Kondycja budownictwa w Polsce - ASM · Rys. 2. Zagraniczne inwestycje bezpośrednie w Polsce w latach 2002 – 2007 w mln EUR Źródło: opracowanie ASM na podstawie danych NBP 1

B U D O W N I C T W O P R Z E M Y S Ł O W E 2 0 0 82

Sytuacja gospodarcza w Polsce kształtuje się od 2006 roku bardzo optymistycznie. Szczególną rolę dla stanu polskiej gospodarki odgrywa budownictwo, którego wartość dodana w 2007 roku wyniosła 15,6%, podczas gdy w tym samym okresie wartość dodana w przemyśle i usługach rynkowych kształtowała się na dużo niższym poziomie (7,7%). Zatem śmiało możemy stwierdzić, że budownictwo jest aktualnie najlepiej rozwijającą się gałęzią gospodarki.

Na tak dobrą kondycję gospodarczą Polski w najwyższym stopniu wpływa popyt wewnętrzny (8,3% r/r wzrost popytu krajowego w 2007 roku). W odniesieniu do budownictwa, skupia się on głównie na budownictwie mieszkaniowym – wciąż panuje „głód” mieszkań na rynku pierwotnym oraz wtórnym, jak również w budownictwie, którego rozwój uwarunkowany jest w dużej mierze przygotowaniami do Euro 2012 – zaplecze hotelowe, obiekty sportowe, budowa dróg i linii kolejowych.

Nie bez znaczenia dla kondycji gospodarki są również przyznane fundusze unijne przeznaczone na wyrównywa-nie różnic rozwoju regionalnego, które z pewnością sprzy-jają inwestycjom (głównie drogowym). Nie mniej ważne są także inwestycje zagraniczne.

Polska, spośród nowych krajów członkowskich, odnoto-wała w 2007 roku największą wartość inwestycji zagranicz-nych (wartość BIZ wyniosła 12,8 mld euro).

Niepokojąco natomiast może wyglądać sytuacja na ryn-kach światowych, mocno reagujących na stan gospodarki USA. Obserwowane spowolnienie na rynkach zagranicz-nych nie powinno jednak znaleźć swojego odzwierciedle-nia w naszym kraju w bieżącym roku. Oczywiście, jeśli ogólnoświatowa sytuacja nie ulegnie poprawie, w końcu i koniunktura gospodarki w Polsce będzie musiała odczuć podobne spowolnienie.

W poniższym opracowaniu postaramy się przybliżyć Pań-stwu charakterystykę sytuacji makro w naszym kraju, kwestie związane z produkcją budowlaną, koniunkturą, zatrudnie-niem, a także budownictwem niemieszkalnym i infrastruktu-rą inżynieryjną w Polsce – również w kontekście przygotowań do Euro 2012.

Sytuacja makroekonomiczna Polski

Zadowalający wynik gospodarczyDynamika wzrostu PKB w 2007 roku kształtowała się na

poziomie 6,6% r/r wobec 6,2% wzrostu gospodarczego w ro-ku 2006. Dodajmy, że PKB wyrażany wartościowo w 2007 roku wyniósł 1 166, 7 mld. zł.

Siłą napędową wytworzonych dóbr w ubiegłym roku były nakłady brutto na środki trwałe, powszechnie zwane inwe-stycjami (19,3%) oraz spożycie indywidualne (5,2%). Ne-gatywne oddziaływanie na polską gospodarkę miał eksport netto, który osłabił PKB o 1,8 pkt. proc.

Zdaniem prezesa NBP, Sławomira Skrzypka, „w latach 2008 – 2009 tempo wzrostu gospodarczego w Polsce będzie praw-dopodobnie niższe niż w latach 2006–2007, zaś skala spowol-nienia zależeć będzie w dużej mierze od tego, jak silne i długo-trwałe okażą się skutki recesji w Stanach Zjednoczonych dla gospodarki światowej. (...) W latach 2008–2010 tempo wzrostu gospodarczego powinno utrzymywać się na poziomie około 5%, a zatem będzie nadal relatywnie wysokie”.

Dla sytuacji Makroekonomicznej naszej gospodarki dużą rolę odgrywają również bezpośrednie inwestycje zagranicz-ne. Z wstępnych danych NBP w 2007 roku w ramach BIZ do Polski napłynęło 12 834 mln EUR.

W stosunku do roku 2006 nastąpił 14,8% spadek w war-tości napływu BIZ do naszego kraju. Jednakże, porównując napływ BIZ do Polski w stosunku do innych nowych człon-ków Unii Europejskiej, jesteśmy w czołówce. Potwierdza to Sławomir Skrzypek prezes NBP „jesteśmy bezwzględnym liderem i tę pozycję przez kolejny rok utrzymujemy. Dla po-równania następne w kolejności Czechy mogą poszczycić się zaledwie nieco ponad 6 mld euro, Bułgaria – niespełna 6 mld, Węgry – ok. 4 mld, a pozostałe kraje „nowej” UE (bez Malty i Rumunii) – ponad 9 mld euro”.

