PUNIM DIPLOME · 2020. 12. 24. · KUJDESI INFERMIEROR TE TRAJTIMI I KALKULOZËS SË ... PANKREATITI I GURËVE TË TËMTHIT ... KOLECISTITI KALKULOZ AKUT Kolecistiti akut, te 90-95%

UNIVERSITETI I GJAKOVËS “FEHMI AGANI”

FAKULTETI I MJEKËSISË

DREJTIMI: INFERMIERI

PUNIM DIPLOME

KUJDESI INFERMIEROR TE TRAJTIMI I KALKULOZËS SË

FSHIKËZËS SË TËMTHIT

Mentori: Punoi:

Prof. Ass. Dr. Faton Hoxha Launora Mustafa

Gjakovë, 2020

2

INFORMACIONE RRETH PUNIMIT

Punimi është bërë në Universitetin e Gjakovës, Fakulteti i Mjekësisë, Drejtimi

Infermieri.

Mentori i kësaj teme është: Prof. Ass. Dr. Faton Hoxha

Punimi përmbanë:

• 33 faqe

• 4 foto

• 3 tabela

• 1 diagram

3

DEKLARATA

Unë Launora Mustafa deklaroj se ky punim është punimi imi origjinal gjithë

literatura dhe burimet që i kam shfrytëzuar gjatë punimit janë të listuara në

referenca dhe plotësisht të cituara.

I gjithë punimi është bërë duke u mbështëtur dhe respektuar hartimin e temës së

diplomës të përcaktuar nga ana e Universitetit “Fehmi Agani” në Gjakovë.

4

FALËNDERIMET

Pjesa më e vështirë qënka ta falënderosh familjen! Nuk arrijë dot të gjejë fjalë për

ata që sakrifikuan gjdo gjë për mua që në momentin kur unë linda e deri tani në

përfundim të studimeve të mia. Nuk më mjafton dot një jetë që të jem aq

falënderuese dhe mirënjohëse që ju kam.

Po ashtu, falënderim të veçantë i shprehë mentorit të këtij punimiProf.Ass. Dr.

Faton Hoxha, për mbështetjën dhe përkushtimin profesional në hartimin dhe

përfundimin e kësaj teme.

E pa dyshim që rrugëtimi më i bukur qenka ky i diturisë, të cilin edhe më të bukur

e bënë shoqëria ime.

5

Përmbajtja

ABSTRAKTI ................................................................................................................................................ 8

HYRJE .......................................................................................................................................................... 9

FSHIKËZA E TËMTHIT ............................................................................................................................. 9

SIMPTOMAT ............................................................................................................................................. 11

GURËT E TËMTHIT ................................................................................................................................. 12

Gurët e tëmthit me kolesterol .................................................................................................................. 12

Gurët e tëmthit me pigment .................................................................................................................... 13

KOLECISTITI KRONIK KALKULOZ ..................................................................................................... 14

PARAQITJA KLINIKE .......................................................................................................................... 14

DIAGNOZA ........................................................................................................................................... 14

Menaxhimi .............................................................................................................................................. 15

KOLECISTITI KALKULOZ AKUT ......................................................................................................... 16

Paraqitja klinike ...................................................................................................................................... 16

Diagnoza ................................................................................................................................................. 16

Trajtimi ................................................................................................................................................... 16

KOLEDOKOLITIAZA ............................................................................................................................... 18

Shfaqja .................................................................................................................................................... 18

Kolangiografia endoskopike ................................................................................................................... 18

Ekzaminimi laparoskopik i duktusit biliar komun .................................................................................. 19

PANKREATITI I GURËVE TË TËMTHIT .............................................................................................. 20

Diskinezia biliare .................................................................................................................................... 21

KIRURGJIA PËR SËMUNDJEN KALKULOZË BILIARE ..................................................................... 21

Kolecistektomia laparoskopike ............................................................................................................... 21

Ekzaminimi i duktusit biliar komun........................................................................................................ 21

Qasja laparoskopike ................................................................................................................................ 22

Qasja e hapur........................................................................................................................................... 22

PREZANTIM I STUDIM RASTIT ............................................................................................................ 24

VLERËSIMI INFERMIEROR ............................................................................................................... 25

PLANIFIKIMI INFERMIEROR ............................................................................................................ 25

PËRFUNDIMET E PREZANTIMIT TË RASTIT ................................................................................. 26

ZBATIMI INFERMIEROR .................................................................................................................... 26

6

DISKUTIMI ................................................................................................................................................ 27

PËRFUNDIMI ............................................................................................................................................ 29

Rekomandimet: ........................................................................................................................................... 29

REZYME .................................................................................................................................................... 30

SUMMARY ................................................................................................................................................ 31

BIBLIOGRAFIA ........................................................................................................................................ 32

BIOGRAFI I SHKURTËR E KANDIDATËS ........................................................................................... 33

7

SHKURTESAT

ERCP- Endoscopic Retrograde Cholangio-Pancreatography.

