АЙМГИЙН АЖ ҮЙЛДВЭР, БАРИЛГА, ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ...khovd.nso.mn/uploads/users/74/files/Aj-uildver-Barilga... · 2020. 11. 25. · АЖ ҮЙЛВЭР, БАРИЛГА,

АЖ ҮЙЛВЭР, БАРИЛГА, ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ САЛБАР 2019

1

Ховд аймгийн Засаг даргын дэргэдэх

Статистикийн хэлтэс

АЙМГИЙН АЖ ҮЙЛДВЭР, БАРИЛГА,

ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ САЛБАРЫН

2019 ОНЫ ТАНИЛЦУУЛГА

ХОВД 2019 ОН


2

Танилцуулгыг нэгтгэн боловсруулсан:

Л.Ариунаа хэлтсийн Ахлах мэргэжилтэн

Т.Анхбаяр хэлтсийн мэргэжилтэн

Х.Мөнхзолбоо хэлтсийн мэргэжилтэн

Танилцуулгыг хянан, тохиосон:

Д.Даваасамбуу Хэлтсийн дарга

ЗАСАГ ДАРГЫН ДЭРГЭДЭХ СТАТИСТИКИЙН ХЭЛТЭС

Ховд аймгийн ЗДТГ 3 давхар 310, 311 тоот

Утас: 70432402, 70433652

Цахим хуудас: http://www.Khovd.nso.mn, И-мэйл: [email protected]


3

АГУУЛГА

ОЙЛГОЛТ, ТОДОРХОЙЛОЛТ .................................................................................................. 4-5

ҮЗҮҮЛЭЛТҮҮДИЙГ ТООЦОХОД АШИГЛАХ ИТГЭЛЦҮҮР ................................................ 5

БИЗНЕСИЙН ОРЧИН, НӨХЦӨЛ БОЛОЛЦОО............................................................................ 6

БИЗНЕС РЕГИСТРИЙН САН...................................................................................................... 7-14

ДОТООДЫН НИЙТ БҮТЭЭГДЭХҮҮН.................................................................................... 15-18

АЖ ҮЙЛДВЭР ............................................................................................................................ 18-22

БАРИЛГА..................................................................................................................................... 23-32

ТЭЭВЭР….................................................................……………............................................... 32-34

ХОЛБОО............................................................................................................................................ 34

ДҮГНЭЛТ........................................................................................................................................... 35

АШИГЛАСАН НОМ, МАТЕРИАЛ................................................................................................. 36


4

ОЙЛГОЛТ, ТОДОРХОЙЛОЛТ

Бизнес регистр: Аж ахуйн нэгж байгууллагын нэр, хаяг, регистрийн дугаар, борлуулалтын

орлого, үндсэн хөрөнгийн хэмжээ, ажиллагчдын тоо зэрэг үндсэн үзүүлэлтийг агуулсан

мэдээллийн сан юм. Бизнес регистрийн санд эдийн засгийн бүхий л салбарт үйл ажиллагаа

явуулж байгаа аж ахуйн нэгж байгууллага болон тэдгээрийн салбар нэгжүүдийн мэдээллийг

хамруулдаг.

Дотоодын нийт бүтээгдэхүүн /ДНБ/: тухайн нутаг дэвсгэрийн хүрээнд дотоод, гадаадын аж

ахуйн нэгж, байгууллага, иргэдийн нэг жилийн хугацаанд шинээр бий болгосон нийт нэмэгдэл

өртгийн хэмжээ юм.

Үндэсний нийт орлого (ҮНО): тухайн улсын аж ахуйн нэгж, байгууллага, иргэдийн шинээр

бүтээсэн нэмэгдэл өртгийн нийт дүнгээр тодорхойлно.

Нийт үйлдвэрлэл: Тайлант хугацаанд шинээр үйлдвэрлэсэн бараа, бүтээгдэхүүний нийт дүн

(тухайн оны үнээр)-г хэлнэ.

Бүтээгдэхүүний борлуулалт: Тайлант хугацаанд худалдсан буюу бусдад зориулж гүйцэтгэсэн

ажил үйлчилгээг хэлнэ. Нийт борлуулалтад тухайн үйлдвэрлэлийн болон үйлдвэрлэлийн бус

бүтээгдэхүүн ажил үйлчилгээний борлуулалтад орно. Хэрэв захиалагч бүтээгдэхүүнийхээ

төлбөрийг урьдчилан төлсөн бол уг бүтээгдэхүүнийг борлуулагдсан гэж үзнэ.

Аж үйлдвэрийн борлуулалт: Зөвхөн үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний борлуулалтыг

хамруулна. Энд үйлдвэрлэлийн бус бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ, үндсэн хөрөнгө, түүхий эд

материал зэргийн худалдан борлуулсан хэмжээг хамруулахгүй.

Үндсэн үнэ: Аливаа бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний үйлдвэрлэлд гарсан зардал, ашгаа тооцон

багтаасан үнийг үндсэн үнэ гэнэ. Үндсэн үнэд татварыг оруулж тооцохгүй ба татаасыг оруулж

тооцно.

Үйлдвэрлэгчийн үнэ: Үндсэн үнэ дээр бүтээгдэхүүний борлуулалтад ногдуулдаг бараа,

үйлчилгээний татвар (нэмэгдсэн өртгийн татвараас бусад) болон тээвэр, худалдааны

нэмэгдлүүдийг нэмж, татаасыг хасаж тооцсон үнийг хэлнэ.

Зах зээлийн үнэ буюу худалдан авагчийн үнэ: Үйлдвэрлэгчийн үнэ дээр бүтээгдэхүүний

борлуулалтад ногдуулдаг нэмэгдэл өртгийн албан татварыг нэмж тооцсон үнийг хэлнэ.

Гол нэр төрлийн бүтээгдэхүүн: Тайлант хугацаанд үйлдвэрлэсэн салбарын үйлдвэрлэлийг

төлөөлөхүйц бүтээгдэхүүнийг хэлнэ.

Обьект: Бие даасан барилга (орон сууц, үйлдвэрийн гол корпус, сургууль, цех, агуулах,)

байгууламж (зам, гүүр, далан, суваг, нүхэн гарц) түүнтэй холбогдож хийгдэх үндсэн ба туслах

чанарын бусад байгууламж, гадна инженерийн бүх төрлийн шугам сүлжээ, хийц тоноглол,

барилгын талбайд хийгдэх өндөржилт, тохижилт болон засварын бүх ажил

Барилга, байгууламж: Орон сууц, иргэн, үйлдвэр, эрчим хүч, харилцаа холбоо, ус, нефтийн

барилга, ус суваг, далан хаалт зэрэг байгууламж, түүний инженерийн шугам сүлжээ


5

Барилга угсралт, их засварын ажил: Барилга, байшин барих болон инженерийн зориулалтаар

зам, гүүр, далан зэрэг инженерийн бусад байгууламжийг барих хэлбэрээр үндсэн хөрөнгийг бий

болгох, шинэчлэх, засварлах, өргөтгөхөд чиглэсэн үйл ажиллагаа

Орон сууцны барилга: Хүн суурьшин амьдрах зориулалттай , хамгийн багадаа түүний тал

хэсгийг нь орон сууцны зориулалтаар ашигладаг барилга, байгууламж

Орон сууцны бус барилга: Хүн суурьшин амьдрахаас бусад олон төрлийн зориулалтаар

баригдах үйлдвэр, худалдаа, үйлчилгээ, эмнэлэг, сургууль, соёлын болон бусад бүх төрлийн

барилга, байгууламж

Инженерийн барилга, байгууламж: Газар доор ба дээд техникийн зориулалттай барьсан зам

гүүр, телевизийн цамхаг, сүлжээ, барилга угсралтад ангилагддаггүй барилга, байгууламжийн

бүх төрлийн ажил

Эдийн засгийн бүс:

Баруун бүс - Баян-Өлгий, Говь-Алтай, Ховд, Увс, Завхан

Хангайн бүс - Баянхонгор, Булган, Архангай, Өвөрхангай, Орхон, Хөвсгөл

Төвийн бүс - Говьсүмбэр, Дорноговь, Дундговь, Өмнөговь, Сэлэнгэ, Төв, Дархан-Уул

Зүүн бүс - Хэнтий, Дорнод, Сүхбаатар

Улаанбаатар бүс - Улаанбаатар хот

ҮЗҮҮЛЭЛТИЙГ ТООЦОХОД АШИГЛАХ ИТГЭЛЦҮҮР

Дотоодын нийт бүтээгдэхүүнийг тооцох арга:

1. Үйлдвэрлэлийн арга:

ДНБ=(НҮ-ЗХ)

НҮ – нийт үйлдвэрлэлт

ЗХ – завсрын хэрэглээ

2. Орлогын арга:

ДНБ=Ц+ҮХХ+Т+А

Ц – цалин, шагнал, урамшуулал, түүнтэй адилтгах орлого

ҮХХ – үндсэн хөрөнгийн хэрэглээ, элэгдэл

Т – үйлдвэрлэлийн болон импортын татвар, татаас

А – үйл ажиллагааны ашиг, холимог орлого

3. Эцсийн ашиглалтын арга:

ДНБ=ЭХ+ХХ+Э-И

ЭХ – эцсийн хэрэглээ

ХХ – хөрөнгийн хуримтлал

Э – экспорт

И - импорт


6

1. БИЗНЕСИЙН ОРЧИН, НӨХЦӨЛ БОЛОЛЦОО

1.1. Газар зүйн байршил, хүн ам, бизнесийн орчин

Ховд аймаг нь 76.1 мян.кв.км нутаг дэвсгэртэй Монгол улсын хамгийн баруун хэсэгт

оршдог бөгөөд 17 сум, 91 багтай ба хойд талаараа Баян-Өлгий аймагтай 408 км, зүүн талаараа

Увс аймагтай 212 км, урд талаараа Завхан аймагтай 120 км, Говь-Алтай аймагтай 396 км,

баруун талаараа Хятад улсын Шинжан уйгарын өөртөө засах орны газар нутагтай 386 км тус

тус хиллэн оршдог.

Улаанбаатар хотоос 1487 км алслагдсан. Нутаг дэвсгэрийн хэмжээгээрээ улсын хэмжээнд 10

дугаарт ордог, 76.1 мянган кв.км нутаг дэвсгэртэй аймаг юм. Аймгийн 17 сумаас Чандмань,

Мөнххайрхан, Ховд, Дөргөн, Эрдэнэбүрэн, Дуут сумдаас бусад сумууд нь засмал замаар

холбогдсон.

Хүн амын дийлэнх хувийг захчингууд эзэлдэг. 2019 оны жилийн эцсийн байдлаар 87 078 хүн

амтай, үүнээс 29 733 хүүхэд багачууд амьдарч байна.

Нийт хүн амын 34.9 хувь нь аймгийн төвд, 16.8 хувь нь сумын төвд , 48.3 хувь хөдөөд

амьдарч байна. Хүн амынхаа тоогоор 9.8 мян хүн амтай Булган сум тэргүүлж 4.3 мянган хүн

амтай Манхан сум удаалдаг. 2019 оны жилийн эцсийн байдлаар Ховд аймагт нийт оршин суугаа

88078 хүн амаас 49.9 хувь буюу 44017 нь эрэгтэй, 50.1 хувь буюу 44061 нь эмэгтэйчүүд байна.

