Upload
nheung-kongsri
View
91
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
stroke
Citation preview
STROKEโรคหลอดเลอด
สมอง
STROKE คื�อ การเกดภาวะบกพร�องของระบบ
ประสาทเฉพาะท��อย่�างฉ�บพลั�นท�นใด ซึ่��งเป นผลัมาจากการเกดม�เลั�อดออกในสมองหร�อการท��สมองขาดเลั�อด
Stroke แบ�งตามคืวามผดปกตของสมอง
ได( 2 ชนดคื�อ
1. Ischemic stroke เป นภาวะท��สมองขาดเลั�อดไปเลั�*ย่ง พบมากถึ�ง 80 %
ม�สาเหต,เกดจาก- Cerebral thrombosis เน��องจากหลัอดเลั�อดต�บลัง อาจเกดจากหลัาย่สาเหต,เช�น เส(นเลั�อดอ�กเสบหร�อผน�งเส(นเลั�อดท��หนาต�ว ท��ม�กเป นในผ-(ป.วย่เบาหวาน คืวามด�นส-ง
ไขม�นส-ง
- Cerebral embolism เกดจากก(อนเลั/กๆท��เร�ย่ก emboli ส�วนใหญ่�เป นก(อน blood clot จากห�วใจหร�อเส(นเลั�อดใหญ่�ท��ถึ-กบ�บข�*นไปตามหลัอดเลั�อดส-�สมองผ�าน carotid artery แลัะไปอ,ดหลัอดเลั�อดไว( emboli จากห�วใจม�กเกดจากการท��ห�วใจเต(นไม�สม2�าเสมอ ลั*นห�วใจร��วท2าให(เกดลั�มเลั�อด เย่��อห,(มห�วใจอ�กเสบ การใส�ลั*นห�วใจเท�ย่ม กลั(ามเน�*อห�วใจตาย่ หร�อเกดจากเส(นเลั�อดท��เป นแผลั (atherosclerosis)
- Transient ischemic attack (TIA) หร�อ mini stroke เป นภาวะท��เกดช��วคืราวไม�ถึ�ง 1 ว�น ไม�ม� brain damage อาจจะม�อาการชาหร�ออ�อนแรงของกลั(ามเน�*อหร�อระด�บคืวามร- (ส�กต�วเปลั��ย่นไป
2. Hemorrhagic stroke คื�อภาวะเลั�อดออกในสมอง พบประมาณ 20 % แต�ม�อ�ตราการตาย่ส-งกว�าแบบแรก เกดจาก- Cerebral Hemorrhage ม�เลั�อดออกในสมองเกดจากเส(นเลั�อดแตก- Subarrachnoid hemorrhage เกดเม��อเส(นเลั�อดท��ผวเย่��อห,(มสมองแตกแลัะม�เลั�อดออกในช�องว�างระหว�างสมองก�บกะโหลัก
ท�*งหมดน�*จะส�งผลัให(เกดการตาย่ของ
เซึ่ลัลั5สมอง ท2าให(หน(าท��ของสมองส�วนน�*นส-ญ่เส�ย่ไป เช�น
การพ-ด การเคืลั��อนไหว คืวามจ2า ระด�บคืวาม
ร- (ส�กต�ว ปวดห�วเว�ย่นห�ว
ความส�าค�ญของ strokestroke เป นภาวะฉ,กเฉนท��จะต(องไปถึ�งโรง
พย่าบาลัอย่�างรวดเร/วท��ส,ดเท�าท��จะเร/วได(