CT- Computed Temography.

SHBA- Shtetët e Bashkuara të Amerikës.

MMC- Mucosal Mast Cell.

CCK- Cholecystokimin.

CV- Curriculum Vitae.

8

ABSTRAKTI

Ky punim është punuar në Universitetin e Gjakovës “Fehmi Agani”, Fakulteti i

Mjekësisë, Programi Infermieri. Qëllimi i këtij punimi është zgjerimi i njohurive

për fshikzën e tëmthit dhe se cfarë roli ka në jetën tonë. Si dhe informimin e

pacienteve për simptomat, parandalimin dhe mjekimin e kësaj sëmundje.

Literatura është marrë në Bibliotekën e Universitetit Fehmi Agani, në Fakultetin e

Mjekësisë, në biblotekën e Gjakovës, si dhe hulumtimi është realizuar ne spitalin e

përgjithshëm të Gjakovës “Isa Grezda”.

Fjalët kyqe: fshikëza e tëmthit, kujdesi infermieror, pacienti dhe

hospitalizimi.

9

HYRJE

FSHIKËZA E TËMTHIT

Fshikëza e tëmthit përqëndron dhe akumulon bile hepatike gjatë qëndrimit esëll

dhe shpërndan bilën në duoden, në përgjigje të ushqimit. Meqenëse kapaciteti i

zakonshëm i fshikëzës së tëmthi është rreth 30 deri 60ml, kapaciteti i dukshëm

absorbues i fshikëzës së tëmthit konsiderohet për aftësinë e tij për të akumuluar më

shumë se 600ml bile të prodhuar qdo ditë.Bila zakonisht përqëndrohet pesë deri

dhjetëfishnga absorbimi i ujit dhe i elektroliteve, duke quar në një ndryshim të

theksuar të përbërjes biliare.1

Fig.1. Fshikëza e tëmthit.2

1 Townsend Sabiston “Textbook I Kirurgjisë” 1936, Fq.1550 2https://www.google.com/search?q=fshikeza+e+temthit&rlz=1C1NDCM_enXK822XK822&sxsrf=ACYBGNRsubzcgYaOREJu6MnhAfpgsDraFg:1572736575863&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjjxLen1MzlAhUt2aYKHUtUAEIQ_AUIEigB&biw=1242&bih=597

https://www.google.com/search?q=fshikeza+e+temthit&rlz=1C1NDCM_enXK822XK822&sxsrf=ACYBGNRsubzcgYaOREJu6MnhAfpgsDraFg:1572736575863&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjjxLen1MzlAhUt2aYKHUtUAEIQ_AUIEigB&biw=1242&bih=597https://www.google.com/search?q=fshikeza+e+temthit&rlz=1C1NDCM_enXK822XK822&sxsrf=ACYBGNRsubzcgYaOREJu6MnhAfpgsDraFg:1572736575863&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjjxLen1MzlAhUt2aYKHUtUAEIQ_AUIEigB&biw=1242&bih=597https://www.google.com/search?q=fshikeza+e+temthit&rlz=1C1NDCM_enXK822XK822&sxsrf=ACYBGNRsubzcgYaOREJu6MnhAfpgsDraFg:1572736575863&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjjxLen1MzlAhUt2aYKHUtUAEIQ_AUIEigB&biw=1242&bih=597

10

Kalimi aktiv i NaCl prej epitelit të fshikëzës së tëmthit është forca lëvizëse e

përqëndrimit biliar. Uji absorbohet në mënyrë pasive, në përgjigje të forcës

osmotike të krijuar prej absorbimit të tretësirës. Përqëndrimi biliar mund të prekë

aftësitë tretëse të dy përbërësve të rëndësishëm të gurëve të tëmthit, kalciumin dhe

kolesterolin. Megjithëse mukoza e fshikëzës së tëmthit absorbon kalciumin, ky

proces gati nuk është aq efektiv sa për natriumin ose ujin dhe qon në rritjen

relativisht më të madhe të përqëndrimit të kalciumit. Nga përqëndrimi biliar në

fshikëzën e tëmthit ndodhin ndryshime të shumta, në lidhje me kapacitetin e lëngut

biliar për të tretur kolesterolin. Aftësia tretëse e fraksionit micelar rritet, por ulet

mjaft qëndrueshmeria e vezikulave fosfolipid-kolesterol. Meqenëse preceiptimi i

kristaleve të kolesterolit ndodh kryesisht nga mekanizmat vezikulare më tepër sesa

ato micelare, efekti neto i përqëndrimit biliar është një prirje e madhe për formimin

e bërthamës së kolesterolit.

