การสอนเสรมครงท 1

กฎหมายระหวางประเทศ 41451

สาขาวชานตศาสตร

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

เอกสารโสตทศนชดวชา

กฎหมายระหวางประเทศ

International Law

สงวนลขสทธ

เอกสารโสตทศนชดวชากฎหมายระหวางประเทศการสอนเสรมครงท 1

จดท าขนเพอเปนบรการแกนกศกษาในการสอนเสรม

จดท าตนฉบบ : คณะกรรมการกลมผลตชดวชา

บรรณาธการ/ออกแบบ : คณะกรรมการกลมผลตชดวชา

จดพมพ: ส านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

พมพท:โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

พมพครงท 1 ภาค 1/54

แผนการสอนเสรมครงท 1 หนวยทสอนเสรม (หนวยท 1-8) ประเดน 1. ความหมาย และลกษณะของกฎหมายระหวางประเทศ 2. ววฒนาการของกฎหมายระหวางประเทศ 3. บอเกดของกฎหมายระพหวางประเทศ 4. บคคลในกฎหมายระหวางประเทศ 5. เขตแดนและเขตอ านาจรฐ 6. ความสมพนธระหวางกฎหมายระหวางประเทศกบกฎหมายภายใน 7. สนธสญญา 8. การระงบขอพพาทระหวางประเทศโดยสนตวธ 9. การจ ากดการใชก าลงระหวางประเทศ 10. ความรบผดชอบของรฐ แนวคด

1. กฎหมายระหวางประเทศเปนกฎเกณฑทใชบงคบในความสมพนธระหวางบคคลระหวางประเทศซงในปจจบน นอกจากรฐแลวยงมองคการระหวางประเทศอกดวย อกทงยงมเนอหาซงเกยวของกบการคมครองปจเจกชนภายในรฐตาง ๆ ดวยโดยเปนกฎหมายทมขอพสจนยนยนไดหลายประการแตมลกษณะแตกตางจาก กฎหมายภายในเนองจากเกดขนในสงคมทมโครงสรางตางกนและมพนฐานทางกฎหมายตางกน

2. กฎหมายระหวางประเทศเรมเกดขนจากกฎเกณฑทไมเปนลายลกษณอกษรในรปของจารตประเพณระหวางประเทศซงมขอจ ากดในเรองทตองใชเวลายาวนานในการกอตวขน และถก เสรมดวยกฎเกณฑทเปนลายลกษณอกษรโดยเฉพาะในรปของสนธสญญาเนอหาสาระของกฎหมายระหวางประเทศมววฒนาการไปจากกฎเกณฑทเดมมงเนนความสมพนธเฉพาะระหวางรฐ โดยพฒนาไปในทศทางทครอบคลมเรองตาง ๆ รวมถงทเกยวกบเอกชนดวยจากศตวรรษท 16 ซงเรมเกดม "รฐชาต" ขนจนถงสนสงครามโลกครงท 1 กฎหมายระหวางประเทศเปนกฎเกณฑทเนนเกยวกบการบงคบความสมพนธระหวางรฐ จากสนสงครามโลกครงท 1 จนถงปจจบน กฎหมายระหวางประเทศมววฒนาการไปอยางมากมาย กลาวคอ เกดมบคคลในกฎหมายระหวางประเทศเพมขนอนไดแก องคการระหวางประเทศ และความสมพนธระหวางประเทศมความหลากหลายและซบซอนขนกวาในอดต

3. บอเกดของกฎหมายระหวางประเทศมหลายประการ ทงทเปนลายลกษณอกษร กลาวคอ สนธสญญา และทไมเปนลายลกษณอกษร ซงไดแก จารตประเพณระหวางประเทศและ

หลกกฎหมายทวไป นอกจากนยงมบอเกดซง มาตรา 38 ของธรรมนญศาลยตธรรมระหวางประเทศบญญตวาเปนบอเกดล าดบรอง กลาวคอ แนวค าพพากษาของศาลระหวางประเทศและความเหนของผเชยวชาญทางกฎหมายจารตประเพณระหวางประเทศจะเกดขนไดตองอาศยองคประกอบ 3 ประการ กลาวคอ องคประกอบทางดานวตถ (rationelmateriae หรอ material element) องคประกอบทางดานเวลา (rationetemporis หรอ time element) องคประกอบดานจตใจ (Psychological element) ซงเปนองคประกอบขนสดทายทมความส าคญมากทสด เพราะเปนปจจยทจะท าใหวนจฉยไดวาหลกกฎหมายใดไดกลายเปนกฎหมายจารตประเพณ ซงมผลใชบงคบเปนกฎหมาย (lex lata หรอ law as it is ทเรยกวา positive law หรอ hard law) หรอยง คอ opiniojuris ซงยอมาจาก opiniojurissivenecessitatisโดยสรป องคประกอบทงสามคอ ทางปฏบตของรฐทมลกษณะซ า ๆ กนแพรหลาย และภายในชวงระยะเวลาหนงในฐานะองคประกอบทางวตถ และความเชอมนวาตองกระท าเพราะเปนกฎหมาย ในฐานะองคประกอบทางจตใจ

4. รฐเปนบคคลดงเดมหรอบคคลหลกในกฎหมายระหวางประเทศ รฐเกดขนโดยองคประกอบทางขอเทจจรง มสทธและหนาททสมบรณตามกฎหมายระหวางประเทศ และมความเทาเทยมกนตามกฎหมายระหวางประเทศ องคการระหวางประเทศเปนบคคลล าดบรองในกฎหมายระหวางประเทศเกดขนโดยความตกลงระหวางรฐและมความสามารถตามกฎหมายระหวางประเทศทจ ากดภายในขอบเขตของความตกลงกอตงองคการระหวางประเทศนนๆรฐมองคประกอบหลก 3 ประการ คอ ดนแดน ประชากร และรฐบาล ค าจ ากดความของรฐเปนแนวความคดทางรฐศาสตรมากกวาทางนตศาสตร เนองจากรฐเกดขนจากขอเทจจรงของการใชอ านาจเหนอดนแดนและประชากร สวนการรบรองรฐมผลเสมอนเปนการประกาศวารฐไดเกดขนมาแลว รฐทไดรบการรบรองจะมความสามารถในการท านตกรรมระหวางประเทศไดอยางสมบรณ

5. เขตแดนของรฐเปนการก าหนดขอบเขตแหงดนแดนของแตละรฐทมอ านาจอธปไตยเหนอดนแดน บคคล และกจการ ภายในรฐนน และแยกจากดนแดนของรฐอนๆ ในประชาคมโลก ดงนนการมเขตแดนทแนนอนจงเปนองคประกอบทส าคญของการเปนรฐ และเปนขอบเขตดนแดนทรฐสามารถใชอ านาจสงสดแหงอธปไตยแหงตนโดยไมมรฐใดสามารถเขามากาวลวงหรอแทรกแซงไดเวนแตกรณทรฐตางๆ ไดแสดงเจตจ านงในการใหความรวมมอระหวางกนในกรอบของความรวมมอทไดตกลงระหวางกนไว เขตแดนจงเปนทงเครองชแสดงและจ ากดขอบเขตการใชอ านาจอธปไตยของรฐในประชาคมระหวางประเทศ สวนเขตอ านาจรฐ หมายถง อ านาจตามกฎหมายของรฐเหนอบคคล ทรพยสน หรอเหตการณตางๆ เขตอ านาจรฐ อาจจ าแนกตามเนอหาของอ านาจไดเปน 2 ประเภทคอ 1. เขตอ านาจในการสรางหรอบญญตกฎหมาย และ 2. เขตอ านาจในการบงคบการตามกฎหมาย การใชเขตอ านาจของรฐมมลฐาน

มาจากหลกการส าคญ 5 ประการ ไดแก 1. หลกดนแดน (Territorial principle) 2.หลกสญชาต (Nationality principle) 3. หลกผถกระท า (Passive personality principle) 4. หลกปองกน (Protective principle) และ 5. หลกสากล (Universality principle) ซงแตหลกการดงกลาวมสาระส าคญทสนบสนนการใชเขตอ านาจรฐดวยเหตผลทแตกตางกน

6. ความสมพนธระหวางกฎหมายระหวางประเทศกบกฎหมายภายในสามารถอธบายไดดวยทฤษฎตาง ๆ ของนกนตศาสตร อนไดแก ทฤษฎ เอกนยมและทวนยม อย างไรกดความสมพนธอาจแบงออกไดเปนหลายประเภทตามแตละทมาหรอบอเกดของกฎเกณฑของกฎหมายทเกยวของ และตามลกษณะของความสมพนธระหวางกฎหมายทงสองระดบ

7. กฎหมายสนธสญญาววฒนาการมาจากจารตประเพณระหวางประเทศ ตอมาไดมการประมวลหลกเกณฑในการท าสนธสญญาไวในอนสญญากรงเวยนนาวาดวยกฎหมายสนธสญญา ค.ศ. 1969 ซงไดบญญตเกยวกบ ความหมาย ขนตอน ผลของสนธสญญา การใช การตความ และการสนผลของสนธสญญา อนเปนแนวปฏบตส าหรบการท าสนธสญญาระหวางรฐ การท าสนธสญญาขนอยกบการแสดงเจตจ านงของรฐ และมกระบวนการ ขนตอนทส าคญตางๆ ในการท าสนธสญญา คอการแตงตงผมอ านาจเตม หรอโดยผมอ านาจหนาทโดยต าแหนง เชน ประมขของรฐ หรอหวหนารฐบาล วธการเจรจา การยอมรบขอบทสนธสญญา การยอมรบขนสดทาย การประกาศใช และการจดทะเบยนสนธสญญา ความสมบรณของสนธสญญาขนอยกบเงอนไขหลายประการ ไดแก คณสมบตและความสามารถของคภาค การใหความยนยอม เหตแหงโมฆะกรรมของสนธสญญาสนธสญญาทมผลสมบรณยอมมผลบงคบระหวางคภาค ซงสามารถท าความตกลงเกยวกบการใช การตความ การตงขอสงวน การแกไขเปลยนแปลงสนธสญญา และในบางกรณสนธสญญาอาจจะมผลตอรฐทสามได สนธสญญาอาจจะสนผลโดยเหตหลายประการทงเหตทก าหนดไวในสนธสญญา เหตจากพฤตการณภายนอก เหตจากการละเมดสนธสญญา หรอการกระท าทไมชอบดวยกฎหมายอนๆ ตลอดจนเหตสดวสย และการมเหตการณทท าใหไมสามารถปฏบตตามสนธสญญาได ซงคภาคอาจจะจดแจงการไมใช หรอการสนผลของสนธสญญา การสนสดของสนธสญญาอาจจะไมกระทบตอพนธกรณของรฐคภาคตามกฎหมายระหวางประเทศอนๆ หรอจารตประเพณระหวางประเทศ

8. รฐมหนาทในการระงบขอพพาททเกดขนระหวางกนโดยสนตวธ ทงนรฐมเสรภาพในการเลอกใชวธการทตนเหนวาเหมาะสมได การระงบขอพพาทระหวางประเทศโดยสนตวธอาจแบงออกไดเปน การระงบขอพพาททางการเมองหรอทางการทต และการระงบขอพพาททางการศาล

9. กฎหมายเกยวกบการจ ากดการใชก าลงทางทหารในความสมพนธระหวางประเทศซงรจกและเรยกกนแตเดมวากฎหมายภาคสงครามมววฒนาการเปลยนแปลงไปอยางมาก โดยเฉพาะในสวนทเกยวกบสทธของรฐในการใชก าลงทางทหารทชอบดวยกฎหมายทจากเดมเปนสทธ

กลายเปนขอหามไปในปจจบน ดงนนการใชก าลงทางทหารจงเปนเพยงขอหามเทานนในขณะน นอกจากนองคการสหประชาชาตยงไดรบมอบหมายหนาทใหเขามามสวนรวมในการควบคมและจ ากดสทธของรฐในการใชก าลงทางทหารอกดวย โดยอาศยกลไกการธ ารงรกษาสนตภาพและความมนคงระหวางประเทศซงมววฒนาการไปจากทไดบญญตไวในกฎบตรสหประชาชาตเปนอยางมาก กฎหมายและขอบงคบทใชในปฏบตการทางทหารกมววฒนาการไปในทศทางทใหหลกประกนและเสรมสรางความคมครองใหกบผทมสวนโดยตรงในการท าสงครามและบคคลทมไดมสวนรวมในการท าสงคราม โดยเฉพาะอยางยงกลมบคคลและทรพยสนตางๆ ทตกเปนเหยอหรอประสบภยสงคราม

10. การอยรวมกนในประชาคมระหวางประเทศ รฐอธปไตยตางมหนาททจะไมละเมดกฎหมายระหวางประเทศกอความเสยหายใหแกอกรฐหนง หากรฐไดกระท าความผดไมวาโดยการจงใจหรอประมาทเลนเลอ รฐจะตองรบผดชอบและมพนธกรณทจะตองชดใชคาสนไหมทดแทน ปจจบนมกจกรรมของรฐมากมายทไมขดตอกฎหมายระหวางประเทศแตมความเสยงภยสง ดงนน กฎหมายระหวางประเทศในรปของสนธสญญาจงก าหนดความรบผดใหตกแกรฐผเปนเจาของดนแดนอนเปนทตงหรอตนก าเนดของกจกรรมเสยงภยด งกลาวใหรบผดเดดขาดกลาวคอ รฐผเสยหายไมตองพสจนความผด

วตถประสงค

เมอนกศกษารบการสอนเสรมแลวสามารถ 1. อธบายความหมาย และลกษณะของกฎหมายระหวางประเทศได 2. อธบายววฒนาการของกฎหมายระหวางประเทศได 3. อธบายบอเกดของกฎหมายระพหวางประเทศได 4. อธบายบคคลในกฎหมายระหวางประเทศได 5. อธบายเขตแดนและเขตอ านาจรฐได 6. อธบายความสมพนธระหวางกฎหมายระหวางประเทศกบกฎหมายภายในได 7. อธบายกฎหมายสนธสญญาได 8. อธบายการระงบขอพพาทระหวางประเทศโดยสนตวธได 9. อธบายการจ ากดการใชก าลงระหวางประเทศได 10. อธบายความรบผดชอบของรฐได

กจกรรมสอนเสรม 1. อธบายสาระสงเขปเกยวกบโครงสรางเนอหาของชดวชากฎหมายระหวางประเทศ ประกอบ

เอกสารโสตทศน 2. อธบายสาระสงเขปพรอมยกตวอยางของกรณศกษาประกอบเอกสารโสตทศน 3. ใหผเขารบการสอนเสรมวนจฉยปญหาทก าหนดไวในการสอนเสรม 4. เปดโอกาสใหผเขารบการสอนเสรมซกถามปญหา

สอการสอนเสรม

1. ชดการสอนเสรมส าหรบอาจารยสอนเสรม 2. เอกสารโสตทศนประกอบการบรรยาย 3. ขอทดสอบทก าหนดปญหาไวส าหรบใหนกศกษาตอบ 4. แบบประเมนผลการสอนของอาจารยสอนเสรม

