เอกสารวชาการฉบบท ๓๕/๒๕๕๔

Technical Paper No. 35/2011

การเปรยบเทยบอตราการเจรญเตบโตของปลาสวาย 4 กลมประชากร Comparison on Growth Performance of Four Populations

of Striped Catfish (Pangasianodon hypophthalmus)

นงคเยาว มณ Nongyao Manee

ผองใส จนทรศร Pongsai Chansri

ทพยสดา ตางประโคน Thipsuda Tangprakhon Ngoichansri

ส านกวจยและพฒนาประมงน าจด

Inland Fisheries Research and Development Bureau กรมประมง Department of Fisheries กระทรวงเกษตรและสหกรณ Ministry of Agriculture and Cooperatives

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

เอกสารวชาการฉบบท ๓๕/๒๕๕๔

Technical Paper No. 35/2011

การเปรยบเทยบอตราการเจรญเตบโตของปลาสวาย 4 กลมประชากร Comparison on Growth Performance of Four Populations

of Striped Catfish (Pangasianodon hypophthalmus)

นงคเยาว มณ Nongyao Manee

ผองใส จนทรศร Pongsai Chansri

ทพยสดา ตางประโคน Thipsuda Tangprakhon Ngoichansri

ศนยวจยและพฒนาประมงน าจดยโสธร Yasothon Inland Fisheries Research and Development Center ส านกวจยและพฒนาประมงน าจด Inland Fisheries Research and Development Bureau กรมประมง Department of Fisheries ๒๕๕๔ 2011

รหสทะเบยนวจย 53-0582-53068

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

i

สารบาญ หนา บทคดยอ 1 Abstract 2 ค าน า 3 วตถประสงค 4 วธด าเนนการ 4 1. การวางแผนการศกษา 4 2. วธการทดลอง 5 3. การวเคราะหขอมล 6 ผลการทดลอง 7

1. การเจรญเตบโต 7 2. อตราการรอดตาย

3. คณสมบตของน า 8 11

สรปและวจารณผล 11 ขอเสนอแนะ 14 เอกสารอางอง 15 ภาคผนวก 17

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

ii

สารบาญตาราง

ตารางท หนา 1 ความยาวเฉลย (เซนตเมตร) ของปลาสวาย 4 กลมประชากรทเลยงในบอดน

เปนระยะเวลา 6 เดอน 8

2 น าหนกเฉลย (กรม) ของปลาสวาย 4 กลมประชากรทเลยงในบอดน เปนระยะเวลา 6 เดอน

9

3 การเจรญเตบโต และ อตราการรอดตาย ของปลาสวาย 4 กลมประชากร ทเลยงในบอดน เปนระยะเวลา 6 เดอน

10

4 พสยของคณสมบตของน าในบอดนทเลยงปลาสวาย 4 กลมประชากร เปนระยะเวลา 6 เดอน

11

ตารางผนวกท

1 แหลงทมาของปลาสวายทดลองแตละกลมประชากร 17 2 คาเฉลยเฮทเทอโรไซโกซตสงเกตของประชากรปลาสวาย 4 กลมประชากร 17

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

iii

สารบาญภาพ

ภาพท หนา 1 ความยาวเฉลย (เซนตเมตร) ของปลาสวาย 4 กลมประชากรทเลยงในบอดน เปนระยะเวลา 6 เดอน

9

2 น าหนกเฉลย (กรม) ของปลาสวาย 4 กลมประชากรทเลยงในบอดนเปนระยะเวลา 6 เดอน 10

ภาพผนวกท 1 แผนผง (Cluster analysis) แสดงความสมพนธของปลาสวายทรวบรวมจากแหลงเกบ

ตวอยาง หรอประชากรตางๆ 12 แหง 17

2 การตดครบปลาสวายทดลองทต าแหนงตางกน 18 3 รปรางลกษณะของปลาสวายทดลองแตละกลมประชากร 19 4 การชงวดการเจรญเตบโตของปลาสวายทดลอง 20

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

การเปรยบเทยบอตราการเจรญเตบโตของปลาสวาย 4 กลมประชากร

นงคเยาว มณ๑* ผองใส จนทรศร๒ และทพยสดา ตางประโคน๓

๑ศนยวจยและพฒนาประมงน าจดยโสธร ๒ศนยวจยและพฒนาประมงน าจดสรนทร

๓ศนยวจยและพฒนาประมงน าจดศรสะเกษ

บทคดยอ

การเปรยบเทยบอตราการเจรญเตบโตของปลาสวาย 4 กลมประชากร คอ (1) กลมประชากรก าแพงเพชร (2) กลมประชากรอบลราชธาน (3) กลมประชากรยโสธร และ (4) กลมประชากรสรนทร ในบอดนขนาด 400 ตารางเมตร เลยงปลาสวายทง 4 กลมประชากร รวมในบอเดยวกน อตราปลอยกลมปร ะชากรละ 100 ตวตอบอ ณ ศนยวจยและพฒนาประมงน าจดยโสธร ปลาทดลองมความยาวเรมตนเฉลย 5.83 + 0.14, 5.76 + 0.14, 5.84 + 0.14 และ 5.86 + 0.11 เซนตเมตร ตามล าดบ น าหนกเรมตนเฉลย 1.66 + 0.16, 1.60 + 0.20, 1.63+0.11 และ 1.63+0.17 กรม ตามล าดบ ใหปล ากนอาหารส าเรจรปชนดเมดลอยน าโปรตน 30 เปอรเซนต วนละ 2 ครง เวลา 09.00 น. และ 15.30 น. ทดลองเลยงระหวางเดอน สงหาคม 2551 ถง กมภาพนธ 2552 เปนเวลา 6 เดอน ผลการทดลองพบวา ความยาวสดทายเฉลย น าหนกสดทายเฉลย น าหนกเพมเฉลยตอวน แ ละอตราการเจรญเตบโตจ าเพาะเฉลยของปลาสวายทกกลมประชากร ไมแตกตางกนทางสถต (α = 0.05) โดยมคาเทากบ 30.18 + 1.59, 29.82 + 1.26, 30.42 + 0.82, 30.36+ 1.23 เซนตเมตร , 189.86 + 26.29, 186.33 + 22.72, 189.07 + 26.41, 188.43 + 22.67 กรม. 1.14 + 0.15, 1.11 + 0.13, 1.13 + 0.13, 1.13 + 0.13 กรม/วน และ 2.96 + 0.06, 2.83 + 0.10, 2.86 + 0.12 และ 2.82 + 0.09 เปอรเซนต /วน ตามล าดบ ส าหรบอตราการรอดตายของกลมประชากรก าแพงเพชรมคาเทากบ 94.00 + 1.15 เปอรเซนต ซงมากกวาอยางมนยส าคญทางสถต (α = 0.05) กบทกกลมประชากร ขณะท กลมประชากรอบลราชธาน กลม ประชากร ยโสธร และกลมประชากรสรนทร พบวาไมแตกตางกนทางสถต (α = 0.05) โดยมคาเทากบ 81.00 + 1.41, 85.00 + 2.44 และ 81.00 + 2.37 เปอรเซนต ตามล าดบ จากผลการทดลองครงน พบวาปลาสวายทง 4 กลมประชากรมอตราการเจรญเตบโตทด สามารถใชในการเพาะเลยงได อยางไรกตาม หาก พจารณาประกอบกบ อตราการรอดตาย พบวากลมประชากรก าแพงเพชรมความเหมาะสมในการเพาะเลยงมากทสด ค าส าคญ ปลาสวาย กลมประชากร การเจรญเตบโต *ผรบผดชอบ: ๑๘๔ หม ๒ ต.บากเรอ อ .มหาชนะชย จ .ยโสธร ๓๕๑๓๐ โทรศพท ๐-๔๕๗๓-๘๓๕๔-๕ e-mail: nymanee@gmail.com

