Poza Toruń nr 51

7/21/2019 Poza Toru nr 51

1/40

BEZPATNA GAZETA REGIONU TORUSKIEGO

ISSN 2084-9117 sierpnia Numer 51

Jestemy te na facebook.com/pozatorun

WWW.POZATORUN.PL

Specjalny dodatek edukacja Czytaj na str. -

Uzaleniony odtotalnej ciemnociPrzez ostatnie trzy lata ycia wcibalansowa na ostrzu noa

ReportaSynowie i wnukRusajkiNad t rodzin wisi kltwa.mier mczyznom nie pozwalaumrze spokojnie.

Ludzkie losy

14

18

14

13

10

Gmina ubiankaW Przecznie otworz sportoweprzedszkole

Gmina ObrowoUnikat Osiek zaczyna gr w Ilidze futsalu

Gmina Zawie WielkaSzykujemy si na mecz chary-tatywny

***

***

***

ChemaPomost nad Jeziorem Chem-

yskim otwarty

***

Gmina ChemaOsada w Grodnie w kocu po-wstanie?

Motoryzacja to domena mczyzn? W adnym wypadku - umiecha

si Magdalena Borowska, kwiaciarka z Lubicza

Takie rarytasy

4

7

8


2/40

2 POZA ORU, 29 sierpnia 2014

Uliczni grajkowie, piewacy itancerze graj na podziemnychperonach metra spektakl dla pa-saerw. Jego twrc i animato-rem jest Jan, dla ktrego tunele

s domem, a underground sposo-bem na ycie. Budzi to sensacj, amodzi artyci otrzymuj prac wkomercyjnym teatrze.

ak w skrcie mona opisamusical Metro. Bdzie mona gozobaczy ju wrzenia w nowejhali sportowo-widowiskowej przyul. Bema. Na to niezwyke wyda-rzenie do orunia zapraszaj twr-cy spektaklu - Janusz Jzeowicz,Janusz Stokosa, a take NataszaUrbaska.

Musical opowiada o marzeniachmodych artystw ulicznych, dlaktrych kada wypiewana nutai kady wytaczony takt jest ichspenieniem.

Aktorzy eatru Buffo pasj oraz

entuzjazm przekazuj widzom po-przez piew i taniec. Wszystko tosprawia, e granica midzy teatrema rzeczywistoci staje si pynna,akcja spektaklu zdaje si wykra-

cza daleko poza teatralne oyer, aczas staje si wycznie unkcj wy-obrani.

Dzieo to pozwolio zaistnie napolskiej scenie wielu sawnym dziartystom, m.in. Edycie Grniak,Katarzynie Groniec i Robertowi Ja-nowskiemu.

W oruniu musical Metrorozpocznie si o godzinie i po-trwa z przerw minut.

Bilety w cenie od do zo-tych dostpne s w Internecie orazsieci salonw EMPiK, sklepach Me-dia Markt oraz w oruniu w biurzepodry ARRIVA na DworcuPKS i w sklepie Pamitki przy Fli-saku w Ratuszu Staromiejskim.

(MC)

stopka redakcyjna

Redakcja Poza ToruZotoria, ul. marca [email protected]

Redaktor NaczelnyRadosaw [email protected]

Sekretarz Redakcji

omasz Wicawski (GSM )Kinga Baranowska (redaktor wydania)

Dzia reportauMarcin okarz

Dzia informacyjnyukasz Piecyk, Aleksandra Radzikowska,Micha Ciechowski

Dzia fotoAdam Zakrzewski, ukasz Piecyk

E-wydanie:ukasz Piecyk

ReklamaAleksandra Grzegorzewska (GSM ), Agnieszka Korzeniewska ( ), Magorzata Kramarz (GSM ), Karol Przybylski (GSM )

[email protected]

SkadStudio Poza oru

Druk:Agora SA. Pia

ISSN -Redakcja nie odpowiada za tre ogo-sze.

***Na podstawie art. ust. pkt b ustawy zdnia lutego r. o prawie autorskimi prawach pokrewnych Agencja Public

Relations Goldendor zastrzega, edalsze rozpowszechnianie materiawopublikowanych w Poza oru jest

zabronione bez zgody wydawcy

Buffo przywoziMetroOd momentu premiery musical wystawiono ju ponad tysice razy.Czy popularno spektaklu jest zasuona? We wrzeniu mona przekona si osobicie


3/40

3 POZA ORU,29 sierpnia 2014

REKLAMA


4/40


REPORTA

Radosaw Rzeszotek

W Silnie nad Wis powiadaj,e kto nosi na czole bruzd, tennie skona w swoim ku. Takie-mu pisana mier gwatowna, naprzykad na wojnie albo na sznu-rze, pod wod, na poboczu dro-gi. Do domu Jadwigi Baranow-skiej mier przywdrowaa zLeningradu i wcale nie znaczyaswoich ofiar fad skry na czole.W tej rodzinie cia rwno wszystkich chopw. Do ostat-niego, ktry skona niedalekodomu swojej babki.

Jak nazywaa si naprawd ikim rzeczywicie bya, nikt ju sinie dowie. Jadwiga Baranowska wSilnie w gminie Obrowo pojawi-a si tu po II wojnie wiatowej.Przysza z radzieckim wojskiem.Zamiast pj dalej, na Berlin,wolaa zosta we wsi nad Wis wczerwonym, murowanym domu.Pono mia bardzo solidny dachi rosy wok niego drzewa owo-cowe. Na ziemiach, z ktrychpochodzia, takie sady byy tylkoprzy biurach naczelnikw kocho-zw. - Co z niej za Baranowska, toprzecie bya prawdziwa Rusajka,a polskie nazwisko przyja, ebysobie u nas uatwi wspomina-a Steania Balewska z Silna swojssiadk. Po co si zarzekaa, e

jest Polk, jak zaciga gorzej jaktamci ze Lwowa. Pewnie si baa,e ludzie Rusajki tu nie bd po-waa. Dlatego wci powtarzaa,e ona do Polski przysza w mun-durze jako wyzwolicielka. Dzi w Silnie nikt ju nie pa-mita, jak Baranowska ubranabya pod koniec stycznia tysicdziewiset czterdziestego pite-go. Pami si zatara, grobw lu-dzi z tamtych czasw ju nie ma.Na wsi mao kto oglda si za sie-bie.

- Mwia mi, e bya pielgniar-k, ale wiadomo po co pielgniar-ki szy za wojskiem Steania Ba-lewska umiechaa si szeroko. No i ona do roboty taka szybkanie bya. Jak czowiek w polu robi,to przecie od razu wida byo, ktograbie ma do rki, a kto do dupy.

Kolektyw sucha

W powojennym Silnie ludzibyo mao. Mieszkay tu w zasa-dzie tylko dwie polskie rodziny Malanowskich i Popawskich.Reszt domw wznieli Niemcy.Gdy zbliali si onierze ArmiiCzerwonej, wikszo z nich ucie-ka do resztek Rzeszy, pozostawia-

jc za sob domy, zagrody, obory,maszyny rolnicze i sady.

- Pamitam z opowiada babci,e czas wejcia Armii Czerwonejzapamita kady, kto wtedy w Sil-nie mieszka mwi Pawe Mala-nowski, rodowity mieszkaniec Sil-na, w ktrego yach pynie krewobu najwikszych miejscowych

rodzin. Niemcy uciekali, jaksi dao - pieszo, na wozach albowierzchem. Na niewiele to si zda-o, bo podobno prawie wszyscyzginli podczas przeprawy przezWis. Przyszo jednak nowe, boosiedlili si tu zupenie nowi lu-dzie.

Jadwiga Baranowska nie uro-dzia si w Polsce, ale szybkowstpia do Polskiej ZjednoczonejPartii Robotniczej. Na zebraniachpartyjnego kolektywu nierazprzedstawiano j jako cr MiastaBohatera Leningradu. A ona za-cigajc, opowiadaa dzieje boha-

terskich ludzi radzieckich, ktrzygoymi rkami obronili miastoprzed aszystowskim najedc.Po zebraniach kolektyw przecho-dzi do mas, czyli pod sklep, nawdk. am Jadwiga Baranowskaopowiadaa ju inne historie. Ozjadanych szczurach, a dzieciach,ktre smakuj inaczej ni nawetszynka dojrzaych kobiet i o tym,e nie ma nic silniejszego od chciprzetrwania

Ucieczka przed Wigili

- Cho w szkole pracowaajako wona, to zachowywaa si iubieraa jak dyrektorka wspo-mina Joanna Balewska, dawnanauczycielka w nieistniejcej juszkole w Silnie. Nie by to czo-wiek bezkonfliktowy, co byo wi-da zwaszcza po jej modszymsynu, Piotrze - bardzo zdolnym iinteligentnym uczniu, jednak jegorelacje z matk ukaday si wprosttragiczne. W latach -tych szko-a nie miaa takich uprawnie jakdzi i nawet kiedy widzielimy,e dziecko w domu bito, niewieledao si zrobi. Na wsi nawet to, co dzieje si

za zamknitymi drzwiami, niejest tajemnic. W Silnie wszyscywic wiedzieli, e Baranowskasynw traktowaa nierwno. Star-szy Mirek by jej oczkiem w go-wie. Modszego Piotra codziennietuka pogrzebaczem. Zacz si

jka, odzywa si coraz rzadziej.Gdy mia osiem lat, przed BoymNarodzeniem uciek z domu. Do-tar do granic znanego mu wia-ta do sosnowego zagajnika nadWis, ptorej godziny drogi oddomu. Przemarznity i posinia-czony. - Ona go nie lubia, bo przypo-

mina jej ma wspominaa Ste-ania Balewska. Nie tylko by doniego podobny i mia jego postu-r, ale te agodno. o j zawszedenerwowao, bo ona wolaa sil-nych chopw, takich ajdakw Kiedy Piotr skoczy lata,na pami zna ju wszystkiewspomnienia matki z oblone-go Leningradu. Gow pen miaokrutnych wojennych opowieci,blizny po pogrzebaczu przestay

ju bole, a tsknota za wiatembez wyzwisk i przemocy nie da-waa mu spa. - Powiesi si na starej sonieniedaleko domu dodaje JoannaBalewska. - Mao kto nie mylawtedy, e powiesi powinien siMirek, bo by z niego le i pijak,zwyky trute.

Mirek mierci brata przej sibardziej ni matka. Przez kolej-ne lata swojej choporobotniczejkariery zapija si czym popado,wznoszc kolejne toasty za pamio Piotrze.

- Poza piciem nie robi w za-sadzie nic mwi mieszkacySilna. Od rana przesiadywa podsklepem, czasem najwyej zaa-pa jak dorywcz robot. Ale

wszystko co zarobi, od razu prze-pija.Jakim cudem udao mu si

znale kobiet, nie wie nikt. Prze-cie Mirek ani pikny, ani mdry,tym bardziej bogaty. Co jednak wsobie mie musia, bo udao musi spodzi syna, Sebastiana. Naswj wzr i podobiestwo. Cho-pak odziedziczy pewno siebiepo babce, a tg gow po ojcu.Kiedy dors, zacz mu szybkotowarzyszy w debatach pod skle-pem. Ojca rozpieraa duma, kiedysyn wypi pierwsz szklank wd-ki bez skrzywienia, mimo e mia

jeszcze mleko pod nosem. Przed mierci Jadwiga Bara-nowska prbowaa zaszczepi wewnuku dobre wychowanie. Po-grzebacz w ruch poszed nieraz,ale Sebastian nie da si zama jakwuj. Ktrego razu odda babce znawizk. Wicej ju przed po-grzebaczem broni si nie musia.Babka wkrtce zmara.

- Na jej pogrzebie nie byo zbyt

wielu ludzi, mao kto j lubi, chow kociele przesiadywaa caymidniami dodaje Joanna Balewska. Nie wiem czemu, ale waniewtedy przypomniao mi si, jaknamawiaa moj mam, eby wy-rzucia z domu syna swojej zmar-ej siostry, ktry wychowywa sirazem z nami.

Zosta tu do mierci Mirek matk przey o ledwiepar lat. Spdza je na nocnychwalkach z alkoholowymi potwo-rami. Ssiedzi wielokrotnie sy-szeli jego ryki i wrzaski, ktrymibroni si przed delirycznymi zja-wami. A wreszcie przypomniasobie, jak brat uwolni si odmatki. Znalaz swoj sosn. aksam. Po mierci ojca Sebastianzmieni si, ale na gorsze. Zacze-pia, wyzywa, obraa kogo tylkomg, a do roboty mia dwie lewerce. Zamieszka w domu babki.Podobno matka namawiaa go,eby wyprowadzi si z tego prze-kltego miejsca, ale on powtarza,

e pjdzie w lady babki i zostaniew Silnie do mierci. - Chopaki na wsi rne majcharakterki, ale nawet nasze wiej-skie obuzy Sebastiana wolayomija mwi mieszkacy Silna. Nie dlatego, e taki niebezpiecz-ny, po prostu nikt go nie lubi.Mia w sobie co zego. Cokolwiekmwi, cokolwiek robi, zawszechcia czyjej krzywdy albo spra-wi komu przykro.

Kilka miesicy temu Sebastiano mao nie postrada ycia, kie-dy jeden z jego ssiadw stracicierpliwo do powtarzajcych siobelg i zoliwoci pod adresemchorego czonka rodziny. Po tam-tej bjce przez kilka tygodni cho-dzi z podbitymi oczami.

Pod koniec lipca wybra sinad jezioro po wirowni, pooo-ne kilkaset metrw od rodzinnegodomu. Chodzi tam czsto, ar-towa, e ma swj kawaek play.I cho nad brzegiem stay znakizakazujce kpieli, Sebastian tamnurkowa. - Nie ma co ukrywa, popili-my tego dnia tgo mwi ssiadSebastiana. - Odpyn od brzegukilkadziesit metrw, kiedy chybazapa go skurcz. Zacz mnie wo-a, ebym mu pomg. W pierw-szej chwili sdziem, e sobie robiarty, ale po chwili ju wiedzieli-my, e naprawd walczy o ycie.

