Upload
mustaf-ameti
View
159
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
PUNIM SEMINARIK NGA MBROJTJA NË PUNË
RAPORT Nr.1/09
MBI EKZAMINIMIN PERIODIK TË LITARIT d=44 mm në skipin e kuq
1.TË DHËNAT E PËRGJITHËSHME
POROSITESI-DERGUESI : “TREPÇA” – Ndermarrje në Administrim të AKP-së
KONTRATA : Nr. 095ST/2008
OBJEKTI I SHFRYTËZIMIT : Minjera “Trepça “ Stan Terg
VENDI I SHFRYTËZIMIT -PAJISJA: skipi i kuq
MATERIALI I DORZUAR
Për prova është dorzuar një kampion – mostër e litarit bartës prej çeliku me gjatësi 2 m i shenuar si: litar prej çeliku
KËRKESA E POROSITESIT-DERGUESIT
Te kryhen provat në litarin bartës prej çeliku sipas “Rregullave mbi masat teknike dhe mbi masat e mbrojtëjes në punë gjatë transportit të njerëzve dhe materialit në puset e minjerave”.
Studenti:Ing.Mustaf Ameti - 1 - Prof.Dr.sc Musli Bajraktari
UNIVERSITETI I PRISHTINËS
FAKULTETI I INXHINIERISË MEKANIKE
STUDIMET MASTER
PUNIM SEMINARIK NGA MBROJTJA NË PUNË
2.STANDARDET E APLIKUARA
EN 12 385 -4DIN EN 12 385 -4DIN 3051DIN 3060DIN 305544.DIN 3060 FE ZN 1770 sZJUS C.H1.023 HRN C.H1 023 – Litarët e çelikt për përdorim të përgjithëshmëm .Kushtet teknikeHRN C.H1 051 – Telat e çelikt për litarëHRN C.H1 060 – Litarët e çelikt për përdorim të përgjithëshëm. Litari i filetor 1x7HRN C.H1 061 – Litarët e çelikt për përdorim të përgjithëshëm. Litari filetor 1x19HRN C.H1 062 – Litarët e çelikt për përdorim të përgjithëshëm.Litari filetor 1x37HRN C.H1 070 – Litarët e çelikt për përdorim të përgjithëshëm.Litari i zakonshëm 6x7HRN C.H1 072 – Litarët e çelikt për përdorim të përgjithëshëm.Litari i zakonshëm 6x19HRN C.H1 074 – Litarët e çelikt për përdorim të përgjithëshëm.Litari i zakonshëm 6x37HRN C.H1 076 – Litarët e çelikt për përdorim të përgjithëshëm.Litari i zakonshëm 6x12 + 7 zemra vegjetaleHRN C.H1 078 – Litarët e çelikt për përdorim të përgjithëshëm.Litari i zakonshëm 6x24 + 7 zemra vegjetaleHRN C.H1 080 – Litarët e çelikt për përdorim të përgjithëshëm.Litari i zakonshëm 8x7HRN C.H1 084 – Litarët e çelikt për përdorim të përgjithëshëm.Litari i zakonshëm 8x37HRN C.H1 086 – Litarët e çelikt për përdorim të përgjithëshëm.Litari 6x19 me tela për mbushjeHRN C.H1 088 – Litarët e çelikt për përdorim të përgjithëshëm.Litari 8x19 me tela për mbushjeHRN C.H1 090– Litarët e çelikt për përdorim të përgjithëshëm.Litari 6x19 WarringtonHRN C.H1 094 – Litarët e çelikt për përdorim të përgjithëshëm.Litari 6x19 Warrington i mbuluarHRN C.H1 096 – Litarët e çelikt për përdorim të përgjithëshëm.Litari 8x19 WarringtonHRN C.H1 100 – Litarët e çelikt për përdorim të përgjithëshëm.Litari 6x19 SealeHRN C.H1 102 – Litarët e çelikt për përdorim të përgjithëshëm.Litari 6x37 SealeHRN C.H1 104 – Litarët e çelikt për përdorim të përgjithëshëm.Litari 8x19 SealeHRN C.H1 106 – Litarët e çelikt për përdorim të përgjithëshëm.Litari 6x31 Warrington-SealeHRN C.H1 108 – Litarët e çelikt për përdorim të përgjithëshëm.Litari 6x36 Warrington-SealeHRN C.H1 112 – Litarët e çelikt për përdorim të përgjithëshëm.Litari 8x31 Warrington-SealeHRN C.H1 114 – Litarët e çelikt për përdorim të përgjithëshëm.Litari me filetim te shumfisht 17x7 i pa thurrur
Studenti:Ing.Mustaf Ameti - 2 - Prof.Dr.sc Musli Bajraktari
PUNIM SEMINARIK NGA MBROJTJA NË PUNË
HRN C.H1 115 – Litarët e çelikt për përdorim të përgjithëshëm.Litari me filetim te shumfisht 18x7 i pa thurrur
