18
23 ضثذ کا گؽگا داؽري " ي گیاشیلفیسيتردی اکحقیقات کار ت" م، دم، ؼوار ظر د زهعتاى پايیس95 http://arpe.gonbad.ac.ir تأثیرقتصادییل ا تحل رژیمی بر عملکرد برنج مختلف آبیار هایؼوت صذاقت ال1 * وت ، پیردؼتي ال2 ری ، حعیي صث3 ص ، هرضی ذاقت4 1 یـج دا دکتشی صساػت گش، بثغ ه سصی کـبـکذ داؼی، عجیـگب داجذ گع کب2 ـیبس دا صیؼت تیک طـکذ صساػت، پظ گشسصی عجشػتبى،سی کـبب ف ػبسیؼیبثغ عجی ه سصیم کـب ػلـگب دا3 ـیبس دا گشلیذات تبثغ ه سصی کـبـکذی، دا گیبـؼی، دا عجی گبجذ گع کب4 ؾ داخت آهبػی کبسؿ بثغ آة،ذػی ه اسؿذ هش کشهبىیذ ثب ؿـگب دابسیخ دسیبفت: ت11 / 5 / 1395 ؛ تبسیخ پزیشؽ:26 / 8 / 1395 چکیذ تظي اثراتر تررظ ه رشينرد تثاری، تلف آتیای هخت اظة در ػولکرد هل حص ی آب هصرفير حقیقي تج تي ترؽاي کؽتکة طرح تل در قالريل فاکترت صای کاهل تصادفي در ظ ار تکر در هسرػ تحقیقاتي در ظال)آهل( رج کؽ ترحقیقات تظع ه1390 ا ؼاهل درآهذ. تیوار اجرا ت رشينای هختلف اری آتی ؼاهلب خؽکا ت يتت رط ( AWD ،) کؽت ی و خؽک( SDC ، ترک) ی ة آب کنب خؽکاا ت ػوق ت يت رط ت( SWD ) ، غ ظ ر ت ي( TI ) رقن د طارم هحلي)هيت( فجر )ح ؼذاص( صل ازتايج حا .ذد تى داد کؽا طرياا تجسي، ن ظتفادرد ارقام ه ایي چ رشين ػولکرد ظر هصرف آب ری ازلف آتیاای هخت ي هؼٌت کاهک تفا ؼلتػ تیيوکد ترج ي ايذ. تا داری داؼت رشينرقام ا اریلف آتیای هخت ي هؼد.ث دار تیوار رشينAWD تا هصرف آب70 / 4481 دحذ( کتار هکؼة در هتر5 / 39 صذ صرف در،) هصرف آبي دري جلیذ تسي اخالص ت عثت درآهذ ( تر تا ترا89 / 1 ) ا ت6 / 7 از( ذ ظطحاح د خالص درػ ظ درصذ کا44957916 ت41559671 ريال در تا ديگر، در هقايع) کتار رشين تیػ)تياری ظ آتیيص ت( اری آتیای ي تريي را داؼت.راي کا رشيناری آتیSDC کلسي اخالص ت عثت درآهذ داؼتي هیساى تاتر تا ترا86 / 1 د حذ 5 / 45 تیوار تعثت ػ هصرف آب درصذ کاTI 5 / 11 از( ذ ظطحاح د خالص درػ ظ درصذ کا44957916 ت39803690 در)کتار ريال در ه رتث گرفتار تؼذی قر. ع در هجواد اظت تتايج تقتصادی ا یل زراػي تحل د رشيناری آتیAWD SDC ترتر هؼرفي هيای تى تیوارا ػذ گرد. اش ذی کلیای : ج، ترر تری آب، اری آتیص، ػولکرد، هذيريتد خال ظ* ل: هؼئذیؼ [email protected] Downloaded from arpe.gonbad.ac.ir at 23:01 +0330 on Tuesday January 21st 2020

l¿ ]{ °¸¼ ]É ZÌ]M¦¸fz»ÉZÅ ºË ÌiPeÉ{Z f«Y¶Ì¸vearpe.gonbad.ac.ir/article-1-217-fa.pdfKijne et al., ½Y Z ¼ÅÁ¾n̯,Mao, 2001ÂWZ» | |ÅYÂyµÂ v»{ ¸¼ Ë Y

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: l¿ ]{ °¸¼ ]É ZÌ]M¦¸fz»ÉZÅ ºË ÌiPeÉ{Z f«Y¶Ì¸vearpe.gonbad.ac.ir/article-1-217-fa.pdfKijne et al., ½Y Z ¼ÅÁ¾n̯,Mao, 2001ÂWZ» | |ÅYÂyµÂ v»{ ¸¼ Ë Y

59پايیس و زهستاى ، دوم، شواره سومه / دور تحقیقات کاربردی اکوفیسيولوشی گیاهي نشريه

23

داؽگا گثذ کاض

"تحقیقات کارتردی اکفیسيلشی گیاي"ؽري

95 پايیس زهعتاىدر ظم، ؼوار دم، http://arpe.gonbad.ac.ir

های مختلف آبیاری بر عملکرد برنجرژیم تحلیل اقتصادی تأثیر

4ذاقت، هرضی ص3، حعیي صثری2ال پیردؼتي، وت*1ال صذاقتؼوت

کبع گجذ داـگبعجیؼی، داـکذ کـبسصی هبثغ ،گش صساػت دکتشی داـجی1 داـگب ػلم کـبسصی هبثغ عجیؼی ػبسی فبسی کـبسصی عجشػتبى، گش صساػت، پظـکذ طتیک صیؼتداـیبس 2

کبع گجذ گبعجیؼی، داـ گیبی، داـکذ کـبسصی هبثغ تلیذاتگش داـیبس3

داـگب ؿیذ ثبش کشهبىاسؿذ هذػی هبثغ آة، کبسؿبػیآهخت داؾ4

26/8/1395؛ تبسیخ پزیشؽ: 11/5/1395تبسیخ دسیبفت:

چکیذ

ری آب هصرفي حصل ػولکرد هاظة در ای هختلف آتیاری، تثد تررشينهظر تررظي اثرات ت

در هسرػ تکرارای کاهل تصادفي در ظ صرت فاکتريل در قالة طرح تلک کؽت ؽايي ترج تحقیقي ت

ای هختلف رشينت اجرا درآهذ. تیوارا ؼاهل 1390هظع تحقیقات ترج کؽر )آهل( در ظال تحقیقاتي

يػوق تا تاب خؽکآب کن ةی(، ترکSDC) خؽک ویکؽت (،AWD) رطتت يتاب خؽکؼاهل آتیاری

تدذ. تايج حاصل از )اصالح ؼذ( فجر )تهي( طارم هحلي د رقن (TI)ي ترغ ظ ،(SWD) ت رطت

ای هختلف آتیاری از ظر هصرف آب ػولکرد رشينچیي ارقام هرد اظتفاد ن ،تجسي ارياط ؽاى داد ک

دار ثد. هؼي ای هختلف آتیاری ارقامرشينداری داؼتذ. تا ايي جد تروکػ تیي ؼلتک تفات کاهال هؼي

جيي در هصرف آب(، درصذ صرف 5/39هترهکؼة در کتار )حذد 70/4481تا هصرف آب AWD رشينتیوار

درصذ کاػ ظد خالص در احذ ظطح )از 6/7 تا ( 89/1تراتر تا )عثت درآهذ اخالص ت سي تلیذ

تريي ای آتیاری )ت يص آتیاری ظتي( تیػرشينکتار(، در هقايع تا ديگر ريال در 41559671ت 44957916

5/45 حذد 86/1تراتر تا تا داؼتي هیساى عثت درآهذ اخالص ت سي کل SDCآتیاری رشينکارايي را داؼت.

ت 44957916درصذ کاػ ظد خالص در احذ ظطح )از TI 5/11درصذ کاػ هصرف آب عثت ت تیوار

تحلیل زراػي اقتصادیت تايج ت اظتاد در هجوع . تؼذی قرار گرفترتث هريال در کتار( در 39803690

. گردذػاى تیوارای ترتر هؼرفي هي تAWD SDC آتیاری رشيند

ظد خالص، ػولکرد، هذيريت آتیاریری آب، تر ترج، :ای کلیذیاش

[email protected]یؼذ هؼئل:*

Dow

nloa

ded

from

arp

e.go

nbad

.ac.

ir at

23:

01 +

0330

on

Tue

sday

Jan

uary

21s

t 202

0

Page 2: l¿ ]{ °¸¼ ]É ZÌ]M¦¸fz»ÉZÅ ºË ÌiPeÉ{Z f«Y¶Ì¸vearpe.gonbad.ac.ir/article-1-217-fa.pdfKijne et al., ½Y Z ¼ÅÁ¾n̯,Mao, 2001ÂWZ» | |ÅYÂyµÂ v»{ ¸¼ Ë Y

...بر آبیاری هختلف های رشين تأثیر اقتصادی تحلیل

24

هقذه

ثییؾ اص آییذ ؿوبس هیی ثتشیي گیب هلشفػاى پش ثاص ظش هلشف آة (.Oryza sativa Lثشج )

