جمهوري اسالمی ایران

ریزي و نظارت راهبردي رییس جمهور معاونت برنامه

ساله پنجم توسعه مجموعه برنامه پنج

جمهوري اسالمی ایران

1389ماه اسفند

ساله پنجم توسعه مجموعه برنامه پنج

جمهوري اسالمی ایران

:بخش اول

انداز جمهوري اسـالمی چشم

ــق ــران در افــ و 1404ایــ

هاي کلی برنامه پنجم سیاست

:فصل دوم

مقررات ارجاعی در قوانین و

برنامه پنجم

)تفکیک موضوعی(

:فصل اول

قوانین و مقررات تنفیذي در

برنامه پنجم

:فصل اول

ایرانی -فرهنگ اسالمی

:فصل دوم

علم و فناوري

:فصل سوم

اجتماعی

:فصل چهارم

نظام اداري و مدیریت

:فصل پنجم

اقتصادي

:فصل ششم

اي توسعه منطقه

:فصل هفتم

دفاعی، سیاسی و امنیتی

:فصل هشتم

ی حقوقی قضائ

:فصل نهم

بودجه و نظارت

:فصل اول

انداز جمهوري اسالمی سند چشم

هجري 1404ایران در افق

شمسی

:فصل دوم

هاي کلی برنامه پنجم سیاست

توسعه اقتصادي، اجتماعی و

فرهنگی جمهوري اسالمی ایران

:بخش دوم

سـاله قانون برنامه پـنج

پنجم توسعه جمهـوري

اسالمی ایران

:بخش سوم

قوانین و مقررات تنفیـذي

و ارجاعی در قانون برنامه

پنجم

و سیاستهاى کلى برنامه پنجم 1404انداز جمهوري اسالمی ایران در افق چشم: بخش اول

هجري شمسی 1404انداز جمهوري اسالمی ایران در افق سند چشم –فصل اول

سیاستهاى کلى برنامه پنجم توسعه اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى جمهورى اسالمى ایران -فصل دوم

پنجم توسعه جمهوري اسالمی ایران ساله قانون برنامه پنج: بخش دوم

ایرانی -فرهنگ اسالمی -فصل اول

علم و فناوري -فصل دوم

اجتماعی -فصل سوم

نظام اداري و مدیریت -فصل چهارم

اقتصادي -فصل پنجم

اي توسعه منطقه -فصل ششم

دفاعی، سیاسی و امنیتی-فصل هفتم

حقوقی قضائی -فصل هشتم

بودجه و نظارت -فصل نهم

پنجمو ارجاعی در قانون برنامه قوانین و مقررات تنفیذي: بخش سوم

تنفیذي مقررات و قوانین: اول فصل

با تفکیک موضوعی ارجاعی مقررات و قوانین: دوم فصل

کلی فهرست

ایران اسالمی جمهوري توسعه پنجم ساله پنج برنامه مجموعه

- یک -

تفصیلی فهرست

پنجم توسعه جمهوري اسالمی ایران ساله پنجبرنامه مجموعه

و سیاستهاى کلى 1404انداز جمهوري اسالمی ایران در افق چشم: بخش اول

1 مبرنامه پنج

3 شمسی هجري 1404 افق در ایران اسالمی جمهوري انداز چشم سند – اول فصل

انداز جمهوري اسالمی ایران در سند چشم«مقام معظم رهبري در خصوص 13/8/1382ابالغیه مورخ -

5 ...................................................................................................................... » هجري شمسی 1404افق

جمهورى فرهنگى و اجتماعى اقتصادى، توسعه پنجم برنامه کلى سیاستهاى - دوم فصل

7 ایران سالمىا

مقام معظم رهبري راجع به سیاستهاى کلى برنامه پنجم توسعه اقتصادى، 21/10/1387ابالغیه مورخ -

9 ............................................................................................ اجتماعى و فرهنگى جمهورى اسالمى ایران

پنجم توسعه جمهوري اسالمی ایران ساله پنجقانون برنامه : بخش دوم

17 15/10/1389مصوب )1394-1390(

21 ایرانی – میاسال فرهنگ - اول فصل

23 ....................................................................................................................................................... 1ماده

23 ....................................................................................................................................................... 2ماده

24 ....................................................................................................................................................... 3ماده

25 ....................................................................................................................................................... 4ماده

25 ....................................................................................................................................................... 5ماده

26 ....................................................................................................................................................... 6ماده

27 ....................................................................................................................................................... 7ماده

27 ....................................................................................................................................................... 8ماده

28 ....................................................................................................................................................... 9ماده

28 ..................................................................................................................................................... 10ماده

29 ..................................................................................................................................................... 11ماده

- سه-

29 .................................................................................................................................................... 12ماده

30 ................................................................................................................. ورزش

30 .................................................................................................................................................... 13ماده

30 .................................................................................................................................................... 14ماده

31 فناوري و علم - دوم فصل

33 .................................................................................................................................................... 15ماده

34 .................................................................................................................................................... 16ماده

36 .................................................................................................................................................... 17ماده

38 .................................................................................................................................................... 18ماده

39 .................................................................................................................................................... 19ماده

41 .................................................................................................................................................... 20ماده

46 .................................................................................................................................................... 21ماده

47 .................................................................................................................................................... 22ماده

47 .................................................................................................................................................... 23ماده

49 اجتماعی - سوم فصل

51 .................................................................................................................................................... 24ماده

51 .................................................................................................................................................... 25ماده

52 ................................................................................................ هاي اجتماعی بیمه

53 .................................................................................................................................................... 26ماده

55 .................................................................................................................................................... 27ماده

56 .................................................................................................................................................... 28ماده

57 .................................................................................................................................................... 29ماده

57 .................................................................................................................................................... 30ماده

57 .................................................................................................................................................... 31ماده

58 ................................................................................................................ سالمت

58 .................................................................................................................................................... 32ماده

60 .................................................................................................................................................... 33ماده