HRN C.H1 118– Litarët e çelikt për përdorim të përgjithëshëm.Litari me filetim te shumfisht 34x7 i pa thurrurHRN C.H1 119 – Litarët e çelikt për përdorim të përgjithëshëm.Litari me filetim te shumfisht 36x7 i pa thurrurHRN C.H1 122 – Litarët e çelikt për përdorim të përgjithëshëm.Litari me filetim te shumfisht nga tufa rripa 10x10 i pa thurrur
TESTIMI NË KËPUTJE JUS C.A4.002AS1394 dhe AS1391
TESTIMI NË PËRKULJE TE DYANSHMEISO 7801 :1984 (JUS C.A4.018 , SRPS C.A4.018)
TESTIMI NË TORZION
ISO 7800:1984 ( JUS C.A4.016 :1986, SRPS C.A4.016:1986)ASTM A938,
AS1394 dhe AS2505.5
RREGULLATIVAISO 4309- Procedura e ekzaminimit të litarëveASTM A931-08 -Metoda standarde e testimit të litareve
Studenti:Ing.Mustaf Ameti - 3 - Prof.Dr.sc Musli Bajraktari
PUNIM SEMINARIK NGA MBROJTJA NË PUNË
3.TË DHËNAT PËR LITARIN E EKZAMINUAR
Këto të dhënë janë derguar nga shfrytëzuesi i litarit ( Inxh. Pajazit Kaqiku)
Lloji /Standardi : Litar i çelikt për përdorim të përgjithëshëm /HRNC.H1.072,
44.DIN 3060 FE ZN 1770 sZ
Diametri i litarit :
Nominal ……………….Ø 44 [mm ]
I matur ............................ Ø 44 0,1[mm ]
Konstrukcioni i litarit :…………. 6 X 19 + B
-Numri i tufave : ………………6 -Bërthama e litarit B: …………vegjetale
Mënyra dhe kahja e dredhjes :. s /Z ,
I paçdredheshem : ……………. PO
Gjendja e siperfaqes se telit : …. i çveshur
Konstrukcioni i tufës: …………….1 + 6 +12 -Numri i telave në tufë: ……….19 -Numri i shtresave te telave: ….2 -Bërthama e tufës :…………… tel i çelikt
Diametrat telave dhe bërthamës në tufë: -Diametri i telit të bërthamës :… 3,5 mm -Diametri i telave të shtresës I : ..3,0 mm -Diametri i telave të shtresës II:. 3,0 mm
Studenti:Ing.Mustaf Ameti - 4 - Prof.Dr.sc Musli Bajraktari
PUNIM SEMINARIK NGA MBROJTJA NË PUNË
Sipas DIN 3060 :
Qendrushmëria e telit : 1770 N/mm²
Forca më e vogël e këputjes së litarit : 1070 KN
Forca e tërsishme e shkëputjes së telave : 1250 KN
Filler-tufa Seale-tufa Warrington-tufa
Fig. 1. Litarët me tufa rrethore
VREJTJE : LITARI ËSHTË NË PËRPUTHJE ME STANDARDIN
DIN 3060 dhe HRN EN ISO 2408 d
Studenti:Ing.Mustaf Ameti - 5 - Prof.Dr.sc Musli Bajraktari
PUNIM SEMINARIK NGA MBROJTJA NË PUNË
4.EKZAMINIMI I LITARIT
Sipas Rregullave dhe Standardeve përkatëse për litarët e çelikut për përdorim në xehtari, në kampionin-mostrën e dërguar janë bërë pregatitjet dhe janë kryer këto veprime dhe prova:-Shiqimi vizuel-Provat në laborator
4.1SHIQIMI VIZUEL
Gjatë përgatitjes së kampionit-mostrës për provë është bër shiqimi vizuel dhe është konstatuar::-Nuk janë vërejtur kurfar ndryshimesh, gjegjësisht dëmtime mekanike-Nuk janë vërejtur shenja të korozionit-Kan qenë të vajosur
4.2. PROVAT –EKZAMINIMET NË LABORATOR
Sipas “Rregullave” dhe Standardve përkatëse për litarët prej çeliku për përdorim në xehtari, në kampionin-mustrën e dërguar janë bër:
1.Matja e diametrit te litarit2.Matjet e diametrave te telave te litarit:
3.Provat në tërheqje –provat e veçanta për çdo fije të telit të kampionit në këputje , sipas AS1394 dhe AS1391 dhe JUS C.A4.002 4.Provat në përkulje te dyanëshme-provat e veçanta për çdo fije të telit të kamionit
në përkulje dyanëshe, sipas ISO 7801, 1984 (JUS C.A4.018 , SRPS C.A4.018)
Nga provat në laborator , rezultatet e fituara janë dhënë në formë tabelare në tablelën 1.