การประเมนผล

1. สงเกตปฏกรยาและสหนาของผเขารบการสอนเสรม 2. สงเกตการมสวนรวมในการซกถามและการตอบค าถาม 3. ดผลการตอบค าถามของผเขารบการสอนเสรม 4. ประเมนผลจากการวนจฉยปญหาทก าหนดไวให 5. ประเมนผลความคดเหนสวนรวมของผเขารบการสอนเสรม 6. ประเมนผลการสอนของอาจารยสอนเสรม

ชดการสอนเสรม ชดวชากฎหมายระหวางประเทศ

การสอนเสรมครงท 1

ประเดนการสอนเสรม 1. ความหมาย และลกษณะของกฎหมายระหวางประเทศ 2. ววฒนาการของกฎหมายระหวางประเทศ 3. บอเกดของกฎหมายระพหวางประเทศ 4. บคคลในกฎหมายระหวางประเทศ 5. เขตแดนและเขตอ านาจรฐ 6. ความสมพนธระหวางกฎหมายระหวางประเทศกบกฎหมายภายใน 7. สนธสญญา 8. การระงบขอพพาทระหวางประเทศโดยสนตวธ 9. การจ ากดการใชก าลงระหวางประเทศ 10. ความรบผดชอบของรฐ

แบบประเมนผลตนเองกอนเรยน

ค าสง โปรดตอบค าถามตอไปน โดยเขยนวงกลมรอบตวอกษรค าตอบทถกตองทสด ส าหรบค าถามทมตวเลอกหรอตอบค าถามทเปนค าถามอตนย

การตอบค าถาม นกศกษาตองใชเวลาตอบค าถามใหแลวเสรจในเวลา 15 นาท หากท าขอใดไมไดใหขามไปท าขออน หามนกศกษาเดาค าตอบ ใหตอบเฉพาะขอทท าไดเพอการประเมนผลวาทานมความรเพยงใดกอนเรยน (1) จงอธบายความหมายอยางกวางของ “สนธสญญา” (2)โครงสรางขององคการระหวางประเทศประกอบดวยอะไรบาง? (3) ผแทนทางการทตมหนาทตอรฐผรบอยางไร? (4) เอกสทธและความคมกนทางการทตมความหมายอยางไร? (5) กฎหมายทะเลมบอเกดทมาจากหลกเกณฑอะไร? (6) การประกาศเขตเศรษฐกจ าเพาะเกดขนเนองจากเหตใด และมแหลงก าเนดทใด? (7) จงบอกองคประกอบทง 4 ขอของความเปนรฐ (8) กฎหมายไทยก าหนดหลกเกณฑในการไดสญชาตโดยก าเนด ตามหลกการในขอใด 1.หลกสบสายโลหต 2.หลกดนแดน 3.หลกสบสายโลหตควบคกบหลกดนแดน 4.หลกสบสทธ 5.หลกประกนสทธ (9)ขอใดกลาวถกตองเกยวกบการถอนสญชาตในกฎหมายไทย 1.ประเทศไทยไมประสงคใหบคคลทไดสญชาตไทย บางจ าพวกมสญชาตไทยอกตอไป 2.ผไดสญชาตไทย โดยการแปลงสญชาตไทยไมประสงคจะมสญชาตไทยตอไป 3.ผมสญชาตไทยประสงคจะขอสละสญชาตไทยเพอไปถอสญชาตอน 4.เปนการเสยสญชาตโดยการรบใบส าคญประจ าตวคนตางดาว 5. เปนหลกเกณฑทสอดคลองกบเจตจ านงคของผถอสญชาตดวย

(10) แนวความคดของศาลฝรงเศสทน ากฎหมายตางประเทศมาใชบงคบในประเทศฝรงเศส กฎหมายตางประเทศนมฐานะตามขอใด 1.เทยบเทากฎหมายภายใน 2.น ามาใชไดเสมอนเปนกฎหมายภายใน 3.เปนขอเทจจรงประเภทหนง 4.เปนกฎหมายชนรอลงมาจากกฎหมายภายใน 5. เปนเรองแนวทางการตความในทางปฏบต (11) หลกเกณฑส าคญในการน าเอากฎหมายตางประเทศมาใชเพอขจดการขดกนแหงกฎหมายคอขอใด 1.ตองไมขดกบกฎหมายทเกยวกบความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน 2.ตองสอดคลองกบกฎหมายไทย 3.ตองไดรบความยนยอมจากผมสวนเกยวของในคด 4.ตองสอดคลองกบกฎหมายระหวางประเทศ 5. ตองเปนปญหาขอกฎหมายเทานน (12) ขอใดกลาวถกตองทสดส าหรบกฎหมายระหวางประเทศ 1.ใชบงคบเฉพาะรฐทยนยอมเทานน 2.ไมมบทบงคบ 3.มคณคาเทาเทยบกบกฎหมายภายใน 4.อยภายใตการควบคมขององคการสหประชาชาต 5. อาจมผลผกพนกบรฐแมไมใหความยนยอมกตาม

โสตทศน หนวยท 1

ความรทวไปเกยวกบ

กฎหมายระหวาง

ประเทศ

1.1 ความหมายและ

ลกษณะของกฎหมาย

ระหวางประเทศ

1.1.1 ความหมายของ

กฎหมายระหวางประเทศ

1.1.2 ลกษณะของกฎหมาย

ระหวางประเทศ

1.2.1 ววฒนาการของ

กฎหมายระหวางประเทศใน

ดานรปแบบและเนอหา

1.2.2 ววฒนาการของ

กฎหมายระหวางประเทศใน

เชงประวตศาสตร

1.3.1 บอเกดหลกของ

กฎหมายระหวางประเทศ

1.3.2 บอเกดล าดบรองของ

กฎหมายระหวางประเทศ

และบอกเกดทมไดบญญต

ไวในธรรมนญศาลยตธรรม

ระหวางประเทศ

1.2 ววฒนาการของ

กฎหมายระหวาง

ประเทศ

1.3 บอเกดของกฎหมาย

ระหวางประเทศ

โสตทศน หนวยท 2

บคคลในกฎหมาย

ระหวางประเทศ

2.1 รฐ 2.1.1 ก าเนดของรฐ

2.1.2 การรบรองรฐ

2.2.1 สภาพบคคลตามกฎหมาย

ระหวางประเทศขององคการ

ระหวางประเทศ

2.2.2 ความสามารถกระท าการ

ขององคการระหวางประเทศ

ตามกฎหมายระหวางประเทศ

2.2.3 ความรบผดขององคการ

ระหวางประเทศตามกฎหมาย

ระหวางประเทศ

2.3.1 สถานะของปจเจกชนตาม

กฎหมายระหวางประเทศ

2.2 องคการระหวาง

ประเทศ

2.3 ปจเจกชนและ

บรรษทขามชาต (ไมใช

บคคลในกฎหมาย

ระหวางประเทศ)

2.1.3 สทธและหนาทของรฐ

2.1.4 การสบสทธของรฐ

2.3.2 สถานะของบรรษทขาม

ชาตตามกฎหมายระหวาง

ประเทศ

โสตทศน หนวยท 3

เขตแดน และเขตอ านาจรฐ

3.1 เขตแดนของรฐ

3.1.1 แนวคด ความหมาย และความส าคญของเขตแดนของรฐ

3.1.2 องคประกอบของดนแดนรฐ

3.1.3 การก าหนดเสนเขตแดนของรฐและขนตอนการปกปนเขตแดน

3.2.2 เขตอ านาจรฐตามหลกดนแดน

3.2.3 เขตอ านาจรฐตามหลกสญชาต

3.2.4 เขตอ านาจรฐตามหลกผถกกระท า

3.2 เขตอ านาจรฐ

3.2.1 แนวคดทวไปเกยวกบ

เขตอ านาจรฐ

3.2.5 เขตอ านาจรฐตามหลกปองกน

3.2.6 เขตอ านาจรฐตามหลกสากล

3.1.4 การไดมาและการสญเสยดนแดนของรฐ

โสตทศน หนวยท 4

ความสมพนธระหวางกฎหมายระหวางประเทศกบกฎหมายภายใน

4.1 หลกการและขอพจารณาทวไปเกยวกบความสมพนธระหวางประเทศกบกฎหมายภายใน

4.1.1 ความสมพนธในทางทฤษฎและลกษณะของความสมพนธ

4.1.2 สภาพปญหาในทางปฏบตและสาเหต

4.2.1 ปญหาในดานรปแบบหรอวธการทจะน ากฎหมายระหวางประเทศมาปรบใชในระบบกฎหมายระบบกฎหมายภายใน 4.2.2 ปญหาการขดกนระหวางกฎหมายระหวางประเทศกบกฎหมายภายใน

4.3.1 ทางปฏบตของไทยตามรฐธรรมนญในสวนทเกยวกบการรบสนธสญญา

4.3.2 ทางปฏบตของศาลไทยเกยวกบการปรบใชกฎหมายระหวางประเทศ

4.2 ปญหาในทางปฏบตเกยวกบความสมพนธระหวางประเทศกบกฎหมายภายใน

4.3 ทางปฏบตของไทยในการน ากฎหมายระหวางประเทศมาปรบใชในประเทศ

โสตทศน หนวยท 5

สนธสญญา

5.1 ววฒนาการของกฎหมายสนธสญญา

5.1.1 ววฒนาการและหลกการเกยวกบกฎหมายสนธสญญา

5.1.2 ขอบเขตของอนสญญากรงเวยนนา วาดวยกฎหมายสนธสญญา ค.ศ. 1969

5.2 การท าสนธสญญา

5.3 ความสมบรณและผลของสนธสญญา

5.3.1 ผลบงคบของสนธสญญาตอคภาค

5.3.2 การตงขอสงวนในสนธสญญา

5.1.3 ค านยามของสนธสญญา

5.1.4 ประเภทของสนธสญญา

5.2.1 การเจรจาและผมอ านาจในการท าสนธสญญาผกพนรฐ

5.2.2 การรบรองและยนยนความถกตองของขอบทในสนธสญญา

5.2.3 การใหความยนยอมผกพนตามผลของสนธสญญา

5.2.4 กระบวนการภายหลงการท าสนธสญญา

5.3.3 การแกไขเพมเตมและการแกไขเปลยนแปลงสนธสญญา

5.3.4 การตความสนธสญญา

5.3.5 ผลของสนธสญญาตอรฐทสาม

โสตทศน หนวยท 5.1

5.4 การสนสดของสนธสญญาและการสนสดผลบงคบของสนธสญญาตอรฐภาค

5.4.1 ความไมสมบรณทวไป และความบกพรองในการแสดงเจตนาในการท าสนธสญญา 5.4.2 การลาออกจากการเปนคด การสนสดและการระงบสนไปของสนธสญญา

5.4.3 สถานการณเปลยนแปลงไปอยางส าคญ

5.4.4 สนธสญญาขดกบ‘Jos cogens’ หรอเกด ‘Job cognes’ ใหม

5.4.5 คภาคของสนธสญญาสนสถานภาพทางกฎหมายหรอเปลยนแปลงสถานะ

โสตทศน หนวยท 6

การระงบขอพพาทระหวางประเทศ โดยสนตวธ

6.1 การระงบขอพพาททางการเมอง

6.1.1 การระงบขอพพาทโดยสนตวธทางการเมองระหวางรฐ

6.1.2 การระงบขอพพาทโดยองคการระหวางประเทศ

6.2.1 การระงบขอพพาทโดยอนญาโตตลาการ

6.2.2 การระงบขอพพาทโดยศาลระหวางประเทศ

6.2 การระงบขอพพาททางการศาล

โสตทศน หนวยท 7

กฎหมายระหวางประเทศเกยวกบการจ ากดการใช

7.1 กฎเกณฑทจ ากดสทธของรฐในการใชก าลงทหาร (jus ad bellum)

7.1.1 กฎเกณฑทจ ากดสทธของรฐในการใชก าลงการทหารในความสมพนธระหวางประเทศ

7.1.2 การธ ารงรกษาสนตและความมนคงระหวางประเทศโดยองคการสหประชาชาต

7.2.1 ขอพจารณาทวไปเกยวกบ (Jus in bello)

7.2.2 กฎเกณฑเกยวกบปฏบตการทางทหารส าหรบรฐคสงคราม

7.2.3 กฎเกณฑเกยวกบปฏบตการทางทหารส าหรบความสมพนธระหวางรฐคสงครามกบรฐทสามหรอรฐทเปนกลาง

7.2 กฎหมายและขอบงคบทใชในปฏบตการทางทหาร (Jus in bello)

โสตทศน หนวยท 8

ความรบผดชอบของรฐ

8.1 หลกเกณฑเกยวกบระบอบความรบผดชอบของรฐในแนวดงเดม

8.1.1 การกระท าของรฐภายใตกฎหมายระหวางประเทศ

8.1.2 การละเมดพนธกรณระหวางประเทศ

8.2.1 ขอความคดทวไป วาดวยความรบผดเดดขาด

8.2.2 กจกรรมเสยงภยของรฐทอยภายใตบงคบความรบผดเดดขาด

8.2 หลกเกณฑเกยวกบระบอบความรบผดชอบของรฐตามแนวโนมใหม

8.1.3 การชดใชคาเสยหาย

8.2.3 มาตรการในการปองกนและชดใชคาเสยหาย

ประเดนและสาระสงเขปในการสอนเสรม

กลมท 1 1.โครงสรางของสงคมระหวางประเทศ และบอเกดของกฎหมายระหวางประเทศ 2.ความสมพนธระหวางกฎหมายภายในและกฎหมายระหวางประเทศ 3.บคคลในกฎหมายระหวางประเทศ 4.เขตอ านาจรฐ ประเดน 1.กลาวถงการรวมกลมของมนษย และววฒนาการของการรวมกลมและความสมพนธระหวางกน ตงแตอดตจนถงปจจบน ซงมการก าหนดกฎเกณฑในความสมพนธระหวางกน อนเปนทมาหรอบอเกดของกฎหมายระหวางประเทศปจจบน ซงมทมาทงจากการประพฤตปฏบตสบตอกนมาจนกลายเปนกฎหมายจารตประเพณ และทมาจากความตกลงยนยอมระหวางกน ตลอดจนเหตอน ๆ ทส าคญ กอใหเกดเปนกฎหมายระหวางประเทศในปจจบน 2.ในสงคมระหวางประเทศ ทมการยอมรบความเปนอสระ มอ านาจอธปไตยของแตละประเทศ ซงมระบอบการปกครองทแตกตางกนออกไป แตมความจ าเปนทตองเคารพและปฏบตตามกฎเกณฑระหวางประเทศ หรอกฎหมายระหวางประเทศอนหนงอนเดยวกน ดงนยอมตองมความแตกตางของกฎหมายภายในของแตละประเทศกบกฎหมายระหวางประเทศ และเมอมกรณพพาทเกดขน ศาลยตธรรมระหวางประเทศ (International Court of Justice) กด หรอศาลภายในของประเทศนน ๆ กด ยอมตองมหลกเกณฑหรอทฤษฎในการพจารณาอรรถคดของตน กฎหมายใดจะมความส าคญหรอล าดบศกดสงต าแตกตางกนประการใด เปนประเดนความสมพนธของกฎหมายภายในและกฎหมายระหวางประเทศทจะตองพจารณาตอไป 3.กฎหมายระหวางประเทศเปนกฎหมายทใชในความสมพนธระหวางบคคลในกฎหมายระหวางประเทศ ในท านองเดยวกบกฎหมายภายในทใชในความสมพนธระหวางบคคลในประเทศนน ๆ บคคลในกฎหมายระหวางประเทศ โดยทวไปไดแกรฐ ไมวาคนในรฐจะมมากนอยเพยงใด แตใชจะมแตเพยงรฐเทานน อาจมหนวยงานหรอองคกรระหวางประเทศอน ทถอไดวาเปนบคคลในกฎหมายระหวางประเทศดวย เหลานเปนประเดนทจะตองกลาวถงตอไป 4. เขตอ านาจรฐหรอดลอาณา (Jurisdiction) เปนเรองของอ านาจของรฐทมอยเหนอดนแดนของตนและอ านาจรฐเหนอบคคล ทงคนชาต และรวมถงคนตางดาวทเขามาอยภายในเขตแดนของรฐนน ๆ ส าหรบคนรฐมอ านาจ รวมทงทรพยสน สงของนน ๆ ดวย ไมวาจะอยในดนแดนของตนหรออยนอกดนแดนของตน

