Vat Ly - Chuyen de Hay Va Kho dong dien xoay chieu -

Embed Size (px)

Citation preview

  • 8/14/2019 Vat Ly - Chuyen de Hay Va Kho dong dien xoay chieu - http://hocmaivn.com

    1/35

    Gio n vt l, th vin vt l, thi vt l, thi hsg vt l, tin tc vt l - http://hocmaivn.com

    1

    I. CNG SUT:

    Cng sut ca dng in xoay chiu: P = UIcosN = I2R =2

    2

    Z

    RU.

    - H s cng sut: cosN =

    Z

    R= R

    U

    U

    - ngha ca h s cng sut cosN+ Trng hp cosN = 1 tc l N = 0: mch ch c R, hoc mch RLC c cng hng in (ZL

    = ZC) th

    P = Pmax = UI =R

    U2

    = I2R

    + Trng hp cosN = 0 tc l N = s2

    T: Mch ch c L, hoc ch c C, hoc c c L v C m

    khng c R th P = Pmin = 0.- R tiu th nng lng di dng to nhit, ZL v ZC khng tiu th nng lng ca ngun in

    xoay chiu.* nng cao h s cng sut ca mch bng cch mc thm vo mch cun cm hoc t inthch hp sao cho cm khng v dung khng ca mch xp x bng nhau cos N} 1.

    i vi cc ng c in, t lnh, nng cao h s cng sut cosN gim cng dngin.

    II. C S L THUYT GII BI TON HP EN1. Cc cng thc.

    + Nu gi s: i = I0cos[t

    th hiu in th hai u mch in UAB = Uocos([t + N)+ Cm khng: ZL = [L

    + Dung khng: ZC =C

    1

    [

    + Tng tr Z = 2CL

    2 )ZZ(R

    + nh lut m: I =Z

    UI

    Z

    U0

    0!

    + lch pha gia u v i: tgN =R

    ZZCL

    + Cng sut to nhit: P = UIcosN = I2R

    H s cng sut: K = cosN =Z

    R

    UI

    P!

    2. Gin vc t

  • 8/14/2019 Vat Ly - Chuyen de Hay Va Kho dong dien xoay chieu - http://hocmaivn.com

    2/35

    Gio n vt l, th vin vt l, thi vt l, thi hsg vt l, tin tc vt l - http://hocmaivn.com

    2

    * C s:

    + V dng in lan truyn vi vn tc c 3.108m/s nn trn mt on mch in khng

    phn nhnh ti mi thi im ta coi ln v pha ca cng dng in l nh nhau ti mi

    im.

    + Hiu in th tc thi hai u on mch uAB = uR+ uL + uC

    * Cch v gin vc tV i khng i nn ta chn trc

    cng dng in lm trc gc, gc ti

    im O, chiu dng l chiu quay lng

    gic.

    3. Cch v gin vc t trt

    Bc 1: Chn trc nm ngang ltrc dng in, im u mch lm gc

    ( l im A).

    Bc 2: Biu din ln lt hiu

    in th qua mi phn bng cc vc t

    NB;MN;AM ni ui nhau theo nguyn tc: R - i ngang; L - i ln; C - i xung.

    Bc 3: Ni A vi B th vc t AB chnh l biu din uABNhn xt:

    + Cc hiu in th trn cc phn t c biu din bi cc vc t m ln ca cc vc t

    t l vi hiu in th hiu dng ca n.

    + lch pha gia cc hiu in th l gc hp bi gia cc vc t tng ng biu din

    chng.

    + lch pha gia hiu in th v cng dng in l gc hp bi vc t biu din n

    vi trc i+ Vic gii bi ton l nhm xc nh ln cc cnh v gc ca tam gic da vo cc

    nh l hm s sin, hm s cosin v cc cng thc ton hc.

    UAB

    i

    +

    UAN

    UL UC

    URA M

    B

    N

    UL

    UR

    UAB

    O

    U +L UC

    UC

    i

    +

  • 8/14/2019 Vat Ly - Chuyen de Hay Va Kho dong dien xoay chieu - http://hocmaivn.com

    3/35

    Gio n vt l, th vin vt l, thi vt l, thi hsg vt l, tin tc vt l - http://hocmaivn.com

    3

    DNG 1: Tnh cng sut tiu th bi on mch in xoay chiu

    A

    BC

    b

    a

    c

    Trong ton hc mt tam gic s

    gii c nu bit trc ba (hai cnh 1

    gc, hai gc mt cnh, ba cnh) trong su

    yu t (3 gc v 3 cnh).

    lm c iu ta s dng nh l hm s sin hoc Cosin.

    +SinC

    a

    SinB

    b

    Sin

    a!!

    + a2 = b2 + c2 - 2bccosA

    b2 = a2 + c2 - 2accosB

    c2 = a2 + b2 - 2abcosC

    Cch gii:- p dng cc cng thc:

    + Cng thc tng qut tnh cng sut: cosP UI N! + Vi on mch RLC khng phn nhnh, c th tnh cng sut bi: P UI! cosN

    + H s cng sut (on mch khng phn nhnh): cosP R

    UI ZN ! !

    z Bi tpT LUN:Bi 1: Mc ni tip vi cun cm c ri mc vo ngun xoay chiu. Dng vnk crt ln o hai u cun cm, in tr v c on mch ta c cc gi tr tng ng l 100V,100V, 173,2V. Suy ra h s cng sut ca cun cm

    Bi gii

    Theo bi ra :

    Ta c:

    H s cng sut ca cun cm: 0

    0 0

    0 50cos 0,5100

    R

    LR LR

    UR

    Z UN ! ! ! !