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

2

Comparison on Growth Performance of Four Populations

of Striped Catfish (Pangasianodon hypopthalmus)

Nongyao Manee1* Pongsai Chansri2 and Thipsuda Tangprakhon3

1 Yasothon Inland Fisheries Research and Development Center 2Surin Inland Fisheries Research and Development Center

3Sisaket Inland Fisheries Research and Development Center

Abstract

Culture of four populations of striped catfish (Pangasius hypopthalmus) including, Kamphaeng Phet, Ubon Ratchathani, Yasothon and Surin population in 400 m2 earthern pond was studied at Yasothon Inland Fisheries Research and Development Center. Fish of four populations had initial size of 5.83 + 0.14, 5.76 + 0.14, 5.84 + 0.14 and 5.86 + 0.11 cm, and 1.66 + 0.16, 1.60 + 0.20, 1.63 + 0.11 and 1.63 + 0.17 g, respectively. Each population was stocked in the same pond at 100 individual/pond. Fish were fed with 30 % protein commercial floating pellet twice a day at 09.00 AM and 03.30 PM during August 2008 to February 2009 for 6 months.

The results showed that the final body length, final body weight, daily weight gain and specific growth rate of four populations had no significant differences (α = 0.05) which were 30.18 + 1.59, 29.82 + 1.26, 30.42 + 0.82, 30.36 + 1.23 cm, 189.86 + 26.29, 186.33 + 22.72, 189.07 + 26.41, 188.43 + 22.67 g, 1.14 + 0.15, 1.11 + 0.13, 1.13 + 0.13, 1.13 + 0.13 g/day, 2.96 + 0.06, 2.83 + 0.10, 2.86 + 0.12 and 2.82 + 0.09 %/day respectively. In contrast, Kamphaeng Phet population had significantly (α = 0.05) higher survival rate (94.00 + 1.15 %) than Ubon Ratchathani (81.00 + 1.41 %), Yasothon (85.00 + 2.44 %) and Surin population (81.00 + 2.37 %), whereas, there were no significant differences (α = 0.05) among the three populations. Overall, all of four populations can be used for aquaculture. However, in conclusion fish of Kamphaeng Phet population is more suitable for aquaculture than the rest when survival rate are considered. Key word Striped catfish (Pangasianodon hypopthlamus), population, growth *Corresponding author: 184 Moo 2 Tambon Bakreo, Amphoe Mahachanachai, Yasothon 35130 Tel. 0 4573 8354-5 e-mail: nymanee@gmail.com

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

3

ค าน า

ปลาสวาย (Pangasianodon hypophthalmus) เปนปลาทมความส าคญทางเศรษฐกจชนดหนง ซง

สวนใหญพบวามถนอาศยอยในแมน าเจาพระยา แมน าทาจน แมน าปาสก และแมน าโขง รวมทงสาขาและแหลงน าขนาดใหญทมทางตดตอกบแมน าดงกลาวของไทย ลาว กมพชาและเวยดนาม ปลาสวายเปนปลาไมมเกลด ตระกล Catfish Smith (1945) ไดกลาวถงปลาตระกล Catfish ในประเทศไทยวา มจ านวนถง 22 ชนด ปลาสวายมลกษณะล าตวเรยวยาว แบนขางเลกนอย สนหลงนบจากบรเวณปลายครบหลง ไปจนถงโคนหางโคงเพยงเลกนอย หรอเกอบเปนเสนตร ง หวแบนลงเลกนอย สล าตวในปลาโต เปนสเทาเขมหรอเทาอมน าตาล บรเวณทองสขาว แตในลกปลาทมขนาดต ากวา 20 เซนตเมตร จะมแถบสด า 3 แถบ ตามความยาวล าตว แถบอยคอนไปทางดานหลง แถบทสองอยแนวเสนขางล าตว แถบทสามอยเหนอฐานครบอกแลวโคงจรดปลายครบกน แถบสด าจะจางลงไปเมอลกปลาโตขน และจะหายไปหมดเมอลกปลามความยาวประมาณ 35 เซนตเมตร ปากอยต า ขากรรไกรลางยาวกวาขากรรไกรบน ฟนทขากรรไกรเลกละเอยด นอกจากน ลกษณะฟนบนขากรรไกรบน (maxillary teeth) และเพดานปาก (vomero palatine teeth) และกระเพาะลม (swim bladder) ของปลาตระกลน ยงใชแยกความแตกตางได

อยางไรกตามขอมลดานการจดการพอแมพนธปลาสวาย ส าหรบการผลตลกปลานบวายงมนอยมาก ปจจบนหนวยเพาะพนธของกรมประมง ศนยวจยและพฒนาประมงน าจดฯ มการผลตพนธปลาชนดน เพอสงเสรมการเลยง และปลอยลงสแหลงน าเพอทดแทนผลผลตตามธรรมชาต การจดการและแหลงทมาพอแมพนธแตละหนวยผลตแตกตางกน Tangprakhon et al., (2005) และTangprakhon, (2006) ไดกลาวถง การจดการพอแมพนธสตวน าของหนวยเพาะพนธของกรมประมงวา มการรวบรวมพนธปลาจ ากแหลงน าธรรมชาต น าลกพนธจากการเพาะพนธแลวเลยงไวเปนพอแมพนธทดแทนตอเนองภายในหนวยงาน หรอมการแลกเปลยนพอแมพนธกนระหวางศนยฯ โดยไมไดมการจดการพอแมพนธทถกตองตามหลกพนธศาสตร ซงอาจท าใหพนธปลาเกดการเสอมโทรมทางพนธกรรม หรอมความเกยวของกนทางเครอญาตมากขน (inbreeding) และอาจแสดงคณลกษณะทไมตองการได (สมศกด และคณะ , 2550; Kamonrat, 1996) ในการเพาะเลยงสตวน ามความจ าเปนทจะตองคดพนธ หรอจดการพอแมพนธอยางถกตองตามหลกวชาการ เพอมใหกลมประชากรเกดความเสอมโทรมทางพนธกรรม ท าใหไดพนธสตวน าทมคณสมบตด และเปนการปองกนลกษณะทไมพงประสงคอนไดแก อตราการเจรญเตบโตทเลวลง ปลามขนาดเลก ไมแขงแรง และตดโรคงาย (สภทรา , 2538) นอกจากน มรายงานวาปลาสวายทใชเพาะพนธตา มศนยฯ ของกรมประมงในปจจบน มโครงสรางประชากรทแตกตางกนดานพนธกรรม โดยสามารถแบงเปนหลายกลมประชากร เชน กลมประชากรปลาสวายของ ศนยวจยและพฒนาประมงน าจดก าแพงเพชร ศนยวจยและพฒนาประมงน าจดอบลราชธาน ศนยวจยและพฒนาประมงน าจดสรนทร และกลมประชากรปลาสวายของศนยวจยและพฒนาประมงน าจดยโสธร แลวพบวามประวตทมาแตกตางกน แตยงไมมรายงานการทดสอบหรอเปรยบเทยบอตราการเจรญเตบโตของปลาสวายแตละกลมประชากร ดงนน การทดลองเพอเปรยบเทยบอตราการเจรญเตบโต