Dodajmy, że w 2007 roku tylko agencja PAIiIZ zrealizowa-ła 57 projektów o łącznej wartości 1,3 mld euro umożliwia-jących zatrudnienie 17,7 tys. osób. Najwięcej inwestycji, bo po 8, napłynęło ze Stanów Zjednoczonych i Japonii. Aktywni w tym zakresie byli również przedstawiciele Niemiec (6 za-mkniętych projektów), Wielkiej Brytanii (6 inwestycji), Chin (5 inwestycji), Indii (4 inwestycje), Korei Południowej (3 inwe-stycje) i Niderlandów (3 inwestycje). Poza tym, w Polsce inwe-stowali również Finlandczycy, Francuzi, Szwajcarzy, Szwedzi, Włosi, Austriacy, Belgowie, Hiszpanie i Irlandczycy.

Dobra sytuacja gospodarcza wpływa na wzrost zaintere-sowania inwestorów prowadzeniem własnej działalności

Kondycja budownictwa w Polsce

Budownictwo Przemysłowe 2008Wstęp

B U D O W N I C T W O P R Z E M Y S Ł O W E 2 0 0 8 3

gospodarczej. Obrazują nam to statystyki rejestru REGON. Na dzień 31 grudnia 2007 roku, według rejestru REGON, w Polsce funkcjonowało 3,6 mln podmiotów gospodarki narodowej1. W stosunku do analogicznego okresu roku po-przedniego liczba zarejestrowanych jednostek zwiększyła się o 49,5 tys., czyli 1,4% (odpowiednio w 2006 roku wzrost kształtował się na poziomie 0,6%).

Według stanu na koniec roku 2007 powstało 295 tys. no-wych podmiotów gospodarki narodowej, czyli o 0,8% mniej niż w roku poprzednim. Najwięcej nowych przedsiębiorstw specjalizowało się w handlu hurtowym i detalicznym

(80 112), obsłudze nieruchomo-ści, wynajmie i usługach zwią-zanych z prowadzeniem dzia-łalności gospodarczej (50 620) oraz budownictwie (49 843). Uwzględniając lokalizację, naj-częściej nowopowstałe firmy otwierały się na obszarze woje-wództw mazowieckiego (47 717) oraz śląskiego (30 646).

Firmy, aktualnie działające na rynku w 95%, zatrudniają do 9 osób. Na uwagę zasługuje jednak fakt, iż bieżąco obserwuje się największy przyrost firm zatrud-niających od 10 do 49 osób.

Przyjrzyjmy się bliżej zatrud-nieniu w Polsce, jak również w samym sektorze budowlanym.

Od początku roku na rynku pracy obserwowane są pozytyw-ne trendy: zwiększa się liczba zatrudnionych, wzrastają wyna-grodzenia, natomiast zmniejsze-niu ulega stopa bezrobocia. I tak: w marcu 2008 roku pracę w sek-torze przedsiębiorstw posiadało 5 348 tys. osób. W stosunku do analogicznego okresu do roku poprzedniego, liczba zatrudnio-nych zwiększyła się o 5,8%. Na wzrost liczby zatrudnionych wpływają zarówno czynniki se-zonowe, jak i dobrze rozwijająca się gospodarka.

Analogicznie, obserwowany jest wzrost liczby pracujących w bu-downictwie. W ostatnim miesią-cu pierwszego kwartału bieżącego roku pracę w tym sektorze gospo-darki posiadało 385 tys. osób i by-

ło to o 12% więcej w porównaniu do marca 2007 roku. Wzrost liczby zatrudnionych w budownictwie jest m.in. efektem ko-rzystnych warunków pogodowych, co umożliwiło wcześniej-sze rozpoczęcie prac.

Perspektywy zatrudnienia w II. kwartale 2008 rokuPerspektywy wzrostu zatrudnienia w II. kwartale 2008 roku

są bardzo optymistyczne. Według raportu „Barometr Manpower Perspektywy Zatrudnienia Polska Q2/08”2 1/3 pracodawców (33,0%) w ciągu najbliższego kwartału zamierza zwiększyć za-trudnienie, zmniejszenie zatrudnienia deklaruje 3% badanych,

3,24,4

6,3

2,5

5,13,7

8,610,1

7,6

14,5

19,3

26,2

20,8

18,316,4

6,56,5

7,36,66,365,5

4,32,4

1,61,4 2,5 5,4 4,8 5,6

5,1

6,95

8,66,9

5,4

5,3

2,51,4 0

9,4 9,3

6,45,5

1,2

3,9

6,4

19,3

0

5

10

15

20

25

30

1.04.0

5

2.04.0

5

3.04.0

5

4.04.0

5

1.04.0

6

2.04.0

6

3.04.0

6

4.04.0

6

1.04.0

7

2.04.0

7

3.04.0

7

4.04.0

7

PKB

spo�ycieindywidulanepopyt krajowy

nak�ady brutto na�rodki trwa�e

12834

43134371

9983

8280

15061

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

2002 2003 2004 2005 2006 2007

Rys. 1. Czynniki wypływające na PKB (%)* (analogiczny okres roku poprzedniego =100)

