20
ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤ- ﺗﺮوﯾﺠﯽ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﯽ، ﺳﺎل دوم، ﺷﻤﺎره ﭘﻨﺠﻢ، ﭘﺎﯾﯿﺰ91 _____________________________________________________________________ * ﭘﺴﺖ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ: Mehrdadgholami١٣٦٣@gmail.com ﻧﻘﺶ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﯽ در ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻧﻮآوري ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ از راه ﺗﻮﺳﻌﻪ داﻧﺶ ﮐﺎرﮐﻨﺎن) ﻏﻼﻣﯽ. ﻣﻬﺮداد( 1 * . ) ﮐﻮﺷﮑﯽ ﺟﻬﺮﻣﯽ. ﻋﻠﯿﺮﺿﺎ( 2 . ) ﻧﺮﯾﻤﺎﻧﯽ. ﻣﻬﺪي( 3 ) . رﯾﺎﺿﯽ. اﻓﺸﯿﻦ( 4 1 - داﻧﺸﺠﻮي دﮐﺘﺮي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ دوﻟﺘﯽ، ﻣﺪرس داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﯿﺪﺳﺘﺎري، ﺗﻬﺮان، اﯾﺮان2 - داﻧﺸﺠﻮي دﮐﺘﺮي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ دوﻟﺘﯽ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻼﻣﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﯾﯽ، ﺗﻬﺮان، اﯾﺮان3 - داﻧﺸﺠﻮي دﮐﺘﺮي ﻣ ﺪﯾﺮﯾﺖ دوﻟﺘﯽ داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان، اﯾﺮان4 - ﮐﺎرﺷﻨﺎس ارﺷﺪ ﻣﻬﻨﺪس ﺻﻨﺎﯾﻊ، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻢ و ﺻﻨﻌﺖ، ﺗﻬﺮان، اﯾﺮان) درﯾﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ: 26 / 7 0 / 1391 ـ ﺗﺎرﯾﺦ ﭘﺬﯾﺮش: 21 / 09 / 1391 ( ﭼﮑﯿﺪه ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﺪاوم و ﻣﺴﺘﻤﺮ در ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺴﺐ وﮐﺎر، ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﯾﯽ را ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨـﺎﺑﻊ اﻧﺴـﺎﻧﯽ اﯾﺠـﺎد ﮐـﺮده اﺳﺖ. ﯾﮑﯽ از راه ﮐﺎر ﻫﺎي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ اﯾﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎ، ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮي ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ و اﯾﺠﺎد ﻧﻮآوري در ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻫﺪف اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻘﺶ ﻣـﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨـﺎﺑﻊ اﻧﺴـﺎﻧﯽ ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﻣﺴـﺘﻘﯿﻢ و از ﻣﺠﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺑﺮ ﻧﻮآوري ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎري ﺗﺤﻘﯿﻖ، ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﻣﺴﺘﻘﺮ در واﺣﺪ ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺎﻧﮏ ﭘﺎرﺳﯿﺎن ﺑﻮده و از روش ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ- ﭘﯿﻤﺎﯾﺸﯽ و اﺑـﺰار ﭘﺮﺳـﺶ ﻧﺎﻣـﻪ ﺑـﺮاي ﮔـﺮدآوري داده ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﺤﻠﯿﻞ دا ده ﻫﺎ ﺣﺎﮐﯽ از ﺗﺄﯾﯿـﺪ ﻫﻔـﺖ ﻓﺮﺿـﯿﻪ ﺗﺤﻘﯿـﻖ اﺳـﺖ. در ﭘﺎﯾﺎن ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺶ، ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدﻫﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻋﻠﻤﯽ و ﺳﺎزﻣﺎن اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. واژﮔﺎن ﮐﻠﯿﺪي: ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﯽ، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ، داﻧﺶ، ﻧﻮآوري1 - ﻣﻘﺪﻣﻪ اﻣﺮوزه ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎﯾﯽ ﻣﻮﻓﻖ ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﻮآور ﺑﺎﺷﻨﺪ. آﻧﻬﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺪاوم ﺧﻮد را ﺗﺠﺪﯾﺪ ﻗﻮا ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﻨﺪ ﺗﺎ ﯾﮏ ﺣﯿﺎت ﺑﺎﻟﻨﺪة ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت را ﺑﺮاي ﺧﻮد و اﻋﻀﺎء ﺧﻮد ﺑﻪ وﺟﻮد آورﻧﺪ. ﻧﻮآوري ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺧﻮد ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻤﯽ را ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﯾﺎدﮔﯿﺮﻧﺪه و ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي داﻧﺶ آﻓﺮﯾﻦ، ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ آﻣﻮﺧﺘﻦ و ﻏﯿﺮه ﺑﻪ وﺟﻮد آورده اﺳﺖ. در اﯾﻦ ﺧﺼﻮص، ﻧﻮآوري ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﺧﻠﻖ

يروآﻮﻧ ﻞﯿﻬﺴﺗ رد ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ … · 91 ﺰﯿﯾﺎﭘ ،ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ ،مود لﺎﺳ ،ﯽﻧﺎﺴﻧا

  • Upload
    others

  • View
    6

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • 91دوم، شماره پنجم، پاییز سال ترویجی مطالعات منابع انسانی، -یعلمفصلنامه

    _____________________________________________________________________

    gmail.com@Mehrdadgholami١٣٦٣: پست الکترونیک نویسنده پاسخگو*

    نقش مدیریت منابع انسانی در تسهیل نوآوري سازمانی از راه توسعه دانش کارکنان

    4)افشین. ریاضی. (3)مهدي. نریمانی(.2)علیرضا. کوشکی جهرمی(.*1)مهرداد. غالمی(

    ایران ،تهرانشهیدستاري، دانشگاهمدرس دولتی، دانشجوي دکتري مدیریت - 1 ایران ،تهراندانشجوي دکتري مدیریت دولتی دانشگاه عالمه طباطبایی، - 2

    ایران ،دیریت دولتی دانشگاه تهراندانشجوي دکتري م - 3 ایران ،تهرانکارشناس ارشد مهندس صنایع، دانشگاه علم و صنعت، - 4

    )21/09/1391: تاریخ پذیرش ـ26/70/1391: دریافت مقاله(

    چکیدههایی را براي مدیریت منـابع انسـانی ایجـاد کـرده وکار، چالشتغییرات مداوم و مستمر در محیط کسب

    هاي مدیریت دانش و ایجاد نوآوري در کارگیري قابلیت به ،هابا این چالش هاي مقابلهکاریکی از راه. استطـور مسـتقیم و از بنابراین هدف این مقاله بررسی نقش مـدیریت منـابع انسـانی بـه . باشدها میسازمان

    کارکنان مستقر در واحد تحقیق تحقیق، آماري جامعه .باشددانش بر نوآوري سازمان میمجراي مدیریتبـراي گـردآوري نامـه پرسـش ابـزار و پیمایشی -تحقیق توصیفی و از روش و توسعه بانک پارسیان بوده

    در .هفـت فرضـیه تحقیـق اسـت تأییـد ها حاکی از دهنتایج حاصل از تحلیل دا. است شده استفاده ها داده .است شده ارائه سازمان و علمی جامعه به پیشنهادهایی پژوهش، هاي یافته به توجه با پایان

    مدیریت منابع انسانی، مدیریت دانش، دانش، نوآوري :کلیدي واژگان

    مقدمه -1طور مداوم خود را تجدید قوا آنها باید به. شوند که نوآور باشندمی هایی موفق تلقیامروزه سازمان

    نوآوري . وجود آورند اعضاء خود بهکنند و بهبود بخشند تا یک حیات بالندة بلندمدت را براي خود و هاي یادگیرنده و سازمانهاي دنبال خود مفاهیم بسیار مهمی را مانند سازمان مفهومی است که به

    در این خصوص، نوآوري سازمانی و خلق . وجود آورده است آفرین، چگونگی آموختن و غیره بهدانش

  • /2 91دوم، شماره پنجم، پاییز سال مطالعات منابع انسانی، ترویجی -فصلنامه علمی

    هاي اساس پژوهشبر]. 1[رکن اساسی تعریف عملیاتی همۀ مفاهیم یاد شده است ،هاي نوینپدیدهدر این رابطه اگر ما یک . ارندط دانجام شده، عوامل زیادي وجود دارند که با نوآوري سازمانی ارتبا

    تر ثرتر و کاراؤرکنان و تشویق آنان براي انجام مها، ترغیب کاگزینه را براي نوآورشدن سازماناي کامالً ها براي چنین گزینهنقش مدیران سازمان ،ها در نیل به ارزش افزوده بیشتر بدانیمفعالیت

