แนวทางการพฒนากจกรรมลกเสอในสถานศกษา

สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานาน เขต ๑

โดย

วาท พนตร สรเดช รอดจนดา

รองผอำานวยการสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานานเขต ๑

สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ

คำานำา

เอกสารแนวทางการพฒนากจกรรมลกเสอในสถานศกษาสงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานาน เขต ๑ เลมน รวบรวมและจดทำาขนเพอเปนคมอสำาหรบผบรหารสถานศกษาใชเปนแนวทางการพฒนากจกรรมลกเสอในสถานศกษาสงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานาน เขต ๑ ซงผรวบรวมงานวจยทเกยวของเกยวกบปญหาการบรหารงานลกเสอ พรอมทงสงแบบสำารวจไปยงผบรหารสถานศกษา เพอสำารวจขอมลสภาพปจจบน ปญหา และแนวทางการดำาเนนงานบรหารงานลกเสอในสถานศกษาสงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานาน เขต ๑ รวมทงความตองการพฒนาความรเกยวกบลกเสอ ซงไดสรปสาระความตองการของผบรหารสถานศกษาในการพฒนาในดานตาง ๆ ดงน ๑) ดานนโยบายลกเสอ ๒) ดานการขอจดตงกองและผบงคบบญชาลกเสอ ๓) ดานการเงนลกเสอ ๔) ดานแนวทางการจดกจกรรมลกเสอในสถานศกษา ๕) ดานกจกรรมการอยคายพกแรม ๖) ดานพธการลกเสอ ดงนน ผรวบรวมจงไดศกษาคนควาจากแหลงขอมลตาง ๆ เพอเอออำานวยความสะดวกแกผบรหารสถานศกษาในสงกด โดยมงหวงเพอใหผบรหารสถานศกษาในสงกดไดรบความรในดานตาง ๆ และใชเปนแนวทางในการพฒนากจกรรมลกเสอในสถานศกษา หวงเปนอยางยงวาเอกสารดงกลาวจะเปนประโยชนตอผบรหารสถานศกษา ผบงคบบญชาลกเสอทกระดบใชเปนแนวทางการพฒนากจกรรมลกเสอในสถานศกษาตอไป

ก

ขอขอบคณ ทานผอำานวยการสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานาน เขต ๑ นายกสมาคมลกเสอจงหวดนาน ผแทนคณะกรรมการลกเสอจงหวดนาน ผทรงคณวฒลกเสอ ดร.สเวช กลบศร ผอำานวยการกลมนเทศฯ ผบรหารสถานศกษาในสงกด และวทยากรจากสมาคมลกเสอจงหวดนานทใหคำาแนะนำาและขอเสนอแนะ รวมทงแหลงขอมลตาง ๆ ทางเวปไซด เจาหนาทลกเสอสงกดสำานกคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาตทก ๆ ทาน จงหวงวาเอกสารเลมนจะมคณคาและมประโยชนตอผบรหารสถานศกษา ผบงคบบญชาลกเสอ เจาหนาทลกเสอทกทาน หากมขอผดพลาดประการใด ขาพเจาขอนอมรบขอเสนอแนะจากทานดวยความยนด และขอขอบพระคณมา ณ โอกาสน

วาท พนตร สรเดช รอดจนดารองผอำานวยการสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานานเขต ๑

สารบญหนา

คำานำา………………………………………………………………………

…………………………………………………. กสารบญ

…………………………………………………………………………………………………………………………. ข

ข

สารบญตาราง................................................................................................................................ คสารบญภาพ................................................................................................................................... ง๑) ดานนโยบายลกเสอ.………………………………………………………………………………………………….. ๑ คานยมหลกของคนไทย ๑๒ ประการ ………………………………………………………………………….

๓ มาตรการและแนวทางยกระดบคณภาพการเรยนการสอน และการจดกจกรรมลกเสอในสถานศกษา.............................................................................

๔ แนวทางในการดำาเนนการตามมาตรการเพอยกระดบคณภาพการเรยนการสอน และการจดกจกรรมลกเสอในสถานศกษา.............................................................................

๕ แนวทางการยกระดบคณภาพการเรยนการสอนและการจดกจกรรมลกเสอ ของสำานกงานเขตพนทการศกษ

า.........................................................................................๖

แนวปฏบตการสอนและการสอบเพอประดบเครองหมายวชาพเศษ.................................... ๘ การกำาเนดกจการลกเสอ……………………………………………………………………………………………. ๑๐๒) ดานการขอจดตงกองและผบงคบบญชาลกเสอ………………………………………………………………..

๑๕ การขออนมตตงกลม กองลกเสอ และแตงตงผบงคบบญชาลกเสอ…………………………………… ๑๗๓) ดานการเงนลกเสอ ………………………………………………………………………………………………………. ๒๐ การเงนเนตรนาร………………………………………………………………………………………………………. ๒๓๔) ดานแนวทางการจดกจกรรมลกเสอในสถานศกษา……………………………………………………………

๒๗ แนวทางการจดกจกรรมพฒนาผเรยนตามหลกสตรแกนกลาง การศกษาขนพนฐานพทธศกราช ๒๕๕๑…………………………………………………………………….

๒๗

หลกสตรลกเสอ เนตรนาร………………………………………………………………………………………… ๓๕ วนยเนตรนาร………………………………………………………………………………………………………… ๔๒ วนยลกเสอ……………………………………………………………………………………………………………. ๔๓๕) ดานกจกรรมการอยคายพกแรม ……………………………………………………………………………….. ๔๔๖) ดานพธการลกเสอ……………………………………………………………………………………………………. ๔๗ พธการตาง ๆ  ตามขอบงคบคณะลกเสอแหงชาต วาดวยการปกครองหลกสตรและวชาพเศษลกเสอ  พ.ศ. ๒๕๐๙………………………………… ๔๗ พธการลกเสอสำารอง ...............................…………………………………………………………………. ๔๘ การทำาแกรนดฮาวล............................................................................................................ ๔๘ พธเปดประชมกองลกเสอสำารอง........................................................................................

๔๙

พธปดประชมกองลกเสอสำารอง........................................................................................

๕๐ พธเขาประจำากองลกเสอสำารอง........................................................................................

๕๑ พธสงลกเสอสำารองไปเปนลกเสอสามญ..................................................................................

๕๓ พธการของลกเสอสามญ…………………………………………………………………………………………. ๕๔

สารบญ หนา

พธเขาประจำากองลกเสอสามญ………………………………………………………………………………… ๕๔ พธเขาประจำากองลกเสอสามญรนใหญ……………………………………………………………………..

๕๕ พธสงลกเสอสามญไปเปนลกเสอสามญรนใหญ ………………………………………………………… ๕๖ การถวายราชสดดพระบรมรปรชกาลท ๖…………………………………………………………………

๕๖

ลำาดบขนตอนการชมนมรอบกองไฟ…………………………………………………………………………

๕๗ บทบาทหนาทของพธกร.................................................................................................... ๕๘ คำากลาวเปดการชมนมรองกองไฟ.....................................................................................

๕๙บทสรปสำาหรบผบรหาร…………………………………………………………………………………………….. ๖๐แนวทางการพฒนากจกรรมลกเสอในสถานศกษาสงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานาน เขต ๑ ………………………………………………………………………………………… ๖๑บรรณานกรม……………………………………………………………………………………………………………. ๖๖

สารบญตาราง

หนาตารางท ๑ แสดงโครงสรางเวลาจดกจกรรมพฒนาผเรยน............................................................ ๓๐ตารางท ๒ แสดงหลกสตรลกเสอสำารอง (ชนประถมศกษาปท ๑-๓)........................................... ๓๕ตารางท ๓ แสดงหลกสตรลกเสอสามญ (ชนประถมศกษาปท ๔-๖)............................................ ๓๖ตารางท ๔ แสดงหลกสตรลกเสอสามญรนใหญ (ชนมธยมศกษาปท ๑-๓)................................... ๓๗ตารางท ๕ แสดงเครองหมายวชาพเศษลกเสอ............................................................................

๔๐

ค

สารบญภาพ

หนา

ภาพท ๑ แสดงแผนภาพแนวทางการประเมนกจกรรมพฒนาผเรยน............................................. ๓๑

ง

ดานนโยบายลกเสอ

แนวทางการพฒนากจการลกเสอพล.อ.ดาวพงษ รตนสวรรณ รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ

หารอแนวทางการพฒนากจการลกเสอรวมกบนายสธรรม พนธศกด ประธานคณะทำางานศกษาเพอพฒนาหลกสตรและกจกรรมลกเสอไทย คณะกรรมาธการการศกษาและการกฬา สภานตบญญตแหงชาต (สนช.) และคณะ

๑๑

เมอวนจนทรท ๑๑ มกราคม ๒๕๕๙ ณ หองประชม MOC โดยม พ.อ.ณฐพงษ เพราแกว เลขานการรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ, นายชยยศ อมสวรรณ รองปลดกระทรวงศกษาธการ ในฐานะเลขาธการสำานกงานลกเสอแหงชาต, นายเดช วรเจรญศร ผอำานวยการสำานกเลขาธการ สำานกงานลกเสอแหงชาต เขารวมหารอ 

นายสธรรม พนธศกด ประธานคณะทำางานศกษาเพอพฒนาหลกสตรและกจกรรมลกเสอไทย กลาวรายงานสรปเกยวกบกจการลกเสอไทยในปจจบน สาระสำาคญดงน

ลกษณะของกจการลกเสอ แบงเปน ๒ ประเภท คอ๑) ลกเสอภาคบงคบ (Compulsory) คอ ลกเสอในโรงเรยนทมอย

จำานวน ๗ ลานคน ประกอบดวย ลกเสอสำารอง (๘-๑๑ ป) ลกเสอสามญ (๑๑-๑๖ ป) ลกเสอสามญรนใหญ (๑๔-๑๘ ป) และลกเสอวสามญ (๑๖-๒๕ ป) 

๒) ลกเสออาสาสมคร (Voluntary) คอ ลกเสอทอยนอกโรงเรยนจำานวน ๗.๔ ลานคน ประกอบดวย ลกเสออาสาสมครทอยในกองลกเสอนอกโรงเรยน สโมสรลกเสอและอาสาสมครลกเสอ และลกเสอชมชน ไดแก ลกเสอชาวบาน สมาคมสโมสรลกเสอจงหวด ทกระจายอยทวประเทศกวา ๗ ลานคน

ผลการดำาเนนกจการลกเสอ ทผานมายงไมมความกาวหนาและประสบความสำาเรจเทาทควร เนองจากหลายปจจย อาท 

- กจกรรมของลกเสอ ไมมความโดดเดนและไมเปนทนยม - หลกสตร ไมมการพฒนาใหมความทนสมย และไมนำาหลกสตรทดๆ

มาปรบใช เชน หลกสตรของประเทศญปน - บคลากร ไมมผบรหารระดบสง (CEO) มาบรหารงานแบบเตมเวลา

ในสวนของบคลากรลกเสอไมไดรบการพฒนาและไมมระบบฐานขอมลรองรบ - การบรหารทรพยสน ไมมการแสดงบญชทรพยสนและงบดลท

สามารถตรวจสอบได ตลอดจนไมมการพฒนาทรพยสน/สทธประโยชนของลกเสอใหเกดเปนรายได โดยเฉพาะคายลกเสอทมอยทวประเทศรวม ๑๓๓ คาย แตไดรบการพฒนาใหสามารถใชงานไดดเพยง ๙ แหง โดยในจำานวนนมเพยง ๕ แหงเทานนทสามารถสรางบรหารกจการใหมรายไดเพมขน

แนวทางการแกไขปญหา แบงเปน ๒ ระดบ คอ๑) ระดบนโยบาย - จดใหมการประชมสภาลกเสอไทย โดยขอใหนายกรฐมนตรใน

ฐานะสภานายกของสภาลกเสอไทย กำาหนดจดการประชมสภาลกเสอไทยและใหกรรมการสภาเขารวมประชมอยางพรอมเพรยง พรอมมอบนโยบายใชกจการลกเสอเปนเครองมอในการปลกจตสาธารณะในเดก เยาวชน และประชาชนทวไป

- ปรบปรงคณะกรรมการผทรงคณวฒ โดยขอใหรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการในฐานะประธานกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต ปรบปรงคณะกรรมการผทรงคณวฒ จำานวน ๑๕ คน ใหสอดคลองกบภารกจทดแลรบผดชอบ และจดใหมการประชมอยางตอเนองเดอนละครงหรอ ๒ เดอนครง

๒) ระดบปฏบตการ - สรรหา CEO มาเปนเลขาธการสำานกงานลกเสอแหงชาตแบบ

เตมเวลา โดยสรรหามาจากผบรหารตำาแหนงรองปลดกระทรวงศกษาธการ ระดบอธบดขนไป หรอบคคลจากภายนอก ทคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาตเหนชอบ ซงขอใหมคณสมบต ๕ เกง-ดเปนอยางนอย กลาวคอ เกงกจการลกเสอ-การตลาด-การเงน-การบรหาร-การสอสารหลายภาษา โดยเฉพาะภาษาองกฤษตองสอสารไดด และขอใหมจตสาธารณะ-มวนย-รกชาต ศาสน กษตรย-มความคดรเรม สรางสรรค-มบคลกภาพ มมนษยสมพนธด โดยใหคาตอบแทนในระดบทสอดคลองกบหนาทความรบผดชอบ 

- กำาหนดใหมลกเสอจงหวดในสำานกงานลกเสอจงหวด ๗๗ จงหวด ๆ ละ ๑-๓ คน เพอทำาหนาทประสานงานกบผวาราชการจงหวดในการดำาเนนกจการลกเสอระดบพนททวประเทศ โดยในอนาคตอาจจดตงใหมสำานกงานลกเสออำาเภอตอไป 

- ปรบปรงโครงสราง โดยใหมคณะอนกรรมการบรหารและคณะอนกรรมการตรวจสอบขนตรงตอคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต และใหเลขาธการสำานกลกเสอแหงชาต ทำาหนาทบรหารงานสำานกงานลกเสอแหงชาตพรอมทงปรบปรงโครงสรางภายใน ประกอบดวย ๔ ฝายหลก ไดแก ฝายคาย

๒

ลกเสอ รายไดและสทธประโยชน ฝายหลกสตรและกจกรรม ฝายกจการลกเสอระหวางประเทศ และฝายบรหาร 

- แสดงบญชทรพยสนและงบดล ขอใหมการจดทำาบญชทรพยสนและงบดลของสำานกงานลกเสอแหงชาตนำามาแสดงใหกรรมการตรวจสอบดวย

ในการน ไดนำาเสนอแนวทางการพฒนากจการของลกเสอในชวงป ๒๕๖๐-๒๕๖๓ เพอขอรบงบประมาณสนบสนนจากรฐบาล จำานวน ๑,๐๐๐ ลานบาท เพอเปนทนเรมตนในการดำาเนนงานพฒนาคายและสนคาของลกเสอนำาไปสรายไดทเพมขน อาท คาเชาคายลกเสอ/โรงแรมลกเสอ, สทธประโยชนจากเครองหมาย ลขสทธ ตราสญลกษณกจกรรมสำาคญ, ธรกจคาสง/ปลกสนคาลขสทธ นอกจากนจะไดหาผสนบสนนหลกอยางเปนทางการ พรอมทงการเกบคาธรรมเนยมจากคายลกเสอเอกชนทเปดใหบรการในปจจบน ซงจะตองมมาตรฐานตามทสำานกงานลกเสอแหงชาตกำาหนด และการปรบสญญาคาเชา/คาบรการจากทรพยสนของสำานกงานลกเสอแหงชาตดวย

พล.อ.ดาวพงษ รตนสวรรณ รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ กลาวแสดงความเหนดวยกบการใชกจการลกเสอในการปลกฝงใหผเรยนในระดบตาง ๆ มจตสาธารณะ ซงสอดคลองกบการทรฐบาลมอบใหกระทรวงศกษาธการดำาเนนนโยบายพฒนาคนตลอดชวงชวต จงไดประกาศนโยบายใหมการปลกฝง การให ใหกบเดก ๆ “ ” โดยไดมอบใหผบรหารองคกรหลกจดทำาแผนการจดกจกรรมปลกฝงผเรยนในทกระดบใหรจก การให เผอ“แผ แบงปน ตงแตระดบปฐมวย ประถมศกษา มธยมศกษา อาชวศกษา และ”อดมศกษา โดยจะตองเลอกกจกรรมทมความเหมาะสมกบผเรยนในแตละชวงวยและมการขบเคลอนพรอมกนทงระบบตอไป

ในสวนของการสรรหา CEO เพอทำางานแบบเตมเวลา จะตองใหความสำาคญกบการออกแบบคณลกษณะของผทจะมาทำาหนาทบรหาร พรอมสรางกลไกการทำางานใหมอำานาจหนาทชดเจน สามารถขบเคลอนงานไดอยางราบรน รวมทงบรหารกจการลกเสอทงในและนอกสงกดกระทรวงศกษาธการใหสอดคลองและเปนไปในทศทางเดยวกน

นอกจากน ไดเนนยำาถงลขสทธเครองหมายหรอตราสญลกษณกจกรรมสำาคญของลกเสอ ซงไดมอบนโยบายเกยวกบการขอความรวมมอกบผละเมดลขสทธไปแลว โดยขอใหองคการคาของ สกสค.ดำาเนนการใหถกตองเพอประโยชนของกระทรวงศกษาธการเปนหลก และควรจดใหมระบบกระจายสนคาไปยงพนทตาง ๆ ใหด เพอเปนการสงเสรมใหโรงเรยนมาสงซอสนคาจากองคการคาของ สกสค. โดยตรงมากขน

ทงน รมว.ศกษาธการ ไดมอบใหคณะทำางานไปปรบปรงแกไขแผนการพฒนากจการลกเสอตามแนวทางของอรยสจ ๔ ไดแก ทกข-สภาพปญหา, สมทย-สาเหตของปญหา, นโรธ-วธการแกปญหา, มรรค-แนวปฏบต และใหนำากลบมาเสนออกครง เพอจะไดรวมกนพจารณาใหมความสมบรณกอนนำาเสนอใหคณะรฐมนตรพจารณาตอไป

คานยมหลกของคนไทย ๑๒ ประการ ตามนโยบายของคณะรกษาความสงบแหงชาต (คสช.)

๑. มความรกชาต ศาสนา พระมหากษตรย ๒. ซอสตย เสยสละ อดทน มอดมการณในสงทดงามเพอสวนรวม ๓. กตญญตอพอแม ผปกครอง ครบาอาจารย ๔. ใฝหาความร หมนศกษาเลาเรยนทงทางตรงและทางออม ๕. รกษาวฒนธรรมประเพณไทยอนงดงาม ๖. มศลธรรม รกษาความสตย หวงดตอผอน เผอแผและแบงปน ๗. เขาใจเรยนรการเปนประชาธปไตย อนมพระมหากษตรยทรงเปน

ประมขทถกตอง ๘. มระเบยบวนย เคารพกฎหมาย ผนอยรจกการเคารพผใหญ ๙. มสตรตว รคด รทำา รปฏบตตามพระราชดำารสของพระบาทสมเดจ

พระเจาอยหว ๑๐. รจกดำารงตนอยโดยใชหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงตามพระ

ราชดำารสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว รจกอดออมไวใชเมอยามจำาเปน มไวพอกนพอใช ถาเหลอกแจกจายจำาหนาย และพรอมทจะขยายกจการเมอมความพรอม เมอมภมคมกนทด

๓

๑๑. มความเขมแขงทงรางกายและจตใจ ไมยอมแพตออำานาจฝายตำาหรอกเลส มความละอายเกรงกลวตอบาปตามหลกของศาสนา

๑๒. คำานงถงผลประโยชนของสวนรวม และของชาตมากกวาผลประโยชนของตนเอง

เพอสรางสรรคประเทศไทยใหเขมแขง โดยตองสรางคนในชาตใหมคานยมไทย ๑๒ ประการ "สพฐ. รบลก คสช.สรางคานยมคนไทยใหม" ดร.กมล รอดคลาย เลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (กพฐ.) เปดเผยภายหลงการประชมผบรหารระดบสงของสำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) วา...ทประชมไดหารอถงการสรางคานยมหลกของคนไทยตามนโยบายของคณะรกษาความสงบแหงชาต (คสช.) เพอสรางสรรคประเทศไทยใหเขมแขง โดยตองสรางคนในชาตใหมคานยมไทย ๑๒ ประการ ซง สพฐ. จะนำาหลกการดงกลาวมาขยายผล โดยไดเตรยมเผยแพรเรองดงกลาวไปสสถานศกษาดวยการบรรจไวในหลกสตรวชาประวตศาสตรและหนาทพลเมอง พรอมกบการจดกจกรรมเสรมสรางเดกและเยาวชนในเรองนอยางจรงจง "สพฐ. ไดมการวเคราะหคานยมหลกของคนไทย ๑๒ ประการ พบวา หลกสตรของ สพฐ. กมคณลกษณะทพงประสงคอย ๘ ขอ ประกอบดวย มความรกชาตศาสน กษตรย ซอสตย สจรต มวนย ใฝเรยนร อยอยางพอเพยง มงมนในการทำางาน รกความเปนไทยและมจตสาธารณะ โดยทงหมดไดบรรจไวในหลกสตรอยแลว สวนท คสช. กำาหนดคานยมหลก ๑๒ ประการ กถอวาครอบคลมคณลกษณะของ สพฐ.แลว และการผลกดนเรองนกคงไมใชแคภาคการศกษาเพยงฝายเดยว แตสงคมทกภาคสวนตองรวมกนทำาโดยเฉพาะการเรมตนจากครอบครวทจะตองเปนแบบอยางทดใหแกเดกและยาวชน" เลขาธการ กพฐ. กลาว.

มาตรการและแนวทางยกระดบคณภาพการเรยนการสอน๔

และการจดกจกรรมลกเสอในสถานศกษา

ดวยคณะรกษาความสงบและเรยบรอยแหงชาต ไดมนโยบายในการสรางคานยมของคนไทย ๑๒ ประการ ซงเปนคานยมทสอดคลองในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช ๒๕๕๑ ไดกำาหนดคณลกษณะ ทพงประสงคของนกเรยน ๘ ประการ สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ไดพจารณาแลวเหนวากจกรรมพฒนาผเรยน โดยเฉพาะกจกรรมลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาดและผบำาเพญประโยชนจะเปนกจกรรมทชวยเสรมสรางคานยมของคนไทย ๑๒ ประการเปนอยางด เพราะกจกรรมลกเสอมวตถประสงคทมงพฒนาเยาวชนใหเปนพลเมองด มความรบผดชอบชวยสรางสรรคสงคมใหมความเจรญกาวหนา อกทงกจกรรมลกเสอยงเปนกจกรรมทจดขนในสถานศกษา ซงจะเปนแนวทางในการชวยแกปญหาทเกยวของกบเดกและเยาวชนได หนวยงานทมบทบาทสำาคญในการดำาเนนกจกรรมลกเสอ คอ สถานศกษาและสำานกงานเขตพนทการศกษา เพอใหมแผนงาน มาตรการและแนวทางการจดกจกรรมลกเสอของสถานศกษาและสำานกงานเขตพนทการศกษา ไปสการปฏบตอยางเปนรปธรรม มคณภาพ ประสทธภาพและประสทธผลทชดเจน เพอใหการดำาเนนงานยกระดบคณภาพการจดกจกรรมลกเสอในสถานศกษา มประสทธภาพและบรรลวตถประสงค สำานกงานคณะกรรมการการศกษา ขนพนฐานจงมมาตรการและแนวทางในการดำาเนนการดงตอไปน

๑. ใหสถานศกษาทกแหงถอวา กจกรรมลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาดและผบำาเพญประโยชน เปนกจกรรมหลกในการพฒนาผเรยน ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช ๒๕๕๑ เพอเสรมสรางผเรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงคและคานยมหลกของคนไทย ๑๒ ประการ

๒. ใหสถานศกษาทกแหง จดกจกรรมการเรยนการสอน/ฝกอบรมลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาดและ ผบำาเพญประโยชน ตามหลกการทกำาหนดในหลกสตร และสงเสรมการฝกอบรมลกเสอวสามญในชนมธยมศกษาตอนปลาย

๓. ใหสถานศกษาทกแหง จดระบบการบรหารกจกรรมลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาดและผบำาเพญประโยชน และจดสรรงบประมาณจากเงนอดหนน เงนบรจาคและเงนสมทบอน ๆ พรอมทงจดหาสอ อปกรณใหพรอมเพอดำาเนนกจกรรม

๔. ใหสถานศกษาทกแหงจดใหมกจกรรมการปฏบตจรงตามอดมการณและหลกการของลกเสอ เนตรนาร ยวกชาดและผบำาเพญประโยชน โดยเฉพาะกจกรรมทสงเสรมความจงรกภกด ตอชาต ศาสนา พระมหากษตรย ประชาธปไตย ความสามคคปรองดอง การเสรมสรางทกษะชวต คณธรรม จรยธรรม และบำาเพญประโยชน

๕. ใหผบรหารสถานศกษา และรองผบรหารสถานศกษาทกคน ผานการฝกอบรมบคลากรทางการลกเสอขนความรชนสง และไดรบเครองหมายวดแบดจ และสงเสรมใหครและบคลากรทางการศกษาผานการฝกอบรมและมวฒทางลกเสอ ทงนใหปฏบตตามขอบงคบคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต วาดวยการแตงตงผบงคบบญชาลกเสอ พ.ศ. ๒๕๕๓

๖. ใหมการนเทศ กำากบ ตดตามและประเมนผลกจกรรมลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาดและผบำาเพญประโยชน ในสถานศกษาอยางตอเนองและเปนระบบ

๗. ใหสถานศกษาทกแหงสนบสนน สงเสรมใหขวญกำาลงใจแกบคลากรทางการลกเสอ และลกเสอ

แนวทางในการดำาเนนการตามมาตรการเพอยกระดบคณภาพการเรยนการสอน

และการจดกจกรรมลกเสอในสถานศกษา

๑. สถานศกษาตองกำาหนดนโยบาย แนวทางในการจดกจกรรมลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาดและผบำาเพญประโยชน ใหสอดคลองกบนโยบายของ

๕

สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน เพอเสรมสรางผเรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงค และคานยมหลกของคนไทย ๑๒ ประการ

๒. ผบรหารสถานศกษา สรางความตระหนกในการจดกจกรรมลกเสอ ใหแก คร บคลากรในสถานศกษา และใหผบงคบบญชาลกเสอ แตงเครองแบบลกเสอ เพอเปนแบบอยางแกลกเสอในสถานศกษา

๓. สถานศกษาตองจดทำาโครงสรางการบรหารงานลกเสอในสถานศกษา

๔. สถานศกษาตองจดทำาขอมลสารสนเทศทางการลกเสอ ใหเปนปจจบน อยางถกตองและทนสมย

๕. สถานศกษาตองจดตงกลม กองลกเสอ ใหถกตองและเปนปจจบน และจดใหมหอง/มม/แหลงเรยนรทางการลกเสอในสถานศกษา

๖. ผบรหารสถานศกษา และรองผบรหารสถานศกษาทกคน ผานการฝกอบรมบคลากรทางการลกเสอขนความรชนสงและไดรบเครองหมายวดแบดจ และไดรบการแตงตงใหมตำาแหนงเปนผอำานวยการลกเสอโรงเรยนและรองผอำานวยการลกเสอโรงเรยน

๗. ครและบคลากรทางการศกษาผานการฝกอบรม มวฒทางลกเสอและไดรบการแตงตงเปนผบงคบบญชาลกเสอตามขอบงคบของคณะลกเสอแหงชาต วาดวยการแตงตงผบงคบบญชาลกเสอ พ.ศ. ๒๕๕๓

๘. สถานศกษาตองจดทำาแผนงาน/โครงการ ในการดำาเนนงานทางลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาดและ ผบำาเพญประโยชน และจดสรรงบประมาณในการดำาเนนงานใหเหมาะสม

๙. สถานศกษาตองจดทำากำาหนดการฝกอบรม และแผนการฝกอบรมตลอดปการศกษาทกระดบใหครบถวน

๑๐. ผบงคบบญชาลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาดและสมาชกผบำาเพญประโยชน ตองจดกจกรรมตามกำาหนดการฝกอบรม แผนการฝกอบรม ตลอดจนดำาเนนการวดประเมนผล และรายงานผลใหเปนไปตามระเบยบวาดวยการนน

๑๑. ผบงคบบญชาลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาดและสมาชกผบำาเพญประโยชน ตองจดใหมและใชสอ วสด อปกรณ นวตกรรม และเทคโนโลยททนสมย และจำาเปนในการฝกอบรม

๑๒. สถานศกษาตองจดใหมเอกสาร หลกสตร คมอการปฏบตงาน กฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบทครบถวนและเปนปจจบน

๑๓. สถานศกษาจดกจกรรมเพอพฒนาทกษะชวต กจกรรมบำาเพญประโยชนและจตสาธารณะ กจกรรมเพอเสรมสรางความเปนพลเมอง ตามคำาปฏญาณและกฎลกเสอ และกจกรรมโครงการเพอเสรมสรางคานยมหลกของ คนไทย ๑๒ ประการ ปละไมนอยกวา ๖ กจกรรม

๑๔. สถานศกษาดำาเนนการจดกจกรรมเดนทางไกล และอยคายพกแรม ลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาดและ ผบำาเพญประโยชน ในสถานศกษา หรอคายลกเสอตามหลกสตร ของลกเสอแตละประเภท โดยใชบคลากรทางการลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาดและสมาชกผบำาเพญประโยชน และบคลากรของสถานศกษา หรอใชวทยากรทมความชำานาญเฉพาะทาง

๑๕. ใหสถานศกษาจดระบบการนเทศ กำากบ ตดตามและประเมนผลกจกรรมลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาดและผบำาเพญประโยชนภายในสถานศกษา โดยใหมแผนการนเทศ เครองมอ และกำาหนดผนเทศไวอยางชดเจน และจดทำารายงานประจำาป ตอผบงคบบญชา/หนวยงานทเกยวของตามลำาดบ

๑๖. ใหผบรหารสถานศกษาสงเสรม และสนบสนนใหขวญกำาลงใจแกบคลากรทางการลกเสอ และลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาด สมาชกผบำาเพญประโยชนในสถานศกษา

๖

๑๗. สำาหรบสถานศกษาทจดกจกรรมยวกาชาด และหรอผบำาเพญประโยชน ใหดำาเนนการตามมาตรการและแนวทางดงกลาวขางตนโดยอนโลม

แนวทางการยกระดบคณภาพการเรยนการสอนและการจดกจกรรมลกเสอ

ของสำานกงานเขตพนทการศกษา

ใหสำานกงานเขตพนทการศกษา ดำาเนนการดงตอไปน๑. การจดโครงสรางลกเสอเขตพนทการศกษา ใหถกตอง ชดเจน

ตามพระราชบญญตลกเสอ พ.ศ. ๒๕๕๑ ประกอบดวย๑.๑ ดำาเนนการแตงตงคณะกรรมการลกเสอเขตพนทการศกษา๑.๒ จดใหมการประชมคณะกรรมการลกเสอเขตพนท อยางนอย ๒

ครง/ป๑.๓ ดำาเนนการแตงตงผตรวจการฝายตาง ๆ ทงนอาจแตงตง

อนกรรมการในคณะกรรมการลกเสอเขตพนท ตามความเหมาะสม๑.๔ มอบหมายใหมเจาหนาทรบผดชอบงานลกเสอ ตามพระราช

บญญตลกเสอ๒. การวางแผนกลยทธ แผนปฏบตการประจำาป

๒.๑ จดทำาแผนกลยทธ แผนปฏบตการประจำาปทางดานลกเสอ ๒.๒ จดสรรงบประมาณ สนบสนนในการพฒนาบคลากรทางการ

ลกเสอ และการจดกจกรรมลกเสอในสถานศกษาและเขตพนทการศกษา๒.๓ จดประชมเชงปฏบตการ อบรมทบทวน ผบงคบบญชาลกเสอ

อยางนอยปละ ๑ ครง๒.๔ จดใหมการชมนมลกเสอระดบเขตพนท ตามความเหมาะสม๒.๕ ระดมทรพยากร หรอหาแหลงงบประมาณในการพฒนางานลก

เสอ การพฒนาคายลกเสอในเขตพนทการศกษา และสถานศกษา

๒.๖ สรปรายงานโครงการตามแผนทกำาหนด เพอรายงานสำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