สาระสงเขป 1.โครงสรางของสงคมระหวางประเทศ และบอเกดของกฎหมายระหวางประเทศ หากจะกลาวถงโครงสรางของสงคมระหวางประเทศเปนรปธรรมทพอจะมองเหนไดอยางชดเจนและเขาใจโดยงายแลว อาจเปรยบเทยบไดโดยมองถงสงคมภายในประเทศทประกอบดวยประชาชนในประเทศทอยภายใตกฎหมายภายในของประเทศนน ๆ กลาวคอประชาชนกคอตวตนในกฎหมาย (Subject in Law) ภายในท านองเดยวกนกบสงคมระหวางประเทศ ประเทศหนง ๆ ในโลกกคอตวตนในกฎหมายระหวางประเทศ ทอยรวมกนภายใตกฎหมายระหวางประเทศ และท านองเดยวกนกบกฎหมายภายในทก าหนด ระเบยบ ขอบงคบ รวมทงบทลงโทษกบบคคลทฝาฝน สงคมระหวางประเทศกเชนเดยวกน ทมกฎหมายระหวางประเทศเปนตวก ากบดแลใหประเทศในสงคมโลกอยรวมกนอยางมความส ข และบทลงโทษของกฎหมายระหวางประเทศคงมเชนเดยวกนกบกฎหมายภายใน แตเนองจากประเทศไมสามารถลงโทษไดเชนเดยวกบบคคลธรรมดา จงมการลงโทษ (sanction) ทแตกตางกนออกไป เชน การลงโทษทางศลธรรม (moral sanction) การลงโทษทางการเมอง (political sanction) และการลงโทษทางกฎหมาย (legal sanction) ทงนกฎหมายระหวางประเทศมทมาจากจารตประเพณระหวางประเทศ สนธสญญา หรอความตกลงระหวางประเทศ ตลอดจนค าพพากษาของศาลยตธรรมระหวางประเทศทไดรบการยอมรบนบถอผกพนคกรณและในสวนทเปนการวางแนวทางการปฏบตอนเปนทยอมรบกนโดยทวไป 2.ความสมพนธระหวางกฎหมายภายในและกฎหมายระหวางประเทศ ดงไดกลาวมาแลววากฎหมายในประเทศนน ยอมมผลบงคบภายในประเทศนน ๆ ซงยอมแตกตางกนออกไปตามสภาพของสงคม ประชาชนและระบอบการปกครองในประเทศนน ๆ ดงนน ความแตกตางของกฎหมายภายในของแตละประเทศอาจจะมความคลายคลงกนหรอแตกตางกนโดยสนเชง จงเปนเรองปกตทพบเหนไดโดยทวไป เพราะประเทศแตละประเทศยอมมอ านาจอธปไตย (sovereignty) เปนอสระ ปลอดจากการแทรกแซงจากประเทศอน กลาวอกนยหนงกคอตางฝายตางตองยอมรบนบถออ านาจอธปไตยซงกนและกน และในสวนทคลายคลงกนนนเองของแตละประเทศจงเปนสวนหนงของกฎหมายระหวางประเทศทบรรดานานาอารยประเทศ (civilized nations) ยอมรบรวมกนใหมผลผกพน และส าหรบในสวนทแตกตางหรอขดกนของกฎหมายภายในกบกฎหมายระหวางประเทศ จะถอวากฎหมายใดมล าดบศกดสงกวากนนน ยอมขนอยกบระบบกฎหมายภายในของแตละประเทศทก าหนดไวใหกฎหมายใดมผลบงคบใช หรอก าหนดขนตอน กระบวนการปรบใชกฎหมายระหวางประเทศ ใหมผลใชบงคบในประเทศของตน ซงโดยทวไปแลวหากมการขดกนระหวางกฎหมายในกบกฎหมายระหวางประเทศแลว จงถอวากฎหมายระหวางประเทศมล าดบศกดสงกวา 3.บคคลในกฎหมายระหวางประเทศ ดงไดทราบมาแลวในสวนทหนงถงเรองตวตนในกฎหมายหรอบคคลในกฎหมาย ทงกฎหมายภายในและกฎหมายระหวางประเทศหรอรฐกคอบคคลในกฎหมายระหวางประเทศ ไมวารฐใด

ประเทศใดจะมขนาดหรอจ านวนประชากรมากนอยเทาใด ในสายตาของสงคมระหวางประเทศ ยอมมความเทาเทยมกน และนอกจากรฐแลวตวตน (Entity) อนทถอวาเปนบคคลในกฎหมายระหวางประเทศ เชนเดยวกนกบรฐอก ไดแก องคการระหวางประเทศ ซงถอเปนนตบคคลในกฎหมายระหวางประเทศ ทเกดจากการรวมตวกนของรฐตาง ๆ เพอด าเนนกจกรรมตามทก าหนดไวในรฐธรรมนญกอตงองคการระหวางประเทศนน ๆ ซงอาจแบงองคการระหวางประเทศทมอยมากมายไดเปน 2 ประเภท คอ องคการระหวางประเทศทกอก าเนดขนโดยความรวมมอของรฐหรอทเรยกวา Go (Governmental Organization) และองคการระหวางประเทศประเภทนเองทถอวาเปนบคคลในกฎหมายระหวางประเทศ เชนเดยวกบรฐ และอกประเภทหนงคอ องคการระหวางประเทศทกอตงขนโดยเอกชน หรอเรยกวา NGO (Non Governmental Organization)ซงองคการระหวางประเทศประเภทนโดยทวไปไมถอวาเปนบคคลในกฎหมายระหวางประเทศ แมวาจะมการกอตงโดยธรรมนญกอตง และมการด าเนนการตาง ๆ เชนเดยวกนกบประเภทแรกกตาม 4.เขตอ านาจรฐ เขตอ านาจรฐหรอ “Jurisdiction” หรอ “ดลอาณา” เปนเรองทรฐทมอ านาจอธปไตยสามารถใชอ านาจดงกลาวไดกวางขวางมากนอยเพยงใด โดยหลกทวไปแลวการใชดลอาณาของรฐ จะมไดใน 2 ประเภท คอ เขตอ านาจรฐเหนอดนแดน คออ านาจของรฐทมตอบคคลทงหลาย ไมวาจะมสญชาตไทยใด ทเขามาหรอกระท าผดในอาณาจกหรอทเปนดนแดนของรฐใด รฐนนกมอ านาจในการทจะพจารณาอรรถคดตาง ๆ ทเกยวของ สวนวาอาณาเขตหรอเขตแดนของรฐจะกวางขวางเทาใดนน ไดก าหนดไวในกฎหมายเกยวกบเรองการก าหนดเสนเขตแดนเปนเรอง ๆ ไป ทงนนอกจากบคคลธรรมดาแลว ยงรวมถงนตบคคลดวย ตลอดจน เรอ และอากาศยาน ทจดทะเบยนสญชาตของประเทศนน ๆ ดวย

เขตแดนและเขตอ านาจของรฐ การไดมาซงดนแดนของรฐ วธและขนตอนของการก าหนดเสนเขตแดน

1.การไดมาซงดนแดนของรฐ 1.1 การไดมาซงดนแดนโดยการเขาครอบครอบ การขยายอาณานคมของตนเอง โดยถอวาเปนดนแดนทปราศจากระบบการปกครองแบบสากลเปนดนแดนทไมมเจาของ (res nullius) และรบรองดวยวาดนแดนทถกครอบครองอยางสมบรณ (debellatio) และการครอบครองดนแดนใกลเคยงกบดนแดนหลกทใชอ านาจอธปไตยเหนอดนแดนแกรฐนน ดนแดนทไมมเจาของ - ดนแดนทปราศจากประชาชนอยอาศย

- ดนแดนซงยงคงมระดบการพฒนาของสงคมการเมองภายใน

อยในระดบต า หลกการครอบครอง - องคประกอบ ดนแดน ประชากร การแสดงออกซงอ านาจ อธปไตย - รฐอางการครอบครองดนแดน ตองแสดงออกซงอ านาจ อธปไตยอยางแทจรงเหนอดนแดนนน ๆ - ตองแจงเจตนาใหรฐอน ๆ ทราบการครอบครองดงกลาว การครอบครองดนแดนทอยขางเคยงกบดนแดนหลกของรฐนน พนฐานทฤษฎความเปนหนงเดยวของดนแดน Main territory เจาของดนแดนหลกมสทธครอบครองดนแดนทเปนสวนตอเนอง โดยอาศยหลกเดยวกบทฤษฎสวนควบ โดยในหลกกฎหมายแพง พาณชย และโดยหลกภมศาสตร Thalwegล าน าเปลยนเสนทาง หรอกรณการขยายอาณาเขตทางทะเลของรฐชายฝงไปยงเกาะ หรอหมเกาะในบรเวณทะเลอาณาเขต Territorial waters Gradual erosion ท าใหได หรอเสยดนแดนตามทฤษฎการครอบครองดนแดนทมสวนตอเนองจากดนแดนหลก Accretion ขอสงเกต -รฐไมอาจอางอธปไตยเหนอเกาะทอยนอกทะเลอาณาเขต (คดเกาะพาลมส) การครอบครองดนแดนตามหลกความเปนอนหนงอนเดยวกนของเผาพนธ กรณเยอรมนอางหลกการนเพอผนวกออสเตรย การครอบครองดนแดนตามทฤษฎดนแดนตอเนองหลงชายฝงHinterland รฐนนตองมอ านาจอธปไตยอยางแทจรงเหนอดนแดนชายฝงนน ทฤษฎนพฒนามาเปนทฤษฎแบงสวน Sector Principle เพอใชในการแบงเกาะตาง ๆ หลกการคนพบดนแดนเปนคนแรก Discovery Principle การใชอ านาจอยางแทจรงของรฐดนแดนทคนพบ มน าหนกเหนอกวารฐท อางอ านาจการครอบครองโดยหลกตอเนอง เชน กรณการครอบครองหมเกาะฟอลคแลนด Folkland Islands ทองกฤษมอ านาจเหนออารเจนตนา สนธสญญาแอนตารกตก (Antarctic Treaty) การจดสรรแบงประโยชนของรฐทเขาไปคนควาทางวทยาศาสตรบนเกาะน สนธสญญาพหภาคแอนตารกตก มภาคสมาชก คอ อารเจนตนา ออสเตรเลย เบลเยยม ชล ฝรงเศส ญปน นวซแลนด นอรเวย แอฟรกาใต สหภาพโซเวยต สหราชอาณาจกร และสหรฐอเมรกา การยดครองโดยสมบรณ Debellatio การครอบครองรฐจากการใชอ านาจปกครองเหนอดนแดนอยางแทจรง อาจเขาครอบครองโดยการใชก าลง เปนการท าลายอ านาจการปกครองของรฐเดมลงอยางสนเชง รฐทแพสงครามกอาจจะสญเสยอ านาจอธปไตย และตกอยภายใตการปกครองของรฐทชนะสงคราม อยางไรกตามหากรฐทแพนนไดมการตงรฐบาลพลดถน รฐทชนะกไมอาจอางการครอบครองนนได

1.2 การไดมาซงดนแดนของรฐโดยผลของกฎหมาย การครอบครองดนแดนของรฐ - โดยการท าความตกลงระหวางประเทศ ในกรณหลงสงคราม โดยอาศยเสนแบงเขตแดนตามธรรมชาต สนเขา ยอดเขา สนปนน า รองน าลก Thalweg อาจมคณะกรรมการปกปนเสนเขตแดนท าหนาทระบรายละเอยด - โดยค าตดสนของศาลระหวางประเทศ - โดยขอมตขององคการระหวางประเทศ วธเหลานไมกอใหเกดการโอนอ านาจอธปไตยเหนอดนแดนจากรฐหนงไปยงอกรฐหนงโดยอตโนมต เนองจากตองอาศยการมอ านาจอธปไตยเหนอรฐนน ๆ อยางแทจรง

2. วธการและขนตอนของการก าหนดเสนเขตแดน เสนเขตแดนคอแนวเสนตอเนองทถก าหนดขนเพอชแสดงดนแดนซงอยภายใตอ านาจอธปไตยของรฐแตละรฐ อยางไรกตาม รฐกยงไมไดก าหนดเขตแดนใหแลวเสรจสมบรณ๖ลอดแนวพรมแดนของตนกมไดขาดความเปนรฐ เพราะรฐมอ านาจทแทจรงขนจากอ านาจอธปไตยทแทจรงของรฐเหนอดนแดนนน ๆ วธการก าหนดเสนเขตแดน 1.การก าหนดเสนเขตแดนโดยอาศยทฤษฎ จ าแนกเปนไปตามลกษณะทางภมศาสตร คอ เสนแบงเขตแดนทางบก ตามล าน า และเสนเขตแดนทางทะเล การก าหนดเสนเขตแดนจงเปนการแสดงออกซงการมอ านาจอธปไตยเหนอดนแดนของรฐนน ๆ * การก าหนดเสนเขตแดนโดยอาศยจดพกดทางภมศาสตร เชน เสนขนาดท 6 องศาเหนอ เปนเสนแบงเขตระหวางเวยตนามเหนอ และเวยตนามใต ปจจบนไมเปนทนยมเพราะไมคอยชดเจน 2.การก าหนดเสนเขตแดนตามหลกภมประเทศอยางแทจรง คณะกรรมการปกปนเสนเขตแดน Delimitation Commission - หลกการก าหนดเสนเขตแดนทางบก สนเขา Crete ยอดสงสดของเขาเพอใชลากเสนเขตแดนตอเนองกน นยมใชในกรณทมเทอกเขาหรอแนวเขาตอเนองกนในพนทภาคคสญญา สนปนน า Watershed หมายถง แนวสนเขาทแบงน าใหไหลลงลาดเขาไปยงลมน าทงสองฟากของแนวเขานน เปนวธทไดรบความนยมสงสด - หลกการก าหนดเสนเขตแดนทางน า หลกการแบงเสนเขตแดนทางน าขนอยกบความตกลงระหวางประเทศเปนกรณไปโดยยดหลกแหงความเสมอภาค วธแบงเสนเขตแดนทางน าม 4 วธหลก คอ