60 .................................................................................................................................................... 34ماده

61 .................................................................................................................................................... 35ماده

-چهار -

62 ..................................................................................................................................................... 36ماده

62 ..................................................................................................................................................... 37ماده

63 ......................................................................................................... بیمه سالمت

63 ..................................................................................................................................................... 38ماده

68 ......................................................................................... حمایتی و توانمندسازي

68 ..................................................................................................................................................... 39ماده

69 ..................................................................................................................................................... 40ماده

69 ....................................................................... اجتماعی، جوانان و خانواده سرمایه

69 ..................................................................................................................................................... 41ماده

70 ..................................................................................................................................................... 42ماده

70 ..................................................................................................................................................... 43ماده

70 ............................................................................................................. ایثارگران

70 ..................................................................................................................................................... 44ماده

73 ..................................................................................................................................................... 45ماده

75 مدیریت و اداري نظام - چهارم فصل

77 .................................................................................................. فناوري اطالعات

77 ..................................................................................................................................................... 46ماده

81 ..................................................................................................................................................... 47ماده

81 ..................................................................................................................................................... 48ماده

81 ..................................................................................................................................................... 49ه ماد

82 ........................................................................................................... نظام اداري

82 ..................................................................................................................................................... 50ماده

83 ..................................................................................................................................................... 51ماده

84 ..................................................................................................................................................... 52ماده

85 ..................................................................................................................................................... 53ماده

85 ..................................................................................................................................................... 54ماده

85 ..................................................................................................................................................... 55ماده

85 ..................................................................................................................................................... 56ماده

86 ..................................................................................................................................................... 57ماده

86 ..................................................................................................................................................... 58ماده

-پنج -

87 .................................................................................................................................................... 59ماده

87 .................................................................................................................................................... 60ماده

87 .................................................................................................................................................... 61ماده

88 .................................................................................................................................................... 62ماده

90 .................................................................................................................................................... 63ماده

90 .................................................................................................................................................... 64ماده

91 .................................................................................................................................................... 65ماده

92 .................................................................................................................................................... 66ماده

92 .................................................................................................................................................... 67ماده

93 .................................................................................................................................................... 68ماده

95 اقتصادي - پنجم فصل

97 ...................................................................................... بود فضاي کسب و کاربه

97 .................................................................................................................................................... 69ماده

97 .................................................................................................................................................... 70ماده

98 .................................................................................................................................................... 71ماده

98 .................................................................................................................................................... 72ماده

99 .................................................................................................................................................... 73ماده

99 .................................................................................................................................................... 74ماده

100 .................................................................................................................................................. 75ماده

101 .................................................................................................................................................. 76ماده

101 .................................................................................................................................................. 77ماده

103 .................................................................................................................................................. 78ماده

103 ........................................................................................................... وري بهره

103 .................................................................................................................................................. 79ماده

104 .............................................................................................................. اشتغال

104 .................................................................................................................................................. 80ماده

105 .................................................................................................................... ارز

105 .................................................................................................................................................. 81ماده

106 .................................................................................................................................................. 82ماده

108 .................................................................................................................................................. 83ماده

- شش -

108................................................................................................................................................... 84ماده

117................................................................................................................................................... 85ماده

118 ........................................................................................................ و بانک پول

118................................................................................................................................................... 86ماده

118................................................................................................................................................... 87ماده

118................................................................................................................................................... 88ماده

119................................................................................................................................................... 89ماده

120................................................................................................................................................... 90ماده

120................................................................................................................................................... 91ماده

121................................................................................................................................................... 92ماده

121................................................................................................................................................... 93ماده

121................................................................................................................................................... 94ماده

121................................................................................................................................................... 95ماده

122................................................................................................................................................... 96ماده

123................................................................................................................................................... 97ماده

124................................................................................................................................................... 98ماده

124 ...................................................................................................... بازار سرمایه

124................................................................................................................................................... 99ماده

127................................................................................................................................................ 100ماده

127 .............................................................................................................. تجارت

127................................................................................................................................................ 101ماده

129................................................................................................................................................ 102ماده

130................................................................................................................................................ 103ماده

130................................................................................................................................................ 104ماده

131................................................................................................................................................ 105ماده

132................................................................................................................................................ 106ماده

133................................................................................................................................................ 107ماده

133................................................................................................................................................ 108ماده

134................................................................................................................................................ 109ماده

134................................................................................................................................................ 110ماده

-هفت -

135 ........................................................................................ گذاري خارجی سرمایه

135 ................................................................................................................................................ 111ماده

135 ......................................................................................................... مناطق آزاد

135 ................................................................................................................................................ 112ماده

137 .............................................................................................. هاي بازرگانی بیمه

137 ................................................................................................................................................ 113ماده

138 ................................................................................................................................................ 114ماده

138 ................................................................................................................................................ 115ماده

138 ................................................................................................................................................ 116ماده

139 ..................................................................................... کاهش وابستگی به نفت

139 ................................................................................................................................................ 117ماده

139 ................................................................................................................................................ 118ماده

140 ........................................................................................... اصالح نظام مالیاتی

140 ................................................................................................................................................ 119ماده

140 ................................................................................................................................................ 120ماده

141 ................................................................................................................................................ 121ماده

141 ................................................................................................................................................ 122ماده

142 ................................................................................................................................................ 123ماده

142 ..................................................................................................... توسعه تعاون

142 ................................................................................................................................................ 124ماده

143 .......................................................................................................... نفت و گاز

143 ................................................................................................................................................ 125ماده

145 ................................................................................................................................................ 126ماده

145 ................................................................................................................................................ 127ماده

146 ................................................................................................................................................ 128ماده

146 ................................................................................................................................................ 129ماده

147 ................................................................................................................................................ 130ماده

147 ................................................................................................................................................ 131ماده

147 ................................................................................................................................................ 132ماده

-هشت -

147 .................................................................................................................. برق

147................................................................................................................................................ 133ماده

149................................................................................................................................................ 134ماده