๓. การนเทศ กำากบตดตาม งานลกเสอ๓.๑ มอบหมายใหศกษานเทศก รบผดชอบการนเทศงานลกเสอ

อยางชดเจน๓.๒ จดทำาแผนการนเทศ เครองมอ และดำาเนนการนเทศ กำากบ

ตดตามการดำาเนนงานตามมาตรการ และแนวทางการดำาเนนงานตามมาตรการ และแนวทาการจดกจกรรมลกเสอในสถานศกษา

๓.๓ แตงตงคณะกรรมการ/ผทรงคณวฒทางดานลกเสอ เพอนเทศ กำากบตดตามการจดการเรยนการสอนดานลกเสอของสถานศกษา

๓.๔ กำากบดแลสถานศกษาในสงกดทกแหง จดการเรยนการสอนลกเสอใหดำาเนนไปตามหลกสตรทกระดบชน

๓.๕ กำากบ ดแล การอนญาตเขาคายพกแรมและการสอบวชาพเศษลกเสอในสถานศกษา ใหเปนไปตามขอบงคบคณะลกเสอแหงชาตฯ วธการและกระบวนการทางการลกเสออยางเครงครด

๓.๖ ใหมการประเมนผลการดำาเนนงานกจกรรมลกเสอในสถานศกษา อยางนอยปละ ๑ ครง

๔. การพฒนาบคลากรทางการลกเสอ๔.๑ สำารวจคณวฒทางการลกเสอของบคลากรทางการลกเสอใน

สงกด๔.๒ สงเสรม สนบสนนใหผบรหารสถานศกษา ครผสอน

ศกษานเทศก และบคลากรทางการลกเสอไดรบการพฒนาคณวฒทางการลกเสอ โดยไดรบเครองหมายวดแบดจ เปนอยางนอย

๗

๔.๓ สงเสรม สนบสนนการจดกจกรรมการเรยนการสอนลกเสอในสถานศกษาใหสอดคลองกบการสรางคานยมหลกของคนไทย ๑๒ ประการ ตามนโยบายของคณะรกษาความสงบแหงชาต โดยเรงดวน

๕. การยกยองเชดชเกยรต๕.๑ กำาหนดใหมการคดเลอกสถานศกษา ผบรหาร ครผสอน ลก

เสอและบคลากรทางการลกเสอ เพอรบรางวลเชดชเกยรต๕.๒ สงเสรม สนบสนนใหความกาวหนาในวชาชพ แกผปฏบตงาน

ลกเสอ๕.๓ พจารณาจดสรรโควตาการเลอนขนเงนเดอน เปนกรณพเศษ

ใหแกผทมผลงานดานลกเสอดเดน๖. การบรหารจดการขอมลสารสนเทศดานลกเสอ

๖.๑ จดทำาขอมลสารสนเทศใหเปนปจจบน๖.๒ จดใหมเวปไซด (Website) ทางการลกเสอ๖.๓ เผยแพร ประชาสมพนธ งานลกเสอผานชองทางตาง ๆ เชน

หนงสอพมพ วารสาร Social Network

หมายเหตคำาวา ลกเสอ หมายรวมถง เนตรนาร ยวกาชาดและสมาชกผ“ ”

บำาเพญประโยชนคำาวา วดแบดจ หมายความวา วฒทางลกเสอ“ ”คำาวา ยวกาชาด หมายรวมถง ผบรหารหรอผนำาทการฝกอบรม“ ”

ตามหลกสตร

8

แนวปฏบตการสอนและการสอบเพอประดบเครองหมายวชาพเศษประเภท คณสมบต ขนตอนการดำาเนนงาน หมายเหต

๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖สำารอง- ลกเสอ เนตรนาร

- คณะกรรมการสอบวชาพเศษ

- ไดสอบผานดาวดวงท ๓-ผานพธเขาประจำากอง

- ไดรบเครองหมายวดแบดจ ๒ ทอนประเภทลก

- ขออนมตโครงการสอบวชาพเศษ โดยกำาหนดวน เดอน ป ทจะทำาการสอบและสถานทสอบไปยงสำานกงานลกเสอจงหวด- แจงวชาทจะสอบทกวชา- แจงรายชอคณะกรรม การสอบ

- ขออนญาตสอบวชาพเศษจากสำานกงานลกเสอจงหวดลวงหนากอนสอบอยางนอย ๗

- ไดรบหนงสอตอบอนญาตจากสำานกงานลกเสอจงหวด

- ดำาเนนการจดสอบตามกำาหนดวน เดอน ปทกำาหนด

- เมอเสรจสนการสอบแลวใหสถานศกษารายงานผลการสอบโดยสงหลกฐานประกอบการอนมต ดงน๑. รายชอลกเสอ/เนตรนารทเขาสอบ จำานวน ๒ ชด โดยมประธาน

-เมอไดรบอนมตผลการสอบแลวใหทำาเรองขออนญาตซอเครองหมายวชาพเศษตามทสอบได เพอจะไดออกหนงสออนญาตนำาไปตดตอซอ

ตามขอบงคบคณะลกเสอแหงชาตวาดวยการปกครองหลกสตรและวชาพเศษ พ.ศ. ๒๕๐๙ ขอ ๑๔๓ (๒) (๓)

9

เสอสำารองเปนหวหนา- ผานการฝกอบรมผกำากบลกเสอสำารองขนความรเบองตนเปนผชวย

พรอมคณวฒทางลกเสอ หวหนากรรมการแตละวชาตองไดรบเครองหมายวดแบดจสองทอน ประเภทสำารอง สวนกรรมการผชวยตองผานการฝกอบรมผกำากบลกเสอสำารองขนความรเบองตน

วน กรรมการสอบและกรรมการลงชอรบรองรวมกนอยางนอย ๓ คน๒. สงขอสอบภาคทฤษฎของทกวชา(อยางนอยวชาละ ๒๐ ขอ) ๓. สงขอสอบภาคปฏบตของทกวชา

เครองหมายวชาพเศษทรานลกเสอหรอรานคาขอองคการคาครสภาตอไป-หลกฐานการสอบจะตองแสดงไวใน ลส.๖ ทะเบยนกองลกเสอสำารองเพอเปนหลกฐานการสอบได

แนวปฏบตการสอนและการสอบเพอประดบเครองหมายวชาพเศษประเภท คณสมบต ขนตอนการดำาเนนงาน หมายเหต

10

๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖สามญ- ลกเสอ เนตรนาร

- คณะกรรมการสอบวชาพเศษ

- สอบไดเครองหมายลกเสอตร-ผานพธเขาประจำากอง

- ไดรบเครองหมายวดแบดจ ๒ ทอนประเภทสามญเปนหวหนา- ผานการ

- ขออนมตโครงการสอบวชาพเศษ โดยกำาหนดวน เดอน ป ทจะทำาการสอบและสถานทสอบไปยงสำานกงานลกเสอจงหวด- แจงวชาทจะสอบทกวชา- แจงรายชอคณะกรรม การสอบพรอมคณวฒทางลกเสอ หวหนากรรมการแตละ

- ขออนญาตสอบวชาพเศษจากสำานกงานลกเสอจงหวดลวงหนากอนสอบอยางนอย ๗ วน

- ไดรบหนงสอตอบอนญาตจากสำานกงานลกเสอจงหวด

- ดำาเนนการจดสอบตามกำาหนดวน เดอน ปทกำาหนด

- เมอเสรจสนการสอบแลวใหสถานศกษารายงานผลการสอบโดยสงหลกฐานประกอบการอนมต ดงน๑. รายชอลกเสอ/เนตรนารทเขาสอบ จำานวน ๒ ชด โดยมประธานกรรมการสอบและกรรมการลงชอรบรอง

- เมอไดรบอนมตผลการสอบแลวใหทำาเรองขออนญาตซอเครองหมายวชาพเศษตามทสอบได เพอจะไดออกหนงสออนญาตนำาไปตดตอซอเครองหมายวชาพเศษทรานลกเสอหรอรานคาขอองคการคา

ตามขอบงคบคณะลกเสอแหงชาตวาดวยการปกครองหลกสตรและวชาพเศษ พ.ศ. ๒๕๐๙ ขอ ๑๔๓ (๒) (๓)-การสอบวชาพเศษของประเภทสำารอง และสามญตองทำาเรองขออนญาตสอบกอนเมอไดรบการตอบอนญาตจงจะดำาเนนการสอนได-การสอบวชาพเศษของประเภทสามญรน

11

ฝกอบรมผกำากบลกเสอสามญขนความรเบองตนเปนผชวย

วชาตองไดรบเครองหมายวดแบดจสองทอน ประเภทสามญ สวนกรรมการผชวยตองผานการฝกอบรมผกำากบลกเสอสามญขนความรเบองตน

รวมกนอยางนอย ๓ คน๒. สงขอสอบภาคทฤษฎของทกวชา(อยางนอยวชาละ ๒๐ ขอ) ๓. สงขอสอบภาคปฏบตของทกวชา

ครสภาตอไป- หลกฐานการสอบจะตองแสดงไวใน ลส.๗ ทะเบยนกองลกเสอสามญเพอเปนหลกฐานการสอบได

ใหญและวสามญสามารถดำาเนนการสอบไดเลยโดยไมตองขออนญาต เมอดำาเนนการสอบเสรจสนแลว กใหทำาเรองขออนมตผลการสอบและขอประดบเครองหมายไปยงสำานกงานลกเสอจงหวด เพอพจารณาผลการสอบ

12

การกำาเนดกจการลกเสอ

กจการลกเสอกำาเนดขนเปนครงแรกในโลกทประเทศองกฤษ เมอป ค.ศ. ๑๙๐๗ (พ.ศ. ๒๔๕๐) โดย Robert Stephenson Smyth Baden - Powell หรอทเรยกทานยอๆ วา B.-P. (Good, ๑๙๗๓ อางใน อดม กกกอง, ๒๕๔๕) สำาเรจการศกษาจากโรงเรยนนายรอยแซนดเฮสต (Sandhurst) ไดรบแตงตงใหเปน รอยตรในกองทพบกองกฤษและถกสงไปประจำาการทประเทศอนเดยและแอฟรกา ขณะททานปฏบตหนาทในแอฟรกานน ชนชาวองกฤษเกดความขดแยงกบชนพนเมองอยเนอง ๆ โดยเฉพาะชนพนเมองทดรายคอชนเผาอาชนต ทานไดรบคำาสงใหไปปราบปรามจนเปนผลสำาเรจ ทานไดใชความสามารถในการสอดแนมและสะกดรอยในการปฏบตครงน ทานจงไดแตงหนงสอ Aids to Scouting เปนหนงสอวาดวยการสอดแนมทางทหารททานจะใชเปนคมอในการฝกอบรมทหาร ตอมาไดเกดสถานการณตงเครยดระหวางองกฤษกบพวกบวร (Boer) ซงเปนเมองขนของประเทศองกฤษในแอฟรกาใต พวกบวรลอมเมองนานถง ๒๑๗ วน ทานกไดรบคำาสงใหไปปฏบตหนาทเพอปองกนเมองซงปฏบตหนาทดวยความเขมแขง อดทน ไมยอทอ ใชสตปญญาหาวธแกปญหาโดยใชเดกอาสาสมครชวยเหลอกองทพ ทำาหนาทเปนผสอขาวคอยสงขาวและเปนยามรกษาการณจนไดรบความสำาเรจอยางดยง ทำาใหทาน B.-P. เกดความประทบใจในตวเดก ๆ และเหนวาถาใชเดกใหถกทางแลวจะเกดประโยชนแกประเทศชาตอยางมหาศาล จงรเรมตงขบวนการลกเสอขนในปตอมาและในป พ.ศ. ๒๔๔๑ ไดตงกองลกเสอขนอยางจรงจงเปนครงแรกในองกฤษและไดขยายตวอยางรวดเรว ทานมองการณไกลวาลกเสอจะเปนงานสำาคญทจะทำาประโยชนใหแกบานเมองอยางมากเพราะจะเปนการฝกหดและอบรมเดก ๆ ใหเปนพลเมองดของชาต ทานจงลาออกจากราชการทหารใน พ.ศ. ๒๔๔๔ ทานเดนทางรอบโลกเพอพบกบลกเสอประเทศตาง ๆ และเพอเปนการเสรมสรางความเปนพนองทวโลก ในป ค.ศ. ๑๙๐๗ (พ.ศ. ๒๔๕๐) ทาน B.-P. ไดรวบรวมเดก ๆ จำานวน ๒๐ คนไปอยคายพกแรมทเกาะบราวนซ นบวาเปนการอยคายพกแรมลกเสอครงแรก

13

ของโลก ทานไดทำาการทดลองฝกอบรมตามวธการของลกเสอปรากฏวาไดผลดสมความมงหมายและ B.-P. ไดรบการยกยองเปนประมขคณะลกเสอโลก และกจการเนตรนาร เกดขนในป ค.ศ. ๑๙๑๖ (พ.ศ. ๒๔๕๙) ในป พ.ศ. ๒๔๖๓ มการชมนมลกเสอโลกครงแรกทกรงลอนดอน (สำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต, ๒๕๓๗ : ๓๕) สำาหรบประเทศไทย พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวเสดจขนครองราชย เมอป พ.ศ. ๒๔๕๓ ประเทศสยามตกอยในภาวะทวกฤต ซงในขณะนนกำาลงเปนสมยทมการลาเมองขนกนอยทวไป พระองคทรงรซงถงมหนตภยทางการเมอง เพอใหประเทศพนจากเหตการณดงกลาว จงทรงวางแผนตงกองเสอปาและกองลกเสอขน โดยทรงนำาแนวคดวธการของลกเสอจากประเทศองกฤษมาใชจงทรงมพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ ใหสถาปนากองเสอปาขน เมอวนท ๑ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๕๔ เพอฝกหดขาราชการพลเรอนทงหลายใหไดเรยนรวชาทหาร เพอเปนกำาลงสำารองในเวลาสงครามในยามสงบกไดชวยเหลอขาราชการปราบปรามโจรผรายหรอปราบจลาจล นอกจากนนยงเปนการฝกใหคนรจกวนย มความรสกรกพระเจาแผนดน ประเทศชาตและศาสนาของตน เปนการเรมตนการสงเสรมความสามคคปรองดองตอกนและกนในหมพลเมอง ตอมาวนท ๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๕๔ จงทรงประกาศตงกองลกเสอขน โดยททรงพระราชปรารภในการจดตงกองลกเสอขนวาเพอเปนการฝกหดเดกใหมไหวพรบ อดทน รจกชวยตนเอง รจกทำาประโยชนชวยเหลอผอน ซงเปนการฝกฝนทงในสวนจตใจและรางกายอกดวย กองลกเสอกองแรกของประเทศไทยตงขนทโรงเรยนมหาดเลกหลวง หรอโรงเรยนวชราวธวทยาลยในปจจบน บคคลทถอวาเปน ลกเสอคนแรก คอ นายชพน บนนาค ซงเปนผทสามารถกลาวคำาปฏญาณของลกเสอไดเปนคนแรก (กรมวชาการ, ๒๕๓๓ : ๙)

กจการลกเสอในสถานศกษาในสมยพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว หลงจากตงกอง

ลกเสอเพอฝกผใหญ พระองคดำารทจะฝกฝนเดกชายทอยในวยเยาว โดย

14

ทรงใหมการสอนและฝกอบรม ณ โรงเรยนมหาดเลกหลวง (โรงเรยนวชราวธวทยาลยในปจจบน) เปนแหงแรกและทรงสอนดวยพระองคเอง กจการลกเสอไทยจงเรมตงแตวนท ๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๕๔ เปนตนมา และไดทรงพระราชทานคำาขวญใหกบลกเสอไทยวา เสยชพอยาเสยสตย “ ”ทรงโปรดเกลาใหมสภากรรมการกลางขนเพอใชดำาเนนการกจการลกเสอ ลกเสอในสมยนเนนการฝกแบบทหาร การปองกนชาตความมระเบยบวนย ความจงรกภกดตอชาต ศาสนา พระมหากษตรย มการอบรมผบงคบบญชาลกเสอซงเปนหนาทของกรมศกษาธการ กระทรวงธรรมการ (กระทรวงศกษาธการในปจจบน) นกเรยนทศกษาวชาครบตามหลกสตรและสอบไลไดตามทกำาหนด กโปรดเกลาพระราชทานประกาศนยบตร มการพระราชทานธงประจำากองแกลกเสอตามความเหมาะสม

ตอมาในรชกาลท ๗ พระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหวทรงสงเสรมกจการลกเสอโดยสงลกเสอตวแทนของประเทศไปรวมชมนมลกเสอนานาชาต สงผบงคบบญชาลกเสอวสามญไปอบรมตางประเทศ และไดมประกาศใหใชพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเสยใหม โดยยบกรรมการสภากรรมการจดการลกเสอมณฑลและใหมคณะกรรมการลกเสอจงหวดแทน หลงจากนนไดตงกองลกเสอขนใหอยในความควบคมของกรมพลศกษาและตงเหลาลกเสอเหลาสมทรเสนาขนเปนครงแรก ในสมยรชกาลท ๘ พระบาทสมเดจ พระปรเมนทรมหาอานนทมหดล เกดวกฤตการณภายในประเทศกจการลกเสอไดหยดชะงกลงทางรฐบาลไดจดตงยวชนทหารขนมาซอนกบกจการลกเสอ พระองคทรงกรณาโปรดเกลาโปรดกระหมอมพระราชทานใหตราประจำาลกเสอแหงชาตขน

ในรชกาลท ๙ พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช ไดโปรดเกลาใหตราพระราชบญญตลกเสอ พทธศกราช ๒๔๙๐ ขนแทน โดยกำาหนดใหนกเรยนชายทกคนเปนลกเสอและการจดหลกสตรการเรยนการสอนทกระดบขนมคะแนนและเครองหมายตำาแหนงมอบให ปพทธศกราช ๒๕๐๑ ไดมการจดตงกองลกเสอสำารอง ชนประถมศกษาปท ๕ ๗ เรยน–หลกสตรลกเสอสามญตามแผนการศกษาชาตสมยนน

15

ในปพทธศกราช ๒๕๐๗ ไดตราขอบงคบคณะลกเสอแหงชาต วาดวยการปกครองหลกสตรวชาพเศษลกเสอและไดกำาหนดใหนกเรยนชายชนมธยมศกษาปท ๑-๓ เรยนวชาพเศษลกเสอ และกำาหนดใหนกเรยนชายชนมธยมศกษาปท ๔-๕ เรยนวชาพเศษลกเสอวสามญ การเรยนการสอนจดในรปกจกรรมเลอก

เดมไดกำาหนดใหวชาลกเสอมการวดผลเปนคะแนนและเมอเหนวาการเรยนกจกรรมลกเสอเปนการเลอกเรยนตามความสมครใจ จงประกาศใหวชาลกเสออยนอกหลกสตรบงคบตงแตปพทธศกราช ๒๕๑๔ เปนตนมา การลกเสอในโรงเรยนไมคอยมบทบาทมากนก ตอมาการลกเสอและรปแบบของการลกเสอกลบมามบทบาทตอความมนคงของชาต โดยนำาเอาหลกการและวธการลกเสอไปอบรมผใหญอายตงแต ๑๕ ปขนไป คอ อบรมลกเสอชาวบาน ทำาใหคณคาของลกเสอไดววฒนาการอกทศทางหนงอยางนาอศจรรยยง และอาจกลาวไดวาประเทศชาตอยรอดจากลทธอนไมพงปรารถนาไดเพราะการลกเสอเปนสวนสำาคญ แตในระบบโรงเรยนความสำาคญของลกเสอซบเซาเหนไดอยางชดเจน

เวลาผานมาจนปพทธศกราช ๒๕๒๖ ในการประชมสภาลกเสอครงท ๑๐ ผวาราชการจงหวดในฐานะผอำานวยการลกเสอจงหวด ไดตระหนกวา การลกเสอเปนกจกรรมทดอยแลว ทำาไมในระบบการศกษาไมสงเสรม จงไดเสนอแนวคดในทประชมและทประชมมมตรบหลกการวาใหวชาลกเสอเปนกจกรรมบงคบในหลกสตรชนประถมศกษา ดงนน กระทรวงศกษาธการจงสงใหกรมวชาการรวมกบกรมพลศกษาจดทำาหลกสตรการสอนวชาลกเสอขนไปในปพทธศกราช ๒๕๒๘ โดยจดใหมหนวยการเรยนมงไปททฤษฎมากกวาปฏบตและไมตองแตงเครองแบบลกเสอ และกำาหนดวาวชาลกเสอทบงคบเรยนมหนวยการเรยนไมตองแตงเครองแบบลกเสอไดในระดบประถมศกษา วชาลกเสอไดบรรจไวในกลมสรางเสรมลกษณะนสย กจกรรมสรางนสย การดำาเนนงานดงกลาวไมบรรลหลกการและจดประสงคเทาทควร เนองจากหลกสตรดงกลาวไมสอดคลองกบสภาพเศรษฐกจและสงคม ความเจรญกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย กรมวชาการและ

16

กระทรวงศกษาธการจงไดปรบปรงหลกสตรประถมศกษาและมธยมศกษาอกครงโดยใหกจกรรมลกเสอเปนกจกรรมบงคบ (นำาเชอม ยมฤทธ, ๒๕๔๐ : ๑๒-๑๔)

การบรหารงานลกเสอในสถานศกษาการปฏบตงานกจการลกเสอทกระดบ จำาเปนตองประสานงานรวม

มอกนและดำาเนนการพฒนา เพอใหบรรลอดมการณและวตถประสงคของการลกเสอทมงสรางสรรคเยาวชนของชาตใหเปนพลเมองด มคณภาพ องคกรทมสวนสำาคญและใกลชดกบลกเสอมากทสดและเปนผจดการดำาเนนการปฏบตงานกจการลกเสอโดยตรง คอ องคกรระดบสถานศกษาทนำาหลกการ นโยบาย และวตถประสงคของการลกเสอนำาไปสการปฏบตอยางเปนรปธรรมและตอเนองโดยทองคกรระดบอน ๆ เปนฝายสนบสนนชวยเหลอและสงเสรม ทกดาน ดงนน บทบาท อำานาจและหนาทขององคกรระดบสถานศกษาจงถอไดวามความสำาคญอยางยงตอความเจรญกาวหนาของกจการลกเสอ

การปฏบตงานกจการลกเสอในสถานศกษาจะมกรรมการลกเสอซงเรยกวา กรรมการกลมลกเสอ (สำานกงานคณะกรรมการการบรหารลกเสอแหงชาต, ๒๕๓๔ : ๒๖) ประกอบดวยบคคลภายนอกทสนใจในกจกรรมลกเสอ ลกเสอเกา และผปกครอง โดยมผกำากบกลมเปนประธาน นอกจากนยงมทประชมนายหมลกเสอหรออาจเรยกวากรรมการกองลกเสอ โดยมหวหนานายหมลกเสอเปนประธาน มนายหมลกเสอเปนกรรมการ และมผกำากบเปนทปรกษา

สำาหรบคณะกรรมการการดำาเนนงานกจการลกเสอในสถานศกษา ไมไดกำาหนดไวในขอบงคบคณะลกเสอแหงชาต จงเปนหนาทของสถานศกษาทจะตองกำาหนดเปนระเบยบขน เพอใหกจการลกเสอของสถานศกษาดำาเนนไปดวยด เกดความคลองตว จงควรมการแตงตงกรรมการดงน

ผบรหารสถานศกษาหรอผทรงคณวฒทสถานศกษาเลอก/แตงตง เปนประธานกรรมการ

17

ผบรหารสถานศกษาหรอผชวยผบรหารสถานศกษา เปนรองประธานกรรมการ

ผกำากบกลมลกเสอ กรรมการรองผกำากบกลมลกเสอ กรรมการผกำากบลกเสอ กรรมการรองผกำากบลกเสอ กรรมการเจาหนาทลกเสอสถานศกษา

กรรมการผปกครองนกเรยนทไดรบการแตงตง

กรรมการผทรงคณวฒทสถานศกษาแตงตง

กรรมการผกำากบกลมลกเสอ ๑ คน กรรมการ

และเลขานการ

การจดกจกรรมลกเสอในสถานศกษาการจดกจกรรมลกเสอ-เนตรนารตามหลกสตรแตละชน สถาน

ศกษาอาจจดเวลาไดตามความเหมาะสม โดยกจกรรมตาง ๆ ทจดตองยดตามวตถประสงคของคณะลกเสอแหงชาตและตรงตามหลกสตรของแตละประเภท ซงสถานศกษาแตละแหงควรจะมกจกรรมลกเสอ-เนตรนาร ดงน

๑. การจดกจกรรมการสอนลกเสอ-เนตรนารในสถานศกษา ควรจดใหมการประชมกองทกครง กอนทจะมการปฏบตกจกรรมการสอน เพอเปนการฝกความมระเบยบวนยในตนเองโดยปฏบตตามขนตอน ดงน

๑.๑ พธเปด (เชญธงขน สวดมนต สงบนง ตรวจ แยก)๑.๒ เกมหรอเพลงทำาใหเกดความสนกสนาน เปนการอบอน

รางกายกอนปฏบตกจกรรมอาจใชอยางใดอยางหนงหรอทงสองอยาง ซงบางครงไมจำาเปนตองสอดคลองหรอสมพนธกบเนอหาเสมอไป

18

๑.๓ การปฏบตกจกรรม เนนการปฏบตเปนฐานโดยใชระบบหม เพอสะดวกตอการเรยนการสอน ตลอดจนการควบคมดแล ตรวจสอบและใหคำาแนะนำาแกไข

๑.๔ การเลาเรองสนทเปนประโยชน ควรเนนเรองงาย ๆ และสรปใหลกเสอเขาใจวามประโยชนอยางไร สวนใหญจะเปนเรองของคณธรรมตาง ๆ เชน ความสามคค ความซอสตยสจรต ความเสยสละ ความกลาหาญอดทน เปนตน

๑.๕ พธปด (นดหมาย ตรวจ เชญธงลง เลก)๒. การวดผลประเมนผลกจกรรมลกเสอ-เนตรนารในสถานศกษา

ซงสถานศกษาจะตองมการวดผล ประเมนผลกจกรรมลกเสอ ทง ๒ กจกรรม ดงน

๒.๑ กจกรรมบงคบ เปนการวดผลและประเมนผลเพอใหลกเสอ-เนตรนารผานชวงชนหรอ จบหลกสตร โดยการเขารวมกจกรรมพฒนาผเรยนและผานการประเมนผลตามเกณฑทสถานศกษากำาหนด และมการวดผลตลอดภาคเรยน โดย

๒.๑.๑ สงเกต๑) ความสนใจ๒) การเขารวมกจกรรม

๒.๑.๒ ซกถาม๒.๑.๓ การทดสอบทงภาคทฤษฎและภาคปฏบต

๒.๒ วชาพเศษ เปนการวดและประเมนผลในแตละวชา โดยการทดสอบทงภาคทฤษฏและปฏบต และใชเกณฑการประเมนผล ดงน

๒.๒.๑ ผาน๒.๒.๒ ไมผาน (มผ.)

๓. การสอบวชาพเศษลกเสอ ในหลกสตรลกเสอแตละประเภทจะมวชาพเศษ ซงในการสอบวชาพเศษลกเสอ มแนวปฏบตทสำาคญดงน

๓.๑ ทำาการสอบวชาพเศษโดยใชเวลานอกเหนอจากทลกเสอเขารวมกจกรรมตามปกตหรอในขณะอยคายพกแรม นอกจากน ลกเสออาจใช

19

เวลาวางของตนเองทำาการฝกฝนทกษะตาง ๆ ของวชาพเศษ แลวขอทำาการสอบหรอสงผลการปฏบตงานของรายวชานนแกผกำากบลกเสอเพอขอประดบเครองหมาย การสอบจะจดใหมขนกครงกได โดยเนนการปฏบตจรง เมอสอบผานแลวใหผกำากบลงนามรบรองในสมดประจำาตวลกเสอ

๓.๒ วชาพเศษลกเสอวชาใดทมเนอหาสมพนธกบกจกรรมทลกเสอเขารวม ตามปกตกใหนำาไปบรณาการ รวมทงทำาการสอบภาคปฏบตของวชาพเศษนน ๆ และใหถอวาลกเสอทผานการสอบแลวมสทธประดบเครองหมายวชาพเศษนนดวย

๓.๓ ใหสถานศกษาเปนผดำาเนนการขอซอเครองหมายวชาพเศษลกเสอตามจำานวนทลกเสอไดรบจากรานคาขององคการคาครสภา

๓.๔ สำาหรบวชาพเศษลกเสอ ใหใชขอบงคบคณะลกเสอแหงชาต วาดวยการปกครองหลกสตรและวชาลกเสอฯ ดงน

๓.๔.๑ ขอบงคบคณะลกเสอแหงชาต วาดวยการปกครอง หลกสตรและวชาพเศษลกเสอสำารอง (ฉบบท ๑๐) พ.ศ. ๒๕๒๒

๓.๔.๒ ขอบงคบคณะลกเสอแหงชาต วาดวยการปกครอง หลกสตรและวชาพเศษลกเสอสามญ (ฉบบท ๑๓) พ.ศ. ๒๕๒๕

๓.๔.๓ ขอบงคบคณะลกเสอแหงชาต วาดวยการปกครอง หลกสตรและวชาพเศษลกเสอสามญรนใหญ (ฉบบท ๑๔ ) พ.ศ. ๒๕๒๘

๓.๔.๔ ขอบงคบคณะลกเสอแหงชาต วาดวยการปกครอง หลกสตรและวชาพเศษลกเสอสามญ (ฉบบท ๑๕) พ.ศ. ๒๕๒๙

๔. การจดกจกรรมการอยคายพกแรมของลกเสอ-เนตรนารในสถานศกษา มความจำาเปนอยางมาก เพราะลกเสอจะไดสอบวชาพเศษ และประสพผลสำาเรจในการอยรวมกนตามวตถประสงคของลกเสอ ซงลกเสอจะไดประโยชนตาง ๆ เชน ผจญภย ไดเพอน เธอนธาร สนกสนาน สขสม

การอยคายพกแรม เปนหวใจของการลกเสอ ลกเสอทกคนมโอกาสทจะอยคายพกแรม เนองจากขอบงคบของคณะลกเสอแหงชาต วาดวยการปกครอง หลกสตรและวชาพเศษลกเสอ พ.ศ. ๒๕๐๙ ขอ

20

๒๗๓-๒๗๙ กำาหนดไววาใหผกำากบลกเสอ นำาลกเสอไปฝกเดนทางไกลและแรมคนในหนงป ไมนอยกวา ๑ ครง ครงหนงใหพกแรมอยางนอย ๑ คน

การเดนทางไกลและแรมคน มวตถประสงคเพอฝกใหลกเสอมความอดทน อยในระเบยบวนย รจกชวยตวเอง รจกอยและทำางานรวมกบผอน ตลอดจนเรยนวชาลกเสอเพมเตม ผบงคบบญชาลกเสอจำาเปนตองวางแผนนำาลกเสอไปเดนทางไกลและแรมคนไวใหพรอมกอนและเนน ๆ ดงนน บทบาทผบงคบบญชาลกเสอมหนาทรบผดชอบตอลกเสอ ตองานการอยคายพกแรมและตามหนาทของตนเอง จงจำาเปนตองหาโอกาสใหลกเสอของตนไดมโอกาสในการอยคายพกแรมเสมอ

อนง ผบงคบบญชาลกเสอตองเขาใจวา กจกรรมการอยคายพกแรมนเปนกจกรรมสำาหรบเดก มใชกจกรรมสำาหรบผใหญ ความสำาเรจ คอ กจกรรมทตอบสนองความตองการของเดก ไดแก การผจญภย การไดเพอน ไดเรยนรสงใหม ไดความสนกและความสข พรองทงเกดทศนคตทดตอการพกแรมดวย ถอวาสงนเปนจดหมายทสำาคญ

การขอจดตงกองและผบงคบบญชาลกเสอ

(ตวอยางหนงสอ)

21

ท………./…………. ร.ร……………………………..…………. วน…………..เดอน……………….……ป…….…..

เรอง ขออนมตจดตงกลมและผกำากบกลม รองผกำากบกลมลกเสอ

เรยน เลขาธการคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต

ผอำานวยการลกเสอจงหวด……….…………….