Studenti:Ing.Mustaf Ameti - 6 - Prof.Dr.sc Musli Bajraktari
PUNIM SEMINARIK NGA MBROJTJA NË PUNË
4.2.1.MATJA E DIAMETRIT TE LITARIT
Diametri tërthor i litarit d në mm është matur në mënyrë të drejtë në dy pikat më të larta të tufave të litarit d =44 mm si në fig. 2 dhe toleranca e lejuar është -0%+5%.
Matja e gabuar Matja e saktë
Fig. 2. Matja e litarit
Tabela 2.Toleranca e diametrit tërthor të litarit sipas DIN 1506-Diametri tërthor i litarit deri 3 mbi 3 deri 6 mbi 6 deri 7 mbi 7Shmangia e lejuar + 8 +7 +6 +5
4.2.2.MATJA E DIAMETRAVE TE TELAVE
Diametrat nominal të telave për 6 tufa :-diametri i bërthamës ………………............................ db=3,5 mm-diametrat e 6 telave të shtresës së brendëshme -I…….dsh1=3,0 mm-diemetrat e 12 telave të shtresës jashtëme- II…............dsh2=3,0 mm
Sipas “Rregullave” shmangëjet e lejuara te diametrave të telave nga vlera nominale janë:
Tabela 3. Vlerate e lejuara te diametrave te telave te litarit
Diametri Nominal(mm)
Toleranca %
Diametri i lejuar i telit të litarit (mm)Maksimal Minimal
3.5 ±0,04 3.64 3.363 ±0,04 3.12 2.882.7 ±0,04 2.808 2.5922.8 ±0,04 2.912 2.6882.5 ±0,04 2.6 2.42.4 ±0,04 2.496 2.3042 ±0,03 2.08 1.921.9 ±0,03 1.976 1.8241.6 ±0,03 1.664 1.5361.5 ±0,03 1.56 1.441.4 ±0,03 1.456 1.3441.3 ±0,03 1.352 1.2481.2 ±0,025 1.248 1.152
Studenti:Ing.Mustaf Ameti - 7 - Prof.Dr.sc Musli Bajraktari
PUNIM SEMINARIK NGA MBROJTJA NË PUNË
1 ±0,025 1.04 0.96
Nga tabela 1 e formuar në laborator për forcat e këputjes për të gjith telat e litarit, janë nxjerr dimatrat të cilët nuk i plotësojnë kushtet sepse janë me të vegjel se ata te lejuar dhe duhet hjekur nga llogaritja e mëtutjeshme.
Një kusht të tillë nuk e plotësojnë këta tela të dhënë në tablën 4 të cilet janë nxjerr nga tabela 1, prandaj nuk merren parasysh gjatë përcaktimit të forces barëse-këputëse të tërë litarit.
Forca e matur për çdo bërthamë dhe shtresa të gërshetave, e zvogluar për telat të cilët nuk i plotësoj është treguar në tabelën 4.