Аймгийн хэмжээнд 22.5 мянган өрхийн 35.4 хувь нь аймгийн төвд, 64.6 хувь нь сумын

төв, хөдөөд амьдарч байна. Аймгийн бүх сум үүрэн телефонд, шилэн кабельд холбогдож

интернет ашиглах боломжтой. Аймгийн хэмжээгээр үүрэн телефоны оператор мобиком,

скайтел, юнител, G-mobile-н салбарууд үйлчилгээ үзүүлж байна.

Эдийн засгийн үндсэн салбар нь хөдөө аж ахуй, аж үйлдвэр, барилга, худалдаа

үйлчилгээ.


7

2. БИЗНЕС РЕГИСТРИЙН САН

Бизнес регистрийн санд 2019 онд 2801 аж ахуйн нэгж, байгууллага бүртгэлтэй байгаагийн

73.9 хувь нь үйл ажиллагаа явуулж байгаа, 26.1 хувь нь үйл ажиллагаа явуулаагүй байна.

Өмнөх онтой харьцуулахад аймгийн ний аж ахуйн нэгж байгууллагын тоо 143(5.4)-аар, үйл

ажиллагаа явуулж байгаа ААНБ нь 90(4.5 хувь) -аар, үйл ажиллагаа явуулаагүй ААНБ 53 (7.8

хувь) -аар тус тус өсчээ.

ХҮСНЭГТ 2.1 БИЗНЕС РЕГИСТРИЙН САНД БҮРТГЭЛТЭЙ АЖ АХУЙН НЭГЖ

БАЙГУУЛЛАГЫН ТОО, сумаар

Сум Аж ахуйн нэгж байгууллагын тоо

Нийт Үйл ажиллагаа явуулж

байгаа

Үйл ажиллагаа

явуулаагүй

2016 2017 2018 2019 2016 2017 2018 2019 2016 2017 2018 2019

Алтай 48 63 69 72 42 45 49 48 6 18 20 24

Булган 155 172 190 193 123 141 129 135 32 31 61 58

Буянт 52 52 57 61 43 43 43 47 9 9 14 14

Дарви 52 54 58 62 48 50 51 56 4 4 7 6

Дуут 36 39 41 44 30 31 25 31 6 8 16 13

Зэрэг 60 62 63 64 50 52 53 54 10 10 10 10

Манхан 58 61 62 67 46 50 48 50 12 11 14 17

Дөргөн 63 70 76 79 45 57 56 58 18 13 20 21

Мянгад 38 41 40 41 34 36 37 35 4 5 3 6

Мөст 68 72 72 75 53 57 61 63 15 15 11 12

Мөнххайрхан

35 39 43 43 31 33 38 38 4 6 5 5

Үенч 64 71 78 84 58 64 65 70 6 7 13 14

Ховд 32 33 36 38 25 26 27 27 7 7 9 11

Цэцэг 89 96 108 114 74 81 85 91 15 15 23 23

Чандмань 53 54 56 57 48 48 47 47 5 6 9 10

Эрдэнэбүрэн 39 39 40 41 34 34 37 37 5 5 3 4

Жаргалант

1,334 1,455 1,569 1,666 1,001 1,086 1,130 1185 333 369 439 482

Дүн 2,276 2,473 2,658 2,801 1,785 1,934 1,981 2,071 491 539 677 730

Үйл ажиллагаа явуулж байгаа аж ахуйн нэгж байгууллагын 1185 (57.2%) Жаргалант суманд,

135 (6.5%) нь Булган суманд, 91(4,4%) Цэцэг, суманд байрлалтай байна.


8

ЗУРАГ 2.1 ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА ЯВУУЛЖ БАЙГАА АЖ АХУЙН НЭГЖ БАЙГУУЛЛАГА,

сумаар, хувиар, 2019 он

ХҮСНЭГТ 2.2 ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА ЯВУУЛЖ БАЙГАА АЖ АХУЙН НЭГЖ

БАЙГУУЛЛАГЫН ТОО, эдийн засгийн салбарын ангилалаар

Салбарын ангилалаар 2016 2017 2018 2019 Өсөлт

тоо хувь

Бүгд 1,785 1,934 1,981 2,071 90 104.5

Хөдөө аж ахуй, ойн аж ахуй, загас барилт, ан

агнуур

113 126 124 123 -1 99.2

Уул уурхай, олборлолт 2 2 2 2 0 100.0

Боловсруулах үйлдвэрлэл 154 170 168 173 5 103.0

Цахилгаан, хий, уур, агааржуулалтын хангамж 5 5 6 6 0 100.0

Усан хангамж; бохир ус, хог, хаягдлын

менежмент болон цэвэрлэх үйл ажиллагаа

2 4 6 7 1 116.7

Барилга 59 60 62 61 -1 98.4

Бөөний болон жижиглэн худалдаа; машин,

мотоциклийн засвар үйлчилгээ

831 889 907 951 44 104.9

Тээвэр ба агуулахын үйл ажиллагаа 34 40 53 72 19 135.8

Зочид буудал, зоогийн газар 53 57 55 49 -6 89.1

Мэдээлэл, холбоо 22 23 23 25 2 108.7

Санхүүгийн болон даатгалын үйл ажиллагаа 10 11 9 11 2 122.2

Үл хөдлөх хөрөнгийн үйл ажиллагаа 6 6 6 7 1 116.7

Мэргэжлийн, шинжлэх ухаан болон

техникийн үйл ажиллагаа

91 95 97 88 -9 90.7

Захиргааны болон дэмжлэг үзүүлэх үйл

ажиллагаа

18 19 24 26 2 108.3

Төрийн удирдлага ба батлан хамгаалах үйл

ажиллагаа, албан журмын нийгмийн хамгаалал

61 64 65 66 1 101.5

Боловсрол 92 96 98 100 2 102.0

Хүний эрүүл мэнд ба нийгмийн үйл

ажиллагаа

48 50 50 48 -2 96.0

Урлаг, үзвэр, тоглоом наадам 28 28 31 30 -1 96.8

Үйлчилгээний бусад үйл ажиллагаа 156 189 195 226 31 115.9

Алтай

Буянт

Дуут

Манхан

Мянгад

Мөнххайрхан

Ховд

Чандмань

Жаргалант

2.36.5

2.32.7

1.52.62.42.8

1.73.0

1.83.4

1.34.4

2.31.8

57.2


9

Бөөний болон жижиглэн худалдаа, гэр ахуйн барааны салбарт хамгийн их буюу 951(45.9%) аж

ахуйн нэгж байгууллага бүртгэгдэн үйл ажиллагаа явуулж байгаа нь хамгийн их жин эзэлж

байгаа салбар байна.

ЗУРАГ 2.2 ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА ЯВУУЛЖ БАЙГАА АЖ АХУЙН НЭГЖ

БАЙГУУЛЛАГА, эдийн засгийн үйл ажиллагааны салбарын ангилалаар, хувиар, 2019 он

Бизнес регистрийн санд бүртгэлтэй үйл ажиллагаа явуулж байгаа аж ахуйн нэгж

байгууллагын тоог эдийн засгийн салбарын ангилалаар авч үзвэл: Хөдөө аж ахуй, ан агнуур,

ойн аж ахуйд 5.9 хувь, Уул уурхай, олборлох аж үйлдвэр 0.1, Цахилгаан, хий үйлдвэрлэл, усан

хангамжид 0.6 хувь, Боловсруулах үйлдвэр, Зочид буудал, зоогийн газарт 10.8 хувь, Бөөний

болон жижиглэн худалдаа болон бусад үйлчилгээний салбарт 56.8 хувь, Тээвэр агуулахын аж

ахуй, холбоонд 4.7 хувь, Санхүүгийн гүйлгээ, үл хөдлөх хөрөнгө түрээс бизнесийн үйл

ажиллагаанд 0.8 хувь, Төрийн удирдлага, батлан хамгаалах 3.2 хувь, Барилга 2.9 хувь,

Боловсролын салбарт 4.8 хувь, Эрүүл мэнд, нийгмийн халамжийн салбарт 2.3 хувь, Санхүүгийн

болон даатгалын үйл ажиллагаа 0.5 хувь нь тус тус үйл ажиллагаа явуулж байна.

0.1

0.3

0.3

0.3

0.5

1.2

1.3

1.4

2.3

2.4

2.9

3.2

3.5

4.2

4.8

5.9

8.4

10.9

45.9

Уул уурхай, олборлолт

Цахилгаан, хий, уур, агааржуулалтын хангамж

Усан хангамж; бохир ус, хог, хаягдлын менежмент болон …

Үл хөдлөх хөрөнгийн үйл ажиллагаа

Санхүүгийн болон даатгалын үйл ажиллагаа

Мэдээлэл, холбоо

Захиргааны болон дэмжлэг үзүүлэх үйл ажиллагаа

Урлаг, үзвэр, тоглоом наадам

Хүний эрүүл мэнд ба нийгмийн үйл ажиллагаа

Зочид буудал, зоогийн газар

Барилга

Төрийн удирдлага ба батлан хамгаалах үйл ажиллагаа, …

Тээвэр ба агуулахын үйл ажиллагаа

Мэргэжлийн, шинжлэх ухаан болон техникийн үйл …

Боловсрол

Хөдөө аж ахуй, ойн аж ахуй, загас барилт, ан агнуур

Боловсруулах үйлдвэрлэл

Үйлчилгээний бусад үйл ажиллагаа

Бөөний болон жижиглэн худалдаа; машин, мотоциклийн …


10

Хүснэгт 2.3. ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА ЯВУУЛЖ БАЙГАА АЖ АХУЙН НЭГЖ

БАЙГУУЛЛАГЫН ТОО, эдийн засгийн салбарын ангилалаар, сумаар, 2019 он

Сумууд

Бү

гд

Үүнээс

Хө

дө

ө а

ж а

ху

й, о

йн

аж

ах

уй

, за

гас

бар

илт,

ан

агн

уу

р

Уу

л у

урх

ай, о

лб

ор

ло

лт

Бо

ло

вср

уу

лах

үй

лд

вэр

лэл

Цах

илга

ан, х

ий

, у

ур

, аг

аар

жу

улал

тын

хан

гам

ж

Уса

н х

анга

мж

; б

ох

ир

ус,

хо

г, х

аягд

лы

н м

енеж

мен

т б

оло

н ц

эвэр

лэх

үй

л а

жи

ллага

а

Бар

илга

Бө

өн

ий

бо

ло

н ж

иж

игл

эн х

уд

алд

аа;