สงทสงมาดวย ๑. ลส. ๑ จำานวน………..……..ฉบบ

๒. ลส. ๒ จำานวน ฉบบ ………………

ดวยโรงเรยน………………………..ไดมกองลกเสอ (ประเภท)………..ครบจำานวน ๔ กองแลว และเพอการบรหารงานลกเสอเปนไปตามขอบงคบคณะลกเสอแหงชาต จงขอจดตงเปนกลมลกเสอ โดยมผกำากบกลมและรองผกำากบกลมลกเสอ ดงน

๑. นาย…………………………….เปนผกำากบกลมลกเสอ กลมท ๑

๒. นาย เปนรองผกำากบกลมลกเสอ ……………………………กลมท ๒

จงเรยนมาเพอโปรดพจารณาอนมตดวย

ขอแสดงความนบถอ

22

หมายเหต เมอทางสำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต หรอสำานกงานคณะกรรมการลกเสอจงหวดไดรบเรองแลวกจะพจารณาวา กองลกเสอมกองครบ ๔ กองจรงหรอไมในทะเบยนการขอจดตงกองลกเสอของสถานศกษาในจงหวด และพจารณาตวผทจะขอแตงตงเปนผกำากบกลมและรอง หากเรองทสงมาเรยบรอยถกตองกจะดำาเนนการเสนอเรองเพอขออนมตให และสงเรองตอบอนมตพรอมกบสง ลส.๑๑ (ใบตงกลม) และ ลส. ๑๓ (ใบแตงตง) มาใหสถานศกษา

การขอแตงตงผอำานวยการลกเสอโรงเรยนและรองผอำานวยการลกเสอโรงเรยน

ผมอำานาจแตงตงผอำานวยการลกเสอโรงเรยนและรองผอำานวยการลกเสอโรงเรยน คอ เลขาธการคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต หรอผอำานวยการลกเสอจงหวด แลวแตกรณ (ขอบงคบ พ.ศ. ๒๕๐๙ ขอ ๕๓ และ ๕๔)

การทจะมตำาแหนงผอำานวยการลกเสอโรงเรยนและรองผอำานวยการลกเสอโรงเรยนไดนนจะตองมกลมลกเสอตงแต ๓ กลมขนไป (คำาแนะนำาของสำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต เรองขอบงคบคณะลกเสอแหงชาตวาดวยการปกครองหลกสตรและวชาพเศษ พ.ศ. ๒๕๐๘ ขอ ๑๐)

ผอำานวยการลกเสอโรงเรยน รองผอำานวยการลกเสอโรงเรยน ควรมอายตงแต ๓๐ ปขนไป แตถาจำาเปนอาจแตงตงจากบคคลทมอายไมนอยกวา ๒๕ ปกได โดยปกตใหแตงตงจากบรษ แตถาแตงตงสตรตองได

23

รบการพจารณาอนมตจากเลขาธการคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต (มตคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต ครงท ๑๐/๒๕๒๐ )

(ตวอยาง)ท………./…………. ร.ร……………………………..…………. วน…………..เดอน……………….……ป…….….. เรอง ขอแตงตงผอำานวยการลกเสอโรงเรยน และรองผอำานวยการลกเสอโรงเรยน เรยน เลขาธการคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต ผอำานวยการลกเสอจงหวด……….……………. สงทสงมาดวย ลส. ๒ จำานวน ฉบบ ………………

ดวยโรงเรยน………………………..ไดมกลมลกเสอ ครบจำานวน ๓ กลมแลว และเพอใหการบรหารงานลกเสอของโรงเรยนเปนไปตามขอบงคบคณะลกเสอแหงชาต จงใครขอแตงตงบคคลตอไปนดำารงตำาแหนงผอำานวยการลกเสอโรงเรยน และรองผอำานวยการลกเสอโรงเรยน คอ

๑. นาย…………………………….ดำารงตำาแหนงผอำานวยการลกเสอโรงเรยน

๒. นาย ดำารงตำาแหนงรองผอำานวย……………………………การลกเสอโรงเรยน

จงเรยนมาเพอโปรดพจารณาแตงตงดวย จะเปนพระคณยง

ขอแสดงความนบถอ

หมายเหต เมอทางสำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต หรอสำานกงานคณะกรรมการลกเสอจงหวดเหนชอบ กจะมหนงสอตอบอนมตมาพรอมกบสง ลส.๑๓ (ใบแตงตง) มาให

24

ดานการขออนมตตงกลม กองลกเสอ และแตงตงผบงคบบญชาลกเสอ

ตามท คณะรกษาความมนคงแหงชาต ไดมนโยบายในการสรางคานยมของคนไทย ๑๒ ประการซงเปนคานยมทสอดคลองในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน  ไดกำาหนดคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน  ๘ ประการ และกจกรรมทจะสนองตอบนโยบายในการสรางคานยมของคนไทย ๑๒ ประการ คอ กจกรรมลกเสอ ซงเปนกจกรรมทมงพฒนาเยาวชนใหเปนพลเมองด  มความรบผดชอบชวยสรางสรรคสงคมใหมความเจรญกาวหนา ซงสำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน มนโยบายในการสงเสรมคณธรรม จรยธรรมของนกเรยน และสงเสรมสนบสนนการเรยนการสอนและการจดกจกรรมลกเสอ โดยใหสถานศกษาดำาเนนการตามมาตรการและแนวทางการยกระดบคณภาพการเรยนการสอน และการจดกจกรรมลกเสอ

จากขอบงคบคณะลกเสอแหงชาต วาดวยการปกครองหลกสตรและวชาพเศษ พ.ศ. ๒๕๐๙ , ๒๕๒๒, ๒๕๒๕, ๒๕๒๘ และ ๒๕๒๙ ขอ ๖๔  การจดตงกลมหรอกองลกเสอตองไดรบอนญาตจากเลขาธการสำานกงานลกเสอแหงชาต หรอผอำานวยการลกเสอจงหวดแลวแตกรณ และตามขอบงคบคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต วาดวยการแตงตงผบงคบบญชาลกเสอพ.ศ. ๒๕๕๓  ขอ ๗  ผอำานวยการลกเสอจงหวดเปน ผแตงตงผบงคบบญชาลกเสอตามเขตจงหวด        

การดำาเนนการขออนมตตงกองและแตงตงผบงคบบญชาลกเสอ

๑. กองลกเสอสำารอง ๑ กอง มจำานวนลกเสอ ๘ ๓๖ คน–  (ระดบชนประถมศกษาปท ๑ - ๓) โดยแบงลกเสอออกเปนหม ๆ ละ ๔ ๖ คน –รวมทงนายหมและรองนายหม ลกเสอ ๑ กอง ตองมลกเสออยางนอย ๒ หม ไมเกน ๖ หม 

25

๒. กองลกเสอสามญ ๑ กอง มจำานวนลกเสอ ๑๒ ๔๘ คน –(ระดบชนประถมศกษาปท ๔ ๖– ) โดยแบงลกเสอออกเปนหม ๆ ละ ๖ ๘ –คน รวมทงนายหมและรองนายหมลกเสอ ๑ กอง ตองมลกเสออยางนอย ๒ หม ไมเกน ๖ หม

๓. กองลกเสอสามญรนใหญ ๑ กอง มจำานวนลกเสอ ๘ ๔๘ คน– (ระดบชนมธยมศกษาตอนตน) โดยแบงลกเสอออกเปนหม ๆ ละ ๔ ๘ –คน รวมทงนายหมและรองนายหมลกเสอ ๑ กอง ตองมลกเสออยางนอย ๒ หม ไมเกน ๖ หม

๔. กองลกเสอวสามญ ๑ กอง มจำานวนลกเสออยางนอย ๑๐ คน ไมเกน ๔๐ คน อาย ๑๖ ๒๕ ป หรอกำาลงเรยนอยชนมธยมศกษาตอน–ปลาย หรอระดบอาชวศกษาหรอระดบอดมศกษา กองลกเสอวสามญตองมลกเสอวสามญหมละ ๔ ๖ คน รวมทงนายหมและรองนายหมลกเสอดวย–

ในการดำาเนนการ ใหสถานศกษารบสมครเดกเขาเปนลกเสอโดยใชแบบ ลส. ๓ ใบสมครเขาเปนลกเสอ เมอสถานศกษารบสมครเดกเปนทเรยบรอยแลว จะตองขอตงกองลกเสอโดย กองลกเสอ ๑ กอง ตองม ผกำากบกอง ๑ คน และมรองผกำากบกองลกเสอ ๑ คน หรอหลายคนแตไมเกน ๑๐ คน (วธปฏบตของสำานกงานลกเสอแหงชาต)

การขออนมตตงกลมลกเสอและแตงตงผกำากบกลม รองผกำากบกลมลกเสอ

การขอจดตงกลมลกเสอ จะตองมกองลกเสอตงแต ๔ กองขนไป กลมลกเสอแบงออกไดเปน ๒ ลกษณะ คอ

๑. กลมลกเสอทสมบรณ จะตองมกองลกเสอครบทกประเภท คอ กองลกเสอสำารอง กองลกเสอสามญ กองลกเสอสามญรนใหญ และกองลกเสอวสามญ รวมกนประเภทละ ๑ กอง รวม ๔ กอง

๒. กลมลกเสอทไมสมบรณ ประกอบดวย กองลกเสอ ๒ ๓ –ประเภท ๆ ละ ๒ กองขนไปหรอมลกเสอ ประเภทเดยว ๔ กองขนไป (ขอบงคบ ขอ ๖๓ พ.ศ. ๒๕๐๙)  เมอรวมกองลกเสอ ๔ กอง เปน ๑ กลม จะตองมผกำากบกลม ๑ คน และมรองผกำากบกลมเปนผชวย

26

กรณสถานศกษามจำานวนลกเสอหรอผบงคบบญชาลกเสอไมพอ ใหขอตงกองลกเสอกอน เมอมกองลกเสอครบ ๔ กอง จงขอตงกลมลกเสอ       

คณสมบตของผบงคบบญชาลกเสอผอำานวยการลกเสอสถานศกษา ตองไดรบเครองหมายวดแบดจ 

อายไมกำาหนดรองผอำานวยการลกเสอสถานศกษา ตองไดรบเครองหมาวดแบดจ 

อายไมกำาหนดผกำากบลกเสอสำารองและสามญ มอายไมนอยกวา ๒๐ ปบรบรณ

รองผกำากบลกเสอสำารองและสามญ มอายไมนอยกวา ๑๘ ปบรบรณผกำากบลกเสอสามญรนใหญ มอายไมตำากวา ๒๓ ปบรบรณ รองผ

กำากบไมตำากวา ๒๑ ปบรบรณผกำากบลกเสอวสามญ มอายไมตำากวา ๒๕ ปบรบรณ รองผกำากบ

มอายไมตำากวา ๒๓ ปบรบรณ 

คณวฒทางลกเสอผกำากบกองลกเสอสำารอง ตองไดรบเครองหมายวดแบดจ ประเภท

สำารอง รองผกำากบกองลกเสอสำารอง ตองไดรบวฒบตร  C.B.T.C.  (ลก

เสอสำารองขนความรเบองตน)ผกำากบกองลกเสอสามญ ตองไดรบเครองหมายวดแบดจ ประเภท

สามญ รองผกำากบกองลกเสอสามญ ตองไดรบวฒบตร  S.B.T.C.  (ลก

เสอสามญขนความรเบองตน)ผกำากบกองลกเสอสามญรนใหญ ตองไดรบเครองหมายวดแบดจ

ประเภทสามญรนใหญรองผกำากบกองลกเสอสามญรนใหญ ตองไดรบวฒบตร 

SS.B.T.C (ลกเสอสามญรนใหญขนความรเบองตน)

27

ผกำากบลกเสอวสามญ ตองไดรบเครองหมายวดแบดจ ประเภทวสามญ

รองผกำากบลกเสอวสามญ ตองไดรบวฒบตร R.B.T.C.  (ลกเสอวสามญขนความรเบองตน)

ผกำากบกลม ตองไดรบเครองหมายวดแบดจ  อาย ๒๘ ป ขนไปรองผกำากบกลม ตองไดรบเครองวดแบดจ  อาย ๒๕  ป ขนไป  

การจดทำาเอกสารการขอตงกลม กองลกเสอ และแตงตงผบงคบบญชาลกเสอ

๑. เอกสารประกอบการขออนญาต  ตงกลม / กอง / แตงตงผบงคบบญชาลกเสอ (ผอ.ลกเสอโรงเรยน / รองผอ.ลกเสอโรงเรยน ผกำากบกลม/รองผกำากบกลม/ผกำากบกอง/รองผกำากบกอง)

๑.๑ หนงสอนำาสงขออนญาต๑.๒ แบบ ลส.๑ (แบบคำารองขอจดตงกลม หรอกองลกเสอ)   

๒  ฉบบ / ๑ กอง,กลม๑.๓ แบบ ลส.๒ (ใบสมครเปนผบงคบบญชาลกเสอฯ)

๒  ฉบบ / ๑ ตำาแหนง๑.๔ วฒบตรผานการอบรมในแตละประเภท                    

(แนบตามจำานวนใบสมคร)๑.๕ เอกสารอน ๆ (กรณชอสกลไมตรงกบวฒบตร)            

(แนบตามจำานวนใบสมคร)๒. การดำาเนนการ ตงกลม / กอง  / ผอ.ลกเสอโรงเรยน / รอง

ผอ.ลกเสอโรงเรยน และผบงคบบญชาลกเสอ (ผกำากบกลม/รองผกำากบกลม/ผกำากบกอง/รองผกำากบกอง)

๒.๑ ใบขอตงกลม/กองลกเสอ (แบบ ลส.๑)  ผอ.โรงเรยนเปนผกรอกขอมลและลงนามขอตง

๒.๒ ผสมคร (ผอ.สถานศกษา รองผอ.สถานศกษา คร บคลากร) สมครเปนผบงคบบญชาลกเสอ กรอกแบบใบสมคร (แบบ ลส.

28

๒) ผบงคบบญชาลกเสอ ๑ คน สามารถดำารงตำาแหนงทางลกเสอไดเพยงตำาแหนงเดยวเทานน 

๒.๓ รวบรวม แบบ ลส. ๑  และ ลส. ๒ พรอมแนบสำาเนาคณวฒทางลกเสอ หรอสำาเนาวฒบตรผานการฝกอบรมฯ (ทำาอยางละ ๒ ฉบบ) สง สพป.นาน เขต ๑

๒.๔ สพป. นาน เขต ๑  ดำาเนนการจดทำาใบอนญาตตงกลม (ลส. ๑๑) ตงกอง (ลส. ๑๒) และแตงตงผบงคบบญชาลกเสอ (ลส. ๑๓) เสนอผอำานวยการลกเสอจงหวดนาน (ผวาราชการจงหวดนาน) ลงนาม                                                       

ขนตอนการดำาเนนการ ๑. โรงเรยนสงคำารองขอจดตงกลม กองลกเสอ และแตงตงผ

บงคบบญชาลกเสอตามแบบฟอรมทกำาหนด๒. เจาหนาทตรวจสอบเอกสารใหถกตองตามระเบยบ หลกเกณฑ

การตงกลม กองลกเสอ และแตงตงผบงคบบญชาตามประเภทของลกเสอ (ลกเสอสำารอง ลกเสอสามญ ลกเสอสามญรนใหญ และลกเสอวสามญ) ดงน

๒.๑  ตรวจสอบคำารองขอตงกลม / กองลกเสอ/ผบงคบบญชาลกเสอ

๒.๒  มจำานวนลกเสอ เนตรนาร มจำานวนเดกไมเกนจำานวนหม ๒.๓  มจำานวนลกเสอ เนตรนาร มจำานวนเพยงพอกบการตง

กลม กองลกเสอ ๒.๔  ตองมผรบรองคณสมบตในใบคำารองการตงกลม / กอง

ลกเสอ / ผบงคบบญชาลกเสอ ๒.๕  ตรวจสอบคณสมบตของผบงคบบญชาผกำากบกลม / ผ

กำากบกองลกเสอตองเปนไปตามขอบงคบคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต วาดวยการแตงตงผบงคบบญชาลกเสอ พ.ศ. ๒๕๕๓

๒.๖  เสนอผอำานวยการลกเสอจงหวดพจารณาอนมตตงกลม/กองลกเสอ และแตงตงผบงคบบญชาลกเสอ

29

๒.๗  ลงทะเบยนขอมลการตงกลม/ กอง / และ ผบงคบบญชาลกเสอ

๒.๘  จดสงใบแตงตงใหหนวยงาน/สถานศกษาทเสนอขอ 

ระเบยบกฎหมายทเกยวของ ๑. พระราชบญญตลกเสอ พ.ศ.๒๕๕๑๒. ขอบงคบคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต วาดวยการ

แตงตงผบงคบบญชาลกเสอ พ.ศ.๒๕๕๓๓. แนวปฏบตการขอจดตงกลม กองลกเสอและแตงตงผบงคบ

บญชาลกเสอ๔. แนวทางการจดกจกรรมลกเสอทสอดคลองกบหลกสตรการ

จดการศกษาขนพนฐานพทธศกราช ๒๕๔๔  ของสำานกการลกเสอ ยวกาชาด และกจการนกเรยน.

ดานการเงนลกเสอ

ขอ ๑๘ รายได คณะลกเสอแหงชาตอาจมรายไดดงตอไปน (๑) เงนอดหนนจากงบประมาณแผนดน (๒) เงนคาบำารงลกเสอ (๓) เงนผลประโยชนตาง ๆ ของคณะลกเสอแหงชาต (๔) เงนและทรพยสนซงมผอทศใหแกคณะลกเสอแหงชาต (๕) รายไดอน ๆ ซงไมขดตอวตถประสงคของคณะลกเสอ

แหงชาต ขอ ๑๙ วตถประสงคการเกบเงนคาบำารงลกเสอ วตถประสงคใน

การเกบเงนคาบำารงลกเสอ มดงตอไปน

30

(๑) เพอใหไดเงนมาใชจายในกจการลกเสอ (๒) เพอใหลกเสอ ผบงคบบญชาลกเสอ ผตรวจการลกเสอ

กรรมการลกเสอ และเจาหนาทลกเสอทะนบำารงองคการของตนดวยความเสยสละ

(๓) เพอฝกอบรมลกเสอใหรจกทำางานเพอใหไดเงนมาดวยนำาพกนำาแรงของตนเองโดยสจรต

ขอ ๒๐ เงนคาบำารงลกเสอ เงนคาบำารงลกเสอ ไดแก เงนคาบำารงประจำาปทเกบจากลกเสอ ผบงคบบญชาลกเสอ ผตรวจการลกเสอ กรรมการลกเสอ กรรมการลกเสอพเศษ และเจาหนาทลกเสอ

ขอ ๒๑ อตราเงนคาบำารงลกเสอ เงนคาบำารงลกเสอเกบคนหนงไมเกนปละ ๕ บาท จะเกบในอตราเทาใดใหผอำานวยการลกเสอจงหวดเปนผกำาหนด สำาหรบการลกเสอทสงกดสำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต ใหเลขาธการคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาตเปนผกำาหนด

ขอ ๒๒ เงนคาบำารงประจำาปของผบงคบบญชาลกเสอ ผตรวจการลกเสอ กรรมการลกเสอ และเจาหนาทลกเสอ กำาหนดปละ ๑๐ บาท เมอชำาระครบ ๑๐ ปแลวถอวาเปนสมาชกตลอดชพ หรอจะชำาระเงนคาบำารงตลอดชพครงเดยวเปนเงน ๑๐๐ กได

ขอ ๒๓ ระยะเวลาชำาระใหลกเสอ ผบงคบบญชาลกเสอ ผตรวจการลกเสอ กรรมการลกเสอ และเจาหนาทลกเสอ ชำาระเงนคาบำารงประจำาปตามอตราทกำาหนดไวใหเสรจภายในเดอนสงหาคมของทกป

ขอ ๒๔ การเกบเงนคาบำารงลกเสอ กลมหรอกองลกเสอทตงอยในโรงเรยนหรอนอกโรงเรยนใหอาจารยใหญ ครใหญ หรอผจดการโรงเรยนเปนผเกบเงนคาบำารง หรอผบงคบบญชาลกเสอในสงกดเปนผเกบเงนกได ในการเกบเงนนน จะตองออกใบเสรจรบเงนทกคราว

สำาหรบผบงคบบญชาลกเสอ ผตรวจการลกเสอ กรรมการลกเสอ และเจาหนาทลกเสอ ทสงกดสำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต สำานกงานคณะกรรมการลกเสอจงหวด สำานกงานคณะกรรมการลกเสออำาเภอใหสำานกงานทเกยวของแลวแตกรณ เปนผจดเกบ

31

ขอ ๒๕ การแบงเงนคาบำารงลกเสอ การแบงเงนคาบำารงลกเสอ ใหแบงดงน

(๑) ตามขอบงคบของสมาคมลกเสอโลก คณะลกเสอแหงชาตจะตองเสยเงนคาบำารงใหแกสำานกงานลกเสอโลก ตามจำานวนลกเสอ และเจาหนาทลกเสอในอตราคนหนงปละประมาณ ๕๐ สตางค เงนยอดนใหกองลกเสอสงกดสำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาตและจงหวดรวบรวมสงไปยงสำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาตเพอใชจายในสวนทเกยวกบการลกเสอโลก

(๒) ใหแบงเงนคาบำารงทเหลอจายจากขอ ๑ ขางตน (๔.๕๐ บาท) ดงน

ก. กองลกเสอทสงกดสำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต

(๑) สำาหรบเปนคาใชจายในกลมหรอกองลกเสอรอยละ ๗๐ (๓.๑๕ บาท)

(๒) สงเปนคาใชจายในสำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต รอยละ ๓๐ (๑.๓๕ บาท)

ข. กองลกเสอทขนตรงตออำาเภอ (๑) สำาหรบเปนคาใชจายในกลมหรอกองลกเสอ รอย

ละ ๗๐ (๓.๑๕ บาท) (๒) สงเปนคาใชจายในสำานกงานคณะกรรมการลกเสอ

อำาเภอ รอยละ ๘ (๐.๓๖บาท) (๓) สงเปนคาใชจายในสำานกงานคณะกรรมการลกเสอ

จงหวด รอยละ ๘ (๐.๓๖บาท) (๔) สงเปนคาใชจายในสำานกงานภาคการศกษา รอยละ

๘ (๐.๓๖ บาท) (๕) สงเปนคาใชจายในสำานกงานคณะกรรมการบรหาร

ลกเสอแหงชาต รอยละ ๖ (๐.๒๗ บาท)

32

ค. กองลกเสอทขนตรงตอเทศบาล (๑) สำาหรบเปนคาใชจายในกลมหรอกองลกเสอ รอย

ละ ๗๘ (๓.๕๑ บาท) (๒) สงเปนคาใชจายในสำานกงานเทศบาล รอยละ ๑๖

(๐.๗๒ บาท) (๓) สงเปนคาใชจายในสำานกงานคณะกรรมการบรหาร

ลกเสอแหงชาต รอยละ ๖ (๐.๒๗ บาท)

ง. กองลกเสอทขนตรงตอจงหวด (๑) สำาหรบเปนคาใชจายในกลมหรอกองลกเสอ รอย

ละ ๗๘ (๓.๕๑บาท) (๒) สงเปนคาใชจายในสำานกงานคณะกรรมการลกเสอ

จงหวด รอยละ ๘ (๐.๓๖บาท) (๓) สงเปนคาใชจายในสำานกงานภาคการศกษา รอยละ

๘ (๐.๓๖ บาท) (๔) สงเปนคาใชจายในสำานกงานคณะกรรมการบรหาร

ลกเสอแหงชาต รอยละ ๖ (๐.๒๗ บาท)

จ. เงนคาบำารงลกเสอทเกบจากผบงคบบญชาลกเสอ ผตรวจการลกเสอ กรรมการลกเสอ และเจาหนาทลกเสอ สงกดสำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต สำานกงานคณะกรรมการลกเสอจงหวด สำานกงานคณะกรรมการลกเสออำาเภอ ใหเปนของสำานกงานนน

ขอ ๒๖ การนำาสงเงน เงนคาบำารงของกลมหรอกองลกเสอทขนตรงตออำาเภอ เทศบาลหรอจงหวดใหกลมหรอกองลกเสอนำาสงอำาเภอ เทศบาลหรอจงหวด แลวแตกรณ

สำาหรบกลมหรอกองลกเสอทสงกดสำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต ใหกลมหรอกองลกเสอนำาสงสำานกงานคณะ

33

กรรมการบรหารลกเสอแหงชาต ทงน ใหกลมหรอกองลกเสอหกเงนคาบำารงทเปนสวนของตนไวกอน

ขอ ๒๗ เงนคาบำารงลกเสอทอำาเภอไดรบจากกลมหรอกองลกเสอใหอำาเภอหกสวนทเปนของอำาเภอไวกอน สวนทเหลอใหนำาสงจงหวด เพอจงหวดจะไดสงเขตและสำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาตตอไป สวนเงนคาบำารงลกเสอทเทศบาลไดรบจากกลมหรอกองลกเสอใหสำานกงานเทศบาลหกสวนทเปนของตนไวกอน สวนทเหลอใหนำาสงสำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาตตอไป

ขอ ๒๘ การหาเงนรายได กลมหรอกองลกเสออาจหาเงนรายไดโดยชอบดวยกฎหมายในจงหวดของตน โดยไดรบอนญาตจากเลขาธการคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต ผอำานวยการลกเสอจงหวด ผอำานวยการลกเสออำาเภอ แลวแตกรณ

คณะกรรมการลกเสอจงหวด คณะกรรมการลกเสออำาเภอ อาจหาเงนรายไดภายในจงหวดของตนเพอสงเสรมกจการลกเสอ

ขอ ๒๙ (๑) ผบงคบบญชาลกเสอ และลกเสอตองไมเรยไรเงนและ

ไมเขารวมเรขายสงของใด ๆ ตามทองถนนหรอเกบบตรผานประต หรอปฏบตงานใด ๆ ทไมสมเกยรตของลกเสอ

(๒) ในกรณทเหนสมควร เลขาธการคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต ผอำานวยการลกเสอจงหวดอาจอนญาตเปนกรณพเศษใหผบงคบบญชาลกเสอและลกเสอเขารวมเรยไรเงน ขายสงของ หรอเกบบตรผานประตเฉพาะรายภายในระยะเวลาทกำาหนดใหกได

ขอ ๓๐ สมาชกของคณะลกเสอแหงชาตทกคนตองไมสนบสนนหรอเกยวของกบพธการหาเงน ใด ๆ ทขดตอกฎหมายของบานเมอง หรอเปนไปในทำานองสงเสรมใหลกเสอเลนการพนน

ขอ ๓๑ การควบคมเงนรายไดกลม หรอกองลกเสอ เงนรายไดทกประเภททกลมหรอกองลกเสอไดรบ ใหมคณะกรรมการรบผดชอบ ๓ นาย ประกอบดวยผบงคบบญชาลกเสอ หรอครในโรงเรยนนน มหนาทเกบรกษา

34

และควบคมการจายเงนใหเปนไปตามวตถประสงค จดทำาบญชรบจายและประกาศรายรบรายจายใหลกเสอทราบทกเดอน เดอนใดไมมการรบ-จาย กใหประกาศวาไมมการรบจาย เงนรายไดนใหนำาฝากธนาคารหรอแผนกศกษาธการอำาเภอหรอจงหวด

ขอ ๓๒ หลกการจายเงนรายไดลกเสอ การจายเงนรายไดลกเสอ ตองจายตามวตถประสงค ดงตอไปน

(๑) เพอจดหาอปกรณการฝกอบรมลกเสอ (๒) เพอเปนคาใชจายในการจดการฝกอบรมผบงคบบญชา

ลกเสอและลกเสอ (๓) เพอจดพมพตำารา คมอ และเอกสารทเกยวกบการลก

เสอ (๔) เพอเปนคาใชจายอน ๆ เกยวกบกจการลกเสอ

ขอ ๓๓ อำานาจการสงจายเงนลกเสอทกประเภท อำานาจการสงจายเงนลกเสอทกประเภท ใหกำาหนด ดงน (แกไขเพมเตม ฉบบท ๑๘) พ.ศ.๒๕๔๙

(๑) ผกำากบลกเสอ ผกำากบกลมลกเสอ สงจายไดครงละไมเกน ๕,๐๐๐ บาท

(๒) รองผอำานวยการลกเสอโรงเรยน รองผอำานวยการลกเสออำาเภอ สงจายไดครงละไมเกน

๑๐,๐๐๐ บาท (๓) ผอำานวยการลกเสอโรงเรยน

รองผอำานวยการลกเสออำาเภอ รองผอำานวยการลกเสอจงหวด สงจายไดครงละไมเกน

๓๐,๐๐๐ บาท (๔) ผอำานวยการลกเสอโรงเรยน

(มกลมลกเสอทสมบรณ) รองผตรวจการลกเสอประจำาสำานกงานคณะกรรมการ

บรหารลกเสอแหงชาต

35

(ศกษาธการเขต เขตการศกษา) ผอำานวยการลกเสอจงหวด สงจายไดครงละไมเกน

๑๐๐,๐๐๐ บาท (๕) เลขาธการคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต สง

จายไดครงละไมเกน ๕๐๐,๐๐๐ บาท (๖) รองประธานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต สง

จายไดครงละไมเกน ๒,๐๐,๐๐๐ บาท (๗) ประธานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต สงจาย

ไดครงละตงแต ๒,๐๐๐,๐๐๐ บาทขนไป เงนทกลมหรอกองลกเสอฝากไว ณ แผนกศกษาธการอำาเภอหรอ

จงหวดใหผมอำานาจสงจายเงน ดงกลาวเปนผจายในลกษณะเงนฝากถอนคน

สวนใบเสรจรบเงนและแบบพมพตาง ๆ ใหใชตามแบบทกำาหนด ขอ ๓๔ การควบคม ใหเลขาธการและเหรญญกคณะกรรมการ

บรหารลกเสอแหงชาตมหนาทควบคม และตรวจสอบการเงนของลกเสอทวไปและใหรองผอำานวยการลกเสอจงหวดและรองผอำานวยการลกเสออำาเภอ มหนาทควบคมและตรวจสอบการเงนของลกเสอในสงกด ใหกองลกเสอทสงกดสำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาตและลกเสอจงหวดรายงานฐานะการเงนตามแบบคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต

ขอ ๓๕ ทรพยสนเมอยบกองลกเสอ ในกรณทกองลกเสอยบหรอเลกกจการ ใหบรรดาทรพยสนของลกเสอนนตกเปนกรรมสทธของคณะลกเสอแหงชาต

การเงนเนตรนาร

ขอ ๑๑ รายไดกจการของเนตรนาร อาจมรายไดดงตอไปน (๑) เงนอดหนนจากงบประมาณแผนดน (๒) เงนอดหนนจากคณะลกเสอแหงชาต (๓) เงนคาบำารงสมาชกเนตรนาร

36

(๔) เงนผลประโยชนตาง ๆ ของเนตรนาร (๕) เงนและทรพยสนซงมผอทศใหเนตรนาร (๖) รายไดอน ๆ ซงไมขดตอวตถประสงคของเนตรนาร

ขอ ๑๒ ใหสำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต สำานกงานคณะกรรมการลกเสอจงหวด สำานกงานคณะกรรมการลกเสออำาเภอ สำานกงานคณะกรรมการลกเสอกรงเทพมหานคร จดทำาบญชการเงนของเนตรนารไวเปนหลกฐาน

ขอ ๑๓ วตถประสงคการเกบเงนคาบำารงเนตรนาร วตถประสงคในการเกบเงนคาบำารงสมาชกเนตรนาร มดงตอไปน

(๑) เพอใหไดเงนมาใชจายในกจการเนตรนาร (๒) เพอใหเนตรนาร ผบงคบบญชาเนตรนาร ผตรวจการ

เนตรนาร กรรมการเนตรนาร และเจาหนาทเนตรนารทะนบำารงองคการของตนดวยความเสยสละ

(๓) เพอฝกอบรมเนตรนารใหรจกทำางาน เพอใหไดเงนมาดวยนำาพกนำาแรงของตนเองโดยสจรต

ขอ ๑๔ เงนคาบำารงเนตรนาร เงนคาบำารงเนตรนาร ไดแก เงนคาบำารงประจำาปทเกบจาก เนตรนาร ผบงคบบญชาเนตรนาร ผตรวจการเนตรนาร กรรมการเนตรนาร และเจาหนาทเนตรนาร

ขอ ๑๕ อตราเงนคาบำารงเนตรนาร เงนคาบำารงเนตรนารเกบคนหนงไมเกนปละ ๕ บาท กลมหรอกองเนตรนารทอยในสวนภมภาคจะเกบในอตราเทาใด ใหผอำานวยการลกเสอจงหวดเปนผกำาหนด สำาหรบกองเนตรนารทสงกดสำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต ใหเลขาธการคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาตเปนผกำาหนด

ขอ ๑๖ เงนคาบำารงผบงคบบญชาเนตรนาร เงนคาบำารงประจำาปของผบงคบบญชาเนตรนาร ผตรวจการเนตรนาร กรรมการเนตรนาร และเจาหนาทเนตรนาร กำาหนดปละ ๑๐ บาท เมอชำาระครบ ๑๐ ป แลวถอวาเปนสมาชกตลอดชพ หรอจะชำาระเงนคาบำารงตลอดชพครงเดยวเปนเงน ๑๐๐ กได

37

ขอ ๑๗ ระยะเวลาชำาระ ใหเนตรนาร ผบงคบบญชาเนตรนาร ผตรวจการเนตรนาร กรรมการเนตรนาร และเจาหนาทเนตรนาร ชำาระเงนคาบำารงประจำาป ตามอตราทกำาหนดไวใหเสรจภายในเดอนสงหาคมของทกป

ขอ ๑๘ การเกบเงนคาบำารงเนตรนาร กลมหรอกองเนตรนารทตงอยในโรงเรยน หรอนอกโรงเรยน ใหผอำานวยการ อาจารยใหญ ครใหญ หรอผจดการโรงเรยนเปนผเกบเงนคาบำารง หรอผบงคบบญชาเนตรนารในสงกดเปนผเกบเงนกได ในการเกบเงนนนจะตองออกใบเสรจรบเงนทกคราว

สำาหรบผบงคบบญชาเนตรนาร ผตรวจการเนตรนาร กรรมการเนตรนาร และเจาหนาท เนตรนาร ทสงกดสำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต สำานกงานคณะกรรมการลกเสอจงหวด สำานกงานคณะกรรมการลกเสออำาเภอใหสำานกงานทเกยวของแลวแตกรณ เปนผจดเกบ

ขอ ๑๙ การแบงเงนคาบำารงเนตรนาร การแบงเงนคาบำารงเนตรนาร ใหแบงดงน

(๑) ตามขอบงคบของสมาคมลกเสอโลก คณะลกเสอแหงชาตจะตองเสยเงนคาบำารงใหแกสำานกงานลกเสอโลก ตามจำานวนลกเสอ และเนตรนารตลอดจนเจาหนาทลกเสอในอตราคนหนง ปละ ๑ บาท ๕๐ สตางค เงนยอดนใหกองเนตรนารสงกดสำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาตและจงหวดรวบรวมสงไปยงสำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาตเพอใชจายในสวนทเกยวกบการลกเสอโลก

(๒) ใหแบงเงนคาบำารงทเหลอจายจากขอ ๑ ขางตนดงน (๓.๕๐ บาท)

ก. กองเนตรนารทสงกดสำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต

(๑) สำาหรบเปนคาใชจายในกลมหรอกองเนตรนารรอยละ ๗๐ (๒.๔๕บาท)

38

(๒) สงเปนคาใชจายในสำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต รอยละ ๓๐ (๑.๐๕ บาท)

ข. กองเนตรนารทขนตรงตออำาเภอ (๑) สำาหรบเปนคาใชจายในกลมหรอกองเนตรนาร

รอยละ ๗๐ (๒.๔๕ บาท) (๒) สงเปนคาใชจายในสำานกงานคณะกรรมการลก

เสออำาเภอ รอยละ ๘ (๐.๒๘บาท) (๓) สงเปนคาใชจายในสำานกงานคณะกรรมการลก

เสอจงหวด รอยละ ๘ (๐.๒๘ บาท) (๔) สงเปนคาใชจายในสำานกงานเขตการศกษา รอย

ละ ๘ (๐.๒๘ บาท) (๕) สงเปนคาใชจายในสำานกงานคณะกรรมการ

บรหารลกเสอแหงชาต รอยละ ๖ (๐.๒๑ บาท) ค. กองเนตรนารทขนตรงตอเทศบาลหรอ

กรงเทพมหานคร (๑) สำาหรบเปนคาใชจายในกลมหรอกองเนตรนาร

รอยละ ๗๘ (๒.๗๓ บาท) (๒) สงเปนคาใชจายในสำานกงานเทศบาลหรอ

กรงเทพมหานคร รอยละ ๑๖ (๐.๕๖ บาท)

(๓) สงเปนคาใชจายในสำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต รอยละ ๖ (๐.๒๑ บาท)

ง. กองเนตรนารทขนตรงตอจงหวด (๑) สำาหรบเปนคาใชจายในกลมหรอกองเนตรนาร

รอยละ ๗๘ (๒.๗๓ บาท) (๒) สงเปนคาใชจายในสำานกงานคณะกรรมการลก

เสอจงหวด รอยละ ๘ (๐.๒๘ บาท)

39

(๓) สงเปนคาใชจายในสำานกงานเขตการศกษา รอยละ ๘ (๐.๒๘ บาท)

(๔) สงเปนคาใชจายในสำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต รอยละ ๖ (๐.๒๑ บาท)

จ. เงนคาบำารงลกเสอทเกบจากผบงคบบญชาเนตรนาร ผตรวจการลกเสอ กรรมการ เนตรนาร และเจาหนาทเนตรนาร สงกดสำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต สำานกงานคณะกรรมการลกเสอจงหวด สำานกงานคณะกรรมการลกเสออำาเภอ ใหเปนของสำานกงานนน

ขอ ๒๐ การนำาสงเงน เงนคาบำารงของกองเนตรนารทขนตรงตออำาเภอ เทศบาลหรอจงหวดใหกลมหรอกองเนตรนารนำาสงอำาเภอ เทศบาล กรงเทพมหานคร หรอจงหวด แลวแตกรณ สำาหรบกลมหรอกองเนตรนารทสงกดสำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต ใหกลมหรอกองลกเสอนำาสงสำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต ทงน ใหกลมหรอกองเนตรนารหกเงนคาบำารงทเปนสวนของตนไวกอน

ขอ ๒๑ เงนคาบำารงเนตรนาร ทอำาเภอไดรบจากกลมหรอกองเนตรนาร ใหอำาเภอหกสวนทเปนของอำาเภอไวกอน สวนทเหลอใหนำาสงจงหวด เพอจงหวดจะไดสงเขตและสำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาตตอไป สวนเงนคาบำารงลกเสอทเทศบาลไดรบจากกลมหรอกองเนตรนาร ใหสำานกงานเทศบาลหกสวนทเปนของตนไวกอน สวนทเหลอใหนำาสงสำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาตตอไป

ขอ ๒๒ การหาเงนรายได กลมหรอกองเนตรนาร อาจหาเงนรายไดโดยชอบดวยกฎหมายในจงหวดของตน โดยไดรบอนญาตจากเลขาธการคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต ผอำานวยการลกเสอจงหวด ผอำานวยการลกเสออำาเภอ แลวแตกรณ คณะกรรมการลกเสอจงหวด คณะกรรมการลกเสออำาเภอ อาจหาเงนรายได ภายในจงหวดของตนเพอสงเสรมกจการเนตรนาร

ขอ ๒๓

40

(๑) ผบงคบบญชาเนตรนาร และเนตรนารตองไมเรยไรเงนและไมเขารวมเรขายสงของใด ๆ ตามทองถนนหรอเกบบตรผานประต หรอปฏบตงานใด ๆ ทไมสมเกยรตของเนตรนาร

(๒) ในกรณทเหนสมควร เลขาธการคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต ผอำานวยการลกเสอจงหวดอาจอนญาตเปนกรณพเศษใหผบงคบบญชาเนตรนารและเนตรนารเขารวมเรยไรเงน ขายสงของ หรอเกบบตรผานประตเฉพาะรายภายในระยะเวลาทกำาหนดใหกได

ขอ ๒๔ สมาชกของคณะลกเสอแหงชาตทกคนตองไมสนบสนนหรอเกยวของกบพธการหาเงน ใด ๆ ทขดตอกฎหมายของบานเมอง หรอเปนไปในทำานองสงเสรมใหลกเสอเลนการพนน

ขอ ๒๕ การควบคมเงนรายไดกลม หรอกองเนตรนาร เงนรายไดทกประเภททกลมหรอกองเนตรนารไดรบ ใหมคณะกรรมการรบผดชอบ ๓ นายประกอบดวยผบงคบบญชาเนตรนาร หรอครในโรงเรยนนน มหนาทเกบรกษาและควบคมการจายเงนใหเปนไปตามวตถประสงค จดทำาบญชรบจายและประกาศรายรบรายจายใหเนตรนารทราบทกเดอน เดอนใดไมมการรบ-จาย กใหประกาศวาไมมการรบจาย เงนรายไดนใหนำาฝากธนาคารหรอแผนกศกษาธการอำาเภอหรอจงหวด

ขอ ๒๖ หลกการจายเงนรายได การจายเงนรายไดเนตรนาร ตองจายตามวตถประสงค ดงตอไปน

(๑) เพอจดหาอปกรณการฝกอบรมเนตรนาร (๒) เพอเปนคาใชจายในการจดการฝกอบรมผบงคบบญชา

เนตรนาร และเนตรนาร (๓) เพอจดพมพตำารา คมอ และเอกสารทเกยวกบการเนตร

นาร (๔) เพอเปนคาใชจายอน ๆ เกยวกบกจการเนตรนาร

ขอ ๓๓ อำานาจการสงจายเงนเนตรนารทกประเภท อำานาจการสงจายเงนเนตรนารทกประเภท ใหกำาหนดดงน

(๑) ผกำากบเนตรนาร

41

ผกำากบกลมเนตรนาร สงจายไดครงละไมเกน ๕,๐๐๐ บาท

(๒) รองผอำานวยการเนตรนารโรงเรยน รองผอำานวยการลกเสออำาเภอ สงจายไดครงละไมเกน

๑๐,๐๐๐ บาท (๓) ผอำานวยการเนตรนารโรงเรยน

รองผอำานวยการลกเสออำาเภอ รองผอำานวยการลกเสอจงหวด สงจายไดครงละไมเกน

๓๐,๐๐๐ บาท (๔) ผอำานวยการเนตรนารโรงเรยน (มกลมเนตรนารท

สมบรณแลว) รองผตรวจการลกเสอประจำาสำานกงานคณะกรรมการ

บรหารลกเสอแหงชาต (ผตรวจการศกษา เขตการศกษา ผอำานวยการลกเสอจงหวด) สงจายไดครงละไมเกน ๑๐๐,๐๐๐ บาท

(๕) เลขาธการคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต สงจายไดครงละไมเกน ๕๐๐,๐๐๐ บาท

(๖) รองประธานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต สงจายไดครงละไมเกน ๒,๐๐๐,๐๐๐ บาท

(๗) ประธานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต สงจายไดครงละตงแต ๒,๐๐๐,๐๐๐ บาทขนไป

เงนทกลมหรอกองเนตรนารฝากไว ณ แผนกศกษาธการอำาเภอหรอจงหวดใหผมอำานาจสงจายเงนดงกลาวเปนผจายในลกษณะเงนฝากถอนคน สวนใบเสรจรบเงนและแบบพมพตาง ๆ ใหใชตามแบบทกำาหนด

ขอ ๒๘ การควบคม ใหเลขาธการและเหรญญกคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาตมหนาทควบคม และตรวจสอบการเงนของเนตรนารทวไปและใหรองผอำานวยการลกเสอจงหวดและ รองผอำานวยการลกเสออำาเภอ มหนาทควบคมและตรวจสอบการเงนของเนตรนารในสงกด ใหกอง

42

เนตรนารสงกดสำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาตและลกเสอจงหวดรายงานฐานะการเงนตามแบบคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต

ขอ ๒๙ ทรพยสนเมอยบกองเนตรนาร ในกรณทกองเนตรนารยบหรอเลกกจการ ใหบรรดา ทรพยสนของเนตรนารนนตกเปนกรรมสทธของคณะลกเสอแหงชาต

ดานแนวทางการจดกจกรรมลกเสอในสถานศกษาแนวทางการจดกจกรรมพฒนาผเรยน

ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑

กระทรวงศกษาธการไดประกาศใชหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ ทจดทำาขนเพอใหเขตพนทการศกษาและสถานศกษาไดนำาไปใชเปนกรอบและทศทางในการจดทำาหลกสตรสถานศกษา และจดการเรยนการสอนเพอพฒนาเดกและเยาวชนไทยทกคนในระดบการศกษาขนพนฐานใหมคณภาพดานความรและทกษะทจำาเปนสำาหรบการดำารงชวตในสงคมทมการเปลยนแปลง และแสวงหาความรเพอพฒนาตนเองอยางตอเนองตลอดชวตและในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๐ (พ.ศ. ๒๕๕๐-๒๕๕๔) ไดชใหเหนถงความจำาเปนในการปรบเปลยนจดเนนในการพฒนาคณภาพคนในสงคมไทยใหมคณธรรมและมความรอบรอยางเทาทนใหมความพรอมทงดานรางกาย สตปญญา อารมณ และสงคม สามารถกาวทนการเปลยนแปลงเพอนำาไปสสงคมฐานความรไดอยางมนคง แนวการพฒนาคนดงกลาวมงเตรยมเดกและเยาวชนใหมพนฐานจตใจทดงาม มจตสาธารณะ พรอมทงมสมรรถนะ ทกษะ และความรพนฐานทจำาเปนในการดำารงชวต อนจะสงผลตอการพฒนาประเทศแบบยงยน (สภาพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, ๒๕๔๙) อกทงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ และทแกไข

43

เพมเตม (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕ ไดกำาหนดแนวทางการจดการศกษา โดยยดหลกผเรยนมความสำาคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ โดยจดเนอหาสาระและกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยน คำานงถงความแตกตางระหวางบคคล ฝกทกษะกระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณ ประกอบกบมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวของสงคมและเทคโนโลย กอใหเกดทงผลดและผลเสยตอการดำาเนนชวตในปจจบนของบคคล ทำาใหเกดความยงยากซบซอนมากยงขน จำาเปนตองมการปรบเปลยนวถการดำาเนนชวตใหสามารถดำารงชวตอยในสงคมไดอยางมคณคา มศกดศร มความสขบนพนฐานของเศรษฐกจพอเพยงและยงยน (กรมวชาการ, ๒๕๔๖) ซงแนวทางดงกลาวสอดคลองกบนโยบายของกระทรวงศกษาธการในการพฒนาเยาวชนของชาตเขาสโลกยคศตวรรษท ๒๑ โดยมงสงเสรมผเรยนมคณธรรม รกความเปนไทย ใหมทกษะการคดวเคราะหและคดสรางสรรค มทกษะดานเทคโนโลย สามารถทำางาน และอยรวมกบผอนในสงคมโลกไดอยางสนต (กระทรวงศกษาธการ, ๒๕๕๑) หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ มงพฒนาผเรยนทกคนซงเปนกำาลงของชาตใหเปนมนษยทมความสมดลทงดานรางกาย ความร คณธรรม มจตสำานกในความเปนพลเมองไทยและพลโลก ยดมนในการปกครองตามระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข มความรและทกษะพนฐานรวมทงเจตคตทจำาเปนตอการศกษาการประกอบอาชพและการศกษาตลอดชวต โดยมงเนนผเรยนเปนสำาคญบนพนฐานความเชอวาทกคนสามารถเรยนรและพฒนาตนเองไดเตมตามศกยภาพ การพฒนาทสำาคญ คอ การพฒนาทสมดลอยางเปนองครวมทกดานเพอความเปนมนษยทสมบรณ มพนฐานทางจรยศาสตรความเปนคนดทงรางกาย สตปญญา อารมณ และสงคม ผเรยนทกคนในระดบการศกษาขนพนฐานตองสรางองคความร ทกษะหรอกระบวนการเรยนร และคณลกษณะอนพงประสงค จงจำาเปนตองเรยนร ๘ กลมสาระการเรยนร คอ ภาษาไทย คณตศาสตร วทยาศาสตร สงคมศกษา ศาสนาและ

44

วฒนธรรม สขศกษาและพลศกษา ศลปะ การงานอาชพและเทคโนโลย ภาษาตางประเทศ และกจกรรมพฒนาผเรยน ซงเปนการบรณาการองคความร ทกษะและ เจตคตทเกดจากการเรยนรทง ๘ กลมสาระการเรยนร และประสบการณของผเรยนมาปฏบต เพอเสรมสรางสมรรถนะสำาคญและคณลกษณะอนพงประสงคของผเรยนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ ดวยเหตผลดงกลาว กจกรรมพฒนาผเรยน จงเปนสวนหนงของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ ทชวยใหผเรยนไดนำาองคความร ทกษะจากการเรยนรและประสบการณของผเรยนมาปฏบตกจกรรมพฒนาตนเองเพอเปนคนด มคณธรรมจรยธรรมมวนย และมจตสำานกสาธารณะทดงาม เปนคนมปญญาในการใชทกษะชวต การคด การสอสาร การแกปญหา การใชเทคโนโลย และเปนคนมความสขในการดำาเนนชวตอยางพอเพยงโดยอยรวมกบผอนในสงคมไดอยางสรางสรรค

๑. กจกรรมพฒนาผเรยนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช ๒๕๕๑

กจกรรมพฒนาผเรยนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ มงใหผเรยนไดพฒนาตนเองตามศกยภาพ พฒนาอยางรอบดานเพอความเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย สตปญญา อารมณ และสงคม เสรมสรางใหเปนผมศลธรรม จรยธรรม มระเบยบวนย ปลกฝงและสรางจตสำานกของการทำาประโยชนเพอสงคม สามารถจดการตนเองได และอยรวมกบผอนอยางมความสข กจกรรมพฒนาผเรยนมงพฒนาผเรยนใหใชองคความร ทกษะและเจตคตจากการเรยนร ๘ กลมสาระการเรยนร และประสบการณของผเรยนมาปฏบตกจกรรมเพอชวยใหผเรยนเกดสมรรถนะสำาคญ ไดแก ความสามารถในการสอสาร ความ สามารถในการคด ความสามารถในการแกปญหา ความสามารถในการใชทกษะชวต และความสามารถในการใชเทคโนโลย ซงจะสงผลในการพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงค ไดแก รกชาต ศาสนกษตรย ซอสตยสจรต มวนยใฝเรยนร อยอยางพอเพยง มงมนในการทำางาน รกความเปน

45

ไทยและมจตสาธารณะ เกดทกษะการทำางาน และอยรวมกบผอนในสงคมไดอยางมความสขในฐานะเปนพลเมองไทยและพลโลกกจกรรมพฒนาผเรยนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ ประกอบดวยกจกรรม ๓ ลกษณะ ดงน

๑.๑ กจกรรมแนะแนวเปนกจกรรมทสงเสรมและพฒนาผเรยนใหรจกตนเอง ร

รกษสงแวดลอม สามารถคดตดสนใจ คดแกปญหา กำาหนดเปาหมาย วางแผนชวตทงดานการเรยนและอาชพ สามารถปรบตนไดอยางเหมาะสม นอกจากนยงชวยใหครรจกและเขาใจผเรยน ทงยงเปนกจกรรมทชวยเหลอ และใหคำาปรกษาแกผปกครองในการมสวนรวมพฒนาผเรยน

๑.๒ กจกรรมนกเรยนเปนกจกรรมทมงพฒนาความมระเบยบวนย ความเปนผนำา

ผตามทดความรบผดชอบการทำางานรวมกน การรจกแกปญหา การตดสนใจทเหมาะสม ความมเหตผล การชวยเหลอแบงปนเอออาทรและสมานฉนท โดยจดใหสอดคลองกบความสามารถ ความถนด และความสนใจของผเรยน ใหไดปฏบตดวยตนเองในทกขนตอน ไดแก การศกษาวเคราะห วางแผนปฏบตตามแผน ประเมน และปรบปรงการทำางาน เนนการทำางานรวมกนเปนกลมตามความเหมาะสมและสอดคลองกบวฒภาวะของผเรยนและบรบทของสถานศกษาและทองถน กจกรรมนกเรยนประกอบดวย

๑.๒.๑ กจกรรมลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาด ผบำาเพญประโยชน และนกศกษาวชาทหาร

๑.๒.๒ กจกรรมชมนม ชมรม๑.๓ กจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน

เปนกจกรรมทสงเสรมใหผเรยนบำาเพญตนใหเปนประโยชนตอสงคม ชมชน และทองถนตามความสนใจในลกษณะอาสาสมคร เพอแสดงถงความรบผดชอบ ความดงาม ความเสยสละตอสงคม และการมจตสาธารณะ เชน กจกรรมอาสาพฒนาตาง ๆ กจกรรมสรางสรรคสงคม (กระทรวงศกษาธการ, ๒๕๕๑) กจกรรมพฒนาผเรยนตามหลกสตรแกน

46

กลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช ๒๕๕๑ ทง ๓ ลกษณะ คอ กจกรรมแนะแนว กจกรรมนกเรยน และกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน เมอผเรยนไดปฏบตกจกรรมแลวนำาไปสเปาหมายเพอเสรมสรางสมรรถนะสำาคญ และคณลกษณะอนพงประสงคของผเรยนตามหลกสตรแกนกลาการศกษาขนพนฐานพทธศกราช ๒๕๕๑ มความสมพนธเชอมโยงกน

๒. หลกการ กจกรรมพฒนาผเรยนมหลกการสำาคญ ดงน๒.๑ มเปาหมายของการจดกจกรรมทชดเจน เปนรปธรรม และ

ครอบคลมผเรยนทกคน๒.๒ เปนกจกรรมทผเรยนไดพฒนาตนเองอยางรอบดานเตม

ตามศกยภาพตามความสนใจ ความถนด ความตองการ เหมาะสมกบวยและวฒภาวะ

๒.๓ เปนกจกรรมทปลกฝงและสงเสรมจตสำานกในการบำาเพญตนใหเปนประโยชนตอสงคมในลกษณะตาง ๆ ทสอดคลองกบวถชวต ประเพณ และวฒนธรรมอยางตอเนองและสมำาเสมอเปนกจกรรมทยดหลกการมสวนรวม โดยเปดโอกาสใหคร พอแม ผปกครองผนำาชมชน ปราชญชาวบาน องคกร และหนวยงานอน มสวนรวมในการจดกจกรรม

๓. เปาหมายการจดกจกรรมพฒนาผเรยนมงสงเสรมและพฒนาใหผเรยน

ใชความร ทกษะ และประสบการณจากการเรยนรไปพฒนาตนเองใหเกดสมรรถนะสำาคญ ๕ ประการ ไดแก ความสามารถในการสอสาร ความสามารถในการคด ความสามารถในการแกปญหา ความสามารถในการใชทกษะชวต และความสามารถในการใชเทคโนโลย อนจะนำาไปสคณลกษณะอนพงประสงค ๘ ประการตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ ไดแก รกชาต ศาสนกษตรย ซอสตยสจรต มวนย ใฝเรยนร อยอยางพอเพยง มงมนในการทำางาน รกความเปนไทยและมจตสาธารณะ

๔. แนวการจดกจกรรม สถานศกษาจดใหผเรยนทกคนเขารวมกจกรรม โดยมแนวการจดกจกรรม ดงน

47

๔.๑ ใหผเรยนปฏบตกจกรรมตามความสนใจ๔.๒ ใหผเรยนไดปฏบตกจกรรมผานประสบการณทหลากหลาย

ฝกการทำางานทสอดคลองกบชวตจรง ตลอดจนสะทอนความร ทกษะ และประสบการณของผเรยน

๔.๓ จดกจกรรมอยางสมดลทง ๓ ลกษณะ คอ กจกรรมแนะแนว กจกรรมนกเรยนและกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน โดยจดกจกรรมรายบคคล กจกรรมกลม ทงในและนอกสถานศกษาอยางสมำาเสมอและตอเนอง

๔.๔ จดกจกรรมใหผเรยนเปนผดำาเนนการ โดยการศกษาและใชขอมลประกอบการวางแผนอยางเปนระบบ เนนการคดวเคราะหและใชความคดสรางสรรคในการดำาเนนกจกรรม

๔.๕ ใชกระบวนการมสวนรวมและการเรยนรแบบรวมมอมากกวาเนนการแขงขนบนพนฐานการปฏบตตามวถประชาธปไตย

๔.๖ จดใหมการแลกเปลยนเรยนรและเผยแพรกจกรรม๕. ขอบขายการจดกจกรรมพฒนาผเรยน

สถานศกษาตองจดกจกรรมใหครบทง ๓ ลกษณะ คอ กจกรรมแนะแนว กจกรรมนกเรยนและกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน โดยสามารถจดกจกรรมพฒนาผเรยนไดหลากหลายรปแบบและวธการ โดยมขอบขาย ดงน

๕.๑ เปนกจกรรมทสงเสรมการเรยนร ๘ กลมสาระการเรยนร ใหกวางขวางลกซงยงขนในลกษณะเปนกระบวนการเชงบรณาการโดยยดหลกคณธรรมจรยธรรม ตลอดจนสามารถบรณาการระหวางกจกรรมแนะแนว กจกรรมนกเรยน และกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน

๕.๒ เปนกจกรรมทตอบสนองความสนใจ ความถนด และความตองการของผเรยนตามความแตกตางระหวางบคคล เนนการใหผเรยนเหนคณคาของวชาความร อาชพ และการดำาเนนชวตทดงาม ตลอดจนเหนแนวทางในการศกษาตอและการประกอบอาชพ

48

๕.๓ เปนกจกรรมทปลกฝงและสงเสรมจตสำานกการทำาประโยชนตอสงคมในลกษณะตาง ๆ สนบสนนคานยมทดงามและเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงคตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑

๕.๔ เปนกจกรรมทฝกการทำางานและการใหบรการดานตาง ๆ ทงทเปนประโยชนตอตนเองและตอสวนรวม เพอเสรมสรางความมนำาใจ ความเอออาทร ความเปนพลเมองด และความรบผดชอบตอตนเอง ครอบครว และสงคม

๖. โครงสรางการจดกจกรรมพฒนาผเรยนโครงสรางเวลาการจดกจกรรมพฒนาผเรยนในแตละระดบชน

ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ตารางท ๑ แสดงโครงสรางเวลาจดกจกรรมพฒนาผเรยน

กจกรรม ประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน

มธยมศกษา

ตอนปลาย

ป.๑ ป.๒ ป.๓ ป.๔ ป.๕ ป.๖ ม.๑ ม.๒

ม.๓ ม. ๔- ม. ๖

กจกรรมแนะแนวกจกรรมนกเรยนกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน

๖๐ ชม. ๔๕ ชม. ๖๐ ชม.

รวม ๑๒ ๑๒ ๑๒ ๑๒ ๑๒ ๑๒ ๑๒๐ ๑๒ ๑๒ ๓๖๐

49

๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐

ตามหลกการของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ ไดกำาหนดโครงสรางเวลาในการจดกจกรรมพฒนาผเรยนในชนประถมศกษาปท ๑ ถงชนมธยมศกษาปท ๓ ปละ ๑๒๐ ชวโมง และชนมธยมศกษาปท ๔-๖ จำานวน ๓๖๐ ชวโมง เปนเวลาสำาหรบปฏบตกจกรรมแนะแนวกจกรรมนกเรยน และกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนสำาหรบกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนใหสถานศกษาจดเวลาใหผเรยนไดปฏบตกจกรรมดงน ระดบประถมศกษา (ป.๑-๖) รวม ๖ ป จำานวน ๖๐ ชวโมงระดบมธยมศกษาตอนตน (ม.๑-๓) รวม ๓ ป จำานวน ๔๕ ชวโมงระดบมธยมศกษาตอนปลาย (ม.๔-๖) รวม ๓ ป จำานวน ๖๐ ชวโมง การจดสรรเวลาของกจกรรมพฒนาผเรยนใหขนกบการบรหารจดการของสถานศกษาทงนใหเปนไปตามโครงสรางเวลาของหลกสตร และผเรยนตองไดรบการพฒนาและฝกปฏบตกจกรรมทง ๓ ลกษณะ อยางสมำาเสมอและตอเนองทกปจนจบการศกษาตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑

๗. การประเมนกจกรรมพฒนาผเรยนการประเมนการจดกจกรรมพฒนาผเรยนตามหลกสตรแกน

กลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช ๒๕๕๑ เปนการประเมนโดยผเรยนตองมเวลาเขารวมกจกรรม ปฏบตกจกรรมและมผลงาน/ชนงาน/คณลกษณะผานการประเมนตามเกณฑทสถานศกษากำาหนด

๘. หลกการการประเมนกจกรรมพฒนาผเรยนตามหลกสตรแกนกลางการ

ศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ เปนการประเมนการปฏบตกจกรรมหรอผลงาน/ชนงาน/คณลกษณะของผเรยนเปนระยะอยางตอเนอง มงเนนใหผเรยนคนหาศกยภาพของตน สะทอนแนวคดจากการปฏบตกจกรรม การทำางานกลม และการมจตสาธารณะ โดยใหทกฝายทเกยวของมสวนรวมในการประเมนสถานศกษา ควรกำาหนดแนวทางทชดเจนในการประเมน

50

๘.๑ แนวทางการประเมน การประเมนกจกรรมพฒนาผเรยน มแนวทางในการประเมนตามแผนภาพ ดงน

ภาพท ๑ แสดงแผนภาพแนวทางการประเมนกจกรรมพฒนาผเรยน

กจกรรมพฒนาผเรยน ๒ ประการคอ การประเมนกจกรรมพฒนาผเรยนรายกจกรรม และการประเมนกจกรรมพฒนาผเรยนเพอการตดสน

๘.๒ การประเมนกจกรรมพฒนาผเรยนรายกจกรรม การประเมนกจกรรมพฒนาผเรยนรายกจกรรมมแนวปฏบต ดงน

๘.๒.๑ ตรวจสอบเวลาเขารวมกจกรรมของผเรยนใหเปนไปตามเกณฑทสถานศกษากำาหนด

๘.๒.๒ ประเมนกจกรรมพฒนาผเรยนจากการปฏบตกจกรรมและผลงาน/ชนงาน/คณลกษณะของผเรยนตามเกณฑทสถานศกษากำาหนดดวยวธการทหลากหลาย เนนการมสวนรวมของผเกยวของในการปฏบตกจกรรม

กจกรรมพฒนา

กจกรรมแนะแนว

กจกรรมนกเรยน

กจกรรมเพอสงคม

ซอม เกณฑการประเมน๑. เวลาเขารวมกจกรรม๒. การปฏบต

ประเม

ไม ผาน

ผลการจดกจกรรม

ไมตาม ตามเกณฑ

51

๘.๒.๓ ผเรยนทมเวลาการเขารวมกจกรรม มการปฏบตกจกรรมและมผลงาน/ชนงาน/คณลกษณะตามเกณฑทสถานศกษากำาหนด เปนผผานการประเมนกจกรรมพฒนาผเรยนรายกจกรรม และนำาผลการประเมนไปบนทกในระเบยนแสดงผลการเรยน

๘.๒.๔ ผเรยนทมผลการประเมนไมผานในเกณฑเวลาการเขารวมกจกรรม การปฏบตกจกรรมและผลงาน/ชนงาน/คณลกษณะตามทสถานศกษากำาหนด ครหรอผรบผดชอบตองดำาเนนการซอมเสรมและประเมนจนผาน ทงนควรดำาเนนการใหเสรจสนในปการศกษานน ๆ ยกเวนมเหตสดวสยใหอยในดลพนจของสถานศกษา

๘.๓ การประเมนกจกรรมพฒนาผเรยนเพอการตดสน การประเมนกจกรรมพฒนาผเรยนเพอตดสนเลอนชนและจบระดบการศกษาเปนการประเมนการผานกจกรรมพฒนาผเรยนเปนรายป/รายภาค เพอสรปผลการผานในแตละกจกรรม สรปผลรวมเพอเลอนชนและประมวลผลรวมในปสดทายเพอการจบแตละระดบการศกษาโดยการดำาเนนการดงกลาวมแนวปฏบต ดงน

๘.๓.๑ กำาหนดใหมผรบผดชอบในการรวบรวมขอมลเกยวกบการรวมกจกรรมพฒนาผเรยนของผเรยนทกคนตลอดระดบการศกษา

๘.๓.๒ ผรบผดชอบสรปและตดสนผลการรวมกจกรรมพฒนาผเรยนของผเรยนเปนรายบคคลตามเกณฑทสถานศกษากำาหนด เกณฑการจบแตละระดบการศกษาทสถานศกษากำาหนดนน ผเรยนจะตองผานกจกรรม ๓ กจกรรมสำาคญ ดงน