Źródło: opracowanie ASM na podstawie danych GUS; *ceny średnioroczne roku poprzedniego)

Rys. 2. Zagraniczne inwestycje bezpośrednie w Polsce w latach 2002 – 2007 w mln EUR

Źródło: opracowanie ASM na podstawie danych NBP

1 Podmiot gospodarki narodowej – to podmiot stosunków cywilno-prawnych prawa

polskiego wyposażony w autonomię decyzji prawnych, ekonomicznych i finanso-

wych, realizujący działalność określoną w statucie opisującym cel i zasady działa-

nia podmiotu; także osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą w oparciu

o przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2004 r. Nr 173

poz. 1807). Posiadanie osobowości prawnej nie jest kryterium określenia podmiotu

jako jednostki prawnej. W systemie REGON pojęcie podmiotu gospodarki narodowej

jest tożsame z pojęciem jednostki prawnej (definicja za GUS). Opracowanie niniejsze

powstało w oparciu o dane GUS. Prezentuje ono podstawowe informacje o liczbie

wybranych grup podmiotów gospodarki narodowej zarejestrowanych w rejestrze

REGON w końcu 2006 roku. Warto podkreślić, że rejestr REGON, choć jest bieżąco

aktualizowanym zestawem informacji o podmiotach gospodarki narodowej, to jakość

tych wpisów, a w szczególności ich zgodność z rzeczywistością, jest uzależniona

w głównej mierze od stopnia przestrzegania przez podmioty tego obowiązku.

2 Raport przygotowany przez Manpower Polska Sp. z o.o. Opracowanie będące

kwartalnym badaniem 924 pracodawców w Polsce, mającym na celu zmierzenie

intencji pracodawców związanych ze zwiększeniem lub zmniejszeniem całkowi-

tego zatrudnienia w ich oddziale w najbliższym kwartale.

Budownictwo Przemysłowe 2008 Wstęp


58% przedsiębiorców nie planuje zmian (prognoza netto zatrudnie-nia3 dla naszego kraju kształtuje się na poziomie +30%).

Najbardziej optymistyczne pro-gnozy deklarują menadżerowie z branży budowlanej. Zakładają oni, że zatrudnienie w II. kwarta-le 2008 roku wzrośnie blisko dwu-krotnie (prognoza netto zatrudnie-nia +52%). Pozytywnie sytuację oceniają również przedstawicie-le następujących sektorów: ko-palni, przemysłu wydobywczego (+37%), handlu hurtowego i de-talicznego (+34%). Mniej opty-mistyczne założenia dotyczące wzrostu zatrudnienia (+14%) de-klarują pracodawcy energetyki/gazownictwa/wodociągów.

Biorąc pod uwagę region, można stwierdzić, że właściciele przed-siębiorstw oczekują największego wzrostu zatrudnienia (prognoza netto na poziomie +35%) w regio-nie Południowo-Zachodnim.

Powyższe analizy pozwalają stwierdzić, że wielkość zatrud-nienia w dalszym ciągu będzie wzrastać. Choć nie bez znacze-nia pozostanie problem deficytu wykwalifikowanych pracow-ników, z którym od dłuższego czasu borykają się pracodawcy budowlani.

11,1% stopa bezrobociaWzrost zatrudnienia jest sko-

relowany ze spadkiem liczby bezrobotnych. W marcu 2008 roku liczba osób pozostających bez pracy kształtowała się na poziomie 1702,2 tys. osób i by-ła niższa o 76,4 tys. osób w stosunku do lutego. Oznacza to, że bezrobotni stanowili 11,1% ludności aktywnej zawodo-wo i jest to najniższy wskaźnik stopy bezrobocia od grudnia 1998!4

Wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw

Według badań5 największym motywatorem, jakim kierują się osoby przy ocenie potencjalnego pracodawcy, jest ofero-wane wynagrodzenie. Jest to czynnik istotny dla ponad 82% osób rozważających zmianę pracy w najbliższym okresie czasu. Pracodawcy, chcąc zachęcić potencjalnych pracow-

365363362361

359

339 340344

352355

365 365

381 382385

110,0

109,7

108,5

107,0

108,5

107,9107,7

107,3

107,5

107,3

107,2

107,3

112,3

112,4

112,0

310

320

330

340

350

360

370

380

390

01.07 02.07 03.07 04.07 05.07 07.07 07.07 08.07 09.07 10.07 11.07 12.07 01.08 02.08 03.08

liocz

ba z

atru

dnio

nych

[tys

.]