Koledzy siedzcy na brzegu niezdyli z pomoc. Sebastian znik-n pod wod. Petwonurkowie

szukali go przez trzy i p godziny.Kiedy zwoki Sebastiana zo-stay wystawione w kostnicy, po-

jawia si tam jego matka. Wyjaplik pienidzy i zadaa, aby ciaosyna przewie do jej rodzinnegoDrawska.

- Nie pozwol, eby lea w tejprzekltej ziemi - powiedziaa,zamykajc drzwi karawanu.

Synowie i wnuk RusajkiTo musiaa by kltwa. Pierwszy z braci powiesi si z rozpaczy. Drugi wybra sznur, bo bardzoba si alkoholowych diabw. Jego syn te nie yje. Ciao matka wykrada, eby nie spocz w przekltej ziemi

FO. UKASZPIECYK

Dom Jadwigi Baranowskiej dzi jest opuszczony. Ze wspomnie Leningradu zostay tylko okulary.


5/40

REKLAMA



6/40


REGION

Tomasz Wicawski

O ich historii przez wiele latmilczano. Wizione, godzone izapdzone do katorniczej pra-cy przy budowie roww maj-cych powstrzyma Armi Czer-won paday z wycieczenia jakmuchy. Dla Niemcw i Ukrai-cw - stranikw - nie byyludmi. Kolbami dobijali te,ktre nie daway rady praco-wa.

Okazja do odsonicia pa-mitkowego obelisku bya szcze-glna. Dokadnie lat temu - sierpnia - kobiety zostaywypdzone z pocigu, ktry sta-

n w Lubiczu Dolnym. Pocho-dziy z Polski, Wgier, Litwy iinnych krajw Europy. rafiy dojednego z podobozw KL Stut-tho. Kilka takich byo w tamtymokresie zlokalizowanych na ziemidobrzyskiej i chemiskiej.

Na uroczystoci odsoniciapamitkowego gazu nie mo-go zabrakn przedstawicielipastw, z ktrych pochodziy y-dwki, jak rwnie wielu wyzna- katolicyzmu, judaizmu i pra-wosawia. Obecne byy rwniewadze wojewdztwa, miastaorunia, przedstawiciele Sejmui Senatu RP, Starostwa Powiato-wego w oruniu i samorzdowcyz gminy, w ktrej pomnik stan.

Byli te wiadkowie tamtych cza-sw, w ktrych uszach pobrzmie-waj nadal gosy dobijanych ko-biet.

- o bardzo wana chwila dlapamici indywidualnej i zbioro-wej - mwi podczas uroczysto-ci Marek Olszewski, wjt gminyLubicz. - Historia naszego regio-nu splota si, w sposb zupenieprzez nie niezawiniony, z tragicz-nym losem kobiet pochodzeniaydowskiego. Jestemy im winnipami.

Mogiy nikomu nieznanych

Pomnik uundowaa gmi-na Lubicz i Kurkowe BractwoStrzeleckie Ziemi Dobrzyskiej.Jednym z inicjatorw pomysuby mieszkaniec naszego terenu,pose na Sejm RP Jan KrzysztoArdanowski.

- Nigdy nie moemy zapo-mnie o tragedii, ktra wyda-rzya si w tym miejscu - mwiparlamentarzysta podczas od-sonicia pamitkowej tablicy.- wiadectwa osb, z ktrymi

rozmawiaem, s poraajce. Bli cierpienie ydwek byy niedo opisania. rudno zrozumiew dzisiejszych realiach, jak dotego mogo doj. rzeba jednakwycign z tego lekcj na przy-szo, eby wiedzie, do czegoprowadz systemy totalitarne. unie ma regularnego cmentarza,a okoliczna ziemia jest zbiorowmogi.

Nie sposb jednoznaczniewskaza, ile ofiar zbrodniczejdziaalnoci hitlerowcw spoczy-wa w ziemi w gminie Lubicz. Niema spisw osb, ktre tu trafiy,ani mogi. Cz ydwek zako-pywano ywcem. Do Mierzynkamogo trafi ich nawet ponad ty-

sic."Nard karmiony

stuleci cierpieniem"

- Modlimy si do jednegoBoga - mwi biskup ordynariuszwocawski ks. Wiesaw Mering sierpnia. - Dlatego wszyscy tujestemy i modlimy si za kobie-ty, ktre giny z rk innych ludzi.Nienawi prowadzi do zagady,wic trzeba dba o porozumieniei zgod, bo one buduj.

Gocie uroczystoci wielo-krotnie zwracali uwag na nauk,ktra pyn ma do przyszychpokole.

- Jeeli nie bdziemy mwi-li gono o tym, co zdarzyo si

kilkadziesit lat temu, oznacza-o bdzie, e nie wycignlimyz tego adnej lekcji - mwi JanWyrowiski, wicemarszaek Se-natu RP. - Nie moemy sobie nato pozwoli.

Jan Ardanowski wraz z Paw-em Sztam s autorami ksiki"Z gbokoci woam do ciebie"powiconej ydowskim wi-niarkom niemieckich obozw wregionie toruskim. o nowa pu-blikacja, ktra systematyzuje wpewnej mierze wiedz o czasach,ktre znikaj ze spoecznej wia-domoci. O zawartoci publikacjiautorzy mwili podczas spotka-nia z gomi wydarzenia w jednejz restauracji w Krobi.

- Napisanie takiej ksikiuwaam za swj moralny obo-wizek - mwi autor publikacji.- Chciabym, eby przeczytaoj jak najwicej osb, bo przekazustny prdzej czy pniej si za-ciera. Dzikuj rwnie samorz-dowcom z Lubicza, bez ktrychpowstanie tego miejsca pamici,jak te w Mierzynku, nie byobymoliwe.

Jak reren mona powtarzasowa Antoniego Sonimskiego"nie masz ju, nie masz w Polsceydowskich miasteczek". Pamio nich nie powinna jednak zgi-n, bo jutro moe zawsze wrcito, co dziao si wczoraj.

Ciaa porozrzucanepo rowachOby taka tragedia nigdy nie powtrzya si w przyszoci. Taki wydwikmiaa uroczysto odsonicia w Mierzynku w gminie Lubicz pomnika powiconegopamici tysicy ydwek, ktre zginy w naszym regionie z rk hitlerowskiego oprawcy

Obelisk, ktry stan w Mierzynku, ma przypominao tragicznym losie ydwek w czasie II wojny wiatowej.

FO. OMASZWICAWSKI


7/40

REGION


Marcin Tokarz

Artur Kozowski - typ czowiekanie do zmierzenia t sam miarco innych. Ze swoimi umiejt-nociami by skazany na samot-no. Tak te zgin - podczaseksploracji irlandzkiej jaskiniPollonora - w pojedynk. Laure-at Kolosa, zdobywca najgbszejczeluci Wysp Brytyjskich orazodkrywca najduszego znanegosystemu podziemnego IrlandiiPnocnej. Uchodzi za wiato-wej klasy nurka jaskiniowego.Wydobycie jego ciaa stao sikwesti honoru. Pienidze i czas

nie odgryway roli. wrzeniaminie trzecia rocznica mierciPolaka z Koczewic, ktra zbie-gnie si z odsoniciem pomnikahodujcego dorobkowi -latkana rzecz ludzkoci.

W kuchni na krzele widzsztruksow, msk marynark.Naleaa do tragicznie zmaregonurka. Siostry i matka przywiozy

j tu po pogrzebie z jego miesz-kania w Irlandii. Wisi tak kade-go dnia, przy oknie. Kilkadziesitcentymetrw od prestiowej sta-tuetki Kolosa, ktr otrzyma w roku w kategorii Eksplora-cja jaski.

- Dziki niej czujemy, jakbywci by z nami - mwi JolantaConrad-Kozowska, matka dum-na z syna do granic moliwoci.- Pomagaj te liczne nagrania zeskapad Artura. Syszymy na nich

jego specyficzny miech... Odkdwyjecha do Irlandii, odda sinurkowaniu bez reszty. Rzadkobywa w domu. Moe dlatego takdobrze znosimy jego strat.

Gbiej, ciemniej, cianiej -sowa odstraszajce wikszoludzi, na Artura Kozowskiegodziaay jak magnez. Fascynowaago ciemno. o co w sobie kryje,

gdzie ma swj kres. Mg szukatego setki godzin, caymi dniamiprzesiadujc w mroku. Bez wzgl-du na temperatur wody orazdzie w roku. Nurkowa nawet wBoe Narodzenie. Siostra, Mago-rzata Ignasiak, wcale si temu niedziwi.

- Mia cisz i spokj, ktrzakca jedynie muzyk z pod-wodnego odtwarzacza MP -opowiada Magorzata. - Samotnenurkowanie byo jedyn zasad,

jak ama, nie liczc praw fizykii chemii. e si go nie imay. Ktoinny, skrciwszy przystanek de-kompresyjny, zapada w piczkazotow. On pozostawa niewzru-szony. Po tym jak uton, z ironimwiymy: jeszcze si okae, enie znajd wody w jego pucach irzeczywicie jej nie byo.

Sprawa honoru

Artur Kozowski by czowie-kiem nadzwyczajnym, ale chodokonywa eksploracji niemal

niemoliwych, wci pozostawamiertelnikiem. Jego przyjacielWaldemar Furmaniak w pitekprzed mierci -latka z Kocze-wic pierwszy raz widzia go takmizernego.

- Skr mia dosownie jakbiaa koszula - opisuje polskikamerzysta, w latach -aktywnie wsppracujcy z Ar-turem przy nagrywaniu filmw znurkowych projektw zmarego.- ego dnia pogodzilimy si poostrej sprzeczce. Z geniuszami onie wcale nietrudno. Odniosemwraenie, e si egna. Facet,ktrym interesowao si NASA,dokonujcy pomiarw komnat owysokoci metrw w zupenejciemnoci, praktycznie kadegodnia balansujcy na granicy y-cia i mierci. W poniedziaek wewszystkich stacjach radiowych itelewizyjnych trbili o utoniciunurka w jednej z jaski NizinyGort. Wiedziaem, e to ju fini-to, cho z drugiej strony trzebago byo jeszcze wyowi. Co cie-

kawe, w naszych wsplnych roz-mowach, Artur od czasu do czasuzastanawia si, do jak gbokiejdziury kiedy wpeznie, z ktrejbd go pniej musieli wydoby.

Poszukiwanie ciaa -latkatrwao dni. O pomoc w tym ar-cytrudnym zadaniu rzd irlandzkipoprosi Brytyjczykw. We wto-rek wrzenia roku do czelu-ci jaskini Pollonara zanurzyo sitrzech czoowych nurkw wiata- Jason Mallison, Richard Stantoni John Volanthen.

- Dla nich to bya kwestia ho-noru - wspomina Agata Ignasiak,druga z sistr witej pamicinurka. - Mwili, e gdyby to bykto inny, nie ryzykowaliby ycia.Poznali go miesic wczeniej wHiszpanii. W sobot w kocu wy-owili zwoki spoczywajce metrw w gb jaskini, metrypod wod. Brak przystankw de-kompresyjnych zniszczy jego or-gany. Moliwe, e wydobyli brataw kawakach...

Misja na Marsie

Waldemar Furmaniak wolipamita przyjaciela za ycia.Ostatni jego obraz by przeciemagiczny. Pojednali si tu przedwieczn rozk.

- Artura pokaza mi pierwszyraz jeden z polskich grotoazwmieszkajcy w Irlandii - filmo-wiec wraca mylami do tego dnia.- Spyta, czy chc pozna gocianurkujcego w czarnych dziurach.Potem okazao si, e z tymi dziu-rami wcale nie artowa. Woda w

jaskiniach, w ktrych nurkowaArtur, jest popuczynami toro-wymi, wic nie ma tam adnejwidocznoci, nawet jeli uywasi potnych lamp. Wszystkieeksploracje w jego wykonaniu od-byway si na rk. Podczas tejostatniej mia przecisn si przezwsk szczelin, ktra wymagaazdjcia butli. Co konkretnie przy-czynio si do jego mierci? Swojteori mam zamiar przedstawi wpenometraowym filmie na te-mat jego dokona.

Kady kto zna Koza, wie-dzia, e by zdolny do czynwniemal niemoliwych. Postpowamijajc si z bezpieczestwem, cogo w kocu zgubio. W rokumia wzi udzia w ekspedycji drBilla Stone'a z NASA do najgb-szej jaskini wiata. Artur przed

mierci, matce Jolancie, zwierzysi jeszcze z jednego z planw.

- Pewnego dnia przyszed domnie i powiedzia, e za kilka latwemie udzia w misji NASA,ktrej celem byoby odkrycie pa-liwa w jaskiniach Marsa - opo-wiada Jolanta Kozowska. - Wprzypadku fiaska, miaaby to bypodr tylko w jedn stron. Ar-tur nawet si nie waha.

Uzaleniony od totalnej ciemnociPrzez ostatnie trzy lata ycia wci balansowa na ostrzu noa. Dziaa w mylidei docierania w miejsca, przed ktrymi kady si cofa. Chcia zgin w jaskini pod wod.Im gbiej, tym lepiej. W jego przekonaniu mogaby nawet nie znajdowa si na Ziemi...

Artur Kozowski w swoim standardowym wyposaeniu mia osiem butli do nurkowania. Na wzku wizcztery, pod pach mia dwie, a kolejn par nis wynajty tragarz. Koledzy po fachu nazywali go szalecem.

FO. ARCHIWUMPRYWANE


8/40


REPORTA

Tomasz Wicawski

Florystyka jest pasj znaczniebardziej pasujc do pa nimotoryzacja. Magdalena Bo-rowska zakochaa si jednakrwnie mocno w swoim mu,co w jego hobby. Nie przeszka-dza jej to, e musi czasami kon-kurowa o powicony czas z-letni piaskow syrenk.

Marka posiadana przez miesz-kacw Lubicza Grnego jest je-dynym w peni polskim autem.Wszystkie czci powstay nadWis. Monta te by dzieem ro-dzimych inynierw. Liczba prze-klestw, ktrymi obrzucili popu-larne "skarpety" ich uytkownicy,

jest wiksza ni ilo sztuk, ktrezjechay z tamy produkcyjnej. A

liczba to niebagatelna, bo opiewana sum ponad p miliona eg-zemplarzy. Dzi posiadanie syre-ny jest jednak powodem do dumy,a nie ez.

