Editorial

2

Χμμ …πώς είναι τελικά να ξυπνάς με ένα χαμόγελο στα χείλη; Θα έλεγε κανείς πως τα παιδιά που ξυπνούν κάπως έτσι είναι τα πιο ευτυχισμένα του κόσμου γιατί ακόμα και στον ύπνο τους γελούν. Αν κι εσύ σηκώθηκες έτσι από το κρεβάτι έχεις τη δυνατότητα να κάνεις τη μέρα σου μαγική! Μα ακόμα κι αν όχι έχεις την ευκαιρία να δώσεις χρώμα στη μέρα σου αλλά και στων άλλων. Πώς; Μα πώς αλλιώς; Προσπάθησε να φτιάξεις τη δική σου ζωγραφιά. Έτοιμος; Ξεκινάμε λοιπόν!

Άνοιξε την κουρτίνα σου και απόλαυσε για ένα λεπτό το μεγαλείο που χαρίζει στη γη ο ήλιος. Μα δεν είναι μαγικό; Μοιάζει με χρυσαφένιες κλωστές και μετάξια που σε καλούν να τα αγγίξεις και το ξέρεις πως δεν μπορείς, μα όλο τα κυνηγάς. Επ! Τι είναι αυτό που βλέπω να διαγράφεται στις άκρες των χειλιών σου; Το ξέρω αυτό το βλέμμα. Ο ήλιος άρχισε να χρωματίζει την καρδιά σου και το μυαλό σου θέλει να το δείξει… Τι περιμένεις λοιπόν; Ζωγράφισε ένα χαμόγελο! Αφού λοιπόν ξεκίνησες να ζωγραφίζεις πρέπει τώρα να ενισχύσεις με χρώματα τον πίνακα σου. Πιάσε ένα πινέλο, την καλή σου διάθεση κι έφυγες! Για πού; Για τη χώρα της ευτυχίας φυσικά!

Βγαίνοντας έξω ανέβασε το βλέμμα σου ψηλά στον ονειρεμένο ουρανό και προσπάθησε να αγγίξεις τα κυματιστά σύννεφα που σε καλημερίζουν. Μα να! Κι άλλο χαμόγελο στα χείλη σου ξεπροβάλει γλυκό και αβίαστο. Το γαλάζιο μόλις προστέθηκε στον πίνακα σου. Μα δε φτάνει. Ψάξε για τα υπόλοιπα χρώματα τις ίριδος και συμπλήρωσε τα!

Χμ, τι είναι αυτό που μυρίζει τόσο λαχταριστά; Φρεσκοψημένο ψωμί από το φούρνο. Α! Βλέπω η μυρωδιά γαργάλισε τα συναισθήματα σου και τα χείλη σου δεν κατάφεραν να αντισταθούν και άφησαν τα δόντια σου να λάμψουν στο φως του ήλιου. Μα για κοίτα λίγο καλύτερα. Βλέπεις το κίτρινο; Πιάσ’ το γρήγορα και πέτα το με μαστοριά στον πίνακα σου. Φανταστικό! Νομίζω πως ο καλλιτεχνικός σου εαυτός αρχίζει και εμφανίζεται. Συνέχισε έτσι!

Μήπως ψάχνεις το ροζ και δεν ξέρεις που θα το βρεις; Μα στο χαμόγελο ενός φίλου φυσικά! Τρέξε γρήγορα στο σπίτι του καλύτερου σου φίλου, πιάσ’ τον απ’ το χέρι και πάρε τον μαζί σου! Το ροζ χρώμα στα μάγουλα του από τη χαρά θα αρπάξει αμέσως την ευκαιρία να μπει στον πίνακα σου.

Όπως περπατάτε, πάρτε μια στροφή που οδηγεί στη θάλασσα ή σε κάποια λίμνη εκεί κοντά. Το νερό εξαγνίζει τις ψυχές και ομορφαίνει τους ανθρώπους. Τώρα που το κοιτάς και συ από κοντά βλέπεις τις ακτίνες του ήλιου να αντανακλούνται πάνω στο νερό και να σχηματίζουν το πιο όμορφο μπλε που έχεις δει ποτέ. Ξέρεις τι να κάνεις!

Μετά από τη γαλήνη του νερού ήρθε η ώρα για κάτι πιο ταραχώδες. Βρες το πιο κοντινό πάρκο με ζώα και ρίξτε μια ματιά. Τα ζώα είναι γνωστά για την ενεργητικότητα τους και την ικανότητα τους να σου περνούν τα πιο ζωηρά συναισθήματα! Το νιώθεις κι εσύ; Είναι το γέλιο σας που ακούγεται και γεμίζει ζωντάνια τον κόσμο γύρω σου. Κοίτα τι απαλά που απλώνεται το μωβ στη ζωγραφιά σου!

Αν κοιτάξεις το χάρτη της ψυχής σου, θα καταλάβεις πως φτάνεις στον προορισμό σου. Σταμάτα και σκέψου το πιο λαμπερό μέρος με τα πιο όμορφα φυτά και τον πιο καθαρό ουρανό. Το βρήκες; Τέλεια! Ψάξε τον πιο κοντινό δρόμο που θα σ’ οδηγήσει εκεί και ακολούθησε τον. Πλησιάζεις στο τέρμα!

Φτάνοντας, τα σκούρα πράσινα δέντρα γαληνεύουν το νου και αχχχ… σε αφήνουν να αναπνεύσεις ελεύθερα! Μαζί με τα λουλούδια χαρίζουν το πολυπόθητο πράσινο στη ζωγραφιά σου.

Επιτέλους ήρθε η ώρα για ξεκούραση! Ξάπλωσε στο χώμα και σκέψου τις υπέροχες εμπειρίες που έζησες. Καλώσ’ το γλυκό σου χαμόγελο ξανά! Δες το ηλιοβασίλεμα που κρύβεται με μαεστρία! Το κόκκινο και το πορτοκαλί είναι πια μέρος του πίνακα σου.

Μόλις έφτασες στη χώρα της ευτυχίας! Έχει βραδιάσει αλλά η ζωγραφική δεν τελειώνει εδώ! Μπορείς να σχεδιάζεις στα όνειρα σου και να ζωγραφίσεις το ωραιότερο χαμόγελο για καληνύχτα. Και μην ξεχνάς, η κάθε μέρα είναι μια νέα ζωγραφιά με νέα χαμόγελα. Άλλες φορές θα είναι μεγάλα κι άλλες ίσως μικρά αλλά πάντα θα σου δίνουν έστω και την παραμικρή αφορμή για να ζωγραφίσεις. Κι αν ποτέ ξεχαστείς και το παραλείψεις ίσως κάποιος άλλος σου χαμογελάσει και σε βοηθήσει να ζωγραφίσεις ξανά!

ΓΙΩΡΓΙΝΑ ΚΟΥΤΕΝΤΑΚΗ

Ζωγραφίζοντας Χαμόγελα

3

Υπεύθυνος Έκδοσης Καταλαγαριαννάκης Κων/νος Β2

Υπεύθυνη καθηγήτριαΖεάκη Κλεοπάτρα

Συντακτική ομάδαΑθανασάκης Δημήτριος Γ1Βυθούλκα Ραφαέλα Γ1Κορνελάκης Κων/ος Γ1Καταλαγαριαννάκης Κων/νος Β2Παρασύρη Μαρία-Αικατερίνη Β3Πραγματευτάκη Ευαγγελία Β3Στραταντωνάκη Μαρία Β3Σαχίνη Κων/να Β4Ταμπακάκη Χριστίνα Β4Ταμπακάκης Απόλλων Β4Βαρδάκης Ιωάννης Α1Βερίγου Γεωργία Α1Βουιδάσκη Αλεξάνδρα Α1Συντιχάκης Εμμανουήλ Α1Αρνής Ιωάννης Α2Γιώργα Δήμητρα Α2Δακανάλη Ακριβή- Αιμιλία Α2Καγιαμπάκη Ειρήνη Α2Καγιαμπάκη Ελένη Α2Σακαράκη Ειρήνη Α4Χαλαμπαλάκη Στυλιανή Α4

ΦωτογράφοςΚαταλαγαριαννάκης Κων/νος Β2

Επεξεργασία εικόναςΚαταλαγαριαννάκης Κων/νος Β2Katal fotographywww.flickr.com/kostas katalagarianakisE-mail: Kostas_katal@hotmail.com

Γε.Λ.ΑΜαθητικό περιοδικό Γενικού Λυκείου Ν.ΑλικαρνασσούΑποστόλου Βαρδαξή 1, ΤΚ71601, ΚρήτηΤηλ 2810229220-2810286106e-mail: gelamagazine@gmail.com

4-5 ΚΟΙΝΩΝΙΑ6-7 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ8-9 ΔΙΑΤΡΟΦΗ10 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ11-12 ΑΠΟΨΕΙΣ13 ΠΟΙΗΣΗ14 - 15 ΤΕΧΝΗ16 ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ17 - 18 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ - ΕΠΙΣΤΗΜΗ19 CINEFIL20 - 21 ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ22 - 23 ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ 24 - 25 ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ

Περιεχόμενα

1) http://gel-alikarnassou.blogspot.com/2) http://gelamagazine.blogspot.com/

8 ΜΑΡΤΙΟΥ...Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ!Στις 8 Μάρτιου γιορτάζει κάθε γυναίκα ανεξαρτήτως χρώματος ,εθνότητας και ηλικίας. Είναι η ημέρα που εκφράζουν οι άνδρες την αγάπη τους στις γυναίκες, όπως κατά την Ημέρα της Μητέρας και του Αγίου Βαλεντίνου. Όμως αυτό είναι το μήνυμα που θέλει να περάσει αυτή η ημέρα;Δυστυχώς ,στις μέρες μας, σε πολλές χώρες η Ημέρα αυτή έχει χάσει το πολιτικό της μήνυμα Ελάχιστοι γνωρίζουν την ιστορία της και τους αγώνες που πραγματοποιήθηκαν για να καθιερωθεί….Έτσι, με αφορμή αυτό θα ταξιδεύσουμε αναδρομικά στο παρελθόν για να ανακαλύψουμε τι πραγματικά δηλώνει η Ημέρα αυτή...! Η 8η Μαρτίου ορίστηκε το 1977 από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών ως Παγκόσμια Ημέρα για τα δικαιώματα της Γυναίκας και τη Διεθνή Ειρήνη. Η ιδέα για τον εορτασμό της προέκυψε κατά το πέρασμα στον 20ό αιώνα, το οποίο σηματοδοτήθηκε από την εκβιομηχάνιση, την πληθυσμιακή έκρηξη και τις ριζοσπαστικές ιδεολογίες. Το έναυσμα, όμως, είχε δοθεί αιώνες πριν, με τη Λυσιστράτη να πρωτοστατεί σε μια ιδιόμορφη «φεμινιστική» απεργία, προκειμένου να τελειώσει ο πόλεμος των ανδρών. Κατά τη διάρκεια της Γαλλικής επανάστασης οι γυναίκες του Παρισιού ζητούσαν «ελευθερία, ισότητα, αδελφότητα» στις Βερσαλλίες. Η γιορτή ουσιαστικά αφορά στους αγώνες συνηθισμένων γυναικών, που με το θάρρος και την αποφασιστικότητα τους έγραψαν ιστορία.

ασφάλεια και τα τριαντάφυλλα την καλύτερη ποιότητα ζωής. Η Ημέρα της Γυναίκας γιορτάστηκε για πρώτη φορά από το Σοσιαλιστικό Κόμμα των ΗΠΑ στις 28 Φεβρουαρίου 1909. Ο εορτασμός της καθιερώθηκε το 1910 με πρόταση της Γερμανίδας σοσιαλίστριας Clara Zetkin . Συνοψίζοντας , από το 1910 μέχρι σήμερα η 8η Μαρτίου αποτελεί ακριβώς το σύμβολο αυτής της πάλης, του αγώνα ,δηλαδή, των γυναικών για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους. Δεν είναι ημέρα κούφιων πανηγυρισμών, αλλά ημέρα αγώνων δράσης και προβολής των γενικών και ειδικών γυναικείων αιτημάτων. Έτσι ,αυτήν τη ημέρα οι γυναίκες δεν γιορτάζουν αλλά , αγωνίζονται.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι εργάτριες στο τομέα της υφαντουργίας και του ιματισμού κινητοποιήθηκαν στις 8 Μάρτη του 1857 στη Νέα Υόρκη για τις απάνθρωπες συνθήκες εργασίας και τους χαμηλούς

ΕΙΡΗΝΗ ΣΑΚΑΡΑΚΗ Α4

μισθούς τους. Η αστυνομία επιτέθηκε και διέλυσε βίαια το πλήθος των λευκοντυμένων γυναικών, όμως το εργατικό κίνημα είχε ήδη γεννηθεί. Δυο χρόνια αργότερα, οι γυναίκες που συμμετείχαν στις κινητοποιήσεις οργάνωσαν το πρώτο εργατικό σωματείο γυναικών και συνέχισαν τον αγώνα για τη χειραφέτηση τους.Το 1908 παρέλασαν 15.000 γυναίκες στους δρόμους της Νέας Υόρκης ζητώντας λιγότερες ώρες εργασίας, καλύτερους μισθούς και δικαίωμα ψήφου. Υιοθέτησαν το σύνθημα «Ψωμί και τριαντάφυλλα», με το ψωμί να συμβολίζει την οικονομική

4

ΤΟ ΞΥΛΟ ΒΓΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ.!

Κοινωνία

Είναι μία φράση που, ιδιαίτερα παλιότερα, ακούγονταν πολύ συχνά, όταν οι παππούδες μας ήθελαν να “συνετίσουν” τα παιδιά τους. Γι΄ αυτό και θεωρούνταν αναγκαίο μέτρο συμμόρφωσης, νουθετισμού η χρήση σωματικής , κυρίως, βίας πάνω στα παιδιά, ώστε “να γίνουν σωστοί άνθρωποι και να βάλουν μυαλό”Από τότε, όμως, ως σήμερα, οι εποχές έχουν αλλάξει σε μεγάλο βαθμό. Ο άνθρωπος άρχισε να εξελίσσεται και να προοδεύει στον πνευματικό τομέα : αναπτύχθηκαν πολύ οι επιστήμες και δημιουργήθηκαν ακόμα και νέες, άνθισαν οι τέχνες και τα γράμματα, έγινε ευκολότερα προσιτή η γνώση σε περισσότερους ανθρώπους και θεμελιώθηκαν κι υιοθέτησαν αξίες, απαραίτητες για την ευημερία του ανθρώπου. Ως απόρροια, μάλιστα, των παραπάνω ήταν η κατοχύρωση των ανθρώπινων δικαιωμάτων.