ؿید تشیي هجغ اؿتغبل دسآهذ هحؼة هیی ؿذ اكلیدسكذ ثشج دیب دس آػیب تلیذ هلشف 91

آى یآثیبسثبصد ثد داسا سا صیشکـت ػغح ثیـتشیي، آثیبسی تحت صساػی گیببى ػبیش ث ؼجت ثشج

آة گذم ثشاثشػ حذدا ثشج کیلگشم یک تلیذ ثشای ک عسی ث اػت تشکن غالت دیگش ؼجت ث یض

تیشی دسیبفیت کیشد دس اقغ ثشج ؼجت ث دیگش گیببى صساػی د تب ػی ثشاثیش آة ثییؾ اػت الصم

دسكذ اص هجوع 24-31دسكذ اص هجوع آة آثیبسی جبی یب 34-43ثشاػبع ثشخی ثشآسدب حذد

ایي گیب( Bouman et al., 2007; Qin et al., 2006کذ )آة ؿیشیي اػتحلبلی دیب سا هلشف هی

,.Silva et al) ػیت ا تشیي هحلالتی اػت ک ثب هحذدیت ؿذیذ ػغح صیشکـیت سثیش یکی اص هن

چل هیلیى کتبس اص اساضیی تشیي ػبهل هحذدکذ تلیذ ثشج دس خـکی هندس ایي هیبى، (2007

آثیبسی یکی اص چیذیي ػبهیل کلییذی دس (Venuprasad et al., 2007) ثبؿذکـت ثشج دس آػیب هی

,Ahmadi, 1989; Ziatabar and Talukder) آییذ ؿیوبس هیی تؼییي هیضاى ػدآسی تلیذ ثشج ثی

2008)

کیذ چبهی هویی سا ایایب هیی آة یکی اص هبثؼی اػت ک دس تلیذ هحلالت کـبسصی قؾ

آسدجید هیی كست كحیح هذیشیت ـد هحذدیت صیبدی سا دس هلشف آة ؿشة کـبسصی ثی ث

(Ghorbannezhad, 2011 and Hadyan) هغیش ،ػاى یک ثحشاى بی اخیش ثکوجد آة دس ػبل

ای جیض فغ هـیکل کیی، چیبس گشدیذ تلیذ ثشج سا دس کـس دچبس چبلؾ ود اػت، لزا جت س

,.Asadi et al) چیي اػتابد ثی اص آى ثیب کیاییت پیب یي جید یذاسد سی آة نافضایؾ ثش

ى، پیبییي ثیدى ثیبصد تشیي هؼب ل هـکالت دس سذ آثیبسی ثخؾ کـبسصی اییشا یکی اص هن (2008

سفت ثیبالی آة سا دس پیی داسد، بسی ثد ذساص دیگش ػاهلی ک هجت پبییی ثبصد آثی آثیبسی اػت

هاسد غیشػلویی اػیت( اؿیبس بی آثیبسی، تصیغ آة )ک دس ثؼیبسی اص تاى ث ػتی ثدى سؽهی

سی آة آثییبسی هلیشف هـکل پب یي ثدى ثیش ثش غلج بیسا اص یکی (Arabzade, 2004) ود

اساضیی کیشدى تیش خـیک ییب تیبثی آثییبسی سؽ اص اػیتابد ة دس آثیبسی غشقبثی،آثیؾ اص اذاص

دس فقیظ ثبؿیذ، آة دس دا ویب بثت پبی ک ایي جبی ث آثیبسی هذیشیت اص سؽ ایي ؿبلیضاسی اػت دس

( Rezaie and Nahvi, 2003) ؿدداد هی گیب ث آة یبص، هسد اذاص ث لضم هاقغ

اال هبغ کبؾ ،تاىػوبل هذیشیت كحیح آة هیثب ا ،ک یشی ؿذگعس تیج ایيدس آصهبیـی

Bouman) سی آة سا افضایؾ دادجیی ود دس تیج ثشػولکشد ؿذ ثبیب دس هلشف آة كشف

et al., 2005) ثشای کبسبسا اص یکیػاى ث آثیبسیکن ،ک عس تیج گشفت ؿذ ایيدس تحقیقی

تلیذ ثشای هغلة ایؿی آة هلشف جیی دس كشف ،صساػی گیببى کـتصیش ػغح گؼتشؽ

Dow

nloa

ded

from

arp

e.go

nbad

.ac.

ir at

23:

01 +

0330

on

Tue

sday

Jan

uary

21s

t 202

0

Page 3: l¿ ]{ °¸¼ ]É ZÌ]M¦¸fz»ÉZÅ ºË ÌiPeÉ{Z f«Y¶Ì¸vearpe.gonbad.ac.ir/article-1-217-fa.pdfKijne et al., ½Y Z ¼ÅÁ¾n̯,Mao, 2001ÂWZ» | |ÅYÂyµÂ v»{ ¸¼ Ë Y

59پايیس و زهستاى ، دوم، شواره سومه / دور تحقیقات کاربردی اکوفیسيولوشی گیاهي نشريه

25

کبؾ آگبب گیب ػولکشد سؽ ایي دس ک عسی ث هؼشفی ؿذ اػت، آة کوجد دس ؿشایظ هحلل

,.English et al) ؿد ججشاى صیشکـت ػغح افضایؾ ثب ػغح احذ دس کبؾ هحلل تب ؿدهی داد

سی آة آثیبسی بی آثیبسی ثبػث کبؾ هلشف آة افضایؾ ثشذیشیتثؼیبسی اص ه( 1990

,Farashi and Darbandiفشؿی دسثذی )( Lal et al., 2013; Clemmens et al., 2008گشدذ ) هی

هتش هیلی 1511الی 751گضاسؽ کشدذ، گیب ثشج دس عل فلل سؿذ FAO( ثشاػبع گضاسؽ 2003

تاى هقذاس آى سا ث ثب اػوبل یک هذیشیت كحیح هیهتش آة یبص داسد ک یلیه 1211عس هتػظ ث

هتش کبؾ داد هیلی 811الی 711

;Kato et al., 2006ایذ ) اخیشا چذیي فبسی رخییش آة دس سیذ تلییذ ثیشج، تػیؼ یبفتی

Hayashi et al., 2006; Pirmoradian et al., 2004 یبی سؽ اص( یکیی دس آة هلیشف ؾکیب

ـبکبسی كست ث ثشج سؽ ایي دس ثبؿذ هی (Aerobic) اصی ثشج کـت کبسی،ثشج هبیذ ثلکی

ییبص هیسد آة هیيأت تابیی ثبسذگی ک هاقؼی دس ؿدهی کبؿت رست ج گذم، ظیش غالت دیگش

خایذ ؿیذ الصم اذاص ث سیـ هحیظ سعثت افضایؾ هجت آثیبسی ،ذاسد سا گیب صییبد یبی ضیی

ثبؿذ فشااى هـکالت ثشص ثبػث تاذهی ػیؼتن ایي دس شص ػلف لأهؼ و اص تشهن داؿت کبؿت،

(Mahajan et al., 2008; Bouman et al., 2007; Singh et al., 2008) یکیی اص دال یل کیبؾ

بی شص داؼیت اهیب هبػت سؿذ ؿیع ػلفتاى ث ؿشایظ آثیبسی سا هیبی کنػولکشد دس هذیشیت

ؿد اویت هذیشیت هلشف آى ثیؾ اص کذ هحؼة هیتشیي ػبهل هحذددس کـس هب ک آة هن

آثییبسی شص اص هضاییبی کین تاى ث خبعش یک یب د جیي کتشل ػلفشص اػت؛ وی بیهؼئل ػلف

یشص سا کتیشل وید یبی اػوبل تبة صساػی هبػت ػلیف تاى ثب آثیبسی هتبة چـن پؿیذ هی

(Arabzade, 2003 )

بی خشد ؿذ کـیت ( آصهبیـی سا ثب اػتابد اص عش کشتMiri et al., 2012هیشی وکبساى )

هؼتقین ثشج دس ؿشػتبى کبصسى اجبم دادذ پظؾ داسای پج تیوبس آثیبسی )غشقبثی دس کیل فلیل

صی، غشقبثی تب هشحلی ػیبق سفیتي غشقیبثی تیب ی دس کل فلل سؿذ، غشقبثی تب هشحل پجسؿذ، تبث

کیلیگشم 4538هشحل گلذی( ػ سقن ثشج ) فجش، ؿاق هحلی چوپب( ثد سقن فجش ثب ػولکیشد

یذ تیشیي دای سا تلییذ کشد تیشیي کین تشتیت ثییؾ کیلگشم دس کتبس ث 1734سقن چوپب ثب ػولکشد

اػتابد اص تیوبس آثیبسی تبثی ثبػث کبؾ استابع ثت، ػولکشد ثیلطیک، تؼذاد دا صى دای ؿیذ

ػولکشد دا دس تیوبسبی آثیبسی تبثی، غشقبثی تب هشحل پج سفیتي صیی، غشقیبثی تیب هشحلی ػیبق