- Zawsze chciaam mie kwia-ciarni - wspomina MagdalenaBorowska, mieszkanka LubiczaGrnego. - Udao mi si zrealizo-wa to marzenie, ale jednoczeniebacznie przygldaam si pasjima - mionika zabytkowychaut. Udao mu si w kocu "na-mierzy" upragnion syren i odtego czasu wyruszylimy ni wewspania podr do przeszoci.

Klimat przyciganastpnych

Najpierw przyszed jeden zlotposiadaczy zabytkowych aut,potem drugi i nastpne. Klimattak wcign kobiet, e wraz zmem wyszukiwaa kolejnychpunktw na mapie, w ktrych

zbieraj si zapalecy motoryza-cji.

- Zaascynowaa mnie at-mosera, ktra panuje na takichimprezach - mwi florystka. -Przekrj wiekowy jest ogromny.S tam i ludzie bardzo modzi irwnie leciwi co auta bdce wich posiadaniu. Wytwarzaj jed-nak atmoser olbrzymiejyczliwoci i sympatii.Wymiana dowiadcze

jest nieustanna. Kadychce kademu pomc,bo wie, ile znaczy dlaniego zabytkoweauto.

Na mechanicehobbystka mo-toryzacji si niezna. Przygl-da si pracy

ma, alew niej nieuczest-niczy.

-Zo -

stawiam to jemu, podobnie jakkierowanie pojazdem - miejesi wacicielka kwiaciarni. - Wnaszym aucie czuj si jednak do-skonale i lubi nim podrowa.Czasami jedziemy nawet ponad km/h, ale wtedy ciko si roz-m a -

wia. aki urok tego modelu.

Z ziemi polskiejdo szwedzkiej

M przyjeda autem prostoz garau. Syrena ma wasny, od-dzielny dom. Nie moe sta podgoym niebem.

- Pali nieduo, bo do litrw na kilometrw -

mwi Ryszard Borowski.- o przyzwoity wynik.Wszystko zaley od wagistopy kierowcy. Ja staramsi nie szale, bo to nieauto wycigowe. Szukam

wielu elementwwyposaenia zwielk dokad-noci, eby na-

sze auto prezen-

towao si dumnie.ona zdradzanam marzenie

ma, ktrychciaby wrazz syren iwybrankserca po-p y n promemdo Szwe-cji. amo d b y -waj sid u e" S y r e -n i a d y " .O tym,e jest to

wizja jak

najbardziejr e a l n a ,m o n ap r z e k o -na si

w kadej

chwili rozmowy z MagdalenBorowsk. Kilka miesicy temuwpada na pomys, e w Lubiczusama zorganizuje zlot zabytko-wych aut.

- o by peen spontan - mwipasjonatka motoryzacji. - Przeko-naam jednak do idei wjta gminyLubicz i si udao. Eekt przersmoje najmielsze oczekiwania.

Pasaer z mioci

Do gminy Lubicz przyjechaoponad czterdzieci zabytkw mo-toryzacji. W ogromne zdumie-nie zebranych wprowadzia biaawoga, bo najczciej mwi si oczarnym modelu tego, rosyjskiegoauta. Na placu przy szkole pojawi-y si take zastawy, citroen znanyz filmw z Luisem de Funesem iprawdziwy cadillac.

- Waciciel tego ostatniegoauta chwali si, jak czsto musitankowa - mieje si MagdalenaBorowska. - Jego model pali po-nad litrw na kilometrw.Na wakacje najoszczdniej sinim nie jedzie.

Sukces pomysu rozochocimieszkank Lubicza Grnego,ktra ju szykuje si do organiza-cji kolejnych zlotw w nastpnychlatach. Liczy, e zabytkowych autprzyjedzie jeszcze wicej. Za kie-rownic syrenki siada do zdjcia.Na otelu kierowcy czuje si do-brze. Gdy trzeba otworzy mask,woa jednak ma.

- Kade z nas wie, w czym jest

dobre - mwi z rozbrajajc szcze-roci kobieta. - Lubi by woo-na tym autem, a umiem ukadakwiaty. Ale motoryzacj kocham.

Biaa wogaprawdziwym rarytasemPasjonatw samochodw z dusz, jak nazywa si zabytkowe auta,wrd mczyzn nie brakuje. Za zlotem motoryzacyjnych klasykw w gminie Lubiczstoi jednak kobieta. Kwiaciarka z wdzikiem prezentuje nam swoj Syren L


9/40

WYWIAD


O czym jest Discopolo?o historia przyjaci z nie-

wielkiej miejscowoci, ktrzy po-dajc za marzeniami o lepszymyciu, zakadaj zesp. Wcielamsi w niej w omka - chopaka lu-bicego piewa. Wraz z pianistRudym, t posta gra Piotrek Go-wacki, nagrywaj pierwszy utwr.Id za ciosem i szukaj swojegomiejsca w show-biznesie. Z po-cztku jest do trudno, szczeg-w nie bd zdradza, ale w koculos doprowadza ich do miejsca, wktrym si dzi znajdujemy, czylina konkurs Eurowizji (sceny kr-cone w Operze Nova przyp. red).

Scenariusz czy elementy kome-dii, romansu, filmu drogi oraz za-wiera duo muzyki. Do kogo skie-rowana jest ta produkcja?

Chciabym, eby w tym filmiekady znalaz co dla siebie. Kiedykultura disco polo wchodzia napolski rynek w latach dziewi-dziesitych, staa si symbolemzmian, nadziei, szansy na co no-wego. Sia jej oddziaywania byatak mocna, e cho moe nie ka-dy od razu powie, e si z t kul-tur utosamia, to na pewno dlawikszoci Polakw nie pozostajeona obojtna.

Jaki jest wj stosunek do discopolo?

Kiedy sigam pamici do mo-mentw, w ktrych ta muzyka mitowarzyszya, to byy to zawszepozytywne zdarzenia. Myl, e

kademu z nas takie utwory, jak:O tobie kochana, Jeste szalonaczy nawet bardziej wspczesne

jak Ona taczy dla mnie, koja-rz si z jakimi sympatycznymimomentami i noga sama zaczy-na podrygiwa pod stoem. W tejmuzyce chodzi chyba wanie o tewspomnienia, ktre przywouje.

Jeste znany z tego, e powicaszsi swoim rolom, starasz si zrobiwszystko, by jak najbardziej wczusi w posta. Jak wyglday wojeprzygotowania do Discopolo?

Za kadym razem jest tak, enowa historia wymaga innychdowiadcze i jakiej wewntrz-nej przemiany. Pomagao mi to,

e w ramach przygotowa do fil-mu moglimy sobie pojedzi pokoncertach. Poznalimy tak ze-spoy Weekend, Boys, ekip PoloV, mielimy okazj zobaczy,

jak wyglda ich ycie. Wiele namdao te, e wykonywane w filmiepiosenki moglimy nagra same-mu od pocztku do koca. Dzikitemu tosamo z tymi utworamistaa si blisza, a ich zrozumieniestao si lepsze.

Ktre z piosenek najbardziej przy-pady Ci do gustu? Niekonieczniete umieszczone w filmie...

Najbardziej lubi utwory Zen-ka Martyniuka. Jest on moim mi-strzem disco polo i wszystkie jego

utwory s dla mnie wane. Niepotrafi jednego wymieni, kadyz nich ma co, co mnie interesuje.

W trakcie pracy na planie mia-e okazj pozna, m.in. omaszaNiecika i Radosawa Liszewskiego- wspczesne gwiazdy disco polo.Jak wspominasz te spotkania?

Byy bardzo ciekawe i inspi-rujce. o bardzo otwarci ludzie,ktrzy takie mam wraenie s szczerzy i kochaj, to co robi.aden z nich nie stawia siebie w

jakim wietle gwiazdora, nie byopodejcia jestem ekspertem wtym temacie, wic mnie suchaj-cie. o byy normalne, koleeskiespotkania.

Do tej pory wystpowae raczej wtrudnych filmach. Czy Disco-polo jest dla Ciebie odskoczniod powanej tematyki? Sygnaem,e chcesz sprbowa czego inne-go?

Nie mylaem tak o tym. rak-tuj to raczej w kategoriach no-wego dowiadczenia. Chciaemspotka si z aktorami, grajcymiinaczej ni ja i zobaczy, jak sibd czu w nowej roli. Czy sitym zmcz, czy jest to wanietaki nieodkryty jeszcze przezemnie ld, na ktrym si dobrzeodnajd. a rola wymaga zupe-nie innego grania, ni robiem todo tej pory. Przez pierwsze - dnina planie szukalimy z reyserem ica ekip najlepszych rozwiza.Okazao si, e przy tej produkcji

spontaniczny gest czy co szalo-nego sprawdza si znacznie lepiej,ni co co jest przemylane, z gryustalone. o dla mnie zupenienowy grunt i ciesz si, e mogtego sprbowa. Wierz, e todowiadczenie zaprocentuje przypniejszych produkcjach.

Ju kilka razy grae muzykw,m.in. w Jeste Bogiem i Idzie.Czy wyksztacenie muzyczne po-maga Ci w aktorstwie?

Na pewno mi pomaga, ale nalekcjach piewu podczas przygo-towa do Discopolo okazaosi, e wielu rzeczy nie pamitami nie do koca sysz tak, jak misi do tej pory wydawao, e sy-sz (miech). Musiaem stoczy

walk o to, by piewa czysto i wrytmie. Nie sdziem, e pomimowyksztacenia muzycznego w stu-diu mog wychodzi takie dziwnerzeczy. Ono nie wybacza bdw,wszystkie wida czarno na biaym.

Kiedy powiedziae, e chciabysprbowa swych si w muzyce.Miae okazj wykona ku temu

jakie kroki? Moe zmienie zda-nie?

No wanie nie wykonaem, nieudao mi si adnego swojego pro-

jektu muzycznego zrobi. Zawszepojawia si co w tym momenciewaniejszego, propozycja gry wfilmie lub teatrze. Ale nie mwinie. Moe jeszcze kiedy przyj-dzie na to czas? Zobaczymy.

Noga skacze wrytmie discoZ Dawidem Ogrodnikiem, jednym z najbardziej obiecujcychaktorw modego pokolenia,rozmawiamy o muzyce, procesie przygotowaniado roli i zdjciach do filmu Discopolo, powstajcego, m.in. na terenie Bydgoszczy


10/40


GMINA CHEMA

Nowy sojusznik w walce o GrodnoPo roku od naszego artykuu o utworzeniu pradziejowej osady nad Jeziorem Grodzieskimsprawa wci jest w martwym punkcie. Czy teraz wida wiateko nadziei?

ukasz Piecyk

Gmina prowadzi zaawanso-wane rozmowy z Lasami Pa-stwowymi w sprawie przej-cia gruntw pod budowhistorycznej osady w Grod-nie. Unikalne tereny uda siodzyska i zagospodarowa,

jeli przedstawiciele Laswzgodz si na zamian zainn ziemi na terenie gminy.

Mao kto wie, e nad Jezio-rem Grodzieskim w gminieChema znajduje si szcze-glny zabytek kultury uyc-kiej. Na pwyspie przy za-chodnim brzegu tego akwenu

pod koniec lat . dwch ba-daczy natkno si na pozosta-oci osiedla obronnego z epo-ki elaza. Najstarsze elementydatuje si na ponad lat.Pierwsze wykopaliska roz-poczy si tam wier wiekutemu, tworzc baz naukow idydaktyczn dla UniwersytetuMikoaja Kopernika. Mylniejednak miejsce nazywane jestdrugim Biskupinem.

- Zabudowa w Grodnie oka-laa wewntrz palisad, a narodku by pusty plac obron-

ny tumaczy Jacek Gackow-ski, doktor w Instytucie Ar-cheologii UMK, wsptwrcakoncepcji parku kulturowegona terenie gminy Chema.- Cztery metry poniej obec-nego poziomu wody zacho-wane s elementy konstruk-cji. Pojawialimy si tam te zkoami naukowymi, grupamirekonstrukcyjnymi, organizu-jc pokazy. Stworzylimy cayprogram dla parku, aby nie

byo syndromu stadionu naro-dowego, czyli wybudowa i natym nie zarabia.

Proponowany projekt osadypradziejowej zakada budowpiciu domostw z obiektamigospodarczymi, umocnieobronnych, bramy wjazdoweji przeprawy mostowej. Gruntynale jednak do Lasw Pa-stwowych.

- o byby wietny part-ner, ktry mgby pomc wbudowie, np. przekaza pro-

mocyjnie troch drewna narekonstrukcj budynkw

przyznaje Jacek Czarnecki,wjt gminy Chema. Grod-no jest wpisane do rejestruzabytkw, wic tak naprawdLasy Pastwowe nie mog tamprowadzi adnej dziaalnoci,a my nie musimy by waci-cielami tych gruntw. Propo-nowalimy take zamian natereny, ktre mona by zalesi.

Nadlenictwo Golub-Do-brzy spraw widzi jednakinaczej.

- Popieramy zamiar utwo-rzenia tej inwestycji przezgmin mwi nam przedrokiem Mieczysaw Kolaski,nadleniczy. Barier w tej

kwestii stanowi akt, i gruntyzaproponowane do zamianynie speniaj kryteriw w mylobowizujcych przepisw.Zgodnie z miejscowym pla-nem zagospodarowania prze-strzennego pobliskiej wsi Kie-basin teren ten przeznaczonyjest pod skadowisko odpa-dw. rudno wic uzasadnipotrzeby przeprowadzeniazamiany nieruchomoci zewskazaniem celw gospodarkilenej.

Z naszych inormacji wyni-

ka jednak, e obecne rozmowyid w dobrym kierunku i s

prowadzone na poziomie cen-tralnym.

Nowym partnerem gminyw walce o stworzenie orodkaw Grodnie jest natomiast Pol-ski Zwizek owiecki, ktry napobliskich terenach ma swojbaz hodowlan.

- W ramach wsplnegoprojektu z gmin chcielibymystworzy przy okazji budowyosady w Grodnie cieki edu-kacyjne tumaczy BartomiejPopczyk z PZ. Moglibymydziki temu poczy edukacjhistoryczn, przyrodnicz iekologiczn, a w pobliu histo-rycznego orodka powstaby

kompleks owiecko-szkolenio-wo-konerencyjny.