การป้�องก�นลัดป6จจ�ย่เส��ย่งต�างๆ เช�น เบาหวาน คืวามด�น
ต(องได(ร�บการร�กษาให(ย่าป8องก�นการเกดลั�มเลั�อด ลัดไขม�นในเลั�อดร�กษาโรคืห�วใจท��เป นอย่-�
การด�แลร�กษาIschemic Stroke ป6จจ,บ�นน�*ม�ย่าระเบด blood
clot เป นพวก tissue plasminogen activator ท��ช�วย่ลัะลัาย่ลั�มเลั�อดท��อ,ดต�น แต�ต(องร�กษาเร/วภาย่ใน 3 ช��วโมง หลั�งจากม�อาการ ม�งานวจ�ย่ว�าน2*าลัาย่คื(างคืาวสามารถึให(เข(าเส(นเลั�อดเพ��อช�วย่ลัะลัาย่ลั�มเลั�อดได(แม(ว�าจะร�กษาช(าภาย่ใน 9 ช��วโมง นอกจากน�*นจะเป นย่าพวกป8องก�นการท2าลัาย่ของเน�*อสมอง ได(แก�การใช( glutamate antagonist, calcium antagonist, opiate antagonist รวมท�*ง antioxidants
Hemorhagic stroke ม�ท�*งการร�กษาโดย่การผ�าต�ดแลัะไม�ผ�าต�ด ข�*นอย่-�ก�บขนาดแลัะอ�นตราย่จากก(อนเลั�อดรวมท�*งคืวามเส��ย่งจากการผ�าต�ด
อาการเตือนของโรคหลอดเลอดสมอง ได�แก�1. อาการอ�อนแรง หร�อชาคืร��งซึ่�กของร�างกาย่ท�นท�ท�นใด2. อาการตาม�ว หร�อมองไม�เห/นท�นท� โดย่เฉพาะท��เป นข(างเด�ย่ว3. พ-ดตะก,กตะก�ก พ-ดไม�ช�ด น�กคื2าพ-ดไม�ออก หร�อไม�เข(าใจคื2าพ-ด ท�นท�ท�นใด4. ปวดศี�รษะร,นแรงฉ�บพลั�นชนดไม�เคืย่เป นมาก�อน5. เว�ย่นศี�รษะ บ(านหม,น เดนลั2าบาก หร�อเป นลัม โดย่เฉพาะถึ(าม�อาการ ด�งกลั�าวมาแลั(วร�วมด(วย่
อาการเต�อนเหลั�าน�* อาจเป นเพ�ย่งช��วขณะแลั(วด�ข�*นเอง แต�ก/ม�คืวามส2าคื�ญ่ แลัะผ-(ป.วย่คืวรจะพบแพทย่5โดย่ด�วน ถึ(าผ-(ป.วย่เข(าร�บการร�กษาเร/วเท�าใด อ�ตรา การตาย่ คืวามพการจะย่�งน(อย่ลัง
เส�นเลอดสมองตื�บ
เส(นเลั�อดสมองต�บเป นโรคืหน��งซึ่��งจ�ดอย่-�ในกลั,�มใหญ่�ท��เร�ย่กว�า
โรคหลอดเลอดสมอง ซึ่��งประกอบด(วย่ 3 โรคืหลั�กๆ ได(แก� เส(นเลั�อด
สมองต�บ แตก แลัะ อ,ดต�น โดย่ท��เส(นเลั�อดสมองต�บเป นแบบท��พบได(
มากท��ส,ด (80-85%)
เส(นเลั�อดท��ต�บเกดจากการหนาต�วของผน�งหลัอดเลั�อด รวมท�*งอาจม�
เกลั/ดเลั�อดหร�อองคื5ประกอบอ��นๆ ของเลั�อด มาสะสมตามผน�งหลัอด