  • 8/14/2019 Vat Ly - Chuyen de Hay Va Kho dong dien xoay chieu - http://hocmaivn.com

    4/35

    Gio n vt l, th vin vt l, thi vt l, thi hsg vt l, tin tc vt l - http://hocmaivn.com

    4

    Bi 2: t mt hiu in th xoay chiu c tn s gc vo hai u cun dy c R, L th cngsut tiu th ca on mch l P1. Nu ni tip vi cun dy mt t in C vi

    22 1LC[ ! v tvo hiu in th trn th cng sut tiu th l P2. Tnh gi tr ca P2

    Bi gii

    Cng dng in trc khi mc t in C: 1 2 2L

    UI

    R Z!

    Cng dng in sau khi mc thm t in C l: 2 2 2( )L C

    UI

    R Z Z !

    Do 22 1 2L C

    LC Z Z [ ! ! Suy ra 2 2 2( )L

    UI

    R Z!

    Suy ra I2=I1> P2=P1

    Bi 3 : Cho mt on mch in gm mt bin tr R mc ni tip vi mt t in c in

    dung . t vo hai u on mch mt hiu in th xoay chiu vi tn s gc

    . Thay i R ta thy vi hai gi tr ca th cng sut ca on mch u bngnhau. Tch bng:

    Bi gii

    Khi

    Khi

    V v

    Vi:

    Bi 4: Cho on mch in xoay chiu RLC mc ni tip. t vo hai u mch mt hiuin th n nh u = Uo cos(2Tft). V th biu din s bin i ca cng sut tiu th P caon mch in khi cho in tr R ca on mch thay i t 0

    Bi gii:

  • 8/14/2019 Vat Ly - Chuyen de Hay Va Kho dong dien xoay chieu - http://hocmaivn.com

    5/35

    Gio n vt l, th vin vt l, thi vt l, thi hsg vt l, tin tc vt l - http://hocmaivn.com

    5

    RO

    P

    Pmax

    R = b

    + Cng sut tiu th:bR

    aR)ZZ(R

    RURIP 22

    CL2

    22

    !

    !!

    + Ly o hm ca P theo R: 22 )bR()Rb(a

    'P

    !

    P' = 0 R = bs + Lp bng bin thin:

    + th ca P theo R

    TRC NGHIM:Bi 1: Chn cu ng. Hiu in th gia hai u mt on mch xoay chiu l:u = 100 2 cos(100Tt - T/6)(V) v cng dng in qua mch l i = 4 2 cos(100Tt - T/2)(A).Cng sut tiu th ca on mch l:

    A. 200W. B. 600W. C. 400W. D. 800W.

    CHNA

    Bi 2: Cho mch in xoay chiu RLC mc ni tip, c R l bin tr. t vo hai u on mchhiu in th xoay chiu c biu thc 120 2 cos(120 )u tT! V. Bit rng ng vi hai gi tr ca

    bin tr :R1=18 ; ,R2=32 ; th cng sut tiu th P trn on mach nh nhau. Cng sut ca onmch c th nhn gi tr no sau y: A.144W B.288W C.576W

    D.282W

    Bi gii

    p dng cng thc: 21 2 ( )L C R R Z Z ! 1 2 24L C Z Z R R ! ! ;

    Vy1

    2 2

    1 22 2 2 22

    288( ) ( )

    L C L C

    U UP R R W

    R Z Z R Z Z ! ! !

    CHN

    B

    R

    P'

    P

    0 b g

    0+

    Pmax0 0

  • 8/14/2019 Vat Ly - Chuyen de Hay Va Kho dong dien xoay chieu - http://hocmaivn.com

    6/35

    Gio n vt l, th vin vt l, thi vt l, thi hsg vt l, tin tc vt l - http://hocmaivn.com

    6

    Bi 3: Khi t mt hiu in th u = 120cos200t (V) vo hai u on mch gm cun dy c L =

    200

    R. Khi h s cng sut ca mch l:

    A.2

    2 B.

    4

    2C.

    2

    3D.

    3

    3

    Bi 4:t mt hiu in th u = 250cos(100 tT )V vo hai u on mch gm cun cm c L =0.75

    HT

    v in tr thun R mc ni tip. cng sut ca mch c gi tr P =125W th R c gi

    trA. 25 ; B. 50 ;

    C. 75 ; D. 100 ;

    CHNABi 5: Mt mch xoay chiu R,L,C khng phn nhnh trong R= 50;, t vo hai u mch mt hiuin th U=120V, f{0 th i lch pha vi u mt gc 600, cng sut ca mch lA. 288W B. 72W C. 36W D. 144W

    CHN BBi 6: Mt cun cm mc ni tip vi mt t in, t vo hai u on mch mt hiu in thxoay chiu c U=100(V) th hiu in th hai u cun dy l U1=100(V), hai u t l

    U2= 2.100 (V). H s cng sut ca on mch bng:

    A). .23 B). 0. C). 2

    2 . D). 0,5.

    CHN C

    CHNA

  • 8/14/2019 Vat Ly - Chuyen de Hay Va Kho dong dien xoay chieu - http://hocmaivn.com

    7/35

    7

    Bi 7: Cho on mch RLC, R = 50W. t vo mch u = 100 2 sint(V), bit hiu in th giahai bn t v hiu in th gia hai u mch lch pha 1 gcT /6. Cng sut tiu th ca mch l

    A.100W B.100 3 W C.50W D.50 3 W CHN C

    Dng 2: nh iu kin R,L,C cng sut t cc tr

    Cch gii:- Da vo cc cng thc c lin quan, lp biu thc ca i lng cn tm cc tr di dng hmca 1 bin thch hp- Tm cc tr bng cc phng php vn dng

    + Hin tng cng hng ca mch ni tip+ Tnh cht ca phn thc i s+ Tnh cht ca hm lng gic+ Bt ng thc Cauchy+ Tnh cht o hm ca hm s

    CC GI TR CC I

    Cng sut cc i:

    22

    2 2L C

    UP = RI = R

    R + (Z - Z )

    R i:2 2

    222

    I( - )( - )

    !

    2

    Pmax khi L C R Z Z ! 2

    max 2L C

    UP

    Z Z !