O rekonstrukcji pradziejo-wej osady mwi take wszyst-kie projekty zwizane z tury-stycznym rozwojem Zalesia.ake tutaj zaczyna si histo-ryczno-przyrodnicza ciekaprowadzca do Mirakowa. Nadwukilometrowej trasie zloka-lizowano przystankw. enprzy Jeziorze Grodzieskimprowadzi praktycznie doni-kd.

W krajach zachodniej Europy takie miejsca srekonstruowane. W Grodnie pradziejowej osa-

dy nikt na razie jednak nie zobaczy

FO. INSYUARCHEOLOGII

UMK

Miesic po naszej publikacjiUrzd Marszakowski zmie-nia zdanie odnonie paacu wNawrze. Tym razem wszystkoidzie zgodnie z planem. Czyto oznacza, e obiekt w kocuma realne szanse na powrtdo czasw wietnoci?

Przypomnijmy. Na amachnaszego pisma skonronto-walimy stanowiska UrzduMarszakowskiego i potom-kw Sczanieckich dotyczceprzejcia paacu przez zarzdwojewdztwa. Przyjlimy je zduym zaskoczeniem, bo byyzupenie rne.

- Spadkobiercy zobowizalisi do przygotowania projek-tu porozumienia dotyczcegoprzekazania nieruchomocina ten cel samorzdowi wo-jewdztwa mwi MarekSmoczyk, sekretarz wojewdz-twa kujawsko-pomorskiego. Czekamy na ten dokument,poniewa nie wpywa od kilkumiesicy. Wystosowalimy pi-smo, w ktrym prosimy o jegojak najszybsze przygotowanie.

Zaskoczenia sowami sekre-tarza nie kry Wojciech Gor-czycy, reprezentant rodu.

- Pan Smoczyk zobowi-za si do przesania projektuporozumienia i rozwizaniasprawy najpniej wit Wiel-kiej Nocy wyjania radcaprawny. Niemniej od tamte-go spotkania nie tylko si niktnie skontaktowa. Co wicej

nigdy nie otrzymaem jakiego-kolwiek pisma z Urzdu, ani wtrakcie postpowania sdowe-go, ani po przekazaniu przezemnie inormacji o odzyskaniuNawry. Pan Smoczyk nie kon-taktowa si rwnie ze mn inie odbiera ode mnie teleo-nw. Gdyby takie stanowiskoprzedstawi mi Urzd porozu-mienie byoby zawarte, gdystanowisko rodziny jest bezzmian.

Ze spraw wrcilimy po-nownie do marszaka, uzy-skujc tym razem pozytywneinormacje o rozwoju sprawy.

- Kwestie ormalne zwizanez przejciem i zagospodarowa-niem zespou paacowo-par-kowego w Nawrze i negocjacjez przedstawicielem prawnymrodziny przebiegaj zgodnie zzaoeniami poinormowaanas Beata Krzemiska, rzecz-nik prasowy Urzdu Mar-szakowskiego. Na terenieobiektu znajdzie si MuzeumHistorii Ziemiastwa na tere-nach Pomorza Nadwilaskie-go i Kujawach, gdzie zebranebd relacje, wspomnienia ipamitki zwizane z ziemia-stwem. Ma to by rwniemiejsce edukacji dla rolnikw,bo z takiej dziaalnoci synarodzina Sczanieckich.

Wersj t potwierdzi Woj-ciech Gorczyca. Poinormuje-my o rozowju sprawy.

(P)

Po naszym artykule wyjania sisytuacja obiektu w Nawrze

Paac uratowany?Po Zajczkowie w tym rokugospodarzem doynek bdzieBrowina. wito plonw za-planowano na ostatni nie-dziel sierpnia.

Impreza odbdzie si na te-renie przylegym do tutejszejwietlicy wiejskiej. Niedawnomiejsce to zostao uporzdko-wane i zagospodarowane. Wy-brano take starostw doynek.Zostali nimi Zofia Basiewicz iMarek Brudniak. Z kolei unk-cje wicestarostw peni bd

Justyna Kalisz i MieczysawDawiec. radycyjnie witoplonw rozpocznie si od uro-czystej mszy witej o godzinie.. Soectwa przybd na niz chlebami, wiecami i ozdoba-mi doynkowymi.

- Najpikniejsze wiece i

ozdoby doynkowe zostannagrodzone w gminnym kon-kursie, a chleb doynkowy ztegorocznych zbiorw jak coroku rozczstowany zostaniewrd mieszkacw i przyby-ych goci dodaje KatarzynaOrowska. O godzinie .rozpocznie si natomiast estyndoynkowy. Gwiazd witaPlonw w Browinie bd zna-ne nam wszystkim uki, ktryw specjalnym koncercie poja-wi si na scenie o godz. ..

Nie zabraknie take PolskichKwiatw i Niezapominajek.O opraw muzyczn ceremo-nii doynkowej zadba rwniePowiatowa i Miejska OrkiestraDta z Chemy.

Ciekaw atrakcj bdzie napewno lekcja tradycji Od mle-

ka do masa, w trakcie ktrejbdzie mona odwiedzi wy-staw eksponatw wykorzy-stywanych do obrbki mleka,przygotowan na ten dzieprzez Regionaln Izb Historiii radycji z ysomic. Podczaswsplnej potacwki doyn-kowej bawi bdzie wszystkichzesp KLIP.

Po raz pierwszy podczasdoynek przeprowadzony zo-stanie I urniej dojenia krowyw gminie Chema zapowia-

da Katarzyna Orowska. - Inneatrakcje przewidziane dla wi-tujcych w Browinie w najbli-sz niedziel to rwnie kon-kursy dla publicznoci, ogrdkizabaw dla dzieci, stoiska z rko-dzieem i produktami lokalny-mi.

Gmina Chema zaprasza na samorzdowe doynkiPodzikowa za plony

www.pozatorun.pl

Weekend w gminie Chema obfitowa w wiele wydarze. W sobot sierpnia w Pluskowsachrozgerano II memoria im. M. Grubeckiego w siatkwk towarzysk. Dzie pniej na boiskusportowym w Kuczwaach odby si urniej Soectw. Pierwsze miejsce zdobya druyna z Lizno-wa. Zaraz za ni na podium uplasoway si ekipy z Kiebasina i Bielczyn. Obszerne otogalerie ztych wydarze na naszej stornie internetowej www.pozatorun.pl. Fot. Adam Zakrzewski


11/40


REGION

Marcin Tokarz

Przybytek Magdy Szwechowiczrzuca si w oczy ju z samej ulicy.Wyrnia si z tumu typowychwiejskich domostw, ale wraenieto nabiera waciwego znaczeniadopiero po przekroczeniu bramyjej dziaki i progu jej serca. Towanie ono i gofry z makiem,ktrymi farmerka raczy swychgoci, przycigaj ca rzesze lu-dzi pragncych odizolowa siod gonej przestrzeni miejskiej.Farma I HA HA w Przecznie po-wstaa z cegie i desek tylko z po-zoru. Gwnym budulcem jest tuwsparcie przyjaci, mio donatury i pragnienie lepszego y-cia.

u czas wolniej pynie. Na ze-garek nikt nie patrzy, jedynie raczysi cisz, zmcon od czasu doczasu reniem kuca, czy chrumka-niem winki, albo beczeniem owcylub kozy. Jedna z nich, mimo -latycia, w Dniu Matki, moga znwnakarmi mode - rzadki cud wprzyrodzie. Ola chce na kucyka,ale gorczka dnia siga stopni.Dziewczynce uda si to pewnie wewrzeniu na urodzinach jej siostry.

- Planujemy zorganizowa na-szej Basi urodziny w tym piknymmiejscu - umiecha si Fortunata,ktra z rodzin regularnie odwie-dza Farm I HA HA. - M uwiel-bia kuchni pani Magdy. Jej na-lewk z czarnego bzu zreszt te.

Dzieciaki maj gdzie si wyszale.Mona odpocz na hamaku, po-buszowa w labiryncie z kukury-dzy. W zeszym roku by w kszta-cie okrgw, tym razem ciekiukadaj si w konia z wozem. Wrodku mona znale nieatwezagadki. Przejcie caego zajonam godzin!

Zgubili drog do wyjcia

Dobry labirynt to taki, w kt-rym nieatwo znale drog dowyjcia. Zdarzyo si to kiedy wPrzecznie jednej parze. Znikn-li na kilka godzin... Gdy wrci-li, znw ujrzeli kolorowe konarydrzew, pokryte arb i przypinka-mi. Zobaczyli zagrod z kucami ibudynek z izb gocinn wype-nion zabawkami dla dzieci, lalka-

mi z drewna, obrazami, ozdobamii przedmiotami, ktre kiedy zale-gay u kogo na strychu, a dzi cie-sz goci army.

- Prawd mwic, na pocztku,Arka Noego wygldaa bardziejklarownie ni te budynki, ale po-oylimy wszystkie rce na po-kad i wsplnie nadalimy temumiejscu niepowtarzalny charakter- opowiada Ewa Wilewska, jedna zpomysodawczy Farmy I HA HAi wieloletnia przyjacika Magdy. -Wszystko, co pan widzi, to przed-mioty zdobyczne, dary wrczaneMagdzie przez kolejne zaprzyja-nione z tym miejscem osoby.

Cz jednak powstaa z rkStanisawa Lamenta, rzebiarza,artysty. Mieszkance Przeczna po-mg zbi szop i tak zosta. I naarmie i w jej sercu.

- Gdybym tego nie zrobi, Du-sia musiaaby odda dwa koniena okres zimy do undacji, bo niemiaa miejsca na siano dla zwie-rzt - wspomina partner yciowyi wsp-armer gospodyni. - Wiezawsze bya mi bliska. Jestem zda-nia, e wszyscy z niej pochodzimy,bez wzgldu na status i miejscezamieszkania. Obejdziemy si bezauta, luksusowych ubra, ale niebez jedzenia, ktre rodzi si prze-cie na wsi.

rzy gory na raz

ycie nie zawsze pisze scena-riusze, z ktrymi potrafimy po-radzi sobie sami. Magda, jakospoecznik, wolontariuszka PAH

i Fundacji "wiato" oraz osoba,ktrej dom i serce stoj otworem,zjednaa sobie rzesze przyjaci.Poznaa ich w biedzie i do dzi niemoe wyj z podziwu, jak na wie-lu ludziach moe polega.

- Na pierwsze moje urodzinytutaj, trzy lata temu, zaprosiammoe osb, przyszo z , ka-dy z swoim jedzeniem, widami,motkami, arbami - wspominaMagda Szwechowicz, ktra wtedytona we zach wzruszenia. - S-dziam, e przy takiej chmarzeludzi nie uda si nam zebra dopracy i po prostu zrobimy miimprez. ymczasem jedna ko-leanka zaja si animowaniemdzieci, koledzy chwycili za opa-ty i przerzucali gruz. Kto inny

pieli grzdki, malowa drzewa w

"tcz" i od tego dnia wszyscy ra-zem wsptworzymy Farm I HAHA. Mao tego, grono osb, ktre"wsikaj" w to miejsce, stale siposzerza.

Do gospodarstwa w Przecznie,bliscy Magdzie ludzie, potrafiprzyjecha tylko po to, eby za-

j si rolinami, posia kolejne,czy posprzta u koni. W zamianotrzymuj ciepy umiech "szeo-wej", spokj ducha i gory z ma-kiem - niewtpliwy rarytas tegomiejsca.

- Laura, a trzy na raz wzia?- mieje si gospodyni, widzc za-

jadajc si dziewczynk.Sowo "dziecistwo" ma z Far-

m I HA HA wiele wsplnego.Dzieci, ktre zwykle wizi skom-

puteryzowany wiat, maj tu oka-zj do obcowania ze zwierztamii caodziennych hulanek po polu,ce, czy stodole. Z drugiej zastrony, przybyli tu ze swymi pocie-chami rodzice odkrywaj w sobiezapomniane ju pokady dzie-cicej energii i uczu. W ksidzegoci spora cz wpisw zawieraraz - "tu jest jak u babci na wsi".Co niektrzy ulegaj urokowi ar-my i tworz potem pikne sowa.

- Ducha tego miejsca zaznaemw sobie - pisze w swym licie doMagdy Marek, jeden z jej goci. -Cay te uleciaem w gr, a nie-biosa rzuciy mnie w odlege dzie-cistwo. I jak o tym miejscu niemyle z mioci?

Wszyscyjestemy ze wsiW pewnym momencie swojego ycia Magda poczua si jak w labiryncie.Zupenie nie zdawaa sobie wtedy sprawy, e takowy bdzie kiedy najwiksz atrakcjjej gospodarstwa agroturystycznego

Jedyny w regionie labirynt Farmy I HA HAstworzony zosta w polu kukurydzy.

FO. UKASZPIECYK

Pamitamy szumne zapowiedziwadz wojewdztwa i politykwodnonie Specjalnej Strey Eko-nomicznej w Ostaszewie. Azjacido Polski przyjechali, otworzylidziaalno, skorzystali z ulg i wwikszoci wyjechali.

Zaoeniem, ktre leao upodstaw powstania strey, byoobnienie wysokiego bezrobociaw gminach wok orunia. Ja-poczycy dostali moliwo wy-budowania abryk i zatrudnieniapracownikw. Przez pi lat ko-rzystali z ulg przyznanych przeznasze pastwo. Nigdy nie spenili

jednak swoich obietnic w zakresiepoziomu zatrudnienia i pac, oktrych bya mowa na pocztku.Najczciej pracownicy dostawalikwoty oscylujce w granicach naj-niszej krajowej.

Przywieli jednak technik.o kolejny mit. W abrykach

zlokalizowanych w strefie nigdy

niczego nie produkowano. Byyone wielk montowni. Czciprzywoono i skadano na na-szym terenie. Na granicy ren-townoci firmy oscyloway odpocztku. Duo paciy za kom-ponenty sprztu, wic musiayobcina koszty. Oczywiste jest,czyim odbyo si to kosztem.

Ktra japoska firma realniejeszcze tam unkcjonuje?