150 .................................................................................................. هاي پاك انرژي

150................................................................................................................................................ 135ماده

151................................................................................................................................................ 136ماده

152................................................................................................................................................ 137ماده

152................................................................................................................................................ 138ماده

153................................................................................................................................................ 139ماده

153 ........................................................................................................... منابع آب

153................................................................................................................................................ 140ماده

154................................................................................................................................................ 141ماده

154................................................................................................................................................ 142ماده

155 .......................................................................................................... کشاورزي

155................................................................................................................................................ 143ماده

157................................................................................................................................................ 144ماده

157................................................................................................................................................ 145ماده

158................................................................................................................................................ 146ماده

158................................................................................................................................................ 147ماده

158................................................................................................................................................ 148ده ما

159................................................................................................................................................ 149ماده

160 .................................................................................................... معدن ،صنعت

160................................................................................................................................................ 150ماده

161................................................................................................................................................ 151ماده

161................................................................................................................................................ 152ماده

162................................................................................................................................................ 153ماده

162................................................................................................................................................ 154ماده

162................................................................................................................................................ 155ماده

162................................................................................................................................................ 156ماده

163................................................................................................................................................ 157ماده

- نه -

163 ................................................................................................................................................ 158ماده

164 ................................................................................................................................................ 159ماده

164 ................................................................................................................................................ 160ماده

165 ......................................................................................................... حمل و نقل

165 ................................................................................................................................................ 161ماده

166 ................................................................................................................................................ 162ماده

166 ................................................................................................................................................ 163ماده

168 ................................................................................................................................................ 164ماده

169 ................................................................................................................................................ 165ماده

169 ................................................................................................................................................ 166ماده

170 .............................................................................................................. مسکن

170 ................................................................................................................................................ 167ماده

170 ................................................................................................................................................ 168ماده

171 ................................................................................................................................................ 169ماده

171 ................................................................................................................................................ 170ماده

172 ................................................................................................................................................ 171ماده

173 ................................................................................................................................................ 172ماده

174 ................................................................................................................................................ 173ماده

174 ................................................................................................................................................ 174ماده

174 ................................................................................................................................................ 175ماده

175 ................................................................................................................................................ 176ماده

175 .................................................................................................................. وقف

175 ................................................................................................................................................ 177ماده

177 اي منطقه توسعه - ششم فصل

179 ................................................................................................................................................ 178ماده

180 ................................................................................................................................................ 179ماده

181 ................................................................................................................................................ 180ماده

181 ................................................................................................................................................ 181ماده

182 ................................................................................................................................................ 182ماده

183 ................................................................................................................................................ 183ماده

- ده -

183................................................................................................................................................ 184ماده

184................................................................................................................................................ 185ماده

185................................................................................................................................................ 186ماده

185 ..................................................................................................... زیست محیط

185................................................................................................................................................ 187ماده

186................................................................................................................................................ 188ماده

186................................................................................................................................................ 189ماده

187................................................................................................................................................ 190ماده

187................................................................................................................................................ 191ماده

187................................................................................................................................................ 192ماده

189............................................................................................................................................... 193ماده

189 ................................................................................................ توسعه روستایی

189............................................................................................................................................... 194ماده

193 امنیتی و سیاسی ،دفاعی - هفتم فصل

195 ........................................................................................................ امور دفاعی

195................................................................................................................................................ 195ماده

196................................................................................................................................................ 196ماده

197................................................................................................................................................ 197ماده

198............................................................................................................................................... 198ماده

198................................................................................................................................................ 199ماده

199................................................................................................................................................ 200ماده

199................................................................................................................................................ 201ماده

200................................................................................................................................................ 202ماده

201 .................................................................................................. سیاسی، امنیتی

201................................................................................................................................................ 203ماده

201............................................................................................................................................... 204ماده

201................................................................................................................................................ 205ماده

202................................................................................................................................................ 206ماده

203................................................................................................................................................ 207ماده

203................................................................................................................................................ 208ماده

-یازده -

203 ................................................................................................................................................ 209ماده

204 ................................................................................................................................ سیاست خارجی

204 ................................................................................................................................................ 210ماده

207 قضائی حقوقی - تمهش فصل

209 ................................................................................................................................................ 211ماده

215 ................................................................................................................................................ 212ماده

217 نظارت و بودجه - نهم فصل

219 ................................................................................................................................................ 213ماده

219 ............................................................................................................................................... 214ماده

220 ................................................................................................................................................ 215ماده

221 ................................................................................................................................................ 216ماده

222 ................................................................................................................................................ 217ماده

223 ................................................................................................................................................ 218ماده

223 ................................................................................................................................................ 219ماده

224 ................................................................................................................................................ 220ماده

225 ............................................................................................................................................... 221ماده

225 ................................................................................................................................................ 222ماده

225 ................................................................................................................................................ 223ماده

226 ................................................................................................................................................ 224ماده

232 ................................................................................................................................................ 225ماده

233 ................................................................................................................................................ 226ماده

233 ............................................................................................................................................... 227ماده

234 ................................................................................................................................................ 228ماده

234 ................................................................................................................................................ 229ماده

234 ................................................................................................................................................ 230ماده

235 ................................................................................................................................................ 231ماده

236 ................................................................................................................................................ 232ماده

236 ................................................................................................................................................ 233ماده

236 ............................................................................................................................................... 234ماده

-دوازده -

237................................................................................................................................................ 235ماده

239 پنجم برنامه ین و مقررات تنفیذي و ارجاعی در قانونانوق: ومسبخش

241 تنفیذي مقررات و قوانین: اول فصل

مجلس شوراي اسالمی موضوع ماده 27/11/1380مالی دولت مصوب قانون تنظیم بخشی از مقررات -

243................................................................ ساله پنجم توسعه با اعمال اصالحات قانون برنامه پنج) 224(

مجلس شوراي 15/8/1384قانون الحاق موادي به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب -

298..............................عه با اعمال اصالحاتساله پنجم توس قانون برنامه پنج )224(اسالمی موضوع ماده