Qeliza epiteliale e fshikëzës së tëmthit sektreton të paktën dy produkte kryësore në

dumenin e fshikëzës së tëmthit: glikoproteinat dhe jonet e hodrogjenit. Sekretimi

i glikoproteinës së mukusit ndodh kryesisht nga gjëndrat e qafës së fshikëzës së

tëmthit dhe të duktusit cistik.Transporti i joneve të hidrogjenit nga epiteli i

fshikëzës së tëmthit e ulë pH biliar në fshikëzën e tëmthit, nëpërmjet mekanizmit të

shëndrimit të natriumit.3

3Townsend Sabiston “Textbook I Kirurgjisë” 1936, Fq.1550-1551

11

SIMPTOMAT

Simptomat që i atribuohen patologjisë së rrugëve biliare zakonisht janë

obstruksioni, infeksioni ose të dyja. Obstruksioni mund të jetë ekstramural (për

shembull, kancer pankreatik), intramural (kolangiokarcioma) ose intraluminal

(koledolitiaza). Njëlloj si infeksionet e ngjashme në pjesë të tjera të trupit,

infeksionet biliare ndodhin për shkak të tre faktorëve: një bartësi të ndjeshëm,

inokulimit të mjaftueshëm dhe stazës. Simptomat më të zakonshme që lidhen me

sëmundjen e rrugëve biliare janë: dhembja abdominale, ikter, të përzierat dhe të

vjellat.4

Nauzeja dhe të vjellat mund të bëhen më të dukshme në një obstruksiontë papritur

të duktusit biliar, i cili zakonisht shkaktohet nga gurët biliarë.Simptomat më të

lehta, të tilla si flatulenca dhe intoleranca ndaj ushqimeve yndyrore janë të

zakonshme.5

4Townsend Sabiston “Textbook I Kirurgjisë” 1936, Fq.1552 5 Warrell DA, Timothy M. Cox, John D. Firth “Traktati I Oksfordit Per Mjekësinë” Fq.701

12

GURËT E TËMTHIT

Gurët e tëmthit është një nga sëmundjet më të zakonshme gastrointestinale që

kërkon shtrim në spital.Sipas të dhënave të marra nga biopsia, ato shpesh ndodhin

tek të rinjtë, ndryshe nga njerëzit e shëndetshëm, me një prevalencë prej 11 deri 36

për qind.Seksi femër, obeziteti, shtatzënia, ushqimet yndyrore, sëmundja e Crohn-

it, rezekimi i ileumit terminal, kirurgjia gastrike, sferocitoza e trashëguar,

sëmundja drepanocitare dhe talasemia shoqërohen me një risk të lartë për

zhvillimin e gurëve të tëmthit.

6

Fig.2. Gurët e tëmthit.

Gurët e tëmthit klasifikohen sipas përmbajtjes së tyre të kolesterolit, po ashtu edhe

prej kolesterolit ose gurëve me pigment. Gurët me pigment klasifikohen më tej në

të zinj ose kaftë. Në SHBA, 70-80% e gurëve të tëmthit janë gurët me kolesterol,

ndërsa gurët me pigment të zi përbëjne 20-30.7

Gurët e tëmthit me kolesterol

Patogjeneza e gurëve të tëmthit me kolesterol përfshin tri faza:

1. Mbingopja e lëngut bilial me kolesterol

2. Krijimi i bërthamës me kristale

3. Rritja e gurëve

Pika kyçe për mbajtjen e kolesterolit në tretësirëështë formimi i miceleve, një

kompleks biliar kripë-fosfolipid-kolesterol dhe i vizikulave kolesterol-fosfolipid.8

6https://www.google.com/search?q=fshikeza+e+temthit&rlz=1C1NDCM_enXK822XK822&sxsrf=ACYBGNRsubzcgYaOREJu6MnhAfpgsDraFg:1572736575863&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjjxLen1MzlAhUt2aYKHUtUAEIQ_AUIEigB&biw=1242&bih=597 7Townsend Sabiston “Textbook I Kirurgjisë” 1936, Fq.1556-1557 8Townsend Sabiston “Textbook I Kirurgjisë”1936, Fq.1557

https://www.google.com/search?q=fshikeza+e+temthit&rlz=1C1NDCM_enXK822XK822&sxsrf=ACYBGNRsubzcgYaOREJu6MnhAfpgsDraFg:1572736575863&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjjxLen1MzlAhUt2aYKHUtUAEIQ_AUIEigB&biw=1242&bih=597https://www.google.com/search?q=fshikeza+e+temthit&rlz=1C1NDCM_enXK822XK822&sxsrf=ACYBGNRsubzcgYaOREJu6MnhAfpgsDraFg:1572736575863&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjjxLen1MzlAhUt2aYKHUtUAEIQ_AUIEigB&biw=1242&bih=597https://www.google.com/search?q=fshikeza+e+temthit&rlz=1C1NDCM_enXK822XK822&sxsrf=ACYBGNRsubzcgYaOREJu6MnhAfpgsDraFg:1572736575863&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjjxLen1MzlAhUt2aYKHUtUAEIQ_AUIEigB&biw=1242&bih=597

13

Gurët e tëmthit me pigment

Gurët me pigment përmbajne më pak se 20% kolesterol dhe janë të errët, në sajë të

pranisë së bilurubinatit tëkalciumit. Nga ana tjetër, gurët me pigment të zi dhe kafe

kanë pak të përbashkëta dhe duhet të konsiderohen si entitete të ndara. Gurët me

pigment të zi janë të vegjël dhe shpesh shoqërohen me gjëndje hemolitike, të tilla

sferocitoza e trashëguar dhe sëmundja drepanocitare ose cirroza.