Tabela 4. Telat te cilet duhet hjekur nga llogarija e forcës këputëse te matur në laborator për shkak të diametrave jo te lejuar (te cilet e kanë diametrin më te vogël se a i lejuar nga tabela 2. si dhe madhësia e forces zbritëseDiametri nominal
i telit
Gërsheta(tufa)
Numrat e fijeve te cilat duhet
hjekur nga llogaria për
shkak te diametrave
Shuma e fijeve te hjekura për
shkak te diametrave
Forca këputësezbritëse e cila duhet hjekur për shkak të diametrave N
3,5
Bër
tham
a
I - 0 0 3,5 II - 0 0
3,5 III - 0 03,5 IV - 0 03,5 V - 0 03,5 VI - 0 0
Gjitjesej NZdB(3,5)=0 FZdB(3,5)=03
Sh
tres
a I
I3 II 9 1 106423 III3 IV3 V3 VI
NZd1(3)=1 FZd1(3)=106423
Sh
tres
a I
I
I3 II3 III3 IV3 V3 VI 13 115903 NZd2(3)=1 FZd2(3)=11590
Forca zbritëse këputëse e fituar me matje laboratorike e cila duhet hjekur për shkak të telave të cilet nuk i plotësojnë kushtet për shkak të diametrit më të vogës se ai i lejuar është:
FZd=FZdB(3,5)+FZd1(3)+FZd2(3) =0+10642+ 11590=22232 NKu janë :
FZdB(3,5) – forca zbritëse e telave të bërthamës B per diametrat d=3,5 mmFZd1(3) – Forca zbritëse e telave të shtresaës 1 për diametrat d=3 mmFZd2(3) - Forca zbritëse e telave të shtresaës 2 për dismetrat d=3 mm
Numri i zbritësi telave të cilet duhet hjekur-zbritur nga llogarija për shkak te diametrave të cilet nuk i plotësojnë kushtet është
Studenti:Ing.Mustaf Ameti - 8 - Prof.Dr.sc Musli Bajraktari
PUNIM SEMINARIK NGA MBROJTJA NË PUNË
NZd = NZdB(3,5) + NZd1(3) + NZd1(3) =0+1+1=2 telaKu janë :
NZdB(3,5) – Numri i telave zbritës të bërthamës B për diametrat d=3,5 mmNZd1(3) – Numri i telave zbritës të shtresaës 1 për diametrat d=3 mmFZd2(3) - Numri i telave zbritës të shtresaës 2 për diametrat d=3 mm
4.2.3.PROVAT NË TËRHEQJE
Këputja është bër në makinën përkatëse për tërheqje me diapazon të forces këputëse deri në 500kN.
Te gjitha provat janë bërë sipas Standardeve dhe Rregullave përkatëse
4.2.3.1.FORCA KËPUTËSE MBLEDHËSE NË TËRHEQJE E MATUR NË LABORATOR - FMT
Forca këputese në tërheqje e matur me prova në laborator për çdo tufë dhe çdo tel te litarit është dhënë në formë tabelare në tabelën 1.
Madhësia e forces këputëse mbledhëse në tërheqje e matur në laborator F MT për të gjitha tufat dhe gjitha telat ( e nxjerr nga tabela 1) është dhënë në tabelën 5.
Tabela 5- Forca këputëse mbledhëse (e përgjithësme) e matur për tufa dhe telat e tufësDiametri i telit
Tufa Shuma
I II III IV V VI FMT
3,5 17011 16110 16170 17144 1561 15080 971163,0 203745 193094 199569 199392 192271 201852 1189923
Shuma 220756 209204 215739 216536 207872 216932 1287039
4.2.3.2.QENDRUSHMËRIA NË TËRHEQJE MBLEDHËSE E PËRCAKTUAR NGA MATJET NE LABORATOR -Rm
Madhësia e qendrushmërisë në tërheqje mbledhëse e përgjithëshme Rm për të gjitha tufat dhe gjith telat ( e nxjer nga tabla 1) është dënë në tabelën 6.
Tabela 6- Qendrushmëria në tërheqje mbledhëse ( e përgjithëshme) e matur për tufa dhe telat e fufës
Diametri i telit
Tufa Shuma
I II III IV V VI Rm
3,5 1769 1675 1682 1782.8 1622 1568.2 100993,0 28948 27657 28248 28465 27325 28813 169456
Studenti:Ing.Mustaf Ameti - 9 - Prof.Dr.sc Musli Bajraktari
PUNIM SEMINARIK NGA MBROJTJA NË PUNË
Shuma 30717 29333 29929 30248 28947 30382 179555
Për të gjitha fijet e telit te tufave te litarit të provuar është llogarit qendrushmëria në këputje sipas formulas:
ku janë :F- Forcat e këputjes së telave të litarit te matura me makinë provuesed -diametri i matur i telit Qendrushmëria Rm për te gjitha fijet e telave dhe tufave te litarit është dhënë në
formë tabelare në tabelën 7.
