ÑIEÀU TRÒ SUY THÖÔÏNG ÑIEÀU TRÒ SUY THÖÔÏNG THAÄN CAÁPTHAÄN CAÁP

Côn suy thöôïng thaän caáp coù theå laø keát quaû cuûa nhieàu quaù trình beänh lyù

Laø moät caáp cöùu noäi tieát, coù theå ñe doïa tính maïng

Yeáu toá thuùc ñaåy: - Nhieãm truøng, phaãu thuaät- Xuaát huyeát tuyeán thöôïng thaän- NTH do Pseudomonas hay naõo moâ

caàu- Söû duïng khaùng ñoâng/ roái loaïn

ñoâng maùu- Ngöng corticoides ñoät ngoät- CAH- Söû duïng thuoác öùc cheá tuyeán

thöôïng thaän

Caùc yeáu toá hoã trôï chaån ñoaùn:

- Saïm da (nghi ngôø beänh Addison)

- Hoäi chöùng Cushing

Chaån ñoaùn phaân bieät:

- Shock giaûm theå tích do maát nöôùc, maát maùu

- Shock tim

- Shock nhieãm truøng

Phoøng ngöøa suy thöôïng thaän caáp:

- Taêng lieàu hormone ngay khi:Chaán thöôngNhieãm truøng

Trieäu chöùng gôïi yù:- Buoàn noân, noân, ñau buïng- Soát (+)- RL tri giaùc: nguû lòm, lô mô, hoân

meâ- Shock giaûm theå tíchPHAÛI LUOÂN LUOÂN TÌM YEÁU TOÁ

THUÙC ÑAÅY

Nghi ngôø côn suy thöôïng thaän caáp

Ion ñoà, ñöôøng huyeát, cortisol, ACTHNeáu beänh nhaân khoâng naëng, coù theå thöïc

hieän test ACTH

KHOÂNG CAÀN CHÔØ KEÁT QUAÛ MAØ PHAÛI ÑIEÀU TRÒ

NGAY

CAÄN LAÂM SAØNG:

- Ñöôøng huyeát giaûm- Giaûm Na maùu, taêng Kali maùu- Cortisol maùu giaûm raát thaáp

( < 138 nmol/l hay 5 mcg/dl) vaø khoâng ñaùp öùng vôùi test ACTH

- ACTH taêng cao chöùng toû suy thöôïng thaän nguyeân phaùt

KHAÅN CAÁP:1. Ñaët ñöôøng truyeàn tónh maïch vôùi kim

lôùn2. Laáy maùu laøm xeùt nghieäm. 3. Truyeàn nhanh 2-3 lít NaCl 0,9% hay NaCl 0,9%/ G 5%4. Tieâm tónh maïch ngay 100 mg

Hydrocortisone sau ñoù tieáp tuïc 100 mg/6 giôø

5. Söû duïng caùc phöông phaùp hoã trôï neáu caàn

CAÙC BIEÄN PHAÙP OÅN ÑÒNH BEÄNH NHAÂN:

1. Tieáp tuïc truyeàn NaCl 0,9% vôùi toác ñoä chaäm hôn trong 24-48 giôø keá

2.Tìm vaø ñieàu trò yeáu toá khôûi phaùt3. Thöïc hieän test ACTH ñeå xaùc ñònh

chaån ñoaùn4. Tìm nguyeân nhaân cuûa tình traïng suy

thöôïng thaän5. Giaûm lieàu hydrocortisone daàn trong 1-

3 ngaøy neáu khoáng cheá ñöôïc yeáu toá khôûi phaùt

6. Baét ñaàu cho uoáng fludrocortisone 0,1mg/ngaøy khi ñaõ ngöng truyeàn dung dòch muoái

PHOØNG NGÖØA CÔN SUY THÖÔÏNG THAÄN CAÁP:

1. Khoâng ngöng corticoides ñoät ngoät

2. Phaûi taêng lieàu gaáp ñoâi treân beänh nhaân suy thöôïng thaän maïn khi coù stress

3. Dexameùthasone 4mg (TB) moãi 12 giôø trongnhöõng tröôøng hôïp coù stress naëng

4. Chuù yù traùnh tröôøng hôïp maát nöôùc