ب آثیبسی غشقبثی دس کل فلل سؿذ دسكذ دس هقبیؼ ث 4 26، 26، 31تشتیت غشقبثی تب هشحل گلذی ث

سی هلشف آة دس ایي تیویبس کبؾ یبفت دس حبلی ک ثش دسكیذ 22، كیاش 61، 92تشتییت یب ثی

Dow

nloa

ded

from

arp

e.go

nbad

.ac.

ir at

23:

01 +

0330

on

Tue

sday

Jan

uary

21s

t 202

0

Page 4: l¿ ]{ °¸¼ ]É ZÌ]M¦¸fz»ÉZÅ ºË ÌiPeÉ{Z f«Y¶Ì¸vearpe.gonbad.ac.ir/article-1-217-fa.pdfKijne et al., ½Y Z ¼ÅÁ¾n̯,Mao, 2001ÂWZ» | |ÅYÂyµÂ v»{ ¸¼ Ë Y

...بر آبیاری هختلف های رشين تأثیر اقتصادی تحلیل

26

سی هلشف آة دس تیوبس آثیبسی تبثی دس کل فلیل تشیي ثشتش اص آثیبسی غشقبثی ثد اػت ثیؾثیؾ

سؿذ دیذ ؿذ

عس سی آة سا ث، ثشتبة خـکی سعثت د سطین آثیبسیکبسثش ،ؿذ ک دس آصهبیـی ـبى داد

کیلگشم دس هتشهکؼت دس 52/1کیلگشم ثش هتشهکؼت دس سطین آثیبسی غشقبثی یب ػتی ث 14/1هتػظ اص

اهیشی .(Mao, 2001; 2002) عس قبثل تجی افضایؾ داد چبس اػتبى چیي، دس ػغح هضسػ ث

گضاسؽ کشدذ ک، قتی ػوق آة ایؼتبثی دس هقبیؼ ثب صهبی ک ػوق ( Amiri et al., 2006) وکبساى

تش ثد اػت، چى کوی ػوق آة دس کشت، ػولکشد هحلل ثیؾ ثبؿذ، دس حذ کن ثدآة دس کشت صیبد

صی دس ثبػث افضایؾ دسج حشاست دس سص کبؾ آى دس ؿت ؿذ دس بیت هجش ث افضایؾ پج

,.Kijne et al(، کیجي وکبساى )Mao, 2001هب )یؾ ػولکشد هحلل خاذ ؿذ گیب افضا

SWDبی هـبثی چیي تیج گشفتذ ک، سطین آثیبسی ( دس پظؾSujono, 2010(، ػبج )2003

AWD دسكذ، سطین آثیبسی 3-18ث هیضاى SDC دسكذ سطین آثیبسی 7-25ث هیضاى 1

ث هیضاى 2

( دس آصهبیـبت Yao et al., 2012ثبػث کبؾ آة هلشفی ثشج گشدیذ یآ وکبساى )دسكذ 51-21

دس هقبیؼ ثب سؽ هشػم AWDای دس اػتبى یثی دس چیي ث ایي تبیج دػت یبفتذ ک، سؽ هضسػ

جیی ؿذ؛ دس دسكذ دس هلشف آة كشف 38 دسكذ 24تشتیت ث 2111 2119کـت ثشج دس ػبل

تابت بچیضی ثیي ػولکشد ایي د ػیؼتن کـت هـبذ گشدیذ حبلی ک

( ـت سص سا ثتشیي دس تبة ثیشای سقین عیبسم Rezaei and Nahvi, 2003سضبیی حی )

ػبتی 5بؿوی دس آثیبسی تبثی ثب دس یکؼبى ػوق دلییل کیبؾ اتیالف آة هتش ثذػت آسدذ ثی

( ثیشای سقین یذا تكیی گشدییذ Asadi et al., 2004وکیبساى ) سص تػیظ اػیذی 8دس تبة

تیج گشفتذ کی، تیویبسی کی ( دس آصهبیـیArabzade and Tavakoli, 2006صاد تکلی ) ػشة

هتش( دس عی دس سؿیذ، ػبتی 5-1سص اص هشحل ثزسپبؿی داسای استابع آة هتبة ) 31پغ اص گزؿت

دسكذ کبؾ آة هلشفی ؼجت 25اػت ثب 57/1ضی تلیذ ثشاثش ثب داسای ؼجت دسآهذ بخبلق ث

دسكذ افت ػولکشد داسد ػد خبلق ث اصای احذ آة هلیشفی آى ؼیجت ثی ؿیبذ 8ث ؿبذ تب

گیشی ؿیذ عس تیج ایي آصهبیـی دس ؿیشاص دستش ثد اػت دسكذ ثیؾ 4/19 سی آة سقین ثیش ،کی

41/1سی )ثب ثیش 22ػیب ػجشث تشیي اسقبم کشاع دمهکؼت( ثیؾهتش م ثشکیلگش52/1دسدصى )

تشتیت دس هقبم دم ػم قشاس داسذ دس ضوي سقین دسدصى، ػجشثی ث (کیلگشم ثش هتشهکؼت 31/1

ؼیجت ػیب ثب یک سص تأخیش دس آثیبسی )آثیبسی تبثی یک سص( ػولکشد دا ثیبالتشی کشاع دم 22

ثیب تیاى هیی ،ک ؿذدادـبى ی دس آصهبیـ (Abasi and Sepaskhah, 2011) ث ػبیش اسقبم داؿتذ

1- Alternate Wet and Drying

2- Semi-Dry Cultivation

Dow

nloa

ded

from

arp

e.go

nbad

.ac.

ir at

23:

01 +

0330

on

Tue

sday

Jan

uary

21s

t 202

0

Page 5: l¿ ]{ °¸¼ ]É ZÌ]M¦¸fz»ÉZÅ ºË ÌiPeÉ{Z f«Y¶Ì¸vearpe.gonbad.ac.ir/article-1-217-fa.pdfKijne et al., ½Y Z ¼ÅÁ¾n̯,Mao, 2001ÂWZ» | |ÅYÂyµÂ v»{ ¸¼ Ë Y

59پايیس و زهستاى ، دوم، شواره سومه / دور تحقیقات کاربردی اکوفیسيولوشی گیاهي نشريه

27

وگبم ثب حلل حل سؿذاای اص هشاحل سؿذ یب دس توبم هشسعثت خبک دس حذ اؿجبع دس هشحلحاظ

(Shi et al., 2002) ج ی کشدكشف یضدس هلشف آة ػولکشد هغلة

( سػت وکبساى Loeve et al., 2004بد هجد اص جول ل وکبساى، )بی صیگضاسؽ

(Roost et al., 2004 حبکی اص آى اػت ک، ثب اػوبل دس آثیبسی ثذى ایي ک کبؾ دس ػولکشد )

-تاى دس هلشف آة ث هیضاى قبثل تجی كشفایجبد ؿد یب ثب دسكذ کوی کبؾ دس ػولکشد، هی

،بی هذیشیت آثی سا تكیف کشدذ ک( تکیکSingh et al., 2013 وکبساى )ػیگ جیی ود

اص تشثیؾ حابظت اهکبى ذ ؿبی آثیبسی هیتش دس ػیؼتنآة کنهلشف تش ثب ػجت تلیذ ثشج ثیؾ

خـک کشدى هتبة، ـت اؿجبع خبک، تش کذ ظیش کسا فشان هی ثجد اهیت غزایی هبثغ آة

,Arabzadeصاد )ػشة (،Shirdeli and Yosefian, 2010ؿیشدلی یػایبى ) غیش شج اصی ث

( دس سذ ثشسػی Roderick et al., 2011سدسیک وکبساى ) ( Sujono, 2010(، ػبج )2004

وی دس بی هختلف آثیبسی قؾ ثؼیبس ههذیشیت ،سی آة آثیبسی ثشج تیج گشفتذ کهلشف ثش

سی آة آثیبسی داؿتذچیي ثش جیی هلشف آة نكشف

بی هجد دس صهی آة دس چذ ػبل گزؿت ک ػوذتب بؿی اص کیبؾ یضالت ثب تج ث ثحشاى

ثبؿذ؛ الصم اػت اص هبثغ آثی هجید جی دس اثش تغییشات آة ایی یض افضایؾ تقبضب ثشای آة هی

سی آة سا دس ثخؾ کـیبسصی تیب ػتابد گشدد ثب اػوبل هذیشیت كحیح آثیبسی، ثشث ثتشیي ح ا

ث حذ هوکي افضایؾ داد یبی یبی دیگیشی وبیذ کیبسثشد هیذل کبسگیشی تبیج تحقیقبت دس ػشكی

بی ػیجؾ اص ای دس تصیغ آة هذیشیت ؿجک، هلشف آة، ساثغ آة خبک، اػتابد اص سؽ سایب

Salahshorؿد )ب هحؼة هیآثیبسی یض اص ضشستهذیشیت آثیبسی تحقیقبت دس صهی کن دس دس

et al., 2009آثیبسی چی یػی اص آى ای اص کنؿد ک، چ دسج( دس سذ هذیشیت آة هـخق هی

ی، آثییبس ثبیذ اػوبل گشدد؛ ک ؿشط الصم آى ثشسػیی الگیی ثیی کـیت، اسصؽ اقتلیبدی، صهیبى کین