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

4

ของปลาสวาย 4 กลมประชากร จงเปนงานวจยทมความส าคญ และมประโยชนอยางยงในทางการเพาะเลยง โดยสามารถน าไปใชเปนขอมลในการจดการพอแมพนธปลา เพอใหไดกลมประชากรทด ทเหมาะสมส าหรบการเพาะเลยงตอไป

วตถประสงค

1. เพอทราบ อตราการเจรญเตบโต และอตราการรอดตายข องการเลยงปลาสวาย 4 กลมประชากร (ก าแพงเพชร อบลราชธาน สรนทร และยโสธร)

2. เพอทราบกลมประชากรปลาสวายทด และเหมาะส าหรบใชในการเพาะเลยง

วธด าเนนการ

1. การวางแผนการศกษา

1.1 การวางแผนการทดลอง วางแผนการทดลองแบบสมสมบรณภายในกลม RCBD (randomized completely block design)

โดยแบงการทดลองออกเปน 4 ชดการทดลอง (treatment) ชดการทดลองละ 4 ซ า (replication) โดยแตละซ าประกอบดวยปลาสวาย 4 กลมประชากรๆ ละ 100 ตว โดยแบงชดการทดลองดงน

ชดการทดลองท 1 เลยงปลาสวายประชากรก าแพงเพชร ชดการทดลองท 2 เลยงปลาสวายประชากรอบลราชธาน ชดการทดลองท 3 เลยงปลาสวายประชากรยโสธร ชดการทดลองท 4 เลยงปลาสวายประชากรสรนทร

โดยปลอยปลาประชากรๆ ละ 100 ตว ลงในบอดนขนาด 400 ตารางเมตร (400 ตว/บอ) จ านวน 4 บอ (4 ซ า) ปจจยทตองการศกษาคอ อตราการเจรญเตบโต และอตราการรอดตายของปลาสวาย 4 กลมประชากรทเลยงในบอเดยวกน หรอเลยงในระบบทมการแขงขนกนเอง

1.2 สถานทและระยะเวลาศกษา ด าเนนการทดลองเลยงปลาสวาย 4 กลมประชากรในบอดนขนาด 400 ตารางเมตร ทศนยวจย

และพฒนาประมงน าจดยโสธร อ าเภอมหาชนะชย จงหวดยโสธร โดยเกบขอมลดานการเจรญเตบโตระหวางเดอนสงหาคม 2551 ถง เดอนกมภาพนธ 2552 เปนระยะเวลา 6 เดอน

1.3 กลมประชากรปลาสวายทใชทดลอง กลมประชากรปลาสวายทใชในการทดลอง ประกอบดวย 4 กลมประชากร ซงพบวามความ

แตกตางกนตามการศกษาของวงศปฐม และคณะ (2552) ดงน

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

5

1.3.1 ปลาสวายกลมประชากรก าแพงเพชร เปนกลมประชากรทใชเพาะเลยงทศนยวจยและพฒนาประมงน าจดก าแพงเพชร โดยมประวตวา เปนประชากรปลาทไดจากการเพาะพนธ มาจากพอแมทรวบรวมมาจากแมน าเจาพระยา (wild type) โดยมประวตแยกจากกลมประชากรปลาสวายทใชเพาะเลยงในเขตภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (ภาพผนวกท 1)

1.3.2 ปลาสวายกลมประชากรอบลราชธาน เปนกลมประชากรทใชเพาะเลยงทศนยวจยและพฒนาประมงน าจดอบลราชธาน โดยมประวตวา เปนประชากรปลารนลกทไดจากการเพาะพนธจากพอแมทรวบรวมมาจากแมน ามล และสวนหนงซอมาจากฟารมเอกชนในจงหวดอบลราชธาน (ภาพผนวกท 1)

1.3.3 ปลาสวายกลมประชากรยโสธร เปนกลมประชากรทใชเพาะเลยงทศนยวจยและพฒนาประมงน าจดยโสธร โดยมประวตวา เปนประชากรปลา รนลก ทไดจากการ เพาะพนธจากพอแมท ซอมาจากฟารมเอกชนในจงหวดอบลราชธาน (ภาพผนวกท 1)

1.3.4 ปลาสวายกลมประชากรสรนทร เปนกลมประชากรทใชเพาะเลยงทศนยวจยและพฒนาประมงน าจดสรนทร โดยมประวตวา เปนประชากรปลารนลก ทไดจากการเพาะพนธจากพอแมทน า มาจากศนยวจยและพฒนาประมงน าจดนครพนม ซงมแนวโนมวาจะเปนปลาในกลมประชากรแมน าโขง (ภาพผนวกท 1)

2. วธการทดลอง

2.1 การเตรยมบอทดลอง เตรยมบอดนขนาด 400 ตารางเมตร จ านวน 4 บอ โดยสบน าออกตากบอใหแหง หวานปนขาว

อตรา 40 กโลกรม/บอ และเตมน าใหไดระดบ 80 เซนตเมตร เทากนทกบอ 2.2 การเตรยมปลาทดลอง 2.2.1 เพาะพนธปลาโดยวธฉดฮอรโมนผสมเทยม ณ หนวยงานดงเดมของปลาทง 4 กลม

ประชากร ไดแก ทศนยวจยและพฒนาประมงน าจดก าแพงเพชร ศนยวจยและพฒนาประมงน าจดอบลราชธาน ศนยวจยและพ ฒนาประมงน าจดยโสธร และศนยวจยและพฒนาประมงน าจดสรนทร โดยก าหนดเวลาการเพาะพนธใหอยในชวงเวลาเดยวกน คอระหวาง 7 – 11 กรกฎาคม 2551 จากนนล าเลยงไขปลาสวายทไดจากแตละแหง น ามาฟกทศนยวจยและพฒนาประมงน าจดยโสธร โดยแยกตามกลมประชากร 2.2.2 หลงจากลกปลาฟกเปนตว และถงไขแดงยบแลว อาย 3 วน ยายลกปลาลงอนบาลในบอซเมนตขนาด 15 ตารางเมตร จ านวน 4 บอ โดยแยกตามกลมประชากร ในชวง 10 วนแรกใหกนอารทเมย และไรแดง วนละ 2 ครง เวลา 09.00 น. และเวลา 15.30 น. จนลกปลาอาย 14 วน ยายลกปลาลงอนบาลในบอดนขนาด 400 ตารางเมตร แยกตามกลมประชากร จ านวน 4 บอ ใหกนไรแดง และอาหารผสมร าและปลาปน อตราสวน 3 : 1 เมออาย 21 – 45 วน ใหปลากนอาหารส าเรจรปชนดเมดลอยน าโปรตน 40 % เพอใหปลายอมรบ และคนเคยกบอาหารเมดส าเรจรปทใชในการทดลอง

