1

TIP EĞİTİMİNDE TÜBERKÜLOZ

Prof.Dr.Zeki KILIÇASLAN

İ. Ü. İstanbul Tıp Fakültesi

2

Tüberküloz Sorunu

• Dünya’da her yıl 8 milyon insan tüberküloza yakalanıyor.

• Her yıl 1.7 milyon insan ölüyor.

3

Tüberküloz Sorunun Artışındaki Nedenler

• Yoksulluk

• HIV epidemisi.

• Nüfus artışı-demografik yapı değişimi.

• Özelikle yoksul ülkelerde sağlık sisteminin toplumu tam olarak kapsayamamamsı.

• Tüberküloz kontrol programlarında ihmal.

4

Tüberküloz Kontrolü Mümkündür.

• DOTS Stratejisi Birçok ülke olguların % 70’ini bulma ve

% 85’ in kür etme hedefini geçmiştir. Fakat !• DSÖ önerdiği kontrol stratejisi olan

DOTS programları halen yayma pozitif hastaların sadece % 45’ ini kapsamaktadır.

5

*Bütünüyle sağlık sistemini güçlendirilmesinin önemi.

*Hastaları az bir kısmı Program dahilinde tanı tedavi alıyor.Tüm hizmet sunan kurumların (özel sektör) iyileştirilmesi gerekli.

Tıp eğitiminin önemi !!

Mario C Raviglione, Mukund W Uplekar Lancet 2006; 367: 952–55

WHO’s new Stop TB Strategy

6

TB Kontrolünde Hekimlerin Öncü Rolü-1

• Bir çok ülkede TB doğru tanı ve tedavi edilememekte.

• Tek neden kontrol programının yetersizliği değil.

• Hekimler tanı, tedavi ve takip konusunda yetersiz.

7

Kolombiya

Ana sorular Yanlış cevap%

1986 1996

PPD deri içinemi uygulanır % 22 % 48

Bakterisit ilaçlar ? % 85 % 67

İdeal tedavi planı ismi ? % 84 % 6

Bir TB hastası ne zaman bulaştırıcı kabul edilir? % 46 % 7

Ne zaman basil aramalıyız ? %65 % 26

İntörnlerin Tüberküloz bilgisi .1986 da 21 , 1996 10 Tıp Fakültesi

Tuberculosis Control Medical School. WHO /TB/98.236

8

Pakistan’ da yeni mezun hekimlerin (n:460) sadece % 5’ i tüberkülozlu hastalara Ulusal Tüberküloz Kontrol Programına uygun tedavi yazabilmekte.

Need for Change in Medical Curriculum on Tuberculosis Stressed-

9

Cezayir

• 1963-1973 Geleneksel eğitim

• 1974 –Araştırmalar öğrencilerin ancak % 30’nun TB tanı-tedavi problemlerini çözebildiğini göstermiş.

Tuberculosis Control Medical School. WHO /TB/98.236

10

1.Yurdakul A S, Çalışır H C, Uçar N,

Ögretensoy M. Solunum Hastalıkları 2000; 11:

2.Yılmaz A, Boga S, Sulu E, et al.

Respir Med 2001; 95: 802–805.

Türkiye’de tüberküloz hastalarında tanı ve tedavi gecikmeleri yüksek. (1,2)

Türkiye’ de TB Eğitim/Bilgisi-2

11

Physicians' approach to the diagnosis and treatment of tuberculosis in Afyon, TurkeyCirit M, Orman A, Unlu M.

Yeni olgularda doğru tedavi seçimi : % 30,8

(208 hekim)

Türkiye’ de TB Eğitim/Bilgisi-2

12

Evaluation of undergraduate training on tuberculosis

at Istanbul Medical School. Z. Kilicaslan, E. Kiyan, F. Erkan, M. Gurgan, N. Aydemir, O. Arseven.INT J TUBERC LUNG DIS 7(2):159–164 2003

İstanbul Tıp Fakültesi. 1998-2000 yılları sınavı soruları

DSÖ’ nün TB eğitimi için belirlediği 23 hedeftensadece 9’ u kapsam dahilinde.

Soruların % 77.8’ i klinik-radyolojik bulgular-ilaç bilgilerini içermekte.

Smear okuma yetersiz.

Türkiye’ de Tıp Eğitimi/Bilgisi-2

13

•Hekimler yetersizse DOTS stratejisi başarısız olacaktır.

•TB Halk sağlığı sorunudur önceliklidir.

•Tıp Fakülteleri sorumluluk almalıdır.

TB Kontrolünde Hekimlerin Öncü Rolü-2

14

Geleceğin Hekimleri

• İyi Sağlık hizmeti sunucusu.