๘.๓.๒.๑ กจกรรมแนะแนว๘.๓.๒.๒ กจกรรมนกเรยน ไดแก

๑) กจกรรมลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาด ผบำาเพญประโยชน และนกศกษาวชาทหาร โดยเลอกเพยง ๑ กจกรรม

๒) กจกรรมชมนม ชมรม๘.๓.๓ กจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน

52

๘.๓.๔ ผรบผดชอบเสนอผลการประเมนตอคณะอนกรรมการกลมสาระการเรยนรและกจกรรมพฒนาผเรยนเพอใหความเหนชอบ

๘.๓.๕ ผรบผดชอบเสนอผบรหารสถานศกษาพจารณาเพออนมตผลการประเมนกจกรรมพฒนาผเรยนผานเกณฑการจบแตละระดบการศกษา

๘.๔ เกณฑการตดสน ผเรยนจะตองไดรบการประเมนกจกรรมพฒนาผเรยนและผานเกณฑตามทสถานศกษากำาหนด โดยกำาหนดเกณฑในการประเมนอยางเหมาะสม ดงน

๘.๔.๑ กำาหนดคณภาพหรอเกณฑในการประเมนตามหลกสตรแกนกลางการศกษา ขนพนฐานกำาหนดไว ๒ ระดบ คอ ผานและไมผาน

๘.๔.๒ กำาหนดประเดนการประเมนใหสอดคลองตามวตถประสงคในแตละกจกรรมและกำาหนดเกณฑการผานการประเมน ดงน

๘.๔.๒.๑ เกณฑการตดสนผลการประเมนรายกจกรรม ผาน หมายถง ผเรยนมเวลาเขารวมกจกรรมครบตามเกณฑ ปฏบตกจกรรมและมผลงาน/ชนงาน/คณลกษณะตามเกณฑทสถานศกษากำาหนด ไมผาน หมายถง ผเรยนมเวลาเขารวมกจกรรมไมครบตามเกณฑ ไมผานการปฏบตกจกรรม หรอมผลงานชนงาน/คณลกษณะไมเปนไปตามเกณฑทสถานศกษากำาหนด

๘.๔.๒.๒ เกณฑการตดสนผลการประเมนกจกรรมพฒนาผเรยนรายป/รายภาค ผาน หมายถง ผเรยนมผลการประเมนระดบ ผาน “ ”ในกจกรรมสำาคญทง ๓ ลกษณะ คอ กจกรรมแนะแนว กจกรรมนกเรยนและกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน ไมผาน หมายถง ผเรยนมผลการประเมนระดบ ไมผาน ในกจกรรมสำาคญกจกรรมใดกจกรรมหนงจาก“ ” ๓ ลกษณะ คอ กจกรรมแนะแนวกจกรรมนกเรยน กจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน

๘.๕ แนวทางการแกไขนกเรยนกรณไมผานเกณฑ กรณทผเรยนไมผานกจกรรมใหเปนหนาทของครหรอผรบผดชอบกจกรรมนน ๆ ทจะตองซอมเสรมโดยใหผเรยนดำาเนนกจกรรมจนครบตามเวลาทขาดหรอ

53

ปฏบตกจกรรมใหบรรลตามวตถประสงคของกจกรรมนน แลวจงประเมนใหผานกจกรรมเพอบนทกในระเบยนแสดงผลการเรยน ยกเวน มเหตสดวสยใหรายงานผบรหารสถานศกษาทราบเพอดำาเนนการชวยเหลอผเรยนอยางเหมาะสมเปนรายกรณไป

๘.๖ ขอเสนอแนะ การประเมนการเขารวมกจกรรมพฒนาผเรยนนน จะตองคำานงถงสงตอไปน

๘.๖.๑ ผเรยนมเวลาการเขารวมกจกรรมของผเรยนตามเกณฑทสถานศกษากำาหนดโดยสถานศกษาควรกำาหนดเวลาไมนอยกวารอยละ ๘๐ ของเวลาเรยนแตละกจกรรม สำาหรบกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน ผเรยนตองปฏบตกจกรรมครบตามโครงสรางเวลาเรยน

๘.๖.๒ ผเรยนมผลการปฏบตกจกรรมและมผลงาน/ชนงาน/คณลกษณะตามเกณฑทสถานศกษากำาหนด โดยอาจจดใหผเรยนแสดงผลงาน แฟมสะสมงาน หรอจดนทรรศการ

๘.๖.๓ การจดกจกรรมพฒนาผเรยน หากสถานศกษามบคลากรไมเพยงพอหรอไมสามารถจดกจกรรมไดอยางหลากหลาย สถานศกษาอาจจดกจกรรมในลกษณะบรณาการในกจกรรมหรอโครงการ ตาง ๆ เชน กจกรรมโฮมรม กจกรรมวนสำาคญ กจกรรมบำาเพญประโยชน เปนตน ซงสถานศกษาสามารถประเมนผลการเขารวมกจกรรมดงกลาวและนำามาเปนสวนหนงในการประเมนกจกรรมพฒนาผเรยนได

๘.๖.๔ การจดกจกรรมพฒนาผเรยน ควรมองคประกอบในการดำาเนนการ ดงน

๘.๖.๔.๑ มครทปรกษากจกรรม และมแผนการดำาเนนกจกรรม

๘.๖.๔.๒ มหลกฐาน ชนงาน หรอแฟมสะสมงาน๘.๖.๔.๓ มผรบรองผลการเขารวมกจกรรม๘.๖.๔.๔ มรายงานแสดงการเขารวมกจกรรม

54

๘.๗ บทบาทของบคลากรทเกยวของ การดำาเนนการจดกจกรรมพฒนาผเรยนใหมประสทธภาพ จำาเปนอยางยงทตองกำาหนดบทบาทหนาทของบคลากรทเกยวของ ซงสถานศกษาสามารถนำาไปเปนแนวทางในการปฏบตไดตามความเหมาะสม

๑. บทบาทของผบรหารสถานศกษา๑.๑ กำาหนดแผนการจดกจกรรมพฒนาผเรยนไวใน

หลกสตรสถานศกษาและโดยการมสวนรวมของผเกยวของทกฝาย๑.๒ ผบรหารชแจง ทำาความเขาใจ และสรางความตระหนก

ใหบคลากรและผมสวนเกยวของทกคนเหนคณคาและรวมมอในการจดกจกรรมพฒนาผเรยน

๑.๓ พฒนาและสงเสรมสนบสนนใหครมความร ความสามารถ ความเชยวชาญและมความทนสมยในการจดกจกรรมพฒนาผเรยนทหลากหลายสอดคลองกบความตองการของผเรยนและสถานการณปจจบนอยางตอเนองและมประสทธภาพ

๑.๔ สรางเครอขายและประสานความรวมมอและความเขาใจอนดระหวางสถานศกษากบผเรยน ผปกครอง ชมชน องคกรภาครฐและภาคเอกชนเพอสนบสนนการจดกจกรรม

๑.๕ นเทศ ตดตาม ใหคำาปรกษา ประเมนผล และสรางขวญกำาลงใจแกผปฏบตงานในการจดกจกรรมพฒนาผเรยน

๑.๖ แลกเปลยนเรยนรและเผยแพรผลงานทประสบผลสำาเรจกบหนวยงานและบคลากรทเกยวของ

๒. บทบาทของครผรบผดชอบกจกรรม๒.๑ ศกษาหลกการ วตถประสงค ขอบขาย แนวการจด

กจกรรม การประเมนผลพฒนาผเรยน และจดกจกรรมพฒนาผเรยนใหบรรลตามเปาหมาย

๒.๒ ชแจงและทำาความเขาใจกบผเรยนและผปกครองเกยวกบการจดกจกรรมพฒนาผเรยน

55

๒.๓ รวมกบผเรยนออกแบบกจกรรมใหสอดคลองกบความสามารถ ความถนด ความสนใจของผเรยน และเปนไปตามหลกการ ปรชญา และแนวการจดกจกรรมพฒนานกเรยน

๒.๔ สงเสรม กระตน และอำานวยความสะดวกใหผเรยนแสดงความคดเหนอยางอสระในการจดทำาแผนงาน โครงการ รวมปฏบตกจกรรม และการประเมนผล

๒.๕ ใหคำาปรกษา ดแล ตดตาม ประสานงาน และอำานวยความสะดวกใหแก ผเรยนในการรวมกจกรรมใหเปนไปตามแผน

๒.๖ ประเมนผลการเขารวมกจกรรมของผเรยนและซอมเสรมกรณทผเรยนไมผานเกณฑพรอมจดทำาเอกสารหลกฐานการประเมนผล

๒.๗ รายงานผลการดำาเนนกจกรรมใหผเกยวของทราบ แลวนำาผลการจดกจกรรมมาพฒนาและปรบปรงแกไข

๒.๘ แลกเปลยนเรยนรและเผยแพรผลงานทประสบผลสำาเรจกบหนวยงานและบคลากรทเกยวของ

๓. บทบาทของผเรยน๓.๑ ศกษาขอมล วเคราะหตนเอง และเขารวมกจกรรมตาม

ความสนใจ ความถนดและความสามารถ หรอตามขอเสนอแนะของสถานศกษา

๓.๒ เขารบการปฐมนเทศจากครผรบผดชอบกจกรรม๓.๓ รวมประชมเลอกตงคณะกรรมการฝายตาง ๆ ตาม

ลกษณะของกจกรรม๓.๔ รวมประชมจดทำาแผนงาน โครงการ ปฏทนงาน และ

ปฏบตกจกรรม ดวยความเอาใจใสอยางสมำาเสมอ๓.๕ รวมประเมนการปฏบตกจกรรมและนำาผลมาพฒนา

ตนเอง และนำาเสนอผลการปฏบตกจกรรมตอครผรบผดชอบ๓.๖ แลกเปลยนเรยนร ถอดประสบการณ ทบทวน และ

สะทอนความรสกภายหลงการปฏบตกจกรรม (After Action

56

Review : AAR) รวมทงสรางเครอขายจตอาสาและขยายผลตอยอดสความยงยน

๔. บทบาทของคณะกรรมการสถานศกษา๔.๑ ใหความเหนชอบและมสวนรวมในการกำาหนดวางแผน

ดำาเนนกจกรรมพฒนาผเรยนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑

๔.๒ สงเสรมสนบสนนการดำาเนนการจดกจกรรมพฒนาผเรยนตามความเหมาะสม

๕. บทบาทของผปกครองและชมชน๕.๑ มสวนรวมในการวางแผนการจดกจกรรม และอาสา

รวมกจกรรมตาง ๆ ของสถานศกษาและชมชน๕.๒ ยอมรบในศกยภาพของผเรยน ใหโอกาสใหผเรยนได

สำารวจตนเองเพอประกอบการตดสนใจในการเลอกแผนการเรยน การศกษาตอ และการประกอบอาชพ

๕.๓ ดแล เอาใจใสผเรยน และใหขอมลทเปนประโยชนตอการพฒนา ปองกนและแกไขปญหาของผเรยน

๕.๔ เปนทปรกษาหรอแนะแนวทางการดำาเนนชวตทดงามใหแกผเรยน

๕.๕ รวมมอกบสถานศกษาเพอตดตามประเมนผลพฒนาและการปฏบตกจกรรม (แนวทางการจดกจกรรมพฒนาผเรยนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑)

หลกสตรลกเสอ เนตรนาร

๑. หลกสตรลกเสอสำารอง (ชนประถมศกษาปท ๑-๓)ตารางท ๒ แสดงหลกสตรลกเสอสำารอง (ชนประถมศกษาปท ๑-๓)

หลกสตร รายการ

เตรยมลกเสอสำารองดาวดวงท ๑

๑. มความรเกยวกบนทานเรองเมาคลและประวตการเรมกจการลกเสอสำารอง

57

ดาวดวงท ๒ดาวดวงท ๓เครองหมายวชาพเศษ(๑๘ วชา)เครองหมายลกเสอสมพนธ

๒. รจกการทำาความเคารพเปนหม (แกรนดฮาวล)และระเบยบแถวเบองตน๓. รจกการทำาความเคารพเปนรายบคคล การจบมอซายและคตพจนของลกเสอ๔. รจกคำาปฏญาณและกฎของลกเสอสำารอง๕. อนามย๖. ความสามารถในเชงทกษะ๗. การสำารวจ๘. การคนหาธรรมชาต๙. ความปลอดภย๑๐. บรการ๑๑. ธงและประเทศตาง ๆ๑๒. การฝมอ๑๓. กจกรรมกลางแจง๑๔. การบนเทง๑๕. การผกเงอน๑๖. คำาปฏญาณและกฎของลกเสอสำารองเรยนชนละ ๒ วชา และเมอสอบไดดาวดวงท ๓ แลวสอบไดทกวชา โดยสามารถเรยนในเวลา นอกเวลา หรออาจใชวธบรณาการเขากบกลมสาระการเรยนร

๒. หลกสตรลกเสอสามญ (ชนประถมศกษาปท ๔-๖)ตารางท ๓ แสดงหลกสตรลกเสอสามญ (ชนประถมศกษาปท ๔-๖)

หลกสตร รายการ

58

ลกเสอตร ๑. แสดงวามความรเกยวกบขบวนการลกเสอ๑.๑ ประวตสงเขปของ Lord Baden Powell๑.๒ พระราชประวตสงเขปของพระบาทสมเดจ

พระมงกฎเกลาเจาอยหว๑.๓ ววฒนาการของขบวนการลกเสอไทยและลก

เสอโลก๑.๔ การทำาความเคารพ การแสดงรหส การจบ

มอซายและคตพจนของลกเสอ๒. คำาปฏญาณและกฎของลกเสอสามญเขาใจและยอมรบคำาปฏญาณและกฎของลกเสอสามญ๓. กจกรรมกลางแจง มสวนรวมในกจกรรมของหมหรอกองลกเสอนอกสถานท๔. ระเบยบแถวทามอเปลา ทาถอไมพลอง การใชสญญาณมอและนกหวดการตงแถวและการเรยกแถว

หลกสตร รายการ

ลกเสอโท ๑. การรจกดแลตนเอง๒. การชวยเหลอผอน๓. การเดนทางไปยงสถานทตาง ๆ๔. ทกษะในทางวชาลกเสอ๕. งานอดเรกและเรองทสนใจ๖. คำาปฏญาณและกฎของลกเสอ

หลกสตร รายการ

ลกเสอเอก ๑. การพงตนเอง๒. การบรการ

59

๓. การผจญภย๔. วชาการของลกเสอ๕. ระเบยบแถว

เครองหมายวชาพเศษ (๕๔ วชา)

เรยนในเวลา นอกเวลา หรออาจใชวธบรณาการเขากบกลมสาระการเรยนร

๓. หลกสตรลกเสอสามญรนใหญ (ชนมธยมศกษาปท ๑-๓)ตารางท ๔ แสดงหลกสตรลกเสอสามญรนใหญ (ชนมธยมศกษาปท ๑-๓)

หลกสตร รายการ

เครองหมายลกเสอโลก(สอบไดภายใน ๖ เดอน)เครองหมายวชาพเศษ(๗๖ วชา)เครองหมายลกเสอชนพเศษ (สอบไดภายใน ๑ ปและเขาพธประจำากองแลวหลงไดรบเครองหมายลกเสอโลก)เครองหมายวชา

๑. แสดงวาเขาใจเรองราวตอไปนพอสมควร๑.๑ กจการของลกเสอแหงชาต

๑.๒ กจการของลกเสอโลกและความสมพนธระหวางลกเสอนานาชาต ๑.๓ บทบาทของตนเองในฐานะทเปนลกเสอสามญรนใหญ๒. ยอมรบและปฏบตตามคำาปฏญาณและกฎของลกเสอ๓. เขาใจเรองระเบยบแถวและปฏบตตามหนงสอคมอการฝกระเบยบแถวลกเสอของสำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต๔. กางและรอเตนททพกแรมในเวลากลางคนกบลกเสอสามญรนใหญอกคนหนง๕. สาธตการบรรจเครองหลงอยางถกตองสำาหรบการเดนทางไกล

60

พเศษ (๗๖ วชา) เครองหมายลกเสอหลวง

ไปพกแรมคางคน๖. กอและจดไฟกลางแจงแลวปรงอาหารอยางเพยงพอสำาหรบ ๒ คน๗. สามารถอานและใชแผนท เขมทศ และรจกบรเวณทตนอยโดยพจารณาจากเขมทศและสงแวดลอมทมองเหนดวยตาเปลา๘. สามารถผกและรจกประโยชนของเงอน ๑๐ เงอนตอไปนคอ เงอนพรอดเงอนขดสมาธ เงอนผกกระหวดไม เงอนบวงสายธน เงอนตะกรดเบด เงอนประมง เงอนผกซง เงอนผกรง เงอนปมตาไก และการผกแนน (ผกทแยงผกกากบาท ผกประกบ)๙. รวธปฏบตเกยวกบการปฐมพยาบาลเกยวกบเรองตอไปนคอ บาดแผลธรรมดา ถกไฟไหม นำารอนลวก เปนลม งกดแมงมมกด แมลงกดตอยผวหนงถลอก และเทาแพลง๑๐. รเรองทพงระวงเพอความปลอดภยทวไปเกยวกบลกเสอสามญรนใหญเรยนในเวลา นอกเวลา หรออาจใชวธบรณาการเขากบกลมสาระการเรยนรผทเขาเกณฑไดรบเครองหมายลกเสอชนพเศษจะตองมคณสมบตดงน๑. ไดรบเครองหมายลกเสอโลก๒. สอบวชาพนฐานระดบลกเสอชนพเศษได ๕ วชา คอ วชาการเดนทางสำารวจ วชาการบรการ และวชาอน ๆ อก ๓ วชา ซง

61

ลกเสอเปนผคดเลอก๓. ผานการฝกอบรมวชาความคดรเรม (Initiative Course) ซงตองประกอบดวยการเดนทางไกลไปอยคายพกแรมเปนเวลา ๑ คน การไปอยคายพกแรมตองเดนไปยงทองถนทลกเสอไมคนเคย จำานวนลกเสอสามญรนใหญทจะไปอยคายพกแรมควรแบงเปนชด ๆ ละ ๔ คนการเดนทางไกลตองมระยะทางอยางนอย ๔ กโลเมตรและในการเดนทางใหสมมตวามเหตฉกเฉนเกดขนอยางนอย ๕ อยาง เชน ชวยเหลอผประสบภยหรอมผตดอยในทสง และเหตฉกเฉนทางนำา เปนตน เหตฉกเฉนทวานใหเวนระยะหางกนพอสมควร และลกเสอจำาเปนตองมความรในเรองแผนทและเขมทศ จงจะสามารถเดนทางไปถงจดหมายปลายทางไดการฝกอบรมวชาความคดรเรมนตองมลกษณะเปนการทดสอบอยางจรงจงในเรองความตงใจจรง ความคดรเรมและการพงตนเอง (Self-reliance)๔. คณะกรรมการดำาเนนงานของกองและผกำากบเหนวาเปนผทสมควรไดรบเครองหมายลกเสอชนพเศษ๕. ไดรบอนมตจากเลขาธการคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาตหรอผอำานวยการลกเสอจงหวดแลวแตกรณเรยนในเวลา นอกเวลา หรออาจใช

62

วธบรณาการเขากบกลมสาระการเรยนร ผทเขาเกณฑไดรบเครองหมายลกเสอหลวง จะตองมคณสมบต ดงน

๑. ไดรบเครองหมายลกเสอชนพเศษ๒. สอบวชาพนฐานระดบลกเสอชนพเศษได ๓

วชา ซงไมอยในวชาพนฐาน ๕ วชาทสอบได เมอขอรบเครองหมายลกเสอชนพเศษ

๓. สอบไดวชาบรการและวชาพนฐานอก ๓ วชาในระดบลกเสอหลวง

๔. ผานการฝกอบรมวชาการเปนผนำาตามหลกสตรทกำาหนดไว

๕. คณะกรรมการดำาเนนงานของกองและผกำากบเหนวาเปนผปฏบตตนเปนตวอยางทดตามวธการของลกเสอและสมควรไดรบ

๖. เลขาธการคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาตหรอผอำานวยการลกเสอจงหวดแลวแตกรณเปนผแตงตงบคคลทมวฒเหมาะสมทำาการสมภาษณเมอเหนวาเปนผเหมาะสมแลวใหรายงานตอไปตามลำาดบ จนถงคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาตพจารณาอนมต และใหประธานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาตเปนผลงนามในประกาศนยบตร แสดงวาเปนผไดรบเครองหมายลกเสอหลวงเรยนในเวลา นอกเวลา หรออาจใชวธบรณาการเขากบกลมสาระการเรยนร

หมายเหต เครองหมายลกเสอชนพเศษ และเครองหมายลกเสอหลวง มวชาพนฐาน ๘ วชาเหมอนกนแตตางระดบกน คอ หลกสตรลกเสอหลวงมระดบสงกวาระดบลกเสอชนพเศษวชาพนฐาน ๘ วชา สำาหรบเครองหมายลกเสอชนพเศษ และเครองหมายลกเสอหลวงมดงน

63

๑. หนาทพลเมอง๒. สงแวดลอม๓. การเดนทางสำารวจ๔. การแสดงออกทางศลปะ๕. สมรรถภาพทางกาย๖. อดมคต๗. กจกรรมทสนใจเปนพเศษ๘. บรการ๔. หลกสตรลกเสอวสามญ (ชนมธยมศกษาปท ๔-๖)หลกสตรกจกรรมลกเสอ เนตรนาร ระดบชนมธยมศกษาตอน

ปลาย ไดแก หลกสตรลกเสอวสามญ ประกอบดวยชนของลกเสอวสามญ คอ เตรยมลกเสอวสามญ (ระยะทดลอง) และลกเสอวสามญ (ตองไดเขาพธประจำากองแลว) การฝกอบรมลกเสอวสามญ

๔.๑ การฝกอบรมลกเสอวสามญ ม ๔ อยาง ดงน คอ๔.๑.๑ การฝกอบรมรวมกนทงกอง๔.๑.๒ การฝกอบรมเพอรบเครองหมายลกเสอโลก (สอบได

ภายใน ๖ เดอน)๔.๑.๓ การฝกอบรมเพอรบเครองหมายวชาพเศษ (๑๑ วชา

และเครองหมายวชราวธซงเปนเครองหมายสงสด)๔.๑.๔ การปฏบตหนาทในฐานะคณะกรรมการกองหรอพเลยง

๔.๒ การฝกอบรมรวมกนทงกองการประกอบกจกรรมรวมกนทงกองน มเรองทจะทำาได

มากมายหลายอยางตามความคดและความตองการของลกเสอวสามญ เชน การฝกอบรมดวยกน การทำาสงของตาง ๆ ดวยกนการเรยนรดวยกน การไปเยอนสถานทตาง ๆ ดวยกน การชวยเหลอประชาชนดวยกน เปนตน

๔.๓ เครองหมายลกเสอโลก๔.๓.๑ แสดงวาเขาใจเรองราวตอไปนพอสมควร

๔.๓.๑.๑ กจการของลกเสอแหงชาต

64

๔.๓.๑.๒ กจการของคณะลกเสอโลกและความสมพนธระหวางลกเสอนานาชาต

๔.๓.๑.๓ บทบาทของตนเองในฐานะทเปนลกเสอวสามญ๔.๓.๒ เขาใจ ยอมรบ และปฏบตตามคำาปฏญาณและกฎของ

ลกเสออยางผใหญ๔.๓.๓ เขาใจเรองระเบยบแถวและปฏบตตามหนงสอ คมอการ

ฝกระเบยบแถวลกเสอของสำานกงานคณะกรรมการลกเสอแหงชาต๔.๓.๔ กางและรอเตนททพกแรมในเวลากลางคนกบลกเสอ

วสามญอกคนหนง๔.๓.๕ สาธตการบรรจเครองหลงอยางถกตองสำาหรบการเดน

ทางไกลไปพกแรมคางคน๔.๓.๖ กอและจดไฟกลางแจงแลวปรงอาหารอยางเพยงพอ

สำาหรบ ๒ คน๔.๓.๗ สามารถอานและใชแผนท เขมทศ และรจกบรเวณทตน

อย โดยพจารณาจากเขมทศและสงแวดลอมทมองเหนดวยตาเปลา๔.๓.๘ สามารถผกและรจกประโยชนของเงอน ๑๐ เงอนตอไป

น คอ เงอนพรอด เงอนขดสมาธ เงอนผกกระหวดไม เงอนบวงสายธน เงอนตะกรดเบด เงอนประมง เงอนผกซงเงอนผกรง เงอนปมตาไก และการผกแนน (ผกทแยง ผกกากบาท ผกประกบ)

๔.๓.๙ รวธปฏบตเกยวกบการปฐมพยาบาลเกยวกบเรองตอไปน คอ บาดแผลธรรมดาถกไฟไหม นำารอนลวก เปนลม งกด แมงมมกด แมลงกดตอย ผวหนงถลอก และเทาแพลง

๔.๓.๑๐ รเรองทพงระวงเพอความปลอดภยทวไปเกยวกบลกเสอวสามญ

65

๕. เครองหมายวชาพเศษลกเสอตารางท ๕ แสดงเครองหมายวชาพเศษลกเสอ

ประเภทลกเสอสำารอง (๑๘ วชา) สามญ (๕๔ วชา) สามญรนใหญ

(๗๖ วชา)วสามญ (๑๑

วชา)

๑. จตรกร๒. นกกรฑา๓. นกอานหนงสอ๔. นกจกรยานสองลอ๕. นกแสดงการบนเทง๖. นกสำารวจ๗. นกปฐมพยาบาล๘. นกสารพดชาง๙. งานอดเรก๑๐. การชวยเหลองานบาน๑๑. นกอานแผนท๑๒. นกธรรมชาตศกษา๑๓. นกถายภาพ

๑. นกจกสาน๒. ชางไม๓. ชางหนง๔. ชาวนา๕. ชาวสวน๖. ชาวไร๗. นกเลยงสตวเลก๘. นกจกรยานสองลอ๙. นกวายนำา๑๐. ผชวยคนดบเพลง๑๑. ผชวยเหลอผประสบภย๑๒. ผใหการปฐมพยาบาล๑๓. นกสงเกตและจำา๑๔. การพราง๑๕. ชาวคาย

๑. นกผจญภย๒. นกดาราศาสตร๓. นกอตนยมวทยา๔. ผจดการคายพกแรม๕. ผพทกษปา๖. นกเดนทางไกล๗. หวหนาคนครว๘. นกบกเบก๙. นกสะกดรอย๑๐. นกธรรมชาตวทยา๑๑. การสอสารดวยยานพาหนะ๑๒. นกดบเพลง๑๓. นกสญญาณ

๑. การลกเสอ๒. เดนทางไกลและอยคายพกแรม๓. โครงการ๔. บรการ๕. ผฝกสอน๖. ยงปน๗. ศลปประยกต๘. ปฐมพยาบาล๙. อเลกทรอนกส๑๐. สงคมสงเคราะห๑๑. ขบรถยนตเครองหมายวชราวธ

66

๑๔. นกวายนำา๑๕. ผชวยคนตกนำา๑๖. นกวทยาศาสตร๑๗. นกกฬา๑๘. การอนรกษธรรมชาตเครองหมายลกเสอสมพนธ

๑๖. ผประกอบอาหารในคาย๑๗. ลาม๑๘. นกดนตร๑๙. นกผจญภยในปา๒๐. นกสำารวจ๒๑. มคคเทศก๒๒. ชางเขยน๒๓. นกสญญาณ๒๔. นกบกเบก๒๕. นกธรรมชาตศกษา๒๖. ชางเบดเตลด๒๗. ผบรบาลคนไข๒๘. นกจบปลา๒๙. ผชวยตนเดน๓๐. นกพายเรอ๓๑. นายทายเรอบด๓๒. นกกระเชยงเรอ

๑๔. นกสารพดชาง๑๕. นกโบราณคด๑๖. นกสะสม๑๗. นกดนตร๑๘. นกถายภาพ๑๙. นกกฬา๒๐. นกกรฑา๒๑. นกพมพดด๒๒. นกแสดงการบนเทง๒๓. นกยงปน๒๔. ลาม๒๕. หนาทพลเมอง๒๖. มคคเทศก๒๗. บรรณารกษ๒๘. เลขานการ๒๙. พลาธการ๓๐. ผชวยการจราจร๓๑. ชางเขยน๓๒. ชางวทย๓๓. ชางไฟฟา๓๔. ชางแผนท๓๕. ชาง

67

๓๓. นกแลนเรอใบ๓๔. นกดาราศาสตรเบองตน๓๕. นกอตนยมวทยาเบองตน๓๖. ยามอากาศเบองตน๓๗. นกเครองบนเลกเบองตน๓๘. นกสะสม๓๙. บรรณารกษ๔๐. นกกรฑา๔๑. นกขมา๔๒. มวยไทยเบองตน๔๓. มวยสากลเบองตน๔๔. กระบกระบองเบองตน๔๕. นกยงปนเบองตน๔๖. การอนรกษธรรมชาต

เครองยนต๓๖. อเลกทรอนกส๓๗. การหามตร๓๘. การฝมอ๓๙. การชวยผประสบภย๔๐. การสาธารณสข๔๑. การพยาบาล๔๒. การพดในทสาธารณะ๔๓. การอนรกษธรรมชาต๔๔. การประชาสมพนธ๔๕. การสงคมสงเคราะห๕๔. การควบคมการจราจรทางนำา๕๕. การปองกนความเสยหายและดบเพลงไหมบนเรอ๕๖. การเรอ๕๗. การดำารงชพ

68

๔๗. การหามตร๔๘. มารยาทในสงคม๔๙. นเวศวทยา๕๐. การพฒนาชมชน๕๑. การใชพลงงานทดแทน๕๒. ลกเสอโทพระมงกฎเกลาฯ๕๓. ลกเสอเอกพระมงกฎเกลาฯ๕๔. สายยงยศ

ในทะเล๕๘. เครองหมายชาวเรอ๕๙. เครองหมายเชดชเกยรตลกเสอเหลาสมทร๖๐. เครองหมายเชดชเกยรตลกเสอเหลาสมทร๖๑. นกเครองบนเลก๖๒. ชางอากาศ๖๓. ยามอากาศ๖๔. การควบคมการจราจรทางอากาศเบองตน๖๕. การควบคมการจราจรทางอากาศ๖๖. การชวยเหลอผประสบภยและดบเพลงอากาศยาน๖๗. การฝกเปน

69

ผนำา๖๘. นกปฏบตการทางจตวทยา๖๙. การขนสงทางอากาศ๗๐. แผนททหารและเขมทศ๗๑. เสนารกษ๗๒. การดำารงชพในถนทรกนดาร๗๓. นกไตหนาผา๗๔. เครองหมายการบน๗๕. เครองหมายเชดชเกยรตลกเสอเหลาอากาศ๗๖. เครองหมายผฝกสอนเครองหมายสายยงยศ

70

(แนวทางการจดกจกรรมพฒนาผเรยนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑)

วนยเนตรนาร

ขอ ๑๑๘ ผปฏบตตามวนย บรรดาเนตรนาร ผบงคบบญชาเนตรนาร ผตรวจการเนตรนาร กรรมการเนตรนาร และเจาหนาทเนตรนาร พงปฏบตตามวนยและขนบธรรมเนยมของเนตรนาร

ขอ ๑๑๙ โทษผดวนยโทษผดวนยทผอำานวยการเนตรนารโรงเรยน รองผอำานวยการเนตรนารโรงเรยน ผกำากบกลมเนตรนาร รองผกำากบกลมเนตรนาร ผกำากบเนตรนาร รองผกำากบเนตรนารจะลงโทษแกเนตรนารม ๓ สถาน คอ

(๑) ตกเตอน (๒) ทำาโทษ (๓) คดชอออกจากทะเบยน ขอ ๑๒๐ (๑) ตกเตอน คอ การวากลาวใหรสกผดและชอบ ในการนจะบน

ทกรวมเรองไวดวยกได (๒) ทำาโทษ คอ การใหทำาการอยางใดอยางหนงทสมควรแกความ

ผดและวนยของผรบโทษ เฉพาะเปนการปลกนสยทดในการนจะบนทกรวมเรองไวดวยกได

(๓) คดชอออกจากทะเบยน คอ การสงใหขาดจากการเปนเนตรนาร

ขอ ๑๒๑ โทษผดวนยทจะลงแกผบงคบบญชาเนตรนาร ผตรวจการเนตรนาร กรรมการ เนตรนาร และเจาหนาทเนตรนารสถานใดนนใหผบงคบบญชาเปนผพจารณาตามความเหมาะสม

