Surian , Linangan,Komisyon ng Wikang Filipino

Ortograpiyang Filipino 2009

Pansinin ang mga pamatnubay

Ipinagdiriwang ng Paaralang Elizabeth Seton angLinggo ng Wika noong Agosto 23,2011. Ang nasabing pagdiriwang ay idaraos sa gym ng paaralan.

Pansinin ang mga pamatnubay

Kakaiba ang naging ayos ng palatuntunan nitong nakaraang selebrasyon ng Linggo ng Wika. Ang mga patimpalak ay hindi naging tradisyunal ang pagtatanghal,

Pansinin ang mga pamatnubay

Limang Mag-iina ang nasangkot sa sakuna kahapon sa lungsod ng Nueva Ecija, ayon sa mga opisyales ng pamahalaang bayan, wala pang opisyal na pahayag ang Mayor ng Lungsod.

Pansinin ang mga pamatnubay

Dumarami na ang mga kabataan na nalululong sa masamang bisyo. Ayon mismo sa tagapagsalita ng PNP maraming mga kabataan ang addict na sa pinagbabawal na gamot.

Pansinin ang mga pamatnubay

Tapat na Paglilingkod Nagmumula sa Diyos at sa Kapwa.Ito ang naging islogan ng CCF sa kanilang kampanya tungo sahalaga ng pakikipagkapwa.

Pansinin ang mga pamatnubay

Ayon sa buletin na ipinalabas ng paaralan, nararapat na mag-ingat ang mga mag-aaral sa kanilang mga gadyets lalong higit ang mga celpon at Aypad.

Kasaysayan ng Ortograpiya ng Wikang Filipino

Ang Alibata

Ang Abakadang Tagalog

Binuo ni Lope K. Santos nang isulat niya ang Balarila ng Wikang Pambansa noong 1940

Lima ang patinig: aeiou

Labinlima ang katinig:b dghlmnngprstwy

Ang Bagong Alpabetong Pilipino

Pagdaragdag ng labing-isang letra sa alpabetong Pilipino.

CFJNQVY

CHLLRR

1987 Alpabetong Filipino

Ang Alpabetong Filipino

Aa BbCc Dd Ee FfGg( ey) (bi)(si)(di)(I )( ef)(ji)

Hh Jj Kk Ll Mm Nn ( eych) ( jey)( key)( el)( em)( en) (enye)

NGng Oo P Q R S( enji)( o) ( pi)( Kyu)(ar)(es)

TUV W X Y Z(ti)( yu)(Vi)(dobolyu) ( eks) ( way) (zi)

2001 REVISYON NG Alpabetong Filipino

Pinaluwag na 2001 Alpabeto ang gamit ng walong dagdag na letra. Nangangahulugan na maaari ring gamitin sa lahat ng hiram na salita, pormal o teknikal na barayti, o sa mga karaniwang salita

Gabay sa Ortograpiya ng Wikang Filipino

Mga Grapema

Letra.-Ang serye ng letra ay tinatawag na alpabeto.

binubuo ng 28 letra at binibigkas sa tunog-Ingles maliban sa . Hindi letra

Paiwa ( ` ), at pakupya ( ^ )

Tuldik na pahilis ( ) na sumisimbolo sa diin at o/ haba

Bantas,gaya ng tuldok ( . ), pananong ( ? ), padamdam ( ! ), kuwit ( , ), tuldok-kuwit ( ; ), tutuldok ( : ), kudlit ( ), at gitling ( - ).

Gabay sa Ortograpiya ng Wikang Filipino

Pasalitang Pagbaybay

PasulatPabigkasSalitaboto/bi-o-ti-o/plano/ pi-el-ey-en-o/Fajardo/ kapital ef-ey-jey-ey-ar-di-o/Pantigkon/key-o-en/trans/ ti-ar-ey-en-es/tsart/ti-es-ey-ar-ti/

Gabay sa Ortograpiya ng Wikang Filipino

Akronim

MERALCO ( Manila Electrical Company ) /em-i-ar-ey-el-si-o/ARMM ( Autonomous Region of Muslim Mindanao ) ey/ar/em/em

Daglat

Bb ( Binibini )/ kapital bi-bi /

G. ( Ginoo )/ kapital ji /

Gng. ( Ginang ) / kapital ji-en-ji/

Kgg ( kagalang-galang )/ kapital key-ji-ji /

Inisyal ng Tao

MLQ ( Manuel L. Quezon ) /em-el-kyu/

CPR ( Carlos P. Romula ) / si-pi-ar /

LKS ( Lope K. Santos )/ el-key-es/

Simbolong Pang-agham

Fe ( Iron ) / ef-i/

H2O ( water ) / eych-tu-o/

Lb( pound )/ key-ji /

Pasulat na Pagbaybay

1. Panatilihin ang orihinal na anyo ng mga salitang mula sa ibang katutubong wika sa Pilipinas .a. vakul ( Ivatan ) b. payyo/payew ( Ifugaw) pangkalahatang tawag sa palayan ng mga Ifugaw.c. bananu ( hudhud ) sa halip na hagdang-hagdang palayan ( rice terraces )d. butanding ( Bikol ) sa halip na whale sharke. cabalen ( Pampango ) kababayan

