Mega*Zine Lost&Found #6/2013 PL

# 6 PL

Lost & Found Mega*Zine #6 Wszyscy umrzemySPIS TRE!CI

003__ PREZENTACJE GALERIA - Martial Rossignol015__ POEZJA pod red. Piotra Kasperowicza - Piotr Stró"yk016__ PREZENTACJE GALERIA - Johnny Romeo027__ POEZJA pod red. Piotra Kasperowicza - Nina Ja#nikowska028__ PREZENTACJE GALERIA - Barbara Bezina034__ PREZENTACJE ROZMOWA - Talat Dorvino$lu049__ PREZENTACJE GALERIA - Robyn Tenniel060__ PROZA pod red. Marka Grzywacza - Emma Ernst 062__ PREZENTACJE GALERIA - Roland Biró067__ POEZJA pod red. Piotra Kasperowicza - Kuba Olszewski068__ PREZENTACJE GALERIA - Jaya Suberg083__ POEZJA pod red. Piotra Kasperowicza - Jan Siwmir084__ PREZENTACJE GALERIA - Trëz Orb094__ PREZENTACJE - !mier% [1]097__ PREZENTACJE GALERIA - Abbey Marie Esparza106__ PREZENTACJE ROZMOWA - Laura Makabresku114__ PREZENTACJE GALERIA - Patrycja Styrna126__ PREZENTACJE - !mier% [2]128__ PREZENTACJE GALERIA - Jakub Czy"139__ PREZENTACJE ROZMOWA - Machine of Death145__ PREZENTACJE GALERIA - DIM HORIZON STUDIO151__ POEZJA pod red. Piotra Kasperowicza - Ewa Lilith152__ PREZENTACJE GALERIA - Agnieszka FRUSTRA M&ynarczyk166__ POEZJA pod red. Piotra Kasperowicza - Emma Ernst167__ PREZENTACJE GALERIA - slevinaaron185__ PREZENTACJE - !mier% [3]187__ PREZENTACJE GALERIA - Sisley - Ika Sarna192__ PREZENTACJE - Memento mori194__ PREZENTACJE GALERIA - Adam Topher205__ POEZJA pod red. Piotra Kasperowicza - Anna Bukowska-B'czek206__ PREZENTACJE GALERIA - Anita Kowács211__ PREZENTACJE GALERIA - Mariola Weiss aka OldSkullLove217__ POEZJA pod red. Piotra Kasperowicza - Alicja Cyran218__ PREZENTACJE GALERIA - Kasia Spica227__ PREZENTACJE - !mier% [4]231__ PREZENTACJE GALERIA - Vanessa Dakinsky241__ POEZJA pod red. Piotra Kasperowicza - Agata W'sikowska242__ PREZENTACJE GALERIA - Analisa Ravella247__ POEZJA pod red. Piotra Kasperowicza - Monika Bill248__ PREZENTACJE GALERIA - Marta Sadowska253__ PREZENTACJE - !mier% [5]257__ PREZENTACJE GALERIA - Agnieszka Lorek266__ POEZJA pod red. Piotra Kasperowicza - Sigil of Scream267__ PREZENTACJE GALERIA - Ask Anfal277__ PREZENTACJE ROZMOWA - Pawe& Biedrzycki286__ PREZENTACJE GALERIA - Remo Esteban Molina296__ KOMIX pod red. Piotra G&onika - AlienKomix297__ PREZENTACJE GALERIA - Ben Froher310__ W[Y]ST(P

Ok&adka autorstwa Martial Rossignol

Lost & Found Mega*Zine #6Prezentacje - Galeria

Martial Rossignol

Urodzi& si) w czerwcu 1958 roku. Mieszka i pracuje w Arras, Francja. Po studiach z ekonomii i multimediów, zosta& profesorem. Od 1995 roku zajmuje si) fotografi'. Jego twórczo#% dotyczy fotograficznych fikcji.

http://www.martial-rossignol.frhttps://www.facebook.com/martial.rossignol.photographe

http://www.flickr.com/photos/martialrossignol/http://rossignolphoto.blogspot.com

http://fr.blurb.com/user/store/rossignol

Moje prace opierj' si) nie tylko na fotografii, ale równie" na literaturze. Moim celem jest, aby widzowie mogli odkrywa% fotograficzne fikcje przez tworzenia oryginalnych wszech#wiatów. Fikcja mo"e by% postrzegana jako przestrze* wolno#ci pozwala nam bowiem zachowa% nasz dystans do rzeczywisto#ci, lub celowe oddalenie od zewn)trznych odpowiedzi, czy zgubienie si) w prawdziwym #wiecie.


Martial Rossignol


Martial Rossignol


Martial Rossignol


Martial Rossignol


Martial Rossignol


Martial Rossignol


Martial Rossignol


Martial Rossignol


Martial Rossignol


Martial Rossignol


Martial Rossignol

Lost & Found Mega*Zine #6Poezja pod red. Piotra Kasperowicza

Piotr Stró"yk

Zniewolenia

tak &atwo odda% swój los we w&adanie innymw&asnym strachemo zyski i stratya niewola jak to niewolaprzyzwyczaja do swojej obecno#cijak przestarza&e ciuchyszkoda wyrzuci%g&upio za&o"y%ale jest szansa ze nikt nie zauwa"y#mierci

Wszyscy umieramy

nie ma krwinikt nie umierajakno jakczu% terazoboj)tnie jak to b)dziep&yniemy na falifala albo nas przybli"yalbo nas oddali"yje si) ot takw smutnej grawitacjiktóra po prostu jestale nie dotykaa wspomnienia bol' poza sfer' wyobra+nii s&o*ce w ch&odnym wietrze nie grzeje jak przedtemale si) godnie jestco daje wiar) w jutrow prawd) zamierania wspomnie*w jasny dzie* w ogrodzie Królika


Johnny Romeo

Johnny Romeo jest mi)dzynarodowej s&awy australijskim malarzem. Uwa"any w Australii przede wszystkim za pop artyst), jest liderem nurtu neo-ekspresjonistycznego pop-artu z jego kolorowymi zderzeniami rock'n'roll'owej buty, estetyki komiksu, neo-ekspresjonizmu i sztuki ulicy. Opisane przez GQ Magazine Australia jako 'po cz)#ci pop, po cz)#ci punk".

Prace Johnny'ego Romeo krytykuj' szale*stwo wspó&czesnego #wiata nap)dzanego przez wszechobecn' reklam), dr'"onego materializmem i marnotrawnym nadmiarem, analizuj' w jaki sposób budujemy nasz' to"samo#% poprzez idolizacj) popkultury i znanych bohaterów.

http://www.johnnyromeo.nethttps://www.facebook.com/johnnyromeoart


Johnny Romeo

Death Stare, 2013, akryl i olej na p&ótnie 101cm x 101cm


Johnny Romeo

New York School, 2012, akryl i olej na p&ótnie 120cm x 120cm


Johnny Romeo

Kelly Country Estate , 2011, akryl i olej na p&ótnie 200cm x 200cm


Johnny Romeo

Number Nine, 2011, akryl i olej na p&ótnie 120cm x 120cm


Johnny Romeo

Number Two Hands, 2013, akryl i olej na p&ótnie 150cm x 150cm


Johnny Romeo

Rough SpyderRider, 2013, akryl i olej na p&ótnie 101cm x 101cm


Johnny Romeo

Storm Rider, 2013, akryl i olej na p&ótnie 101cm x 101cm


Johnny Romeo

Ghetto Super Star, 2013, akryl i olej na p&ótnie 101cm x 101cm


Johnny Romeo

Stalker Cop Sped, 2012, akryl i olej na p&ótnie 101cm x 101cm


Johnny Romeo

White Lines, 2013, akryl i olej na p&ótnie 101cm x 101cm


Nina Ja#nikowska

Umieram

Umieram jak miliony przede mn'prozakiem czystyms&odz'c niedokrwieniei brak którego nie zasypi)"adn' mielizn'za ma&owci'" za ma&opokornej bezocenyw #wiecie ciszyo Tobie samymi li#cium)tniej'cym powiewemkonaj w moich ramionach

jak nikt przed Tob'

Piek!o

Kiedy# pójd) do piek&a zrobi) bulion z waszych ko#ci obumar&ych ze szcz)#cia op&atek podziel) równo (po)mi)dzy Ciebie

kropl' goryczy przelana czaraS&odkiej Litanii Grzechu

Odkupi) Twoj' Win)

Unicestwieniem


Barbara Bezina

Barbara Bezina urodzi&a si) w Necochea, Buenos Aires, Argentyna 26. wrze#nia 1980 roku. Zacz)&a od rysowania w m&odym wieku po czym odkry&a malarstwo a pó+niej fotografi) i sztuki cyfrowe.

W wieku 28 lat przeprowadzi&a si) do górskiej wioski w prowincji San Juan, gdzie mieszka i po#wi)ca si) ca&kowicie sztuce.

Jej prace s' warstwowymi zdj)ciami cyfrowymi, pe&nymi wyrafinowanych znacze*, surrealizmu, zmys&owo#ci, geometryzmu i abstrakcyjno#ci. Wszys tk ie e lementy s' umieszane z ekologiczn' wra"liwo#ci', która najwyra+niej wynika z zainteresowania t &umaczenia wewn)trznych i zewn)trznych elementów, cia&a ludzkiego i #wiata przyrody w #wie"ym j)zyku poprzez dos&owno#% i symbole.

Mo"na powiedzie%, "e jej sztuka jest wyra+nie okre#lona, we wszystkich swoich pracach pokazuj' istot) siebie jako artysty.

https://www.facebook.com/pages/Barbara-Bezina-Art/213032804834

http://barbarabezina.wordpress.com/http://bezina.deviantart.com/

I of the series Amos del mundo subterraneo - 2013

http://bezina.deviantart.com/

http://barbarabezina.wordpress.com/

http://barbarabezina.wordpress.com/

http://bezina.deviantart.com/


Barbara Bezina

II of the series Amos del mundo subterraneo - 2013


Barbara Bezina

III of the series Amos del mundo subterraneo - 2013


Barbara Bezina

V of the series Amos del mundo subterraneo - 2013


Barbara Bezina

VIII of the series Amos del mundo subterraneo - 2013


Barbara Bezina

X of the series Amos del mundo subterraneo - 2013

Lost & Found Mega*Zine #6Prezentacje - rozmowa

Talat Darvino$lu - opracowa&a ,ucja Lange

Cz!owiek jest raczej nie"wiadomy swojej "miertelno"ci. #mier$ przytrafia si% innym, nie mnie - my"li. A& pewnego dnia dostaje swój wyrok. Tydzie', miesi(c, pó! roku, mo&e par% lat. Ta "wiadomo"$ zmienia. Czasami pozwala zobaczy$ nam to, co do tej pory by!o niewidoczne. Czasami otwiera nas na inne aspekty naszego &ycia. Zaczynamy do"wiadcza$ pe!niej i ja"niej. Bywa jednak i tak, &e to prze&ycie obci(&a nas tak bardzo, &e w y r o k w y k o n u j e m y s a m i . Przest%plowujemy dat% przydatno"ci na krótsz(... Moje do"wiadczenie w!asnej "mierci zmieni!o mnie. Pozwoli!o na skupienie si% na tym, co dla mnie najwa&niejsze. Ale nie jestem jedyn( o s o b ( , k t ó r a m i a ! a g r a n i c z n e do"wiadczenia... Dzi" do rozmowy

zaprosi!am cz!owieka ukrywaj(cego si% pod mask( pseudonimu - Talat Darvino)lu, który latem tego roku stan(! oko w oko z w!asn( "mierci(. Dla niezorientowanych Talat Darvino)lu to polski twórca, fotografik surrealistyczny. Sam o sobie mówi: surrealista, nihilista. Urodzi! si% w 1988 i &a!uje, &e nie nast(pi!o to 100 lat wcze"niej. Jego pseudonim zosta! zainspirowany literatur( tureckiego autora Orhana Pamuka. Tworzone przez Talata obrazy to podró& do jego wewn%trzych "wiatów, gdzie wydarzenia s( zawieszone na moment w czasie, by przed widzem rozpoczyna$ swój melancholijny teatr w jego wyobra*ni, graj(c na zmys!ach. Zapraszam do naszej rozmowy o sztuce i umieraniu...

Ca!e zamieszanie o pó!tora kilo mi%sa

[L&F] Dosta$ wyrok. Pozna$ swoj( dat% przydatno"ci, a jednak przetrwa$. Jak to czujesz?[Talat Darvino)lu] Ciekawe, kto b)dzie nast)pny? Ogl'dam to wszystko z jednego okna. Dobrze jest umrze% tak, "eby zd'"y% po sobie posprz'ta%. Którego# dnia b)dziecie tak odr)twiali jak ja. Moje obawy by&y s&uszne, "e tu kiedy# dotr). I co tu gada%? By&em ciekaw, gdzie b)d) spa&. Ca&e zamieszanie o pó&tora kilo mi)sa. Wi)kszo#% ludzi potraktowa&a to jako jeden z moich kolejnych durnych projektów. I mieli w tym troch) racji. Mo"e i s&usznie, ale tym razem z pomoc' neurochirurgów. Na moment by&em zmuszony si) zawstydzi%. Do wszystkiego dochodzi&em stopniowo. Pracowa&em jak mog&em wios&ami, a jak nie mog&em, to p&yn'&em. Tak samo niszcza&a we mnie moc "yciowa i tak samo doszed&em do niemo"no#ci "ycia. Wtedy jeszcze nie wiedzia&em, "e wszystko by&o zaplanowane na d&ugo przed, nim si) tu pojawi&em. Trzeba by&o wielkiej zr)czno#ci, by do tego nie dopu#ci%. Taki na #wiat przyszed&em. Ska"ony. O wyroku dowiedzia&em si) dopiero podczas egzekucji. Wtedy nie mog&em ju" nic zrobi%. Uratowa&em si) od samobójstwa, kiedy i tak nast'pi& we mnie przewrót. Wróci&em zupe&nie do wszystkiego dawnego, dziecinnego i m&odzie*czego. D&ugo nie mog&em poj'%, co si) ze mn' sta&o.



dr schnabel von rom



[L&F] Troch% wstyd.. . bo nie tylko prze&y!e", ale poczu!e" si% uwsteczniony? A co je"li taka droga ma jaki" przewrotny sens?[Talat Darvino)lu] Mog) upa#% na kolana i ca&owa% wszystko, co popadnie. By% mo"e takie szcz)#cie ma jeden na tysi'c. Mog) spojrzeniem niewolnika podzi)kowa% za zes&ane przebaczenie. Nikt nie r)czy za to, "e nasze jutro nie b)dzie gorsze, ni" wczoraj. B)d) kontynuowa& swoj' drog). Duchowo i fizycznie wci'" wyczuwam otch&a*. Wróci&em do punktu wyj#cia. Mog) jeszcze tylko upewni% si) w niepowtarzalno#% tego, co si) sta&o. Jestem dok&adnie w tym samym miejscu, co przedtem. Mo"e by to wywar&o na mnie ca&kiem inne wra"enie i dotkliwiej zacz)&o szarpa% dusz), ale to by&o tylko upomnienie jak dzwonek w teatrze. To wszystko. Chocia" sk&ama&bym twierdz'c, "e udar nie da& mi "adnej lekcji. Udar nauczy& mnie jednego. Tego, "e powinienem zacz'% ju" sprz'ta%. Ale tylko dlatego, "e nie wiadomo, czy nie wydarzy si) jaki# kolejny wypadek.

[L&F] Umiera!e" jako cz!owiek, jak na to do"wiadczenie zareagowa! twórca w Tobie?[Talat Darvino)lu] W pewnym momencie by&o mi wszystko jedno. Nie znam uczucia zgorzknienia. Podczas prawie czterdziestodniowego pobytu w szpitalu, przesz&o mi wielokrotnie przez my#l, aby u#mierci% tego drugiego i sko*czy% z tym wszystkim. Te wszystkie metafizyczne gierki. Pó+niej doszed&em jednak do wniosku, "e albo umrzemy wspólnie, albo st'd pryskamy. Cierpieli#my. Wtedy jeszcze nie wiedzia&em, jak to wszystko si) sko*czy. Mia&em do zrealizowania wiele istotnych projektów, ale mia&em te" naczyniaka i zalany mózg. A dobrze te" wiedzia&em, "e nikt nie odwali za mnie roboty.

[L&F] Talat przekona! Ciebie, czy Ty Talata? S(dzi!e", &e mo&esz oddzieli$ cz!owieka od twórcy?[Talat Darvino)lu] Nie musia&em si) o to troszczy%. Prawd) mówi'c, nie mia&em za wiele do roboty. Nie mia&em na to "adnego wp&ywu, a decyzja zapad&a gdzie# indziej. Jeste#my dla siebie doskona&ymi towarzyszami podró"y. Zreszt', trudno negocjowa%, kiedy jest si) pod gilotyn'. Mog&em oddycha%. Nie mog&em je#%, pi%, spa%.

[L&F] Z czym jeste" bardziej oswojony - z &yciem czy ze "mierci(?[Talat Darvino)lu] To trudne, a zarazem naiwne pytanie. Od zawsze powtarza&em, "e ka"dego dnia s&abniemy, a "ycie staje si) coraz krótsze. Kiedy w czerwcu tego roku przeszed&em wylew, by&em skumplowany ze #mierci'. By& to czas, kiedy jej ufa&em. Czas, w którym mia&em idea&y usprawiedliwiaj'ce moje zachcianki. Zawsze kurewsko ba&em si) kalectwa, a to by&a idealna okazja, abym w ko*cu zacz'& chodzi% do ty&u. W gr) nie wchodzi&y "adne po#rednie rozwi'zania. Albo z tego wychodzi&em, albo nie wychodzi&em wcale. Co# w rodzaju, id) po #mier% albo po "ycie. By& to trudny czas, ale ze stoickim spokojem komunikowa&em, "e je"eli tak si) nie stanie, targni)cie na "ycie mog&oby si) sta% kwesti' czasu. Nie pogodzi&bym si) z tym. Nie mia&bym wyj#cia. Zwariowa&bym. Sami zrozumcie. Jedno jest dla mnie desygnatem drugiego. Apropo stoicyzmu, pisa& sam Baudelaire, "e to religia znaj'ca tylko jeden sakrament. W&a#nie taki. Ludzie widz' ci) naprawd), je"eli uwa"aj', "e umrzesz, "e to mo"e by% ostatni raz. Wtedy s&uchaj'. Pierdolona grupa wsparcia. Ale gdyby kto# z moich bliskich dosta& udaru, wtedy gorzko bym zap&aka&.

golgota



[L&F] Powracasz do tego motywu - samobójstwo. S( tacy, którzy uwa&aj(, &e osoba mówi(ca o samobójstwie nigdy go nie pope!ni. S( i inni, dla których to symptom, przes!anka ku hospitalizacji i te rap i i . Podz iwiasz samobójs two? Szanujesz? Straszysz nim? Czy mo&e tylko traktujesz jako zwie'czenie wolno"ci jednostki i w!adzy nad samym sob(?[Talat Darvino)lu] Ja z kolei znam takich, którzy wci'gaj' #wiat przez oczy. I to jest tak"e cz)#% mojej publiczno#ci, która uczepi&a si) mnie i w ten sam sposób konsumuje moje obrazy. Psy Paw&owa. Od lat studiuj) obraz cz&owieka. A wy próbujecie dotk'% definicji. Je# l i mam by% szczery, jak iekolwiek wyja#nienia wydaj' mi si) zb)dne. Ale, niech b)dzie. A je#li to kwestia jakiej# elementarnej solidarno#ci mi)dzyludzkiej? Biedacy. Trudno milcze% wbrew ich interesom. Ludzie musz' zrozumie%, "e nieszcz)#cie trwaj'ce zbyt d&ugo dzia&a tak samo na dusz) jak staro#% na cia&o. A cia&o i dusza to taki maria", w którym kochankowie musz' zestarze% si) razem, bo w przeciwnym wypadku jedno zam)czy

drugie. Cz&owiek nie ma ju" si&, cz&owiek si) k&adzie. To&stoj zabija& si) wielokrotnie, ale to

ludzie go zabili. Schopenhauer pisa& o tym ksi'"ki. Hemingway mia& sztucer i nikogo nie straszy&. A je#li odpowiem, "e absurd jest wdzi)kiem ludzi zm)czonych? Chowa&em przed sob' sznurek, "eby si) nie powiesi% mi)dzy szafkami. Czeka&em na wypadki. A pó+niej próbowa&em prze"y% trzydziestk). My#l ta jest tak pon)tna i naturalna jak my#l o upi)kszaniu "ycia. Wszystko osi'ga si) krok po kroku. Cz&owiek dojrzewa ca&e "ycie, by stan'% na szczycie jak ostatni g&upiec. Wielu ludzi uzna, "e to, co mówi), to tylko zwyk&y be&kot. I wiem, którzy to ludzie. Ale mam te" #wiadomo#%, "e stoi za mn' jeszcze wi)ksza grupa. Ale tylko dlatego, "e my#li w ten sam sposób.

[L&F] Czym dla Ciebie jest &ycie?[Talat Darvino)lu] To nie takie proste. W mojej opinii to nie komedia, a pamflet. W prostym t&umaczeniu "ycie nie ma znaczenia, a jedynie ksza&t. Wyobra+cie sobie artyst), który ca&e swoje "ycie po#wi)ci& malowaniu jednego drzewa. -y& tym, za co zgodzi& si) umrze%. W ko*cu stworzy& jego zachwycaj'ce wyobra"enie, u"ywaj'c do tego swojego malarskiego j)zyka. O"ywi& je i w euforii spe&nionego twórcy odwraca si), by spojrze% na owo drzewo po raz ostatni. I wtedy czuje si) pokonanym. W pewnym sensie zdradzonym. Powiedzmy, "e takim w&a#nie drzewem jest dla mnie "ycie. Odnosi si) to równie" do mojej sprawno#ci artystycznej oraz pomna"ania skarbu woli.

[L&F] Czym dla Ciebie jest "mier$?[Talat Darvino)lu] Najgorzej jest umrze% pierwszy raz. Pó+niej jest ju" z górki. W prostym uj)ciu jest ona dla mnie kontrefektem m)drca pij'cego na pi'tym pi)trze. Czasami jest to studium ci)"kiej choroby. Kiedy zala&o mi mózg, moj' definicj' #mierci by& rozbrat z mózgiem i ca&kowite ubezw&asnowolnienie. Zabrano mi wtedy pióro i umiej)tno#% czytania. Utraci&em zdolno#% by dodawa% dwa do dwóch, które zgodnie z prawami natury skutkuje pojawieniem si) dwóch przez cztery, tylko po to, by da% ci zna%, "e kosmos potrafi wci'" liczy%. Przesta&em widzie% i s&ysze% na praw' stron). Sparali"owa&o mi szcz)k). Traci&em kr'"enie w nogach. By&em w#ciek&y, bo straci&em to"samo#%. Co innego zaufanie, a co innego rozs'dek.

ichthys



Pó+niej wpakowali we mnie tyle leków, "e przesta&o mnie ju" obchodzi%, czy jestem Talatem Darvino$lu, czy królem Francji. Nie ma to"samo#ci. Nie ma strachu. Proste. Jedynie cz&owiek, który sam pozbawia si) "ycia, ma nad sob' ca&kowit' kontrol). Znalaz&em si) w niez&ych tarapatach. By&em unicestwiony. Zkazany na ch&ost). Wtedy w mej duszy powsta&o pytanie w ca&ej swej jasno#ci, a odpowied+ ta rozsypa&a si) jak proch. Wola&bym wyko*czy% si) w szczerym polu. Jaka mo"e by% wobec tego moja metafora? Przecie" chcia&em znikn'%. Zabija&em si), bo czu&em, "e jestem nie#miertelny. Mo"na "y% bez sensu, ale umrze% bez sensu by&oby strasznie. Cisz) trzeba przygotowa%. Trzeba zagra% co# wcze#niej i zagra% co# pó+niej. By&em wtedy bardzo w#ciek&y, bo w lipcu mia&em przecie" realizowa% nowe projekty, które uwa"a&em za istotne. Nic z tego nie wysz&o. Przygotowywa&em si) ca&y czerwiec. Tu" przed wylewem, do jednego z projektów zbi&em trumn). Nie zd'"y&em jej tylko pomalowa%. By% mo"e, to tym razem nie ja, a #mier% zap)dzi&a mnie w k't.

[L&F] Czujesz si% oszukany, czy jednak ul&y!o Ci, &e to jeszcze nie teraz? [Talat Darvino)lu] Co za# dotyczy przekona*. Mam zwyczaj bra% byka za rogi i by&em zdumiewaj'co cierpliwy. Tym razem to jaka# ulga, bo przecie" mia&em tu jeszcze robot) do odwalenia. Wszed&em na szczyt góry, "eby zobaczy% co si) dzieje i zrobi&em sobie przerw). A kiedy zobaczy&em, zawróci&em. I nie mam poj)cia jak to si) sta&o. To musia& zrobi% kto# m'drzejszy ni" ja. Otwarcie czaszki mia&o miejsce dopiero po miesi'cu. Przez ca&y ten okres le"a&em z zalanym mózgiem. I w ko*cu wyszed&em z dziur' w g&owie. I z dziur' w mózgu.

[L&F]. Gdzie przebiega granica pomi%dzy jednym a drugim?[Talat Darvino)lu] O to najlepiej spyta% gilotyniarza.

[L&F] Zapyta!am jednak Ciebie. Gdzie widzisz granic% pomi%dzy swoj( "mierci( a swoim &yciem?[Talat Darvino)lu] Problem polega na tym, "e w&a#nie jej nie widz). Chocia" pierwsza i ostatnia scena tworz' bardzo wyra+n' klamr). To troch) tak jak &apanie oddechu w oparach nonsensu. A mo"e to wielki u#miech na mojej twarzy. Prawdziwa klapa b)dzie dopiero wtedy, kiedy przekszta&c) swoje marzenia w rzeczywisto#%. Jestem o tyle spokojniejszy, "e takowych sobie nie stworzy&em. Tak naprawd) to sprzeczka mi)dzy #wiatem, który czcz), a #wiatem, który prze"ywam, w którym jestem. Rozwi'zania s' dwa. Pozostaje tylko albo uprz'tn'% przedmioty mojej czci, albo siebie samego. To drugie jest nihilizmem. Brakiem celu, brakiem odpowiedzi na pytanie „dlaczego?”. Ale to, "e nic nie ma sensu, jest patologicznym uogólnieniem. A mo"e chodzi o to, "e najwy"sze warto#ci trac' warto#%?

klaustrofobia



kobiety taskaj'ce prostok'tne lustro w listopadowe popo&udnie



[L&F] Wspomnia!e" na facebooku o feniksie. Czyli o cyklu o d r a d z a n i a s i % . C z u j e s z s i % o d r o d z o n y ?[Talat Darvino)lu] Tylko ile razy mo"na? Uwa"am, "e niektórych z nas otacza co# na kszta&t paraboli. Ka"dy ma wokó& siebie jak'# szczególn' atmosfer). Nosimy w sobie miliony czy miliardy malutkich cz'steczek, a czas nie istnieje. I nie ma w tym nic dziwnego. Takie rzeczy si) zdarzaj'. Tylko, czym jest odrodzenie?

[L&F] Powstaniem na nowo do kolejnych wyzwa' "wiata? Podniesieniem si% po upadku?[Talat Darvino)lu] To ciekawe, co pani mówi. Je#li cz&owiek prze"y& #mier% i to da&o mu "yciow' motywacj), to co robi& wcze#niej? Gdzie by&?

[L&F] Przytaczaj(c swoich mistrzów, wymieniasz twórców "pesymistycznych", bli&szych mroku - czy ten mrok nie poch!ania? Czy nie wtr(ca w!a"nie pod skrzyd!a "mierci?[Talat Darvino)lu] Faktycznie jest to zastanawiaj'ce. Boj) si), "e i tak nie czytam tyle, ile powinienem. Wydaje mi si), "e wi)cej badam, ni" czytam. Kupuj) tyle ksi'"ek, a niektórych tak d&ugo nie otwieram. Jaki# kac. Brak czasu. Wci'" mam do siebie pretensje, "e za ma&o czytam Kierkegaarda, Hessego, czy Bertranda Russella. Pozna&em te" o par) lat m&odsz' kobiet), która czyta dwa razy wi)cej ode mnie. I to jest dla mnie wyzwanie! A odno#nie pytania. Ale to problem literatury. Nie mój. To racja, "e parnasi#ci i inni umarli ju" dawno. Dla mnie to archiwa pokolenia. Jakie# #wi)to. Tacy s' jedynie godnymi uwagi. To brzmi jak ich g&os, jak ich "ycie. Sokrates id'c na #mier% walczy& o przysz&e ocalenie filozofii. Wielu twórców z góry zak&ada, czym ma by% literatura, dlatego, "e musz' napisa% co#, co ju" kiedy# czytali. I to w&a#nie wyklucza z niej to, co ciekawe w normalnych rozmowach. Nic na to nie poradz). Ponadto dziecinna jest wiara w nie#miertelno#%.

[L&F] Dziecinna, czy mo&e zbyt zarozumia!a i pewna siebie?[Talat Darvino)lu] Je#li kto# tego nie rozumie, to niech spadnie z krzes&a. Wyobra"enie i poczucie czasu przygniata nas bez przerwy.

Dok&adnie ci sami ludzie maj' problem z w&asnym ja, kiedy mierz' si) z deszczowym niedzielnym popo&udniem. Nie potrafi' uciec. Uwa"am, "e ludzie, "eby "y% ze sob' w zgodzie, powinni sobie stworzy% w&asn', m'dr', strategi). Je"eli chc', by to, co wiedz' i to czego nie wiedz', "y&o ze sob' w zgodzie. Trzeba usun'% sprzeczno#%, redukuj'c ró"norodno#% do jednolito#ci. Powinna to by% jedna z zasad rz'dz'ca rzeczywisto#ci'. Tak wi)c, takie jest moje widzenie #wiata.

[L&F] Ukrywanie si% za mask( odrealnionego pseudonimu pomaga, czy przeszkadza?[Talat Darvino)lu] Wielokrotnie mnie ju" o to pytano. To taka beczka melasy albo winiaku, która jednym mo"e zaszkodzi%, innym wr)cz przeciwnie. W pewnym sensie jest to mój gest dla rodziny. Udzieli&em jej separacji, na wypadek, gdyby sprawy zasz&y za daleko.

konsumpcja wspomnie*



[L&F] Nie w(tpi%, &e to pytanie ci"nie si% na usta wielu osobom. Rzadko kto" ukrywa si% za pseudonimem. Z jednej strony jest to "wietny wabik - ka&dy chce zobaczy$, to co pod mask(. Z drugiej dobry kamufla&. Mnie jednak nurtuje jaki to kierunek - "za daleko"?[Talat Darvino)lu] Nie widz) w tym nic nadzwyczajnego. To tylko dekoracja, nastrój, w których sk'pa&em ca&' opowie#%. Przede wszystkim trzeba by% niekonsekwentnym. Je#li jest si) konsekwentnym, pi)kno wymyka si) nam z r'k. Ale nale"y by% spójnym. Sztuka to nic innego jak k&amstwo, które pozwala nam dostrzec prawd).

