจดตงพพธภณฑจ านวน 221 คน การมสวนรวมในการบรจาคเงนผ จ านวน 125 คน การมสวนรวมในการชวยเหลอดานแรงงานจ านวน 124คน การเปนผใหความรภมปญญา/จ านวน 87คน การมสวนรวมในการบรหารจดการจ านวน 86 การมสวนรวมในการบรจาควตถรวมถงเครองมอประกอบอาชพในจ านวน 70 คน ความตองการใหมการจดตงพพธภณฑทองถนสามบณฑต ทใดพบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ ตองการใหมการจดตงพพธภณฑทองถนสามบณฑต ทเรยงตามล าดบดงน คอ องคการบรหารสวนต าบลสามบณฑตจ านวน 179 คน คดเปนรอยละ 59.7 รองลงมาโรงเรยนกมแต จ านวน 44 คน คดเปนรอยละ 14.7 วดกมแตจ านวน 25 คดเปนรอยละ 8.3 โรงเรยนดอนพทรา จ านวน 22 คน คดเปนรอยละ 7.3 วดดอนพทราและวดสามบณฑต จ านวน 15 คน คดเปนรอยละ 5.0 ตองการรปแบบพพธภณฑทองถนสามบณฑตในลกษณะใด ผตอบแบบสอบถามสวนใหญตองการรปแบบพพธภณฑทองถนสามบณฑตในลกษณะใดเรยงตามล าดบดงน คอ เปนอาคารทกอสรางขนใหมทงหมดโดยเนนความเปนเอกลกษณไทยทองถนสามบณฑตจ านวน 167 คน คดเปนรอยละ 55.7 รองลงมาเปนอาคารทแปลงจากอาคารเกาทมอยเชนศาลาการเปรยญหลงเกาหองสมดโรงเรยนโดยน ามาปรบปรงใหเปนอาคารทเหมาะสม จ านวน 101 คน คดเปนรอยละ 33.7 และเปนอาคารทกอสรางใหมโดยออกแบบใหทนสมย จ านวน 32 คน คดเปนรอยละ 10.7 ตองการใหหนวยงานใดจดสรรงบประมาณในการสรางพพธภณฑทองถนสามบณฑตผตอบแบบสอบถามสวนใหญ ตองการใหหนวยงานใดจดสรรงบประมาณในการสรางพพธภณฑทองถนสามบณฑต เรยงตามล าดบดงน คอ งบประมาณแผนดนหรองบประมาณของทางจงหวด จ านวน 119 คน คดเปนรอยละ 39.7 รองลงมา งบประมาณจากส านกงานคณะกรรมการวฒนธรรม

Page 53: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

42

แหงชาต จ านวน 109 คน คดเปนรอยละ 36.6 งบประมาณจากกระทรวงศกษาธการ จ านวน 37 คน คดเปนรอยละ 12.3 และเงนบรจาคจากมลนธเอกชนประชาชนทวไป จ านวน 35 คน คดเปนรอยละ 11.7

Page 54: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

บรรณานกรม

ปรตตา เฉลมเผา กออนนตกล และคณะ. (2549). โครงการวจยและพฒนาพพธภณฑทองถน ระยะท 2 ปท 1:วจยและพฒนาพพธภณฑทองถน กรณศกษา. คนเมอ ตลาคม 2556, จาก http://www.sac.or.th/databases/museumdatabase/uploads/file/TRF_R&D_phase1_2006.pdf

ปน เทยงบรณธรรม (2552) การออกแบบเบองตน และการศกษาความเปนไปไดส าหรบพพธภณฑม ชวตของเมองแมฮองสอน . คนเมอ สงหาคม 2556, จาก http://elibrary.trf.or.th/project_content.asp?PJID=RDG52O0008

มนญญา นวลศร. (2552). แนวทางในการจดการพพธภณฑทองถนกรงเทพมหานครใหเปนแหลง การเรยนรตลอดชวต.ค นเมอ ตลาคม 2556, จาก http://www.thaiedresearch.org/thaied/

ราชบณฑตยสถาน. (2545). พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542. กรงเทพ ฯ : ผแตง.

ว.สวรรณ (นามแฝง). (2543). ไขปญหาอบต. กรงเทพฯ : วญญชน.