Tabela 7. Qendrushmëria e matur në laborator e cila duhet zbritur RZd për shkak të diametrave jo te lejuar (te cilet e kanë diametrin më te vogël se ai i lejuar nga tabela 3.)Diametri nominal i
telit
Gërsheta(tufa)
Fijet te cilat duhet hjekur nga llogaria për shkak
tediametrave
Shuma e fijeve te hjekura
Qendrushmëriazbritëse e cila duhet hjekur për shkak të diametrave N/mm2
3,5
Bër
tham
a
I - 0 0 3,5 II - 0 0
3,5 III - 0 03,5 IV - 0 03,5 V - 0 03,5 VI - 0 0
Gjitjesej NZdB(3,5)=0 RZdB(3,5)=03
Sh
tres
a I
I3 II 9 1 1574.23 III3 IV3 V3 VI
NZd1(3)=1 RZd1(3)=1574.23
Sh
tres
a I
I
I3 II3 III3 IV3 V3 VI 13 1 1883.23 NZd2(3)=2 RZd2(3)= 3148.4
Forca zbritëse e fituar me matje laboratorike e cila duhet hjekur për shkak të telave të cilet nuk i plotësojnë kushtet për shkak të diametrit më të vogës se ai i lejuar është:
RZd=RZdB(3,5)+RZd1(3)+RZd2(3) =0+1574.2+ 1883.2=3184.4 NKu janë :
RZdB(3,5) – Qendrushmëria zbritëse e telave të bërthamës BRZd1(3) – Qendrushmëria zbritëse e telave të shtresaës 1RZd2(3) - Qendrushmëria zbritëse e telave të shtresaës 2
Qendrushmërinë mesatare në tërheqje Rmes , përkatësisht në këputje të litarit në varësi nga diametri nominal fitohet në mënyrë llogaritëse në këtë formë:
Studenti:Ing.Mustaf Ameti - 10 - Prof.Dr.sc Musli Bajraktari
PUNIM SEMINARIK NGA MBROJTJA NË PUNË
Tabela.8. Vlerat e qendrushmëris mesatare Rmes sipas dimetrave te telave
Për Φ 3.5 mm Rmes= (Rm-RZdB(3,5))/(N(3,5)-NZd(3,5))=( 10099-0)/(6-0)=1683.166 [ N / mm2]Për Φ 3.0 mm Rmes= (Rm-RZd(3))/(N-NZd(3))=( 169456-3184.4)/(108-2)=1568.6 [ N / mm2]
Ku janë :N(3,5)- numri i telave të përgjithëshëm me diametër 3,5 mmN (3) - numri i telave të përgjithëshëm me diametër 3 mmN Zd- numri i telave zbritës të cilet e kanë diametrin më të vogël se ai i lejuara.
Në mbështetje të rregullave për litar, qëndrushmëria e fijeve të litarit të përdorur mund të jetë në kufijtë e tolerancave, që janë:
+10 % maksimum nga qendrushmëria mesatare Rmax=1,1Rm
-20% minimum nga qëndrushmëria mesatare. Rmin=0,8 Rm
Qëndrushmëria e fituar në bazë të vlerave të marra në laborator është dhënë në tablën 9.
Tabela 9. Vlerat e qendrushmëris maksimale dhe minimale te lejuar
Për Φ 3.5 mmRmax=1,1Rm = 1,1x1683.166= 1851.48N / mm2 Qëndrushmëria
maksimale e lejuar
Rmin=0,8Rm = 0,8x1683.166= 1346.53 N/ mm2 Qëndrushmpria minimale e lejuar
Për Φ 3.0 mmRmax=1,1Rm = 1,1x1568.6 = 1725.45N / mm2 Qëndrushmëria
maksimale e lejuar
Rmin=0,8Rm = 0,8x1568.6 = 1284.88daN / mm2 Qëndrushmpria minimale e lejuar
Për Φ Qëndrushmëria maksimale e lejuarQëndrushmpria minimale e lejuar
Qendrushmëria jo e lejuar konsiderohet nëse vlerat janë më të vogla Rmin dhe më të madha se Rmax.Sipas këtyre tregueseve dhe rregullativave për litarët e çelikut mund të arrihet në përfundim se disa fije të litarit nuk duhet të merrn në konsiderim gjatë llogaritjes së mëtejme.Fijet te cilat janë hjekur për shkak te diametrave jo te lejuar nuk merren për herë të dytë me rastin e hjekjes së fijeve për shkak të qendrushmërisë së lejuar. Rezultatet janë paraqitur në tabelën e mëposhtme:
Studenti:Ing.Mustaf Ameti - 11 - Prof.Dr.sc Musli Bajraktari
PUNIM SEMINARIK NGA MBROJTJA NË PUNË
Tabela1a 10. Telat te cilet duhet hjekur nga llogarija e qendrushmërisë te matur në laborator për shkak të qendrushmerive mesatare jo te lejuara (te cilet e kanë vlerën më të madhe se qendrushmëria maksimale e lejuar dhe më të vogël se qendrushmëria e lejuar nga tabela 9.)Diametri nominal
i telit
Gërsheta(tufa)