[L&F] Dotychczas w rozmowach definiowa!e" siebie - twórc%, czyli Talata. Tym razem jednak przedstawiasz co" wi%cej. Definiujesz siebie - cz!owieka. Dozna!e" swoistej traumy. Jak s(dzisz, czy Twoje alter ego wykorzysta te prze&ycia twórczo?[Talat Darvino)lu] Tylko kreatura cz&owieka prezentuje si) w ten sposób. Analiza g&upoty bezczelnej. Nigdy tego nie

rozdziela&em. To tak, jakby wzi'% kilof i odr'ba% pó& Luwru. Niemo"liwe. Z elementów niedolegliwych niczego nie zbuduj). Moje historie zawsze piel)gnowa&em z rozkosz' i l)kiem, a teraz bez przerwy mam zawroty g&owy. Troch) mi si) przed&u"y&o. B)d) zmuszony rozbudowa% swój portret. I co najwa"niejsze, nic nie boli bardziej, ni" wiedza bez konsekwencji.

[L&F] Surrealizm - jak odnalaz!e" si% w!a"nie w takiej stylistyce?[Talat Darvino)lu] Przyczyna zawsze ma charakter emocjonalny. Potraktowa&em to jako igraszk). W tym czasie sam si) rozwija&em. Wszystko si) rozwija, ró"nicuje, staje si) coraz bardziej z&o"one i doskona&e. S' prawa kieruj'ce tym rozwojem. Surrealizm jest to tak"e mój stosunek do sztuki oraz pogl'd w jakim chcia&bym sztuk) postrzega%. Kiedy# w Katowicach ko&o Spodka postawiono kopark) i ubrano j' w swetr. Pomy#la&em wtedy o kondycji sztuki. Pomy#la&em, "e musi by% kiepsko. W sferze teoretycznej mówi&em sobie, "e sztuka ca&a "yje i rozwija si). I nie znalaz&em wyja#nienia. Nie ma co si) oszukiwa%. Wszystko marno#%.

[L&F] Marno"$. A mo&e w!a"nie nie? [Talat Darvino)lu] Nie, nic a nic. Nie stwierdz) bynajmniej, kiedy ogl'dam obrazy Beksi*skiego czy Rafa&a Olbi*skiego. Pot)"ni arty#ci. Temu pierwszemu zawdzi)czam wszystko, za# ten drugi, to nasz odpowiednik Magritte’a czy Lettl’a. Ponadto pami)tajmy, "e niektórych kultury nauczono na uniwersytecie. Zmys&u b&aze*stwa. Ucz' ich mówi%, chodzi%, oddziela% s&owa i sylaby, wyg&asza% d&ugie zdania, aby komedia i wstyd by&y wi)ksze. Ucz' si) tego latami, a pó+niej znów ucz' si) do nowego przedstawienia. To dopiero kamufla". Zawsze, kiedy spotkam si) z jakim# artyst', zastanawia mnie, co on ma nam do powiedzenia. Je#li jest on z gatunku artystów odtwórczych, to stosunkowo niewiele. Oczywi#cie, nie mówi), "e to +le. Jego przebieg&o#% i spryt pozwoli&y mu na to, "e znalaz& doskona&' kryjówk). On musi si) nauczy% opowiada% obrazy, a wy musicie si) nauczy% czyta% obrazy. W przeciwnym wypadku co# tu nie gra. W tym ca&ym przedstawieniu mo"na liczy% tylko na siebie. Ale to te" z&a rada.

[L&F] Czym jest dla Ciebie sztuka?[Talat Darvino)lu] My#leniem na g&os i prostytucj'.

lucid dream



mene ragritte



mene ragritte II



[L&F] Dok(d zabierasz odbiorców swojej sztuki?[Talat Darvino)lu] Przede wszystkim pracuj) z widzem, nie dla widza. Przychodzi mi to ca&kiem naturalnie. Zawsze sobie my#la&em tak, "e jestem bardzo wyrazisty i ludzie musz' zrozumie% to, co mówi), bo to nietrudne. Pó+niej zda&em sobie jednak spraw) z tego, "e mój system chyba si) nie sprawdza. Tak mi si) przynajmniej wydawa&o. -e nie by&em prosty i wystarczaj'co jasny. Sam jestem niestety winien temu nieporozumieniu. Nie wiem dok'd ich wszystkich zabieram, ale zastanawia mnie jedno, komu to jest potrzebne? Nie potrafi) tego rozgry+%. Mo"e to wszystko faktycznie jest jak ta butelka wódki, o której wspomina& kiedy# Beksi*ski. Wyobra+cie sobie butelk) wódki podawan' skaza*cowi przed powieszeniem. Co# musimy mie%, czego# musimy si) z&apa%. Podaj) t) butelk) temu skaza*cowi, "eby zg&upia&, "eby go znieczuli%. I wtedy zachodzi ca&kowita osmoza mi)dzy mn' a odbiorcami. Tworzymy jeden blok.

[L&F] Patrz(c na Twoje obrazy wiele osób zastanawia si% nad brakiem twarzy przedstawianych bohaterów. Jaki by! Twój zamys! w tym dzia!aniu?[Talat Darvino)lu] Dziwaczny eksperyment i tyle, tak pocz'tkowo my#la&em. Z takiego poszukiwania, w&a#nie, powsta&o moje poj)cie obrazu, jako projekcja w #wiat zewn)trzny. Jeste#my bezsilni. Jednak"e bezsi&a ta nie jest ca&kowita. Mo"emy przeprowadza% eksperymenty. W&a#nie dlatego próbuj) wy&o"y% to w sposób najdobitniejszy. A pó+niej powstaje wszechstronna opinia. Wyzbycie si) g&owy to element dla obrazu tak istotny, jak dla Kazia Malewicza kolor czarny w zestawieniu z bia&ym. Ka"dy obraz jest od czego# uzale"niony. Niech ludzie g&ówkuj'. To bardzo odleg&a i absurdalna dla nich rzeczywisto#%.

[L&F] Posta$ z 2007 roku - Mumia. Jaka jest jej historia?[Talat Darvino)lu] Cierpienie, rozdarcie, upokorzenie, kompromis. Utrata panowania nad sob', jakie# za&amanie. Nie chc) odgadywa% dzie&a, bo to nie moja robota. Chocia" maj'c do wyboru l)k i

#mieszno#%, wybieram #mieszno#%, bo tylko na to jest mnie jeszcze sta%. Nie targa&y mn' sprzeczno#ci mi)dzy wyborem. Dajmy na to, "e wspomniany obraz, to studium klaustrofobii. Optymizm ogarn'& wszystkich. Od jego przybytku wielu zacz)&o coraz szybciej oddycha%. Dziwna historia. !miertelna cisza kl)ski rozlecia&a si). Ale znam co# innego. I wydaje mi si), "e najdobitniej poj)cie klaustrofobii przedstawi& Duma&a i jego “!ciany”. To jak lustro, w którym stawa&oby si) inn' osob'. Teraz wasza kolej. To wszystko. [L&F] Na czym polega konsumpcja wspomnie'?[Talat Darvino)lu] I co ja mam wam teraz powiedzie%? -e badam nast)pne z&'cza, "e nie wiadomo, czy nie przestan) oddycha%, czy nie stanie mi serce? Wtedy znów wraca&y w'tpliwo#ci. S&owa w moich ustach brzmi' jak w waszych, ale znacz' dla mnie co# innego. A cz&owiek jest zgubionym, kiedy odnajduje samego siebie. W pewnym sensie wódka z deszczem.

pan hideki i zierkad&o



[L&F] Dok(d tajemnicze kobiety taskaj( lustro?[Talat Darvino)lu] Obdarzy&em te kobiety obumar&ymi koronami drzew, gdzie# na nieurodzajnym polu.A mo"e to antycypacja, uprzedzony bieg wydarze*. Spycham wszystko do defensywy. To s' jakie# b&)dy. Nie mog&em si) pogodzi% z tym, "e widz) w lustrze swoje g&upie i rozpaczliwe po&o"enie. Gdzie# w g&)bi czu&em, "e oto w&a#nie nios' moje "ycie doczesne, "e to lustro niczego ju" nie odbija i niczego ju" nie odbije. Schowa&em si) tam, wkrad&em si) w &aski pos)pnych. Reszta mnie nie interesowa&a. A gdzie teraz jest to lustro? My#l), "e w&a#nie tu. [L&F] Odnosisz si% do wynalazków takich jak radio, telefon, telewizor, &arówka... czym one dla Ciebie s(?[Talat Darvino)lu] Machni)ciem r)ki.

[L&F] Powo!a!e" do istnienia Pana Hideki, przy którym zamieszczasz informacj% o cz!owieku s!oniu z filmu Lyncha. Kim on jest? Jaka jest jego historia?[Talat Darvino)lu] W&a#nie drobne defekty budz' tkliwo#%. To jest w&a#nie ta ewentualno#%, kiedy Bóg i spo&ecze*stwo ci) nienawidzi. Cz&owiek tak kocha cz&owieka. Jest to dla mnie w pewnym sensie regu&a bia&ego kruka. Cz&owiek zgwa&cony ostracyzmem.

[L&F] Twoimi bohaterami s( cz%sto kobiety. Dlaczego akurat kobiety? [Talat Darvino)lu] Istnia&o pi)%dziesi't procent szans, "e nie zadacie tego pytania. W pewnym sensie, kobieta, to cenzor mojej tre#ci psychicznej. Lepiej na pocz'tku by% ze zdzir', ni" sko*czy% u jej boku. I cholera, nie pami)tam, kto to powiedzia&.

[L&F] Na swojej stronie masz prace tytu!owane np. po turecku. Nadawanie tytu!ów w j%zykach obcych, niekoniecznie popularnych to ciekawy wybieg, co chcia!e" przez to uzyska$?[Talat Darvino)lu] A je#li to by& tylko manewr taktyczny? Dlaczego tak postanowi&em? Czy z nienawi#ci do ludzi? Nie wiedzia&em po prostu, co zrobi%. Dla przyk&adu, Eric Lacombe numeruje swoje obrazy jak dzie&a fortepianowe. A wi)c sprawa jest zamkni)ta.

[L&F] Cz%ste s( u Ciebie nawi(zania do religii, tradycji, rodziny, "mierci, a tak&e reinterpretacje postaci i masek - nadajesz swoim inspiracjom i tematom stygmat siebie. Czym s( dla Ciebie religia, tradycja i rodzina?... O umieraniu ju& rozmawiali"my.[Talat Darvino)lu] Zawsze mog&y to by% s&oneczniki, "yrafy i kartofle. Ale chyba si) rozmy#li&em. Pewnie dlatego, "e nie otaczaj' mnie na codzie*. A ta ca&a reszta, o której pani wspomnia&a. By% mo"e tylko w ten sposób mog) przepo&owi%, odkry% i wy#mia% cz&owieka. To wszechstronna opinia, rozbita na znaczn' liczb) punktów, poniewa" chodzi zarówno o aspekty socjologiczne, jak inne, psychologiczne. Te automaty przystosowuj' si) do cz&owieka, o ile odpowiadaj' jego wyobra"eniom, czy powstaje wra"enie ich supremacji, albo odwrotnie, ich psychicznej ni"szo#ci. I nie ma w tym nic nadzwyczajnego. Jeste#my tylko lud+mi, a nasze komórki stale dostarczaj' materia&ów, jak formularzy, przygotowanych przez wybitnych uczonych psychologów. Nie ukrywam, "e musia&em by% rozumem wcielonym, pe&nym wyostrze*. Obcowanie z wiar', to ci)"kie

paramnezja



brzemi). To jak kocha% kogo# ukrytego w ciemno#ci, kto nigdy si) nie uka"e, cho%by# nie wiem jak wo&a&. Ale bez religii ziemia by&aby b&)kitnawa, przymglona, z rozmytymi konturami l'dów, niewiele mniej realna od ksi)"yca. Sam zataczam si) pijany od Chrystusa do Nietzsche, i z powrotem. I jeden i drugi s' dla mnie bardzo wa"ni. Je#li chcecie cokolwiek zrozumie%, musicie upa#%. Najlepiej teraz. Mo"e to nie przypadek, "e o Bogu mo"na pogada% z pijakiem. Wydaje si) to absurdalne, ale to w&a#nie w#ród chrze#cijan mo"emy zauwa"y% najmniej chrze#cijan. Wsz)dzie dostrzegam znakomitych katolików, tylko "e nie chrze#cijan. !wiat toczy si) dzi)ki nieporozumieniu. To najzupe&niej normalne. I nie zapomnie% o portrecie rodzinnym, który jest dla mnie tym samym, czym dla chrze#cijanina katechizm. Wsz)dzie tkwi nieczysto#%. Cz&owiek niektórych rzeczy nie rozumie, aczkolwiek pojmuje, cho% niejasno jeszcze, "e one s' najwa"niejsze. Jestem cz&owiekiem ju" do#% zm)czonym. Tak nazywamy zwykle sytuacje nieodwracalne, w które &atwo si) wpakowa%, ale z których nie ma ju" wyj#cia. W pewnym sensie nihilizm. Nie chc) bawi% si) w psychologi), chc) tylko wyja#ni%, czemu ju" po pierwszym obrazie straci&em po&ow) "ycia.

Pewnego dnia, kiedy znudz' mi si) moje opowie#ci, przestan) o nich opowiada%. Odnios) si) jeszcze do tradycji, która w moim przekonaniu jest teori' prawdziwej cywilizacji. Jest wszystkim tym, po czym chodz' teraz leniwe dzieci Marksa. [ L & F ] K t ó r e p r a c e d a r z y s z n a j w i%k s z y m sentymentem (o ile takie s() i dlaczego?[Talat Darvino)lu] Dajmy na to, "e kobiety z lustrem. Pami)tam to jak dzi#, a atmosfera kurczowo trzyma&a si) hipotezy defektu. Rozkosz duchowa i cielesna. Granic' jest cz&owiek. Nie wierz) w natchnienie. Wierz) jedynie w swoj' wyobra+ni) twórcz', w swoje do#wiadczenie, swoj' sumienno#%. To bardzo proste. Natchnienie jest czym#, co przychodzi z zewn'trz, a to, co ja robi), ze #rodka.

[L&F] Nie wierzysz w terapi% poprzez sztuk%. Dlaczego?[Talat Darvino)lu] Sporo si) o mnie naczyta&a#. To prawda, nie wierz). Uwa"am, "e sztuka nie jest "adn' terapi'. To tylko wypadkowa prze"y% i nauk, które wydobywa si) z "ycia. To, "e stworzy&em obraz z kobietami taskaj'cymi prostok'tne lustro, niczego we mnie nie zmieni&o. Nie odmieni&o mnie. Tydzie* pó+niej pewnie zala&em si) w trupa i nawet najwi)kszy &omot nie by& taki z&y. Pó+niej pewnie stworzy&em co# nowego. Mo"e to by& Ichthys, o naszych chrze#cijanach, a mo"e Mene Ragritte. Bez znaczenia. Stworzenie dzie&a w pewnym sensie jest jak'# ulg'. To tak jak prochy. Stale musisz co# kombinowa%. Kultura jest +ród&em cierpie*.

[L&F] Co lubisz w &yciu, w sztuce?[Talat Darvino)lu] To tak proste pytanie, "e nie wiem, co mam odpowiedzie%. Chocia" uwa"am, "e sztuka mo"e umrze%, a obrazy mog' ulec zniszczeniu. Uwa"am, "e wa"niejszy od samego dzie&a jest efekt, jaki ono wywo&uje. Obraz nie musi si) podoba%. Wa"ne portret rodzinny



jest to, co pozostawia w odbiorcy. Istotne jest tylko ziarno, które zasiano. Dzie&o nie mo"e si) kierowa% rozumem czy logik'. Musi by% uwolnione od rozumu. Zbli"y% si) do snów i umys&u dziecka. Ludzie ukrywaj' swoje szale*stwo. Wol' przybiera% powa"ne pozy. Widzicie. I mo"ecie sobie wyobrazi%, cokolwiek by si) nie dzia&o, nic mnie nie porusza. Mo"e za wyj'tkiem kobiety. Mimo wszystko, wci'" pozostaj) surrealist'. I korzystaj'c z okazji, tu moje wyja#nienia, sk'd tak wiele komplementuj) sob ie Baude la i re ’a? Mo ja w ie rna publiczno#% nie zada&a mi jeszcze tego pytania, a przecie" Baudelaire by & skre#lonym przez Bretona. Ale przecie" by& pierwszym, który wyci'gn'& sztuk) spod prawa moralnego. Breton odrzuci& poetów i pisarzy przesz&o#ci, takich w&a#nie jak Baudelaire, Poe, czy Rimbaud. Tych, w których wcze#niej widzia& wzorzec dla surrealistów. Ale pó+niej wykre#li& równie" wiele innych wa"nych nazwisk dla ruchu, takich jak Tzara, Picabia, czy nawet Artaud. Moje zami&owanie do Baudelaire’a mo"e by% tak samo abstrakcyjne, jak

p r z y n a l e "n o # % P i c a s s a d o r u c h u surrealistycznego. Przecie" ówcze#ni surreali#ci zak&adali, "e tworz' na granicy jawy i snu, kiedy Picasso odnosi& si) wy&'cznie do snu. Breton mia& #wiadomo#% tego, "e przynale"no#% Picassa do grona surrealistów przyczyni si) do wzrostu popularno#ci ruchu. I ku wielkiemu zdziwieniu, wci'" wzruszam ramionami. Ale zapami)tajcie jedno, aby nie lekcewa"y% niczyjej wra"liwo#ci. Wra"liwo#% cz&owieka to jego geniusz. [L&F] Czego brakowa!o Ci kiedy by!e" bliski straty?[Talat Darvino)lu] Mózgu.

[L&F] Co teraz planujesz? [Talat Darvino)lu] Po tym, jak zapali& mi si) komplet czerwonych lampek, my#l) tylko o tym, jak przechyli% flaszk) wina. A pó+niej kolejn'. Z ch)ci' wypij) za dwa tysi'ce lat sprytu ludzkiego. I nie robi) sobie g&upich "artów. Zasadno#% kary #mierci i jej ofiara. Dosta&em roczny wyrok w zawieszeniu. Mam przechlapane. Widz) po sobie, "e ju" zaczynam kombinowa%. Powiedzieli mi, "e pierwszy kieliszek mnie zabije. K&amali. Ponadto jestem sobie winien wiele nowych obrazów. Wróci&em tu w&a#nie po to, aby doko*czy% robot). I nie mam nic przeciwko temu. Inn' spraw' s' wystawy. Zmuszam si) do wystaw. Chocia" na d&ugo przed wylewem, zaplanowana by&a stolica. I je#li nic si) ju" nie wydarzy, to b)dzie to schy&ek jesieni. ___________talat darvino$lu – (1988). surrealista. nihilista. w 2013 roku przeszed& wylew.www.talat.plhttps://www.facebook.com/talatdarvinoglu

rendez-vous (chrze#cija*stwo spotyka si) z islamem)



rozstanie


Robyn Tenniel

23 lat, jest obecnie na ostatnim roku studiów w szkole fotografii w Pary"u. Przez sze#% lat studiowa& kinemotografi) i fotografi). Jego prace w nadchodz'cym roku b)d' mroczniejsze, mi)dzy innymi szykuje si) ciemniejsza wersja Alicji w Krainie Czarów.W najbli"szych latach planuje rozszerzy% swoje projekty i by% w stanie pracowa% z coraz wi)kszymi zespo&ami i pe&nymi wyobra+ni dekoracjami.

https://www.facebook.com/RobynTennielPhotographyhttp://robyntenniel.com/

DEGRADATIONMODEL: JULIETTE JOURDAIN

MUAH: KRISTELL ROMANOS & MEGHANE COLLINSSPECJALNE PODZI(KOWANIA DLA: MARINE BURIDANT & NIKOKX

http://robyntenniel.com/

http://robyntenniel.com/


Robyn Tenniel




Robyn Tenniel




Robyn Tenniel




Robyn Tenniel




Robyn Tenniel




Robyn Tenniel

MODEL: MARGAUX CONCHER


Robyn Tenniel

MODEL: JULIA SWELLSTYLISTS : SEBASTIEN PAYEN


Robyn Tenniel

MODEL: JULIETTE JOURDAINMUAH: VANINA CO


Robyn Tenniel

MODEL: SARAH NOGUES


Robyn Tenniel

MODEL: BASTIEN DARTOIS

Lost & Found Mega*Zine #6Proza pod redakcj' Marka Grzywacza

Emma Ernst

Niegrzeczna Dziewczynka i Wiatrak

Bywa&y w jej "yciu okresy Wielkiego G&odu, którego nie umia&a nazwa% ani umiejscowi%. Zostawia&a wtedy na stole niedojedzon'

kanapk) z ogórkiem, otwart' ksi'"k), zdanie wypowiedziane do po&owy i sz&a przed siebie. Byle dalej, w nadziei, "e wch&aniaj'c wra"enia

przynoszone przez drog), ukoi ten dotkliwy niedosyt. Tamtego dnia, równie" powodowana nag&ym impulsem, chwyci&a torebk) H&M i

wybieg&a, przywo&uj'c Cynika. Szli siedem dni i siedem nocy, a" zobaczyli w oddali poro#ni)te traw' wzgórze, na którym sta& Wiatrak.

Ubrany w samotno#% wygl'da& dostojnie. Rozpostar& pot)"ne ramiona, si)gaj'ce nieba i ziemi. Trwa& w bezruchu, w ciszy.

Dziewczynka podesz&a bli"ej, zamkn)&a oczy i spróbowa&a poczu% jego Istot). Obserwowa&a przy tym uwa"nie zmiany we w&asnych

Emocjach, gdy" one przynosi&y informacje na temat tego, w kierunku czego skierowa&a Oko Duszy. Poczu&a, "e najwa"niejsz' tre#ci'

istnienia Wiatraka jest równie" g&ód, ale stokro% wi)kszy i ca&kiem inny od jej w&asnego. Ogarni)ta wspó&czuciem i ciekawo#ci', zbli"y&a

si) i wesz&a do jego wn)trza. Pod&oga, pokryta cieniutk' warstw' m'ki, sprawia&a wra"enie bezludnej wyspy. Nie znalaz&a tam #ladu

ludzkiej stopy. Bezludna wyspa, na której ona, Niegrzeczna Dziewczynka, by&a przypadkowym Robinsonem.

– Cynik, do torebki – powiedzia&a szeptem do psa, gdy" martwota i grobowa cisza wzbudzi&y jej czujno#% i niepokój. Cynik, jak

nigdy, potulnie wykona& polecenie. Z psi' g&ow' wystaj'c' spod pachy zrobi&a kilka kroków po deskach. Bezpo#redni kontakt z drugim

"ywym stworzeniem dodawa& jej otuchy, cho% wmawia&a sobie, "e chodzi wy&'cznie o jego bezpiecze*stwo. Tymczasem chodzi&o równie"

o jej strach. Przede wszystkim o jej Strach. Sz&a, zostawiaj'c na pokrytej py&em pod&odze odciski stóp. W mrocznym wn)trzu Wiatraka

dostrzeg&a wielk' stert) m'ki, która mia&a dziwny, szarawy odcie*. Uwa"nie przyjrza&a si) gro+nemu mechanizmowi s&u"'cemu do

mielenia. Raptem us&ysza&a bardzo wyra+ne skrzypni)cie. Maszyneria powoli zaczyna&a dzia&a%! Wielkie tryby porusza&y si) coraz

szybciej, nabiera&y rozmachu. Wprawiane w ruch nieznan' si&', wzbija&y w gór) k&)by m'ki, od której zacz)&y piec j' oczy. Nerwowo

potar&a powieki i zakaszla&a. Jednocze#nie us&ysza&a narastaj'cy szum, dochodz'cy z zewn'trz. Dusz'c si), wybieg&a, "eby zaczerpn'%

#wie"ego powietrza i zobaczy%, co tam si) dzieje. Sk'd ten szum? Za&zawionymi oczami spojrza&a w gór) i dostrzeg&a na horyzoncie

niesamowit', srebrzyst' po#wiat). Ale" tak! Nadlatywa&o wielkie stado D&ugopiórych Ptaków, nios'cych w dziobkach Znaczenia. Jaki

pi)kny widok! Jeden wielki blask i majestat. Poczu&a Rado#%. A Rado#% by&a wielka.

Stado zbli"a&o si) do Wiatraka, którego ramiona coraz szybciej kr'"y&y i stawa&y si) coraz d&u"sze, coraz gro+niejsze… Nagle

zrozumia&a, "e lec' wprost na drewniane ramiona i "e to obecno#% D&ugopiórych Ptaków obudzi&a mechanizm. Wiatrak czeka& w&a#nie na

Ptaki nios'ce Znaczenia, aby je zemle%!

– Nie le%cie t)dy! Nie le%cie t)dy! – zacz)&a wo&a%, machaj'c gwa&townie r)kami, "eby zmusi% je do zmiany trasy. Cynik wyskoczy& z

torebki i g&o#no ujada&, ale to te" nie pomog&o.

Wszystko dzia&o si) zbyt szybko, zbyt nagle. Za pó+no na ratunek. Stado dosta&o si) ju" w wir morderczych ramion. Wiatrak m&óci&

powietrze, a wraz z nim… Upiorna kot&owanina, w której s&ycha% by&o kwilenie i szept umieraj'cych S&ów-Znacze*. D&ugopióre Ptaki jeden

Lost & Found Mega*Zine #6Proza pod redakcj' Marka Grzywacza

Emma Ernst

po drugim wydawa&y ostatnie tchnienia. Martwe cia&a Wiatrak wci'ga& do wn)trza, gdzie trafia&y na ta#moci'g, transportuj'cy je na

przemia&. Te tylko ranne lecia&y dalej, pozbawione w&a#ciwego im blasku i pi)kna. Niegrzeczna Dziewczynka nie potrafi&a poj'%

okrucie*stwa Wiatraka. Przej)ta trwog', próbowa&a uratowa% chocia" jednego Ptaka, chwytaj'c je w d&onie. Jednak one nie rozumia&y jej

intencji. My#la&y, "e te" chce im zrobi% krzywd) i wyrywa&y si) z r'k. W tym zamieszaniu i ferworze zbrodni zobaczy&a w u&amku sekundy

drewniane rami) tu" nad g&ow'. Ostatnim przeb&yskiem #wiadomo#ci zwin)&a si) w ciasn', papierow' kulk), która odbi&a si) od jednego z

wiruj'cych ramion i zosta&a odrzucona na du"' odleg&o#%. Upad&a na traw). Oszo&omiona, wróci&a do ludzkiej postaci i przywo&a&a Cynika.

Na szcz)#cie nic mu si) nie sta&o. Jej w&asne stado D&ugopiórych Ptaków by&o bezpieczne, ale nie mog&a znie#% my#li, "e zgin)&o tyle

niezwyk&ych, skrzydlatych istnie*. Tyle Znacze*! Nic dziwnego, "e m'ka we wn)trzu Wiatraka mia&a szarawy odcie* – kolor ptasich piór.

Poczu&a przejmuj'cy smutek na my#l o tych wszystkich wa"nych, pi)knych, krzepi'cych, czu&ych i budz'cych do "ycia S&owach. Teraz

stan' si) puste i ja&owe. Wiatrak przerobi& je. Z tej m'ki nikt nie upiecze chleba. Nawet on sam. Przecie" mia& jej mnóstwo, a ci'gle by&

g&odny. Pomy#la&a o ludziach, którzy ca&e "ycie sp)dzaj' przy oknie, wypatruj'c D&ugopiórego Ptaka nios'cego dla nich Znaczenie. Czy"

istnia& g&)bszy smutek ni" ten, jakiego do#wiadcza& kto#, kto czeka& na wa"ne, budz'ce do "ycia, czu&e, krzepi'ce S&owo, a dostawa&

gar#% piek'cej m'ki prosto w oczy?

– Jak mog&e#! Po co to zrobi&e#?!– zawo&a&a, zaciskaj'c pi)#ci w bezsilnym gniewie.

– Nudzi&em si) – odpar& ponuro.

– To zacznij z nudów mieli% zbo"e! Z takiej m'ki przynajmniej kto# upiecze chleb!

– Nie "artuj! Zbo"e jest dla mnie zbyt pospolite.

– Ale przez ciebie gin' Znaczenia! Nawet te, które ocala&y, s' wypaczone! S&owa przestaj' Znaczy%!

– I co z tego? Dzi)ki temu nie jestem banalny. Jestem niezwyk&y.

,,Jeste# zwyk&y, ale nie chcesz tego widzie%” – pomy#la&a ze z&o#ci', ruszaj'c w drog) powrotn'. Mi)dzy &opatkami czu&a ból po

uderzeniu. Pewnie jutro b)dzie siniak, ale trudno. I tak mia&a sporo szcz)#cia. Jak nigdy przedtem zapragn)&a sta% si) silna i m'dra.

Mo"e wtedy potrafi&aby co# wymy#li%? Postanowi&a, "e nauczy si) zaspokaja% g&ód kanapk' z ogórkiem.

Tylko czy jej si) uda?


Roland Biró

Forest


Roland Biró

Forest


Roland Biró

Forest


Roland Biró

Forest


Roland Biró

Forest


Kuba Olszewski

***niecierpi'cy ka"dy si)ma&a pompa boli mnie#miech fa&szywy u nich b&'kamy#li ich – kruki na &'czach

***krukidiabelsko aksamitne#cierwojadydemony zepsucia

w mojej g&owie

opuszczone gniazdazimnegniazda go&)birajskich ptakówi szarych wróbli

czy ja umar&em?nie?wi)c gdzie jestem?i dlaczego kracz) tak..tak jak one…?KRAAA


Jaya Suberg

https://www.facebook.com/JayaSuberghttp://jayasu-berlin.de

http://www.youtube.com/watch?v=KIlo8-e-NKc

around the world

http://jayasu-berlin.de/

http://jayasu-berlin.de/


Jaya Suberg

beyond pharmacie


Jaya Suberg

bones and hearts


Jaya Suberg

eat me


Jaya Suberg

electric chair still happens


Jaya Suberg

Fukushima


Jaya Suberg

harakiri


Jaya Suberg

Hiroshima


Jaya Suberg

it's me


Jaya Suberg

prayer


Jaya Suberg

R.I.P.


