lipiecsierpieńwrzesień

2013

ŚLĄSKA RZECZ 2012DOPISZMY SIĘ DO HISTORIIMICHAŁ CAŁA. METROPOLIA

ŚLADAMI KANUNU

Wystawa poświęcona jest problematyce wielokulturowości Kosowa oraz współczesnym przemianom tożsamości jego mieszkańców, a w szczegól-ności kształtowaniu się nowego poczucia świadomości narodowej w oparciu o kulturę albańską. Na ekspozycji zobaczymy także, jak w Albanii funkcjo-nuje prawo zwyczajowe (Kanun) oraz ściśle z nim związane zasady honoru, gościnności, tolerancji religijnej, podziału pracy i obowiązków rodzinnych.

Poznamy zarówno kulturę tradycyjną dzięki zaprezentowanym artefaktom kultury materialnej, jak i elementy kultury współczesnej, mocno zakorze-nionej w tradycji, którą zgłębimy za pośrednictwem licznych fotogramów. Poruszana tematyka ma walory uniwersalne, ale szczególnie aktualna jest w chwili obecnej, gdy sprawa Kosowa budzi tak wiele kontrowersji. Ekspozy-cja łączy gromadzoną od ponad 40 lat, największą w Polsce i jedną ze zna-czących na naszym kontynencie, kolekcję albaników pochodzącą z Muzeum Etnograficznego, Oddziału Muzeum Narodowego w Poznaniu oraz ze zbio-rów Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie i Państwo-wego Muzeum Etnograficznego w Warszawie.

Ekspozycja przygotowana przez Muzeum Etnograficzne, Oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu.

Kultura albańska w wieloetnicznym Kosowie> 26 kwietnia – 7 lipca

Patronat honorowy: Jarosław Rosochacki, Generalny Konsul Honorowy Republiki Albanii w Polsce

wystawy czasowe 32

Kołyska dla dziecka, drewno malowane, wyrób rzemieślniczy, okolice Pei, 1978, własność Muzeum Narodowe w Poznaniu, fot. Mirosława Cieślawska

Strój panny młodej, Dragash, Gora,ok. 1970, wł. Muzeum Narodowe w Poznaniu, fot. Mirosława Cieślawska

DOPISZMY SIĘ DO HISTORII> 18 maja – 18 sierpnia

Figurka – górnik, porcelana wielobarwnie szkliwiona, Steatyt – Zygmunt Buksowicz, l.50./60. XX w., fot. Lidia Rogowicz

wystawy czasowe 4 5

Ekspozycja prezentująca rezultaty trwającej prawie rok społecznej akcji tworzenia wystawy stałej poświęconej historii Górnego Śląska w nowej siedzibie Muzeum Śląskiego. Już od pierwszej edycji zbiórki cieszyły się niesłabnącym zainteresowaniem zarówno mieszkańców okolicznych miast, jak również osób spoza regionu, którzy czekali czasami kilkadziesiąt mi-nut, żeby przekazać nam swoje pamiątki. Podczas akcji zainaugurowanej 26 maja ubiegłego roku w Katowicach zawitaliśmy do Chorzowa, Piekar Śląskich, Tarnowskich Gór, Pszczyny, Gliwic, Tychów, Rudy Śląskiej, Zabrza oraz Bytomia.

Jednym z unikatowych przedmiotów przekazanych Muzeum Śląskiemu jest pamiątkowa filiżanka z talerzykiem z okresu I wojny światowej z na-pisem „Andenken an Dtsch. Piekar” („Pamiątka z Niemieckich Piekar”) oraz część szyldu sklepowego w języku niemieckim i hebrajskim pochodzącego z lat międzywojennych, który przez długi czas służył jako blat stolika i do-piero niedawno zostało odkryte jego pierwotne przeznaczenie. Podczas zbiórek ofiarowano nam nie tylko pojedyncze przedmioty, lecz także całe zbiory gromadzone przez lata, jak na przykład kolekcja zalepek listowych firm i urzędów państwowych oraz górnośląskich przedsiębiorstw z okresu dwudziestolecia międzywojennego oraz 23-częściowy serwis obiadowo--deserowy ze znanej wytwórni porcelany Giesche (1929–1945), niegdyś po-darowany bliskim jako prezent ślubny.

Ciekawostką jest także dewizka do męskiego zegarka kieszonkowego z końca XIX w. wykonana z włosów ukochanej. Jest to przykład bardzo rzad-ko spotykanej w zbiorach muzealnych i w kolekcjach prywatnych biżute-rii tzw. „sentymentalnej”. Kolejnym niecodziennym składnikiem tej kolekcji jest kalendarzyk małżeński z 1911 r. z pomiarem temperatury do wyzna-czania owulacji. Nie lada gratką jest ozdobny komplet bielizny kobiecej z wyprawy ślubnej – staniczek, koszulka, majtki. Przedmioty pochodzą z wy-prawy ślubnej matki Sergiusza Tolla, sławnego polskiego entomologa, który przyjechał z Bydgoszczy do Katowic na zaproszenie prof. Dobrowolskiego.