Fijet te cilat duhet hjekur nga llogaria për shkak të qendrushmërisë jo te lejuar
Shuma e fijeve te hjekura
Forca zbritëse e cila duhet hjekur për shkak të qendrushmërisë jo të lejuar N/mm2
3,5
Bër
tham
a
I 3,5 II
3,5 III3,5 IV3,5 V3,5 VI
Gjitjesej NRB(3,5)=0 FZRB(3,5)=03
Sh
tres
a I
I3 II3 III3 IV3 V3 VI
NZR1(3)=0 FZR1(3)=03
Sh
tres
a I
I
I3 II3 III3 IV3 V3 VI3 NZR2(3)=0 FZR2(3)=0 [N]
Forca zbritëse e fituar me matje laboratorike e cila duhet hjekur për shkak të telave të cilet nuk i plotësojnë kushtet për shkak të qendrushmërisë së lejuar është:
FZR=FZRB(3,5)+FZR1(3)+FZR2(3) =0+0+0=10698 [N]Ku janë :
FZRB(3,5) – Qendrushmëria zbritëse e telave të bërthamës BFZR1(3) – Qendrushmëria zbritëse e telave të shtresaës 1FZR2(3) - Qendrushmëria zbritëse e telave të shtresaës 2
Numri i përgjithëshëm i telave të cilet duhet hjekur-zbritur nga llogarija për shkak te qendrushmerive jo te lejuara të cilet nuk i plotësojnë kushtet nga tabela 11 është
NZR = NZRB(3,5) + NZR1(3) + NZR2(3) =0+0+0=0 telaKu janë :
NZRB(3,5) – Numri i telave zbritës të bërthamës BNZR1(3) – Numri i telave zbritës të shtresaës 1NZR2(3) - Numri i telave zbritës të shtresaës 2
Studenti:Ing.Mustaf Ameti - 12 - Prof.Dr.sc Musli Bajraktari
PUNIM SEMINARIK NGA MBROJTJA NË PUNË
4.2.4.PROVAT NË PËRKULJE TE DYANËSHE
Kjo provë bëhet për të verifikuar qëndrushmërinë e materialit ( zakonisht të telave), në përkuljes të shumëfishtë. Prova e përkuljes së shumëfishtë për tela bëhet në përputhje me standardin përkatës..Përkulja e shumëfishtë realizohet duke shtrënguar kampionin me nofulla speciale dhe duke e përkulur me shpejtësi prej një lakimi në secondë në mpntyrë alternative për 900 në tp dy nët ( shiko fig. 3).Një përkulje mund të bëhet me përkuljen e kampionit në dretimin O-A-O, ndërsa përkulja tjetër në drejtimin O-B-O, etj.
Fig.3. Skema parimore e përkuljes
Nëse prova bëhet me këputjen e plotë të kampionit, atëherë përkulja fundit merret parasysh vetëm nëse këputja ndodhet gjatë kthimit të kampionit në pozitë fillestare ( pozita O).
Pajisja për provë
Pajisja për provë (fig. 4) përbëhet nga dy cilindra paralelë të vendosur mbi nofulla, me të cilat bëhet shtrengimi i kampionit.Pajisja gjithashtu ka numëruesin dhe dorëzën për përkuljen e kampionit.
Studenti:Ing.Mustaf Ameti - 13 - Prof.Dr.sc Musli Bajraktari
PUNIM SEMINARIK NGA MBROJTJA NË PUNË
Fig.4. Parimi i punës së përkuljes së shumëfishtë: 1. Kampioni, 2.dorëza, 3.udhëzuesja, 4.cilindi i majrë, 5.cilindi i djathtë, 6.nofulla shtrënguese
Prova e përkuljes së shumëfisht mund të bëhet deri në këputjen e plotë të kampionit, ose deri në një numër të lejuar të përkulejeve (tabela 11)
Tabela 11. Numri minimal i lejuar i përkuljeveDiametri
i telitmm
Dametrii cilindrit
Numri minimal i përkuljeve, për qëndrushmeti tëdhënë, daN/mm2
130 160 180 200 2201 2 3 4 5 6 7
1.20 5 9 8 7 6 6
1.25
10
25 24 21 19 16
1.30 23 22 19 17 15
1.34 21 20 18 16 14
1.40 20 18 16 14 12
1.45 19 17 15 13 11
1.50 18 16 14 12 10
1.60 16 14 13 11 10
1.70 14 12 11 10 9
1.80 13 11 10 9 8
1.90 12 10 9 8 7
2.00 11 9 8 7 6
2.10 10 9 8 6 5
2.20 9 8 7 5 4
2.30 8 7 6 4 4
2.40
15
15 13 12
Numri i përkuljeve, sipas marrëveshjes
2.50 14 12 11
2.60 12 11 10
2.70 11 10 9
2.80 10 9 8
3.00 9 8 7
3.10 20 14 138 12
3.50 11 10 9
Kampioni-mostra
Kapioni-mostra merret drejtpërdrejt nga materiali, i cili provohet dhe atë për provën e litarëve merrët një fije, ndërsa për tela një pjesë e gjatësisë. Në tablelën 8 është paraqitur zgjidhja e rrezeve të cilindrit në varsi të diametrit të kampionit (për tela).