ثب تج ث هیاسد هغیش ؿیذ اوییت ( Tavakoli, 2013فیضیلطی گیب هشفلطی خبک اػت )

سی آة افضایؾ ثیش ذف ایي هغبلؼبی ػتی هلشف آة اسا ساکبسبی یي، ثبصگشی دس ؿی

دس ظش گشفت ؿذآثیبسی دس تلیذ دا ثشج تجی اقتلبدی آى

اهاد رغ

كست ثآثیبسی دس کـت ـبیی ثشج، آصهبیـی سی آة اسصیبثی اقتلبدی کنهظس ثجد ثش ث

دس هضسػ تحقیقبتی هؼبت هػؼ ػ تکشاس ثبتلبدفی بی کبهلعش پبی ثلکفبکتسیل دس قبلت

فجش )قن سد ؿبهل هسد ثشسػی تیوبسبی اجبم ؿذ 1391دس ػبل )آهل( تحقیقبت ثشج کـس

Dow

nloa

ded

from

arp

e.go

nbad

.ac.

ir at

23:

01 +

0330

on

Tue

sday

Jan

uary

21s

t 202

0

Page 6: l¿ ]{ °¸¼ ]É ZÌ]M¦¸fz»ÉZÅ ºË ÌiPeÉ{Z f«Y¶Ì¸vearpe.gonbad.ac.ir/article-1-217-fa.pdfKijne et al., ½Y Z ¼ÅÁ¾n̯,Mao, 2001ÂWZ» | |ÅYÂyµÂ v»{ ¸¼ Ë Y

...بر آبیاری هختلف های رشين تأثیر اقتصادی تحلیل

28

TI)1سؽ ػتی) آثیبسی چبس سؽ (عبسمتشکیت آة کن ،(AWD) تبة خـکی سعثت ،(1

ت صهیي اكلی هؼبحثدذ ((SDC) کـت یو خـک (SWDػوق ثب تبة خـکی سعثت )

ب دس بی حذاػظ ثیي کشتؿخن الی ثبی، تؼغیح ایجبد پـت هشثغ هتش 511جت ـبکبسی

هظس جلگیشی اص تلابت ـت عس یکؼبى كست گشفت ث ب ثهب ثشای توبم کشتااخش اسدیجـت

ؿبهل کد هلشفی پؿیذ ؿذ هتش( کبهالػبتی 51ب ثب پؿؾ بیلی )ث ػوق جبجی هشص کشت

لشف گشدیذ ب هدس کشت عس یکؼبى ( ث1اػبع تبیج آصهى خبک )جذل ثشیتشطى، فؼاش پتبع

( 2کـی ثشاػبع هشاحل سؿذ گیب )جذل هقذاس آة هسد یبص ثشای ش کشت تػظ ػیؼتن لل

گیشی ؿذ تأهیي تػظ کتس اذاص

یبیی ثی هتش( دس کشتػبتی 21ثشگی )استابع 4-3هتش دس هشحل ػبتی 21×21ـبکبسی ثب فبكل

یبی الصم )دسكیذ سعثیت ثیشداسی ع هشحل سؿذ گیب وهتش اجبم ؿذ آثیبسی ثشاػب 5/2×5اثؼبد

گیشی ثجت گشدیذ ػال خبک دس حذ اؿجبع صیشاؿجبع( اجبم هیضاى آة هلشفی تػظ کتس اذاص

بی ثشج ثشاػبع دػتسالؼول فیی ثش ایي، جیي دػتی دس د هشحل اجبم هجبسص ثب آفبت ثیوبسی

ج کـس اجبم ؿذ آهبس اؿبػی اص جول ثبسؽ، حشاست، سعثت ؼیجی، ػیشػت هؤػؼ تحقیقبت ثش

ثبد تجخیش اص ایؼتگب اؿبػیی هجیبس هػؼی تحقیقیبت ثیشج کـیس، هؼبیت هبصیذساى )آهیل(

سی آة ب ؿبهل: دسكیذ صیی سعثیت خیبک ثیش گیشی( و3آسی ثجت گشدیذ )جذل جوغ

آة آثیبسی + ثبسؽ یض دس فاكیل صهیبی هؼییي، عجیق اػیتبذاسدبی الصم كیست سیآثیبسی ثش

هتیش هشثیغ، ثیب 5/2ب دس هتي ش کشت ث اذاص گشفت ثشداؿت هحلل پغ اص سػیذى حزف حبؿی

بی هتابت اجبم ؿذ تج ث اسقبم هختلف دس تبسیخ

شبی هختلف آثیبسی، ثبی اسصیبثی هذیشیتیکی اص سؽ ػیبصی هلیشف آة هذی اص هیذل ثیی

(Arabzade, 2004 ثشاػبع ػولکشد هحلل ث اصای هقبدیش هختلف آة هلیشفی داد ) یبی هحلیی

بی تلیذ، هحذدیت آة، قیوت هحلیل غییش(، تؼیییي ػید خیبلق تؼیییي هؼیبدالت )ضی

ای اػت سیبضی ثیي هیضاى آة هلیشفی کیل دس اقغ تبثغ تلیذ، ساثغثبؿذ ضشا ت تلیذ ضی، هی

تؼشق ییب هقیذاس آة هلیشفی دس تلیذ هبد خـک، یب ساثغ ثیي هحلل قبثل فشؽ دس هقبثل تجخیش

ثبؿذ عی فلل آثیبسی هی

1- Traditional Irrigation

Dow

nloa

ded

from

arp

e.go

nbad

.ac.

ir at

23:

01 +

0330

on

Tue

sday

Jan

uary

21s

t 202

0

Page 7: l¿ ]{ °¸¼ ]É ZÌ]M¦¸fz»ÉZÅ ºË ÌiPeÉ{Z f«Y¶Ì¸vearpe.gonbad.ac.ir/article-1-217-fa.pdfKijne et al., ½Y Z ¼ÅÁ¾n̯,Mao, 2001ÂWZ» | |ÅYÂyµÂ v»{ ¸¼ Ë Y

59پايیس و زهستاى ، دوم، شواره سومه / دور تحقیقات کاربردی اکوفیسيولوشی گیاهي نشريه

29

Dow

nloa

ded

from

arp

e.go

nbad

.ac.

ir at

23:

01 +

0330

on

Tue

sday

Jan

uary

21s

t 202

0

Page 8: l¿ ]{ °¸¼ ]É ZÌ]M¦¸fz»ÉZÅ ºË ÌiPeÉ{Z f«Y¶Ì¸vearpe.gonbad.ac.ir/article-1-217-fa.pdfKijne et al., ½Y Z ¼ÅÁ¾n̯,Mao, 2001ÂWZ» | |ÅYÂyµÂ v»{ ¸¼ Ë Y

...بر آبیاری هختلف های رشين تأثیر اقتصادی تحلیل

30

1391بی اؿبػی هضسػ تحقیقبتی هػؼ ثشج کـس )آهل( دس ؿؾ هب ػبل آبلیضبی داد -3جذل

هب

است ادسج حش

گشاد()ػبتی تجخیش ثبسذگی سعثت ؼجی )دسكذ(

(هتشهیلی) ثیـی کوی ثیـی کوی

86/64 6/7 95 61 7/19 7/9 فشسدیي

16/86 3/16 94 69 2/22 1/15 اسدیجـت

25/131 4/1 92 62 3/28 8/21 خشداد

52/145 6/39 95 64 7/31 5/2 تیش

14/157 1/45 94 58 1/33 4/23 هشداد

15/122 4/89 95 63 9/27 1/21 ؿشیس

بی ثبثت هتغیش تؼییي ثب تجی ثی هییضاى بی تلیذ ؿبهل ضیثشای اسصیبثی اقتلبدی، ضی

2131ػولکشد ؿلتک، دسآهذ بخبلق ػپغ ػد خبلق تؼییي ؿذ هتػظ ضی آة آثیبسی ثشاثیش

( هتػییظ فییشؽ هحلییل 2011azandaran Regional WaterM ,سیییبل ثییش هتشهکؼییت )

دسكذ 66سیبل ث اصای ش کیلگشم ثشج ػایذ سقن عبسم هحلی سقن فجش ) 16111 25111تشتیت ث

(، B/Cبیی اص جول ؼجت دسآهذ بخبلق ثی کیل ضیی تلییذ ) ػولکشد ؿلتک( ثد اػت ؿبخق

Rice Research Institute)تیوبسبی آثییبسی تؼیییي گشدییذ ػد خبلق ث اصای احذ آة هلشفی

and Agriculture Organization of Mazandaran Province, 2011 ثیشای تجضیی تحلییل )

داس ثشای هقبیؼی هییبگیي تیوبسیب اص عشییق آصهیى حیذاقل تایبت هؼیی SASآهبسی اص شم افضاس