• Doğru karar verici.

• Sağlık için yaşam stili değişikliklerini öncüsü.

• Toplum lideri.

• Yönetici.

“ 5 yıldızlı doktor” . Doctors for Heaalth. Document WHO/HRH/96.1 Boelen C, Frontline of tomorrow,10994, World Health, 5 Sept

15

Eğitim Stratejileri

• Ardışık

Klasik-eğitici için kolay- kopuk bilgilenme.

• Tam entegre Modüler eğitim-Öğrenciler için optimal-

Okullarda reorganizasyon ve kurumsal

değişiklik ister.

• Yarı entegre

16

Değerlendirme

• Klasik teorik sınav

TB hastalığını ve(belki TB Kontrolünü !)içerir.

Yeni yönelimler.

Tutum ve klinik becerilerin ölçülmesi.

OSCE (Hedefe göre yapılandırılmış klinik sınav).

17

• Tüberküloz eğitimi

Mikrobiyoloji 3. Yıl Patoloji 3. Yıl.

Enfeksiyon Hastalıkları 4. Yıl.

İç Hastalıkları 4. Yıl.

Halk Sağlığı 6. Yıl.

Pratik sınav yok.

FARKLI ÜLKELERDE TIP EĞİTİMİİtalya

18

[Education and training for tuberculosis in medical schools and in hospitals. Kekkaku. 1998 Jan;73(1):17-35.

Japonya’da 80 tıp eğitim kurumunun 58’ inde ( % 72) tüberküloz servisi (koğuşu) yok.

FARKLI ÜLKELERDE TIP EĞİTİMİ

19

FARKLI ÜLKELERDE TIP EĞİTİMİ

AVUSTURALYA-NORVEÇ-İNGİLTERE ORTAK ARAŞTIRMA

Organizasyon ve eğitimin içeriği (n:25)• Farklı disiplinlerde aralıklı dersler 20• Tam entegre modüler eğitim 1 • Kesin değil 3• Hiç biri 1

Gelişmekte olan ülkelerde TB kontrolü 0 Eğitim kapsamı (n.20)

Yeterli 9Yetersiz 11

20

Filipinler

Geleneksel eğitim değiştirilmiş.• Son yılda TB kursu.(İç Hast-Çocuk-Halk

Sağlığı ortaklığı).1. Tüberkülozlu hasta temelinde Tanı-tedavi-ARB-PPD-İlaç uyumu-Akciğer

grafisi-temaslı taraması.2.Toplum temelinde-TB eğitimi-BCG-Olgu

bulma.3.Problem temelinde TB’ un önlenmesi ve

yönetimi.

Tuberculosis Control Medical School. WHO /TB/98.236

21

VİETNAM

Ho Chi Minh City Universitesi• 3. Sınıf 3 saatlik kurs

Patoloji-Klinik-Epi-Tanı-DOTS-UTKP-Sağlık entegrasyonu

• 6. Sınıf. 6 saatlik kurs. Bir mahallede veya köyde DOTS uygulaması

TB&HIV.

UTKP-Bilimsel temelleri.

Tuberculosis Control Medical School. WHO /TB/98.236

22

VİETNAM-2

• Eğiticiler Üniversite öğretim üyeleri-Bölge

Hastanesi Eğiticileri-Bölge TB kontrol Sorumlusu.

• Eğitim ortamıFakülte- Bölge Hastanesi ve Mahalle/Köy Sağlık Merkezi.

Tuberculosis Control Medical School. WHO /TB/98.236

23

Cezayir-1

• 1963-1973 Geleneksel eğitim

• 1974 –Araştırmalar öğrencilerin ancak % 30 TB tanı-tedavi problemleri çözebildiğini göstermiş.

• 19974 den sonra TB Eğitim modülü

Tam entegre-6 haftalık kurs.

TB ve TB kontrolü bilgisini içeren yazılı

materyal verilmekte.

Tuberculosis Control Medical School. WHO /TB/98.236

24

Cezayir-2

• Küçük grup tartışmaları-Problem çözme- Rol playying.• TB merkezinde. Kayıt-Olgu değerlendirme-

Cohort analizi Bakteriyoloji-Mikroskopi-Akciğer grafisi.• Değerlendirme-TB Bilgisi-ARB boyama/

okuma-Akciğer Grafi-10 adet filmin okunması

Tuberculosis Control Medical School. WHO /TB/98.236

25

1.Tüberküloz eğitimi görevinin tanımlanması.

2.Hekimlerin eğitiminde işbirliği.

3.Tıp pratiğinde ve mezuniyet sonrası eğitimde işbirliği.