1.ใหตลงของรฐใดรฐหนงเปนเสนเขตแดน ไมนยมเพราะรฐนนไมมอ านาจอธปไตยเหนอล าน าเลย 2.ใหตลงของแตละรฐเปนเสนเขตแดน ล าน าทงสายจะอยภายอ านาจอธปไตยรวมของทงสองรฐ Coimperium /Condominium ไมสะดวกในการรกษาความปลอดภยชายแดน ไมนยม 3.ใหเสนมธยะ หรอเสนกงกลางของล าน าเปนเสนเขตแดน เสนมธยะ คอแนวเสนตอเนองทมระยะหางจากสองฝงเทา ๆ กน โดยใชระดบน าปานกลางของล าน าเปนมาตรฐานในการค านวณหาเสนมธยะ 4. ใหใชรองน าลกทใชในการเดนเรอเปนเสนแบงเขตแดน นยมมากทสด ผลกระทบจากการเปลยนแปลงของเสนทางเดนของน าตอเสนเขตแดนทางน า การเปลยนแปลงจากธรรมชาต เสนทางเดนของน าล าเปลยน รฐทงสองฝายยอมใหเสนเขตแดนเปลยนตามโดยธรรมชาต - ใหใชเสนเขตแดนเดม - ใหคณะกรรมการรวมพจารณา - ใหมการตกลงกนใหมทก าหนดเวลาทตกลงกน การเปลยนแปลงจากการกระท าของรฐ รฐชายฝงอาจท าการบรณะชายฝงเมอมตลงพง การสรางรอ หรอการท ากจกรรมใด ๆ ทมผลตอการเปลยนแปลงเสนทางเดนน าจะตองไดรบการอนมตของอกรฐหนง

3. ปญหาเรองอธปไตยเหนอเกาะในล าน า การใหอธปไตยเหนอเกาะแกรฐซงมดนแดนหลกอยใกลกบเกาะนนมากทสด หรออาจท าความตกลงใหมอ านาจอธปไตยรวมกนกได ในกรณทมการเปลยนแปลงจากตลงพง เสนทางการเดนเรอคอย ๆ เปลยนแปลงไป Gradual erosion ใหถอหลกอธปไตยเหนอเกาะเปลยนแปลงไปตามดวย ส าหรบการเปลยนแปลงกระทนหนหรอฉบพลน Avulsion ใหคงเสนเขตแดนเดมไว เสนเขตแดนทางอากาศ อนสญญากรงปารส 13 ตลาคม 1919 บรรดารฐทงหลายมอ านาจอธปไตยสมบรณแตเพยงผเดยวในนานฟาเหนอดนแดนของตน อนสญญาชคาโก 7 ธนวาคม 1944 การบนของอากาศยานทมหมายก าหนดการแนนอนเหนอ หรอเขาไปในดนแดนของรฐใดรฐหนงไมสามารถทจะกระท าได ยกเวนเมอไดรบอนญาตเปนพเศษจากรฐเจาของดนแดน

ผลของบทบญญตดงกลาวท าใหเกดหลกใหญ 2 ประการ คอ

1. หลกการบนผาน รฐใดรฐหนงอาจขอใหรฐเจาของดนแดนอนญาตใหอากาศยานของตนใชเสนทางบนผานรฐเจาของดนแดนโดยไมมการลงจอด หรออาจใชอากาศยานลงจอดได โดยไมมการรบ -สงผโดยสาร หรอสนคา เชน ตรวจซอมเครองยนต เตมเชอเพลง 2. หลกการก าหนดเสนทางบน สทธของรฐเจาของดนแดนทจะก าหนดเสนทางทแนนอนใหอากาศยานของรฐอนบนผาน รฐนยมหนมาท าขอตกลงทวภาคในเรองการบนดงกลาว ปญหาอากาศยานของรฐอนบนลวงล าเขาไปในดนแดนของรฐอนโดยไมไดรบอนญาต อากาศยานของพลเรอนบนลวงล า ใหรฐเจาของดนแดนแสดงตนเพอใหนกบนเขาใจวาไดลวงล าเขาไปในดนแดนของรฐอน และใหขอใหเลกการกระท าดงกลาวโดยพลน ทงอาจบงคบใหอากาศยานนนลงจอดในดนแดนของรฐทเสยหายเพอกระท าการตรวจคน แลวด าเนนการประทวงตามวถทางการทตตอไป แตทงนตองไมกอใหเกดอนตรายแกอากาศยานและตอชวตของผทอยในอากาศยานนนในระดบทเกนความจ าเปน อากาศยานของทหารลวงล าดนแดน หากอากาศยานทบนลวงล าไปในดนแดนของรฐอนไมยอมปฏบตตามสญญาทขอใหอากาศยานลงจอดเพอการตรวจคน หรอบนออกจากดนแดน รฐเจาของดนแดนอาจใชก าลงท าลายอากาศยานนนได ขนตอนการก าหนดเขตแดนลงบนพนท การก าหนดเสนเขตแดนในปจจบนกระท าโดย คณะกรรมการปกปนเสนเขตแดน (Delimitation Commission) คณะกรรมการก าหนดจดพกด (Demarcation Commission) คณะกรรมการปกหลกเขต โดยกระท าตามความตกลงทรฐบาลคภาคตกลงรวมกนไว

เขตอ านาจรฐหรอดลอาณา (Jurisdiction) เขตอ านาจรฐหรอดลอาณา รฐใชบรรดาอ านาจทางกฎหมายทงหลายของตน เพอบรหารงานทเกยวของกบกจการภายในและกจการระหวางประเทศ ภายใตขอบเขตซงกฎหมายระหวางประเทศยอมรบ 1. การใชอ านาจเพอประโยชนภายในของรฐ การใชอ านาจของรฐภายในเขตอ านาจของตนเปนสทธเดดขาด (Exclusive right) ของรฐนนทจะใชดลพนจของตนเองในเรอง - การตรากฎหมาย - การจดระเบยบบรหารองคการตางของรฐ - การออกขอบงคบทใชกบบคคลทอยในดนแดนของรฐนน เชน การใหสญชาต การเสยสญชาต สทธในการเขาเมอง รฐอนไมอาจละเมดหรอขดขวางการใชสทธดงกลาว ปญหาการพฒนาความรวมมอระหวางกน 1)การตรา พรบ. การขดกนของกฎหมาย ใหอ านาจแกรฐผรบทจะตความ ก.ม. ของคนชาตของรฐผสงประกอบคด เชน การสมรส ทายาท พนยกรรม 2) ขอตกลงระหวางประเทศบางประเภท เชน ความตกลงทวภาค การสงผรายขามแดน Extradition เพอบงคบการใหเปนไปตามค าพพากษาในคดอาญา แลกเปลยนนกโทษ ความรวมมอทางศาล 2. การใชอ านจของรฐเพอก าหนดสทธและหนาทของคนในสงคมระหวางประเทศ แตกตางจากการใชอ านาจตามขอ 1 กลาวคอ กจการภายในของรฐมลกษณะของการปกครองตามล าดบชนเจาหนาทผปฏบตตองไดรบอ านาจภายในขอบเขตทหนวยงานเหนอกวาก าหนดไว แตในทางระหวางประเทศ ผด าเนนการตามขนตอนทงหลายคอรฐแตเพยงผเดยว รฐจงเปนผสรางอ านาจอธปไตยของตนโดยการใชอ านาจนน โดยมขอจ ากดวาการใชอ านาจดงกลาวจะมผลสมบรณกตอเมอไดรบการยอมรบจากรฐอน และไมขดตอกฎหมายระหวางประเทศ - การใชอ านาจของรฐในประชาคมระหวางประเทศอาจท าไดโดย 1)การใชอ านาจอธปไตยรวมกน 2) การใชอ านาจอธปไตยแตเพยงฝายเดยว 2.1 การใชอ านาจอธปไตยรวมกน รฐอาจท าความตกลงระหวางประเทศเพอจ ากดหรอเพอขยายเขตอ านาจอธปไตยของคสญญาออกไปนอกดนแดนของตน โดยมจดประสงคเพอใหความชวยเหลอซงกนและกน ซงปกตรฐใดรฐหนงอาจไมมขอบเขตอ านาจเดดขาด

Ex. ความตกลงหลายฝายวาดวยการปองกนปราบปราม การกอการรายสากล ซงขยายเขตอ านาจของรฐผใหสญชาตแกอากาศยานพาณชยไปตงแตเวลาทประตทกบานของอากาศยานเปดจนถงเวลาทอากาศยานแตะพนและประตบานใดบานหนงของอากาศยานเปดออก 2.2การใชอ านาจอธปไตยเพยงฝายเดยว เปนวธการทส าคญอยางหนงททดแทนชองวางในกฎหมายระหวางประเทศ การใชอ านาจอธปไตยและการกระท าฝายเดยวอาจกลายสภาพเปนขนบธรรมเนยมประเพณระหวางประเทศขนมาได เชน การขยายเขตเศรษฐกจจ าเพาะ exclusive economic zone 3. ขอจ ากดของการใชอ านาจอธปไตยของรฐ รฐมกอางเขตอ านาจภายในของตน Domestic jurisdiction เพอปฏเสธเขตอ านาจของรฐอน ววฒนาการของกฎหมายระหวางประเทศในการลดภาวะอนาธปไตยของสงคมระหวางประเทศ โดยการลดรอนอ านาจบางประการของรฐ ดงนน การใชอ านาจอธปไตยภายในของรฐจงตองอยในขอบเขตของกฎหมายระหวางประเทศ การจ ากดอ านาจของรฐ “รฐสมาชกอาจขอความเหนจากสภาสนนบาตชาตในเรองทเกยวกบขอพพาทระหวารฐได แตถาสภาสนนบาตชาตเหนวาตามกฎหมายระหวางประเทศ ขอพพาทนนเปนเรองทอยภายใตอ านาจรฐเทานน สภาสนนบาตจะตองท ารายงานเสนอตอสมาชกวาขอพพาทดงกลาวเปนเรองทอยภายใตอ านาจของรฐ และจะตองไมแสดงความเหนใด ๆ ตอกรณนตอไปน” Case: UK VS France มการน าคดสศาลเรองการใหสญชาต โดยมการใหสญชาตฝรงเศส องกฤษจงปฏเสธเขตอ านาจศาล

แกคน UK ใน มอรอคโค, ตนเซย แตศาลตดสนวาการใหสญชาตเปนสทธสงวน ของชาต

ศาลตดสนวาสทธการใหสญชาตเดดขาดเปนของรฐผใหสญชาต แตตองเคารพสทธของรฐอนๆ ดวย - รฐไมอาจอางเขตภายในของตนเพอปฏเสธอ านาจของศาลระหวางประเทศได ถาขอพพาทในเรองเขตอ านาจภายในของรฐเกดขนมาจากการตความหรอการใชสนธสญญาทมบทบญญตเกยวกบเรองน

- ศาลมสทธใหความเหนเกยวกบเรองสทธมนษยชน เพราะการตความสนธสญญาเปนเรองของกฎหมายระหวางประเทศและอยในเขตอ านาจของศาลระหวางประเทศ

การแบงแยกเขตอ านาจของรฐ

1.เขตอ านาจของรฐเหนอดนแดนของตน Territorial Jurisdiction 2.เขตอ านาจของรฐเหนอบคคล Personal Jurisdiction 3. เขตอ านาจสากล Universal Jurisdiction เชน การใหสทธทกรฐปราบปรามโจรสลดในทะเลหลวง เขตอ านาจรฐเหนอดนแดนของตน 1.หลกเกณฑวาดวยเขตอ านาจรฐเหนอดนแดนของตน รฐมอ านาจเหนอ บคคล สงของ ความผดทเกดจากการกระท าของบคคล หรอการใชสงของดงกลาวภายในดนแดนของตน เกดจากสทธแหงควมเสมอภาคและเทาเทยมกนของรฐในทางกฎหมาย การใชอ านาจรฐเหนอดนแดนซงอยภายใตอธปไตยของตนพบไดในการใชอ านาจศาลของรฐนน ในคดอาญาทเกดขนในดนแดนของตน คนชาตอนไปท าผดในรฐเจาบาน รฐนนมสทธลงโทษแมโทษจะหนกกวาชาตอน 2.ผลของหลกเกณฑวาดวยเขตอ านาจรฐเหนอดนแดนของตน หลก รฐมอ านาจอธปไตยเหนอดนแดนของตน ผล รฐอน ๆ ไมมสทธทจะใชอ านาจนนแทนรฐเจาของดนแดน ถอเปนการแทรกแซงกจการภายในของรฐ EX คดรฐบาลอสราเอลลกพาตว Adolf Eichmanm จากอารเจนตนา รอง UN คณะมนตรความมนคงมมตวาอสราเอล “ละเมดอ านาจอธปไตยของรฐสมาชก UN ขดตอกฎบตรสหประชาชาต วธถกตอง อสราเอลตองยนค ารองตอรฐบาลอารเจนตนา เพอขอใหรฐบาลนนสงตวผกระท าละเมดขามแดน Extradition

- สทธและหนาทของรฐเกยวกบการสงผรายขามแดนขนอยกบการท าความตกลงระหวางรฐเทานน

3. ปญหาทอาจเกดขนจากเขตอ านาจอธปไตยเหนอดนแดนของรฐ

ปญหาเรองอ านาจศาลซอน (Concurrent Jurisdiction) 3.1เมอคนชาตรฐ ก. เรมท าผดในรฐ ก. แตการกระท านนกอใหเกดผลเสยหายตอคนชาตของรฐ ข. ซงมถนทอยถาวรในรฐ ข. ศาล ผมอ านาจตดสนคดและลงโทษผกระท าผดควรจะเปนศาลของรฐ ซงความผดนนไดเกดหรอมผลเกดขนอยางสมบรณ (Where the crime is actually completed) คด แคนาดา ชวนคน USA ไปอย แคนาดา ศาลตดสนวาแคนาดาไมมเขตอ านาจ เพราะความผดเกดท USA คด ผเยาว Mackenzie ชาว U.K. ไปอย Scott แตท าผดท U.K. องกฤษถอวาตนมอ านาจฟอง เพราะเปนททกระท าความผด เปรยบเทยบกฎหมายอาญาไทย มาตรา 5 - 11 3.2 คนชาตของรฐ ก. ท าความผดในรฐ ข. แตกอใหเกดผลเสยหายตอรฐ ก. เทานน คด Hatfield แคนาดา มเขตอ านาจศาล (รฐ ก มเขตอ านาจศาล) 3.3 ความผดทไมมเขตอ านาจของศาลใดครอบคลมไปถง Lotus case : เรอฝรงเศสชนเรอตรก รฐบาลตรกจบกปตนเรอฝรงเศส รฐบาลฝรงเศสอางวาตรกไมมอ านาจศาลเหนอเพราะเปนเหตทเกดในทะเลหลวง ศาลตดสนวา ตรกมสทธตามกฎหมายระหวางประเทศทเปดโอกาสใหรฐมสทธขยายเขตอ านาจทางกฎหมายเหนอบคคล สงของ ความผดทเกดขนนอกดนแดนของผรฐนนได เพราะผลความเสยหายตกอยกบเรอ และลกเรอฝายตรก เรอผเสยหายจงเปนดนแดนของตรกทมอ านาจฟองได