Πολλά έχουν αλλάξει και στον τρόπο σκέψης, φυσικά, των ανθρώπων.. Ακόμη, καταρρίφθηκαν και βαθιά ριζωμένες και παγιωμένες αντιλήψεις. Στις σύγχρονες δημοκρατικές κοινωνίες, όμως των επιστημών, των τεχνών, των γραμμάτων και των αξιών, τις κοινωνίες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, για αρκετούς η βίαιη συμπεριφορά απέναντι στα παιδιά, που έχουν πια αναγνωριστεί και κατοχυρωθεί και τα δικά τους δικαιώματα, παραμένει ακόμα -δυστυχώς -σταθερή. Στις μέρες μας, είναι καθημερινό φαινόμενο η καταπάτηση κάποιων από τα βασικά δικαιώματα των παιδιών. Είτε μέσα από τα ΜΜΕ, είτε μέσω της εμπειρίας, έχουμε μάρτυρες σχετικών περιστατικών.Πριν γίνει, όμως, λόγος για ακραία στάδια, είναι αναγκαίο να κατανοήσει κανείς την σημασία του σεβασμού απέναντι στο παιδί, ως μια ξεχωριστή κι ιδιαίτερη προσωπικότητα. Η σημασία του σεβασμού, μάλιστα, γίνεται εντονότερη μέσω της έλλειψής του. Σε πολλές περιπτώσεις, στα παιδιά δεν δίνεται η ευκαιρία να εκφράσουν την άποψή τους σχετικά με θέματα που τα αφορούν, γιατί οι μεγάλοι είτε δεν τα θεωρούν ώριμα, είτε δεν δέχονται να παραδεχτούν ότι ίσως εκείνα να έχουν δίκιο, ή – στην χειρότερη περίπτωση- επειδή αδιαφορούν για εκείνα. Αναμφισβήτητα, όμως, η έλλειψη σεβασμού απέναντι στα παιδιά, που είναι, άλλωστε, μέλη της οικογένειας, εμποδίζει την ουσιαστική επικοινωνία και την αρμονική συμβίωση στα πλαίσια της. Πέρα, όμως, από την έλλειψη σεβασμού, υπάρχουν και οι πιο άσχημες περιπτώσεις -οι περιπτώσεις άσκησης ψυχολογικής ή σωματικής βίας, με διάφορους τρόπους και για διαφορετικούς λόγους πάνω στα παιδιά. Δεν είναι λίγα, έτσι κι αλλιώς, τα παραδείγματα στα οποία τα παιδιά τιμωρούνται με άσχημο ή και βάναυσο τρόπο – εξαιτίας πράξεων, απόψεων ή ανυπακοής. Με σκοπό την “συμμόρφωση”, αλλά με καταστροφικά γι’ αυτά αποτελέσματα στην πραγματικότητα, οι γονείς χτυπούν με πράξεις και με λόγια – που συχνά πονούν ακόμη περισσότερο. Όταν κάποιος – κι ιδιαίτερα ένα παιδί – χαρακτηρίζεται ως “επιπόλαιο”, “ανόητο”, “ανώριμο”, “ανίκανο”, “άχρηστο”, ή του αποδίδονται άλλες “ιδιότητες”, όταν μαθαίνει να ζει σε καταστάσεις στις οποίες υποβαθμίζεται συνεχώς και εξαναγκάζεται να κάνει πράγματα που δεν θέλει, οι συνήθειες αυτές επιδρούν τόσο αρνητικά πάνω στο παιδί, που το εμποδίζουν να εξελιχθεί όπως του αξίζει και του ταιριάζει. Άλλωστε, δεν θα μπορούσε να πει κανείς ότι η έλλειψη εμπιστοσύνης στον εαυτό τους, η θλίψη, η απογοήτευση, ο φόβος και η δυστυχία που φαίνονται στα μάτια των παιδιών, τους αξίζουν.Παρόλα αυτά το πρόβλημα δεν περιορίζεται εκεί. Στις μέρες μας, έχουν πάρει ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις – αυτές οι κακοποιήσεις και εκμεταλλεύσεις των παιδιών, μικρής ή μεγαλύτερης ηλικίας. Όπως τα περιστατικά σωματικής,

ψυχολογικής ή σεξουαλικής κακοποίησης που καθημερινά γίνονται γνωστά, μπορούν να χαρακτηριστούν απάνθρωπα ή και διεστραμμένα, το ίδιο απάνθρωπη θεωρείται και η εκμετάλλευση των παιδιών, που γίνεται σήμερα για οικονομικούς κυρίως, λόγους. Ποιος από εμάς δεν έχει δει παιδιά στα φανάρια να πουλούν πράγματα ή να καθαρίζουν τζάμια, ζητώντας χρήματα; Ποιος δεν έχει δει παιδιά να ζητούν ελεημοσύνη στον δρόμο από περαστικούς; Κι ακόμα, ποιος δεν έχει δει ή δεν έχει ακούσει για παιδιά ανήλικα που δουλεύουν που δουλεύουν σε άθλιες συνθήκες; Αυτά τα παιδιά των φαναριών, τα παιδιά του δρόμου, τα παιδιά της πρώιμης “ενηλικίωσης”, που βρίσκονται ανάμεσά μας, στερούνται την παιδικότητα και την αθωότητα τους, καθώς είναι θύματα εκμετάλλευσης, ακόμη κι από τις ίδιες τις οικογένειες τους.Δημοκρατία – Δικαιώματα – Αξίες – Άνθρωπος. Μα και Άνθρωπος – Αξίες – Δικαιώματα – Δημοκρατία. Τι σημασία έχει αν είσαι παιδί ή ενήλικας; Αυτό που έχει πραγματικά σημασία είναι ότι είσαι άνθρωπος, ζεις και δρας στην κοινωνία, στο σχολείο – ή στην εργασία (για τους “μεγάλους”), στις παρέες και στην οικογένεια. Γιατί, λοιπόν, σε κοινωνίες επιστημών, τεχνών, γραμμάτων και πολιτισμού, σε κοινωνίες δημοκρατίας και αξιών, να στερείσαι τα δικαιώματα σου; Ένα παραπάνω όταν είσαι παιδί. Γιατί τότε “πλάθεσαι” και “διαμορφώνεσαι” για την μετέπειτα ζωή σου. Άλλωστε, ας μην ξεχνάμε... “Το ξύλο βγήκε από τον παράδεισο”... Ας βγει και από την ζωή μας...

Περυσινάκη Έλενα

5

Κοινωνία

Συνέντευξη συνηγόρου του παιδιούΟ συνήγορος του παιδιού βρέθηκε στις 10 και 11.3.2011 στο Ηράκλειο και μας παραχώρησε την παρακάτω συνέντευξη.

Κύριε Μόσχο, ποιος είναι ο ρόλος του συνηγόρου του παιδιού;Ο συνήγορος του παιδιού, που είναι τμήμα της ανεξάρτητης αρχής του συνηγόρου του πολίτη, έχει από τον νόμο αποστολή, την προάσπιση και την προαγωγή των δικαιωμάτων του παιδιού. Σε συγκεκριμένες καταγγελίες που δέχεται για τη παραβίαση δικαιωμάτων ανηλίκων 0-18 χρόνων μεσολαβεί, έτσι ώστε να βεβαιωθεί ότι παίρνονται τα κατάλληλα μέτρα προστασίας των παιδιών από τις υπεύθυνες υπηρεσίες. Γίνονται, επίσης, επισκέψεις, επικοινωνίες, καταγραφή προβλημάτων, ενημέρωση του κόσμου αλλά και ενημέρωση των υπευθύνων για τη σωστή εφαρμογή των δικαιωμάτων του παιδιού.

Ποια είναι τα βασικά δικαιώματα ενός παιδιού;Είναι όλα αυτά που περιλαμβάνονται στην σύμβαση των δικαιωμάτων του παιδιού αλλά και στην υπόλοιπη νομοθεσία. όπως το δικαίωμα στην ανάπτυξη, στην επιβίωση, στην τροφή, στην ένδυση, στην στέγη καθώς βέβαια και αυτά που έχουν να κάνουν με την έκφραση της γνώμης τους, την έκφραση και τον σεβασμό της προσωπικότητας, την συμμετοχή στα κοινά, στα πολιτιστικά, στην εκπαίδευση, στην προστασία από κάθε μορφή βίας και κακοποίησης. Όλες δηλαδή τις παροχές που πρέπει να έχουν τα παιδιά στην εκπαίδευση, στην υγεία, στην πρόνοια.Επίσης, όσα έχουν να κάνουν και με την προστασία των παιδιών που βρίσκονται σε πιο ευαίσθητες ομάδες, δηλαδή παιδιά που είναι θύματα κακοποίησης, παιδιά με αναπηρίες, παιδιά μεταναστών που γίνονται θύματα διακρίσεων, όπως και παιδιά που βρίσκονται σε φυλακές, σε ιδρύματα, που είναι χρήστες ουσιών κτλ.

Τι είναι η Σύμβαση των δικαιωμάτων του παιδιού;Γενικότερα η σύμβαση των δικαιωμάτων των παιδιών είναι ένα ευαγγέλιο για τα δικαιώματα του παιδιού. Την σύμβαση λοιπόν πρέπει να την ξέρουμε καλά και να την μεταφράζουμε στην κάθε περίπτωση, γιατί τα παιδιά πραγματικά χρειάζονται ειδικά μέτρα προστασίας και όχι μόνο ευχολόγια. Η σύμβαση έχει υπογραφεί από 193 χώρες του κόσμου. Οι μόνες χώρες που δεν υπέγραψαν είναι η Σομαλία που είναι χώρα σε διάλυση και η Αμερική επειδή επίσημα επιτρέπει την θανατική ποινή σε ανηλίκους. Αυτό, η σύμβαση και όλες οι χώρες του κόσμου δεν το δέχονται. Παρόλο που η σύμβαση ισχύει παγκοσμίως πολλές φορές χώρες που την έχουν υπογράψει δυστυχώς δεν την τηρούν.

Ποια είναι τα συνηθέστερα παραδείγματα παραβίασης των δικαιωμάτων των παιδιών και τι ρόλο έχει η κάθε χώρα που έχει υπογράψει τη σύμβαση;Υπάρχουν πολλά παραδείγματα παραβίασης δικαιωμάτων των παιδιών, όπως η παιδική εργασία, η εμπλοκή σε εμπόλεμες συρράξεις, πολλά παιδιά που δεν τελειώνουν την υποχρεωτική εκπαίδευση κ.α. Η σύμβαση είναι σχετική, ανάλογα με την ικανότητα κάθε χώρας να την τηρήσει. Για αυτό, πολλές φορές οργανωνονται εκστρατείες, για να βοηθηθούν αυτά τα παιδιά . Τώρα υπάρχει μία παγκόσμια εκστρατεία που προσπαθεί να βοηθήσει τα παιδιά, ώστε να φοιτούν στο σχολείο. Στην χώρα μας έχουμε περίπου 6% παιδιών που είτε δεν τελειώνουν την υποχρεωτική εκπαίδευση είτε δεν πάνε ποτέ σχολείο. Συνήθως είναι παιδιά από κάποιες περιθωριοποιημένες κοινωνικές ομάδες όπως παιδιά τσιγγάνων και παιδιά με αναπηρίες. Υπάρχουν χώρες όπου το ποσοστό των παιδιών που δεν πάνε στο σχολείο είναι μεγαλύτερο από κάποιες άλλες. Η κάθε χώρα, λοιπόν, αντί να κάνει σύγκριση τι κάνει σε σχέση με τις άλλες χώρες πρέπει να προσπαθεί η ίδια να βελτιώσει τις αποδόσεις της όσον αφορά την καλύτερη εφαρμογή των δικαιωμάτων του παιδιού.

Πότε πρέπει ένα παιδί να επικοινωνήσει με τον συνήγορο και πως μπορεί να επικοινωνήσει μαζί σας;Ένα παιδί κατά αρχάς πρέπει να ανακαλύψει τον συνήγορο του παιδιού εκεί που ζει. Ένα παιδί μπορεί να διεκδικήσει τα δικαιώματα του μαζί με τους γονείς του, με τον δάσκαλό του, με τους φίλους του μαζί δηλαδή με ανθρώπους που είναι κοντά του και μπορεί να βρει λύσεις σε αυτά που το προβληματίζουν. Πολλές φορές όμως δεν θα βρει τις απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα που το απασχολούν. Γι’ αυτό μπορεί να

6

Συνέντευξη

απευθυνθεί στον συνήγορο του παιδιού είτε ηλεκτρονικά στο site www.0-18.gr είτε στο e-mail μας cr@synigoros.gr είτε στην γραμμή που υπάρχει χωρίς χρέωση 800.11.32000 η οποία όμως λειτουργεί μόνο μέχρι της 15:30. Επειδήγνωρίζουμε ότι τα παιδιά δεν προλαβαίνουν, μπορούν να αφήσουν ένα μήνυμα με το τηλέφωνό τους και κατόπιν να τους πάρουμε εμείς. Γενικότερα, εμείς προτείνουμε στα παιδιά να απευθύνονται σε μας μόνο όταν έχουν εξαντλήσει τους ανθρώπους που είναι στο περιβάλλον τους. Γιατί και εμείς πολλές φορές τους ξαναγυρνάμε σε αυτούς, διότι είναι πολύ δύσκολο για παράδειγμα, να έρθουμε σε επαφή με ένα παιδί που έχει κάποιο πρόβλημα και μένει στην Κρήτη. Εμείς λοιπόν σε μία τέτοια περίπτωση θα ψάξουμε να βρούμε στο σχολειό ή στην γειτονιά αν υπάρχει κάποιος άνθρωπος εμπιστοσύνης. Αν ένα παιδί χρειάζεται προστασία, απευθυνόμαστε στον εισαγγελέα ανηλίκων. Επίσης μιλάμε με το παιδί- τον έφηβο στο τηλέφωνο και τον συμβουλεύουμε αλλά και τον ρωτάμε αν εμπιστεύεται κάποιο πρόσωπο στο οποίο μπορούμε να απευθυνθούμε. Έπειτα ερευνούμε και ερχόμαστε σε επικοινωνία με κάποιο οικείο πρόσωπο ή με έναν εκπαιδευτικό στον οποίο προτείνουμε να συναντηθεί με το παιδί και να μιλήσουν. Για ότι χρειαστεί εμείς μπορούμε να παρέμβουμε και να βοηθήσουμε. Έτσι σιγά σιγά χτίζεται μία σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα στο παιδί και στον εκπαιδευτικό και προσπαθούμε με του βοήθεια του να λύσουμε το πρόβλημα.

Τι προτείνετε να κάνουν οι μαθητές όταν νιώθουν ότι καταπατιούνται τα δικαιώματά τους είτε από συμμαθητές είτε από καθηγητές είτε ακόμα από κάποιον κανονισμό του σχολείου;Καταρχάς προτείνουμε τα όργανα των μαθητών (το 5μελές και το 15μελές) να λειτουργούν όσο πιο ενεργά γίνεται. Πρέπει να είναι καταξιωμένα όχι ως μια ομάδα που θα οργανώσει μια καλή κατάληψη αλλά σαν μια ομάδα που ανταποκρίνεται στα ενδιαφέροντα των συμμαθητών τους και θα προωθεί τα αίτημα τους .

