Модуль C1: Эрсдэлийн үеийн харилцаа холбоо

Сургалтын ерөнхий зорилго: Эрсдэлийн харилцаа холбоо, олон нийтийн оролцоо, шинэ амьсгалын замын вирусээс урьдчилан сэргийлэх, авах арга хэмжээ авах стратегийг тайлбарлах

(MC1) бүлэг1: Эрсдэлийн үеийн харилцаа холбоо

Сургалтын зорилго: Олж авах мэдлэг

Амьсгалын замын шинэ вируст халдварын үед эрсдэлийн харилцаа холбооны гол асуудлыг тайлбарлах

Эрүүл мэндийн зөвлөгөөг үр дүнтэй хэрэгжүүлэхэд тулгарах гол гурван бэрхшээлийг жагсаах

Дэгдэлт эсвэл үйл явдлын үеэр эрсдэлийн харилцааг ажиллуулах үндсэн оролцоог тодорхойлох

Модуль C:

Бүлэг 1: Эрсдэлийн үеийн харилцаа холбоо

Сургалтын зорилго

3 ©WHO202

0

Олж авах мэдлэг:

Амьсгалын замын шинэ вируст халдварын үед эрсднлийн харилцаа холбооны гол асуудлыг тайлбарлах

Эрүүл мэндийн зөвлөгөөг үр дүнтэй хэрэгжүүлэхэд тулгардаг гурван бэрхшээлийг жагсаах

Дэгдэлт эсвэл үйл явдлын үеэр эрсдэлийн харилцааг ажиллуулах үндсэн оролцоог тодорхойлох

Мэргэжилтнүүд эсвэл албан тушаалтнууд, эрүүл мэнд, эдийн засаг, нийгмийн байдалд (аюулаас) аюулд өртөж буй хүмүүст цаг тухай бүрт бодит мэдээлэл, зөвлөгөө, санал бодлоо солилцох

Эрсдэлийн үеийн харилцаа холбоо гэж юу вэ? - 1

4 ©WHO202

0

Зорилго – Эрсдэлд өртөж болзошгүй хүн бүр тохиолдож болох аюулын үр нөлөөг багасгах мэдлэгтэй байх, жишээлбэл халдварт өвчний дэгдэлтийн үед өөрсдийгөө хамгаалах, урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ авах гэх мэт

Эрсдэлийн үеийн харилцаа холбоо гэж юу вэ? - 2

5 ©WHO202

0

Домайнууд – Харилцаа холбоо ба нийгмийн шинжлэх ухааны оролцоо: олон нийтийн харилцаа ба хүмүүс хоорондын харилцаа холбоог сайжруулах

Эрсдэлийн үеийн харилцаа холбоо гэж юу вэ? - 3

6 ©WHO202

0

Таамаглал ба бэлэн байдал Эрт илрүүлэлт Хязгаарлалт

Бууруулах

арга зам

Тархалтын

цар хүрээ

тэлэх Хянах

Тахал

(Орон нутгийн

тархалт)

Шинэ халдвар

(Хүн-амьтны

халдварлалт)

7 ©WHO202

0

Тахал, цар тахлын үед хэрэгжүүлэх арга хэмжээнд суурилсан

эрсдэлийн харилцаа холбоо

Халдвар тархах талаарх эрсдэлийн үеийн

харилцааны гол асуудал - 1

8 ©WHO202

0

1. Эмнэлэгт эмчлүүлж буй өвчтөн, ба сахиуруудын дунд халдвар

тархах (ЭТҮХХ эсвэл эмнэлэгт)

Эмнэлэгт хүнээс хүнд дамжин

халдварлах

Дэгдэлт болон халдварыг зогсоох халдварын хяналт, сэргийлэлтийн арга хэмжээ

Халдварын хяналт, сэргийлэлтийн хэрэгжилт, өвчтөнийг эрт оношлох

Халдвар тархах талаарх эрсдэлийн үеийн

харилцааны гол асуудал - 2

2. Мал, амьтны гаралтай түүхий бүтээгдэхүүн хэрэглэх

эсвэл мал, амьтантай шууд хавьтал болох

Зоонозын халдварын хувьд мал амьтны гаралтай бүтээгдэхүүн, худалдааны төвтэй холбоотой байх