Filiżanka ze spodeczkiem, porcelana szkliwiona, zdobiona kalkomanią, Giesche, l. 30. XX w., fot. Lidia Rogowicz

MICHAŁ CAŁA

Wystawa jest prezentacją nowego projektu fotograficznego Michała Cały zatytułowanego „Metropolia”, zrealizowanego na terenie wybranych miast Górnego Śląska i Zagłębia w latach 2004–2012. Jak mówi sam artysta: „Pomysł na ten projekt powstał w wyniku obserwacji, że wraz z likwidacją przestarzałego przemysłu po roku 1989 miasta Śląska i Zagłębia tracą swój industrialny charakter i upodobniają się do innych wielkich miast (nie tracąc jednak swojego indywidualnego charakteru)”.

Prawie 100 barwnych fotografii ukazuje najstarsze fragmenty architektek-toniczno-urbanistyczne miejscowości, bowiem ich przeobrażenia następują najszybciej. Autor zarejestrował zderzenia starej struktury z przejawami wkraczającej z zewnątrz komercji, najbardziej widoczne na krzykliwych, barwnych reklamach. Użycie koloru jako środka wyrazu pozwoliło na uchwycenie zjawiska nakładania się i transformacji różnych elementów tej, dziś jeszcze niedookreślonej w swej przemianie, tożsamości regionu.

METROPOLIA> 5 września – 3 listopada

wystawy czasowe 6 7

Michał Cała, ŁaziskaMichał Cała, Katowice

Ewald Gawlik Pracownia,wł. Muzeum Śląskie w Katowicach

Wystawa przypominająca dorobek jednego z ciekawszych śląskich twórców nieprofesjonalnych – Ewalda Gawlika. Pretekstem do narracji wystawy jest obraz „Pracownia”, na którym między innymi znajduje się sztaluga z zaczę-tym obrazem i puste podobrazia. Na tej podstawie zaprezentowane zostaną dzieła ukazujące różnorodne wątki tematyczne charakterystyczne dla ma-larstwa „Van Gogha z Giszowca”.

Ewald Gawlik urodził się w Nikiszowcu (dzielnica Katowic). Już w dzieciń-stwie przejawiał talent plastyczny, podczas nauki w gimnazjum był uczniem absolwenta Akademii Sztuk Pięknych w Monachium – Józefa Belmera, a na-stępnie uczęszczał na lekcje malarstwa i rysunku do pracowni Pawła Stel-lera oraz do szkoły malarstwa prowadzonej przez Czesława Rzepińskiego. Wybuch II wojny światowej uniemożliwił mu podjęcie studiów na krakow-skiej Akademii Sztuk Pięknych. Na początku wojny wywieziony został na przymusowe roboty w okolice Drezna – było to szczęśliwym zrządzeniem losu, gdyż mógł większość wolnego czasu spędzać w Galerii Drezdeńskiej. Po zakończeniu wojny przebywał w niewoli. Zamierzał podjąć studia na Aka-demii Sztuk Pięknych w Krakowie, jednakże wojenna przeszłość spowodo-wała, że zmuszony został do rezygnacji z tych planów i podjęcia pracy w ko-palni „Wieczorek” w Katowicach. Pracując tam, przystąpił do grupy malarzy amatorów działającej w przykopalnianym domu kultury, nazywanej dzisiaj Grupą Janowską.

W PRACOWNI MISTRZA EWALDA > 18 maja – 1 września

8wystawy czasowe 9

Ewald Gawlik Pejzaż z Janowa, wł. Muzeum Śląskie w Katowicach

10 1110

Badania archeologiczne wyprzedzające budowę autostrad to jedne z naj-większych w historii polskiej archeologii przedsięwzięć badawczych. Prace wykopaliskowe prowadzone na niespotykaną wcześniej skalę dostarczyły olbrzymiej ilości nowych źródeł do poznania dawnych dziejów ziem współ-czesnej Polski. Jednym z terenów, gdzie natrafiono na olbrzymią ilość pozo-stałości z dawnych czasów, jest odcinek autostrady A4 pomiędzy Krakowem a Tarnowem. Przebadano tam ponad 170 stanowisk archeologicznych ze śladami pradziejowego i nowożytnego osadnictwa, z czego 121 w rejonie Krakowa. Najstarsze z nich pochodzą sprzed około 15 tysięcy lat, najmłod-sze z XIX wieku.

Najciekawsze dokonane w tym rejonie odkrycia można będzie zoba-czyć w Muzeum Śląskim na wystawie przygotowanej przez MuzeumArcheologiczne w Krakowie i Krakowski Zespół do Badań Autostrad.Wśród ponad 600 pokazanych przedmiotów są między innymi: gliniana, stylizowana figurka kobiety sprzed 7500 lat znaleziona w Modlnicy; amfora sprzed 6500 lat z Targowiska, zdobiona płaskorzeźbą w kształcie sylwetki ludzkiej; skarb złożony z ponad 50 ozdób (bransolet, szpil, zawieszek, guzów oraz napierśnika) ukryty około 2700–2800 lat temu na terenie dzisiejszych Aleksandrowic; biżuteria dziewczyny pochowanej około 2900 lat temu na tere-nach dzisiejszego Krakowa-Bieżanowa; wyposażenie celtyckiego wojownika z terenu dzisiejszych Aleksandrowic oraz wiele innych, często unikatowych przedmiotów odkrytych w latach 1997–2010 w trakcie prac prowadzonych na podstawie umowy z Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad, a wcześniej Agencją Budowy i Eksploatacji Autostrad przez Krakowski Ze-spół do Badań Autostrad, powołany na podstawie porozumienia między In-stytutem Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Muzeum Archeolo-gicznym w Krakowie i Uniwersytetem Jagiellońskim.