4.ขอจ ากดตอหลกขอบเขตอ านาจรฐเหนอดนแดนของตน จ ากด 1. เจาหนาทสถานทต สถานกงศล ทไดรบเอกสทธ 2. เจาหนาทองคการระหวางประเทศ

หลก Reciprocal Reciprocity 3.ทหารในกองทพ กองก าลง

เขตอ านาจรฐเหนอบคคล รฐมอ านาจเหนอบคคล สงของ ทรพยสน ทมไดอยภายในดนแดนของตนเอง แสดงอ านาจโดยทางนตบญญตหรอทางศาล ตอบคคล ทรพยสน ของรฐ เชน เรอ อากาศยานทถอสญชาตของรฐนน 1.คนชาต รฐใชอ านาจเหนอคนชาตของตนแตผเดยว ในการไดมา ----------- เสยสญชาต คด Solis สญชาตเปนเรองกฎหมายภายใน มไดเปนเรองทอยภายใตกฎหมายระหวางประเทศ 2.นตบคคล และการใหความคมครองทางกฎหมาย รฐมเขตอ านาจเหนอนตบคคล คด Barcelona บรษทจดตงตามกฎหมายแคนาดาและตงส านกงานอยทแคนาดา ท าเหมองแรอยทสเปนทเมอง Barcelona และถกรฐบาลสเปนยดทรพย แตผถอหนเปนชาวเบลเยยม รฐบาลเบลเยยมจงฟองศาลโลก เพอคมครองคนชาต ทางการทต 2.1นตบคคลใชกฎหมายภายในบงคบ 2.2บรษทเปนนตบคคลจ ากดความรบผด บรษทเรยกคาเสยหายไดแตเพยงผเดยว สวนผถอหนมสทธเรยกรองตามสทธทกฎหมายก าหนด 2.3 บรษท Barcelona มสญชาตแคนาดา มความผกพนกบแคนาดา ดงนน แคนาดามอ านาจแตเพยงผเดยวทจะฟองรอง สวนผถอหนไมอาจเรยกรองได รฐบาลเบลเยยมจงไมใชรฐทจะใชอ านาจในการคมครองคนชาตทางการทต 3. เรอ และ อากาศยาน 3.1 เรอ และอากาศยานพาณชย มสญชาตตามรฐทรบจดทะเบยน 3.2 เรอ และอากาศยานทหาร มสญชาตตามธง 3.3 เรอตองมสญชาตเดยว ถาเรอมธงหลายอนสลบกน Flag of convenience เรอไมอาจอาง สญชาตใดได ไมมสญชาต 3.4 รฐรบจดทะเบยนตองมความสมพนธกบเรอทตนรบจดทะเบยน 3.5 อากาศยานมสญชาตตามรฐทรบจดทะเบยน 3.6 กรณการปราบปรามผกอการราย รฐรบจดทะเบยนมอ านาจเหนอเจาหนาท และการ กระท าผดบนอากาศยาน

เขตแดนและเขตอ านาจรฐ

ประเดน สาระสงเขป

ก. เขตแดน 1. วธการก าหนดเสนเขตแดน - ก าหนดโดยอาศยทฤษฎ เชน จดพกดภมศาสตร - ก าหนดตามลกษณะภมประเทศทแทจรง 2. การก าหนดเสนเขตแดนตามลกษณะ - การก าหนดเสนเขตแดนทางบก เชน ใชสนเขา ภมประเทศทแทจรง สนปนน า - การก าหนดเสนแดนทางน า เชน การใชตลงของ แมน า การใชเสนมธยฐาน การใชรองน าลก - การก าหนดเสนเขตแดนทางอากาศ - การก าหนดเสนเขตแดนทางทะเล ข. เขตอ านาจรฐ 1. ความหมายและความส าคญของเขตอ านาจรฐ เขตทรฐสามารถใชสทธชอบธรรม หรออธปไตย เหนอดนแดนดงกลาว การใชอธปไตยเพอ - ประโยชนในการจดการกจการภายในของรฐ - เพอก าหนดสทธและหนาทของตนในสงคม ระหวางประเทศ 2. เขตอ านาจรฐเหนอดนแดนของตน รฐมอ านาจเหนอบคคล สงของ ในดนแดนของ ตนเองตามหลกอธปไตยเหนอดนแดน รฐอนไมม สทธดงกลาวเหนอรฐเจาของดนแดน ถารฐอนใช อ านาจถอวาเปนการแทรกแซงรฐเจาของดนแดน อนเปนการละเมดตอกฎหมายระหวางประเทศ 3. ขอยกเวนของหลกอ านาจเหนอดนแดน อ านาจรฐเหนอดนแดนอาจถกจ ากดไดโดยกฎหมาย ระหวางประเทศหรอสนธสญญา เชน - การใหเอกสทธความคมกนทางการทต - การท าสญญาใหใชดนแดน - การใชสทธในดนแดนจะไมกอความเสยหาย แกรฐอน

เขตแดนและเขตอ านาจรฐ(ตอ)

ประเดน สาระสงเขป 4. เขตอ านาจรฐเหนอบคคล เขตอ านาจทตดไปกบทรพยและบคคลทมสญชาต ของรฐ โดยทบคคลหรอทรพยสนนนไมไดอยใน ดนแดนของรฐเจาของสญชาต - คนชาตและนตบคคล อ านาจของรฐเหนอคนชาตและนตบคคล โดยรฐ ออกกฎหมายภายในก าหนดการไดหรอเสยสญชาต ของบคคลและนตบคคล รฐมสทธทจะใหความ คมครองทางการทตและบงคบใชกฎหมายของชาต ตอคนชาตและนตบคคลสญชาตของรฐได - เรอ เฉพาะเรอพาณชย สญชาตของธง ถามหลายสญชาต อาจถอวาเรอไมมสญชาต - ปญหาอ านาจซบซอนกนระหวางรฐเจาของกบ รฐเจาของดนแดนทเรอแลนผาน - กรณเรอรบหรอเรอของราชการท าความผด ในดนแดนของรฐ - อากาศยาน รมฝงเฉพาะอากาศยานพาณชย มสญชาตของรฐ ตามทจดทะเบยน - ปญหาของกฎหมายทใชบงคบขณะทบนผาน - ปญหาของการบงคบใชกฎหมายทซอนกน กรณ ทจอดในสนามบนและยงไมปดประต เชน เกด ฆาตกรรมบนเครองบน - ปญหาการจเครองบน

เรองการระงบขอพพาทระหวางประเทศ

ประเดน สาระสงเขป

1. การระงบขอพพาทระหวางประเทศ 1. ขอพพาทระหวางประเทศหมายความถงความ ขดแยงหรอโตแยงกนในขออางทางกฎหมายหรอ ผลประโยชนของรฐขอพพาทแบงเปน - ขอพพาททางกฎหมาย เปนขอพพาทเกยวกบ การตความหรอการบงคบใชกฎเกณฑของกฎหมาย ระหวางประเทศ - ขอพพาททางการเมอง เปนขอพพาทเกยวกบ ผลประโยชนสวนไดสวนเสยของรฐทไมเกยวกบ กฎหมาย 1.1 การระงบขอพพาทโดยสนตวธ 1.1 รฐมพนธกรณตามกฎหมายระหวางประเทศ ทจกตองด าเนนการระงบขอพพาทโดยสนตวธ เพอความสงบสขและความมนคงระหวางประเทศ 1.1.1 รปแบบของการระงบขอพพาท - การระงบขอพพาทโดยสนตวธอาจใชวธทางการ โดยสนตวธ ทตหรอโดยองคการระหวางประเทศ ก. การระงบขอพพาทโดยวธทาง การระงบขอพพาททางการทตแบงเปน 4 วธ คอ การทต - การเจรจา คอการเจรจาโดยตรงระหวางรฐบาล หรอประมขของรฐคพพาท หรออาจประชมรวมกน โดยมรฐอนเขารวมประชมดวย - การจดเจรจาไกลเกลย เปนการเจรจาทางการ ทตทมรฐทเปนฝายทสามเขามาจดการใหรฐทพพาท ไดเจรจาตกลงกน - การไตสวน เปนการเสนอกรณพพาทตอ คณะกรรมการไตสวน โดยทคณะกรรมการไตสวน มหนาทเพยงรวบรวมขอเทจจรงเกยวกบขอพพาท ไมมหนาทตดสนชขาดวาฝายใดเปนผทมความ รบผดชอบ

เรองการระงบขอพพาทระหวางประเทศ (ตอ)

ประเดน สาระสงเขป - การประนประนอม เปนการมอบขอพพาท ทางการทตใหคณะกรรมการคณะหนงท าการศกษา ขอพพาททกแงมม และเสนอลทางในการยต ขอพพาท องคการระหวางประเทศมบทบาทในการระงบ ขอพพาทฯ เนองจากเปนองคการทรฐนานาประเทศ เปนสมาชก จงมความเปนกลางมากกวารฐหนงรฐใด องคการแตละองคการจะมมาตรการพเศษก าหนดขน เพอระงบขอพพาทของรฐสมาชก ค. การระงบขอพพาทโดยองคการ องคการระหวางประเทศมบทบาทในการระงบ ระหวางประเทศ ขอพพาทฯ เนองจากเปนองคกรทรฐนานาประเทศ เปนสมาชก จงมความเปนกลางมากกวารฐหนงรฐใด องคการแตละองคการจะมมาตรการพเศษก าหนด ขนเพอระงบขอพพาทของรฐสมาชก สหประชาชาตมสวนส าคญในการระงบขอพพาท องคกรทมบทบาทส าคญในการระงบขอพพาทคอ - คณะรฐมนตรความมนคง อ านาจหนาท ก าหนดไวในมาตรา 33 ถง 38 ของกฎบตร สหประชาชาต คณะมนตรมอ านาจท าค าเสนอแนะ ชวยไกลเกลย หรอเสนอใหสงเรองไปใหองคกร ภมภาคพจารณาแกไขขอพพาทได - สมชชาใหญ มอ านาจอธปไตยและท าค าเสนอแนะ แกรฐสมาชกเพอหาทางยตขอพพาท นอกจากนน สมชชาอาจเรยกรองใหคณะมนตรความมนคงให ความสนใจตอปญหาใดปญหาหนงเปนกรณพเศษ เพอใหยตปญหาทพพาท

เรองการระงบขอพพาทระหวางประเทศ (ตอ)

ประเดน สาระสงเขป - เลขาธการสหประชาชาต เลขาธการอาจ เรยกรองใหคณะมนตรความมนคงเขาไปแทรกแซง ในปญหาขอพพาทระหวางรฐไดนอกจากนน เลขาธการยงมบทบาทในการไกลเกลยขอพพาทได ง. การระงบขอพพาทโดยศาล เปนการระงบขอพพาทในทางกฎหมายหรอเกยวกบ กฎเกณฑการใชกฎหมายระหวางประเทศ ค าพพากษาของศาลกอใหเกดพนธกรณแกรฐ คพพาท ดงนน รฐตองยอมรบอ านาจศาลกอนศาล ระหวางประเทศทท าหนาทระงบขอพพาท ม 2 ประเภท อนญาโตตลาการระหวางประเทศ อนญาโตตลาการระหวางประเทศ คอการทรฐ คพพาทมอบขอพพาทใหกบบคคลคนหนงหรอ คณะบคคลทรฐไดแตงตงขนหรอศาลใด ๆ ทไมใช ศาลยตธรรมระหวางประเทศใหมอ านาจพจารณา และตดสนคด สวนการน าขอพพาทสศาลยตธรรมระหวางประเทศ

เปนการเสนอขอพพาทใหกบศาลระหวางประเทศทตงขนอยางถาวรพจารณาพพากษาโดยศาล

ศาลมระเบยบวธพจารณาความ เปนของตนเอง ซงปจจบนคอศาลยตธรรมระหวาง ประเทศ โดยกอนจดตงสหประชาชาตไดมการจดตง ศาลสถตยตธรรมประจ าระหวางประเทศ โดย

สนนบาตชาต (Leaque of Nations)

เรองการระงบขอพพาทระหวางประเทศ (ตอ)

ประเดน สาระสงเขป

2. การระงบขอพพาทโดยใชก าลง 2.1 ปญหาของการใชก าลงในกฎหมายระหวาง ประเทศ 2.2 รปแบบของการระงบขอพพาทโดยการใช การระงบขอพพาทโดยการใชก าลบทไมถอวาละเมด ก าลง หลกเกณฑระหวางประเทศทส าคญ คอ - รทอรชน เปนการกระท าทแสดงออกถงความ ไมเปนมตรเพอตอบโตการกระท าของอกรฐหนง - รไพรซอล คอการใชวธการทขดตอกฎหมาย ระหวางประเทศเพอตอบโตการทรฐอนกระท าการ อนละเมดตอกฎหมายระหวางประเทศ โดยม วตถประสงคใหยตการกระท าทขดตอการละเมดนน รไพซอลไมถอวาเปนการขดตอกฎหมายระหวาง ประเทศ เพราะเปนการปองกนตวเองตามกฎหมาย การปดประเทศยามสงบ - การปดประเทศยามสงบ เปนการบบบงคบให รฐทถกปดอาวหรอเมองทาไดปฏบตตามขอเรยกรอง ของรฐทใชมาตรการปดทะเลประเทศทใชมาตรการ ปดทะเลยามสงบจะจบหรอยดเรอทไมเกยวกบกรณ พพาทไมได การแทรกแซง - การแทรกแซง คอ การทรฐหนงสอดเขาไป เกยวของกบกจการซงอยในเขตอ านาจของอกรฐหนง เพอชวยเหลอรฐนนหรอเขาไปจดกจกรรมเสยเอง หรอเรยกรองใหรฐนนด าเนนกจการตามความ ประสงคของตน การสอดแทรกอาจท าโดยการบงคบ ขมขดวยก าลงหรอการบบคนเศรษฐกจหรอการเมอง

การหามใชก าลง (สงคราม)