106

107

108

109

110

111

112

113

114

dyna

mik

a zm

ian

przeci�tne zatrudnienie [tys.]

dynamika zmian (analogiczny okres rokupoprzedniego = 100)

Rys. 4. Przeciętne zatrudnienie w budownictwieŹródło: opracowanie ASM na podstawie danych GUS

51055089

50705048

51165144

51605182 5192

5220 5233 5241

53485371 5384

105,8

104,5104,3

105,9105,9

105,0105,0

104,7104,8104,7

104,6104,4104,4

103,8

104,9

4800

4900

5000

5100

5200

5300

5400

5500

01.07 02.07 03.07 04.07 05.07 06.07 07.07 08.07 09.07 10.07 11.07 12.07 01.08 02.08 03.08

liocz

ba z

atru

dnio

nych

[tys

.]

103,5

104,0

104,5

105,0

105,5

106,0

106,5

107,0

dyna

mik

a zm

ian

przeci�tne zatrudnienie w sektorzeprzedsi�biorstw [tys.]dynamika zmian (analogiczny okres rokupoprzedniego = 100)

Rys. 3. Zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstwŹródło: opracowanie ASM na podstawie danych GUS

3 Prognoza netto zatrudnienia to współczynnik obrazujący różnicę pomiędzy pro-

centem pracodawców przewidujących wzrost całkowitego zatrudnienia, a procen-

tem pracodawców szacujących spadek całkowitego zatrudnienia w ich oddziale

w najbliższym czasie.

4 10,4% stopa bezrobocia w grudniu 2008 r.

5 Raport opracowany przez www.pracuj.pl i IIBR. Rys. 5. Perspektywy zatrudnienia w Polsce w II. kwartale 2008 roku


Źródło: opracowanie ASM na podstawie raportu „Barometr Manpower Perspektyw Zatrudnienia Polska”


ników, kontynuują tegoroczne podwyżki pensji. Efektem tego, w marcu bieżącego roku przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw kształtowało się na poziomie 3 144 zł brutto i było wyższe o 10,2% w stosunku do analo-gicznego okresu 2007 roku.

Najwyższe nominalne wynagrodzenie w sektorze przed-siębiorstw (3 412,5 zł brutto) otrzymali pracownicy sektora transportu, gospodarki magazynowej oraz łączności. Jed-nakże, najszybciej w ciągu roku płace wzrastały w budow-nictwie (wzrost o 15,7% r/r), kształtując się w marcu 2008 roku na poziomie 3 155,5 zł brutto.

Produkcja budowlano-montażowa

W okresie od stycznia do grudnia 2007 roku dynamika pro-dukcji budowlano-montażowej była większa o 15,7% w po-równaniu do analogicznego okresu roku 2006. Wzrost doty-

czył zarówno prac o charakterze inwestycyjnym (+18,3%), jak również remontowym (+9,5%). Najwyższą wartość wskaźnika dynamiki odnotowano w przy-padku firm zajmujących się przy-gotowaniem terenu pod budowę (30,6%). Od roku 2006 najmniej-szą dynamiką wzrostu cechują się firmy zajmujące się wykonywa-niem robót budowlano-wykoń-czeniowych. W analizowanym okresie wartość tego wskaźnika dla tego typu przedsiębiorstw wyniosła 9%.

Z pewnością w najbliższym czasie tak korzystna sytuacja dla firm przygotowujących tereny pod budowę oraz wykonujących roboty wznoszeniowe nie ulegnie zmianie. Jednak w dłuższej per-spektywie, to właśnie firmy wy-kończeniowe odnotują największy wzrost. Związane to oczywiście będzie z zakończeniem wielu in-westycji, które aktualnie są w trak-cie realizacji – a dodać należy, że czas realizacji takich inwestycji to ok. 60 miesięcy.6

W okresie trzech pierwszych miesięcy bieżącego roku pro-dukcja budowlano-montażowa wyniosła 17,4% w stosunku do analogicznego okresu roku po-przedniego (przypomnijmy, że w analogicznym okresie roku po-przedniego wzrost ten wyniósł 51,1%). W podobnym tempie wzrosła dynamika robót o cha-rakterze inwestycyjnym (17,2%) i remontowym (15,0%). Zatem śmiało możemy stwierdzić, że trzy pierwsze miesiące 2008 roku były nadzwyczaj dobre.

Jeśli chodzi o kondycję przedsiębiorstw budowlanych, rozpatrywanych ze względu na dominujący profil działal-ności, najwyższą dynamiką wzrostu w minionym kwarta-le cechowały się firmy przygotowujące teren pod budowę (63,9% wzrost w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego). Z kolei najbardziej znacząca grupa przed-siębiorstw, posiadającą w strukturze produkcji budowla-no-montażowej najwyższy udział – bo 81,3% – czyli firmy zajmujące się wznoszeniem budynków i budowli oraz inży-nierią lądową i wodną, charakteryzowały się 15,4% wzro-stem produkcji budowlano-montażowej. Warto podkreślić, że wskaźnik dynamiki w budownictwie cechuje się dużą fluktuacją w skali roku.