Jaya Suberg

signed


Jaya Suberg

war


Jaya Suberg

where do you run


Jaya Suberg

yet 9meter


Jan Siwmir

noc( pod spodem gwiazd

noc od spodu gwiazdjest ciemna ciemno#ci' dojrza&ych wi#niksi)"yc udaje pestk)a s&odko-kwa#ny smaksprawia "e ufnie wpe&zaszdo wielkiej karafki wszech#wiata

z czasem zostaje tylko kwa#ny smakopadaj' pomarszczone wi#niea tyka"dej nocyuciekasz przed zaostrzon' pestk'która patrzy &akomie na twoje nadgarstki

nie ma ju" wszech#wiatajest pe&na fa&szu muzyka wi#niowego drzewaw której z ka"dym dniemdostrzegasz coraz wi)cej nutRequiem Mozarta

nad grobem

zakrwawiony kij bejsbolowy le"'cy na ga&)ziudaje znak krzy"akrzy" nad grobem udaje drog)do lepszego #wiataa lepszy #wiat odwraca si) do nasczterema literamii prosi o poca&unek

Judasz przynajmniej mia& do dyspozycji policzek


Trëz Orb

Francuski artysta z Pary"a.Za pomoc' ró"nych narz)dzi kreacji (fotografia, malarstwo, rze+ba, wideo...), zastanawia si), nad ludzko#ci'. Cia&o i umys& s' jego obszarami analizy. Jego twórczo#% uwidacznia w&asny pogl'd na #wiat i cz&owieka. Wszystko aby znale+% swoje miejsce w chaotycznej strukturze, której nie rozumie. Kreacja jest jedynym sposobem dla niego, aby rozpozna% swoj' to"samo#%.Trëz jest cz&onkiem Oxyum Art Collective orazthe Octopulse Collective. Jest tak"e rezyduj'cym artyst' Galerii La Cave Show Room.Mia& ju" mo"liwo#% uczestniczenia w du"ych wystawach (we Francji, Stanach Zjednoczonych, Belgii i Hiszpanii…) u boku wielu wspania&ych artystów, takich jak H.R. Giger, Olivier de Sagazan, Bruce D. Mitchell, Seth Siro Anton, Yoann Penard, a tak"e wielu innych…

http://www.orbscurarium.comhttp://orbscurarium.deviantart.com/http://www.octopulse.nethttp://www.design-catacombs.com

https://www.facebook.com/pages/The-Orbscurarium-The-Art-of-Trëz/162294147147894

The Architect2013

http://www.design-catacombs.com/

http://www.orbscurarium.com/

http://www.orbscurarium.com/

http://orbscurarium.deviantart.com/

http://orbscurarium.deviantart.com/

http://www.octopulse.net/

http://www.octopulse.net/

http://www.design-catacombs.com/


Trëz Orb

Péremption [Okres wa"no#ci]2012


Trëz Orb

Un Monde Avorté [Abortowany !wiat]2012


Trëz Orb

A Gift from Lady Sarin2012


Trëz Orb

The Spectator2011


Trëz Orb

Idol Head n°22012


Trëz Orb

Edification of Faces n°12013


Trëz Orb

Untitled2012


Trëz Orb

Cocoon Coffin n°32013


Trëz Orb

Skull Egg2012

Lost & Found Mega*Zine #6Prezentacje

,ucja Lange - !mier% [1]

Religia i filozofia o sensie "ycia i #mierci.

„Im bardziej w konaniu si) zag&)bisz,

Tym wy"ej w prawdziwe wkroczysz "ycie.”1

Gerhard Tersteegen

*

Zagadnienie #mierci jest jednym z cz)#ciej podejmowanych na gruncie filozofii zachodniej i wschodniej. Analizuj'c teksty

powsta&e na przestrzeni wieków, trudno rozdzieli% te dotycz'ce #mierci od dotycz'cych "ycia. Bowiem „ludzkie pytanie o #mier% jest w

gruncie rzeczy tak"e (a mo"e nawet przede wszystkim) pytaniem o sens "ycia oraz mo"liwo#% nie#miertelno#ci. Ostatecznie wszak

cz&owieka przera"a nie tyle sama #mier% jako zjawisko biologiczne, ile to, "e mo"e ona oznacza% nieuchronny i nieodwracalny kres

jego istnienia.”2 Zanim wi)c powsta&a jakakolwiek definicja #mierci, potrzebna by&a definicja "ycia i sensu "ycia. Jednak"e #mier% i

"ycie s' od siebie uzale"nione na tyle, "e trudno je rozró"ni%. Zdaniem W. Wilowskiego biologiczne postrzeganie #mierci ustanawia

#mier%, jako niezb)dn' dla zaistnienia "ycia. I. Ziemi*ski zauwa"a tak"e trudno#ci jakie pojawiaj' si) z chwil', gdy chcemy podj'% si)

zdefiniowania #mierci osobowej i biologicznej. Trudno#ci przysparza fakt, i" na gruncie definicji #mierci osobowej nale"a&oby uzna% za

umar&ych ludzi, którzy nie istniej' ju" w sposób #wiadomy, posiadaj' jednak nadal "ywe cia&o. Z kolei definicje #mierci biologicznej s'

powi'zane z definicj' "ycia, a taka nie zosta&a w zasadzie stworzona. Tym samym kres "ycia pozostaje niedookre#lony. !mier% jest

równie" tajemnic', poniewa" wyklucza mo"liwo#% poznania jej istoty. Nie potrafimy zarówno bezpo#rednio jej do#wiadczy% – gdy"

#wiadomo#% i #mier% s' ze sob' sprzeczne – jak i nie mo"emy okre#li% czasu jej nadej#cia. „Cz&owiek nie ma "adnego

bezpo#redniego do#wiadczenia #mierci.”3 Nawet obiektywne poznanie jest dla nas niedost)pne, ze wzgl)du na fakt, "e czym innym

#mier% b)dzie dla tego, kto umiera, a czym innym dla ludzi obserwuj'cych umieraj'cego. Poniewa" moment #mierci jest dla nas

nieuchwytny, pojawia si) tak"e trudno#% z wyznaczeniem czasu procesu umierania, czy pocz'tku i czasu trwania stanu bycia

umar&ym.

Ze wzgl)du na tajemniczo#% i nieprzenikniono#%, #mier% zacz)&a jawi% si) jako najwi)ksza z krzywd i z&o. Tym samym zrodzi&a

w cz&owieku l)k. John Bowker uwa"a, "e religijne do#wiadczenie #mierci daje nam w&a#nie #wiadomo#% z&a. Jednak"e ju" Epikur

uzna&, i" #mier% nie jest ani dobrem, ani z&em bowiem stanowi koniec istnienia. Je#li nie istnieje podmiot nie mo"na uzna%, "e co# by&o

z&em lub dobrem. W zwi'zku z tym, #mier% mo"e wprowadzi% negatywne zmiany do naszych do#wiadcze* tylko dopóki "yjemy.

Umarli nie jeste#my ju" podmiotem z&a – lub te" „#mier% jest z&em bez podmiotu”. Zdaniem niektórych filozofów, podmiotem z&a

#mierci mo"e by% trwaj'ca d&u"ej ni" "ycie biologiczne historia osoby. Implikuje to wniosek, "e równie" to, co dzieje si) po #mierci

mo"e by% z&em. Mamy w tym wypadku do czynienia z „podmiotem logicznym”, któremu przypisuje si) pewne cechy osoby zmar&ej. Z

tej hipotezy rodzi si) kolejna dotycz'ca istnienia nie#miertelnej duszy. Zgodnie z ni' – osoba pozbawiona cia&a posiada podstawowe

funkcje psychiczne oraz zdolno#% kontaktowania si) z innymi osobami pozbawionymi cia&a. Uwa"a si), i" nie jest w stanie ona

oddzia&ywa% na #wiat fizyczny, jednak"e nie mo"na wykluczy%, "e po #mierci biologicznej i zniszczeniu cia&a, dusza mog&aby zyska%

lub chocia"by rozwin'% pewne zdolno#ci. Istnieje tak"e mo"liwo#%, "e nie#miertelna dusza nie traci #wiadomo#ci i identyczno#ci

osobowej, a tym samym mog&aby rozpozna% siebie jako t', która umar&a. Wszelkie teorie "ycia po #mierci, zmartwychwstania i

odrodzenia w innym ciele potrzebuj' tego, by spe&niony by& warunek istnienia swoistej wszechmocy, stwórcy, boga. Niestety, na

gruncie naukowym nie potrafimy udowodni% istnienia takiej si&y, tak samo jak i wszelkie teorie dotycz'ce "ycia po #mierci s' jedynie

prawdopodobne. Nie#miertelno#% i "ycie wieczne s' z jednej strony na gruncie filozofii analitycznej rzecz' z&', z drugiej za#



aksjologicznie atrakcyjn'. Przez filozofów uznawane s' jednak za warunek, który nie musi by% spe&niony, by "ycie mia&o sens. Sens

bowiem stanowi kategori) obiektywn' i zale"e% b)dzie od sposobu "ycia poszczególnych osób i realizowania przez nie warto#ci

wiecznych, czyli takich, których nie zniszczy #mier%.

Je#li uznamy #mier% za kres mo"liwo#ci samorealizacji, ponownie pojawi si) l)k. L)k przed #mierci', który przybiera posta%

melancholii, Z. Freud t&umaczy w nast)puj'cy sposób: ja+* poddaje si), poniewa" czuje si) prze#ladowana a nie mi&owana przez

nadja+*, czyli los, Opatrzno#%. L)k ten jest cech' typowo ludzk'. Rodzi si) on z konfliktu pomi)dzy nadja+ni', która swoj' wielko#ci'

wymusza na cz&owieku konieczno#% liczenia si) z ni', a tak"e nakazuje b'd+ samoakceptacj) i odnalezienie siebie, b'd+

melancholi) i rezygnacj) z siebie.

W interpretacji wschodnich kr)gów kulturowych #mier% duchowa jest przyczyn' wtr'cenia w sansar) (Sansara to ci'g wciele*

uwarunkowany uczynkami osoby; w)drówka duszy, metempsychoza), a tak"e postrzegana mo"e by% jako zdolno#% do opuszczania

cia&a. W hinduizmie Ja (atman) rozwa"ane jest z dwóch punktów widzenia – ze wzgl)du na jego uwik&anie w #wiat dozna* i przemian

lub jako niezmienny ze swej natury brahman (si&a duchowa, Absolut). Dzia&anie (karman) postrzegane jest jako przemiana, która

niesie w sobie #mier%. Ka"dy post)pek ma swoje nast)pstwo w przysz&ych zdarzeniach. Karman jest bezosobowym prawem, na

mocy którego nasze obecne czyny decyduj' o okoliczno#ciach, w jakich znajdzie si) d+iwa (czasowa posta% atmana). W d&ugim

ci'gu wciele* #mier% wydarza si) wielokrotnie i dlatego cz&owiek nie powinien zwraca% na ni' zbytniej uwagi. Umieranie widzie%

nale"y jako cz)#% zasadniczego porz'dku wszech#wiata. Niemniej jednak moment #mierci ma znaczenie jako ten, w którym dusza

mo"e dopomóc sobie i wp&yn'% na „ocen)” uczynków przy kolejnych narodzinach. W chwili #mierci dusza ulatuje przez „szczelin)

Brahmy” (otwór w sklepieniu czaszki, wg innych +róde& miejsce pomi)dzy brwiami). Aby pomóc duszy nale"y rozbi% czaszk) zw&ok

p&on'cych na stosie. Dusza mo"e opu#ci% cia&o „szczelin' Brahmy” tylko je#li cz&owiek by& prawy. W przypadku gdy by&

zdeprawowany, dusza ulatuje przez odbyt.4

Wschód wydaje si) k&a#% wi)kszy nacisk na istnienie ("ycie), ni" na #mier% i to co po niej nast'pi. Tybeta*ska Ksi)ga Umar&ych

jest w rzeczywisto#ci ksi)g' dotycz'c' "ycia. Przy czym jedna, b)d'ca opracowaniem autorstwa Rinpocze Sogjala, stanowi swoisty

przewodnik po "yciu, pojmowanym jako ci'g narodzin i #mierci. Druga natomiast Bar–do thos–grol jest przewodnikiem po umy#le

cz&owieka, który ma na celu wyzwolenie od l)ku i #mierci. W buddyzmie wszystko, co posiada kszta&t otoczone jest #mierci' i

przemija. Wszystko jest absolutnie nietrwa&e i jest zbiorem cierpie*. Cz&owiek sk&ada si) z pi)ciu sk&adowych elementów: rupy

(budulec podstawowy), wedany (sze#% zmys&ów – wzrok, s&uch, smak, powonienie, dotyk oraz postrzeganie wewn)trzne), sanny

(postrzeganie, odczuwanie i tworzenie wra"e*), samkhary (dyspozycja umys&u), oraz winnany (sta&a #wiadomo#%). Aby wyzwoli% si)

z cyklu narodzin i #mierci i wej#% w stan „prawdziwego "ycia” (nirwany, nibbana) nale"y patrze% na #wiat, jak na z&udzenie i pracowa%

na rzecz ducha (o#miostopniowa #cie"ka).

D"inizm, podobnie do buddyzmu, zak&ada istnienie cyklu odradzania si) w #wiecie. Sposobem wyj#cia poza ci'g wciele* jest

samoumartwianie, przezwyci)"enie samego siebie wyra"ane oboj)tno#ci' wobec ziemskich warto#ci i w&asno#ci doczesnych, a w

najbardziej skrajnych przypadkach wyrzeczenie si) jedzenia i powolne skazanie si) na #mier% przez zag&odzenie.

Filozofia chi*ska uznaje, i" cz&owiek "yje dzi)ki swojej sile "yciowej qi. Si&a ta wype&nia swoje funkcje dzi)ki pulsowi krwi, z

ustaniem pulsu – a wi)c ze #mierci' – ginie si&a "yciowa. Wang -ung wyobra"a sobie qi pod postaci' gazu. Uwa"a równie", "e

cz&owiek przed urodzeniem jak i po #mierci wraca do wn)trza niewyrazistej i rozci'g&ej pierwotnej si&y "yciowej.5 Powrót do „+ród&a”

jest tutaj tym samym, co utrata #wiadomo#ci indywidualnej „ducha”. -ycie i #mier% traktowane s' tak"e, jako efekt naturalnej

przemienno#ci i swoista umowno#%. „Tylko ja i ty wiemy, "e nie by&o ani #mierci, ani "ycia.”6 -ycie jest wg tej teorii procesem

przemiany, którego elementem jest #mier%. Ta z kolei prowadzi do pierwotnej jedno#ci. Pocz'tek i koniec nie stanowi' wi)c dwóch

odmiennych rzeczy, s' aspektem w&a#nie pierwotnej jedno#ci. Mamy tutaj do czynienia z pierwiastkiem biernym Yin (pochodzi z



nieba) i czynnym Yang (pochodzi z ziemi). Po&'czenie tych pierwiastków daje pocz'tek wszelkim istotom. Ta jedno#%, z której

pochodzi istnienie sprawia, "e cia&o i wszystko to, co ma kszta&t jest tylko prochem.

Dla ludno#ci dawnego Izraela oczywista by&a nieroz&'czno#% duszy i cia&a. Cz&owiek jako o"ywiony przez Boga proch ziemi,

wraz ze #mierci' wraca do postaci prochu. !mier% traktowana by&a zarówno jako okres starzenia si), choroba, agonia, czy nawet

publiczne poha*bienie. We krwi widziano no#nik "ycia, w zwi'zku z tym umieranie wi'zano z par' unosz'c' si) nad up&ywaj'c'

krwi'. !mier% widziana by&a jako zjawisko naturalne, b)d'ce nast)pstwem powstania cz&owieka z prochu ziemi (adamah). Po

#mierci, oprócz prochu, który za "ycia tworzy& cia&o, pozostawa&a istota – refaim – b)d'ca odpowiednikiem duszy, tego co o"ywia&o

cia&o (boskie tchnienie, czyli ruah, neszemah lub nefesz). Refaim po #mierci przenosi&a si) do miejsca pobytu zmar&ych, do Szeolu,

gdzie prowadzi&a w czarnej, pe&nej robactwa i prochu przestrzeni, beznadziejn' egzystencj). Z tekstów starotestamentowych wynika,

"e po #mierci osoba zachowywa&a swoje cechy personalne i posiada&a wiedz) na temat przesz&o#ci, tera+niejszo#ci, a nawet

przysz&o#ci. Cia&o denata stawa&o si) obiektem nieczystym. Nakazy religijne zabrania&y kontaktu ze zmar&ym lub jego otoczeniem, w

przypadku z&amania zakazu. Cz&owiek, który mia& styczno#% z trupem, uwa"any by& tak"e za nieczystego przez okres siedmiu dni.

Poniewa" po #mierci cz&owieka nic ju" nie czeka, nale"y modli% si) o jak najd&u"sze "ycie i mo"liwo#% obecnych zwi'zków z Bogiem

(poniewa" wraz ze #mierci' traci si) mo"liwo#% obcowania z Bogiem poprzez modlitw)).

W Koranie #mier% nie stanowi kary, jest ko*cem pewnego etapu w d&ugim procesie, ma kres w Dniu Zmartwychwstania i S'du

Ostatecznego. Wówczas zmarli wyprowadzani s' z grobów. Do tego jednak czasu Iblis (diabe&) usi&uje odwie#% ludzi od islamu. Je#li

zmar&y nawiedzony przez dwa anio&y o imionach Munkar i Nakir odrzuci Boga i jego Proroka, b)dzie skazany na m)ki. Je#li nie

odrzuci Allaha i Muhammada b)dzie w spokoju czeka& Dnia S'du. !mier% jest wi)c tak"e pewnego rodzaju czasem próby. Cz&owiek

sk&ada si) z: baszar – cia&a, które uformowane zosta&o z gliny i mu&u; ruh – tchnienia boskiego, które istnieje nadal po #mierci cia&a i

powraca do niego w Dniu Zmartwychwstania; oraz nafs – duchowego czynnika "yciowego spajaj'cego ducha (tchnienie) z cia&em.

________________________1 Cyt. za: Jan Bia&ostocki, Motywy !mierci jako formy symboliczne w sztuce XVIII i XIX wieku [w:] Symbole i obrazy w !wiecie sztuki,

tego", Pa*stwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1982, t. I, str. 444.2 Ireneusz Ziemi*ski, Zagadnienie !mierci w filozofii analitycznej, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego,

Lublin 1999, str. 337.3 Ladislaus Boros, Istnienie wyzwolone. Mysterium mortis, przek&ad Bernard Bia&ecki, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1985, str.

183.4 John Bowker, Sens !mierci, przek&ad Jerzego ,ozi*skiego, Pa*stwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1996, str.151–194.5 W&odzimierz Wilowski, Zagadnienie "ycia i !mierci w wybranych pogl#dach filozoficznych i religijnych Zachodu i Wschodu,

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, Pozna* 2000, str. 94.6 Czuang-Tsy, cyt. za: W&odzimierz Wilowski, Zagadnienie "ycia i !mierci w wybranych pogl#dach filozoficznych i religijnych Zachodu

i Wschodu, op. cit., str. 97.

Lost & Found Mega*Zine #6Prezentacje - Galeria Abbey Marie Esparza

21-letni artyst) ze Stanów Zjednoczonych Ameryki. Skupia si) obecnie na manipulacji zdj)% i edycji. Jej prace cz)sto zawieraj' zarówno surrealistyczne i mroczne elementy.

Website: http://abbeymarie.deviantart.com/https://www.facebook.com/abbeymarieesparza

War Pestilence DeathPhotographer - Aimee Fitzgerald


FireflyPhotographer - Marcus J. Ranum


Gilded WebPhotographer - Mo Nabbach


Gnarld RootsPhotographer - Marija Buljeta


Let's ScreamPhotographer - Marcus J. Ranum


The Secrets We CarryPhotographer - Marcus J. Ranum


OutbreakPhotographer - charligal


Poison In the WellModel - fae-photography


WitherModel - Lialia D


Laura Makabresku - opracowa&a ,ucja Lange

Mam przypuszczenie, &e ka&dy chocia& raz j( spotka!. Zobaczy! gdzie", zawiesi! oko i my"l. Zak!adam nawet, &e wi%kszo"$ co" poczu!a, nawet je"li to przemilcza!a... J a k i " c z a s t e m u postanowi!am porozmawia$ z ni(, ale tematycznie by!o nam ma!o po drodze. A& do teraz. Bo je"li mówimy o umieraniu, to nie ma lepszej rozmówczyni ni& autorka ba"niowych mortalnych krain, Laura Makabresku. Z p i e t y z m e m k r e u j e przestrzenie przepe!nione umieraniem, melancholi( i bólem... Wzrusza, intryguje, kradnie dusze i wci(ga do swojego "wiata. Kto raz j( pozna - zawsze b%dzie j( w sobie nosi!.

Kamila Kansy (ur. 1987 r. w Brzesku, obecnie mieszka i tworzy w Krakowie) - filolog, filozof, fotograf, poetka, ba"niopisarka, znana pod pseudonimem Laura Makabresku.

#mier$ jest studni(, której nie da si% wyczerpa$.

[L&F] W Twoich opowie"ciach cz%sto wyst%puje "mier$. Lubisz j(? Znasz? Traktujesz jako wszechobecn( i naturaln(? Czy mo&e oswajasz by si% jej nie ba$?[Laura Makabresku] W natur) #mierci wpisana jest jej wszechobecno#%, naturalno#% i nieunikniono#%, zmianie ulega jedynie wra"liwo#% ludzi na jej istnienie i przejawy, która w dzisiejszej rzeczywisto#ci wyp&yca si), rozmywa i zanika. W moich ba#niach #mier% wyst)puje cz)sto i na ró"ne sposoby. Jako dziecko wychowywa&am si) przede wszystkim na wsi, w#ród ludzi starych, u których – jak mam wra"enie – nie nast'pi& jeszcze ca&kowity zanik gestów i zwyczajów zwi'zanych ze #mierci', czuwaniem i pochówkiem. !mier% by&a tam zawsze obok, zwiastowa&o j' przeci'g&e wycie psów o zmierzchu lub bicie ko#cielnego dzwonu, wszyscy prze"ywali j' wspólnie. Wynios&am z dzieci*stwa sp)dzonego u dziadków g&)boko zakorzenion', cho% raczej instynktown' wiar) w #mier% rozpi)t' na p&aszczy+nie horyzontalnej, a wi)c tak', która pozwala na wspó&istnienie dwóch #wiatów – "yj'cych i zmar&ych – uwik&anych w jeden. Lubi) obserwowa% wszelkie objawy ich przenikania si) i opowiada% o nich. Und wenn du lange in einen Abgrund blickst, blickt der Abgrund auch in dich hinein. [1] !mier% jest studni', której nie da si) wyczerpa%. Pytasz, czy znam j'. To raczej obopólne poznanie, a w&a#ciwie ciemny, nieodwo&alny proces, w którym uczestniczy przecie" ka"dy, cho% niewielu chce go prze"ywa% #wiadomie. Jest przecie" stado l)ków, które kr'"y zawsze gdzie# blisko towarzysz'c najmniejszemu o niej wspomnieniu. Bywa&y okresy w historii, kiedy o #mierci mówiono wi)cej lub mniej, czasem po prostu milcza&o si). Oswajanie jej mo"e by% czym# #wiadomym lub zupe&nie







instynktownym. Nie mo"na jednak "y% nie my#l'c o niej wcale. Odpowiadaj'c raz jeszcze na Twoje pytanie – tak, poznaj) j', cho% jest to, jak do tej pory, jedynie do#wiadczanie #mierci w&asnej, nie cudzej, by% mo"e zatem bardzo w'skie i niepe&ne.

[L&F] Kiedy pierwszy raz spotka!am si% z Twoimi zdj%ciami skojarzy!am je w!a"nie odrobin% ludycznie. Jakby by!y opowie"ci( kogo", kto zamieszkuje na ko'cu "wiata, w drewnianej chacie... A wieczorami kiedy wida$ s!abe "wiate!ko w oknie - zasiada rytualnie przed kominkiem i opowiada bajki o "mierci, która zapomnia!a przyj"$. Zgrabia!ymi palcami przeczesuje siwe w!osy i ponownie wymyka si% rzeczywisto"ci. Czyli jest czu!o"$ i t%sknota nie l%k, czy przera&enie. Jak s(dzisz, dlaczego Twoje opowie"ci przyci(gaj( tylu s!uchaczy/widzów, ale nie strasz(, nie odstraszaj(?[Laura Makabresku] Wydaje mi si), "e #wiat po którym poruszam si) badaj'c go i o którym potem opowiadam, na swój sposób pobudza, rozpala wyobra+ni), daje natchnienie, odwag), wci'ga, zaprasza ciekawych do wspó&uczestnictwa – w "aden sposób nie jawi si) jako z&o, lecz bardziej jako uczestnictwo w magicznym, dzieci)cym rytuale, w zakamarkach pod#wiadomo#ci, gdzie przej#cie od czu&ego do brutalnego jest &agodne i zupe&nie swobodne, naturalne. To #wiat, który znamy z dzieci*stwa, i cho% przechadzaj' si) po nim cienie, to czujemy jak'# nienazwan' przyjemno#% i potrzeb) obcowania z nimi, oswajania ich tam, gdzie jest to mo"liwe.

[L&F] Kolekcjonujesz martwe istoty wokó! siebie? Tworzysz dla nich now( rzeczywisto"$ lub ci(g dalszy ich opowie"ci, której same opowiedzie$ nie mog(? Czy tylko wykorzystujesz do zdj%$ przypadkowo napotkane okazy?[Laura Makabresku] Kolekcjonuj), dbam, uk&adam, przek&adam z miejsca na miejsce, wyczuwam zapach i ch&ód, który wydaje si) nie mie% dna. By% mo"e w&a#nie te dwa #wiaty – ich przerwana historia i mój g&ód opowie#ci - spotykaj' si). Przypadek i praca wyobra+ni.

[L&F] Martwe zwierz%ta, samookaleczenia, czasami przemoc, ale przede wszystkim t%sknota na Twoich zdj%ciach wabi( najmocniej zmys!y - nie obawiasz si% eksplorowania tych terenów?[Laura Makabresku] Dbam o to, aby traktowa% je zawsze z pokor' i &agodno#ci'. Pami)tam zawsze o tym, "e materia któr' badam, pe&na jest miejsc newralgicznych, a przede wszystkim: wa"nych i przewodnich. Nie jest to "adna forma jedynie celebracji tego, co mo"e wydawa% si) z&e i okrutne, a raczej fascynacja pewnym p o z i o m e m p r z e n i k a n i a s i ) , wspó & istnieniem #wiata "ywych i zmar&ych, obszarem granicznym, na przestrzeni którego "ycie i #mier% tworz' niepokoj'ce kontinuum, ukryte – bo znacz'ce. Mam na my#li to, co okrutne i czu&e, gor'ce i lodowate, pe&ne ognia i spopielone, nabrzmia&e krwi' i sine, magiczne i realne. M ó w i # c o r z e c z a c h najwa"niejszych, o !mierci, mi$o!ci czy przeznaczeniu, nie si%gam !mierci, mi$o!ci czy przeznaczenia i wiem, "e pomi%dzy nami pozostanie zawsze jeszcze prawda niewys$owiona. [2]







Czy powinnam si) obawia%? Poznanie rzeczy ciemnych zawsze przeradza si) w obsesj).

[L&F] Czujesz, &e ju& t% obsesj% masz, czy jeszcze co" Ci% od niej oddziela?[Laura Makabresku] Kto# niedawno s&usznie zauwa"y&, "e na moich fotografiach wci'" wracam do tego samego motywu, czasem nawet do tych samych kadrów, zupe&nie tak, jakby co# kryj'cego si) za nimi nie mog&o da% mi spokoju. My#l), "e obsesja ma to do siebie, "e nigdy si) nie nudzi.

[L&F] Twierdzisz, &e nie masz nic wspólnego ze sob( - kim wi%c jest Laura Makabresku, a kim autorka prac?[Laura Makabresku] My#l) o tym na ró"ne sposoby, dlatego trudno jest mi da% Ci jedn', pewn' i pe&n' odpowied+. Twarz ju" chyba dawno zapad&a si) do #rodka, pozosta&a tylko uwaga i czujno#%. Obsesje. Ludzie uciekaj' w obsesje, "eby uciec od pustki – ja zacz)&am fotografowa% i chodzi% na pogrzeby ludzi, których nie znam. Ostatnio du"o my#l) o tworzeniu lalek, jednak od urodzenia moje d&onie uporczywie dr"' i zawsze utrudnia&o mi to tak wiele rzeczy. Nigdy do ko*ca tego nie zaakceptowa&am, bo mog&abym robi% cho%by te lalki w&a#nie, ale i one, podobnie jak wiele rzeczy wa"nych, wymagaj' precyzji i spokoju w ruchach, których mi brakuje. Wyobra"am sobie teraz, "e jestem jak taka uszkodzona, +le z&o"ona lalka, która pozwala dotyka% si) jedynie kurzowi i paj'kom, w)druj'cym przez jej pop)kane, sine cia&o. Siedzi w k'cie i #ledzi #mier%, która post)puje wokó&, a przede wszystkim w niej samej. Czasami wyobra"am sobie chyba zbyt wiele i zapominam o tym, "e powinnam na przyk&ad je#%.

[L&F] Jakie jest Twoje osobiste do"wiadczenie "mierci?[Laura Makabresku] Prze"ywanie #mierci jest we mnie nierozerwalnie skojarzone z l)kiem i czu&o#ci', ale przede wszystkim to do#wiadczenie magiczne, st'd ba#nie, tak wiele ba#ni. Dlatego: martwe zwierz)ta, bia&e jak konwalie ko#ci trzymane w pude&kach i szkatu&kach, puste skorupki #limaków, b&yszcz'ce cia&a muszelek, zaschni)te, grzechocz'ce owady i wieloletnie ro#liny, s&abe korzenie w&osów, wypadanie w&osów,

wszystkie pod&ogi w domu pe&ne w&osów, gnij'ce na parapecie owoce, ma#% cynkowa na blizny, zamy#lone psy i koty, rzeczy wyrzucone przez ziemi) i morze, czarna wilgotna ziemia, dziesi'tki moli ukrytych w p&aszczu, wyschni)te i zg)stnia&e, jak umieraj'ce gwiazdy zapad&e w sobie kasztany, wymazy ciemno#ci. Tak - wiele w tym do#wiadczeniu jej w&a#nie.

https://www.facebook.com/makabresku.fairy.tales______________[1] Friedrich Nietzsche "Jenseits von Gut und Böse", Aforyzm. 146 - t&um. fragm. "Gdy d&ugo spogl'damy w otch&a*, otch&a* spogl'da równie" w nas."[2] M. Maeterlinck, Skarb ubogich, Lwów 1926, s. 11




Patrycja Styrna

"LAS I", 2010, akryl na p&ótnie, 20 x 60 cm, 2010 r.

https://www.facebook.com/pages/Patrycja-Styrna-Art/166006626749238

www.patrycjastyrnaart.weebly.com

http://www.patrycjastyrnaart.weebly.com/

http://www.patrycjastyrnaart.weebly.com/


Patrycja Styrna

"Noc II" 2011,tempera na papierze, 21 x 29 cm


Patrycja Styrna

"Droga Mleczna" 80 x 80 cm, akryl na p&ótnie, 2012 r


Patrycja Styrna

Z cyklu "Life" "Bez tytu&u 21x 29 cm Frottage / Kola", 2013 r


Patrycja Styrna



Patrycja Styrna



Patrycja Styrna

Cykl "Reminescence" 2004 Kola" 21x 29 cm, Kola",2004 r


Patrycja Styrna

Cykl"Reminescence" 2004 Kola" /Rysunek 21x 29 cm, Kola" , 2004 r


Patrycja Styrna

"Reminescencje III" 50 x 35 cm,2004 r.