Pasulat na Pagbaybay

2. Sa pagbaybay ng mga hiram na salita mula sa mga banyagang wika, panatilihin ang orihinal nitong anyo

status quopizza piebouquetfrench friessamurai

Pasulat na Pagbaybay

3. Sa pagbaybay ng mga salitang mula sa Espanyol, baybayin ito ayon sa ABAKADA.

familia-pamilyaBano-banyoCheque-tsekeMaquina-makina

Pasulat na Pagbaybay

4. Sa pag-uulit ng salitang-ugat na nagtatapos sa patinig na e hindi ito pinapalitan ng letrang I. Kinakabitan ng pang-ugnay /linker ( -ng) at gagamitia ng gitling ng salitang-ugat.brde-berdeng-brdekap-kapeng-kapkarn-karneng-karnlibr--libreng-libr

Pasulat na Pagbaybay

5. Sa pag-uulit ng salitang-ugat na nagtatapos sa patinig na o hindi ito pinapalitan ng letrang u. Ginagamit ng gitling sa pagitan ng salitang-ugat.

ano-ano-anosino-sino-sinopito-pito-pitohalo-halo-halo

Pasulat na Pagbaybay

6. Kapag hinuhulapian ang huling pantig ng salitang-ugat na nagtatapos sa e ito ay nagiging i at ango ay u.

krte-kortihanatke-atakihinsalbah-salbahihin

Pasulat na Pagbaybay

* Gayunman, may mga salitang nananatili ang e kahit hinuhulipian.sine-sinehanbote-botehanonse-onsehan

Pasulat na Pagbaybay

7. Makabuluhan ang tunog na e at o kapag inihahambing ang mga hiram na salita sa mga katutubo o hiram na salita.

msa:msaso:sotla:tla

Pasulat na Pagbaybay

Gayunman, hindi puwedeng palitan ng i ang e at o ng u. Dapat pa ring gamitin ang baybay na matagl na o lagi nang ginagamit.

babe, hindi babibhos,hindi bhussamp,samp

Ang Panghihiram

Ang mga tuntunin sa panghihiram at pagbabaybay ng mga hiram na salita ay ang sumusunod:

Tumbasan ng kasalukuyang leksikon sa Filipino ang mga salitang hiram o banyaga.

rule=tuntninnarrative=salaysayskill=kasanayan

Ang Panghihiram

2. Gamitin ang natatanging mga salita mula sa mga katutubong wika sa Pilipinas at panatilihin ang orihinal na baybay.bana ( Hiligaynon at Sugbuanong Binisiya ) tawag sa asawang lalaki butanding ( Bikol ) whale sharkImam ( Tausug ) panseremonyang sayaw Banhaw ( Visaya ) muling pagkabuhay Chidwai ( Ivatan) biloy ( dimple ) Gahum ( Cebuano, Hiligaynon,Waray ) kapangyarihan

Ang Panghihiram

3. Mga salitang hiram sa Espaol

Baybayin ang salita ayon sa ABAKADAvocabulario-bokabularyotelefono-teleponocelebacion-selebrasyon

Ang Panghihiram

Sa mga salitang hiram na espaol na may e, panatihin ange.

estudyante-hindi istudyanteestilo-hindi istiloespiritu-hindi ispirituestruktura-istrukturadesgrasya-hindi disgrasya

Ang Panghihiram

Sa mga salitang Espanyol na may o, panatilihin ang o.

politika-hindi pulitikaopisina-hindi opisinatradisyonal-hindi tradisyunalkoryete-hindi kuryente

Ang Panghihiram

May mga salitang hiram sa Espaol na nagbabago ang kasunod na katinig, ang o ay nagiging u sa ilang mga salitang sinusundan ng n o pailong na katinig. At ang n ay nagiging m.

convencion-kumbensiyonconferencia-kumperensiyaConvento-kumbento

Ang Panghihiram

Mga salitang Espaol at Ingles : kung hindi tiyak ang pagtutumbas, hiramin ang orhinal na Espaol at Ingles.

Espaol InglesFilipinoimagenimageimahendialogodialoguediyalogoprioridadprioritypriyoridad

Ang Panghihiram

Panghihiram sa Wikang Ingles: kung wikang Ingles at iba pang wikang dayuhan ang pinaghiraman, panatilihin ang orihinal na ispeling kung makalilito ang pagsasa-Filipino ng baybay.

habeas corpusspaghettibouquetresevoirdepottoupee

Ang Panghihiram

Panatilihin ang orihinal na baybay ng mga salitang pantangi,teknikal,pang-agham at mga simbolong pang-agham at matematika.