เลั�อด ซึ่��งจะท2าให(เลั�อดไหลัผ�านได(น(อย่ลัง ถึ(าเป นมาก ก/จะท2าให(เลั�อด
ไปเลั�*ย่งสมองไม�เพ�ย่งพอแลัะเกดคืวามเส�ย่หาย่ต�อเซึ่ลัสมองบรเวณน�*น
อาการเน��องจากสมองม�หลัาย่ส�วน แต�ลัะส�วนม�หน(าท��แตกต�างก�น ด�งน�*น
อาการในผ-(ป.วย่แต�ลัะคืน ข�*นก�บบรเวณของสมองท��ม�เส(นเลั�อดต�บ อาการท��
พบ- แขนขาอ�อนแรง หร�อชาซึ่�กใดซึ่�กหน��ง (บางกรณ�อาจเป นท�*ง2ซึ่�ก) - ลั*นแข/ง พ-ดไม�ช�ด หร�อส2าลั�ก - พ-ดไม�ได( หร�อฟั6งไม�ร- (เร��อง (ม�ป6ญ่หาด(านคืวามเข(าใจภาษา) - เว�ย่นศี�รษะมาก เดนเซึ่ แบบท��ไม�เคืย่เป นมาก�อน - มองไม�เห/นซึ่�กใดซึ่�กหน��ง ลั�กษณะส2าคื�ญ่ของอาการท��เกดคื�อ เป นคื�อนข(างเร/ว กะท�นห�น
ภาย่ในเวลัาเป นนาท� หร�ออาจเป นหลั�งต��นนอน โดย่ท��ก�อนเข(านอนย่�งปกตอย่-�
โอกาสที่�"จะเป้%นอาย่,ท��มากข�*นถึ�อเป นป6จจ�ย่เส��ย่งของโรคืน�*ท��ไม�สามารถึป8องก�นได(
แต�ป6จจ�ย่เส��ย่งท��เราสามารถึ คืวบคื,มได(ย่�งม�อ�กหลัาย่อย่�าง ซึ่��งถึ(าเราคื,มได(ด�ก/จะ
สามารถึลัดโอกาสการเกดอ�มพฤกษ5 อ�มพาตได(มาก แม(จะไม� 100% ก/ตามป้&จจ�ยเส�"ยง - คืวามด�นโลัหตส-ง - เบาหวาน - ไขม�นในเลั�อดส-ง - การส-บบ,หร�� - โรคืห�วใจบางชนด
การป้�องก�นโรคเส�นเลอดสมองตื�บเน��องจากเป นโรคืท��ถึ(าเป นแลั(ว ม�กไม�หาย่สนท เหลั�อคืวามพการอย่-�บ(างไม�
มากก/น(อย่ การป8องก�นจ�งม�คืวามส2าคื�ญ่มาก บางราย่ท��ม�ป6จจ�ย่เส��ย่งด�งกลั�าวคืวร
คืวบคื,มโรคืให(ด� ไม�ขาดย่า ต�*งใจคืวบคื,มอาหาร จะลัดโอกาสการเป นอ�มพาตลัง
รวมท�*งการออกก2าลั�งกาย่อย่�างสม2�าเสมอ พ�กผ�อนเพ�ย่งพอ หลั�กเลั��ย่งของ
ม�นเมา ตรวจเลั�อดเพ��อหาป6จจ�ย่เส��ย่งท,กป< โดย่เฉพาะถึ(าอาย่,มากกว�า 30-35 ข�*น
ไป หร�อม�ประว�ตคืนในคืรอบคืร�วม�โรคืท��เป นป6จจ�ย่เส��ย่ง เพราะอาจม� โรคืเหลั�า
น�*น เน��องจากส�วนมากเป นโรคืท��เก��ย่วข(องก�บพ�นธุ,กรรม
การด�แลผู้��ป้)วยที่�"เป้%นโรค1.คืวบคื,มป6จจ�ย่เส��ย่งอย่�างเคืร�งคืร�ด ห(ามขาดย่า พบแพทย่5