TÜBERKÜLOZUN TIP EĞİTİMİNDE YENİDEN YERALMASI

26

Tüberküloz eğitim görevinin tanımlanması-1

• Her eğitici görevli olduğu sahada tüberkülozun temel bilgi ve becerisini kazandırmalı.

• Sınav; bilgi, tutum ve beceriyi ölçmeli.• Entegre eğitim modüllerinde “entegre eğitim”

den “entegre öğrenme” ye doğru yönelinmeli.• Eğitim ve değerlendirme içeriği Ulusal

Tüberküloz Kontrol Programının öncelikleri ile uyumlu olmalı.

27

• Görev grubu

- Öğretim üyeleri

Bakteriyolog-Patolog

Göğüs Hastalıkları-Enfeksiyon Hastalıkları-Halk Sağlığı Uzmanları-Radyolog

– Sağlık Bakanlığı-Dekan-UTP Koordinatörü

Tüberküloz eğitim görevinin tanımlanması-2

28

1.Tüberküloz eğitimi görevinin tanımlanması.

2.Hekimlerin eğitiminde işbirliği.

3.Tıp pratiğinde ve mezuniyet sonrası eğitimde işbirliği.

TÜBERKÜLOZUN TIP EĞİTİMİNDE YENİDEN YERALMASI

29

Hekimlerin eğitiminde işbirliği-1

• Eğitimin içeriği UTKP yetkilileri ile birlikte

ele alınmalı.

Ulusal Uzmanlık Dernekleri ile işbirliği sağlanmalı.

Toplumla bağlantılar kurulmalı.

30

Tıp pratiğinde ve mezuniyet sonrası eğitimde işbirliği-2

• Pratik kılavuzların hazırlanması.

• Tıbbi bakım organizasyonu.

• Sürekli eğitim.

• Performans Değerlendirilmesi.

31

National Tuberculosis Curriculum Consortium –USA

A Multidisciplinar y Project for Tuberculosis Education

Ulusal Sağlık Ensititüsü-ABD tarafından oluşturulmuş.

Amacı:

1.TB eğitim müfredatını yeniden dizayn etmek, uygulamaya koymak ve değerlendirmek.

2.Eğitim materyalleri ve eğitim fırsatları yaratmak.

3.Eğitim materyalleri ve eğitimim fırsatlarına ulaşmayı desteklemek.

32

33

Is the DOTS strategy sufficient to achieve tuberculosis control in low- and middle-income countries?

Caminero JA. Int J Tuberc Lung Dis. 2003 Jun;7(6):509-15

Dünya’ da tüberküloz olgularının % 30’ u orta gelişmişülkelerde bulunmaktadır.Yeterli altyapının bulunduğu bu ülkelerde özel sorunlar vardır.DOTS stratejisineek olarak üç konuda ilerleme sağlanmalıdır.

1.UTP temelinde farklı kurumlar arası entegrasyon.2.Üniversite ve Tıp Fakültelerinin doğrudan katılımı.3. Özel çalışan pratisyen ve uzmanların UTP ile özel olarak ilişkilendirilmesi.

TÜRKİYE ; Orta gelişmiş-orta TB insidansı.

34

Türkiye’de tıp eğitiminde

Ulusal Tüberküloz Müfredat Komisyonu’ na ihtiyaç var mı ?

YORUM YA DA BİR SORU

35

TEŞEKKÜRLER

36

Is the DOTS strategy sufficient to achieve tuberculosis control in low- and middle-income countries? 1. Need for interventions in universities and medical schools Caminero JA.Int J Tuberc Lung Dis. 2003 Jun;7(6):509-15

nearly 30% of all tuberculosis (TB) cases worldwide occur in middle-income countries, which usually have an adequate health infrastructure and sufficient economic resources for TB control. These countries nevertheless have other limitations that make it necessary to develop other aspects in addition to the DOTS strategy. These can be summarised in three main themes: 1) adequate coordination of all health structures involved in TB management, ensuring that they follow the basic norms of the National Tuberculosis Programme (NTP), 2) direct intervention in universities and medical schools, which are ubiquitous in such countries, and 3) specific collaboration with specialists and physicians in private practice, an important obstacle to the success of NTPs in several countries.

37

a report by

D r L y n d a T G o o d f e l l o w

Assistant Professor, Acting Chair and Program Director,

Department of Cardiopulmonary Care Sciences, Georgia State University

38

Medical Schools and Tuberculosis Control : Bridging the

Discordance Between What is Preached and What is

Practiced

[Indian J Chest Dis Allied Sci 2004; 46 : 5-7]