Manuel L. Quezon-hindi Manwel L. Kezonchemotheraphy-hindi chemoterapix-ray-hindi eks-reyFe ( Iron)-hindi ef ey( ayorn )Velocity-hindi velositi

Karagdagang Tuntunin

Ginigitlingan ang pangalang pantangi at salitang hiram kapag-unuunlapian.

maka-Diyosmaka-Inglespa-Davao

Karagdagang Tuntunin

B. Sa paglalapi at pag-uulit ng mga salitang hiram, idinurugtong ang tunog ng KP sa unlapi.

magju-juicemagdu-dutymagfo-photocopymagfo-fordmagdo-drawing

Karagdagang Tuntunin

C. Pangmaramihang anyo ng mga salita sa pagsulatGinagamit ang mga sa pagsulat ng maramihang anyo ng salita.

mga paintingmga opisyalmga computer

Karagdagang Tuntunin

2. Hindi ginagamitan ng mga ang salitang hiram na nasa anyong maramihan.

paintings-hindi mga paintingsopisyal-hindimga opisyalcomputer-hindi mga computer

Karagdagang Tuntunin

3. Hindi ginagamitan ng pamiling at mga ang mga salitang nasa anyong maramihan.

kalalakihan-hindi mga kalalakihanhindi limang kalalakihankaguruan-hindi mga kaguruanhindi sampung kaguruankabataan-hindi mga kabataanhindi tatlong kabataan

Karagdagang Tuntunin

Pagbuo ng pang-uri

Ginagamit ang panlaping makauri sa salitang-uri na hindi orihinal na pang-uri.

pang-akademya-hindipang-akademikopangkultura-hindipangkulturalpanligguwistika-hindipanlingguwistik

Mga Salitang may Digrapo

Sa mga salitang Ingles na nagtatapos sa ct, ang ct ay nagiging k kapag binabaybay sa Filipino.

abstract-abstrakimpact-impakaddisct-adik

Mga Salitang may Digrapo

2. Sa mga salitang hiram na may Ch tatlong paraan ang maaring gamitin.

a. panatilihin ang orihinal na anyochunkschesschatchips

Mga Salitang may Digrapo

b. palitan ng ts ang ch at baybayin sa Filipino

chinelas-tsinelaschapter-tsapterchart-tsart

Mga Salitang may Digrapo

c. Palitan ng k ang ch at baybayin sa Filipino

machine-makinascholar-iskolarchemical-kemikal

Mga Salitang may Digrapo

3. Mga salitang may sh

Panatilihin ang orihinal na anyo

showershopshowcase

Mga Salitang may Digrapo

b. palitan ng sy ang sh at baybayin sa Filipino

workshop-worksyapshooting-syutingcensorship-sensorsyip

Mga Salitang hiram na may S

4. Mga salitang hiram na nagsisimula sa letrang s ay maaring baybayin sa dalawang paraan.

Panatilihin ang orihinal na anyo

scarfsloganscript

Mga Salitang hiram na may S

b. Lagyan ng I sa unahan kapag binabaybay sa Filipino

schedule-iskedyulsport-isportscout-iskawt

Mga Salitang may magkasunod na parehong katinig

Kinakaltas ang isa sa dalawang magkasunod na parehong katinig.

bulletin-bulitengrammar-gramarpattern-patern

Mga salitang may Kambal-Patinig

Sa mga salitang hiram sa Espaol na may kambal-patinig

Nananatili ang a + ( e,i,o,u ) at e + ( a,i,o,u)

a + ( e,i,o,u )= maestro,aorta,bailarina,baul,laurel e + ( a,i,o,u)=teatro,teorya,oleo,beinte,neutral,neurosis

Mga salitang may Kambal-Patinig

2. Kinakaltas ang unang patinig at pinapalitan ito ng y o w.

i ( a,e,o) = barbery( barberia ), akasya ( acacia ) = Disyembre ( Deciembre ), serye ( serie ) = bisyo ( vicio ) ambisyon ( ambicion )

Mga salitang may Kambal-Patinig

3. Sinisingitan ng y o w sa mga sumusunod na posisyon.:

Kung ang kambal-patinig ay nasa unang pantig ng salita,

ia=diyabetes ( diabetes ) biyahe ( viaje ) ie =piyesta ( fiesta ), siyete ( siete)io =Diyos ( Dios )ua =awto( auto )ue = kuwenta ( cuenta ), kuwerdas ( cuerdas )

Mga salitang may Kambal-Patinig

b. Kung ang kambal-patinig ay sumusunod sa dalawa o mahigit pang mga katinig.

ia=diperensya ( diferencia )ie =impeyerno ( infierno )io=edipisyo ( edificio )ua=guwapo ( guapo )

Mga salitang may Kambal-Patinig

ue=sarsuwela ( zarzuela )ui=buwitre ( buitre )Uo=oblikwo ( oblique )

Mga salitang may Kambal-Patinig

c. Kung ang kambal-patinig ay sumusunod sa H.

Lohiya ( logia )Kolehiyala ( collegial )rehiyon ( region )kolehiyo ( colegio )perhuwisyo ( perjuicio )

9/13/13

Click to edit the title text formatClick to edit Master title style

Click to edit the title text formatClick to edit Master title style

9/13/13

Click to edit the outline text formatSecond Outline LevelThird Outline LevelFourth Outline LevelFifth Outline LevelSixth Outline LevelSeventh Outline LevelEighth Outline Level

Ninth Outline LevelClick to edit Master text styles

Second level

Third level

Fourth level

Fifth level