Nieco niepokojąco mogą brzmieć informacje o spadku wskaźnika ogólnego klimatu koniunktury w budownictwie, jaki miał miejsce pod koniec ubiegłego roku i jaki zauważyć

1702

17791719

17781822

18561895

2236

23312366

2103

1985

17211746

1813

11,111,5

11,711,4

11,211,311,6

11,912,1

12,3

12,9

13,6

14,3

14,815,1

1200

1400

1600

1800

2000

2200

2400

2600

01.07 02.07 03.07 04.07 05.07 06.07 07.07 08.07 09.07 10.07 11.07 12.07 01.08 02.08 03.08

liczb

a be

zrob

otny

ch [t

ys.]

10

11

12

13

14

15

16

17

18

stop

a be

zrob

ocia

[%]

bezrobotni [tys.]

stopa bezrobocia

Rys. 6. Bezrobotni i stopa bezrobociaŹródło: opracowanie ASM na podstawie danych GUS

3236,7

3412,5

2270,1

2952,5

3155,53155,43144,4

112,2

110,0109,5109,2

115,7

109,2

110,2

2000

2200

2400

2600

2800

3000

3200

3400

3600

ogó�em przemys� budownictwo handel inaprawy

hotele irestauracje

transport,gospodarka

magazynowa,��czno��

obs�uganieruchomo�ci

i firm

wyn

agro

dzen

ie

104

106

108

110

112

114

116

118

dyna

mik

a zm

ian

wynagrodzenie w sektorze przedsiebiorstw

dynamika zmian (analogiczny okres rokupoprzedniego = 100)

Rys. 7. Przeciętne wynagrodzenie w poszczególnych sektorach przedsiębiorstw oraz dynamika zmian w marcu 2008 roku w stosunku do marca 2007 roku

Źródło: opracowanie ASM na podstawie danych GUS


6 Dane pochodzą z raportu Monitoring Rynku Budowlanego, nr 1 (styczeń) 2008.


można z początkiem tego roku. W grudniu 2007 wskaźnik ogól-nego klimatu koniunktury wy-niósł 18,5%, w marcu 2008 roku wskaźnik ten wyniósł 21,2%. Za-tem w porównaniu z wynikami z połowy ubiegłego roku, gdzie wskaźnik wynosił ok. 35% spa-dek jest wyraźnie widoczny.

Jednak wraz z natężeniem prac budowlanych, związanych głów-nie z warunkami pogodowymi, klimat koniunktury powinien się poprawić i systematycznie rosnąć. W roku 2008 brak jest przesłanek, które miałyby spo-wodować inną sytuację niż ta, jaka miała miejsce w latach 2006 i 2007, czyli wzrost w drugim i trzecim kwartale roku.

Czynniki mające wpływ na klimat koniunktury w budownictwie

Do niniejszych czynników zali-czyć należy: produkcję budowlano--montażową na rynku krajowym, sytuację gospodarczą oraz sytuację finansową przedsiębiorstw.

Analizując pierwszy kwartał 2008 roku, wśród czynników7 kształtujących klimat koniunk-tury w budownictwie trudno wyodrębnić jeden trend. Ogólna sytuacja gospodarcza przedsię-biorstw wyniosła w marcu 2008 roku 5,6% i była o 1,6 pkt. proc. niższa niż w marcu 2007 roku.

Z czynników aktualnie wpły-wających na klimat koniunktu-ry w budownictwie największy wpływ (16,1%) ma produkcja budowlano-montażowa na ryn-ku krajowym. Analizując zmiany w tej kategorii w dłuższej perspektywie czasowej, widzimy, że w pierwszym kwar-tale bieżącego roku rozpoczyna się wzrost znaczenia tego czynnika. Innym wskaźnikiem znacząco wpływającym na klimat koniunktury jest również portfel zamówień na ro-boty budowlano-montażowe na rynku krajowym. Wyniósł on w marcu br. 13,1%, i w porównaniu do lutego br. wzrósł o 7,4 pkt. proc.

Natomiast najmniej korzystnie na klimat koniunktury wpłynęła sytuacja finansowa przedsiębiorstw (2,6%) oraz opóźnienia płatności za wykonane roboty budowlano-mon-tażowe (2,9%). Dodatkowo wskaźniki te znajdują się w ten-dencji spadkowej.

Mimo to, w opinii ASM nie należy wyciągać wniosków o odwróceniu trendu na rynku budowlanym. Mimo spad-ku ogólnego wskaźnika klimatu koniunktury jego wartość jest wciąż wysoka, co dobrze wróży dalszemu rozwojowi całej gałęzi.