    طور اساسی در هاي سازمانی را بهموفقیت لذا بسیاري از محققان. ]33[روشن و شفاف خواهد شد .دانند ترغیب و تشویق نوآوري فردي کارکنان می

    لعات زیادي صورت گرفته است که ها، مطامنظور در خصوص نوآوري و تغییرات در سازمانبدین این مجموعه گسترده از . ]10[گیري برخوردار بوده است توجه به ماهیت موضوع، از رشد چشمبا

    ند و همچنین اینکه چه ها هستهاي نوآورانه در سازمان دهی ابعاد فعالیتدنبال شکل به تحقیقاتترتیب، به این . ]25و20[ثر باشندتواند در این زمینه مؤمی 2سازمانی و برون 1سازمانی عوامل درون

    نیاز به خالقیت و نوآوري جهت حفظ حیات خود، رقابت با دیگر ها هر روز بیش از پیشسازماننحوي که تصورات مدیران را به واقعیت انجام چنین رسالتی، به. ها و رشد خواهند داشتسازمان

    ].33[انگیزي خالق باشندطور اعجاب تبدیل نماید نیاز به افرادي دارد که بهبیان ) 1991(5و بارنی) 1984(4چون ورنرفلتاندیشمندانی (RBV) 3محوراساس دیدگاه منبعبر

    اساسی این است که چه نوع منابعی در سازمان منجر به مزیت رقابتی پایدار خواهد مسأله ،کنند میعنوان منابع هاي کارکنان بهها و قابلیت، مهارت6بر همین اساس، در ادامه مباحث انواع دانش. شد

    توان گیرد و از این طریق می مات جدید مد نظر قرار میجهت بهبود و ارتقاء محصوالت و خد ،اصلیشود که باید بین بر این در ادامه به این بحث پرداخته می عالوه. ]21[به مزیت رقابتی دست یافت

    هاي سازمان هماهنگی وجود داشته باشد و این هاي منابع انسانی در یک سازمان و استراتژيفعالیتپژوهش حاضر به بر این اساس، در . ]12[آوري سازمان نیز صادق استدر مورد استراتژي نو مسأله

    هاي منابع انسانی جهت نوآوري در سازمان تحتتا چه حد فعالیت کهشود این سوال پرداخته میکه چگونه ارتباط بین فعالیت منابع انسانی و گیرد و توضیح در مورد این دانش کارکنان قرار می تأثیر

    گفته در سه سطح در این مقاله، موارد پیش. گردد موجب ارتقاء نوآوري در سازمان میدانش کارکنان هاي سطح اول به ارتباط بین مدیریت منابع انسانی، دانش و فعالیت گیرند؛ می سی قرارمورد برر

    سطح دوم که به بررسی فعالیت منابع انسانی و ارتباط آن با دانش . نوآورانه در سازمان اشاره دارد

  • نقش مدیریت منابع انسانی در تسهیل نوآوري سازمانی از راه توسعه دانش کارکنان

    /3

    پردازد و سطح سوم، بررسی رابطه بین انواع دانش و نوآوري در سازمان را مورد توجه ارکنان میکصورت تجربی و میدانی گردد و بهتحلیل نتایج، تعدادي فرضیه تدوین می و جهت تجزیه. دهد قرار می

    .رده خواهد شدها و موارد دیگر آوها، نتایج، محدودیتحلگیرد و در انتها راهمورد بررسی قرار می

    مروري بر مبانی نظري -2ترین راهبردهایی است که در مدیریت سـازمانی مـورد هاي فعال جامعه امروز از مهمنوآوري در بخشبرخی از دانشمندان معتقدند، نـوآوري سـازمانی کـه از طریـق خالقیـت اعمـال . شود مطالعه واقع می

    در واقـع . شـود ها محسـوب مـی قابتی در سازمانشود یک عامل مهم در موفقیت و نیل به نتایج ر میدهنـد، هاي جدید واکـنش نشـان نمـی سادگی با ایده به) 2007(زعم گرین برگ و بارون ها بهسازمان

    مسـتلزم ،نـوآوري . ]27[خواهند که خود را زنده نگه داشـته و بـه حرکـت ادامـه دهنـد بلکه آنها میعنـوان هال، نوآوري و تغییر را بـه . ریچارد اچ .گیرد می شکل افراد رفتار و تفکر در که تاس یتغییرات

    گرین بـرگ . ]4[شوند چون موجب رشد، بقا و فناي سازمان می. داند مورد نیاز سازمان می فرآیندیک کننـد کـه نقـل مـی "گـري همـل "از دید یکی از مشاوران معروف سازمانی به نـام ) 2007(و بارون

    مهم در نوآوري سازمان دارد، و آن زمانی است که این مهم را بـه مدیریت عالی سازمان همواره نقشی .]27[کند و روحیه این کار را در آنها ایجاد کنند کارکنان خود الهام می

    نقش دانش کارکنان در نوآوري -1-2هـاي بـه شـکل نـوآوري .هاي فراوانی وجود داردنظر و دیدگاه تنوع ،در رابطه با تعریف مفهوم نوآوري

    نوآوري بنیادي، نوآوري عملیاتی، نوآوري محصول و خدمات، نوآوري اسـتراتژي شود؛ بسیار پدیدار میاز آنجـا کـه تأکیـد مـا بـر روي . ...، نـوآوري مـدیریت و فرآینـد فنی، نوآوري مدل تجاري، نوآوري و

    در 7گري همـل . ]3[شود می طور خالصه به تعریف برخی از آنها اشاره نوآوري مدیریت است در زیر بهگیـر طـور چشـم مقصود ما از نوآوري مدیریت، هر چیزي است که به«: گوید می 8کتاب آینده مدیریت

    هـاي رایـج سـازمانی را متحـول اي شکل طور قابل مالحظه نحوه انجام کار مدیریت را تغییر دهد یا بهمدیریت شـیوه کـار ،تر بگویم، نوآوري ساده. ساخته و از این راه، باعث پیشرفت اهداف سازمانی شود

    ءدهـد کـه عملکـرد سـازمان را ارتقـا صورتی انجام مـی دهد و این کار را به کردن مدیران را تغییر می ].6[»بخشد می

  • /4 91دوم، شماره پنجم، پاییز سال مطالعات منابع انسانی، ترویجی -فصلنامه علمی

    :معنی قابل برداشت است سهدارند که از واژه نوآوري بیان می) 1981( 10و اوانیسکو 9کیمبرلیو افزایش محصوالت، گسترششود که شامل مجزا در نظر گرفته می11عنوان یک عنصر نوآوري به -1

    .باشد ها میها و یا خدمات در سازمانبرنامههاي نوآوري شود که در آن به مراحل متفاوت فرآیندمطرح عنوان یک فرآیند تواند بهنوآوري می -2

    .اشاره دارد .شود عنوان قابلیت سازمانی در نظر گرفته تواند بهنوآوري می -3گانـه اسـتفاده که این کاربرد سهدر حالی. لحاظ مفهومی هرسه عامل فوق با یکدیگر سازگار هستند به

    عنـوان قابلیـت این مقاله صرفاً بر روي استفاده از مفهوم نوآوري به. باشد از واژه نوآوري قابل بحث مینوآور عموماً همه مراحلی را کـه طورکه قبالً عنوان گردید یک سازمانزیرا همان. سازمانی تمرکز دارد

    ایـن ،بنابراین. دهد جهت بهبود یک محصول یا تولید یک محصول جدید مورد نیاز است را توسعه مینوآوري میزان تغییري است کـه . ]50[باشد استفاده از واژه نوآوري در برگیرنده دو مفهوم قبل نیز می

    محصـوالت جدیـد و بازاریـابی موفـق آنهـا دهـی سـمت شـکل هاي موجود بـه یک سازمان از فعالیت .]17[دارد

    هـاي هاي سازمان جهت دستیابی به محصوالت جدید و جنبه است که توانایی تأییداین موضوع مورد بنـابراین بیشـترین منـابع . ]24[دیگر عملکرد با دانـش منـابع انسـانی آن سـازمان در ارتبـاط اسـت

    باشند و همین افراد افرادي هستند که داراي دانش می ،هارقیب در دسترس شرکتفرد و بی منحصربهاز سـوي دیگـر منـابع . ]11[کـار بندنـد صورتی اثربخش به هستند که قادرند سایر منابع سازمان را به

    ،بنابراین. ]46[طور خاص جهت تدارك یک مزیت رقابتی پایدار مهم باشند محور ممکن است بهدانشهـاي فنـی و تجـارب اي از دانش و مهارتطور فزاینده ایاي رقابتی بهگردد که مز گونه استنباط می این

