ryAzi r- -------- ----

,. 1

BAYEZiD KÜRSÜSÜNDEN VAAZ (islam ve milliyetçilik)

Ey müslimin! "Ey .All dinine iman Icabet ediniz:

Allah' a, davetine, ResUiüne, o muhterem ResOiün da-vetine, evet onlann sizin için ha-yat olan davefine. ResUlü-nün sizin hayat ola-cak birçok emri var, oillan Ha eder-seniz gerek bugünkü fani da,_gerek ebedi mesut olur, rahalla, sacidelle SUHZ. "Sonra olonuz ki Hak, kalbi ile kendi girer, yani bütün

olur. da biliniz ki

1 yine yer Allahu Zü'!- · celal' dir. O musibelten, o fitneden, o felaketten ki; o bela, o

, felaket hiçbir zaman içinizden suçlu olanlara gelmez,

belki umumunuzu birden istila · eder. Bir de gözlerinizi iyi bi-liniz ki siddetlidir, deh-

vericidir" (Enfal S/24, 25. ôyet-lerini.n maôli)·.

Bu iki ôyef EnFal süresindedir. Al-lahu Zü'l-celal buyuruyor ki: Benim bütün emirlerimde, eve.t; gerek size Kur' an ile gerek Pey-gamberimin diliyle, s_ünnetiyle

hepsinde içjn hayat vardtL.'Büyük buradaki .

maneviyafa tahsis ehniyorlar, mac;ldiyata da tesmil ede-

ôyeti buna gÖre ediyorlar. Zaten ile maddiyol birbi-rinden Bedensiz ruh ol-maz, ruhsuz beden gibi. Demek· ilôhi ·emirlerin bütününün

bizim icin, biz müslüman-. lar için hayat Terkedilmesinde

ise 'helak ve yok muhakkak_ hocet var

te görüyoruz. islôm ôleminin musibetler, bu ôyetin ne kadar

kati, ne kadar sarih, ne kadar ru gösterdi! kadar ne kadar düsen müslüman milletler varsa hep hükümleri yerine gelinnemek yüzünden mah-voldular. Hak

(mülkün sahibi-. diyor; bu ölemde gibi ta-sarruf eder, diledi- ·

verir, aziz dile-zill€'te Bunda

yok. Fakat hiçbir millet gösterilemez ki kendisi zillete, eserete mahkum ol-maya -kazanmada n git-

olsun, hiçbir millet görülemez ki mülki,ine kaybetmeden va-ton elinden bulunsun. Hak bülün bu kanunlann-da birer birer yerlerde, müteaddit bildir-

"Daha ö,nce gelip hak-sünneti buydu.

sünnetinde bir (tebdil) 33/62), "De ki:

Yeryüzünde sOnra oldu"

(Enam 6/11 ). Geziniz yere, muhtelif

görünüz, sizden önce

millelferin tarihini okuyunuz .... Göreceksiniz ki hepsi sebepler,

ferokki yine sebepler, da Çünkü se· bepler, daima ·neticeleri

_ emirler dendi mi hepsinin ay at var. Hatta ilk

ait za_nnedilen bir-ibadetlerimiz var ki do edersek görürüz ki herbirinde

bu dünya için de pekçok faydalar Meselô namaz müslümanlo-

ro Insan günde defa Ya-'kendi ye·

niliyor. Dünyaya da faalluk u büyük, çok. Çünkü birçok

kötülükten sonra ayni dine olan milyonlarca

aym.zamanlorda, yüzler Kôbe'ye, dönük ol-mak kubbeler da topluyor, C ünkü islam tevhid dinidir, cü;lkü- islôm dinlerin en mü-kemmeledir. isiörn dini kadar Allah'.

birbirine bir din yoktur.

Bilirsiniz ki Hz. Peygamber'in rey-14. Scwfacfa}

.. '' -·--

YAZI'DAN bir "Nakil ni-

her demistik. bunu

rken aZami rak dikkat miz (bunu bize yazanlardan da bek-leyerek) oniyone, mesnedi, ve hamasi duygular üzerine kale-me azade olmak. Bu güne kadar gelenle'rin

it

ki Uk rci seçik' görülür. O zc,man araz-Iardan hareket etmemizin bizi ·aynt neticeye götünl\PSi olur.

EgN bizi H eVa ve He-veslerimizse bize s;Jylenecek ·söz "le-kum !iyedindir"· Yok

Qin olarak

{De:•a , 11 2, Sayfada)

OCAK 1987 200 TL (KDV DAHiL)

L

YAZI'DAN 1. Sayfada)

isek, bunun getirecegi da yük/enelim Söylediklerimi-ze müsahhas örnek n.ede-niyle Bursa' dan bize gelen 25 karde-

bir mektub'U ya.-bu bize güç

Allah (c) onlardan olsun demekle kendi-mizi mesul adlediyoruz.

üzerinde ihlimamle gereken, Haram ve Helal

üzerine Mehmet Yavuz' un, haram midesin-

kusan Sohabe'nin hassa-siyetiden bif zerreyi üzerimizde

Yüzlerce kitopdq okusak tevhidi bilince demektir"

olmak veya ze bir özelesliri" Halil de-

üzerinde si gereken bir yer

Yine F.Aimanya'dan bir okurumuz ya·

fark-vurgulaYarak, bir

ka perspektiften serd e! mis.

iz;el bizim rimizi di.le geliren yer olmakta.

DU c ane sonuç bö· lümünde "Günümüze intikal hadis, siret ve tarihe menku-

umumiyetle monaca rivayetler-den mütesekkil üzerinde önemle gereken konular·

Bu menkulat oldu-

gu zaaflar terkedilmez ise Kurôn ço do ulu orta Çünkü

hiçbir h eye zaaftan 'ôri iddia edilemez. le bu gerçek muhafaza edilmesinin sebebi

''diyerek günümüzdeki itika-di sebeplerini irdeleyen bir var.

Özellikle belirtmek Bi· zi ilgilendiren bir iktihas v"ar. Merhum Akif'in celer.ini bu ya-

üzerine söz söylemek cüretini k en· di m izde görmeyerek yorumu siz de-

· da

ve Allah'tan (cc) bekleyerek · sözümüzü

olsun.

YAZI

Muhterem Dergisi Yet-kililerine;

Allah 'm Selôm1,. Bereketi üzerinize olsun. 1. beri der-ginizi ilgiyle izfiyoru:Z. içerisinde

ortamda,. müslüman için en gerekli olon konularla dolu olan 9. da bulunuyo-ruz. Derginiz Kur"an ve sünnet da "kimlik"" yönelik olarak olup, kafadan bir sesin günümüz-de

{cc} olsun. 9. yer alan Bursa'dan 14

imzah mektubu üzülerek bu-lunuyoruz. Sürekli olafak aym konu-larda yazmamza neden dü-

YAZI AYllK DERGI

neden iste-miyor/ar? merak ediyoruz.