Το 5μελές μαζί με την τάξη πρέπει να κάνει συμβούλιο 1 φορά το μήνα όπου οι μαθητές θέτουν τα παράπονα και τους προβληματισμούς τους. Έπειτα το 5μελές προωθεί τους συγκεκριμένους προβληματισμούς στον υπεύθυνο του τμήματος, ο οποίος προσπαθεί να λύσει τα προβλήματα που προκύπτουν χωρίς να πάει στον διευθυντή. Σε περίπτωση που αυτό δεν είναι εφικτό τότε το 5μελές απευθύνεται στον διευθυντή του σχολείου.Όταν υπάρχει ένα πρόβλημα με κάποιο εκπαιδευτικό ακολουθείται η παραπάνω διαδικασία. Αν ο εκπαιδευτικός αυτός είναι ο υπεύθυνος του τμήματος τότε το 5μελές απευθύνεται εγγράφως στον διευθυντή με συγκεκριμένα περιστατικά περιγράφοντας συμπεριφορές χωρίς να αναφέρονται ονόματα μαθητών. Αν είναι πολύ σοβαρό θέμα, ζητείται να μπει και στα πρακτικά και να συζητηθεί στο σύλλογο διδασκόντων.Ο υπεύθυνος καθηγητής κάθε τμήματος πρέπει να είναι κοντά στα παιδιά και δεν θα πρέπει να κάνει διακρίσεις. Αυτό κάποιες φορές δεν συμβαίνει .Γι’ αυτό ένα από τα πράγματα που ζητάει ο συνήγορος από το Υπουργείο Παιδείας είναι να ορίσει υπεύθυνους τμημάτων, όχι τυχαία, αλλά με βάση τις ικανότητες τους να είναι κοντά στα παιδιά και να συναισθάνονται ότι αναλαμβάνουν ευθύνη για αυτά τα παιδιά. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε ότι σε όλες τις διενέξεις απαιτείται διάλογος. Ξεκινάμε με διάλογο, προβάλλουμε το αίτημα μας, βλέπουμε αν ο άλλος το κατάλαβε και δίνουμε λίγο χρονικό περιθώριο. Αν δεν κάνει τίποτα προχωράμε σε περαιτέρω ενέργειες.

Συνέντευξη: Μαίρη Παρασύρη, Μαρία Στραταντωνάκη Επιμέλεια: Μαίρη Παρασύρη

Συνέντευξη

7

Οι περισσότεροι άνθρωποι τη λατρεύουν...Είναι από τους πιο γλυκούς πειρασμούς.Έχει αγαπηθεί όσο κανένα άλλο γλυκό από μικρούς και μεγάλους και δύσκολα μπορεί να της αντισταθεί κανείς. Ο λόγος για τη σοκολάτα!Πολλοί προσπαθούν να την αποφύγουν, φοβούμενοι ότι, όπως όλες οι λιχουδιές, έτσι κι αυτή είναι ανθυγιεινή. Η σοκολάτα, όμως, κάθε άλλο παρά ανθυγιεινή μπορεί να χαρακτηριστεί. Αντίθετα, μπορεί να ωφελήσει πολλαπλά τον ανθρώπινο οργανισμό, αρκεί να καταναλώνεται με μέτρο. Οι ερευνητές διατροφολόγοι, μάλιστα, δεν φοβούνται πια να επαινέσουν τη σοκολάτα. Ποια είναι η

ιστορία της σοκολάτας; Πως ανακαλύφτηκε;Η ιστορία της σοκολάτας στην Ευρώπη, ξεκινάει με την ανακάλυψη της Αμερικής. Μέχρι τότε οι κάτοικοι της Ευρώπης δεν ήξεραν τίποτα για το αυτό φυσικό αυτό προϊόν, που έμελλε να γίνει η πιο αγαπημένη απόλαυση μικρών και μεγάλων. Οι πρώτες

πληροφορίες που έχουμε για την καλλιέργεια κακαόδεντρων είναι από την εποχή του πολιτισμού των Mάγια κάπου στα 600 μ.Χ. Στην εποχή των Αζτέκων το είδος ήταν σπάνιο και άξιζε όσο και το χρυσάφι. Οι καρποί προσφερόταν συνήθως στους θεούς και στους βασιλιάδες (ονομάζoνταν THEOV-ROMA, που σημαίνει «τροφή των θεών»), και χρησίμευαν ακόμα ως μέσο εμπορικών συναλλαγών. Η σοκολάτα όμως δεν ήταν τότε γνωστή με την σημερινή στερεά μορφή της. Οι Αζτέκοι χρησιμοποιούσαν τους καρπούς του κακάο - αφού πρώτα τους έτριβαν μεταξύ τους και τους έκαναν σκόνη - για την παρασκευή ενός ροφήματος που το ονόμαζαν <Choclatl>.Το ρόφημα αυτό, στο οποίο πρόσθεταν και άλλα μπαχαρικά, το έπιναν ζεστό και θεωρούσαν ότι είναι χωνευτικό, δυναμωτικό και το καλύτερο φάρμακο της εποχής εκείνης, που μπορούσε να γιατρέψει κάθε αρρώστια.Στην Ευρώπη, η σοκολάτα γίνεται γνωστή από τον Ισπανό Hernando Cortez που το έφερε στην Ισπανία το 1528 ενθουσιάζοντας την βασιλική αυλή αρχικά και, στη συνέχεια,

όλη την ισπανική αυτοκρατορία .Για πρώτη φορά σοκολάτα σε στερεά μορφή παρασκεύασε το παραδοσιακό μαγαζί του Λονδίνου <Ο Μύλος του Καφέ>, που το 1674 παρουσίασε σοκολατένια ραβδάκια και ένα γλύκισμα σοκολάτας σε συμπαγή μορφή.Πώς είναι το κακαόδεντρο?Το δέντρο του κακάο είναι ένα τροπικό φυτό που ευδοκιμεί αποκλειστικά σε τροπικά κλίματα, εκεί που υπάρχει ζέστη και πολύ υγρασία. Είναι δέντρο ύψους 6-8 μέτρων με πυκνή φυλλωσιά και χρειάζεται περίπου 4 (τέσσερα) χρόνια από τη στιγμή που φυτεύεται, για να αποδώσει καρπούς. Κάθε δέντρο παράγει κατά μέσο όρο 20 με 30 καρπούς το χρόνο, από τους οποίους συλλέγονται 2 κιλά κόκκοι κακάοOι καρποί μαζεύονται από το κακαόδεντρο, αφήνονται να ωριμάσουν και στη συνέχεια καθαρίζονται, αποφλοιώνονται, αλέθονται και ζυμώνονται. Στον κακαοπολτό που προκύπτει προστίθεται ζάχαρη και βούτυρο κακάο, για να δημιουργηθεί η μαύρη σοκολάτα. Για τη σοκολάτα γάλακτος χρησιμοποιείται επιπλέον και γάλα. Όλες οι εταιρείες ακολουθούν τον ίδιο τρόπο παραγωγής, αλλά κάθε βιομηχανία χρησιμοποιεί διάφορες ποικιλίες κακάο σε διαφορετικές αναλογίες, γι’ αυτό συνήθως οι σοκολάτες της ίδιας κατηγορίας δεν έχουν την ίδια γεύση.

Πού βοηθά: Μειώνει την πίεση, βελτιώνει τον μεταβολισμό και το κυκλοφορικό: επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η μαύρη σοκολάτα μπορεί να μειώσει την πίεση και συγχρόνως να συμβάλει στη βελτίωση του μεταβολισμού. Η πιο σημαντική ουσία είναι η θεοβρωμίνη, η οποία διεγείρει το κεντρικό νευρικό σύστημα. Είναι χαρακτηριστικό ότι η μαύρη σοκολάτα περιέχει περίπου τριπλάσια ποσότητα θεοβρωμίνης συγκριτικά με τη σοκολάτα γάλακτος. Αντικαταθλιπτική δράση: Η μαύρη σοκολάτα έχει αγχολυτικές ιδιότητες, οι οποίες όμως δεν διαρκούν για μεγάλο διάστημα. Η βελτίωση της διάθεσης και η πνευματική διέγερση που προκαλεί σχετίζεται με την περιεκτικότητά της σε μαγνήσιο και θεοβρωμίνη, η δράση των οποίων είναι όμοια με αυτή των οπιούχων και της καφεΐνης. Η σοκολάτα περιέχει και πολλές άλλες δραστικές ουσίες, οι οποίες έχουν ανάλογη δράση με τη μορφίνη και προκαλούν ευχάριστη διάθεση.

Διατροφή

8

Ο ΠΕΙΡΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΟΚΟΛΑΤΑΣ!

Βοηθά στην πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων και στην πρόληψη του καρκίνου: Το ασβέστιο, μαγνήσιο και κάλιο που περιέχει η σοκολάτα έχει βρεθεί ότι παίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της υπέρτασης και στη μείωση καρδιαγγειακών νοσημάτων, προσδίδοντας έτσι στη σοκολάτα επιπλέον διατροφική αξία Επίσης η σοκολάτα περιέχει και πολλές ουσίες που βοηθούν στην πρόληψη του καρκίνου. Έχει αντιβηχικές ιδιότητες? Η σοκολάτα έχει θετική επίδραση στη μακροβιότητα Όσο πιο μαύρη τόσο πιο καλή Το βασικό συστατικό της σοκολάτας είναι το κακάο και σε αυτό οφείλει και τις περισσότερες ευεργετικές της ιδιότητες. Για αυτό και η λευκή σοκολάτα, που δεν έχει κακάο, δεν έχει και καμία από τις ιδιότητες της μαύρης ή της πικρής σοκολάτας, όπως συνηθίζουμε να τη λέμε. Αυτό, λοιπόν, που παίζει πολύ σημαντικό ρόλο, είναι η περιεκτικότητά της σε κακάο. Όσο περισσότερο κακάο περιέχει, τόσο καλύτερη είναι για τον οργανισμό μας. Τα «γλυκά» ψέματαΗ σοκολάτα παχαίνει.Αν κάποιος καταναλώνει μικρές ποσότητες σοκολάτας, είναι αδύνατο να παχύνει. Αυτό ισχύει με όλες τις τροφές που είναι πλούσιες σε θερμίδες. Η κατανάλωσή της με μέτρο δεν μπορεί να μας παχύνει.Είναι ανθυγιεινή.Αντίθετα από ότι πιστεύουν πολλοί, η σοκολάτα όχι μόνο δεν είναι ανθυγιεινή, αλλά κάλλιστα μπορεί να συμπεριληφθεί στις υγιεινές τροφές.Προκαλεί ημικρανία.Η σοκολάτα, όπως και το τυρί, έχουν ενοχοποιηθεί κατά καιρούς για την πρόκληση ημικρανιών. Ωστόσο, δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία, που να αποδεικνύουν κάτι τέτοιο.Αυξάνει τη χοληστερίνη.Ο τύπος του κορεσμένου λίπους, που περιέχει η σοκολάτα, δεν συμβάλλει στην αύξηση της χοληστερόλης στον οργανισμό. Ιδιαίτερα η μαύρη σοκολάτα, που περιέχει περισσότερο κακάο και λιγότερο γάλα, είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά στοιχεία, που προστατεύουν από πολλές παθήσεις. Η αντιοξειδωτικές ουσίες της σοκολάτας είναι περισσότερες κι από αυτές του τσαγιού. Προκαλεί ακμή.Καμιά επιστημονική έρευνα δεν έχει αποδείξει κάτι τέτοιο. Προκαλεί εθισμό. Πολλοί πιστεύουν ότι η σοκολάτα προκαλεί εθισμό. Ίσως να πρόκειται και για προσωπικό συμπέρασμα, αφού όσοι απολαμβάνουν τη γλυκιά της γεύση, δύσκολα μπορούν να

την αποχωριστούν, ενώ πολλοί δηλώνουν εθισμένοι σε αυτή. Η αλήθεια είναι ότι η σοκολάτα περιέχει περισσότερες από 300 δραστικές ουσίες, πολλές από τις οποίες επιδρούν στον εγκέφαλο. Ωστόσο, καμία έρευνα δεν μπόρεσε να αποδείξει ποια είναι αυτή η ουσία που μπορεί να προκαλέσει εθισμό.

ΕΙΔΗ ΣΟΚΟΛΑΤΑΣ:Για να ονομαστεί ένα προϊόν σοκολάτα, σύμφωνα με τον Κώδικα Τροφίμων και Ποτών, πρέπει να περιέχει βούτυρο κακάο, η αναλογία του οποίου διαφέρει ανάλογα με το είδος της σοκολάτας .

έως 75% (σπανίως και παραπάνω). Όσο μεγαλύτερη είναι η περιεκτικότητα μιας σοκολάτας σε κακάο, τόσο πιο πικρή γεύση αποκτά. Κουβερτούρα: Χρησιμοποιείται στη ζαχαροπλαστική. Η μόνη διαφορά της από τη μαύρη σοκολάτα είναι το ποσοστό κακάο που περιέχει, το οποίο δεν ξεπερνάει το 35-40%. Σοκολάτα γάλακτος: Περιέχει, εκτός από βούτυρο κακάο και κακαόμαζα, γάλα και ζάχαρη. Λευκή σοκολάτα: Στα συστατικά της συγκαταλέγεται η ζάχαρη, πιθανώς γάλα, αλλά όχι κακαόμαζα (γι’ αυτό και συχνά δεν τη θεωρούν είδος σοκολάτας). Στην Ελλάδα, η κατανάλωσή της είναι πολύ περιορισμένη. Γεμιστή σοκολάτα: Σε οποιοδήποτε είδος σοκολάτας μπορούν να προστεθούν επιπλέον υλικά, όπως ξηροί καρποί (π.χ. φουντούκια, αμύγδαλα), ή γέμιση, όπως πραλίνα (επεξεργασμένοι ξηροί καρποί σε μορφή πάστας), πορτοκάλι, καραμέλα κλπ

Μαύρη σοκολάτα (υγείας ή bitter): Εκτός από βούτυρο κακάο, περιέχει επιπλέον ζάχαρη και κακαόμαζα σε ποσοστό από 35-40%

Διατροφή

9

ΏΡΑ ΤΗΣ ΓΗΣ ΓΙΑ ΤΟ 2011 ΕΡΧΕΤΑΙ ΤΟ ΣΑΒΒΑΤΟ 26 ΜΑΡΤΙΟΥ, ΣΤΙΣ 8:30 μμ(πέρα από τα 60 λεπτά)