Budownictwo niemieszkaniowe8

Budownictwo niemieszkaniowe podzielono w niniejszym opracowaniu na następujące kategorie:• ogólnodostępne obiekty niemieszkalne (w tym hotele

i budynki zakwaterowanie turystycznego),• lokale biurowe,• budynki przemysłowe i magazynowe,• kategorię „pozostałe budynki niemieszkalne”.

W 2006 roku do użytku przekazano blisko 22,7 tys. no-wych budynków niemieszkalnych. Było to o 25,5% więcej aniżeli w analogicznym okresie 2000 roku.

9 8 9

-20,9-28,8

14,8

54,8

65,8

81,5

52,2

63

48,543,6

30,6

63,9

-0,5

1715

20

30

17,514

38,5

-1-4-4 -3

5

51

84,1

35,4

36,4

25,7

-14,4-5,9 -3 -3,4

8

10,2 8,7 7,8

3,3 8,214,7

18

54,8

31,5

20,315,4

15,636,6

-3,2

9,6

-1,1

-5,8-10

-7,4 -7,6 -6,6-1,9 -0,6

3,8

11,1 10,712,6 24,7 19,4 15,4 22

12,523 24,3

16,7 11,2

26

-1,4 -6,6-0,8

10,2 6,2 6,29

27,9

85,8

-40

-20

0

20

40

60

80

100

1.03.0

4

1.06.0

4

1.09.0

4

1.12.0

4

1.03.0

5

1.04.0

5

1.09.0

5

1.12.0

5

1.03.0

6

1.06.0

6

1.09.0

6

1.12.0

6

1.03.0

7

1.06.0

7

1.09.0

7

1.12.0

7

1.03.0

8

-20

0

20

40

60

80

100

produkcja budowlano-monta�owa ogó�emprzygotowanie terenu pod budow�wznoszenie budynków i budowli; in�ynieria l�dowa i wodnawykonywanie instalacji budowlanychwykonywanie robut budowlanych wyko�czeniowych

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

01.06

02.06

03.06

04.06

05.06

06.06

07.06

08.06

09.06

10.06

11.06

12.06

01.07

02.07

03.07

04.07

05.07

06.07

07.07

08.07

09.07

10.07

11.07

12.07

01.08

02.08

03.08

ogólna sytuacja gospodarcza przedsi�biorstw

portfel zamówie� na roboty budowlano-monta�owe na rynku krajowym

produkcja budowlano-monta�owa n rynku krajowym

opó�nienia p�atno�ci za wykonane roboty budowlano-montazowe

sytuacja finansowa przedsi�biorstw


Rys. 8. Dynamika (w cenach stałych) produkcji budowlano-montażowej w oddziale na rodzaj wykonywa-nych robót [w %]


Rys. 9. Czynniki kształtujące klimat koniunktury w budownictwie – miesięcznie, w %


7 Do czynników kształtujących koniunkturę w budownictwie zaliczamy: ogólną sytu-

ację gospodarczą przedsiębiorstw, portfel zamówień na roboty budowlano-montażo-

we, produkcję budowlano-montażową na rynku krajowym, opóźnienie płatności za

wykonywane roboty budowlano-montażowe, sytuacja finansowa przedsiębiorstw.

8 Dane pochodzą z raportu Monitoring Rynku budowlanego, nr 4 (październik) 2007.


Dodajmy, że w okresie 2000–2006, łączna kubatura bu-dynków niemieszkalnych zwiększyła się o 74,4% i w 2006 roku ukształtowała się na poziomie około 72,4 mln m3. Fakt ten miał miejsce głównie za sprawą lokali przemysło-wych i magazynowych oraz kategorii „pozostałe budynki niemieszkalne”, gdzie wartości tych wskaźników były od-powiednio po dwa i pół razy większe od tych notowanych w 2000 roku.

Hotele i budynki zakwaterowania turystycznego

W okresie 2000–2006 liczba przekazanych do użytku bu-dynków hoteli i zakwaterowania turystycznego w skali całe-go kraju uległa znacznym wahaniom.

W 2006 roku powstało o 43,1% mniej tego typu lokali aniżeli w roku 2000. Spadek nastąpił w prawie wszystkich województwach.

Natomiast prawie trzykrotny wzrost liczby przekaza-nych do eksploatacji hoteli i obiektów zakwaterowania tu-rystycznego odnotowano w 2006 roku (wobec 2000 roku) na terenach województwa zachodniopomorskiego (więcej o 297,2%). Zaznaczmy, że na tym obszarze powstało naj-więcej tego typu lokali w 2006 roku (blisko 40% w skali kraju). Były to również budynki, których łączna kubatura ukształtowała się na poziomie 187 tys. m3 i była cztery razy większa od notowanej w 2000 roku.

Budynki biuroweNajwiększe skupienie budynków biurowych w 2006 roku

skoncentrowało się na Mazowszu i w Wielkopolsce. Na te-renach tych, w omawianym okresie, powstał przynajmniej co szósty tego typu obiekt (odpowiednio 18,9% i 17,9%). Re-giony te wyróżniły się również największą łączną kubaturą przekazanych do użytku lokali biurowych.