9 ©WHO202

0

Эрсдэлийн үеийн харилцаа холбооны үед зорилтот бүлэгт мессеж хүргэх гол

мэдээлэл түгээгчид – 1

10 ©WHO202

0

Гол мэдээлэл тугээгч/эрсдэлийн үеийн харилцаа холбооны

мэргэжилтэн

Шийдвэр гаргагч ба хэвлэлийнхэн

Эмнэлгийн удирдах ажилтнууд

Эрүүл мэндийн ажилчид

ТББ ба олон нийтийн байгууллага

Нийгэмд нөлөө бүхий хувь хүмүүс/бүлгүүд

Аялал жуулчлалын салбар

Мал, амьтны эрүүл мэндийн байгууллага

Зорилтот бүлэг

Ард иргэд

Эрүүл мэндийн ажилчид

Өвчтөн, өвчтөний гэр бүл, олон нийт, асран

хамгаалагч нар

Хувь хүмүүс, гэр бүл, нийгэмд нөлөө

бүхий бүлгүүд

Халдвар гарсан орнуудад зорчсон аялагч

Мал, амьтантай харьцдаг хүн ам

Бусад эмзэг бүлгүүд

Эрсдэлийн үеийн харилцаа холбооны үед зорилтот бүлэгт

гол мессеж хүргэх гол мэдээлэл түгээгчид – 2

11 ©WHO202

0

Дэгдэлтийн үед ард иргэдэд хүргэх мессежний загвар – 1

12 ©WHO202

0

Шийдвэр гаргагч: Амьсгалын замын шинэ вируст халдвар хүн амын дунд

Асуулт /агуулга: Халдвар авахаас хэрхэн сэргийлэх вэ?

Гол мессеж 1: Гараа савандаж угаах эсвэл спиртэн суурьтай гар

халдваргүйжүүлэгч хэрэглэх

Нэмэлт мэдээлэл 1: Бохир гараар нүд, хамар, амандаа хүрэхгүй байх

Нэмэлт мэдээлэл 2: Бохир гараа 30 секундээс доошгүй хугацаанд

савандаж угаах, хаттал нь арчих

Нэмэлт мэдээлэл 3: Гарт илэрхий бохирдолгүй үед спиртэн суурьтай гар

халдваргүйжүүлэгчийг 20 секундээс доошгүй хугацаанд хэрэглэх эсвэл

гараа савандаж угаах

Дэгдэлтийн үед ард иргэдэд хүргэх

мессежний загвар – 2

13 ©WHO202

0

Шийдвэр гаргагч: Амьсгалын замын шинэ вируст халдвар хүн

амын дунд

Асуулт /агуулга: Хэрхэн халдвар авахаас сэргийлэх вэ?

Гол мессеж 2: Ханиаж найтаахдаа ам, хамраа алчуур, амны

цаасаар таглах эсвэл гарын шууны дотор тал руу ханиах,

бохирлогдсон цаасаа хогийн саванд хаяж гараа угаах

Нэмэлт мэдээлэл 1: Хэрвээ амны цаас байхгүй тохиолдолд,

гарын шууны дотор тал руу ханиаж, найтаах

Нэмэлт мэдээлэл 2: Хэрэглэсэн бохир цаасаа хогийн саванд хаяж

спиртэн суурьтай халдваргүйжүүлэгч хэрэглэх эсвэл гараа

савандаж угаах

Нэмэлт мэдээлэл 3: Ханиаж найтаах үед гарч буй шүлс, нус нь

нян үржүүлдэг

Дэгдэлтийн үед ард иргэдэд хүргэх мессежний загвар – 3

14 ©WHO202

0

Гол мессеж 3: Хэрвээ халуурах, ханиалгах, амьсгалахад

хүндрэлтэй зэрэг шинж тэмдэг илэрвэл эрүүл мэндийн

байгууллагад яаралтай хандаж аяллын түүхийг эмчид хэлэх

Нэмэлт мэдээлэл 1: Аялсан түүхээ эмчид хэлэх

Нэмэлт мэдээлэл 2: Халдварын батлагдсан болон сэжигтэй

тохиолдолтой хавьтал болсон эсэх

Нэмэлт мэдээлэл 3: Мал, амьтны зах орсон эсвэл дутуу

болгосон амьтны гаралтай бүтээгдэхүүн хэрэглэсэн эсэх

Шийдвэр гаргагч: Амьсгалын замын шинэ вируст халдвар хүн амын дунд

Асуулт /агуулга: Халдвар авахаас хэрхэн сэргийлэх вэ?