วเชยร วงคค าจนทร. (2556). แหลงเรยนรและภมปญญาทองถน. คนเมอ ตลาคม 2556, จาก http://www.school.net.th/library/snet6/envi5/panya/panyan.htm

ศภกรณ ดษฐพนธ. (2540). รปแบบพพธภณฑวฒนธรรมพนบาน : สสนของมตวฒนธรรม . คนเมอ 21 ธนวาคม 2555, จาก htp://www.culture.go.th/research/mostinteresting/general/40_3.html

ศรศกร วลลโภดม. (2544). พพธภณฑทองถน : กระบวนการเรยนรรวมกนในเอกสารประกอบการ สมมนาพพธภณฑไทยในศตวรรษใหม. กรงเทพฯ : ศนยมานษยวทยาสรนธร.

ศรศกด วลลโภดม. (2545). พพธภณฑไทยในศตวรรษใหม. กรงเทพฯ : ศนยมานษยวทยาสรนธร (องคการมหาชน)

ศรพร ศรสนธอไร และอษณย พรหมสวรรณ. (2543). พลวตและความหมายของพพธภณฑทองถน กรณศกษาพพธภณฑ พนบานวดมวง อ าเภอบานโปง จงหวดราชบร และพพธภณฑ บานเขายสาร อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม. กรงเทพฯ : กระทรวงศกษาธการ.

สนตภาพ ค าสะอาด, 2553, 30. การพฒนารปแบบการจดการพพธภณฑศลปกรรมทองถนภาคอสาน. ปรญญาปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาวฒนธรรมศาสตร, มหาวทยาลยมหาสารคาม

Page 55: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

45

บรรณานกรม (ตอ)

สายนต ไพรชาญจตร. (2556). กระบวนการพพธภณฑทองถนในงานพฒนาชมชน. คนเมอ ตลาคม 2556, จาก ftp://smc.ssk.ac.th/intranet/sac.or.th/

สจตรา มาถาวร. (2551). พพธภณฑสถานแหงชาตในประเทศไทย. กรงเทพฯ : เอส.ท.พ.เวลด มเดย.

อมร ประพนธ. (2554). แนวทางการจดตงพพธภณฑทองถน ต าบลหนาพระธาต อ าเภอพนสนคม จงหวดชลบร. ชลบร : มหาวทยาลยบรพา.

Aaron, Atsma. Greek Mythology: MOUSAI Goddesses of Music & Song & Dance & Poetry. S.l. : s.n., n.d. Anderson, Steven C. Preliminary Key to the Turtles, Lizards, and Amphisbaenians of Iran. Chicago : Field Museum of Natural History, 1974.

Ambrose, Timothy. New Museum a Start-up Guide Scotland. Illinois : Mccorquopdale, 1987.

Ashley, Dominic Tarleton. Bureaucratic barriers and constraints to the utilization of Indigenous knowledge agriculture in Sierra Leone. Ph.D. Dissertation Madison : The University of Wisconsin-Madison, 1995.

Page 56: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

ภาคผนวก

Page 57: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

1

การจดการความรเพอใชในการจดตงพพธภณฑทองถนสามบณฑต อ าเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยา

ค ำชแจง แบบสอบถามนเปนสวนหนงของการท าวจยเพอส ารวจทรพยากรสารสนเทศ ศลปวฒนธรรม วถ

ชวตและภมปญญาทองถน เครองมอประกอบอาชพในอดต ทจะน าไปใชในการจดตงพพธภณฑทองถนสามบณฑต อ าเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยา จงขอความกรณาประชาชนทกทานใหขอมล ซงจะน าไปใชประโยชนทางการศกษาและเปนแนวทางในการพฒนาต าบลสามบณฑตเทานน และขอบพระคณทกทานมา ณ โอกาสน ตอนท 1 ขอมลพนฐำนของผตอบแบบสอบถำม 1. เพศ ( ) ชาย ( ) หญง 2. อำย ( ) 15 -35( ) 36-45 ( ) 46-55 ( ) 56- 65 ( ) 66 ขนไป 3. ต ำแหนง/อำชพ ( ) ผใหญบาน ( ) ก านน ( ) นายยก อบต. ( ) เจาของภมปญญา ( ) คร ( )ประชาชน 4.ระดบกำรศกษำ ( ) ป. 1-4 ( ) ป.5-6 ( ) ม.3-6 ( ) ปวช ( ) ปวส ( ) ปรญญาตร สาขา……………..……… ( ) ปรญญาโท สาขา……………………… ( ) อน ๆระบ……………………………………..……… 5.ทำนมควำมรควำมเขำใจในเรองพพธภณฑทองถนหรอไม ( ) ไมเคยมความรและไมเขาใจ ( ) ไมเคยมความรและไมเขาใจ แตก าลงสนใจตองการจะทราบขอมลรายละเอยดเกยวกบพพธภณฑ ( ) มความรบางเพราะเคยเขาชมพพธภณฑ มากอน ( ) มความรในพพธภณฑทองถนเปนอยางด ตอนท 2 ควำมคดเหนเกยวกบดำนตำง ๆ โปรด / ลงในชองทตรงกบความคดเหนของทานมากทสด 5 หมายถง ตรงกบความคดเหนมากทสด 4 หมายถง ตรงกบความคดเหนมาก 3 หมายถง ตรงกบความคดเหนปานกลาง 2 หมายถง ตรงกบความคดเหนนอย 1 หมายถง ตรงกบความคดเหนนอยทสด

Page 58: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

2

ขอท ขอควำม 5 4 3 2 1 ควำมคดเหนเกยวกบกำรจดกำรควำมรในกำรจดตงพพธภณฑทองถนสำมบณฑต อ ำเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยำ 1 การเปลยนแปลงของสงคมปจจบนเปนเหตใหเกดการละทง

เครองมอ เครองใช ทเปนมรดกทางวฒนธรรมและวถชวตดงเดมของทองถน

2 พพธภณฑทองถนจะชวยอนรกษสบสานประเพณ วฒนธรรม วถชวตในทองถนสามบณฑตเพอใหประชาชนในทองถนไดสบทอดและกอใหเกดความรกความภาคภมใจในทองถนของตนเอง

3 พพธภณฑทองถนเปนแหลงสงเสรมการเรยนรและการศกษาคนควาทงในระบบและนอกระบบตลอดชวต

ควำมคดเหนเกยวกบวตถประสงคกำรจดกำรควำมรในกำรจดตงพพธภณฑทองถนสำมบณฑต อ ำเภออทย จงหวดพระนครศรอยธยำ 1 เปนแหลงรวมสงของเครองใชตาง ๆทสรางขนดวยภมปญญา

ทองถนสามบณฑต

2 เปนแหลงรวมทรพยากรสารสนเทศ ทงสงตพมพ ไมตพมพและอน ๆของทองถนสามบณฑต

3 เปนแหลงรวมทรพยากรสารสนเทศทเปนเอกลกษณของทองถนสามบณฑต เพอใหประชาชนน าวถการด าเนนชวตในอดต ใชเปนแนวทางในการด าเนนชวตใหเหมาะสมกบปจจบน

ควำมคดเหนเกยวกบดำนประโยชนในกำรจดกำรควำมรเพอจดตงพพธภณฑทองถนสำมบณฑต

1 เปนแหลงจดการความรทรพยากรสารสนเทศในทองถนสามบณฑตทกดาน ดานวถชวตความเปนอย การประกอบอาชพ ประเพณวฒนธรรม

2 เปนประโยชนในดานการสงเสรมและพฒนาดานการศกษาของประชาชนในทองถนสามบณฑตและประชาชนตางทองถน

3 เปนสถานททองเทยว พกผอนหยอนใจของประชาชน 4 เปนการอนรกษและเผยแพรมรดกทางวฒนธรรมทองถนสาม