маш

ин

, м

ото

ци

кли

йн

зас

вар

үй

лч

илгэ

э

Тээ

вэр

ба

агу

улах

ын

үй

л а

жи

ллаг

аа

Бай

р, су

уц

бо

ло

н х

оо

л х

үн

сээр

үй

лч

лэх

үй

л а

жи

ллаг

аа

Мэд

ээл

эл,

хо

лб

оо

Сан

хү

үги

йн

бо

ло

н д

аатг

алы

н ү

йл а

жи

ллаг

аа

Үл х

өд

лө

х х

өр

өн

гий

н ү

йл а

жи

ллага

а

Мэр

гэж

ли

йн

, ш

ин

жл

эх у

хаа

н б

оло

н т

ехн

ики

йн

үй

л а

жи

ллага

а

Зах

ир

гаан

ы б

оло

н д

эмж

лэг

үзү

үлэх

үй

л а

жи

ллаг

аа

Тө

ри

йн

уд

ир

длаг

а б

а б

атлан

хам

гаал

ах ү

йл а

жи

ллага

а, а

лб

ан

жу

рм

ын

ни

йгм

ий

н х

амга

алал

Бо

ло

вср

ол

Хү

ни

й э

рү

үл м

энд

ба

ни

йгм

ий

н ү

йл а

жи

ллага

а

Ур

лаг

, ү

звэр

, то

гло

ом

наа

дам

Үй

лч

ил

гээн

ий

бу

сад

үй

л а

жи

ллаг

аа

Ховд 2071 123 2 173 6 7 61 951 72 49 25 11 7 88 26 66 100 48 30 226

Алтай 48 3 0 4 0 0 0 29 1 1 0 0 0 5 0 0 2 1 1 1

Булган 135 10 0 12 0 1 0 65 7 4 2 0 0 6 1 6 6 3 2 10

Буянт 47 11 0 3 0 0 0 17 1 0 0 0 0 3 0 3 2 1 1 5

Дарви 56 5 0 3 0 0 0 28 0 6 0 1 0 4 0 1 2 1 1 4

Дуут 31 1 0 1 0 0 0 15 3 0 0 0 0 3 0 2 2 1 1 2

Зэрэг 54 1 0 5 1 1 0 26 1 1 0 0 0 6 0 3 2 1 1 5

Манхан 50 6 0 4 0 0 0 23 1 2 0 0 0 3 0 2 3 1 1 4

Дөргөн 58 4 0 5 1 0 0 29 1 1 0 1 0 2 2 2 2 1 1 6

Мянгад 35 1 0 2 0 1 0 17 0 2 0 0 0 4 0 2 2 1 1 2

Мөст 63 0 0 7 0 0 0 39 1 1 0 0 0 4 2 2 2 1 1 3

Мөнххайрхан 38 0 0 3 0 0 0 18 0 0 0 0 0 3 0 2 2 1 2 7

Үенч 70 7 0 4 0 0 0 38 2 3 0 0 0 4 0 3 2 1 3 3

Ховд 27 1 0 1 0 0 0 13 0 0 0 0 0 2 1 2 2 1 1 3

Цэцэг 91 5 0 3 0 0 0 53 11 1 1 0 0 1 1 2 2 1 2 8

Чандмань 47 6 0 6 0 0 0 22 0 1 0 0 0 3 1 2 2 1 1 2

Эрдэнэбүрэн 37 4 0 3 0 0 0 14 0 0 0 0 0 3 1 2 2 1 1 6

Жаргалант 1184 58 2 107 4 4 61 505 43 26 22 9 7 32 17 30 63 30 9 155


11


БАЙГУУЛЛАГА, өмчийн хэлбэр, сумаар

2016 он 2017 он 2018 он 2019 он Б

үгд

Үүнээс

Бүгд

Үүнээс

Бүгд

Үүнээс

Бүгд

Үүнээс

Төри

йн

өм

чи

йн

Хуви

йн

Хуви

йн

/хам

тарса

н/

Орон

нутг

ий

н ө

мч

ий

н

Төри

йн

өм

чи

йн

Хуви

йн

Хуви

йн

/хам

тарса

н/

Орон

нутг

ий

н ө

мч

ий

н

Төри

йн

өм

чи

йн

Хуви

йн

Хуви

йн

/хам

тарса

н/

Орон

нутг

ий

н ө

мч

ий

н

Төри

йн

өм

чи

йн

Хуви

йн

Хуви

йн

/хам

тарса

н/

Орон

нутг

ий

н ө

мч

ий

н

Ховд 1,785 198 1,581 6 0 1,934 206 1,722 6 0 1,981 207 1,767 6 1 2,071 210 1,852 8 1

Алтай 42 4 38 0 0 45 4 41 0 0 49 6 43 0 0 48 6 42 0 0

Булган 123 13 110 0 0 141 14 127 0 0 129 16 113 0 0 135 16 119 0 0

Буянт 43 7 36 0 0 43 7 36 0 0 43 7 36 0 0 47 7 40 0 0

Дарви 48 5 43 0 0 50 5 45 0 0 51 5 46 0 0 56 5 51 0 0

Дуут 30 6 24 0 0 31 6 25 0 0 25 6 19 0 0 31 6 25 0 0

Зэрэг 50 7 43 0 0 52 8 44 0 0 53 10 43 0 0 54 10 44 0 0

Манхан 46 6 40 0 0 50 7 43 0 0 48 7 41 0 0 50 7 43 0 0

Дөргөн 45 7 38 0 0 57 7 50 0 0 56 7 49 0 0 58 7 51 0 0

Мянгад 34 6 28 0 0 36 6 30 0 0 37 7 30 0 0 35 7 28 0 0

Мөст 53 7 46 0 0 57 7 50 0 0 61 6 55 0 0 63 6 57 0 0

Мөнххайрха

н

31 7 24 0 0 33 7 26 0 0 38 8 30 0 0 38 7 31 0 0

Үенч 58 9 49 0 0 64 9 55 0 0 65 9 56 0 0 70 10 60 0 0

Ховд 25 6 19 0 0 26 6 20 0 0 27 6 21 0 0 27 6 21 0 0

Цэцэг 74 7 66 1 0 81 7 73 1 0 85 7 78 0 0 91 7 84 0 0

Чандмань 48 8 40 0 0 48 8 40 0 0 47 7 40 0 0 47 7 40 0 0

Эрдэнэбүрэн 34 7 27 0 0 34 7 27 0 0 37 6 31 0 0 37 6 31 0 0

Жаргалант 1,001 86 910 5 0 1,086 91 990 5 0 1,130 87 1,036 6 1 1,18

4

90 1,08

5

8 1

ААНБ-ын тоо өмчийн хэлбэрээр нь авч үзвэл төрийн өмчийн 210, хувийн болон хувийн

хамтарсан өмчийн 1860, орон нутгийн өмчийн 1 нийт 2071 аж ахуй нэгж үйл ажиллагаа явуулж

байна. Эдгээрийг өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад төрийн өмчийн аж ахуйн нэгж 3(1.4%),

хувийн өмчийн байгууллага 85 (4.8%), хувийн хамтарсан 2 (33.3%) –оор тус тус өсчээ.


12


БАЙГУУЛЛАГА, өмчийн хэлбэр, хувиар

Үйл ажиллагаа явуулж байгаа аж ахуйн нэгж байгууллагыг өмчийн хэлбэрээр авч үзвэл:

1852 (89.4%) нь хувийн өмчийн, 210 (10.1%) нь төрийн өмчийн, 1 (0.1 хувь) нь орон нутгийн

өмчийн, 8 (0,4%) нь хувийн хамтарсан өмчийн оролцоотой байна.


БАЙГУУЛЛАГЫН ТОО, хариуцлагын хэлбэр

Аймаг, сум

2018

2019

Үүнээс

Ко

мп

ани

Хо

рш

оо

Нө

хө

рлө

л

ТӨ

ҮГ

,

ОН

ӨҮ

Г

Тө

сви

йн

бай

гуу

ллаг

а Т

өр

ий

н

бу

с

бай

гуу

ллаг

а Бу

сад

Ховд 1,981 2,071 1,015 197 414 14 194 235 2

Алтай 49 48 18 10 13 1 5 1 0

Булган 129 135 78 8 21 1 15 12 0

Буянт 43 47 13 7 14 0 7 6 0

Дарви 51 56 19 17 11 0 5 4 0

Дуут 25 31 10 3 10 0 6 2 0

Зэрэг 53 54 19 8 12 2 8 5 0

Манхан 48 50 19 6 14 0 7 4 0

Дөргөн 56 58 20 7 17 1 6 7 0

Мянгад 37 35 8 9 9 1 6 2 0

Мөст 61 63 16 15 23 0 6 3 0

Мөнххайрхан 38 38 2 13 9 0 7 7 0

Үенч 65 70 34 8 15 1 9 3 0

Ховд 27 27 8 2 8 0 6 3 0

Цэцэг 85 91 51 16 10 0 7 7 0

Чандмань 47 47 6 8 24 1 6 2 0

Эрдэнэбүрэн 37 37 9 12 5 0 6 5 0

Жаргалант 1,130 1,184 685 48 199 6 82 162 2

Үйл ажиллагаа явуулж байгаа аж ахуйн нэгж байгууллагыг хариуцлагын хэлбэрээр нь авч үзвэл

хязгаарлагдмал хувьцаат компани 1015 (49.0%), төсөвт байгууллага 194 (9.5%), төрийн бус

10.4

89.2

0.3

0.1

10.1

89.4

0.4

0.1

төрийн өмчийн

хувийн

хувийн /хамтарсан/

орон нутгийн өмчийн

2018 2019


13

байгууллага 235 (11.3%), хоршоо 197 (9.4%), нөхөрлөл 414 (20%), орон нутгийн өмчит үйлдвэрийн

газар 14 (0.7%), бусад 2 (0.1 хувь) -ийг тус тус эзэлж байна.


БАЙГУУЛЛАГА, хариуцлагын хэлбэр, хувиар

ХҮСНЭГТ 2.6 ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА ЯВУУЛААГҮЙ ААНБ, шалтгаан, сумаар

Сумууд 2017 2018 2019

Бүгд Үүнээс Бүгд Үүнээс Бүгд Үүнээс

Үй

л а

жи

ллаг

аа

эхлээ

гүй

Үй

л а

жи

ллаг

аа т

үр

зогс

оо

сон

Үй

л а

жи

ллаг

аа

бү

рэн

зо

гсо

осо

н

Олд

ох

гүй

бай

гаа

бо

ло

н б

уса

д

Үй

л а

жи

ллаг

аа

эхлээ

гүй

Үй

л а

жи

ллаг

аа т

үр

зогс

оо

сон

Үй

л а

жи

ллаг

аа

бү

рэн

зо

гсо

осо

н

Олд

ох

гүй

бай

гаа

бо

ло

н б

уса

д

Үй

л а

жи

ллаг

аа

эхлээ

гүй

Үй

л а

жи

ллаг

аа т

үр

зогс

оо

сон

Үй

л а

жи

ллаг

аа

бү

рэн

зо

гсо

осо

н

Олд

ох

гүй

бай

гаа

бо

ло

н б

уса

д

Бүгд 539 246 269 22 2 677 305 308 62 2 730 341 310 78 1

Алтай 18 15 3 0 0 20 16 3 1 0 24 18 3 3 0

Булган 31 12 18 1 0 61 16 19 26 0 58 14 18 26 0

Буянт 9 1 8 0 0 14 1 12 1 0 14 1 12 1 0

Дарви 4 3 1 0 0 7 4 2 1 0 6 2 3 1 0

Дуут 8 3 3 2 0 16 4 9 3 0 13 2 9 2 0

Зэрэг 10 1 6 3 0 10 1 6 3 0 10 1 5 4 0

Манхан 11 4 5 2 0 14 5 6 3 0 17 6 6 5 0

Дөргөн 13 3 10 0 0 20 4 16 0 0 21 5 16 0 0

Мянгад 5 4 1 0 0 3 2 1 0 0 6 4 1 1 0

Мөст 15 6 5 4 0 11 3 3 5 0 12 3 4 5 0

Мөнххайрхан 6 2 4 0 0 5 1 4 0 0 5 1 4 0 0

Үенч 7 2 4 1 0 13 6 6 1 0 14 6 7 1 0

Ховд 7 0 7 0 0 9 1 8 0 0 11 3 5 3 0

Цэцэг 15 5 8 1 1 23 8 12 2 1 23 7 13 2 1

Чандмань 6 2 2 2 0 9 4 3 2 0 10 3 4 3 0

Эрдэнэбүрэн 5 1 4 0 0 3 1 2 0 0 4 1 2 1 0

Жаргалант 369 182 180 6 1 439 228 196 14 1 482 264 198 20 0

Компани

49%

Хоршоо

10%

Нөхөрлөл

20%

ТӨҮГ, ОНӨҮГ

1%

Төсвийн

байгууллага

9%

Төрийн бус

байгууллага

11%

Бусад

0%


14

2019 онд үйл ажиллагаа явуулаагүй ААНБ-ууд 730 болж өмнөх оноос 53 (7.8 хувь)-аар өссөн