Patrycja Styrna

"Tajemnica III", 2003 r


Patrycja Styrna

"Po drugiej stronie" Grafika, 2003 r


Patrycja Styrna

"W stron) s&o*ca" ,Grafika,2003 r



Eros i Tanatos

„!wiadom siebie [cz&owiek – przyp. ,.L.] zdaje sobie spraw) ze swojej bezsi&y i ogranicze* swej egzystencji. Nigdy nie udaje mu si) uwolni% od uwarunkowa* w&asnej egzystencji – nie potrafi zrezygnowa% ze swego umys&u, nawet gdyby tego chcia&; nie potrafi odrzuci% swego cia&a – dopóki "yje, a to w&a#nie cia&o odpowiedzialne jest za pragnienie "ycia.”1

*Istnieje #cis&y zwi'zek mi&o#ci ze #mierci', chocia" powszechnie uznawane s' one za stany przeciwstawne. Wed&ug Gabriela

Marcela otwarcie si) na inn' osob) tworzy nasz byt. Byt natomiast zawsze jest wspó&bytem w mi&o#ci. A"eby osi'gn'% ów wspó&byt w mi&o#ci, nale"y zrezygnowa% poniek'd z w&asnej egzystencji i nastawi% si) na osobowe spe&nienie. Pe&na ufno#% i gotowo#% duszy do oddania si) umo"liwia zaistnienie mi&o#ci i bytu. -eby by% nale"y zrzec si) siebie. Tym samym skazuje si) dusz) na zag&ad) poprzez obumieranie „posiadania i uwik&ania si) w sobie samym”. Jednocze#nie dusza staje si) zdoln' do nowych mo"liwo#ci bytu. Stan oddania si) i spe&nienia egzystencjalnego równowa"ny jest z akceptacj' #mierci. Mi&o#% i #mier% maj' wi)c wspólne korzenie. Mi&o#% nie uniewa"nia #mierci, poniewa" sama ni' jest, poniewa" dopiero w #mierci mo"emy bezwarunkowo odda% si). Kochaj'cy pogr'"aj' si) w #mierci.2

!mier%, wg Wiplingera, pozostaje bez-sensem mi&o#ci, gdy" jest „nie tylko mo"liwo#ci', ale i realno#ci' niemo"liwo#ci naszej egzystencji i naszego jedynie ciele#nie mo"liwego "ycia-razem-w-mi&o#ci, naszego wspólnego bycia-w-#wiecie i bycia-dla-#wiata-nawzajem.”3 !mier% jest wi)c jednoczesnym ko*cem mi&o#ci. My#lenie, i" pami)% mi&o#ci pozostaje "ywa, uniemo"liwia nam powa"ne traktowanie #mierci. !mier% jest prawd' mi&o#ci. Motyw #mierci uwznio#la mi&o#%.

Paul Ricoeur wyodr)bni& trzy g&ówne epoki rozwoju etyki mi&o#ci na Zachodzie. Pierwsza z nich identyfikowa&a seksualno#% z sacrum i za pomoc' mitu, symbolu i rytua&u w&'cza&a j' do spraw kosmosu. Druga przynios&a oddzielenie tego, co sakralne od tego, co zwi'zane z mi&o#ci'. Mi&o#% sprowadzono do spraw ziemskich, cielesnych. Trzecia epoka, która trwa do dzi#, za najwa"niejszy obra&a sobie kult wolno#ci, podkre#laj'c pi)kno mi&o#ci we wszystkich jej wymiarach. W poszukiwaniach sensu etycznego mi&o#ci pos&u"ono si) czterema modelami przekona*: reprodukcja, przyjemno#%, metafizyka, komunikatywno#%. Zgodnie z nimi, model reprodukcyjny sprowadza sens mi&o#ci do przed&u"enia gatunku. Model przyjemno#ciowy, oparty na freudowskich teoriach, dostrzega sens aktu seksualnego w roz&adowaniu napi)cia oraz w specyficznym psychicznym i fizjologicznym katharsis. Metafizyczny model mi&o#ci, oprócz mi&o#ci fizycznej, k&adzie nacisk na mi&o#% duchow', która spaja dwie osoby tworz'c jedno#%. Ostatni – komunikatywny model mi&o#ci – przejawia si) jako forma ekspresji jednego cz&owieka wobec drugiego. Mi&o#% wi'"e cz&owieka z innymi lud+mi i #wiatem rzeczy, jest +ród&em natchnienia pobudzaj'cym do aktywno#ci. !mier% jest tutaj jej przeciwstawie*stwem, spowalnia, oddziela. Si&y Erosa s' sprzeczne z si&ami Tanatosa. „Mi&o#% jest zawsze szczególnym zniewoleniem, #mier% przynosi wolno#% ostateczn' i pe&n'.”4

W sztukach plastycznych motyw po&'czenia mi&o#ci i #mierci pojawia& si) pocz'tkowo w roli moralizatorskiej w #redniowieczu, ukazuj'c nieuchronno#% przemijania i obumierania m&odego cia&a oraz krótko#% "ycia i zmys&owego po"'dania, które ustaje wraz z nadej#ciem #mierci. W drugiej po&owie XVI wieku wyobra"eniem przemijalno#ci sta&o si) putto wydmuchuj'ce ba*ki mydlane („homo bulla”). „Rola dziecka w ikonografii vanitas kojarzy si) by% mo"e z tre#ciami, jakie wi'za&y si) z nim w religii greckiej, mo"e jest ono dalekim odbiciem staro"ytnego zwi'zku Eros – Thanatos.”5 Pó+niej natomiast, ju" w XIX wieku, gdy #mier% zyska&a posta% urodziwej kobiety, idea po&'czenia dwóch pot)g szybko si) rozpowszechni&a bez tendencji moralizatorskiej, natomiast z przekonaniem, "e koniec i pocz'tek tworz' ca&o#%. „Ujawnia si) (raczej) jako g&)boki, organiczny zwi'zek mi)dzy "yciodajnym, cielesnym &'czeniem si) dwojga ludzi a t' ciemn' pot)g', która k&adzie kres wszelkiemu "yciu.”6 !mier% zawieraj'ca w sobie tre#% erotyczn', staje si) obietnic' nowego "ycia i szcz)#liwo#ci. Dzi)ki po&'czeniu motywów, #mier% nabiera optymistycznej barwy.

Bogowie #wiata podziemnego s' zazwyczaj jednocze#nie bogami wegetacji i p&odno#ci. Jest to kolejny obraz po&'czenia #mierci i mi&o#ci. S' to bowiem dwie wielkie tajemnice zwi'zane z egzystencj' cz&owieka, które by&y motywem przewodnim obrz)dów i rytua&ów inicjacyjnych wielu archaicznych kultur. Wszelkie obrz)dy inicjacyjne, wtajemniczaj'ce by&y powi'zane z mitami o umieraj'cych i zmartwychwsta&ych bogach funkcjonuj'cych w danej kulturze. „Do najbardziej rozpowszechnionych w #wiecie #ródziemnomorskim



kultów misteryjnych nale"a&y: stare obrz)dy greckie – eleuzy*skie, dionizyjskie, orfickie, kabirskie oraz obrz)dy pochodzenia wschodniego – ku czci Kybele i Attisa, Atargatis i Adonisa, Izydy i Ozyrysa, Mitry.(...) Staro"ytne kulty misteryjne, niezale"nie od ich zró"nicowania, &'czy uznanie #mierci <za najwy"sz' inicjacj), to znaczy za pocz'tek nowej egzystencji duchowej>”.7 Poprzez na#ladownictwo i powtarzanie aktu Stworzenia, cz&owiek zyskiwa& wy"szy poziom wiedzy o "yciu i #mierci, a tak"e pewien gatunek nowej to"samo#ci. Inicjacja bowiem, z filozoficznego punktu widzenia oznacza przemian) porz'dku egzystencjalnego. Charakterystycznym elementem tego typu rytua&ów, misteriów jest symboliczna #mier% i ponowne narodziny. Dobrowolnie do#wiadczane i przyj)te cierpienie „odkupie*cze” oraz #mier% prowadzi&y do "ycia wiecznego. „Alchemik arabski powiada, "e bez cierpienia i #mierci nie mo"na oczekiwa% "ycia wiecznego, natomiast archaiczne tradycje mówi'ce o Stworzeniu utrzymuj', "e cz&owiek i wszystko, co "ywe, pocz)&o si) z krwi boga, z jego #mierci i cierpie*”.8 Zdaniem Eliadego inicjacyjna #mier% powtarza paradygmatyczny powrót do stanu chaosu w celu przygotowania do nowych narodzin. Dost'pienie mo"liwo#ci innego sposobu istnienia, który nie jest dany wszystkim, czyni nowicjusza prawdziwszym cz&owiekiem. Artur Rega dochodzi do wniosku, "e wspó&cze#nie mo"na powiedzie%, i" „inicjacja umo"liwia przej#cie od natury do kultury”, ze sfery profanum do sfery sacrum, przy czym dla spo&ecze*stw archaicznych kultura by&a pochodzenia nadprzyrodzonego. Konsekwencj' obrz)dów misteryjnych by&a waloryzacja #mierci rytualnej, która doprowadzi&a do cz)#ciowego pokonania strachu przed rzeczywist' #mierci' oraz do wiary w istnienie cz&owieka jako istoty duchowej, która "yje nie tylko w rzeczywisto#ci bezpo#redniej. „(...) Kiedy #mier% zostanie zinterpretowana jako rodzaj przej#cia do ca&kowicie odmiennego, wy"szego #wiata, dopiero wówczas mo"e sta% si) ona wzorcowym modelem wszelkiej znacz'cej zmiany w ludzkim "yciu”.9 Mistyczne do#wiadczenie wi'"e si) u wielu ludów z „kontemplacj' w&asnego szkieletu”, redukcja do szkieletu kieruje uwag) na ide) „-ycia w nieustannej odnowie”. „Symbolizm agonii, #mierci i zmartwychwstania mistycznego pojawia si) niekiedy w formie brutalnej, jest zorientowany bezpo#rednio na <zmian) wra"liwo#ci>: niektóre operacje nowicjuszy–szamanów zdradzaj' intencj) <zmiany skóry> lub radykalnej modyfikacji wra"liwo#ci, do czego dochodzi za spraw' tortur i niezliczonych intoksykacji”.10 Do charakterystycznych cech misteriów nale"': 1. Oddzielenie noefity od spo&eczno#ci i wys&anie w odludne miejsce – las, d"ungla, ciemno#% symbolizuj' tutaj inny #wiat, a kosmiczna noc, w jakiej zaczyna istnie% cz&owiek poddany rytua&om stanowi embrionalny sposób egzystencji. 2. Cz)sto miejscem dla prób inicjacyjnych jest sza&as na pustkowiu. Jest to symbolem &ona, matczynego brzucha. !mier% w tym przypadku oznacza cofni)cie si) do stanu embrionalnego. 3. Okaleczenia i cierpienia fizyczne symbolizuj' #mier% i wi'"' si) z Ksi)"ycem i bóstwami lunarnymi. 4. Symbolem odrodzenia si) jest otrzymanie nowego imienia, nauka wszystkich zachowa* od pocz'tku i „nowego” j)zyka. 5. Istniej' plemiona, w których nakazuje si) neofitom zabicie cz&owieka, zjedzenie go i zachowanie jego g&owy jako trofeum. Inicjowany powtarza misterium ustanowione przez bogów. !mier% symbolizuje tak"e m'dro#% oraz #wi)t' i twórcz' wiedz). Wspó&istnienie inicjacji z egzystencj' spowodowane jest tym, „"e ka"de autentyczne "ycie ludzkie implikuje kryzysy g&)binowe, próby, l)k, utrat) i odzyskanie ja, <#mier% i zmartwychwstanie>”, a tak"e tym, „"e bez wzgl)du na sw' pe&ni) egzystencja objawia si) w pewnym momencie jako egzystencja chybiona”.11

__________________________1 Erich Fromm, Anatomia ludzkiej destrukcyjno!ci, przek&ad Jana Kar&owskiego, Dom Wydawniczy Rebis, Pozna* 1998, str. 250–251.2 Por.: Ladislaus Boros, Istnienie wyzwolone. Mysterium mortis, op. cit., str. 173–1783 Johannes Vorlaufer, Personalistyczne uj%cie !mierci w dziele filozoficznym Fridolina Wiplingera, przek&ad: Jacek Ja#tal [w:] Karolina Grodzi*ska, Jacek Purchla [red.],&mier'

Przestrze( Czas To"samo!' w Europie &rodkowej oko$o 1900. Materia$y mi%dzynarodowej konferencji zorganizowanej w dniach 8–10 grudnia 1996, Wydawnictwo „Antykwa”, Kraków 2002, str. 71..

4 Roman A. Tokarczyk, Etyka mi$o!ci i !mierci, [w:] Kazimierz Imieli*ski [opr.],Mi$o!' i !mier', Spó&dzielcza Agencja Reklamowa „SPAR”, Warszawa 1992, str. 83.5 Jan Bia&ostocki, P$e' !mierci, s&owo/ obraz terytoria, Gda*sk 1999, str. 64.6 J. w., przek&ad Jolanta Bia&ostocka, str. 31.7 Katarzyna Wielechowska, Misterium [w:] Artur Winiarczyk [red.], Encyklopedia „Bia$ych Plam”, tom XII „Ma-Na”; Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne POLWEN, Radom

2003.8 M. Eliade, Alchemia i kosmologia babilo(ska, przek&ad Ireneusz Kania, Wydawnictwo KR, Warszawa 2000, str. 84–85.9 M. Eliade, cyt. za: Artur Rega, Cz$owiek w !wiecie symboli. Antropologia filozoficzna Mircei Eliadego, Zak&ad Wydawniczy „Nomos”, Kraków 2001, str. 198.10 M. Eliade, Mity, sny i misteria, przek&ad Krzysztofa Kocjana, Wydawnictwo KR, Warszawa 1994, str. 90.11 M. Eliade, cyt. za: A. Rega, j. w., str. 202.


Jakub Czy"

https://www.facebook.com/jcz.rysunek.grafika


Jakub Czy"


Jakub Czy"


Jakub Czy"


Jakub Czy"


Jakub Czy"


Jakub Czy"


Jakub Czy"


Jakub Czy"


Jakub Czy"


Jakub Czy"


Machine of Death - opracowa& Marek Grzywacz

Co by" zrobi!, gdyby" wiedzia! JAK umrzesz?

Nie nale"y przesadnie nobilitowa% Internetu – to tylko mniej ograniczona przestrze* komunikacji ze swoimi, niekiedy odrzucaj'cymi wadami i dziwno#ciami (nie mówi'c o ca&kiem powa"nych okropno#ciach). Nie da si) jednak ukry%, "e scalenie #wiata i &atwo#% korzystania z dobrodziejstwa Sieci sprawi&y, "e jest ona idealn' platform' dla prezentowania w&asnej kreatywno#ci. A nawet, dosy% cz)sto wci'gania w ni' innych i inicjowania projektów, które bez tego u&atwienia, jakim s' mo"liwo#ci Internetu, prawdopodobnie nie powsta&yby, nie zyska&yby uznania lub cechowa&yby si) zasi)giem ograniczonym do grupy wtajemniczonych. Dzi# chcemy Wam pokaza% jedn' z takich w&a#nie inicjatyw – ciesz'c' si) niesamowitym sukcesem, a przy tym opieraj'c' si) na pozornie prostym w swej istocie pomy#le, który pozwala na przyjrzenie si) dotycz'cemu nas wszystkich zagadnieniu umierania z wielu ró"nych stron. Oto Maszyna !mierci. Wyobra+cie sobie otó", "e na #wiecie pojawi&o si) urz'dzenie, które przepowiada rodzaj #mierci, jaki spotka ka"d' pojedyncz' osob), która zdecyduje si) z niego korzysta%. Bezb&)dnie – co nie znaczy, "e z owych przepowiedni korzysta si) bez trudno#ci. Idea Maszyny !mierci rzeczywi#cie wydaje si) a" nadto prosta – kiedy stykamy si) z tego rodzaju pomys&em mamy wra"enie, "e ka"dy móg&by na to wpa#%, "e to a" tchnie oczywisto#ci'. Ile" to razy przepowiednia #mierci nap)dza&a znane i mniej znane opowie#ci? Z drugiej strony, po przemy#leniu okazuje si), "e nikt nigdy dog&)bnie i wyczerpuj'co nie zaj'& si) opisaniem #wiata, który zaistnia&by po wprowadzeniu podobnego Maszynie !mierci elementu. I wtedy od razu nasuwa si) my#l, "e reperkusji indywidualnych, spo&ecznych, politycznych, naukowych czy cho%by duchowych wykreowa&oby to tyle, "e prosta idea staje si) niemo"liwym do wyczerpania +ród&em najró"niejszych fabu&.

Oczywi#cie, takie pomys&y nie wyp&ywaj' na wierzch same – do tego potrzeba kreatywnego umys&u, który ów pomys& ukszta&tuje i zwokalizuje. Internet jest jednak ciekaw' rzeczywisto#ci', skoro ide) Maszyny !mierci przekaza& za pomoc' z)batej paszczy prehistoryczny gad, a dok&adniej zielony tyranozaur. Spokojnie, nie jest to jaka# surrealistyczna wizja – mowa o komiksie publikowanym w Internecie, a sk&adaj'cym si) z zestawu zazwyczaj sze#ciu identycznych kadrów, na których co tydzie* wspomniany T-Rex (niekwestionowana gwiazda), wraz z dwoma innymi dinozaurami o specyficznych osobowo#ciach i skomplikowanych relacjach uczuciowych (!), w sposób absurdalny oraz ironiczny komentuje wszystko, co si) da, najcz)#ciej zastanawiaj'c si) nad wyj'tkowo dziwacznymi zagadnieniami i… Wpadaj'c na wyj'tkowo dziwaczne pomys&y. Twórc' bardzo popularnego, wielokrotnie nagradzanego Dinosaur Comics jest pochodz'cy z Kanady artysta i programista Ryan North. North jest obecnie znany jako scenarzysta komiksu bazuj'cego na #wietnej kreskówce Adventure Time, który w tym roku zgarn'& presti"ow' nagrod) Eisnera. Jednak Dinosaur Comics to jego najd&u"sze (obecnie 2502 odcinki) i ju" g&)boko zakorzenione w sieciowej popkulturze dzie&o – dzi)ki niemu zosta& jednym z pierwszych profesjonalnych komiksiarzy internetowych, utrzymuj'cych si) ca&kowicie z tego sposobu publikowania. Idea Maszyny !mierci pojawi&a si) w jednej z cotygodniowych ods&on Dinosaur Comics, w grudniu 2005 roku i spodoba&a si) czytelnikom na tyle, "e zacz)li "ywo dyskutowa% i we w&asnym zakresie rozwija% pomys&. To zainteresowanie nie mala&o – dlatego w 2007 roku North postanowi& przeku% je w co# nowego, oddaj'c swój pomys& wyobra+niom innych kreatywnych internautów. Ujmuj'c to zwi)+lej, w antologi) opowiada*.

Aby stworzy% warto#ciowy literacki zbiór i nie da% si) pogrzeba% organizacyjnym problemom, North zatrudni& do pomocy dwóch znajomych twórców, ju" wcze#niej udzielaj'cych si) w dyskusjach nad ide' na forum Dinosaur Comics. Byli to David Malki ! - twórca opartego na materia&ach graficznych z zeskanowanych XIX-wiecznych publikacji komiksu sieciowego Wondermark; oraz Matthew Bennardo - pisarz publikuj'cy opowiadania mi)dzy innymi w uznanych magazynach Asimov's Science Fiction, Strange Horizons czy Shock Totem. Co warto podkre#li%, ch)tnym zg&aszaj'cym swoje propozycje nie ograniczano kreatywno#ci, zostawiaj'c tylko pewne bazowe ramy (i ewentualnie nakierowuj'c, faworyzuj'c oryginalno#% w podej#ciu do tematu), b)d'ce skonkretyzowan' wizj' Maszyny !mierci. Jej dzia&anie mia&o by% wi)c nie do ko*ca poznane, cho% sama w sobie zosta&a wynaleziona przez ludzi i wprowadzona do naprawd) masowego u"ytku. Oznacza&o to, "e urz'dzenie mog&o sta% na ka"dym skrzy"owaniu w postaci automatu, który zastrzykiem pobiera krew chc'cego pozna% swój los u"ytkownika i po jej przebadaniu, wydaj'c mu zwi)z&y werdykt na papierowym kuponie. Ostatni' sugesti' by&o to, "e Maszyna !mierci, mimo i" zawsze trafna w swych przepowiedniach, ujmuje je w enigmatyczn' tre#% – nie zawsze #mier% nast)puje tak, jak mo"na by si) spodziewa% po ha#le, które przekaza&o urz'dzenie. U"ywaj'c przyk&adu z filmu zwi'zanego z projektem – je#li przepowiednia brzmi OD STARO!CI, mo"e to równie dobrze oznacza%, "e #mier% przyniesie… staruszek nie radz'cy sobie za kierownic' auta.



675 ch)tnych do udzia&u w antologii to du"o – nic dziwnego, "e przy takiej konkurencji wybili si) przede wszystkim ci, którzy opowiadaniem historii w Sieci zajmowali si) od dawna i z pasj'. Przez to manuskrypt Machine of Death - bo taki jednoznaczny tytu& nadano antologii, miejscami przypomina& list) osób, których twórczo#% i dzia&alno#% w Internecie jest godna podziwu lub sprawdzenia – zw&aszcza wliczaj'c w to ilustratorów, których zatrudniono do zapewnienia zbiorkowi odpowiedniej oprawy. Licz'c samo #rodowisko komiksu internetowego, w antologii pojawi&y si) tak znamienite nazwiska jak: John Allison (Scary Go Round, Bad Machinery), Kate Beaton (Hark! A Vagrant), Danielle Corsetto (Girls with Slingshots), Aaron Diaz (Dresden Codak), Jesse Fink (Chester 5000 XYV), Shaenon K. Garrity (Narbonic, Skin Horse), KC Green (Gunshow), Christopher Hastings (The Adventures of Dr. McNinja), Randall Munroe (xkcd), Ramón Pérez (Kukuburi) czy Kris Straub (Broodhollow, Starslip, Chainsawsuit). Wyra"aj'c si) dobitnie – je"eli kto# nie zna cho%by jednego z powy"szych tytu&ów, prawdopodobnie nigdy nie zetkn'& si) z komiksem sieciowym jako zjawiskiem. Nie "eby lista pozosta&ych twórców Machine Death by&a mniej imponuj'ca – znale+li si) tu publikuj'cy w znanych periodykach i nagradzani pisarze czy poeci, dziennikarze (np. Ben „Yathzee” Croshaw, jeden z najbardziej znanych dziennikarzy zajmuj'cych si) grami komputerowymi), projektanci gier komputerowych (jak Scott Campbell, dyrektor artystyczny odpowiedzialny za kultowe Psychonauts i Brütal Legend), g&ównonurtowi ilustratorzy komiksowi, a tak"e bardziej nietypowe osobisto#ci, jak leksykograf (i blogerka, zajmuj'ca si) mi)dzy innymi… sukienkami) Erin McKean czy malawijski komik stand-up Daliso Chaponda. Niestety, co te" jest smutn' prawd', dla wydawców internetowa popularno#% i sukcesy cho% równie wymierne, co grosu autorów publikowanych tradycyjnie, nie s' nadal gwarancj' zwrócenia si) inwestycji. Machine of Death mia&a by% wypuszczona w #wiat za po#rednictwem wydawnictwa, ale mimo d&ugich, szeroko zakrojonych stara* i po#rednictwa agentów literackich, brak #wiatowej s&awy pisarzy w sk&adzie; fakt, "e rzecz to zbiorek oraz wzgl)dy ekonomiczne sprawi&y, "e "aden wydawca nie zaryzykowa& opublikowania projektu. North, Malki i Bennardo w 2010 roku zrozumieli, "e trzyletnie dzia&ania nie przynios' rezultatu i zdecydowali si) na ryzykown' – i b&yskawiczn' – akcj). Machine of Death wypu#cili w&asnym sumptem, a papierow' edycj) mo"na by&o zakupi% przez Amazon od 20 pa+dziernika 2010. 26 pa+dziernika sta& si) natomiast Dniem Machine of Death, w którym fani inicjatywy mieli dokona% czego# efektownego i na ten jeden dzie*, kupuj'c ksi'"k), umie#ci% j' na pierwszym miejscu listy bestsellerów Amazon. Uda&o si), a manuskrypt dodatkowo opublikowano w listopadzie w Internecie, jako darmowy PDF, co równa si) w sieciowej rzeczywisto#ci du"ej ilo#ci #ci'gni)% i du"o wi)kszej liczbie odbiorców. Dodatkowej promocji w USA dostarczy&, przeciwnie do swych intencji, konserwatywny prezenter telewizyjny i publicysta Glenn Beck, którego ksi'"ka wychodzi&a do sprzeda"y na Amazon tego samego dnia. Zniesmaczony sukcesem nieznanego szerzej projektu, nazwa& antologi) cz)#ci' „liberalnej kultury #mierci”, co zapewni&o jak"e potrzebny Machine of Death medialny szum.

Jak mo"na si) domy#la%, strategia – po&'czona z wiedz' o tym, jak post)powa% przy promowaniu internetowej twórczo#ci – Machine of Death osi'gn)&a sukces, zbieraj'c niemal wy&'cznie pozytywne recenzje i zyskuj'c mnóstwo czytelników. Mo"na by tu analizowa% poszczególne teksty – bo poszczególnym autorom uda&o si) znale+% unikalne sposoby, na rozprawianie si) z tym, "e natura w&asnej #mierci przesta&a by% nagle niewiadom' – lub przygl'da% si) bli"ej kolejnym etapom powstawania antologii. Jednak najlepiej #wiadczy o sile Maszyny !mierci "ywotno#% idei. Obecnie na rynku, ju" w bardziej standardowym trybie wydawniczym, dost)pna jest ju" jej kontynuacja, This is How You Die (co mo"na o niej na pewno powiedzie% to fakt, "e redaktorom uda&o si) zabra% grup) pisarzy o jeszcze bardziej zró"nicowanych zainteresowaniach i karierach), lada moment wyjdzie sfinansowana oddolnie gra karciana, w której gracze b)d' „u#miercali si)” nawzajem zgodnie z wylosowanymi wyznacznikami (karciank', jako w&asn' odnog' projektu, zajmuj' si) David Malki ! i Kris Straub), profesjonalnie zrealizowano tak"e krótki, ale do#% efektowny film promocyjny. Niew'tpliwie Machine of Death to #wi)to internetowej kreatywno#ci – wystarczy popatrze% na mnogo#% pomys&ów w opowiadaniach, oryginalnych i rozplanowanych z humorem wydarze* promocyjnych, ogóln' nieustaj'c' dzia&alno#% wokó& projektu. A "e ka"dy mo"e si) o tym szybko przekona%, si)gaj'c po darmow' wersj) pierwszej cz)#ci ksi'"ki, mo"e nie powinni#my ju" tak szeroko o tym rozprawia%… Mo"e powinni#my odda% g&os komu# du"o bardziej kompetentnemu. Dlatego zaprosili#my do rozmowy Davida Malki !, który udzieli& nam wywiadu reprezentuj'c ekip) Machine of Death i który szczegó&owo opowie o kulisach powstawania antologii, wyzwaniach jakie stawia&a oraz o jej zawarto#ci.

Wi)cej o projekcie Machine of Death mo"ecie si) dowiedzie% na oficjalnej stronie internetowej:http://machineofdeath.net/



[L&F] Po pierwsze, chcia!bym podzi%kowa$ Ci za udzielenie wywiadu i powita$ Ci% w imieniu magazynu Lost&Found. Jak wiesz, tematem bie&(cego numeru jest "mier$, a Machine of Death, co jest raczej oczywiste, skupia si% na zagadnieniach z ni( zwi(zanych. #mier$ to, obok mi!o"ci, najbardziej uniwersalny temat w historii fikcji – poniewa& ka&da istota musi si% zmierzy$ z jej nieuchronno"ci(. Ale powiedz prosz%, czy twoim zdaniem skupienie si% przy tworzeniu antologii na reperkusjach "mierci mog!o by$, w pewnym sensie, ograniczeniem? Czym", co zaw%&a poszczególnym autorom spektrum narracyjnych mo&liwo"ci, wymuszaj(c skupienie na konkretnej problematyce?[David Malki !] Uwa"am, "e to zabawne wyzwanie dla autorów, je"eli maj' co#, na czym mog' skupi% swe opowie#ci. !mier% jest tematem wspólnym dla nas wszystkich – je"eli jej jeszcze nie do#wiadczyli#my, to pewnego dnia tak si) stanie. A wi)c, nie tak jak w przypadku wi)kszo#ci innych zagadnie*, ka"dy mo"e mie% na jej temat opinie. I czasem &atwiej jest posiada% punkt wyj#cia, odkry% w&asny punkt widzenia wzgl)dem jakiej# idei, ni" zaczyna% od ca&kowicie pustej kartki.Z pewno#ci' zdarzy&o si) nam otrzyma% zg&oszenia, które trzyma&y si) okre#lonych #cie"ek i pewne podej#cia do tematu zacz)&y cz)sto wyst)powa%. Ale to jest w&a#nie zaleta du"ej ilo#ci zg&osze* – mo"esz rozpozna% oczywiste miejsca, do których mo"na zaw)drowa% z tym pomys&em, powszechne sposoby my#lenia o temacie; a potem si)gn'% g&)biej i wype&ni% ksi'"ki bardziej zró"nicowanym materia&em.

[L&F] Nie trzeba w!a"ciwie tego podkre"la$ – bazowy pomys!, który nap%dza Machine of Death, jest potwornie wydajny w ca!ej swej prostocie. Czy pami%tasz konkretny moment, w którym zorientowa!e" si%, &e jest on w!a"ciwie niewyczerpywalny, &e mo&na wokó! niego osnu$ niesko'czon( liczb% opowie"ci? Zdarzy!o si% to wtedy, gdy rozpocz%!y si% dyskusje na forach, czy mo&e pó*niej, kiedy otrzymali"cie setki zg!osze'?[David Malki !] Na samym pocz'tku, kiedy Ryan opublikowa& po raz pierwszy pasek komiksowy, który wy&o"y& ide), ludzie od razu zacz)li spekulowa% na jej podstawie. U"ytkownicy na forach Dinosaur Comics byli bardzo aktywni i ju" wtedy widzieli#my, "e w tej koncepcji kryje si) sporo g&)bi. Ludzie próbowali si) nawzajem zwodzi% lub opowiadali historyjki wy&amuj'ce si) z konceptu, wi)c pojawi&o si) wiele uj)% do natychmiastowego eksplorowania. Uczestniczyli#my w tym z Mattem, z pocz'tku jako zwykli fani. Po pewnym czasie zdali#my sobie spraw), "e idea jest naprawd) trwa&a.Ale najlepsze nadesz&o ju" jak zacz)li#my przyjmowa% zg&oszenia – ludzie ca&y czas nas zaskakiwali. My#leli#my, "e widzieli#my ka"dy sposób, na jaki mo"na poda% ten pomys& i wtedy kto# rzuca& w nas czym# ca&kowicie innym. To w&a#nie sprawi&o, "e czytanie wszystkich tekstów by&o ekscytuj'ce, poniewa" nigdy nie wiedzia&e#, kiedy nast)pny urzeknie ci) totalnie niespodziewanym podej#ciem do tematu.

