HERHANGİ BİR ÇIKAR ÇATIŞMASI YOKTUR…

Gülsüm Tezçağırır*, Yasemin Soydaş**, Gülşah Şeydaoğlu***, Ezgi Özyılmaz*, Ali Kocabaş*

*Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD

** Adana Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi***Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyoistatistik AD

KOAH’LI HASTALARDA SİSTEMİK VE YEREL İNFLAMASYON

ARASINDAKİ İLİŞKİ

GİRİŞKOAH’da akciğerde gözlenen inflamasyona benzer

bir inflamatuvar yanıt, sistemik dolaşımda da izlenmektedir ve inflamatuar medyatörlerin sadece akciğerde değil periferik dolaşımda da arttığı gösterilmiştir.

Bu inflamatuar yanıtın hastalığın sistemik etkilerinden sorumlu mekanizma olabileceği düşünülmektedir.

Ancak KOAH’da pulmoner ve sistemik inflamasyon arasındaki ilişki henüz tam olarak çözümlenmemiştir.

AMAÇ

Bu çalışmada KOAH’da sistemik inflamasyon ile yerel inflamasyon arasındaki ilişkinin araştırılması amaçlanmıştır.

GEREÇ VE YÖNTEM• Şubat 2010- Temmuz 2010• Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi

Balcalı Hastanesi Göğüs Hastalıkları Polikliniğine başvuran ve GOLD 2009 rehberine göre KOAH tanısı konulan 40 yaş üzeri, halen sigara içen veya sigarayı bırakmış 50 stabil hasta ve benzer yaş ve cinsiyette 42 sağlıklı erişkin dahil edildi.

Dışlama Kriterleri: 1- Son 4 hafta içinde geçirilmiş solunum yolu

enfeksiyonu2- Son iki ay içinde geçirilmiş alevlenme3- Son iki ay içinde inhaler veya sistemik steroid

kullanma öyküsü4- KOAH dışında akciğer hastalığı5- Atopi6- Bronkodilatasyon testi pozitif7- AAT düzeyi düşüklüğü8- Otoimmun hastalık

GEREÇ VE YÖNTEM• Hasta grubuna sosyodemografik

özellikleri, sigara öyküleri dispne düzeyleri, kullandıkları ilaçlar ve fiziksel aktivite düzeylerini değerlendiren bir anket formu uygulandı.

• Hemogram ve biyokimyasal testleri içeren periferik venöz kan ve arteriel kan gazı örnekleri alındıktan sonra PA akciğer grafisi, EKG, EKO, kemik mineral dansitometrisi ölçümü ve 6 dakika yürüme testi yapıldı.

GEREÇ VE YÖNTEMSistemik inflamasyon belirteçleri (CRP,

fibrinojen, alfa 1 antitripsin (AAT), TNF-α, çözünür tümör nekrozis faktör reseptörü (sTNF-r), IL-1, IL-6, IL-8, nötrofil, lenfosit ve eozinofil) venöz kanda,

Yerel inflamasyon belirteçleri (IL-6, TNF-α) ise indükte balgam örneklerinde incelendi.

SONUÇLAR

KOAHN=50

KontrolN=42

p

Yaş 61 ± 10 57 ± 14 0.160

Erkek/ Kadın

40/10 33/9 0.866

Sigara (paket/yıl)

47 ± 34 37 ± 31 0.002

FEV1/FVC 57 ± 9 79 ± 7 0.0001

FEV1 (%) 59 ± 18 92 ± 16 0.0001

FVC (%) 80 ± 18 96 ± 17 0.0001

Tablo 1: Demografik veriler

Tablo 2: KOAH’lı hastalarda sistemik inflamasyon varlığını etkileyen faktörler:

Özellik

CRPOrt±SD

FibrinojenOrt±SD

CRP veya FibrinojenOrt±SD

İnf YokCrp<8(n:42)

İnf Var Crp≥8(n:8)

pİnf YokFib<400(n:30)

İnf VarFib≥400(n:20)

pİnf Yok

Crp <8 Fib <400n:28

İnf VarCrp ≥8 Fib≥400

n:22

p

Yaş <59 60-69 >70

22(88)14(93,3)

6(60)

3(12)1(6,7)4(40)

0,062 15(60)10(66,7)

5(50)

10(40)5(33,3)5(50)

0,707 13(52)10(66,7)

5(50)

12(48)5(33,3)5(50)

0,606

Cinsiyet Erkek/Kadın33/9(82,5

/90)7/1(16,1/10) 0,563 28/2(70/20) 12/8(30/80) 0,004 26/2(65/20) 14/8(35/80) 0,010

FAD Düşük Yüksek

26(83,9)16(84,2)

5(16,1)3(15,8)

0,975 17(54,8)13(68,4)

14(45,2)6(31,6)

0,341 16(51,6)12(63,2)

15(48,4)7(36,8)

0,425

Sigara (paket/yıl) ≤20 20-40 ≥40

4 (100)23(95,8)15(68,2)

0(0,0)1(4,2)

7(31,8)

0,025 3(75)14(58,3)13(59,1)

1(25)10(41,7)9(40,9)

0,815 3(75)13(54,2)12(54,5)

1(25)11(45,8)10(45,5)

0,727

VKİ ≤25 25-30 ≥30

13(81,2)19(79,2)10(100)

3(18,8)5(20,8)0(0,0)

0,299 10(62,5)13(54,2)

7(70)

6(37,5)11(45,8)

3(30)

0,671 9(56,2)12(50)7(70)

7(43,8)12(50)3(30)