    .]8[گردد افراد در خلق و آفرینش محصوالت جدید حاصل میسـرمایه ،در ادبیـات . گـردد دارد که کدام دانش موجب نوآوري مـی این مباحث ما را به این فکر وا می

    و سـرمایه 13، سـرمایه سـازمانی 12انسـانی سرمایه : است فکري به سه نوع مختلف از دانش اشاره شدههـا و توانـایی کـه در افـراد وجـود داشـته و از آن عنوان دانش، مهـارت سرمایه انسانی به. 14اجتماعی

    شده و تجارب مدونی است که در دانش نهادینه ،سرمایه سازمانی. تعریف شده است ،گردد استفاده میهاي سازمان وجود دارد و نهایتـاً سـرمایه فرآیندها و ساختار سیستم ،ها، اسناد و مدارك سازمانرایانه

  • نقش مدیریت منابع انسانی در تسهیل نوآوري سازمانی از راه توسعه دانش کارکنان

    /5

    . ]49[آیـد هاي بین افـراد بـه گـردش درمـی دانش افراد است که از طریق تعامالت و شبکه ،اجتماعی. انـد بندي فوق را مطرح کـرده بندي دیگري مشابه با دستهنیز دسته) 2005( 16و یوندت 15سابرامنیام

    سـرمایه انسـانی از طریـق گیـرد؛ هاي زیر صورت مـی انباشت و توزیع دانش از روشآنها معتقدند که . هـا ها و سرمایه اجتماعی از طریق ارتباطات و شـبکه فرآیندافراد، سرمایه سازمانی از طریق ساختار و

    بر نـوآوري ) سرمایه انسانی(دانش کارکنان تأثیربر مبناي مباحث مطرح شده، تمرکز این پژوهش بر و دانـش ارزشـمند 17فـرد بر مبناي رویکرد سـرمایه انسـانی دانـش منحصـربه . باشد محصوالت میدر

    دانـش ارزشـمند بـه پتانسـیل . ]39[ها دارنـد را بر روي نوآوري در سازمان تأثیربیشترین 18کارکنانگیـري از هـاي خـارجی و کنـاره دانش، جهت بهبود کارایی و اثربخشی سازمان و اسـتفاده از فرصـت

    موجب ایجاد درآمد باال از طریق بازار و افزایش دادن نرخ 19دانش ارزشمند. ]41[دیدات اشاره داردته هاي آنانفرد کارکنان و مهارت هبدانش منحصر ،ویژگی دوم. گردد سودها به سهامداران و مشتریان می

    .]40[داردکه به کمیابی کارکنان داراي دانش موصوف اشاره باشد میآنهـا تمایـل دارنـد کـه دانـش و مهـارت غنـی، .با مسائل جدید و مبهم روبرو شـوند دبایافراد خالق

    منـدي از شـامل بهـره ،محصـول درنـوآوري . ]48[نمایش بگذارنـد ارزشمند و غیرقابل جایگزین را بهکـاربردي و جدید بودن ؛باشد می بیانگر دو موقعیت مسألهاین بر همین اساس،. است هاي جدید ایده

    دانـش . توانـد ایجـاد گردنـد مـی از طریق دانش مفید یـا ارزشـمند ها صرفاًاین موقعیت. ها ایدهبودن محصـول رنـوآوري د این امر بدان دلیل اسـت کـه با نوآوري در محصول ارتباط مثبت دارد، مندارزش

    شود و کارکنان بـا چنـین دانشـی تمایـل بـه تجربـه و می هاي جدید در بازارشامل شناسایی فرصتهاي نوآورانه به اهمیت تخصـص مطالعات در خصوص فعالیت ،عالوه بر این. دارندکاربرد دانش جدید

    هـاي جدیـد و افـزایش نـوآوري مقـدور افراد و دانش ارزشمند اشاره دارد که آنهـا را بـه تولیـد ایـده . توان به شکل زیر بیان نمود اول پژوهش را میبر این اساس، فرضیه . ]10[سازد می

    .وري داردآنو مثبتی بر تأثیر ،منددانش ارزش: فرضیه اول-یـک ایجـاد به رتواند منج می فردهاین دانش منحصرب. بودن آن است فردهمنحصربویژگی دوم دانش،

    عنـوان هاي آنهـا، بـه قابلیتمنابع ارزشمند و در عین حال ساده و معمول و زیرا ؛گردد 20رقابتی تمایزفـرد بـودن بـه میـزان عـالوه بـر ایـن، منحصـربه .]13[آیند منابعی جهت مزیت رقابتی به حساب می

    ــودن محتــواي دانــش و میــزان دشــواري آن در انتقــال بــه ســایر ســازمان هــا اطــالق اختصاصــی ب

  • /6 91دوم، شماره پنجم، پاییز سال مطالعات منابع انسانی، ترویجی -فصلنامه علمی

    کننـدگان عنـوان خلـق بـه فـرد هاي منحصربهبنابراین افرادي با دانش، مهارت و قابلیت .]39[گردد میبـر .هاي جدید یا محصوالت جدیـد اسـت هاي جدید و دانش تخصصی آنها در برگیرنده ایدهموقعیت

    عنـوان منـابع غیرقابـل باشـد و بـه جدیـد مـی ،هاي رقیب سازمان دانش آنها براي همه همین اساس،بـه شـکل زیـر ه دوم بر مبنـاي مباحـث فـوق فرضـی . آیند حساب می مشاهده براي نوآوري سازمان به

    .گردد تدوین می .مثبتی بر نوآوري دارد تأثیر ،فرد دانش منحصر به: فرضیه دوم -

    کننده دانش و نوآوري عنوان تسهیل بههاي منابع انسانی فعالیت -2-2لـذا ،امـري انکارناپـذیر اسـت عنـوان مشـوق ارائـه اقـدامات جدیـد مـدیریت اهمیت منابع دانش بـه

    احتمـاالً در ارائـه ،خاطر شرایط خود، مالک ذخایر بزرگی از منابع و دانـش هسـتند هایی که به شرکتـ گیبا این همه، چگون. تر هستند اقدامات جدید موفق ش بـر تحقـق اقـدامات ایجاد رابطه با منـابع دان

    بـا انـواع پیونـد ایجاد سازمانی و همچنین که داشتن روابط توان نشان داد میو گذارد می تأثیرجدید بنـابراین داشـتن رابطـۀ بیشـتر بـا .ایجاد نمایندمثبت تأثیر نوآوريبر تحقق توانند می هر دو ،انشد

    .انجامد مدیریتی مینوآوري منابع دانش به شناخت بیشتر ، برخی نویسندگان معتقدند که نه تنها منابع یک سازمان باید ارزشـمند و محوربراساس رویکرد منبع

    بنابراین عمـل . ]24[سازمان باید از نوعی سازماندهی مناسب برخوردار باشد فرد باشند، بلکهمنحصربهیـابی بـه دانـش هـا اجـازه دسـت هاي مدیریتی که به سـازمان فرآیندتواند در قالب منابع انسانی، می

    فـرد هاي ارزشمند و منحصـربه دهد مورد توجه قرار گیرد و این ویژگی فرد و ارزشمند را میمنحصربه . کند انشی یک مزیت سرمایه انسانی ایجاد میکارکنان د

    هایی در بنابراین باید فعالیت. عالوه بر این، مزیت سرمایه انسانی ممکن است در بلندمدت کاهش یابدهـاي اصـلی هـا و توانـایی راستاي مدیریت مناسب منابع انسانی تعریف و اجرا شود و آنها را به قابلیت

    هـا معتقدنـد مقاله پژوهشگران با تمرکز بر روي نوآوري در سازمان در این. ]16[سازمان متصل سازنداز سوي دیگر اعمال مدیریت . ها در نوآوري دخالت دارندو مزیت رقابتی سازمان اصلیهاي قابلیتکه

    گـذاري بـر رفتـار کارکنـان در جهـت تأثیرتواند از طریق اوالً توسعه داخلـی و ثانیـاً منابع انسانی میمعتقدنـد کـه ) 2006( 22و لیو 21لباك. گذار باشدتأثیرفرد بودن زایش ارزش و منحصربهبر اف ،مطلوب

  • نقش مدیریت منابع انسانی در تسهیل نوآوري سازمانی از راه توسعه دانش کارکنان

    /7

    تـأثیر مسـتقیماً بـر توانـایی کارکنـان جهـت عملکـرد بهتـر ،هـا اعمال مدیریت منابع انسانی سازمان .واسطه ارتقاي دانش، مهارت و توانایی کارکنان استگذارد و این نیز به می