Гарын ариун цэвэр

Гараа савандаж угаах эсвэл спиртэн суурьтай гар халдваргүйжүүлэгчийг 20 секундээс доошгүй хугацаанд дараах тохиолдлуудад хэрэглэх:

Өвчтөнд хүрсний дараа

Асептик процедурын өмнө

Биологийн шингэнд хүрсний

Өвчтөний эргэн тойронд хүрсний дараа

Хувийн хамгаалах хэрэгсэл өмсөхийн өмнө

болон тайлсны дараа

Амьсгалын замын шүүрлээр бохирдсон эд

зүйлсд хүрсний дараа

Дэгдэлтийн үед эрүүл мэндийн ажилчдад хүргэх

мессежний загвар – 1

15 ©WHO202

0

http://www.who.int/gpsc/5may/

Hand_Hygiene_Why_How_an

d_ When_Brochure.pdf?ua=1

Дэгдэлтийн үед эрүүл мэндийн

ажилчдад хүргэх мессежний загвар – 2

Амьсгалын замын халдварын үед баримтлах зөв дадал

Ханиаж найтаахдаа ам, хамраа алчуур, амны цаасаар таглах эсвэл гарын шууны дотор тал руу ханиах

Амьсгалын замын халдварын шинж тэмдэг

бүхий хүнд маск хэрэглэхийг зөвлөх

Эрүүл мэндийн байгууллагад өвчтөний

хүлээлгийн хэсэгт хогийн сав байгаа

эсэхийг шалгах

Хувийн хамгаалах хэрэгсэл байгаа эсэхийг

шалгах ж.нь: амьсгалын замын халдварын

шинж тэмдэгтэй өвчтөнтэй харьцах үедээ

маск зүүх

16 ©WHO202

0

Дэгдэлтийн үед бүх хүнд хүргэх мессежний загвар – 1

Гараа савандаж сайтар угаах

Ханиаж найтаахдаа ам, хамраа

алчуур, амны цаасаар таглах

эсвэл гарын шууны дотор тал

руу ханиах

17 ©WHO202

0

Дэгдэлтийн үед бүх хүнд

хүргэх мессежний загвар – 2

Өвчлөл гарсан бүс нутагт зорчсон

бол 14 хоногийн хугацаанд

халуурах, ханиалгах, амьсгалахад

хүндрэлтэй зэрэг шинж тэмдэг

илэрвэл эрүүл мэндийн

байгууллагад хандах

Халдварын сэжигтэй эсвэл

батлагдсан тохиолдолтой хавьтал

болсон эсвэл малын зах дээр очсон

болон малын гаралтай түүхий,

шүүрхий бүтээгдэхүүн хэрэглэж

байсан бол эрүүл мэндийн ажилтанд

мэдэгдэх 18 ©WHO202

0

Эрүүл мэндийн зөвлөгөө авахад

тулгарч болох саад бэрхшээл - 1

Өвчтөний гэр бүлийн

гишүүдэд эрүүл мэндийн

тусламж үзүүлэх

Эрүүл мэндийн тусламж

үйлчилгээг эрж хайх зан

үйл

Гэр бүлийн ойрын хавьтал, ойр орчмын хөршүүд

Түүхий, шүүрхий иддэг үндэсний уламжлалт хоолыг гүйцэд болгож хэрэглэх

Соёлын

болон

үндэсний

дадал

19 ©WHO202

0

Эрүүл мэндийн зөвөлгөө авахад

тулгарч болох саад бэрхшээл - 2

Эрх

мэдэлтнүүдэд

итгэх эсвэл үл

итгэх

20 ©WHO202

0

Мэдээллийн эх сурвалжийн үнэн бодит байдал

Мэдээлэл түгээгчид итгэх

Олон нийтэд хүргэх мессеж,

заавар зөвлөмжийг

найдвартай сувгуудаар

хүргэдэг үү?

Эрүүл мэндийн зөвөлгөө авахад

тулгарч болох саад бэрхшээл - 3

Халдвар

дамжих

замын талаар

мэдлэг

дутмаг байх

21 ©WHO202

0

Хүнээс хүнд халдвар дамжих

Аялал болон тээвэр

Эмнэлэг/эрүүл мэндийн үйлчилгээ

Олон нийтийн цугларалт

Халдвартай мал, амьтан болон амьтны гаралтай бүтээгдэхүүнтэй хавьтал болох

Өвчний халдварлалт, халдвар дамжих замуудын талаарх

мэдээллийг олон нийтэд цаг тухай бүрд нь шинэчлэн

хүргэх ёстой.