325........................................ 18/9/1386قانون توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت سوخت مصوب -

قانون ) 113(قانون تنظیم بخشی از مقررات تسهیل نوسازي صنایع کشور و اصالح ماده )10(ماده -

330........ 26/5/1382برنامه سوم توسعه اقتصادي، اجتماعی و فرهنگی جمهوري اسالمی ایران مصوب

331 )تفکیک موضوعی (ارجاعی مقررات و قوانین: دوم فصل

333 ............................................ و اسناد باال دستی قانون اساسی اصول - الف

.......................................... 12/9/1358اصولی از قانون اساسی جمهوري اسالمی ایران مصوب -

41 ............................................................................................................................... 15اصل -

13 ............................................................................................................................... 44اصل -

181.............................................................................................6/5/1368اصالحی 48اصل -

183...............................................................................................................................50اصل -

27 ............................................................................................................................... 129اصل -

222.......................................................................................... 6/5/1368اصالحی 134اصل -

116.......................................................................................... 6/5/1368اصالحی 138اصل -

109............................................................................................................................ 139اصل -

112............................................................................................................................ 142اصل -

209............................................................................................................................ 156اصل -

209.......................................................................................... 6/5/1368اصالحی 157اصل -

209.......................................................................................... 6/5/1368اصالحی 158اصل -

مقام 1/3/1384جمهوري اسالمی ایران ابالغی قانون اساسی ) 44(سیاستهاي کلی اصل -

333................................................................................................................................ معظم رهبري

- سیزده -

سیاستهاي کلی نظام در خصوص انرژي ابالغی از سوي مقام معظم رهبري مصوب -

1/3/1384 .................................................................................................................................... 340

342 ......... 21/10/1387ي ابالغی از سوي مقام معظم رهبري ساله سیاستهاي کلی قضایی پنج -

343 ............................................ سیاستهاي کلی مبارزه با مواد مخدر ابالغی مقام معظم رهبري -

344 ............................ 15/4/1389ابالغی مورخ سیاستهاي کلی اصالح الگوي مصرف) 9(بند -

345 .................................................................................. و بودجهبرنامه -ب

موادي از قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادي، اجتماعی و فرهنگی جمهوري اسالمی ایران -

345 ..................................................................................................................... 11/6/1383مصوب

345 .............................................................................................................. )اصالحی( 1ماده -

347 .................................................................................................................. 14بند ب ماده -

348 .............................................................................................................................. 52ماده -

348 .............................................................................................................................. 84ماده -

349 ........................................................................................................................... 160ماده -

قانون برنامه سوم توسعه اقتصادي، اجتماعی و فرهنگی جمهوري اسالمی ایران 105ماده -

349 ..................................................................................................................... 17/1/1379مصوب

350 ................................. با اعمال اصالحات 10/12/1351قانون برنامه و بودجه کشور مصوب -

372 ................................. تبا اعمال اصالحا 1/6/1366قانون محاسبات عمومی کشور مصوب -

قانون نحوه هزینه کردن اعتباراتی که به موجب قانون از رعایت قانون محاسبات عمومی و -

426 .............................................. 6/11/1364سایر مقررات عمومی دولت مستثنی هستند مصوب

رعایت قانون نحوه هزینه کردن اعتباراتی که به موجب قانون از "م"نامه اجرایی بند آیین -

429 .. 21/2/1365 قررات عمومی دولت مستثنی هستند مصوبقانون محاسبات عمومی و سایر م

431 .................................................. 17/2/1387قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 38ماده -

432 .......................... با اصالحات بعدي 3/12/1366موادي از قانون مالیاتهاي مستقیم مصوب -

432 .......................................................................... )27/11/1380اصالحی ( 48ماده تبصره -

432 ...................................................................................... )27/11/1380اصالحی ( 84ماده -

432 .................................................................................... )27/11/1380اصالحی ( 85ماده -

433 ............................................................................................................................. 105ماده -

434 ............................................................................................................................. 106ماده -

-چهارده -

434.................................................................... )27/11/1380اصالحی ( 138ماده 1تبصره -

435.............................. 24/12/1388کل کشور مصوب 1389قانون بودجه سال 4بند ) د(جزء -

437........................................................................ 25/1/1383قانون برگزاري مناقصات مصوب -

اخله وزرا و نمایندگان مجلسین و کارمندان دولت در معامالت دولتی و قانون راجع به منع مد -

455..................................................................................................... 22/10/1337کشوري مصوب

قانون حداکثر استفاده از توان فنی و مهندسی، تولیدي، صنعتی و اجرایی کشور در اجراي -

458................................ 12/12/1375ها و ایجاد تسهیالت به منظور صدور خدمات مصوب پروژه

462................................................ هیئت وزیران 20/1/1385کشور مصوب نظام فنی و اجرایی -

478 ..................................................................... امور اداري و استخدامی - ج

478................................. اصالحات اعمال با 8/7/1386قانون مدیریت خدمات کشوري مصوب -

540.................................................... 28/12/1353اصالحی قانون استخدام کشوري)91(ماده -

زي در یاران نهضت سوادآمو التدریسی و آموزش قانون تعیین تکلیف استخدامی معلمین حق -

540................................................. با الحاقات بعدي 23/7/1387وزارت آموزش و پرورش مصوب

549 ................................................................................... ، مالیاقتصادي -د 549............................................................... 15/10/1388ها مصوب قانون هدفمند کردن یارانه -

قانون اصالح موادي از قانون برنامه چهارم توسعه و اجراء سیاستهاي کلی اصل چهل و چهارم -

558...................................................... ل اصالحاتبا اعما 8/11/1386قانون اساسی مصوب ) 44(

621........................................................ 18/4/1351قانون پولی و بانکی کشور مصوب 44اده م -

622................. 1/9/1384قانون بازار اوراق بهادار جمهوري اسالمی ایران مصوب 45و 4 مواد -