ประเดน สาระสงเขป

1. หลกการวาดวยการหามใชก าลง - การใชก าลงในความสมพนธระหวางประเทศ ถอวาไมชอบดวยกฎหมาย แตในความเปนจรงยงม การใชก าลงอย ดงนน กฎหมายระหวางประเทศ จงไดวางกฎเกณฑเกยวกบการใชก าลงของรฐเพอให เกดความเสยหายนอยทสด - การใชก าลงเพอปองกนตนเอง ไมวาท าโดย ล าพงหรอโดยรวมกน ไมถอวาเปนการละเมดตอ กฎหมายระหวางประเทศ 2. สหประชาชาตกบการรกษาสนตภาพของโลก - คณะมนตรความมนคง ตามบทท 7 ของกฎบตร คณะมนตรเปนองคกรทส าคญทสดของ UN ในการ รกษาสนตภาพ มาตรการทส าคญท เชน การบงคบ และการลงโทษ - ปญหาของคณะมนตร คอ สทธ Veto ของ สมาชกถาวร - สมชชาใหญ พนฐานทางกฎหมายทใหอ านาจ GA คอ มตท 377 (V) รวมกนเพอสนต ซงมเนอหา วา ถาคณะมนตรความมนคงมอปสรรคในการปฏบต หนาท สมชชาใหญอาจมขอเสนอแนะทเหมาะสม เพอใชมาตรการรวมกนทเปนการจ าเปนเพอฟนฟ ความมนคงระหวางประเทศ รวมทงอาจใชกองก าลง เพอฟนฟ นอกจากนนสมชชาใหญอาจมมตทเปนมาตรการ บงคบได เชน กรณเกาหล

การหามใชก าลง (สงคราม)

ประเดน สาระสงเขป

3. กฎเกณฑเกยวกบสงคราม - กฎเกณเกยวกบสงคราม ใชในกรณทมการใด แยงกนทางอาญา ไมวาจะเปนระหวางรฐกบรฐ รฐกบกลมกบฏ หรอสงครามกลางเมอง - สงครามระหวางรฐฐ เกดขนโดยขอเทจจรง ทรฐมเจตนาท าสงครามตอกน โดยไมจ าเปนตองม การประกาศสงครามกลางเมอง คอการตอสกน ระหวางฝายใรฐ เพอใหไดมาซงอ านาจปกครองของ รฐ จนถงขนมการยดดนแดนบางสวนของรฐได - บคคลทอยในบงคบของกฎเกณฑเกยวกบ - บคคลทมสวนรวมในการรบทกฝายอยใน สงคราม บงคบของกฎหมายสงคราม ซงถอวาเปนจารต ประเพณระหวางประเทศ บคคลเหลานนเปนพลรบ หรอกองหนนทเขารวมในกองทพพลเรอนทจบ อาวธขนตอส - กฎเกณฑเกยวกบการท าสงคราม - กฎหมายกรงเฮก สวนใหญบงคบระหวางรฐ เชน การเรมสงครามการะดมยง การจบเรอชาตศตร ฯลฯ - กฎเกณฑเกยวกบมนษยธรรม - กฎหมายกรงเจนวา เปนเรองคมครองพลรบ หรอพลเรอนใหมภาวะทด - กฎเกณฑเกยวกบความเปนกลาง - รฐกลางเปนกลางมพนธกรณทตองหลกเลยง ไมเขาไปยงเกยวกบการท าสงคราม และตองปฏบต โดยความเปนธรรม ไมเขาขางฝายหนงฝายใด - หนาทของรฐเปนกลาง มหนาทในทางปองกน และหนาทในทางงดเวนการกระท า เพอไมให สญเสยความเปนกลาง - สทธของรฐทเปนกลาง ไมถกละเมดดนแดน สทธในการคมครองในชาต และสทธในการคาขาย กบฝายทเปนคสงครามไดตามปกต

ความรบผดชอบของรฐ

ประเดน สาระสงเขป

1. ความหมาย - ความรบผดชอบของรฐ ไดแก ภาระหนาททรฐ พงปฏบตเพอแกไขสถานการณอนเนองมาจากการ ทรฐละเมดกฎหมายระหวางประเทศและเกดความ เสยหายแกรฐ - ตามหลกกฎหมายระหวางประเทศ รฐตอง

แกไขผลทเกดจากการกระท านนใหดทสดเทาทจะท าได ไมวาเปนการท าใหอกฝายพอใจ ท าใหกลบคนสสภาพเดม หรอการใชคาสนไหมทดแทนเกดจากศลธรรม ความจ าเปนทอยรวมกนและความกาวหนาทางเทคโนโลย

2. ทมาของความรบผดชอบของรฐ รฐจะมความรบผดชอบเมอ 3. องคประกอบของความรบชอบของรฐ - เปนการกระท าทขดตอกฎหมายระหวางประเทศ - เปนการละเมดพนธกรณ - เปนการกระท าใหเกดความเสยหาย - ถอวาเปนการกระท าของรฐ (เอกเชนท าแตรฐ ตองรบผด) 4. รปแบบของการกระท านกอใหเกดความรบผด การกระท าทกอใหเกดความเสยหายตอทรพยสนของ รฐอน หรอการท าความเสยหายตอคนชาตของรฐอน 5. การกระท าของรฐ รฐตองรบผดชอบตอการกระท าของบคคลตอไปน โดยถอวาเปนการกระท าของรฐ 1. เจาพนกงานของรฐ 2. เอกชนซงเปนคนชาตของรฐ 3. กลมกบฏหรอปฏบตรฐประหาร 6. ขอยกเวนซงรฐไมตองรบผด - การปดกนตนเอง - รไพซอล - เหตสดวสย

ความรบผดชอบของรฐ (ตอ)

ประเดน สาระสงเขป

7. การเรยกรองความรบผดชอบของรฐ มาตรการเรยกรองถอวาเปนขอขดแยงระหวาง ประเทศ รฐอาจใชวธการตาง ๆ ตามความหลกเรอง การระงบขอพพาทโดยการด าเนนการทางการทต หรอโดยองคกรระหวางประเทศได กรณทคนรฐเกดความเสยหายจากการกระท าของ รฐอน ถอวารฐนนเสยหายและมสทธทจะใหความ คมครองทางการทต 8. การคมครองทางการทต เงอนไขของการคมครองทางการทต ม 3 ประการ 1. บคคลทไดรบความเสยหายจะตองม ความสมพนธกบรฐทเรยกรอง (ตองเปนคนชาต) 2. หมดหนทางเยยวยาตามกฎหมายภายใน 3. ตองท าดวยความสจรต 9. การชดใชคาเสยหาย เมองมความเสยหายรฐทกอความเสยหายความ เสยหายจะตองชดใชคาเสยหายทเหมาะสมและ เพยงพอใหกบรฐทไดรบผล การชดใชคาเสยหายถอ เปนความเสยหายทางแพง การชดใชคาเสยหาย แบงเปน - การท าใหคนสสภาพเดมอยางสมบรณ - ท าใหรฐทเสยหายพงพอใจ - ชดใชคาเสยหายเปนจ านวนเงน

ความรบผดชอบของรฐ

ประเดน สาระสงเขป

1. หลกการหามใชก าลงทางหาร 1.1 ภมหลง (ววฒนาการจากสงทชอบดวยกฎหมาย ขอหาม) 1.2 สาระของหลกการ (ลกษณะของการกระท าท ตองหามตามกฎหมาย) 2. ขอยกเวนของหลกการ 2.1 การปองกนตว (มลฐานทางกฎหมาย เงอนไข) 2.2 การเขารวมปฏบตการทางทหารในกรอบของ U.N. 2.3 การแทรกแซงทางทหารดวยเหตผลดานมนษยชน 3. การใชก าลงทางทหารในกรอบงานของ U.N. 3.1 หลกการ (หมวดท 7 กฎบตร U.N.) 3.2 การใชก าลงทางทหารในการปฏบตเพอชวย รกษาสนตภาพและความมนคงระหวางประเทศ 3.3 ตวอยางของประเทศไทย ตวอยาง สงคราม เกาหล กองก าลง UNTAC ในกมพชา และกองก าลง UNTAET ในตมอรตะวนออก 4. กฎหมายส าหรบปฏบตทางทหาร 4.1 หลกการตาง ๆ ในเรองของกฎหมายทใชบงคบ ส าหรบปฏบตการตอพลรบ 4.2 หลกการของกฎหมายในเรองการปฏบตตอ พลเรอน 4.3 หลกการของกฎหมายในเรองการปฏบตตอรฐ ทเปนกลาง

กลมท 2 สนธสญญา ประเดน 1.ความหมายและประเภทของสนธสญญา 2.ขนตอนการท าสนธสญญา 3.การใชสนธสญญา 4.ผลบงคบของสนธสญญา 5.เหตทท าใหสนธสญญาไมสมบรณ 6.การสนสดหรอการระงบใชสนธสญญา 7. การหามการใชก าลงทางทหาร 8. ความรบผดชอบของรฐ สาระสงเขป 1.ความหมายและประเภทของสนธสญญา 1.1ความหมายของสนธสญญา 1.2 ประเภทของสนธสญญา 2. ขนตอนการท าสนธสญญา 2.1 การเจรจา 2.2 การยอมรบชวคราว 2.3 การยอมรบขนสดทาย 2.4 การจดทะเบยน และการพมพเผยแพรสนธสญญา 3.การใชสนธสญญา 3.1 การตงขอสงวน การยอมรบและคดคานขอสงวน และผลในทางกฎหมาย 3.2 การแกไขเปลยนแปลงสนธสญญา 3.3 การตความสนธสญญา 4. ผลบงคบของสนธสญญา 4.1 ผลบงคบของสนธสญญาตอรฐภาค

4.2 ผลบงคบของสนธสญญาตอรฐทสาม 5.เหตทท าใหสนธสญญาไมสมบรณ 5.1 ความสามารถในการท าสนธสญญา 5.2 ผแทนกระท าไปโดยปราศจากอ านาจหรอกระท าเกนขอบเขต 5.3 การขมขหรอบงคบ 5.4 กลฉอฉล 5.5 ผแทนของรฐทจรตประพฤตมชอบ 5.6 ความส าคญผดในสาระส าคญ 5.7 สนธสญญาขดแยงกบหลกกฎหมายเดดขาด (Jus Cogens) ของกฎหมายระหวางประเทศ 5.8 สาเหตอน ๆ 6.เหตแหงการสนสด (Termination) หรอการระงบใช (Suspension) สนธสญญา

6.1 การสนสดตามบทบญญตของสนธสญญา 6.2 การสนสดโดยความตกลงของภาค 6.3 การละเมดสนธสญญา 6.4สถานการณเปลยนแปลงไป (Rebus Sic Stantibus) 6.5การไมอาจปฏบตตามสนธสญญาได 6.6 สนธสญญาขดแยงกบหลกกฎหมายเดดขาดของกฎหมายระหวางประเทศทเกดขนใหม การหามใชก าลงทางทหาร ประเดน 1.หลกการหามใชก าลงทางทหาร 1.1 ภมหลง (ววฒนาการจากสงทชอบดวยตน - ขอหาม) 1.2 สาระของหลกการ (ลกษณะของการกระท าทตองหามตามกฎหมาย) 2.ขอยกเวนของหลกการ (มลฐานทางกฎหมายเงอนไข) 2.1การปองกนตว 2.2การเขารวมปฏบตการทางทหารในกรอบของ U.N. 2.3การแทรกแซงทางทหารดวยเหตผลดานมนษยธรรม

3.การใชก าลงทหารในกรอบงานของ U.N. 3.1หลกการ (หมวดท 7 กฏบตร U.N.) 3.2การใชก าลงทางทหารในทางปฏบตเพอธ ารงรกษาสนตภาพ และความมนคงระหวาง ประเทศ 3.3 ตวอยางของประเทศไทย ตวอยาง สงครามเกาหล กองก าลง UNTAC ในกมพชา และ กองก าลง UNTAET ในตมอรตะวนออก 4. กฎหมายส าหรบปฏบตการทางทหาร 4.1หลกการตาง ๆ ในเรองกฎหมายทใชบงคบส าหรบปฏบตการตอผลรบ 4.2หลกการของกฎหมายในเรองการปฏบตตอพลเรอน 4.3 หลกการของกฎหมายในเรองการปฏบตตอรฐทเปนกลาง

การกระท าทรฐตองรบผดชอบ ประเภทของผกระท าซงรฐตองรบผดชอบ ประเภทของการกระท าของหนวยงานภายในซงรฐตองรบผดชอบ ขอยกเวนการกระท าซงรฐตองรบผดชอบ โดยปกตรฐตองรบผดชอบเมอเกดความเสยหายขนจากการกระท าของเจาหนาทของรฐ เอกชน ซงเปนคนชาตของรฐ พวกกบฏ ปฏวต หรอรฐประหาร การกระท าของเอกชนจะกอใหเกดความรบผดขนโดยรฐ กตอเมอรฐมหนาทตองปฏบตและรฐไดละเวนการปฏบต รฐตองรบผดชอบตอการปฏบตงานของฝายนต-บญญต บรหาร และตลาการ ถาหากมความเสยหายเกดขน การปองกนรไพรธอล และเหตสดวสยถอเปนขอยกเวนของความรบผดชอบของรฐ

บคคลซงการกระท าของบคคลดงกลาวกอความเสยหายขน และการกระท าดงกลาวถอไดวาเปนการกระท าของรฐ แบงเปน 3 ประการ คอ 1. ผกระท าซงเปนหนาทของรฐ 2. เอกชนซงเปนคนชาตของรฐ 3. พวกกบฏ ปฏวต หรอรฐประหาร

การกระท าของเจาหนาท ทรฐตองรบผดชอบยดถอตามหลก ตวการ-ตวแทน กลาวคอ ตวการยอมรบผดภายในขอบเขตอ านาจทไดมอบไวกบตวแทนเทานน เพอความมนคงแหงสถานภาพของความสมพนธระหวางประเทศ โดยทางปฏบตของรฐ “รฐจ าตองรบผดชอบแมการกระท าของเจาหนาทของตนจะเกนอ านาจทไดรบมอบหมาย หรอขดกบค าสงหรอกฎหมายใดกตาม” โดยพจารณาดงน 1. การกระท าของเจาหนาทของรฐแมจะเกนอ านาจ แตในสายตาของผอนเจาหนาทนนกมสถานภาพในฐานะเปนสวนหนงของรฐ 2. การทเจาหนาทไดกระท าการใดไปโดยอาศยการอางเครองหมายของต าแหนงหนาท หรอความรบผดชอบ หรอโดยมอาวธ หรอเครองแบบ ทใชเฉพาะ ในการปฏบตหนาท 3. การกระท าของเจาหนาทแมเปนการกระท าสวนตวและไมใชท าไปในหนาท แตรฐกปฏเสธการรบผดไมได ถาปรากฏวารฐละเลยทจะใชมาตรการเพอปองกนมใหเกดเหตขน ยกเวน ฝายรฐผเสยหาย หากไดใชความระมดระวงกจะไมเกดความเสยหายในกรณน รฐทเจาหนาทกระท าความผดสงกดอยกไมตองรบผดแมเจาหนาทกระท าผดไปเพอประโยชนสวนตว

เอกชนซงเปนคนชาตของรฐ หลก ปกตการกระท าของเอกชนภายในรฐไมถอวาเปนการกระท าของรฐอนจะท าใหรฐตองรบผดตอการกระท าเหลานน เวน รฐตองรบผดหากปรากฎวาเจาหนาทของรฐละเวนการกระท าประการใดประการหนง และการละเวนนนเปนการละเวนตอหนาททรฐตองกระท า - การกระท าของเอกชนตอรฐ - การกระท าของเอกชนตอเอกชน