{cc) ve Resulü be· Kendisine qunun

arayan, bunun çö-zümler vP yol/art arayanlara di-yecek sözümüz yoktur. Fakat, müs-

diyen bir ken.disine bunlardan rehber dü-

Çünkü, {cc) kitab bizi yola i/elmesi için indir-

mislir. Müslüman Sezar'mki Sezar'a'·# zihniye-

tine sahip olamaz. Yani lerde {cc} fu. lup, akiina göre hüküm· ler vererek kurtulus receteleri suna· maz. islôm'a yollarla-k( kendi çözümlerdir-gidilemez. Bunu yapan yo!.:.(f söylüyordur. Gerçekle varmak

.kendi ideolo;;sidir. Bunlon söylemekle hepsinin de ay-durumda belirlmek, is-

temiyoruz. Içlerinde gerçekfen Allah {cc} bulunabilir. KendiSini o davanm icinde bulmus olabilirler, Fakat ni görenlerin, derhal

ideoloiilerden ge-rekir.

Siz Muhterem kardeslerimizin bil-mesi;1i isteriz ki, bizi ,'

hususlarda kimse yolu- 1

muzdan, çeviremeye-cektir. Tenkitler Kur'ôn ve sünnete göre dir. odur ki, herkes Kur'-ôn'a göre }taptlan -tenkit/eri dikkale

düsünsün. Allah 'in üzerinize olSun.

Bursa' dan 25

Ll SAHiBI VE Y AZI iSLERI MÜDÜRÜ/MEHMET KAHRAMAN [1 YAZISMA ADRESI/UNCULAR CADDESi EKSIOGlU ISHANI 30/6 ÜSKÜDAR/iSTANBUL

YÖNETiM. YERi/NAMIK KEMAL CADDESi MANASTIRLI RIFAT SOKAK 9/3 AKSARAY/iSTANBUL Ll DIZGl/ULU FER, KROS

r 1 OFSET HAZIRLIKINASAJANS 1 FILM/ENSAR .

1 1 OFSET.

1

3

KUR'AN DOGRULTUSUNDA RiVAYETLERiN TAHLiL VE TENKiDI-ÜZERINE

bölüm bölüm (tenzilen) bir Kitap (17/1 06), onun

vakialardan kopuk, mücerred haliyle ye-

ter bir isaretfir. Bu Kur'-döneminde cereyan eden

olaylar ile ilgili hükümleri, yorum ve söz-

konusu olaylara isa-betle güçtür. Sözgelimi "ifk" (Hz. iftira) hadisesi, lar, Medine'de yahu-Pilerle mü'nasebet!eri v.s. gibi konularda, ancak ve Yeterli bir "background" (arlcaplôn)

kavranabilir; zira bu konular-daki ayetler, sebep eden bilgisine sahip olun-.

gerekfirirler. Aksi halde · tarihsel

edilerek, ayellerin nadki kavramak kon olrnai. Ancak hemen burada

ile münasebetini bize aktaran hadis, tarih gibi menkulaoln, mukayeseli bir tenkide tabi ayetlerin

. da Çünkü bu

birçok lesirlerin gölge-sinde vücut bulmus n bünyelerinde zaaf ve beri bir munda tenkidsiz ve uluorta

Bu sened güvenilir (sohih) rivayetleri biraraya toplamakla ünlü eserlerin Kur' an seviyesine lerine zaaf ve helerden söyleyebiliriz. Küiüb-ü Sit-te'nin en önemli iki eserinden biri olan Sahih-i Müslim'de Kusuf

hadisi ile ilgili_ olarak Hz. Peygamber (s.a.) iki rekat namaz

rivayet

ra, üç ve dört rekat da yel Oysa Hz.Peygamber'in (s.a.) bir kez, o da ihrahim'in vefat

gün Kusuf sabit-tir. H alla Ib n T eymiye hedis kaynak-

de$erlendirJrken bu konuya temoslo, Imam Safii, ve me! ibn Hanbei'in de

nakleder ve der: "Hz.Peygamber'in (s.a.) üç veye dört rekat Kusuf irhadislerde, onun bu ihrahim'in vefat gün rih ihrahim'in iki

gününde vefat den veya Hz. Peygamber'in (s.a.) !b-ra him iki

söz "121 Bu konuda baska örnek-

de vermek mümkünl3l,' ancak biz bu makale.mizde, sözkonusu menku-laf meler yapmak yerine, mônôca rivayetler ve üzerinde du-

BiR Rivayetlerin mônôca naklinin

konusundaki nde tercih edilecek· hangisi

olursa olsun, sonueta sahabenin ve takipçiferinin umumiyetle mdnô ile nakletlikleri görülür."l'l Ri-vayet ya da nakil diye isimlendirilen

· bu mdnôya vuku bul-sözkonusu isiemin ica-

bilhassa dikkat edilmelidir. BU zorunluluk ister "caizdir" denilsin, ister "zaaf" rak elimizdeki

önemli bir anlama sahiptir. Nitekim bu nudo iki ifa-de etmeye . hususun

.

a) den (ö. 1 18/736) rivayet göre, o bir-

likte Vesile lbn'ui-Eska (ö.83/702) ile araiannda geçen

nakleder: "Vasile'ye bize Ra-vehm,

ve unutma olmayan bir ha-dis söyle" dedik. O "Sizden biriniz bu gece kur' an' dan okudu mu?" dedi. "Evet" dedik. "Peki on-do vav veya herhangi bir ziya-de dedi. diyor ki: "Ben, evet biz onda ve

onu iyice re bilmiyoruz, dedim". Bunun üze-rine Vasile, "Bu, gece gündüz

bulunan Kur'an'dtr. Böyle iken onda ba-

harf ve yapiyorsunuz. Onu iyice htfzdan · acizsin iz. Biz ise n asal olur da Ro-süllullah'tan bir veya iki defa

hadisi söy-leyebiliriz?" dedi.ISI.

b) T ile ilgili hadisler, her-biri sahabenin ileri gelenlerinden olan Hz.Ömer, Hz. Aise, Ebu Musa

Ca bir bin ibn Me-sud; ibn Abbas, ibn Ömer don rivayet f6)

Sahabeden yedi ri-vayet ve bizzat bu sahabelerin isimleriyle hadisleri

gösterir-ler. Öyleki bu hangi-sinin efdal konusunda alimler ihtilaf etmis ve birinin tercih

Bu noktada ilgi ·çekici olan husus, hergün da okunan yedi sahabe-den yedi rivayet edilmesi

Hz. Peygamber'in (s.a.) te-hadisini sahabeye Kur' M

dan bir sur e gibi rivayet Bununla ilgili olarak lbn Mes'ud, "Bana Rasulul-lah avucum, oldu-

halde Kur'an'dan bir sure IJibi derkeniBI, lbn Abbas, "Rasulullcih bize Kur'an'-ddn bir sure gibi

diyor.l'l Oysa Kur'-hiçbir ayeti yedi ri-

vayet

4

iKi Haberlerin mônôco rivayet edHtne

gibi zorunlu bir dezavanta"ja sahip elbette sözkonusu haberle-

bir tenkide· tabi tutvi-Nitekim

hadis, siret, tarih gibi lar öncesinden bize intikal kay-

Kur' münasebeti önemli- bir_

sahip ve bilhassa Kur'an'la ilgili

tenkidsiz

tende günümüze Kur'-an tefsirlerine bir rivayetlerin yön-lendirm.eleri sonucu, ayetleri yo'rum-

görülür. Örnek biz bu bö-lümde, islôm tarihinin dönüm olan Hudeybiye bir maddesi ve bu madde ile ilgiU eye-lin yorumlan üzerinde