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

6

2.2.3 เมอลกปลาอาย 45 วน คดขนาดปลาสวายทง 4 กลมประชากรๆ ละ 400 ตว โดยมความยาวเฉลย 5.83+0.14, 5.76+0.14, 5.84+0.14 และ 5.86+0.11 เซนตเมตร และน าหนกเฉลย 1.66 + 0.16, 1.60 + 0.20, 1.63 + 0.11 และ 1.63 + 0.17 กรม ตามล าดบ (ตารางท 1 และตารางท 2) ใชวธตดกานครบแขงทต าแหนงตางกน ไดแก ครบหลง ครบหซาย ครบหขวา และไมตดครบ เพอใชในการแยกกลมประชากรปลาในแตละบอ (Wydoski and Emery, 1983) (ภาพผนวกท 2) น าไปทดลองเลยงในบอดนขนาด 400 ตารางเมตร จ านวน 4 บอ โดยเลยงปลาสวายทง 4 กลมประชากร รวมในบอเดยวกน อตราปลอยกลมประชากรละ 100 ตว/บอ (400 ตว/บอ)

2.3 การจดการทดลอง 2.3.1 ในระยะเดอนแรก ใหปลาสวายกนอาหารส าเรจรปชนดเมดลอยน าโปรตน 40 %วนละ 2

ครง เวลา 9.00 น. และ 15.30 น. โดยสงเกตการกนอาหารของปลาจนอม (satiation) เดอนท 2 ถงเดอนท 6ปรบเปลยนใหปลากนอาหารส าเรจรปชนดเมดลอยน าโปรตน 30 % วนละ 2 ครง เวลาประมาณ 09.00 น. และ 15.30 น. จนสนสดการทดลอง ทดลองเลยงเปนเวลา 6 เดอน โดยสมเกบขอมลน าหนก และความยาวของปลาทดลองทก 2 เดอน จ านวน 20 % (20 ตว) ในแตละกลมประชากรของแตละบอ ตลอดระยะเวลาการทดลอง โดยงดใหอาหาร 1วน กอนการชงวด และในระหวางการชงวด ใชน ามนกานพลเขมขน 40 ppm สลบปลา (นาวน และคณะ, 2549) เพอลดความบอบช า และลดอตราการตาย

2.3.2 ท าการวเคราะหคณสมบตของน าในบอทดลองทเลยงปลาสวายทก 2 สปดาห ในชวงเวลา 08.30 น. ตลอดระยะเวลาทดลอง ไดแก อณหภม ของน า (temperature) หนวยเปนองศาเซลเซยส โดย ใชเทอรโมมเตอร ปรมาณออกซเจนทละลายในน า (dissolved oxygen) หนวยเปนมลลกรม /ลตร คาความเปนกรดเปนดางของน า (pH) คาความเปนดางของน า (alkalinity) หนวยเปนมลลกรม/ลตร คาความกระดาง ของน า (hardness) หนวยเปนมลลกรม/ลตร และปรมาณแอมโมเนยรวม (NH3) หนวยเปนมลลกรม /ลตรโดยใช ชดน ายาทดสอบยหอ Aqua Test 3. การวเคราะหขอมล น าขอมลมาวเคราะหผล เปรยบเทยบอตราการเจรญเตบโต และอตราการรอดตายของปลาสวาย 4 กลมประชากรทเลยงในบอดน วเคราะหความแตกตางทางสถตโดยวธวเคราะหความแปรปรวนแบบ one way analysis of variance และเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยระหวางชดการทดลองโดยวธ DMRT (Duncan’s new multiple range test) ก าหนดคาความเชอมนท 95 เปอรเซนต โดยโปรแกรมคอมพวเตอรส าเรจรปของขอมลดงตอไปน 3.1 การเจรญเตบโตโดยเปรยบเทยบน าหนก และความยาวสดทายเฉลยของแตละชดการทดลอง

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

7

3.2 น าหนกเพมเฉลยตอวน (average daily weight gain, DWG; กรม/วน) DWG = 3.3 อตราการเจรญเตบโตจ าเพาะ(specific growth rate, SGR; %/วน) ตามวธของ Brown (1957) SGR =

3.4 อตราการรอดตาย (survival rate; %)

=

ผลการทดลอง

จากการทดลองเลยงปลาสวาย 4 กลมประชากร คอ กลมประชากรก าแพงเพชร กลมประชากรอบลราชธาน กลมประชากรยโสธร และกลมประชากรสรนทร ในบอดน เปนระยะเวลา 6 เดอน ปรากฏผลการทดลอง ดงน 1. การเจรญเตบโต 1.1 ความยาวเฉลย ปลาสวายกลมประชากรก าแพงเพชร กลมประชากรอบลราชธาน กลมประชากรยโสธร และกลมประชากรสรนทร มความยาวเฉลยเรมตนเทากบ 5.83 + 0.14, 5.76 + 0.14, 5.84 + 0.14 และ 5.86 + 0.11 เซนตเมตร ตามล าดบ ซง พบวาไมแตกตางกนทางสถต (α = 0.05) เมอน ามาทดลองเล ยงในบอดนเปนระยะเวลา 6 เดอน พบวาความยาว เฉลยสดทายของปลาสวายกลมประชากรก าแพงเพชร กลมประชากรอบลราชธาน กลมประชากรยโสธร และกลมประชากรสรนทร ไมแตกตางกนทางสถต (α = 0.05) โดยมคาเทากบ 30.18 + 1.59, 29.82 + 1.26, 30.42 + 0.82 และ 30.36 + 1.23 เซนตเมตร ตามล าดบ (ตารางท 1 และ 3 ภาพท 1) 1.2 น าหนกเฉลย ปลาสวายกลมประชากรก าแพงเพชร กลมประชากรอบลราชธาน กลมประชากรยโสธร และกลมประชากรสรนทร มน าหนกเฉลยเรมตน เทากบ 1.66 + 0.16, 1.60 + 0.20, 1.63 + 0.11 และ 1.63 + 0.17กรม ตามล าดบ ซงไมแตกตางกนทางสถต (α = 0.05) เมอน ามาทดลองเลยงในบอดน เปนระยะเวลา 6 เดอน