(LSD دس ػغح )دسكذ اػتابد ؿذ 5

تحث يجتا

اسقبم هسد اػتابد اص ظیش هییضاى ،ـبى داد ک (5 4 بی )جذل تبیج حبكل اص تجضی اسیبغ

ػولکشد، هلشف آة، ضی آة آثیبسی، ضی تلیذ ثذى آة آثییبسی دسآهیذ بخیبلق تایبت کیبهال

د خیبلق ؼیجت ، ػ(Pw/Pcلی ؼجت قیوت احذ آة ث احذ فشؽ هحلل ) ؛داسذداسی هؼی

یبی چییي هیذیشیت ین ـیذ هـیبذ داسی هؼیی تابت ( B/Cدسآهذ بخبلق ث کل ضی تلیذ )

هختلف آثیبسی اص ظش هیضاى ػولکشد، آة هلشفی، ضی کل، ضی آة آثیبسی ؼیجت قیویت احیذ

ثشاػیبع داس ـیذ داسی داؿت دس ثقیی كیابت هؼیی آة ث احذ فشؽ هحلل تابت کبهال هؼی

بی هختلیف ؿذ پبػخ یکؼبی ث سطین آثیبسی، د سقن ثهی اكال سطینتبیج ثشوکؾ ثیي سقن

آثیبسی ـبى دادذ

Dow

nloa

ded

from

arp

e.go

nbad

.ac.

ir at

23:

01 +

0330

on

Tue

sday

Jan

uary

21s

t 202

0

Page 9: l¿ ]{ °¸¼ ]É ZÌ]M¦¸fz»ÉZÅ ºË ÌiPeÉ{Z f«Y¶Ì¸vearpe.gonbad.ac.ir/article-1-217-fa.pdfKijne et al., ½Y Z ¼ÅÁ¾n̯,Mao, 2001ÂWZ» | |ÅYÂyµÂ v»{ ¸¼ Ë Y

59پايیس و زهستاى ، دوم، شواره سومه / دور تحقیقات کاربردی اکوفیسيولوشی گیاهي نشريه

31

دذ ک، ثؼت ث ؿشایظ اقلیوی، غشقبة دا ن ثشج دس توبم هشاحل ب ـبى هیتبیج ثشخی پظؾ

كست کبؾ تاى گیب سا تحت تأثیش تؾ آثی ثذ، هیسؿذ ضشست ذاسد؛ ثلک دس ثؼضی اص هشاحل سؿ

استابع آة ایؼتبثی دس کشت خـکبذى خبک دس حذ اؿجبع قشاس داد، ثذى ایي ک ػولکشد کبؾ

( عی Bhuyan et al., 2012( ثیبى وکبساى )Xiaoguang et al., 2005گیشی پیذا کذ )چـن

جیی دس دسكذ ثبػث كشف 42ای اػتابد اصآثیبسی جیهآصهبیـی ث ایي تبیج دػت یبفتذ ک،

بی دیگش دذ گضاسؽدسكذ ؼجت ث سؽ ػتی افضایؾ هی 16هلشف آة ؿذ ػولکشد دا سا

جیی دس هلشف آة دس دسكذ كشف 15ای ػجت كست جی پـت حبکی اص آى اػت ک ـبء ثشج ث

;Lal et al., 2013ای یبثذ )ولکشد آى کبؾ قبثل هالحظهقبیؼ ثب سؽ ػتی ؿذ ثذى ایي ک ػ

Sandhu et al., 2012 گضاسؽ ؿذ اػت ک، آثیبسی تبثی دس هقبیؼ ثب غشقبة پیػت، ثب )

دسكذ افضایؾ 6/37سی آة سا ث هیضاى دسكذ ؿبخق ثش 17/26جیی آة سدی ث هیضاى كشف

ي ػولکشد اجضای ػولکشد ثتشی سا تیج داد ثبثشایي ث ایي چی ( نArif et al., 2013دذ )هی

تیج سػیذذ ک، آثیبسی هتبة سای هبػت جت افضایؾ کبسایی هلشف آة ثذى کبؾ ػولکشد

( اظبس داؿتذ ک، Arif et al., 2013( آسیف وکبساى )Arif et al., 2013دس اذضی اػت )

تش گیب، سیـ هلشف، ار آة سابة، ایجبد ؿشایظ اصی، فؼبلیت ثیؾ آثیبسی تبثی ثبػث کبؾ

( Arif et al., 2013ؿد ) تش هیتش ػویقثضسگ

آثیبسی، دس هلشف بی کنتاى ثب ش یک اص سؽثبثشایي دس ؿشایظ خـکؼبلی ثب داؿتي آة هغوئي هی

سی آة سا افضایؾ داد ثشد؛ دس بیت ثش جیی ود؛ ػغح ثیـتشی سا ث صیشکـت ثشجآة كشف

چیي دس ایي ؿشایظ ثب ثبال سفتي دسج حشاست، هیضاى هلشف آة، تؼذاد دفؼبت آثیبسی، ضی کبسگشی ن

بی تاى ثب اػوبل سؽب افضایؾ خاذ یبفت دس تیج دس كست داؿتي آة هغوئي هیػبیش ضی

دػت آسد ث ػجبست دیگش، کبؾ آگبب هحلل اظ ود ػولکشد هبػجی ثآثیبسی، گیب ثشج سا ح کن

ؿد دس حبلی ک، دس تشػبلی ث ػلت دس دػتشع ثدى دس احذ ػغح ثب افضایؾ ػغح صیشکـت ججشاى هی

آثیبسی ثشای آثیبسی ثشج اػتابد ود اصبی کنتاى اص سؽ ػتی یب غشقبثی ؼجت ث سؽآة هی

تخبة گضی سؽ هضایبی آى ثش جؼت ن بی آثیبسی ثشج هثش خاذ ثد چیي کیایت آة یض ثش ا

ػاى هثبل اگش آة ؿس ثبؿذ یبص ث استابع آة ثیـتشی پبی ثت ثشج ثد تب ؿسی آة آثیبسی کن گشدد ث

یبسی غشقبثی یب ػتی ثب آة ؿس ثش ػولکشد ؿلتک ثشج کوتش دچبس خؼبست ؿسی اقغ ؿد دس تیج آث

بی آثیبسی اسجحیت خاذ داؿت دس ایي پضؾ اص آة چب ػویقی اػتابد ؿذ ک اص کیایت دیگش سؽ

تشیي سؽ اثیبسی تبثی اػت ش چ کن ضی AWDثبالیی ثشخسداس ثد اػت دس ش كست، سؽ

ذ ؿذ ػغح ػیغ تش ثبؿذ، ضی کوتش خا

Dow

nloa

ded

from

arp

e.go

nbad

.ac.

ir at

23:

01 +

0330

on

Tue

sday

Jan

uary

21s

t 202

0

Page 10: l¿ ]{ °¸¼ ]É ZÌ]M¦¸fz»ÉZÅ ºË ÌiPeÉ{Z f«Y¶Ì¸vearpe.gonbad.ac.ir/article-1-217-fa.pdfKijne et al., ½Y Z ¼ÅÁ¾n̯,Mao, 2001ÂWZ» | |ÅYÂyµÂ v»{ ¸¼ Ë Y

...بر آبیاری هختلف های رشين تأثیر اقتصادی تحلیل

32

Dow

nloa

ded

from

arp

e.go

nbad

.ac.

ir at

23:

01 +

0330

on

Tue

sday

Jan

uary

21s

t 202

0

Page 11: l¿ ]{ °¸¼ ]É ZÌ]M¦¸fz»ÉZÅ ºË ÌiPeÉ{Z f«Y¶Ì¸vearpe.gonbad.ac.ir/article-1-217-fa.pdfKijne et al., ½Y Z ¼ÅÁ¾n̯,Mao, 2001ÂWZ» | |ÅYÂyµÂ v»{ ¸¼ Ë Y

59پايیس و زهستاى ، دوم، شواره سومه / دور تحقیقات کاربردی اکوفیسيولوشی گیاهي نشريه

33

الك تبیج تحلیل اقتلبدی ؿبهل هیضاى آة هلشفی، ػولکشد ؿلتک، ضی کیل، ضیی تلییذ خ

( دس Pw/Pcثذى احتؼبة آة آثیبسی، دسآهیذ بخیبلق ؼیجت ضیی آة آثییبسی ثی ضیی کیل )

آسد ؿذ اػت سقن فجش اص ظش آة هلشفی، ػولکشد ؿلتک، ضی کل، ضیی آة 7 6بی جذل

تشی آثیبسی ضی تلیذ ثذى احتؼبة آة آثیبسی ػد خبلق ؼجت ث سقن عبسم داسای هقذاس ثیؾ

سع پشهحلیل ثیدى سقین فجیش ثخـیی اص اییي تیش، هییبى سػذ عل دس سؿذ ثیؾ ظش هی اػت ث

ن ( سقی Pw/Pcکذ؛ دس حبلی ک ؼجت قیوت احذ آة ث احذ فیشؽ هحلیل ) اختالف سا تجی هی

، ضی کل تلیذ، ضی آة آثیبسی، ضی تلییذ 6ثبؿذ ثب تج ث جذل تش اص سقن فجش هیعبسم ثیؾ

ثذى احتؼبة آة آثیبسی، دسآهذ بخبلق ؼجت قیوت احذ آة آثیبسی )هتش هکؼت( ث قیوت احیذ

سی اػت؛ لیی ثیشای بی هختلف آثیب تش اص دیگش هذیشیتثیؾ TIفشؽ هحلل )کیلگشم( ثشای تیوبس