14

KOLECISTITI KRONIK KALKULOZ

Inflamacioni i vazhdueshëm me episode të përsëritura të kokës biliare ose të

dhëmbjes nga obstruksioni i duktusit cistik referohet si kolecistit kronik. Rreth dy e

treta e pacienteve me sëmundjen e gurëve të tëmthit shfaqen me ata qe të

përsëritura.Kolecisti kronik karakterizohet nga rritja e fibrozes subserozale dhe

subepiteliale dhe nga infiltrati i qelizësave mononukleare.

PARAQITJA KLINIKE

Simptoma parësore e kolecistitit kronik ose e kolelitiazës simptomatike është

dhembja, që shpesh referohet si kolika biliare.Dhembja është konstante dhe

zakonisht zgjatë për më shunë se një orë, por largohet pas 24 orësh.Atakët janë të

dallushëm dhe të rëndë, aq sa pacientët mundë t’i kujtojnëdhe t’i numrojnë ato.

Simptomat e tjera si të përzierat dhe të vjellat shpesh shoqërojnë qdo episodë dhe

fryerja e gromësirat mundë të jenë të pranishme gjithashtu të 50% e rasteve.

DIAGNOZA

Diagnoza e gurëve të tëmthit simptomatikë ose e kolecistitit kalkuloz mbështetet

mbi paraqitjen klinike dhe të të dhënave për gurët e tëmthit nga imazhimi

diagnostik. Me praninë e simptomave, në mënyrë tipike kolika biliare, që i

atribuohen fshikëzës së tëmthit, duhet të konsiderohet cdo trajtim për gurët e

tëmthit. Një ultratingull abdominal është ekzaminimi diagnostikues standard për

gurët e tëmthit.Ultratingujt Doppler sigurojnë gjithashtu informacione të

rëndësishme anatomike për kirurgun, si prania e polipeve, diametri, i duktusit të

përbashkët biliar.

15

Menaxhimi

Trajtimi më i mirë për pacientët me kolelitiazë simptomatike është

kolecistrektomia përzgjedhëse laparoskopike.Pacientët duhet t’i shmangin yndyrat

dhe masat të medha të ushqimit gjatë kohës që ata presin për ndërhyrjen

kirurgjike.Pacientët diabetikë duhet të kenë një kolecistektomi të menjëhershme,

pasi ata janë në risk tëlartë për kolecistit akut, ose madje për një kolecistit edhe më

të rrëzikshëm.9


16

KOLECISTITI KALKULOZ AKUT

Kolecistiti akut, te 90-95% e rasteve lidhet me gurët në tëmth. Obstruksioni i

duktusit cistik, që shkakton kolikë biliare, përbën ngjarjen e parë të kolecistitit

akut.Nëse duktusi cistik mbetet i obstrukturar vezika me gurë distendohet dhe muri

i saj inflamohet e bëhet edematoz.Fillimisht, kolecistiti akut është një proces

inflamator me trashje dhe skuqje të murit të vezikës, që shoqërohet me hemoragji

subseroze.Mukoza mund tëparaqesë hiperemi dhe zona fragmentare me

nekrozë.Në formën më të zakonshme, gurët biliarë zhvendosen, ndërsa

inflamacioni gradualisht do të shërohet. Kolecistiti gangrenoz akut shkaktohet nga

formimi i abscesit apo i empiemës brenda vezikës.

Paraqitja klinike

Simptoma më e zakonshme e kolecistitit akut është dhembja në kudrantin e sipërm

të djathtë, dhembje kjo e njëtë për nga ashpërsia, por më e gjatë në kohë nga

dhembja që shihet në episodet e mëparshme të kolikave biliare. Simptoma të tjera

të shpeshta janë temperatura, nauzeja dhe të vjellat.

Diagnoza

EKO-ja është testi radiologjik më i dobishëm për diagnostikimin e kolecistititit

akut, me një ndjeshmëri dhe specificitet përkatësisht 85-95%.Ajo është e ndjeshme

në identifikimin e pranisë të gurëve biliarë, EKO-ja gjithashtu paraqet praninë e

trashjes së murit të vezikës, likidin perikolecistik, distendimin e vezikës biliare,

gurët e ngecur dhe shenjën Murphy tek ultratingulli (rritja e ndjeshmerisë në

palpim mbi vezikën biliare.)