ตามน�ด 2.ท2ากาย่ภาพบ2าบ�ดอย่�างต�อเน��องอาจท2าเองท��บ(านหร�อหลั�ง
จากออกจากโรงพย่าบาลั
3.ให(ก2าลั�งใจผ-(ป.วย่ เน��องจากโรคืน�*พบว�าผ-(ป.วย่ม�โอกาสมากท��จะม�โรคืซึ่�มเศีร(า หร�อเคืร�ย่ดร�วมด(วย่ ซึ่��งเกดจากการท��เคืย่ท2าอะไรได( แลั(วมาท2าไม�ได(
4.ในราย่ท��เดนไม�ได( นอนอย่-�ก�บเต�ย่ง ต(องพลักต�ว จ�บน��งบ�อย่ๆ เพ��อป8องก�นโรคืแทรกซึ่(อน เช�น ปอดอ�กเสบ แผลักดท�บ ทางเดนป6สสาวะอ�กเสบ
การที่�ากายภาพบ�าบ�ด ม�ส�วนส�าค�ญที่�"ส,ดในการเพ."มโอกาสที่�"ที่�าให�
ส�วนที่�"อ�อนแรง กล�บมาม�แรงมากข/0นได� ย่าท��ทาน จะเน(นไปท��การป8องก�นการเกดซึ่2*าของ
เส(นเลั�อดสมองต�บ ด�งน�*น แม(ทานย่าคืรบ แต�ไม�คื�อย่ท2า
กาย่ภาพบ2าบ�ด ก/ไม�สามารถึท2าให(อาการด�ข�*นได(เท�าท��คืวร
หลอดเลอดในสมองแตืกโรคืหลัอดเลั�อดในสมองแตก พบว�า
เป นสาเหต,ส2าคื�ญ่ท��ท2าให(เกดอ�มพฤกษ5
อ�มพาต อย่�างเฉ�ย่บพลั�น โดย่ผ-(ป.วย่อาจไม�ท�น
ส�งเกตส�ญ่ญ่าณท��ร�างกาย่ ได(พย่าย่ามส�งคื2าเต�อนมา
ให(แลั(ว เหต,เพราะคืาดไม�ถึ�งว�าผลัท��ตามมาอาจ
ร(าย่แรงถึ�งข�*นพการหร�อเส�ย่ช�วตได(
อาการของโรค
โรคืหลัอดเลั�อดสมองแตก คื�อ อาการท��หลัอดเลั�อดในสมองฉ�กขาด จ�งท2าให(
เลั�อดออกในสมอง อาจส�งผลัให(เส�ย่ช�วตได( สาเหต,ส2าคื�ญ่เกดจากภาวะคืวามด�น
โลัหตส-ง บางคืนเร�ย่กว�า โรคือ�มพฤกษ5 อ�มพาต เป นโรคืท��พบบ�อย่ท��ส,ดของ
โรคืทางระบบประสาท ไม�ว�าจะอย่-�ในกลั,�มคืนสาขาอาช�พใด ลั(วนม�โอกาสเส��ย่ง
ท��จะเป นอ�มพฤกษ5 อ�มพาต จากโรคืหลัอดเลั�อดสมองแตกได(
โรคืหลัอดเลั�อดในสมองแตก ก�อให(เกดอาการต�างๆ ทางระบบประสาท
ซึ่��งจะม�อาการอย่�างเฉ�ย่บพลั�นท�นท�ท�นใด แต�ใช(เวลัาในการฟั>* นต�ว
คื�อนข(างนาน หากได(ร�บการด-แลัร�กษาท��ถึ-กต(องแลัะรวดเร/วต�*งแต�แรก
จะสามารถึลัดอ�ตราการตาย่แลัะพการลังได(มาก หร�อสามารถึกลั�บมาใช(
ช�วตแบบคืนปกตได(
หลัอดเลั�อดในสมองแตกสามารถึแบ�งได(เป น 2 ลั�กษณะ ด�งน�*
1. หลอดเลอดแตืกในเน0อสมอง ม�ผลัท2าให(ผ-(ป.วย่ม�อาการผดปกตทางระบบ