بی دیگش یض ثبیذ ثشسػی ؿد گضیؾ تیوبس ثشتش جج

اهیب ؛یبثیذ بی آة هلشفی، ػولکشد هیضاى ػد خبلق دس کتبس اذکی افضایؾ هیثب افضایؾ ضی

کـت( سا ججشاى وید 2-3تاى کوجد آة دس الگبی جذیذ کـت )جیی دس هلشف آة هیثب كشف

کیشدى آة هلیشفی ثی ثب کین ،ث ایي تیج دػت یبفتذ ک( Amiri et al., 2006ساى )اهیشی وکب

سی آة ثی سایذهبى آثییبسی ثیش دسكذ کبؾ خایذ یبفیت 13دسكذ، ػولکشد ثشج 32هیضاى

چیي ثب تج ثی هییضاى آة گشم دا ثشای ش لیتش آة ثذػت آهذ ن 75/1-3/1 82/1-3/1تشتیت

ثب افضایؾ هیضاى آثییبسی ثی ثییؾ اص ،)آثیبسی ثبسذگی( ث هضسػ ث ایي کت اؿبس کشدذ کسدی

,Tuong and Bumanتبیگ ثهیبى ) ؿد گ افضایؾ ػولکشدی هالحظ وی هتش، یچهیلی 811

ی کی ایر بی یي آثییبس ػیل فبسی تاى ثهقذاس صیبدی اص آة سا هی ،ػاى ودذ ک( 2003

دسكیذ دس 31تیاى ثی هییضاى دذ، افضایؾ داد ثب کبؿت ثشج دس خبک اؿجبع هیی تجخیش سا کبؾ هی

یبثذ دسكذ کبؾ هی 5-11دس حبلی ک ػولکشد هحلل حذاقل جیی ود؛هلشف آة كشف

بسم تیش اص سقین عی هقذاس دسآهذ بخبلق، ضی تلیذ، ػد خیبلق دس سقین فجیش ثییؾ 7دس جذل

؛بی آثییبسی اػیت تش اص دیگش هذیشیتثیؾ TIدس حبلی ک هقذاس ػد خبلق هذیشیت آثیبسی ثبؿذ؛ هی

ث عیسی کی ػید ؛تش آى ایي سذ هؼکع خاذ ؿذاهب ثب سذ افضایؾ قیوت آة هحذدیت ثیؾ

دس ؿشایغی تش اص تیوبس ؿبذ خاذ ؿذ دس اقغ ثیؾ SWD ،SDC AWD بی آثیبسیخبلق سطین

؛اسجحیت داسد TIک قیوت آة هلشفی کن اػت، سطین آثیبسی یبی آة لی ثب تج ث افضایؾ ضیی

هلشفی، هحذیت هبثغ آة، افضایؾ دهیبی ػیبال کیش صهییي ثیشص خـکؼیبلی دس آییذ سغجیت

طیین یبثیذ س ثشتیشی خبكیی هیی SWD ،SDC AWDیبی آثییبسی کـبسصاى ث چذ کـتی، سطین

ثبؿذ ثیب حیذد ( هی89/1تشیي هیضاى ؼجت دسآهذ بخبلق ث ضی کل )داسای ثیؾ AWDآثیبسی

دسكیذ 6/7دسكذ کبؾ ػولکشد 9/8فقظ حذد TIدسكذ کبؾ هلشف آة ؼجت ث تیوبس 5/39

Dow

nloa

ded

from

arp

e.go

nbad

.ac.

ir at

23:

01 +

0330

on

Tue

sday

Jan

uary

21s

t 202

0

Page 12: l¿ ]{ °¸¼ ]É ZÌ]M¦¸fz»ÉZÅ ºË ÌiPeÉ{Z f«Y¶Ì¸vearpe.gonbad.ac.ir/article-1-217-fa.pdfKijne et al., ½Y Z ¼ÅÁ¾n̯,Mao, 2001ÂWZ» | |ÅYÂyµÂ v»{ ¸¼ Ë Y

...بر آبیاری هختلف های رشين تأثیر اقتصادی تحلیل

34

دذ سطیین سیبل دس کتبس( ـبى هی 41559671ث 44957916کبؾ ػد خبلق دس احذ ػغح )اص

5/45ثبؿیذ ثیب حیذد ( هیی 86/1ثب داؿتي هیضاى ؼجت دسآهذ بخبلق ث ضی کیل ) SDCآثیبسی

دسكیذ 5/11دسكیذ کیبؾ ػولکیشد 9/11فقظ حذد TIدسكذ کبؾ هلشف آة ؼجت ث تیوبس

سیبل دس کتیبس( دس ستجی دم قیشاس 39813691ث 44957916کبؾ ػد خبلق دس احذ ػغح )اص

افت ػد 61/1داسای ؼجت دسآهذ بخبلق ث ضی تلیذ SWDدس حبلی ک سطین آثیبسی گیشد هی

ثبؿذ دسكذ هی 3/33خبلق حذد

تیویبس اؿیجبع ثیب داؿیتي ػید خیبلق ،( دس آصهبیـی تیج گشفت کSedaghat, 2015كذاقت )

ثبؿیذ اییي وبس ثیی هیی ػاى تی ( ث15/3سیبل( ؼجت دسآهذ بخبلق ث ضی کل ) 89215181)

تبثغ تلیذ یک هام کلیی کیبسثشدی ( هغبثقت داسد Arabzade, 2004صاد )بی ػشةتبیج ثب یبفت

بی هختلیف تلییذ آة، کید، خیبک، ایشطی ػیبیش اػت ک ساثغ ثیي اکؾ گیب ث ػاهل بد

تشتییت ثیشای ػولکشد تبثغ تلیذ ث-ة هلشفیبی آثشاػبع دادکذ ؿشایظ ػاهل صساػی سا ثیبى هی

( ثشآسد گشدیذ تبثغ ثشاصؽ داد ؿذ اص ع دسجی د ثی 2( فجش )هؼبدل 1اسقبم عبسم هحلی )هؼبدل

كست صیش ثذػت آهذ اػت

1)

2)

:W آة هلشفی ثش حؼت هتشهکؼت دس کتبس :Y ػولکشد ثش حؼت کیلگشم دس کتبس

ػاى تیوبسبی ثشتش ث SDC AWD بی آثیبسیلزا ث اػتبد تحلیل صساػی اقتلبدی سطین

بی آثیبسی اتخبة گضی ثشتش ثب تلایق تحلیل ػول آهذ دس سطین بی ثعجق ثشسػی گشدذ هؼشفی هی

سػذ ػذم غشقبة داین دس هقبیؼ ثب غشقبة ظش هی صساػی اقتلبدی قبثل حلل اػت آه قغؼی ث

ثبؿذ وؼ ثب تبیج شص( اکتاب ث اؿجبع صیشاؿجبع هی بیسیضی ؿذ )کتشل ػلفهتبة ثشبه

Roderick؛Sandhu, 2010 ؛Yosefian, 2010 ؛Mao, 2001.؛Arabzade, 2004 ثؼضی هحققیي )

et al., 2011تاى دس ثؼضی اص احل سؿذ ثشج ث كست غشقبة ثبؿذ هی( ضشست ذاسد توبم هش

آثی قشاس داد ثذى ایک دس ػولکشد ثشج کبؾ قبثل تجی هشاحل سؿذ گیب ثشج سا دس هؼشم کن

هـبذ ؿد

Dow

nloa

ded

from

arp

e.go

nbad

.ac.

ir at

23:

01 +

0330

on

Tue

sday

Jan

uary

21s

t 202

0

Page 13: l¿ ]{ °¸¼ ]É ZÌ]M¦¸fz»ÉZÅ ºË ÌiPeÉ{Z f«Y¶Ì¸vearpe.gonbad.ac.ir/article-1-217-fa.pdfKijne et al., ½Y Z ¼ÅÁ¾n̯,Mao, 2001ÂWZ» | |ÅYÂyµÂ v»{ ¸¼ Ë Y

59پايیس و زهستاى ، دوم، شواره سومه / دور تحقیقات کاربردی اکوفیسيولوشی گیاهي نشريه

35

بی هختلف آثیبسی )سیبل دس کتبس(سطینب ػد بخبلق دس هیضاى دسآهذ، ضی -6جذل

بپبساهتش

فیآة هلش هکؼت)هتش

(دس کتبس

ػولکشد)کیلگشم دس

کتبس( کل ضی

ضی آة آثیبسی

ضی تلیذ ثذى آة آثیبسی

PW/PC بخبلق دسآهذ

رقن b71/4813 b11/4716 b43191877 b9751616 b42376421 b77815375 a22/1 عبسم a71/5931 a73/9366 a54415728 فجش

a12139317 a33341271 a97856111 a21/1

آتیاری

TI

a31/7411 a7694 a52213884 a15142814 c37171171 a97151811 a29/1

AWD c71/4481 ab7156 c46827529 c9197846 b37729583 ab88387211 c19/1

SWD b41/5534 b72/6358 b49567738 b11234778 a38332961 b79574111 b23/1 SDC c51/4142 a84/6856 c46416161

c8216289 a38199771 b86219751 c18/1 ( LSD)آصهى ذاسذ گشیکذی ثب یداس یهؼ اختالف پج دسكذ احتوبل ػغح دس هـتشک حشف یداسا یب يیبگیه