น าหนกสดทาย – น าหนกเรมตน ระยะเวลาทดลอง

(ln น าหนกสดทาย – ln น าหนกเรมตน) ระยะเวลาทดลอง

X

100

จ านวนปลาเมอสนสดการทดลอง จ านวนปลาเรมตนการทดลอง

X

100

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

8

พบวาน าหนกเฉลยสดทายของปลาสวายกลมประชากรก าแพงเพชร กลมประชากรอบลราชธาน กลมประชากรยโสธร และกลมประชากรสรนทร ไมแตกตางกนทางสถต (α = 0.05) โดยมคาเทากบ 189.86 + 26.29, 186.33 + 22.72, 189.07 + 26.41 และ 188.43 + 22.67 กรม ตามล าดบ (ตารางท 2 และ 3 ภาพท 2) 1.3 น าหนกเพมเฉลยตอวน น าหนกเพมเฉลยตอวนของปลาสวาย 4 กลมประชากรทเลยงในบอดนเปนระยะเวลา 6 เดอน พบวา ปลาสวายกลมประชากรก าแพงเพชร กลมประชากรอบลราชธาน กลมประชากรยโสธร และกลมประชากรสรนทร ไมมความแตกตางกนทางสถต (α = 0.05) โดยมคาเทากบ 1.14 + 0.15, 1.11 + 0.13, 1.13 + 0.13 และ 1.13 + 0.13 กรม/วน ตามล าดบ (ตารางท 3) 1.4 อตราการเจรญเตบโตจ าเพาะ อตราการเจรญเตบโตจ าเพาะของปลาสวาย 4 กลมประชากรทเลยงในบอดนเปนระยะเวลา 6 เดอน พบวา ปลาสวายกลมประชากรก าแพงเพชร กลมประชากรอบลราชธาน กลมประชากรยโสธร และกลมประชากรสรนทร ไมแตกตางกนทางสถต (α = 0.05) โดยมคา เทากบ 2.96 + 0.06, 2.83 + 0.10, 2.86 + 0.12 และ 2.82 + 0.09 เปอรเซนต/วน ตามล าดบ (ตารางท 3) 2. อตราการรอดตาย เมอสนสดการทดลองเลยงปลาสวาย 4 กลมประชากรในบอดน เปนระยะเวลา 6 เดอน พบวา อตราการรอดตายเฉลยของปลาสวาย กลมประชากรก าแ พงเพชร แตกตางอยางมนยส าคญทางสถต (α = 0.05) กบกลมประชากรอบลราชธาน กลมประชากรยโสธร และกลมประชากรสรนทร โดยมคาเทากบ 94.00 + 1.15, 81.00 + 1.41, 85.00 + 2.44 และ 81.00 + 2.44 เปอรเซนต ตามล าดบ โดยทกลมประชากรอบลราชธาน กลมประชากรยโสธร และกลมประชากรสรนทร พบวาไม แตกตางกนทางสถต (α = 0.05) (ตารางท 3 ) ตารางท 1 ความยาวเฉลย (เซนตเมตร) ของปลาสวาย 4 กลมประชากรทเลยงในบอดน เปนระยะเวลา 6 เดอน

เดอน กลมประชากร

ก าแพงเพชร อบลราชธาน ยโสธร สรนทร สงหาคม 2551 5.83 + 0.14a 5.76 + 0.14a 5.84 + 0.14a 5.86 + 0.11a

ตลาคม 2551 19.70 + 0.98a 19.72 + 1.53a 19.65 + 0.71a 19.22 + 0.32a

ธนวาคม 2551 26.43 + 0.65a 26.93 + 1.85a 25.99 + 0.66a 26.01 + 0.72a

กมภาพนธ 2552 30.18 + 1.59a 29.82 + 1.26a 30.42 + 0.82a 30.36 + 1.23a

หมายเหต คาเฉลยของขอมลทก ากบดวยตวอกษรภาษาองกฤษทแตกตางกนตามแนวนอน แสดงวามความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (α = 0.05)

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

9

ภาพท 1 ความยาวเฉลย (เซนตเมตร) ของปลาสวาย 4 กลมประชากรทเลยงในบอดน เปนระยะเวลา 6 เดอน ตารางท 2 น าหนกเฉลย (กรม) ของปลาสวาย 4 กลมประชากรทเลยงในบอดน เปนระยะเวลา 6 เดอน

เดอน กลมประชากร

ก าแพงเพชร อบลราชธาน ยโสธร สรนทร สงหาคม 2551 1.66 + 0.16a 1.60 + 0.20a 1.63 + 0.11a 1.63 + 0.17a

ตลาคม 2551 19.71 + 0.98 19.72 + 1.53 19.65 + 0.71a 19.23 + 0.32a

ธนวาคม 2551 158.68 + 14.14a 168.90 + 26.72a 150.94 + 15.55a 150.62 + 12.05a

กมภาพนธ 2552 189.86 + 26.29a 186.33 + 22.72a 189.07 + 26.41a 188.43 + 22.67a

หมายเหต คาเฉลยของขอมลทก ากบดวยตวอกษรภาษาองกฤษทแตกตางกนตามแนวนอน แสดงวามความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (α = 0.05)

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

10

ภาพท 2 น าหนกเฉลย (กรม) ของปลาสวาย 4 กลมประชากร ทเลยงในบอดนเปนระยะเวลา 6 เดอน ตารางท 3 การเจรญเตบโต และอตราการรอดตาย ของปลาสวาย 4 กลมประชากร ทเลยงในบอดน เปน

ระยะเวลา 6 เดอน

คาเฉลย กลมประชากร

ก าแพงเพชร อบลราชธาน ยโสธร สรนทร ความยาวเรมตนเฉลย (เซนตเมตร) 5.83 + 0.14a 5.76 + 0.14a 5.84 + 0.14a 5.86 + 0.11a

น าหนกเรมตน เฉลย (กรม) 1.66 + 0.16a 1.60 + 0.20a 1.63 + 0.11a 1.63 + 0.17a

ความยาวสดทายเฉลย (เซนตเมตร) ๗๗๗๗๗ (เซนตเมตร)

30.48 + 1.59a 29.82 + 1.26a 30.42 + 0.82a 30.37 + 1.23a

น าหนกสดทายเฉลย (กรม) 190.86 + 26.29a 186.33 + 22.72a 189.07 + 26.41a 188.43 + 22.67a

น าหนกเพม (กรม/วน) 1.14 + 0.15a 1.11 + 0.13a 1.13 + 0.13a 1.13 + 0.13a

อตราการเจรญเตบโตจ าเพาะ (%/วน) 2.96 + 0.06 a 2.83 + 0.10a 2.86 + 0.12a 2.82 + 0.09a

อตราการรอดตาย (เปอรเซนต) 94.00 + 1.15a 81.00 + 1.41b 85.00 + 2.44b 81.00 + 2.37b

หมายเหต คาเฉลยของขอมลทก ากบดวยตวอกษรภาษาองกฤษทตางกนตามแนวนอนแสดงวามควา มแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (α = 0.05)

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

11

3. คณสมบตของน า คณสมบตของน าในบอดนททดลองเลยงปลาสวาย 4 กลมประชากร ตลอดระยะเวลาการเลยงเปนเวลา 6 เดอน พบวา ปรมาณออกซเจนละลายน าอยในชวง 4.8 – 6.0 มลลกรม/ลตร อณหภม น าอยในชวง 20.8 - 29.3 องศาเซลเซยส ความเปนกรดเปนดาง อยในชวง 6.5 – 7.5 ความเปนดาง อยในชวง 34.0 - 51.0 มลลกรม /ลตร ความกระดาง อยในชวง 100 .0 – 150 .0 มลลก รม /ลตร ปรมาณแอมโมเนยรวม อยในชวง 0.00 – 0.03 มลลกรม/ลตร (ตารางท 4)

ตารางท 4 พสยของคณสมบตของน าในบอดนทเลยงปลาสวาย 4 กลมประชากร เปนระยะเวลา 6 เดอน

คณสมบตของน า บอทดลองท

1 2 3 4 ปรมาณออกซเจนละลายน า (มลลกรม/ลตร) 5.0 - 5.5 5.0 - 5.5 5.0 - 5.5 4.8 - 6.0 อณหภมของน า (องศาเซลเซยส) ความเปนกรดเปนดาง

20.8 - 29.3 6.8 - 7.0

20.8 - 29.3 6.9 - 7.5

20.8 - 29.3 6.5 - 7.0

20.8 - 29.3 6.9 - 7.5

ความเปนดาง (มลลกรม/ลตร) 34.0 - 51.0 34.0 - 51.0 34.0 - 51.0 34.0 - 51.0 ความกระดาง (มลลกรม/ลตร) 100.0 - 133.0 100.0 - 150.0 100.0 - 133.0 100.0 - 150.0 ปรมาณแอมโมเนยรวม (มลลกรม/ลตร) 0.00 - 0.02 0.00 - 0.03 0.00 - 0.02 0.00 - 0.02

