TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH KHOA GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ

KẾ HOẠCH GIẢNG DẠY

MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN 12

Phần II: MỘT SỐ VẤN ĐỀ PHÁP LUẬT

NƯỚC CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

BÀI 9: NHÀ NƯỚC QUẢN LÝ XÃ HỘI BẰNG PHÁP LUẬT

(2 TIẾT)

GVHD: Cô Nguyễn Thị Thanh

SVTH: Nguyễn Thị Hải Yến

Lớp 4A_GDCT

II. SƠ LƯỢC VỀ HỆ THỐNG PHÁP LUẬT VIỆT NAM

1. Hệ thống pháp luật và các yếu tố cấu thành bên trong của hệ thống pháp luật.

Một số khái niệm: Quy phạm pháp luật Chế định pháp luật Ngành luật Hệ thống pháp luật

Quy phạm pháp luật là quy tắc xử sự do Nhà nước quy định và bảo đảm thực hiện.

Ví dụ: Điều 107 – Bộ luật hình sự là một quy phạm pháp luật hình sự: “Người nào thấy người khác đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, tuy có điều kiện mà không cứu giúp, dẫn đến chết người, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến một năm hoặc bị phạt tù từ ba tháng đến hai năm”.

Nhiều văn bản quy phạm pháp luậtđược ban hành phục vụ cho hội nhập

và để sớm đưa vào cuộc sống

Đội mũ bảo hiểm

Chế định pháp luật:

Là một nhóm quy phạm pháp luật, điều chỉnh một nhóm quan hệ xã hội nhất định có đặc điểm chung và có liên hệ mật thiết với nhau.

Ví dụ: chế định về thừa kế bao gồm một loạt quy phạm pháp luật về di sản thừa kế, người thừa kế, về quyền và nghĩa vụ của người thừa kế…

Ngành luật là một tổng hợp những quy phạm pháp luật điều chỉnh một loạt quan hệ xã hội thuộc một lĩnh vực nhất định của đời sống xã hội.

Ví dụ: ngành luật hành chính là tổng hợp các quy phạm pháp luật điều chỉnh các quan hệ xã hội hình thành trong quá trình quản ký nhà nước trên các lĩnh vực khác nhau.

Hiện nay nước ta có bao nhiêu ngành luật?

14 ngành luật

Hệ thống pháp luật: Bao gồm nhiều ngành luật như: luật Nhà nước, luật Hành chính, luật Tài chính, luật Đất đai, luật Dân sự và luật Tố tụng dân sự, luật Lao động,…

Một số bộ luật của Việt Nam như:

2. Hệ thống pháp luật và các hình thức thể hiện bên ngoài của hệ thống pháp luật.

Được thể hiện ra ngoài bằng các loại văn bản quy phạm pháp luật.

Khái niệm: Văn bản quy phạm pháp luật là các loại văn bản chứa đựng các quy phạm pháp luật, do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền ban hành theo một trình tự và thủ tục do pháp luật quy định.

Mỗi loại văn bản quy phạm pháp luật có giá trị pháp lý khác nhau. Gồm có: Các văn bản luật và Các văn bản dưới luật.

Các văn bản luật

Kể tên các loại văn bản luật?

Có hai loại văn bản luật: hiến pháp và luật, bộ luật

• Hiến pháp:là đạo luật cơ bản của Nhà nước, có giá trị cao nhất, quy định các vấn đề cơ bản nhất của Nhà nước.

• Luật, bộ luật: cụ thể hóa Hiến pháp nhằm điều chỉnh các loại quan hệ xã hội khác nhau trong một lĩnh vực hoạt động nhất định của Nhà nước.

Các văn bản dưới luật:

Hội nghị tập huấn Luật đất đai và Luật bảo vệ môi trường

• Pháp lệnh: Do Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành (có giá trị pháp lí thấp hơn Hiến pháp và Luật)

• Lệnh, quyết định của Chủ tịch nước

• Nghị định, nghị quyết của Chính phủ

• (Nghị định, nghị quyết của Chính phủ, Quyết định, Chỉ thị của Thủ tướng chính phủ, để cụ thể hóa những vấn đề được Luật , Pháp lệnh giao hoặc hướng dẫn thi hành Luật.)

• Quyết định, thông tư, chỉ thị của các Bộ trưởng

• Nghị quyết của Hội đồng nhân dân các cấp; chỉ thị, quyết định của Ủy ban nhân dân các cấp.

Sơ đồ hệ thống pháp luật Việt Nam

Văn bản luật

Hiến pháp

Luật, bộ luật

Văn bản dưới luật

Pháp lệnh

Lệnh, quyết định (chủ tịch nước)

Nghị định, nghị quyết (Chính phủ)

Quyết định, Chỉ thị (Thủ tướng)

Quyết định, Thông tư, chỉ thị (Bộ)

Nghị quyết (Hội đồng nhân dân)

Quyết định, Chỉ thị (UBND)

(Theo đối tượng tác động) (Theo hiệu lực pháp lí của văn bản)

Hệ thống pháp luật Việt Nam

Cấu trúc bên trong

Quy phạm pháp luật

Chế định luật

Ngành luật

Hình thức thể hiện

3. Luyện tập - Củng cố

Câu 1: Em hãy kể tên các ngành luật của nước ta hiện nay?

Câu 2: Các yếu tố cấu thành bên trong của hệ thống phấp luật là gì?

Câu 3: Em hãy nêu các hình thức thể hiện bên ngoài của hệ thống pháp luật

4. Dặn dò

Các em hãy tìm hiểu về các quy phạm pháp luật của nước ta hiện nay?

Các em về học bài và chuẩn bị bài mới.