OBRAUN TROKOVAKLASA 9

OBRAUN TROKOVAGDE SU U PREDUZEU NASTALI TROKOVI , U VEZI SA IME SU TROKOVI NASTALI ?

KLASA 9U naem kontnom okviru za obraun trokova predviena je klasa 9

Sistemi obrauna trokovaU zavisnosti od toga koji se trokovi ukljuuju u cenu kotanja:Sistem obrauna po stvarnim iSistem obrauna po planskim trokovima

Sistemi obrauna trokovaDa li se u cenu kotanja ukljuuju svi trokovi poslovanja ili jedan deo sistemi se dalje dele na:Sistem obrauna po potpunim iSistem obrauna po nepotpunim trokovima (sistem obrauna po varijabilnim trokovima)

Kalkulacija cene kotanjaOsnovna procedura obrauna trokovaRaunski postupak za iznalaenje cene kotanja gotovih proizvodaOdreeni dokument o pozicijama iz kojih se sastoji cena kotanja

Kalkulacija cene kotanjaPrema tipu proizvodnje imamo sledeu podelu kalkulacija:Kalkulacija u masovnoj proizvodnji (diviziona kalkulacija- rafinerije nafte, kamenolomi, pivo, fabrike lima i eksera) iKalkulacija u proizvodnji po individualnim porudbinama (dodatna kalkulacija- nametaj, brodogradnja, konfekcija)

Evidencija proizvodnje, poluproizvoda i gotovih proizvoda

Poluproizvodi i gotovi proizvodi suobrtna sredstvaRezultat su rada preduzea i njegovih organizacionih delova

Vrednovanje poluproizvoda, gotovih proizvodaCena kotanja (struktura):TROKOVI MATERIJALA ZA IZRADUTRKOVI PRERADE (trokovi zarada, opte fiksni i opte varijabilni trokovi)U cenu kotanja se ne ukljuuju:Neoubiajeni iznos otpadnog materijala, nepotrebni radTrokovi amortizacije zgrade magacina i trokovi skladitenjaAdministrativni opti trokoviTrokovi marketinga (prodaje)

Vrednovanje gotovih proizvodaNa kraju obraunskog perioda (godine) u bilansu stanja se gotovi proizvodi mogu jo vrednovati i po: nioj ceni izmeu cene kotanja i neto prodajne cene Neto prodajna cena je ona koja se moe postii prodajom tog proizvoda na tritu bez transakcionih trokova (tj. trokova prodaje)

Planske cene kotanjaKlasa 9 , raun 960- Gotovi proizvodiEvidentiranje proizvodnje, gotovih proizvoda i poluproizvoda na ovim raunima obavlja se po planskim cenama kotanjaRazlog visoki trokovi i vreme pribavljanja informacija o stvarnoj ceni kotanjaAko se koriste planske cene kotanja za gotove proizvode u klasi 9, tada je obavezno imati korektivni raun 969- Odstupanje u trokovima gotovih proizvoda

EvidencijeKod kontnog okvira po bilansnom principu koji se primenjuje u naoj zemljiU finansijskom knjigovodstvu (evidencija trokova po vrstama i prihoda)U klasi 9- obraun trokova i uinaka (u glavnoj knjizi i dnevniku i u analitikim evidencijama)

RauniU finansijskom knjigovodstvu110 Nedovrena proizvodnja120 Gotovi proizvodiOvo su mirujui rauni u toku godine, na njima se ne vre knjienja osim na kraju godine ili perioda kod izraunavanja rezultata

Klasa 9- rauni95- Nosioci trokova950-957- rauni za proizvodnju i958 raun za poluproizvode u skladitu96- Gotovi proizvodi960 Gotovi proizvodi969 Odstupanja u trokovima gotovih proizvoda (otvara se samo kada se gotovi proizvodi vode po planskoj ceni)