Sorular: "Ey iman Mürnin ka-

size hicret ederek geldikle-rinde, onlarr imtihan edin·.

bilir, imtihan· Üzerine mürnin anlarsamz, o kofiriere geri göndermeyin( ... )" (60/10)

suresinin bu ayetinin Hudeybiye ile ilgili oldu-gu umumiyel le tüm müfessirler tara-

ifade ve ayetin y"orumv, Hudeybiye kmda rivayet edilen haberlere dayo-

ortaya Ayetin metninde geçen, ''Fela terc:iuhun-ne ilo'l,kuflar" (O kafir· ler geri .döndürmeyin) ibare ile, '.'Ala enne men ôtôhu min' reddehu iley-him. Men ôtôhum min'el-müslimiyn lem yerudduhu"P01

ona Hz.Peygomber'e- kim gelirse onu

iade edecek, müslüman-lardan onlara kim gelirse, Mekkeliler- onu iade etmeyecekler)

Hudeybiye bu maddesinin mü-

fessirleri durumlara sokarak, garip leviller yap·may zorla-Bu ·celiskiler su sekilde ifade

edilebilir: . . . . o) ilgili maddesinde

kodm-erkek (ki gerçekfen rivayetlerin bu nitelik yoktur) Kur' an hangi esasla-ra dayanorak istisna 'etmistir?

b) metniyle ilgili rivayet· lerde geçen "men" belirsiz· likle nitelenme "nedeni nedir? Oysa bu iki cinsi de kap-

c) taraf sürece, Kur' an tek fesh yadq ihlôl edebilir mi?

Böyle takdir de adaletin öl-çüsü belirlenecektir?

d) Muhacir ilgili madde bir

göre._zafen aleyhin· de arayan bu ta-

niçin ses bu

olarak Yorumlar: Bu ayetin yorumundq Seyyid Ku-

tup diyor: ' 1

hede metinlerinde iade dair kesin bir hü-küm bu iki ayet-i eelili (11. ayetide kastediyor) geldi ve hicret eden mürnin

lesiimini engelledi. Çünkü lar .ve· dinlerinden döndürülebilirlerdi. ''1 11 1

Harndi "Museleha erkeller üzerine söz

cereyan hakkanda birsey konusulmam1s, muohede-

bir idi. "Ve. men" (Kim) lü ihtimali buluninokla birlikte, ''min

ev u!'sa" (kadm veya er-kek kimseler) Binae-

mesele tefsire müsait ve dai idi" diyorfl 7l ve bu yo-

rumunu fatmin edici _dan olsa ·gerek o sonra,. Oahhak'lan varid olan, sana senin dininde olmay.an bir

kadtn gelirse onu bize iade ede-ceksiniz, senin dinine girer-se zevci takdirde

mehri zevcine vereceksin" bir zikrederek, "Buna göre ayet dan akdin hükmüne

sonvcuna E.Hamdi mezkur rivayeli nakledip, bu ifadeyi kullanma cihe-tine gitmesi, ayet ile metni aro$tndaki beriaraf etmek is-temesinden Nitekim Muhammed Ali Sabuni,

rivayeline dayanarak imam Razi'nin de sonuca var·-

ve bu ayet ile metninin

tercih etmekledir. 11 &1

ZOmahseri de, antiasma di-müfessirler gibi (belirs.iz)

haliyle .zirrettikten sonra, il zam beyan

edip; Dahhakfn rivayeli-ni nakletmektedir.! 151 .

Kurtubi ise, nun bu maddeSinin ka-

il9ili bölümünün, bir ise maddenin tümünün Kur' on 'lo nesh naklediyor.fiM alimlerin,

nu!tninde sorahaten ilgili kümle.rin ama hiç kimsenin haberi olmadon Allah Teala'ntn Medine'ye hicref eden

iadesi · cü;nleyi .sadece erkekler-le ilgili cümleyi deki de Kurlubi'nin zikr ettikleri arasmda. !17!

Konuyla ilgili rivayetlere. geçme· den önce, sözkonusu ayetimakul pir·

riVayetleri filiz milfessir

Tabatabai ile Üstad Mevdudi'nin gö-yer vermekte yarar görü-

yoruz. T abatahoi, tefsirinin rivayeller bahsinde ibn Abbas'tan mervi ola· rak metnini gibi (bPiirsi7) nakletlikten sonra, RosUiul·

erkekleri iade elfi{Jini, ise

T 1

1

r r 1 1 1 1

l i

Ancak oyetin erkekler üzerine net

ifadelerle Hz. Peygam-ber'in (s.a.) kadmlart iade etmew me si ile ilgili rivayetleri metninin olarak n .. diriyor.f181 Mevdudi'de ayn1 kilde ilgili rivayetleri titizlikle ta rayara le,- problemi n rivayetfe .. rin mônôca olmasandan kaynak ..

tespit etmektedir.119! Mevdudi'nin, kafirlerin Hz.Pey-gamber'in (s.a.) tutumuna niçin itiraz etmedikleri seklinde ki muh-t_emei, sorusunu,' Kada lbn'ui-

mucizesi" cevaplamasma yöneltti ..

taktik ise,

Rivayetler: a) Bera ibn Azib hadisi Buhari'deki metin: ."( ... ) Mekkelilerdenbir ki'i ""u-

hammed'e tabi olmak isterse, Mekke'den Mu-hommed'in ashabrnC:Ian birisi Mekke'de kalmak isterse bunun da Meke'de ikameti men edilme· yecektir ( ... )"120.1,

Müslim'deki metin: "( ... )Beraberinde Mekkleliler-

den kimseyi dakilerden Mekke 'de kalmak isteyen bir kimseye mani mak( ... )"l"l

b) Enes Hadisi "( ... ) Hz.Peygamber'e

Sizden (bize) kim gelir-se onu size iade Ama bizden size kim gelirse, siz onu bize iade niz( ... ) "'"1• . .

c) Bora lbn Azib Hadisi " ( ... ) ona-

Hz. Peygamber' e- kim gelirse onu müsriklere iade edecek, müs-

onlara kim gelirse, -Mekkeliler- onu iade etmeyecek-ler ( ... )123)

d) "V elisinin izni olmadan Ku-kim Muhammed'e gelir-

se, o geri verilecektir. Fakat Muhammed'in

dan gelecek olan· seler, ona iade edilmeyeceklerdir.' '(241.

e) Misver ibn Mahreme ve Mer-van

"( ... ) Süheyl ibn Amr ile-di: Sana bizden bir erkek gelirse, o gelen kimse senin dininde olsa bile, onu bize iade edecek-sin( ... )"(251

ve Sonuç: rivayetler dikkafiice in-son rivayet hariç di_-

genel bir anlam ile voyet edildikleri görülecektir. Üste-

dört tanesinin (bir tonesini zikretrnedik) raviye

olursa, ilginç bir boyutu daha ortoya Müfes-

rivayetler arasmda bir ayeli fevile

sonucunda yorum-lara elbette garipsene· cek bir Ancak antiasma metninin ri-vayet mese.l/ nin icinden bir hOI bir

9arip leviller bir ise, yorumlu bir rivayeti delil

olarak Oy-sa Buhari' de hadis metni (

dikkcite rivayetlerin bu metin esas telief edilmeleri mümkün

Günümüze intikal hadis, si-ret ve tarihe rniyetle mônôca rivayellerden

önemle gereken

Bu menkulat ndstl muhtevi oldu-zaaflar terkedile-

mez ise, Kur'an da uluorta kulla-

(ünkü Kur'an hic-bjr ve

iddia edilemez. bu ger· çek vahyin n1uhafo-70 edilmesinin sebebi

Dücône

(1) Mw,hm 'j Bob• f<u<ul J

p) lb" Yo , • 1 !l6

{3) ( 11 1 .. "' /,ln!:"'""""cl"k' B<:> lo .,n"' /r-, ·' J, ON K,..nyn.