    فـرد، سیسـتم مـدیریت منـابع انسـانی یـابی بـه دانـش ارزشـمند و منحصـربه هاي دسـت یکی از راهباشد که موجب توسعه داخلی منـابع انسـانی از طریـق انتخـاب و گـزینش کارکنـان، محور می دانش

    هدف از انتخاب مناسب، گـزینش افـرادي . گردد آموزش، توسعه، ارزیابی عملکرد و جبران خدمات میپذیري هاي غیررسمی که موجب جامعهتماس. ]22[هاي شرکت گردند است که موجب ارتقاي قابلیت

    در خصـوص شـود و بـه سـازمان پیشـنهادهایی یق مـی گـردد، تشـو در بین نیروي کار مـی 23مناسبافراد بازخورهایی در مورد اینکـه چـه کارهـایی . گردد شغلی ارائه می هاي ویژه و توسعه مسیر آموزش

    هاي تشویقی نیز طرح. کنند تواند بهبود یابد، دریافت می آنان چگونه می اند و اینکه عملکردانجام دادهگیـري دانـش از طریـق این مـدل موجـب شـکل . ]29[شود عنوان شکلی از پاداش درنظر گرفته می به

    بـه هاي منابع انسـانی فعالیتتوسعه ،عالوه بر این. گردد میهاي منابع انسانی فعالیتتوسعه داخلی و بنـابراین فرضـیه سـوم و چهـارم . نماید یابی به منافع ناشی از کارکنان کمک میستسازمان جهت د

    :گردد مقاله بدین شکل تدوین میفرد، همبسـتگی وجـود هبمحور با دانش منحصر اعمال مدیریت منابع انسانی دانش بین: فرضیه سوم -

    .داردمحـور و دانـش ارزشـمند، همبسـتگی وجـود انسانی دانش منابع بین اعمال مدیریت: فرضیه چهارم -

    . دارد 25گونـه یا همکاري 24نوع دیگري از نظام اعمال مدیریت منابع انسانی، مدیریت منابع انسانی مشارکتی

    محور کـه مشارکتی از اعمال مدیریت منابع انسانی دانشانسانی اعمال مدیریت منابع . شود نامیده میهاي انجـام کـار تیمـی جهـت ورود بـه در نظام مشارکتی مهارت. دباش عنوان گردید متفاوت می قبالً

    ی تأکیـد هـای آموزش نیز بـر چنـین مهـارت در فرآیند. ز مرحله انتخاب ضروري استسازمان و گذار اکارکنان نیـز معمـوالً برمبنـاي معیارهـاي خدمات هاي ارزیابی و جبرانعالوه بر این فرآیند. شود می

    دهنده سازمان، بنابراین یک تیم کاري براي گسترش دانش تخصصی شکل. ]41[گیرد گروهی قرار میفـرد اعمال مـدیریت منـابع انسـانی مشـارکتی، موجـب ارتقـاء مـدیریت منحصـربه . باشد ضروري می

    ،هـاي گروهـی هاي برمبناي گروه و ارزیـابی هاي مبادله، پاداش هاي ارتباطی، برنامه مکانیزم. گردد می

  • /8 91دوم، شماره پنجم، پاییز سال مطالعات منابع انسانی، ترویجی -فصلنامه علمی

    سـازمان شـده ها بـه دانـش تخصصـی ر تسهیم اطالعات و تجهیز این گروهشرایطی را جهت تسهیل د :شکل زیر تدوین نمود توان به ، بنابراین فرضیه پنجم را می]42[آورد فرآهم می

    . فرد همبستگی دارد هاي مدیریت منابع انسانی مشارکتی با دانش منحصربهفعالیت: فرضیه پنجم -کننـده دانـش که اعمال مدیریت منابع انسانی ممکن است تسهیلله پرداخته شد جا به این مسأتا این

    له پرداختـه خواهـد شـد کـه دانـش ارزشـمند و فرد باشد و در ادامه به این مسأارزشمند و منحصربهعنوان میانجی بین متغیرهاي اعمال مـدیریت منـابع انسـانی و نـوآوري قـرار تواند بهفرد میمنحصربه

    بر نوآوري در سازمان پرداخته هاي منابع انسانی فعالیتمستقیم تأثیرمکان بنابراین به بررسی ا. گیرد . شود می

    گیـري توانـد موجـب شـکل میهاي منابع انسانی فعالیتدهد که نشان می 27و بوسلی 26تحقیقات پائوبا توجه به ایـن مطالـب . گذاري رفتار کارکنان در جهت مطلوب گرددتأثیرهاي اصلی از طریق قابلیت

    در طراحی شغل، آمـوزش، توسـعه و ارزیـابی هاي منابع انسانی فعالیت تأثیرر سازمانی ممکن است هدانش و تخصص ،طور کارآمد هایی که به سازمان .منظور بهبود نوآوري سازمان را پذیرا باشد عملکرد به

    هـاي کنند قادر خواهند بود اعتبار بیشتري کسب کننـد و بـه مزیـت نهفته در فکر افراد را کنترل مینیسـتند دانـش و با وجود این، اغلب کارمندان تمایل ندارند یا قـادر .ي دست پیدا کنندتررقابتی بیش

    در نتیجـه، بـراي راك گذارنـد، به اشت ،دیگران هاعتماد ب عدم یا خاطر خودخواهی و تخصص خود را بهمشـارکت کارمنـدان را از هـاي مکمـل، عالوه بر انجام کار تیمی و ایجـاد گـروه شرکت مهم است که عالوه بر این، احتمال دارد تعلیم کارکنان نیز بـر توسـعه ظرفیـت . کنترل نمایدطریق مدیریت دانش

    بـا توانـایی مـدیریت دانـش نابع انسانیراهبردي م هاي فعالیتدر نتیجه . بگذارد تأثیرمدیریت دانش . کند ي نوآوري مدیریت را ایجاد می داشته و زمینهارتباط

    هـاي شود که اعضـاي یـک سـازمان مهـارت ایجاد می ینوآوري زمانتوان گفت انواع بر این اساس، میتغییـر در و یـا خود را در اختیار یکدیگر قرار دهند و از آن براي تولید محصـوالت یـا ارائـه خـدمات

    خود اشاعه ننحوي بهتر بین کارکنا هایی که قادرند دانش را به بنابراین، شرکت. استفاده کنندسازمان گـذاري تأثیریکـی دیگـر از مـواردي کـه در راسـتاي . ]50[و نوآورتر هسـتند تردهند، احتماالً خالق

    توسعه . بر نوآوري شرکت مورد تأکید قرار گرفته است، توسعه کارکنان استهاي منابع انسانی فعالیتتوسعه کارکنان شـامل مـواردي . گردد کارکنان موجب حداکثرسازي تعهد کارکنان جهت نوآوري می

  • نقش مدیریت منابع انسانی در تسهیل نوآوري سازمانی از راه توسعه دانش کارکنان

    /9

    اي گونـه کارراهه شغلی کارکنان بایـد بـه . باشد گري می چون مدیریت کارراهه، نظارت و آموزش مربیطور خالصه همه اعمـال به. ]7[جارب مختلف را کسب نمایند تا بتوانند نوآور شوندباشد که کارکنان ت

    محـور جـاي تواند در سیستم دانـش مدیریت منابع انسانی از قبیل آموزش، توسعه و طراحی شغل می .ششم پژوهش بدین شکل تدوین گردیدبنابراین فرضیه . گیرد و موجب نوآوري سازمان گردد

    . محور با نوآوري سازمان همبستگی داردمدیریت منابع انسانی دانش اعمال: فرضیه ششم - هـاي ابتـدایی در ایـن بحث. باشند هاي کاري می تیم ،یکی دیگر از متغیرهاي سنتی مرتبط با نوآوري

    هایی شـکل ها در چنین ذهندر ذهن افراد خالق و توسعه این ایده نوآوري معموالً. زمینه، ساده استهاي نوآورانه مورد توجه قرار هایی، ابزارهاي قدرتمندي براي ایجاد و تولید ایده ن گروهگیرد و چنی می

    عنـوان یـک عامـل باشـند و بـه حی سازمان مـی اترین روندهاي طر هاي کاري یکی از مهمتیم. اندداده .]34[شود اصلی در خلق و بهبود محصوالت و خدمات در نظر گرفته می

    محـور مـد نظـر عنوان اعمال تیم توانند به که میهاي منابع انسانی فعالیته از مجموعنگارندگان مقاله هـاي کـاري دارنـد، کـار در تـیم هایی کـه جهـت بر بحث انتخاب افراد بر طبق شایستگی ،قرار گیرند