Η Ώρα της Γης είναι μία παγκόσμια πρωτοβουλία της περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF ενάντια στην κλιματική αλλαγή. Πρόκειται για ένα κάλεσμα στους πολίτες, τιςεπιχειρήσεις και τους οργανισμούς του πλανήτη μας, να σβήσουν τα φώτα για μία ώρα. Φέτος όμως, το Σάββατο 26 Μαρτίου, στις 20:30, ήρθε η στιγμή να ξεπεράσουμε τη μία ώρα, να ξεπεράσουμε τον ίδιο μας τον εαυτό, όπως σημειώνει το WWF Hellas. Πώς δημιουργήθηκε η Ώρα της Γης και από ποιούς;Η Ώρα της Γης ξεκίνησε σαν μία κοινή πρωτοβουλία του WWF Αυστραλίας, της Fairfax Media και της διαφημιστικής εταιρείας Leo Burnett για την πόλη του Σίδνεϋ στην Αυστραλία το 2007. Το 2008 υιοθέτησαν το στόχο άλλες 34 πόλεις σε ολόκληρο τον κόσμο, ενώ κάθε χρόνο ο αριθμός ανθρώπων, πόλεων, επιχειρήσεων, οργανισμών και κυβερνήσεων αυξάνεται.. Στην Ελλάδα, η Ώρα της Γης διοργανώνεται από την περιβαλλοντική οργάνωση WWF Ελλάς με την υποστήριξη του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης του ΣΚΑΙ και της εφημερίδας Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

μας! Η μεμονωμένη δράση του καθενός μας, αν προσλάβει μαζικές διαστάσεις, μπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και να αλλάξει τον πλανήτη μας προς το καλύτερο.Όλοι μπορούμε να συμμετάσχουμε στην Ώρα της Γης, μεμονωμένοι πολίτες, μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις, σχολεία, οργανισμοί, δημόσιες υπηρεσίες, η λίστα είναιατελείωτη… Το WWF Ελλάς, καλεί τους συμμετέχοντες, μέσα από την ιστοσελίδα wwf.gr/earthhour, να δεσμευτούν για μία δράση εξοικονόμησης ενέργειας που θα ακολουθήσουν πιστά μετά την Ώρα της Γης και να διαδώσουν τις ιδέες τους σε όσο το δυνατόν περισσότερους συμπολίτες τους. Έτσι ο ισχυρός συμβολισμός μετατρέπεται σε πράξη και η λίστα αποδεκτών του μηνύματος περιλαμβάνει και τον ίδιο μας τον εαυτό

Το μήνυμα της Ώρας της Γης 2011 είναι ένα μήνυμα προσωπικής δέσμευσης για τον καθένα από εμάς. Μίας δέσμευσης που δεν περιορίζεται σε 60 λεπτά αλλά θα διατρέχει την καθημερινότητά μας και θα μας φέρει ένα βήμα πιο κοντά στη προστασία του πλανήτη. Στόχος της Ώρας της Γης του WWF είναι να δείξουμε ότι το κλίμα είναι στο χέρι

Τι μπορώ να κάνω μετά την Ώρα της Γης;Όλοι μπορούμε με απλούς τρόπους να συμβάλλουμε στην αποφυγή της υπερθέρμανσης του πλανήτη καταναλώνοντας λιγότερη ενέργεια. Η Ώρα της Γης στόχο έχει όχι μόνο να σβήσουμε τα φώτα μας για μία ώρα, αλλά να αλλάξουμε τις καθημερινές μας συνήθειες για μια ζωή. Το πρώτο βήμα είναι τόσο απλό όσο το να σβήσουμε τα φώτα που δεν χρησιμοποιούμε αλλά και τις συσκευές που δεν χρησιμοποιούμε και έχουμε αφήσει σε κατάσταση αναμονής. Έχει υπολογιστεί πως, εάν για ένα χρόνο κάθε ελληνικό νοικοκυριό έσβηνε τις συσκευές που διατηρεί σε κατάσταση αναμονής, θα μπορούσαμε να ηλεκτροδοτήσουμε ένα νησί σαν τη Λέσβο για ένα ολόκληρο χρόνο!Υπάρχουν αμέτρητοι άλλοι τρόποι να συμβάλλετε στον αγώνα ενάντια στην κλιματική αλλαγή. Για να μάθετε περισσότερα επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας:www.earthhour.org/greece.

Περιβάλλον

10

ΕΦΗΒΕΙΑ!

Μιλάνε για κρίση και ΔΝΤ, τρόικες, δάνεια και χρέη – λες κι η ζωή μας σταμάτησε να ζει αυτά που πρέπει και να χαίρεται αυτά που έχει, κι ασχολείται μόνο με τσέπες τρύπιες και πορτοφόλια άδεια. Λες και τα μάτια μας δεν φτάνουν να δουν τις ψυχές και τα συναισθήματα των άλλων – λες και το μόνο που κάνουν είναι να κοιτάζουν γυάλινες βιτρίνες και να βάζουν το μυαλό μας σε σκέψεις λυπηρές, γιατί δεν έχουμε αρκετό «παρά», για να αγοράσουμε το συνολάκι που μας γυάλισε. Γιατί όλα μοιάζουν τόσο σκούρα ενώ θα έπρεπε να είναι τόσο φωτεινά; Υποχρεώσεις και ελευθερία με όρια, ανούσιες συζητήσεις, έμμεση ηλεκτρονική επικοινωνία με άψυχα πληκτρολόγια, κι εμείς στη μέση – μέση, να ψάχνουμε να βρούμε το νόημα της ζωής.

Θα χοροπηδάμε ως τα σύννεφα με τις καρδιές μας και θα καλούμε τον ήλιο να χορέψει μαζί μας στον πιο ξέφρενο χορό. Μα κι η φύση η ίδια θα μας αρπάζει από το χέρι και θα μας ταξιδεύει μες στην μαγεία της. Και τα πουλιά θα μας καλωσορίσουν με το πιο γλυκό τους κελάηδημα. Θα δούμε με τα μάτια μας τη χαρά και την ευτυχία και θα προσπαθήσουμε να τις ακουμπήσουμε για να δούμε αν τελικά είναι αληθινές. Φυσικά, θα υπάρξουν στιγμές που θα χαθούμε σε απέραντα πελάγη χωρίς σανίδα σωτηρίας και η στεριά… άφαντη. Μα αν ψάξουμε λίγο, σίγουρα θα βρούμε εκείνο το ένα άτομο που θα μας σώσει, όπως θα έκανε ο αγαπημένος μας σουπερ-ήρωας και τελικά θα πάρει αυτό τη θέση του αντί μια ζωγραφιστή φιγούρα της φαντασίας. Θα υπάρξουν στιγμές που το γέλιο θα γίνει δάκρυ πικρό και άνοστο, είτε χωρίς λόγο είτε γιατί μόλις μάθαμε κάτι που θα αλλάξει τη ζωή μας. Μα θα υπάρξει κι ένα χέρι που θα κρατά ένα μικρό, κεντητό μαντήλι, για να σκουπίσει τις πίκρες μας και να ρουφήξει τα πάθη μας ,για να μας φτάσει στη λύτρωση. Κι αν έρθουν στιγμές τρομακτικές, που μας κάνουν να κλειστούμε στον εαυτό μας και να φοβόμαστε ακόμα και την ίδια τη ζωή, πάντα πρέπει να αφήνουμε ένα μικρό παραθυράκι της καρδιάς μας ανοιχτό, για να μπορέσει αυτός που θα έρθει να μας σώσει, να μας πείσει πως είναι όλα καλά και όμορφα και πως θα είναι εκεί για μας όταν χρειαστεί.

Όσο κι αν όλα τα κάνουν να μοιάζουν τόσο άχαρα και τρομακτικά, εμείς μπορούμε να ξαναφέρουμε το φως. Είμαστε εκείνοι που μπορεί να καταστρέψουμε κάτι, αλλά ταυτόχρονα να δημιουργήσουμε μια νέα ζωή από τα απομεινάρια μιας καταστροφής. Γιατί εμείς οι έφηβοι είμαστε ελεύθερες ψυχές, κι ας μην το ξέρουμε,, γεμάτες χρώματα κι ελπίδα.

Γιωργίνα Κουτεντάκη Α2

Μας βλέπουν και θεωρούν πως πέφτουμε σε σκοτεινά στενάκια μες τους στοχασμούς μας, γεμάτα λύπη και πόνο, θλίψη και δάκρυ και παρακαλούν να τελειώνει επιτέλους αυτή η ανούσια ηλικία της εφηβείας. Χα! Καλό κι αυτό. Κι ύστερα λένε εμάς τρελούς κι αλλοπαρμένους. Πόσο εύκολα τους ξεγελάμε τελικά;! Όσο πικραμένοι κι αν φαινόμαστε ποτέ δε θα γίνουμε πραγματικά δούλοι σε συναισθήματα άσχημα ,γιατί η ψυχή μας είναι αχαλίνωτη και δεν παρατά ποτέ τις ομορφιές που κρύβει ο κόσμος της. Είμαστε πνεύματα ελεύθερα και δε θα υποκύψουμε σε κανένα εμπόδιο που θέλει να μας κόψει τα φτερά. Γιατί εμείς θα ζούμε την κάθε μας απειροελάχιστη στιγμή σαν τελευταία και θα μοιάζει όπως εκείνο το χρυσοπράσινο όνειρο που φάνταζε τόσο μακρινό κι απίθανο. Θα κουζουλαινόμαστε από έρωτα και πόθο και θα τσουρουφλιζόμαστε μες στην αγωνία και στο πάθος. Θα αγαπάμε και θα μισούμε με την ίδια δύναμη ,γιατί έτσι επιβάλλει η ηλικία μας, και θα τσακωνόμαστε και θα αγκαλιαζόμαστε με τον ίδιο δισταγμό.

Απόψεις

11

Αν και η παρέμβαση του Δ.Ν.Τ. για καθεμία από αυτές τις χώρες ήταν αναγκαία, η αντίδραση του λαού ήταν αρνητική και πολλές φορές επιθετική. Και πώς να μην συμβαίνει αυτό, αφού τα αυστηρά μέτρα λιτότητας , που τα συμβόλαια απαιτούν, έχουν αλλάξει δραματικά τον τρόπο ζωής τους;Και στην Ελλάδα, τα πράγματα δεν διαφέρουν πολύ από των υπολοίπων χωρών. Οι διαμαρτυρίες, οι διαδηλώσεις και οι απεργίες χαρακτηρίζουν την κατάσταση στη χώρα μας. Ο λαός δείχνει απρόθυμος να δεχτεί τα μέτρα που επιβάλλει το ταμείο... Το σίγουρο είναι πως απ’ όπου πέρασε το ΔΝΤ τα μέτρα που επιβλήθηκαν ήταν σκληρά και επώδυνα.Δ.Ν.Τ. και παιδεία«Υπό την κηδεμονία του ΔΝΤ τίθεται ουσιαστικά και τυπικά η ελληνική εκπαίδευση» δήλωσε χαρακτηριστικά η ΟΛΜΕ. Πράγματι, τα μέτρα που πρόκειται να ληφθούν για τον περιορισμό δαπανών από την παιδεία είναι ιδιαίτερα αυστηρά. Παρόλο που το ποσό που χορηγούσε το κράτος για την εκπαίδευση ποτέ δεν ήταν ογκώδες, κρίνεται αναγκαίο να γίνουν και από αυτόν τον τομέα περικοπές. Μερικά από τα μέτρα που πρόκειται να ληφθούν είναι:• Καταργήσειςκαισυγχωνεύσειςσχολείων• Μείωσηθέσεωνεργασίας-παύσειςδιορισμών-απολύσεις εκπαιδευτικών• Αύξησηωραρίουεκπαιδευτικών• Κατάργησηκάθεθεσμούστήριξηςτηςμαθησιακήςπροσπάθειας• Δραστικήμείωσηκονδυλίωνγιαταλειτουργικάέξοδα των σχολείωνΤελικά το σύνθημα του υπουργείου «πρώτα ο μαθητής» αποτελεί κενό γράμμα και, για άλλη μια φορά ,«ψεύτικα λόγια και μεγάλα»…. Καγιαμπάκη Ελένη Α2

12

Απόψεις

Δ. Ν. Τ.: το αρκτικόλεξο που άλλαξε τη ζωή μας(ΔΙΕΘΝΕΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ)ΤΙ ΕΙΝΑΙ?Είναι ένας διεθνής οργανισμός ο οποίος επιβλέπει το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα παρακολουθώντας τις συναλλαγματικές ισοτιμίες και τα ισοζύγια πληρωμών και προσφέροντας οικονομική και τεχνική βοήθεια, όταν του ζητηθεί.

Το ΔΝΤ ιδρύθηκε στις 27 Δεκεμβρίου του 1945 στην Ουάσιγκτον κατόπιν συνομολόγησης 39 Χωρών, που είχαν συμβάλει στο 80% του κεφαλαίου. Έδρα του Οργανισμού ορίσθηκε η Ουάσιγκτον ως πρωτεύουσα της χώρας με το μεγαλύτερο ποσοστό συμμετοχής. Οποιαδήποτε χώρα μπορεί να ζητήσει να γίνει μέλος του ΔΝΤ. Το ΔΝΤ απαριθμεί σήμερα 182 χώρες μέλη, καθεμία από τις οποίες κατέχει μία συγκεκριμένη ποσόστωση στον οργανισμό. Για τη λήψη σημαντικών αποφάσεων απαιτείται πλειοψηφία άνω του 85%. Η χώρα- μέλος με τη μεγαλύτερη ποσόστωση είναι οι ΗΠΑ, οι οποίες κατέχουν το 17,09%. Το 33% των ψήφων προέρχεται από ευρωπαϊκές χώρες.Δεδομένου, λοιπόν, ότι το βάρος της ψήφου στο εκτελεστικό συμβούλιο καθορίζεται από την οικονομική συνεισφορά κάθε χώρας-μέλους, το ΔΝΤ ελέγχεται ως επί το πλείστον από τις μεγάλες δυνάμεις της Δύσης. Ανώτατο διοικητικό όργανο του ΔΝΤ είναι το λεγόμενο «Συμβούλιο των Διοικητών». Βάσει άγραφου νόμου, ο διοικητής του ΔΝΤ είναι πάντοτε από την Ευρώπη και ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι εκτελεστικοί διευθυντές, οι οποίοι εγκρίνουν τον διοικητή, ψηφίζονται από τους υπουργούς Οικονομικών των χωρών που εκπροσωπούν. Διευθύνων σύμβουλος του Διεθνούς νομισματικού ταμείου είναι σήμερα ο Γάλλος Ντομινίκ Στρος Καν.Η βασική αποστολή του ΔΝΤ είναι να παρέχει τεχνική και οικονομική βοήθεια σε χώρες που βρίσκονται σε πολύ δύσκολη οικονομική κατάσταση. Αυτές μπορούν να ζητήσουν δάνεια ή/και διαχείριση της εθνικής τους οικονομίας. Σε ανταπόδοση, από τις χώρες αυτές απαιτείται να προωθήσουν οικονομικές μεταρρυθμίσεις, συνήθως πολιτικές, αυστηρού δημοσιονομικού ελέγχου - μέτρα που είναι γνωστά ως «συνταγές» του ΔΝΤ .ποιες χώρες έχουν ζητήσει βοήθεια από το Δ.Ν.Τ?Μερικές από τις χώρες που έχουν καταφύγει στο Δ.Ν.Τ είναι: Ουγγαρία, Ουκρανία, Ρουμανία, Ρωσία, Ισλανδία, Ιρλανδία, Τουρκία. Μεξικό, Βραζιλία, Αργεντινή, Ελλάδα.Στην ελληνική περίπτωση, όμως, υπάρχει μια τεράστια διαφορά. Η προσφυγή της χώρας δεν έγινε απ’ ευθείας στο ΔΝΤ. Το ΔΝΤ συμμετέχει στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης, η λειτουργία του οποίου ελέγχεται τριμερώς: ΕΕ, ΕΚΤ, ΔΝΤ, η γνωστή πλέον «Τρόϊκα». Επομένως και

η παρέμβαση του ΔΝΤ αποτελεί για το ίδιο ένα ιστορικό πείραμα.