623........................ 19/12/1380گذاري خارجی مصوب قانون تشویق و حمایت سرمایه 3ماده -

منظور تسهیل اجراي سیاستهاي کلی اصل چهل قانون توسعه ابزارها و نهادهاي مالی جدید به -

623................................................................................ 25/9/1388و چهارم قانون اساسی مصوب

631............................... 22/6/1374قانون ممنوعیت ورود برخی از کاالهاي غیر ضرور مصوب -

632........................................................................... 13/2/1311موادي از قانون تجارت مصوب -

662..................... 24/12/1347موادي از الیحه قانونی اصالح قسمتی از قانون تجارت مصوب -

662................................................. 24/12/1382قانون نظام صنفی کشور مصوب فصل هشتم -

قانون برنامه ) 113(قانون تنظیم بخشی از مقررات تسهیل نوسازي صنایع کشور و اصالح ماده -

671........ 26/5/1382مصوب سوم توسعه اقتصادي، اجتماعی و فرهنگی جمهوري اسالمی ایران

-دهزپان -

680 ....................... 7/12/1362یران مصوب قانون راجع به تأسیس شرکت شهرکهاي صنعتی ا -

682 ............. 26/2/1389مصوب قانون ارتقاء کیفی تولید خودرو و سایر تولیدات صنعتی داخلی -

684 ..................................... 23/3/1386مصوب کنندگان خودرو قانون حمایت از حقوق مصرف -

689 ...................... با اصالحات بعدي 12/6/1384اساسنامه صندوق ملی محیط زیست مصوب -

695 .......................................... 3/2/1374از آلودگی هوا مصوب قانون نحوه جلوگیري 30ماده -

695 .......... 6/2/1373مصوب ا.ا.جقانون اصالح موادي از قانون تأسیس هواپیمایی 7و 5 مواد -

697 ..... 16/2/1354آهن شهري تهران و حومه ماده واحده قانون تأسیس شرکت راه 2تبصره -

فرهنگی جمهوري قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادي، اجتماعی و 1قانون اصالح ماده -

698 .......................... 30/1/1385سازي مدارس بدون استحکام مصوب اسالمی ایران براي مقاوم

699 ............................................. 22/12/1374قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب -

718 ............... 25/2/1387قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن مصوب 18ماده -

719 .......................... 31/2/1387ر مصوب قانون تشکیل سازمان مدیریت بحران کشو 12ماده -

هاي عمومی، عمرانی و الیحه قانونی نحوه خرید و تملک اراضی و امالك براي اجراي برنامه -

719 .......................... شوراي انقالب اسالمی با الحاقات بعدي 17/11/1358نظامی دولت مصوب

727 .................................................................. فصل سوم قانون عملیات بانکی بدون ربا مصوب -

731 ........................ 30/3/1350گري مصوب ن و بیمهقانون تأسیس بیمه مرکزي ایرا 30ماده -

7/6/1372مصوب صنعتی جمهوري اسالمی ایران -قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاري -

731 ....................................................................................................... با اصالحات و الحاقات بعدي

740 ...........................................................................اجتماعی – فرهنگی -هـبرنامه پنجم توسعه مصوبه شماره در ها ها و فعالیت پیوست فرهنگی براي کلیه برنامهالزام -

740 ................................................. انقالب فرهنگیشوراي عالی 16/05/1387دش مورخ /3325

741شوراي عالی انقالب فرهنگی و الحاقات بعدي 22/2/1388منشور توسعه فرهنگی قرآنی مصوب -

746 ..... 9/8/1386مصوب ..مراکز آموزش عالی کشور.قانون پذیرش دانشجو در دانشگاهها و -

749 ...................................... 1364/ 25/1مصوب کشورقانون اعزام دانشجو به خارج از 7ماده -

749 با اصالحات بعدي 3/8/1373موادي از قانون بیمه همگانی خدمات درمانی کشور مصوب -

751 ................................................. 2/3/1375قانون مجازات اسالمی مصوب 600و 598 وادم -

753 نامه واژه: پیوست

- دهشانز -

بخش اول

انداز جمهوري اسالمی ایران در افق چشم

هاي کلی برنامه پنجم و سیاست 1404

فصل اول

انداز جمهوري اسالمی ایران سند چشم

هجري شمسی 1404در افق

5…ز جمهوري اسالمی ایران اندا سند چشم:فصل اول..../انداز چشم: بخش اول

انداز چشمسند « در خصوص مقام معظم رهبري 13/8/1382مورخ ابالغیه

»هجري شمسی 1404جمهوري اسالمی ایران در افق

نظام مصلحت تشخیص مجمع محترم ریاست

انداز بیست ساله، که مبناي با سالم و تحیت و تشکر از کوشش آن مجمع محترم، اینک سند نهایی متن چشم

اي از این سند نسخه .گردد میي آینده است، به آن مجمع محترم ابالغ ساله پنجهاي کلی چهار برنامه سیاست

.گانه ارسال خواهد شد یک از رؤساي سه براي هر

اي خامنهسید علی

13/8/1382

»شمسی هجري 1404 افق در ایران اسالمی جمهوري انداز چشم«

در و جمع مدبرانه و شده ریزي برنامه کوشش و ملی عزم و ایمان پرتو در و الهی الیزال قدرت به اتکال با

:ساله بیست انداز چشم در اساسی، قانون اصول و ها آرمان تحقق مسیر

:هایی خواهد داشت انداز چنین ویژگی ي ایرانی در افق این چشم جامعه

توسعه یافته، متناسب با مقتضیات فرهنگی، جغرافیایی و تاریخی خود، و متکی بر اصول اخالقی و -

هاي مشروع، حفظ ساالري دینی، عدالت اجتماعی، آزادي بر مردم تأکیدهاي اسالمی، ملی و انقالبی، با شارز

.مند از امنیت اجتماعی و قضایی ها، و بهره کرامت و حقوق انسان

، متکی بر سهم برتر منابع انسانی و سرمایهفناوريبرخوردار از دانش پیشرفته، توانا در تولید علم و -