W trakcie otwarcia wystawy jej twórcy opowiedzą o badaniach archeologicz-nych na trasie autostrady A4 w Małopolsce.

ARCHEOLOGICZNA AUTOSTRADA> 25 września 2013 – 7 stycznia 2014

wystawy czasowe

Figurka gliniana, Modlnica, woj. małopolskie, ok. 5500 p.n.e. Figurkę cechuje uproszczone przedstawienie postaci, zaznaczone cechy płciowe i ornament na plecach przypuszczalnie odwzorowujący linie kręgosłupa i żeber albo sposób zdobienia ciała

Fot. Robert Słaboński

Fot. Robert Słaboński Fot. Agnieszka Wojtuń

1312wystawy czasowe wystawy czasowe

Coroczna, ósma już edycja konkursu „Śląska Rzecz” organizowanego przez Zamek Cieszyn przy wsparciu „Design Silesia”, to kolejny rozdział historii dobrego projektowania w regionie, promującego śląskich

projektantów i firmy, którzy w swoim rozwoju stawiają na design.. W ramach współpracy z Zamkiem Cieszyn Muzeum Śląskie kolejny raz pre-zentuje pokonkursową wystawę, która obejmuje zwycięzców i wyróżnione produkty, projekty graficzne oraz usługi. Nie są to jedynie ciekawe pomysły, wszystkie zostały wdrożone do produkcji na terenie województwa śląskie-go w 2012 roku. Ich projektanci i producenci udowadniają, że dobry design oznacza lepszą jakość przestrzeni publicznej, produktów i usług, z których korzystamy każdego dnia.

„Śląska Rzecz” to szansa, aby docenić te firmy i organizacje, które dzięki współpracy z projektantami kreują nową jakość śląskich wyrobów. I w ten sposób budują wizerunek Śląska jako regionu nastawionego na innowacyj-ność. Wystawa uczy, jak powinniśmy patrzeć na design i postrzegać jego wartość w biznesie. Konkurs organizowany w ramach projektu „Design Si-lesia” wspiera rozwój sektora kreatywnego w naszym województwie. Jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego oraz budżetu państwa.

ŚLĄSKA RZECZ PLAKAT – SZTUKA SKOJARZEŃ…

> 2 sierpnia – 1 września

> 7 czerwca – 30 sierpnia

2012Plakaty ze zbiorów Muzeum Śląskiegow Katowicach

Wystawa planszowa prezentowana przez Muzeum Śląskie w hali odlotów Międzynarodowego Portu Lotniczego Katowice w Pyrzowicach.

Henryk Tomaszewski – ojciec i mistrz plakatu polskiego uważał, że „salo-nem dla plakatu jest ulica”. W szerokim rozumieniu – po prostu przestrzeń publiczna otwarta na licznych odbiorców. Niewątpliwie takie kryteria spełnia przestrzeń Międzynarodowego Portu Lotniczego Katowice w Pyrzowicach, w której prezentujemy wybrane plakaty polskie z bogatych zbiorów Muzeum Śląskiego w Katowicach. Muzeum szczyci się posiadaniem kolekcji powojen-nego plakatu polskiego zaliczanej do jednej z liczniejszych w muzealnych zbiorach polskich. Liczy około 20 000 egzemplarzy. Pokaz obejmuje jedynie 11 obiektów z okresu największego rozkwitu sztuki plakatowej określanej mianem fenomenu w polskiej sztuce powojennej. Ich autorami są największe indywidualności artystyczne, wspomniany już Henryk Tomaszewski i inni: Franciszek Starowieyski, Jan Lenica, Andrzej Pągowski, Waldemar Świerzy. Wśród nich są także pierwszoplanowi śląscy plakaciści: Tadeusz Grabow-ski, Roman Kalarus i Tomasz Jura. Wybrano najbardziej znane i charaktery-styczne dzieła, których stylistyka wyraźnie wskazuje na indywidualność ich twórców. Tematycznie są to plakaty kulturalne, głównie teatralne i filmowe, które dominowały szczególnie w latach 70. i 80. ubiegłego stulecia. Pełniły rolę pierwszego zwiastuna wydarzenia kulturalnego, były oczekiwane i roz-budzały wyobraźnię widza.

Za pomoc w realizacji wystawy dziękujemy Katowice Airport

Janusz Grabiański Polish Airlines LOT, 1971

Organizatorzy

Wystawa zorganizowana przez Centrum Scenografii Polskiej Oddział Mu-zeum Śląskiego w Teatrze Rozrywki w Chorzowie czynna od czerwca 2013 w godzinach pracy teatru.