ขอ ๑๒๒ โทษ คดชอออกจากทะเบยน จะลงโทษแกเนตรนารผ“ ”ประพฤตชวอยางรายแรง

71

วนยลกเสอ

ขอ ๑๓๑ ผปฏบตตามวนย บรรดาลกเสอ ผบงคบบญชาลกเสอ ผตรวจการลกเสอ กรรมการ ลกเสอ และเจาหนาทลกเสอ พงปฏบตตามวนยและขนบธรรมเนยมของลกเสอ

ขอ ๑๓๒ โทษผดวนยโทษผดวนยทผอำานวยการลกเสอโรงเรยน รองผอำานวยการลกเสอ โรงเรยน ผกำากบกลมลกเสอ รองผกำากบกลมลกเสอ ผกำากบลกเสอ รองผกำากบลกเสอ จะลงโทษแก ลกเสอ ม ๓ สถาน คอ

(๑) ตกเตอน (๒) ทำาโทษ (๓) คดชอออกจากทะเบยน ขอ ๑๓๓ (๑) ตกเตอน คอ การวากลาวใหรสกผดและชอบ ในการนจะบน

ทกรวมเรองไวดวยกได (๒) ทำาโทษ คอ การใหทำาการอยางใดอยางหนงทสมควรแกความ

ผดและวนยของผรบโทษ เฉพาะเปนการปลกนสยทดในการนจะบนทกรวมเรองไวดวยกได

(๓) คดชอออกจากทะเบยน คอ การสงใหขาดจากการเปนลกเสอ ขอ ๑๓๔ โทษผดวนยทจะลงแกผบงคบบญชาลกเสอ ผตรวจการ

ลกเสอ กรรมการลกเสอ และเจาหนาทลกเสอสถานใดนนใหผบงคบบญชาเปนผพจารณาตามความเหมาะสม

ขอ ๑๓๕ โทษ คดชอออกจากทะเบยน จะลงโทษแกลกเสอผ“ ”ประพฤตชวอยางรายแรง

72

ดานกจกรรมการอยคายพกแรม

การจดกจกรรมลกเสอเนตรนาร กจกรรมการเดนทางไกลและการเขาคายพกแรมตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. ๒๕๕๑ กำาหนดใหผเรยนไดเรยนรในกจกรรมพฒนาผเรยน ๓ กจกรรม คอ ไดแก ๑) กจกรรมแนะแนว ๒) กจกรรมนกเรยน ๓) กจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน โดยกจกรรมลกเสอ-เนตรนาร (รวมถงกจกรรมยวกาชาด) เปนกจกรรมหนงในกลมกจกรรมนกเรยน (กจกรรมลกเสอ-เนตรนาร และกจกรรมชมนม) ทนกเรยนทกคนตองเขารวมกจกรรม ๔๐  ชวโมงตอปการศกษา (ระดบประถมศกษา) และ ๔๐  ชวโมงตอภาคเรยน (ระดบมธยมศกษา) การจดกจกรรมลกเสอ เนตรนาร มแนวทางการจดจกกรรมตามวธการลกเสอ (Scout Method ) ซงมองคประกอบ ๗ ประการ คอ

๑. คำาปฏญาณและกฎ  ถอเปนหลกเกณฑทลกเสอทกคนใหคำามนสญญาวาจะปฏบตตามกฎของลกเสอ กฎของลกเสอมไวใหลกเสอเปนหลกในการปฏบต ไมได หาม ทำา“ ” หรอบงคบให ทำา แตถา ทำา“ ” “ ” กจะทำาใหเกดผลดแกตวเอง เปนคนด เชน ไดรบการยกยองวาเปนผมเกยรตเชอถอได

73

๒. เรยนรจากการกระทำา  เปนการพฒนาสวนบคคล ความสำาเรจหรอไมสำาเรจของผลงานอยทการกระทำาของตนเอง ทำาใหมความรทชดเจนและสามารถแกปญหาตาง ๆ ไดดวยตวเองและทาทายความ สามารถของตนเอง

๓. ระบบหม เปนรากฐานอนแทจรงของการลกเสอและเปนพนฐานในการอยรวมกน ยอมรบซงกนและกน การแบงหนาทรบผดชอบ การชวยเหลอซงกนและกน ซงเปนการเรยนรการใชประชาธปไตยเบองตน

๔. การใชสญลกษณรวมกน ฝกใหมความเปนหนงเดยวในการเปนสมาชกลกเสอเนตรนารดวยการใชสญลกษณรวมกน ไดแก เครองแบบ เครองหมาย การทำาความเคารพ รหส คำาปฏญาณ กฎ คตพจน คำาขวญ ธง เปนตน วธการนจะชวยใหผเรยนตระหนกและภาคภมใจในการเปนสมาชกขององคการลกเสอแหงโลก ซงมสมาชกทวโลกและเปนองคกรทมจำานวนสมาชกมากทสดในโลก

๕. การศกษาธรรมชาต เปนสงสำาคญอนดบ ๑ ในกจกรรมของลกเสอ ธรรมชาตอนโปรงใสตามชนบทปาเขา ปาละเมาะและพมไม เปนทปรารถนาอยางยง มการไปทำากจกรรมกบธรรมชาต การปนเขา ตงคายพกแรกในสดสปดาห หรอ ตามวาระของการอยคายพกแรม ตามกฎระเบยบเปนทเสนหาแกเดกทกคน ถาขาดการศกษาธรรมชาตกไมถอวาใชชวตแบบลกเสอ

๖. ความกาวหนาในการเขารวมกจกรรม  กจกรรมตาง ๆ ทจดใหเดกทำา ตองใหมความกาวหนาและดงดดใจ สรางใหเกดความกระตอรอรนอยากทจะทำา และวตถประสงคในการจดแตละอยางใหสมพนธกบความหลากหลายในการพฒนาตนเอง เกมสการเลนทสนกสนาน การแขงขนกนกเปนสงดงดดใจและเปนการจงใจทด

74

๗. การสนบสนนโดยผใหญ ผใหญเปนผทชแนะหนทางทถกตองใหแกเดกเพอใหเขาเกดความมนใจในการทจะตดสนใจกระทำาสงใดลงไปทงคมความตองการซงกนและกน เดกกตองการให ผใหญเองกตองการนำาพาใหไปสหนทางทด ใหไดรบการพฒนาอยางถกตองและดทสด จงเปนการรวมมอกนทงสองฝาย

สำาหรบกจกรรมเขาคายพกแรมและเดนทางไกลของลกเสอ-เนตรนาร กถอวาเปนกจกรรมภาคบงคบหนงทสำาคญ ทกำาหนดไวในหลกสตรของกระทรวงศกษาธการ และทกสถานศกษาจะตองจดใหกบผเรยน โดยจะจดในชวงภาคเรยนท ๒ ทงน ตามขอบงคบคณะลกเสอแหงชาต วาดวยการปกครองหลกสตรและวชาพเศษลกเสอ พ.ศ. ๒๕๐๙ ไดเขยนไว ใน ขอ ๒๗๓ วา การเดนทางไกลและแรมคน ใหผกำากบกลมหรอผกำากบลกเสอ นำาลกเสอไปฝกเดนทางไกลและแรมคนในปหนงไมนอยกวา ๑ ครง ครงหนงใหพกแรมอยางนอยหนงคน การเดนทางไกลและแรมคน มวตถประสงคดงน

๑. เพอใหลกเสอ-เนตรนารไดฝกความอดทน ความมระเบยบวนย รจกชวยตวเอง รจกอยและทำางานรวมกบผอน

๒. เพอใหลกเสอ-เนตรนารเปนพลเมองด  รจกชวยเหลอสงคมดวยความเตมใจ

๓. เพอใหลกเสอเนตรนารไดพฒนาตนเองเตมศกยภาพจากประสบการณตรงและเรยนรเพมเตม

สำาหรบการเขาคายพกแรมลกเสอ-เนตรนาร นน ปจจบนมทงแบบทสถานศกษาดำาเนนการจดคายเอง และแบบนำานกเรยนไปเขาคายลกเสอเอกชน ซงกมขอดขอดอยแตกตางกน ทงนขนกบนโยบายของผบรหารสถานศกษาแตละแหง แตไมวาแบบใดกตาม คณครทเปนผกำากบลกเสอ-เนตรนาร กตองเขารวมกจกรรมเพอควบคมและดแลนกเรยนใหไดรบ

75

ความปลอดภยในการเขารวมกจกรรมและเกดการเรยนรอยางเตมท และทางสถานศกษาจะตองวางแผนการจดการอยางเปนระบบและรดกมมากทสด ทงในดานการคดเลอกสถานทจดกจกรรมทจะตองมความปลอดภยสง มฐานกจกรรมทเหมาะสมกบวยของนกเรยนและสอดคลองตามวตถประสงคของหลกสตร รวมถงการมวทยากร ผกำากบลกเสอ-เนตรนาร ทมประสบการณเขามาเปนผนำาในการจดกจกรรม เพอใหนกเรยนไดเรยนรทกษะและประสบการณใหม ๆ และกรณทตองนำานกเรยนไปเขาคายพกแรมนอกสถานท สงทตองใหความสำาคญอยางมากคอ การเดนทางไป-กลบระหวางสถานศกษากบคายพกแรม โดยเฉพาะอยางยงหากเปนการเดนทางไปพกแรมหรอทศนศกษาตางจงหวด จะตองคดเลอกรถทจะใชในการเดนทางทมความปลอดภยสงสด และจดงบประมาณเปนคาตอบแทนและคาใชจายอนใหกบตำารวจทางหลวงนำาขบวนนกเรยนทงไปและกลบตลอดเสนทาง เพอใหการเดนทางของนกเรยนเปนไปโดยสวสดภาพ 

ขอปฏบตในการอยคายพกแรม๑. เชอฟงคำาสงของผบงคบบญชาโดยเครงครด๒. เชอฟงคำาสงของนายหมซงไดรบคำาสงจากผบงคบบญชาโดย

ชอบธรรม๓. คอยฟงสญญาณหรอคำาสงจากผกำากบโดยพรอมปฏบตตาม

คำาสงโดยฉบพลนและปฏบตหนาททไดมอบหมายใหดทสด๔. รกษาความสามคคในหมคณะ๕. จดเวรยามดแลความปลอดภยของคายพกแรม๖. รกษาความสะอาดในบรเวณทพก/ในหองพกใหสะอาด

เรยบรอยอยเสมอ๗. ไมนอนในทพกของผอน

76

๘. ไมออกนอกบรเวณทพก / คายพกโดยไมไดรบอนญาตจากผกำากบเปนลายลกษณอกษร

๙. ไมครอบครองหรอนำายาเสพตด ของมนเมา และสงอบายมขตาง ๆ เขาไปในคายพกแรม

๑๐. ไมหยบฉวยของผอนดวยความมกงาย๑๑. ไมทำาลายสงของตาง ๆ ของคายพกแรมใหเกดความเสยหาย๑๒. หากเกดเหตฉกเฉนตองรายงานผบงคบบญชาทนททงนหากพบวาลกเสอไมทำาตามขอปฏบตในขอ ๗,๘,๙,๑๐,๑๑ จะ

ดำาเนนการสงตวกลบบานทนทและไมใหผานกจกรรมลกเสอ-เนตรนารคำาปฏญาณของลกเสอดวยเกยรตของขา ขาสญญาวาขอ ๑. ขาจะจงรกภกดตอชาต ศาสนา พระมหากษตรย ขอ ๒. ขาจะชวยเหลอผอนทกเมอ ขอ ๓. ขาจะปฏบตตามกฎของลกเสอกฎของลกเสอ ม ๑๐ ขอขอ ๑. ลกเสอมเกยรตเชอถอได ขอ ๒. ลกเสอมความจงรกภกดตอชาต ศาสนา พระมหากษตรย

และซอตรงตอผมพระคณ ขอ ๓. ลกเสอมหนาทกระทำาตนใหเปนประโยชนและชวยเหลอผอนขอ ๔. ลกเสอเปนมตรของคนทกคนและเปนพนองกบลกเสออน

ทวโลกขอ ๕. ลกเสอเปนผสภาพเรยบรอยขอ ๖. ลกเสอมความเมตตากรณาตอสตวขอ ๗. ลกเสอเชอฟงคำาสงของบดามารดา และผบงคบบญชา

ดวยความเคารพ

77

ขอ ๘. ลกเสอมใจราเรง และไมยอทอตอความยากลำาบาก ขอ ๙. ลกเสอเปนผมธยสถ ขอ ๑๐. ลกเสอประพฤตชอบดวยกาย วาจา ใจ 

ดานพธการลกเสอพธการตาง ๆ  ตามขอบงคบคณะลกเสอแหงชาต

วาดวยการปกครองหลกสตรและวชาพเศษลกเสอ  พ.ศ.  ๒๕๐๙

ขอ  ๒๘๐  รหสของลกเสอรหสของลกเสอเปนเครองหมายเฉพาะในวงการลกเสอซงลกเสอ

รบรและเขาใจความหมายซงกนและกน วตถประสงคของการแสดงรหสของลกเสอกเพอจะใหลกเสอรและเขาใจวา เราเปนพวกเดยวกน“ ”

วธแสดง ยกขอศอกงอขนชดลำาตว หนฝามอขางหนาสงเสมอไหล ใหนวหวแมมอกบนวกอยรวบจนตดกน นวหวแมมอทบนวกอย อกสามนวทเหลอเหยยดขนไปตรง ๆ และตดกน นวทงสามมความหมายถง คำาปฏญาณของลกเสอ ๓ ขอ  คอ

ขอ ๑  ขาจะจงรกภกดตอชาต  ศาสนา  พระมหากษตรยขอ ๒  ขาจะชวยเหลอผอนทกเมอขอ ๓  ขาจะปฏบตตามกฎของลกเสอโอกาสแสดงรหส

78

๑. เมอลกเสอกลาวคำาปฏญาณในพธปฏญาณตน๒. เมอพบกบลกเสอในประเทศหรอตางประเทศเปนการรบรวา

เปนพวกเดยวกนขอ ๒๘๑  การสมผสมอ

การสมผสดวยมอซายและปฏบตตอกนเชนนในหมลกเสอทวไปวธแสดง  ยนมอซายออกไป แลวสมผสกบมอซายของอกฝาย

หนง สมผสกนเหมอนกบการสมผส มอขวาขอ ๒๘๒  การเคารพ

ลกเสอสำารองมวธแสดงความเคารพ ๒ วธ๑. แสดงความเคารพเปนบคคล ลกเสอจะสวมหมวกหรอมไดสวม

หมวก ทำาวนทยาหตถ ๒ นว  คอ ยกมอขวาขน  แยกนวชกบนวกลางออกเหยยดตรง  (รปตวว)  แลวใหนวชแตะทกระบงหมวกตอขอบหมวก  ถามไดสวมหมวกใหนวชแตะทหางควขวา

๒. แสดงความเคารพเปนหม  คอ การทำาแกรนดฮาวลขอ ๒๘๓  ลกเสอสามญ  สามญรนใหญ  วสามญ  มวธแสดงความเคารพ ๒ วธ

๑. วนทยาหตถ ใหทำาวนทยาหตถ ๓ นว คอ ยกมอขวาขนใหนวช นวกลาง นวนาง ตดกนแลวใหนวชแตะทขอบหมวก หมวกปก หรอนวชแตะทหางควขวา ถาสวมหมวกทรงออน (เบเร) ถามไดสวมหมวกกทำาอยางเดยวกบสวมหมวก ถาอยในแถวผบงคบบญชาจะบอก  ตรง“ ”

๒. เคารพทาพลองเมออยกบท  ใหยนตรง  พลองชดตว (ขางขวา) ยกมอซายอยาง

เดยวกบทำาแสดงรหสลกเสอขนแตะพลอง ใหแขนซายอยเสมอแนวระดบไหลทงสองขาง

ทาเดน  ในทาแบกพลองอยใหลดมอซายทจบพลองเหยยดลงมาชดกบตว  ในขณะเดยวกนใหยกมอขวาใหทาแสดงรหสลกเสอไปแตะพลอง  ใหแขนขวาอยเสมอแนวระดบไหลทงสองขาง มอซายและมอขวาทยกไปแตะ

79

พลองตามทกลาวมานใหควำาฝามอลงขางลาง  ในขณะททำาการเคารพ ตาแลดผรบการเคารพขอ ๒๘๔  ลกเสอถอธงใหเคารพดวยธง  ดงน

เมออยกบท  ใหถอธงดวยมอขวา  โคนคนธงจรดพนและแนบกบลำาตว เวลาทำาความเคารพใหถอธง  ใชมอซายจบคนธงเหนอมอขวาแลวชดมอขวา แลวยกคนธงขนมาเสมอบาขวาขอศอกซายตงไดฉาก มอขวาคงจบทโคนคนธง  ครนแลวใหทำากงขวาหน  ลดปลายธงลงชา ๆ  จนคนธงขนานกบพน  มอซายอยเสมอบาหางจากตวพอสมควร  มอขวาจบคนธงแขนเหยยดตรงไปมาตามคนธง  (ตอนนการบรรเลงเพลงสรรเสรญพระบารมควรไดครงเพลงพอด)  ตอไปใหคอย ๆ  ยกคนธงขนชา ๆ  คะเนวาจบเพลงสรรเสรญพระบารม ลดธงในทาตรงตามเดม

ทาเดน  ใหแบกธงดวยบาขวา  มอขวาจบดามธงหางจากโคนธงพอสมควร  ศอกขวาแนบลำาตวทำามม ๙๐  องศากบลำาตว  เวลาทำาความเคารพในขณะเดนสวนสนามใหปฏบต  ดงน

๑.  เมอถงธงท ๑ (ธงระวง) ใหลดธงลงจากทาแบกมาแนบลำาตว ถอคนธงตงตรง มอขวาจบโคนคนธง  มอซายจบคนธงเสมอบายกขอศอกซายใหตงฉากกบลำาตว

๒.  เมอถงธงท ๒ (ธงททำาความเคารพ) ใหเหยยดซายออกตรงไปขางหนา ใหคนธงเอนออกไปขางหนาประมาณ ๔๕ องศา  แขนขวาเหยยดตรงแนบลำาตว  ตาแลตรงไปขางหนา

๓.  เมอถงธงท ๓ (ธงเลกทำาความเคารพ) ใหยกธงขนมาอยในทาแบกตามเดม คอลดมอซายลงแลวเดนตามปรกตขอ ๒๘๕ โอกาสแสดงการเคารพ  มดงน

๑. ตอธงชาตไทยในขณะทชกขนลง ธงประจำากองทหาร ธงคณะลกเสอประจำาจงหวดทเชญผานไป

๒. ในขณะทมการบรรเลงเพลงชาต เพลงสรรเสรญพระบารม เพลงมหาชย เพลงสรรเสรญเสอปา

80

๓. แดสมเดจพระเจาอยหว สมเดจพระบรมราชนนาถ พระบรมวงศานวงศชนผใหญ ผบงคบ บญชา บดามารดา ครบาอาจารย ญาตผใหญทควรเคารพ นายทหารบก นายทหารเรอ นายทหารอากาศนายตำารวจทแตงเครองแบบ

๔. ลกเสอตอลกเสอชาตเดยวกนหรอตางชาตกน ขณะทพบกนเปนครงแรกในวนหนง

พธการลกเสอสำารอง การทำาแกรนดฮาวล

ผกำากบจะตองเลอกทใหเหมาะสมเสยกอนและยนอยในทาตรง แลวจงเรยกและใหปฏบตตอไปน

๑. ผกำากบลกเสอ เรยก  แพค“ -แพค-แพค ” (แพคคำาทายใหเนนใหหนก) พรอมกบสญญาณมอแกวง รอบตวเปนรปวงกลม (มรองผกำากบยนอยนอกวงกลมและหลงผกำากบ)

๒. ลกเสอสำารอง เมอไดยนเสยงเรยกของผกำากบ ทกคนจะตองขานรบพรอมกนทนทวา  แพค“ ” แลววง มาเขาแถวเปนรปวงกลมเลกลอมรอบผกำากบ (นายหมของหมบรการอยตรงหนาผกำากบ จากนนกเรยงไปตามลำาดบ ใหไหลตอไหลชดกน)

๓. ผกำากบลกเสอผายมอทงสองออกไปขาง ๆ เลกนอย นวทงหาชดกน ฝามอแบหงาย (แลวลดมอลง เพอตรวจดความเรยบรอย)

๔. ลกเสอสำารองเมอเหนสญญาณน ทกคนจบมอกนขยายออกเปนรปวงกลมใหญ จนแขนตงจงปลอยมอ และจดวงกลมใหเรยบรอย

๕. ผกำากบลกเสอตรวจดเหนวาวงกลมเรยบรอยดแลว ใหกางแขนทงสองออกไปขาง ๆ เสมอไหล ขนานกบพน นวทง ๕ ชดกน ฝามอแบหงาย แลวพลกฝามอควำาลงและงองม เปนสญญาณใหลกเสอนงลง

๖. ลกเสอสำารองทกคนนงลงทนททใหนงลงบนสนเทาทงสอง แขนทงสองเหยยดตรงอยระหวางเขา มอทงสองหางกนพอควร แบะเขา

81

ออกเลกนอยนวชและนวกลางทงสองมอเหยยดชดกน และแตะพน นวอน ๆ งอไวในองมอ (คอนวหวแมมอกดนวนางกบนวกอยไว)

๗. ผกำากบลกเสอพลกฝามอทงสองหงายขน เปนสญญาณใหลกเสอรอง

๘. ลกเสอสำารองทกคนแหงนหนารองขนพรอมกนวา  อา“ -เค ลา เรา - จะ - ทำา - ด - ท - สด”พอขาดคำาวา  สด“ ” ใหลกเสอทกคนกระโดดยนขน เทาทงสองชดตดกน พรอมกบยกมอทงสองทอยในทานงใหไวเหนอหและชดห

๙. นายหมลกเสอซงทำาหนาทเปนหมบรการในวนนน (ทหนหนาตรงกบผกำากบ) จะรองขนวา“จงทำาด- จงทำาด - จงทำาด” การรอง ใหหนหนาไปทางซาย - ตรงหนา - ขวา ทละครง (เวลารองไมตองผงกศรษะ)

๑๐. เมอสนคำาทสามแลว ใหลกเสอทกคนลดมอซายลงมาแนบลำาตวอยางวองไว (มอแบออก) สวนมอ ขวาลดลงมาทำาทาวนทยหตถ แลวรองขนพรอมกนวา  เราจะทำาด “ - จะทำาด - จะทำาด ขณะทลกเสอรอง ใหผ”กำากบทำาวนทยหตถตามแบบลกเสอสำารอง (สองนว) เปนการรบเคารพของลกเสอและอาจจะกลาวคำาขอบใจหรอคำาอนใดทสน ๆ กได รองผกำากบอนทอยนอกวงกลมอยในทาตรง

พธเปดประชมกองลกเสอสำารอง

แกรนดฮาวล - ชกธงขน - สวดมนต - สงบนง - ตรวจแยก๑. แกรนดฮาวล - ผกำากบยนอยหนาเสาธง หางจากเสาธงพอ

สมควร เรยกลกเสอทำาแกรนดฮาวล มรองผกำากบยนอยดานหลงผกำากบ และนอกวงกลม (การทำาแกรนดฮาวลไดอธบายไวแลว) หลงจากทำาแกรนดฮาวล ลกเสอทกคนอยในทาตรง

๒. ชกธงขน - ใหจดลกเสอทเปนหมบรการหรอทำาหนาทหมบรการ ๒ คน เปนผชกธง คอใหเดนเขาไปหางจากเสาธงประมาณ ๓ กาว ทงสองทำาวนทยหตถ แลวคน

82

หนงกาวไปขางหนา ๒ กาว เพอแกเชอกทผกธงออก แลวถอยหลงมาตามเดม สองคนชวยกนชกธง (ใหผนธงอยดานขวาของผชก)ผกำากบเปนผสงทำาความเคารพโดยออกคำาสง  แพค “ - วนทยหตถ”(คำาสงวนทยหตถนไมใชคำาบอกแบงวา  วนทย “ - หตถ” แต เปนคำาบอกรวดวา  วนทยหตถ“ ”) ลกเสอในวงกลมทงหมดรวมทง  ผกำากบและรองผกำากบอน ๆ ทำาวนทยหตถ พรอมกน ผบงคบบญชาลกเสอทำาวนทยหตถ ๓ นว หมบรการนำารองเพลงชาต พอธงชาตขนยอดเสาแลว คนหนงเดนเขาไปผกเชอกธง อกคนหนงคงยนอยในทาตรง (ไมตองทำาวนทยหตถ) เมอผกเชอกเรยบรอยแลว ใหถอยหลง ๒ กาว มาหาคนทกำาลงยนรออย ทงสองคนทำาวนทยหตถ - ลดมอลง (ขณะนแถวในวงกลมทกคนยงอยในทาวนทยหตถ) วงกลบไปเขาทของตน แลวทำาวนทยหตถเหมอนลกเสอในแถว ผกำากบสงวา  มอลง“ ” ทกคน จงลดมอลงพรอมกน สวนผกำากบและผบงคบบญชาลกเสออน ๆ ใหลดมอลงพรอมกบลกเสอคนทชกธง (กอนวงกลบไปเขาท)

๓. สวดมนต - พอลดมอลงแลว ทกคนอยในทาตรง แลวถอดหมวกเตรยมตวสวดมนต หมบรการนำาสวดมนต

๔. สงบนง - เมอสวดมนตจบแลว ทกคนสงบนง๕. ตรวจ - การตรวจในตอนนจะตรวจอะไรกได เชน เครองแบบ

เลบ ฟน ความสะอาดอน ๆ (ผกำากบ เปนผสงกอนจะใหตรวจอะไร) แตการตรวจในตอนปดนน ใหตรวจเครองแบบอยางเดยว เพราะเหตวาลกเสอเรยนมาเปนเวลานานแลว เครองแตงกายยอมไมเรยบรอย และจะตองแตงเครองแบบกลบบาน ผานทชมนมชนหลายแหงถาไมเรยบรอยอาจจะนำาความเสอมเสยมาสกองลกเสอของตนได

วธตรวจ ตามปกตผกำากบจะใหรองผกำากบเปนผตรวจ แตบางกรณผกำากบไมอยหรอมนอย ผกำากบจะใหนายหมตรวจแทนกได ถารองผกำากบตรวจ รองผกำากบทจะไปตรวจนน ตองทำาความเคารพ

83

(วนทยหตถ) ผกำากบเสยกอนแลวจงไปตรวจหมลกเสอ พอไปถงหนาหมลกเสอทจะรบตรวจ นายหมสงลกเสอในหมของตนวา หมส“ ...... ตรง” ลกเสอทกคนตรง นายหมคนเดยวทำาวนทยหตถ แลวลดมอลงกาวไปขางหนา ๑ กาว ทำาวนทยหตถ แลวรายงานวา  หมส“ ..... พรอมทจะรบตรวจแลวครบ/คะ เมอรายงานจบ”  ลดมอลงถอยหลงเขาทเดม ผตรวจจะตรวจตวนายหมกอน แลวจงตรวจลกหมตอไป ขณะทตรวจลกหมนน ใหนายหมตามไปดวย เพอจะไดทราบถง ขอบกพรองของลกหม เมอตรวจครบทกคนแลว นายหมกลบเขาท ทำาวนทยหตถผตรวจอกครงหนง จากนนนายหมจงสงลกหมพก รองผกำากบทไปตรวจจะรายงานผลการตรวจใหผกำากบทราบ คนไหนตรวจเสรจกอน กใหรายงานกอนโดยไมตองรอกน ถานายหมตรวจเมอไดยนคำาสงผกำากบสงวา นายหมตรวจ“ ” ใหรองนายหมวงออมดานหลงหมของตนไปยนแทนทนายหมและทำาหนาทเสมอนนายหม สวนนายหมใหกาวออกมาขางหนาแถวของตน และทำาหนาทเสมอนรองผกำากบ (วธตรวจกเชนเดยวกบรองผกำากบตรวจ) และเมอตรวจเสรจแลวใหยนรออยกอน จนเหนวาทกหมตรวจเสรจเรยบรอยแลว   จงวงไปเขาแถวหนากระดานหนาผกำากบ (นายหมบรการอยหวแถว) เพอรายงานผลการตรวจ การรายงานใหรายงานทละคนจากหวแถวกอน คนไหนจะรายงานใหกาวออกไปขางหนา ๑ กาว พรอมกบทำาวนทยหตถแลวรายงานผลการตรวจเสรจแลวลดมอลงถอยเขาทจนครบทกคน แลวผกำากบจงสงเขาท เมอนายหมวงมาถง ใหรองนายหมวงออมดานหลงกลบเขาทตามเดม

จากนน ผกำากบอาจจะพดอะไรอกเลกนอยกได แลวสงแถวแยก โดยออกคำาสงวา แพค“ -แยก” ใหลกเสอทกคนทำาขวาหน แลวแยกยายกนไป

พธปดประชมกองลกเสอสำารอง

นดหมาย ตรวจ – (เครองแบบ) - แกรนดฮาวล – ชกธงลง - เลก๑. นดหมาย – เมอผกำากบไดเรยก  แพค“ -แพค-แพค”  ใหลก

เสอสำารองไดเขามาอยในวงกลมเลกแลวผกำากบจะนดหมาย สงการ หรอ

84

แนะนำาตกเตอนเลกๆ นอยๆ เสยกอน ทงนเพอใหการฝกอบรมในครงตอไปไดสมบรณและไดผลดยงขน

๒. ตรวจ - การตรวจในตอนเลกประชมกองน จะเปนการตรวจความเรยบรอยของเครองแบบเทานน (รายละเอยดไดกลาวไวในเรองของการตรวจในตอนเปดประชมกองขางตนแลว)

๓. แกรนดฮาวล – ปฏบตเชนเดยวกบในตอนเปดประชมกอง๔. ชกธงลง – ปฏบตเชนเดยวกบในตอนเปดประชมกอง แตไม

ตองรองเพลงชาต และไมตองเปานกหวด๕. เลก – เมอชกธงลงแลว ผชกธงถอยเขาทเสรจเรยบรอย ผ

กำากบสง  มอลง“ ” หมดทกคนแลวผกำากบสง แพค“ -เลก” ลกเสอทกคนทำาวนทยหตถตอผกำากบ (ผกำากบทำาวนทยหตถตอบ) แลวทำาขวาหน แยกยายกนกลบได 

หมายเหต   การตรวจหมลกเสอสำารอง ทงในตอนเปดและปดประชมกอง เปนการชวยใหกองลกเสอสำารองมมาตรฐานดขน การตรวจนบวาเปน  บนไดทอง“ ” ทจะนำาใหเดกไปสความเปนผมระเบยบวนย เราจะพบสงทดและสงบกพรองในตวเดกไปพรอมกน เมอไดรบรายงานการตรวจแลว ผกำากบควรยกยองในสงทเดกทำาไดดและควรชขอบกพรองดวย เพอใหเดกไดปรบปรงตวเองใหดขนในคราวตอไป

ขอควรจำาทสำาคญของผกำากบอยางหนงกคอ กอนทผกำากบจะทำาการตรวจเดก ผกำากบตองตรวจดตวเองใหเรยบรอยเสยกอนวา ไดแตงเครองแบบถกตองสะอาดเรยบรอยไมมขอบกพรองใด ๆ

พธเขาประจำากองลกเสอสำารอง

ในพธเขาประจำากองลกเสอสำารอง หรอเรยกวาพธปฏญาณตน หรอเรยกวาพธตอนรบลกเสอใหมนน ใหเปนหนาทของกองลกเสอ ตางกองตางจดทำา มอย ๒ วธ คอ วธท ๑  มกองลกเสออยกอนแลว และวธท ๒  ยงไมมกอง เปนการตงกองขนใหม ใหปฏบตดงตอไปน