.اعی و تولید ملیاجتم

.جانبه و پیوستگی مردم و حکومت امن، مستقل و مقتدر با سامان دفاعی مبتنی بر بازدارندگی همه -

هاي برابر، توزیع متناسب درآمد، نهاد اجتماعی، فرصت تأمینبرخوردار از سالمت، رفاه، امنیت غذایی، -

.از محیط زیست مطلوب مند مستحکم خانواده، به دور از فقر، فساد، تبعیض و بهره

ي تعاون و مند، برخوردار از وجدان کاري، انضباط، روحیه پذیر، ایثارگر، مؤمن، رضایت فعال، مسئولیت -

.سازگاري اجتماعی، متعهد به انقالب و نظام اسالمی و شکوفایی ایران و مفتخر به ایرانی بودن

ساله پنجم توسعه جمهوري اسالمی ایران برنامه پنج مجموعه 6

شامل آسیاي (ي آسیاي جنوب غربی سطح منطقهدر فناوريدست یافته به جایگاه اول اقتصادي، علمی و -

افزاري و تولید علم، رشد پرشتاب و مستمر بر جنبش نرم تأکیدبا ) میانه، قفقاز، خاورمیانه و کشورهاي همسایه

.اقتصادي، ارتقاء نسبی درآمد سرانه و رسیدن به اشتغال کامل

ي کارآمد، جامعه توسعه ساالري دینی، دمبخش، فعال و مؤثر در جهان اسالم با تحکیم الگوي مر الهام -

اي بر اساس تعالیم اسالمی اخالقی، نواندیشی و پویایی فکري و اجتماعی، تأثیرگذار بر همگرایی اسالمی و منطقه

.)ره(هاي امام خمینی و اندیشه

.داراي تعامل سازنده و مؤثر با جهان بر اساس اصول عزت، حکمت و مصلحت -

هاي سالیانه، این نکته مورد توجه قرار گیرد که هاي توسعه و بودجه و تصویب برنامه در تدوین :مالحظه

گذاري، درآمد سرانه، تولید ناخالص ملی، نرخ اشتغال و تورم، نرخ سرمایه :شاخصهاي کمی کالن آنها از قبیل

هاي دفاعی و تواناییو پژوهش و آموزشهاي باال و پایین جامعه، رشد فرهنگ و کاهش فاصله درآمد میان دهک

ها و انداز، تنظیم و تعیین گردد و این سیاست هاي توسعه و اهداف و الزامات چشم امنیتی، باید متناسب با سیاست

.ها به صورت کامل مراعات شود هدف

دومفصل

سیاستهاى کلى

عى و برنامه پنجم توسعه اقتصادى، اجتما

فرهنگى جمهورى اسالمى ایران

9…سیاستهاى کلى برنامه پنجم توسعه فصل دوم... /انداز چشم: بخش اول

ه سیاستهاى کلى برنامراجع به مقام معظم رهبري 21/10/1387مورخ ابالغیه

عى و فرهنگى جمهورى اسالمى ایرانپنجم توسعه اقتصادى، اجتما

ریاست محترم جمهوري اسالمی ایران جناب آقاي دکتر احمدي نژاد

ي بیست ساله کشور و ابالغ بعضی انداز دوره سال از سند چشم پیش روي بودن دومین پنج با سالم و تحیت

از یک طرف و بعضی تحوالت جهانی از طرف دیگر 441ی از سیاستهاي کلی اصولی مانند سیاستهاي کلی اصل

اي گیري دستیابی به اهداف مرحله ي پنج ساله پنجم کشور با جهت کند که هرچه زودتر قانون برنامه اقتضاء می

اینک سیاستهاي کلی برنامه پنجم که باید مبناي تهیه و تدوین .انداز بیست ساله تهیه گردد متناسب با سند چشم

.گردد میي جمهوري اسالمی ایران باشد، ابالغ ي پنج ساله پنجم توسعه برنامهقانون

جاي کلیه رود این سیاستها که با رویکرد مبنایی پیشرفت و عدالت تنظیم شده، بتواند در جاي انتظار می

بعالی و هیئت گمان اهتمام و دقت نظر جنا بی .فعالیتهاي کشور چه در بعد تقنین و چه در بعد اجرا ظاهر گردد

تواند در این باره نقش تعیین ي رئیسی نظام میها دستگاهمحترم دولت و مجلس محترم شوراي اسالمی و سایر

اسالمی، - ي پنج ساله آینده، اقدامات اساسی براي تدوین الگوي توسعه ایرانی انتظار دارم در دوره .کننده ایفا کند

اي متکی بر ارزشهاي اسالمی و انقالبی و عدالت و دستیابی به جامعهکه رشد و بالندگی انسانها بر مدار حق و

.ي کشور صورت گیرد گانه تحقق شاخصهاي عدالت اجتماعی و اقتصادي در گرو آن است، توسط قواي سه

ي عدالت و اقتضائات آن، نقشی تعیین کننده در وران حوزه و دانشگاه در تبیین مقوله مشارکت جدي اندیشه

دانم از مجمع محترم تشخیص مصلحت نظام و هیئت محترم دولت و دبیرخانه مجمع و نیز الزم می .ارداین امر د

ي پنجم، ها، که در تنظیم پیشنهادهاي مربوط به سیاستهاي کلی برنامه کارشناسان فعال و همکار با این مجموعه

.اند، صمیمانه سپاسگزاري نمایم آفرینی کرده نقش

سیاستها همزمان براي مجلس شوراي اسالمی و مجمع تشخیص مصلحت ارسال ي ي حاوي مجموعه نسخه

.شود می

اي سید علی خامنه

21/10/1387

به مقام معظم رهبري 1/3/84قانون اساسی جمهوري اسالمی ابالغی 44سیاستهاي کلی اصل ي براي مالحظه )1