Vf> If,,!, Ç, '»"h <h 105 1

(5) ll (1" 196 (6) 1\ 101 ÖJ '" •··.,hlattl J,'

\,.!,t. u!t ?. U {8) l; (1" ""' 'i? {9). A (J" "" no

,(10) i J,,. ,;d .• ll•·•· ""' l<loh oh R 1?1_ {)JR

'"'""'· AnL'"" 1?70 {11) Kur"'' !;,yyul •oh· Id.

1970 (1?) H(1k Oini Kur"" f il<>mdi Yom. 7

d?!?, tl"ll•ynl 1979 (13) ll q <! cilt: 7. ·I?IJ

r,r,,.,, <ih·? S,-,,,1 lltohbul

{IS) K"s5ol. Zamohl"'' •oh· 4 <h- 91. Knln><> {16) fl ol (J.,, on nit· IS

6l (ll) A.g." -.Ir 18. 1-7. (18) 11lt 19 7-H. lnh•<>u

(1<;1) f,.l),., ,,1 K>!> nu <;,.,.,,, 10 Ayl'l,

(?0) TN <.id i Sulh w• 1\•n ,, 111 8. 1 no !

{71) (;hor!,.,. 1 StyN. r!.-. <tolhu lob•. hodi1 <;17. K"h""

{111 '"'' QJ (?3) Buh"''· fl. 1?1

<HI· l Bl: Tnh""· 1 1RI

(?SI no· B

RABBANi OlMAK VEYA HAliMiZE BiR ÖZElESTiRi

Temelleri tanzimata kadar uzanan

de denebilir) hareketi sonucu kay-kavram-

tahrip cahil ve bununla do yelinilmeyerek, mevcut statükoyu devam etfirebilmek için, mevcutto yönleri bir dinin köfirler, mülhidler eliyle zorla kabul ellirilmeye

ve bu eylemde maalesef büyük ölçüde bir toplu-mun içinden yeniden filizlenen mu-vahhid bir gençlik hiç beklenmiyor-du herhalde.

Son zamanlarda ic ve d ba-adeta

"Amaan durun!... geliyor!. .. önlemler diye· yaygaralar bunu ifade

'ediyor olsa gerek. Gövdeleri kesilen ve üzerieri pis-

liklerle, çöplerle örtülen da-ha bir gür olarak, daha bir fazla ola-rak filizlenmisti.

öncesine kadar rabhani bir çizgide

namazda görülebileri gençlerin par-kadar az oldu-

günümüzde binlerce muvohhid olma azinindeki müslüma-

çok büyük bir rahmettir.

Eskiden; horlanan, zaval-zelil ve karikatürlere konu edilen

müslüman tipi çok gerilerde ar-Kerim' de ken-

disine bicilen donanma '. minde oian, kôfirlere' izzetli bir

nesil boy veriyor. · Geçen bunca gece"lerin

giHikçe büyüyen bir nur

Kofirlerin kaçadur-sun, bu nuru dürmeleri, en b_üyQk ka-pasiteli kpmpresörlerini birarayd ge-tirseler de bu söndürmeyi

Çünkü yanan nurdur. Nur ise üflemele sön-

#

m ez ... 110nlar, Allah'm nurunu

söndürmek istiyorlar. Oy-sa Allah kendi nurunu tamamla-

kôfirler ho' görmese bi-le.'' (Saf Suresi-8)

tevar-üs gele-neksel motifler, hurafelerle doldurul-

adeta tahrif olarak ken-disine sunulan dini rabboni bir bilinç-le sorgulama azminde olon, asli kay-

dönme özlemi icinde olan bir neslin belirmeye kusuz gerektiren bir durumdur. Fakat gerekli insan-

çok az rahmet olon bir sonu ozapla biten bir vadiye sürükleyebilir. Rabbani çizgiyi sürdürme azminde bu noktada çok büyük bir hassasiyeti beraberlerinde gerekiyor. Avucundo

her on kendisini kusuyla hareket eden bir hip gereken bir hassasiyet.

hoplaya, g siniz. Her Yapmak, her nüzü bir"kontrol etmek

bu yeni birçok problemleri, eksiklikleri var. Nelere dir bunlar? "En nun bilginin

bulunduran Rabbimize narak bir bir fesbit etmemiz, kendimizi büyük bir

olmayan bir güne (Allah korusun) biz-lere o sonra da do getirmeyen bii içine

Evet nedir Rabbani olmak? T evhi" di çizgisinin neresindeyiz? Kerim olan kitap'ta bizim için ne beraberimizde ruz?

bütün bu bu ka-dar bir hacme mümkün

degil ama ben kendimi de tutmayarak önemli.

meye ·çok bir kültür birikimine

hip bulunuyoruz. Tercüme ve telif so-' islômi eser, o güzelim

vitrinlerimizi boydan·boyo süslüyor. tercüme kaynak

çok Bir hadisi için kilometrelerce yol ka·

!elmek gerekmiyor dan zahmet ediP kadar

,uzanmak sizleri. binlerce PeYgamber (s.o.v.} sözü ile için ye· !erli oluyor. Okuyoruz da .. Her gün bilgi hazinemize ekliyoruz ...

bir hayli safe söylenebilir. Her birimiz tevhidi anlatan birkoc tap Bu noktada so-ruyu nefsimize gerekiyor. · Niçin okuyoruz? Bilgi

Kendisiyle edilme-yen, hayata bir bil-ginin a gôre yeri nedir? ..

Sohabe Kuran'i hayallanna tatbik elmek çin Abdullah ibn-i Mesud (r.a.) un sözü buna delil-dir. Diyor ki: "Biz Ku.ran'dan on ayet ezberler, bunlcm da tatbik etmeden on oyole gecmezdik.'' Isiörn'da bil-gi Om el için

pratik hoyahmzda hif bilgileri

ke11dinize 'yazsk ediyorsu-nuz demektir. Böyleleri Kerim'de 11 Kifap yüklü olarak

Okuyor"uz,_oma iliraf etmemiz rekiyor ki, bildikleri-miz çok tirmiyor. Belki cahili kendi-ni çok

üstünlüklerimiz, var ama, kendimizi bu' metlendirmemiz rabbimiz ze bir

r: 1

Kitap'tan mesul Eylem· lerimiz Kuran' o ve sünnete uygun!

Allah in· dinde bir deger Hz.

"0, yUrüyen bir sözüyle Resulün (s.a. v)

izlenmesi ge-rekmektedir. ·

''De ki: ' 4 siz Allah'• se-bana llemen uyun ki,

Allah da sizleri sevsin ve günah-Zira Allah

çok çok merhamet edicidir."

(Al-i imran-31) Gerçekten, Ahiret gü-

nünü arzulayanlar , ALlah '• çok zikredenler için, size Re .. sulünde (takip pek güzel bir·örnek vardar."