Η ανθρωπότητα δοκιμάζεται

Με αφορμή ένα θεατρικό, που πραγματικά ευχαριστώ όχι μόνο τον θεό αλλά οτιδήποτε με βοήθησε και είχα την τύχη να το παρακολουθήσω, με θέμα του μία αμερικανίδα ακτιβίστρια που έχασε την ζωή της στην Παλαιστίνη, γράφω αυτό το άρθρο . Ήδη συγκινημένος με το Παλαιστινιακό ζήτημα, πήρα την απόφαση να γράψω το άρθρο, για να δηλώσω την αγανάκτηση μου, ίσως και για να ξαμολήσω και την οργή που νιώθω προς όλες τις κατευθύνσεις που οδηγούν σε οτιδήποτε βοηθάει και συναινεί στην ύπαρξη του απαρτχάιντ του 21ου αιώνα. Ειλικρινά είναι μεγάλη ειρωνεία το ότι θέλουμε να αυτοαποκαλούμαστε άνθρωποι σε μία ανθρωπότητα που άνθρωποι ζούνε σαν σκλάβοι, σε μία ανθρωπότητα που μικρά παιδιά πεθαίνουν από την πείνα, σε μία ανθρωπότητα που παιδιά ζουν δίχως να έχουν σίγουρο το αύριο. Αλλά ίσως είναι μεγαλύτερη ειρωνεία το ότι το κράτος ενός λαού, ή μάλλον η κρατική εξουσία ενός λαού, που έχει βιώσει αρκετά οδυνηρές καταστάσεις στην περίοδο της ναζιστικής Γερμανίας, έχει το θράσος ή έστω δεν έχει την λογική να σταματήσει να κάνει τέτοιες φρικαλέες πράξεις.

Σε συνδυασμό με το ότι ζούμε σε ένα κόσμο με τις υπερδυνάμεις (Αμερική, Κινά, Ρωσία) να κάνουν οτιδήποτε για το συμφέρον τους (όπως το να πουλάνε όπλα στο κράτος του Ισραήλ, για να μην σταματήσει τα ¨ανθρωπιστικά έργα του¨) και με την άπειρη κακομοιριά και ηλιθιότητα που μας διακατέχει -γιατί είναι και θέμα κακομοιριάς και θέμα ηλιθιότητας το ότι είμαστε τόσο αμόρφωτοι και άβουλοι ,ώστε να πέφτουμε θύματα σε κάθε μορφή προπαγάνδας που θέλει να μας κρατήσει σε μια άγνοια για το τι πραγματικά συμβαίνει- κρατάμε έναν λαό στην σκλαβιά. Την ίδια στιγμή οι ίδιες υπερδυνάμεις φαίνονται να νοιάζονται και να στέλνουν βοήθεια σε λαούς που βιώνουν δύσκολες καταστάσεις που όλως τυχαίως έχουν πετρέλαια στα εδάφη τους π.χ Λιβύη. Με την ανθρωπότητα να σιωπά ακόμα μια φορά απέναντι στα εγκλήματα καθισμένη απέναντι από κουτιά «ενημέρωσης» Τελικά, με το να μένει κανείς αμέτοχος δεν συμβάλλει σε αυτήν την αδικαιολόγητη βαρβαρότητα;

Κώστας Κ. Γ1

Απόψεις

13

GRAFFITI: Η ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

Ένα νέο καλλιτεχνικό φαινόμενο παρατηρούμε στους δρόμους όλου του κόσμου και ονομάζεται graffiti Το γκράφιτι, σύμφωνα με τον ορισμό που δίνει η ιστοσελίδα wikipedia, είναι η αναγραφή κειμένου, όπως συνθημάτων, ή η ζωγραφική σε επιφάνειες ορατές, π.χ. σε τοίχους. Το γκράφιτι όμως, ειδικά για όσους ασχολούνται με την τέχνη του, είναι κάτι παραπάνω από ζωγραφική. Είναι προσωπική έκφραση, τρόπος ζωής, μια κραυγή επικοινωνίας σε μια κοινωνία απομόνωσης. Είναι μια τέχνη γεμάτη ιδέες, συναισθήματα, απόψεις αλλά και ανησυχίες της νέας γενιάς. Τα έργα των «ιδιαίτερων» αυτών καλλιτεχνών είναι μια γροθιά στο κατεστημένο, στα κοινωνικά στερεότυπα, σε οτιδήποτε δεν τους αρέσει και θέλουν να το αλλάξουν, αλλά και μια δήλωση παρουσίας σε ό,τι αγαπάνε, τους αρέσει και τους αντιπροσωπεύει. Τα γκράφιτι είναι του «η τέχνη του δρόμου». Κραυγές, αποτυπωμένες συνήθως με σπρέι ,από ομάδες νέων που επιθυμούν να δώσουν το στίγμα τους στην ανώνυμη μουντάδα της πόλης. Πολλοί είναι αυτοί που δεν τους αρέσουν και τα θεωρούν μουντζούρες ενώ άλλοι τα θαυμάζουν και τα βλέπουν ως μικρά έργα τέχνης.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ:H αρχή αυτού του «κινήματος» παίρνει μέρος στη Νέα Υόρκη γύρω στο 1960 με 1970.Ουσιαστικά άρχισε από πιτσιρικάδες που έγραφαν το όνομά τους ή το ψευδώνυμο τους σε τοίχους, υπόγειες διαβάσεις ,στον ηλεκτρικό σιδηρόδρομο, Κατά πάσα πιθανότητα, ο πρώτος ,που είχε τις περισσότερες υπογραφές ήταν ο ΤΑΚΙ 183. Το αληθινό όνομα του ήταν Δημήτριος, ήταν ένας μικρός Έλληνας που δούλευε στην Νέα Υόρκη ως παιδί για όλες τις δουλειές και συνήθιζε να γράφει παντού το όνομά του. Όμως, οι writters δεν ήταν μόνο

μικρά παιδιά αλλά και παρέες που ήθελαν να γίνουν γνωστές χρησιμοποιώντας αυτό το είδος επικοινωνίας. Τα ονόματα τα γράφανε σε δημοσίως εμφανή σημεία γρήγορα-γρήγορα τα γράφανε σε δημοσίως εμφανή σημεία γρήγορα-γρήγορα και οι κάτοχοι αυτών των ονομάτων μέρα με τη μέρα γίνονταν ήρωες στην περιοχή τους. Μετά την εφεύρεση του spray τα πράγματα ήταν πιο εύκολα και έτσι περισσότεροι ασχολήθηκαν με το «άθλημα», άρχισαν να κάνουν τα γράμματα πιο μεγάλα, τους έβαλαν outline (με διαφορετικό χρώμα από το μέσα). Έτσι γεννήθηκε το καινούριο στυλ graffiti που ονομάστηκε piece (ή κομμάτι).Το 1976 έχουμε το πρώτο wholetrain, ο Caine 1 έβαψε μόνος του ολόκληρο τρένο.Το 1983 ο Yaki Kornblit ,ένας έμπορος από το Άμστερνταμ, πήγε στην Νέα Υόρκη και έψαξε να βρει τους πιο ταλαντούχους writters. Ήθελε να παρουσιάσει αυτό το είδος τέχνης στην Ευρωπαϊκή αγορά. Ο Yaki δημιούργησε ένα γκρουπ από πεπειραμένους writters .Οι κριτικοί και οι συλλογείς τέχνης πήραν με καλό μάτι τα artworks τους. Kαι βέβαια αυτό ήταν η αρχή του graffiti στην Ευρώπη. Συνέπεια αυτού είναι οι writters να αρχίσουν να διαχωρίζονται σε δυο διαφορετικά γκρουπ. Το πρώτο άρχισε να κάνει αληθινή τέχνη, με καινούρια κίνητρα και εμπνεύσεις. Η τέχνη τους άρχισε να γίνεται πιο περίπλοκη, επιδέξια και βέβαια καλοπληρωμένη. Οι άλλοι ήταν οι παραδοσιακοί writters που έβαφαν τους τοίχους. Αυτό το είδος επικεντρωνόταν ολοένα και περισσότερο στους νέους και ενώθηκε με άλλα είδη κουλτούρας, όπως το breakdance, τους rappers και τους DJ. Kαι όλοι μαζί ήταν η κουλτούρα hip-hop στο δρόμο. Στις αρχές του 80 η hip-hop κουλτούρα είχε γίνει πιο δημοφιλής στην Αμερική και άρχισε να εξελίσσεται στην Ευρώπη.

14

Τέχνη

Phot

o: d

ieha

ppy-

x.de

vian

tart

.com

ΤΟ ΓΚΡΑΦΙΤΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Το γκράφιτι πρωτοεμφανίστηκε στην Ελλάδα το 1986 με πολύχρωμα σχέδια και μηνύματα κυρίως πάνω στα βαγόνια του ηλεκτρικού και των τρένων. Η ελληνική κοινωνία τότε αντιμετώπισε το θέμα κάπως επιφυλακτικά, χωρίς να δώσει ιδιαίτερη έκταση. Στις 22 Ιουνίου με 21 Ιουλίου 2002 πραγματοποιήθηκε σε δέκα πόλεις της Ελλάδας το Φεστιβάλ «Χρωμόπολις», το οποίο διοργανώθηκε από το περιοδικό «Carpe Diem» με την υποστήριξη του υπουργείου Πολιτισμού. Οι καλλιτέχνες ζωγράφισαν κτίρια με θέματα την ειρήνη, τη φιλία, την αλληλεγγύη, κλπ.Στις περισσότερες περιπτώσεις οι γκραφιτάδες ενεργούν αυτόνομα αλλά και αυθόρμητα, χωρίς να πάρουν έγκριση από τον αρμόδιο ή αρμόδιους για να φιλοτεχνήσουν τον τοίχο ενός εγκαταλελειμμένου σπιτιού ή το βαγόνι ενός τρένου. Έτσι το γκράφιτι έχει χαρακτηριστεί ως παράνομη πράξη και οι αυτουργοί του διώκονται ποινικά με την κατηγορία της φθοράς σε δημόσια περιουσία.Σε αντίθεση με τα αστικά γκέτο των Η.Π.Α., στην Ελλάδα το γκράφιτι δεν αποτελεί έκφραση του περιθωρίου. Μάλιστα, επειδή τα σπρέι είναι αρκετά ακριβά, θεωρείται ακριβό χόμπι και πολλοί από τους νεαρούς γκραφιτάδες ανήκουν πλέον στην αστική και μεγαλοαστική τάξη. Οι περισσότεροι είναι ηλικίας 12-30, βγαίνουν σε ομάδες όταν πέσει η νύχτα και στόχο έχουν να κάνουν την πόλη πιο φωτεινή και χαρούμενη. Το γκράφιτι στην Ελλάδα δεν έχει κάποια συγκεκριμένη ταυτότητα, αν και πολλές φορές συνδέεται με την αμφισβήτηση και την ανυπακοή. Αγαπημένες επιφάνειες οι εξωτερικοί τοίχοι κτιρίων αλλά κι εγκαταλελειμμένα αυτοκίνητα, λεωφορεία,

, τρένα, ρολά καταστημάτων. Όπως σε κάθε ομάδα, έτσι και σ’ αυτή των γκραφιτάδων υπάρχουν αξίες ,όπως η φήμη, η καλλιτεχνική έκφραση, η δύναμη. Ιδιαίτερη βαρύτητα έχει το στυλ. Είναι η προσωπική φωνή που βγαίνει μέσα από το graffiti..

«Φαντάσου μια πόλη όπου τα γκράφιτι δεν είναι παράνομα, μια πόλη όπου όλοι μπορούν να ζωγραφίζουν όπου τους κάνει κέφι. Μια πόλη που κάθε δρόμος της είναι καλυμμένος από εκατομμύρια χρώματα και μικρές φράσεις. Όπου η αναμονή σε μια στάση λεωφορείου δεν είναι ποτέ βαρετή. Μια πόλη που μοιάζει με πάρτι στο οποίο είναι προσκεκλημένοι οι πάντες, όχι μόνο οι μεσίτες και οι ληστοβαρόνοι των μεγάλων επιχειρήσεων. Φαντάσου μια τέτοια πόλη και μην ακουμπάς πια στον τοίχο - είναι φρεσκοβαμμένος», λέει ο πιο διάσημος γκραφίστας γνωστός με το όνομα Banksy.

Σχετικοί σύνδεσμοιSKC - graffiti teamWOF - strictly graffitiParasites - graffiti teamArt Crime - best graffiti sitesThe FTA graffiti crew from GreeceGraffiti & Street Art Portal - wikipediastreetstyle.gr

Τέχνη

15

Αυτή ήταν μια σύντομη περιγραφή των δυο συχνότερων διαταραχών πρόσληψης τροφής. Ίσως αυτές οι πληροφορίες να προκαλούν ανησυχία, όμως ο στόχος του άρθρου δεν είναι να τρομάξει, αλλά να ενημερώσει. Όπως για πολλά άλλα θέματα, έτσι και γι αυτό υπάρχουν λύσεις. Αν αυτές οι πληροφορίες σας φέρνουν στο μυαλό κάποιο γνωστό σας άτομο, καλό θα ήταν να προσπαθήσετε να μιλήσετε μαζί του, χωρίς να το πιέσετε. Μπορείτε ακόμη να του δώσετε να διαβάσει αυτό το κείμενο. ίσως αρνηθεί τη βοήθεια που του προσφέρετε, καθώς μερικές φορές είναι δύσκολο για τα άτομα με αυτά τα χαρακτηριστικά να αποδεχτούν ότι κάτι δεν πάει καλά. Καθώς πρόκειται για ένα θέμα με επιπλοκές στην υγεία, το καλύτερο είναι το άτομο αυτό να απευθυνθεί στο γιατρό του ή στο κέντρο ψυχικής υγείας της περιοχής του όπου θα το ενημερώσουν για το τι πρέπει να κάνει. Σε αυτές τις περιπτώσεις, βεβαίως, είναι απαραίτητη η στήριξη από τους γονείς και τους καθηγητές σας.

Σοφία Τζιράκη, Κλινική Ψυχολόγος-Νευροψυχολόγος.