สรปและวจารณผล

การทดลองเลยงเปรยบเทยบอตราการเจรญเตบโตของป ลาสวาย 4 กลมประชากร คอ กลมประชากรก าแพงเพชร กลมประชากรอบลราชธาน กลมประชากรยโสธร และ กลมประชากรสรนทร ทน ามาเลยงในสภาพแวดลอมเดยวกนในบอดนขนาด 400 ตารางเมตร จ านวน 4 บอ โดยเลยงปลาสวายทง 4 กลมประชากร รวมในบอเดยวกนแบบมการแขงขนกนเอง อตราปลอยกลมประชากรละ 100 ตวตอบอ รวมปลาทดลอง 400 ตวตอบอ ใหกนอาหารส าเรจรปชนดเมดลอยน าโปรตน 40 % วนละ 2 ครง เวลา 09.00 น. และ 15.30 น. เปนเวลา 1 เดอน จากนนปรบเปลยนใหปลา ทดลองกนอาหารส าเรจรปชนดเมดลอยน าโปรตน 30 % วนละ 2 ครง เวลา 09.00 น. และ 15.30 น. จนสนสดการทดลอง เปนระยะเวลา 6 เดอน ผลปรากฏวา ปลาสวายกลมประชากรก าแพงเพชร มอตราการรอดตาย สงกวากลมประชากร อบลราชธาน กลมประชากรยโสธร และกลมประชากรสรนทร อยางมนยส าคญทางสถต (α = 0.05) ขณะทคาดงกลาวของกลมประชากรอบลราชธาน กลมประชากรยโสธร และกลมประชากรสรนทร ไมมความแตกตางกนทางสถต (α = 0.05) ในสวนของความยาวสดทายเฉลย น าหนกสดทายเฉลย น าหนกเพมตอวนและอตราการเจรญเตบโตจ าเพาะ

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

12

ของปลา สวายกลมประชากรก าแพงเพชร กลมประช ากรอบลราชธาน กลมประชากรยโสธร และกลมประชากรสรนทร พบวาไมมความแตกตางกนทางสถต (α = 0.05) (ตารางท 3)

คณสมบต ของน าตลอดการทดลอง พบวา ปรมาณออกซเจนละลาย น าอยในชวง 4.8 – 6.0 มลลกรม/ลตร อณหภมน า อยในชวง 20.8 - 29.3 องศาเซลเซยส ค วามเปนกรดเปนดาง อยในชวง 6.5 – 7.5 ความเปนดางอยในชวง 34.0 - 51.0 มลกรม/ลตร ความกระดางอยในชวง 100.0 – 150.0 มลลกรม /ลตร และปรมาณแอมโมเนยรวมอยในชวง 0.00 – 0.03 มลลกรม/ลตร ซงอยในเกณฑทเหมาะสม ตามทไมตร (2530) รายงานวา คณภาพน าทเหมาะสมส าหรบสตวน า ควรม ปรมาณออกซเจนทละลายน า ไมนอยกวา 3 มลลกรม /ลตร อณหภมอยในชวง 23.0 – 32.0 องศาเซลเซยส ความเปนกรดเปนดาง อยในชวง 6.5 – 9.0 ปรมาณแอมโมเนยไมควรเกน 0.02 มลลกรม/ลตร ซงสอดคลองกบมนสน และไพรพรรณ (2538) ทกลาววาความเปนดางของน าควร มคามากกวา 40 มลลกรม/ลตร ปจจยดานพนธกรรมทเกดจากตวปลา มอทธพลตอการเจรญเตบโตของปลาแตกตางกนไปตามชนดของปลา กลาวคอ ลกษณะการเจรญเตบโตของปลาทไดรบการถายทอดมาจากบรรพบรษในปลาชนดเดยวกน วยเดยวกน กนอาหาร และอยในสภาพแวดลอมเดยวกน อาจจะมการเจรญเตบโตทไมเทากนได เนองจากไดรบการถายทอดทางพนธกรรมทแตกตางกน (เฉลมวไล, 2523; อ าพล และอารย, 2532) การทดลองครงนแมพบวา อตราการเจรญเตบโตของปลาสวาย 4 กลมประชากรไมแตกตางกน แตพบวามอตราการรอดตายทแตกตางกน ในบางกลมประชากร ซงอาจจะเปนไปไดวาเปนผลมาจากพนธกรรมของพอแมพนธปลาสวาย สอดคลองกบรายงานของวงศปฐม และคณะ (2552) ทกลาววา ประชากรปลาสวายจากโรงเพาะฟกในพนทลมน าโขงตอนลาง แบงออกเปนประชากรยอยๆ ไดหลายกลมตามโครงสรางทางพนธกรรม แสดงใหเหนวาประชากรพอแมพนธไดรบการจดการอยางเปนอสระตอกน เนองจากไมมการแสดงออกถงความสมพนธทางภมศาสตร และความสมพนธทางพนธศาสตรในประชากรพอแมพนธ และประชากรพอแมพนธระหวางโรงเพาะฟกไมไดรบการจดการทด แสดงใหเหนถงความส าคญ และความจ าเปนในการจดการพอแมพนธสตวน าใหถกตองตามหลกวชาการ ทงนเพอปองกนการเกดความเสอมโทรมทางพนธกรรม และการเกดลกษณะทไมพงประสงคทางการเพาะเลยง ไดแก อตราการเจรญเตบโตทเลวลง ปลา มขนาดเลก ไมแขงแรง ตดโรคงายและพการ เปนตน (สภทรา, 2538; Kamonrat, 1969) โดยเฉพาะอยางยง สตวน าทใชเพาะพนธในโรงเพาะฟก มโอกาสทจะมโครงสรางทางพนธกรรมเกยวของกนทางเครอญาต (inbreeding) สง หากไมมการจดการพอแมพนธทถกตอง ตา มหลกพนธศาสตร (Tangprakhon et al., 2005; Tangprakhon, 2006) และเมอเกดการผสมแบบสมในชวงอายตอไปโอกาสทจะเกดการผสมระหวางเครอญาตยอมมมากขน (อทยรตน , 2543) โดยทวไปประชากรปลาทน ามาเลยงอยางตอเนองในโรงเพาะฟกหลายชวอายจะมขอด คอ สามารถปรบตวไดดในสภาพกกขง และอาจมลกษณะดอนๆ อก หากมการจดการทางพนธกรรมอยางถกตอง (Doyle, 1983) แตโดยทวไปโรงเพาะพนธสวนใหญยงไมไดใหส าคญในการน าความรทางพนธศาสตรมาชวยในการบรหารจดการพอแมพนธสตวน า มผลใหเกดการสญเสยคว ามหลากหลายทางพนธกรรม โดยในระยะแรกอาจเรมจากการทใชพอแมพนธจ านวนนอย สงผลใหเกด genetic drift และอลลลบางสวนกจะหายไป (Allendorf and Phelps, 1986) มการศกษายนยนการสญเสยความหลากหลายทางพนธกรรมของประชากรปลาในโรง

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

13

เพาะฟกหลายชนด เชน Japanese flounder, Paralichthys olivaceus (Sekino et al., 2002), Channel catfish, Ictalurus punctatus (Simmons et al., 2006)