(Ahzôb-21)

Takvaya ermek, Allah'o mak ancak sünnet'in

mümkün Bu noktada mümin; sünneti bülünüy-

inkôr .eden, veya sünnete ·

kalmak Rabbimizin kazanmak; farzlardan· nafi-

lelere kadar uzanan çizgi üzerinde-ki bütün hayatiyel kazan"

horomlardon, rnekruhlara kadar uzanan çizgi üZerindeki olum-

makla mümkün Gerçi mürnin öncelikle 'farz i fa

etmek Nalileleri farz-önüne fokat-

nafileleri ön plôna farz olan yükümlülükleri ihmal oldugu gibi, nalileleri bütünüyle ihmal eden bir da bir Mü-min, "vasot ümmet" sürekli. olarak mak

mürninler nafileleri ih-malden

Ama bir hadisi-kudsi'de de belirtildigi üzere, nalileler kulu Rob-bine bir vesile ola·

hakim icin kendileri-ne azimet yolunu seçe.nler, ibadet

da azimete Dikenlerle dolu olon ozimet yolunda 'yürüyebilmek, arneli noktada azi. metle ruhi ihtiyaç hissettirecektir.

kavrulan bir çölü, ve susuz geçmek mür.nkün olmaya-

bile yüklenmekten emaneti yükleome ozmin·

de olanlar, bünyelerini bir bünyeyle gi-

rilen bir yük, sahibini ezmek so· nucunu

T evhidi bir bilince sahip olan mü-min kin esas olan haramlardan

salih omeller Zer· re zerre kö-

de bi-lincinde mümin. Bütün bir

murakabesi oldu-bilecektir.

Günaha, zulme kay! kolon bir gönül tufan bir gönüldür. oyetleri,

titremeyen, bir kolptir.

haram mide-sindeki kusan sahabenin scsiyelinden bir· zerreyi üzerimizde

yüzlerce kitab del tevhidi bilince de-

mektir. dünyevi ve en-hesap cehennem

korkusuna galebe yokini bir imana demektir.

kh 11 EÖer co-

niz,-aliiretiniz, mal-lar, az kôr kork-

ticaret· ve hotunuza gi-den evler, sizlere Allah'tan, O'-nun Resulünden ve O'nun yo-lunda cihad etmekten daha se-vimli ise, Allah'an emri ge-linceye kadar bekleyedurun. Al-

vermez.'' (Tevbe-24)

zahir birorada Zahiri halile alan, önemsemeyen bir bat cesi gibi, bütü-nüyle inkôr eden, ihlnal eden bir ze-hir de uzak-

Muvahhid bir lslôm'i de-bir bütün olarak kabullenen Günümüz bu ay-

illetinin ehli lslômi

leri yüc'eltirken zohir ehli adeta bir inatla bu ihmal ediyor. Sadece nelis tezkiyesiyle ilgi-lenip, islômi ihmal eden bir eylem hakka Için

gibi, tezkiye bir nefisle. de, bu uzun, yolda yürümek mümkün

7

Nefse ve onu sekillendirene, ona ve ilham edene and olsun ki; Nefsini CH"Iw

tan, temizleyen felôha ermistir. Onu kirletip örten ise ziyana ..

-lO) Bütün bu Kuran ve Sün-

netle bir Bu noktada Kuran ve Sünnet yeterli-dir. Hurofelerle bidotlorla bulor

birikimlere uymak yoktur. Fakat Kuran süz-gecinden geçiriler ek bu 'birikimi erden yararlanmak gerekmektedir. Mürnin hikmet' e taliP olan. Onu her nerede bulursa yon·

bulunorak reddedilen, bir kenara eser belki de

gereken birçok hikmeti de be-raberinde

Mürnin sürekli zikr üzere zikir'den uzak olarak geçen

her an mürnin için bir gaflet Zikr sadece dilde tekrarlanon iladelerden ibaret degildir ama, Al-

tes-bih etmek zikrin bir bölümüdür. Ku-ran ve sünnet çok bu-na etmektedir. Birçok

çok çok zikredenler, seher va'-kitlerinde zikr müminlerin en önemli özellikle-rinden olarak belirlenmistir .'

TemeJi takva do'yanmayan bir hareket hedefine varamadan

Bu süregelen bir sünnetidir. Bülün re.sul-lerin, solihlerin, hayatlan bunun habercisidir. Bütün bir toplu-mu aday olanlar, önce kendi bir tirmelidirler. Kendileri ölü

dirili me bir · hayalden öteye geçmeyecektir.

Rabbeni bir ruhi bir bilgiyle

Bu bilinçle yola ro, bütün güçlükler bu bilinçle yürüyenler Rabbimizin ga"ybi mazhar olacak-

bir gönül ilôhi be-olan bir gönüldür. Davalan-

bir sevda haline ler bu uzun yolda dökülmek tehlike-siyle Bu bü--yük emeneti ancak böy-le bir sevdayla

Holit

ö

evvelki zamonlofda don oldukca konumlarda bu-

V,;" din" köRiü özellikle son çey-

rek dikkate rahat-söylenebilir.

bu olaylar ve nesne-

lerin büyük bir öneme sahip.. Bir kere, günUmüz

olaylara ve nesnelere evvelkiler kadar dar ya da ol-

dukça Ikinci olarak, gü-n"ümüz

ölçütlerle tam olarak .. Ve nihayet, gereldi

bilgiyle tak-lid ile yükümlü .•. halde günümüz ve nes-

"her Allah'a teslim ve bu miyelin her yönden

belirttikten sonra, bu do olaylara ve nesnele-re Kur' ani bir zo-runluluk ola;ak söyleyebi-liriz. olaYlar ·ve nesneler

hükümler gayet Bir ya veya he-

ldl .. Neyin haram neyin helôl oldu-net olarak'bel-

lidir. "O (Allah), size neyi haram

beyan (En'am-119)

Yine Al ve aslen

lôl ve bunun Allah haram bildirilen

ve bir nas bulunan hiç bir haram olma-

görülür. "Yerde hepsini sizin

icin c•koran O'dur." • • (Bakara-29)

"Allah' göklerde olanlan da, yerde da emriniz verdiOini, n.imetferini oçtlc ve gizli olarak size bolca ihson

HELAL ve HARAM

görmez misiniz?" (Lokman·20)

"De lc:i; 'B'ana söyleyin, Allah'-indirdiili nzlc:m bir ha-

rom, bir helôl krldrnrz, Bu-nu size Allah mr bildirdi yoksa Al-lah' a yolan mr uyduruyor-sunuz?"