Provat në përkulje janë bër në makinën për përkulje me diameter të rulit sipas rekomandimeve të dhëna si në tabelën 8
Studenti:Ing.Mustaf Ameti - 14 - Prof.Dr.sc Musli Bajraktari
PUNIM SEMINARIK NGA MBROJTJA NË PUNË
Tabela 12. Diametrat e rrulit në vaërsi nga diametri i telitDiametri i telit d0 [mm]
Diametri i rulitDrr [mm]
Distanca e lireh [mm]
Gajatësia e telitL [mm]
0,3-0,5 2,5 25 ,50
150
0,5-0,7 3,50,7-1,0 5
50-70
1,0-1,5 7,51,5-2,0 102,0-3,0 153,0-4,0 204,0-6,0 306,0-8,0 40
4.2.4.1.FORCA ZBRITËSE NGA PËRKULJA - FZP
Telat te cilet duhet hjekur nga llogaritja e litarit për shkak të përkuljeve më të vogla se ato te lejuara si dhe forca këputëse e tyre është dhënë në tabelën 13.
Tabela 13. Telat te cilet duhet hjekur nga llogaritja e litarit për shkak të përkuljeve më të vogla se ato te lejuara si dhe forca këputëse e tyre
Diametri nominal i
telit
Gërsheta(tufa)
Numrat e fijeve te
hjekur për shkak të
përkuljeve
Shuma e fijeve te hjekura
Forca këputësezbritëse e cila duhet hjekur për shkak të përkuljeve N
3,5
Bër
tham
a
I - 0 0 3,5 II - 0 0
3,5 III - 0 03,5 IV - 0 03,5 V - 0 03,5 VI - 0 0
Gjithsej NZpB(3,5)=0 FZpB(3,5)=03
Sh
tres
a I
I3 II 4 1 108603 III3 IV3 V3 VI
NZp1(3)=1 FZp1(3)=108603
Sh
tres
a I
I I3 II3 III3 IV 2 1 105343 V
Studenti:Ing.Mustaf Ameti - 15 - Prof.Dr.sc Musli Bajraktari
PUNIM SEMINARIK NGA MBROJTJA NË PUNË
3 VINZp2(3)=1 FZp2(3)=10534
Forca e zbritëse e fituar me matje laboratorike e cila duhet hjekur-zbritëse për shkak të telave të cilet nuk i plotësojnë kushtet për shkak të diametrit më të vogës se ai i lejuar.
FZp=FZpB(3,5)+FZp1(3)+FZp2(3) = 0+10860+10534=21394 [N]=21,394 [kN]Ku janë :
FZpB(3,5) – forca zbritëse e telave të bërthamës BFZp1(3) – Forca zbritëse e telave të shtresës 1FZp2(3) - Forca zbritëse e telave të shtresës 2
Numri i përgjithëshëm i telave të cilet duhet hjekur-zbritur nga llogarija për shkak te përkuljeve të cilet nuk i plotësojnë kushtet është:
NZp = NZpB(3,5) + NZp1(3) + NZp1(3) =0+1+1=2 telaKu janë :
NZpB(3,5) – Numri i telave zbritës të bërthamës BNZp1(3) – Numri i telave zbritës të shtresës 1FZp2(3) - Numri i telave zbritës të shtresës 2
Në varësi nga diametri edhe qëndrushmëria e litarit, duhet të plotësohet edhe kushi për përkulje të shumëfishtë.