16

Ψυχολογία

ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΠΡΟΣΛΗΨΗΣ ΤΡΟΦΗΣ: Ψυχογενής Ανορεξία και Βουλιμία

Η ανορεξία και η βουλιμία είναι δύο συχνές διαταραχές της πρόσληψης τροφής με συνέπειες στην σωματική υγεία. Η έναρξή τους συμβαίνει κατά μεγάλο ποσοστό στην εφηβεία: η ανορεξία εμφανίζεται συνήθως στην ηλικία μεταξύ 14-18 ετών και η βουλιμία μεταξύ 16 και 20, αν και είναι πιθανό αυτές οι ηλικίες να κυμαίνονται ανάλογα με την περίπτωση. Και οι δύο είναι πολύ συχνότερες στις γυναίκες απ’ ότι στους άντρες. Ο πυρήνας αυτών των διαταραχών είναι η συνεχής ανησυχία και ενασχόληση με την τροφή, το βάρος και σιλουέτα. Γενικά, αυτές οι διαταραχές έχουν συνδεθεί με αιτιολογίες όπως τα πρότυπα και τάσεις που κυκλοφορούν στη σύγχρονη δυτική κοινωνία (μόδα, κινηματογράφος, κ.α.), τη δυσλειτουργική οικογένεια και την έλλειψη ορίων, ή και τη γενετική προδιάθεση. Καθώς η ανορεξία και η βουλιμία είναι τόσο συχνές στην εφηβεία, είναι καλό να μπορούμε να αναγνωρίσουμε πότε κάτι τέτοιο συμβαίνει. Ίσως κάποιο γνωστό μας άτομο χρειάζεται την κατανόηση και τη βοήθειά μας. Ορίστε μερικά ακόμη στοιχεία:• Ταάτομαμεβουλιμίασυνήθωςδιατηρούνένα φυσιολογικό βάρος ως αποτέλεσμα δυο ακραίων συμπεριφορών: παρουσιάζουν επαναλαμβανόμενα επεισόδια πρόσληψης μεγάλων ποσοτήτων τροφής που στην συνέχεια ακολουθούνται από μια προσπάθεια «εξισορρόπησης» με πρόκληση εμετών και κατάχρηση διουρητικών ή με νηστεία και υπερβολική άσκηση. Αυτή η συμπεριφορά βασίζεται στο φόβο μήπως πάρουν βάρος και συνήθως πραγματοποιείται στα κρυφά. • Αντίθεταταάτομαμεανορεξίααδυνατίζουναισθητά μέσα σε ένα σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα και παρουσιάζουν έντονη ανησυχία μήπως παχύνουν ακόμη κι όταν είναι σημαντικά λιποβαρή. Όπως και στη βουλιμία, προσπαθούν να αποτρέψουν το ενδεχόμενο να παχύνουν περιορίζοντας το φαγητό τους ή καταφεύγοντας σε εμετούς και καθαρτικά, στα κρυφά. Στην ανορεξία η αλλαγή βάρους δεν οφείλεται σε κάποια σωματική ασθένεια αλλά τροφοδοτείται από τη διαστρεβλωμένη αντίληψη της εικόνας του σώματος. Συμπτώματα που συνοδεύουν την ελάττωση βάρους είναι η καταστροφή του σμάλτου των δοντιών, η δυσκοιλιότητα, η εμφάνιση χνουδιού στο δέρμα, οι καρδιακές αρρυθμίες, η υποθερμία , κ.α. Στα κορίτσια επέρχεται αμηνόρροια (σταμάτημα της περιόδου) όταν πια έχει χαθεί ένα σημαντικό ποσοστό του φυσιολογικού βάρους, κι αυτό είναι ένδειξη σοβαρής επιπλοκής στην υγεία. Όταν το άτομο αρχίσει να φτάνει σε πολύ χαμηλά επίπεδα βάρους, η κατάσταση γίνεται κρίσιμη για τη γενικότερη υγεία και είναι

απαραίτητη η νοσηλεία σε νοσοκομείο για την επαναφορά της σε φυσιολογικά επίπεδα.

Τεχνολογία - Επιστήμη

ΥΠΑΡΧΕΙ ΖΩΗ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΓΗ;

Ακόμα και σήμερα μετά από τόσες ανακαλύψεις κανένας δεν μπορεί να μιλήσει με σιγουριά και να το αποδείξει. Ωστόσο πολλοί είναι αυτοί που πιστεύουν πως οι άνθρωποι δεν είναι τα μόνα όντα σε ένα ατέλειωτο σύμπαν , καθώς και ότι η γή δεν είναι ο μόνος κατοικήσιμος πλανήτης από ζωντανά όντα Με βάση τη θεωρία και τις ανακαλύψεις της NASA , η οποία υποστηρίζει πως δεν είναι μόνο η γή ο μοναδικός πλανήτης που μπορεί να φιλοξενήσει ζωή , καθώς και το ενδεχόμενο να υπάρχει εξωγήινη μορφή σε κάποιον πλανήτη πολλοί άνθρωποι έχουν πλέον υιοθετήσει αυτήν την άποψη. Καταρχήν , το Δεκέμβριο του 2010 η NASA ανακοίνωσε μια πολύ σημαντική ανακάλυψη. Βρέθηκε ένας πλανήτης παρόμοιος με την γή που θα μπορούσε να φιλοξενήσει ζωή πάνω του . Βρίσκεται εκτός του δικού μας ηλιακού συστήματος και είναι ο πρώτος βραχώδης πλανήτης που δεν περιβάλλεται από αποπνικτικά αέρια.

Ειδικότερα, τέτοια βακτήρια έχουν βρεθεί στο βυθό μιας λίμνης, στο εθνικό πάρκο Γιοσεμάιτ της Καλιφόρνιας, η οποία είναι πλούσια σε αρσενικό, ένα δηλητήριο για τους συνήθεις ζωντανούς οργανισμούς. Με κάποιο όμως τρόπο, αυτός ο μικροοργανισμός χρησιμοποιεί το αρσενικό για να ζει.Η ανακάλυψη, αν επιβεβαιωθεί, δείχνει ότι υπάρχουν «σκιώδη» πλάσματα που ζουν παράλληλα με τους γνωστούς γήινους οργανισμούς, αλλά τα οποία έχουν ακολουθήσει διαφορετική εξελικτική πορεία. Κάτι ανάλογο θα μπορούσε να συμβαίνει κι έξω από τη Γη, ακόμα και σε πλανήτες που δεν έχουν φιλική για τη ζωή ατμόσφαιρα.Αν αυτοί οι οργανισμοί χρησιμοποιούν αρσενικό στον μεταβολισμό τους, αυτό δείχνει ότι υπάρχουν κι άλλες μορφές ζωής πέρα από αυτές που ξέρουμε. Είναι εξωγήινοι, αλλά εξωγήινοι που μοιράζονται το ίδιο σπίτι με μας, λένε οι ειδικοί.

Μια τέτοια διαπίστωση έχει συνέπειες για την αναζήτηση εξωγήινης ζωής αλλού στο σύμπαν, επειδή δείχνει ότι η ζωή μπορεί να βρίσκεται σε κάποια άλλη βιολογική μορφή, όχι εύκολα αναγνωρίσιμη με βάση τα γήινα πρότυπα. Σύμφωνα με ορισμένους επιστήμονες, η ύπαρξη «εξωγήινων» μικροοργανισμών στη Γη σημαίνει ότι η ζωή -σε διάφορες μορφές- μπορεί να έχει εμφανιστεί κι εξαφανιστεί αρκετές φορές στην ιστορία της Γης και αυτά τα «εξωγήινα» βακτήρια να είναι απόγονοι προηγούμενων «κατοίκων» (όχι κατ’ ανάγκη νοημόνων) του πλανήτη μας.Πρωτοπόρος και κατ’ εξοχήν υπέρμαχος αυτής της άποψης ότι υπάρχει «εξωγήινη» ζωή στη Γη είναι ο κοσμολόγος Paul Davis, καθηγητής του πανεπιστημίου της Αριζόνα, ο οποίος, όχι μόνο, εδώ και χρόνια, επιμένει ότι άλλες «εξωτικές» μορφές ζωής, με «εξωγήινη» βιοχημεία, ζουν κάτω από την μύτη μας, αλλά μάλιστα έχει οριστεί υπεύθυνος μιας διεθνούς επιτροπής για την υποδοχή των (πραγματικών) εξωγήινων, αν ποτέ εμφανιστούν στη Γη.Για τίποτα όμως από όλα αυτά δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι. Αν όντως αυτά ισχύουν, όποια κι αν είναι η αλήθεια, το σίγουρο είναι πως το σύμπαν είναι τεράστιο και ατέλειωτο , θα ήταν λοιπόν αδύνατο η Γη να είναι ο μόνος πλανήτης με ζωή . Αυτό όμως θα παραμείνει ένα μυστήριο μέχρι να καταφέρει ο άνθρωπος να ταξιδέψει και σε άλλα μακρινά και άγνωστα ηλιακά συστήματα.

(δομή των οργανισμών με αρσενικό)Ο συγκεκριμένος πλανήτης βαφτίστηκε «Κέπλερ 10β», καθώς ανακαλύφθηκε με τη βοήθεια του ομώνυμου διαστημικού τηλεσκοπίου. Ο Κέπλερ 10β έχει παρόμοιες διαστάσεις με την Γη και απέχει από αυτήν περίπου 560 έτη φωτός . Παρόλα αυτά ο πλανήτης αυτός δεν μπορεί να κατοικηθεί, μιας και περιφέρεται γύρω από ένα άστρο όπως ο δικός μας ο ήλιος , αλλά εξαιτίας της μικρής απόστασής του από αυτό , η θερμοκρασία είναι πάρα πολύ υψηλή. Όσο αναφορά την ύπαρξη εξωγήινης μορφής η NASA ανακάλυψε ένα μήνα αργότερα κάτι εξίσου σημαντικό , την ύπαρξη ενός μικροβίου πάνω στο δικό μας πλανήτη , το οποίο μπορεί να ζει σε ένα περιβάλλον άκρως εχθρικό για τη ζωή όπως την ξέρουμε. Αν όντως αυτό συμβαίνει, σημαίνει ότι μια «εξωγήινη» μορφή ζωής, που υπάρχει ακόμα και στη Γη, θα μπορούσε να υπάρχει και αλλού στο σύμπαν ή στο ηλιακό μας σύστημα.

Χαλαμπαλάκη Στέλλα Α4

17

ΑΡΙΣΤΕΡΟΧΕΙΡΕΣ... ΚΙ ΟΜΩΣ ΖΟΥΝ ΣΕ ΛΑΘΟΣ ΚΟΣΜΟ

Σε όλους τους πολιτισμούς το καλό και το θετικό συνδέονται με το δεξιό, ενώ το κακό και το αρνητικό με το αριστερό. Αποκαλούμε, για παράδειγμα, έναν στενό συνεργάτη μας “το δεξί μου χέρι”, μπαίνουμε σε ένα κτίριο “με το δεξί” ή διαβεβαιώνουμε πως όλα “μας ήρθαν δεξιά”. Η κοινωνική ψυχολογία έχει αποδείξει ότι η κινητική ευχέρεια συνδέεται με το σωστό. Όπως αποδείχθηκε ύστερα από έρευνες , η χωρική αντίληψη των δεξιόχειρων και των αριστερόχειρων για το θετικό και το αρνητικό ήταν αντιδιαμετρικά αντίθετη, αφού ο καθένας συνέδεε το «καλό» με την πλευρά που αντιστοιχούσε στο «καλό» του χέρι. Οι δεξιόχειρες π.χ. ήθελαν πιο συχνά να προσλάβουν τον υποψήφιο που βρισκόταν στη δεξιά πλευρά, να αγοράσουν το δεξιό στρώμα ή αυτοκίνητο, ενώ οι αριστερόχειρες προτιμούσαν αυτά που βρίσκονταν στα αριστερά.

σε πολλές καθημερινές ασχολίες τους θα αντιμετωπίζουν προβλήματα. Σίγουρα θα νομίζετε ότι υπερβάλλω, αλλά για να το καταλάβετε απλά μπείτε στη θέση τους για λίγο. Για παράδειγμα, προσπαθήστε να χρησιμοποιήσετε το ψαλίδι, αλλά με το αριστερό χέρι. Όλα τα εργαλεία είναι κατασκευασμένα για δεξιόχειρες και μόνο, αν χρησιμοποιηθούν με το δεξί χέρι, λειτουργούν σωστά. Ακόμη και τα φερμουάρ δεν μπορούν εύκολα να χρησιμοποιηθούν από τους αριστερόχειρες. Παρ’ όλα αυτά, τα τελευταία χρόνια έχει γίνει σημαντική πρόοδος στην κατασκευή αντικειμένων ειδικά κατασκευασμένων για αριστερόχειρες. Μερικά χαρακτηριστικά είναι: ποντίκια Η/Υ, μπρίκια, ψαλίδια, ειδικά τετράδια με πλαγιαστές γραμμές, στυλό, ανοιχτήρια κονσέρβας, χάρακες, φλιτζάνια, πληκτρολόγια και μουσικά όργανα.

Καγιαμπάκη Ειρήνη Α2

Συμπερασματικά, λοιπόν, οι δεξιόχειρες - οι οποίοι αποτελούν και τη συντριπτική πλειονότητα του ανθρώπινου πληθυσμού- έχουν επιβάλει τις λεκτικές αυτές εκφράσεις, γιατί συνδέουν το «καλό» με την πλευρά την οποία αυτοί «ελέγχουν» καλύτερα.Βέβαια, οι περισσότεροι από εμάς τους δεξιόχειρες ίσως να μην μπορούμε να αντιληφθούμε την τύχη μας να μπορούμε να χειριζόμαστε καλύτερα τη δεξιά πλευρά του σώματός μας. Κι αυτό, όχι γιατί η αριστεροχειρία είναι κάτι το ανεπιθύμητο, απλά οι δυσκολίες και τα εμπόδια που οι αριστερόχειρες αντιμετωπίζουν καθημερινά είναι περισσότερα από όσα μπορούμε να φανταστούμε. Λόγω της πλειονότητας των δεξιόχειρων σε σχέση με τους αριστερόχειρες, ο κόσμος γύρω μας είναι φτιαγμένος για να μπορεί να εξυπηρετεί τους περισσότερους. Αυτό σημαίνει ότι οι αριστερόχειρες

Αιτίες της αριστεροχειρίας• Ηδιαφοροποίησηστηχρήσητωνχεριώνέχειπαρατηρηθεί σε έμβρυα, συνήθως με την προτίμηση του ενός χεριού για γλείψιμο. Το 2007 ανακαλύφθηκε το LRRTM1, το πρώτο γονίδιο που συνδέθηκε με αυξημένες πιθανότητες εμφανίσεως αριστεροχειρίας.• Ηχρόνιαβλάβητουδεξιούχεριού.Μετάαπό8μήνες ή περισσότερο, οι άνθρωποι τείνουν να παραμείνουν αριστερόχειρες, ακόμα και μετά την αποκατάσταση της βλάβης του δεξιού χεριού. • Ητεστοστερόνη:Ηέκθεσησευψηλότεραεπίπεδατεστοστερόνης κατά την κύηση μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση αριστεροχειρίας στο έμβρυο. Υποστηρίζεται ότι οι διακυμάνσεις στα επίπεδα τεστοστερόνης κατά την κύηση διαμορφώνουν την ανάπτυξη του εγκεφάλου του εμβρύου.Από το Richard Nixon και μετά υπήρξαν μόνο δύο δεξιόχειρες πρόεδροι. Από τους εφτά τελευταίους οι πέντε είναι αριστερόχειρες. Ο λόγος για τους Τζέραλντ Φορντ, Ronald Reagan, George HW Bush, Bill Clinton, και Μπαράκ Ομπάμα.