Ekspozycja prezentująca wyjątkowy dorobek twórczy Jerzego Moskala – scenografa teatralnego i filmowego, plastyka, innowatora w zakresie nowo-czesnej ekspozycji muzealnej i wystawiennictwa. Wystawa prezentująca pro-jekty – kolaże, makiety, plakaty oraz obiekty przestrzenne jest wielobarwną panoramą życia i artystycznej osobowości Jerzego Moskala. Spośród wielu prac prezentujemy wybór projektów wykonanych dla teatrów zawodowych. Jerzy Moskal – z urodzenia drohobyczanin, z wyboru mieszkaniec Katowic. Rysownik, plakacista, twórca kolaży, scenograf, wreszcie muzealnik. Twórca unikatowej w skali kraju placówki muzealnej – Centrum Scenografii Polskiej. Przygodę ze scenografią zaczął w 1957 roku w telewizji katowickiej, gdzie z przerwami pracował do lat 70. W teatrze zawodowym zadebiutował „Zmar-twychwstaniem” w 1968 roku w Teatrze Śląskim, w reżyserii Lidii Zamkow. Posługiwał się symbolem, skrótem, kolażem. Lubił szybkie zmiany dekoracji, co wymuszało mobilność jej elementów. Inscenizował chętnie romantyków i Szekspira. Wybrane, wielokrotnie nagradzane tytuły prezentujemy wła-śnie na tej wystawie. Projekty do „Anny Kareniny” Lwa Tołstoja sąsiadują ze „Sławną historią o Troilusie i Kresydzie”, „Zmartwychwstanie” z „Czekając na Godota” Becketta. Wszystkie plansze są autorskimi kolażami artysty.

ZAWSZE MYŚLĘ OCZAMI

1514

wystawy stałewystawy czasowe

GALERIA W OKNIE

FOTOPLASTYKON 3D Z XIX WIEKUDawne widoki w trójwymiarze

Ponad 100-letni fotoplastykon Muzeum Śląskiego to jedno z nielicznych tego typu urządzeń w Polsce. Wynaleziony w drugiej połowie XIX wieku, służy do projekcji trójwymiarowych fotografii stereoskopowych, czyli obrazów przestrzennych. Pozwala na równoczesne oglądanie przezroczy na 24 sta-nowiskach.

Do 30 września zapraszamy na seans „Podróże po Górnym Śląsku”. Na 48 stereoskopowych fotografiach zostały zamknięte widoki Górnego Śląska z lat 1900–1939. Fotografie przybliżą zwiedzającym dawny Górny Śląsk wi-dziany okiem ówczesnych podróżujących. Ukażą specyfikę regionu poprzez prezentację widoków zarówno „czarnego”, jak i „zielonego” Śląska.

Wstęp: normalny – 2,50 zł, ulgowy – 1 zł

> LIPIEC / Wojciech Ćwiertniewicz Kompozycja, 1988 > SIERPIEŃ / Aleksander Kotsis Lato, 1872 > WRZESIEŃ / Marek Idziaszek Sprzedawca węgla, 2009

Zapraszamy wszystkich chętnych, a w szczególności osoby niewidome i nie-dowidzące, do zwiedzenia Galerii Malarstwa Polskiego. Specjalnie przygoto-wane przewodniki, wypukłodrukowe reprodukcje oraz reliefy przybliżą treść wybranych dzieł najwybitniejszych polskich malarzy XIX i XX wieku. Każdy zwiedzający ma możliwość skorzystania z audioprzewodnika i zestawu słu-chawkowego.

SZTUKA PRZEZ DOTYKŚcieżka zwiedzania dla osób niewidomych i niedowidzących Galerii Malarstwa Polskiego

Shot (strzał) w produkcji filmowej czy video to seria klatek zarejestrowa-na podczas jednego ujęcia, pomiędzy wciśnięciem funkcji start i stop. „Last shot” to ujęcie szczególne, często najważniejsze, puentujące część bądź całość realizacji, wynikające z poprzedzającego je procesu pracy. Projekt „Last shot” zakłada prezentację – w pięciu odsłonach – najnowszych (ostat-nich) realizacji multimedialnych artystów związanych z ASP w Katowicach (absolwentów i studentów). Są to prace wyselekcjonowane bądź specjal-nie realizowane na tę okazję. A okazja jest szczególna, bo wyjątkowy jest kontekst, w jakim prace zaistnieją. Co trzy tygodnie, od 27 marca, kolejne realizacje są „wplatane” w Galerię Malarstwa Polskiego po 1945 roku, stałą ekspozycję prezentującą kolekcję powojennego malarstwa polskiego, stając się na czas trwania projektu jej częścią. W ten sposób „statyczne” obrazy artystów, którzy uznawani są w większości za klasyków polskiego malar-stwa, stają się kontekstem dla najnowszych, „dynamicznych” realizacji (ob-raz, ruch, czas, dźwięk itp.). Te drobne „interwencje”, naruszające strukturę ekspozycji, wchodzą w dialog z poszczególnymi obrazami, bądź z częścią kolekcji jako uporządkowanym zbiorem prac. Proces konfrontacji – którego rezultat nie do końca jest możliwy do przewidzenia – ma na celu stworzenie przestrzeni dla powstania nowej artystycznej wartości.