บณฑต

5 เปนแหลงสงเสรมใหเกดความรกความภมใจในทองถนสามบณฑต

Page 59: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

3

สวนท 2 องคควำมรและภมปญญำชำวบำนทจะรวบรวมไวในพพธภณฑทองถนสำมบณฑต 1. กำรท ำน ำหมกชวภำพ ( ) เหนดวย ( ) ไมเหนดวย เพราะ…………………………………………………… 2. น ำสมควนไม ( ) เหนดวย ( ) ไมเหนดวย เพราะ…………………………………………………… 3. กำรเปำรกษำโรคเรม งสวด ( ) เหนดวย ( ) ไมเหนดวย…………………………………………….………………….. 4. กวำดซำงเดก ( ) เหนดวย ( ) ไมเหนดวย……………………………………………….……..……….. 5.รกษำอมพำต ( ) เหนดวย ( ) ไมเหนดวย………………………………………………….…………… 6.ขนมกระยำสำรท ( ) เหนดวย ( ) ไมเหนดวย…………………………………………………..…………… 7.อำหำรนอกหมอไก ( ) เหนดวย ( ) ไมเหนดวย……………………………………………………………….. 8.แกงบอน ( ) เหนดวย ( ) ไมเหนดวย……………………………………………..……………….. 9.ขนมปง ( ) เหนดวย ( ) ไมเหนดวย…………………………………………..…………………… 10.ดอกไมประดษฐจำกตนโสน ( ) เหนดวย ( ) ไมเหนดวย……………………………………..…………….………….. 11.สปปะรดผำประดษฐ ( ) เหนดวย ( ) ไมเหนดวย…………………………………………………….…………. 12.กำรแสดงกลองยำว ( ) เหนดวย ( ) ไมเหนดวย……………………………………………………………….. 13.คำถำศำลพระภม ( ) เหนดวย ( ) ไมเหนดวย………………………………………………………………… 14.กำรกวนขำวทพย ( ) เหนดวย ( ) ไมเหนดวย……………………………………………….……………… 15.กำรไถกลบตอซงขำว ( ) เหนดวย ( ) ไมเหนดวย……………………………………………………………… 16. พธกรรมกำรท ำขวญนำค ( ) เหนดวย ( ) ไมเหนดวย…………………………………………….…………………

Page 60: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

4

17. กำรตอยอดมะนำวบนตอมะขวด ( ) เหนดวย ( ) ไมเหนดวย………………………………………………………………… 18. กำรปรงอำหำรจำกกำกมนสมปะหลง ( ) เหนดวย ( ) ไมเหนดวย…………………………………………………….…………. 19.ภำพกำรลงแขกเกยวขำว เปนวถชวตของชมชนในอดต ( ) เหนดวย ( ) ไมเหนดวย……………………………………………………………….. 20. และกำรท ำบญกลำงบำน ( ) เหนดวย ( ) ไมเหนดวย……………………………………….………………………… 21. เครองมอทใชในกำรประกอบอำชพ ( ) เหนดวย ( ) ไมเหนดวย………………………………………………………………… ประกอบดวย ตอบไดมากกวา 1 ขอ ( ) แห ( ) เคยว ( ) คนไถ ( ) ลอบ ( ) ไซ ( ) กะบง ( ) ตะกรา ( ) สม ( ) งอบ ( ) ทยกยอ (เครองมอจบปลา) ( ) สวานเจาะไมแบบเกา ( ) ตะขาย ( ) ครกต าขาว ( ) กบไสไม ( ) สว ( ) เกวยน ( ) เรอ ( ) ตะของ ( ) เครองสขาวดวยมอ ( ) อนๆ ระบ.......................................................................... 22. เครองดนตร ( ) เหนดวย ( ) ไมเหนดวย…………………………………………..…………………… ( ) กลองยาว ( ) ซอ 23. ศลปภำพวำดวฒนธรรมทองถน ( ) เหนดวย ( ) ไมเหนดวย………………………………………………………………………….. 24.วตถโบรำณ ………………………………………………………………………………………..….. ( ) เหนดวย ( ) ไมเหนดวย …………………………………………….………………….. 25. อน ๆ…………………………………………………………… ( ) เหนดวย ( ) ไมเหนดวย ถาเหนดวย ควรมองคความร อน ๆ ของทองถนอะไรบาง……………………………………… สวนท 3 กำรมสวนรวมในกำรจดตงพพธภณฑทองถนสำมบณฑต 1. กำรมสวนรวมในกำรจดตงพพธภณฑ ( ) ตองการ ( ) ไมตองการ ถำตองกำร การมสวนรวมในการจดตงพพธภณฑ ( ) รวมแสดงความคดเหน ( ) รวมเปนคณะกรรมการ ( ) รวมตรวจสอบการด าเนนงาน ( ) อน ๆ.ระบ............................................ .............................................