(Yunus-59) Bu ortaya

HELAL ve HARAM KlLMA YALNlZ ALLAH'A AITTiR? Böylece Islam, he-laf ve haram konusunda, halk naza-rrnda ya da indinde derecele-ri ne olursa olsun, insanlara· hicbir hak ve yetki Dini bir .ho-ram hükmünü ebedi olarak, Allah'-

yüklerneye ne ve ve ne de sultanla-ve sairenin yetkisi Böyle

bir hükmü koyan kimse, yalan bu hükme uyan kimse de Allah'a ortak

Kur'an'da haram olan seyler ol-dukça az, tnef-

çerçevesi de o derece ge-

"Helal, A(lah'm Kur'an'da he-lôl Haram ise, Al-lah'm 'Kur'an'da haram

f:lakkrnda hiçbir hüküm ise sizi .muaf.

tufmu!fur. ''(Bu hadisi ve i b-ni Mace rivayet

Kur'an'da haram saadet! e de bugiin de ha-

Ancqk haram olay ve nesneler, günümüzde daha bir

kas- . tedilen, olaylar ve riesnelerin tülerindeki .haram içki, rapolarak görülürken, bugün

bira, vb. içkilerPe Görüntü ve isimler ne ka-

d'!r de hüküm te: veren Görüntü olarak ne kadar cesitlilik ar-zederlerse etsinler, ;, sarhes-luk yermeleri'' hepsi hükme tabidirler.

Bir bask o örnekle ve ipekfe il-gilidir. Peygamberimiz (SAV).

da sol eline alarqk du ki; "Bu ikisi ümmetimin erkek-lerine haramdrr.'' (Hadisi Hz. Ali'-den Ebu Davud, Nesai ve lbni Ma-ce rivayet Müslim 'in rivayet

bir hadis ise Peygamberimiz (SAV) bir gün bir adamm elinde altrn yüZük gördü ve onu cakanp aU. Ve buyurdu Id;

birini_z, tut'llsmus bir ol,;,aya

yelteniyor. ''Birinci hadisi af: ve belirtilirken,

ikinci hadiste bir örnek Bu asN seadetle, yüzük olarak

haram iken, günümüzde ·olarak kalem, çakmak,- saat ve saire de ·-tabii erkekler için- tabi oldu-

hükme tabidirler. Nesneler için verilen bu somut ör-

nelderden sonrd', olaylar için de ay-biçiminin geçerli

Yani (fiiller, mucrneleler, vb)

esasen ye. vefa bildirdiklerine bosvuru-

Bir örnek vermek Allah, Nur süresi 31. ayette bu-yuruyor: "(rasulüm) mü' min erkek-lere söyle; gözlerini yasak olondon çevirsinler, mahrem yerlE?· rini korusunfar. 0 Peygomberimiz (SAV) de bir cinsin cinse

aç ve göz kabul ve Gözler de zina ya-par. (harama) bakmaklrr." (Hadi-si Buhari rivayet

saadette göz için cinsten iki o. mesi gerekirken göz zi-

için, sinema, gazeteler ve TV yeterli

Bu lslôm; hangi olursa olsun, müslümana

kriterler ile nesneler ve

r 1

Bu kriterler: Helôl

2. Helôl ve H.aram Al-lah'a aittir.

3. Helôli Allah'a ortak

4. Haram hükmü bir ve göredir.

5. Haroma

6. için hile yapmak

7, Iyiniyet helôl yapmaz. 8. olan

mak gerekir. 9. Haram herkese

O. Zoruretler mübah Seklinde Yusuf EI-Kardavl'nin

Helôl ve Haram" isimli eserinde ye olarak izah

her do olaylar ve !lesneler

yorumun "lesli-miyet"iyle tom bir uyum içerisinde ol-

ve bu konuda ne oltJrsa ol-sun, . .;: kimsenin bulunan

ve nas bulunmayan hiÇbir_ de haram hükmünü vu-

bilmesi gerekmekte-.

Bundan "bal" gibi ol-olmoyan nesnelerin

bunun upiyan-go" nun iddia edip bu ko-nuda zemini lôrni vukuhyetleri

olsa gerek. Her konuda oldugu gibi bu konu-

da da ilk önce yer Kur' on ve Sünneltir. Cünkü di nin

.bu ikisindedir .. Rabbimiz, unutur ya do

hrsak bizi sorumlu tutma!" Rab-bimiz, bize, bizden öncelcilere

gibi yük yükle-me!"

(Bakara-286)

Mehmet Yavuz

9

-TEVHiD VE TOPLUM-

Müslüman olarak en büyük göre· vimiz ikilikten ve cevremi-zi Bir Al-lah'a ve O'nun bütün müs-lümanlar ve duygu yi o yö-nelmedikçe, toplumda Tevhid'in var-

sö.zetmek mümkün Müslümanlar T evhid'i bu manoda

bireysellikten kurta-onu toplumsal bir yönelme, top-

lumsal bir iman olarak çe dünya dinlerine iler-leme k aydetmesi

dinler bütün gücünü, t.ev-hidi bozmak ve ortadan . için seferber Teknoloji bütün

bu kullanmakta, kitle bu

bütün gü-cünü bu yola

Müslüman bütün görmek anlamak ve tedbir almak zorunda-

söylemek gerekiyorsa müslüman ve ona re kendini savunmak için ne gibi bir gerekiyorsa almak B(Hün bunlar zorunlu vazifesi

. olarak görülmelidir. pitalizm gibi bile esa-sen dayanmakla birlikte akidelerini bütün dünyaya kabulet-tirmenin mücadeleSini ler.

Bu bütün bir

islam dininin olan müsl: .. m lar dünyO olaylOn-

na bir ölçü bulmak

müslüman bu gün ol-gibi oldukça ve karma·

T evhidi ölçülerden çok ölçülerle mf3'vcut çökün-tü daha da ariorak devam edecek-tir ki, böyle giderse ola-rak . Müslümanlar olarak

bir ölçü, kusursuz bir bulmak ve bu ölçünün

süzgecinden geçirerek mek ve hüküm vermek Yüz zelil bir tek sebebi de bu ölçüyü kaybetmemiz-den bir Bu ölcü· yü bir tek yoluysa T evhid' e Yeniden

T evhid evren e Kur' ve sünne- . tin

Tevhid meseleleri bütün sosyal ve siyasi Allah

iÇin görme ve gösterme hare-ketidir.

T evhid dünyada ve ahirelle kurtu· talip olmak demektir.

bütün bir Tevhid erieri gösfere· cektir.

Avni

o

iSLAM'IN BATI'DAN GÖRÜNÜSÜ

zamonla rin, im-kônlarlo _fazla öneminin insaniann ve cemiyetleri n gün geç{ikçe birbirleriy-le daha iyi

fikri, bugün ve olayla her

küffa-

zannedilirdi. iki dünya har-binin da ve dün-

yokedecek önünü tedbirleri umdu ve bekledi

durdu. Günümüzün insan ve haysiyeline hadisele-

rinin da "bir daha olmasa" temennilerini Ama her temenninin ve

n bir nilik hemencecik sökün ediveriyor.

Terör, sömürü, buhran ... ve bun-

bir menfilik, pa rken; mührünü

bizim eskiden beri oma bilmem hangi gorlet -veya belki meye tabi ile hayali suçlular, hayali tehlikeler ara-mo icrayo koymUflur.