байна. Үйл ажиллагаа явуулаагүй ААНБ-ыг шалтгаанаар нь ангилбал: Үйл ажиллагаагаа эхлээгүй

341 (46.7 хувь), үйл ажиллагаа түр зогссон 310 (42.5 хувь), бүрэн зогссон 78 (10.7 хувь)-ийг тус тус

эзэлж байна

ЗУРАГ 2.5 ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА ЯВУУЛААГҮЙ АЖ АХУЙ НЭГЖ БАЙГУУЛГА, оноор

ЗУРАГ 2.6. АЙМГИЙН ХҮН АМЫН ТОО, ХҮН АМЫН ТООНЫ ӨСӨЛТИЙН ХУВЬ

246

305

341

269

308

310

22

62

78

0 50 100 150 200 250 300 350 400

2007

2008

2009

бүрэн зогсоосон түр зогсоосон эхлээгүй


15

3. ДОТООДЫН НИЙТ БҮТЭЭГДЭХҮҮН

Ховд аймаг 2019 оны жилийн эцсийн байдлаар Монгол Улсын дотоодын нийт бүтээгдэхүүний

1.1 хувь буюу 393.8 тэрбум төгрөгийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж байгаагийн дээр нэг хүнд

ногдох дотоодын нийт бүтээгдэхүүн 4.5 сая төгрөгт хүрлээ.

ХҮСНЭГТ 3.1 ДОТООДЫН НИЙТ БҮТЭЭГДЭХҮҮН, салбараар /тэр бум төгрөгөөр/

Салбар 2017 2018 2019 2019 %

2018

ДНБ, сая төгрөг 326.3 384.8 393.8 102.3

Хөдөө аж ахуй 131.3 160.8 143.1 89.0

Аж үйлдвэр, барилга 64.2 86.2 89.6 104.0

Yйлчилгээ 130.7 137.8 161.1 116.9

ДНБ 393.8 тэрбум төгрөг болж өмнөх оноос 9.0 (2.3 %) тэрбум төгрөгөөр өсчээ. Ангиллаар нь

өмнөх онтой харьцуулан авч үзвэл: Аж үйлдвэр, барилгын салбар 3.4 (4%) тэрбум төгрөг,

үйлчилгээний салбар 23.3 (16.9%) тэрбум төгрөгөөр тус тус өслөө. Харин хөдөө аж ахуйн

салбар 17.7 (11%) тэрбум төгрөгөөр буурсан байна.

ЗУРАГ 3.1 ДОТООДЫН НИЙТ БҮТЭЭГДЭХҮҮНД, салбаруудын эзлэх хувь

Дотоодын нийт бүтээгдэхүүнийг салбараар нь авч үзвэл: Хөдөө аж ахуйн салбар нь

өнгөрсөн оноос 5.5 пункт, 2016 оноос 6.0 пунктээр тус тус буурсан бол аж үйлдвэр, барилгын

салбар нь өнгөрсөн оноос 0.4 пункт, 2016 оноос 4.9 пунктээр, үйлчилгээний салбар нь өнгөрсөн

оноос 5.1 пунктээр өсч, 2016 оноос 1.1 пунктээр тус тус өссөн үзүүлэлттэй байна.

42.3 40.3 41.8 36.3

17.9 19.7 22.422.8

39.8 40.1 35.8 40.9

2016 2017 2018 2019

Хөдөө аж ахуй Аж үйлдвэр, барилга Yйлчилгээ


16

Монгол улсын дотоодын нийт бүтээгдэхүүний 10.7 хувийг хөдөө аж ахуйн салбар, 41.3

хувийг аж үйлдвэр, барилгын салбар, 48.0 хувийг үйлчилгээний салбарт бүтээгдэж байгаа бол

манай аймгийн хувьд 36.3 хувь нь хөдөө аж ахуй, 22.8 хувь нь аж үйлдвэр барилгын салбар,

40.9 хувь нь үйлчилгээний салбарт тус тус бүтээгдэж байна.

ХҮСНЭГТ 3.2 НЭГ ХҮНД НООГДОХ ДОТООДЫН НИЙТ БҮТЭЭГДЭХҮҮН, аймаг

Бүс, аймаг

ДНБ, тэрбум төгрөг Дүнд эзлэх хувь

2017

2018

2019

Хөдөө аж

ахуй

Аж

үйлдвэр,

барилга

Yйлчилгээ

Дүн 27876.3 32411.2 37280.8 10.7 41.3 48.0

Баруун бүс 1549.6 1823.9 1982.7 40.6 20.8 38.6

Баян-Өлгий 326.7 370.9 409.8 37.1 17.5 45.4

Говь-Алтай 266.1 323.4 340.5 44.2 24.7 31.1

Завхан 311.6 356.5 420.6 46.3 16.2 37.4

Увс 318.9 388.3 418.0 39.6 23.4 37.0

Ховд 326.3 384.8 393.8 36.3 22.8 40.9

Хангайн бүс 3795.1 4158.5 4855.5 27.5 51.9 20.6

Архангай 418.2 431.4 559.1 59.1 18.9 22.0

Баянхонгор 399.8 417.7 497.0 43.1 26.0 30.8

Булган 285.5 318.5 361.2 53.3 21.2 25.5

Орхон 1719.1 1871.5 2105.3 0.8 87.3 11.9

Өвөрхангай 460.3 502.1 614.2 43.4 26.4 30.2

Хөвсгөл 512.2 617.3 718.6 43.6 28.8 27.6

Төвийн бүс 2872.3 3157.5 3777.5 29.1 35.8 35.1

Говьсүмбэр 84.0 89.1 112.9 20.9 27.5 51.5

Дархан-Уул 411.0 430.0 567.6 8.4 42.4 49.2

Дорноговь 296.0 368.3 407.2 31.4 19.2 49.4

Дундговь 258.2 328.3 383.4 57.7 18.7 23.5

Өмнөговь 714.5 657.8 824.9 17.6 46.6 35.8

Сэлэнгэ 598.2 689.6 802.8 23.5 45.7 30.9

Төв 510.5 594.3 678.7 50.6 26.7 22.7

Зүүн бүс 1555.4 1763.2 1981.5 34.8 46.6 18.5

Дорнод 798.3 837.7 940.4 20.6 62.8 16.6

Сүхбаатар 413.7 501.2 538.0 39.7 43.6 16.7

Хэнтий 343.4 424.3 503.1 56.3 19.7 24.0

Улаанбаатар 18103.9 21508.2 24683.7 0.3 41.3 58.4

Дотоодын нийт бүтээгдэхүүнийг аймгаар салбараар нь авч үзвэл Архангай, Булган, Дундговь,

Төв, Хэнтий аймгууд хөдөө аж ахуйн салбар, Орхон, Дорнод аймгууд аж үйлдвэр, барилгын

салбар, Улаанбаатар хот Говьсүмбэр аймагт үйлчилгээний салбар 50- аас дээш хувийг тус тус

эзлэж байна.


17

ЗУРАГ 3.2 НЭГ ХҮНД НООГДОХ ДОТООДЫН НИЙТ БҮТЭЭГДЭХҮҮН, сая.төг

ХҮСНЭГТ 3.3 НЭГ ХҮНД НООГДОХ ДОТООДЫН НИЙТ БҮТЭЭГДЭХҮҮН, аймаг,

тэрбум төгрөгөөр

Аймаг, нийслэл

2016

2017

2018

2019

өсөлт

тоо хувь

Улсын дүн 7,910.0 8,999.1 10,259.8 11,680.6 1,420.8 113.8

Баруун бүс 3,740.4 3,900.1 4,512.8 4,884.0 371.2 108.2

Баян-Өлгий 3,115.3 3,253.1 3,612.2 3,947.0 334.8 109.3

Говь-Алтай 4,392.8 4,663.4 5,589.1 5,882.7 293.5 105.3

Завхан 4,236.7 4,359.5 4,911.0 5,785.0 874.0 117.8

Увс 3,705.0 3,889.2 4,672.0 5,019.2 347.2 107.4

Ховд 3,655.7 3,778.5 4,377.0 4,461.7 84.7 101.9

Хангайн бүс 5,180.2 6,434.1 6,965.3 8,105.0 1,139.7 116.4

Архангай 3,962.8 4,438.5 4,518.9 5,875.6 1,356.7 130.0

Баянхонгор 4,119.4 4,633.2 4,756.9 5,636.1 879.2 118.5

Булган 4,649.7 4,635.4 5,145.0 5,867.2 722.2 114.0

Өвөрхангай 3,584.6 4,009.7 4,322.4 5,286.2 963.8 122.3

Хөвсгөл 3,815.2 3,908.4 4,632.4 5,348.6 716.2 115.5

Орхон 11,063.6 16,884.2 18,270.2 20,316.9 2,046.7 111.2

Төвийн бүс 5,033.2 5,772.0 6,223.1 7,423.4 1,200.3 119.3

Дорноговь 4,197.8 4,392.0 5,347.8 5,840.9 493.1 109.2

Дундговь 5,041.0 5,618.8 7,044.6 8,199.1 1,154.5 116.4

Өмнөговь 6,463.1 11,050.8 9,762.2 11,870.5 2,108.3 121.6

Сэлэнгэ 5,254.7 5,553.3 6,325.7 7,398.9 1,073.2 117.0

Төв 5,592.8 5,450.8 6,272.1 7,241.7 969.6 115.5

Дархан-Уул 3,921.9 4,061.4 4,157.3 5,499.6 1,342.3 132.3

Говьсүмбэр 5,015.0 4,890.7 5,110.4 6,463.8 1,353.4 126.5

Зүүн бүс 6,394.4 7,267.6 8,025.0 8,909.9 884.9 111.0

Дорнод 8,778.6 10,162.5 10,355.1 11,446.7 1,091.6 110.5

Сүхбаатар 5,557.6 6,817.8 8,088.0 8,574.7 486.7 106.0

Хэнтий 4,557.5 4,589.5 5,521.1 6,491.9 970.8 117.6

Улаанбаатар 11,519.7 12,940.7 15,031.0 16,960.1 1,929.1 112.8

3.7

3.8

4.4

4.5

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

4.0

4.5

5.0

2016 2017 2018 2019


18

Улсын хэмжээнд нэг хүнд ногдох дотоодын нийт бүтээгдэхүүнээр Орхон, Улаанбаатар,

Өмнөговь Дорнод, Сүхбаатар аймгууд эхний 5-д орж байна.