การกระท าของฝายกบฏ ปฏบต รฐประหาร - รฐจะตองรบผดชอบตอผเสยหาย หากมไดใชความระมดระวงทสมเหตสมผล รฐบาลตองใชทกวธการทมอยเพอปองกนการเกดกบฏ รฐตองปราบปรามอยางมประสทธภาพและรวดเรวทสดเทาทจะท าได รวมทงมการลงโทษฝายทกอความเสยหายทาง หากสามารถแสดงไดวามการปองกนอยางสมเหตสมผลเพอปราบและลงโทษกบฏ รฐกไมตองรบผดชอบ - ศาลมความเหนวาในกรณคนตางประเทศซงเดนทางไปท าธรกจในประเทศอน ตองถอวามฐานะเทากบพลเมองของรฐซงตองพนกและด าเนนธรกจ รฐของคนตางประเทศเหลานไมมสทธฟองในคน

ตางประเทศไดรบการปฏบตแตกตางจากพลเมองของประเทศนน ในกรณเกดความเสยหายจากสงคราม การปฏวตหรอความวนวายภายในประเทศ โดยการกระท าของกองก าลงทหาร สรป รฐไมจ าตองรบผดชอบการกระท าของฝายปฏวตทตอตานรฐบาลตามกฎหมาย ทงนยกเวนไวแตในกรณทองคกรของรฐสามารถด าเนนการปองกนและลงโทษไดอยางเหมาะสม แตละเลยไมกระท าการ ในกรณฝายปฏวตประสบความส าเรจและสามารถจดตงรฐบาลของตนขนแทนทรฐบาลเดม รฐบาลใหมของคณะปฏวตจะตองรบผดชอบตอรฐอนในบรรดาความเสยหายทงหลายทเกดแกคนตางประเทศตงแตเรมจบกลมปฏวต แต รฐบาลใหมไมตองรบผดชอบตอการกระท าของรฐบาลเดมซงถกโคนลมไป

ประเภทของการกระท าของหนวยงานภายในซงรฐตองรบผดชอบ

หนวยงานภายในของรฐ ประกอบดวย ฝายนตบญญต ฝายบรหาร ฝายตลาการ การกระท าทตองรบผดชอบ คอ 1. การออกกฎหมาย (กระท าการ) ซงขดหรอแยงกบพนธกรณระหวางประเทศ 2. รฐมไดออกกฎหมาย เพออนวตการใหเปนไปตามพนธกรร ฝายบรหาร การกระท าทตองรบผดชอบคอ 1. เมอมการจบกมหรอกกขงคนตางดาวโดยมชอบ (มไดเปนไปตามกฎหมายบานเมอง) 2. ขาดความรอบคอบ ระมดระวงตามสมควรแกสถานการณในการใหความคมครองคนตางดาว 3. ทรพยสนของคนตางดาวถกท าลายหรอถกท าใหเสยหาย 4. มการเวนคนทรพยสนของคนตางดาว โดยมชอบ 5. เมอมการพพาทเกดขนระหวางรฐกบเอกชนตางดาว ฝายตลาการ ตองรบผดในกรณ “การปฏเสธความยตธรรม” ไดแก 1. กระบวนการยตะรรม ปฏเสธทจะใหคนตางดาวอาศยอ านาจเพอคมครองสทธ

2. ขบวนการยตธรรมทลาชาโดยไมมเหตผล 3. การปฏเสธทจะบงคบคดเพอประโยชนของคนตางดาว 4. การตดสนทไมเปนธรรม เชน การเลอกปฏบตมอทธพลจากภายนอก ประเภทของการกระท าของหนวยงานภายใน ซงรฐตองรบผดชอบ หนวยงานของรฐประกอบดวยหนวยงานหลก 3 หนวยงาน 1. ฝายนตบญญต 2. ฝายบรหาร 3. ฝายตลาการ

1. ฝายนตบญญต รฐตองรบผดชอบในการกระท าของฝายนตบญญตใน 2 กรณ การออกกฎหมาย ซงขดหรอแยงกบพนธกรณระหวางประเทศ เชน ปฏเสธการใหใชสทธทางศาล การทรฐมไดออกกฎหมายเพออนวตการใหเปนไปตามพนธกรณ เชน อนสญญาวาดวยความสมพนธทางการทต รฐจะตองฟองรองทตผกระท าผดทางอาญาตอศาลภายในรฐไมได รฐตาง ๆ จงตองออกฎหมายภายในอนวตตามพนธกรณดงกลาว (ไมมขอแกตวกรณออกกฎหมายลาชา หรอเพราะการละเลย)

2. ฝายบรหาร รฐตองรบผดชอบ มการจบกมหรอกกขงคนตางดาวโดยมชอบ (ไมเปนไปตามกฎหมาย) ขาดความรอบคอบหรอระมดระวงตามสมควรในการคมครองคนตางดาว ทรพยสนของคนตางดาวถกท าลายหรอท าใหเสยหาย (ตองไมมการเลอกปฏบต, จ าเปน, เพอสาธารณประโยชน, ความสงบ) เมอมการเอาเวนคนทรพยสนของคนตางดาว (Nationaligation) (การชดใชราคาตองเปนธรรมทนท, เพยงพอ, มผลจรงจง) เมอมกรณพพาทเกดขนระหวางรฐกบเอกชนตางดาว - “คาลโว คลอส” หลกเกณฑทวาคนตางดาวตองอยภายใตกฎหมายของรฐคสญญา จะน ากฎหมายของประเทศอน ๆ มาบงคบไมได

- หลกเกณฑทางระหวางประเทศ สญญาทมคาลโว คลอส ไมตดสทธของรฐ ซงเอกชนสงกดอยทจะยนมอเขามาชวยเหลอ เพราะสทธทจะคมครองคนชาตของรฐ เปนสทธของรฐ ไมใชสทธของเอกชน เอกชนจงไมสามารถท าสญญาสละซงทตนไมได สรป คาลโว คลอส ไมมผลลบลางความคมกนทางการทตทรฐอนมตอคนชาตของตน

3. ฝายตลาการ แมฝายตลาการไดชอวาเปนอสระจากรฐบาล แตฝายตลาการกเปนสวนหนงของรฐ จงไมเปนอสระจากรฐ และรฐตองรบผดชอบในทางระหวางประเทศในกรณทค าพพากษาของศาลมผลกระทบตอคนตางชาต ตางชาตไมสามารถอทธรณหรอฎกา ค าพพากษาขดหรอละเมดพนธกรณระหวางประเทศ การละเมดพนธกรณของฝายตลาการ คอ การปฏเสธความยตธรรม ไดแก 1. การทขบวนการยตธรรมปฏเสธทจะใหคนตางดาวอาศยอ านาจศาลเพอคมครองสทธ 2. การทขบวนการยตธรรมลาชาโดยไมมเหตผล 3. การปฏเสธทจะบงคบเพอประโยชนคนตางดาว 4. การตดสนทไมเปนธรรม เชน มการเลอกปฏบต มความไมสจรต หรอมอทธพลจากภายนอก ขอยกเวนการกระท าซงรฐตองรบผดชอบ กฎหมายจารตประเพณ หรอ มาตรฐานสากล ถอวาการกระท าของรฐ ไมกอใหเกดความรบผดชอบ และเปนการยกเวนความผด คอ การปองกนตว สทธในการปองกนตว - เปนจารตประเพณ - ไดรบการยนยนโดยกฎบตรสหประชาชาต ขอ 51 ความวา “ไมมขอความใด ๆ ในกฎบตรฉบบปจจบนจะรอนสทธประจ าตวในการปองกนตนเองโดยล าพงหรอโดยรวมกน หากการโจมตดวยก าลงอาวธ บงเกดแกสมาชกของสหประชาชาต จนกวาคณะมนตรความมนคงจะไดด าเนนมาตรการทจ าเปน เพอธ ารงไวซงสนตภาพและความมนคงระหวางประเทศ มาตรการทสมาชกไดด าเนนการไปในการใชสทธประกนตนเองนจะตองรายงานใหคณะมนตรความมนคงทรายโดยทนท และจะตองไมกระทบกระเทอนอ านาจและความรบผดชอบของคณะมนตรความมนคงตามกฎบตรฉบบปจจบนแตประการใด ในอนทจะด าเนนการเชนทเหนจ าเปนไมวาในเวลาใด เพอธ ารงไวหรอสถาปนากลบคนมาซงสนตภาพและความมนคงระหวางประเทศ”

สรป การกระท าของรฐแมกอใหเกดความเสยหายนน แตถาหากเปนผลของการปองกนตวของรฐแลว รฐกหลดจากความรบผดชอบ

รไพซอล รไพซอล เปน วธการบงคบใหเปนไปตามกฎหมายระหวางประเทศ (Sanction) โดยรฐทไดรบการกระท าละเมดกฎหมาย และประสงคทจะบงคบใหรฐทกอความเสยหายขนนนรบผดชอบ โดยจะตองบอกกลาวใหทราบวาใหรบจดการรบผดชอบเสย ถายงนงเฉยอย รฐท ไดรบความกระทบกระเทอนกมอ านาจจดการใด ๆ ทเหนวาเหมาะสมและเปนสดสวนกบความเสยหายทไดรบ แมการกระท านนจะผดกฎหมาย กตาม

ขนตอนการใชมาตรการรไพรซอล

1. เรยกรองใชมาตรการรไพรซอล – อกฝายหนงเฉย ไมยอมรบร 2. การกระท าตอบเปนสดสวนทเหมาะสมกบการกระท าทกอความเสยหาย

เหตสดวสย FORCE MAJEURE เปนการน าหลกกฎหมายภายใน หรอ หลกทถอกนวารอยางแพรหลายในระบบกฎหมายของประเทศตาง ๆ ไปใชกบกฎหมายระหวางประเทศวาเหตสดวสยนนเปนปจจยภายนอกทไมอาจปองกนได เหตสดวสย เปนปจจยภายนอก เปนสงทอสระจากเจตจ านงของรฐ ซงบงเกดขนดวยตวของมนเอง ไมมผใดเปนสาเหตและไมสามารถจะปองกนได สรป หากความเสยหายเกดจากเหตสดวสยกไมมผใดจะตองรบผดชอบ

มาตรการ การเรยกรองใหรบผดชอบระหวางประเทศและการชดใชคาเสยหาย

มาตรการการเรยกรองใหรบผดชอบระหวางประเทศ - รฐเปนผเสยหาย ด าเนนการโดยวธทางการทต ทางศาล อนญาโตตลาการ - เอกชนเปนผเสยหาย ไมสามารถฟองรองรฐไดโดยตรง ตองอาศยมาตรการคมครองทางการทต (Diplomatic Protection)

อ านาจรฐเหนอดนแดนยอมอยเหนออ านาจเหนอบคคล ดงนน การใชมาตรการคมครองทางการทต จงมเงอนไขในการใชมาตรการคมครอง 3 ประการ

1. ผไดรบความเสยหาย ทเปนเอกชน จะตองมความสมพนธทางกฎหมาย กบรฐทจะด าเนนมาตรการคมครองทางการทต (เชนคนชาตของรฐนน) 2. หมดหนทางทจะไดมาซงขอเรยกรองตามกระบวนวธทก าหนดไวตามกฎหมายภายใน 3. ความสจรตของผรองขอ หรอผเรยกรองใหรบผดชอบระหวางประเทศ หากไมครบเงอนไข รฐไมสามารถด าเนนมาตรการคมครองทางการทต เพราะอาจถกศาลยกฟองได และการใชมาตรการดงกลาวเปนดลยพนจของรฐด าเนนการ

1. ประเดนเรองความสมพนธทางกฎหมาย

1. การขาดจากการมสญชาต (ความเกยวพน) กบรฐผรองขอ รฐไมสามารถใชสทธคมครองใหได 2. เอกชนมหลายสญชาต หากรฐหนงกอใหเกดความเสยหายแกบคคลในบงคบของตนอกรฐหนงไมมสทธในการใชความคมครอง หากรฐทงสองไมเกยวของกบการกอใหเกดความเสยหาย ใหรฐทมความสมพนธใกลชด Master Nationality สามารถใชสทธคมครองทางการทต เชน คด Notlebohm 3. บคคลไรสญชาตไมมรฐใดสามารถใหความคมครองทางการทตได เพราะไมสามารถถอไดวารฐใดเปนผเสยหาย ในกรณสญชาตของนตบคคล ศาลยตธรรมระหวางประเทศไดถอเอาสญชาตของประเทศทส านกงานใหญทควบคมกจการบรษทเปนเกณฑ

ตวอยาง คด Barcelona Traction

บรษท แคนนาดา

ท ากจการอยทสเปน ผถอหนสวนใหญ

เบลเยยม

แคนนาดา เปนประเทศทจะใชสทธคมครองมใชเบลเยยมเพราะผเสยหายคอบรษท ซงมสญชาตแคนาดา สวนผถอหนไมใชผเสยหาย เนองจาก บรษทเปนนตบคคลแยกตางหากจากผถอหน สรป เบลเยยมเปนรฐทผถอหนอนเปนเอกชนสงกดอยไมมสวนไดเสยเพราะบรษทเปนผเสยหายและถอวาแคนาดาเปนรฐทใชสทธคมครองคนชาต การหมดหนทางแกไขทจะไดมาซงขอเรยกรองตามกระบวนวธทก าหนดไวตามกฎหมายภายใน รฐสามารถใชสทธคมครองทางการทตได เมอเอกชนผเสยหายหมดหนทางทจะไดรบการแกไขเยยวยา ตามกระบวนวธทก าหนดไวตามกฎหมายภายใน - เพราะเอกชนตองเคารพตอกระบวนการยตธรรมทก าหนดไวในรฐกอน เปนการเคารพอธปไตยของรฐทตนอาศยอยในขณะนน - หรอขอพพาทอาจจะเลกนอย ไมจ าเปนตองท าใหเปนขอพพาทระหวางประเทศ พยานหลกฐานหาไดงาย * ขอพจารณาคอตองไดความวาหมดหนทางแกไขทจะไดมาซงขอเรยกรองตามกฎหมายภายในถาไมมการอทธรณ ฎกาเอง หรอพยานไมมาศาลยงไมถอวาหมดหนทางทจะไดรบการเยยวยา

ทมาของหลกกฎหมาย - จารตประเพณระหวางประเทศ - มาตรา 26 อนสญญาวาดวยสทธมนษยชน ค.ศ. 1950 คณะกรรมการยโรปจะสามารถพจารณาขอพพาทไดตอเมอเอกชนหมดหนทางแกไขทจะไดมาซงขอเรยกรองตามกฎหมายภายในแลว * ศาลยตธรรมระหวางประเทศไดวนจฉยวาหลกเกณฑดงกลาวเปนหลกกฎหมายจารตประเพณระหวางประเทศ