Pozosta Sharp. Jego przed-

stawiciele zapewniaj, e nadalbd tutaj dziaali. Mamy jednakswoje rda i wiemy, e jest tonieprawda. W mediach zagra-nicznych, zajmujcych si biz-nesem, pojawia si inormacja,e firma ta sprzedaa ju swojezakady pod oruniem tajlandz-kiemu lub tajwaskiemu koncer-

nowi z podobnej brany. Orga-nizacja zakadowa poprosia wSharpie o wyjanienia w tej spra-wie, ale uzyskaa wymijajce od-powiedzi. Prosilimy o spotkaniez Japoczykami, ale jest ono namutrudniane. Polska menader onazwisku Senator od zawsze byanieprzychylna zwizkom i terazpodejrzewam, e jest podobnie.Waciciele zakadu mog nawetnie wiedzie o probie "Solidar-noci".

Luk po firmach zagranicznychzdoay ju zapeni polskie?

Zatrudnienie absolutnie si niewyrwnao. Najwiksz toru-sk firm, ktra rozpocza tamdziaalno jest Apator, ale nieprzyja ona do pracy ogromnejiloci osb. Urzd Marszakowski

zachca kolejnych inwestorw,ktrzy mieliby zagospodarowa tprzestrze. Powoli si to odbywa.Zaprosilimy na spotkanie pre-zes PSSE eres Kamisk, ebyomwi przyszo pracownikw.

Jak wyglda to liczbowo? Ile osbpracowao w najlepszym okresiew PSSE?

Okoo , tysica. eraz tawarto przekracza zaledwie ty-sic pracownikw.

A jaki jest pana zdaniem jej po-tencja?

Gdy wchodzili Japoczycymwiono o tysicach. rudnoto jednak oszacowa. Musimy sina co zdecydowa. Albo dajemyulgi polskim firmom, ktre mogtam dziaa i wspomagamy w tensposb zatrudnienie pracowni-kw, albo rezygnujemy zupeniez takiej ormy wsparcia, eby niegenerowa niesprawiedliwoci.Od pocztku bowiem ten sys-tem nie by pro rwnociowy, oczym wielokrotnie mwilimy.Zredukowalimy na jaki czasbezrobocie, ale nie za pienidzezagranicznych koncernw, ale bu-detowe. Pracownicy nie stali sikonkurencyjni na rynku pracy izasilili znw grono bezrobotnychalbo z Polski wyjechali.

Widz pastwo plan rozwoju tegoobszaru?

Pierwotne zaoenie byo lep-sze lub gorsze, ale jakie byo.Realia gospodarcze w porwna-niu do poowy lat -tych znacz-nie si zmieniy. Specjalne StreyEkonomiczne nie maj obecniewikszego sensu i znaczenia, bona samym pocztku generujproblem nierwnoci traktowaniaposzczeglnych przedsibiorstw.Pracodawcy z regionu wielokrot-nie narzekali na to w rozmowachze mn. Plusem jest dobre poo-

enie strey i blisko autostrady.Nadal nie ma jednak poczenia zwzem urzno, ktre jest strate-gicznie wane.

Szans gospodarcz autostrady

potrafimy wykorzysta w naszymwojewdztwie?o duy problem. rzeba kil-

ku lat, eby co si zmienio. Niewykorzystalimy jeszcze na pew-no tej szansy, ale wcale nie mamw sobie przekonania, e umiemyto zrobi. Mam nadziej, e bdu nas powstaway kolejne firmy.W tej chwili nie jest to jednak naskal tak znaczc, eby poprawikwesti zatrudnienia. Moliwe, eza szybko mamy takie oczekiwa-nia, bo dopiero ukoczylimy tenodcinek, a inrastruktura przy au-tostradzie kuleje nadal.

Zgodzi si pan z tak diagno-z, e zachysnlimy si trochpomysem cignicia do Polskikapitau zagranicznego, ktry bykonkurencyjny dla rodzimymfirm. Inwestorzy z innych pastwskorzystali z naszych podatkw, apniej wyjechali. Dopiero wtedyobudzilimy si w rzeczywistoci,w ktrej wiele polskich firm jestna krawdzi bankructwa.

W peni. eraz te koncernywybieraj si dalej na wschd,eby korzysta z duego bezrobo-cia i biedy.

Cudu made in Japan nie bdzieO niespenionych obietnicach, zatrudnieniu w strefie w Ostaszewie,polskiej naiwnoci i autostradzie straconych szans, z Jackiem urawskim, przewodniczcymzarzdu regionu torusko-wocawskiego NSZZ Solidarno, rozmawia Tomasz Wicawski


12/40


MIASTO CHEMA

Zmierzyli siw Turnieju InfinityRzeczywisto na dwa dni zamienili w wiat science fiction. Wrd wielu makiet, setek figur iniesamowitych emocji toczya si bezkrwawa potyczka

Micha CiechowskiW Chemy w dniach -sierpnia odby si II Oglno-polski Turniej Gier Bitew-nych. Zawodnicy przyjechaliz kadego zaktka Polski, bystan przed wielk makiet,na ktrej znajdoway si mo-dele budynkw i oddziaywalczcych figur. Mimo egry bitewne s w Polsce jesz-cze mao znan dziedzinrozrywki, w turnieju wzioudzia a uczestnikw.

- ego rodzaju rozgryw-ki porwna mona do gierplanszowo-komputerowych -

opowiada Krzyszto Jaboski,organizator turnieju, z Chem-yskiego Orodka Kultury.- Uywa si w nich, m.in. mo-deli reprezentujcych jednost-ki wojskowe, postaci sciencefiction lub onierzy garnizo-nowych. Kady z zawodnikwpodejmuje walk wedugwczeniej zaplanowanego wa-snego scenariusza.

o pasja czca w sobiemodelarstwo i gry planszowe.Pikne modele i figurki sujako oddziay wojsk, postacie,pojazdy lub wane cele, a samapotyczka toczy si na rcznie

tworzonych makietach, przed-stawiajcych pewien obszarzmaga. Fabularne to turnie-ju osadzone zostao w dalekiejprzyszoci chemyskiestarcia rozgryway si w okoli-cach koca XXII wieku.

- Zabawa odbywajca siprzy makietach o wymiarachx cali ma wasne zasady.Okrelaj one, co gracze mogrobi i w jaki sposb rozpa-truj rezultaty swoich bitew -najczciej suy ku temu me-chanika rzutw -ciennymikomi - relacjonuje organi-zator turnieju. - Los jednak

sprzyja tym, ktrzy wykazujsi myl taktyczn i zrozu-mieniem tego, jak dziaa graoraz sam przeciwnik.

Zmagania bitewne wisi ze wietn rozrywk, po-znawaniem nowych osb, roz-wijaniem swojej wiedzy orazwiczeniem umysu. Podczassamej rozgrywki trzeba do-skonale opanowa technikbleu, zmyki i zaskakiwaniaprzeciwnika swoimi dziaania-mi. Moe wzi w niej udziadwch zawodnikw, jak rw-nie caa grupa.

- Infinity to gra skirmi-

showa, oznaczajca potyczk,autorstwa hiszpaskiej firmyCorvus Belli - dodaje Krzysz-to Jaboski. - Oznacza to,e zawodnicy uywaj maejiloci modeli, a zasady s bar-dziej szczegowe i skupionena kadym z osobna, nie zana caych oddziaach. Stosujw swoich armiach od do wasnorcznie wykonanych fi-gur.

urnieje odbywaj si nagsto zastawionym makieta-mi stole. Infinity jest wic grbardzo taktyczn, gdzie kadadecyzja ma duy wpyw na jejrozegranie i rozpoznanie prze-ciwnika.

- Rywalizacja odbywa sina rcznie robionych makie-tach, najczciej wykonanychz plastiku, butelek lub innychtworzyw sztucznych. Podobniejest z figurami, ktre rwniezbudowane s przez samychzawodnikw.

Ci przyjechali na turniej zcaej Polski: z Warszawy, o-dzi, rjmiasta, Bydgoszczy,orunia i Chemy. cznie wrozgrywkach wzio udzia uczestnikw. Pierwsze miejscezaj przedstawiciel Warszawy- Piotr Danielewski. Jak mwiorganizator, walka toczya si okade miejsce, gdy startowali

gracze zarwno pocztkujcy,jak i osigajcy sukcesy na are-nie midzynarodowej.

- Infinity postawia sobie zacel bycia dostpn dla kade-go. Dlatego na rynku dostpnes wszelkiego rodzaju pomo-ce w postaci ksiek i filmwinstruktaowych. Std w na-szym turnieju kilku wieychzawodnikw. Myl, e jeelikto zrozumie jej zasady, b-dzie w stanie zmierzy si wpierwszej bitwie.

W Chemyskim OrodkuKultury w sekcji gier abular-nych i bitewnych mona spr-bowa swoich umiejtnociwanie w takich turniejach.Jak zapowiada organizatorII Oglnopolskiego urniejuGier Bitewnych, po wakacjachbdzie moliwo wziciaudziau w prowadzonej przezorodek lidze.

- Nasz turniej jest uznawanyza jeden z lepszych na wie-cie - podsumowuje KrzysztoJaboski. - Majc takie mo-liwoci i wielkie chci, bardzoliczymy na nowych zawod-nikw, ktrzy po wakacjachdocz do naszej sekcji. Bymoe ju w przyszym rokuwystartuj w trzeciej edycjiturnieju. en rwnie odb-dzie si w Chemy.

Odbierz Kart Duej RodzinyUpowania do zakupu znikowych biletw wstpu do instytucji kulturalnych, rekreacyjnych isportowych. Przysuguje rodzinom z przynajmniej trjk dzieci, niezalenie od dochodu

Kart Duej Rodziny posia-da moe kady jej czonek.Rodzice mog z niej korzystadoywotnio, dzieci za do roku ycia lub do czasu uko-czenia nauki - maksymalniedo osignicia lat. Osobyniepenosprawne otrzymuj

j na czas wydania orzeczeniao niepenosprawnoci.

Gwarantowane przywilejeobowizuj na terenie caegokraju. Mog je oerowa nietylko instytucje publiczne, aletake przedsibiorcy prywatni,

ktrzy przystpili do programui posuguj si znakiem uhonorujemy Kart Duej Ro-dziny.

- Korzyci przysugujce wjej ramach nale si wszystkimczonkom rodziny, w ktrej jestprzynajmniej troje maoletnichdzieci mwi Hanna Macie-jewska, kierowniczka MOPS-uw Chemy. - Rodzina jednakmusi spenia wymagania po-dane w regulaminie. Dotyczyto take tych zastpczych orazrodzinnych domw dziecka.

Wane jest take to, e przy-znanie Karty Duej Rodzinynie jest uzalenione od docho-du gospodarstwa starajcegosi o taki dokument.

Wydawany jest on bezpat-nie po rozpatrzeniu wnioskuprzez odpowiednie organy.Miejsca, ktre go honoruj,oznaczone s specjalnym zna-kiem inormujcym wanieo takich przywilejach. By sko-rzysta ze zniki w punkcie za-kupu biletu, nie musimy robitego ca rodzin, gdy obo-

wizuje on rwnie przy za-kupie dokonanym nawet przezjedn osob.

- Karta Duej Rodziny po-siada jeden oglnopolski wzr- dodaje kierowniczka MOPS--u w Chemy. - Jej wymiaryzblione s do karty kredyto-wej lub dowodu osobistego.Jest jednak spersonalizowana.Oznacza to, e widnieje na niejimi i nazwisko oraz PESELjej posiadacza. Dodatkowoumieszczono na niej numer,skrt KDR zapisany alabe-

tem Braillea oraz elementyzabezpieczajce j przed pod-robieniem.

Osoby zainteresowaneotrzymaniem Karty Duej Ro-dziny, zamieszkujce Chemoraz okolic, zobowizane szoy wniosek w MiejskimOrodku Pomocy Spoecz-nej przy ul. gen. J. Hallera .Formularze wnioskw monaotrzyma w MOPS-ie w poko-ju nr .

(MC)

Na turniej Infinity przyjechali gracze z ca ej Polski. FO. WISAWAPOGODZISKA


13/40


MIASTO CHEMA

Chemaniedoczekali si pomostuSymbolicznym przeciciem wstgi wadze Chemy wraz z przedstawicielami regionuotworzyy nowy pomost na Jeziorze Chemyskim. Inwestycja poczya Bulwar -lecia z ulic Plaow naprzeciwlegym brzegu

Micha Ciechowski

Uroczyste otwarcie nowejprzeprawy przez jeziorozwieczyo prawie -letnieinwestycje na Bulwarze-lecia. Pomost o cznejdugoci metrw umoco-wany zosta centymetrwnad wod. Obiekt wyposao-no rwnie w trzy kadki,ktre umoliwiaj cumowa-nie sprztu wodnego, a dwaukowate mosty pozwalajkajakom i dkom przepy-n na otwarty akwen.

- Jeszcze kilka miesicy

temu, aby dosta si na drugstron, naleao obej brze-giem duy ragment jeziora -relacjonuje Jerzy Czerwiski,burmistrz Chemy. - Ze sta-rych opowiada mieszkacwmiasta moglimy usysze, eta inwestycja planowana byaju dawno. Niemcy podczasII wojny wiatowej prbowalizbudowa kadk, dziki kt-rej szybciej dostaliby si doChemy. Na szczcie plan sinie powid. Nam udao siw kocu poczy dwa brzegijeziora. Mam nadziej, e po-most przycignie do nas wieluturystw.

Prawie trzy milionyNowy obiekt kosztowa

miasto miliony tysicyzotych, z czego milion dofinansowaa Unia Europej-ska z projektu RegionalnegoProgramu Operacyjnego wo-jewdztwa kujawsko-pomor-skiego. Warto caego projek-tu wraz z bulwarem to ponad milionw zotych.

- Inwestycje w miecie spra-wiy, e Chema staa si jed-nym z pikniejszych miejsc wregionie - mwi Dariusz Mel-ler, wicestarosta toruski. - Nieznaczy to jednak, e mona ju

zaprzesta je upiksza. Dzikitej najnowszej mieszkacy ituryci bd mogli podziwiaz drugiego brzegu niesamowi-t panoram miasta.

Do uytku

Jak podkreli podczas uro-czystego otwarcia wjt gminyChema, Jacek Czarnecki, naakwenie powstao nowychpomostw pozwalajcych wpeni wykorzysta jego walory.Pomost w Chemy nie tylkorealnie poczy dwa brzegi,ale symbolicznie zbliy do sie-bie mieszkacw.