ЗУРАГ 3.3 НЭГ ХҮНД НООГДОХ ДОТООДЫН НИЙТ БҮТЭЭГДЭХҮҮН, аймаг, сая.төг

4. АЖ ҮЙЛДВЭР

Манай аймаг нь цахилгаан дулаан эрчим хүч үйлдвэрлэл, цэвэр ус, нүүрс, элс хайрга,

шохойн чулуу, тоосго, хөнгөн бетон, шохой болон хүнсний төрөл бүрийн үйлдвэрлэл, мах

бэлтгэн боловсруулах, оедол, арьс боловсруулах, нэхий бүтээгдэхүүн, эсгий шахай, вакум буюу

хуванцар бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл голлон хөгжиж байна.

Манай аймагт аж үйлдвэрийн 3 салбарын 19 дэд салбарын нийт 188 цэг, нэгж

үйлдвэрлэл эрхлэн зах зээлд нийлүүлж байгаас уул уурхайн олборлох аж үйлдвэрийн салбарт

2, боловсруулах салбарт 173, цахилгаан дулааны эрчим хүчний салбарт 6 нэгж үйлдвэрлэл

эрхлэн 110 гаруй нэрийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж байна.

0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0

Орхон

Улаанбаатар

Өмнөговь

Дорнод

Сүхбаатар

Дундговь

Сэлэнгэ

Төв

Хэнтий

Говьсүмбэр

Говь-Алтай

Архангай

Булган

Дорноговь

Завхан

Баянхонгор

Дархан-Уул

Хөвсгөл

Өвөрхангай

Увс

Ховд

Баян-Өлгий

20.3

17.0

11.9

11.4

8.6

8.2

7.4

7.2

6.5

6.5

5.9

5.9

5.9

5.8

5.8

5.6

5.5

5.3

5.3

5.0

4.5

3.9


19

2019 оны Аж үйлдвэрийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл 125.4 тэр бум төгрөгний бүтээгдэхүүн

үйлдвэрлэсэн нь урьд оны мөн үетэй харьцуулахад 94.2 хувиар өссөн, үйлдвэрлэлийн нийт

борлуулалт 312.9 тэр бум төгрөг болж урьд оны мөн үеийн гүйцэтгэлээс 93.3 хувиар өссөн

үзүүлэлттэй байна. Нийт үйлдвэрлэлтийн 93.4 хувийг уул уурхайн олборлолт, 2.5 хувийг

боловсруулах салбарын үйлдвэрлэл, 4.2 хувийг цахилгаан, дулаан ус хангамж эзэлж байна.

ЗУРАГ 4. 1. БҮТЭЭГДЭХҮҮНИЙ ҮЙЛДВЭРЛЭЛТИЙН САЛБАРЫН БҮТЭЦ, ХУВИАР 2019

ОН

ХҮСНЭГТ 4.1. АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН БҮТЭЭГДЭХҮҮНИЙ ҮЙЛДВЭРЛЭЛТ /ОНЫ ҮНЭЭР

/САЯ.ТӨГ

2016

2017

2018

2019

2019

2016

2019

2018

Нийт дүн 41708.5 61498.3 64563.3 125376.9 300.6 194.2

Уул уурхай, олборлох аж үйлдвэр 35384.6 54057.6 49099.8 117074.6 330.9 238.4

Нүүрс олборлолт 35384.6 54057.6 49099.8 117074.6 330.9 238.4

Боловсруулах аж үйлдвэр 2108.3 2567.9 10434.0 3081.6 146.2 29.5

Хүнсний бүтээгдэхүүн, ундаа үйлдвэрлэл 1175.3 1632 9542.6 2031.2 172.8 21.3

Мах, загас, жимс, ногоо, өөх, тос боловсруулалт 308.2 632.1 8516.0 892.8 289.7 10.5

Сүү, сүүн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл 89.8 95.8 170.2 128.8 143.5 75.7

Хүнсний бусад бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл 708 861.2 771.2 913.0 128.9 118.4

Ундаа үйлдвэрлэл 69.2 42.9 85.3 96.6 139.6 113.3

Хувцас үйлдвэрлэл, үслэг арьс боловсруулалт 62.4 64.6 42.0 55.7 89.3 132.8

Кокс, шингэн болон цацраг идэвхт түлш 74 84.4 230.5 98.7 133.4 42.8

Төмөрлөг бус эрдэс бодисоор хийсэн эдлэл 796.6 786.9 618.9 862.0 108.2 139.3

Цахилгаан, дулааны эрчим хүч үйлдвэрлэл, усан хангамж 4215.5 4872.8 5029.4 5220.7 123.8 103.8

Цахилгаан, хий, дулаан үйлдвэрлэл 3492.1 4097.3 4173.0 4359.9 124.8 104.5

Ус ариутгал, усан хангамж 723.4 775.5 856.4 860.8 119.0 100.5

93.38

2.46 4.16

Уул уурхай, олборлох аж үйлдвэр

Боловсруулах аж үйлдвэр

Цахилгаан, дулааны эрчим хүч үйлдвэрлэл, усан хангамж


20

ЗУРАГ 4.2 НИЙТ БҮТЭЭГДЭХҮҮН ҮЙЛДВЭРЛЭЛ, /ОНЫ ҮНЭЭР/ ТЭРБУМ ТӨГРӨГӨӨР

Аж үйлдвэрийн бүтээгдэхүүний борлуулалт нь 2019 онд 312883.1 сая.төг болж,

2018 оноос 93.3 хувиар өссөн байна.

ХҮСНЭГТ 4.2. АЙМГИЙН АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН ҮНДСЭН ҮЗҮҮЛЭЛТ

Он

Үйл

двэ

рлэл

т, о

ны

үнээ

р, с

ая.т

өг

Бор

луу

лал

т, о

ны

үнээ

р, с

ая.т

өг

Аж

илл

агсд

ын

тоо

Хөд

өлм

өрий

н

бүтэ

эмж

мян

.төг

Нэг

өд

рийн

үйл

вэрл

элт,

мян

.төг

Нэг

хүн

д н

огд

ох

аж ү

йлд

вэри

йн

бүтэ

эгд

эхүү

н

мян

.төг

2014 5622.3 5722.1 25939 216.8 15617.5 57.8

2015 9468.2 9317 755 12540.7 26300.56 96.9

2016 9168.8 8839.8 780 11754.9 25468.89 91.9

2017 61498.3 125909.3 1040 59133.0 170828.6 603.6

2018 64563.3 125376.9 1114 57956.3 179342.5 619.4

2019 161885.6 312883.1 898 180273.5 449682.2 1553.0

Аймгийн хэмжээнд нийт хүнс, хувцас, барилгын материал, уул уурхай гэсэн

үндсэн бүтээгдэхүүний 160-д нэр төрлийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлээд байна. Үүнээс гол гэснийг

аймгийн гол нэр төрөл болгон хүснэгтээр харууллаа. Хүнсний бүтээгдэхүүнийг аймагтаа болон

зэргэлдээ бусад аймгийн сумдыг хангаж, хувцас, барилгын материалын, уул уурхайн

бүтээгдэхүүний дотоод хэрэгцээндээ борлуулах буюу гадаадад экспортолж байна.

5.69.5

9.2

61.5 64.6

161.9

2014 2015 2016 2017 2018 2019


21

ХҮСНЭГТ 4.3. АЙМГИЙН АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН ГОЛ НЭР ТӨРЛИЙН БҮТЭЭГДЭХҮҮНИЙ

ҮЙЛДВЭРЛЭЛТ

Д/д

Бүтээгдэхүүний нэрс

хэмжих

нэгж

Биет хэмжээ 2019

2018

2019

2018 2018 2019

XI XII I-XII XI XII* I-XII* XI XII* 1 Чулуун нүүрс мян.тн 134.6 76.3 966.2 218.3 20.1 1793.9 26.4 185.7

2 Дулааны эрчим хүч мян.Гкал 15.9 17.4 106.6 15.5 18.5 104.8 106.1 98.4

3 Үхрийн мах тн 192.3 198.0 538.7 3.5 0.0 3.5 0.0 0.6

4 Гахайн мах тн 0.3 0.2 2.8 0.1 0.0 2.1 0.0 76.4

5 Хонины мах тн 352.6 123.8 702.3 3.0 0.0 3.6 0.0 0.5

6 Ямааны мах тн 162.1 146.2 393.3 0.0 0.0 4.3 0.0 1.1

7 Хиамны зүйл тн 7.3 12.5 118.6 9.8 12.4 118.9 99.2 100.3

8 Тараг мян.л 7.3 5.6 45.4 0.0 0.0 25.4 0.0 56.1

9 Зайрмаг мян.ш 6.8 4.5 117.5 7.6 0.0 103.6 0.0 88.2

10 Нарийн боов тн 13.8 11.1 170.9 14.2 20.8 197.8 187.8 115.8

11 Бялуу тн 0.0 0.0 0.0 0.1 0.2 5.5 0.0 0.0

12 Хэвийн боов тн 0.2 0.0 16.0 0.0 0.0 14.4 0.0 90.3

13 Талх тн 6.3 6.0 109.9 4.5 4.5 96.7 74.5 88.0

14 Гоймон тн 1.0 0.6 5.5 0.6 0.6 7.2 93.3 129.4

15 Хэрчсэн гурил тн 2.4 1.2 19.8 1.2 0.3 19.0 25.0 96.4

16 Бусад цай кг 0.0 0.0 323.0 0.0 0.0 197.0 0.0 61.0

17 Банш, бууз, хуушуур тн 1.0 0.5 2.7 0.5 0.4 6.3 93.3 231.5

18 Хийжүүлсэн цэвэр ус, рашаан мян.л 11.2 8.0 154.9 23.2 20.0 186.4 250.0 120.3

19 Жүүс мян.л 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 4.4 0.0 0.0

20 Эсгий мян.м 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0

21 Пальто ш 1 3 10 1 1 5 33.3 50.0

22 Эмэгтэй даашинз ш 5 8 138 8 10 77 125.0 55.8

23 Оёмол хүрэм ш 0 0 4 0 0 0 0.0 0.0

24 Ажлын хувцас ш 10 5 96 60 60 226 1200.0 235.4

25 Эрэгтэй, эмэгтэй пиджак ш 0 0 0 0 0 65 0.0 0.0

26 Цамц ш 0 0 18 0 0 0 0.0 0.0

27 Монгол дээл,тэрлэг ш 15 10 227 20 14 239 140.0 105.3

28 Өмд ш 2 0 27 2 0 19 0.0 70.4

29 Юбка ш 2 0 21 0 1 18 0.0 85.7

30 Дээлнээс бусад монгол хувцас ш 0 0 0 10 7 59 0.0 0.0

31 Хүүхдийн платье ш 0 0 0 12 8 82 0.0 0.0

32 Бэлтгэлийн хувцас хос 10 16 171 15 8 171 50.0 100.0

33 Нэхий цамц, хантааз ш 0 0 21 0 0 8 0.0 38.1

34 Буриад гутал хос 0 0 0 0 0 600 0.0 0.0

35 Нэхий гутал хос 0 0 0 0 0 193 0.0 0.0

36 Нүүрсэн шахмал түлш тн 210.0 328.9 1920.9 0.0 0.0 822.9 0.0 42.8

37 Улаан тоосго мян.ш 0.0 0.0 1655.0 0.0 0.0 2030.0 0.0 122.7

38 Царууц тоосго мян.ш 0.0 0.0 5.0 0.0 0.0 100.3 0.0 2006.0

39 Төмөр бетон эдлэл мян.м3 0.0 0.0 0.5 0.1 0.1 0.5 0.0 98.6

40 Замын хавтан, хашлага м2 0.0 0.0 1.7 0.0 0.0 1312.5 0.0 77754.7

41 Хөөсөнцөр хавтан м3 0.0 0.0 170.0 0.0 0.0 765.0 0.0 450.0

42 Модон сандал ш 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 11.0 0.0 0.0