ขอสงเกต บคคลทจะกอใหเกดขอเรยกรองนนมจ าเปนตองเปนมลเหตทมาจากกฎหมายภายในเสมอไป อาจจะเปนมลเหตทมาจากกฎหมายระหวางประเทศกได กลาวคอมการละเมดกฎหมายระหวางประเทศและกอใหเกดความเสยหายแกเอกชน เอกชนกยอมหาวธการแกไขตามทกฎหมายก าหนด และหมดหนทางแกไขเนองจากถกปฏเสธความยตธรรม ไดรบการตดสนทไมเปนธรรม ไมไดรบความสะดวก

2. ความสจรตของผรองขอ หรอเรยกรองใหรบผดชอบระหวางประเทศ

มาจากภาษตกฎหมายวา “ผทมาขอความยตธรรม ควรจะมาดวยมออนบรสทธ” - รฐจะใชสทธคมครองทางการทต ตอคนชาตของตนทไดรบความเสยหายได ตอเมอความเสยหายมไดเกดขนจากการกระท าผดของบคคล นนเอง เชน การละเมดกฎหมายของรฐทตนอาศยอย การกระท าอนเปนปฏปกษตอรฐทตนส านกอยอนไมสอดคลองกบหลกอธยาศยไมตรระหวางประเทศ การยวยคนชาตใหกอกบฏตอรฐบาลของรฐทพ านกอย หากเกดความเสยหายตอเอกชนดงกลาวยอมไมสามารถรองขอใหรฐเจาของสญชาตใชสทธคมครองทางการทตแกตน - การใหความคมครองเปนสทธเดดขาดของรฐ ของรฐมใชของเอกชน ดงนน เอกชนจงไมมอ านาจทจะสละสทธดงกลาวได

การชดใชคาเสยหาย - หนวยงานใดมอ านาจตดสนวารฐทกอใหเกดความเสยหายจะตองชดใช (ผพพากษา) - วธการใดบางทหนวยงานนนอาจเลอกใชเพอชดใชความเสยหายทรฐไดกระท าขน (กฎหมายระหวางประเทศไมไดก าหนดหลกเกณฑทแนนอน) การชดใชตองไมมลกษณะของการลงโทษทางอาญา แตจะเปนการชดใชความเสยหายทเกดในทางแพงเทานน (อยางเหมาะสม)

การชดใชคาเสยหายใหใกลเคยงความเสยหายมากทสด - กลบคนสสภาพเดมอยางสมบรณ RESTITUTION IN INTEGRATION เสมอนหนงมไดกระท า ผดขนเลย - ชดใชใหรฐทเสยหายพงพอใจ (SATISFACTION) ชดใชทางจตใจ - ชดใชคาเสยหายเปนจ านวนเงน (INDEMNISATION) 1. ชดใชเปนเงนเมอเยยวยาโดยวธอนไมได 2. นยมใชในกรณรฐใช Diplomatic Protection 3. นบวาเหมาะแกการรบผดชอบของรฐทสด 4. ตองปรากฏแนชดวารฐเสยหายไดรบความเสยหายโดยตรง ถาเสยหายโดยออมศาลไมพพากษาได

แบบประเมนผลตนเองหลงเรยน ค าสง โปรดตอบค าถามตอไปน โดยเขยนวงกลมรอบตวอกษรค าตอบทถกตองทสดในแบบทดสอบทมตวเลอกหรอตอบค าถาม ส าหรบแบบทดสอบทเปนค าถามอตนย การตอบค าถาม นกศกษาตองใชเวลาตอบค าถามใหแลวเสรจในเวลา 15 นาท ขอใดท าไมไดใหขามไปท าขออน หามนกศกษาเดาค าตอบ เพอการประเมนผลวาทานมความรเพยงใดหลงการเรยนการสอนเสรมแลว (1) การใหสตยาบน และการภาคยานวต เหมอนและแตกตางกนอยางไร (2) การกอตงองคการระหวางประเทศมกจะกระท ากนโดยวธใด (3) จงระบถงมลฐานทางกฎหมายของเอกสทธและความคมกนทางการทต (4) หลกเสรภาพในทะเลหลวงซงอนสญญาเจนวาบญญตรบรองไวมสาระส าคยอยางไร (5) อนสญญาเจนวา ค.ศ. 1958 ก าหนดมาตรการเกยวกบการปองกนมลพษในทะเลซงรฐชายฝงมบทบาทในการดแลอยางไร (6) ตามกฎบตรสหประชาชาตไดก าหนดใหหนาทในการรกษาสนตภาพและการระงบความขดแยงเปนของคกรใด? (7) ขอใดมใชการไดสญชาตภายหลงก าเนด 1. การแปลงสญชาต 2. การโอนสญชาต 3. การสมรส 4. การไดรบสญชาตโดยการไดรบคนสญชาต 5. การเปลยนแปลงอธปไตยเหนอดนแดน (8) ขอมใชกรณของผมสญชาตไทยทอาจถกถอนสญชาตไทยได 1. หญงตางดาวทไดสญชาตไทยโดยการสมรส 2. หญงตางดาวทไดสญชาตไทยโดยบดามารดาเปนคนตางดาว 3. ผมสญชาตไทยเพราะเกดในราชอาณาจกรไทยโดยบดาเปนคนตางดาว

4. ผมสญชาตไทยเพราะเกดในราชอาณาจกรไทย โดยมบดาเปนคนตางดาวหรอมมารดา เปนคนตางดาวแตไมปรากฏบดาทชอบดวยกฎหมาย 5. ผมสญชาตไทยโดยการแปลงสญชาต

(9) ศาลไทยใชกฎหมายในขอใด ในการใหลกษณะกฎหมายแกขอเทจจรง เพอเปนเกณฑในกรณทสงสยวา

ขอเทจจรงควรจ าแนกไวในปญหาขอกฎหมายในแตละประเภท

1. ประมวลกฎหมายอาญา 2. ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย 3. ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา 4. ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง 5. ประมวลรษฎากร (10) ขอใดเปนจ ากดทศาลไทยไมอาจน ากฎหมายตางประเทศมาใชบงคบในประเทศไทย 1. กฎหมายตางประเทศทเปนการพนวสย 2. กฎหมายตางประเทศตองหามชดแจงโดยกฎหมาย 3. กฎหมายตางประเทศขดตอความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน 4. กฎหมายตางประเทศขดแยงกบกฎหมายไทยในสวนทเปนสาระส าคญ 5. กฎหมายตางประเทศถกยกเลกไปแลว (11) กฎหมายภายในและกฎหมายระหวางประเทศ มสวนใดทคลายคลงกนมากทสด 1. ใชบงคบกบรฐทมระบอบการปกครองแบบประชาธปไตย 2. ใชบงคบกบกลมประเทศสงคมนยม 3. การยอมรบบงคบใชกฎหมาย 4. มบทบงคบ (Sanction) 5. ตองมลายลกษณอกษรภายใตธรรมนญของรฐ (12) ขอใดไมใชองคประกอบของความเปนรฐ 1. ระบบกฎหมาย 2. รฐบาล 3. ประชาชน 4. อาณาเขตทแนนอน 5. อธปไตยในการตรากฎหมาย

เฉลยแบบประเมนผลตนเองกอนเรยน

(1) สนธสญญามความหมายอยางกวาง หมายถง ความตกลงระหวางคภาคซงอาจจะเปนรฐ หรอ องคการระหวางประเทศ ตงแตสองรฐขนไป โดยกระท าขนเปนลายลกษณอกษร และ อยภายใตบงคบของกฎหมายระหวางประเทศ ทงนไมวาจะกระท าขนในรปแบบใด ไมวาจะกระท าขนเปนเอกสารฉบบเดยว หรอ หลายฉบบ และไมวาจะใชชออยางใดกตาม

(2) โครงสรางขององคการระหวางประเทศประกอบดวยองคกรหลก 3 องคกร ไดแก 1. องคกรซงประกอบดวยผแทนของรฐสมาชกทกรฐ ท าหนาทอภปราย ถกเถยง เพอหาขอสรป

ตางๆ เชนสมชชาใหญแหงสหประชาชาต 2. องคกรซงประกอบดวยผแทนของรฐสมาชกจ านวนจ ากด ท าหนาทบรหารโดยตรง อาจเรยกวา

คณะมนตร (Council) คณะกรรมการบรหาร (Executive Committee) หรอ คณะมนตรเกยวกบการบรหาร (Council of Administration) เชนคณะมนตรความมนคงแหงสหประชาชาต

3. องคกรซงประกอบไปดวยเจาพนกงานองคการระหวางประเทศท าหนาทประสานงาน ระหวางองคกรตางๆ ตระเตรยมการประชม งานเอกสาร และงานธรการตางๆ เรยกวาส านกงานเลขาธการ เชน ส านกงานเลขาธการสหประชาชาต

(3) ผแทนถาวรทางการทตมหนาทตอรฐผรบ ดงน คอ 1. หนาทไมเขาแทรกแซงกจการภายในของรฐผรบ 2. หนาทตองเคารพกฎหมายภายในของรฐผรบ

(4) เอกสทธทางการทต หมายถง สทธของรฐผสงทจะไดรบจากรฐผรบ โดยรฐผรบมหนาททจะใหผมสทธไดรบความคมกน ปลอดหรอหลดพนจากอ านาจ หรอ ภาระอยางใดอยางหนง เชน ความคมกนจากการถกจบกม คมขง หรอ จ าคก ความคมกนจากอ านาจพจารณาพพากษาของศาลเปนตน

(5) บอเกดทมาของกฎหมายทะเลม 2 ทาง คอ หลกเกณฑหรอกฎทมาจากจารตประเพณระหวางประเทศ เชนหลกเสรภาพแหงทองทะเล และ หลกเกณฑ หรอ กฎทมาจากอนสญญาระหวางประเทศ อนเกดจากการรวมมอ และ กรตกลงรวมกน ในการก าหนดกฎเกณฑมาบงคบใชเพอการปฏบตรวมกน ในการแสวงหาประโยชนจากทองทะเลดวยความยตธรรม และ สนต เชน อนสญญาระหวางประเทศวาดวยทะเลกรงเจนวา ค.ศ. 1958 เปนตน

(6) แนวคดเรองเขตเศรษฐกจจ าเพาะมาจากหลกการขยายทะเลอาณาเขตออกไป 200 ไมลทะเล เรมจากป ค.ศ. 1952 โดยกลมประเทศในทวปอเมรกาใตไดแก ชล เปร และ เอกวาดอร ไดประกาศอ านาจเตม และ ความเปนเจาของอาณาบรเวณออกไปในทะเลหลวง 200 ไมล เพอทดแทนความไมเปนธรรมทธรรมชาตใหมา เนองจากประเทศเหลานมชายฝงทลาดชนมาก และหากยดหลกไหลทวปทรฐชายฝงสามารถประกาศเขตไหลทวปโดยใชระดบความลกได 200 เมตร รฐเหลานกจะมไหลทวป

ทเปนอาณาเขตทางทะเลทนอยมาก จงหนไปประกาศแนวเขตเศรษฐกจจ าเพาะ และ หาประโยชนจากอาณาเขตดงกลาว

(7) ดนแดน ประชากร รฐบาล และ อธปไตย (8) ขอ 3. (9) ขอ 1. (10) ขอ 3. (11) ขอ 1. (12) ขอ 5.

เฉลยแบบประเมนผลตนเองหลงเรยน

(1) การใหสตยาบน และการภาคยานวต เหมอนกนในแงทตางกเปนการแสดงเจตนายอมรบสนธสญญาขนสดทาย หรอการแสดงเจตนาของรฐผกพนตามสนธสญญา แตมขอแตกตางกนทสตยาบนเปนการแสดงเจตนายอมรบขนสดทาย หรอการแสดงเจตนาของรฐผกพนตามสนธสญญาโดยรฐทรวมในการเจรจา แตภาคยานวตเปนการแสดงเจตนายอมรบขนสดทายโดยรฐทมไดรวมในการเจรจา หรอยอมรบชวคราว หรอ รฐนนไดรวมในการเจรจาแตยงไมไดแสดงเจตนาผกพนสนธสญญา ตอมาจงมาแสดงเจตนาภาคยานวตรบเอาผลของสนธสญญาในภายหลง

(2) โดยปกตแลว การกอตงองคการระหวางประเทศมกจะท ากนโดยความตกลงระหวางรฐในรปสนธสญญา พหภาคและบรรดาสนธสญญาพหภาคทท าขนเพอกอตงองคการระหวางประเทศมกเรยกกนทวๆไปวา “ตราสารกอตงองคการระหวางประเทศ” ซงมกจะระบถงสาระส าคญในเรอง จดมงหมาย โครงสราง และขอบเขตอ านาจขององคการระหวางประเทศทกอตงขน ตวอยางของตราสารกอตงองคการระหวางประเทศทส าคญๆ เชน กตกาสนนบาตชาตกฎบตรสหประชาชาต เปนตน

(3) มลฐานทางกฎหมายของเอกสทธและความคมกนทางการทต ไดแก 1. ทฤษฎลกษณะตวแทนของผแทนทางการทต ไดรบความนยมในยคประวตศาสตรถงยคปฏวต

ฝรงเศส 2. ทฤษฎสภาพนอกอาณาเขต ไดรบความนยมตงแตศตวรรษท 17 จนถงยคตนศตวรรษท 20 แต

เนองจากเปนทฤษฎทเปนสภาพสมมตขนเทานน ไมตรงกบความเปนจรงจงไมไดรบความนยมในสมยตอมา

3. ทฤษฎประโยชนในการปฏบตหนาท และการถอยทถอยปฏบตเปนทฤษฎทไดรบการยอมรบอยางกวางขวางในปจจบน และไดรบการยนยนไวในอนสญญากรงเวยนนาวาดวยความสมพนธทางการทต ค.ศ. 1961

(4) หลกเสรภาพในทะเลหลวงทอนสญญาเจนวาบญญตรบรองไวมสาระ ดงน คอ ทะเลหลวงเปดใหแกชาตทงปวง ไมมชาตใดอางสทธอ านาจอธปไตยเหนอทะเลหลวงได รฐทงปวงมสทธ เสรภาพในการเดนเรอ ประมง วางสาย ทอใตทะเล และ บนเหนอทะเลหลวง รฐทไมมชายฝงมสทธอปโภค เสรภาพแหงทะเลเทาเทยมกบรฐชายฝง รฐทกรฐมสทธชกธงของตนในทะเลหลวง

(5) รฐชายฝงมพนธะทจะตองด าเนนมาตรการทเหมาะสมทงปวงเพอคมครองทรพยากรทมชวตในทะเลใหพนจากสงทเปนอนตรายตองปองกนการท าใหน าโสโครกโดยการถายเทน ามนจากเรอ หรอ ทาเรอ หรอผลมาจากแสวงหาประโยชนในการส ารวจพนดนทองทะเล และ รฐทงปวงจะรวมมอกบ

องคการระหวางประเทศทเกยวของในการใชมาตรการส าหรบปองกนการท าใหน าทะเล หรอ หวงอากาศโสโครก ซงมผลตอทะเล

(6) คณะมนตรความมนคง (7) ขอ 2 (8) ขอ 2 (9) ขอ 2 (10) ขอ 3 (11) ขอ 4 (12) ขอ 1