Program prezentacji:

18 maja – 7 czerwca Piotr Ceglarek oraz prezentacja prac kilku innych uczestników projektu 13 czerwca – 4 lipca Ronnie Deelen 8 lipca – 28 lipca Pracownia Działań Interdyscyplinarnych

LAST SHOT Prezentacja najnowszych projektów multimedialnych artystów związanych z ASP w Katowicach w Galerii Malarstwa Polskiego po 1945 roku

Autorzy projektu: Lesław Tetla (ASP Katowice), Joanna Szeligowska-Farquhar (Muzeum Śląskie w Katowicach)

1716

wystawy stałe wystawy stałe

GALERIA MALARSTWAPOLSKIEGO

GALERIA MALARSTWAPOLSKIEGO

Galeria Malarstwa Polskiego 1800 –1945 pochodzi ze zbiorów przedwo-jennego Muzeum Śląskiego. Jest to wspaniała kolekcja zajmująca jedno z czołowych miejsc w kraju, prezentuje bowiem najwybitniejszych pol-skich malarzy oraz najważniejsze zjawiska i kierunki w sztuce polskiej. Większość obrazów eksponowanych w Galerii zalicza się do największych osiągnięć sztuki polskiej, a przykładem mogą być takie dzieła, jak „Błę-kitny chłopiec” Piotra Michałowskiego, portrety Jana Matejki, słynna „Ży-dówka z cytrynami” Aleksandra Gierymskiego, „Sulamitka” Maurycego Gottlieba i „Lato” Aleksandra Kotsisa, a także obrazy malarzy tworzących w okresie międzywojennym, takich jak Tadeusz Makowski, Roman Kramsz-tyk czy Stanisław Ignacy Witkiewicz.

1800 –1945 po 1945 roku

Władysław Skoczylas Owocobranie,wł. Muzeum Śląskie w Katowicach

Ekspozycja sygnalizuje najciekawsze zjawiska artystyczne w Polsce od roku 1945 do początków lat 90. Obejmuje powojenny okres poszukiwań twór-czych, pierwsze eksperymenty w ramach nurtu malarstwa materii oraz informel, abstrakcję geometryczną i emocjonalną, dzieła o zabarwieniu me-taforyczno-symbolicznym, a także powrót w latach 80. do sztuki figuratyw-nej o różnym natężeniu ekspresji i deformacji. W Galerii znajdziemy prace najcenniejszei najbardziej interesujące z perspektywy rozwoju powojennego malarstwa oraz – z uwagi na wyjątkowość niektórych indywidualności twór-czych – często nie mieszczące się w obrębie panujących i obowiązujących trendów.

Edward Dwurnik Wieruszów, wł. Muzeum Śląskie w Katowicach

1918

2120wydarzenia wydarzenia

„Niebezpieczna przeprawa” Józefa Brandta jest pierwszym obrazem tego artysty w Galerii Malarstwa Polskiego. W zbiorach przedwojennego Muzeum Śląskiego znajdował się obraz „Wyjazd na polowanie”, zbliżony kompozycyj-nie do najnowszego nabytku, który zaginął podczas zawieruchy wojennej. Zakup obrazu wpisującego się do grupy najbardziej znaczących dzieł w ko-lekcji przedwojennego malarstwa w naszej instytucji otrzymał dofinanso-wanie w wysokości 250 tys. zł z programu „Kolekcje” Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Przed wybuchem II wojny światowej do kolekcji Muzeum Śląskiego naby-wano dzieła najwybitniejsze, najbardziej charakterystyczne dla danego twórcy bądź nurtu artystycznego. Dokonywano zakupów głównie w pręż-nie działających antykwariatach, salonach oraz bezpośrednio od artystów lub ich spadkobierców, a także w galeriach zagranicznych. Konsekwentna realizacja przyjętej koncepcji merytorycznej muzeum doprowadziła do po-wstania w niedługim czasie imponującej galerii malarstwa polskiego, która znajdowała się w czołówce polskich galerii malarstwa XIX i XX w. Do 1939 r. zbiór liczył 280 obrazów olejnych, pasteli i akwarel, z których 100 zaginęło w czasie II wojny światowej.

Zakup rysunków Edmunda Monsiela, które ze względu na pozycję autora w światowym rankingu twórców art brut są obiektami o wyjątkowym zna-czeniu dla tworzonej kolekcji dzieł twórców nieprofesjonalnych, uzyskał w drodze konkursowej dofinansowanie w wysokości 50 tys. zł w zakresie priorytetu „Regionalne kolekcje sztuki współczesnej”.

Rysunki Monsiela odkryto przypadkowo po jego śmierci, zgromadzone w szufladzie. Na ich podstawie domniemano, że artysta cierpiał na schi-zofrenię wywołaną traumatycznymi przeżyciami w okresie okupacji nie-mieckiej (na jego oczach naziści zabili jego szwagra i siostrzenicę). Czy tak było naprawdę, do końca nie wiadomo. Odnalezione przypadkowo rysunki od razu wzbudziły sensację wśród krytyków i kolekcjonerów w Polsce i na świecie. Szybko znalazły nabywców i niestety w przeważającej ilości wypły-nęły za granicę. Niewielka ich część znajduje się w trzech polskich muzeach. Za granicą prace Monsiela znajdują się w najbardziej znaczących kolekcjach muzealnych i prywatnych, a na aukcjach osiągają bardzo wysokie ceny. W polskim obrocie dzieł sztuki znajdują się niezwykle rzadko, a ceny, jakie osiągają, często przewyższają możliwości muzeów.