    هـا هسـتند و همچنـین ارزیـابی و جبـران هاي آموزشی که بیانگر نحوه کارکردن افراد در تیم فعالیتطراحی تـیم نیازمنـد ). مشارکتیهاي منابع انسانی فعالیت(اي کار تیمی، تمرکز دارند خدمات بر مبن

    هـاي جدیـد حـل کنند و جسـتجوي راه می وابستگی و هماهنگی زیاد بین کارکنانی که با یکدیگر کارهاي کاري، سازمان باید عنوان پیامدهاي طراحی شغل بر اساس تیم به. باشد براي مشکالت موجود می

    یگـر شـامل مـوارد د . کارمنـدیابی توجـه داشـته باشـد فرآیندظرفیت داوطلبان براي کار تیمی در به شـود کـه نتیجـه آن افـزایش همکـاري فردي میها در تعامالت بینمهارت آموزش افراد جهت ارتقاء

    مثبتی بر نوآوري دارد، زیرا موجب تسهیل تعـامالت کارکنـان و تشـویق تأثیراین نوع آموزش، . است .]42[گردد هاي جدید کاري میها و نگرشجریان ایده

    نوآورانه افـراد تیمی، انگیزه فراوانی براي رفتارارزیابی عملکرد و جبران خدمات کارکنان بر اساس کار مشخص کردند که اعضاي تیم کـاري تمایـل ) 2003( 29و ویلمون 28اگرچه بارزاك. سازد فراهم می

    ) 2000( 30زیادي به پاداش دادن بـر مبنـاي فعالیـت نوآورانـه خـود دارنـد، در ایـن زمینـه بـالکین .هاي تشویقی بلندمـدت و نـوآوري وجـود دارد صورتی تجربی نشان داد که ارتباط مثبتی بین طرح به . گردد همین اساس فرضیه هفتم مقاله بدین شکل تدوین میبر

  • /10 91دوم، شماره پنجم، پاییز سال مطالعات منابع انسانی، ترویجی -فصلنامه علمی

    .اعمال مدیریت منابع انسانی مشارکتی با نوآوري همبستگی دارد: فرضیه هفتم - . توان در قالب نمودار زیر ترسیم نمود گفته مدل مفهومی پژوهش را می نظر به موارد پیش با امعان

    مدل مفهومی پژوهش - 1شکل

    روش تحقیق - 3عنـوان جامعـه آمـاري پارسـیان در سراسـر کشـور بـه توسعه بانک و در پژوهش حاضر، واحد تحقیق

    نمونـه 145گیري معتبر تعـداد هاي نمونهاساس فرمولبراساس تعداد کل جامعه و بر. یدانتخاب گردنفـر از 160پـژوهش بـین نامـه پرسشها، منظورگردآوري داده به. انتخاب گردید ٪5در سطح خطاي

    صـورت تصـادفی در سـال پارسیان در سراسر کشور، بهمتخصصان و کارگزاران تحقیق و توسعه بانک نـرخ . وتحلیل آماري قرار گرفتدریافت و مورد تجزیه نامه پرسش 147از این تعداد . توزیع شد 1390

    متغیر کـه عبارتنـد از 5این پژوهش از نامه پرسش. درصد بوده است 90باالتر از نامه پرسشبازگشت مـدیریت منـابع انســانی مشـارکتی، دانــش ارزشـمند، دانــش محــور، مـدیریت منـابع انســانی دانـش

    از نامـه پرسـش در این . بوده است) سوال(گویه 33فرد و نوآوري تشکیل شده است و شامل همنحصرب ها را براساس طیـف دهندگان خواسته شده است تا میزان تطابق سازمان خود با هر کدام از گویه پاسخ

  • نقش مدیریت منابع انسانی در تسهیل نوآوري سازمانی از راه توسعه دانش کارکنان

    /11

    کـم مخـالفم ، خیلی)4(کم موافقم ، خیلی)5(، تا حدي موافقم )6(کامال موافقم (مقیاسی لیکرت شش .مشخص کنند) ) 1(و کامال مخالفم ) 2(، تا حدي مخالفم )3(

    منظـور بـه . گرفتـه شـد براي اطمینان از اعتبار محتوا، از نظر استادان و خبرگان حوزه مـدیریت بهـره ر بررسی روایی سازه و سـنجش بـرازش کلـی منظو نیز از آلفاي کرونباخ و به نامه پرسشتعیین پایایی

    . گیـري شـد بهـره لیزرلافزار مدل در جامعه مورد بررسی از مدل معادالت ساختاري با استفاده از نرم

    صورت که مدلی بدین. باشد می AGFIو 2،RMSEA، GFIهاي برازش مناسب مدل شامل شاخص باشـد، مقـدار 3کمتـر از ) df(بـه درجـه آزادي 2از برازش مناسـب برخـوردار اسـت کـه نسـبت

    RMSEA مقدار 1کمتر از ،AGFI،GFI هـاي آلفاي کرونبـاخ بـراي سـوال . درصد باشد80بیشتر ازمـدیریت منـابع انسـانی درصـد، 78فـرد درصد، دانش منحصربه92درصد، دانش ارزشمند 74نوآوري

    هـا بنابراین یافته. دست آمده است درصد به76مدیریت منابع انسانی مشارکتی درصد و67محور دانشمنظـور آزمـون فرضـیات ابتـدا از آزمـون بـه . حاکی از قابلیت اعتماد الزم بـراي ابـزار پـژوهش اسـت

    منظـور بـه . رها اسـتفاده شـد اسمیرنف جهت بررسی نرمال بودن یا غیرنرمال بودن متغی-کولموگروفبـا اسـتفاده از رگرسـیون . اسـت بررسی فرضیات اول و دوم از رگرسیون چنـدمتغیره اسـتفاده شـده

    اي از متغیرهاي مستقل با یک متغیر تواند رابطه خطی موجود بین مجموعهچندمتغیره، پژوهشگر میمـابین متغیرهـاي مسـتقل نیـز مـورد اي مطالعه نماید که در آن، روابط موجود فیوابسته را به شیوهمنظور آزمون سایر فرضیات نیز از آزمون ضـریب همبسـتگی اسـپیرمن اسـتفاده به. مالحظه قرارگیرد

    . اند گیري شدهاي اندازه شده است، زیرا متغیرهاي پژوهش با مقیاس رتبه

    ها تجزیه و تحلیل داده -4 آزمون همبستگی -1-4

    تـوان از آوري شده باشند یـا بـه رتبـه تبـدیل شـده باشـند، مـی اي جمعصورت رتبه ها بههرگاه داده داراي متغیـر دو ارتبـاط و همبسـتگی نحـوه .اسپیرمن استفاده کرد ρاي اسپیرمن یا همبستگی رتبه

    سـنجش بـراي . کـرد بینی پیش یا کنترل را متغیر دو این از یکی توان می راه این از و باشد می اهمیت . روند می کار به گوناگون بیراض همبستگی نوع این

  • /12 91دوم، شماره پنجم، پاییز سال مطالعات منابع انسانی، ترویجی -فصلنامه علمی

    منظور بررسی به. است ناپارامتریک روشی که باشد ین ماسپیرم همبستگی ضریب ها این روش از یکیجـدول زیـر نتـایج آزمـون . کنـیم همبسـتگی اسـپیرمن اسـتفاده مـی فرضیات اول تا هفتم از آزمون

    .دهد فرضیات با استفاده آزمون همبستگی اسپیرمن را نشان می

    نتایج تحلیل همبستگی اسپیرمن براي فرضیات اول تا هفتم - 1جدول

    ولـی در مـورد فرضـیه دوم ،گیرد قرار می تأییددر مورد تمام فرضیات همبستگی میان متغیرها مورد را تـأثیر معنـاداري ،هاي آمـاري دهد تحلیلفرد بر نوآوري را نشان میمتغیر دانش منحصربه تأثیرکه

    .دهدنشان نمی

    تحلیل رگرسیون -2-4فـرد بـر متغیـر متغیرهاي مستقل دانش ارزشـمند و دانـش منحصـربه تأثیرمنظور بررسی در ادامه به

    هـاي رگرسیون خطی چندگانه بـه روش . کنیموابسته نوآوري از رگرسیون خطی چندگانه استفاده می SPSSافـزار آمـاري پـژوهش از روش همزمـان بـا اسـتفاده از نـرم شود که در این متفاوتی انجام می

    کلیـه تـأثیر شـوند تـا صـورت همزمـان وارد مـدل مـی در این روش کلیه متغیرها به. گردیداستفاده رگرسیون خطی چندگانه مستلزم مفروضاتی است . متغیرهاي مستقل بر متغیر وابسته مشخص گردد