18

Τεχνολογία - Επιστήμη

CINEFIL

Υπόθεση: Όλα ξεκινούν από ένα παιχνίδι. Ένα παιχνίδι τόλμης, ένα παιχνίδι διαφορετικό από όλα τα άλλα, ένα παιχνίδι που μετουσιώνει τον πόνο ενός παιδιού που χάνει τη μαμά του σε χαμόγελο. Η μητέρα του μικρού Julien αργοπεθαίνει. Σε μία από τις τελευταίες τους στιγμές, του εμπιστεύεται τον πολύτιμο θησαυρό της, ένα τσίγκινο καρουσέλ. Ο θάνατος αφήνει τον Julien μόνο του. Ή σχεδόν μόνο του, καθώς έχει στο πλευρό την καλύτερή του φίλη, Sophie. Το μεταλλικό κουτί θα γίνει η αφορμή, για να ζήσουν τα δύο παιδιά όλη τους τη ζωή με κομμένη την ανάσα. Από την πρώτη στιγμή που γνωρίζονται, το παιχνίδι ξεκινά. Η Sophie και ο Julien φτιάχνουν τους δικούς τους κανόνες και ανταλλάσουν το καρουσέλ μαζί με μια ερώτηση: “Τολμάς;!”. Οι προκλήσεις αρχίζουν και ο συμβιβασμός είναι μια λέξη που κανένας από τους δυο δεν γνωρίζει…

Τίτλος: «Love me if you dare»Πρωταγωνιστούν: Guillaume Canet, Marion Cotillard.Παράγωγη:2003Σκηνοθέτης: Yann Samuell

Υπόθεση: Τα αδέρφια Μποντλέρ, η πανέξυπνη Βάιολετ, ο βιβλιοφάγος Κλάους και η μικρούλα Σάνι μένουν ορφανά, όταν το πολυτελές σπίτι τους τυλίγεται στις φλόγες και οι γονείς τους δεν προλαβαίνουν να σωθούν... Ο κοντινότερος συγγενής τους, ο Κόμης Όλαφ, ορίζεται ως κηδεμόνας τους, αν και το μοναδικό που τον ενδιαφέρει είναι να μην αφήσει τα τρία παιδιά να... ενηλικιωθούν, ώστε να καρπωθεί εξ ολοκλήρου την τεράστια περιουσία που άφησαν πίσω τους οι ευγενικοί, συνετοί και ζάπλουτοι γονείς τους. Μέσα σε ένα αφιλόξενο και βρώμικο σπίτι, τα αδέρφια Μποντλέρ σύντομα, θα καταλάβουν ότι για να επιβιώσουν θα πρέπει να επιστρατεύσουν όλες τους τις δυνάμεις...

Πρωταγωνιστούν: Jim Carrey, Liam Aiken, Emily Browning, Catherine O’Hara, και η Meryl Streep.Παραγωγή: 2004Σκηνοθέτης: Brad Silberling

Τίτλος: «Lemony Snicket’s A Series of Unfortunate Events»

Υπόθεση: Η Caroline προσλαμβάνεται ως αποκλειστική νοσοκόμα σε μια απομονωμένη έπαυλη στη μέση των βαλτότοπων της Νέας Ορλεάνης. Ευθύνη της, η φροντίδα του ηλικιωμένου Ben που πρόσφατα υπέστη εγκεφαλικό και αδυνατεί να μετακινηθεί ή να μιλήσει. Η Caroline όμως σύντομα αρχίζει να υποψιάζεται ότι για την κατάσταση του Ben ευθύνεται η σύζυγός του Violet που φαίνεται να κρύβει κάποιο μυστικό. Ένα μυστικό που έχει σχέση και με την ιστορία του σπιτιού, όπου πριν 90 χρόνια είχε λάβει χώρα ένα σκάνδαλο μαύρης μαγείας. Ο δικηγόρος της οικογένειας προσπαθεί να την καθησυχάσει, αλλά η Caro-line που στο πρόσωπο του Ben βλέπει τον πατέρα της, είναι αποφασισμένη να ανακαλύψει το μυστικό του σπιτιού. Όπως κάθε ηρωίδα ταινιών θρίλερ που σέβεται τον εαυτό της, έτσι και η Caroline, βρίσκεται πάντα στο λάθος μέρος την πιο ακατάλληλη στιγμή. Παρόλο μάλιστα που συνειδητοποιεί ότι κάτι δεν πάει καθόλου καλά με το σπίτι και με τους ενοίκους του, εξακολουθεί να σκαλίζει τα πράγματα και να προσπαθεί να μπει στο μοναδικό δωμάτιο του σπιτιού που παραμένει κλειδωμένο, την σοφίτα…

Πρωταγωνιστούν: Gena Rowlands, Kate Hudson, John HurtΠαραγωγή:2006Σκηνοθέτης: Iain Softley

Τίτλος: «The Skeleton Key»

Υπόθεση: Στα 13 της χρόνια, η Άννα έχει υποβληθεί σε αμέτρητα χειρουργεία και μεταγγίσεις αίματος, έτσι ώστε η μεγαλύτερη αδερφή της, Κέιτ να καταφέρει να κερδίσει τη μάχη με την λευχαιμία που την ταλαιπωρεί από τα πρώτα παιδικά της χρόνια. Προϊόν τεχνητής γονιμοποίησης, η Άννα ήρθε στον κόσμο, για να αποτελέσει συμβατό δότη για την άρρωστη αδερφή της. Όταν θα ανακαλύψει τον λόγο και τον τρόπο που ήρθε στη ζωή, η αλήθεια θα τη συγκλονίσει. Θα πάρει τότε μιαν απόφαση που θα τη φέρει αντιμέτωπη με την οικογένεια της και θα θέσει σε κίνδυνο την ζωή της αγαπημένης της αδερφής. Στο πλευρό της ένας συνταξιοδοτημένος δικηγόρος, θα τη βοηθήσει στον δικαστικό της αγώνα εναντίον της ίδιας της, της οικογένειας..

Πρωταγωνιστούν: Cameron Diaz, Abigail Breslin, Sofia Vassilieva, Alec BaldwinΠαραγωγη:2009Σκηνοθέτης: Nick Cassavetes

Τίτλος: «My Sister’s Keeper»

Ταμπακάκης Απόλλων Β4

Cinefil

19

Ήταν ποιητής του φωτός, ελληνολάτρης και ελληνοκεντρικός.Η Ελλάδα, έχω καταλήξει από καιρό σ’ αυτό το συμπέρασμα, είναι μια συγκεκριμένη αίσθηση - θ’ άξιζε να βρεθεί γι’ αυτήν ένα γραμμικό σύμβολο -, που η ανάλυση της, η εύρεση των αντιστοιχιών της, σ’ όλους τους τομείς, αναπαράγει αυτόματα και σε κάθε στιγμή την ιστορία της, τη φύση της, τη φυσιογνωμία της. Από μικρό παιδί διάβασα, όσο μπορεί να διαβάσει «ένα παιδί φανατικό για γράμματα», τα χρονικά της χώρας αυτής (έτσι, ψυχρά, σα να μην ήτανε δική μου) και τριγύρισα τα μέρη της, και στις περιπέτειες της, όσες συμπέσανε με τα χρόνια μου, αργότερα, έλαβα μέρος. Όμως μου έλαχε πραγματικά να τη γνωρίσω, και να την αγαπήσω, μόνον γράφοντας•γράφονταςταατελήαυτάποιήματαπουέγραψα-καιτο κυριότερο: άσχετα εντελώς από το περιεχόμενο τους. Ήταν η αγωγή η ποιητική που είχε σημασία. Ένα αναπάντεχο Σχολείο αντίστροφης, για τ’ άλλα Σχολεία, πατριδογνωσίας. Και από τη στιγμή εκείνη ένιωσα να είμαι Έλληνας. Ήξερα πόσο άσχημα μπορούσε ν’ απηχεί αυτό σε μια νεολαία βιαστική - και με το δίκιο της-ναπαρουσιάζεταισυγχρονισμένηκιανεξάρτητη•πόσοκινδύνευα να φανώ επιπόλαιος, τουλάχιστον όσο και οι πολιτικοί μας στους προεκλογικούς τους λόγους. Έξαλλου, συμφωνούσα απόλυτα με τους πιο φωτισμένους από τους συναδέλφους μου που κατακρίνανε στα γραφτά τους και στις συνεντεύξεις τους την προχειρότητα που μας δέρνει, την αδικαιολόγητη οίηση και κουφότητα που μας κάνει να θεωρούμε τους άλλους «κουτόφραγκους» και να επικαλούμαστε το «δαιμόνιο της φυλής», όταν πολύ συχνά δεν ήμασταν άξιοι να ξεχωρίσουμε δυο γαϊδουριών άχυρα. Τα ελαττώματα του χαρακτήρα μας τα ήξερα επειδή τα περισσότερα τα ‘βρισκα, πριν απ’ όλα, στον δικό μου. Αυτός ο ρεαλισμός, μαζί με τις φωνές των φίλων γύρω μου – «είμαστε ένα κρατίδιο της Μέσης Ανατολής», «είμαστε τρελοί για δέσιμο» -, έβρισκε, πίστευα, θέση μέσα μου.Κι όμως, την άλλη μέρα, στην άκρη της πένας μου, σχεδόν μου ερχότανε να φωνάξω κι εγώ «βρε τους κουτόφραγκους!» Φυσικά, δεν ήταν ακριβώς αυτό. Ήτανε όμως κάτι σαν τη βαθιά συναίσθηση ότι στη θέση τους εμείς θα τα ‘χαμε καταφέρει καλύτερα, κάτι ακόμη πιο σοβαρό: ότι στη θέση μας εκείνοι μπορεί και να ‘χαν εξαφανιστεί για πάντα από το προσκήνιο της ιστορίας. Στη συμπεριφορά τους, στην εκτίμηση τους της πραγματικότητας, οι ξένοι μου είχαν φανεί ευστοχότεροι πάντοτε, πιο άψογοι από τους δικούς μας. Παρ’ όλα αυτάένιωθαμιατρομαχτικήναδεξιότητανατουςκάνωφίλους•κάτι χειρότερο: μιαν ανεξήγητη απώθηση απέναντι τους, που προσπάθησα να την ελέγξω μήπως κι είναι κατάλοιπο από παλιές προκαταλήψεις. Όχι. Μια μέρα κατάλαβα πως δεν υπήρχε κανένα μυστήριο. Απλούστατα, οι άνθρωποι αυτοί τα είχαν όλα - δηλαδή πολύπερισσότερααπόταδικάμας-,πληνένα•κιίσα-ίσαεκείνο,που σ’ εμάς βέβαια ήταν ένα συν αλλ’ αμετάφραστο, αμετάδοτο, ανεπίδεκτο ερμηνείας, έτσι όπως η λάμψη στα μάτια ή σ’ ένα χαμόγελο. Τόσο ανεπαίσθητο και συνάμα τόσο τεράστιο, που μ’ έκανε τελικά να μην αναγνωρίζω το είδωλο του κόσμου στα έργα της τέχνης τους ή τη θρησκεία του Χριστού στους καθεδρικούς τους ναούς.Κυριότερα έργα του: «Προσανατολισμοί» (1936), «Σποράδες» , « Ήλιος ο πρώτος», «Άσμα ηρωικό και πένθιμο για το χαμένον υπολοχαγό της Αλβανίας»(1946),

20

Λογοτεχνία

2011«Έτος Οδυσσέα Ελύτη»ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ(1911-18.03.96)Το 2011 ανακηρύχθηκε ως «Έτος Οδυσσέα Ελύτη» από το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού και το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) , για τον εορτασμό των 100 χρόνων από τη γέννησή του (1911-1996).Αυτό αποτελεί μια ξεχωριστή ευκαιρία ανανεωμένης αναγνωστικής απόλαυσης και μελέτης του πολυσχιδούς έργου του νομπελίστα ποιητή μας. Ας θυμηθούμε όμως ποιος είναι ο Οδυσσέας ΕλύτηςΨευδώνυμο του Έλληνα ποιητή Οδυσσέα Αλεπουδέλλη. Ήταν ένας από τους μεγαλύτερους, σύγχρονους Έλληνες ποιητές. Γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης, καταγόταν όμως από το αιγαιοπελαγίτικο νησί της Λέσβου. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και παρακολούθησε μαθήματα φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Σορβόννης του Παρισιού (Γαλλία). Πρωτοεμφανίστηκε το 1935 από τα περιοδικά «ΝΕΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ» .Είχε μείνει πολλά χρόνια στο Παρίσι και μετά τις εκεί σπουδές του έκανε πολλά ταξίδια στο εξωτερικό (Αμερική, Ρωσία, Αίγυπτο κ. τ. λ).Ήταν διευθυντής στο Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας, σύμβουλος στον οργανισμό του Εθνικού Θεάτρου και βασικό μέλος της ομάδας των 12, που διαλύθηκε με τη διδακτορία του 1967. Το 1978 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και το 1979 βραβεύεται με το Νόμπελ Λογοτεχνίας. «Για την ποίησή του, που με φόντο την ελληνική παράδοση, με αισθηματοποιημένη δύναμη και πνευματική οξύνοια ζωντανεύει τον αγώνα τού σύγχρονου ανθρώπου για ελευθερία και δημιουργία», ανέφερε η απόφαση της απονομής του βραβείου από την Σουηδική Ακαδημία.Τον επόμενο χρόνο, ο Ελύτης καταθέτει το χρυσό μετάλλιο και τα διπλώματα του βραβείου στο Μουσείο Μπενάκη, ενώ ακολουθούν τιμητικές διακρίσεις, όπως η απονομή φόρου τιμής σε ειδική συνεδρίαση της Βουλής των Ελλήνων, η αναγόρευση του σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου της Σορβόνης, η ίδρυση έδρας νεοελληνικών σπουδών με τίτλο «Έδρα Ελύτη» στο πανεπιστήμιο Rutgers του Νιου Τζέρσι και η απονομή του αργυρού μεταλλίου Benson από τη Βασιλική Φιλολογική Εταιρεία του Λονδίνου.Η ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη εκφράζει ένα ευρύ φάσμα. Σε αντίθεση με άλλους, δεν στράφηκε προς την αρχαία Ελλάδα ή το Βυζάντιο, αλλά αφιερώθηκε στο σύγχρονο ελληνισμό, πάνω στον οποίο επιχείρησε να καταστήσει σημαντική τη μυθολογία και τους θεσμούς. Βασικός του στόχος ήταν να απαλλάξει τη συνείδηση των ανθρώπων από αδικαιολόγητες μεταμέλειες, να συμπληρώσει τα φυσικά στοιχεία μέσω ηθικών δυνάμεων, να πετύχει τη μέγιστη δυνατή διαφάνεια στην έκφραση και να κατορθώσει τελικώς να προσεγγίσει το μυστήριο, «τη μεταφυσική του φωτός», σύμφωνα με το δικό του ορισμό.