JÓZEF BRANDT PO LATACH POWRACA DO ŚLĄSKIEJ KOLEKCJI

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa NarodowegoDofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

POSZERZENIE KOLEKCJI ART BRUT

2322

Główne prace związane z budową nowej siedziby Muzeum Śląskiego dobie-gły już końca i poszczególne elementy inwestycji są obecnie przedmiotem przeglądów, prób i odbiorów z udziałem zespołów Projektanta obiektu oraz Inżyniera Kontraktu. Zgodnie z założeniami projektu główny gmach Muzeum został umieszczony w całości pod ziemią. Wystające nad powierzchnię tere-nu różnej wielkości szklane boksy stanowią jedynie element techniczny, do-świetlający kondygnacje podziemne. Jedynymi nadziemnymi obiektami są: budynek administracyjny – nawiązujący architekturą do szklanych boksów oraz odrestaurowane obiekty zabytkowe byłej kopalni „Katowice”, tj. budy-nek dawnej maszynowni, wieża wyciągowa, dawny magazyn odzieży oraz budynek warsztatu elektryków. Pozostałe zabytkowe obiekty planowane są do adaptacji w kolejnych etapach rewitalizacji terenu byłej kopalni Katowice. Planowane otwarcie nowej siedziby Muzeum Śląskiego nastąpi w 2014 roku po oddaniu obiektu do użytkowania, jego wyposażeniu i urządzeniu wystaw stałych.

UWAGA!TU SIĘ BUDUJENOWE MUZEUM ŚLĄSKIE 2013

„Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego – realna odpowiedź na realne potrzeby”. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007– 2013 oraz środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Fot. Jacek Mężyk

Fot. Jacek Mężyk

wydarzenia 24 25zajęcia dla dzieci

SPEKTAKL“Bajki o Witku co wielkim kompozytorem został”

A TO CI HISTORIA! Letnie warsztaty dla dzieci

ze scenografią stworzoną na warsztatach w CSP> 21 lipca / podcienia CKK

> 1 lipca – 18 sierpnia / wstęp 3,50 zł od osoby

Czy na łyżwach pradziadka da się dzisiaj jeździć? Jak wyglądał kostium ką-pielowy babci, a jak szkolne mundurki rodziców? Tego wszystkiego można się dowiedzieć, odwiedzając wystawę „Dopiszmy się do historii”. W czasie wakacji zapraszamy do zabawy w muzealnego szperacza. Dzieci z grup zor-ganizowanych będą też mogły zagrać w przestrzenną grę planszową.

Zapisy grup półkolonijnych prowadzi Dział Oświatowy, tel. 32 77 99 316, mail: oswiata@muzeumslaskie.pl.

Twórczość Witolda Lutosławskiego oraz muzyka jazzowa to temat bajki mu-zycznej organizowanej przez Centrum Kultury Katowice oraz Centrum Sce-nografii Polskiej. Spektakl będzie powstawał w ramach dwutygodniowych warsztatów prowadzonych w Centrum Scenografii Polskiej, podczas których dzieci opracują pod okiem dorosłych twórców tekst i scenografię bajki, a tak-że zaangażują się w jej wystawienie i promocję.

Efektem tej pracy będzie nie tylko przedstawienie teatralne, ale i książka oraz audiobook, które później rozesłane zostaną do szkół, domów dziecka i świetlic środowiskowych.

Więcej informacji: barbara.kucia@ck.art.pl, tel. 32 609 03 36

26 27lekcje i warsztaty muzealne

Przedszkola i klasy 1–3 szkół podstawowych

1. Zabawa z obrazami (Galeria Malarstwa Polskiego 1800 – 1945)2. Czym jest obraz? (Galeria Malarstwa Polskiego 1800 – 1945)3. Abstrakcja, co to takiego? (Galeria Malarstwa Polskiego po 1945 roku)

Szkoły podstawowe, klasy 4–6 zajęcia z elementami samodzielnej pracy uczniów

1. Poznajemy muzeum (dla klas 4) (Galeria Malarstwa Polskiego 1800 – 1945)2. Pejzaż (Galeria Malarstwa Polskiego 1800 – 1945)3. Portret (Galeria Malarstwa Polskiego 1800 – 1945)4. Od wyobraźni do abstrakcji (Galeria Malarstwa Polskiego po 1945 roku)5. Kalendarz magiczny – obrzędy, rytuały, tradycje świąteczne . Lekcja z elementami warsztatowymi trwa ok. 2 godzin (sala audiowizualna)