سیبل ثش هتشهکؼت 2131( ثب احتؼبة قیوت آة هلشفی ثش حؼت B/Cؼجت دسآهذ بخبلق ث ضی تلیذ ) -7جذل

B/C ػد خبلق ضی تلیذ دسآهذ بخبلق )هتش هکؼت( آة هلشفی بهتشپبسا

رقن

b71/4813 b77815375 b43191877 b34723498 a81/1 عبسم

a71/5931 a97856111 a54415728 a43441272 a81/1 فجش

آتیاری

TI a31/7411 a97151811 a52213884 a44957916 a87/1

AWD c71/4481 ab88387211 c46827529 a41559671 a89/1 SWD b41/5534 b79574111 b49567738 b31116262 b61/1 SDC c51/4142 b86219751 c46416161 ab39813691 a86/1

( LSD)آصهى ذاسذ گشیکذی ثب یداس یهؼ اختالف پج دسكذ احتوبل ػغح دس هـتشک حشف یداسا یب يیبگیه

گیریتیج

ػاى یک قشاس داسد آة ثتش اص آى ثلک پبییي ؛ذاکثش یؼتثی اقتلبدی تلیذ دس قغ ح ػغح

؛بد هن اقتلبدی دس تػؼ کـبسصی افضایؾ تلیذ بخبلق هلی اص ایي قبى هؼتثی یؼت

دس ػغح ثی اقتلبدی آى دس قغ حذاکثش ػولکشد هحلالت صساػی، ثلک ،ثذیي هؼی ک

عس کلی قجل اص ثتشی سا ثشای کـبسص حبكل وبیذ هقبدیشی اػت ک تجی اقتلبدی ػد ثیؾ

سی تش ثشجیی آة دس تلیذ ثشج، ثبیذ ساثغ ثیي تلیذ هحلل کنبی كشفتكی اػوبل سؽ

Dow

nloa

ded

from

arp

e.go

nbad

.ac.

ir at

23:

01 +

0330

on

Tue

sday

Jan

uary

21s

t 202

0

Page 14: l¿ ]{ °¸¼ ]É ZÌ]M¦¸fz»ÉZÅ ºË ÌiPeÉ{Z f«Y¶Ì¸vearpe.gonbad.ac.ir/article-1-217-fa.pdfKijne et al., ½Y Z ¼ÅÁ¾n̯,Mao, 2001ÂWZ» | |ÅYÂyµÂ v»{ ¸¼ Ë Y

...بر آبیاری هختلف های رشين تأثیر اقتصادی تحلیل

36

گیب ،ـبى داد کتبیج ایي تحقیق دس هجوع كست کوی دسآیذ تش ثب پبساهتشبی اقتلبدی ثثیؾ

ک دس هؼشم خـکؼبلی قشاس گشفت ثب ثشج اص ظش آثیبسی یبصی ث غشقبة دا ن جد دس هاقؼی

ػغح ،جیی دس هلشف آةثب كشف تاى ضوي حاظ ػولکشد دس ؿشایظ صاسع،داؿتي آة هغوئي، هی

ظؾ حبضش، یبصی ث استابع ثشاػبع تبیج حبكل اص پ اختلبف داد خد اص ظش آثیبسی ث تشی ساثیؾ

غق دس كست داؿتي آة هغوئي، تاى ثب تج ث ؿشایظ هصیبد آة دس ػغح ؿبلیضاسی جد هی

اص هضایبی آى ؿبهل دس سذ سؿذ ثشج اػوبل ودسا AWD SDC بی آثیبسیسطین یکی اص

هتشهکؼت دس کتبس(، افضایؾ 3411تب حذاکثش 3111جیی دس هلشف آة )ث هقذاس حذاقل كشف

AWDآثیبسیسطین هذ ؿذ کبؾ ضی تلیذ افضایؾ دسآهذ کـبسصاى ثش سی دس بیتثش

SDC ش تلیذ اص بی هتغیج اػت کبؾ قبثل تج دس ضییک جبیگضیي هبػت ثشای تلیذ ثش

سطین ػد خبلق د اػت دس اقغ عشیق کبؾ هلشف آة ثذى کبؾ دس ػولکشد قبثل دػتشػی

تشتیت سیبل ؼجت دسآهذ بخبلق ث ضی کل ث 39813691 41559671تشتیت ث الزکشفق

بیی ثب ایي جد ثب تج ث پب ثدى چیي ػیؼتنػاى تیوبس ثی اتخبة ؿذذ ث 86/1 89/1

هذ ضشسی اػت آبیج ث دػت تش ثشای حلل اعویبى اص تیبص ث هغبلؼ ثیؾ

هاتغ

Abbasi M.R., Sepaskhah A.R. 2011. Response of different rice cultivars (Oryza

sativa) to water-saving irrigation in green house conditions. International

Journal of Plant Production, 5 (1): 37-48.

Ali M.H., Talukder M.S.U. 2008. Increasing water productivity in crop production-

A synthrsis. Agriculture Water Management, 95: 1201-1213.

Amiri A., Kave F., Kavosi M., Mosavi Jahromi S.H. 2006. Irrigation management

in rice fields. National Conference on Irrigation and Drainage Networks

Management, Shahid Chamran University of Ahvaz. (In Persian).

Arabzadeh B. 2003. Study the regulated deficit irrigation in transplanted rice Fajer

cultivar. Rice Research Institute Publications, 17 p. (In Persian). Arabzadeh B. 2004. Study the regulated deficit irrigation in transplanted rice Fajer

cultivar. Rice Research Institute Publications, 24 p. (In Persian). Arabzadeh B., Tavakoli A.R. 2006. Economic analysis of deficit irrigation

management for rice in direct dry seeded farming. Journal of Agricultural

Engineering Research, 7 (26): 99-110. (In Persian). Arif C., Setiawan B.I., Sofiyuddin H.A., Martief L.M. 2013. Enhanced water use

efficiency by intermittent irrigation for irrigated rice in Indonesia. Journal of

Islamic Perspective on Science, Technology and Society, 1 (1): 12-17.

Dow

nloa

ded

from

arp

e.go

nbad

.ac.

ir at

23:

01 +

0330

on

Tue

sday

Jan

uary

21s

t 202

0

Page 15: l¿ ]{ °¸¼ ]É ZÌ]M¦¸fz»ÉZÅ ºË ÌiPeÉ{Z f«Y¶Ì¸vearpe.gonbad.ac.ir/article-1-217-fa.pdfKijne et al., ½Y Z ¼ÅÁ¾n̯,Mao, 2001ÂWZ» | |ÅYÂyµÂ v»{ ¸¼ Ë Y

59پايیس و زهستاى ، دوم، شواره سومه / دور تحقیقات کاربردی اکوفیسيولوشی گیاهي نشريه

37

Asadi R., Nasiri M., Mohammadian M. 2008. Management of Optimum Water

Consumption in Paddy (low water condition). Asre Mandegar Press, 12 p. (In

Persian).

Asadi R., Rezaii M., Motaghed K. 2004. A simple solution to deal in Mazadaran paddies. Extension Journal and Agriculture Drought, 14: 87-90. (In Persian).

Bhuyan M.H.M., Ferdousi-Mst R., Iqbal T. 2012. Yield and growth response to

transplanted aman rice under raised bed over conventional cultivation method.

International Scholarly Research Network, 8 p.

Bouman B.A.M Peng S., Castaneda A.R., Visperas R.M. 2005. Yield and water use

of irrigated tropical aerobic rice systems. Agricultural Water Management, 74:

87-105.

Bouman B.A.M., Lampayan R.M., Tuong T.P. 2007. Water management in

irrigated rice: coping with water scarcity. International Rice Research Institute,

Los Baños, Philippines, 54 p.

Clemmens A.J. Allen R.G. Burt C.M. 2008. Technical concepts related to

conservation of irrigation and rainwater in agricultural systems. Water

Resources Research, 44: 1-16.

English M.J., James L. 1990. Deficit irrigation, observation on Colombia basin,

ASCE. Journal of Irrigation and Drainage Engineering, 116: 413-426.

Farshi E.A., Darbandi S. 2003. Irrigation management in farm. National Committee of Irrigation and Drainage, 178 p. (In Persian).

Ghadami Firozabadi E., Parvizi K.H. 2011. Effect of deficit irrigation on yield and

water use efficiency of tape drip irrigation potato clones. Journal of Water

Research in Agriculture, 24 (3): 133- 144. (In Persian).

Hadian S.H., Ghorbannejad A. 2011. Management of optimized water use in the

rice fields. Publications of Mazandran Agriculture Extension Management, 23

p. (In Persian).