.مراجعه فرمایید 333ي بخش سوم، صفحه

پنجم توسعه جمهوري اسالمی ایران ساله برنامه پنجمجموعه 10

سیاستهاى کلى برنامه پنجم توسعه اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى جمهورى اسالمى ایران

:امور فرهنگى -

.هاى مهم طرح تکمیل و اجراى طرح مهندسى فرهنگى کشور و تهیه پیوست فرهنگى براى -1

و برجسته کردن نقش آن به ) ره(داشتن اندیشه دینى و سیاسى حضرت امام خمینى زنده و نمایان نگه -2

.ها ریزى ها و برنامه گذارى عنوان یک معیار اساسى در تمام سیاست

ستکارى، گرایى، انضباط اجتماعى، وجدان کارى، خودباورى، روحیه کار جمعى، ابتکار، در تقویت قانون -3

.قناعت، پرهیز از اسراف و اهتمام به ارتقاء کیفیت در تولید

.مقابله با جریانات انحرافى در حوزه دین و زدودن خرافات و موهومات -4

.هاى اطالعاتى و ارتباطى براى تحقق اهداف فرهنگى نظام استفاده بهینه از فناورى -5

.قویت باور و عزم ملى براى تحقق آنانداز بیست ساله و ت ایجاد درك مشترك از چشم -6

:امور علمى و فناورى -

:عالى و پژوهش در موارد زیر آموزشتحول در نظام -7

تولید ناخالص داخلى تا پایان برنامه پنجم و افزایش ورود %) 3(افزایش بودجه تحقیق و پژوهش به - 1-7

.%)20( هاى تحصیالت تکمیلى به دانش آموختگان دوره کارشناسى به دوره

.دستیابى به جایگاه دوم علمى و فناورى در منطقه و تثبیت آن در برنامه پنجم - 2-7

.ها و مراکز پژوهشى با صنعت و بخشهاى مربوط جامعه ارتباط مؤثر بین دانشگاه - 3-7

.توانمندسازى بخش غیر دولتى براى مشارکت در تولید علم و فناورى - 4-7

.یشرفته مورد نیازهاى پ دستیابى به فناورى - 5-7

و پرورش با هدف ارتقاء کیفى آن بر اساس نیازها و اولویتهاى کشور در سه حوزه آموزشتحول در نظام -8

.آموزان دانش، مهارت و تربیت و نیز افزایش سالمت روحى و جسمى دانش

:تحول و ارتقاء علوم انسانى با -9

ها و و با انگیزه، اصالح و بازنگرى در متون و برنامه تقویت جایگاه و منزلت این علوم، جذب افراد مستعد

.پردازى، نقد و آزاد اندیشى ى، ارتقاء کمى و کیفى مراکز و فعالیتهاى پژوهشى و ترویج نظریهآموزشهاى روش

:گسترش حمایتهاى هدفمند مادى و معنوى از نخبگان و نوآوران علمى و فناورى از طریق -10

ارتقاء سطح علمى و مهارتى، رفع دغدغه خطرپذیرى مالى در مراحل پژوهشى و ارتقاء منزلت اجتماعى،

.سازى دستاوردهاى آنان ها، کمک به تجارى آزمایشى نوآورى

11…سیاستهاى کلى برنامه پنجم توسعه فصل دوم... /انداز چشم: بخش اول

.تکمیل و اجراى نقشه جامع علمى کشور -11

:امور اجتماعى -

رعى و قانونى هاى اجتماعى و استیفاى حقوق ش تقویت نهاد خانواده و جایگاه زن در آن و در صحنه -12

.ها و توجه ویژه به نقش سازنده آنان بانوان در همه عرصه

تقویت هویت ملى جوانان متناسب با آرمانهاى انقالب اسالمى، فراهم کردن محیط رشد فکرى و علمى -13

هاى اجتماعى آنان، توجه به مقتضیات دوره هاى شغلى، ازدواج، مسکن و آسیب و تالش در جهت رفع دغدغه

.هاى آنان ى و نیازها و تواناییجوان

:اصالح نظام ادارى و قضایى در جهت -14

کارگیرى مدیران هرسانى به مردم، تأمین کرامت و معیشت کارکنان، ب افزایش تحرك و کارآیى، بهبود خدمت

هاى حوزهزدایى در بر تمرکز تأکیدهاى موازى، و قضات الیق و امین و تأمین شغلى آنان، حذف یا ادغام مدیریت

.ادارى و اجرایى، پیشگیرى از فساد ادارى و مبارزه با آن و تنظیم قوانین مورد نیاز

اسالمى، رعایت - بخشى به سیماى شهر و روستا، بازآفرینى و روزآمدسازى معمارى ایرانى هویت -15

.معیارهاى پیشرفته براى ایمنى بناها و استحکام ساخت و سازها

دن نظام بازرسى و نظارت، اصالح قوانین و مقررات در جهت رفع تداخل میان تقویت و کارآمد کر -16

.وظایف نهادهاى نظارتى و بازرسى

هاى دادن به ایثارگران انقالب اسالمى در عرضه منابع مالى و فرصتها و امکانات و مسئولیت اولویت -17

.هاى مختلف فرهنگى و اقتصادى دولتى در صحنه

.بر سفرهاى زیارتى تأکیدهاى گردشگرى با ورزش و حمایت از گسترش فعالیتاهتمام به توسعه -18

:جانبه با توجه به بر رویکرد انسان سالم و سالمت همه تأکید -19

.ریزى، ارزشیابى، نظارت و تخصیص منابع عمومى گذارى، برنامه یکپارچگى در سیاست - 1-19

.ط و بهداشت جسمى و روحىارتقاء شاخصهاى سالمت هوا، امنیت غذا، محی - 2-19

.هاى تهدیدکننده سالمت کاهش مخاطرات و آلودگى - 3-19

.اصالح الگوى تغذیه جامعه با بهبود ترکیب و سالمت مواد غذایى - 4-19

تا پایان %) 30(هاى سالمت به هاى سالمت و کاهش سهم مردم از هزینه توسعه کمى و کیفى بیمه - 5-19