43 Буйдан, диван, бусад зөөлөн ор,

сандал

ш 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 7.0 0.0 0.0

44 Түгээсэн цэвэр ус мян.м3 86.0 87.3 1005.9 84.9 85.3 1010.3 97.7 100.4

45 Сувагжуулалт мян.м3 89.0 90.4 1031.8 86.0 86.8 1023.1 96.0 99.2


22

4.4 АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН БОРЛУУЛСАН БҮТЭЭГДЭХҮҮН, оны үнээр

2016 2017 2018 2019 2019

2017

2019

2018

Нийт дүн 36427.6 125909.3 161885.6 312883.1 248.5 193.3

Уул уурхай, олборлох аж үйлдвэр 30084.1 118611.2 150050.5 304674.0 256.9 203.0

Нүүрс олборлолт 30084.1 118611.2 150050.5 304674.0 256.9 203.0

Боловсруулах аж үйлдвэр 2127.9 2425.3 6805.7 2988.4 123.2 43.9

Хүнсний бүтээгдэхүүн, ундаа үйлдвэрлэл 1175.3 1632 5990.1 2031.2 124.5 33.9

Мах, загас, жимс, ногоо, өөх, тос боловсруулалт 308.2 632.1 4964.0 892.8 141.2 18.0

Сүү, сүүн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл 89.8 95.8 170.2 128.8 134.5 75.7

Хүнсний бусад бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл 708 861.2 770.7 913.0 106.0 118.5

Ундаа үйлдвэрлэл 69.2 42.9 85.3 96.6 225.2 113.3

Хувцас үйлдвэрлэл, үслэг арьс боловсруулалт 57.1 62.2 42.0 55.7 89.6 132.8

Арьс шир боловсруулах, ширэн эдлэл, гутал үйлдвэрлэл 10.1 2.4 0.0 29.9 1246.7 0.0

Кокс, шингэн болон цацраг идэвхт түлш 28 78.7 207.4 88.9 113.0 42.9

Төмөрлөг бус эрдэс бодисоор хийсэн эдлэл 857.4 650 566.3 779.2 119.9 137.6

Цахилгаан, дулааны эрчим хүч үйлдвэрлэл, усан хангамж 4215.5 4872.8 5029.4 5220.7 107.1 103.8

Цахилгаан, хий, дулаан үйлдвэрлэл 3492.1 4097.3 4173.0 4359.9 106.4 104.5

Ус ариутгал, усан хангамж 723.4 775.5 856.4 860.8 111.0 100.5

ЗУРАГ 4.3. ХУДАЛДААНЫ НЭГ ЦЭГТ НОГДОХ ХҮНИЙ ТОО

64

56

34

42

36

48

48

57

50

52

30

35

40

45

50

55

60

65

70

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018


23

4. БАРИЛГА

САЛБАРЫН ҮҮСЭЛ ХӨГЖИЛ

Ховд аймгийн анхны барилгын байгууллагын үндэс суурь Хөдөө Аж Ахуйн Яамны

шийдвэрээр 1957 оны 4 дүгээр сард “Барилгын тасаг” нэртэйгээр анх байгуулагджээ. Барилгын

тасгийн анхны даргаар Говь-Алтай аймгийн харъяат Шийв Даш гэдэг хүн томилогдож 10 гаруй

туслах ажилчинтайгаар үйл ажиллагаагаа эхэлсэн байна.

1960-аад оноос ханын материал үйлдвэрлэх суурь тавигдаж дулааны улиралд хамтрал

прессээр таван зуун мянган тоосго үйлдвэрлэн байгалийн аргаар хатаагаад өвлийн улиралд

баюу болгон өрж улаан харгана, зэгсээр шатааж улаан тоосго үйлдвэрлэн барилга угсралтын

ажлаа хэвийн явуулах нөхцөлийг ханган ажиллаж эхэлсэн бөгөөд барилгын бетон хийц, бетон

зуурмагийг барилгын задгай талбайд гар аргаар үйлдвэрлэж байлаа.

1966 онд “ Барилга угсралтын контор” болон өргөжиж үйл ажиллагаагаа эхэлсэнээс

хойш 10 жил буюу нийт 400 гаруй ажиллагсад, мэргэжилтэй ажилчид 220, үндсэн фонд 4.0 сая

төгрөгт хүрч барилга угсралтаар 4.2 сая төгрөг, 1.3 сая төгрөгийн материал үйлдвэрлэж, авто

тээвэрлэлтээр 2.1 сая тонн километорийн үүрэг гүйцэтгэж, ХАА-н техникум, 1 дүгээр 8 жилийн

сургууль, 125 хүүхдийн цэцэрлэг, зочид буудал, аймгийн Музей барилга, 12 айлын 2 орон сууц

зэрэг 2 давхар барилга, төвийн 1 дүгээр 10 жилийн 3 давхар сургуулийн барилга, Хөгжимт

драмын театр, Авто засварын газар, Тоосгоны үйлдвэр, Бетон завод, Хүнсний үйлдвэрийн

барилга, жижиг соёл ахуйн зэрэг том жижиг 101 барилгыг ашиглалтанд оруулж байжээ.

1984 онд “Барилга угсралтын трест” болон өргөжиж улс ардын аж ахуйн төлөвлөгөөт

зорилтуудыг ханган биелүүлдэг орон нутгийн томоохон салбар болон ажиллаж байгаад, улс

орон зах зээлийн эдийн засагт шилжсэнээр 1992 онд Аймгийн өмч хувьчлалын комиссын

тогтоолоор БУТ-ийг хувьчлах шийдвэр гарч 1200 гаруй ажиллагсадтай БУТ маань “Түлхүүр”,

“Тулга” гэсэн хувьцаат компани болж цэнхэр тасалбараар тус тус үнэлэгдсэн тусдаа

байгууллагууд болон өөрчлөгдсөн юм.

Тус компани нь ажиллах хугацаандаа аймгийн төв болон 16 суманд соёл боловсрол,

урлаг спорт, эрүүл мэнд, нийтийн аж ахуй, орон сууц, үйлдвэр үйлчилгээний 500 гаруй барилга

байгууламж, Говь-Алтай, Дундговь аймгуудад барилгыг барьж ашиглалтанд хүлээлгэн өгчээ.

Хамрах хүрээ

Барилгын салбарт ЭЗБТҮАСА (ISIC 4.0)-ын дагуу барилга угсралт (41), барилгын

инженерчлэлийн үйл ажиллагаа (42), барилгын тусгай ажил (43) гэсэн 3 дэд салбарыг

хамруулан авч үздэг.


24

ХҮСНЭГТ 2. БАРИЛГЫН САЛБАРЫН ХАМРАХ ХҮРЭЭ, (ISIC – 4.0)

Салбар Дэд

салбар Бүлэг Анги

Дэд

анги Тодорхойлолт

41 410 4100 Барилга угсралт

4100.1 Орон сууцны барилга

4100.2 Орон сууцны бус барилга

4100.9 Үйлдвэрийн барилга

42 Барилгын иженерчлэлийн үйл ажиллагаа

421 4210 Төмөр зам болон авто замын байгууламж барих үйл

ажиллагаа

4210.1 Авто зам тавих

4210.2 Төмөр замын суурь бүтэц барих

4210.3 Төмөр замын далан барих

4210.4 Гүүр, хоолой / ус зайлуулах суваг, шуудуу барих

4210.5 Дохиолол төвлөрүүлэх, хориглох байгууламж угсрах

4210.6 Төмөр замын дэд бүтэц угсрах

4210.7 Гүүр, хоолой, хиймэл төхөөрөмж угсрах үйл ажиллагаа

4210.9 Дохиолол төвлөрүүлэх, хориглох байгууламж угсрах

422 4220 Нийтийн аж ахуйн барилга угсралт

429 4290 Иргэний инженерийн бусад байгууламж үйлдвэрлэл

43 Барилгын тусгай ажил

431 Буулгах/нураах ба барилгын талбай бэлтгэх үйл ажиллагаа

4311 Барилгыг буулгах /нураах үйл ажиллагаа/

4312 Барилгын талбай бэлтгэх үйл ажиллагаа

432 Цахилгаан тоног төхөөрөмж, ус дамжуулах, сувагжилтын

систем угсрах, барилга угсралтын бусад ажил

4321 Цахилгаан тоног төхөөрөмж, угсралт, суурилуулалт

4322 Усан хангамж, хийн хангамж, сувагжилт, халаалт,

агааржуулагч системийн угсралт

4329 Барилга угсралтын бусад ажил

433 4330 Барилгыг дуусгах шатны үйл ажиллагаа

439 4390 Барилгын бусад тусгай ажил

Эх үүсвэр:https://metdata.1212.mn/

Барилга угсралтын үйл ажиллагаа (41) нь дотроо 1 анги, 3 дэд ангитай. Үүнд: Энэ ангид

орон сууцны болон орон сууцны бус барилгыг худалдах зорилгоор өөрийн хөрөнгөөр эсвэл

гэрээний үндсэн дээр хийж байгаа үйл ажиллагаа болон тухайн барилга, байгууламжийн

угсралтын ажлын зарим хэсгийг эсвэл бүхлээр нь гүйцэтгэж байгаа үйл ажиллагаа хамрагдана.

Үүнд:

❖ Орон сууцны бүх төрлийн барилга, байгууламж барих үйл ажиллагаа: нэг өрхийн

байшин; олон давхар байшинг оруулаад олон өрхийн сууц (4100.1)


25

❖ Орон сууцны бус барилга байгууламжийг барих үйл ажиллагаа: үйлдвэрийн

зориулалттай барилга, байгууламж, үйлдвэрийн зориулалттай сургалт, семинар, хурал цуглаан

хийх зориулалт бүхий танхим, өрөө; эмнэлэг, сургууль, конторын барилга; зочид буудал,

дэлгүүр, худалдааны төв, зах, ресторан; онгоцны буудал спортын байгууламж; газар доорх

машины зогсоол; барааны агуулах; шашны зориулалттай барилга, байгууламж, сүм хийд

(4100.2)

❖ Үйлдвэрийн барилгыг барих, угсрах үйл ажиллагаа (4100.9)

Энэ ангид орон сууцны зориулалт бүхий барилга, байгууламжийг шинэчлэх, сэргээх үйл

ажиллагаа бас багтана.

4100.1. Орон сууцны барилга

4100.2. Орон сууцны бус барилга

4100.9. Үйлдвэрийн барилга

Барилгын инженерчлэлийн үйл ажиллагаа (42) нь 3 бүлэг (421), (422), (429), 3 анги (4210),

(4220), (4290), 8 дэд ангитай.