Hayashi S., Kamoshita A., Yamagishi J. 2006. Effect of planting density on grain

yield and water productivity of rice (Oryza sativa L.) grown in flooded and non-

flooded fields in Japan. Plant Production Science, 9 (3): 298-311.

Kato Y., Kamoshita A., Yamagishi J., Abe J. 2006. Growth of three rice (Oryza

sativa L.) cultivars under upland conditions with different levels of water

supply I. Nitrogen content and dry matter production. Plant Production Science,

9 (4): 422-434.

Kijne J.W.، Barker R., Molden D. 2003. Water Productivity in Agriculture: Limits

and Opportunities for Improvement. CAB International, Wallingford, UK.

Lal B., Priyanka G., Ekta J. 2013. Different rice establishment methods for

producing more rice per drop of water: A Review. International Journal of

Research in Bio-Sciences, 2 (2): 1-12.

Loeve R., Barker R., Dawe D., Lin H. Bin D. 2004. Growing more rice with less

water: an overview of research in liuyuankou irrigation system. Henan

Dow

nloa

ded

from

arp

e.go

nbad

.ac.

ir at

23:

01 +

0330

on

Tue

sday

Jan

uary

21s

t 202

0

Page 16: l¿ ]{ °¸¼ ]É ZÌ]M¦¸fz»ÉZÅ ºË ÌiPeÉ{Z f«Y¶Ì¸vearpe.gonbad.ac.ir/article-1-217-fa.pdfKijne et al., ½Y Z ¼ÅÁ¾n̯,Mao, 2001ÂWZ» | |ÅYÂyµÂ v»{ ¸¼ Ë Y

...بر آبیاری هختلف های رشين تأثیر اقتصادی تحلیل

38

Province, China. Available on the Url: www.iwmi.cgiar.org/Assessment/

proceedings/IWMI-Paper-RLoeve.doc

Mahajan G., Bharaj T.S., Timsina J. 2008.Yield and water productivity of rice as

affected by time of transplanting in Punjab, India. Agricultural Water

Management, 96: 525-532. Mao Z., Cui Y.L. 2001. Irrigation techniques of water-efficient and sustainable

hamper yield for paddy rice. Program Report for 1997-2000, Wuhan University,

China, 110 p.

Mao Z. 2002. Water efficient irrigation and environmentally sustainable irrigated

rice production in China. Department of Irrigation and Drainage, Wuhan

University, China, 15 p.

Miri H.R., Niakan V., Bagheri A.R. 2012. Effect of alternating irrigation on yield,

yield components and water productivity in direct seeding of rice in Kazerun

region. Journal of Crop Production and Processing, 2 (5): 13-27. (In Persian). Pirmoradian N., Sepaskhah A.R., Maftoun M. 2004. Deficit irrigation and nitrogen

effects on nitrogen-use efficiency and grain protein of rice. Agronomy, 24: 143-

153.

Qin J., Hu F., Zhang B., Wei Z., Li H. 2006. Role of straw mulching in non-

continuously flooded rice cultivation. Agriculture Water Management, 83: 252-

260.

Rezaii M., Nahvi M. 2003. Effect of irrigation period on rice yield. Proceedings of

the 11 Conference on Irrigation and Drainage of Tehran, 8 p. (In Persian).

Roderic M.R., Florencia G.P., Divina G.P., Rodriguez R.M.L., Bouman B.A.M.

2011. Impact of the alternate wetting and drying (AWD) water-saving irrigation

technique: Evidence from rice producers in the Philippines. Food Policy, 36 (2):

280-288.

Roost N., Molden D., Zhu, Z., Loeve R. 2004. Identifying water saving

opportunities examples from three irrigation districts in China’s yellow river

and yangtze basins. International Water Management Institute, Colombo, Sri

Lanka.

Sandhu S.S., Mahal S.S., Vashist K.K., Buttar G.S., Brar A.S., Singh M. 2012.

Crop and water productivity of bed transplanted rice as influenced by various

levels of nitrogen and irrigation in northwest India. Agricultural Water

Management, 104: 32-39.

Sedaghat M., 2015. Water productivity in Innovative methods of rice cultivation.

M.Sc. Thesis, University of Shahid Bahonar of Kerman, 99 p.

Selahshor Delivand F., Nazemi A.H., Yazdani M.R. 2009. Impeoving the management of water distribution in paddy fields.

12th Conference of the

National Committee on Irrigation and Drainage, Pp: 314-319. (In Persian).

Shi Q., Zeng X., Li M., Tan X., Xu F. 2002. Effects of Different Water

Management Practices on Rice Growth. In: B. Bouman, H. Hengsdijk, B.

Dow

nloa

ded

from

arp

e.go

nbad

.ac.

ir at

23:

01 +

0330

on

Tue

sday

Jan

uary

21s

t 202

0

Page 17: l¿ ]{ °¸¼ ]É ZÌ]M¦¸fz»ÉZÅ ºË ÌiPeÉ{Z f«Y¶Ì¸vearpe.gonbad.ac.ir/article-1-217-fa.pdfKijne et al., ½Y Z ¼ÅÁ¾n̯,Mao, 2001ÂWZ» | |ÅYÂyµÂ v»{ ¸¼ Ë Y

59پايیس و زهستاى ، دوم، شواره سومه / دور تحقیقات کاربردی اکوفیسيولوشی گیاهي نشريه

39

Hardy, P.S. Bindraban, T.P. Tuong, J.K. Ladha. (Eds.). Water-wise Rice

Production. Proceedings of the International Workshop, 8-11 April 2002, Los

Banos, Philippines, IRRI, WUR.

Shirdeli A., Hesaniha H., Yosofiyan M. 2010. Study the water productivity in

transplanted rice. 14th National Conference of Rice, Sari Agricultural Sciences

and Natural Resources University, 11 p. (In Persian). Silva M.A., gifon J.L., Da silva J.A.G., Sharma V. 2007. Use of physiological

parameters as fast tools to screen for drought tolerance in sugarcane. Brazilian

Journal of Plant Physiology, 19: 193-201.

Singh S., Ladh J.K., Gupt R.K., Bhushan L., Raob A.N. 2008. Weed management

in aerobic rice systems under varying establishment methods. Crop Protection,

27: 660-671.

Singh S.U.N., Shukla I.M., Khan S.A., Pawar K., Srivastawa D., Sisodia

V.A.N.D.A.N.A., Singh L. B., Jerman L.B., Singh S. 2013. Technologies for

water-saving irrigation in rice. International Journal of Agriculture and Food

Science Technology, 4 (6): 531-536.

Sujono J. 2010. Flood reduction function of paddy rice fields under different water

saving irrigation techniques. Water Resource and Protection, 2: 555-559.

Tevakoli A. 2003. Low Irrigation. Iranian National Committee on Irrigation and Drainage Publication, 13 p. (In Persian).

Tevakoli A. 2013. Water deficit and supplemental irrigation management wheat in

the Selseleh city. Journal of Water Research in Agriculture, 27 (2): 590-600. (In

Persian).

Tuong T.P., Buman B.A.M. 2003. Rice Production in Water Scarce Environments.

In: J.W., Kijne, R., Barker, D., Molden. (Eds.). Water Productivity in

Agriculture, Limits and Opportunities for Improvement, International water

management Institute, Colombo, Sri Lanka,Pp: 53- 67.

Venuprasad R., Lafitte H.R., Atlin G.N. 2007. Response to direct selection for

grain yield under drought stress in rice. Crop Science, 47:285-293.

Xiaoguang Y., Bouman B.A.M., Huaqi W., Zhimin W., Junfang Z., Bin C. 2005.

Performance of temperate aerobic rice under different water regimes in North

China. Agricultural Water Management, 74: 107-122. Yao F., Huang J., Cui K., Nie L., Xiang J., Liu X., Wu W., Chen M., Peng S. 2012.

Agronomic performance of high-yielding rice variety grown under alternate

wetting and drying irrigation. Field Crops Research, 126: 16-22.

Yosofiyan M. 2011. Study the Water productivity in transplanted rice (cultivars of

Tarom and Shiroudi). M.Sc. Thesis of Irrigation and Drainage, University of Zanjan, 89 p. (In Persian).

Zieatabare Ahmadi M.K.H. 1989. Irrigation Rice. University of Mazandran Press,

43 p. (In Persian).

Dow

nloa

ded

from

arp

e.go

nbad

.ac.

ir at

23:

01 +

0330

on

Tue

sday

Jan

uary

21s

t 202

0

Page 18: l¿ ]{ °¸¼ ]É ZÌ]M¦¸fz»ÉZÅ ºË ÌiPeÉ{Z f«Y¶Ì¸vearpe.gonbad.ac.ir/article-1-217-fa.pdfKijne et al., ½Y Z ¼ÅÁ¾n̯,Mao, 2001ÂWZ» | |ÅYÂyµÂ v»{ ¸¼ Ë Y

...بر آبیاری هختلف های رشين تأثیر اقتصادی تحلیل

40

Dow

nloa

ded

from

arp

e.go

nbad

.ac.

ir at

23:

01 +

0330

on

Tue

sday

Jan

uary

21s

t 202

0