    L i:2

    2 2C

    UP R

    R + ( - Z )L=

    Z

    Pmax khi C- ZLZ =0 LZ = CZ Pmax=2

    U

    R

    C i:2

    2 2

    L

    UP R

    R + (Z - )C

    =

    Z

    Pmax khi C- ZLZ =0 CZ = LZ

  • 8/14/2019 Vat Ly - Chuyen de Hay Va Kho dong dien xoay chieu - http://hocmaivn.com

    8/35

    8

    K

    W

    VR

    A

    Dng bi tp R i:

    T LUN:

    Bi 1: Cho mch in xoay chiu gm cun dy c4

    r 50 ; L H10

    ! ; !T

    , v t in c in

    dung

    410

    ! T F v in tr thun R thay i c. Tt c c mc ni tip vi nhau, ri t vo

    hai u on mch c hiu in th xoay chiu u 100 2 cos100 t(V)! T . ng sut tiu th trn intr R t gi tr cc i khi R c gi tr bng bao nhiu ?

    Bi gii

    L CZ 40 ; Z 100! ; ! ;

    2 2 2

    2 22 22 2L C L CL C

    U R U UP

    (Z Z ) (Z Z )(R r) r(R r) (Z Z )R 2r

    R R R R

    ! ! !

    p dng BT csi:

    2 22 2L C

    L C

    r (Z Z )R 2 r (Z Z )R

    u

    Du = xy ra khi 2 2 2 2L CR r (Z Z ) 50 60 78.1! ! ! ;

    Bi 2:Cho mch in RLC ni tip, trong cun L thun cm, R l bin tr .Hiu in thhiu dng U=200V, f=50Hz, bit ZL = 2ZC,iu chnh R cng sut ca h t gi tr ln nht thdng in trong mch c gi tr l I= . Tnh gi tr ca C, L

    Bi gii

    P max khi v ch khi:L C

    R Z Z ! hay ( 2 )C L C

    R Z doZ Z ! !

    Khi , tng tr ca mch l 100 2( )U

    ZI

    ! ! ; Hay 2 2( ) 100 2L C

    R Z Z !

    1 1

    10010C

    C

    Z C mF Z [ T

    ! ; ! ! 2

    2 200 LL C

    Z Z Z L H

    [ T! ! ; ! !

    Bi 3: Cho mch in nh hnh v bn, cc dng c o khng nh hng g n mch in.1. K m: R=R1. Vn k ch 100V, Wat k ch 100W, ampe k ch 1,4= 2 A.

    a.Tnh R1 v cm khng cun dy.b.Cho R bin thin. Cng sut tiu th mch cc i khi R bng

    bao nhiu? Tnh h s cng sut ca mch lc .Bi gii

    1.K m: a) U=100(V), P=PR=100W, I= 2 A.P=I2R1 100=( 2 )

    2R1 R1=50()

    Z=I

    U= 221 LZR =50 2 ZL=50 .

  • 8/14/2019 Vat Ly - Chuyen de Hay Va Kho dong dien xoay chieu - http://hocmaivn.com

    9/35

    9

    b) P=I2R RZ

    U 2)(! = 222

    LZR

    RU

    =

    R

    ZR

    U

    L

    2

    2

    PMax (R

    ZR L

    2

    )min . Thy R.R

    ZL2

    =ZL2=hng s.

    Nn ( RZ

    R

    L

    2

    )min R= RZL

    2

    R=ZL=50().

    Cos=Z

    R=

    250

    500,7

    1. K ng: Zc=C[

    1=100().

    a) V gin vec t quay Frecnel. t =(OLO II R ).

    Ta c: sin =OC

    OL

    OL

    OC

    U

    U

    I

    I! (

    ROOC UU ! ).

    22

    2. OLOCOC

    OL

    C

    L

    OL

    OC

    UUU

    U

    Z

    Z

    U

    U

    !

    ! (*).Mt khc: 22

    L

    2OOOC UUU ! , T (*) thay vo ta c: UL=U=100(V).

    Theo trn: sin = 4/2

    2TE !!

    OC

    OL

    U

    U

    Nn: IR=IC=Uc/100= 2 UL/100= 2 (A).V IAIIII

    LCL!!!! )(2422

    R

    2 b) Watt k ch : P=IR

    2.R=200W.

  • 8/14/2019 Vat Ly - Chuyen de Hay Va Kho dong dien xoay chieu - http://hocmaivn.com

    10/35

    10

    BI TP PDNGBi 1: Cho mch in xoay chiu nh hnh v 1,

    200cos100 ( )AB

    u t VT! , t c in dung )(.2

    10 4FC

    T

    ! ,

    cun dy thun cm c t cm )(10

    8HL

    T! , R bin i

    c t 0 n 200; .1. Tm cng thc tnh R cng sut tiu th P ca mch cc i. Tnh cng sut cc i .

    2. Tnh R cng sut tiu th P =Max

    P5

    3. Vit biu thc cng dng in khi .

    S:1) L C maxR Z Z 120 , P 83.3W! ! ; !

    2) R 40 ,i 1.58cos(100 t 1.25)(A)! ; ! T

    Bi 2:Cho mch in nh hnh v , cun dy thuncm. t vo hai u on mch mt hiu in th c gitr hiu dng khng i, c dng:

    u U 2 cos100 t(V)! T .1. Khi bin tr R = 30 ; th hiu in th hiu dng

    UAN = 75V; UMB = 100V. Bit cc hiu in th uAN v uMB lch pha nhau gc 900. Tnh cc

    gi tr L v C.2. Khi bin tr R = R1 th cng sut tiu th ca mch in l cc i. Xc nh R1 v gi tr cc

    ca cng sut. Vit biu thc ca cng dng in khi .S: 1)L}0,127H, C}141,5 FQ

    2)R1 = 17,5 ;,PMax=138WBi 3: Cho mch in nh hnh v. Cc vn k c

    in tr v cng ln. t vo hai u AB mt hiu in th

    xoay chiu: ABu 240 2 cos100 t(V)! T .1. Cho R = R1 = 80 ; , dng in hiu dng ca mch I

    = 3 A, Vn k V2 ch 80 3 V, hiu in th giahai u cc vn k lch pha nhau gc T/2. Tnh L, C.