Trajtimi

Pas diagnostikimit të kolecistitit akut, duhet të jepen likiude IV, antibiotikë dhe

pereparate analgjezike.Antibiotikët duhet të jenë me spektër të tillë që të mbulojnë

bakteriet gram-negative aerobe dhe ato anaerobe.Kolecistektomia është trajtimi

përfundimtar i pacienteve me kolecistit akut. Preferohet më tepër kryerja e

herëshme e kolecistektomisë brenda dy deri tre ditëve të para pas paraqitjes te

mjekut, se sa kryerja pas një periudhe apo kohe të vonë e kolecistektomisë, që

kryhet 6 deri 10 javë pas fillimit të terapisë me medikamente. Rreth 20% e

17

pacienteve nuk i u përgjigjenterapisë medikamentoze fillestare dhe kishin nevojë

kirurgjikale gjatë pranimit në spital ose përpara se të përfundonte periudhën e

planifikuar të qetësimit.10

10Townsend Sabiston “Textbook I Kirurgjisë” 1936, Fq.1559

18

KOLEDOKOLITIAZA

Gurët e duktusit biliar komun klasifikohen sipas vendit të fillesës së tyre dhe janë

parë te 6-12% të pacientëve me gurë të fshikëzës së tëmthit. Shumica e gurëve të

duktusit biliar në vendet perëndimore fillojnë në fshikëzën e tëmthit dhe migrojnë

nga duktusi cistik në duktusin biliar komun. Gurët identifikohen si kalkulusë

dytësor, për t’i dalluar ata nga gurët parësorë të duktusit biliar komun, të cilët

formohen brenda rrugëve biliare. Gurët e duktusit komun janë përcaktuar

gjithashtu edhe si të mbajtur, nëse ato zbulohen Brenda disa viteve të

kolecistektomisë, ose të herëpashershme, nëse ato zbulohen pas më shumëse

disavitesh pas kolecistektomisë.

Shfaqja

Gurët e duktusit biliar komun mund të jenë të heshtur, ndërsa shpesh zbulohen

edhe rastësisht. Te këta pacientë obstruksioni biliar është i përkohshëm dhe testet

laboratorike mund të jenë normale. Rreth 1-2 % e pacientëve me teste normale të

funksionit të mëlçisë menaxhohen me kolecistektomi laparoskopike pa

kolangiogram rutinë për gurët e fshikëzës së tëmthit, të pranishëm me një gur të

mbetur pas kolecistektomisë.

Kolangiografia endoskopike

Përdorimi i kolangiografisë endoskopike te pacientët me gurë të duktusit biliar të

dyshuar konfirmon jo vetëm diagnozën, por gjithashtu siguron spastrimin e

duktusit nga gurët dhe sfinkterotominë para kolecistektomisë laparoskopike.

Pastrimi endoskopik i gurëve nga duktusi biliar komun mund të shmangë nevojën

për një operacion të hapur, nëse aftësitë profesionale në ekzaminimin laparoskopik

të duktusit biliar komun nuk janë tëvlefshme. Kur vlerësimi preoperative bëhet në

mënyrë rutinore te të gjithë pacientët, 86% e tyre janë normale.

19

Ekzaminimi laparoskopik i duktusit biliar komun

Një kolangiogramë intraoperative në kohën e kolecistektomisë do të dokumentojnë

gjithashtu edhe praninë e gurëve në duktusin biliar komun. Ekzaminimi

laparoskopik i duktusit biliar komun, përmes duktusit cistik ose nëpërmjet

koledokotomisë formale, lejon që gurët të tërhiqen gjatë së njëjtës procedurë.Nëse

aftësitë profesionale dhe paisja me instrumente për ekzaminimin laparoskopik të

duktusit biliar nuk janë të vlefshme, duhet të vendoset tub drenimi në të majtë

pranë duktusit cistik dhe kolangiogrami endoskopik kryhen në ditën pasuese.Nëse

kryhet koledokotomia, vendoset tubi T.

20

PANKREATITI I GURËVE TË TËMTHIT

Bllokimi i duktusit pankreatik nga gurët e ngjeshur ose obstruksioni i përkohshëm

I kalimit te ampula mund të shkaktojë pankreatit, një mekanizëm ky i njohur.

Doppler Ultratingulli te pacientët me pankreatit akut janë kritikë në vlerësimin e

gurëve të tëmthit dhe të koledokolitiazës. ERCP, me sfinkterotomi dhe heqje të

gurëve, është trajtimi fillestar dhe mund të lehtësojë pankreatitin.Kur pankreatiti të

jetëtërhjekur, fshikëza e tëmthit duhet të hiqet gjatë të njëjtit pranim në spital.11

Fig.3.Vendosja e troakareve për kolecistektominë laparoskopike.