[L&F] Opowiadania w pierwszej ksi(&ce – i zgaduj%, &e w drugiej tak&e – s( bardzo ró&norodne. Od futurystycznych i nawet filozoficznych uj%$ do skupienia si% na do"wiadczeniach jednostek zwi(zanych z przepowiedniami maszyny – mo&na powiedzie$, &e oryginalno"$ jest g!ówn( cech( wspóln( tych tekstów. Upublicznili"cie ca!kiem szczegó!owe zasady i przeciwwskazania dla pisarzy, którzy chcieliby zaproponowa$ swój tekst do antologii, ale czy napotkali"cie na jakie" problemy, które stanowi!y wyj(tkowe wyzwanie podczas wyboru opowiada'?[David Malki !] Jedyn' rzecz', do której chcieli#my naprawd) przy&o"y% uwag), by&o zró"nicowanie. Jak wspomnia&em chwil) temu, znalaz&y si) podej#cia do tematu, które okaza&y si) bardzo powszechne. My#l), "e to dlatego,i" nasze umys&y maj' naturaln' tendencj) do pod'"ania w podobne rejony. I to jest w porz'dku, ale nie chcieli#my zape&ni% ksi'"ki jednym i tym samym typem opowie#ci, wi)c – kiedy trwa& jeszcze okres przyjmowania tekstów – próbowali#my bardzo wyra+nie zach)ca% ludzi do pój#cia w innym kierunku.Dla przyk&adu, wpierw du"o autorów chcia&o pisa% o przepowiedniach #mierci poprzez SAMOBÓJSTWO lub pisali opowiadania o ludziach, którzy godzili si) ze swoj' #mierci', które by&y albo bardzo depresyjne, albo bardzo przes&odzone. Po lekturze kilku takich doszli#my do wniosku, "e mamy ju" komplet. Mo"e jedn' lub najwy"ej dwie z nich chcieliby#my zobaczy% w ksi'"ce. Tak wi)c pragn)li#my, by ludzie nie marnowali swojego czasu, skoro istnia&y inne #cie"ki, którymi nikt jeszcze nie pod'"y&.Innym kierunkiem, który zwykle obierano – i to jest te" jak najbardziej w porz'dku, bo tego pomys&u u"yto w komiksie, który zapocz'tkowa& projekt – by&o zako*czenie z zaskakuj'cym zwrotem akcji, ironiczna przepowiednia #mierci. Zazwyczaj przyjmowa&o to form) historyjki o kim#, kto w&a#nie otrzyma& swoj' przepowiedni), a zaraz potem umiera& w jakich# niespodziewanych okoliczno#ciach. I znowu, to jest ok. w ma&ych dawkach i de facto, zrobili#my potem krótki filmy oparty na dok&adnie takich zasadach… Ale je"eli chodzi o ksi'"k), chcieli#my bardziej emocjonalnych, bardziej prawdopodobnych opowiada*, zabieraj'cych nas w nowe strony. A skoro wszyscy, którzy si) zg&aszali, pisali teksty do Machine of Death zamiast robi% co# innego, odkryli#my z



czasem, "e troch) wyra+niejsze nakierowanie autorów na te typy opowie#ci, których widzieli#my ju" za du"o jest bardzo pomocne. Przecie" pisarze nie czytali tych wszystkich tekstów, wi)c nie wiedzieliby, je"eli nie powiedzieliby#my im tego, a chcieli#my, by ka"dy mia& jak najlepsz' szans) napisania czego#, w czym si) naprawd) zakochamy.W ko*cu, je#li chodzi o specyfik) wybierania opowiada*, zwykle odst)powali#my od rzeczy, które zdawa&y si) szczególnie nieprzyjemne (cz)sto ludzie pisali co# tylko po to, by by&o szokuj'ce lub obrzydliwe), a tak"e od tych, które snu&y si) raczej bezcelowo. W pewnym punkcie zdecydowali#my, "e jako redaktorom przypadaj' nam do gustu historie z narracyjnym p)dem, w których co# si) dzieje i bohaterowie co# robi' – w przeciwie*stwie do, powiedzmy nastrojowych tekstów lub bardziej abstrakcyjnych, czy zajmuj'cych si) tylko ideami. Poniewa" wszystko, co czytali#my opiera&o si) na tych samych za&o"eniach, &atwo by&o odczu%, "e tego typu propozycje robi' si) bardzo powtarzalne.

[L&F] Wiem, &e redaktorowi ci%&ko, mo&e nawet niewygodnie, wskazywa$ swoich faworytów, wi%c o to nie b%d% pyta! – ale ciekawi mnie, czy znalaz! si% jaki" konkretny pomys! na opowie"$ lub narracyjny patent, który zda! si% Tobie szczególnie zaskakuj(cy? W stylu „cholera, to z tym pomys!em da si% zrobi$ co" takiego?”.[David Malki !] W pierwszej ksi'"ce, naprawd) podoba&o mi si) opowiadanie Matta STARVATION i mo"e nieuczciwie si) do tego przyznawa%, bo jest on tak"e redaktorem, ale tak je poprowadzi&, "e my#l), i" ma ono prawdziwie emocjonalny wyd+wi)k. Chocia" wszystkie opowiadania w ksi'"kach s' tymi, które wybrali#my, bo czuli#my, "e autor zrobi& co# naprawd) unikalnego, "e zaoferowa& perspektyw), której nikt inny by nie zaprezentowa&. Kilka z nich to bardziej tradycyjne, solidne narracje, a inne posiadaj' pewien element, jakiego brakowa&o nam w szerszym uj)ciu typu „to jest zbiór opowiada*, który eksploruje t) ide) na ró"ne sposoby”.Powiem, "e CONFLAGURATION, opowiadanie z drugiej ksi'"ki, by&o zg&oszone w naborze do pierwszej i u fundamentów mia&o pomys&, który nam si) podoba&, ale nie zdo&ali#my go dopasowa% do reszty. Autor poprawi& i ponownie zg&osi& je do drugiej ksi'"ki, na nasze zaproszenie i czuli#my, "e dobrze wkomponowa&o si) w sequel. S' inne opowiadania, których bazow' ide) lubili#my tak bardzo, "e pracowali#my z pisarzem, by dzia&a&o prawid&owo jako proza – ZEPHYR z drugiej antologii to w&a#nie co# takiego. Ale nie chc) zdradza% zbyt wiele, bo charakterystyczn' cech' wi)kszo#ci tekstów, zw&aszcza w drugiej ksi'"ce jest fakt, "e zabieraj' nas daleko poza to, do czego dotarli#my w pierwszej cz)#ci, w takie miejsca, których istnienia by#my nie przewidzieli. [L&F] Opowiadania w obu antologiach (plus wszystkie te, które napisali ludzie zainspirowani projektem) s( tworzone jako oddzielne, nie po!(czone ze sob( narracje i jedynym czynnikiem wspólnym jest maszyna sama w sobie. Czy uwa&asz, &e te jednostkowe wizje mog( w pewnym sensie, z!o&y$ si% na w miar% spójn( wizj% rzeczywisto"ci, któr( uwarunkowa!o odkrycie takiego urz(dzenia?[David Malki !] Osobi#cie nie jestem a" tak zainteresowany ide' wspó&dzielonej, spójnej rzeczywisto#ci. My#l), "e ma to swój urok – marki takie jak Gwiezdne Wojny czy Pathfinder radz' sobie dobrze z takm dzielonym, konstruowanym wspólnie #wiatem – ale zrobienie czego# takiego oznacza&oby zrezygnowanie z zajmowania si) pomys&ami, które nie pasuj' do logiki wspó&dzielonego #wiata. Znaczy&o by to tak"e, "e trzeba by by&o uwa"nie #ledzi%, co zosta&o ju" ustalone i dopasowywa% kawa&ki uk&adanki, by zrealizowa% pomys& – a brzmi to jak co#, co wstrzymywa&oby opowiedzenie wielu #wietnych historii.Tylko w pierwszej ksi'"ce mamy co najmniej dwa teksty traktuj'ce o powstaniu maszyny i dzi)ki temu mo"emy us&ysze% dwie ró"ne opowie#ci. Gdyby#my stworzyli #wiat z dzielonym zestawem dotycz'cych go zasad, nie zosta&yby opowiedziane, a dla mnie to kiepski interes!My#l), "e z pewno#ci' istnieje przestrze* na d&u"sz', bardziej skomplikowan' eksploracj) maszyny w bardziej z&o"onym #wiecie i mo"e co# takiego pojawi si) kiedy# jako powie#%. A je"eli w jakim# opowiadaniu jest detal, który sprawia, "e inne ma g&)bszy wyd+wi)k, poniewa" ten element pasuje tak"e do niego, to #wietnie! Ale nigdy nie zamierzali#my tworzy% wspó&dzielonej rzeczywisto#ci i uwa"am, "e to dobrze poniewa" pozwala zarówno czytelnikom, jak i pisarzom, wej#% w koncept z dowolnego punktu bez konieczno#ci zaznajomienia si) z jakimkolwiek szerszym t&em.

[L&F] To zabawne, &e kiedy pierwszy raz zajrza!em do e-booka, by!em g!ównie zainteresowany pomys!ami na teksty i sprawdzi!em list% autorów po przyjrzeniu si% ró&nym opowiadaniom, które zaoferowano w Machine of Death. Wtedy zorientowa!em si%, &e zebrali"cie ca!kiem spor( grup% internetowych autorów i twórców, których szanuj% i uwa&am za znakomitych, na przyk!ad jako fan komiksu sieciowego (nie b%d% tu wylicza!, &eby nikogo nie pomin($) – nie wspominaj(c o ilustratorach pracuj(cych w g!ównym nurcie. I zastanawiam si% – czy zebranie na pok!adzie takich du&ych nazwisk, z których ka&de posiada swoj( baz% fanowsk(, pomog!o projektowi w szybszym uzyskaniu szerokiej rozpoznawalno"ci?



[David Malki !] Tak, s'dz), "e to nam pomog&o. Mieli#my szcz)#cie, "e niektórzy z twórców, którzy wys&ali nam swoje teksty, s' lud+mi, na których prace zwraca&o uwag) ju" szersze grono odbiorców. A pomys&, by opatrzy% ksi'"k) ilustracjami, definitywnie powsta& z my#l' o tym, by uczyni% j' bardziej atrakcyjn' dla tych fanów, co do których wiedzieli#my, "e mo"emy do nich dotrze%. Oczywi#cie my obaj, ja i Ryan, te" mamy czytelników, którzy #ledz' nasz' twórczo#% w Internecie. To dlatego stworzyli#my ksi'"k) w&a#nie w taki okre#lony sposób, poniewa" mieli#my nadziej), "e nasi fani i fani uczestników projektu b)d' z niej zadowoleni.Je"eli nie mieliby#my tego wszystkiego, prawdopodobnie spróbowaliby#my opublikowa% ksi'"k) w inny sposób, albo w ogóle. Uwa"am, "e to ogromnie pomocne mie% na podor)dziu ludzi gotowych na kolejne rzeczy, które stworzysz, wyczekuj'cych na nie. A ja, Ryan czy inni twórcy z antologii pracowali#my naprawd) d&ugo, rozwijaj'c nasz dorobek twórczy, "eby ci odbiorcy byli przy nas, cieszyli si) naszymi dzie&ami i wygl'dali naszych nast)pnych projektów!

[L&F] A skoro wspomnieli"my o ilustratorach – przygotowuj(c pierwsz( ksi(&k%, otworzyli"cie zg!oszenia tylko dla opowiada'. Ilustracje i kilka dodatkowych tekstów (jak ten, który napisa! Yahtzee), dodano pó*niej, prawda? Czy by! to zaplanowany ruch – co" jak zwrócenie si% do przyjació! o dodatkowy materia!, u&ywanie znajomo"ci, by uczyni$ ostateczny produkt nawet bardziej atrakcyjnym – czy co" bardziej spontanicznego?[David Malki !] Tak, ilustracje zosta&y dodane dopiero, kiedy oryginalny manuskrypt by& ju" sko*czony. Doradzi& nam to jeden z agentów zainteresowanych ksi'"k' – powiedzia& nam, "e skoro znamy najlepiej #wiat komiksu sieciowego, to mo"emy zwróci% si) do ludzi z tego #wiata, by zapewnili opraw) graficzn'. Okaza&o si), "e to #wietny pomys& i sposób na dotarcie do fanów komiksów internetowych by powiedzie% im „To jest od nas, w tym znajdziecie twórców, których lubicie i szanujcie. To rzecz z tego w&a#nie #rodowiska”.Opowiadanie Yahtzee’ego by&o jednym z tych, które lubili#my, gdy sp&yn)&o jako zg&oszenie o w&os min)&o si) z w&'czeniem do antologii. Kiedy zorientowali#my si), "e b)dzie jednak do#% miejsca, by je do&'czy%, zrobili#my to. Ale tak, na pocz'tku my#leli#my, "e narzuci si) nam bardziej rygorystyczne ograniczenia w kwestii obj)to#ci - to si) zmieni&o. Na szcz)#cie, bo to #wietne opowiadanie.

[L&F] Opisywali"cie szczegó!owo wasze zmagania z wydawcami; to, co przeszli"cie, gdy próbowali"cie opublikowa$ Machine of Death tradycyjn( drog(. A potem zrobili"cie to po swojemu, z pomoc( akcji z List( Bestsellerów Amazon i podobnymi "rodkami i to posz!o bardzo dobrze. Twoim zdaniem – czy wasze do"wiadczenia z biznesem wydawniczym wpasowuj( si% w twierdzenie, &e wspó!cze"nie pierwiastek biznesowy (targetowanie odbiorców, próby zarobienia na trendach czy poszukiwania !atwo sprzedaj(cych si% produktów) przyt!umia kreatywno"$ autorów i to Internet sta! si% narz%dziem, które pozwala lepiej funkcjonowa$ pisarzom, którzy nie chc( po"wi%ca$ swej wolno"ci twórczej (i kontroli nad w!asn( twórczo"ci()?[David Malki !] Uwa"am, "e biznes wydawniczy, jak ka"dy biznes oparty o masowy rynek, posiada metody, wedle których musi funkcjonowa%, aby przetrwa%. Targetowanie odbiorców i zarabianie na bie"'cych trendach to nie s' nowe strategie, s' tak stare jak prasa drukarska. My#l) natomiast, "e Internet u&atwia dotarcie do niszowych grup odbiorców, które mog&y by% wcze#niej niedost)pne, co jest pozytywem dla autorów. Wcze#niej drukowanie ksi'"ek by&o drogie, a znalezienie odbiorców i dostarczenie im ksi'"ek do r'k trudne. Teraz mamy narz)dzia, które to u&atwiaj'. Nie s'dz), by realia masowego wydawania zmieni&y si) bardzo, ale z pewno#ci' jest obecnie wi)cej miejsca na unikatowe g&osy, mog'ce trafi% do czytelników, do których wcze#niej by nie trafi&y i jest to dobre dla kultury jako ca&o#ci.

[L&F] Zorganizowali"cie ca!kiem sporo wyst%pów na &ywo podczas promowania Machine of Death. To bardzo interesuj(ce, bo wydarzenia bazuj(ce na literaturze potrafi( by$ naprawd% nieciekawe – nudne czytanie tekstów lub standardowe dyskusje z autorami – ale wasze zdaj( si% troch% inne. Konwencja variety show, talent show, magia, muzyka, gry… Jak narodzi! si% pomys! na takie w!a"nie wyst%py promocyjne?[David Malki !] Po prostu lubi) robi% show! To dla mnie dobra zabawa. G&ównie, to chc) tworzy% preteksty, które pozwalaj' na zebranie utalentowanych ludzi na scenie, by dostarczali rozrywki. Lubi) energi) wyst)pów na "ywo i kocham obserwowa%, jak ludzie ruszaj' si) sprzed ekranu komputera do prawdziwego teatru by nawi'zywa% bezpo#redni' interakcj) mi)dzy sob'. To prawdziwa rado#% patrze%, jak co# nieprzewidywalnego dzieje si) tu" przed tob' – nie mo"esz wcisn'% pauzy, nie mo"esz przewin'% i obejrze% tego jeszcze raz, nie zachowasz tego na pó+niej. To zamyka ci) w chwili. To bardzo odmienne do#wiadczenie od czytania ksi'"ki, ale jak' frajd' jest mo"liwo#% dostarczenia ludziom OBU tych typów do#wiadczenia!



[L&F] Ka&dy z was ma ogromne do"wiadczenie – jako sieciowy komiksiarz, pisarz i ogólnie kreatywna osoba – a po pracowaniu przez lata nad wieloma projektami, z pewno"ci( nauczyli"cie si% jak u&ywa$ wszystkich narz%dzi promocji w!asnej twórczo"ci, które oferuje Internet, od mediów spo!eczno"ciowych do crowdfundingu. W Machine of Death zamie"cili"cie tak&e swoje opowiadania, ale waszym g!ównym zadaniem by!o nadzorowanie i sprawienie by ca!y projekt rozwija! si% prawid!owo. Czy co" zwi(zanego z prac( nad tak du&ym projektem z wieloma, naprawd% wieloma wspó!twórcami zdo!a!o was zaskoczy$ w jaki" sposób, je"li chodzi o promocj%?[David Maliki !] Ka"dy projekt, w którym udziela si) du"a ilo#% osób b)dzie stawia& wyzwania – samo upewnianie si), "e ka"dy dosta& umow), wszystko sp&yn)&o na czas, ka"demu zap&acono, wszystko jest poprawnie sformatowane, to, "e ludzie zgadzaj' si) na udzia&, a potem si) wycofuj'… Nadzorowanie tego to na pewno mnóstwo pracy. A trzeba dopilnowa% masy detali. Ale je#li chodzi o promocj)? Fajnie zobaczy% odbiorców, do których nie dotarliby#my, gdyby nie udzia& w projekcie konkretnych twórców. Jeden z naszych artystów tweetuje o projekcie i zaraz jego fani, którzy nigdy o nas nie s&yszeli, ekscytuj' si) nim. Albo dziesi)% osób tweetuje o nim tego samego dnia, a ludzie obserwuj'cy komiks sieciowy zaczynaj' my#le% „Wow, to naprawd) wa"na rzecz, któr' powinienem #ledzi%”. To tworzy efekt pomno"enia.A zró"nicowanie punktów widzenia jest te" bardzo wa"ne, tak my#l). Antologie mog' okaza% si) trudn' materi', bo w najgorszym przypadku s' po prostu zlepkiem ró"nych rzeczy, które nie maj' "adnej podstawy do znalezienia si) w tej samej ksi'"ce. Cz)#ci' naszej pracy redaktorskiej jest zrównowa"enie zawarto#ci tak, aby odczuwa% j' nie jako zbiór, ale jedn' ca&o#%, która stapia si) i p&ynie, nie jako sekwencj) niepo&'czonych ze sob' tekstów. To dotyczy specyfiki materia&u, d&ugo#ci, tematu, tonacji ró"nych opowiada*, a nawet osobowo#ci osób, które si) w to zaanga"owa&y.Ale to na pewno sama rado#%, mie% mo"liwo#% zatrudnienia swoich przyjació&, by tworzy% fajne dzie&o!

[L&F] Poniewa& w Polsce niewielu czytelników s!ysza!o o waszym projekcie, pytam g!ównie o pierwszy zbiorek – ale cz%"$ druga This is How You Die, jest ju& od pewnego czasu na rynku, a w dodatku pojawi!o si% par% innych nowo"ci, jak ufundowana z powodzeniem na Kickstarterze gra karciana oparta na antologii czy film promuj(cy drug( ksi(&k%. Jak odbiorcy – i recenzenci – zareagowali na now( antologi% i wszystko, co si% wokó! niej dzieje?[David Malki !] Czytelnicy i fani wspierali ca&y project naprawd) intensywnie. Uwa"am, "e s' po prostu podekscytowani mo"liwo#ci' zobaczenia, co stanie si) dalej i ufaj', "e stworzymy rzeczy, które sami uznajemy za ciekawe. Gra karciana by&a dziwnym pomys&em, który zmieni& si) w ogromny projekt i bardzo fajnie obserwowa%, jak to si) rozwija. Film promocyjny przeklejano od nas gdzie tylko si) da i jak my#l), pos&u"y& jako dobry wst)p do koncepcji dla ludzi, którzy jeszcze si) z ni' nie zetkn)li. Pojawi&y si) wy&'cznie jednoznacznie pozytywne recenzje nowej ksi'"ki i to nas cieszy, bo to efekt wyp&ywaj'cy z czego#, nad czym pracowali#my ci)"ko przez tak d&ugi czas.Jednak w ostatecznym rozrachunku pod'"amy po prostu za naszymi instynktami. Pomy#la&em, "e karcianka by&aby #wietn' spraw', wi)c pracowa&em nad tym w wolnym czasie, a" doczekali#my si) gry karcianej. Wszystko, co robimy dochodzi do skutku wy&'cznie dlatego, "e stwierdzamy, "e to by&oby fajne – to dotyczy naprawd) wszystkiego; od pokazów magii, przez gr), do pierwszej ksi'"ki samej w sobie. Tymi kilkoma rzeczami, które starali#my si) skalkulowa% i zrealizowa% w bardzo „logiczny” sposób, nie byli#my podekscytowani i w efekcie zwykle nie dochodzi&y do skutku. Najwi)ksze sukcesy odnie#li#my po prostu zdaj'c si) na nasz entuzjazm i to, "e widzimy ludzi reaguj'cych na nasz' prac), a to jest naprawd) satysfakcjonuj'ce.

[L&F] Zanim zako'czymy, jeszcze jedno pytanie. O mo&liwo"ci. Zaprosili"cie fanów do przedstawiania w!asnych koncepcji dotycz(cych przysz!ych projektów i zastanawiam si% tak – czy brali"cie pod uwag% jak(" konkretn(, potencjalnie równie uniwersaln( ide%, która mog!aby ud*wign($ projekt podobny do Machine of Death? Dla przyk!adu, ten zielony T-Rex nadal jest ca!kiem kreatywnym kolesiem.[David Malik !] Jest jeszcze jedna historyjka od tyranozaura, któr' w&a#nie zrealizowano – nowa seria komiksowa Ryana - Midas Flesh, oparta na legendzie o królu Midasie, którego dotyk zmienia& wszystko w z&oto. W opowie#ci T-Rexa (i Ryana), drobny fragment cia&a Midasa mo"e sta% si) broni' ostateczn', przeobra"aj'c' w z&oto ca&e planety. To stanie si) cyklem, którego premiera nast'pi w 2014 roku.Dodatkowo, w pewnym momencie T-Rex mia& pomys& na wysokobud"etowy film pod tytu&em &wiat przestaje si% kr%ci' i wszyscy zderzaj# si% ze !cian# (The World Stops Spinning And Everybody Flies Into A Wall). Je"eli Machine of Death zako*czy swoj' karier), natychmiast zacznijcie ostrzy% o&ówki w&a#nie na to!


DIM HORIZON STUDIO

Photography - Dim Horizon Studiowww.dimhorizonstudio.com

https://www.facebook.com/DimHorizonStudioSet - Sick Sense Productions

https://www.facebook.com/sicksenseproductionsMUA - Neon Armour Body Painting

https://www.facebook.com/neon.armourModel(s):

Athena Sanchez https://www.facebook.com/pages/Athena-Sanchez-Artist-and-Model/249076818481445

Alia Goodreau

https://www.facebook.com/pages/Athena-Sanchez-Artist-and-Model/249076818481445

http://www.dimhorizonstudio.com/


https://www.facebook.com/sicksenseproductions


https://www.facebook.com/neon.armour




DIM HORIZON STUDIO






Alia Goodreau










DIM HORIZON STUDIO






Alia Goodreau










DIM HORIZON STUDIO






Alia Goodreau










DIM HORIZON STUDIO






Alia Goodreau










DIM HORIZON STUDIO






Alia Goodreau










Ewa Lilith

Poza Czasem

Nie istnieje cia&oCo boli od ran

K&utychCi)tychSzarpanych

Nie wykrzywia agonalnieRysów twarzySpi)tych jak MorzePo Moj"eszowym cudzie –

!mier% przychodzi bez wzgl)du na wytrzyma&o#% skóry.

***

Z mi&o#ciSmutku

W pogoni za lepszym "yciem

Wedle praw naturyKarmy czy wyroków boskich

Umrzemy tak jak jeste#my- sami w #rodku !wiata

Dla Niej wszyscy s( równi

Jak obciosane deski w ostatnim wiekuco spada po modlitwie


Agnieszka FRUSTRA M&ynarczyk

Urodzona i mieszkaj'ca w Warszawie, silnie zwi'zana z Górnym !l'skiem. Historyk sztuki oraz wiecznie poszukuj'ca fotografka. Po kilkuletnim romansie fo togra f i cznym z górno# l'sk im k ra jobrazem przemys&owym, obecnie skupiona przede wszystkim na delikatnym, stylizowanym portrecie kobiecym. Uwielbia estetyk) wiktoria*skiej Anglii, klimat fin de siècle i modelki o urodzie niczym z obrazów Millaisa i Rossettiego. Nie chc'c wpa#% w pu&apk) szuflady, na polu fotografii zajmuje si) równie" dokumentacj' miejsc opuszczonych oraz fotoreporta"em, gdzie na jej prywatnym piedestale od lat stoj' Igor Kostin i Joseph Koudelka.

http://milady-frustra.blogspot.com/https://www.facebook.com/frustra.fotographie/

***

cykl: Ad Parnassumfotografie oraz stylizacje: Agnieszka "Frustra" M&ynarczykmodelka: Aleksandra Niewiadomska




























Emma Ernst

Pianistka

dzwo* lokami ze szczerego z&otape&nymi gar#ciamirozrzucaj pere&ki u#miechuskacz palcami po klawiaturzebia&ym klawiszem dniczarnym klawiszem nocymów #wiatu: jestem

w rytmie walca lub tangawygrywaj "ycie

tylko nie patrz przez lewe rami)bo w rogu kadru czyha ju" d&o*i uparcie powtarzakilka niskich akordówmarsza pogrzebowego

grajtylko tam nie patrznie patrz przez rami) dziewczynko

Ziarno i plewy

w tym wierszu dojrzewa jarz)binai kasztan rudym okiemwygl'da z kolczastej &uskiziemia krecimi kopcamieksploduje ukradkiemlekcewa"'c symetri) trawników

jab&ka nabrzmia&e po deszczug&ucho spadaj' na ziemi)orzechy w wiklinowym koszykugrzechotaj' podzwonneoderwanym z kalendarza dniom

to wszystko ju" by&oale nie wszystko za nami

wiatrak na wzgórzu niestrudzenieobraca ramionami i #ledzi nasprzez chwil) dajemy si) zwie#%"e chce nas przygarn'%a on nas zmiele na prochnie dbaj'cczy#my ziarno czy plewy


SLEVINAARON

tytu&: Immortal

modelka: Henryka Daczkowskaprojektanta czepców: Agnieszka Osipa

asystent: Remik Babi&o

https://www.facebook.com/slevinaaron


SLEVINAARON

tytu&: Immortal




SLEVINAARON

tytu&: Immortal




SLEVINAARON

tytu&: Immortal




SLEVINAARON

tytu&: Immortal




SLEVINAARON

tytu&: Somnolence

model: Mieszkohair stylist: Magdalena Mocarska



SLEVINAARON

tytu&: Somnolence




SLEVINAARON

tytu&: Somnolence




SLEVINAARON

tytu&: Somnolence




SLEVINAARON

tytu&: Somnolence

modelka: Jagodahair stylist: Magdalena Mocarska



SLEVINAARON

tytu&: Somnolence




SLEVINAARON

tytu&: Somnolence




SLEVINAARON

tytu&: Somnolence




SLEVINAARON

tytu&: Before the world ends

modelka: Kinga Józefiakasystent: Remik Babi&o


SLEVINAARON




SLEVINAARON




SLEVINAARON




SLEVINAARON





Antropologia #mierci

„!mier% nie jest niczym innym, jak tylko pozorem, podobnie jak pozorne s' narodziny. Przemiana od

bycia do stawania si) wydaje si) narodzinami, za# przej#cie od stawania si) do bycia wydaje si)

#mierci', lecz w istocie nikt si) nie rodzi, ani te" nikt nie umiera.”1

Apoloniusz z Tyany

*

Philippe Ariès, przygl'daj'c si) wzorcom #mierci, z jakimi mamy do czynienia w historii kultury, ustali& cztery parametry

(#wiadomo#% siebie, obrona spo&ecze*stwa przed dzik' natur', wiara w dalsze "ycie, wiara w istnienie z&a), dzi)ki którym w jasny sposób

mo"na prze#ledzi% drog) #mierci od oswojenia po „#mier% na opak”. Pocz'tkowo #mier% b)d'c, tak samo jak "ycie, aktem nie

indywidualnym, wymaga&a, jak ka"de wielkie "yciowe przej#cie – ceremonii, której celem by&a solidaryzacja grupy z jednostk'. Rytua&y

przy &o"u #mierci stawa&y si) jednoczesnym wyznacznikiem ci'g&o#ci istnienia, nieprzerywalnego rozwoju gatunku, rodziny, czy

spo&eczno#ci. !mier% nie by&a dramatem osobistym, ale ci)"kim do#wiadczeniem wspólnoty, poniewa" os&abia&a j', nara"a&a na utrat),

zachwianie równowagi systemu obrony. Jako co# gwa&townego i niespodziewanego #mier% by&a uto"samiana ze z&em. „Rzecz

charakterystyczna, w starych j)zykach roma*skich ból fizyczny, cierpienie moralne, grzech, kara, przeciwno#ci losu wyra"a si) tym

samym s&owem pochodz'cym od z&a, malum – b'd+ nim samym, b'd+ po&'czonym z innymi, b'd+ wreszcie przetworzonym: malheur

(nieszcz)#cie), maladie (choroba), malchence (niepowodzenie), le Malin (z&y). Pó+niej dopiero nast'pi&o wi)ksze zró"nicowanie

poszczególnych znacze*. Pocz'tkowo by&o tylko jedno mal, z&o, którego postacie si) zmienia&y: cierpienie, grzech i #mier%. ”2 Oswojona

#mier%, mimo i" rozumiana jako z&o, stawia&a zmar&ego, jako istot) "yj'c' s&abszym "yciem, przebywaj'cego w stanie snu. Sen ów móg&

zosta% zak&ócony przez nieprawo#ci w&asnego "ycia, g&upot) ludzk' lub przewrotno#% i tajemne prawa natury. Wówczas zmarli wracaj',

b&'dz'. Spo&ecze*stwo zezwala na powroty, jednak tylko w ustalone przez obyczaj dni. W #redniowieczu uwa"ano tak"e, "e w pewnych

miejscach umarli s' zawsze obecni w#ród "ywych, odczu% mog' to jednak tylko ci, których czeka rych&y zgon. Tym samym czasy te

obfitowa&y w spotkania ludzi z ich „przeznaczeniem” – granica mi)dzy naturalnym a nadnaturalnym by&a tutaj p&ynna.

Z czasem cz&owiek uczyni& #mier% bardziej indywidualn', w&asn'. Ludzie z nami)tnej ch)ci bycia sob' i bycia czym# wi)cej za

"ycia przechodzili w stan #mierci jako nie#miertelne dusze. !mier% po cz)#ci sta&a si) wyzwoleniem duszy, nadal by&a jednak

przeczuwana jako z&o, zaprzeczenie mi&o#ci "ycia. Od XIV wieku uroczysto#ci pogrzebowe sta&y si) niemal"e teatraln' machin' –

zas&anianie zw&ok ca&unem, trumn', katafalkiem, „wyobra"eniem”. W czasach nowo"ytnych #mier% zacz)&a fascynowa%, nie jako sztuka

makabryczna, pokazuj'ca rozk&ad zw&ok i odwrotn' stron) "ycia, ale co# co budzi niezdrow' ciekawo#% i przeczuwanie pi)kna. Sta&o si)

tak za spraw' przekroczenia granicy – mi&o#% i #mier%. „Po przekroczeniu pewnego progu cierpienie i rozkosz, agonia i orgazm &'cz' si)

w jedno doznanie, co wyra"one zosta&o w micie o orgazmie wisielca.”3 !mier% z jednej strony budzi&a po"'danie, z drugiej za# strach.