Warto jednak podkreślić, że choć województwo mazo-wieckie zajmuje pierwszą pozycję pod względem ilości oddawanych do użytku nieruchomości biurowych, to tuż


Rys. 10. Hotele i budynki zakwaterowania turystycznego oddane do użyt-ku w 2006 r. (wg województw)

Rys. 11. Budynki biurowe oddane do użytku w 2006 r. (wg województw)




za nim plasuje się Wielkopolska. Na tym obszarze w 2006 roku przekazano do eksploatacji zaledwie o pięć budynków biurowych mniej niż na Mazowszu. Ponadto, to właśnie na terenie Wielkopolski powstało o 85,1% więcej tego typu obiektów niż w analogicznym okresie roku 2000, podczas gdy na obszarze województwa mazowieckiego wskaźnik ten nie uległ zmianie w stosunku do wspomnianego okresu. Co więcej, Wielkopolskę cechuje (w stosunku do 2000 roku) największy, bo przeszło siedmiokrotny, wzrost ich łącznej kubatury (więcej o 728,2%).

Budynki handlowo-usługowe

W ubiegłym roku najwięcej nieruchomości handlowo--usługowych przekazano do eksploatacji w Małopolsce, na Mazowszu oraz na Górnym Śląsku9. Łącznie, w 2006 roku na terenie tych trzech województw oddano do użytku blisko 40% wszystkich nowych obiektów należących do tej kategorii.


Rys. 12. Budynki handlowo-usługowe oddane do użytku w 2006 roku (wg województw)

Rys. 13. Budynki transportu i łączności oddane do użytku w 2006 roku (wg województw)9 Odpowiednio: 14,3%, 12,2% oraz 11,1%.




W omawianym okresie oddano do użytku blisko 13 mln m3 kubatury budynków handlowo-usługowych. Pra-wie 40% koncentrowało się na terenie następujących wo-jewództw: mazowieckiego (14%), śląskiego (11,6%) oraz wielkopolskiego (11,4%).

Budynki transportu i łączności

W latach 2000–2006 istotny udział (średnio 21,3%) w strukturze obiektów transportu i łączności, zajęło woje-wództwo śląskie. W 2006 roku liczba budynków tej kategorii wzrosła tam o 13,8% w porównaniu z rokiem poprzednim.

Dodajmy, że województwo świętokrzyskie należy do obszarów, które w omawianym okresie skumulowały naj-mniejszy odsetek budynków transportu i łączności (2,4%), choć łączna kubatura przekazanych tam obiektów transpor-tu i łączności była prawie trzykrotnie większa niż w analo-gicznym okresie 2000 roku.

Budynki przemysłowe i magazynowe

W 2006 roku przynajmniej co siódmy obiekt magazyno-wy i przemysłowy powstał w województwie wielkopolskim oraz mazowieckim (odpowiednio 19,2% oraz 13,2%).

Największe powierzchniowo budynki oddano do użytku na Górnym Śląsku, w Wielkopolsce, na Mazowszu, Dolnym Śląsku oraz na Ziemi Łódzkiej10. Blisko 70% łącznej kuba-tury przekazanej do eksploatacji w 2006 roku znajduje się właśnie na tych obszarach.

Obiekty ogólnodostępneW 2006 roku ilość obiektów ogólnodostępnych odda-

wanych do użytku w prawie wszystkich województwach wykazywała się tendencją wzrostową (wobec 2000 roku). W ponad połowie z nich wzrost ten przekroczył 50%, zaś największy, ponad trzykrotny, odnotowały regiony lubuski (więcej o 468,8% wobec 2000 roku) i opolski (więcej o 350% niż w 2000 roku).

W omawianym okresie łączna kubatura tego typu bu-dynków wzrosła o 55% (wobec 2000 roku). W szczególnym stopniu fakt ten dotyczył następujących województw:• lubuskiego (więcej o 345,3%),• opolskiego (więcej o 328,6%),• warmińsko-mazurskiego (więcej o 313,5%),• wielkopolskiego (więcej o 264,8%),• świętokrzyskiego (więcej o 261,6%),• podkarpackiego (więcej o 205,7%).

Widzimy, że na wspomnianych obszarach wartość tego wskaźnika była przynajmniej dwukrotnie wyższa od noto-wanej w 2000 roku.

Pozostałe budynki niemieszkalne

Rok 2006 przyniósł ponad dwu i półkrotny wzrost (w sto-sunku do 2000 roku) liczby budynków zaliczanych do ka-tegorii „pozostałe budynki niemieszkalne”. Jedynie w woje-wództwach świętokrzyskim i małopolskim, liczba ta spadła odpowiednio o 42,8% i 4,2%.