0,564

GOLD12

3-4

8(88,9)20(95,2)14(70)

1(11,1)1(4,8)6(30)

0,080 7(77,8)14(66,7)

9(45)

2(22,2)7(33,3)11(55)

0,178 6(66,7)14(66,7)

8(40)

3(33,3)7(33,3)12(60)

0,177

Hastalık şiddeti FEV1≥50 FEV1<50

28(93,3)14(70)

2(6,7)6(30)

0,027 21(70)9(45)

9(30)11(55)

0,077 20(66,7)8(40)

10(33,3)12(60)

0,06

BODE Evre 1 Evre 2 Evre 3

28(93,3)11(84,6)3(42,9)

2(6,7)2(15,4)4(57,1)

0,005 23(76,7)6(46,2)1(14,3)

7(23,3)7(53,8)6(85,7)

0,005 21(70)6(46,2)1(14,3)

9(30)7(53,8)6(85,7)

0,020

Tanı konulan hastalıklar 0 1 2+

9(90)14(100)19(73,1)

1(10)0(0,0)

7(26,9)

0,073 8(80)9(64,3)13(50)

2(20)5(35,7)13(50)

0,240 8(80)9(64,3)11(42,3)

2(20)5(35,7)

15(57,7)

0,095

KOAH(n:50) Ortalama±SD

Kontrol(n:42)

Ortalama±SD

p

FEV1≥%50(n:20)

FEV1<%50(n:30)

SERUMCRP (mg/L) 4,2±2,7 † 10,5±10,1 ∫ 3,4±0,8 0,08Fibrinojen (mg/dl) 382,1±123,5†,

‡

471,4±172,5 ∫ 298,5±73,8 0,0001

AAT (mg/dl) 139,1±20,3 ‡ 147,9±30,4 ∫ 130,1±16,4 0,013TNF-α (pg/ml) 8±7,2 ‡ 11,5±6,1 ∫ 5,4±5,1 0,005

s-TNF-R (pg/ml) 3,3±1,2 ‡ 3,6±1,9 ∫ 2,4±1,1 0,007 IL-1 (pg/ml) 28,2±39,3 ‡ 35±59,5 ∫ 7,2±11,3 0,001IL-6 (pg/ml) 24,4±30,6 23,1±14,4 20,4±20,2 0,537IL-8 (pg/ml) 63,1±113,9 ‡ 80,9±91,8 ∫ 24,2±20,1 0,002Nötrofil (%) 61,1±7 † 67±9,5 ∫ 59,6±5,8 0,004Lenfosit (%) 27,8±5,4 † 21,6±7,2 ∫ 29,8±5,5 0,001Eozinofil (%) 2,8±1,6 2,2±1,1 2,4±1,4 0,232BALGAM TNF-α (pg/ml) 2,9±3,1†, ‡ 4,7±2,7 ∫ 1,2±2,1 0,0001 IL-6 (pg/ml) 22,3±39,6 ‡ 43,4±54,9 ∫ 13,5±35,6 0,001Nötrofil (%) 68,7±15,7 75,8±10,2 ∫ 63,1±11,4 0,006Lenfosit (%) 26,9±14,8 ‡ 20,1±9,4 ∫ 33,8±11,0 0,002Eozinofil (%) 0,9±1 1,7±1,6 ∫ 0,8±1,6 0,006

†: FEV1≥50 ile FEV1<50 karşılaştırması, p<0,05. ∫: FEV1<50 ile kontrol grubu karşılaştırması, p<0,05‡: FEV1≥50 ile kontrol grubu karşılaştırması, p<0,05

Tablo 3: Serum ve Balgam İnflam. Belirteçlerinin Hasta ve Kontrol Grubunda Dağılımı

CRPOrt±SD

FibrinojenOrt±SD

CRP veya FibrinojenOrt±SD

Balgamİnf YokCrp<8(n:42)

İnf Var Crp≥8(n:8)

İnf YokFib<400(n:30)

İnf VarFib≥400(n:20)

İnf YokCrp <8 Fib

<400(n:28)

İnf VarCrp ≥8 Fib≥400(n:22)

TNF-α (pg/ml)

3,2±3,0 4,7±3,1 3,1±3,1 4,1±3,0 2,8±2,7 4,3±3,2

IL-6(pg/ml)

25,5±40,3 42,2±63,5 19,7±34,8 40,8±54,5 20,3±36 38,1±52,6

Nötrofil(%) 69,6±14,7 76±13,8 69,2±15,2 72,9±13,8 68,9±15,7 72,8±13,1

Lenfosit (%)

26,1±13,1 19,6±13,4 26,9±14,9 22,3±12,2 27,2±15,3 22,3±11,6

Eozinofil(%)

1,2±1,5 0,7±1,3 1,3±1,6 0,9±1,3 1,4±1,6 0,8±1,3

Tablo 4: CRP ve/veya fibrinojene göre sistemik inflamasyon bulunan ve bulunmayan hastalarda balgam inflamasyon belirteçleri

TARTIŞMABu çalışmada nötrofil yüzdesinin balgam ve

serumda ancak ileri evre hastada kontrol grubundan istatistiksel anlamlı düzeyde yüksek olduğunun bulunması, buna karşın TNF-α düzeyinin balgamda ve serumda kontrol grubu ile karşılaştırıldığında erken evre hastalarda yüksek bulunması, KOAH’ta pulmoner ve sistemik inflamasyon arasında yakın bir ilişki bulunduğunu göstermekte, ancak bu iki olayın farklı mekanizmalarla geliştiği tezlerini desteklememektedir.