ความหลากหลายทางพนธกรรมภายในประชากร หรอระหวางประชากร มความส าคญและเปนหลกประกนความอยรอดของสงมชวตแตละชนด ตอการเปลยนแปลงข องสภาพแวดลอม (ทพยสดา และ นงคเยาว, 2551) ซงคาความหลากหลายทางพนธกรรมภายของประชากร มความสมพนธกบคาเฉลย เฮตเทอโรไซโกซต (heterozygosity) กลาวคอ ถาประชากรทมคาเฉลยเฮตเทอโรไซโกซตสง จะไมเกดการผสมเลอดชด และในทางตรงกนขามถาคานต า โอกาสการผสมเลอดชดจะสง (อทยรตน , 2543) และจากผลการศกษาโครงสรางประชากรปลาสวายในลมน าโขง ของวงศปฐม และคณะ (2552) พบวาคาเฉลยเฮตเทอโรไซโกซตสงเกต (observed heterozygosity) ของปลาสวาย ทง 4 กลมประชากร มคา คอนขางสง อยระหวาง 0.5080-0.8112 (ตารางผนวกท 2) สอดคลองกบผลการทดลองครงน ทพบวา ไมไดแสดงลกษณะดอยทชดเจน พบเพยงอตราการรอดตายทมความแตกตางกนในบางประชากร เปรยบเทยบกบการศกษาของทพยสดา และ นงคเยาว (2551) ททดลองเลยงปลาเทโพ 4 กลมประชากร ซงมคาเฉลยเ ฮตเทอโรไซโกซตตางกน พบวาในกลมประชากรปลาเทโททมคาเฉลยเฮตเทอโรไซโกซตต าแสดงลกษณะปรากฏทเปนลกษณะดอยชดเจน ทงในดานอตราการเจรญเตบโต อตราการรอดตาย และลกษณะพการ ทงนแสดงใหเหนความส าคญและประโยชนในการศกษาขอมลทางพนธศาสตร ทสมพนธกบลกษณะปรากฏ และความสามารถในการอยรอดของสงมชวตแตละกลมประชากรได จากผลการทดลองการเปรยบเทยบอตราการเจรญเตบโตของปลาสวาย 4 กลมประชากร ทน ามาเลยงในสภาพแวดลอมเดยวกน สรปไดวา ปลาสวายทง 4 กลมประชากร ยงมความเหมาะสมส าหรบใชในการเพาะเลยง แตควรค านงถงการจดการพอแมพนธ และการสรางพอแมพนธทดแทน ทถกตองตามหลก พนธศาสตร กลาวคอ ใชพอแมพนธปลาจ านวนหลายค เกบรวบรวมลกพนธปลาจากหลายรนทท าการเพาะพนธ ระวงมใหเกดการผสมเลอดชด หากพบวาความหลากหลาย ทางพนธกรรมมแนวโนมลดลงมาก ควรน าพอแมพนธจากประชากรอนมาผสม โดยประชากรดงกลาว ตองมคาเฉลยทางพนธกรรมไมดอยกวา ประชากรเดม ทงนเพอเพมความหลากหลายทางพนธกรรมของประชากร ใหอยในระดบทสามารถใชเปนประชากรเรมตนเพอการเพาะเลยงได (อทยรตน, 2543) และควรมการทดลองเลยงลกปลาทไดจากการผสมขามประชากร เพอตรวจสอบลกษณะปรากฏ และอตราการเจรญเตบโตเปรยบเทยบ กบกลมประชากรเดมดวย (ทพยสดา และนงคเยาว , 2551 ) ขอมลทไดจากการทดลองครงน นบวาเปนขอมลพนฐานทส าคญ และมประโยชนอยางยงส าหรบหนวยเพาะพนธของกรมประมง โดยสามารถน าไปใชในการวางแผนจดการพอแมพนธปลาสวายเพอใชในกจกรรมการเพาะพนธทเหมาะสม เปนแนวทางในการจดการพอแมพนธสตวน าชนดอนใหถกตองตามหลกพนธศาสตร เพอสนบสนนกจกรรมการเพาะพนธสตวน าใหไดพนธสตวน าทด ส าหรบน าไปสงเสรมการเลยงแกเกษตรกร และหรอน าปลอยลงแหลงน าธรรมชาตอยางมคณภาพ และย งยนสบไป

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

14

ขอเสนอแนะ

1. ควรมการศกษาการเพาะพนธในระดบโรงเพาะฟก เพอศกษาอตราการผสม อตราการฟกไข และอตราการรอดตายของลกปลาสวายแตละกลมประชากร

2. ควรมการจดการพอแมพนธปลาสวายกลมประชากรทใชในปจจบน หากจ าเปนตองมการผสมขามระหวางกลมประชากร ควรมการศกษาผลการเลยงเพอยนยนลกษณะปรากฏเชนกน

3. ควรมการบรหารจดการขอมลพนธประวต และการบรหารจดการพอแมพนธสตวน า ทจะน ามาใชในกจกรรมการเพาะพนธใหถกตองตามหลกทางพนธศาสตร โดยเฉพาะหนวยผลตของกรมประมง ทยงขาดความชดเจน เพอเปนแนวทางการผลตพนธสตวน าใหมคณภาพทด น าไปสงเสรมใหเกษตรกรเลยง และ หรอน าปลอยลงสแหลงน าธรรมชาตอยางตอเนอง เพอรกษาโครงสราง และองคประกอบทางพนธกรรม ใหเปนเอกลกษณ ของสตวน าแตละชนดสบไป

ค าขอบคณ

ขอขอบคณโครงการเพาะเลยงพนธปลาพนเมองลมแมน าโขง (AIMS) ภายใตโครงการความรวมมอพฒนาลมแมน าโขง (MRC Fisheries Programme) ทไดสนบสนนงบประมาณ ในการทดลองครงน ขอขอบคณ นายเจรญ อดมการ ขณะทด ารงต าแหนงผอ านวยการศนยวจยและพฒนาประมงน าจดยโสธรนายณรงคศกด ศรชยพนธ ผอ านวยการศนยวจยและพฒนาประมงน าจดยโสธร ท สนบสนนอ านวยความสะดวกและใหค าแนะน าในการทดลอง ขอขอบคณ ผเชยวชาญว งศปฐม กมลรตน ทใหความอนเคราะหตรวจแกไขพรอมค าแนะน าเพมเตม ขอบคณทมงานของศนยวจยและพฒนาประมงน าจดก าแพงเพชร อบลราชธาน สรนทร และยโสธร ทเออเฟอในการเพาะพนธปลาสวาย พรอมนขอขอบคณ คณะกรรมการวชาการฯ ของส านกวจยและพฒนาประมงน าจดทกทาน ทกรณาตรวจตดตามแกไขเอกสารวชาการฉบบนใหส าเรจลลวงดวยด

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

15

เอกสารอางอง เฉลมวไล ชนศร. 2523. ความรเรองการเลยงปลา. คณะประมง,มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. กรงเทพมหานคร.

86 หนา. ทพยสดา ตางประโคน และ นงคเยาว มณ. 2551. การเปรยบเทยบอตราการเจรญเตบโตของปลาเทโพ 4

กลมประชากร. เอกสารวชาการฉบบท 47/2551. ส านกวจยและพฒนาประมงน าจด , กรมประมง . 21 หนา.