Biz bu Bu, Adem'e -yani insana, yani insan tef ve hoysiyetine, ne ve onun yaradanma secde yen ve lanerlenen küstah-

iza-n ve

lardon yegône arnili olan bu kendini . nun tedavisini ecdad zaman zaman maddi ve manevi sahalardaki leri ile Allah, bizim omuz-

da yük olarak bu gö-revi yerine getirmemizi beklerken, bizler; bize ne gibi vazifeler verdigi ve bizi

ders ver,memiz gere· ken -veya tedavi diyebiliriz-bizi ve bizden neler

içerisinde; kendimi-zi de kurtulusu zor id-ne çekecek ve garip bir ruh leti

eli öpeceksin" an-ile, maddi sahadaki

ölçü olarak, önümüze . uzanan her eli öpmek zilletimizin

haline gelmesinden bu yana, bir an olsun o elleri bükmeyi nemez olduk. m yüzde yüz

bir ümitsizlik, düsüncesizlik ve limiyel. Doktorun loslimiye-ti.. Ve her nefeste bünyemize zerko-lunan mikroplardan

Öte yandan 11müftehir" mik-roplar. kibri. Vazife)'i ne to ilik-lerinde bizi al-çaltan ...

Her icad edilen kadehler, nutuklar,

yenilenen teoriler, namzet ... Ve her merminin dökülen

kurban-ses tonu

yeni nutuklar, -yeniden-yeniiEmen teoriler, ve daha· da uzak-

ler ... Ve yeniden icollar ... Ve bu ara-da güçliJier, dalyesindeki mazlomlar.

gi-bi, ilahi olan her ürken ba-

sandalyesinde -de-Islam var. Diniisi dinsizi.ile ka-

ürkmesine benzer bir içerisinde islam'o

doktora Bu kendisini bir hayal olarak her zaman göstermekte. duy-gusu, mü'minin kalbinde yer amentü gibi, içinde ce yer Oyle ki, hidayele erdik-

dan gelme" insanlar bne, ka-bul ettirebilmek için uy-durma içerisindeler. Kendini dine de, dini kendine uydurma (*)

bozarken, inanç nok-hareket eden ve da

olon lslom'o da bu noktadan O

meseleyi siy.asi, saha-lardan zorlamak suretiyle, Islam'da

reformcu-modern or-

#

taya "gerici, bor, kandökücü, anarsist ..• '' müslü.

yerini "ilerici; hüman, yenilikçi..." müslümanlar

olarak istiyor ve bekliyor. süslü terimler ile aran·

makto olan tip'in ne anlat-gerek yoktur kanaatinde-.

yim. Ve bu istek hasta'-doktoru arneliyesi es-

ortoya Sizler bir

cümbür cemaat Humeyni'ye ohp· tutmolanna, Kaddafi' nin

Islam bunlar ve benzerleri hort-

Bunlar sadece da-ho olarak ortaya ve-sile oldular. zihniyeti bu lo kendisini tekrar ortoya koymakta-

ve hiçbir zaman da zihniyeti ...

kendi so-isterken, bizler; aile iceri-

sindeki meselalerde olma acizler rolün-

de .. elden yana olmok-koymak suretiyle sür-mekteyiz. Içimizdeki

düzeltmek her ön-ce bizim boynumuzun borcudur. Bu-' no gayret edelim. Ama bunu yapar-ken Viyana önündeki Kara Mustafa

korkunç okibele terkeden

bizler kimin ki-min

bir fikre, belli bir karara sahip Bu bizleri

sevkederken komü-nizmden de büyük bir tehlike olarak

lsloll) üzerine yeni i or-dular gö"ndermeye devam

Ali Demirci

1".1 Bunu onlnrdo hNhongi bir ol dui)unu kolll.'diyor mUdUrnon olona ··co hiliyyPI da yer 1<<-ndisini

iboretlir, o kadar. Cahi!iyyf'l bir le hN babayiöidin kd

deQi!dir ·

iKi fARKLI TOPLUM VE J orihin her dönemincf€',

bir kobay gibi lôbirentin içine sonra duran ve sadece ideallerini

yararak isteyen güçler Var Bu güçler bir "merifaat" veya bir bir

bir veya insan üzerinde otorite kurmalanno vize veren bir bütünü ile

bOyOk bir ihtimalle ... bir gerçektir ki. meydan, hep

bu güçlere Su güçlere sürdürebilmeleri bir

yan.a, onlarla onurlu bir mücadeleye yere getiren insan

veya topluluklar da yeryüzünde. ·Bunlar da bir incelemeye tabi kendi icindeki eeliskilerden önemli ölcüde

bilincine düzenli ve bunun asgariye insan veya toplumlarla

Bence düzenli bir az bir toplum, önce o toplumu

meydaOo getiren bireylerin, kendi düzenlemeleri

ile meydana Bu

bugünün için çoktan bile: "Allah' o kulluk

Ô'na bir ortak .. 11l

ancak bu emre H aat edebilmesi ile

Uzaklan

iz/enimi insanda. bu toplumlar,

Bu toplumlarda insanfor belirler... Konufon

söz konusu Merada dört nal o özgür bir

bu çimleri üzerinde en az kendisi kadar özgür ikinci bir durdurabilmesi ne

: kadar mümkünse, buna i benzeyen bir ortamda gibi

amaçlayon bir bir ve hiçbir

olmayan kurallarla durdurabilmek de o kadar

... (ünkü bu kurallar ihôla

etmesi mümkün olmayon Biraz letkik -çok kurallar dair propagandalar bile- ister isternez orman

... Nedense insan, kendisini daha

fazla sokan orman dört elle

bulur kurtulusu ... Evet, kanunlara uymak güzel. ama, bu

olabilmeleri, elli ya da . toplumlan gözle görülür bir biçimde yukarifara

muhleviyata sahip olabilmeleri ile ... Tamamen insana yönelik güçlü bir muhleviyala sahip bu -toplumsal

ne olursa olsun- daima bencil olon, hata yapabilen ve

kadar objektif idida elsin, genellikle subjektif

içinde duran bir insan bilôkis insandon daha iyi

onun da, gizlediklerini de çok .iyi bilen, bilgisiyle ·alemleri hara

merhamet eden, insandon güçlü, kanun koymaya inSandan daha fazla ve yetkisi olan bir

en Bu da ancak

o zaman kanunlar, yerine gelidr mahiyete bürünecektir. Ama bu kanunlara ve Allah' o iman edilmesi ve

koy9u9u kanunlara uymak ile kendi heva ve heveslerini en az eden, kendisini "-esfele safilin" yeni kanunlar ve kanun koyuculan Ctrarnoya yöneilir. Bu da

yeryüzünde kendisinden daha fazla sahip olmayan baska tahakkümüne

kabul elmesi gelir.

Bu kendi sonuc'unda

"beyaz bayrak" somut bir delilidir. insanlardan bir

... Bu ders

ll

KUR-'AN ••• almayan, Allah'o gelrnekten

aldanan Bu sözünü

ettigirniz topluma önerilebilecek ikinci bir toplum b_içimi Bu

bireyler, toplumun bireylerinin.

tamamen kimselerdir. Bu kimseleri

kurtaran yegône unsur, "levhid"

tanzim ehneleriçlir. Bu kimselerin toplumda kanun koyma yetkisi insanlardan

gerçek sahibine, verilir, Bu kimseler, "Kim

(Kur'an'a) dogru- yola

kulak verip, yapan kimselerdir. Çünkü gerisi, Kur' an' da en biçimde izah edilmf'ktedir ... Çünkü "Kur'an, alemler için bir