.برنامه پنجم

:نیت اجتماعىارتقاء ام -20

پنجم توسعه جمهوري اسالمی ایران ساله برنامه پنجمجموعه 12

.مبارزه همه جانبه با مواد مخدر و روانگردان و اهتمام به اجراى سیاستهاى کلى مبارزه با مواد مخدر - 1-20

.هاى عمومى ناشى از آن نشین و پیشگیرى و کنترل ناهنجارى بخشى مناطق حاشیه سامان - 2-20

هاى فرهنگى و گیرى و مقابله با ناهنجارىها براى پیش ى و رسانهآموزشاستفاده از ابزارهاى فرهنگى، - 3-20

.اجتماعى

:امور اقتصادى -

:رشد مناسب اقتصادى با تأکید بر) الف

:با نرخ رشد سالیانه تولید ناخالص داخلى %) 8(تحقق رشد مستمر و پرشتاب اقتصادى به میزان حداقل -21

انداز به گذارى با حفظ نسبت پس سرمایه - انداز گذارى از طریق کاهش شکاف پس توسعه سرمایه - 1-21

.هاى خارجى و جذب منابع و سرمایه%) 40(تولید ناخالص داخلى حداقل در سطح

.ورى در رشد اقتصادى به یک سوم در پایان برنامه ارتقاء سهم بهره - 2-21

هاى آوردن زیرساخت بر ثبات محیط اقتصاد کالن، فراهم تأکیدو کار کشور با بهبود فضاى کسب - 3-21

هاى کالن اقتصادى، ارائه مستمر آمار و ارتباطى، اطالعاتى، حقوقى، علمى و فناورى مورد نیاز، کاهش خطرپذیرى

.اطالعات به صورت شفاف و منظم به جامعه

.تقویت و توسعه نظام استاندارد ملى - 4-21

هاى منابع و سرمایه«عمومى به تغییر نگاه به نفت و گاز و درآمدهاى حاصل از آن، از منبع تأمین بودجه -22

و ایجاد صندوق توسعه ملى با تصویب اساسنامه آن در مجلس شوراى اسالمى در سال اول » زاینده اقتصادى

دستى ریزى براى استفاده از مزیت نسبى نفت و گاز در زنجیره صنعتى و خدماتى و پایین برنامه پنجم و برنامه

:وابسته به آن با رعایت

هاى نفتى به صندوق از منابع حاصل از صادرات نفت و گاز و فرآورده%) 20(ساالنه حداقل واریز - 1-22

.توسعه ملى

هاى خصوصى، تعاونى و عمومى غیر دولتى با ارائه تسهیالت از منابع صندوق توسعه ملى به بخش - 2-22

رقابتى و بازدهى مناسب گذارى در داخل و خارج کشور با در نظر گرفتن شرایط هدف تولید و توسعه سرمایه

.اقتصادى

.هاى جارى دولت به درآمدهاى نفت و گاز تا پایان برنامه قطع وابستگى هزینه - 3-22

هاى اصالح ساختار نظام بانکى با اجراى کامل و روزآمد قانون بانکدارى بدون ربا و نهادینه کردن نظام -23

.هاى بزرگ گذارى راى سرمایهالحسنه، تأمین اعتبارات خرد و اعتبارات الزم ب قرض

13…سیاستهاى کلى برنامه پنجم توسعه فصل دوم... /انداز چشم: بخش اول

.بر کارایى، شفافیت و سالمت تأکیدبا ) سرمایه، پول و بیمه(ارتقاء کمى و کیفى بازارهاى مالى -24

:بر تأکیدو الزامات مربوط به هر یک از بندها با 1قانون اساسى )44(هاى کلى اصل تحقق سیاست -25

.گیرى بازارهاى رقابتى حمایت از شکل - 1-25

.)گذارى، هدایت و نظارت سیاست(ایجاد ساختارهاى مناسب براى ایفاى وظایف حاکمیتى - 2-25

هاى به فعالیت) نهاد خانوار(هاى غیر متشکل هاى تشویقى در جهت تبدیل فعالیت تنظیم سیاست - 3-25

.واحدهاى حقوقى

.ایجاد بازار رقابتى براى ارائه خدمات بیمه درمانى - 4-25

محیطى آب با تسریع در استحصال، عرضه، نگهدارى ش اقتصادى، امنیتى، سیاسى و زیستتوجه به ارز -26

.هاى مشترك شود با اولویت استفاده از منابع آب هایى که از کشور خارج مى و مصرف آن و مهار آب

گذارى در استحصال و استخراج گاز و نفت و معادن مشترك با کشورهاى همسایه با رعایت سرمایه -27

.قانون اساسى )44(هاى کلى اصل استسی

حفظ ذخایر راهبردى ارزى به مقدارى که اطمینان از تأمین نیازهاى اساسى کشور در مدت معین -28

.حاصل گردد) براساس مصوبه شوراى عالى امنیت ملى(

از بر راهبرد توسعه صادرات به ویژه در بخش خدمات با فناورى باال به نحوى که کسرى تر تأکید -29

.بازرگانى بدون نفت کاهش یافته و توازن در تجارت خدمات ایجاد گردد

به مقام معظم رهبري 1/3/84الغی قانون اساسی جمهوري اسالمی اب 44سیاستهاي کلی اصل ي براي مالحظه -1

.مراجعه فرمایید 335ي بخش سوم، صفحه

، دولتی بخش سه بر پایه ایران جمهور اسالمی اقتصادي نظام: قانون اساسی جمهوري اسالمی ایران چهل و چهارم اصل

، صنایع مادر، بازرگانی صنایع بزرگ کلیه شامل دولتی بخش. استوار است و صحیح منظم ریزي با برنامه و خصوصی تعاونی

و و تلگراف ، پست ، رادیو و تلویزیون آبرسانی بزرگ هاي نیرو، سدها و ش