ก. มกองลกเสออยกอนแลว      

85

๑. กองลกเสอสำารอง ทำารปวงกลมใหญ ๒. หมวกทตดเครองหมายลกเสอสำารองแลว กบเครองหมายลกเสอสำารองทจะตดเหนอกระเปาเสออยทผกำากบ ๓. ธงประจำากอง (ถาม) ใหรองผกำากบถอไวในทาตรงนอกวงกลม ๔. ลกเสอใหมอยนอกวงกลม (แตงเครองแบบครบ เวนแตเครองหมายลกเสอสำารองทจะตดกระเปาเสอกบหมวกอยทผกำากบ) ดานหลงของหมทตนจะเขาไปอย ๕. ผกำากบเรยกลกเสอใหมเขามาในวงกลม หนาผกำากบ (หากหลายคนใหเขาแถวหนากระดาน) ๖. ผกำากบสอบถามลกเสอใหม ดงน               ผกำากบ  เจาตองการเปนลกเสอสำารองใชไหม“ ”               ลกเสอใหม     ใชครบ“ ”               ผกำากบ           เจาเขาใจกฎ คำาปฏญาณ การทำาความเคารพ “และการทำาแกรนดฮาวล หรอไม”               ลกเสอใหม     ขาเขาใจและปฏบตได“ ”               ผกำากบ            กฎมวาอยางไร“ ”               ลกเสอใหม     ขอ ๑ ลกเสอสำารองทำาตามลกเสอรนพ“                                   ขอ ๒ ลกเสอสำารองไมทำาตามใจตนเอง”               ผกำากบ            ถาเชนนนจะใหเชอไดหรอไมวา“                                   ขอ ๑ เจาจะจงรกภกดตอชาต ศาสนา พระมหากษตรย                                   ขอ ๒ เจาจะยดมนในกฎของลกเสอสำารอง และบำาเพญประโยชนตอผอนทกวน”               ลกเสอใหม      ทำาวนทยหตถ  ขาสญญาวา“                                    ขอ ๑ ขาจะจงรกภกดตอชาต ศาสนา พระมหากษตรย                                    ขอ ๒ ขาจะยดมนในกฎของลกเสอสำารอง

86

และบำาเพญประโยชนตอผอนทกวน”               ผกำากบ            เจาจงรกษาคำามนสญญาของเจาไวใหมนตอ“ไป บดนเจาไดเขาเปนลกเสอสำารอง                                     และเปนสมาชกผหนงของคณะพนองลกเสอแหงโลกอนยงใหญแลว” ๗. ผกำากบมอบเครองหมายลกเสอสำารองสำาหรบตดกระเปาและมอบหมวกใหลกเสอรบมาสวมเอง ลกเสอทำาวนทยหตถและลดมอลง แลวสมผสมอกบผกำากบ ในกรณทผกำากบกลมเปนประธาน หรอเชญผอนเปนประธาน กควรใหทำาหนาทแทนผกำากบตามขอ ๗ น ๘. เสรจแลว ลกเสอใหมทำากลบหลงหน ทำาความเคารพลกเสอเกาดวยวนทยหตถ ลกเสอเการบการเคารพดวยทาวนทยหตถเชนกน แลวลดมอลงพรอมกน (โดยไมตองสง)

๙. ผกำากบสงลกเสอใหมเขาประจำาหม โดยสงวา  ลกเสอใหมเขา“ประจำาหม-วง” ลกเสอใหมวงเขาประจำาหมของตน (ซงจดแบงไวเรยบรอยแลว)

๑๐. เสรจสนดวยการทำาแกรนดฮาวล ข. ยงไมมกองลกเสอ     ๑. ลกเสอใหมทงหมดเขาแถวเปนแถวตอนหมหนาผกำากบ แตง

เครองแบบครบเวนแตเครองหมายลกเสอสำารองทจะตดเหนอกระเปาเสอกบหมวกอยทผกำากบ

๒. หมวกทตดเครองหมายลกเสอสำารองแลว กบเครองหมายลกเสอสำารองทจะตดกระเปาเสออยทผกำากบ

๓. ธงประจำากอง (ถาม) ใหรองผกำากบถอไวในทาตรงนอกวงกลม

๔. ผกำากบเรยกลกเสอใหมออกมายนหนาผกำากบครงละหม โดยออกคำาสงวา  หมส“ ...”ใหหมสนนออกมายน เปนแถวหนากระดาน

87

๕. ผกำากบสอบถามลกเสอใหม (เหมอนอยางมกองลกเสออยกอนแลว)

๖. เมอผกำากบหรอประธานมอบเครองหมายและหมวก และสมผสมอกบลกเสอใหมแลว ใหลกเสอใหมไปเขาแถวเตรยมเปนรปวงกลม (หมายความวา เมอทกหมเขาแถวเรยบรอยแลว จะเปนรปวงกลมลอมรอบผกำากบ โดยออกคำาสงวา  ลกเสอใหมเขาประจำาท“ -วง” ลกเสอใหมวงไปเขาทของตน ซงผกำากบนดหมายไวกอนแลว)

๗. เสรจสนดวยการทำาแกรนดฮาวล

หมายเหต  ๑. ขณะทลกเสอกลาวคำาปฏญาณตอหนาผกำากบนน ผกำากบทำาวนทยหตถ (๒ นว) สวนรอง ผกำากบหรอผบงคบบญชาลกเสออน ๆ ทำารหสลกเสอ ๓ นว               ๒. ลกเสอผใดไดกระทำาพธปฏญาณตนแลว ขณะทลกเสอใหมกลาวคำาปฏญาณนน ตองทำาวนทยหตถดวย ลกเสอผใดยงไมไดปฏญาณตนไมตองทำา คงยนตรงเฉย ๆ               ๓. การสงใหแถวแยก หมายความวา แยกไปเรยนวชาอนกอนใหสงวา  แพค“ -แยก” ลกเสอทำาขวาหนแลวแยกไป               ๔. การสงใหเลกแถว หมายความวา เลกจากการเรยนแลว หรอปดการประชมใหสงวา แพค“ -เลก ลกเสอทำาวนทยหตถ”  แลวขวาหนเลกแถวไป

พธประดบดาวดวงท ๑ ใหปฏบตดงตอไปน๑. กองลกเสอสำารองทำาเปนรปวงกลมใหญ

๒. ผกำากบลกเสอสำารองอยกลางวงกลม มรองผกำากบยนอยนอกวงกลมหลงผกำากบ      ๓. หมวกทตดดาวดวงท ๑ แลวอยทผกำากบ      ๔. ผกำากบประกาศใหกองรวา จะกระทำาพธประดบดาวดวงท ๑      ๕. ผกำากบเรยกลกเสอทจะไดดาวดวงท ๑ มายนหนาผกำากบ (ซงขณะนนตางกยนอยในหมของตน)

88

      ๖. ผกำากบอธบายความหมายของดาวดวงท ๑ ใหลกเสอทจะไดรบทราบ แลวสงสอน      ๗. ผกำากบมอบหมวกใหลกเสอ ลกเสอรบไปสวมเองแลวทำาวนทยหตถผกำากบ      ๘. ผกำากบแสดงความยนดดวยการสมผสมอกบลกเสอ      ๙. ลกเสอทไดรบทำากลบหลงหน วงเขาประจำาหมของตน      ๑๐. ลกเสอในหมของตน (เฉพาะในหมทลกเสอไดรบดาวเทานน) ตางกมาแสดงความยนดดวยการสมผสมอเสรจพธ ไมมแกรนดฮาวล

พธประดบดาวดวงท ๒ ใหปฏบตดงตอไปน๑. กองลกเสอสำารองทำาเปนรปวงกลมใหญ

      ๒. ผกำากบลกเสอสำารองอยกลางวงกลม มรองผกำากบยนอยนอกวงกลมหลงผกำากบ      ๓. หมวกทตดดาวดวงท ๒ แลวอยทผกำากบ      ๔. ลกเสอทจะไดดาวดวงท ๒ มายนอยหนาผกำากบ ในแถววงกลม (แมจะมหลายหมหลายคนกใหมายนอยรวมกนหนาผกำากบ)      ๕. ผกำากบอธบายความหมายของดาวดวงท ๒ใหลกเสอทจะไดรบทราบ แลวสงสอน      ๖. ผกำากบสงใหลกเสอทจะไดรบทวนคำาปฏญาณอกครงหนง โดยสงวา  เพอเปนทแนใจวา เจายงจำาคำาปฏญาณของเจาได“  ขอใหเจาทวนคำาปฏญาณอกครงหนง” และลกเสอทจะไดรบกกลาวคำาปฏญาณ      ๗. ผกำากบมอบหมวกใหลกเสอ ลกเสอรบไปสวมเองแลวทำาวนทยหตถผกำากบ      ๘. ผกำากบแสดงความยนดดวยการสมผสมอกบลกเสอ      ๙. ลกเสอทไดรบดาวดวงท ๒ ทำากลบหลงหน วงเขาทของตน (คอหนาผกำากบ ไมใชหมของตน)

89

      ๑๐. กองลกเสอแสดงความยนดดวยการทำาแกรนดฮาวล ลกเสอทไดรบดาวดวงท ๒ เปนผรอง จงทำาด“ -จงทำาด-จงทำาด” (ถามหลายคนกใหรองพรอมกนทงหมด)

พธประดบดาวดวงท ๓ ใหปฏบตดงตอไปน๑. จดลกเสอทจะไดรบดาวดวงท ๓ ใหยนอยในแถววงกลมตดกบ

นายหมบรการทางดานขวาตรงหนาผกำากบ๒. กองลกเสอสำารองทำาแกรนดฮาวล นายหมบรการเปนผ

รอง  จงทำาด“ -จงทำาด-จงทำาด” ๓. หมวกทตดดาวดวงท ๑, ๒ และ ๓ แลว อยทผกำากบ      ๔. ผกำากบเรยกลกเสอทจะรบดาวดวงท ๓ ทงหมดมายนในวงกลมตรงหนาผกำากบเปนแถวหนากระดาน แถวละไมเกน ๖ คน      ๕. ผกำากบอธบายความหมายของดาวดวงท ๓ และใหโอวาทสงสอนแลวสงใหลกเสอกลาวทวนคำาปฏญาณอกครงหนง      ๖. ผกำากบมอบหมวกใหลกเสอ ลกเสอรบไปสวมเองแลวทำาความเคารพผกำากบ ผกำากบแสดงความยนดดวยการสมผสมอกบลกเสอ      ๗. ลกเสอทไดรบดาวดวงท ๓ ทำากลบหลงหนวงเขาประจำาทของตน       ๘. ลกเสอทกคนในแถววงกลม สมผสมอแสดงความยนดกบลกเสอทไดรบดาวดวงท ๓ (ใหเวยนจากซายไปขวา)      ๙. กองลกเสอสำารองทำาแกรนดฮาวลแสดงความยนดอกครงหนง ใหลกเสอทรบดาวดวงท ๓ เปนผรอง  จงทำาด“ -จงทำาด-จงทำาด”

พธสงลกเสอสำารองไปเปนลกเสอสามญ

๑. กองลกเสอสำารองทำารปวงกลมใหญ กองลกเสอสามญทำารปเกอกมา ๒. ระหวางกองทงสองมการแบงเขตแดน (อาจจะใชเชอก ไมพลอง หรอโรยปนขาวไวกได)

90

      ๓. กองลกเสอทงสองมธงประจำากองและปายคำาขวญของตนและอยในแดนของตน ใหรองผกำากบเปนคนถอไว      ๔. กองลกเสอสำารองทำาแกรนดฮาวล      ๕. ผกำากบลกเสอสำารองอธบายความหมายของการจะทำาพธสงใหกองทราบ      ๖. ผกำากบลกเสอสำารอง เรยกลกเสอทจะสงออกมายนหนาผกำากบ แลวอบรมสงสอนในการทจะจากไป แลวใหทวนคำาปฏญาณอกครงหนง โดยสงวา เพอเปนทแนใจวา เจายงจำาคำาปฏญาณของเจาได ขอใหเจา“ทบทวนคำาปฏญาณอกครง แลวลกเสอกกลาวคำาปฏญาณ”      ๗. ลกเสอกลบหลงหน ไปลำาลาลกเสอเฉพาะในหมของตน โดยการสมผสมอแลวกลบมายนหนาผกำากบกองลกเสอสำารองไชโยใหแกเขาสามครง      ๘. ผกำากบลกเสอสำารองสงเปดทางเพอนำาลกเสอออกไปหาผกำากบลกเสอสามญทเสนกนแดน      ๙. ผกำากบลกเสอสำารองจะแนะนำาและฝากฝงลกเสอสำารองกบผกำากบลกเสอสามญ แลวนำาลกเสอสำารองขามแดนไป (ถาหากลกเสอสำารองผใดไดรบเครองหมายเสอเผนกใหกระโดดขาม)      ๑๐. ผกำากบลกเสอสามญนำาลกเสอสำารองผนนไปแนะนำาใหรจกนายหมของหมทลกเสอจะเขาไปอย      ๑๑. นายหมลกเสอสามญแนะนำาใหลกเสอสำารองรจกกบลกเสอสามญในหมทตนเขาไปอยนน      ๑๒. พธเสรจสนดวยการเปลงเสยงรองของลกเสอสามญหรอไชโยสามครง

พธการของลกเสอสามญ

๑. พธเขาประจำากองหรอเรยกวาพธปฏญาณตนเปนสงจะเปนอยางยง เพราะไดกระทำาพธเขาประจำากองแลว จงจะเปนลกเสอโดยสมบรณได

91

๒. พธสงลกเสอสามญไปเปนลกเสอสามญรนใหญนน หากลกเสอผนนเคยเปนลกเสอมาแลว และมอายทจะเปนลกเสอสามญได (อายอยางนอย ๑๔ ป ๖ เดอน ถง ๑๘ ปบรบรณ หรอเมอเดกเรยนจบชนประถมศกษาปท ๖) กควรทำาพธสงไปเปนลกเสอสามญรนใหญเสย แตถาไมสะดวกดวยประการใด ๆ กด ไมทำากได

แตถาเดกไมเคยเปนลกเสอสามญมากอน กไมตองทำาพธสงลกเสอสามญไปเปนลกเสอสามญรนใหญ คงทำาพธเขาประจำากองลกเสอสามญรนใหญอยางเดยว

๓. พธสงลกเสอสำารองไปเปนลกเสอสามญ เมอลกเสอสำารองมความประสงคทเปนลกเสอสามญ และมอายทจะเปนลกเสอสามญ (อายอยางนอย ๑๐ ป ๖ เดอน ถง ๑๗ ปบรบรณ หรอเมอเดกเรยนจบชนประถมศกษาปท ๔) กควรจดทำาใหเขา แตถาโอกาสไมอำานวยจะไมทำากได

พธเขาประจำากองลกเสอสามญ

พธเขาประจำากองลกเสอสามญ พธเขาประจำากองลกเสอหรอพธเขาปฏญาณตน เปนหนาทของกองลกเสอจดทำา ใหปฏบตดงตอไปน                

๑.  จดลกเสอเกา (ลกเสอทไดปฏญาณตนแลว) อยางนอย ๖ คน เปนผแทนคณะลกเสอแหงชาตเขาแถวหนากระดาน และลกเสอใหม (ลกเสอทจะปฏญาณตน) เขาแถวหนากระดานเหมอนกนอยหลงลกเสอเกา (ลกเสอเกาและลกเสอใหมมพลอง)                

๒.  ผกำากบยนอยหนาแถว มรองผกำากบยนอยดานขวามอของผกำากบเพอรบฝากพลองกบหมวกของลกเสอใหม                

๓.  ผกำากบเรยกลกเสอใหม (สมมตวาลกเสอใหมชอนายชาย ชาตร) วา  นายชาย ชาตร มาแลวหรอยง  (ถานายชาย ชาตร เคยเปนลกเสอสำารองมากอนกใหเรยกวา ลกเสอชาย ชาตร)  นายหมทอยหวแถวลกเสอผนนกาวออกมาขางหนา ๑ กาว ทำาวนทยาวธพรอมกบขานวา มาแลว และใหนายหมเรยกชอซำาอกวา  นายชาย ชาตร  นายชาย ชาตร ขานรบ

92

วา  อย  แลววงออกมามอบพลองกบหมวกไวทรองผกำากบ (เวลาทวงใหวงไปดานซายของแถว) แลวไปยนหนาผกำากบเปนแถวหนากระดานทละคนจนหมดหม (ครงหนง ๆ ไมควรเกน ๘ คน) เมอหมดคนในหมแลวใหนายหมวงไปอยหวแถว                

๔.  ผกำากบเรมทำาการสอบถาม ดงน ผกำากบ  เจาเขาใจหรอไมวา “คำามนสญญาของเจาคออะไร”  ลกเสอใหม  ขาเขาใจวาคอขาสญญาวาจะ“ทำาอยางไรแลว ตองทำาเหมอนปากพดทกอยาง ผกำากบ ถาเชนนนจะให” “เชอไดหรอไมวา ขอ ๑  เจาจะจงรกภกดตอชาต ศาสนา พระมหากษตรย  ขอ ๒  เจาจะชวยเหลอผอนทกเมอ ขอ ๓  เจาจะปฏบตตามกฎของลกเสอ” ลกเสอใหมแสดงรหส  ดวยเกยรตของขา ขาสญญาวา“   ขอ ๑  ขาจะจงรกภกดตอชาต ศาสนา พระมหากษตรย ขอ ๒  ขาจะชวยเหลอผอนทกเมอ ขอ ๓  ขาจะปฏบตตามกฎของลกเสอ” (ขณะทลกเสอใหมกลาวคำาปฏญาณ ลกเสอเกาและลกเสอใหมทไดปฏญาณตนแลว ใหยกพลองมาวางไวระหวางกงกลางเทาทงสองพลองสวนบนพงแขนซายซงงอเปนมมฉากรอรบอยแลว แสดงรหส ผบงคบบญชาลกเสอและลกเสอทอยบรเวณนนแสดงรหสดวย) ผกำากบ เจาจงรกษาคำามนสญญาของเจาไวใหมนตอไป “บดน เจาไดเขาเปนลกเสอสามญและเปนสมาชกผหนงของคณะพนองลกเสอแหงโลกอนยงใหญ” 

๕.  เมอสนคำาผกำากบในขอ ๔  ใหรองผกำากบนำาพลองและหมวกไปมอบใหลกเสอใหม 

๖. เมอลกเสอใหมรบพลองและหมวกเรยบรอยแลว นายหมสงวา  ลกเสอใหม“  กลบหลง-หน” ลกเสอใหมรวมทงนายหมทำากลบหลงหน แลวนายหมสงตอ  ลกเสอใหมทำาความเคารพลกเสอเกา“  วนทยา-วธ” ทงลกเสอเกาและลกเสอใหมทำาวนทยาวธพรอมกน  นายหมสง   เรยบ“ -อาวธ” เมอทกคนเรยบอาวธแลว 

๗. ผกำากบสงวา  ลกเสอใหม เขาประจำาหม“ -วง” ใหนายหมลกเสอใหมวงเขาประจำาท (ทเดม) 

93

๘. เมอทกคนไดทำาพธปฏญาณตนแลว ผกำากบจดใหแถวหนหนาไปทางจงหวดพระนคร ถาอยในกรงเทพมหานครใหหนหนาไปทางพระบรมมหาราชวง ผกำากบวงไปอยหนาแถวแลวสงวา  ลกเสอ ถวายความเคารพ“แดพระบาทสมเดจพระเจาอยหว วนทยา-วธ” ลกเสอทกคนทำาวนทยาวธ ผกำากบกลาวนำาพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงพระเจรญ  ใหลกเสอทกคนในทนนรบ  ไชโย“ ” พรอมกน ๓ ครง แลวจงสง  เรยบ“ -อาวธ” แลวสงแถวลกเสอกลบทเดม แลวจงสง เลกแถว“ ” 

หมายเหต ไมพลองใหมลกษณะกลมขนาดเสนผานศนยกลาง ๓ ซม. ยาว ๑.๕๐ ซม. ใตหวพลองลงมา ๒๐ ซม. ใหเจาะรรอยเชอกสำาหรบรวมกระโจมได ใตรเจาะรอยเชอกลงมาอก ๕ ซม. ใหขดหมายเครองวดตามมาตราเมตรกใหอานไดทกเซนตเมตรจนถง ๗๕ เซนตเมตร 

พธเขาประจำากองลกเสอสามญรนใหญ

พธเขาประจำากองลกเสอสามญรนใหญ.................................................................. ผกำากบ  “ เจาเตมใจทจะปฏญาณตนเปนลกเสอสามญรนใหญหรอ ลกเสอใหม”   “ ขาเตมใจ  ผกำากบ” “ เจาเขาใจหรอไมวา  การทเขามาเปนลกเสอสามญรนใหญ จะตองปฏบตตนใหเปนตวอยางทดแกลกเสอรนนองในกลมลกเสอของเราตองแสดงใหเหนความกาวหนาในชวตลกเสอของเจา และตองปฏบตตนตามกฎและคำาปฏญาณของลกเสอทกเมอ ลกเสอใหม”   ขาทราบ“และปฏบตได ผกำากบ”   เจาพรอมทจะยนยนและปฏบตตามคำาปฏญาณ“แลวหรอ ลกเสอใหม”   ขาพรอมแลว ผกำากบ“ ”   ขอใหเจาทบทวนคำา“ปฏญาณอกครงหนง ลกเสอใหม”    ดวยเกยรตของขา“   ขาสญญาวา  ขอ ๑  ขาจะจงรกภกดตอ ชาต  ศาสนา  พระมหากษตรย ขอ ๒  ขาจะชวยเหลอผอนทกเมอ ขอ ๓  ขาจะปฏบตตามกฎของลกเสอ ผกำากบ”   ขาเชอใน“เกยรตของเจาวา เจาจะปฏบตตามคำาสญญาทเจาไดกลาวไว” ผกำากบลกเสอตดอนทรธนใหลกเสอใหม แลวกลาววา ผกำากบ บดน“  เจาไดเขาเปนลกเสอสามญรนใหญ และเปนสมาชกผหนงของคณะพนอง ลกเสอแหงโลก

94

อนยงใหญแลว ขอใหเจาปฏบตหนาทของลกเสอสามญรนใหญ และมความสขความเจรญตลอดกาลนาน ”  

-  ประดบสายสะพายใหลกเสอทสอบวชาพเศษไดเกน ๙ วชา -  มอบเกยรตบตรและรางวล 

พธสงลกเสอสามญไปเปนลกเสอสามญรนใหญ

พธสงลกเสอสามญไปเปนลกเสอสามญรนใหญ ดำาเนนการดงน                 

จดลกเสอใหเขาแถวรปครงวงกลม ๒ วง คอ ลกเสอสามญวงหนงและลกเสอสามญรนใหญ อกวงหนงหนหนาเขาหากน ระยะหางกนพอสมควร ตรงกลางระหวางแดนทงสองนนจะมผกำากบกลมลกเสอ ผกำากบลกเสอสามญและผกำากบลกเสอสามญรนใหญยนอย ถาไมมผกำากบลกเสอสามญรนใหญจะให รองผกำากบลกเสอสามญรนใหญแทนกได และมนายหมลกเสอสามญรนใหญทจะรบตวลกเสอใหมยนอยดวย ในการนจะจดใหมธงประจำากองลกเสอสามญและธงประจำากองลกเสอสามญรนใหญอยทางแดนของตนดวยกได ผกำากบลกเสอสามญนำาลกเสอทจะมอบตวใหเปนลกเสอสามญรนใหญมายนตรงหนาผกำากบลกเสอสามญรนใหญแลวกลาววา  ขานำา....(ออกนามลกเสอ)...ซงไดเปนลกเสอสามญหลายปแลวมามอบใหอยในกองลกเสอสามญรนใหญ ทานจะรบไวหรอไม  ผกำากบลกเสอสามญรนใหญตอบวา ขาพรอมทจะรบ.......(ออกนามลกเสอ)...ไวในกองลกเสอสามญรนใหญ  แลวหนไปพดกบลกเสอใหมวา ขณะนเจามอายทจะเปนลกเสอสามญรนใหญแลว เจาเตมใจทจะเปนลกเสอสามญรนใหญในกองของเราหรอ ลกเสอใหมตอบ  ขาเตมใจ ผกำากบกลมลกเสอพดกบลกเสอใหม  การทเจาจะเปนลกเสอสามญรนใหญนน เจามหนาทสำาคญอกชนหนงทจะตองปฏบตตอไป ขาไดเหนผลงานอนดทเจาไดปฏบตมาแลวและภมใจทจะไดเหนความสำาเรจของเจาในกจการลกเสอสามญรนใหญในอนาคต ผกำากบลกเสอสามญรนใหญพดกบลกเสอใหมวา  ในนามของลกเสอสามญรนใหญ ขายนดรบเจาเขาไวในกองของเรา  

95

พธสงตวลกเสอสามญไปเปน ล.ญ. จะกระทำาพธสงลกเสอสามญไปเปนลกเสอสามญรนใหญเมอ 

๑. เมอผบงคบบญชาลกเสอหรอกองลกเสอสามญขอรอง ๒. เมอลกเสอสามญคนนนสอบไดลกเสอเอกแลว ๓. เมอลกเสอสามญคนนนมอายครบ ๑๕ ป หรออาย ๑๔ ป

กบ ๖ เดอนแลว ๔. เมอลกเสอสามญคนนนกำาลงเรยนอยในชนมธยมศกษา ๕. ไดรบความตกลงยนยอมระหวางกองลกเสอสามญและกอง

ลกเสอสามญรนใหญ    ๖. สถานทซงกองลกเสอสามญรนใหญทจะรบลกเสอใหมกำาหนด 

อาจเปนหองประชมโรงเรยนหองลกเสอทโตะหมบชาและเครองเคารพสกการะครบ และมเนอทกวางขวางทสามารถกระทำาพธการนนไดโดยสะดวก หรออาจทปะรำาทจดขนในสนามหนาโรงเรยน

การถวายราชสดดพระบรมรปรชกาลท ๖

การถวายราชสดดพระบรมรปรชกาลท ๖ ดำาเนนการดงน ๑. เครองบชา จดตงไวหนาพระบรมรป ควรมเครองทองนอย

และพานสำาหรบวางพวงมาลยหรอชอดอกไม ถาไมมเครองทองนอยใหจดเครองบชาดงน                

ก. ธป ๑ ดอก                ข. เทยน ๑ เลม                ค. พานสำาหรบวางพวงมาลยหรอชอดอกไม

๒. พธกร พธกรเชญประธานในพธจดธปเทยนถวายราชสกการะ ภายหลงทประธานไดจดธปเทยนบชาพระรตนตรยแลว

๓. ประธานในพธ                (๑) เดนไปยงหนาพระบรมรป ถวายคำานบ (ตามระเบยบสำานก

พระราชวง) รบพวงมาลยหรอชอดอกไมจากเจาหนาท ถวายไวบนพานทหนาพระบรมรป แลวจดเทยน จดธป ตามลำาดบ                

96

(๒) เสรจแลวลงนงคกเขา ประนมมอ ถวายบงคม ๓ ครง แลวลกขนยนถวายคำานบอกครงหนง                

(๓) ถอยออกมานงเตรยมถวายราชสดด กาวเทาซายไปขางหนาครงกาวคกเขาลง ตงเขาซายนงลงบนสนเทาขวา มอขวาแบควำาวางลงบนเขาขวา แขนซายวางพาดบนเขาซายเอยงไปทางขวาเลกนอย เมอรองเพลงราชสดดใหกมหนาเลกนอยและใหเงยหนาขนตามเดมเมอเพลงจบ (ถาถอหมวกอยดวยใหปฏบตตามคมอระเบยบแถวของสำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต)

๔. ผเขารบการฝกอบรมและแขกรบเชญอน ๆ ปฏบตดงน                

(๑) เมอประธานเดนไปจดธปเทยนบชาพระบรมรป ทกคนยนอยในทาตรง                

(๒) เมอประธานลงนงคกเขาถวายบงคม ใหทกคนนงลงในทาเตรยมถวายราชสดด     

(๓) เมอประธานถอยมานงในทาเตรยมถวายราชสดด พธกรจะนำาถวายราชสดด ใหทกคนรองตามพรอมกน

๕. เมอจบบทถวายราชสดดแลวพธกรจะสงใหทกคน  ลก“ ” ทกคนลกขนยน เมอประธานเดนไปนงยงทแลวใหทกคนนงลง

หมายเหต  สำาหรบประธานในพธและผเขารบการฝกอบรมทเปนสตร เมอเวลาถวายราชสดดเพอความเหมาะสมใหนงคกเขาไดทงสองขางมอทงสองวางขนานกนไวบนเขาทงคการถวายราชสดดพระบรมรปรชกาลท ๖ กระทำาได ๒ กรณ คอ                

กรณท ๑  ทำาพธในสถานทเปดการอบรม โดยทำาพธบชาพระรตนตรยเสรจเรยบรอยแลว จากนนจะเปนพธถวายราชสดดพระบรมรปรชกาลท ๖ เมอพธถวายราชสดดเสรจ ประธานฝายดำาเนนการกลาวรายงาน ประธานในพธกลาวเปดการฝกอบรม เสรจแลวประธานเดนไปนง หรอไปทกทายผเขารบการฝกอบรม หรอประธานอาจจะกลบ                

97

กรณท ๒  ทำาพธถวายราชสดดนอกสถานทเปดการฝกอบรม จะกระทำาหลงจากพธเปดแบบทางราชการเสรจเรยบรอยแลว จากนนจะออกไปทำาพธถวายราชสดด สวนพธการถวายราชสดดกดำาเนนการตามลำาดบขนตอนทกลาวมาขางตน 

ลำาดบขนตอนการชมนมรอบกองไฟ

๑. ลกเสอพรอมกนทบรเวณพธจดชมนมรอบกองไฟ จดนงเวยนตามเขมนาฬกา แตงชดพรอมแสดง บนเทง - ซกซอมพธการ หมบรการ –

๒. นดหมายแจงใหลกเสอทราบวาใครเปนประธาน และผตดตาม ๒ คนชอ..ตำาแหนง..วฒทางลกเสอ …  

๓. เมอประธาน และผตดตามมาถง พธกรสงกองตรง ประธานกลบเขาทนง

๔. จดกองไฟ๕. ประธานเดนไปทกองไฟ แสดงรหส (มอขวา เฉยงไปขางหนา

๔๕ องศา) แลวกลาวเปด - จบ ใหทกคนรอง   ฟ “  ฟ  ฟ ”๖. รองเพลง สยามมานสต (ไมมดนตรประกอบ)๗. ประธานกลบเขาทนง คนรอบกอง, รอบกองไฟ๘. หมบรการนำาแหพวงมาลย พมฉลาก – (เวยนขวา เรมทดาน

ขวาของประธาน เวยนครบ ๓ รอบ)- รองเพลง   กลองยาวพวงมาลย– , พวงมาลย, ใครรกใคร

๙. เรมการแสดง ประธานจบฉลาก- หมแสดง นายหมทำาความเคารพ (นายหมสงตรง แลวทำาวน

ทยาหตถคนเดยว) อาจมเพลงประจำาหม๑๐. แสดงจบ กลบเขาท ทำาความเคารพเหมอนเดม๑๑. เชญกลาวชมเชย พนองลกเสอทกคนโปรดยนขนเอา“

มอขวาไวทอกขางซาย พรอมกบโยนไปใหหมทแสดง ดวยคำาชมเชยวา............ ๓ ครง   นบ  ๑ ๒ ๓ ”

98

๑๒. ตอบรบคำาชมเชย หมทแสดงจบ เอาแขนขวาทบแขนซาย “กลาวดวยคำาสภาพ......พรอมโคงคำานบ ๑ ครง”

๑๓. อาจมกจกรรมอน ๆ สลบตามสมควร เกม, รำาวง, ปรบมอ๑๔. แสดงครบทกหม พธกรนำารองเพลงชา ททกคนรองได

สรอยเพลง หรอ เพลงลาวดวงเดอน๑๕. พธกรเชญ ประธานเลาเรองสนและกลาวปด๑๖. ผบงคบบญชา-ลกเสอจบมอเปนวงกลมรวมรองเพลง

สามคคชมนม๑๗. หมบรการนำาสวดมนตแผเมตตา และรองเพลงสรรเสรญ

พระบารม๑๘. นดหมาย แยกยายกลบทพก หมบรการเกบสงของรอบงาน

ชมนมรอบกองไฟ

บทบาทหนาทของพธกร

๑. นดหมายสมาชก๑.๑ เรองการแสดง๑.๒ เวลาสงเรอง๑.๓ เพลงประจำาหม๑.๔ การแตงกาย๑.๕ ขอหาม ๑.๖ ขอปฏบต๑.๗ ขนตอน๑.๘ หนาทหมบรการ

๒. นดหมายประธานในพธ๒.๑ เวลา๒.๒ ขนตอน๒.๓ การกลาวเปด๒.๔ การเลาเรองสน

99

๓. กอนการชมนม๓.๑ ตรวจสถานท /อปกรณ/ กองไฟ๓.๒ รบเรองทจะแสดง (ไมควรซำากน)๓.๓ จดรายการใหเหมาะสม

สำาหรบพธกรรอบกองไฟ

ประธาน.....................................................ตำาแหนง.............................วฒทางลกเสอ...................ผตดตาม.....................................................ตำาแหนง.............................วฒทางลกเสอ...................ผตดตาม.....................................................ตำาแหนง.............................วฒทางลกเสอ...................