ประสาทข�*นมาท�นท� เน��องจากเลั�อดท��ออกจะไปกดเบ�ย่ดเน�*อสมอง
ท2าให(สมองท2างานผดปกต แลัะนอกจากน�*ย่�งเกดคืวามด�นในโพรง
กะโหลักศี�รษะเพ�มข�*น ผ-(ป.วย่ม�กเกดอาการปวดศี�รษะ คืลั��นไส( อาเจ�ย่น
ถึ(าม�เลั�อดออกมาเป นจ2านวนมาก หร�อเลั�อดออกในก(านสมอง ผ-(ป.วย่
อาจหมดสต หร�อเส�ย่ช�วตได(อย่�างรวดเร/ว
2. หลอดเลอดแตืกในชั้�0นเย"อห,�มสมอง สาเหต,ม�กเกดจากการโป.งพองของหลัอดเลั�อดสมองบรเวณฐานกะโหลัก
ศี�รษะ เม��อม�เลั�อดออกในท�นท�ท�นใด ผ-(ป.วย่จะม�อาการปวดศี�รษะร,นแรงมาก
อย่�างท��ไม�เคืย่เป นมาก�อน บางคืนอาจหมดสต หร�อเส�ย่ช�วตได(ต�*งแต�ระย่ะแรก จ�ง
จ2าเป นท��จะต(องได(ร�บการร�กษาอย่�างเร�งด�วน
จากสถึตเม��อป< 2550 พบว�าคืนไทย่กว�า 13 ลั(านคืน เส��ย่งพการจากหลัอดเลั�อด
สมองแตก/ต�บ/ต�น แลัะม�ผ-(ป.วย่เป นอ�มพาต อ�มพฤกษ5 ป<ลัะ 1.5 แสนคืน เส�ย่ช�วตจากโรคืน�*ป<ลัะกว�า 4.5 หม��นคืน สาเหต,เก��ย่วข(องมาจากหลัาย่โรคื โดย่เฉพาะโรคืคืวามด�นโลัหตส-งแลัะเบาหวานเส��ย่งส-งกว�าคืนท��วไป 2-17 เท�าต�ว รวมท�*งโรคืห�วใจ
ส�ญญาณเตือนโรคหลอดเลอดสมอง
อาการส�วนใหญ่�ท��ท2าให(ผ-(ป.วย่ถึ-กน2าต�วส�งโรงพย่าบาลั คื�อ แขนขาอ�อนแรง
อาจเป นซึ่�กใดซึ่�กหน��งของร�างกาย่ บางคืนหน(าเบ�*ย่ว หร�ออาจมาจากอาการชา
อาจจะมองเห/นภาพซึ่(อน หร�อมองไม�เห/นข(างหน��ง หร�อมองเห/นแคื�
คืร��งหน��งของตาแต�ลัะข(าง ม�อาการปวดศี�รษะอย่�างร,นแรงแลัะเฉ�ย่บพลั�น
หร�อเว�ย่นศี�รษะ อาเจ�ย่น อาจม�ป6ญ่หาเก��ย่วก�บการพ-ด ซึ่�มลัง หร�อหมดสต ม�
อาการช�ก ผ-(ป.วย่อาจม�อาการได(หลัาย่ๆ ร-ปแบบ แลั(วแต�ต2าแหน�งของสมองท��
ม�การขาดเลั�อด หร�อม�เลั�อดออกในสมองป6ญ่หาส�วนใหญ่�ท��พบ คื�อ รอจนเป นโรคืมากแลั(วคื�อย่ไป
หาหมอ ท2าให(กว�าจะถึ�งม�อหมอผ-(ป.วย่ก/เป นอ�มพาตไปแลั(ว
หลอดเลอดสมองตื�นโรคืหลัอดเลั�อดสมองต�น เกดจากภาวะท��สมองขาด
เลั�อดไปเลั�*ย่ง เพราะม�การอ,ดต�นของเส(นเลั�อดท��น2าเลั�อดไปเลั�*ย่งสมองส�วน
ต�างๆ ส�งผลัให(สมองขาดเลั�อด อาการเบ�*องต(นท��พบบ�อย่ โรคืหลัอดเลั�อดสมองต�น