    عـدم همبسـتگی بـین (، دوربـین واتسـون )طی بـودن رگرسـیون خ(هاي آنوا که با استفاده از آزمون .کنیم ها را برآورد می آن) نمودار هیستوگرام(ها مانده، و نرمال بودن باقی) خطاها

    رابطه r P.V α نام متغیرها وجود دارد 05/0 000/0 643/0 دانش ارزشمند و نوآوري 1فرضیه وجود دارد 05/0 000/0 463/0 فرد و نوآوري دانش منحصربه 2فرضیه وجود دارد 05/0 006/0 239/0 فرد منحصربهمحور و دانش مدیریت منابع انسانی دانش 3فرضیه وجود دارد 05/0 001/0 295/0 محور و دانش ارزشمند مدیریت منابع انسانی دانش 4فرضیه وجود دارد 05/0 017/0 421/0 فرد همدیریت منابع انسانی مشارکتی و دانش منحصرب 5فرضیه وجود دارد 05/0 043/0 624/0 محور و نوآوري مدیریت منابع انسانی دانش 6فرضیه وجود دارد 05/0 013/0 489/0 مدیریت منابع انسانی مشارکتی و نوآوري 7فرضیه

  • نقش مدیریت منابع انسانی در تسهیل نوآوري سازمانی از راه توسعه دانش کارکنان

    /13

    چـون مقـدار سـطح . دهـد بودن رگرسیون نمایش مـی نتایج آزمون آنوا را براي آزمون خطی 2جدول گونه نتیجـه گرفـت توان اینباشد پس میمی) 0.05(و کوچکتر از مقدار خطا 0.000داري برابر معنی

    .که رگرسیون خطی است ونیرگرس بودن یخط آزمون يبرا آنوا آزمون جینتا - 2جدول

    مقدار خطا درجه آزادي Fمقدار آماره داريسطح معنی0.000 166/14 2 0.05

    ، از )پیـاپی در جمـالت خطـا آزمـون همبسـتگی (در جزء اخالل خودهمبستگی آزمون در ادامه برايواتسـون را کـه -نیز نتایج آزمون دوربین 3جدول . کنیم می استفاده) D.W( واتسون - دوربین آزمون

    . دهد براي آزمون همبستگی پیاپی در جمالت خطا انجام شده است را نمایش می

    خطا جمالت در یاپیپ یهمبستگ آزمون يبرا واتسون -نیدورب آزمون جینتا -3جدول واتسن- دوربین ضریب تعیین تصحیح شده ضریب تعیین ضریب همبستگی

    635/0 403/0 374/0 124/2 همبستگی پیـاپی در جمـالت خطـا ،باشد 2.5تا 1.5واتسون بین -صورتی که مقدار آماره دوربین در

    اخیر مقـدار آمـاره در رگرسیون .توانیم با اطمینان رگرسیون را تأیید کنیموجود ندارد و ما می تقریباًگیرد پـس مشـکلی از ایـن قرار می 2.5تا 1.5باشد که در بازه بین می 124/2واتسون برابر -دوربین

    هـا مانـده نرمـال بـودن بـاقی ،داربـودن رگرسـیون هاي معنییکی از شرط. جهت وجود نخواهد داشتدر نهایت جدول نهایی . باشدمی هامانده دادن آن نمودار هیستوگرام باقیکه بهترین راه نشان باشد می

    . شود ي نوآوري نمایش داده می بررسی اثر متغیرهاي مستقل را بر متغیر وابسته

    )نوآوري: متغیر وابسته( 2و 1نتایج تحلیل رگرسیون براي فرضیات - 4جدول نتیجه tآماره P.V میزان بتا متغیرهاي مستقل فرضیات مثبت تأثیر 946/3 000/0 556/0 دانش ارزشمند 1فرضیه باشد معنادار نمی تأثیر 923/0 361/0 130/0 فرد به دانش منحصر 2فرضیه

    آزمون برازش کلی مدل -3-4وجود رابطه علی میان متغیرهاي پژوهش و بررسی تناسـب منظور اطمینان یافتن از وجود و یا عدم به

    هاي مفهومی پژوهش و بررسی برازش مـدل در جامعـه مـورد بررسـی، هاي مشاهده شده با مدل داده

  • /14 91دوم، شماره پنجم، پاییز سال مطالعات منابع انسانی، ترویجی -فصلنامه علمی

    هـا براي انجام این تحلیـل . هاي ساختاري نیز آزمون شد هاي پژوهش با استفاده از مدل معادله فرضیه .ده شده استاستفا 5.8لیزرل افزار آمارياز نرم

    مدل معادالت ساختاري و روابط میان متغیرها -2شکل

    افـزار لیـزرل و انجـام اصـالحات مربوطـه، اعـداد معنـاداري و پس از اجراي مـدل بـا اسـتفاده از نـرم .شود می تأییدطورکه در شکل آمده، تمامی روابط همان). 2شکل (پارامترهاي اصلی حاصل شد

    پیشنهاد گیري و نتیجه -5رغـم توجـه علـی . در این قسمت با توجه به آزمون فرضیات به ارائه نتایج پژوهش پرداخته خواهد شد

    بسیار زیاد و خوبی که به بحث نوآوري در ادبیات مدیریت شده ولـی تحقیقـات بسـیار کمـی در ایـن له در بانـک أله پژوهشگران را بر آن داشت تا بـه بررسـی ایـن مسـ أهمین مس. ه استزمینه انجام شد

    با توجه به نوع فرضیات، فرضـیات اول و دوم از طریـق رگرسـیون چندگانـه مـورد . پارسیان بپردازند. بررسی قرار گرفت و سایر فرضیات نیز از طریق آزمون همبستگی اسپیرمن مورد آزمون قـرار گرفـت

    Chi-square=245.02 , df=83 , p-value=0.000 ,

    KHRM

    CHRM

    UNIQUE

    INN

    VALUE

    ٠.٢٦

    ٠.٢٣

    ٠.٢٤

    ٠.٣٣

    ٠.١١

    ٠.٧١

    ٠.٦٥

    ٠

    ٠

    ٠.٩٧

    ٠

    ٠.٩٨

  • نقش مدیریت منابع انسانی در تسهیل نوآوري سازمانی از راه توسعه دانش کارکنان

    /15

    مثبـت دانـش تـأثیر ارد ولـی در مـورد ارزشـمند بـر نـوآوري د مثبـت دانـش تـأثیر از نتایج حکایتولی همبسـتگی ایـن دو متغیـر بـا . معنادار نبود تأثیرفرد بر نوآوري در جامعه مورد بررسی منحصربه

    دهـد کـه هاي همبسـتگی نشـان مـی همچنین نتایج تحلیل. مقدار باالیی مورد تائید قرار گرفته استارزشــمند و دانــش محــور و دانــشخــوبی میــان مــدیریت منــابع انســانی دانــش نســبتاًهمبســتگی

    مثبـت دانـش تـأثیر دسـت آمـده از بر همین اساس و بـر اسـاس نتـایج بـه . فرد وجود دارد منحصربهتـوان محـور و دانـش ارزشـمند، مـی ارزشمند بر نوآوري و رابطه معنادار مدیریت منابع انسانی دانـش

    محـور و نـوآوري عنوان واسطه و میانجی در رابطه مدیریت منـابع انسـانی دانـش ا بهدانش ارزشمند ر . شناسایی کرد

    فرد بر نـوآوري اثـر معنـادار نبـوده ولـی مقـدار دانش منحصربه تأثیرگونه که بیان شد در مورد همانابع همچنـین همبسـتگی میـان مـدیریت منـ . دهد ها نشان میهمبستگی، میزان خوبی را در تحلیل

    تـوان دانـش فرد نیز معنادار بوده، بـر همـین اسـاس مـی انسانی مبتنی بر همکاري و دانش منحصربهعنوان واسطه و میانجی رابطه مدیریت منابع مبتنی بر همکاري و نوآوري شناسـایی فرد را بهمنحصربه

    . و معرفی کردفرد بهو همچنین دانش منحصرها میان متغیرهاي دانش ارزشمند و نوآوري در مورد میزان همبستگی

    تـوان بـه اهمیـت دهـد و ایـن را مـی و نوآوري، همبستگی دانش ارزشمند میزان بیشتري را نشان میهـایی کـه در عبـارت بهتـر مهـارت بـه .فرد نسـبت داد بهبیشتر این نوع دانش نسبت به دانش منحصر

    توانـد کند و بیشتر مـی ک میهاي جدید به سازمان کمگسترش محصوالت، خدمات، بازارها و فرصتهـایی کـه بـه تولیـد هاي سازمان ایجاد ارزش کنـد و همچنـین مهـارت براي مشتریان و ارباب رجوع