- Celem stworzenia takiejinwestycji byo uatrakcyjnie-nie naszego miasta - podsu-mowuje burmistrz Chemy. -Nadszed dzie, w ktrym tenpomost moemy przekaza douytku.

Sami mieszkacy rwnienie kryj zadowolenia z powo-du zakoczenia inwestycji.

- Nasze miasto zasuguje nato, eby pokaza je z jak naj-lepszej strony - usyszelimypodczas otwarcia. - Na pewnotrzeba przyzna, e ze stronywadz miasta to ruch we wa-ciwym kierunku.

Otwarcie nowego pomosty w Chemy przycigno tumy turystw i mieszkacw miasta FO. ADAMZAKRZEWSKI


14/40


GMINA UBIANKA

Tomasz Wicawski"Sportowy Mi" rozpocznie swo-j dziaalno od wrzenia. Sy-gnowany jest nazwiskiem mi-strzyni karate AnnyKulczyskiej. Projekt udao sizrealizowa dziki rodkom zUnii Europejskiej.

maluchw zamieszkujcychgmin ubianka otrzyma opiekprzedszkoln wraz z zajciamidodatkowymi. Bdzie to moliweza spraw pozyskanego dofinan-sowania z Urzdu Marszakow-skiego Wojewdztwa Kujawsko--Pomorskiego w ramach unijnegoprojektu ... Zmniejszenie nie-rwnoci w stopniu upowszech-niania edukacji przedszkolnej.Od roku nad pozyskaniemdotacji dla gminy pracowa jej po-mysodawca, beneficjent projektuKUMADE Anna Kulczyska.Dziki przychylnoci samorzdu,partnerem projektu jest gminaubianka.

- Zajcia dla dzieci w wiekuod do lat bd odbyway siw wietlicy wiejskiej w Przecznie- mwi Anna Kulczyska, zao-ycielka "Sportowego Misia", uty-tuowana zawodniczka i trenerkarate. - Piciolatki bd chodziydo "zerwki" w Szkole Podsta-wowej w Pigy. Za rok wszystkiedzieci bd ju uczszczay donowo wybudowanego przedszko-la w ubiance.

Stop otyoci

Rodzice bd mogli przywoziswoje pociechy do placwki juo .. Pracujce w przedszkolu

osoby bd zajmoway si nimi ado godziny .

- Od wielu lat z moim klubemkarate organizujemy "Przedszko-liad" i widzimy, jak wana jestedukacja dzieci i rodzicw od naj-wczeniejszych lat - mwi AnnaKulczyska. Pomys przedszkolasportowego zrodzi si z potrze-

by dbania o zdrowie i sprawnofizyczn najmodszych. Modyczowiek rwie si do aktywnoci,wic nic nie stoi na przeszkodzie,eby nauczy go robi to prawi-dowo.

Pomysodawczyni przed-siwzicia podkrela, e takiedziaanie jest szczeglnie wa-ne obecnie, bo otyo fizycznai nadmierne przebywanie dzieciprzed komputerem s czsto nor-m... z norm.

- Poza aktywnoci ruchowi nauce wielu dyscyplin, dzieci

bd rwnie uczestniczyy w za-jciach plastycznych, cyrkowych,logopedycznych, z gimnastykikorekcyjnej i jzykw obcych -wskazuje zaoycielka przedszko-la. - W kocu nie chodzi o to, aby

dzieci byy od razu sportowcami.Profil placwki ma zwrci uwagrodzicw na profilaktyk zdrowiapoprzez ruch i utrwalanie pra-widowych nawykw ywienio-wych. W projekcie zaplanowana

jest rwnie edukacja opiekunwdzieci w tej serze ycia, co po-zwoli na wykorzystanie jej w y-

ciu codziennym.Na wspprac z rodzicamikadra przedszkola chce pooyduy nacisk.

- Mj synek wanie idzie dopierwszej klasy, a planujemy prze-

prowadzk do gminy ubianka -

mwi Anna Sulecka, mieszkankaorunia. - o pikna okolica, bar-dzo blisko miasta, w ktrym pra-cujemy z mem. Szkoda, e takaplacwka nie powstaa wczeniej.Moe szybciej bymy si zdecydo-wali na zmian adresu wiedzc, eJasia do przedszkola nie musieli-bymy wozi do orunia. Ale nicstraconego, w kocu syn powi-nien mie rodzestwo.

Znani sportowcy pomog

Nad maluchami piecz spra-wowa bd dowiadczeni pe-dagodzy, logopedzi i instrukto-rzy sportu. W cigu caego rokuszkolnego planowane s atrakcje

eventowe z udziaem znanychsportowcw uprawiajcych rnedyscypliny, ale take z aktorami,artystami i ludmi wielkich pasji.

- Dotychczasowa karie-ra Anny Kulczyskiej gwarantujeachowo i proesjonalizm pracy- mwi Jerzy Zajkaa, wjt gminyubianka. - Nazwisko mistrzynikarate do czego zobowizuje. Za-wsze wspieramy inicjatywy, ktrepomagaj poprawia inrastruk-tur owiatow w naszej gminie.

Zapisy do przedszkola"Sportowy Mi" jeszcze trwaj,wic wszystkich chtnych za-praszamy do zapoznania si zeszczegami oerty placwki. In-ormacje udzielane s pod nume-

rem teleonu , a takemona je uzyska na stronie www.sportowymis.pl oraz piszc na ad-res e-mail [email protected].

Umiechna zdrowych twarzachW gminie ubianka powstaje nowe przedszkole.W Przecznie startuje placwka o profilu sportowym

Tomasz Wicawski

Co dla ciaa i co dla ducha.wito plonw czy w sobiewiele elementw wiejskiej kul-tury. Nie moe zabrakn tra-dycyjnych elementw religij-nych, jak rwnierozrywkowych, ktre pozwalajodpocz po miesicach ci-kiej pracy.

Kade soectwo przygotowujeju w pocie czoa wiece doyn-kowe. Nikt nie chce, eby ich bymniej okazay ni ssiadw zzamiedzy. witowanie rozpoczniesi w Gminnym Parku Kulturyo godzinie .. Pierwszym ak-centem bdzie msza polowa.

- Cz oficjalna uroczysto-

ci jest okazj do podsumowaokresu niw - mwi Jerzy Zajka-a, wjt gminy ubianka. Staramysi co roku wyrni osoby, ktredziaaj aktywnie na rzecz lokal-nej spoecznoci. Rolnicy nie sgrup spoeczn dbajc jedynieo wasny interes. Ich solidarnojest znana. Gospodarz gospoda-rzowi zawsze pomoe w trudnejsytuacji. Nie moemy tego niezauwaa.

Obrodzio, ale niew portelach

egoroczne zbiory s na bar-dzo wysokim poziomie. Kadykij ma jednak dwa koce. Wi-cej podw roli, to nisza cena wskupie. Lepsza jest jednak klskaurodzaju ni nieurodzaj. Podzi-kowa wic trzeba opatrznoci w

naleyty sposb, chocia wieluliczyo na wysze zyski.

- Doynki s najwaniejszimprez w kalendarzu wiejskichimprez - mwi Marek, rolnik zPigy. - Wszyscy spotykamy sina nich, eby podzikowa za to,co na naszych polach wyroso. odoskonaa okazja, eby porozma-wia i wymieni si dowiadcze-niami, chocia na wsi ludzie na

co dzie i tak znacznie czciejspotykaj si ze sob ni w mie-cie. Wypi jednak z ssiadempodczas wita plonw, to co in-nego ni przy sobocie.

Stoisk z lokalnymi wyrobamipodczas gminnych doynek niezabraknie. Kady bdzie mgskosztowa potraw, ktre przy-gotuj panie z k gospody wiej-skich z terenu gminy. Na sceniezaprezentuje si zesp ludowyubianioki.

- Wanym punktem programubdzie rwnie wystawa nowo-czesnego sprztu rolniczego, kt-r zaplanowalimy na ssiadu-jcym z parkiem boisku - mwiBartosz Lewandowski, asystentwjta gminy ubianka. - Kadychtny moe si do nas zgosi i

zaprezentowa zdobycze technikibdce w jego posiadaniu.

Kady znajdzie co dla siebie

Dzieci rwnie znajd w oer-cie doynkowej co dla siebie. Niezabraknie dmuchacw, watycukrowej i innych smakoykw.Prowadzcy zabaw zaprosztake mieszkacw do udziau wwielu konkursach. Od godziny

. rozpocznie si zabawa podgoym niebem. Do taca goci

zaprosz Jacek i Katarzyna Urba-nowscy z Pigy.- Nie mog si doczeka tej

czci doynek - mwi Maria,mieszkanka Bierzgowa. - Wtamtym roku przetaczylimy zmem p nocy. Ze sceny pole-c zapewne znane melodie, wicbdzie rwnie okazja, eby po-piewa. A e nard muzykalny,to wszyscy wiedz.

Nie ma innej imprezy wiej-skiej, ktra byaby tak cile zwi-zana z tradycj.

- o etniczne wito sowia-skie - mwi historyk z UMK.- Obchodzone byo na naszychziemiach jeszcze w czasach

przedchrzecijaskich. Wtedy lu-dzie bawili si w dniu rwnonocyjesiennej, przypadajcym na wrzenia.

Od tamtego czasu nieco sizmienio i wito plonw nawsiach obchodzone jest w jednz niedzieli wrzenia po zakocze-niu niw.

Poczenie nowoczesnocii tradycjiDoynki w gminie ubianka odbd si wrzenia.W tym roku obrodzio, wic jest za co dzikowa naturze

Przedszkole Sportowy Mi rozszerzy ofert edukacyjn w gminie ubianka. FO. ADAMZAKRZEWSKI

Prace przy niwach dobiegaj koca. Za plony trzeba podzikowa. FO. ADAMZAKRZEWSKI


15/40


GMINA YSOMICE

Tomasz Wicawski

W czerwcu przecito wstg dopomieszczenia, ktre wzbogacioofert Regionalnej Izby Historii iTradycji w ysomicach. AdamKozowski zbiera eksponatybankowe od wielu lat. Cz jed-nak sporo kosztuje, wic z pomo-c musia przyj... bank. W po-koju jest nawet dziaajcyzabytkowy telefon, z ktregomona poczy si z interesanta-mi.

Bankowo na wsiach ma wie-loletni tradycj. Wspczeniewyglda zupenie inaczej ni lat temu, kiedy w roku otwie-rano Bank Ludowy w Siemoniu.Zreszt kopi oryginalnego aktuzaoycielskiego tej placwki od-najdziemy w ysomickim mu-zeum.

- Wszystkie eksponaty nawi-zuj do tradycji bankw ludowych,a nie komercyjnych - mwi AdamKozowski, kustosz muzeum, ini-cjator otwarcia punktu kasowego.- Na Kaszubach takie placwkipowstaway lat wczeniej ni naziemi chemiskiej.

Wrd zbiorw izby tradycji otej tematyce znajdziemy take aktzaoycielski Kasy Steczyka, ktrapowstaa w roku w Gostko-wie. S take publikacje ksiko-we o tematyce bankowej z okresu

dwudziestolecia midzywojenne-

go. Nawet piec przenosi nas doinnej epoki. Dzieo firmy Herzeldi Viktorius S.A. z Grudzidza maok. lat.

Zim gocie nie zmarzn

- Palono w nim wglem i ogrze-wano pomieszczenia biurowe czybankowe - wyjania Adam Ko-zowski. - Co ciekawe, piec nadaldziaa i mona go uywa. Polo-waem na niego duszy okres, alenie kosztuje niestety zotych.Gdyby nie pomoc Banku Sp-dzielczego w oruniu, trudnobyoby myle o realizacji tegoprzedsiwzicia. Dobra wola kilkuosb pozwolia jednak je zrealizo-

wa.

Liczyda, maszyny biurowe,stare pienidze, a take wiszcena wieszaku ubrania coaj nas wczasie o ponad lat. Gocie od-wiedzajcy Regionaln Izb Histo-rii i radycji uczestnicz w ywychlekcjach historii.

Plansze mwice o histo-rii pienidza s nie lada gratkdla maych i dla duych. cianyzdobi rwnie wycinki z gazet,ktre ukazuj, w jaki sposb re-klamowali usugi bankowe nasipradziadkowie.

- Ciesz si, e udao si pa-stwu zgromadzi te wszystkierzeczy i zrekonstruowa wystrjplacwki bankowej sprzed ponad lat - mwi na uroczystym

otwarciu punktu kasowego Wal-

demar Zieliski, prezes zarzduBanku Spdzielczego w oruniu.- Mamy tu, na wycignicie rki,same oryginalne eksponaty, a ichzebranie nie byo rzecz atw.

Pienidze z innychzaktkw wiata

W trakcie uroczystoci prezesprzekaza rwnie na wasnomuzeum w gminie ysomice ma-szyn do liczenia o nazwie "Fe-niks".

- o miejsce pokazuje, jak bo-gate s tradycje bankowoci ludo-wej - wskazuje Adam Kozowski.- Po kredyty przychodzili do tychpunktw nie tylko Polacy, ale tak-

e Niemcy. Warunki byy po pro-

stu dobre.Mona si umiechn, gdy

zobaczy si na cianie tabliczk"nie plu na podog", ale wisiayone naprawd w takich miejscach,bo ludzie mieli zwyczaj pluciapod piec. Co ciekawe, mona teznale w tym miejscu bardziejwspczesne rarytasy. Kustosz wy-stawy, dziki swoim podrom iznajomociom, jest w posiadaniuunikalnych banknotw z Iraku iAganistanu z podobiznami Sad-dam Husajna i Osamy bin Ladena.

- Mona je potraktowa z przy-mrueniem oka, bo przecie hi-storia nie jest i nie musi by nud-na - mieje si Adam Kozowski.

- Amerykanie wydali dwie seriebanknotw ze "zbrodniarzami", zktrymi walczyli i ktrych to po-szukiwali. o jednak eksponat dlagoci z wikszym dystansem dootaczajcej rzeczywistoci.