เช�น ตาพร�าม�วมองเห/นภาพซึ่(อน ม�อาการชาคืร��งซึ่�ก อ�อนแรงแลัะหน(าเบ�*ย่ว
หร�อม�อาการแขนขาอ�อนแรงร�วมด(วย่ พ-ดลั2าบาก หร�อฟั6งไม�เข(าใจ เว�ย่น
ศี�รษะ การทรงต�วไม�ด� เดนเซึ่ กลั�นลั2าบาก ปวดศี�รษะ (บางคืร�*งจะม�อาการ
ปวดศี�รษะร,นแรง)
อาจจะแสดงอาการออกมาอย่�างใดอย่�างหน��ง หร�อม�อาการหลัาย่อย่�างพร(อมก�น
ส�วนใหญ่� โรคืหลัอดเลั�อดสมองต�บต�น ม�กเกดในกลั,�มว�ย่กลัางคืนข�*นไป ซึ่��ง
เป นช�วงว�ย่ท��ก2าลั�งสร(างสถึานะทางเศีรษฐกจแลัะส�งคืม หากพบว�าม�อาการ
เหลั�าน�*คืวรร�บพบแพทย่5 เพ��อให(การร�กษาแลัะวนจฉ�ย่โดย่ด�วน ถึ(าผ-(ป.วย่ โรคื
หลัอดเลั�อดสมองต�บต�น ได(ร�บการร�กษาแลัะสามารถึกลั�บคื�นมาเป นปกตใน
24 ช��วโมง เร�ย่กว�า TIA (Transient Ischemic Attack) หร�อ Mini
stroke
สาเหตื,ส�าค�ญของ โรคหลอดเลอดสมองตื�บตื�น
เกดจากการม�ไขม�นไปเกาะผน�งหลัอดเลั�อดด(านในหลัอดเลั�อดสมอง หร�อม�ลั�มเลั�อดขนาดเลั/กท��ลั*นห�วใจแลัะผน�งห�วใจ หลั,ดลัอย่ตามกระแสเลั�อดไปอ,ดต�นหลัอดเลั�อดในสมอง ซึ่��งม�กพบในผ-(ป.วย่โรคืห�วใจเต(นผดจ�งหวะ ห�วใจโต ลั*นห�วใจต�บหร�อร��ว ผน�งห�วใจร��ว หร�อเกดจากการฉ�กของผน�งหลัอดเลั�อดด(านใน ท2าให(เส(นเลั�อดอ,ดต�น รวมถึ�งการแข/งต�วของเลั�อดท��เร/วเกนไป หร�อเกลั/ดเลั�อดมากเกนไป ลั(วนเป นสาเหต,หลั�กท��ท2าให(หลัอดเลั�อดอ,ดต�นได(
ผ-(ท��เข(าข�าย่เส��ย่งต�อการเกด โรคืหลัอดเลั�อดสมองต�บต�น ได(แก�ผ-(ท��เป นโรคืคืวามด�นโลัหตส-ง โรคืเบาหวาน โรคือ(วน โรคืห�วใจ เช�น โรคืห�วใจเต(นผดจ�งหวะ โรคืกลั(ามเน�*อห�วใจขาดเลั�อด ท2าให(ม�ลั�มเลั�อดหลั,ดไปอ,ดเส(นเลั�อดสมอง ผ-(ท��ส-บบ,หร��เป นประจ2า ผ-(ท��ม�ไขม�นในเลั�อดส-ง จะท2าให(เกดการอ,ดต�นของหลัอดเลั�อดท��ไปเลั�*ย่งสมองเร/วกว�าปกต ผ-(ท��ด��มแอลักอฮอลั5มาก ลัะเลัย่การออกก2าลั�งกาย่ นอกจากน�*ฮอร5โมนบางอย่�างโดย่เฉพาะฮอร5โมนเพศีหญ่ง จะท2าให(หลัอดเลั�อดด2าในสมองอ�กเสบได(
การป8องก�น- งดส-บบ,หร��
- คืวบคื,มอาหาร อย่�าให(น2*าหน�กต�วเกนเกณฑ์5มาตรฐาน
- ออกก2าลั�งกาย่อย่�างสม2�าเสมอ
- คืวบคื,มระด�บไขม�นในเลั�อดให(อย่-�ในเกณฑ์5ปกต
- ถึ(าเป นเบาหวาน คืวรร�กษาระด�บน2*าตาลัให(ใกลั(เคื�ย่งปกตมากท��ส,ด
ต�อหลั�กเลั��ย่งเคืร��องด��มแอลักอฮอลั5
ถึ(าเป นโรคืคืวามด�นโลัหตส-ง คืวรด-แลัคืวามด�นโลัหตให(อย่-�ในเกณฑ์5ปกต
หากม�อาการผดปกต เช�น แขนขาอ�อนแรง ปากเบ�*ย่ว พ-ดลั2าบาก เว�ย่นศี�รษะ มองเห/นภาพซึ่(อน คืวรร�บพบแพทย่5โดย่เร/วท��ส,ด
คืวรตรวจวนจฉ�ย่โรคืห�วใจ เพ��อตรวจหาคืวามเส��ย่ง เพราะอาจเกดลั�มเลั�อดในห�วใจหลั,ดเข(าไปอ,ดต�นในหลัอดเลั�อดสมองได(
การร�กษา โรคหลอดเลอดสมองตื�บตื�น
• การร�กษา โรคืหลัอดเลั�อดสมองต�บต�น คื�อ การท2าให(เซึ่ลัลั5ของสมองย่�งอย่-�รอดให(ได(นานท��ส,ด ถึ(าเราสามารถึท2าให(เลั�อดไหลัเว�ย่นได(ท�นเวลัาแลัะในระด�บท��เพ�ย่งพอ ก/สามารถึท2าให(เน�*อสมองบรเวณน�*นฟั>* นต�วได(เร/ว ส�งผลัให(ผ-(ป.วย่กลั�บมาเป นปกตได( ซึ่��งการร�กษาน�*จะต(องท2าภาย่ใน 3 ช��วโมง เพ��อให(ย่าลัะลัาย่ลั�มเลั�อด (Thrombolysis) คืวรอย่-�ในคืวามด-แลัของผ-(เช��ย่วชาญ่ด(านสมอง หลั�งจากให(ย่าผ-(ป.วย่
- ร�กษาโดย่การให(ย่าบางประเภท เพ��อให(เซึ่ลัลั5สมองเส�ย่น(อย่ท��ส,ด โดย่ระย่ะแรกๆ คืวรจะด-แลัผ-(ป.วย่ โรคืหลัอดเลั�อดสมองต�บต�น อย่�างใกลั(ชด เพ��อส�งเกตอาการแทรกซึ่(อน บ2าบ�ดร�กษาโรคือ��นๆ ของผ-(ป.วย่ เช�น โรคืเบาหวาน คืวามด�นส-ง โรคืไต ปอดบวม กลั�นลั2าบาก
- ใช(กาย่ภาพบ2าบ�ดในราย่ท��เป นอ�มพาต ไม�ว�าจะเป นการฝึCกน��ง ย่�น เดน การฝึCกกลั�น ฯลัฯ
- ในราย่ท��ซึ่�มเศีร(า เป นป6ญ่หาท��พบบ�อย่ในผ-(ป.วย่ท��เป นโรคือ�มพาต ม�กจะร�กษาโดย่ใช(จตบ2าบ�ดร�วมด(วย่
ผ-(ป.วย่คืวรได(ร�บการฟั>* นฟั-มากท��ส,ด เพ��อให(ช�วย่เหลั�อต�วเองหร�อเป นอสระมากท��ส,ด ผ-(ป.วย่บางราย่ช�วย่เหลั�อต�วเองไม�ได( ท�มแพทย่5แลัะพย่าบาลั คืวรจะม�การตดตามอาการผ-(ป.วย่ขณะบ2าบ�ดท��บ(านด(วย่