Tabela 14. Kushti i cili duhet plotësuar për qendrushmëri dhe përkule te dyfishtaPër Φ 3.5 mm (1574.648 N / mm 2) ,< 1770 N / mm 2 9 përkulje Për Φ 3.0 mm (1571.196 N/ mm 2) ,< 1770 N / mm 2 7 përkulje
Studenti:Ing.Mustaf Ameti - 16 - Prof.Dr.sc Musli Bajraktari
PUNIM SEMINARIK NGA MBROJTJA NË PUNË
4.FORCA NOMINALE E KËPUTJES Për shkak të krahasimit të vlerave e përdorim vlerën e llogaritur të forces këputëse të litarit (nominale ).
Për llogaritjete forces nominale këputëse e marrim qëndrushmërinë nominale 1770 N / mm5. dhe diametrat nominal të telave.Prandaj në varësi nga diametri i telit do të kemi forcat e këputjes nominale te telave dhe litarit në përgjithësi të dhënë në tabelën mm:
Tabela 15. Forca nominalë këputëse për diasmetrat nominal të telave të litaritDiametri i fijeve mm Forca nominale N
3.5
3.0
Gjithsej: Fn =1452669,97N = 1452,66997 [kN]E lejuar 12% më e vogël dhe ka vlerën Fnlej= 1278,35 kN
5.TELAT TE CILET NUK MERREN NË LLOGARITJE
Telat te cilet nuk i plotësojnë kushte e parapara me rregullativa-Telat te cilet e kanë diametrin më te vogël se a i lejuar : NZd= 5 tela-Telat te cilet e kanë numrin e përkuljeve n më te vogël se a i lejuar : NZp = 2 tela-Telat te cilet nuk e kanë qendrushmërin brenda kufijve te llogaritur:: NZR= 1 tela
Numri i përgjithëshëm i telave te cilet nuk i plotësojnë kushtet e pararpara dhe janë hjekur nga llogaritja
NZ= NZd + NZR +NZp =5+1+2= 8 tela
6.FORCA E PËRGJITHSHME ZBRITËSE E CILA ËSHTË HJEKUR NGA LLOGARITJA
Studenti:Ing.Mustaf Ameti - 17 - Prof.Dr.sc Musli Bajraktari
PUNIM SEMINARIK NGA MBROJTJA NË PUNË
Forca e pergjithëshme zbritëse për shkak të telave te hjekur nga llogaritja është
FZ= FZd + FZR +FZp = 52961+10698+21762=85221 [N] =85,221 [kN]
7.FORCA BARTËSE E LITARIT ME MATJE Forca bartëse e litarit e fituar me matje me zbritje te telave është:
FB= F – FZ=1274465- 85221=1189244 [N] = 1189,244[kN]Sipas DIN 3060 forcat këputëse është:- Forca këputëse maksimale 1250 kN- Forca këputëse minimale 1070 kN
KONKLUZION
1.Forca mbledhëse e përgjitëshme me prova :
FM = 1274465 [N] = 1274,465 [kN]
2.Forca e përgjithëshme zbritëse nga tërheqja dhe përkulja:
FZ = 85221 [N] =85,221 [kN]
3. Forca bartëse e litarit e fituar me matje me zbritje te telave është:
FB = 1189244 [N] = 1189,244[kN]
4.Forca bartëse teorike sipas DIN 3060 për litarin 44 mm te konstrukcionit 44-6x19-1770 s/Z është:
Forca e përgjithëshme këputëse e forcave të veçanta Fpër =1250 [ kN]Forca më e vogël këputëse Fmin= 1070 [kN]Forca nominale e lejuar Fnlej= 1278,35 kN
5.Plotësohet kushti i forces këputëse:
Fnlej= 1278,35 [kN] FB = 1167.147 [kN] Fmin = 1070 [ kN]
6. Numri i telave i cili është hjekur nga llogaritja është
NZ = 8 tela
Studenti:Ing.Mustaf Ameti - 18 - Prof.Dr.sc Musli Bajraktari
PUNIM SEMINARIK NGA MBROJTJA NË PUNË
MENDIMI
Litari i cili përdorët skipin e kuq në “Stan Tërg” me karakteristika 44- 6x19 - 1770 s/Z sipas DIN 3060 i plotëson kushtet e parapara me rregullat
e sigurisë, dhë është i aftë për përdorim për bartje materialit.
Kryesit e provave Instituti Tekniko Teknologjik
1.Prof. dr.Musli Bajraktari -Drejtori -2.Prof. dr.ass. Dr. Naser Lajqi3. Ing.Mustaf Ameti _________________________4.Ing. Hyzri Hyseni
Studenti:Ing.Mustaf Ameti - 19 - Prof.Dr.sc Musli Bajraktari