Pozyskiwanie kolejnych przed-miotw nie jest proste. Pomagajaukcje internetowe, ale na praw-dziw perek mona natrafi cz-sto na pchlich targach lub jarmar-kach ludowych. Zbieranie ich jestdugotrwae i mudne, wic to za-

jcie dla prawdziwych pasjonatw.- Niewiele wiemy o otaczajcej

nas rzeczywistoci, jeeli nie zna-my naszej przeszoci - konkludujekustosz wystawy.

Szelest banknotwz przeszociRekonstrukcji punktu kasowego bankw ludowych z przeomuXIX i XX wieku nie ma nigdzie indziej w Polsce. Dugowieczne eksponatyprzenosz nas w ysomickiej izbie do czasw, w ktrych bankierzy posugiwali si liczydami

Adam Kozowski kocha histori lokaln. Tym razem zaj si jej bankowym wy miarem. FO. OMASZWICAWSKI

W tym roku mieszkacy bdbawili si na terenie ZespouPaacowo-Parkowego w yso-micach. Koncert zespou discopolo "Milano" to gwna atrak-cja imprezy.

Niedzielna biesiada rozpocz-nie si o godzinie .. Po po-witaniu goci przez wadze gmi-ny odprawiona zostanie polowamsza wita. W trakcie uroczy-stej czci doynek planowane sprzekazanie chleba przez staro-stw, symboliczne podzielenie sinim, przemwienia goci i wyr-nienia dla rolnikw-seniorw.

Pniej przyjdzie czas na roz-strzygnicie doynkowych kon-kursw m.in. na najlepsz nalew-k i witacz doynowy. Na sceniepojawi si modzie szkolna, kt-rej wystpy urozmaic programzabawy.

- O godzinie . bdziepunkt kulminacyjny doynek -

mwi Agnieszka Jankierska-Woj-da z Urzdu Gminy ysomice. -Wystpi znany wszystkim zespdisco-polo - Milano.

Po wystpie gwiazdy ogoszo-ne zostan wyniki kolejnych kon-kursw, a do biesiady doynkowejmieszkacw zaprosi zesp "SexBomba". Niebo rozwietli si ogodzinie . dziki wystrzelo-nym ajerwerkom, ktre zakoczoficjaln cz imprezy.

(W)

Doynki wrytmie disco

wito Plonw wgminie ysomiceodbdzie si wrzenia

Marcin Tokarz

W tym nietypowym sporcie je-dzieckim zacz bra udzia

wraz synem, ktry peni rol lu-zaka. Wasnymi rkoma skon-struowa bryczk dostosowando zrnicowanego terenu, po-konywania ciasnych zakrtw igwatownego hamowania.Mieszkaniec Gostkowa zadebiu-towa w Kujawsko-Mazursko--Mazowieckiej Lidze Zaprzgo-wej w roku, osigajc licznesukcesy. Kolejne sezony przy-niosy komplikacje, ktre zmu-siy go do uczestnictwa w od-miennej, niszej klasie zawodw.Satysfakcja z wygranych startwnie bya ju taka sama. Kierujcsi ambicj, postanowi zaczod zera z zupenie now parkoni.

Meron i Mecenas to mode,

jeszcze nieokrzesane zwierzta.Jak dotd zaliczyy dopiero trzynie do koca udane starty w za-wodach. Jednak ich pan nie traciwiary.

- Myl, e do przyszego sezo-nu uda mi si je opanowa - wryKrzyszto Dzikowski, wacicielGospodarstwa Agroturystyczne-go w Gostkowie. - Na t chwilpotrafi da z siebie wszystko, alena treningach. Na zawodach, na

ktrych panuje zgiek, pojawiasi stres, trac gow, a ja razemz nimi. Wtedy jeszcze bardziejsi pesz, bo czuj moje nerwy wlejcach, ale jedynie kwesti czasu

jest, jak dojrzej do godnej rywa-

lizacji. Na razie ciesz si z kade-go dobrze wykonanego manewru.

W zalenoci od rangi wy-stpw zespoy skadajce si zwonicy, luzaka i koni maj przedsob rne konkurencje. Na ama-torskich czeka je, tzw. maraton,czyli wykonanie po dwa przejaz-dy i nawroty na parkurze utrud-nione przez liczne przeszkody itrudn nawierzchni. Zdarza si,e bryczka rozwija prdko rz-

du km/h, a po chwili nastpujegwatowny zakrt lub hamowa-nie. Zawody proesjonalne, jaknp. Mistrzostwa Polski, wzbo-gacone s o kegle i czworobok.Pierwsza konkurencja polegana przejedzie pomidzy dwo-ma tyczkami stojcymi niewieleszerzej ni rozstaw k bryczki.Wtedy luzak, zazwyczaj odpowie-dzialny za balansowanie pojazdu,pozostaje w bezruchu. Druga zadotyczy wykonywania manewrwcoania czy prezencji chodu koni.Ostatnie zadanie wymaga odzwierzt szczeglnego skupienia ispokoju - czego brak Meronowi iMecenasowi.

- Podczas tego zadania mo-gem liczy na haflingery, dwapoprzednie konie, ktre nieste-ty okazay si za niskie o cm izostay zdeklasowane do kucw,mimo e z nimi prawie zawszewalczylimy o podium - ali siKrzyszto Dzikowski, startujcyz Dariuszem Zajcem, luzakiemz zespou. - W niszej klasie wy-grywalimy ju gadko. Byo zaatwo, wic oddalimy je w dobrerce i zaczlimy szkoli kolejnemodsze.

Dyscyplina powoenia zaprz-gami parokonnymi uchodzi za

jedn z bardziej wyjtkowych iszykownych wrd sportw je-dzieckich. Uczestnicy nosz ele-ganckie stroje, a zasady air playmaj tu undamentalne znacze-nie.

- Obserwuj sportow scenzaprzgow ju od czterech dzie-sicioleci i mog powiedzie, e

w Polsce mamy do czynienia zrozwojem tego typu rywalizacjiszczeglnie w modzieowej kate-gorii wiekowej - zapewnia MarekZaleski, sdzia oglnopolskichzawodw powoenia zaprzga-mi pojedynczymi, parokonnymii "czwrkami". - Podczas takichstartw nigdy nie brakuje emocji.Jak w kadym sporcie zdarzaj siwypadki, spektakularne sytuacje,zawodnicy walcz z czasem, a nie-kiedy rwnie ze swoimi komi.

Ko czujenerwy w lejcachJest jedynym wonic zaprzgw parokonnych w powiecie,ale liczy, e wkrtce si to zmieni. Jak sam mwi, na t niszowdyscyplin przyszed ostatnio bum. Pki co, zaliczajc wzloty i upadki,dumnie reprezentuje gmin na zawodach poza regionem

FO.

NADESANE


16/40


GMINA ZAWIE WIELKA

Do tegorocznej edycji organi-zowanej przez: Starostwo Po-wiatowe w Toruniu, urzdygmin powiatu toruskiego oraz

Powiatowy Zesp DoradztwaRolniczego w Chemy, zgosiosi jedenacie osb. Zadbany ioryginalny ogrd to coraz cz-ciej wizytwka polskich gospo-darstw

ylko dwie kandydatury ubie-gay si o laur w kategorii dziakisiedliskowej, a dziewi rywalizo-wao o tytu najlepszej w gminiedziaki ogrodniczej.

- Zaoeniem konkursu jestpodniesienie estetyki polskiej wsi- mwi Paulina Zakierska, pod-inspektor ds. promocji i pozy-skiwania rodkw zewntrznychUrzdu Gminy Zawie Wiel-ka. - Komisja przekonaa si, jakbardzo obszary wiejskie zmieniysi na przestrzeni ostatnich lat.Wszystkie ogrody zgoszone dokonkursu w tym roku wzbudziyzachwyt jury i s wiadectwempasji oraz ogromu pracy, ktr wutrzymanie wkadaj ich posiada-cze.

Kada z zagrd w inny spo-sb prezentuje pikno zielonychprzestrzeni. Praca w ogrodzie czyprzydomowej dziace nie jest dla

wacicieli tylko przykrym obo-wizkiem, lecz take orm reali-zacji wasnych marze i aktywne-go wypoczynku. Skutkuje to nietylko zadban i zagospodarowanprzestrzeni, ale take przemy-lanymi projektami - ciekamirolinnymi czy skalniakami i ichperekcyjn realizacj. Niemalkady z ogrodw zgoszonychdo konkursu okaza si ciekawkompozycj przestrzenn z umie-

jtnie dobran tonacj kolorw igatunkw rolin. Komisja gminnamusiaa jednak wybra najlepszez nich.

- Po burzliwych dyskusjachi wnikliwej analizie zrobionychzdj komisja zadecydowaa o za-kwalifikowaniu do kolejnego eta-pu dziaki siedliskowej Mirosawyi Andrzeja Supczewskich z Gr-ska - dodaje Paulina Zakierska.- W kategorii ogrdka przydo-mowego zwyciyli Ewa i Krzysz-to Dusza z Gutowa. Wszystkim

uczestnikom dzikujemy za mieprzyjcie i zaprezentowanie swo-ich ogrodw. Zwycizcom gra-tulujemy, a pozostaym uczest-nikom yczymy powodzenia wprzyszorocznej edycji.

Osoby, ktre zgosiy swjudzia w konkursie to:

. Mirosawa Supczewska,Grsk

. Renata Pietras, Gutowo. Angelika Ostrowska, Rzcz-

kowo. Ewa i Krzyszto Dusza, Gu-

towo. Danuta Kruewska, Rzcz-

kowo. Urszula Lewandowska,

Grsk. Regina Satawa, Grsk. Anna Harabia, Grsk. Anna Gurzyska, Czarne

Boto. Edyta i Wojciech Steascy,

Czarne Boto. Boena i Micha Przepier-

scy, Czarne Boto(AR)

W gminie Zawie Wielka ju oddawna mona dostrzec pierwszeoznaki zbliajcego si wita.Konkurs na witacze doynkowezosta przez mieszkacw wsipotraktowany powanie, dlate-go rywalizacja jest w tym rokuniezwykle wyrwnana. Po razkolejny wykonawcy zaskoczylikreatywnoci i duym poczu-ciem humoru.

Doynki sierpnia rozpocz-nie msza wita, ktra odbdziesi w kociele pw. w. StanisawaKostki w Zejwsi Wielkiej o go-dzinie :. Po jej zakoczeniubarwny korowd przejdzie ulicHandlow sprzed Urzdu Gminydo amfiteatru w Zejwsi Maej,gdzie odbdzie si druga czimprezy - estyn.

- Przygotowalimy wiele atrak-cji dla uczestnikw tego szczegl-nego wita - mwi wjt gminy,Jan Surdyka. - Zapraszam wszyst-

kich chtnych do zabawy, bymymogli wsplnie podzikowa zazebrane w tym roku plony.

Najwaniejszy punkt imprezyto wystp zespou rubadurzy,ktry gociom gminnych doy-nek zaprezentuje si o godzinie:. Formacja znana jest z ta-kich hitw, jak: Znamy si tylkoz widzenia, Przyjed mamo naprzysig czy Kasia. Poza tymodbdzie si te jubileuszowykoncert Gminnej Orkiestry Dtej,bd wystpy solistw i zespowpiewaczych, zabawy, konkursy,ogoszenie wynikw rywaliza-cji o miano najadniejszych wi-taczy i wiecw doynkowych

oraz mnstwo atrakcji dla dziecii pyszny poczstunek. Zabawa ta-neczna rozpocznie si o godzinie: i skoczy si a dwie godzi-ny po pnocy.

(AR)

Najpikniejszezagrodyju wybrane

Znamy ju zwycizcw gminnego etapukonkursu Pikna zagroda. Rywalizacja bya zacita

Rolnicy zostandocenieni

Coroczne doynki to jednaz niewielu okazji nagrodzeniagospodarzy za trud, ktrywkadaj w swoj prac kadego dnia

Aleksandra Radzikowska

Wzorem ubiegych lat inicjato-rzy turnieju chc kontynuowaakcj Gramy Razem, ktra jestwietn okazj do sportowej ry-walizacji i integracji lokalnegorodowiska. W tym roku rodkizgromadzone podczas rozgry-wek bd przeznaczone na za-kup szkolnych podrcznikwdla najmodszych mieszkacwgminy, ktrzy objci s indywi-dualnym tokiem nauczania.

Jeszcze rok temu organizato-rzy turnieju wyraali szczer na-dziej, e wejdzie on na stae dogminnego kalendarza imprez.Dzi maj ju pewno, e tak

jest. egoroczna edycja zostanierozegrana zgodnie z tradycj naboiskach przy Zespole Szk w

Zejwsi Wielkiej.- Wci mona zgasza swoje

druyny - mwi Andrzej Wal-czyski, inicjator akcji. - Czeka nanie Piotr Grodzki z Urzdu Gmi-

ny Zawie Wielka, ktry wspierafinansowo nasz akcj. Chcemypokaza, e grajc razem monarealizowa szczytne cele. Idea du-cha sportu od zawsze jest niero-

zerwalnie zczona z ide poma-

gania innym. Udaje si to robina wiele sposobw - take grajcw pik. Nasz turniej nie jest je-dynie zjednoczeniem lokalnegorodowiska administracyjnego ispoecznego.

radycyjnie ju swoje druy-ny do rozgrywek zgaszaj, m.in.Urzd Gminy Zawie Wielka,rodzice, nauczyciele i uczniowie.W tym roku po zielonej murawiebd biega take przedstawicielePoza oru. Ch gry wyraziyte druyny Starostwa Powiato-wego w oruniu i ekipa przed-stawicieli Sejmiku WojewdztwaKujawsko-Pomorskiego.

Rywalizacja bdzie si toczysystemem pucharowym z podzia-

em na dwie grupy. Losowanienastpi wrzenia przed rozpo-czciem imprezy, ktrej pocztek

ustalono na godzin :. Cieka-

wostk jest akt, e w wyjciowejszstce naley wystawi przy-najmniej jedn kobiet. W przy-padku niesprzyjajcej pogodyturniej zostanie przeniesiony dohal sportowych w Zespole Szkw Zejwsi Wielkiej oraz w ZespoleSzk w Grsku.