Энэ дэд салбарт иргэний зориулалттай инженерийн байгууламжууд барих үйл

ажиллагаа багтана. Энэ хэсэгт шинэ ажил, засварын ажил, өргөтгөл, шинэчлэл болон түр зуур

ашиглагдах зориулалт бүхий барилга байгууламж орно. Үүнд: Моторт тээврийн хэрэгсэлд

зориулсан зам, гудамж, гүүр, нүхэн гарц, төмөр зам, агаарын зам, усан боомт болон бусад усны

хамгаалалт, далан, усжуулалтын систем, усны шугам сүлжээ, ариутгах татуурга, үйлдвэрлэлийн

цогцолбор, дамжуулах хоолой болон цахилгаан шугам, спортын цогцолбор зэрэг барилгууд

орно. Энэ ажил нь өөрийн хөрөнгөөр, төлбөр гэрээний үндсэн дээр хийгдэнэ. Төмөр зам болон

авто замын байгууламж барих үйл ажиллагаа (421)

4210. Төмөр зам болон авто зам барих үйл ажиллагаа

4210.1. Авто зам тавих

4210.2. Төмөр замын суурь бүтэц барих

4210.3. Төмөр замын далан барих

4210.4. Гүүр, хоолой/ус зайлуулах суваг, шуудуу барих 9

4210.5. Дохиолол, төвлөрүүлэх хориглох байгууламж барих

4210.6. Төмөр замын дэд бүтэц угсрах

4210.7. Гүүр хоолой, хиймэл төхөөрөмж угсрах үйл ажиллагаа

4210.9. Дохиолол төвлөрүүлэх, хориглох байгууламж угсрах 422. Нийтийн аж ахуйн

барилга угсралт


26

4220. Нийтийн аж ахуйн барилга угсралт

429. Барилгын инженерчлэлийн бусад үйл ажиллагаа

4290. Барилгын инженерчлэлийн бусад үйл ажиллагаа

Барилгын тусгай ажил (43) нь 4 бүлэг (431), (432), (433), (439) 7 ангитай. Үүнд:

Энэ дэд салбарт барилгын тусгай үйл ажиллагаа (тусгай худалдаа), өөрөөр хэлбэл

барилга байгууламжийн зарим хэсгийг барих, тухайн төсөлд бүхэлд нь үүрэг хүлээлгүйгээр

барилгын инженерийн ажил гүйцэтгэх үйл ажиллагаа орно. Эдгээр үйл ажиллагаа нь суурийн

овоолго, суурин ажил, каркасны ажил, бетон зуурмагийн ажил, тоосго өрөх, чулуу шигтгэх

зэрэг тусгай ур чадвар, тоног төхөөрөмж шаардсан төрөл бүрийн барилга, байгууламжийн

ажилд гол төлөв нийтлэг нэг чиглэлээр төрөлжсөн байдаг.

431. Буулгах/нураах талбай бэлтгэх үйл ажиллагаа

4311. Барилгыг буулгах/нураах үйл ажиллагаа .

4312. Талбай бэлтгэх үйл ажиллагаа

432. Цахилгаан тоног төхөөрөмж, ус дамжуулах, сувагжилтын систем угсрах, барилга

угсралтын бусад ажил

4321. Цахилгаан тоног төхөөрөмж угсралт, суурилуулалт

4322. Усан хангамж, хийн хангамж, сувагжилт, халаалт, агааржуулагч, системийн

угсралт

4329. Барилга угсралтын бусад ажил

433. Барилгыг дуусгах шатны үйл ажиллагаа

4330. Барилгыг дуусгах шатны үйл ажиллагаа

439. Барилгын тусгай ажил

4390. Барилгын бусад тусгай ажил


27

Мэдээлэл цуглуулах маягт, түүнийг нөхөх заавар

Барилгын салбарт дараах 3 төрлийн мэдээний маягтаар ААНБ-уудаас мэдээллийг

цуглуулж байна.

Маягтын нэр Тушаал

Барилга, байгууламж объектын улирлын мэдээ ББО-1 ҮСХ-ны даргын 2018 оны А/117 тоот тушаал

ААНБ-ын үйл ажиллагааны дэлгэрэнгүй мэдээ ААНБ-1 ҮСХ-ны даргын 2018 оны А/161 тоот тушаал

ААНБ-ын үйл ажиллагааны хураангуй мэдээ ААНБ-2

Мэдээлэл цуглуулах үндсэн нэгж, урсгал

- Барилгын салбарт үйл ажиллагаа явуулж байгаа ААНБ нь барилгын мэдээг цуглуулах үндсэн

статистикийн нэгж болдог.

- Барилга байгууламж, объектын улирал, жилийн мэдээг ААНБ-аас аймаг, нийслэл (дүүрэг)-

ийн статистикийн газар/хэлтэс-т, аймаг, нийслэлийн статистикийн газар/хэлтэс-аас ҮСХ гэсэн

урсгалын дагуу цуглуулдаг.

Барилгын салбарын мэдээний урсгал

Сумын статистикийн

асуудал хариуцсан

ажилтан

/онлайн/ Аж ахуйн нэгж

байгууллагууд

/маягт, утас/ Дүүргийн статистикийн

хэлтсийн барилгын

салбар хариуцсан

мэргэжилтэн

/онлайн/

Нийслэлийн

статистикийн газар,

Аймгийн

статистикийн хэлтэс

/онлайн/

Шууд мэдээлдэг

томоохон ААНБ

/маягт, утас/ БХБЯ, ЗТХЯ,

барилгын хөгжлийн

төв

/маягт, цахим

шуудан/

Үндэсний

Статистикийн

хороо


28

Барилга угсралт, их засварын ажил

Мөн 2019 онд барилга угсралт, их засварын 42.7 тэрбум төгрөгийн ажил хийгдсэн нь

2010 оны дүнгээс 4.3 дахин өссөн байна. Барилга угсралт, их засварын ажлын 10.4 хувийг орон

сууцны барилга, 78.9 хувийг орон сууцны бус барилга, 7.5 хувийг нь инженерийн барилга,

байгууламж, 3.2 хувийг их засварын ажил тус тус эзэлж байна.

БАРИЛГЫН БАЙГУУЛЛАГЫН ГҮЙЦЭТГЭСЭН БАРИЛГА УГСРАЛТ, ИХ

ЗАСВАРЫН АЖИЛ, гүйцэтгэгчийн төрлөөр, сая.төг

Барилгын төрөл 2016 I-XII 2017 I-XII 2018 I-XII 2019 I-XII

Нийт 41698.2 35329.2 41973.7 42700.7

Орон сууцны барилга 9250.4 2993.0 9632.5 4442.5

Орон сууцны бус барилга 4100.3 4828.9 3090.4 33720.9

Үйлдвэрийн _ _ _ 11700.0

Худалдаа, үйлчилгээний _ _ _ 400.0

Эмнэлэг, сургууль соёлын 2641.1 4028.9 1855.1 17415.3

Бусад 1459.2 800 1235.2 4205.6

Инженерийн барилга байгууламж 26268.3 26257.3 27013.7 3216.0

Эрчим хүчний 313.0 _ _ _

Авто зам 25000.0 26000.0 26900.0 49.6

Далан, суваг, шугам, сүлжээ 719.4 187.6 63.7 2622.8

Бусад( зам, талбайн бусад ажил) 235.9 69.7 50 543.5

Их засварын ажил 20179.2 1250.0 2237.1 1321.3

2079.2

1250.0

2237.1

1321.3

2016 I-XII 2017 I-XII 2018 I-XII 2019 I-XII

ИХ ЗАСВАРЫН АЖИЛ,

сая төгрөгөөр

41698.2

35329.2

41973.7 42700.7

2016 I-XII 2017 I-XII 2018 I-XII 2019 I-XII

БАРИЛГЫН БАЙГУУЛЛАГЫН

ГҮЙЦЭТГЭСЭН БАРИЛГА УГСРАЛТ,

сая төгрөгөөр


29

ХҮСНЭГТ . БАРИЛГА УГСРАЛТ, ИХ ЗАСВАРЫН АЖЛЫН ХЭМЖЭЭ, сумаар, тэрбум төгрөгөөр

2014 2015 2016 2017 2018 2019

БҮГД 26458.5 33478 16698.2 10329.2 16973.7 42700.7

Жаргалант 19830.9 26315.7 13767.7 6108.4 14500.5 20658.1

Алтай 70.8 18.0 _ _ _ 1000

Булган 1399.5 335.0 _ 3918.3 1855.1 2250.4

Буянт 193.2 0.0 _ _ 75.0 11700.0

Дарви 0.0 0.0 _ 252.2 _ 1078.9

Дөргөн 776.7 25.7 50.0 _ _ 1069.8

Дуут 118.4 510.8 0.0 _ _ 161.1

Зэрэг 921.2 1344.8 0.0 _ _ 0.0

Манхан 87.1 608.0 1510.0 _ _ 0.0

Мөнххайрхан 0 468.0 _ _ 259 660

Мөст 307.4 772.9 _ 50 _ 0.0

Мянгад 30 0.0 _ 0.00 _ 1057

Үенч 558.0 2467.0 1022.1 0.00 129.3 _

Ховд 855.0 0.0 0.0 _ _ _

Цэцэг 118.8 0.0 0.0 _ _ 1163.5

Чандмань 1191.5 612.0 348.4 _ _ 1180.3

Эрдэнэбүрэн 0.00 0.0 0.0 _ 154.7 721.6

Сүүлийн жилүүдэд хийгдсэн томоохон бүтээн байгуулалтууд:

Боловсролын салбарын хөрөнгө оруулалт нэмэгдэж, улсын төсвийн санхүүжилтээр

Буянт суманд 250 хүний суудалтай соёлын төвийн барилга, Ховд, Булган сумын соёлын төвийн

засвар, Жаргалант сумын 640 хүүхдийн суудалтай Цаст-Алтай цогцолбор сургуулийн

хичээлийн барилга, Алтай суманд 320 хүүхдийн хичээлийн барилга, Жаргалант сумын 7 дугаар

БАРИЛГЫН БАЙГУУЛЛАГЫН ГҮЙЦЭТГЭСЭН БАРИЛГА

УГСРАЛТ, ИХ ЗАСВАРЫН АЖИЛ


30

сургуулийн дотуур байр, урлагийн заал, биеийн тамирын талбай, Жаргалант сумын 1,14,15,16-

р цэцэрлэгийг шинээр ашиглалтанд оруулж 9,10-р цэцэрлэгийг өргөтгөн, нийт 9 цэцэрлэг

барьсанаар дотуур байрын хүрэлцээ нэмэгдэж, багш, хүүхэд багачуудын сурч боловсрох таатай

нөхцөл бүрдэж, СӨБ,бага, суурь боловсролд хамрагдалт сайжирлаа.

Эрдэнэбүрэн, Дарви, Цэцэг сумдын болон Жаргалант сумын Бугат, Хайрхан багийн

спорт заалны ажлыг нэмж эхлүүлээд байна. Үүний үр дүнд хөдөө орон нутгийн ард иргэд,

хүүхэд залуучууд спортоор хичээллэж эрүүл чийрэг амьдрах, бүс нутагтаа томоохон хэмжээний

тэмцээн уралдаан зохион байгуулах, урлаг соёлын үйлчилгээг хүртээмжтэй авах нөхцөл бүрдэн

сайжрах боломжтай болж байна.