Gimnazja i szkoły średniezajęcia z elementami samodzielnej pracy uczniów

1. Prawda czy piękno? Realizm w malarstwie polskim XIX wieku (Galeria Malarstwa Polskiego 1800 – 1945)2. Kolory Młodej Polski (Galeria Malarstwa Polskiego 1800 – 1945)3. Dwudziestolecie międzywojenne – „radość z odzyskanego śmietnika” (Galeria Malarstwa Polskiego 1800 – 1945)4. Główne kierunki w malarstwie polskim lat 1800 – 1939 (Galeria Malarstwa Polskiego 1800 – 1945)5. Obraz jako dzieło sztuki. Próba analizy na wybranych przykładach (Galeria Malarstwa Polskiego 1800 – 1945)6. Od abstrakcji do nowej figuracji. Analiza obrazów na wybranych przykładach (Galeria Malarstwa Polskiego po 1945 roku)7. W poszukiwaniu treści i znaczeń. Abstrakcja geometryczna i ekspresjonizm abstrakcyjny (Galeria Malarstwa Polskiego po 1945 roku)8. Nurt metaforyczny w polskim malarstwie współczesnym (Galeria Malarstwa Polskiego po 1945 roku)9. Piastowie śląscy10. Śląska arystokracja i jej pałace 11. Czas powstań śląskich i plebiscytu12. Volkslista na Górnym Śląsku13. Górny Śląsk – eldorado PRL?14. Stan wojenny w województwie katowickim15. Kształtowanie się postaw narodowych na przełomie XIX i XX wieku w kontekście europejskim16. PRL – państwo totalitarne?17. Kalendarz magiczny – obrzędy, rytuały, tradycje świąteczne (lekcja z elementami warsztatowymi trwa ok. 2 godzin)18. Wirtualne podróże – fotografia 3D (Fotoplastykon)

Opłata za lekcje i warsztaty – 50 zł od grupy oraz 3,50 zł od ucznia

28 29lekcje i warsztaty muzealnewydarzenia

LEKCJE NA ZAMÓWIENIE W CENTRUM SCENOGRAFII POLSKIEJ

1. Scenografia jako jedno z tworzyw teatralnych (gimnazja, szkoły średnie, studenci, widzowie indywidualni)

2. Kostium – od konstrukcji do destrukcji (wszystkie typy szkół, widzowie indywidualni)

3. W teatrze lalek. Warsztat (przedszkola, klasy 1–3 szkoły podstawowej)

4. Burza w szklance wody, czyli dźwięki w teatrze (wszystkie typy szkół, widzowie indywidualni w zorganizowanych grupach)

Wstęp 6 zł od osoby

WYKŁADY NA ZAMÓWIENIE W CSP Przestrzenie sceniczne. Od antycznego teatru otwartego do barokowej sceny pudełkowej

Zapraszamy na zupełnie nowe wykłady dotyczące form teatru. Począwszy od jego antycznych korzeni do pojawienia się odrębnych budynków teatral-nych i wykształcenia w ich obrębie zamkniętej sceny pudełkowej, funkcjo-nującej do dnia dzisiejszego i będącej najpopularniejszą formą sceniczną.

1. Starożytna Grecja2. Starożytny Rzym3. Średniowiecze4. Renesans włoski i hiszpański5. Renesans angielski (scena elżbietańska)6. Barok i klasycyzm Cena biletu 6,00 zł (grupa musi liczyć min.10 osób)

• godz. 12.00–18.00 – zwiedzanie terenu nowej siedziby Muzeum Śląskiego, ul. Kopalniana 6, KatowiceOtwarcie nowej siedziby Muzeum Śląskiego planowane jest na rok 2014, jednak efekty długotrwałych prac budowlanych będzie można zobaczyć już we wrześniu. Dodatkowo zobaczymy prezentację multimedialną oraz wysłu-chamy prelekcji pt. „Muzeum – podróż w czasie i przestrzeni”. O wybranych budynkach muzealnych w Polsce i na świecie poprzez pryzmat architektury historycznej i nowoczesnej opowie historyk sztuki Andrzej Holeczko-Kiehl.

• godz. 17.00 – spektakl plenerowy „Kuglarze” w wyko-naniu Teatru Gry i Ludzie, budynek główny Muzeum Śląskiego w Katowicach, al. W. Korfantego 3, (dziedziniec)Spektakl adresowany zarówno dla dzieci, jak i dorosłych. Jest próbą odtwo-rzenia atmosfery średniowiecznych widowisk jarmarcznych. Ważną inspi-rację stanowiła tutaj powieść Wacława Berenta „Żywe kamienie” i zawarty w niej obraz życia średniowiecznych wędrownych artystów, outsiderów, wy-soko ceniących swoją niezależność i swobodę. W przedstawieniu pojawiają się świeckie pieśni i melodie z epoki. Są one dopełnieniem akcji i łącznikiem poszczególnych scen. Uwaga! Spektakl odbędzie się na wolnym powietrzu, dlatego uzależniony jest od warunków pogodowych.