W ubiegym roku najlepszaokazaa si druyna nauczycieli.Czy potwierdz swoj sportowklas? Do udziau w zawodachi dopingowania zapraszaj: wjtgminy Zawie Wielka Jan Sur-dyka, radny powiatowy i inicjatorimprezy - Andrzej Walczyskioraz Robert Swiontek Brzezinski,dyrektor Zespou Szk w Zejwsi

Wielkiej.

Zagrajmy razem dla dzieciTo nie bdzie zwyky turniej, nie tylko z powodu szczytnej idei.W skadzie kadej druyny znajdzie si jedna reprezentantka

Tak w ubiegym roku zawodnicy walczyli o zwycistwow turnieju Gramy Razem.

FO. ADAMZAKRZEWSKI


17/40


REKLAMA


18/40


GMINA OBROWO

Tomasz Wicawski

Modzi adepci sztuk walki tre-nowali od do sierpnia wnaszym regionie. Ich baz byZesp Szk CKU w Gronowie.Reprezentanci klubu z powiatutoruskiego s w gronie zawod-nikw, ktrzy reprezentowalibd nasz kraj na mistrzo-stwach wiata w Rimini weWoszech.

- Staralimy si zapewninaszym gociom jak najlepszewarunki przygotowa - mwiAndrzej Maciusiewicz, treneri zaoyciel klubu A&W eamObrowo. - Kadra wiczy przed

najwaniejsz imprez sezonu,ktra odbdzie si w dniach -wrzenia. Miejmy nadziej, ew starciu ze wiatow czowknasi reprezentanci poka pazurdo walki i wrc do kraju z tar-cz, a nie na tarczy.

Zdaniem przedstawicieli ka-dry szkoleniowej naszej repre-zentacji, szanse na to s.

- W zawodnikach drzemieduy potencja - mwi Raa Ma-zurowski, trener kadry kadetw.- W sztabie jestemy zgodni, epoziom wyszkolenia modychzawodnikw jest wysoki, a przy-gotowania id w dobrym kierun-ku. Sparingi potwierdzaj nasze

przypuszczenia.Zgrupowanie byo moliwe doprzeprowadzenia dziki uprzej-moci dyrektora Zespou Szk

CKU w Gronowie - ZbigniewaPiotrowskiego. Kadrowicze i ichtrenerzy podkrelali rwnie za-angaowanie innych osb.

- Zgrupowanie miao na celusprawdzenie ormy zawodnikwi wytypowanie reprezentantwPolski - mwi Agnieszka ur-chan, trenerka kadry. - Dzikicikiej pracy Agnieszki i Pio-

tra Dbrowskich zgrupowanieprzebiegao sprawnie. Wysokooceniam zaplecze sportowe i lo-gistyczne.

Od nas te jad

Wrd najlepszych zawodni-kw, ktrzy otrzymali nominacjedo reprezentacji Polski, jest Kac-per Dbrowski, zawodnik druy-ny z Obrowa.

Oprcz kadetw do mi-strzostw wiata przygotowywa-

li si rwnie juniorzy z KlubuA&W eam Obrowo. Brali oniudzia w zgrupowaniach kadrynarodowej w Orodkach Przy-

gotowa Olimpijskich w Spaleoraz Cetniewie. Do reprezentacjiPolski juniorw zostali powoaniKarolina Mychlewicz, SzymonWrblewski oraz Jakub Dbrow-ski.

- Miejmy nadziej, e ci-ka praca zaowocuje wysokimimiejscami podczas imprezy do-celowej - mwi Piotr Dbrowski,

ojciec dwch reprezentantwkraju, wsporganizator obozu wpowiecie toruskim.

Poza treningami w Gronowie

zawodnicy mogli rwnie za-

czerpn troch z kultury nasze-go regionu. W planie obozu byybowiem wycieczki do instytucjikulturalnych w naszym regioniem.in. w Muzeum Etnograficz-nym w oruniu.

Inwestycja daje eekty

- Cieszymy si, e nasz klubodgrywa istotn rol na polskiejmapie kickboxingu - mwi An-drzej Wieczyski, wjt gminyObrowo. - Gocilimy w naszejgminie zawodnikw podczas tur-niejw rangi mistrzowskiej. Samite doczekalimy si reprezentan-tw, ktrzy bd rozsawiali nasz

graj za granic. Jestem pewien, ez Woch wrc z medalami. Jakosamorzd nadal bdziemy wspie-rali klub rodkami finansowymi.o inwestycja w modzie, czylinajlepsza z moliwych.

renerzy klubu A&W eamrwnie s dobrej myli.

- Zgrupowania pokazuj, enasi reprezentanci nie maj siczego wstydzi - mwi AndrzejMaciusiewicz. - Zdobywali juzreszt medale na imprezachzagranicznych, wic teraz trzebatylko potwierdzi dobr dyspo-zycj. Sporty walki s doskonaszko charakteru. Medale nie snajwaniejsze, bo rwnie istotna

jest umiejtno przyjmowaniaporaek z pokor.

Medalow formwykuwaj u nasKlub A&W Team Obrowo by wsporganizatoremzgrupowania kadry Polski kadetw w kickboxingu

Tomasz Wicawski

Halowa odmiana piki nonej

jest coraz popularniejsza w na-szym regionie. Powstaj ligigminne, w ktrych rozpoczyna-j wiejskie zespoy. Ambicje i za-angaowanie kilkunastu osbmog jednak sprawi, e realnajest rywalizacja z zespoami zduych miast.

Rywalami Unikatu Osiek wpierwszym sezonie w proesjonal-nej lidze piki halowej bd m.in.zespoy z Warszawy, odzi, Gda-ska, Biaegostoku czy Gniezna.Start w rozgrywkach wie si zesporymi nakadami. Nie bybymoliwy bez zaangaowania fir-my Unikat Water oraz wsparciaUrzdu Gminy Obrowo.

- Licencj na start w I LidzePnocnej otrzymalimy lipca -mwi Marcin Budzisz, prezes klu-bu z Osieka i waciciel firmy Uni-kat. - Od tamtej pory prowadzimyintensywne dziaania nad skom-pletowaniem jak najsilniejszegoskadu. Zesp nie gra ze sobwiele, bo w obecnym skadzieosobowym wystpuje dopierood jesieni ubiegego roku. Praw-dziwym przetarciem bya dla nas"Liga Orlika z Poza oru". erazchcemy sprbowa swoich si w

rozgrywkach oglnopolskich.Inauguracyjny mecz w I lidze

zesp z gminy Obrowo rozegra wrzenia z AZS KU Uniwer-

sytetu W-wy. Mecz rozegranyzostanie na hali Zespou Szk wGrbocinie, bo ona spenia wa-runki stawiane przez PZPN. Dokoca sezonu zawodnicy z Osie-ka bd grali jako gospodarze natym obiekcie.

- Nie moemy poda jeszczepenego skadu, w ktrym bdzie-my grali we wrzeniu - wskazujeMarcin Budzisz. - Negocjacjez kilkoma zawodnikami nadal

trwaj. Pki co doczyli do nasBartek Elwartowski i WojciechZieliski z FC oru oraz Mate-usz Koczalski, ktry reprezento-wa barwy Red Devils Chojnice.W przeszoci w toruskim klu-bie gra rwnie inny z naszychzawodnikw - Damian Matusiak.

Czarny ko?

o najbardziej dowiadczenizawodnicy, ktrzy musz jednaksi ze sob zgra. rzon zespoustanowi pikarze nieznani szerzejw kraju. Do tej pory rywalizowa-

li oni w rozgrywkach gminnych i"Lidze Orlika z Poza oru", zma-ganiach majcych zasig powiato-wy.

W dotychczas rozgrywanychsparingach zesp nie wypad im-ponujco, ale wszyscy wiedz, eczas jest sprzymierzecem druy-ny z Osieka.

- Wiadomo, e nie bdziemyaworytem ligi - mwi DamianMatusiak, zawodnik UnikatuOsiek. - en sezon przeznaczonybdzie na ogranie si. Bdziemywalczyli, eby postawi jak naj-trudniejsze warunki wszystkimrywalom. rudno jednak mwio konkretnych celach i miejscach,o ktre powinnimy walczy.Wszystko zweryfikuje boisko. o,e wielu pikarzy z naszego skadu

jest nieznanych szerszej publicz-noci, to nawet lepiej. Bdziemymieli w rkach element zaskocze-nia.

wardo stpaj po ziemi

Zawodnicy, sztab szkolenio-wy i wadze klubu podkrelaj,e start w I lidze bdzie sporymwyzwaniem logistycznym i spor-towym.

- Dooymy wszelkich stara,eby mu sprosta - deklaruje Mar-cin Budzisz. - Na boisko w obu

zespoach wychodzi rwna ilozawodnikw. Musimy nabra do-wiadczenia, a na pewno bdzie-my gronym rywalem dla naszych

konkurentw.Zadowolenia nie kryje rwniejeden z najbardziej znanych dzia-aczy utsalu w naszym regionie.

- Ciesz si, e zesp z nasze-go regionu bdzie gra na tympoziomie rozgrywkowym - mwiJarosaw Gryckiewicz, czonekKomisji Futsalu i Piki PlaowejPZPN. - Wiele osb gra w ku-

jawsko-pomorskim na rnychsalach, a rozgrywki miejskie woruniu ciesz si ogromn po-pularnoci. rzeba wykorzystazainteresowanie dyscyplin iprzeku je na sukces poszczegl-nych zespow.

"Poza oru" postanowi objpatronatem medialnym wystpy

zespou Unikat Osiek w I LidzePnocnej Futsalu. Na naszej stro-nie internetowej www.pozatorun.pl moecie spodziewa si relacjize spotka druyny z powiatutoruskiego i galerii zdj. Przy-pominamy, e pierwszy meczodbdzie si ju wrzenia.Wszystkich serdecznie zaprasza-my do Grbocina.

Debiutancki sezon UnikatuI liga futsalu zagoci w powiecie toruskim. Druyna z Osieka juwe wrzeniu zagra pierwszy mecz w drugiej klasie rozgrywkowej w Polsce

Klub A&W Team Obrowo ma coraz lepsz mark w polskim kickboxingu. FO. ADAMZAKRZEWSKI

Zawodnicy z powiatu toruskiego bd rozgrywali swojemecze na hali w Grbocinie.

FO. MACIEJPAGAA


19/40

Biecy rok w powiecie toruskim upywa pod znakiem bardzo duej liczby inwestycji. Wystarczy poda, e na wszystkie zadania inwestycyjne ju zrealizowane, bd wchodzce w faz realizacji powiat wyda a 24,3 mln z! Jednak zaledwie co trzecia zotwka z tej kwoty bdzie pochodziaz powiatowego budetu, gdy 65% inwestycji bdzie snansowanych ze rde zewntrznych, ktre powiat toruski skutecznie wykorzystuje.Wysoko rodkw na inwestycje wynika po pierwsze, z rozpoczcia prac przy trzeciej, najduszej drodze rowerowej Toru-Chema

z odgazieniem do Kamionek Maych, po drugie za z maksymalnego wykorzystania rodkw unijnych z koczcej si aktualnie perspektywynansowej, z rezerw ministerialnych oraz rodkw rzdowych. Dziki temu kade z zada realizowanych przez powiat zyskuje now, wyszjako ku zadowoleniu mieszkacw powiatu, korzystajcych z powiatowych obiektw i usug

Powiat w rozbudowie

Sala koncertowa Szkoy Muzycznej w Chemy. Koczy siprzebudowa pozostaej czci Villi Novej powstaje tu salakoncertowa na 200 osb, z ktrej poza uczniami szkoy, bdmogli korzysta mionicy muzyki z Chemy i okolic. Koszt re-montu to 1,3 mln z

INWESTYCJE

www.powiattorunski.pl

numer 12(73)/2014

ISSN 1734-2066www.powiattorunski.plWIADOMOCI RELACJE KOMENTARZE

Szkoa Muzyczna w Chemy.W wyremontowanym i zaadap-towanym budynku dawnej Villi Novej swoj now siedzibma Szkoa Muzyczna. Koszt remontu czci dydaktycznej wy-nis blisko 800 tys. z

Boiska w Zespole Szk w Chemy. Szkoa wzbogacia sio dwa boiska wielofunkcyjne o nawierzchni poliuretanowej.

Jedno z nich suy mionikom piki nonej i koszykwki, na dru-gim mona zagra w pik rczn czy tenisa. Koszt wybudowa-nia obu boisk wynis 750 tys. z

Plac Apelowy w Zespole Szk w Chemy.Za 95 tys. z stary,zniszczony asfalt wymieniono na utwardzenie z kostki granito-wej

Wizualizacja budynku Komisariatu w Dobrzejewicach. StarostwoPowiatowe w Toruniu wsparo kwot 20 tys. z remont Komisariatuw Chemy. Kolejnych 100 tys. z z powiatowej kasy przeznaczonona rozpoczcie inwestycji przygotowanie dokumentacji technicz-nej Komisariatu w Dobrzejewicach. Budowa rusza w roku 2015

Aula w Zespole Szk CKU w Gronowie.Do kompleksu szkol-nych budynkw dobudowano wielofunkcyjn aul, ktra posu-y nie tylko do celw dydaktycznych bd w niej organizowa-ne take imprezy kulturalne. Za wybudowanie obiektu powiattoruski zapaci cznie ponad 1,7 mln z

Warsztaty w ZS, CKU w Gronowie. Termomodernizacja orazzainstalowanie ogrzewania promiennikowego wraz z kolekto-rami sonecznymi za blisko 800 tys z. pozwoliy obniy kosztyogrzewania budynku. Po adaptacji i wyposaeniu pomieszcze

powstan tu sale wykadowe, pracownie eksploatacji pojaz-dw rolniczych i pracownie kontroli maszyn rolniczych. Prace tezaczn si jeszcze w tym roku i pochon 820 tys. z

DPS Dobrzejewice.Gwn inwestycj termomodernizacyjnbdzie wymiana caego systemu ogrzewania i przygotowaniaciepej wody uytkowej, na system oparty o gbinow pompciepa. Taki system ogrzewania od 3 lat sprawdza si w DPSw Pigy, przynoszc wymierne efekty w postaci zmniejszeniakosztw ogrzewania Domu. Koszt wykonania takiego systemuwynosi blisko 1,6 mln z

Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Chemy. Gwneprace modernizacyjne rozpoczto

Documents

Poza Toruń nr 51