21

Diskinezia biliare

Pacientët shfaqën me simptoma tipike të kolikës biliare, por nuk kanë të dhëna për

gurë tëmthi nga ekzaminimi me ultratingull Doppler, ndaj duhet të ekzaminohen

për diskinezi biliare. Kur diagnozat e mundshme janë përjashtuar nëpërmjet CT

skanimit, endoskopisë së sipërme, ose ERCP-së, duhet të kryhet skanimi CCK-

Te0HIDA, për të përjashtuar diskinezinë biliare, CCK-ja është infuzioni i.v., pasi

fshikëza e tëmthit të jetë mbushur me radionukleidin Te, 20 minuta pas dhënies së

CCK-së, përcaktohet një pjesë e munguar e fshikëzës së tëmthit.

KIRURGJIA PËR SËMUNDJEN “KALKULOZË BILIARE”

Kolecistektomia laparoskopike

Që kur është paraqitur kolecistektomia laparoskopike, numri i kolecistektomive të

kryera në SHBA është rritur nga rreth 500 000 për vit në 700 000 për

vit.Kundërindikacionet e kolecistektomisë laparoskopike përfshijnë koagulopatinë,

sëmundjen e rëndë pulmonare kronike obstruktive, sëmundjen e fazës së fundit të

mëlçisë dhe insuficiencën kardiake kongjestive.12

Ekzaminimi i duktusit biliar komun

Te pacientët me gurë të mëdhenjë e të shumtë ose me duktus të filetuar dhe kur

terapia endoskopike dështon, indikohet ekzaminimi i duktusit të përbashkët

biliar.Nëse nuk është i sukseshëm, është i nevojshëm kalimi në kirurgjinë e hapur,

ndërsa ERCP postoperative duhet të përdoret si alternative e fundit.Pasi

kolangiogrami operative indikon praninë e koledokolitiazës, kirurgu përballet me

shumë opsione.


22

Hapi fillestar është të përcaktohen faktorët e rëndësishëm, të cilët, nga mënyrat e

trajtimit do t’i shërbenin më mirë pacientit.

Qasja laparoskopike

Nëse gurët janë të vegjël, përdorimi i shpërlarjes me tretje fiziologjike, përmes

kateterit nëkoledokpër të larëdhe shtyrën gurët në duoden, është e domosdoshme.

Relaksimi i sfinkterit te Oddit-it me glukagon mund të jetë mjaft I dobishëm. Nëse

shpërlarja nuk është e suksesshme, mund të kalojë një kateter me ballon, që fryhet

përmes duktusit cistik dhe poshtë duktusit të përbashkët biliar, ku është futur për

tërheqjen e gurëve.Përpjekja tjetër duhet të bëhet me një kosh teli që kalon nën

drejtimin fluoroskopik për të kapur gurët. Nëse nevojitet, inserohet një koledoskop

fleksibël direkt në duktusin.(Fig.4)

Qasja e hapur

Me përdorimin e lartëcekur të teknikave endoskopike, perkutane dhe laparoskopike

për trajtimin e gurëve te duktusit të përbashkët biliar, ekzaminimi i hapur i duktusit

biliar sot kryhet rallë.Kjo shmang një ngushtim të vonshëm të duktusit biliar.Me

përdorimin e koledokoskopisë intraoperative, përqindja e gurëve të mbetur biliarë

të përbashkët është më e vogël se 5%.13


23

Fig.4. A- Ekzaminimi I diktusit biliar komun. B- Një kosh për gurët kalon

përmes kanalit aktiv të koledokoskopit dhe përdoret për të kapur gurët e

duktusit komun.

24

PREZANTIM I STUDIM RASTIT

Qëllimi:

Qëllimi i këtij studimi konsiston në ecurinë e diagnozës dhe trajtimit të pacientit

me sëmundjen e fshikëzës së tëmthit.

Materialet dhe Metodat:

Ky studim u realizua në Spitalin Regjional “ISA GREZDA” në Gjakovë, në

repartin e Kirurgjisë.

Pacienti

Emri dhe Mbiemri XH.B

Data e lindjes 14.12.1965

Vendi i lindjes Gjakovë

Gjinia Femër

Vendbanimi Gjakovë

Pesha dhe gjatësia 57kg, 1.60cm

Gjendja socialo-ekonomike Mesatare

Tabela 1. Të dhënat e pacientites

25

VLERËSIMI INFERMIEROR

Pacientja me inicialet XH.B e moshës 54 vjeçare nga Komuna Gjakovës është

diagnostifikuar me diagnozën e sëmundjes së fshikëzës së tëmthit. Pacientja pasi

që kishte dhimbje të barkut, vjellje dhe mundimit është drejtuar në institucionin

shëndetësorë, dhe pas bërjes së analizave dhe ultratingullit ,është konstatuar që ka

gurë në fshikëz të tëmthit dhe duhet të operohet për shkak të sëmundjes së

diagnostifikuar.