«Άξιον εστί» (1964), «Έξι και μία τύψεις για τον ουρανό» (1960 & πρώτο κρατικό βραβείο ποίησης), «Ο ήλιος ο ηλιάτορας»(1971), «Το φωτόδεντρο και η δέκατη ομορφιά» (1972) , «Το Μονόγραμμα»(1973), «Ανοιχτά χαρτιά»(1974), «Το φωτόδεντρο και η δέκατη ομορφιά» (1972), «Τα ρω του έρωτα» (1972), «Ετεροθαλή» (1974), «Δεύτερη Γραφή»(1976), «Το σηματολόγιο» (1977), «Μαρία Νεφέλη» (1978) Τρία ποιήματα με σημαία ευκαιρίας (1982) , Ο μικρός Ναυτίλος (1985) , Δυτικά της λύπης (1995).Ο Οδυσσέας Ελύτης πέθανε στις 18 Μαρτίου 1996 στην Αθήνα από ανακοπή καρδιάς.

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ

•Θεέ μου, πόσο μπλε ξοδεύεις για να μη σε βλέπουμε!!!!!•Επειδή σ’ αγαπώ και σ’ αγαπώΠάντα εσύ το νόμισμα κι εγώ η λατρεία που το εξαργυρώνει.•Τα τρία Τ της επιτυχίας: Ταλέντο, Τόλμη, Τύχη. • Κάνε άλμα πιο γρήγορο από τη φθορά•Όταν ακούς «τάξη», ανθρωπινό κρέας μυρίζει•Την αλήθεια την «φτιάχνει» κανείς ακριβώς όπως φτιάχνει και το ψέμα•Εάν αποσυνθέσεις την Ελλάδα, στο τέλος θα δεις να σου απομένουν μια ελιά, ένα αμπέλι κι ένα καράβι. Που σημαίνει: με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις.•Η λύπη ομορφαίνει επειδή της μοιάζουμε.•Δυστυχώς και η Γη με δικά μας έξοδα γυρίζει•Το «κενό» υπάρχει όσο δεν πέφτεις μέσα του.•Το ελάχιστο θέλησα και με τιμώρησαν με το πολύ.•Κάπου ανάμεσα Τρίτη και Τετάρτη πρέπει να παράπεσε η αληθινή σου μέρα.•Πριν απ’ τα μάτια μου ήσουν φως.Πριν απ’ τον Έρωτα έρωταςΚι όταν σε πήρε το φιλί,Γυναίκα•Τη γλώσσα μου έδωσαν Ελληνική.Το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου.•Νυν η ταπείνωση των Θεών Νυν η σποδός του Ανθρώπου Νυν Νυν το μηδένκαι Αιέν ο κόσμος ο μικρός, ο Μέγας!

Δακανάλη Αιμιλία Α2 Καγιαμπάκη Ειρήνη Α2

Θά πενθώ πάντα -- μ’ακούς; -- γιά σένα, μόνος,στόν Παράδεισο

Έτσι μιλώ γιά σένα καί γιά μένα

Επειδή σ’αγαπώ καί στήν αγάπη ξέρω Νά μπαίνω σάν Πανσέληνος Από παντού,γιά τό μικρό τό πόδι σού μές στ’αχανή σεντόνια Νά μαδάω γιασεμιά κι έχω τή δύναμη Αποκοιμισμένη,νά φυσώ νά σέ πηγαίνω Μές από φεγγαρά περάσματα καί κρυφές τής θάλασσας στοές Υπνωτισμένα δέντρα μέ αράχνες πού ασημίζουμε

Ακουστά σ’έχουν τά κύματα Πώς χαιδεύεις,πώς φιλάς Πώς λές ψιθυριστά τό “τί” καί τό “έ” Τριγύρω στό λαιμό στόν όρμο Πάντα εμείς τό φώς κι η σκιά

Πάντα εσύ τ’αστεράκι καί πάντα εγώ τό σκοτεινό πλεούμενο Πάντα εσύ τό λιμάνι κι εγώ τό φανάρι τό δεξιά Τό βρεγμένο μουράγιο καί η λάμψη επάνω στά κουπιά

Να μιλώ γιά σένα καί γιά μένα.

Είναι νωρίς ακόμη μές στόν κόσμο αυτόν,μ’ακούς ; Δέν έχουν εξημερωθεί τά τέρατα μ’ακούς ; Τό χαμένο μου τό αίμα καί τό μυτερό,μ’ακούς Μαχαίρι Σάν κριάρι πού τρέχει μές στούς ουρανούς Καί τών άστρων τούς κλώνους τσακίζει,μ’ακούς Είμ’εγώ,μ’ακούς ; Σ’αγαπώ,μ’ακούς ; Σέ κρατώ καί σέ πάω καί σού φορώ Τό λευκό νυφικό τής Οφηλίας,μ’ακούς ;

Πού μ’αφήνεις,πού πάς καί ποιός,μ’ακούς Τό λουλούδι αυτό τής καταιγίδας καί μ’ακούς Τής αγάπης Μιά γιά πάντα τό κόψαμε Καί δέν γίνεται ν’ανθίσει αλλιώς,μ’ακούς ; Σ’άλλη γή,σ’άλλο αστέρι,μ’ακούς Δέν υπάρχει τό χώμα δέν υπάρχει ο αέρας Πού αγγίξαμε,ο ίδιος,μ’ακούς

Από τόσον χειμώνα κι από τόσους βοριάδες,μ’ακούς Νά τινάξει λουλούδι,μόνο εμείς,μ’ακούς ; Μές στή μέση τής θάλασσας Από τό μόνο θέλημα τής αγάπης,μ’ακούς Ανεβάσαμε ολόκληρο νησί,μ’ακούς ; Μέ σπηλιές καί μέ κάβους κι ανθισμένους γκρεμούς Άκου,άκου Ποιός μιλεί στά νερά καί ποιός κλαίει -- ακούς; Είμ’εγώ πού φωνάζω κι είμ’εγώ πού κλαίω,μ’ακούς

Λογοτεχνία

21

Το ενετικό φρούριο Κούλες δεσπόζει στην είσοδο του ενετικού λιμανιού στο Ηράκλειο. Οι Ενετοί το αποκαλούσαν “Φρούριο στη Θάλασσα” (Castello a Mare ή Rocca a Mare), αλλά σήμερα διατηρεί την τούρκικη ονομασία του, Κούλες από το Su Kulesi. Είναι από τα πιο οικεία και αγαπημένα μνημεία της πόλης, σύμβολο του Ηρακλείου.Σήμερα το φρούριο Κούλες ατενίζει αγέρωχο το Κρητικό πέλαγος θυμίζοντας το μεγαλείο του ενετικού Χάνδακα, ενώ στοιχειώνεται από θρύλους που θέλουν στους εσωτερικούς υγρούς και σκοτεινούς του χώρους να βασανίστηκαν φριχτά οι Κρητικοί επαναστάτες.Επειδή η επάνω επιφάνεια της βραχώδους έξαρσης, όπου χτίστηκε το φρούριο, ήταν αρκετά μικρότερη, οι Βενετοί αναγκάστηκαν να συμπληρώσουν την έκταση του φυσικού βράχου με αποθέσεις μεγάλων ποσοτήτων φερτών βράχων και ογκόλιθων. Το υλικό αυτό μεταφερόταν κυρίως από το νησάκι Ντία και την περιοχή των Φρασκιών. Συνήθως γέμιζαν με πέτρες παλιά, άχρηστα πλοία και τα βύθιζαν μαζί με το φορτίο τους στη βόρεια και δυτική πλευρά του βράχου για να αυξηθεί η επιφάνειά του και να δημιουργηθεί κυματοθραύστης όπου θα έσπαγαν τα κύματα και θα μειονόταν η ορμή τους.

22

Οδοιπορικό

Η ΚΑΡΔΙΑ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

Η μακραίωνη ζωή και οι περιπέτειες του φρουρίου έχουν αποτυπωθεί στις όψεις του. Η δόμηση των λίθινων επιφανειών φαίνεται σήμερα σαν να έχει γίνει από ποικίλες και ανομοιόμορφες πέτρες, αποτέλεσμα διαδοχικών επισκευών και συμπληρώσεων. Με τα χρόνια ο Κούλες κατέληξε να γίνει το σήμα κατατεθέν του Χάνδακα. Το φτερωτό λιοντάρι του Αγίου Μάρκου, επιβλητικό και ανάγλυφο σε τρεις μαρμάρινες πλάκες εντοιχισμένες στο φρούριο εποπτεύει ακόμη αυτό το σπουδαίο μνημείο.Παραμένει σταθερή αξία για την πόλη.Η διαδρομή έχει φανατικούς φίλους, ανθρώπους στην καθημερινή ρουτίνα των οποίων εντάσσεται μια βόλτα έως εκεί είτε με τα πόδια, είτε με ποδήλατο. Η διαδρομή των 2 χιλιομέτρων είναι η πλέον ασφαλής. Μακριά από τα αυτοκίνητα, την κυκλοφορία και τα εμπόδια της πόλης. Μια διαδρομή δίπλα στο υγρό στοιχείο, τη θάλασσα. Μόνο όταν υπάρχει κακοκαιρία και φυσούν άνεμοι η τρικυμιώδης θάλασσα αποτελεί απειλή. Όλες τις άλλες ημέρες προσφέρει ένα… ασυναγώνιστο ντεκόρ για τους επισκέπτες και ένα περιβάλλον για έναν όμορφο περίπατο. Τώρα λοιπόν που ανοίγει ο καιρός,θα ήταν κάλο ν’αρχίσουμε να σκεφτόμαστε πως θα προγραμματίσουμε τις βόλτες στο Ενετικό φρούριο της πόλης μας.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΣΑΧΙΝΗ

23

Η ΚΑΡΔΙΑ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

ΣΠΑΖΟΚΕΦΑΛΙΕΣ1) Ο Νίκος κάνει την εξής δήλωση: “Όπως όλος ο κόσμος έτσι και ‘γω, λέω πάντοτε ψέματα”. Τι μπορούμε να συμπεράνουμε από τη δήλωσή του; Λέει πάντα αλήθεια, πάντοτε ψέματα ή πότε αλήθεια και πότε ψέματα; Επίσης η δήλωσή του είναι αληθής ή ψευδής;

2) Η μητέρα της Άννας έχει άλλους τρεις γιους. Επειδή όμως έχει πάθος με τα χρήματα, τους έχει βαφτίσει ως εξής: Τον μεγάλο της γιο “Κατοσταρικάκη”, τον μεσαίο “Δεκαρικάκη” και τον μικρό “Ταλιράκη”. Πως έχει βαφτίσει την κόρη της;

3) Ένας υπάλληλος καθάριζε τα τζάμια παραθύρων ενός πανύψηλου κτιρίου γραφείων, όταν γλίστρησε και έπεσε από μια σκάλα ύψους 18 μέτρων στο τσιμεντένιο πεζοδρόμιο που βρισκόταν από κάτω. Κατά έναν περίεργο τρόπο δεν τραυματίστηκε καθόλου. Γιατί;

4) Αν σήμερα στις 12 τα μεσάνυχτα βρέχει, ποια είναι η πιθανότητα να έχει λιακάδα μετά από 72 ώρες;

ΛΥΣΕΙΣ1) (Απάντηση: Η δήλωσή του δεν μπορεί να είναι αληθής γιατί όπως δηλώνει λέει πάντοτε ψέματα, πράγμα που οδηγεί σε αντίφαση. Άρα η δήλωσή του είναι ψευδής. Αυτό σημαίνει είτε ότι λέει πάντοτε την αλήθεια, είτε ότι λέει πότε αλήθεια και πότε ψέματα. Όμως δεν μπορεί να λέει πάντοτε την αλήθεια γιατί η δήλωσή του είναι ψευδής. Άρα λέει πότε αλήθεια και πότε ψέματα, ακριβώς όπως όλος ο κόσμος!)2) (Απάντηση:Άννα)3) (Απάντηση:Στεκόταν στο χαμηλότερο σκαλί.)4) (Απάντηση:Καμία πιθανότητα. Μετά από 72 ώρες θα είναι πάλι μεσάνυχτα.)

24

Ψυχαγωγία

Ψυχαγωγία

ΠΑΡΑΞΕΝΑ !!1) Οι περισσότεροι άνθρωποι περπατάνε 185.000 χλμ. κατά την διάρκεια της ζωής τους, τεσσερισήμισι φορές, δηλαδή, τον γύρο του κόσμου.2) Οι δεξιόχειρες ζουν κατά μέσο όρο 9 χρόνια περισσότερο από τους αριστερόχειρες!3) Οι γυναίκες ανοιγοκλείνουν τα μάτια τους 2 φορές συχνότερα απ’ ότι οι άντρες.4) O Λουδοβίκος ο 14ος της Γαλλίας έκανε μπάνιο μόνο μια φορά τον χρόνο.5) “Μικρό παιδί” και “Χοντρός άντρας” ήταν οι κωδικές ονομασίες που είχαν δώσει οι Αμερικανοί στις ατομικές βόμβες που έριξαν στη Χιροσίμα (6/8/45) και στο Ναγκασάκι (9/8/45)

6) Μέχρι τον 7ο μήνα της ζωής του, ένα μωρό έχει την δυνατότητα να αναπνέει και να καταπίνει ταυτόχρονα. Ένας ενήλικας δεν μπορεί να το κάνει ποτέ αυτό.7) Μαφία (MAFIA) σημαίνει: Morte Allafrancia Italia Anela, δηλαδή: Θάνατος στη Γαλλία είναι της Ιταλίας ο πόνος!

25

Η αίγλη της νεότητας είναι, ως ένα σημείο, αίγλη του σφάλματος. Ζηλιάρηδες γέροι που όλα σας τα ‘χετε προβλέψει. Δε θα ‘ρθει ποτέ το αηδόνι να λαλήσει πάνω στη σωφροσύνη σας. Μωρέ, δε θα ‘ρθει, δε θα ‘ρθει.- Ποιος μιλάει;- Ούτις! Ούτις!

Οδυσσέας Ελύτης