    2. Gi L, C, UAB khng i. Thay i R n gi tr R2 cng sut trn on AN t cc i. Tm R2 v gi trcc i ca cng sut. Tm s ch ca vn k V1 khi .

    S: 1)L } 0,37H, C} = 69 FQ ;

    Bi 4: Cho mch in RLC ni tip, cun dy thun cm c t cm1

    L H!T

    , t c in dung

    C=15,9 FQ v in tr R thay i c. t vo hai u A,B mt hiu in th ABu 200cos100 t(V)! T .

    1. Chn R = 100 3 ; . Vit biu thc dng in qua mch.2. Cho cng sut ca mch l P = 80W. Tnh R? Mun cng sut ca mch ny t cc i th

    phi chn R l bao nhiu? Tnh PMax khi .3. Tnh R cho uANv uMB lch pha nhau mt gc T/2.

    S:1) i 1cos(100 t )A6

    T! T ;

    CL

    B

    M

    C R L

    N

    Hnh 1

    BRA

    BA

    V1

    C

    R

    L,r

    V2

  • 8/14/2019 Vat Ly - Chuyen de Hay Va Kho dong dien xoay chieu - http://hocmaivn.com

    11/35

    11

    2) 1 2 MAXR 200 , R 50 , R 100 P 100W! ; ! ; ! ; ! 3) R 100 2! ;

    TRC NGHIM:

    Bi 1: on mch xoay chiu mc ni tip gm t in410

    C

    !T

    F , cun dy thun cm L=T2

    1H v

    in tr thun c R thay i. t vo hai u on mch hiu in th xoay chiu c gi tr hiu

    dng U = 80V v tn s f = 50 Hz. Khi thay i R th cng sut tiu th trn mch t gi tr cc il:A. Pmax = 64W B. Pmax=100W C. Pmax=128W D. Pmax=150W

    => CHNABi 2: Cho mch in RLC ni tip, trong cun L thun cm, R l bin tr .Hiu in th hiudng U=200V, f=50Hz, bit ZL = 2ZC,iu chnh R cng sut ca h t gi tr ln nht th dngin trong mch c gi tr l I= . Gi tr ca C, L l:

    A.1

    10m

    TF v

    2H

    TC.

    3

    10TmF v

    4H

    T

    B.1

    10TF v

    2mH

    TD.

    1

    10TmF v

    4H

    T

    Bi gii: P UI! hay2 2

    2 2( )L C

    U UP

    Z R Z Z

    ! !

    Vy P max khi v ch khi:L C

    R Z Z ! hay ( 2 )C L C

    R Z d oZ Z! !

    Khi , tng tr ca mch l 100 2( )U

    Z I! ! ;

    Hay 2 2( ) 100 2L C

    R Z Z ! 1 1

    10010C C

    Z C mF Z [ T

    ! ; ! !

    22 200 L

    L C

    Z Z Z L H

    [ T! ! ; ! ! CHN

    A

    Bi 3: Mt on mch gm bin tr R mc ni tip vi mt t in C. hiu in th gia 2 u on

    mch c biu thc 0 cos ( )u U t

    [! . Hi phi cn iu chnh R n gi tr no cng sut to nhittrn bin tr t cc i ? Tnh cng sut cc i .

    A) 2max;2

    CUPC

    R [[

    !! B) 2max 2;1

    CUPC

    R [[

    !!

    C) 2max 5,0;2CUP

    CR [

    [!! D.) 2max

    1; 0,5R P CU

    C[

    [! !

    Bi 4: Cho mch in nh hnh v:

    V

    A R L,r C B

    =>CHND

  • 8/14/2019 Vat Ly - Chuyen de Hay Va Kho dong dien xoay chieu - http://hocmaivn.com

    12/35

    12

    Von k c in tr v cng ln. ABu = 200 2cos100t (V) .

    L = 1/2T (H), r = 20 ( ; ), C = 31,8.10-6 (F) . cng sut ca mch cc i th R bngA. 30 ( ; ); B. 40 ( ; ); C. 50 ( ; ); D. 60 ( ; ).

    CHNA

    Bi 5:Cho mch in xoay chiu nh hnh v.C = 318QF ; R l bin tr ;ly1

    0.318}T . Hiu inth

    Hai u on mch AB :uAB = 100 2 cos 100 Tt (V)a. Xc nh gi tr R0 ca bin tr cng sut cc i. Tnh Pmax

    b. Gi R1, R2 l 2 gi tr khc nhau ca bin tr sao cho cng sut ca mch l nh nhau. Tm milin h gia hai i lng ny.

    A. R0 = 10 ; ; Pmax = 500 W; R1 . R2 = R20 .

    B. R0

    = 100 ; ; Pmax

    = 50 W; R1

    . R2

    = R20

    .

    C. R0 = 100 ; ; Pmax = 50 W; R1 . R2 = R20 .

    D. R0 = 10; ; Pmax = 500 W; R1 . R2 = 2R20 .

    CHNA

    Bi 6: Mt mch R, L, C mc ni tip (cun dy thun cm) L v C khng i R thay i c. tvo hai u mch mt ngun in xoay chiu c hiu in th hiu dng v tn s khng i, riiu chnh R n khi cng sut ca mch t cc i, lc lch pha gia u v i lA. T/4 B. T/6 C. T/3 D. T/2

    CHNA

    Bi 7: Mt cun dy c in tr thun r = 15;, t cm L =T51 H v mt bin tr thun c

    mc nh hnh v, 100 2 cos100 ( )AB

    u t

    T! A R L,r BKhi dch chuyn con chy ca bin tr. Cngsut to nhit trn bin tr c th t gi tr cc i l.