PLANIFIKIMI INFERMIEROR

Prioriteti i ynë si infermierë është:

➢ Vlerësimi i statutit fizik të pacientes

➢ Të përcjellim shenjat vitale

➢ Të sigurojmë që pacienti të ndihet rehat

➢ Të kemi komunikim të mirë me pacientin dhe familjarët e tij

➢ Inkurajimin e pacientit

➢ Të kemi njohuri rreth sëmundjes

➢ Administrimin e medikamenteve siq janë përshkruar nga mjeku

➢ Informim sa më të mirë i pacientit për pjesën postoperatore.

26

PËRFUNDIMET E PREZANTIMIT TË RASTIT

➢ Pacientja është mbi moshën 50 vjeçare

➢ Gjinia femër

➢ Paraqitet në njësinë emergjente

➢ Pranohet në repartin e Kirurgjisë

➢ Mjeku i ordinon terapinë pacientit

➢ Pacienti edukohet dhe këshillohet rreth kujdesit të mëtutjeshëm.

ZBATIMI INFERMIEROR

Infermierët duhet të tregojnë kujdes ndaj pacientit në mënyrë që ai të ndihet sa më i

relaksuar dhe të mos stresohet, si dhe duhet të shtohet kujdes i veçantë ndaj

reduktimit të yndyrërave dhe ushqimeve të tjera pikante.

27

REZULTATET E HULUMTIMIT

Rezultati i këtij punimi është paraqitur në tabelë dhe grafikon numrin e

përgjithshem të pacienteve të trajtuar për një vit 2018/2019 në raport me numrin e

të sëmurëve të trajtuar me cholecystitis.

Tabela 2.Numri i përgjithshëm i pacientëve dhe atyre me sëmundje të cholesictitis

në repartin e kirurgjisë.

Pacientet ne kirurgji

N %

Me sëmundjen e

cholecystitis

187 17.55

Gjithsej të sëmurë dhe të

trajtuar

1048 100.00

Grafikoni 1. Ndarja e pacienteve më sëmundje të përgjithshëm prej atyre me sëmundje te cholesystitis.

28

DISKUTIMI

Gurët e tëmthit dhe inflamacioni i fshikëzës së tëmthit janë shkaqet më të shpeshta

të dhëmbjes abdominale. Dhembja është arsye për konsultime dhe këshillimet

mjekësore.

Dhembja zakonisht nxitet prej ushqimeve yndyrore, por mund të fillojë edhe nga

llojet e tjera ushqimesh.

Shoqërimi i dhembjes me ushqimet është e pranishme vetëm te 50% e pacienteve.

Kjo sëmundje më shumë paraqitet te pacientet më të moshuar (me shumë se 60

vjeç) se sa te pacientet e rinjë.

29

PËRFUNDIMI

Në këtë punim u synua të tregohet për kujdesin infermieror të pacientëve që vuajnë

nga sëmundjet e fshikëzës së tëmthit. Simptomat që paraqiten tek pacientët të cilët

vuajnë nga sëmundjet e fshikëzës së tëmthit, janë me dhimbje barku, barku i fryer,

vjellje.

Gjitashtu kemi paraqitur edhe një rast studimi të një pacienteje me sëmundjen e

gurëve të tëmthit, i cili ka bërë ndërhyrjen kirurgjike, për heqjen e fshikëzës së

tëmthit apo cholecystektomia.

Rekomandimet:

• Mos ngrënja e ushqimeve yndyrore

• Personave të moshës 45-50 vjeç u rekomandohet mos konsumimi i

ushqimeve shtazore të dhjamosura

• Përdorimi i proteinave, karbohidrateve dhe gatimeve me vajra bimore

• Ushqimi lehtë i tretshëm

• Kontrollimi i vazhdushëm i të sëmurit te specialisti përkatës.

30

REZYME

Hyrje- fshikëza e tëmthit përqëndron dhe akumulon bile hepatike gjatë qëndrimit

esëll dhe shpërndan bilën në duoden, si përgjigje ndaj ushqimi . Kapaciteti I

zakonshëm i fshikëzës së tëmthit është rreth 30 deri 60 ml.

Qëllimi i punimit- ëhstë zgjerimi i njohurive për sëmundjen e fshikëzës së tëmthit.

Të tregohet kujdesi infermieror, te paraqitet roli i jonë si infermier.

Metodologjia- është realizuar në repartin e kirurgjisë, në Spitalin e Përgjithshëm

“Isa Grezda” në Gjakovë.

Studimi është retrospektiv.

Përfundimi- Përfshirja më aktive e infermierëve gjatëpranimit e trajtimit të

pacientëve me sëmundje të fshikëzës së tëmthit, në të gjitha fazat, duke u bazuar në

trajnimet paraprake dhe literaturën e bazuar shkencërisht.

31

SUMMARY

Introduction- the gall bladder concentrates and accumulates bile during the

staying sober and distributes it in the duodenum, as responding to food intake. The

capacity of the gallbladder is 30 to 60 ml.