นาวน มหาวงศ, เมธา คชาภชาต , ปฏพทธ อภธนกล และ ประโยชน บญประเสรฐ . 2549. การทดลองเบองตนในการใชน ามนการพลเปนยาสลบปลาน าจดทส าคญทางเศรษฐกจบางชนด . เอกสารเผยแพรฉบบท 1/2549. ส านกงานประมงจงหวดพะเยา, กรมประมง. 15 หนา.

มนสน ตณฑลเวศม และ ไพรพรรณ พรประภา . 2538. การจดการคณภาพน าและการบ าบดน าเสยในบอเลยงปลาและสตวน า อนๆ. เลม 1 การจดการคณภาพน า . ศนยหนงสอจฬาลงกรณมหาวทยาลย . กรงเทพมหานคร. 319 หนา .

ไมตร ดวงสวสด . 2530. เกณฑคณภาพน าทเหมาะสมเพอการคมครองทรพยากรสตวน าจด. สถาบนประมงน าจดแหงชาต, กรมประมง. 38 หนา.

สมศกด รงทองใบสรย , บญโฮม เอยมสะอาด และ วชรพงษ มนหมาย . 2550. การทดสอบพนธปลาตะเพยนขาว 3 สายพนธ. เอกสารวชาการฉบบท 4/2550. สถาบนวจยและพฒนาพนธกรรมสตวน า, กรมประมง. 23 หนา.

สภทรา อไรวรรณ . 2538. การปรบปรงพนธและการอนรกษพนธสตวน า . เอกสารแนะน าฉบบท 3. สถาบนวจยและพฒนาพนธกรรมสตวน า, กรมประมง. 13 หนา.

วงศปฐมกมลรตน , นฤพล สขมาสวน และ อภรด หนพงศกตตกล . 2552 . Genetic variability of Pangasianodon hypopthalmus in LMB. 16 th Technical Symposium, Siam Reap, Cambodia.

อทยรตน ณ นคร. 2543. พนธศาสตรสตวน า . คณะประมง , มหาวทยาลยเกษตรศาสตร . กรงเทพมหานคร . 203 หนา.

อ าพล พงศสวรรณ และ อารย สทธมงค . 2532. คมอการเพาะเลยงสตวน าในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ . กรมประมง. กรงเทพฯ. 388 หนา.

Allendorf, F.W., Phelps, S.R. 1986. Loss of genetic variation in a hatchery stock of cutthroat trout. Trans. Am. Fish. Soc. 109, 537-543.

Brown, M.E. 1957. The Physiology of Fishes. Vol.1. Academic Press., New York. 44 pp. Doyle. R.W. 1983. An approach to the quantitative analysis of domestication selection in aquaculture.

Aquaculture 33, 167-185.

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

16

Kamonrat, W. 1996. Spatial Genetic Structure of Thai Silver Barb, Puntius gonionotus (Bleeker) Populations in Thailand. Dalhousie University, Halifax, Nova Scotia, Canada: 36-93.

Rainboth, W.J. 1996. FAO Species Indentification Field Guide for Fisheries Purpose. Fishes of the Cambodian Mekong. FAO, Rome. 265 pp.

Smith, H.M. 1945. The fresh-water fishes of Siam, or Thailand. Smithsonian Institution, United States National Museum, Bulletin 188. 622 pp.

Sekino, M., M. Hara and N. Taniguchi. 2002. Genetic diversity within and between hatchery strains of Japanese Flounder Paralichthys olivaceus assessed by means of microsatellite and mitochondrial DNA sequencing analysis. Aquaculture 213, 101-122.

Simmons, M., K. Mickett., H. Kucuktas., P. Li., R. Dunham., Z. Liu. 2006. Comparison of domestic and wild channel catfish (Lctalurus punctatus) population provides no evience. Aquaculture 252, 133-146.

Tangprakhon, T. 2006. Genetic Differentiation of Broodstocks of Black Ear Catfish, Pangasius larnaudii Bocourt, 1866. Universiti Putra Malaysia, Serdang, Selangor, Malaysia. 131 pp.

Tangprakhon, T., S.K. Daud, S.S. Siraj, A. Christianus and W. Kamonrat. 2005. Population Differentiationof Black Ear Catfish, Pangasius larnaudii (Bocourt, 1866) Broodstocks Using Microsatellite Markers. In Aziz, A., S.K. Daud, S.S. Siraj, S.G. Tan and S.C. Quah (Eds.). “Advances in Life Sciences: Improving the Quality of Life”. The 8th Applied Biology Symposium, 22nd – 23rd June 2005, Marriot Putrajaya Hotel.

Wydoski, R. S. and L. Emery. 1983. Tagging and Marking. http://research.myfwc.com/support/view fags.aspid=40. Accessed on 15 August 2011.

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

17

ภาคผนวก

ตารางผนวกท 1 แหลงทมาของปลาสวายทดลองแตละกลมประชากร

กลมท ชอกลมประชากร แหลงทมา 1 ก าแพงเพชร หนวยเพาะพนธ ศนยวจยและพฒนาประมงน าจดก าแพงเพชร 2 อบลราชธาน หนวยเพาะพนธ ศนยวจยและพฒนาประมงน าจดอบลราชธาน 3 ยโสธร หนวยเพาะพนธ ศนยวจยและพฒนาประมงน าจดยโสธร 4 สรนทร หนวยเพาะพนธ ศนยวจยและพฒนาประมงน าจดสรนทร

ตารางผนวกท 2 คาเฉลยเฮ ตเทอโรไซโกซตสงเกต ของประชากรปลาสวาย 4 กลมประชากร (วงศปฐม และคณะ, 2552)

กลมท ชอกลมประชากร คาเฉลยเฮตเทอโรไซโกซตสงเกต 1 ก าแพงเพชร 0.6446 2 อบลราชธาน 0.7277 3 ยโสธร 0.8112 4 สรนทร 0.5080

กมพชา เวยดนาม อบลราชธาน นครสวรรค ยโสธร มกดาหาร เชยงราย เลย ก าแพงเพชร ลาว นครศรธรรมราช สรนทร

1.00

0.57

0.94

0.51

0.53

0.21

0.91

0.68

0.98

0.76 0.501.00 สา

นกวจยและพฒ

นาประมงนาจด

18

ภาพผนวกท 1 แผนผง (Cluster analysis) แสดงความสมพนธของปลาสวายทรวบรวมจากแหลงเกบตวอยางหรอประชากรตางๆ 12 แหง (วงศปฐม และคณะ, 2552)

(ก) ตดครบหลง (ข) ตดครบขวา

(ค) ตดครบซาย (ง) ไมไดตดครบ

ภาพผนวกท 2 การตดครบปลาสวายทดลองทต าแหนงตางกน (Wydoski and Emery, 1983)

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

19

(ก) ประชากรก าแพงเพชร (ข) ประชากรอบลราชธาน

(ค) ประชากรยโสธร (ง) ประชากรสรนทร

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

20

ภาพผนวกท 3 รปรางลกษณะของปลาสวายทดลองแตละกลมประชากร

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

20

(ก)

(ค)

(ข)

(ง) ภาพผนวกท 4 การชงวดการเจรญเตบโตของปลาสวายทดลอง

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด

20

สานก

วจยและพฒ

นาประมงนาจด