    A. 130 W. B. 125 W. C. 132 W. D. 150 W

    CHNB

    Bi 8: Mt on mch gm bin tr R mc ni tip vi cun dy c t cm L = 0,08H v in

    tr thun r = 32;. t vo hai u on mch mt hiu in th dao ng iu ho n nh c tns gc 300 rad/s. cng sut to nhit trn bin tr t gi tr ln nht th in tr ca bin tr

    phi c gi tr bng bao nhiu?A. 56;. B. 24;. C. 32;. D. 40;.

    CHND

    Dng bi tp L,C i:T LUN:

    A B

    CR

  • 8/14/2019 Vat Ly - Chuyen de Hay Va Kho dong dien xoay chieu - http://hocmaivn.com

    13/35

    13

    Bi 1:Cho on mch xoay chiu sau:

    R 100! ; (in tr thun)

    C 31.8! QF410

    }T

    F

    L: t cm thay i c ca mt cun thun cm

    Hiu in th gia hai u AB ca on mch c biu thc:u 200cos314t( ) 200cos100 t( )! } T a)Tnh L h s cng sut ca on mch t cc i.Tnh cng sut tiu th ca on mch lc.

    b)Tnh L cng sut tiu th ca on mch cc i. pht ha dng th ca cng sut tiuth P ca on mch theo L.

    Bi gii:a)Tnh L trong trng hp 1:

    -H s cng sut ca on mch l:2 2

    L C

    R Rcos

    Z R (Z Z )N ! !

    Khi L bin thin, cos N s c gi tr ln nht nu c: 2L CZ Z 0 LC 1 ! [ ! Do :

    422

    1 1 1L 0.318

    10C(100 )

    ! ! ! }

    [ TT

    T

    Z R ! Cng sut tiu th bi on mch l:2

    2 22

    200

    U U 2P I R R 200W

    Z R 100

    ! ! ! ! !

    b)Tnh L trong trng hp 2:

    - Cng sut tiu th bi on mch c biu thc:2 22

    2 2L C

    U RUP I R R

    Z R (Z Z ) ! ! !

    Khi L bin thin, P ln nht nu c:2

    L CZ Z 0 LC 1 ! [ !

    2

    1L 0.318

    C ! !

    [

    2

    max

    UP 200W

    R ! !

    - S bin thin ca P theo L:

    y2

    L 0 2 2

    C

    RUL 0 Z L 0 P 100W

    R Z

    ! ! [ ! ! !

    yL

    L Z P 0g

    p g p g !

    L C maxL 0.318 Z Z 0 P 200W! ! !

    Bi 2: Cho mch in RLC mc ni tip, vi L thay i c. Hiu in th hai u mch

    l 120 2 cos(100 )u tT! (V), 30R ! ; ,410

    ( )C FT

    ! . Hy tnh L :

    1. Cng sut tiu th ca mch l

    L BRA C

  • 8/14/2019 Vat Ly - Chuyen de Hay Va Kho dong dien xoay chieu - http://hocmaivn.com

    14/35

    14

    2. Cng sut tiu th ca mch l cc i. Tnh 3. l cc i v tnh

    Bi gii

    1.

    Mt khc

    suy ra (c hai gi tr ca )

    2. (1)

    khi (c cng hng in).

    Suy ra

    Tnh . T (1) suy ra

    3. (2)

    Bin i y ta c

    (3)Mun cc i th y phi cc tiu . T (3) ta thy :

  • 8/14/2019 Vat Ly - Chuyen de Hay Va Kho dong dien xoay chieu - http://hocmaivn.com

    15/35

    15

    Thay vo (2) :

    Khi

    Suy ra

  • 8/14/2019 Vat Ly - Chuyen de Hay Va Kho dong dien xoay chieu - http://hocmaivn.com

    16/35

  • 8/14/2019 Vat Ly - Chuyen de Hay Va Kho dong dien xoay chieu - http://hocmaivn.com

    17/35

    17

    suy ra = =

    Thay (3) vo (2) ta c = =

  • 8/14/2019 Vat Ly - Chuyen de Hay Va Kho dong dien xoay chieu - http://hocmaivn.com

    18/35

    18

    Dng 3: Bi ton hp en

    Phng php gii

    gii mt bi ton v hp kn ta thng s dng hai phng php sau:

    a. Phng php i s

    B1: Cn c u vo ca bai ton t ra cc gi thit c th xy ra.

    B2: Cn c u raca bi ton loi b cc gi thit khng ph hp.

    B3: Gi thit c chn l gi thit ph hp vi tt c cc d kin u vo v u ra ca bi

    ton.

    b. Phng php s dng gin vc t trt.

    B1: V gin vc t (trt) cho phn bit ca on mch.B2: Cn c vo d kin bi ton v phn cn li ca gin .

    B3: Da vo gin vc t tnh cc i lng cha bit, t lm sng to hp kn.

    * Trong mt s ti liu c vit v cc bi ton hp kn thng s dng phng php i s,

    nhng theo xu hng chung th phng php gin vc t (trt) cho li gii ngn gn hn, logic

    hn, d hiu hn.

  • 8/14/2019 Vat Ly - Chuyen de Hay Va Kho dong dien xoay chieu - http://hocmaivn.com

    19/35

    19

    UC0

    U R0

    U M N

    UA M

    N

    ABUA B

    M

    i

    1. Bi ton trong mch in c cha mt hp kn.

    V d 1: Cho mch in nh hnh v:

    UAB = 200cos100Tt(V)

    ZC = 100; ; ZL = 200;

    I = 2 )A( ; cosN = 1; X l on mch gm hai trong ba phn t (R0, L0 (thun), C0) mcni tip. Hi X cha nhng linh kin g ? Xc nh gi tr ca cc linh kin .

    Gii

    Cch 1: Dng phng php gin vc t trt.

    Hng dn Li gii

    B1: V gin vc t cho on mch

    bit

    + Chn trc cng dng in lm

    trc gc, A l im gc.