    هـایی کـه در کند اهمیت بیشتري نسـبت بـه مهـارت خدمات متمایز براي مشتریان بیشتر کمک میبرداري از آن بسـیار کپی شود و یا خرید و کسب آن دشوار است و همچنینها یافت نمیدیگر سازمان

    .دشوار است، داردگونه هاي مورد سوال نیز اینمحور و نوآوري را بر اساس گویهرابطه مثبت مدیریت منابع انسانی دانش

    گیري، انتخاب افـراد بـر اسـاس تصمیم فرآیندتوان مورد بررسی قرار داد که مشارکت کارکنان در میهـاي هاي آموزشی در راستاي توسعه دانـش و مهـارت نرخ یادگیري در زمان استخدام، برگزاري دوره

    هاي سازمان، اختصـاص پـاداش بـه مورد نیاز سازمان، استفاده از کارکنان داخلی جهت پرکردن پست

  • /16 91دوم، شماره پنجم، پاییز سال مطالعات منابع انسانی، ترویجی -فصلنامه علمی

    توانـد یزان یـادگیري در ارزیـابی عملکـرد مـی و در نظر گرفتن م) هاي غیرعملیحتی به ایده(ها ایدهعالوه براساس وجود رابطه مثبت و قوي میـان به. سزایی بر میزان نوآوري کارکنان داشته باشد به تأثیر

    گونه توصیه کـرد کـه توان به بانک پارسیان اینمدیریت منابع انسانی مبتنی بر همکاري و نوآوري میمیزان توانایی افـراد جهـت ظر بگیرد، در زمان استخدام افراد بهبراي کارکنان خود چرخش شغلی در ن

    صـورت دهی تـالش نمایـد تـا بـه هاي مشارکتی توجه کرده، به هنگام پاداشکارهاي تیمی و فعالیتصورت انفرادي و در ارزیابی عملکرد به مهارت کارکردن و برقراري ارتباط بـا گروهی پاداش دهد تا به

    .دیگران نیز توجه کندــک پارســیان و ســایر ســازمان ــه بان ــی ب ــوآوري توصــیه م ــه منظــور توســعه ن شــود هــاي مشــابه ب

    تولیـد خـدمات بـر هـایی کننـد کـه هاي خود در توسعه منابع انسانی را متوجه مهارت گذاري سرمایهمتمایز، ایجاد ارزش بیشتر براي مشتریان و گسترش خدمات و بازارها اثرگذارنـد و اولویـت اول را بـه

    الزم است توجه بانک پارسـیان بـه جـذب، اسـتخدام و آمـوزش منـابع . ها اختصاص دهنداین مهارتکـار بـه ،کننـد خلـق را دانش بتوانند که کارکنانی یعنی گرادانش انسانی منابع. گرا باشدانسانی دانش

    مؤلفـه و مشـکالت حـل کلید و هستند هاسازمان در ترین منابع باارزش از یکی، دهند انتشار و گرفتهدیگرکسـب عبارت به و سازمان هايفهد به رسیدن براي .گردندمحسوب می هاموفقیت کسب اصلی

    .نامنـد می رفتاري آن را شایستگی که است کارکنان ازسوي مناسب رفتار بروز به نوآوري مناسب، نیاز شـاید . گـذاري نمایـد سرمایه کارکنان کارآموزي و استخدام در وجه بهترین به تواندبانک پارسیان می

    امـا بـود، افـراد تخصصـی رفتـار بروز بر پارسیان عمدتاًبانک تمرکز دور بیشترین چنداننه درگذشته یعنـی رفتـاري هـاي از شایسـتگی ايمجموعـه ،تغییـرات سـرعت و دانـش رشـد بـه با توجـه امروزه

    .رودمی پارسیان انتظاربانک ازکارکنان تخصصیو ها روش اجتماعی، شخصیتی، :هاي شایستگیاولین . این پژوهش نیز از این اصل مستثنی نیست. هاي آن استهاي هر پژوهش، محدودیتاز ویژگی

    مورد توجه قرار گیرد، نمونه انتخابی آن اسـت، محدودیت این پژوهش که بهتر است در تحقیقات آتی هـایی نیـز درون پذیري بهتر نتایج، جامعه بزرگتري انتخاب شده و مقایسـه منظور تعمیمبهتر است به

    محدودیت دیگري که بهتر است در تحقیقات بعدي مورد توجـه قـرار گیـرد . این جوامع صورت گیردي در حـالی کـه از رابطـه اند، هاي انسانی قرارداده مایهي سرتمرکز خود را بر رو محققین این است که

    و ) هاي کاکنـان دانش مورد استفاده در شبکه(هاي اجتماعی هاي دانش مانند سرمایه آن با دیگر جنبه

  • نقش مدیریت منابع انسانی در تسهیل نوآوري سازمانی از راه توسعه دانش کارکنان

    /17

    تواند در تحقیقات آینده مورد بررسـی قـرار این جنبه می. پوشی شده است هاي سازمانی چشم سرمایه .گیرد

    هانوشتپی - 6١- Internal Factors ٢- External Factors ٣ -Resource-Based View ٤ -Wernerfelt ٥ -Barney ٦ -Employee Knowledge ٧- Gary Hamel ٨-The Future Of Management ٩- Kimberly ١٠- Evanisko ١١- element ١٢- Human Capital ١٣- Organizational Capital ١٤- Social Capital ١٥- Subramanian ١٦- Youndt ١٧- The Uniqueness Of Employees Knowledge ١٨- The Value Of Employees Knowledge ١٩- valuable knowledge ٢٠- Competitive differentiation ٢١- Lepak ٢٢- Liao ٢٣- Favor Socializihy ٢٤- Collaborative ٢٥- Partnership ٢٦- Paauve ٢٧- Boselie ٢٨- Barzak ٢٩- Wilemon ٣٠- Balkin

    منابع - 7 .)1377( نشر نی، چاپ یازدهم. "مدیریت عمومی". الوانی، سید مهدي]1[، )سمت(ها سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه. "مبانی سازمان و مدیریت". رضاییان، علی]2[

    .)1381( تهران، چاپ چهارم .)1383( 161شماره مجله تدبیر "در مدیریتخالقیت "محمدي ناهید، ]3[

  • /18 91دوم، شماره پنجم، پاییز سال مطالعات منابع انسانی، ترویجی -فصلنامه علمی

    تهران، . محمد اعرابی ترجمه علی پازساییان، سید "و ره آوردها فرآیندساختار، : سازمان". ریچارد اچ هال،]4[ .)1383( هاي فرهنگی، چاپ سوم دفتر پژوهش

    ترجمه . "نظریه هانگرشی راهبردي، سیر اندیشه ها، مفاهیم، و : مدیریت دولتی نوین".هیوز، آوِِن]5[ .)1377( انتشارات مروارید چاپ اول. غالمرضا معمارزاده طهران -سهراب خلیلی شورینی –سیدمهدي الوانی

    .)1385( انتشارات فرا: ، چاپ اول، تهران"آینده مدیریت "حسین حسینیان، . ي، بیل برین، مهمل گر]6[[٧]Adler, P. S., & Kwon, S. “Social capital: Prospects for a new concept”. Academy of

    Management Review, ٢٠٠٢) .٤٠–١٧ ,(١)٢٧). [٨]Alegre, J., Lapiedra, R., &Chiva, R. “A measure- ment scale for product innovation

    performance”. European Journal of Innovation Management, ٢٠٠٦) .٣٤٦–٣٣٣,(٤)٩). [٩]Amar, A. D.” Managing knowledge workers: Unleashing innovation and

    productivity”. Westport, CT: Quorum. (٢٠٠٢). [١٠]Anand, N., Gardner, H. K., & Morris, T.” Knowledge-based innovation: Emergence

    and embedding of new practice areas in management consulting fi rms”. Academy of Management Journal, ٢٠٠٧) .٤٢٨ ٤٠٦ ,(٢)٥٠).

    [١١]Argote, L., & Ingram, P. “Knowledge transfer: A basis for competitive advantage in firms”. Organizational Behavior and Human Decision Processes, ١٦٩–١٥٠ ,(١)٨٢. (٢٠٠٠).

    [١٢]Balkin, D., Markman, G., & Gomez-Mejia, L. “Is CEO pay in high technology firms related to innovation?” Academy of Management Journal, ٢٠٠٠) .١١٢٩–١١١٨ ,(٦)٤٣).

    [١٣]Barney, J. B. “Firm resources and sustained competitive advantage”. Journal of Management, ١٩٩١) .١٢٠–٩٩ ,(١)١٧).