Kolejny etap przeobra"e* wzorca #mierci doprowadzi& do "ywego uwielbienia dla pi)kna, jakim jest #mier%. Nie istnia&o ju" poczucie winy,

l)k przed za#wiatami, cz&owiek podda& si) fascynacji #mierci', która przeobrazi&a si) w doskona&e pi)kno. Bez wzgl)du na wiar) lub jej

brak, za#wiaty staj' si) miejscem spotkania z tymi, których kochamy, odleg&ym od cierpienia. W tej perspektywie #mier% nie jest ju"

kojarzona ze z&em. Ta przemiana zaowocuje ponownym „zdziczeniem” #mierci. W wieku XIX, kiedy nie by&o ju" tradycyjnych sposobów

obrony przed natur' (#mier% i seks), nad wspólnot' zapanowa&a medycyna. Zdehumanizowanie #mierci sprowadzi&o j' do rangi czego#

wstydliwego, nakazuj'c post)powanie, jak gdyby #mier% nie istnia&a. Tu nast)puje rozdwojenie – z jednej strony #mier% jest zjawiskiem

powszechnym, wyst)puje w historii kultury i w filozofii od zarania dziejów, zastanawia, sk&ania do refleksji; z drugiej – jest pomijana w

zmowie milczenia. Powodem takiego stanu rzeczy mo"e by% tak samo poczucie ha*by i wstydu zwi'zanego z procesem umierania i



cielesno#ci' cz&owieka, jak i pauperyzacja tematu, odarcie go ze swoistej otoczki mistycyzmu i czego#, co nieodgadnione. Obecnie w#ród

antropologów istnieje potrzeba „ucywilizowania” #mierci. !mier% to konieczno#%, powinna zosta% zaakceptowana nie ze wstydem, ale ze

zrozumieniem i szcz)#ciem. Nikt nie stara si) unicestwi% ani #mierci, ani strachu przed ni'.

Inny francuski antropolog #mierci, Edgar Morin zauwa"a, i" #mier% zostaje zaw&aszczona przez mityczne i magiczne my#lenie.

Powstaj' na tej podstawie kolejne koncepcje #mierci, które s' zarazem koncepcjami "ycia. Dzi)ki nim cz&owiek odkrywa swoj' #mier% i

swoj' nie#miertelno#%. Z jednej strony chroni si) przed zniszczeniem, przeciwstawia #wiatu, z drugiej &'czy si) z nim i chce w pe&ni w nim

uczestniczy%. Niestety racjonalizm, który pojawi& si) z chwil' post)pu technicznego, wypiera z&udzenia zrodzone z mitu i magiczne

spojrzenie na #wiat. Pozosta&o#% po obrz)dach i praktykach odnosz'cych si) do #mierci jest pierwotnym sk&adnikiem cywilizacji. Cz&owiek

poparty przez technik), nie mo"e oswoi% #mierci, mo"e jedynie stara% si) to uczyni% magicznie.

Wspó&cze#ni rozwa"aj' temat #mierci jako kluczowe zagadnienie istnienia cz&owieka. We Francji powsta&a jedna z najpr)"niej

dzia&aj'cych dziedzin tanatologii. Antropologia #mierci zrodzi&a si) z potrzeby serca i intelektu, po to, by t&umaczy% tak umieranie fizyczne,

jak i #mier% w aspekcie magicznym. Stara si) ona bada% zjawisko oraz stan jakim jest #mier% z ró"nych stron. Christian Chabanis w

ksi'"ce !mier%. Kres czy pocz'tek? rozmawia z historykami, genetykami, s)dziami, katami, mordercami, literatami jak i z tymi, którzy

do#wiadczyli #mierci najbli"szych. W efekcie otrzymujemy intryguj'cy obraz #mierci. W rozmowie z zabójc' pojawia si) pytanie czy ofiar'

zbrodni by&a osoba, której #mier% zadano, czy te" te osoby, które pozosta&y ze strat'? Morderca po dwudziestu paru latach od pope&nienia

zbrodni dochodzi do wniosku, "e jednak ofiar' by&a nie zabita kobieta, ale jej córka. Mord tak samo jak pochówek jest #wiadectwem

cz&owiecze*stwa. „Mo"na si) zastanowi%, czy mord nie jest bardziej fundamentalnym elementem wprowadzaj'cym w #wiat ludzki ni"

grób.(...) Afirmuj'ca si) jednostkowo#% musi uczyni% to kosztem praw gatunkowych. <Sprzeciw> taki w przypadku mordu czy zjedzenia

wroga nie jest jednak tylko sprzeciwem wobec gatunku. Zabójca czy kanibal afirmuje si) kosztem innej jednostki. Dla niektórych mo"e

by% to tak silna potrzeba, "e ju" sam fakt istnienia innych jednostek rodzi potrzeb) mordu.(...) Morduj'c wyzywa #mier%, pokazuje, "e

mo"e nad ni' panowa% i "e to od jego woli zale"y, kiedy ona nadejdzie; próbuje sobie udowodni%, "e ona go jeszcze nie dotyczy i "e, jak

na razie, to on posiada nad ni' przewag).” Zaprzeczenie i nieprzystosowanie do #wiadomo#ci gatunkowej, jest wynikiem istnienia

#wiadomo#ci w&asnej #mierci.4 Jeden z historyków #mierci zauwa"a, i" posta% #mierci zyska&a w pewnych rejonach rang) oficjalnej

postaci teologicznej. Jest ona usytuowana pomi)dzy niebem, gdzie przebywaj' anio&y i #wi)ci, a piek&em, zarezerwowanym dla rz'dów

diab&a.

______________________1 Cyt. za: Philip Kapleau, Ko$o "ycia i !mierci, przek&ad Zbigniew Mi&u*ski, Wydawnictwo „Pusty Ob&ok”, Warszawa 1986, str. 24.2 Cyt. za: Philippe Ariès, Cz$owiek i !mier', przek&ad Eligia B'kowska, PIW, Warszawa 1989, str. 594.3 Cyt. za: j.w., str. 597-598. 4 Zob.: S&awomir Drogo#, Cz$owiek w obliczu !mierci, Wydawnictwo Adam Marsza&ek, Toru* 2001, str. 123–125.


Sisley - Ika Sarna

https://www.facebook.com/IkaSarnaPhotography


Sisley - Ika Sarna


Sisley - Ika Sarna


Sisley - Ika Sarna


Sisley - Ika Sarna


Ina von Black - Fotografia po#miertna

Memento mori – fotografia po"miertna.

Fotografia post mortem, jest w&a#ciwie tak stara jak sama sztuka fotograficzna. Wspó&cze#nie trudno by% mo"e zrozumie%, dlaczego

ludzie pragn)li uwieczni% na zdj)ciu swoich bliskich, tu" po ich #mierci. Dlaczego nie zrobili tego za ich "ycia? Czy kierowa&a nimi jaka#

makabryczna potrzeba obcowania z umar&ymi? Jak w przypadku wielu innych zwyczajów z przesz&o#ci, aby zrozumie% fotografi) post

mortem, trzeba pozna% czasy i zwyczaje tamtego okresu.

Na pocz'tku XIX wieku narodzi&a si) dagerotypia, matka fotografii. W wyniku tego procesu fotograficznego na metalowej p&ytce

otrzymywany by& obraz, zwany dagerotypem. Dagerotyp, cho% nie pozwala& na powielanie, nadal by& du"o ta*szy i szybszy ni"

zamówienie portretu u malarza portrecisty, dzi)ki czemu fotografia sta&a si) dost)pna dla niemal wszystkich warstw spo&ecznych. Prawie

równocze#nie z powstaniem fotografii nadesz&a epoka wiktoria*ska, wraz z

jej specyficznym podej#ciem do #mierci. Memento mori – pami)taj o

#mierci, bo #mier% jest zwyk&' cz)#ci' "ycia i mo"e przydarzy% si) w

ka"dej, najbardziej niespodziewanej chwili. W tamtym okresie rozwój

cywilizacyjny, po&'czony ze s&abo rozwini)t' medycyn' i brakiem higieny,

skutkowa& m.in. bardzo wysok' #miertelno#ci' w#ród niemowl't i ma&ych

dzieci. !mier% przychodzi&a cz)sto i nagle, zwyk&a gor'czka u ma&ego

dziecka, mog&a sko*czy% si) tragicznie. Czasami zrozpaczonym rodzinom

w przeci'gu kilku dni nagle umiera&o kilkoro dzieci, a nie posiadali oni

nawet jednej pami'tki po nich. Wtedy decydowano si) na wykonanie tego

typu zdj)%, aby zachowa% na zawsze cho% ma&' cz'stk) pami)ci o swoich

bliskich.

Pierwsze fotografie po#miertne by&y zwykle portretami, b'd+ zdj)ciami

ca&ej postaci zmar&ego, które mia&y sprawia% wra"enie, "e sportretowana

osoba "yje i jest pogr'"ona we #nie. Z czasem zacz)to zdj)cia aran"owa%

tak, aby zmar&y wygl'da& na osob) "yw'. Oczy pozostawa&y otwarte, b'd+

by&y domalowywane na zdj)ciu. Wraz z cia&em pozowa&y osoby "ywe,

matki trzyma&y zmar&e niemowl)ta na r)ku, starsze dzieci i doro#li byli

sadzani na specjalnych krzes&ach ze stela"em, które utrzymywa&y cia&a w

pionie. Na zdj)ciu zbiera&y si) ca&e rodziny, dzieci „trzyma&y” w r)kach

swoje ulubione zabawki, twarze malowano, tak aby pozby% si)

nienaturalnej blado#ci. Cz)sto na zdj)ciach trudno zobaczy%, kto

w&a#ciwie by& tam sportretowany po #mierci, a kto za "ycia. W&a#ciwie,

ogl'daj'c takie zdj)cie wyrwane z kontekstu, mo"na si) nawet nie

domy#la%, "e ogl'damy zdj)cia zw&ok (radz) aby#cie przyjrzeli si)

uwa"niej starym rodzinnym albumom, je#li takie posiadacie). Uwa"ajcie,

mo"e was spotka% niemi&a niespodzianka, podobna do tej, która przytrafi&a

si) w thrillerze „Inni” Grace (g&ównej bohaterce granej przez Nicole

Kidman). Odkry&a ona przera"aj'c' tajemnic) opuszczonej posiad&o#ci,

w&a#nie wtedy, kiedy odnalaz&a na strychu pewien niezwyk&y album ze

zdj)ciami. Chyba domy#lacie si), co zawiera&... Oczywi#cie zdj)cia


Ina von Black - Fotografia po#miertna

zmar&ych, sfotografowanych, tak aby wygl'dali na "ywych.

Cho%, jak ju" wspomina&am, zwyczaj ten obecnie wydaje si) nieco makabryczny, to zdj)cia te nie powstawa&y ze spaczonych pobudek,

wr)cz przeciwnie. By&y sposobem na poradzenie sobie z "a&ob' i upami)tnieniem, czy wyrazem szacunku dla zmar&ych bliskich. Osób,

które za "ycia nie mog&y sobie pozwoli%, b'd+ nie zd'"y&y zrobi% sobie zdj)cia (w przypadku dzieci, trudno o zdj)cie za "ycia, bo d&ugi

czas na#wietlania wymaga& d&ugiego bezruchu), po #mierci zas&ugiwa&y na ten ostatni gest ze strony swoich bliskich.

Wraz z up&ywem czasu, coraz cz)#ciej na zdj)ciach pojawiali si) zmarli w trumnie ozdobionej kwiatami, oczywi#cie w otoczeniu rodziny.

Odchodzono zatem od „o"ywienia” i upi)kszenia zmar&ego, na rzecz realistycznej pami'tki z pogrzebu. Taki rodzaj fotografii

kontynuowano równie" w XX w. I tak na zniszczonych, czarno bia&ych fotografiach widzimy trumn) wraz z ca&' rodzin' i znajomymi.

Nierzadko na wsi, gdzie fotograf bywa& z rzadka a fotografia by&a luksusem, widzimy ca&' wie# w od#wi)tnych strojach skupion' wokó&

podestu z trumn'. Ja sama, w rodzinnym archiwum mojej babci, widzia&am

takie pami'tkowe zdj)cie z pogrzebu mojej prababki – trumna, przy niej

ca&a rodzina...

Zreszt' zdj)cia po#miertne w trumnie s' nadal robione na ca&ym #wiecie,

cho% dzi# maj' warto#% raczej reportersk' ni" pami'tkow', to s'

kontynuacj' wiktoria*skiej tradycji – czy tego chcemy, czy nie.

Jest jeszcze inna forma fotografii post mortem, która równie" jest

popularna do dzi#. S' to mianowicie zdj)cia prasowe oraz policyjne,

g&ównie z miejsca zbrodni. O ile zdj)cia policyjne s&u"' dokumentacji

miejsca zbrodni i pó+niejszemu post)powaniu dowodowemu a ich

charakter nie zmieni& si) od dekad, to zdj)cia prasowe goni' za sensacj' i

wspó&cze#nie byliby#my zszokowani krwawo#ci' zdj)% sprzed lat.

Pami)tacie mo"e fotografa z filmu „Droga do zatracenia”? Posta% grana

przez Juda Law jest zawsze pierwsza na miejscu zbrodni i ma najlepsze

zdj)cia... Có", fotograf sam jest zabójc' na zlecenie, nie waha si) te"

dobi% jeszcze "ywej ofiary, tak aby móc zarobi% na sprzeda"y zdj)%. Nie

wiem, na ile prawdziwa mo"e to by% posta%, jednak prawd' jest, "e pod

koniec XIX i w pierwszej po&owie XX wieku paparazzi byli cz)sto na

miejscu zbrodni przed policj'. I nie ma w tym "adnej tajemnicy, po prostu

prasa, w przeciwie*stwie do policji sowicie p&aci&a za informacje od

naocznych #wiadków. Na pierwszych stronach gazet, równie" w Polsce,

mo"na by&o zobaczy% „jeszcze ciep&e”, podziurawione kulami cia&a. Nie

wierzycie? Poszukajcie w sieci zdj)% z masakry w dniu !w. Walentego,

albo z zatrzymania Bonnie i Clyda. Krew si) leje niczym w horrorze typu

gore. Dzi# po tak drastyczny przekaz nie si)gaj' nawet najgorsze

brukowce, cho% pewnie by chcia&y...


Adam Topher

42-latek, mieszka w Emeryville CA, w domu w pobli"u Pixar Studio. Mieszka w lofcie, gdzie w zasadzie przej'& ca&o#% domu swoim stanowiskem pracy do szycia i studio fotografii. Spe&nia swoje marzenie.

https://www.facebook.com/pages/Topher-Adam/358544723268

Queen of Death


Adam Topher

Frozen


Adam Topher


Adam Topher

Sinner


Adam Topher

Sweeny Todd


Adam Topher

The Buttler


Adam Topher

The Catch


Adam Topher

Day of the Dead


Adam Topher

Woman In Black


Adam Topher

Zan - Day of the Dead


Adam Topher

Yoko - Day of the Dead


Anna Bukowska-B'czek

skarb

pod niebembogów i wielkich liczb

myz gliny wszech#wiata ulepieni

p&odowe wody morzawypluwaj' nas na brzeg

w poszukiwaniu skarbu narodzinjak fruwaj'ce ryby

skaczemy za marzeniamiz&owieni

jako po"ywienie dla innychumieramy

niejednokrotniedrzewem si) staj'c

korzeniami czerpi'cymcenne natury soki

a s&o*ce pozwala nam "y%zieleni'c si)

14.09.2013 z cyklu "Przemiana"


Anita Kovács

http://www.orizatriz.blogspot.com

http://www.orizatriz.blogspot.com/

http://www.orizatriz.blogspot.com/


Anita Kovács

were all gonna die (am I inside)


Anita Kovács

Sister


Anita Kovács


Anita Kovács


Mariola Weiss aka oldSkullLove

Sztuk' zajmuj) si) odk'd pami)tam, rysunkiem od oko&o roku.Przede wszystkim projektuj) wzory tatua"y, które udost)pniam bezp&atnie w moich galeriach internetowych.Motywem przewodnim w moich pracach jest #mier%, niemal w ka"dej z nich wyst)puje posta% martwej kobiety, cz)#ci ludzkiego cia&a, krew, ko#ci, nago#% czyli elementy #ci#le zwi'zane z cz&owiecze*stwem.,'cz) minimalizm i stonowane kolory, tradycyjny styl tatuatorski z mroczn', psychodeliczn' czy surrealistyczn' sztuk', symbolik), elementy mistyczne czy religijne.Staram si) tworzy% projekty w opozycji do trendów i pop kultury poszukuj'c mojego w&asnego oryginalnego stylu, stale pracuj) nad rozwojem moich umiej)tno#ci.

https://www.facebook.com/pages/OldSkullLove-by-MW/397594956964521

MOTHER



Siamese twins



NIGHT



DEATH MOTH



SORROW



MUERTE


Alicja Cyran

Po!(czone "wiaty

Jak kochanie musisz cierpie%Ile &ez wytoczy% w sobieKa"dy krok to duszy ciernieI sam jeste#, z sob' w sobie

R)ka Twoja niepos&usznaKiedy# tyle ciep&a mia&aI te oczy takie smutneJakby niebo si) sprzecza&o

Promie*, serca nie dotykaBez wyrazu Twe policzkiLecz ksi)"yca zegar tykaChcia&by#, by Ci szybciej liczy&

Musisz dotrwa% jak my wszyscyI#% po drodze wyznaczonejJedni pi)kni, inni brzydcyMarzeniami w jedn' stron)

Wiem kochanie, ci)"ko, trudnoJakby #wiat si) sprzysi'g& – przeciwT)sknisz dzi# ku dobrym ludziomBo Mi&o#ci w nich nie wzniecisz

Sam bez wsparcia i oparciaZ torb' ci)"k' przy ramieniuG&ow) chroni stara czapkaPod ni' my#l o odrzuceniu

Zatrzymany w cieple…

Nie odejdziesz. Z serca nie znikniesz. Pami)% pozostanie wierna.Nie raz innych z kolan pod+wigniesz, Chocia" oczy zamykasz ju" teraz.

Nie obawiaj si). B)dziesz zawsze.W r)kach nios'cych przytulenie. W poca&unkach jak ma&e latawce. W miejscach pachn'cych marzeniem Przywo&aj' Ci) ciche ulice,Góry, Park miejski, Szum morza.

W Twoich oczach b&yszcza&y skarbnice.Jawi'ce si) s&oneczne zorza.

Kto# pami)ta - jak g&aska&e# ptaka,Gdy ma&e skrzyde&ko po&ama&.

Ja pami)tam Odwa"nego junaka, Gdy ko*skiej grzywie zostawia& swój zapa&.

Twoja &'ka z jeziorem po#rodku,Niezapominajek ta*cz'cych z chrab'szczem.

B)dziesz Tutaj. Ob&okiem w mym okuZostawiaj'c mi szcz)#cie najs&odsze…


Kasia Spica

Antic Shop

model: Edel Quinn & Suzi Coombs

mua-styling: ewa doszczak

hair: adrian haupa

Poprzez fotografie tworzy t)czowy, bajkowy wr)cz #wiat. Zatrzymuje na zdj)ciu nie wydarzenia, ale chwile i emocje towarzysz'ce nam na co dzie*. Te momenty, u&amki sekund, które chcieliby#my zatrzyma% na d&u"ej.

https://www.facebook.com/pages/Photo-Papilio-Photography-Katarzyna-Spica/140519826021161


Kasia Spica

Antic Shop



hair: adrian haupa


Kasia Spica

Antic Shop



hair: adrian haupa


Kasia Spica

Antic Shop



hair: adrian haupa


Kasia Spica

Antic Shop



hair: adrian haupa


Kasia Spica

Antic Shop



hair: adrian haupa


Kasia Spica

Antic Shop



hair: adrian haupa


Kasia Spica

Antic Shop



hair: adrian haupa


Kasia Spica

Antic Shop



hair: adrian haupa



Obrz)dowe oblicza #mierci

„-ycie jest tym, co sprawia, "e wszystkie istoty ró"ni' si) mi)dzy sob', a #mier% jest tym, co sprawia, "e wszystkie one staj' si) jednakowe.”1

*Wa"n' rol) w tematyce #mierci odgrywaj' równie" praktyki i obrz)dy pogrzebowe. S' to ceremonie ku czci zmar&ych, wyra"aj'ce

"al po stracie cz&onka spo&eczno#ci, rodziny a tak"e strach przed #mierci'. Niektórzy autorzy opracowa* o charakterze tanatologicznym uwa"aj', "e wyj'tkowo#% cz&owieka w #wiecie polega w&a#nie na jego refleksyjnym podej#ciu do "ycia. Grób jest #wiadectwem istnienia #wiadomo#ci ko*ca i pocz'tku "ycia, ale równie" pewnej postawy moralnej i etycznej. Typowo ludzkie jest te" poczucie godno#ci, a tym samym i „przyzwoitego pogrzebu”. Jednak"e niektóre ludy prymitywne dopuszcza&y si) okrutnych praktyk bezczeszczenia zw&ok ludzi pochodz'cych z innych plemion. Robiono talizmany z ko#ci nieprzyjació&, a kanibalizm2 wynika& z przekonania, "e przez mi)so zyskuje si) zdolno#ci zmar&ego i jego si&). (S. Drogo# przytacza podzia& na endokanibalizm – kanibalizm pogrzebowy oraz egzokanibalizm – spo"ywanie cia& wrogów celem przej)cia ich si&y. E. Morin o endokanibalizmie mówi, "e jest on „jednym z najpewniejszych sposobów unikni)cia napawaj'cego strachem rozk&adu cia&a.”) Pogrzeb z socjologicznego punktu widzenia pe&ni par) wa"nych funkcji. Po pierwsze higieniczno – sanitarn', poniewa" zabezpiecza przed dzia&aniem procesów rozk&adu, poza tym religijno – kulturow', terapeutyczn' i spo&eczn'. Pogrzeb rozumiany jako ostatnia podró", ma cz)sto posta% bardzo wystawn'. W dawnych Chinach cz)sto spotykano rodziny, które rujnowa&y si), "eby zapewni% zmar&emu wystawny pogrzeb. W Indiach synowie sp&acali lichwiarzom d&ugi ojców, zaci'gni)te na pogrzeb dziadka. Równie" kultura zachodnia ma tradycj) wystawnych pochówków. Pogrzeby i stypy organizowane na obecnych wsiach maj' za zadanie przemienienie "a&oby w #wi)to. Oprócz ostentacyjnego przepychu istnieje równie" inny sposób „grania wobec #mierci”. Polega& on na przesadnej skromno#ci i pokorze. I tak m.in. niektórzy przedstawiciele szlachty chcieli by w poprzek drzwi do ko#cio&a zamie#ci% informacj) o ich #mierci, tak by wierni mogli po nich depta%. Ryszard Lwie Serce, „za"'da&, by pochowano go przed male*kim ko#cio&em w Fécamp, "eby wierni mogli go zdepta%. Jego syn, Ryszard II za"yczy& sobie, by pochowano go pod rynn'.”3

Do rytua&ów po#miertnych w domu nale"y np. zas&anianie zwierciad&a, usuni)cie zwierz't z pokoju zmar&ego, informowanie byd&a o zgonie w&a#ciciela, zatrzymywanie zegarów i gaszenie ognia, czuwanie przy zmar&ym noc'. Mia&o to na celu uchronienie "yj'cych przed „zawi#ci'” duszy nieboszczyka, która mog&a zabra% którego# z domowników na „tamten #wiat”. Dzwony pogrzebowe maj' natomiast moc rozp)dzania gromadz'cych si) duchów. Innym ze zwyczajów w tradycji europejskiej, u&atwiaj'cym zgon konaj'cemu, by&o np. otwieranie zamków i rozwi'zywanie w)z&ów, a w niektórych przypadkach po&o"enie umieraj'cego na klepisku.

Mimo, i" grób jest przejawem istnienia pewnej kultury i #wiadomo#ci a tak"e my#lenia abstrakcyjnego, nie wszystkie ludy pozostawia&y na ziemi groby. W spo&ecze*stwie hinduskim uznaje si), "e cia&o musi zosta% spalone. -ydzi np. zabraniaj' palenia zw&ok, natomiast „w mitologicznym my#leniu ogie* stawa& si) zwykle obietnic' odnowienia i odrodzenia. Dzi)ki ogniowemu oczyszczeniu mo"na by&o osi'gn'% wy"szy (duchowy) poziom egzystencji.” Ta zasada znajduje miejsce zarówno w greckiej, jak i rzymskiej mitologii, w hinduskich Upaniszadach, ale równie" u wielu ludów afryka*skich.4 Najlepiej na brzegu rzeki, do której pó+niej wrzuca si) popio&y. Popularny jest te" zwyczaj samopo#wi)cenia wdowy (sati, Suttee), w celu odkupienia win wszystkich swoich zmar&ych i zmar&ych ze strony m)"a. W zale"no#ci od ró"nic wyznaniowych mo"na spotka% si) w Indiach równie" z obrz'dkiem, w którym zw&oki k&adzie si) na szczycie góry, %wiartuje i pozostawia na pastw) psów i innych zwierz't. W Bombaju w XIX wieku istnia&y „wie"e ciszy” – mur na planie okr)gu – wewn'trz których uk&adano zw&oki na pastw) s)pów i kruków. Na Kamczatce porzucano chat), w której kto# zmar&, poniewa" przebywa& w niej duch podziemi, który u#mierca& wszystkie "ywe jeszcze istoty. Eskimosi sk&adaj' cia&a swoich zmar&ych – ubrane, ale bez "adnej ochrony – na ziemi, ustawiaj' nad nimi namiot, wokó& rozk&adaj' przedmioty nale"'ce do zmar&ego. Tego typu grób staje si) &upem psów i lisów polarnych. Istniej' plemiona syberyjskie, które swoich zmar&ych przywi'zuj' do drzew i wystawiaj' na dzia&anie natury. Podczas gdy cia&o jest przymocowane do drzewa, odprawiane s' odpowiednie obrz)dy, a po up&ywie pewnego czasu zbiera si) ko#ci, które uchowa&y si) przed zwierz)tami i przechowuje jako relikwie. Na Wyspach Andama*skich w Zatoce Bengalskiej grzebano zmar&ych w pozycji siedz'cej, a po czasie gdy nast'pi& rozk&ad ekshumowano szkielet. „Wdowa po zmar&ym otrzymywa&a czaszk) i nosi&a



j' uwi'zan' na sznurze, który okr)cony by& na jej szyi; czaszka s&u"y&a jako rodzaj pude&ka na ró"ne drobne przedmioty. Inne ko#ci otrzymywali krewni, nosili je jako naszyjnik lub pas.”5 Plemi) Tagbanuas zamieszkuj'ce jedn' w filipi*skich wysp, wywozi&o zmar&ych na okoliczne, bezludne skrawki l'du, gdzie pozostawiano je na rozpi)tych mi)dzy drzewami konstrukcjach, ca&o#% nakrywano daszkiem z li#ci. Gdy konstrukcja opad&a na ziemi), zbierano ko#ci, umieszczano w drewnianej skrzynce lub innym naczyniu i sk&adano w grocie. Natomiast Maorysi z Nowej Zelandii przetrzymywali cia&o zmar&ego przez trzy dni, nacierali oliw', ubierali w najlepsze ubranie, wi'zali w „pakiet” i grzebali w odosobnionym miejscu. Po jakim# czasie wydobywano ko#ci i sk&adano w grobie rodzinnym na wspólnej platformie, bez dba&o#ci o porz'dek, pozwalaj'c na przemieszanie si) ko#ci. Niektóre z plemion australijskich aborygenów umieszcza&y zmar&ych na platformie z ga&)zi i tak ich pozostawiano. Inne pali&y cia&a, a z ko#ci osób wa"nych w plemieniu robiono amulety. W Plemieniu N’gobera czyniono relikwie ze zmar&ych, a z ko#ci szczypce do ognia, czarki itp. znane s' te" plemiona, które gromadzi&y same g&owy zmar&ych, które umieszczano w kamiennym kr)gu, reszta cia&a nie mia&a znaczenia ulega&a wi)c rozk&adowi i po"arciu przez zwierz)ta. Indianie z Patagonii wystawiali ko#ci zmar&ego na s&o*ce aby wybiela&y i po roku zawijali je w skór) i wywozili na cmentarz, zwykle do#% odleg&y. Tam uk&adano ko#ci w naturalnej pozycji, przystrajano je i odziewano. Indianie Salivas z dorzecza Orinoko zmar&ych wraz z ich dobytkiem wrzucali do rzeki. A Indianie wenezuelscy zanurzali zw&oki w rzece (przywi'zuj'c je solidnie do czego# na brzegu) na dwa dni, po czym gdy ryby oczy#ci&y szkielet, wyci'gano ko#ci, uk&adano w koszu i stawiano na dachu domu, z którego nieboszczyk pochodzi&.

Trudno ustali%, w którym momencie pojawi&y si) zwyczaje pogrzebowe. Mo"na domniemywa%, "e ju" ludzie neandertalscy mieli groby. M. Wa*czowski najwi)ksze zas&ugi w chowaniu zmar&ych przypisuje neandertalskim kobietom, które za spraw' instynktu macierzy*skiego chowa&y i zabezpiecza&y zw&oki przed kanibalistycznymi sk&onno#ciami m)"czyzn. W La Ferrassie w roku 1908, odkryto pochowanych neandertalczyków. By& tam kompletny szkielet m)"czyzny – u&o"ony na wznak, z lekko ugi)tymi nogami skierowanymi w prawo, g&owa natomiast wsparta na kamieniach zwrócona by&a w lewo. Szkielet kobiety u&o"ony by& odwrotnie – g&owa na prawo, a kolana na lewo. W innych grobach pochowane by&y dzieci. Groby zawiera&y tak"e narz)dzia z ko#ci i krzemieni oraz ko#ci zwierz't jak gdyby pochowane razem z w&a#cicielami. W 1938 roku w Teszik–Tasz znaleziono grób dziecka – schronisko skalne du"ych rozmiarów – szkielet znajdowa& si) w otoczeniu poro"y pi)ciu kozioro"ców. W roku 1957 odkryto w jaskini Regourdou szkielet spoczywaj'cy w specjalnie wydr'"onej jamie, nakryty kopcem z g&azów. W latach 1951-1965 w Szanidar odnaleziono kolejny grób. Dzi)ki analizom py&kowym naukowcy ustalili, "e pogrzeb odby& si) mi)dzy majem a lipcem, zw&oki natomiast u&o"one by&y na „dywanie z kwiatów”. Sk&ada& si) on z krwawników, chabrów, ostów, szafirków, malw i skrzypu. Wiele znalezisk wskazuje na istnienie antropofagii wynikaj'cej albo z praktyk magicznych, albo sposobu na zaspokojenie g&odu. Tym samym groby jako takie nie zachowa&y si), odkrywano jedynie po&upane i przepalone ko#ci, jak to mia&o miejsce w chorwackiej Krapinie podczas wykopalisk w 1899 roku.