Эрүүл мэндийн зөвөлгөө авахад

тулгарч болох саад бэрхшээл - 4

Зарим бүлэг

хүмүүс

мэдээллийг

бүрэн авч

чадахгүй байх

22 ©WHO202

0

Хэл

Харааны бэрхшээлтэй

Сонирхохгүй байх

Зорилтот бүлгийн хүмүүст тохиромжтой

хэл болон сувгаар мэдээллийг түгээх.

Сурталчилгааны материал болон

мессежийг боловсруулсны дараа

зорилтот бүлгийн төлөөлөгчдөд турших

Хамгийн түрүүнд, хамгийн хурдан,

тогтмол

Нийгэмд итгэл

төрүүлэх

мэдээллийг

хамгийн

түрүүнд өгөх

Мэдээллийг

байнга

шинэчилж байх

Эрсдэлийн үеийн харилцаа

холбооны шилдэг туршлага – 1

1 2

Өвчлөл, нөхцөл

байдлын талаарх

мэдээлэл нь

эрүүл мэндийн

ажилтнууд болон

эрсдэлтэй хүн

амын дунд чухал

3

23 ©WHO202

0

Хүмүүст өөрсдийгөө хамгаалах зөв

мэдээллээр хангах, шийдвэр

гаргахад нь туслах

Цуурхал, ташаа

мэдээллийг хурдан

олж илрүүлж,

зохицуулах

Хүн амд ойлгоход

хялбар

материалыг

тохиромжтой хэл

болон сувгаар

мэдээллийг түгээх

Эрсдэлийн үеийн харилцаа

холбооны шилдэг туршлага – 2

4 5 6 Эрсдэлийн үеийн

харилцаа

холбооны тактик,

арга барилыг

хослуулан ашиглах

24 ©WHO202

0

Хэвлэл мэдээллийн

харилцаа холбоо

Олон нийтийн

мэдэгдэл, зарлал

Эргэх харилцаа холбоотой

ажиллах, тухайлбал

нийгмийн сүлжээнд

хариулах гэх мэт

Олон нийтийн мэдлэгийг

дээшлүүлэх (тохиромжтой

МСС материал)

Эрсдэлт бүлгийн хүн

амын дунд сургалт

сурталчилгаа явуулах

Олон нийт болон хамтрагч

байгууллагуудтай хамтран

ажиллах

Эрсдэлийн үеийн харилцаа холбооны

шилдэг туршлага – 3

25 ©WHO202

0

Эрсдэлийн үеийн харилцаа холбоог идэвхжүүлэх – 1

Эрсдэлийн үеийн харилцаа холбоо нь эрүүл мэндийн үйл ажиллагааны тохиолдлын менежментийн тогтолцооны 1 хэсэг юм.

Тодорхой зорилго, үр дүн,

шаардлагатай нөөц бүхий эрсдэлийн харилцааны төлөвлөгөөг боловсруулах

Ажиллуулах хүний нөөц,

тоног төхөөрөмж, хэрэгсэл, санхүүжилтийг олох

26 ©WHO202

0

Эрсдэлийн үеийн харилцаа холбоог

идэвхжүүлэх – 2

Үүсгэж бий болгох:

Аль болох эрт мэдээллийг тогтмол солилцох харилцаа холбооны зохицуулалтын механизм

Шийдвэр гаргагч гол хүмүүс болон

хамтрагчидтайгаа цуу ярианд хяналт хийж, үл ойлголцолыг арилгах

Мэдээллийг хурдан шуурхай дамжуулах механизм - тодорхой үйл ажиллагаа, түгээх суваг гэх мэт.

27 ©WHO202

0

Хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэл, сошиал медиа, цуу ярианд хяналт тавих механизмыг бий болгож, ташаа мэдээллийг цаг тухайд нь зохицуулах журамтай болох

28 ©WHO202

0

Эрсдэлийн үеийн харилцаа холбоог

идэвхжүүлэх – 3

Нэмэлт мэдээлэл

29 ©WHO202

0

Дараах хаягаар

тодруулах боломжтой:

Melinda Frost mfrost@who.int

Maria Van Kerkhove vankerkhovem@who.int

Илүү ихийг:

Coronaviruses / Коронавирус

https://www.who.int/emergencies/diseases/novel- coronavirus-2019

WHO MOOC хичээлийг ЭМЯ-ны Олон нийттэй харилцах, тандалт

шуурхай удирдлагын хэлтсээс орчуулж бэлтгэв