    [١٤]Barney, J. B. “Looking inside for competitive advantage”. Academy of Management Executive, ١٩٩٥) .٦٠–٤٩ ,(٤)٩).

    [١٥]Borins, S. “Leadership and Innovation in the Public Sector”. Leadership & Organization Journal, ٢٠٠٢) .٤٧٦-٤٦٧ ,(٨) ٢٣).

    [١٦]Boxall, P. “The strategic HRM debate and the resource-based view of the firm”. Human Resource Management Journal, ١٩٩٦) .٧٥–٥٩ ,(٣)٦).

    [١٧]Capon, N., Farley, J. U., Lehmann, D. R., & Hulbert, J. M. “Profi les of product innovators among large U.S. manufacturers”. Management Science, ١٦٩–١٥٧ ,(٢)٣٨. (١٩٩٢).

    [١٨]Costa, P., & McCrae, R. “Neo PI-R professional manual. Odessa”, FL: Editorial Psychological Assment Resources. (١٩٩٢).

    [١٩]Chung-Jen Chen , Jing-Wen Huang, “Strategic human resource practices and innovation performance — The mediating role of knowledge management capacity”, Journal of Business Research ١١٤–١٠٤ (٢٠٠٩) ٦٢

    [٢٠]Damanpour, F. “Organizational innovation: A meta-analysis of effects of determinants and moderators”. Academy of Management Journal, ٥٩٠–٥٥٥ ,(٣)٣٤. (١٩٩١).

    [٢١]Donnellon, A. “Crossfunctional teams in product development: Accommodating the structure to theprocess”. Journal of Product Innovation Management, ٣٩٢–٣٧٧ ,(٥)١٠. (١٩٩٦).

  • نقش مدیریت منابع انسانی در تسهیل نوآوري سازمانی از راه توسعه دانش کارکنان

    /19

    [٢٢]Doorewaard, H., &Meihuizen, H. “Strategic performance options in professional service organizations”. Human Resource Management Journal, ٢٠٠٠) .٥٧–٣٩ ,(٢)١٠).

    [٢٣]Drucker, P. “Knowledge worker productivity: The biggest challenge”. California Management Review, ١٩٩٩) .٩٤–٧٩ ,(٢)٤١).

    [٢٤]Foss, N. J. “The emerging knowledge govern-ance approach: Challenges and characteristics”. Organization, ٢٠٠٧) .٥٢–٢٩ ,(١)١٤).

    [٢٥]Galunic, C., &Rodan, S. “Resource recombination’s in the firm: Knowledge structures and the potential for Schumpeterian innovation”. Strategic Management Journal, ١٩٩٨) .١٢٠١–١١٩٣ ,(١٢)١٩).

    [٢٦]Gumusluoglu, L. &Ilsev, A. “Transformational Leadership, Creativity & organizational innovation”. Journal of Business Research, ٢٠٠٩) .٤٧٣–٤٦١ ,٦٢).

    [٢٧]Greenberg, J., & Baron, R. “Behavior in Organizations. Understanding and Managing the human side of work”. (٨th Ed), Prentice-Hall of India Private Limited. New Delhi. (٢٠٠٧).

    [٢٨]Gupta, A., &Singhal, A. “Managing human resources for innovation and creativity”. Research Technology Management, ١٩٩٣) .٤٨–٤١ ,(٣)٣٦).

    [٢٩]Huselid, M. A. “The impact of human resource management practices on turnover, productivity and corporate financial performance”. Academy of Management Journal, ١٩٩٥) .٦٧٢–٦٣٥ ,(٣)٣٨).

    [٣٠]Isaksen, S.G., & Lauer, K.J. “Situational Outlook Questionnaire: A Measure Of The Climate For Creativity And Change”. Psychological Report, ١٩٩٩) .٦٧٤-٦٦٥ ,٨٥).

    [٣١]Jackson, S. “Team composition in organizational settings: Issues in managing an increasingly diverse force group”. In S. Worchel, W. Wood, & J. Simpson (Eds.), Group processes and productivity. Newbury Park, CA: Sage. (١٩٩٢).

    [٣٢]James, W. Best HR “practices for today’s innovation management”. Research Technology Management, ٢٠٠٢) .٦٠–٥٧ ,(١)٤٥).

    [٣٣]Jung, D. I., C. chow, & A. Wu. “The Role of transformational Leadership in enhancing organizational Innovation: Hypotheses and some Preliminary findings, Leadership Quarterly”, ٢٠٠٣) .٥٤٤ – ٥٢٥ ,(٥ – ٤)١٤).

    [٣٤]Kang, S.-C., Morris, S. S., & Snell, S. A. “Relational archetypes, organizational learning, and value creation: Extending the human resource architecture”. Academy of Management Review, ٢٠٠٧) .٢٥٦–٢٣٦ ,(١)٣٢).

    [٣٥]Katz, D. “The motivational basis of organizational behavior”.Behavioral science, ٤, ١٩٦٤) ,١٣٣ – ١٣١).

    [٣٦]Kimberly, J. R., &Evanisko, M. J. “Organizational innovation: The influence of individual, organizational, and contextual factors on hospital adoption of technological and administrative innovations”. Academy of Management Journal, ٧١٣–٦٨٩ ,(٤)٢٤. (١٩٨١).

    [٣٧]Kogut, B., & Zander, U. “Knowledge of the firm, combinative capabilities, and the replication of technology”. Organization Science, ١٩٩٢) .٣٩٧–٣٨٣ ,(٣)٣).

    [٣٨]Laursen, K. HRM “practices for innovation performance”. International Journal of the Economic Business, ٢٠٠٢) .١٦٦–١٣٩ ,(١)٩).

    [٣٩]Lengnick-Hall, M., &Lengnick-Hall, C. “Human resource management in the knowledge economy: New challenges, new roles, new capabilities”. San Francisco: BK. (٢٠٠٢).

  • /20 91دوم، شماره پنجم، پاییز سال مطالعات منابع انسانی، ترویجی -فصلنامه علمی

    [٤٠]Lepak, D. P., & Snell, S. A. “The human resource architecture: Toward a theory of human capital allocation and development”. Academy of Management Review, ١)٢٤), ١٩٩٩) .٤٨–٣١).

    [٤١]Lepak, D. P., & Snell, S. A. “Examining the human resource architecture: The relationships among human capital, employment and human resource configuration”. Journal of Management, ٢٠٠٢) .٥٤٣–٥١٧ ,(٤)٢٨).

    [٤٢]Lepak, D. P., Liao, H., Chung, Y., & Harden, E. “A conceptual review of human resource management systems in strategic human resource management research”. Research in Personnel and Human Resources Management, ٢٠٠٦) .٢٧١–٢١٧ ,(١)٢٥).

    [٤٣]Lepak, D. P., Takeuchi, R., & Snell, S. A. “Employment flexibility and firm performance: Examining the interaction effects of employment mode, environmental dynamism and technological intensity”. Journal of Management, ٧٠٣–٦٨١ ,(٥)٢٩. (٢٠٠٣).

    [٤٤]López-Cabrales, A., Valle, R., &Herrero, I. “Contribution of core employees to organizational capabilities and efficiency”. Human Resource Management, ٨١ ,(١)٤٥–٢٠٠٦) .١٠٠).

    [٤٥]Mak, S., &Akhar, S. HRM practices, strategy orientations and company performance: “A correlation study of publicly listed companies”. Journal of American Academy of Business, ٢٠٠٣) .٥١٥–٥١٠ ,(٢)٢).

    [٤٦]McEvily, S. K., &Chakravarthy, B. “The persistence of knowledge-based advantage: An empirical test for product performance and technological knowledge”. Strategic Management Journal, ٢٠٠٢) .٣٠٥–٢٨٥ ,(٤)٢٣).

    [٤٧]Michael J. Mol , Julian Birkinshaw, “The sources of management innovation: When firms introduce new management practices”, Journal of Business Research,(٢٠٠٩).

    [٤٨]Mumford, M. “Managing creative people: Strategies and tactics for innovation”. Human Resource Management Review, ٢٠٠٠) .٣٥١–٣١٣ ,(٣)١٠).

    [٤٩]Nahapiet, J., &Ghoshal, S. “Social capital,intellectual capital, and the organizational advantage”. Academy of Management Review, ١٩٩٨) .٢٦٦–٢٤٢ ,(٢)٢٣).

    [٥٠]Newbert, S. L. “Empirical research on the resource-based view of the firm: An assessment and suggestions for future research”. Strategic Management Journal, ٢)٢٨), ٢٠٠٧) .١٣٥–١٢١).