Klasa 9- Rauni veze sa finansijskim knjigovodstvom

902- Raun za preuzimanje trokova903- Raun za preuzimanje prihoda

Ostali rauni

980- trokovi prodatih gotovih proizvoda i usluga982- trokovi perioda

Dokumentacija

Obraun proizvodnjeIzvetaj o zavretku proizvodnje i predaji gotovih proizvoda na zaliheOtpremnica gotovih proizvodafaktura

Promene u vezi sa obraunom trokovaPreuzimanje trokova po vrstama iz finansijskog knjigovodstva:

950 Nosioci trokova982 Trokovi perioda 902 Raun za preuzimanje trokova

Promene u vezi sa obraunom trokovaPredaja gotovih proizvoda iz proizvodnje u skladite:

960 Gotovi proizvodi 950 Nosioci trokova

Ovde je potrebno utvrditi stvarnu cenu kotanja

Prodaja gotovih proizvodaProdaja gotovih proizvoda belei se u finansijskom knjigovodstvu :

202 Kupci 612 Prihodi od prodaje got.pr. 470 PDV u izdatim fakturama

Obraun prihoda po prodajnoj ceni (broj komada prodatih proizvoda x prodajna cena )

Prodaja gotovih proizvodaU klasi 9- obraun trokova i uinaka:

980 Trokovi prodatih gotovih proizvoda 960 Gotovi proizvodi

Obraun po stvarnoj ceni kotanja (broj komada prodatih proizvoda x stvarna cena kotanja)

Ako se zalihe gotovih proizvoda vode po planskim cenamaPredaja gotovih proizvoda iz proizvodnje u skladite; 960 Gotovi proizvodi (planska cena) 950 Nosioci trokova (stvarna cena kotanja)969 Odstupanje u trokovima gotovih proizvoda (potrauje, kad je stvarna cena nia od planske)969 Odstupanje u trokovima gotovih proizvoda (duguje) kad je stvarna cena via od planske

Ako se zalihe gotovih proizvoda vode po planskim cenama

Prodaja gotovih proizvoda (obraun izlaza sa zalihe)

980 Trokovi prodatih gotovih proizvoda 960 Gotovi proizvodiObraun:broj komada prodatih proizvoda x planska cena

Izvriti obraun stvarnih trokova prodatih gotovih proizvoda i odstupanja u trokovima prodatih proizvoda (korekcija rauna 980)Utvrditi iznos odstupanja koji se odnosi na prodate gotove proizvode na sledei nain:

Broj komada proizvoda x (planska cena stvarna cena gotovih proizvoda)

Knjienje kad je stvarna cena kotanja nia od planske :980 Trokovi gotovih proizvoda (storno)969 Odstupanja u trokovima gotovih proizvoda- duguje

Knjienje kad je stvarna cena kotanja via od planske :980 Trokovi prodatih gotovih proizvoda (duguje) 969 Odstupanje (potrauje)

Proknjiit prodaju u finansijskom knjigovodstvu

Broj komada prodatih gotovih proizvoda x Prodajna cena

202 Kupci 470 PDV u izdatim fakturama601 Prihodi od prodaje gotovih proizvoda

Proknjiiti u finansijskom knjigovodstvu promenu vrednosti zaliha gotovih proizvoda

120 Gotovi proizvodi 630 Poveanje vrednosti zaliha gotovih proizvoda Obraun:Po bilansnoj vrednosti zaliha (stvarna cena kotanja ili neto prodajna vrednost tj. ona koja je nia od pomenute dve vrednosti)

PRIMERgotovi proizvodi se vode po stvarnoj ceni kotanja

1. Ukupni trokovi po vrstama u finansijskom knjigovodstvu iznose 200.000 din. Na trokove proizvodnje odnosi se 80% nastalih trokova, a ostatak ini trokove perioda.