31

Ховд- Говь-Алтай чиглэлд 98 км авто зам тавьж, Босоо тэнхлэгийн авто замаар Ховд-

Өлгий хот бүрэн холбогдлоо. Цэцэг сумын төвөөс Хөшөөт-Ярант чиглэлийн зам хүртэлх 4,9

км, Жаргалант суманд 10,6 км хатуу хучилттай зам тавьж, гэрэлтүүлгийн ажил хийгдлээ. Уулын

бүсийн Дуут суманд 60 км, Мөнххайрхан суманд 65 км ердийн хөрсөн замын засвар үйлчилгээг

хийж, Чандмань сумын замыг засаж сайжруулж байна. Ийнхүү Ховд аймаг Улсын хэмжээнд

хамгийн олон буюу 10 гаруй сумаа аймгийн төв болон Улаанбаатар хот, Улсын хилтэйгээ хатуу

хучилттай авто замаар холбосон анхны аймаг болж, нийт 1244 км үргэлжлэх авто замын бүтээн

байгуулалтаараа улсдаа тэргүүлж байна.

2019 онд ашиглалтанд оруулсан үндсэн фондын ажлын 31.6 хувийг хоёрдугаар улиралд,

54.3 хувийг гуравдугаар улиралд, 14.1 хувийг дөрөвдүгээр улиралд тус тус гүйцэтгэсэн байна.

14284.1

36141

23321.7

9336.7

111236.1

26322.6

2014 I-XII 2015 I-XII 2016 I-XII 2017 I-XII 2018 I-XII 2019 I-XII

Ашиглалтанд оруулсан фонд


32

АШИГЛАЛТАНД ОРУУЛСАН ФОНД, барилгын төрлөөр, тайлант оны гүйцэтгэлээр

Барилгын төрөл 2014 2015 2016 2017 2018 2019

I-XII I-XII I-XII I-XII I-XII I-XII

Нийт 14284.1 36141.0 23321.7 9336.7 111236.1 26322.6

Орон сууцны барилга 4927.7 22960.2 12570.0 4773.0 4750.0 5010.0

Орон сууцны бус барилга 5198.8 8861 4245.6 1586.9 _ 13291.4

Үйлдвэрийн _ _ _ _ _ _

Худалдаа, үйлчилгээний 1416.0 899.1 _ _ _ _

Эмнэлэгийн _ 159 _ 221.0 _ 7076.8

Сургууль, соёлын 3782.8 7802.9 4245.6 1365.9 _ 6214.6

Инженерийн барилга

байгууламж

4157.6 4319.8 6506.1 2976.7 106486.1 8021.2

Авто зам _ _ _ _ 102900.0 49.6

Бусад( зам, талбайн бусад

ажил)

4157.6 4319.8 6506.1 2976.7 3586.1 7971.6

Их засварын ажил 2144.8 2112.1 2079.2 1250.0 2237.1 1321.3

Тээврийн салбар

Бүртгэлтэй тээврийн хэрэгсэл, автомашины тоо

Үзүүлэлт 2015 2016 2017 2018 2019

Автобус 100 129 142 162 546

Ачаа 4,017 4,266 4,714 5,422 5,978

Суудал 8,536 9,464 10,420 11,443 12,182

Тусгай 462 453 493 468 475

Механизм 57 62 72 89 144

Чиргүүл 417 436 537 788 1,432

Мотоцикл 1,182 1,264 1,414 1,524 1,149

Нийт 14,771 16,074 17,792 19,896 21,906

Нийт бүртгэлтэй тээврийн хэрэгсэл өмнөх оноос 2010 буюу 10.1 хувиар өссөн бол автомашины

тоо 1686 буюу 9.6 хувиар нэмэгдсэн байна. Нийт тээврийн хэрэгслийн 87.6 хувь нь авто машин

байна. Нийт тээврийн хэрэгслийн 55.6 суудлын автомашин, 27.3 хувийг ачааны авто машин

эзлэж байна.

Техникийн хяналтын үзлэгт хамрагдсан авто машины тоо, төрлөөр

Үзүүлэлт 2015 2016 2017 2018 2019

Автобус 434 463 446 411 312

Ачаа 2,000 2,057 2,236 2,296 3,556

Суудал 5,047 5,234 5,641 5,160 6,839

Тусгай 102 107 115 146 157

Нийт 7,583 7,861 8,438 8,013 10,864


33

Аймгийн хэмжээнд 2019 оны жилийн эцсийн байдлаар 10864 авто машин техникийн хяналтын

үзлэгт хамрагдсан байна. Нийт авто машины 63.0 хувийг суудлын авто машин, 32.7 хувийг

ачааны авто машин, 2.9 хувийг автобус, 1.4 хувийг тусгай авто машин эзлэж байна.

Нийт техникийн хяналтын үзлэгт хамрагдсан авто машины тоо өмнөх оноос 2851 буюу 35.6

хувиар нэмэгдсэн байна.

Техникийн үзлэгт хамрагдсан авто машины тоо, насжилтаар

Үзүүлэлт 2015 2016 2017 2018 2019

0-3 81 45 54 46 130

4-9 709 755 806 878 1,672

10-аас дээш 6,793 7,061 7,578 7,089 9,062

Нийт 7,583 7,861 8,438 8,013 10,864

Техникийн үзлэгт хамрагдсан авто машины 83.4 хувь нь 10 болон түүнээс дээш жилийн

насжилттай авто машин байгаа бол 15.4 хувь нь 4-9 жилийн, 1.2 хувь нь 3 хүртэлх жилийн

насжилттай авто машинууд байгна.

Техникийн үзлэгт хамрагдсан авто машины тоо, сумаар, насжилтаар

Аймаг сум 0-3 4-9 10+ Нийт

Алтай 1 23 249 273

Булган 14 204 862 1,080

Буянт 1 41 419 461

Дарви 1 26 230 257

Дуут 3 10 154 167

Зэрэг 1 38 288 327

Манхан 0 55 406 461

Дөргөн 0 21 229 250

Мянгад 1 23 321 345

Мөст 1 54 244 299

Мөнххайрхан 1 11 134 146

Үенч 2 60 286 348

Ховд 2 24 350 376

Цэцэг 2 59 279 340

Чандмань 2 17 232 251

Эрдэнэбүрэн 4 13 238 255

Жаргалант 94 993 4,141 5,228

БҮГД 130 1,672 9,062 10,864

Бүх сумдын авто машины 79-өөс дээш хувь нь 10-аас дээш жилийн насжилттай байна.


34

Техникийн үзлэгт хамрагдсан авто машины 48.1 хувь нь Жаргалант суманд, 9.9 хувь нь Булган

суманд байгаа бол үлдсэн 42 хувь нь бусад 16 суманд байна.

Автомашины жолооны хүрдний байрлал

Тээврийн салбарын гол үзүүлэлт

д/д Тээврийн

үзүүлэлтүүд

Хэмжих

нэгж

2015 2016 2017 2018 2019

1 Тээсэн ачаа мян.тн 250.94 301.5 461.1 802.9 989.5

2 Ачаа эргэлт мян.тн.км 204606.5 205198 210490 282561.9 361390.9

3 Зорчигч эргэлт хүн.км 82363.5 65848.5 77545 107450.1 176491.8

4 Тээврийн орлого мян.төг 668521.2 660746.2 647125.8 2243373.0 14033185.0

5 Тээврийн салбарт

ажиллагсадын тоо

хүн 41 41 37 94 153

2019 онд аймгийн хэмжээний нийт тээсэн ачаа өмнөх оноос 23.2 хувиар, ачаа эргэлт 27.9

өссөн байна. Ачаа эргэлт өссөнтэй холбоотойгоор тээврийн салбарын нийт орлого нь 6 дахин

өссөн байна.

Тээврийн салбар ажиллагчид өмнөх оноос 62.8 хувиар, зорчигч эргэлт 64.3 хувиар өссөн байна.

Холбооны салбарын гол үзүүлэлт

Холбооны салбарын үзүүлэлт Хэмжих

нэгж

2015 он 2016 он 2017 он 2018 он 2019 он

Холбооны үйлчилгээний орлого сая.төг 325.2 344.7 404.2 259.4 459.5

Үүнээс: Хүн амаас орсон

орлого

сая.төг 81.1 103.5 123.6 101.8 118.5

Суурин телефон цэг тоо 460 471 493 454 427

Интернет үйлчилгээний цэг тоо 4 4 2 2 2

Интернет үйлчилгээний цэгээр

үйлчлүүлэгчдийн тоо

тоо 7750 5680 9832 1658 1686

Кабелийн телевиз хэрэглэгчдийн

тоо

тоо 1245 1310 1470 1555 1538


35

ДҮГНЭЛТ

Ховд аймагт үйлдвэрлэлийн чиглэлээр үйл ажиллагаа эрхэлдэг 188 аж ахуйн нэгж

байгууллага байгаагаас тогтвортой байнгын ажиллагаатай 70 газар байна. Тогтвортой үйл

ажиллагаа явуулж буй томоохон аж ахуйн нэгжүүд нь Баясгалант өндөр хөхий ХХК, Бадамлах

оюун ХХК, Хатантүнгэл ХХК талх нарийн боорцог, Буянт үйлийн шим хоршоо, Цэхээн булаг

ХХК оёдол эсгүүрийн, Хан Жаргалант ХХК, Хишиг-Эрдэнэ баяжих ХХК мах махан

бүтээгдэхүүн , Өнөр бүл ХХК цэвэр ус, Ховд мөнх түшиг ХХК, Идэр пума ХХК хөөцөнцөр,

төмөр бетон эдлэл үйлдвэрлэж байна.

Худалдаа, үйлчилгээний салбарын ДНБ өмнөх оноос 23317.9 сая.төгрөгөөр өссөн байна.

Худалдааны нэг цэгт ноогдох хүний тоо 2019 оны байдлаар 52 байгаа нь өмнөх оныхоос

2 хүнээр нэмэгдсэн бөгөөд нийт үйлдвэрлэл өссөн байна.

Монгол улсын Засгийн газраас Хөдөлмөр эрхлэлтийг жилээс жилд дэмжихтэй

холбоотойгоор аймгийн хэмжээнд авч хэрэгжүүлэх ажлын төлөвлөгөөг боловсруулж,

хэрэгжүүлэн ажилласнаар жилээс жилд худалдаа, үйлчилгээний салбарын дотоодын нийт

бүтээгдэхүүн, ажлын байрны тоо олноор бий боллоо.

Тээврийн хэрэгслийн тоо сүүлийн 5 жилийн байдлаар жилд дунджаар 10 орчим хувиар

нэмэгдэж байна. Нийт тээврийн хэрэгслийн 79 хүртэл хувь нь 10 ба түүнээс дээш жилийн

насжилттай байна.

Нийт хяналтын үзлэгт хамрагдсан авто машины 60.7 хувь зөв талдаа, 39.3 хувь нь буруу

талдаа жолооны хүрдтэй авто машинууд байна.

Тээврийн салбарын орлого сүүлийн жилүүдэд тогтмол өсөж байна.


36

АШИГЛАСАН МАТЕРИАЛ

1. Статистикийн салбарт мөрдөж ажиллах аргачлалын эмхэтгэл /МЭДЭЭЛЭЛ -3/ 2010 он

2. Монгол улсын Статистикийн эмхэтгэл-2018, 2019

3. Ховд аймгийн нийгэм эдийн засгийн байдлын танилцуулга

4. Салбаруудын жил, улирлын мэдээнүүд

5. www.1212.mn

http://www.1212.mn/

Documents

АЙМГИЙН АЖ ҮЙЛДВЭР, БАРИЛГА, ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ...khovd.nso.mn/uploads/users/74/files/Aj-uildver-Barilga... · 2020. 11. 25. · АЖ ҮЙЛВЭР, БАРИЛГА,