The purpose of the project- is the expansion of the knowledge of the

gallbladder’s diseases. Showing nursing care, to represent our nursing role during

all phases of treatment of the patients with gall bladder disease.

Methodology- it was realised at the surgery department, at the general hospital

“Isa Grezda”, in Gjakova.

The study is retrospective.

Conclusion- More active involvement of nurses during all phases of treatment

of patients with gallbladder diseases, based on the previous training and

literature scientific based.

32

BIBLIOGRAFIA

1 Toënsend Sabiston “Textbook I Kirurgjisë” 1936, Fq.1550

2https://ëëë.google.com/search?q=fshikeza+e+temthit&rlz=1C1NDCM_enXK822XK822&sxsrf

=ACYBGNRsubzcgYaOREJu6MnhAfpgsDraFg:1572736575863&source=lnms&tbm=isch&sa

=X&ved=0ahUKEëjjxLen1MzlAhUt2aYKHUtUAEIQ_AUIEigB&bië=1242&bih=597

3Townsend Sabiston “Textbook I Kirurgjisë” 1936, Fq. 1550-1552

4 Warrell DA, Timothy M. Cox, John D. Firth “Traktati I Oksfordit Per Mjekësinë” Fq.701

5https://ëëë.google.com/search?q=fshikeza+e+temthit&rlz=1C1NDCM_enXK822XK822&sxsrf

=ACYBGNRsubzcgYaOREJu6MnhAfpgsDraFg:1572736575863&source=lnms&tbm=isch&sa

=X&ved=0ahUKEëjjxLen1MzlAhUt2aYKHUtUAEIQ_AUIEigB&bië=1242&bih=597






11Townsend Sabiston “Textbook I Kirurgjisë” 1936, Fq.1560-61-62




https://www.google.com/search?q=fshikeza+e+temthit&rlz=1C1NDCM_enXK822XK822&sxsrf=ACYBGNRsubzcgYaOREJu6MnhAfpgsDraFg:1572736575863&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjjxLen1MzlAhUt2aYKHUtUAEIQ_AUIEigB&biw=1242&bih=597https://www.google.com/search?q=fshikeza+e+temthit&rlz=1C1NDCM_enXK822XK822&sxsrf=ACYBGNRsubzcgYaOREJu6MnhAfpgsDraFg:1572736575863&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjjxLen1MzlAhUt2aYKHUtUAEIQ_AUIEigB&biw=1242&bih=597https://www.google.com/search?q=fshikeza+e+temthit&rlz=1C1NDCM_enXK822XK822&sxsrf=ACYBGNRsubzcgYaOREJu6MnhAfpgsDraFg:1572736575863&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjjxLen1MzlAhUt2aYKHUtUAEIQ_AUIEigB&biw=1242&bih=597https://www.google.com/search?q=fshikeza+e+temthit&rlz=1C1NDCM_enXK822XK822&sxsrf=ACYBGNRsubzcgYaOREJu6MnhAfpgsDraFg:1572736575863&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjjxLen1MzlAhUt2aYKHUtUAEIQ_AUIEigB&biw=1242&bih=597https://www.google.com/search?q=fshikeza+e+temthit&rlz=1C1NDCM_enXK822XK822&sxsrf=ACYBGNRsubzcgYaOREJu6MnhAfpgsDraFg:1572736575863&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjjxLen1MzlAhUt2aYKHUtUAEIQ_AUIEigB&biw=1242&bih=597https://www.google.com/search?q=fshikeza+e+temthit&rlz=1C1NDCM_enXK822XK822&sxsrf=ACYBGNRsubzcgYaOREJu6MnhAfpgsDraFg:1572736575863&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjjxLen1MzlAhUt2aYKHUtUAEIQ_AUIEigB&biw=1242&bih=597

33

BIOGRAFI E SHKURTËR E KANDIDATËS

Emri Launora

Mbiemri Mustafa

Ditëlindja 30.04.1997

Vendbanimi Gjakovë

Kombësia Shqipëtare

Nënshtetësia Kosovare

Shkollimi i mesëm Teknik i Farmacisë, SHMML

“Hysni Zajmi” Gjakovë.

Shkollimi Universitar Bachelor- Infermieri e

përgjithshmë në Fakultetin e

Mjekësisë, Universiteti i

Gjakovës “Fehmi Agani” 2015-

deri në mbrojtjen e kësaj teme.

Programi Infermieri

Statusi E rregullt

Nr. ID 150306104

Njohja e gjuhëve Gjuhë angleze

E-mail [email protected]

Documents

PUNIM DIPLOME · 2020. 12. 24. · KUJDESI INFERMIEROR TE TRAJTIMI I KALKULOZËS SË ... PANKREATITI I GURËVE TË TËMTHIT ... KOLECISTITI KALKULOZ AKUT Kolecistiti akut, te 90-95%