คำากลาวเปดการชมนมรอบกองไฟ

ตวอยางท ๑จากทศเหนอ สทศใต จากทศตะวนออก สทศตะวนตก ขาพเจาขอ

เชญสงศกดสทธทงหลาย จงมาเปนสกขพยานในการชมนมรอบกองไฟ ณ แหงน  ขอจงนำาความโชคดมาสพนองลกเสอ และขอใหกจการลกเสอจงเจรญรงโรจนเหมอนแสงไฟอนรงโรจน  สงไมดไมงามทงหลาย ขอจงมอดไหมเปนเถาถานในกองไฟน  พนองลกเสอทงหลาย บดนถงเวลาแลว ขาพเจาขอเปดชมนมรอบกองไฟ ณ บดน

ตวอยางท ๒

100

พนองลกเสอทรกทงหลายขาพเจารสกเปนเกยรตอยางยงทไดรบเชญใหมาเปนประธาน

กลาวเปดการชมนมรอบกองไฟของลกเสอโรงเรยน............. ในครงน  พนองลกเสอทรกทงหลาย ขณะนพวกเราไมไดอยโดยลำาพง

เพราะจากทศเหนอจรดทศใต  จากทศตะวนออกจรดทศตะวนตก ยงมพนองลกเสอทวโลกกำาลงเขาคายพกแรมและชมนมรอบกองไฟเชนเดยวกบพวกเราในขณะน  ในนามของพนองลกเสอทกคน ขอขอบคณทานผอำานวยการโรงเรยน ..............., ทานผมเกยรตทกทานทมสวนชวยใหการจดกจกรรมเขาคายลกเสอและการชมนมรอบกองไฟคนนประสบความสำาเรจลลวงไปดวยด ขออำานาจแหงพระบารมปกเกลาของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวรชการท ๖ ผทรงสถาปนากจการลกเสอไทย สงศกดสทธทงหลายโปรดดลบนดาลใหการชมนมรอบกองไฟคนน  บรรลวตถประสงคและเปาหมายทกประการ ขอใหพนองลกเสอทกคนมความสข สนกกบการชมนมรอบกองไฟในคำาคนน  ขอใหกจการลกเสอไทยจงเจรญรงเรองประดจเปลวไฟทกำาลงลกโชตชวงชชวาลอยเบองหนาพวกเราขณะน  และขอใหอปสรรคทงหลายทงปวงทขดขวางกจการของลกเสอ จงมอดไหมไปกบกองไฟทกำาลงลกไหมอยขณะนบดนไดเวลาอนสมควรแลว ขาพเจาขอเปดการชมนมรอบกองไฟ ณ บดน

ตวอยางท ๓ นองลกเสอทรกทงหลาย

ในคำาคนน พวกเราไมไดโดดเดยวเดยวดาย เพราะจากทศเหนอจรดทศใต จากทศตะวนออกจรดทศตะวนตก ยงมพนองลกเสอทวโลก  กำาลงชมนมรอบกองไฟเหมอนกบพวกเราขณะน  ขออำานาจพระบารมปกเกลาของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว รชการท ๖ ผทรงสถาปนากจการลกเสอไทย ไดโปรดดลบนดาล  ใหกจการลกเสอไทย เจรญรงเรองกาวหนาสถาพร เหมอนดงเปลวไฟทกำาลงลกโชตชวงชชวาลเบองหนาพวกเราขณะน  สงทเปนอปสรรคขดขวางกจการของลกเสอไทย จงมอดไหมไปกบกองไฟทกำาลงลกไหมอยตรงเบองหนาน 

101

บดนไดเวลาอนสมควรแลว ขาพเจาขอเปดการชมนมรอบกองไฟของโรงเรยน..................... ณ  บดน

บทสรปสำาหรบผบรหาร

ความหมายของลกเสอและการลกเสอ ลกเสอ (Boy Scout) หมายถง เดกทอยในองคการซงม

วตถประสงคเพอพฒนาเดกและเยาวชน และอกนยหนงหมายถง องคการทมวตถประสงคเพอฝกหดอบรมเดกใหมความรบผดชอบตอตนเองและผอน (สเวศ กลบศร, ๒๕๕๖ : ๒๘) การลกเสอ (Scouting) หมายถง กจกรรมในการพฒนาเดกและเยาวชนใหเปนพลเมองด มคณธรรม รกและเคารพในสถาบนชาต ศาสนา และพระมหากษตรย รจกการเปนผนำาและผตาม มความอดทน มนำาใจ และมชวตอยรวมกบบคคลอนไดอยางมความสข (สเวศ กลบศร, ๒๕๕๖ : ๒๘) การลกเสอ มเปาหมายในการอบรมสงสอนและฝกฝนใหเดกเปนพลเมองด

หลกการของการลกเสอ มงสงเสรม สรางสรรคใหลกเสอและผบงคบบญชาลกเสอยดถอ

เปนแนวปฏบตในการดำาเนนกจกรรมลกเสอและใชในการดำาเนนชวตของตนเองใหเกดความสขใหเปนคนด คนเกง พงตนเอง เหนอกเหนใจและชวยเหลอผอนได มความจงรกภกดตอชาต ศาสนา พระมหากษตรย โดยยดหลกการ คำาปฏญาณและกฎของลกเสอเปนหลกปฏบต

ความสำาคญของกจกรรมลกเสอ กจกรรมลกเสอเปนเครองมอทสำาคญในการพฒนาใหเดกและ

เยาวชนเปนผทมคณภาพ เปนผนำาและผตามทด มคณธรรม มระเบยบวนย รจกเสยสละ สรางความสามคค บำาเพญตนใหเปนประโยชนตอผอน สามารถดำารงตนอยในสงคมไดอยางมความสข จงทำาใหประเทศทวโลก ยอมรบถงความสำาคญของกจการลกเสอ

102

วตถประสงคของคณะลกเสอแหงชาต เพอพฒนาลกเสอทงทางกาย สตปญญา จตใจ และศลธรรม ให

เปนพลเมองด มความรบผดชอบ และชวยสรางสรรคสงคมใหมเกดความสามคคและมความเจรญกาวหนา ทงน เพอความสงบสขและความมนคงของประเทศชาต ตามแนวทางดงตอไปน ๑) ใหมนสยในการสงเกต จดจำา เชอฟงและพงตนเอง ๒) ใหซอสตยสจรต มระเบยบวนย และเหนอกเหนใจผอน ๓) ใหรจกบำาเพญตนเพอสาธารณประโยชน ๔) ใหรจกทำาการฝมอและฝกฝนใหทำากจการตาง ๆ ตามความเหมาะสม และ ๕) ใหรจกรกษาและสงเสรมจารตประเพณ วฒนธรรมและความมนคงของประเทศชาต

แนวทางการจดกจกรรมลกเสอ การฝกอบรมทเบเดน โพเอลล (ศาสตราวธ บงทอง, ๒๕๓๗ : ๒๔

) เปนผกำาหนดแบบอยางไวนน ใชเสนห ๓ ประการ คอ ๑) กจกรรมกลางแจง ๒) ความสำาเรจ และ ๓) การรบใชผอน กจกรรมลกเสอกคอการเลน (Scouting is game) และสงทเดกตองการ ๕ ประการ คอ การผจญภย (Adventure) ไดเพอน (Friendship) เถอนธาร ( The Outdoor World ) การสนก (Good Fun) และ สขสม ( A Feeling of Achievement) โดยสำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต (๒๕๒๕ : ๑๙ - ๒๐) ไดกำาหนดกศโลบายในการฝกอบรมลกเสอ ไดแก ๑) เครองแบบลกเสอ ๒) คำาปฏญาณและกฎของลกเสอ ๓) การบำาเพญประโยชนตอผอน ๔) การฝกอบรมทตอเนองกนและกาวหนาสงขน ๕) ระบบหม ๖) ระบบเครองหมายวชาพเศษ ๗) กจกรรมกลางแจง ๘) การเลนเกมหรอการเลนของลกเสอ ๙) การรองเพลงและการชมนมรอบกองไฟ สำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต (๒๕๓๗ : ๑๖๕ - ๑๖๖) ไดกำาหนดแนวทางการพฒนาลกเสอ ๘ ประการ คอ ๑) การพฒนาทางกาย ๒) การพฒนาทางสตปญญา ๓) การพฒนาทางจตใจและศลธรรม ๔) การพฒนาในเรองการสรางคานยมและเจตคต ๕) การพฒนาสมพนธภาพระหวางบคคล ๖) การพฒนาสมพนธภาพทางสงคม ๗) การพฒนา

103

สมพนธภาพตอชมชน และ ๘) การพฒนาทางดานความรบผดชอบตอสงแวดลอม

วธการจดกจกรรมลกเสอ เบเดน โพเอลล (สำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต,

๒๕๓๒ : ๒๑) ไดใชกลวธการฝกอบรมลกเสอทเรยกวา การเรยนปนเลน “ ”ซงดเสมอนวาเปนกลวธทเหมาะสมกบเดก ๆ มากทสด โดยผสมผสานกจกรรมกลางแจงทมการเตรยมการไวลวงหนาอยางเหมาะสม สำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต (๒๕๓๒ : ๔) ไดอธบายถงวธการจดกจกรรมลกเสอทจะกอใหเกดสมฤทธผลตามวตถประสงคของคณะลกเสอแหงชาตไวดงน ๑) จดใหมระบบการฝกอบรมทสนกสนาน ดงดดความสนใจ กาวหนาโดยอาศยคำาปฏญาณและกฎของลกเสอ ๒) ใหเดกชายไดปฏบตกจกรรมทตนถนดในทกลางแจงเปนสวนใหญและใหบำาเพญประโยชนตอผอนดวย ๓) ใหฝกหดความรบผดชอบตอตนเองและผอนเปนขนๆ และเพมการฝกอบรมใหกวางขวางยงขน เพอวาจะไดเกดความสามารถ ความเชอมนในตนเอง มนสยใจคอด เปนทไววางใจ สามารถในการเปนผนำาและปฏบตงานรวมกบผอน โดยมวธการลกเสอ ซงมองคประกอบ ๗ ประการ คอ ๑) คำาปฏญาณและกฎ ๒) เรยนรจากการกระทำา ๓) ระบบหม ๔) การใชสญลกษณรวมกน ๕) การศกษาธรรมชาต ๖) ความกาวหนาในการเขารวมกจกรรม และ ๗) การสนบสนนโดยผใหญ

แนวทางการพฒนากจกรรมลกเสอในสถานศกษาสงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานาน เขต ๑

ผเชยวชาญและผเกยวของดานลกเสอของจงหวดนานประกอบดวย ผอำานวยการสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานานเขต ๑ ผอำานวยการกลมนเทศ ตดตาม และประเมนผลการจดการศกษา ผแทนคณะกรรมการลกเสอจงหวดนาน นายกสมาคมลกเสอจงหวดนาน ผแทนสมาคมลกเสอจงหวดนาน ผอำานวยการโรงเรยนชมชนบานหลวง ผอำานวยการโรงเรยนบานฟา และ ผอำานวยการโรงเรยนบานวงยาว ไดใหขอเสนอ

104

แนะแนวทางในการพฒนากจกรรมลกเสอในสถานศกษา สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานาน เขต ๑ ดงน

๑) ดานนโยบายลกเสอ๑.๑ สภาพปจจบน

สถานศกษาสงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานาน เขต ๑ มการจดกจกรรมการเรยนการสอนวชาลกเสอทกแหงตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ ตามนโยบายของคณะรกษาความสงบแหงชาต (คสช.) และนโยบายของรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ

๑.๒ ปญหา - นโยบายเกยวกบลกเสอไมมความชดเจน ไมมการกำาหนด

เปนจดเนน ทำาใหขาดความรดานนโยบายสงผลใหขาดความมนใจในการจดกจกรรมลกเสอ

- บคลากรในสถานศกษาบางสวนยงไมใหความสำาคญลกเสอ- นโยบายขาดบคลากรในการขบเคลอนในสำานกงานเขตพนท

การศกษา สถานศกษา - หนวยเหนอมการตดตามประเมนผลการจดกจกรรมลกเสอ

ในสถานศกษาไมตอเนอง - มาตรการตดตามบคลากรทไมมวฒทางลกเสอ ยงไมได

ดำาเนนการ- ความไมชดเจน โดยเฉพาะสำานกงานเขตพนท เจาหนาทลก

เสอ ตองมองคความรเกยวกบการบรหารกองลกเสอในสถานศกษา และทางโรงเรยนโดยผอำานวยการโรงเรยน ครผสอน และนกเรยนไมมความร ไมมความชดเจน ในนโยบายทกระทรวงศกษากำาหนด

- สำานกงานเขตพนทการศกษาและสถานศกษาควรใชคนใหเหมาะกบงาน

๑.๓ แนวทางในการพฒนากจกรรมลกเสอในสถานศกษา

105

- ควรกำาหนดความชดเจนดานนโยบายทางดานลกเสอ เพอใหสถานศกษาปฏบตไปในทศทางเดยวกน ควรมการจดทำาแผนพฒนาลกเสอรวมกนระหวางสำานกงานเขตพนทการศกษากบสถานศกษา รวมทงผอำานวยการสำานกงานเขตพนทการศกษาควรประชม ชแจง ทำาความเขาใจใหกบผบรหารสถานศกษาในสงกดไดทราบนโยบายของลกเสอ และออกนเทศ ตดตามกจกรรมลกเสออยางจรงจงและตอเนอง

- ควรแตงตงคณะกรรมการออกตดตามการบรหารงานกจกรรมลกเสอในสถานศกษาเกยวกบสภาพปญหาการบรหารงานลกเสอในสถานศกษาและใหขอเสนอแนะแกสถานศกษา

- ใหความรและอบรมศกษานเทศก เพอสามารถออกนเทศเกยวกบกจกรรมลกเสอในสถานศกษารวมกบคณะกรรมการออกตดตามการบรหารงานกจกรรมลกเสอในสถานศกษาได

๒) ดานการขอจดตงกองและผบงคบบญชาลกเสอ๒.๑ สภาพปจจบน สถานศกษาสงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาสวนใหญเปน

สถานศกษาขนาดเลก บางสถานศกษามการจดตงกองลกเสอ บางสถานศกษายงไมมการตงกองลกเสอ และบางสถานศกษาไมสามารถตรวจสอบไดวาปจจบนมการตงกองลกเสอหรอไม

๒.๒ ปญหา - เนองจากจำานวนนกเรยนมนอยมากจนไมสามารถขอตง

กองลกเสอในสถานศกษาได ทงยงจำานวนครนอย ครในสถานศกษายายบอย ครไมมวฒทางลกเสอ และไมเขารบการอบรมวชาผกำากบลกเสอ สงผลใหขาดความรความเขาใจในการขอจดตงกองลกเสอ

- การจดกองลกเสอในสถานศกษาไมสามารถดำาเนนการตามสภาพเดมได

๒.๓ แนวทางในการพฒนากจกรรมลกเสอในสถานศกษา - หนวยงานตนสงกดควรอบรมทบทวนใหความรแกผบงคบ

บญชาลกเสอในสถานศกษาเกยวกบการขอจดตงกองและผบงคบบญชา

106

ลกเสอ และสงเสรมสนบสนนใหสถานศกษาจดตงกองลกเสอในสถานศกษา

- ควรดำาเนนการแกไขขอบงคบ หลกเกณฑ และวธการ การขอจดตงกองและผบงคบบญชาลกเสอเสยใหมใหมความเหมาะสมกบสภาพสถานศกษาในปจจบน

๓) ดานการเงนลกเสอ๓.๑ สภาพปจจบน - สถานศกษาสงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาสวนใหญ

เกบเงนคาบำารงลกเสอตามอตราทกำาหนดคอไมเกนปละ ๕ บาท และมการแบงตามสดสวน การจดแผนการใชจายเงนลกเสอ การเกบรกษาเงน การรายงานการเงนประจำาป การใชจายตามทกฎหมายกำาหนด แตกมสถานศกษาจำานวนหนงทไมสามารถเกบเงนคาบำารงจากลกเสอได

๓.๒ ปญหา- สถานศกษาไมมงบประมาณสวนทเปนเงนคาบำารงลกเสอมา

ใชจายในกจกรรมลกเสอ นอกจากนนทางสถานศกษายงไมมความรการบรหารทางการเงนลกเสอ

- ปญหาระเบยบขอบงคบ (ลส.๑๙) สถานศกษาตองออกใบเสรจรบเงนใหลกเสอทชำาระเงนทกคน ทำาใหสถานศกษาขนาดเลกซงมนกเรยนนอยไมสามารถออกใบเสรจรบเงน (ลส.๑๙) ได

- กระบวนการชำาระเงนลกเสอ สถานศกษาควรฝกใหลกเสอเกดสขนสยการประหยดและอดออม

- การบรหารกองลกเสอในสถานศกษาขนาดเลก ผบรหารสถานศกษาและครควรศกษาหาความรเกยวกบขอบงคบลกเสอ

๓.๓ แนวทางในการพฒนากจกรรมลกเสอในสถานศกษา - สำานกงานเขตพนทการศกษาควรจดอบรมใหความรแกทาง

สถานศกษาเกยวกบการบรหารทางการเงนลกเสอ เพอทางสถานศกษาจะไดปฏบตไดถกตอง นอกจากนสำานกงานเขตพนทควรใหคำาแนะนำา ออกตดตาม ตรวจสอบ การเงนของลกเสอเปนประจำาและตอเนอง

107

- สำานกงานเขตพนทการศกษาควรตดตามการบรหารการเงนในสถานศกษาทกแหง โดยเชญผมสวนเกยวของเกยวกบการบรหารการเงนลกเสอของสถานศกษาทกแหงในอำาเภอมารบฟงคำาชแจงถงแนวปฏบต และตดตามโดยคณะกรรมการออกตดตามการบรหารงานกจกรรมลกเสอในสถานศกษาในโอกาสตอไป

๔) ดานแนวทางการจดกจกรรมลกเสอในสถานศกษา๔.๑ สภาพปจจบน

- สถานศกษาทกแหงในสงกดมการจดกจกรรมลกเสอ แตยงจดกจกรรมไมเปนไปตามหลกสตร และแนวทางการจดกจกรรมลกเสอในสถานศกษา เชน ลกเสอตร ลกเสอโท และลกเสอเอก

๔.๒ ปญหา - ครขาดความร ความชำานาญในการจดกจกรรมทางลกเสอ

การปฏบตในกจกรรมของครแตละคนมความเหนไมตรงกน - ผบรหารสถานศกษาและครไมใหความสำาคญในวชาลกเสอ

จงใชเวลาในคาบกจกรรมไปจดกจกรรมอน ๆ ๔.๓ แนวทางในการพฒนากจกรรมลกเสอในสถานศกษา

- สำานกงานเขตพนทการศกษาควรจดอบรมเพอพฒนาความรถงแนวทางการจดกจกรรมลกเสอในสถานศกษาใหแก ผบรหารสถานศกษาและคร

- สถานศกษาตองมแผนการจดการเรยนการสอนทชดเจนและดำาเนนการจดกจกรรมการเรยนการสอนตามแผนการสอน

- สำานกงานเขตพนทการศกษาควรใหความรโดยจดกจกรรมการอบรมใหความรแก ผบรหารสถานศกษาและคร เชน เตรยมลกเสอสำารอง จนถงเครองหมายวชาพเศษลกเสอ

- นโยบายไมสรางแรงจงใจใหเกดขนแกผบงคบบญชาลกเสอเพอสรางขวญกำาลงใจในรปแบบตาง ๆ

- วธการของผกำากบลกเสอในการจดกจกรรมลกเสอ ควรจดกจกรรมใหนกเรยนมความสขแฝงดวยความรทเกดขนกบนกเรยน

108

๕) ดานกจกรรมการอยคายพกแรม๕.๑ สภาพปจจบน

- สถานศกษาทมความพรอมสวนใหญมการจดกจกรรมเดนทางไกลและอยคายพกแรม แตกจกรรมดงกลาวไมเปนไปตามเจตนารมณของสำานกงานลกเสอแหงชาต เชน ครไมเขาใจกระบวนการพานกเรยนไปเขาคายพกแรม

๕.๒ ปญหา- บางสถานศกษาทไมมความพรอม เชน นกเรยนมจำานวน

นอย ขาดคร และครไมมความรและขาดทกษะในกจกรรมการอยคายพกแรม จงเลอกทจะทำากจกรรมเดนทางไกลเพยงอยางเดยวโดยไมมกจกรรมการอยคายพกแรม

- ไมเปนไปตามขอบงคบของคณะลกเสอแหงชาต ขอ ๒๗๓๕.๓ แนวทางในการพฒนากจกรรมลกเสอในสถานศกษา - สำานกงานเขตพนทการศกษาควรจดอบรมทบทวนเพอ

พฒนาความรเกยวกบกจกรรมการอยคายพกแรมใหแกผบงคบบญชาลกเสอเปนประจำาอยางตอเนอง สถานศกษาบางแหงมการจดรวมกบสถานศกษาแหงอนในลกษณะเครอขายทงระดบกลมและระดบอำาเภอ

๖) ดานพธการลกเสอ๖.๑ สภาพปจจบน - สถานศกษาสงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาทกแหง ม

การจดกจกรรมวนสำาคญ ๆ เกยวกบลกเสอเชนวนสถาปนาลกเสอแหงชาต และวนคลายวนสวรรคตของพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว รชกาลท ๖ เปนประจำาทกป

- พธการเกยวกบ การเปดประชมกอง การเขาประจำากอง พธประดบเครองหมายตาง ๆ การประชมนายหม การจดกจกรรมนมนมรองกองไฟ สวนใหญไมไดดำาเนนการตามขอบงคบ ทำาใหนกเรยนไมเหนความสำาคญของกจการลกเสอ

109

๖.๒ ปญหา - ผบงคบบญชาไมมความรในพธการลกเสอ ทำาใหไมมความ

มนใจ ปฏบตผดขนตอน หรอไมปฏบตในกจกรรมดงกลาว๖.๓ แนวทางในการพฒนากจกรรมลกเสอในสถานศกษา - สำานกงานเขตพนทการศกษาควรจดอบรมทบทวนเพอ

พฒนาความรเกยวกบพธการลกเสอแกผบงคบบญชาลกเสอใหปฏบตไดถกตอง

๗) สถานศกษาไดสอดแทรกคานยมพนฐาน ๑๒ ประการตามนโยบายของรฐบาล ไวในกจกรรมลกเสอ

- สถานศกษาทกแหงในสงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานาน เขต ๑ ไดสอดแทรกกบกจกรรมลกเสอ โดยการจดกจกรรมหนาเสาธงประจำาวนทก ๆ วน สอดแทรกในเวลาเรยนทกวนพธทมกจกรรมการเรยนการสอนลกเสอ ใหนกเรยนทองจำาควบคกบการปฏบตและนำาไปใชในสถานการณตาง ๆ ในชวตประจำาวน ทำาตารางแสดงความสมพนธระหวางกฎของลกเสอและคานยมหลกของคนไทย ๑๒ ประการ สอดแทรกในทกกจกรรม ไดแก การบำาเพญประโยชน การเดนทางไกลและอยคายพกแรม พธสวนสนาม วนสถาปนาลกเสอ โดยใหลกเสอเนนการปฏบตจรง ฝกใหลกเสอเปนผมระเบยบวนย มความซอสตยสจรต ตรงตอเวลา ระเบยบแถว

- กระบวนการจดกจกรรมการเรยนการสอนจากนามธรรมสการปฏบต และ จากการปฏบตสนามธรรม

- ผบรหารและครสงเสรมการใชกระบวนการกลม โดยกำาหนดบทบาทหนาทและความรบผดชอบแกนกเรยนใหชดเจน

110

บรรณานกรม

กรมพลศกษา, กองลกสอ งานวชาการ คมอการจดกจกรรมลกเสอสามญรนใหญ เลม ๑ เครองหมายลกเสอ โลก โรงพมพสยามรฐ, ๒๕๒๙, ๘๓ หนา --------- คมอการจดกจกรรมลกเสอสามญรนใหญ เลม ๒ เครองหมายลกเสอชนพเศษ โรงพมพสยามรฐ, ๒๕๒๙, ๑๓๓ หนา ----------คมอการจดกจกรรมลกเสอสามญรนใหญ เลม ๓ เครองหมายลกเสอหลวง โรงพมพสยามรฐ, ๒๕๒๙, ๙๙ หนา

111

กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ. (๒๕๓๓). คมอพฒนาทกษะดำาเนนชวต ระดบมธยมศกษา. กรงเทพฯ : โรงพมพการศาสนา.กรมการวชา กระทรวงศกษาธการ. (๒๕๔๖). คมอการจดการกจกรรมพฒนาผเรยน. กรงเทพฯ : โรงพมพ องคการรบสนคาและพสดภณฑ (ร.ส.พ.).คณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต, สำานกงาน, ขอบงคบคณะลกเสอแหงชาตวาดวยการปกครองหลกสตร และวชาพเศษลกเสอ พ.ศ. ๒๕๐๙ โรงพมพครสภา, ๒๕๓๐, ๑๗๓ หนา --------- คมอการฝกอบรมวชาผกำากบลกเสอสำารอง ขนความรชนสง โรงพมพการศาสนา, ๒๕๒๒, ๒๙๗ หนา --------- คมอการฝกอบรมวชาผกำากบลกเสอสามญ ขนความรชนสง โรงพมพการศาสนา, ๒๕๒๒, ๓๓๙ หนา --------- คมอการฝกอบรมวชาผกำากบลกเสอสามญรนใหญ ขนความรเบองตน โรงพมพการศาสนา, ๒๕๒๕, ๒๘๐ หนา --------- คมอการฝกอบรมวชาผกำากบลกเสอวสามญ ขนความรเบองตน โรงพมพครสภา, ๒๕๒๕, ๓๐๐ หนา --------- คมอการฝกอบรมวชาผกำากบลกเสอสามญรนใหญ ขนความรชนสง โรงพมพสหายการพมพ, ๒๕๒๖, ๔๐๖ หนา ----------คมอการฝกอบรมวชาผกำากบลกเสอวสามญ ขนความรชนสง โรงพมพสหายการพมพ, ๒๕๒๖, ๔๗๐ หนา --------- คมอการฝกอบรมวชาผกำากบลกเสอสามญ ขนความรเบองตน โรงพมพครสภา, ๒๕๒๙, ๑๙๗ หนา

112

--------- คมอการฝกอบรมวชาผกำากบลกเสอสำารอง ขนความรเบองตน โรงพมพครสภา, ๒๕๓๐, ๒๘๕ หนา --------- คมอการฝกอบรมนายหมลกเสอ โรงพมพครสภา, ๒๕๓๑, ๑๑๕ หนาคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, สำานกงาน. (๒๕๔๙). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคม แหงชาตฉบบท ๑๐. กรงเทพฯ : สำานกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต.เนตรดาว ปาลรตน. (บทคดยอ) การบรหารงานกจกรรมลกเสอโรงเรยนเอกชนระดบประถมศกษา อำาเภอสาย บร จงหวดปตตาน. วทยานพนธปรญญาโท สาขาบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฎสงขลา.นำาเชอม ยมฤทธ. (๒๕๔๐). รายงานการประเมนผลการดำาเนนงานลกเสอ-เนตรนาร และการจดกจกรรม ตามเกณฑมาตรฐานกจกรรมลกเสอ-เนตรนาร สำานกงานการประถมศกษาจงหวดเชยงใหม. เอกสาร ศน. สปจ. ท ๒๘/๒๕๔๐. หนวยศกษานเทศก สำานกงานการประถมศกษาจงหวดเชยงใหม สำานกงานการประถมศกษาแหงชาต.พระราชบญญตลกเสอ พ.ศ. ๒๕๐๗ พระราชบญญตลกเสอ ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๐๙ พระราชบญญต ลกเสอ ฉบบท ๓ พ.ศ. ๒๕๒๘ โรงพมพการศาสนา, ๒๕๒๘, ๑๖ หนาระววรรณ ไตรคมดน. (๒๕๕๓) ปญหาการจดกจกรรม -เนตรนารของบคลากรโรงเรยนระดงหนประชาสรรค สงกดองคการบรหารสวนจงหวดนนทบร. วทยานพนธปรญญาโท สาขาบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฎบานสมเดจเจาพระยา.

113

วาสนา เจรญเปลยน. (บทคดยอ) การศกษาการบรหารงานลกเสอในสถานศกษาสงกดเทศบาลในเขตจงหวด ราชบร วทยานพนธปรญญาโท สาขาการบรหารการศกษา คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฎ หมบานจอมบง.ศกษาธการ, กระทรวง. (๒๕๕๑). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช. ๒๕๕๑. กรงเทพฯ : กระทรวงศกษาธการ.ศกษาธการ, กระทรวง กรมพลศกษา คมอศกษานเทศก กรมพลศกษา โรงพมพการศาสนา, ๒๕๓๑, ๑๙๗ หนา ---------- แผนการสอนกจกรรมลกเสอสำารอง เตรยมลกเสอสำารอง โรงพมพครสภา, ๒๕๓๐, ๕๑ หนา ---------- แผนการสอนกจกรรมลกเสอสำารอง ดาวดวงท ๑ โรงพมพครสภา, ๒๕๓๐, ๖๓ หนา ---------- แผนการสอนกจกรรมลกเสอสำารอง ดาวดวงท ๒ โรงพมพครสภา, ๒๕๓๐, ๖๖ หนา ---------- แผนการสอนกจกรรมลกเสอสำารอง ดาวดวงท ๓ โรงพมพครสภา, ๒๕๓๐, ๖๓ หนา ---------- แผนการสอนกจกรรมลกเสอสามญ ลกเสอตร โรงพมพครสภา, ๒๕๓๐, ๗๘ หนา ---------- แผนการสอนกจกรรมลกเสอสามญ ลกเสอโท โรงพมพครสภา, ๒๕๓๐, ๑๑๗ หนา ---------- แผนการสอนกจกรรมลกเสอสามญ ลกเสอเอก โรงพมพครสภา, ๒๕๓๐, ๘๘ หนาศาสตราวธ บงทอง. (๒๕๓๗). การบรหารกจกรรมลกเสอในโรงเรยนมธยมศกษาตอนตนสงกดกรมสามญศกษา

114

จงหวดยโสธร. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต (การบรหารการศกษา). ขอนแกน : บณฑต วทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.ศรชช สทธชาต. (บทคดยอ) กระบวนการบรหารกจกรรมลกเสอ เนตรนาร ของผบรหารกลมเครอขาย โรงเรยนตำาบลทากอ อำาเภอแมสรวย จงหวดเชยงราย วทยานพนธปรญญาโท สาขาการบรหาร การศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยฟารอสเทอรน.ศรชาต วงษใหญ. (๒๕๔๙) สภาพการจดกจกรรมลกเสอ-เนตรนาร ประเภทลกเสอสามญรนใหญ ชน มธยมศกษาปท ๑-๓ ของสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน ในเขตตรวจราชการท ๕. รวมเลม บทคดยอรายงานการวจยของสำานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ.สำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต. (๒๕๒๕). คมอการฝกอบรมวชาผกำากบลกเสอสามญรนใหญ ขนความรเบองตน. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว.สำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต. (๒๕๓๔). คมอ การฝกอบรมผกำากบลกเสอสามญขนความร ชนสง. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว.สำานกงานคณะกรรมการบรหารลกเสอแหงชาต. (๒๕๓๗). คมอการฝกอบรมผบงคบบญชาลกเสอขนผชวย ผใหการฝกอบรมวชาผกำากบลกเสอ. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว.สเวศ กลบศร. (๒๕๕๖). การพฒนากจกรรมลกเสอเพอสรางภาวะผนำาของเยาวชนไทย. วทยานพนธ ศกษาศาสตรดษฎบณฑต (การบรหารการศกษา). นครราชสมา : คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยวงษ

115

ชวลตกล.สนทร ทด. (๒๕๔๖) การจดกจกรรมลกเสอ-เนตรนารของผบรหารสถานศกษา อำาเภอทามวง จงหวด กาญจนบร. สารนพนธปรญญาโท สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยศลปากร.อดม กกกอง. (๒๕๔๕). ความสมพนธระหวางการบรหารกจกรรมลกเสอสามญรนใหญกบผลการ ดำาเนนงาน กจกรรมลกเสอในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธ การศกษามหาบณฑต สาขาวชา การบรหารการศกษา มหาวทยาลยบรพา.