Wa"nym odkryciem jest równie" fakt dotycz'cy kultu zmar&ych – w okresie paleolitu szczególnym zainteresowaniem cieszy&y si) czaszki tak istot ludzkich, jak zwierz't. [„Czaszka ma warto#% szczególn', poniewa" nie tylko oznacza trwa&o#%, lecz tak"e przypomina twarz i "ycie.(...) Wiadomo te", "e w czasach nam bli"szych niektóre plemiona galijskie przechowywa&y w skrzyniach g&owy wodzów, zabalsamowane w olejku cedrowym.”]6 W miejscowo#ci Singur w 1956 roku odnaleziono groby z okresu górnego paleolitu. Cia&o m)"czyzny pochowano w owalnej jamie. Zw&oki le"a&y na plecach na roz"arzonych w)glach, przysypane warstw' intensywnie czerwonej ochry. W innych grobach z tego okresu równie" oprócz ozdób wykonanych z mamuciej ko#ci, czaszek i z)bów zwierz't, znajdowano du"e ilo#ci czerwonej ochry. Cz)sto cia&a przykrywano mamucimi &opatkami. W chwili zmiany klimatu pod koniec ostatniego zlodowacenia, zacz)to budowa% sza&asy z ciosów mamuta ustawionych koli#cie, z pod&ogami pokrytymi tak"e czerwon' ochr'. Równie" na terenie Polski w Janis&awicach odnaleziono zw&oki m)"czyzny w pozycji kucznej, posypane ochr'. W jaskini Ofnet na terenie Niemiec znaleziono dwie jamy wype&nione ochr', a w nich czaszki zwrócone twarzami na zachód. Czaszki nale"a&y w wi)kszo#ci do kobiet i dzieci i prawdopodobnie zosta&y odci)te od tu&owia. Zwyczaj u"ywania czerwonej ochry w rytuale pogrzebowym nie usta& z ko*cem epoki lodowcowej (o czym ju" wspomina&am w przypisie 20. na stronie 17). Czerwie* jest symbolem ludzkiego cia&a, ziemi, mi&o#ci, ognia. U ludów prymitywnych by&a barw' najwa"niejsz' zwi'zan' z zasad' "ycia, krwi', ogniem i p&odno#ci'. W Egipcie przypisywano jej moc chronienia przed demonami. Zw&oki przystrojone czerwieni' mia&y &atwiejsz' drog) do #wiata cieniów. Jednocze#nie w ikonografii egipskiej czerwie* by&a synonimem w#ciek&o#ci.7 Indianie malowali si) na czerwono zarówno podczas obrz)dów pogrzebowych, jak inicjacyjnych, czyli zawsze wtedy, gdy chodzi&o o #mier% prawdziw' b'd+ rytualn'. Spartanie, Ate*czycy i Indowie ubierali zmar&ych w czerwone suknie. U Homera mo"na odnale+% informacj) dotycz'c' czerwonego p&ótna, którym owini)to zw&oki Hektora przed spaleniem.



W Nowej Zelandii maluje si) na czerwono trumn), a Ukrai*cy zak&adaj' czerwony pas pogrzebowy. Serbowie natomiast nak&adali zmar&emu czerwon' czapk) na g&ow). „Chowanie zmar&ych spowitych w czerwone p&aszcze praktykowane by&o we Florencji w XV wieku, gdzie nawet kaplice cmentarne wybite by&y czerwonym materia&em.”8 Jeszcze w XIX w. w Bawarii pos&ugiwano si) czerwonymi woskowymi #wiecami przy pogrzebach. Do tej pory istnieje przes'd, "e nie nale"y przynosi% ani bia&ych, ani czerwonych kwiatów do szpitala, poniewa" symbolizuj' one #mier%. [Istnieje równie" powi'zanie mi)dzy czerwon' ró"' a #mierci'. Badaj'c etymologi) ludow' s&ów „rot” i „ros”, Rudolf Gross wskazuje na ten zwi'zek, zwracaj'c tak"e uwag) na fakt, i" cz)sto miejsca pochówku nazywano ogrodami ró"anymi. S&owianie natomiast &'czyli #wi)to ró" ze #wi)tem zmar&ych. „Do skojarzenia ró"y ze #mierci' przyczyni&o si) równie" i to, "e ró"a cz)sto kwitnie na czerwono. (...) w rzymskich czasach (...) natrafiamy ju" na kwiat ró"y sk&adany w darze umar&emu do grobu”]9

Kolorystyka z czerwonej na czarn' zmienia&a si) powoli i wida% to chocia"by na przyk&adzie pochówków w studniach. [„Studnie, jako +ród&o wody, a wi)c i "ycia stanowi&y wa"ny element zwi'zany z grzebaniem zmar&ych. (...) Z jednej strony wi)c chciano im u&atwi% w)drówk) do krainy zmar&ych, z drugiej – dostarczy% im +ród&a "ycia – wody.”]10 Jeszcze na terenie Bawarii cia&a chowane w studniach (ok. 740 – 400 r. przed Chrystusem), by&y pokrywane czerwon' ochr'. Natomiast groby studzienne znalezione we Francji (ok. I w. przed Chrystusem) zawieraj' ju" czarne figurki pochodz'ce z kultury celtyckiej, zw&oki natomiast pomalowane s' na czarno. Czer* upowszechni&a si) w wieku XVI. Mia&a od tego czasu dwojakie znaczenie: symbolizowa&a mroczne oblicze #mierci oraz oznacza&a "a&ob). Poniewa" czer* nie przynosi&a "adnego „po"ytku” zmar&emu, mo"na domniemywa%, "e kolor ten pojawi& si) bardziej ze wzgl)du na tych, którzy pozostali. Czarny strój by& bowiem okre#leniem stanu duszy, zbli"a& równie" do zmar&ych. Inn' barw', która wesz&a do kanonu „barw "a&obnych”, jest biel – wyra"aj'ca rozpacz. Kolorystyka bia&o – czarna wyznaczaj'ca moce przeznaczenia, wywodz'ce si) od ksi)"yca ma wykorzystanie wspó&cze#nie.

„Forma kamienia nagrobnego – p&askiej steli lub obelisku pochodzi ze staro"ytnego Wschodu.”11 Kamienie po#wi)cano bóstwom i czyniono przedmiotem kultu religijnego. W Starym Testamencie jest wzmianka o kamieniu, który jest symbolem obecno#ci Boga. Natomiast kopiec g&azów usypywany by& cz)sto na znak uczczenia jakiego# donios&ego wydarzenia – zawartego pokoju, itp. W staro"ytnej Grecji zmar&ych grzebano w cedrowych trumnach albo marmurowych sarkofagach, nad nimi usypywano grób oznaczaj'c miejsce g&azem, stel' albo cippusem. Etruskie i rzymskie grobowce mia&y posta% tumulusów (kszta&t sto"ka), sarkofagów, obelisków i piramid. W Rzymie zacz)to wnosi% naziemne grobowce (arca, capulus), a gdy w V w. p.n.e. pojawi& si) zwyczaj kremowania zw&ok, budowano groby zbiorowe z wn)kami na urny (kolumbaria). Cmentarze (Friedhof, kojmeterion, coemeterium) zak&adano zwykle poza osadami i miastami. W kulturze "ydowskiej wynika&o to z rytualnej nieczysto#ci zw&ok, w innych dawnych kulturach mia&o to tak"e zwi'zek z sanitarnymi uwarunkowaniami. Jednak"e pierwsi chrze#cijanie grzebali swoich zmar&ych w wielkiej tajemnicy na terenie miast, w katakumbach. W drugim wieku naszej ery nast'pi& powrót do pochówków ziemnych, a od 313 r. chrze#cija*skie nekropolie budowane by&y tak"e poza murami miasta, przynajmniej do czasu post)puj'cej urbanizacji terenów, które dotychczas le"a&y poza granicami miast. W zwi'zku z istnieniem zwyczaju grzebania zas&u"onych dla spo&eczno#ci zmar&ych w obr)bie murów ko#cio&a, cmentarze pojawi&y si) w mie#cie. Cmentarze przyko#cielne (Kirchhof, church yard) by&y niejako rozwini)ciem wn)trza ko#cio&a i le"a&y w obszarze sacrum, chowani byli tam inni wierz'cy mieszka*cy. Natomiast nekropolie lokalizowane na niepo#wi)conej ziemi sta&y si) miejscem pochówku heretyków, samobójców, aktorów, "ebraków, przest)pców i kuglarzy. Poniewa" cmentarze ulega&y szybkiemu przepe&nieniu cz)sto zmar&y nie le"a& w grobie nawet rok. Jego zw&oki by&y wykopywane i uk&adane na stertach innych w tak zwanych kostnicach (ossuaria). Zwyczaj ten jeszcze w na pocz'tku XX wieku by& spotykany na ma&ych przyko#cielnych cmentarzach w niewielkich miejscowo#ciach w Austrii czy Wielkiej Brytanii. Zagro"enie epidemiami by&o tym wi)ksze, gdy" nekropolie by&y równie" miejscem publicznym, t&umnie odwiedzanym. Wydawano tam wyroki i s'dzono, odprawiono wielkopostne misteria, bawiono si) i ta*czono, a nawet – jak podaje Jan Dominikowski – uprawiano prostytucj). Dopiero za spraw' lekarzy i filozofów doby O#wiecenia zacz)to zamyka% miejskie cmentarze i przenosi% je na powrót poza mury miasta.

Przed pocz'tkiem XIX wieku wi)kszo#% grobów pozostawa&a anonimowa. Nekropolie pozamiejskie spowodowa&y wykszta&cenie nowego kultu zmar&ych. Pojawi&y si) konne karawany, a tak"e zwyczaj drukowania afiszy (klepsydr), zwanych w Polsce „kartkami pogrzebowymi”. Sk&ad konduktu "a&obnego, ilo#% i waga #wiec, czy okaza&o#% ca&unu "a&obnego by&y ustalone przez zmar&ego w testamencie. W pochodzie powinno bra% udzia& trzynastu ubogich, którzy reprezentuj' trzynastu aposto&ów wraz z Judaszem oraz trzyna#cioro dzieci – sierot, które powinny nie#% #wiec). W Prowansji kondukt "a&obny mia& zwyczaj „obej#cia miasta”. Przechodzono



tras), wyznaczon' cz)sto w testamencie, ze zmar&ym z odkryt' twarz'. W pó+niejszym okresie zakazano tego typu praktyk, prosz'c by zw&oki zanie#% najkrótsz' drog' na cmentarz. W tym czasie powróci&o znaczenie kamieni i pomników wznoszonych w miejscu pochówku danego cz&onka spo&eczno#ci. Pomniki nagrobne przybiera&y wi)c form) o&tarzyków rodzinnych. „Mo"na powiedzie%, "e symbole #mierci bywa&y ujmowane w tonacji pozytywnej, zarówno w tradycji heroiczno–klasycznej, jak i religijno–romantycznej. Grobowce bohaterów i artystów czy uczonych zapowiadaj' ich "ywot wieczny w doczesnym czasie i przestrzeni, we wdzi)cznej pami)ci ludzi. symbole romantyczne zapowiadaj' "ywot wieczny w za#wiatach, w boskim #wiecie wybranych. (...) Grobowiec by& ulubionym motywem w dobie klasycyzmu, cmentarz stanie si) nim w dobie romantyzmu.”12 W zale"no#ci od typu cmentarza, wznoszono dopasowane do wymogów ogólnych pomniki. I tak pierwszy umowny typ „campo santo”, mia& na celu geometryczne usystematyzowanie niskiej zieleni, architektury i rze+by, by& wi)c ca&o#ciowym za&o"eniem. Drugi – „rural cementary” – to „ogród melancholijny”. Jego za&o"eniem nie by&o tworzenie sztywnej przestrzeni, ale raczej krajobrazowej ca&o#ci kompozycyjnej, której przy#wieca&a idea „&'k arkadyjskich”. Ten typ cmentarza w pó+niejszym czasie przechodz'c kolejne przeobra"enia przybra& posta% górzystego lub le#nego (Bergfriedhof, Waldfriedhof) a tak"e z pocz'tkiem dwudziestego wieku, ascetycznego „cmentarza trawiastego” (lawn cementary). Trzeci typ „Père–Lachaise”, to mroczne, stare parki z wysokimi drzewami, kaplicami grobowymi, mauzoleami i pomnikami. W tym przypadku ka"de dzie&o architektury sepulkralnej traktowane by&o indywidualnie, daj'c mo"liwo#% na rozwój ciekawych form rze+biarskich, które korzysta&y z bogatej symboliki #mierci, cierpienia i zmartwychwstania.

_________________________1 Zdanie dotyczy formu&owanego przez Yang Zhu, warto#ciuj'cego poj)cia egzystencji, za: W&odzimierz Wilowski, Zagadnienie "ycia i !mierci w wybranych pogl#dach

filozoficznych i religijnych Zachodu i Wschodu, op. cit., str. 94.2 Por.: S&awomir Drogo#, Cz$owiek w obliczu !mierci, op. cit., str. 124; Edgar Morin, Antropologia !mierci [w:] Antropologia !mierci. My!l francuska, [wybór i przek&ad:] Stanis&aw

Cichowicz, Jakub M. Godzimirski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993, str. 114–115 . 3 Michel Ragon, Pogrzeb – widowisko, przek&ad Anna Peccorari [w:] Stanis&aw Rosiek [wybór], Wymiary !mierci, s&owo/ obraz terytoria, Gda*sk 2002, str. 331.4 Patrz: Marian Wa*czowski, Ksi%ga "a$oby i !mierci. A – ), op. cit., has&o: „palenie zw&ok”, str. 242–243.5 Krzysztof Kowalski, Eros i Kostucha, Ludowa Spó&dzielnia Wydawnicza, Warszawa 1990, str. 27.6 Patrz: L. V. Thomas. Cyt. za: Marian Wa*czowski, Ksi%ga "a$oby i !mierci. A –), op. cit., has&o: „czaszka ludzka”, str. 55–56.7 Por.: W&adys&aw Kopali*ski, S$ownik symboli, op. cit., has&o: „czerwie*”, str. 51–53 oraz Piotr Kowalski, Leksykon Znaki &wiata. Omen, przes#d, znaczenie, op. cit., has&o: „kolor”,

str. 229–231.8 Marian Wa*czowski, Ksi%ga "a$oby i !mierci. A –), op. cit., has&o: „czerwony ca&un”, str. 57.9 Cyt. za: Maria Janion, W !mierci [w:] )yj#c tracimy "ycie. Niepokoj#ce tematy egzystencji, tej"e, op. cit., str. 383–384. 10 Zob.: Marian Wa*czowski, Ksi%ga "a$oby i !mierci. A –), op. cit., has&o: „pochówki w studniach”, str. 256–257.11 Jan Dominikowski, Nekropolia *odzi wielkoprzemys$owej. Cmentarz Stary przy ulicy Ogrodowej. Dzieje i sztuka 1854–1945, Wydawnictwo Konserwatorów Dzie& Sztuki, ,ód+

2004, str. 13. 12 Jan Bia&ostocki, P$e' !mierci, op. cit., str. 143–144.


Vanessa Dakinsky

OLKRTo nowa seria akwareli zbudowane wokó& tematu OLKR, gdzie oznacza dwie rzeczy. Z "s" - jest staromodnym francuskim wyrazem motywacji, (typu "serca w gór)", j"chod+my", lub "o&nierzy id'cych na wojn). I bez "s" - opisuje mikro ruchu cia&a, jakich do#wiadczamy np. w gardle, je#li chcemy wymiotowa%.

Seria UOYEVOLITo seria dotykaj'ca w cz)#ci tematyki relacji eros / tanatos.

I inne moje prace.www.vanessadakinsky.com

2012 rick genest zombie boy

http://www.vanessadakinsky.com/

http://www.vanessadakinsky.com/


Vanessa Dakinsky

drunk


Vanessa Dakinsky


Vanessa Dakinsky


Vanessa Dakinsky


Vanessa Dakinsky


Vanessa Dakinsky


Vanessa Dakinsky


Vanessa Dakinsky


Vanessa Dakinsky


Agata W'sikowska

Warunek równo"ci

W trumnie, czy w urnie,czy w surowej ziemi- po #mierci s' samiswoi mi)dzy swemi.

Rozmowa II

- Dok'd idziesz?- Przed siebie.- Sk'd przybywasz?- Ja nie wiem.- Czy zostaniesz?- Na moment.- Czy to…?- Tak! Przes'dzone…!- Jest kto# z tob'?- !mier% Czarna.- Nie odejdzie?- Rzecz marna…- A co robi?- Prowadzi.- A" do ko*ca?- A" zg&adzi.- Nie chcesz uciec?- Nie mog).- …Jeste# -yciem!- Ach… W drog)…!

O tej porze roku

O tej porze roku lec' li#cie z g&owy.O tej porze roku szklanka do po&owyjest ju" opró"niona. -ycia nikt nie wleje.Ty uparcie walczysz, a staro#% si) #mieje.

Wi)c nak&adasz kapcie. Tak, te najcieplejsze.Na nos wciskasz szkie&ka, bo dni s' ciemniejsze.A potem usadzasz w fotelu marzeniam&odzie*cze i patrzysz: pogoda si) zmienia.

O tej porze roku – pe&nej wiatru, burzychadzasz z parasolk'… Niech ci dobrze s&u"y- niech podpiera ci)"ar twego do#wiadczenia,które o tej porze kropla deszczu zmienia…

Po&egnanie

A je#li si) stanie, co nieuniknione,ka" gwiazdom nie p&aka%, a s&o*cupowiedz, "e znikam tylko na momentlub na d&u"sz' chwil), lecz spotkamy si) w ko*cu.


Analisa Ravella

Analisa Ravella, pochodzi z San Francisco i jest w&oszk' drugiej generacji. Fotografem jest od ponad dwudziestu lat. Jest te" od czasu do czasu filmowcem, praktykuje voodoo i jest wariatk' od kotów, je#li chodzi o jej umiej)tno#cii. Jej sztuka jest pod silnym wp&ywem literatury klasycznej i historii wymieszanej z surrealistyczn' chorobliw' wyobra+ni'. "Fotografia pozwala mi odkrywa% kolory, które cz)sto s' nieobecne w moim "yciu."

www.analisaravella.comwww.facebook.com/AnalisaRavellaArtist

"Manifestation"Photographic Narrative Series

DiseaseModel/MUA - Jon Knight

http://www.facebook.com/AnalisaRavellaArtist

http://www.analisaravella.com/

http://www.analisaravella.com/

http://www.facebook.com/AnalisaRavellaArtist


Analisa Ravella

"Manifestation"Photographic Narrative Series

HungerModel/MUA - Jon Knight


Analisa Ravella

FamineModel - Angela DeRisio


Analisa Ravella

GoodbyeModel - Paulina Ravella


Analisa Ravella

Henry's LoveModel - Rachel Slick


Izabela Monika Bill

Czy kto" kiedykolwiek z was umar!?

czy kto# kiedykolwiek z was umar&?szpakowaty m)"czyzna uk&oni& si) pytaniemw pewnej kawiarni literackiejbo ja krukiem jestem przysiad& na ga&)zi fotelaby&em krukiem o tam na niebiebia&ym krukiemstr'cili mnie my#liwipióra wyrwali handlarzedusz) podrapali #miertelni bogowiepoet' jestem upad&yma to jak umar&ym by%

zostawi& cisz) na salizdziwienie minkim by& ten cz&owiekco si) wa"y& pyta% nas o za "ycia #mier%

Sobota

prze"y&ocho% by&am gotowa na czer*umar&o mi na kolanachpod po#ciel' dniaz mojej r)kinie by&am gotowa na czer*pochowa&amci'gle chowamrozgrzebuj)ziemi) s&ówtrudno stawia% pomnikmaj'c nadziej)na zmartwychwstanieczy mi&o#% to sacrumktóre nawet sprofanowanemo"e si) obudzi%ze #pi'czki z&ego snunie wiemczekampolubi&am czer*


Marta Sadowska

http://www.facebook.com/MartaSadowskaPhotography




Marta Sadowska


Marta Sadowska


Marta Sadowska


Marta Sadowska



!mier% w sztuce

„-adne narodziny nie obiecuj' trwa&o#ci, ci'g&o#ci, nie!miertelno!ci. Tylko #mier% – jej obietnica

nie#miertelno#ci jest pewna.(...) Nie#miertelno#% nie jest wyzwaniem, które trzeba podj'%, zadaniem

do wykonania, nagrod', na któr' trzeba zas&u"y%. Nie jest te" projektem, który mo"e nada% sens

byciu-w-#wiecie. W #wiecie, w którym zanikanie zast'pi&o umieranie, nie#miertelno#% rozprasza si) w

melancholii obecno#ci, w monotonii niesko*czonego powtórzenia.”1

*

W sztuce #mier% przywo&uje kilka rodzajów artystycznej obecno#ci. Estetyka #mierci wychodz'c od jednego poj)cia przenosi si) do

kolejnych. Od #mierci rozumianej jako chwila przej#cia z "ycia w stan wiecznego spoczynku, przez wyobra"enie zmar&ego jako cia&a,

duszy lub istoty bardziej z&o"onej, po wizje za#wiatów i samej #mierci jako postaci. Alegoria #mierci przybiera zwykle posta% szkieletu z

kos', b'd+ te" jest w p&aszczu spod którego prze#wituj' ko#ci, w r)ku za# dzier"y grot, strza&) lub oszczep, którym przebija swoj' ofiar).

Horacy przedstawia& j' z czarnymi skrzyd&ami i sieci', w któr' chwyta&a swoje ofiary. Natomiast mitologia grecka widzia&a w niej syna

Nocy (Tanatos) i bli+niego brata Snu (Hypnos). Podobie*stwo do postaci #mierci wykazuje tak"e Hermes, który nocami przenosi& dusze

zmar&ych, jako przewodnik dusz. Jedynym przedstawieniem kobiecym w antycznej gracji by&a Kera – przypominaj'ca dzikie zwierz), ze

szponami i zakrzywionymi z)bami – jednak"e Lessing uwa"a j' raczej za uosobienie fatum mortale, ni" samej #mierci. W mitologii

greckiej obok czarnoskrzyd&ych Ker, wyst)puj' tak"e Harpie i Syreny. Syreny w pierwotnym swoim przedstawieniu mia&y posta% pó&

kobiet, pó& ptaków, które „#piewa&y na kwitn'cej &'ce, usianej ko#%mi i gnij'cymi zw&okami nieszcz)#ników, których urzek&y swoim

magicznym g&osem.” Harpie natomiast to kobiety – s)py, które porywa&y [gr. harpazein] ludzi i unosi&y ze sob'. Kery, „córki Nocy i

prefiguracja naszych wampirów: kr'"' nad polami walki, chwytaj' umieraj'cych w swoje szpony i wysysaj' z nich krew.”2 W kulturze

europejskiej istnieje wiele wersji mitu, którego korzeni mo"na dopatrywa% si) w micie Syzyfa. Mit ten dotyczy #mierci, jako ojca

chrzestnego, który po przej#ciu do kultury roma*skiej sta& si) matk' chrzestn', u -ydów ma posta% anio&a lub ojca, a u Turków i Persów –

Anio&a !mierci.3 [„W tradycji "ydowskiej Anio& #mierci (mal’hâkh hamaveth), jest istot' z ognia, posiadaj'c' dwana#cie skrzyde& i miecz, z

którego sp&ywa kropla jadu; odgrywa on podwójn' rol): zabija i porywa dusze. W tradycji muzu&ma*skiej nazywany jest malak al mawt lub

izra’il, (...) przyjmuje dusze zmar&ych.”]4 Jan Bia&ostocki podsumowuj'c swoje rozwa"ania w temacie p&ci #mierci, dochodzi do wniosku, "e

decyduj'cy wp&yw na formowanie si) wizerunku #mierci mia& sam j)zyk i rodzaj gramatyczny s&owa „#mier%”. W obszarach roma*skich i

s&owia*skich rozwija&a si) wi)c personifikacja "e*ska, a w germa*skich m)ska. [W j)zyku ludowym na obszarach roma*skoj)zycznych

pojawi&y si) konkretne przedstawienia #mierci jako szubienicy lub gilotyny. !mier% jest zgodnie z tymi wyobra"eniami kobiet', co jest

wynikiem makabrycznego erotyzmu i m)skich w tym przypadku fantazji. „!mier% przez powieszenie to #lub (...). By% na weselu to tyle, co

<zawisn'% na szubienicy>, mówi si) te" po#lubi% szafot; w j)zyku potocznym ta metafora ulegnie z czasem odwróceniu i mówi% si)

b)dzie, "e o"eni% si), to za&o"y% sobie p)tl) na szyj)! (...) wdowa oznacza szubienic) (...) miano wdowy zostaje przypisane gilotynie, a

"andarmi zyskuj' przydomek husarów Wdowy.(...) -o&nierze I wojny #wiatowej wymy#lili jeszcze jedno, ju" ostatnie wcielenie Wdowy,

mianowicie wdow) Sosn) - <trumn)>.”] 5 W tradycji #redniowiecznej cz)sto przybiera&a posta% bezp&ciowego szkieletu okrytego

aksamitnym p&aszczem bogato zdobionym z&otem, który w d&oni trzyma& maski ukazuj'ce ró"ne oblicza #mierci – oboj)tno#%, przera"enie,

wstr)t, &agodno#%, lito#% i okrucie*stwo. Pojawia&a si) równie" w fantastycznych wyobra"eniach jako demon poro#ni)ty w&osami, ze

szponami i wielkimi skrzyd&ami. [Potwory [fr. ogre] uto"samiane ze #mierci' mia&y ró"n' posta%. Do jednego z nich nale"a& olbrzym

ludojad, który by& potomkiem rzymskiego Orcusa].6 A tak"e w postaci uzbrojonej kobiety o skrzyd&ach wampira, pazurach jastrz)bia i



rozpuszczonych w&osach. Przedstawiana by&a w locie, jako "niwiarka, czarownica lub „czarnostopa z&odziejka”. [Tak"e wró"ka. Wynika to

z przeobra"enia motywu trzech Mojr (rzymskich Parek), prz'#niczek losu. Francuskie s&owo fée oznaczaj'ce wró"k), pochodzi od

&aci*skiego fata, które jest "e*sk' form' fatum. Wró"ki „s' paniami ludzkiego "ywota i decyduj', w którym momencie cz&owiek przemienia

si) w nieboszczyka [fr. feu] – od pó+no&aci*skiego fatutus, ten, którego los [fatum] dope&ni& si) zgodnie z przepowiedni' wró"ki [fée].

Magiczna pa&eczka wró"ki ma wi)c rzeczywist' w&adz) nad "yciem i #mierci'.”] 7W germa*skich kr)gach j)zykowych przedstawiano j'

jako wodzireja zapraszaj'cego do korowodu ta*ca #mierci, "o&nierza na koniu i w zbroi, politycznego demagoga agresywnego i

ruchliwego, krzepkiego m)"czyzn) – zwykle wi)c nawet je#li by& to szkielet przejawia& on m)skie cechy i wyst)powa& w m)skich rolach. W

kulturze hiszpa*skiej XVIII– go wieku widziano j' jako „cesarzow' grobów”. Motyw #mierci jako m)"czyzny, okrutnego kata, który nie zna

lito#ci, przeobra"a& si), a" wreszcie w XIX wieku przybra& posta% kobiety pe&nej wdzi)ku i delikatno#ci, która przynosi ulg). Kobiece

wizerunki #mierci mog&y mie% posta%: famme fatale, belle dame sans merci albo das ewig Weibliche. Drapie"ne, uskrzydlone "niwiarki,

spokojne pó&nagie lub nagie kobiety nios'ce spe&nienie i ukojenie oraz daj'ce obietnic) nowego "ycia przez po&'czenie zasady mi&o#ci,

pi)kna i "ycia.

Symbolami #mierci s' m.in.: uskrzydlona klepsydra, zegar, trumna, cyprys, ko#ciotrup, czaszka, czwarty je+dziec Apokalipsy na

p&owym koniu, zgaszona pochodnia skierowana w dó& albo bro* sieczna lub k&uj'ca równie" skierowana ku do&owi, urna z udrapowan'

tkanin', wierzba p&acz'ca, z&amane drzewo, ruina, strzaskana kolumna lub obelisk, wieniec bluszczowy, ci)te kwiaty, snop pszenicy i

sierp, popió& i py&, nietoperz, #piew &ab)dzia, zdmuchni)ta #wieca, szubienica i mumia, no"yce b)d'ce atrybutem Parki Atropos, postacie

p&aczek, kruk, pelikan, go&)bie, delfiny, ryby, "aby i wzlatuj'ce motyle wzlatuj'ce do #wiat&a lub na tle t)czy. A tak"e wspomniana ju" kosa

lub sierp, "'d&o ("elazne ostrze umocowane na kiju, s&u"'ce do k&ucia byd&a) oraz robak. [Poniewa" #mier% w gwarze ludowej bywa

uto"samiana z kastracj', pojawienie si) wzmianek o robakach mo"e #wiadczy% o ch)ci odwetu na kastruj'cej #mierci, poprzez u"ycie

motywu robaka w znaczeniu „m)skiego cz&onka”. „Wydanie cz&owieka na pastw) #mierci fallicznej daje si) odczyta% trojako: w sensie

#mierci, biernego homoseksualizmu i pora"ki. Niektóre s&owa maj' nie tylko podwójne, erotyczne i makabryczne znaczenie, ale u"ywa si)

ich równie" wtedy, gdy si) kogo# oszuka (...).” ] 8 Cz)#% symboli jest wspólnych zarówno dla melancholii jak i dla #mierci, np.: waga,

bluszcz i powój, w'" zwini)ty w kr'g lub zjadaj'cy swój ogon, a tak"e wszelkie zwierz)ta zmieniaj'ce skór), upierzenie – pawie, or&y. S'

to powi'zane ze sob' motywy. !mier% bywa przedstawiana jako wieczna noc, rzeka o ciemnym nurcie (Styks). W Turcji mówiono o

#mierci jako czarnym wielb&'dzie, który zabiera ka"dego. !mier% to tak"e lekarz, panaceum, mamka, pocieszycielka i przyjació&ka, kres

w)drówki oraz "niwiarz, z&odziej, rozjemca, kara lub po#wi)cenie, chwila, pewno#%, siostra Nocy, blizna. Powi'zana jest z "ywio&em ziemi

oraz z barwami od czerni do zieleni poprzez odcienie ziemiste.

Przekroczenie progu #mierci zwykle wi'"e si) ze znalezieniem si) w innej przestrzeni, w krainie zmar&ych. Ten podziemny #wiat

przedstawiany jest jako chaos, w którym niemo"liwa jest komunikacja oparta na ludzkim do#wiadczeniu. Na nic zdaj' si) ludzkie zmys&y,

poniewa" obszar #wiata umar&ych nie podlega "adnym wyznacznikom ludzkiego #wiata. Za#wiaty to tak"e pustkowie i cho% #mier% cz)sto

interpretowana jest jako w)drówka, mo"na tam jedynie b&'dzi% po bezdro"ach, poniewa" nie ma dróg.