Page 61: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

5

2. กำรมสวนรวมในกำรบรหำรจดกำร

( ) ตองการ ( ) ไมตองการ ถำตองกำร การมสวนรวมในการบรหารจดการ ( ) รวมแสดงความคดเหน ( ) รวมเปนคณะกรรมการ ( ) รวมตรวจสอบการด าเนนงาน ( ) อน ๆ..ระบ........................................... ............................................. 3. กำรมสวนรวมในกำรบรจำคเงน

( ) ตองการ ( ) ไมตองการ ถำตองกำร การมสวนรวมในการบรจาคเงน ( ) บรจาคเงนสวนตว ( ) เชญชวนผ อนบรจาค ( ) จดกจกรรมตาง ๆ เพอหาเงนมาบรจาค ( ) อน ๆ....ระบ......................................... ............................................. 4. กำรเปนผใหควำมรภมปญญำ/ปรำชญ ( ) ตองการ ( ) ไมตองการ ถำตองกำร การเปนผใหความรภมปญญา/ปราชญ ( ) สบสานและถายทอดความรสลกหลาน ( ) อนรกษภมปญญา/ปราชญ ( ) เพอเผยแพรใหเปนทรจกและสรางเอกลกษณ ( ) อน ๆ ระบ............................................ .............................................

5. กำรมสวนรวมในกำรบรจำควตถรวมถงเครองมอประกอบอำชพในอดต ( ) ตองการ ( ) ไมตองการ ถำตองกำร การมสวนรวมในการบรจาควตถ ( ) บรจาควตถสวนตว ( ) บรจาคโดยการซอวตถ ( ) อน ๆ ระบ............................................. ............................................. 6. กำรมสวนรวมในกำรชวยเหลอดำนแรงงำน ( ) ตองการ ( ) ไมตองการ ถำตองกำร การมสวนรวมในการชวยเหลอดานแรงงาน ( ) ชวยแรงงานดวยตนเอง ( ) สนบสนนคนในครอบครวในการใชแรงงาน ( ) ชกชวนใหผ อนชวยเหลอดานแรงงาน ( ) อน ๆ.ระบ............................................ .....................................................................................

Page 62: Feasibility of establishing a Museum of Sam- bandit …rdi.aru.ac.th/e_journal/pdf/136.pdfAbstract This research aims: 1) to study the local resources that apply Used to establish

6

สวนท 4 ควำมตองกำร 1. ทำนตองกำรใหมกำรจดตงพพธภณฑทองถนสำมบณฑต สถำนทใด ( ) โรงเรยนสามบณฑต ( ) โรงเรยนกมแต ( ) โรงเรยนดอนพทรา ( ) วดดอนพทรา ( ) วดกมแต ( ) วดสามบณฑต ( ) องคการบรหารสวนต าบลสามบณฑต ( ) อน ๆ....ระบ............................................................... ............................................................... 2. ทำนตองกำรรปแบบอำคำรพพธภณฑทองถนสำมบณฑตในลกษณะใด ( ) เปนอาคารทแปลงจากอาคารเกาทมอย เชน ศาลาการเปรยญหลงเกา หองสมดโรงเรยน โดยน ามาปรบปรงใหเปนอาคารทเหมาะสม ( ) เปนอาคารทกอสรางขนใหมทงหมดโดยเนนความเปนเอกลกษณไทยทองถนสามบณฑต ( ) เปนอาคารทกอสรางขนใหมโดยออกแบบใหทนสมย ( ) อน ๆระบ.......................................................................................................... ......... 3.ทำนตองกำรใหหนวยงำนใดจดสรรงบประมำณในกำรสรำงพพธภณฑทองถนสำมบณฑต (ตอบไดมำกกวำ 1 ขอ) ( ) งบประมาณแผนดนหรองบประมาณของทางจงหวด ( ) งบประมาณจากส านกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต ( ) งบประมาณจากกระทรวงศกษาธการ ( ) เงนบรจาคจากมลนธเอกชน ประชาชนทวไป ( ) อน ๆ ระบ.......................................................................................................... ......... สวนท 5 ปญหำในกำรจดตงพพธภณฑทองถนสำมบณฑต …………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………….. สวนท 6 ขอเสนอแนะในกำรจดตงพพธภณฑทองถนสำมบณฑต …………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………..

ผวจยขอขอบคณทกทานทเมตตาใหขอมลทเปนประโยชน