Z kolei nader wysokim przyrostem tego typu obiektów wyróżnił się region kujawsko-pomorski. W 2006 roku ilość


Rys. 14. Budynki przemysłowe i magazynowe oddane do użytku w 2006 roku (wg województw)

Rys. 15. Obiekty ogólnodostępne oddane do użytku w 2006 roku (wg województw) 10 Odpowiednio: 16,6%, 14,5%, 14,3%, 12,4% oraz 11,2%.




oddanych tam lokali, zaliczanych do wspomnianej kategorii, była przeszło piętnastokrotnie wyższa niż w 2000 roku.

Podkreślmy, iż tylko w przeciągu roku (tj. w stosunku do 2005 roku) liczba tego typu lokali na omawianym obszarze wzrosła dwunastokrotnie.

Od 2000 roku obiekty o największej łącznej kubaturze „re-alizowano” na Mazowszu i w Wielkopolsce. Na przestrzeni lat 2000–2006, rokrocznie wartość tego wskaźnika stanowi-ła średnio 18,5% oddawanej kubatury „pozostałych budyn-ków niemieszkalnych” w kraju.

Sektor nieruchomości to jedna z najprężniej rozwijających się gałęzi gospodarki

Sektor nieruchomości to jedna z najprężniej rozwijających się gałęzi gospodarki. Jego rozwój zależy od wielu czynni-ków makroekonomicznych, prawnych, demograficznych, lokalnych itp. Kierunki oddziaływania tych bodźców mogą wpływać na rozwój tego sektora, ale też hamować go. Wpływ tych czynników odczuwają zarówno inwestorzy, jak i pod-mioty obsługujące rynek budowlany.

W latach 2000–2006 sytuacja na rynku lokali niemiesz-kalnych w Polsce prezentowała się następująco:• można zaobserwować trend idący w kierunku rozwoju

budownictwa niemieszkalnego, wyrażający się wzrostem liczby oddawanych do użytku obiektów;

• na znaczeniu zyskują obiekty należące do kategorii „pozo-stałe budynki niemieszkalne”;

• w analizowanym okresie liczba lokali, na budowę których uzyskano pozwolenia, uległa tendencji spadkowej (choć w stosunku do 2005 roku wskaźnik ten wzrósł o 11,2%);

• zauważalny jest trend idący w kierunku stopniowego wyrównywania się istniejących różnic pomiędzy woje-wództwami – zainteresowaniem inwestorów zaczęły się również cieszyć nowe rynki regionalne, jak choćby: Wiel-kopolska, Dolny i Górny Śląsk czy Polska Centralna.

Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej, polski rynek inwestycyjny stał się atrakcyjny dla wielu inwestorów za-granicznych. Mówimy tu o znaczącym zainteresowaniu ze strony przedstawicieli takich państw, jak: Niemcy, Francja, Kanada, Austria, Irlandia, Wielka Brytania czy Stany Zjedno-czone. A to przekłada się bezpośrednio na rozwój rynku nie-ruchomości w naszym kraju. W samym 2006 roku wartość inwestycji w nieruchomości w naszym kraju stanowiła 53% wartości transakcji na rynkach Europy Środkowo-Wschod-niej. Polska staje się zatem dla inwestorów zagranicznych korzystnym miejscem do ulokowania kapitału (polski rynek nieruchomości). Podkreślmy, że „(…) w I. połowie tego roku na polskim rynku nieruchomości komercyjnych przeprowa-dzono transakcje warte niemal 1,8 mld euro. To 20% wię-cej niż rok temu. Nieruchomości handlowe i biura w całej Europie sprzedają się coraz lepiej, a Polska pod względem liczby największych transakcji jest w ścisłej czołówce”11.

Kończąc, warto podkreślić, że zasadniczym problemem, z którym borykają się inwestorzy w sektorze nieruchomo-ści, jest brak lokalnych planów zagospodarowania prze-strzennego. Dlatego wiele atrakcyjnych terenów nie jest wy-stawianych na sprzedaż, zaś ceny gruntów, które posiadają już plany zagospodarowania przestrzennego, rosną.

Opracowanie:ASM – Centrum Badań i Analiz Rynku Sp. z o.o.

Dane pochodzą z autorskich raportów syndykatowych ASM:

• Monitoring Rynku Budowlanego, nr 4. 2007,

• Monitoring Rynku Budowlanego, nr 1. 2008,

• Monitoring Rynku Budowlanego, nr 2. 2008.


Rys. 16. Pozostałe budynki niemieszkalne oddane do użytku w 2006 roku (wg województwa)

11 Źródło: www.rzeczpospolita.pl, „Polowanie na centra handlowe” (wrzesień 2007 r.).


Documents

Kondycja budownictwa w Polsce - ASM · Rys. 2. Zagraniczne inwestycje bezpośrednie w Polsce w latach 2002 – 2007 w mln EUR Źródło: opracowanie ASM na podstawie danych NBP 1