NIE OD RAZU POLSKĘ ZBUDOWANOEuropejskie Dni Dziedzictwa 2013 w Muzeum Śląskim > 14 września / wstęp wolny

Europejskie Dni DziedzictwaWspólne działanie Rady Europy

i Komisji Europejskiej

nasze wydawnictwa 30 31

Organizator zastrzega sobie możliwość wprowadzenia limitu miejsc na poszczególne wydarzenia. Bilety w przedsprzedaży są dostępne na tydzień przed terminem każdego spotkania. Na wszystkie wystawy: normalny – 12 zł, ulgowy – 7 zł. Na wszystkie wystawy czasowe: normalny – 9 zł, ulgowy – 5 zł. Na wszystkie wystawy stałe: normalny – 6 zł, ulgowy – 4 zł. Na jedną wybraną wystawę (czasową): normalny – 5 zł, ulgowy – 3 zł. Fotoplastykon: normalny – 2,50 zł, ulgowy – 1 zł. Dla grup zorganizowanych (powyżej 10 osób): 4 zł od osoby. Bilet rodzinny (3–6 osób): 20 zł. W soboty wstęp wolny na wystawy stałe. Obowiązuje cennik na wystawy czasowe i fotoplastykon. Uwaga: Muzeum zastrzega sobie prawo do wprowadzenia dodatko-wych cen biletów na wybrane wystawy czasowe. Opłata za korzystanie z usług przewodnika: 20 zł + bilety według cennika. W pierwszy czwartek miesiąca – wejście za 50% na wystawy czasoweCENTRUM SCENOGRAFII POLSKIEJBilet normalny – 9 zł, ulgowy – 5 zł. Bilet grupowy (od 3 osób) – 4 zł. Bilet grupowy obejmujący lekcję muzealną – 6 zł. Happy Hours! W każdy drugi piątek miesiąca możesz zwiedzić Centrum Scenografii Polskiej za 1 zł od osoby. Tego dnia CSP jest czynne do godz. 19.30.

Bilet wspólny do siedziby przy al. W. Korfantego i Centrum Scenografii Polskiej: normalny – 15 zł, ulgowy – 10 zł (ważny 14 dni od daty zakupu). Bilet roczny: normalny – 120 zł, ulgowy – 70 zł

ceny biletów

magazyn kulturalny

Sztuka i przemysł / Kunst und Indu-strie. Paradygmat innowacji – dziedzic-two kulturowe na obszarach przemysło-wych Niemiec i Polski / Das Paradigma der Innovationen – das Kulturerbe in den Industriegebieten Deutschlands und Polens

red. I. Kozina

Polecamy publikacje wyróżnione przez Marszałka Województwa Śląskiego za Wydarzenie Muzealne Roku 2012:Pokażę Wam inny Górny Śląsk. Katalog zbiorów pocztówek Muzeum Śląskiego w Katowicach oraz Mistrzowie plakatu polskiego w zbiorach Muzeum Śląskiego w Katowicach.

NOWOŚĆ

Wydano z finansowym wsparciem Fundacji Współpracy Polsko-NiemieckiejHerausgegeben mit finanzieller Unterstüt-zungder Stiftung für deutsch-polnische Zusammenarbeit

Partner projektu / Projektpartner

Gadżety dostępne w Magazynie Kulturalnym, księgarni Muzeum Śląskiego przy al. W. Korfantego 3 oraz na stronie internetowejmakatki / magnesy na lodówkę / kubki / filiżanki / ściereczki do okularówcała oferta na www.muzeumslaskie.pl/sklep

Uwaga: sprzedaż biletów jest prowadzona do pół godziny przed zamknięciem muzeum. Wystawy „Przemysł śląski w produkcji zbrojeniowej XIX i XX wieku” oraz „W drukarni Jana Eichhorna” są czynne we wtorki i czwartki w godz. 12.00 – 17.00. Maksymalna liczba zwiedzających w tym samym czasie to 10 osób.BibliotekaZaprasza do korzystania z czytelni od poniedziałku do piątku w godz. 10.00 –15.00.Pracownia Konserwacji Dzieł SztukiWykonuje usługi w zakresie konserwacji malarstwa sztalugowego, rzeźby, drobnych przedmiotów użytkowych i wyrobów rzemiosła artystycznego. Czynna od poniedziałku do piątku w godz. 7.00 –16.00.

al. W. Korfantego 3 40-005 Katowicetel. 32 779 93 00, fax 32 779 93 67

Patroni medialni:

Muzeum Śląskie jest instytucją kultury Samorządu Województwa Śląskiego współprowadzoną przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Godziny otwarcia wtorek: 10.00 –18.00 środa: 10.00 –18.00 czwartek: 10.00 –19.00

piątek: 12.00 –16.00 sobota: 12.00 –18.00 niedziela: 12.00 –17.00 poniedziałek: nieczynne

Magazyn Kulturalny (księgarnia Muzeum Śląskiego)Godziny otwarciaponiedziałek 10.00 – 16.00 wtorek 10.00 – 17.00 środa 10.00 – 17.00

pl. Sejmu Śląskiego 2 40-032 Katowicetel./fax 32 251 57 14, 32 251 51 67sekretariatcsp@scenografia-polska.plwww.scenografia-polska.pl

czwartek 10.00 – 18.00 piątek 10.00 – 17.00 sobota 11.00 – 16.00

Ekspozycja czynna od poniedziałku do piątku w godz. 9.00–17.00.

kontakt www.muzeumslaskie.pl