SRPSKA SREDNJEVEKOVNA UMETNOST

Podela• Sastoji se od 3 perioda:

• Raška umetnost• Period od 1300-1371• Moravska umetnost

Raska umetnost razvijala se na podrucju Raške.

Razvili su je Nemanjići.U vreme kada je Vizantija preživljavala tešku

krizu zbog krstaškog osvajanja Carigrada 1204. godine, Srbija se kao država osnažuje.

Krajem XII veka stvara se osoben raški stil, koji je tokom XII - XIII veka dao spomenike najviših kvaliteta.

Iako je nastala na teritorijama vezanim za vizantijsku umetnost, Nemanjići su preko primorskih gradova Zete-Bara i Kotora – uzimali arhitekte sa zapadnjačke, romaničke i gotičke umetnosti, slikare iz Vizantije

Najpoznatiji manastiri su: StudenicaDečaniMileševoSopoćaniŽiča

Krajem XII veka izgradio ju je Stefan Nemanja.

Jednobrodna i jednokupolna gradjevina

Cela gradjevina je spolja obložena blokovima belog glačanog mermera, izuzev kupole, koja je od opeke

Kasnije kralj Radoslav u XIII veku dodaje pripratu

Bogorodičina crkva u Studenici

Studenica

Izgradjen je u XIV veku. – Stefan Dečanski i Car Dušan

Dečanska crkva ima oblik petobrodne bazilike sa kupolom i trobrodnom pripratom.

Pod uticajem romaničke arhitekture u Italiji, ona je spolja oplaćena blokovima kamena u 2 boje, žućkasta i ljubičastocrvene .

Natpis na jednom dečanskom portalu spominje kao neimara franjevca Vitu iz Kotora.

Manastir Dečani

Oltarski prozor

Manastir Milesevo

Manastir je podigao Stefan Vladislav, u prvoj polovini XIII veka, kao svoju zadužbinu, a u njoj je i sam sahranjen.

Omalterisana i obarbana u belo

Poznata po slikarstvu

Ktitor kralj Uroš I

Manastir Sopoćani

Manastir je podigao Stefan Nemanjić, a znacajnu ulogu u podizanju manastira imao je njegov brat, sveti Sava,u prvoj polovini XIII veka.

Omalterisana i okrečena u crveno

Manastir Žiča

SkulpturaSkulpturalna dekoracija na

nekim spomenicima raške umetnosti, kao na Bogorodičinoj crkvi u Studenici i na Dečanima, veoma je bogata. U obliku bojenog reljefa, ona mestimično prelazi skoro u okruglu skulpturu. Nalazi se na portalima, prozorima, (bifore i trifore)kapitelima stubova i na konzolama.

Obrađena je u romaničkom stilu, a motivi su joj najčešće biljni i životinjski.

Prozori sa jednim stubićem – bifore, odnosno sa dva – trifore, koji ga dele na dva, odnosno na tri otvora povezani zajedničkim lukovima. Portali imaju bočno od ulaza stubove i stupce, koji se stepenasto uvlače prema ulazu, a iznad njega polukružni zabat i lukove.

Ljudske figure na portalima u Dečanima i zapadnom portalu u Studenici

SlikarstvoUnutrašnju dekoraciju raških

građevina čine freskeFreske velikog formata imaju

religioznu tematiku tematiku. Glavni motiv je ljudska figura, krupnih oblika, mirnih i uzdržanih pokreta, sa dreperijom koja u širokim i slobodnim naborima prianja uz oblike tela.

Telesna lepota i proporcije, široke površine svetlih boja i širok potez četkice

Pozadina figura je najčešće plava, ili zlatna.

Slika se u frizovimaScene iz života

Hrista, (Veliki praznici- Blagovesti, Raspeće Hristovo, Krštenje Hristovo, Vaskresenje Hristovo, Vaznesenje Hristovo, Silazak Sv. Duha....) Bogorodice, ktitorske kompozicije

MileševoStudeniciSopoćani

Najpoznatije freske su:

Mileševo - Mironosice na grobu Hristovom

Beli anđeo – komplementarnost boja

Studenica - Raspeće Hristovo

SopoćaniVrhunac raškog

slikarstva je u Sopoćanima

Kompozicije u obliku trougla

Inverzna perspektivaArhitektura u

pozadiniČvrsto modelovana

figuraHrist drži bebu –

simbol duše Bogorodice

Sopoćani - Uspenje Bogorodice

Kraj