Rehabilitation of strokeกายภาพบ�าบ�ดในผู้��ป้)วยโรคหลอด
เลอดสมองอ�มพาต (Paralysis) กลั(ามเน�*อไม�สามารถึท2างานได(ปกต อาจ
พบผ-(ป.วย่อ�มพาตอ�อนปวกเป<ย่ก หร�ออ�มพาตแบบแข/งเกร/ง อ�มพฤกษ5 (Paresis) กลั(ามเน�*อม�แรงท2างานได(แต�ม�แรงลัดลัง
กว�าปกต หร�อ กลั(ามเน�*ออ�อนแรง อ�มพาตคืร��งซึ่�ก (Hemiplegia) กลั(ามเน�*อไม�ม�แรงท��แขนแลัะขา
ซึ่�กซึ่(าย่ หร�อ ซึ่�กขวา อ�มพาตคืร��งท�อน (Paraplegia) กลั(ามเน�*อไม�ม�แรงท��ขาท�*ง 2
ข(าง อ�มพาตท�*งต�ว (Tetraplegia) กลั(ามเน�*อไม�ม�แรงท�*งต�ว
การร�กษาที่างกายภาพบ�าบ�ด1. การกระต,(นให(เกดการฟั>* นต�วกลั(ามเน�*อ2. การกระต,(นการเคืลั��อนไหวเพ��อให(ผ-(ป.วย่สามารถึ
ท2างานได(ตามปกต หร�อ ใกลั(ก�บปกตมากท��ส,ด3. การกระต,(นการร�บคืวามร- (ส�ก4. การป8องก�นการตดแข/งของข(อต�อ เอ/น แลัะกลั(ามเน�*อ5. ท2าให(ระบบการไหลัเว�ย่นเลั�อดด�ข�*น
กายภาพบ�าบ�ด1) การจ�ดท�าทางในการนอน2) การบรหารการเคืลั��อนไหวของข(อ3) การเคืลั��อนไหวข(อไหลั�ด(วย่ต�วผ-(ป.วย่เอง4) การเคืลั��อนย่(าย่ผ-(ป.วย่บนเต�ย่ง5) การลั,กน��งจากท�านอนหงาย่6) การน��งข(างขอบเต�ย่ง7) การลั,กข�*นย่�น / การย่�น8) การเดนบนพ�*นราบ9) การข�*น ลังบ�นได–
การบร.หารการเคล"อนไหวของข�อในกรณ�ท��ผ-(ป.วย่ไม�สามารถึเคืลั��อนไหวแขนแลัะ
ขา คืวรม�ผ-(ด-แลัท2าการเคืลั��อนไหวข(อต�างๆให(ผ-(ป.วย่
ให(ผ-(ด-แลัท2าการเคืลั��อนไหวข(อต�างๆ ให(ผ-(ป.วย่เพ��อ- ป8องก�นข(อตด-ป8องก�นกลั(ามเน�*อแลัะเอ/นหดต�ว-การไหลัเว�ย่นของเลั�อดด�ข�*น-กระต,(นให(ม�การฟั>* นต�วเพ��อท2าให(ไม�ลั�มการเคืลั��อนไหว
การเคล"อนไหว-การเคืลั��อนไหวข(อให(ผ-(ป.วย่คืวรท2าช(าๆ-คืวรท2าการเคืลั��อนไหวให(ส,ดองศีาของการเคืลั��อนไหวท��ปกต-ในแต�ลัะท�าท2าซึ่2*าๆ ท�าลัะ 10 – 30 คืร�*ง ว�นลัะ 2 รอบ-ไม�คืวรท2าการเคืลั��อนไหวหลั�งจากร�บประทานอาหารอ�มใหม�ๆ หร�อในขณะผ-(ป.วย่ม�ไข(-ขณะท2าการเคืลั��อนไหวข(อ ถึ(าผ-(ป.วย่ปวด หร�อ พบป6ญ่หาคืวรหย่,ดแลัะปร�กษาแพทย่5หร�อน�กกาย่ภาพบ2าบ�ด