Reenje950 Nosioci trokova160.000 (1)902 Raun za preuzimanje trokova200.000 (1)982 Trokovi perioda40.000 (1)

2. Po izvetaju o predaji gotovih proizvoda zavreno je 60% zapoete proizvodnje. U skladite je smeteno 500 komada gotovih proizvoda.160.000 (1)950 Nosioci trokova960 Gotovi proizvodi96.000 (2)Obraun:160.000 x 0.6 = 96.000Obraun stvarne cene kotanja: 96000/500 kom =192 din/ komad

96.000 (2)

3. Prodato je 300 komada gotovih proizvoda kupcima po fakturi br. 10. Prodajna cena iznosi 250 din, PDV 18%.960 Gotovi proizvodi96.000 (2)980 Trokovi prodatih gotovih proizvoda57.600 (3)Obraun:300 kom prodato x 192 (stvarna cena kotanja) = 57.600 din57.600 (3)

Evidentiranje prodaje u finansijskom knjigovodstvu470 PDV u izdatim fakturama202 Kupci u zemlji612 Prihodi od prodaje proizvodaObraun:300 kom x 250 = 75.000 PDV 18% x 75.000 = 13.50013.500 (3)(3) 75.000(3) 88.500

4. Izvriti knjienje promene vrednosti zaliha u finansijskom knjigovodstvu.120 Gotovi proizvodi630 Poveanje vrednosti zaliha gotovih proizvodaObraun :Gotovi proizvodi 960- 96.000- 57.600= 38.40038.400 (5)38.400 (5)

PRIMERkada se gotovi proizovodi vode po planskoj ceni

1. Ukupni trokovi po vrstama u finansijskom knjigovodstvu iznose 200.000 din. Na trokove proizvodnje odnosi se 80% nastalih trokova, a ostatak ini trokove perioda950 Nosioci trokova160.000 (1)902 Raun za preuzimanje trokova200.000 (1)982 Trokovi perioda40.000 (1)

2. Po izvetaju o predaji gotovih proizvoda zavreno je 60% zapoete proizvodnje. U skladite je smeteno 500 komada gotovih proizvoda. Planska cena iznosi 200 din.950 Nosioci trokova960 Gotovi proizvodi (PO PLANSKOJ CENI)96.000 (2)100.000 (2)160.000 (1)969 Odstupanje u trokovima gotovih proizvoda4.000 (2)Planska cena =500 kom x 200 din = 100.000 dinOdstupanje =500 kom x (200 -192 din) = 4.000 din80 % x 160.000 = 96.000 dinStvarna Ck = 96.000/500 kom = 192 din

3. Prodato je 300 komada gotovih proizvoda kupcima. Obraunati trokove prodatih gotovih proizvoda, ako je planska cena 200 din.960 Gotovi proizvodi100.000 (2)Obraun:300 kom prodato x 200 (planska cena kotanja) = 60.000 din60.000(3)980 Trokovi prodatih gotovih proizvodaPLANSKA CENA

3. Prodajna cena iznosi 250 din,PDV 18%. Prodato je 300 kom gotovih proizvoda.470 PDV u izdatim fakturama202 Kupci u zemlji612 Prihodi od prodaje proizvodaObraun:300 kom x 250 = 75.000 PDV 18% x 75.000 = 13.50013.500 (3)(3) 75.000(3) 88.500

4. Utvrditi odstupanje u trokovima prodatih gotovih proizvoda.Raun 980- Trokovi prodatih gotovih proizvoda prikazuje plansku cenu kotanja, meutim na tom raunu mora biti proknjiena stvarna cena kotanja prodatih gotovih proizvodaTreba utvrditi deo ovog iznosa koji se ne odnosi na ovaj raun ve ini odstupanje izmeu planske i stvarne cene kotanja980 Trokovi prodatih gotovih proizvoda3) 60.000Planska cenaOdstupanje = 300 kom prodato x (200-192 din) = 2.400

4. Obraun i knjienje odstupanjaOdstupanje = 300 kom prodato x (200-192 din) = 2.400, za ovoliko treba umanjiti plansku cenu jer je stvarna cena nia od planske3) 60.000980 Trokovi prodatih gotovih proizvoda-2.4002.400969 Odstupanje u trokovima gotovih proizvoda

THE END