    + Biu din cc hiu in th uAB;

    uAM; uMN bng cc vc t tng ng.

    * Theo bi ra cosN = 1 uAB v i cng pha.

    UAM = UC = 200 2 (V)

    UMN = UL = 400 2 (V)

    UAB = 100 2 (V)

    Gin vc t trt

    V UAB cng pha so vi i nn trn NB (hp X) phi cha

    in tr Ro v t in Co.

    B2: Cn c vo d kin ca bi ton

    NB

    U xin gc v tr pha so vi

    i nn X phi cha Ro v Co

    B3: Da vo gin URo v UCo t

    + URo = UABm IRo = 100 2

    p Ro = )(5022

    2100;!

    + UCo = UL - UC

    A

    C

    BNMX

  • 8/14/2019 Vat Ly - Chuyen de Hay Va Kho dong dien xoay chieu - http://hocmaivn.com

    20/35

    20

    tnh Ro; Co p I . ZCo = 200 2

    p ZCo = )(10022

    2200;!

    Co = )F(10

    100.100

    1 4

    T

    !T

    Cch 2: Dng phng php i s

    Hng dn Li gii

    B1: Cn c u vo ca bi ton

    t cc gi thit c th xy ra.

    p Trong X c cha Ro&Lo hoc Ro

    v Co

    B2: Cn c u ra loi b cc

    gi thit khng ph hp v ZL > ZC

    nn X phi cha Co.

    B3: Ta thy X cha Ro v Co ph hp

    vi gi thit t ra.

    * Theo bi ZAB = )(5022

    2100;!

    1Z

    Rcos !!N

    V trn AN ch c C v L nn NB (trong X) phi cha Ro,

    mt khc: Ro=Zp ZL(tng) = ZC(tng) nn ZL = ZC+ZCo

    Vy X c cha Ro v Co

    ;!!!

    ;!!

    )(100100200ZZZ

    )(50ZR

    CLC

    AB0

    o

    Co = )(10 4

    T

    Nhnxt: Trn y l mt bi tp cn kh n gin v hp kn, trong bi ny cho bit N

    v I, chnh v vy m gii theo phng php i s c phn d dng. i vi nhng bi ton v hp

    kn cha bit N v I th gii theo phng php i s s gp kh khn, nu gii theo phng php

    gin vc t trt s thun li hn rt nhiu. V d 2 sau y l mt bi ton in hnh.

    V d 2: Cho mch in nh hnh v

    UAB = 120(V); ZC = )(310 ;

    R = 10(;); uAN = 60 6 cos100 ( )t vT

    UAB = 60(v)

    a. Vit biu thc uAB(t)

    b. Xc nh X. Bit X l on mch gm hai trong ba phn t (Ro, Lo (thun), Co) mc ni

    tip

    A

    C

    BNMX

    R

  • 8/14/2019 Vat Ly - Chuyen de Hay Va Kho dong dien xoay chieu - http://hocmaivn.com

    21/35

    21

    Gii:

    a. V gin vc t cho on mch bit A

    Phn cn li cha bit hp kn cha g v vy ta gi s n l mt vc t bt k tin theo chiu

    dng in sao cho: NB = 60V, AB = 120V, AN = 60 V3

    + Xt tham gic ANB, ta nhn thy

    AB2 = AN2 + NB2, vy l tam gic vung

    ti N

    tgE =3

    1

    360

    60

    AN

    NB!!

    6

    T!E UAB sm pha so vi UAN 1 gc

    6

    T

    p Biu thc uAB(t): uAB= 120 2cos 100 6t

    TT

    (V)

    b. Xc nh X

    T gin ta nhn thy NB cho ln m trong X ch cha 2 trong 3 phn t nn X phi cha

    Ro v Lo. Do ta v thm c00 LR

    UvU nh hnh v.

    + Xt tam gic vung AMN:63

    1

    Z

    R

    U

    Utg

    CC

    RT

    !F!!!F

    + Xt tam gic vung NDB

    )V(302

    1.60sinUU

    )V(3302

    3.60cosUU

    NBL

    NBR

    O

    O

    !!F!

    !!F!

    Mt khc: UR= UANsinF = 60 )(3302

    1.3 !

    T!

    T!;!!!

    ;!!!

    !!

    )H(3

    1,0

    3100

    10L)(

    3

    10

    33

    30

    I

    UZ

    )(1033

    330

    I

    UR

    )A(33

    10

    330

    I

    O

    L

    L

    R

    O

    O

    O

    O

    UAB

    UC

    UR

    A

    M N

    B

    i

    UA

    N

    UNB

    UR0

    Ul 0

    D

  • 8/14/2019 Vat Ly - Chuyen de Hay Va Kho dong dien xoay chieu - http://hocmaivn.com

    22/35

    22

    A

    C

    BNMX

    R

    *Nhnxt: y l bi ton cha bit trc pha v cng dng in nn gii theo phng

    php i s s gp rt nhiu kh khn (phi xt nhiu trng hp, s lng phng trnh ln p gii

    rt phc tp). Nhng khi s dng gin vc t trt s cho kt qu nhanh chng, ngn gn, ... Tuy

    nhin ci kh ca hc sinh l ch rt kh nhn bit c tnh cht 2NB

    2

    AN

    2

    ABUUU ! . c s

    nhn bit tt, hc sinh phi rn luyn nhiu bi tp c k nng gii.V d 3: Cho mch in nh hnh v:

    UAB = cost; uAN = 180 2 cos 100 ( )2

    t VT

    T

    ZC = 90(;); R = 90(;); uAB = 60 2 cos100 ( )t VT

    a. Vit biu thc uAB(t)

    b. Xc nh X. Bit X l on mch gm hai trong ba phn t (RO, Lo (thun), CO) mc nitip.