Wzrokowe doznanie martwego cia&a i jego przedstawienie w sztukach plastycznych s' warunkiem rozwoju „Ta*ca !mierci” od

czasów #redniowiecza po dzisiejszy dzie*. Rozk&adowi cia&a opiera si) jedynie indywidualne wyobra"enie danego cz&owieka i jego imi).

!mier% staje si) wi)c równie" „imieniem ró"y”, pustym znakiem po "yciu, który przechowuje si) na cmentarzu. Cia&o jest warunkiem

"ycia, jego pi)kno tkwi w skórze, jest jednak nazywane „szkaradnym odzieniem duszy”.9 W chwili #mierci cia&o uto"samiane jest ze

zmar&' osob', postrzegamy je równie" jako zw&oki, rodzaj duplikatu. W kulturach prymitywnych duplikaty (cie*, odbicie lustrzane, odciski,

odlewy, artefakty) uwa"ane by&y za przejaw „niepoj)tego”, no#nik przej#cia od materii do ducha, czyli równie" od "ycia do #mierci. W

staro"ytno#ci #mier% inspirowa&a sztuk) i wp&ywa&a na jej mimetyzm. Preparowano wi)c cia&a, wyposa"aj'c zmar&ych w kopie #wiata.



Tworzono maski b)d'ce podobiznami zmar&ych. Zwyczaj ten by& kontynuowany w czasach #redniowiecza we Francji i Anglii. W Polsce

natomiast w wieku XVII rozwin)&a si) tradycja malowania portretów trumiennych. „Obraz wpierw rze+biony, pó+niej malowany, spe&nia&

pierwotnie funkcj) po#rednika mi)dzy "ywymi a umar&ymi, mi)dzy lud+mi a bogami; &'czy& wspólnot) z kosmosem, spo&ecze*stwo

widzialnych jednostek ze spo&eczno#ci' niewidzialnych si&, które nimi w&adaj'. Obraz taki nie by& celem samym w sobie, lecz #rodkiem

s&u"'cym do odgadywania boskich zamiarów, a tak"e do obrony, rzucania czarów, leczenia, inicjacji.”10 Zast'pienie umar&ego – trupa,

upiora, czy ko#ciotrupa – wyobra"eniem #mierci, oswaja&o l)k przed #mierci'. Ludzi mniej przera"a&a alegoria ni" widok martwego cia&a.

Powoli nast)puj'ce przemienianie #mierci w fikcj) i odrealnianie pomog&o w odsuni)ciu l)ku przed #mierci' na dalszy plan.

Pocz'tkowo #mier% by&a przedstawiana jako zmar&y, który nie podlega& rozk&adowi. W kolejnych etapach pojawi& si) wspomniany

motyw „Ta*ca !mierci” widoczny chocia"by na drzeworycie Michaela Wolgemuta Taniec szkieletów [zob. Za&'cznik, reprodukcja 2.39].

Przedstawione pi)% postaci (szkieletów) prezentuje ró"ny stopie* rozk&adu cia&a. Taniec ma tutaj dodatkowe znaczenie odnosz'ce si) do

„ciemnej strony ludzkiej zmys&owo#ci”. Na drzeworycie pojawiaj' si) tak"e robaki, które s' nieodzownym symbolem #mierci. Podobnymi

przedstawieniami s' drzeworyty: Czarna #mier%: odwo&anie "yj'cych przez #mier% Jacoba Meydenbacha, gdzie #mier% ponownie

wyst)puje jako rozk&adaj'ce si) zw&oki, a z wielkiej tr'by, na której wygrywa taneczn' melodi), wydobywa si) w'"; !mier% i Landknecht

Albrechta Dürera [zob. Za&'cznik, reprodukcja 2.10], na którym cia&o trupa (#mierci) rozk&ada si) i odpada p&atami skóry, przy okazji

pojawia si) klepsydra jako symbol up&ywaj'cego czasu. Coraz cz)#ciej zaczyna pojawia% si) jedna posta% b)d'ca spersonifikowan'

#mierci', najcz)#ciej jest to szkielet zabieraj'cy swoich wybra*ców w za#wiaty. Co prawda motyw „Ta*ca !mierci” b)dzie powraca& –

chocia"by na miedziorycie niemieckim z XVII wieku, na którym kobiety ta*cz' ze szkieletami wokó& trumny – b)dzie on jednak wypierany

przez #mier% jednostkow'. U Rembrandta #mier% ma posta% "ebraka z klepsydr' (Kochankowie i #mier%), Chodowiecki przedstawia j'

jako istot) ze skrzyd&ami, która porywa z kolebki dziecko w obecno#ci #pi'cej matki (Dziecko, z serii: Totentanz), Munch nadaje jej posta%

kochanka, który zmys&owo obejmuje nag' kobiet), Crane daje #mierci posta% "niwiarza ze skrzyd&ami (!mier%-"niwiarz), natomiast Kubin

przedstawia j' jako zmor) (Stracone miasto). Bardzo cz)sto #mier% przedstawiana jest w postaci anio&a (!mier% starego dobrego

cz&owieka Wiliama Blake’a) lub kobiety-anio&a (!mier% grabarza zwana te" inaczej Anio&em !mierci), Carlosa Schwabe [zob. Za&'cznik,

reprodukcja 2.30], a tak"e cykl obrazów Jacka Malczewskiego (Thanatos, Thanatos I, Thanatos II) [zob. Za&'cznik, reprodukcja 2.22].

Wspó&cze#nie widoczna jest erozja tradycyjnych motywów, za przyk&ad mo"e pos&u"y% grafika Andreasa Paula Webera In guten Glauben.

Przedstawiony jest na niej lekarz w postaci os&a, ze strzykawk' opart' na ramieniu jak bro*. Stoi on na ksi)gach, a wokó& niego ta*cz'

drobne szkielety. Lekarz dysponuje atrybutami #mierci i to on mo"e j' zadawa%. !mier% w tym przypadku nie jest ju" podmiotem, ust)puje

miejsca lekarzowi, który w&ada moc' panowania nad ludzkim "yciem, a na dodatek ma na swoich us&ugach #mier%, nie jest jej

niewolnikiem.

Oprócz motywu „Ta*ca !mierci” wa"n' rol) odgrywa motyw „Teatru #mierci”. Uznaj'c cia&o za podstawowy #rodek ekspresji

cz&owieka, mo"na przez degradowanie go uzyskiwa% przekaz, w którym sztuka spotyka si) ze #mierci'. Zdaniem Ewy Kuryluk nawet

samookaleczenia nale"y rozpatrywa% w kategorii sztuki. Targni)cie si) na siebie z „wyzywaj'cym gestem artysty” jest dzia&aniem

artystycznym. „Impuls, by uwieczni% i stworzy%, spotyka si) w nas bowiem z impulsem, by niszczy% i unicestwia% – innych i siebie. Sztuka

karmi si) #mierci'. !mier% potrzebuje sztuki. Droga prowadzi od #mierci przetworzonej na sztuk) do sztuki #mierci.”11 „Instytucj' #mierci”

– jak okre#la to Antonina Lubaszewska – sta&a si) sztuka m&odopolska. Metafor) sztuki i warto#ci przedstawiaj' w&a#nie zmarli i #mier%.

Jest to wi)c kolejny dowód na zwi'zek sztuki ze #mierci'.

„Nie mo"emy sobie wyobrazi% naszej w&asnej #mierci; odczuwamy j' jako absurd, b)d'cy

przes&ank', aby doprowadzi% do ko*ca inny absurd, który nazywamy "yciem.”12



Gyula Illyés „Pi)kne dawne lata. W &odzi Charona”

*

Niepowtarzalno#% indywidualno#ci jest przes&ank' do uznania, i" wi)zi, które &'cz' ka"dego z nas s' jedyne w swoim rodzaju.

Ka"dy cz&owiek d+wiga wi)c w sobie „ogromny subiektywny #wiat” i nie do zniesienia okazuje si) my#l o nag&ym ustaniu wszystkiego

czym jeste#my. Bez wzgl)du na istnienie "ycia po #mierci, Nieba, Piek&a... trudno po prostu zrozumie% istnienie #mierci przy

jednoczesnym nieistnieniu tego indywidualnego „Ja”, którym jeste#my. I chocia" powstaje wiele ksi'"ek o #mierci, chocia" badamy temat

od zarania dziejów i usi&ujemy oswaja%, !mier% nadal przychodzi tylko wtedy, gdy sama zechce. Jej oblicze znaj' tylko ci, których ju" nie

ma. Kim wi)c jest?

Luter powiedzia&: „Sam l)k przed #mierci', rozpacz i strach jest #mierci'.”13 Zgoda na w&asn' #mier% otwiera, wg filozofii

Montaigne’a, inne mo"liwo#ci do#wiadczania "ycia. „Afirmacja #mierci przywraca cz&owieka samemu sobie; #wiadomo#% ograniczenia

"ycia w czasie jest jednoczesn' #wiadomo#ci' jego trwania, podstaw' do pe&niejszego odczucia rado#ci "ycia.”14 Czekam wi)c w

spokoju...

________________1 Zygmunt Bauman, &mier' i nie!miertelno!'. O wielo!ci strategii "ycia, przek&ad Norbert Le#niewski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998, str. 210–211.2 Zob. Martine Courtois, Pani !mier' [w:] Stanis&aw Rosiek [wybór], Wymiary !mierci, op. cit., str. 99–100.3 Emmanuel Le Roy Ladurie, Oblicza !mierci w ludzkiej historii [w:] Christian Chabanis &mier'. Kres czy pocz#tek?, przek&ad Anna Danuta Tauszy*ska, Instytut Wydawniczy PAX,

Warszawa 1987, str. 71–73. 4 Zob. Martine Courtois, Pani !mier', op. cit., str. 108.5 Zob.: j. w., str. 110–113.6 Zob.: j. w., str. 104.7 Zob.: j. w., str. 103.8 Zob.: j. w., str. 114–116.9 Grzegorz Wielki, cyt. za: Jaros&aw Bara*ski, &mier' i zmys$y. Doznania, wyobra"enia, przemijanie, op. cit., str. 17.10 Régis Debray, Narodziny przez !mier', przek&ad Martyna Ochab, [w:] Stanis&aw Rosiek [wybór], Wymiary !mierci, op. cit., str. 254. 11 Ewa Kuryluk, Od !mierci b%d#cej sztuk# do sztuki !mierci. refleksje o !mierci i sztuce [w:] Karolina Grodziska, Jacek Purchla [red.], &mier' Przestrze( Czas Tera+niejszo!' w

Europie &rodkowej oko$o 1900. Materia$y mi%dzynarodowej konferencji zorganizowanej w dniach 8-9 grudnia 1996, op. cit., str. 81.12 Cyt. za: Helmut Thielicke, )ycie ze !mierci#, przek&ad Stanis&aw Szczyrbowski, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 2002, str. 24.13 Cyt. za: j.w., str. 35.14 Krystyna Osma*ska, Cz$owiek wobec !mierci wed$ug „Prób” Montaigne’a, Studia Filozoficzne 1979, nr 11 (168), str.107.


Agnieszka Lorek

!wiat, w którym "yjemy oczekuje od nas akceptacji zastanego, godzenia sie z losem, przemijaniem w&asnym i tych których kochamy. Uczymy si) #miertelno#ci w&asnej, a i tak nie do ko#ca w ni' wierzymy póki nie staniemy z ni' twarz' w twarz. Kim jeste#my? Dok'd zmierzamy? Jak wielka jest nasza ma&o#% wobec prawide& samej natury, a w której to kochamy tylko jej blaski pomijaj'c milczeniem szerokie luki cieni, a maluj'ce si) na przestrzeni my#li humanisty zawsze wtedy, kiedy ten pragnie uto"sami% si) z upadkiem jakiego# trwania... +d+b&a trawy, chocia"by...Wina zwykle mieszka w przybytkach nie#wiadomo#ci. Z tego miejsca równie" wyp&ywaj' moje podró"e w oceany namacalnego.Prezentowana seria prac zostala wykonana w dzien, gdzie na firmamentach niebosklonu szala&a burza, a w moim sercu wielka rozpacz po stracie - kilka dni wcze#niej - kochanej przeze mnie osoby.

https://www.facebook.com/pages/AMLorek-Photography/383211558358627http://www.amlorek.com/


Agnieszka Lorek


Agnieszka Lorek


Agnieszka Lorek


Agnieszka Lorek


Agnieszka Lorek


Agnieszka Lorek


Agnieszka Lorek


Agnieszka Lorek


Sigil of Scream

Koszmarna epifania

Poda& mi d&o* koszmar skrzydlaty- I tak skona&o we mnie s&o*ce. Za%mienia czar pozna&em – #wiaty Zgas&y – jak gwiazdy konaj'ce…

Wzlecia&em z nim – nad czarne wie"e, Z pian obsydianu i bazaltu. Z nieznanych dali, w dzik' dal – tu Ciemno#% wys&awiam – w Ciemno#% wierz). Znad hebanowych wód otch&ani Szepce mi wicher lodowaty Tre#% tej blu+nierczej epifanii…

Gdy w oczach gasn' snu stygmaty- Tak rzekn) wam: „O Niezbudzeni Porzu%cie blask w Dolinie Cieni!”

Lustereczko, powiedz przecie…? Zajrza&em w tafl), Wszystko przepad&o… Có" mi odpowie, Srebrne zwierciad&o? Blizny na r)kach, Szepty w mej g&owie, Twarz w lustrze p)ka… Có" mi odpowie Srebrne zwierciad&o? Strzaskany ksi)"yc? Tak rzecze: “Strze" si) Potomstwa w)"y! W wysokiej wie"y, Na marach le"y, Ten, który nigdy Naprawd) nie "y&. On ju" zwyci)"a& Jeszcze zwyci)"y!” Rzek&o zwierciad&o. I zes&a& ksi)"yc Blade widziad&o: Na &o"u siad&o, Z ran na mych r)kach Pi&o i jad&o. A lustro rzek&o: “W koszmarnych m)kach Zbud+ moc #ni'cego! Ma tafla p)ka… Zbud+ si), lub skonaj! Nastanie po nas Cisza bezgwiezdna. Wró"ba sko*czona.” Rzek&o zwierciad&o… I skona& ksi)"yc - W cieniu mej wie"y, W splotach mych w)"y…


Ask Anfal

Kiedy czujemy, "e otocza nas cisza. Staramy si) wyrazi% to, co czujemy przez pisanie, #piew, p&acz, przez mówienie. Tworz) zdj)cia, aby zrekompensowa% sobie moc s&owa.Czasem nie mo"emy znale+% odpowiednich s&ów, aby opisa% to, co czujemy. Dlatego moje obrazy nie maj' ca&ych akapit w tytu&ach. Wybieram bardzo proste tytu&y, czasem s&owa piosenek. Moje inspiracje pochodz' w&a#nie z piosenek. Wiele osób jest zaskoczonych, "e nie u"ywam Photoshopa i nie ucz)szcza&em na kursy fotografii, ale my#l), "e "ycie jest najwi)ksz' szko&a i nie do&'cz) do "adnego kursu w przysz&o#ci, mam wra"enie, "e cz)sto ograniczaj' one kreatywno#% wyobra+ni, a ka"dy ma swoje my#li i marzenia. Wi)c bad+ sob', czuj to, co czujesz i poka" to #wiatu - tak zawsze mówi) do mojej w&asnej wyobra+ni.

http://www.facebook.com/pages/Anfal-M-Photography-Official/356509134485

But It Cold Be




Ask Anfal

Gone 1000


Ask Anfal

Gone With The Wind


Ask Anfal

If You Will Leave


Ask Anfal

Into The Deep Ocean


Ask Anfal

Take me to nowhere


Ask Anfal

The Approaching


Ask Anfal

Walking To The Horizon


Ask Anfal

Walking Was The Only Choice


Ask Anfal

Where I Belong

Lost & Found Mega*Zine #6Prezentacje - rozmowy

Pawe& Biedrzycki - opracowa&a ,ucja Lange

Non omnis moriar, czyli "ludzie z szuflady"

"I gdzie si% to podzia!o, gdzie si% podziewa zapomnienie? Ja, który nie pam%tam siebie, co si% ze mn( wtedy robi, ze mn( nie zapami%tanym przez siebie. Czy si% roz!a&% po ludziach? Ten i ów co" przecie& ze mnie wzi(! i zapami%ta!. I teraz chodz( - ten z przyschn%tym kawa!kiem mojego zdania, a tamten z moj( twarz( w kieszeni, jak ze starym biletem do kina. I odwrotnie: ja nosz% ich strz%py, ich s!owa, od!amki ich obecno"ci, o których oni zapomnieli."

Kazimierz Brandys "D!oker" Tak w!asnie skojarzy!y mi si% s!owa Kazimierza Brandysa z projektem dyplomowym Paw!a. Ile z nas zostaje dla innych, dla obcych i dla bliskich? Jak zatrzyma$ chwile? Jak zamkn($ w sobie wspomnienia? Zapraszam do przeczytania rozmowy z Paw!em Biedrzyckim, absolwentem Akademii Fotografii w Warszawie.

[L&F] Sk(d pomys! na projekt "ludzie z szuflady"?[Pawe! Biedrzycki] Zawsze zastanawia&a mnie si&a emocjonalnego oddzia&ywania przedmiotów. To sk&oni&o mnie do dzia&a* nad projektem, w którym mia&bym mo"liwo#% zag&)bi% si) w ten temat. Pocz'tkowo mia&em zupe&nie inn' wizj), ale w trakcie pracy ukszta&towa&a si) w sposób, który dzi# mam mo"liwo#% zaprezentowa%.

[L&F] Dlaczego zainteresowa!e" si% tematem osób zmar!ych i tego co po nich pozostaje?[Pawe! Biedrzycki] My#l), "e w du"ej mierze wynika to z osobistych do#wiadcze*. W ci'gu ostatnich lat straci&em bliskie mi osoby. Mam w&asn' „szuflad)”, cho% nie jestem bohaterem tego cyklu. Chcia&em si) skupi% na innych ludziach. Przedmioty staj' si) interesuj'ce je#li powi'zane s' z lud+mi. Wtedy nabieraj' &adunku emocjonalnego.

[L&F] Z jakimi historiami si% spotka!e"?[Pawe! Biedrzycki] Realizacja projektu zaj)&a mi pó& roku. W zasadzie najwi)kszym problemem by&o znalezienie w&a#ciwych osób, które zgodzi&yby si) wzi'% udzia& w ca&ym przedsi)wzi)ciu. Zacz'&em od sfotografowania mojej babci i to zdj)cie jest dla mnie najwa"niejsze. Przedmioty, które pozosta&y po moim dziadku s' dla nas równie istotne. Od tego wszystko si) zacz)&o i wiedzia&em ju" w jaki sposób chc) ten projekt realizowa%. Pó+niej zacz'&em pyta% znajomych czy nie znaj' osób, które zgodzi&yby si) ze mn' spotka%. Wrzuci&em te" kilka og&osze* w internecie. I ludzie zacz)li do mnie pisa%.Historie by&y bardzo ró"norodne. Ka"de spotkanie by&o dla mnie wa"ne, ka"de co# wnosi&o do mojej pracy, cho% z ró"nych powodów nie wszystkie zdj)cia znalaz&y si) w „ludziach z szuflady”. Nie mniej jednak mia&em okazj) do wys&uchania wielu ciekawych historii i te rozmowy by&y najbardziej znacz'cym elementem tego projektu.Spotka&em si) z pani', której m'" by& "o&nierzem i zgin'& 17 lat temu podczas akcji wojskowej. Nigdy si) z tym nie pogodzi&a i cho% min)&o tak wiele czasu, ona wci'" prze"ywa to tak samo. Kobieta w dalszym ci'gu mieszka na osiedlu wojskowym i czuje si) w pewien sposób napi)tnowana przez otoczenie. Nie potrafi) do ko*ca tego zrozumie%. Wydawa&o mi si), "e takie #rodowiska powinny si) wspiera%. Ona twierdzi, "e wdowa tam nie jest dobrze postrzegana. Nie zgodzi&a si) na publikacj) wizerunku w obawie przed reakcj' s'siadów. Prze"ywa to tym bardziej, gdy" jej syn poszed& w #lady ojca i wst'pi& do wojska. Ta historia najbardziej utkwi&a mi w pami)ci.Jedna z bohaterek „ludzi z szuflady”- pani Wies&awa, mieszka w przedwojennej kamienicy na Starym Mokotowie. Straci&a wszystkich swoich najbli"szych. Samo mieszkanie to niesamowity kawa& historii, pami'tki rodzinne s' na ka"dym kroku.Asia straci&a mam) kiedy by&a w ci'"y i w klasie maturalnej, w momencie kiedy najbardziej jej potrzebowa&a. Nie jestem w stanie nawet wyobrazi% sobie takiej straty. Dzisiaj jest pracuj'c', dzieln' mam'.Grzegorz nie pami)ta ojca, bo zmar& kiedy on mia& 2 lata. Nic mu po nim nie pozosta&o. Tytu&owe „szuflady” niektórych ludzi s' puste. [L&F] Czy przedmioty faktycznie maj( t% magi% zwi(zan( z osob(, czy raczej s( nacechowane wspomnieniami tych, którzy je teraz przechowuj(?[Pawe! Biedrzycki] Zdecydowanie s' nacechowane wspomnieniami zwi'zanymi z poprzednimi w&a#cicielami. Dla obcych osób te przedmioty nie maj' "adnej warto#ci emocjonalnej.











[L&F] Co chcia!by" by zosta!o po Tobie jako pami(tka, wspomnienie?[Pawe! Biedrzycki] Nie zastanawiam si) nad tym. Dla ka"dego z moich bliskich i przyjació& to mog' by% zupe&nie inne przedmioty czy wspomnienia, bo ka"dy pewnie postrzega mnie inaczej. Ch)tnie rozda&bym moje ulubione ksi'"ki, albumy i filmy.

[L&F] Fotografia, któr( zajmujesz si% zawodowo jest tak&e sposobem na zachowanie wspomnie' - co najbardziej lubisz zachowywa$ dla siebie?[Pawe! Biedrzycki] Interesuj' mnie wszelkie formy fotografii dokumentalnej i zag&)bianie si) w aspekty spo&eczne. Staram si), aby moja fotografia skupia&a si) na cz&owieku, nawet je#li nie zawsze jest on fizycznie obecny na zdj)ciach.

[L&F] Twój projekt, cho$ mówi(cy o wspomnieniach na temat osób, które odesz!y przypomnia! mi o dawnym projekcie niemieckiego fotografika Waltera Schels'a i jego wspó!pracowniczki Beate Lakott'y "Life Before Death" oraz trwaj(cym projekcie angielskiego fotografika Rankin'a "Alive: In the face of deat". Wszystkie zajmuj( si% "mierci( i umieraniem, ale w pewnym sensie tak&e &yciem. Czym dla Ciebie jest "mier$? [Pawe! Biedrzycki] Oba projekty dotycz' #mierci w bardzo bezpo#redni sposób. W „ludziach z szuflady” #mier% nie by&a g&ówn' tematyk', cho% nie mo"na by&o jej unikn'%. Opowiadaj'c histori) o zmar&ych, trudno nie mówi% o #mierci. Zestawiam portrety "yj'cych z przedmiotami, które nale"a&y do ich bliskich, którzy ju" nie "yj'. Zale"a&o mi na ukazaniu znaczenia tych przedmiotów oraz na zderzeniu "ycia ze #mierci'. Dla mnie #mier% bywa inspiracj' do dzia&a*. Chcia&bym, aby co# po mnie pozosta&o.

[L&F] Fotografia post mortem. Z jednej strony niezwyk!e zdj%cia z pocz(tków istnienia fotografii jako takiej, z drugiej zdj%cia które do"$ d!ugo istnia!y w tradycji pogrzebowej (zdj%cia nieboszczyków w trumnach), z trzeciej nowa moda na fotografowanie przedwcze"nie zmar!ych dzieci (projekt "Now I Lay Me Down to Sleep). Jak podchodzisz to tego typu zdj%$? Jak s(dzisz dlaczego ich popularno"$ w pewnym momencie zacz%!a zanika$ i dlaczego jednak powracaj(?[Pawe! Biedrzycki] Fotografia post mortem ma do#% bogat' tradycj). Funkcjonowa&a w czasach kiedy umieralno#% by&a bardzo wysoka, ludzie byli bardziej oswojeni ze #mierci'. Nieboszczyków fotografowano w sposób, jakby jeszcze "yli. Mia&a tu miejsce pewna estetyzacja #mierci. Z czasem, kiedy polepszy&y si) warunki bytowe ludno#ci i spad&a umieralno#%, fotografia post mortem zacz)&a zanika%. Z kolei pó+niejszy zwyczaj fotografowania nieboszczyków w trumnach by& w Polsce wyj'tkowo popularny. Cz)sto natykam si) na takie zdj)cia w starych rodzinnych albumach. Nie przypuszczam, aby#my dzi# powracali do tej tradycji. Nie jest to potrzebne. Nie chcia&bym mie% takiego zdj)cia i nie chcia&bym fotografowa% swoich bliskich po #mierci. Wol) zapami)ta% jak wygl'dali za "ycia. Je#li chodzi o projekt „Now I Lay Me Down to Sleep” porusza bardzo ci)"ki temat. Zawsze b)d) wspiera% fotografi), która niesie ze sob' przekaz, sk&ania do refleksji- ten projekt w&a#nie do takich nale"y.

[L&F] Bardzo banalne stwierdzenie b%d(ce tematem tego numeru - "wszyscy umrzemy" - dla jednych jest przejawem obrzydliwej fascynacji mrokiem i "mierci(, dla innych okazj( do celebracji &ycia, jeszcze inni korzystaj( z okazji by zastanowi$ si% nad sensem &ycia i "mierci. Jak Ty do niego podchodzi$? Stanowi ono jak(kolwiek inspiracj%? [Pawe! Biedrzycki] Has&o jest do#% oczywiste. Refleksja nad #mierci' bywa niezmiernie inspiruj'ca. Zw&aszcza, i" mo"na ten temat interpretowa% w szerokim zakresie. Dowodem tego pewnie b)dzie obecny numer magazynu. W moim projekcie skupiam si) bardziej na istocie wspomnie*, ale #mier% jest w nim równie" obecna. I towarzysz'ca jej samotno#%, która dotyka bohaterów „ludzi z szuflady”.Dla mnie #mier% jest naturalnym elementem naszego "ycia. Dotyczy ka"dego z nas. Jestem z t' my#l' ca&kowicie oswojony, nie mam problemu z rozmawianiem o #mierci. Nie boj) si) umrze%, boj) si) umiera%. D&ugo i bole#nie. Woody Allen powiedzia&, "e nie boi si% umrze', ale mimo wszystko woli, "eby go nie by$o, kiedy to si% zdarzy. Podpisuj) si) pod tym. ________________

Przedmioty, które pozostaj# po zmar$ych maj# dla nas szczególne znaczenie. Cz%sto budz#ce zbyt silne emocje, tkwi# schowane na dnie szuflady. Powracamy do nich po latach, si%gaj#c pamiÍci# do przesz$o!ci. Wspomnienia tkwi#ce w przedmiotach nie pozwalaj# nam zapomnie' o najbli"szych.Ludzie z szuflady to próba ukazania zmar$ych poprzez pryzmat pozostawionych przedmiotów, najbli"szych osób oraz przestrzeni, w jakich "yli.







Lost & Found Mega*Zine #6Prezentacje - GaleriaRemo Esteban Molina

Remo urodzi& si) w Mar del Plata, nadmorskim mie#cie w prowincji Buenos Aires, Argentyna. Kilka lat temu przeniós& si) do Buenos Aires. Jego pierwsza wystawa sztuki odby&a si) w 2000 roku w Buenos Aires. Utwór "Pasaje 1" (Pierwsze Przej#cie), jako interaktywna wystawa w FLA, Anarchistycznym Centrum Kultury w Buenos Aires. W 2010 roku wystawia& na pierwszym biennale sztuki w La Plata, zorganizowanym przez Narodowego Sekretarza Kultury i Sztuki. Podobnie jak w 2011 roku w Uniwersytecie La Plata; malowid&a i wystawa rysunku pt. "Project Zero: O Upad&ych Anio&ach". Obecnie mieszka i pracuje w dzielnicy San Telmo.

https://www.facebook.com/remoimagenes

bomb child


chemical child


Enola Gay B29


fall


melody anthropomorphic


nightmare in home


stolen identity


the pitchman


COSTRUCCION ANTROPOMORFA .


self-extermination


Ben Froher

https://www.facebook.com/pages/Ben-Fohrer-Photography/293061664038918


Ben Froher


Ben Froher


Ben Froher


Ben Froher


Ben Froher


Ben Froher


Ben Froher


Ben Froher


Ben Froher


Ben Froher


Ben Froher


Ben Froher

Lost & Found Mega*Zine #6Wszyscy umrzemy

W(y)ST(P

Zebrali#my dla Was rozmaite wyobra"enia kresu ludzkiego "ycia. Pozostaje nam mie% nadziej), "e mimo poruszenia tematu trudnego z ch)ci' si)gniecie po nasz magazyn. Pokazali#my, "e bez definicji "ycia, nie mo"na zdefiniowa% #mierci. -ycie to podró". !mier% to... zmiana. Bo #mier% zmienia - umieraj'cego, pozostaj'cych po nim. Do#wiadczenie #mierci w&asnej zmienia. Szczególnie je#li jednak kosa tylko #wi#nie nad g&ow', ale g&owa pozostanie na karku. !mier% to równie" koniec. Przed nami te" troch) zmian (nie umieramy!). I w tym miejscu przede wszystkim chc) podzi)kowa% za wyt)"on' i owocn' wspó&prac) Markowi Grzywaczowi, który oddala si) od nas do swoich projektów. Dzi)kuj) równie" Sylwii Ber za pomoc w korygowaniu polskich wersji tekstów i sp)dzony z nami czas. Mam nadziej), "e kolejne sympatyczne i spragnione dzia&ania osoby do&'cz' do naszego redakcyjnego grona ju" wkrótce by#my mogli przedstawi% je Wam z nowym rokiem.

Kolejny raz widzimy si) na koniec stycznia. A poniewa" plan tematyczny mamy ju" u&o"ony na ca&y przysz&y rok, dzielimy si) nim z Wami zapraszaj'c do udzia&u i przesy&ania swoich zg&osze*:

# 7 stycze* 2014 - TAJEMNICA# 8 kwiecie* 2014 - PUSTKA

# 9 lipiec 2014 - OCZEKIWANIE# 10 pa+dziernik 2014 - FETYSZ

Przypominamy równie", "e ju" za chwil) b)dzie mia&a miejsce zabawa-konkurs na temat numeru specjalnego na rok 2014.

Obserwujcie naszego fanpejd"a: https://www.facebook.com/LostandFoundmegazine

Wszystkie niezb)dne informacje dotycz'ce zg&osze* znajdziecie na naszej stronie:http://lostandfound_megazine.vipserv.org/

Do zobaczenia w numerze, który b)dzie tajemnic'...

Przygotowanie numeru: Piotr Kasperowicz, Piotr G&onik, Ina von Black, Matek Grzywacz, ,ucja LangeRedakcja i kotekta tekstów: Marek Grzywacz, ,ucja Lange

T&umaczenie na j. polski: Marek Grzywacz, ,ucja Lange

Documents

Mega*Zine Lost&Found #6/2013 PL