    Phn tch bi ton: Trong v d 3 ny ta cha bit cng dng in cng nh lch pha

    ca cc hiu in th so vi cng dng in nn gii theo phng php i s s gp nhiu kh

    khn. V d 3 ny cng khc v d 2 ch cha bit trc UAB c ngha l tnh cht c bit trong

    v d 2 khng s dng c. Tuy nhin ta li bit lch pha gia uAN v uNB, c th ni y l mu

    cht gii ton.

    Gii

    a. V gin vc t cho on mch bit AN. Phn cn li cha bit hp kn cha g, v

    vy ta gi s n l mt vc t bt k tin theo chiu dng in sao cho uNB sm pha2

    Tso vi uAN

    + Xt tam gic vung ANB

    * tgE =3

    1

    180

    60

    U

    U

    AN

    NB

    AN

    NB !!!

    E} 800 = 0,1T(rad)

    uAB sm pha so vi uAN mt gc 0,1T

    * 2NB

    2

    AN

    2

    ABUUU ! = 1802 + 602} 1900 UAb = 190(V)

    A

    C

    BNMX

    R

    AB

    C

    UR

    A

    M N

    B

    i

    UAN

    UNB

    UR0

    Uc 0

    D

  • 8/14/2019 Vat Ly - Chuyen de Hay Va Kho dong dien xoay chieu - http://hocmaivn.com

    23/35

    23

    p biu thc uAB(t): uAB = 190 2 cos 100 0,12

    tT

    T T

    = 190 2 cos 100 0,4 ( )t T T

    b. T gin ta nhn thy NB cho ln m trong X ch cha hai trong 3 phn t trn X phi

    cha RO v LO. Do ta v thm c OO LR UvU nh hnh v.

    + Xt tam gic vung AMN: 190

    90

    Z

    R

    U

    Utg

    CC

    R !!!!F

    F = 450

    UC = UAN.cosF = 180. )A(290

    290

    Z

    UI290

    2

    2

    C

    C !!!!

    + Xt tam gic vung NDB

    )(302230R)V(230

    22.60cosUU

    0NBRO;!!!!F!

    F = 450 ULo = URo= 30 2 (V) p ZLo = 30(;)

    )(3,0

    100

    30L

    OT

    !T

    !

    Nhnxt: Qua ba th d trn ta hiu c phn no v phng php gii bi ton hp kn

    bng gin vc t trt, cng nh nhn ra c u th ca phng php ny. Cc bi tp tip theo

    ti s cp n bi ton c cha 2 hoc 3 hp kn, ta s thy r hn na u th vt tri caphng php ny.

    2. Bi ton trong mch in c cha hai hp kn

    V d 1: Mt mch in xoay chiu c s nh hnh v.

    Trong hp X v Y ch c mt linh kin

    hoc in tr, hoc cun cm, hoc l t in.

    Ampe k nhit (a) ch 1A; UAM = UMB = 10V

    UAB = 10 V3 . Cng sut tiu th ca on mch AB l P = 5 6W. Hy xc nh linh kin

    trong X v Y v ln ca cc i lng c trng cho cc linh kin . Cho bit tn s dng in

    xoay chiu l f = 50Hz.

    *Phn tch bi ton: Trong bi ton ny ta c th bit c gc lch N (Bit U, I, P pN)

    nhng on mch ch cha hai hp kn. Do nu ta gii theo phng php i s th phi xt rt

    nhiu trng hp, mt trng hp phi gii vi s lng rt nhiu cc phng trnh, ni chung l

    A BMYa X

  • 8/14/2019 Vat Ly - Chuyen de Hay Va Kho dong dien xoay chieu - http://hocmaivn.com

    24/35

    24

    vic gii gp kh khn. Nhng nu gii theo phng php gin vc t trt s trnh c nhng

    kh khn . Bi ton ny mt ln na li s dng tnh cht c bit ca tam gic l: U = UMB

    UAB = 10 AMU3V3 ! p tam gic AMB l ( cn c 1 gc bng 300.

    Gii:

    H s cng sut:UI

    cos !N

    42

    2

    310.1

    65cos

    Ts!N!!N

    * Trng hp 1: uAB sm pha4

    Tso vi i

    gin vc t

    V:

    !!

    AMAB

    MBAM

    U3U

    UU

    (AMB l ( cn v UAB = 2UAMcosE cosE =10.2

    310

    U2

    U

    AM

    AB !

    cosE = 0302

    3!E

    a. uAB sm pha hn uAM mt gc 300

    UAM sm pha hn so vi i 1 gc NX = 45

    0 - 300 = 150

    X phi l 1 cun cm c tng tr ZX gm in tr thun RX v t cm LX

    Ta c: )(101

    10

    I

    UZ AM

    X;!!!

    Xt tam gic AHM:

    + 0XX

    0

    XR15cosZR15cosUU

    X!!

    RX = 10.cos150 = 9,66(;)

    + )(59,215sin1015sinZZ15sinUU 00XL

    0

    XL XX;!!!!

    )mH(24,8100

    59,2L

    X !T

    !

    Xt tam gic vung MKB: MBK = 150 (v i xng)

    i

    M

    URX

    ULXK

    UAB

    UY

    URY

    ULY

    A H

    B

    450

    300

    150 U

  • 8/14/2019 Vat Ly - Chuyen de Hay Va Kho dong dien xoay chieu - http://hocmaivn.com

    25/35

    25

    UMB sm pha so vi i mt gc NY = 900 - 150 = 750

    Y l mt cun cm c in tr RY v t cm LY

    + RY =XL

    Z (v UAM = UMB) RY = 2,59(;)

    +XL

    RZY

    ! = 9,66(;) LY = 30,7m(H)

    b. uAB tr pha hn uAM mt gc 300

    Tng t ta c:

    + X l cun cm c tng tr

    ZX = )(101

    10

    I

    UAM ;!!

    Cun cm X c in tr thun RX v t cm LX vi RX = 2,59(;); RY=9,66(;)

    * Trnghp2: uAB tr pha4T so vi i, khi

    uAM v uMB cng tr pha hn i (gc 150 v 750).

    Nh vy mi hp phi cha t in c tng tr ZX,

    ZX gm in tr thun RX, RY v dung khng CX,

    CY. Trng hp ny khng th tho mn v t in

    khng c in tr

    .

    Nhnxt: n bi ton ny hc sinh bt u cm thy kh khn v n i hi hc sinh

    phi c c phn on tt, c kin thc tng hp v mch in xoay chiu kh su sc. khc phc

    kh khn, hc sinh phi n tp l thuyt tht k v c k nng tt trong b mn hnh hc.

    Khi mc hai im A, B vo hai cc ca mt ngun in xoay chiu tn s 50Hz th Ia = 1(A), Uv1 =

    60v; UV2 = 80V,UAM lch pha so vi UMB mt gc 1200, xc nh X, Y v cc gi tr ca chng.

    V d 2: Cho hai hp kn X, Y ch cha 2

    trong ba phn t: R, L (thun), C mc ni tip. Khimc hai im A, M vo hai cc ca mt ngun in

    mt chiu th Ia = 2(A), UV1 = 60(V).

    i

    BK

    MH

    A

    UAB

    URY

    UX

    ULY

    URX

    ULX

    300

    450

    UY

    450

    300

    A

    M

    MB

    i

    A B

    M

    Ya

    X

    1 v2

  • 8/14/2019 Vat Ly - Chuyen de Hay Va Kho dong dien xoay chieu - http://hocmaivn.com

    26/35

    26

    *Phn tch bi ton: y l mt bi ton c s dng n tnh cht ca dng in 1 chiu i

    vi cun cm v t in. Khi gii phi lu n vi dng in 1 chiu th [ = 0 ZL = 0 v

    g![

    !C

    1Z

    C. Cng ging nh phn tch trong v d 1 bi ton ny phi gii theo phng php

    gin vc t (trt).

    Gii

    * V X cho dng in mt chiu i qua nn X khng cha t in. Theo bi th X cha 2

    trong ba phn t nn X phi cha in tr thun (RX) v cun dy thun cm (LX). Cun dy thun

    cm khng c tc dng vi dng in mt chiu nn: RX = )(302

    60

    I

    U1V

    ;!!

    * Khi mc A, B vo ngun in xoay chiu ZAM =2

    L

    2

    X

    V

    X

    1 ZR)(601

    60

    I

    U!;!!

    )(330Z30.33060ZXX L

    222

    L;!!! tgNAM=

    0

    AM

    X

    L603

    R

    ZX !N!

    * V gin vc t cho on AM. on mch

    MB tuy cha bit nhng chc chn trn gin n

    l mt vct tin theo chiu dng in, c di =

    2VU = 80V v hp vi vc t AB

    uuurmt gc 1200

    ta v c gin vc t cho ton mch.

    T gin vc t ta thy MB buc phi

    cho xung th mi tin theo chiu dng in, do

    Y phi cha in tr thun (RY) v t in CY.

    + Xt tam gic vung MDB

    )V(4021.8030sinUU 0MBRY !!!

    )(401

    40

    I

    UR Y

    R

    Y;!!!

    i

    UAM Ul x

    Ur xA

    M

    AM

    600 iA

    Ur y

    UAB

    Ur x

    Uc yUAM

    M D

    UMBUl x

    300

    B

    300

    300

    1200

  • 8/14/2019 Vat Ly - Chuyen de Hay Va Kho dong dien xoay chieu - http://hocmaivn.com

    27/35

    27

    )H(34,0

    100

    340L

    )(340Z)V(3402

    3.8030cosUU

    Y

    L

    0

    MBL YY

    T!

    T!

    ;!!!!

    3. Bi ton ny trong mch in c cha ba hp kn

    V d: Cho mch in cha ba linh kin

    ghp ni tip:

    R, L (thun) v C. Mi linh kin cha trong mt hp kn X, Y, Z t vo hai u A, B ca

    mch in mt hiu in th xoay chiu 8 2 cos2 ( )u ft V T!

    Khi f = 50Hz, dng mt vn k o ln lt c UAM = UMN = 5VUNB = 4V; UMB = 3V. Dng ot k o cng sut mch c P = 1,6W

    Khi f { 50Hz th s ch ca ampe k gim. Bit RA} O; RV}g

    a. Mi hp kn X, Y, Z cha linh kin g ?b. Tm gi tr ca cc linh kin.

    *Phn tch bi ton: Bi ton ny s dng ti ba hp kn, cha bit I v N nn khng th

    gii theo phng php i s, phng php gin vc t trt l ti u cho bi ny. Bn cnh hc sinh phi pht hin ra khi f = 50Hz c hin tng cng hng in v mt ln na bi ton li

    s dng n tnh cht a2 = b2 + c2 trong mt tam gic vung.

    Gii

    Theo u bi: )V(82

    28U

    AB

    !!

    Khi f = 50HzUAM = UMN = 5V; UNB = 4V; UMB = 3V

    Nhn thy:+ UAB = UAM + UMB (8 = 5 + 3) ba im A, M v B thng hng

    + 2MB

    2

    NB

    2

    MNUUU ! (52 = 42 + 32) Ba im M, N, B to thnh tam gic vung ti B.

    Gin vc t ca on mch c dng nh hnh v.Trong on mch in khng phn

    nhnh RLC ta c CRC UvUU B

    mun pha hnR

    U AM

    U biu din

    A B

    MYa X Z*

    N*

    UMN

    UM N

    UMBUAMA M B

    N

    MN

  • 8/14/2019 Vat Ly - Chuyen de Hay Va Kho dong dien xoay chieu - http://hocmaivn.com

    28/35

    28

    hiu in th hai u in tr R (X cha R) vNB

    U biu din hiu in th hai u t in (Z cha

    C). Mt khcMN

    U sm pha so viAM

    U mt gc NMN