... alan,

inSan m kendisi ve gayesi meselesi ve

onun Yaradan 'la lespitini genel bir

sisteminin bu meselesi içinde yerine olurlmok, onun Rabbiyle tespit etmek ve koinatlaki bütün güçleri

veren sisteminin bir hayal

... "!·ll Kerim, bizzat

kendisini ele Onun iç ve

... insana . olan güçleri, hizmf'tine vermek güden

.toplumun hedef gibi. Kur' on, insana bir

bir suur sonra serbest

.. "f'>l

Kur' Kerim 'in yolda yÜrüyen insanlar, o özlemini düzenli ve bunun asgari düzeye toplumun

Bu mükemmel !oplumun Kur' Kerim'in, do rnciyon eyellerinden . misal

gl"'! Pkiyor. Bu oyplfPrini iki

hütün problemleri-çözE>bilecek

sahip gözlenir. Bun.a MPkke' deki cahiliye ile yeni yPni islôm

b.ariz farklan df>lil olarak gösterebiliriz z an kalbiP.rinizin da

·O'nun nimeti sayesinde oldunuz. Bir çukuru'nun

idiniz, sizi oradan ''.('') d0nerni.ndeki

husümet, bu Isiörn toplumunda hir

"Sizden iyiye Pmreden ve· kötülükten men eden bir to.plu/uk E"renh'!r Örnek rni? SoodPt .. belki dP upU·zun dünya u! en yüksek mertebedir bu dönem ... Hem de cahiliye toplumunun yiYip

ile, tevhid toplumunun Vf> bu yün'!llmede

yönlf'l;lin . net bir Pk' ·bir

bu .. Ama bütün o cqhiliye

dönf'rni hiç olmayan Vf' masallan

ilt> bugünün anlatmakta güçlük çekiyorsunuz.

de görebilen imanlar olduklan halde, tuttuklan yolun ancok

dört elle surefiyle erebilecekleri

kohul e!lirerniyorsunuz. Çünkü "Allah kalplerini ve

gözlerinde d(> vordu V('·hüyük 07op onlar

1 Ni<n Sfir<:>sl 36 2 101 3 S2

_Çetinkaya

4 Sryyid Sh: 21 .S A.g Sh: 23 6 1 ol 7 Al i 104 R

KiMLiK KULLUK MUHAFIZLIK

Sö.zler, ''Bizim Türk Milliyetcileri

rOl< davamrz Türk mille.inin var-veebediyen de ..

va m ettirmek dôvastdtr. Bu fik-rin, bu davantn üstünde baska

fikir, bir dava yer alamaz. Türk milletinin korumak, yükseltmek ve onu ebediyyen devam elfirmek likri-ne hizmet etmeyen·, bu fikre uy. gun olmayari hiç bir hicbir hareket Türk milleti icin

olamaz. n(l} • 'i Allah ve peygamberi

ye zaman, inanan er-· · kekve bas-ka .yolu seçmek yara,maz ... "(1)

noevletin sosyal, eko_nomik, siyasi ve.hukuki temel düzeni men de olsa, din kurolla'rrna

maz .•• "(3)·

"Kimiik'' tarhsmasr' ilk defa üikemizde. Put,

Put'a kulluk, 11 putlopn dünün ccihili'.ye

mekke'sine has ilki ilk in-beri

"kim" kim'e ita-at

düsünüyor ol mala.; nna da g;tirir. ikinci$i ise günümüzde de çok daha "etkin" ve ilibar.1yla önemi· ni Bu biçimi ki-mi zaman arzu ve iradeyle oldu-

gibi kimi zamanda da olmayacak- sözkonusu. Dün

bir "paye" "put bugün gelir getiren·bir bir

sevgi ve itaat biçimi de lere. Her insanlar (özel isimli i'nsanlar) ölünce ''ilah'' lar kadar

Paragrallar. Her ne kadar "insan, tek dam-

lo kan ve binlerce diyor· so. da Sadi, biz bu bir

ile yetinelim. "BiniNce

sahip insan nelere iman ediyor, nelere ve bun· lan hangi üzerine bina edi· yor. Konumuz !w. Öyle ya insan bir

bir dü-vdr ise bunun do

biz bu dergide bir yc;zowk bulunu·

yonak, ülkede "müsfü· da bir kenara

oma buna "ideoloji" sahi· bi da

"ül kü"IP.re sahip insanlar do

ki "Kur' an" gözar· etmesinler. "kör" olmak,

ger< ek kuma sok· mak "müslüman"' ters

Ama istenir ki ru ediiE>bilsin. insan" ve iyi" yi (ki yeriNde

Demokratik, vazgeçilmez unsuru olan partiler, kopilalist sisle· min ono unsuru olon para (capital),

ölünE?n, olan ideolojiler, sözü fikirleri nass olarak kabulf>dilen insanlar, zihni· mizi gühü·

tehlike arzedecek derf'u•de yer tutan çocuklot, vus ·

iç jn çok köprülerden geçilen kamlar. Bütün bunlar, müslüman ol·

vozg('çilmez unsuru olan ''tevhid''i insa· na "müslüman" kimlikleri

zedeleyecek, zo· o fa .niteliktedir.

Bi_r parli, bir ideoloji top· dü·

sahipleri gençler cinsten Ne

ki bir, _genç ins'anfar illalloh" slotüko'ya ve sto-tüko kafa sfatüko

telasa düsürür. Düflün co-hiliyesinde hadiseyi gözlemle: rnek mümkün. ve da

"lo ila he illallah'' harE>ke!lerine kobi lenin iler koyup, o rekete VP o ·

keye gelenlerin bu hareketi duyup peygambere diye düsmeleri unutulur Özellikle "Mekke"ye hOcca gelen ka-· bilelerden 'Mekke

Peygomberle leri için önem arzeder.

Kul'un yasakla-bir tutulur mu?

MeVcut olan Kur'an gerekiyorsa öncehkle muha-

gerekmez mi? Iyi bir ise öncelikle iyf bir

olmaz Hem genç ve Ama tôli husus-

Önc€1ikle muhafaza '-'itaat" eden, itaat etmeyen-

leri "men" eden cinsten· ''Cumhuriyeti muhaFaza

ve memur ''rejimin ve bekçisi" ola-rak biliyoruz(.t)

Her ülke kendi devam et-tirecek, koruycicak tiyoç duyuyorsa desteklerneyi ve organize etmeyidf' Na-

ki dünya süper güce sahip ülkeler- kendi politika ve Ianna ellilecek

ülkelere her bölgede ih-tiyaç duYar. B·unlor destekler, orga-nize ve eder. Süper güçlerin dünya dengesi prog-

ülkelerin kimlik ve "kimlik' üzerine kuruyorsa gerek

devlet, gerek sosyal ve siyasal kuru-

lan ülke o ülke otO-ritesinin konumunu elkiler. Bu etkile-menin nlen etkisiz du-rum. ve

Her bir ülkede, devlet de dahil ol-mak üzere er ve in-san ve mu-hafaza hususunda beyan edebilir, bu hususta faaliyet-' te bulunabilir. Ama ülkeler "ba-

esas olarak böyle bir

hadlerini Cf'la-i ile Dev-

letin "muhafaza" elmek nin muhafaza edilmemesini savunan

olmakton uzak lutu-lur. Belki de "mürlecilikle, geridiik-le mevcudun muhafoza edilmesine gericilikle ilham ed!lmesi bir

de()ildir. Bir ey toplum ve ülkenin

konumu kimi zaman elindP ol-· nedenlerden bir kirn-

lik ile Bu kimlik mos kabuldür. Sahiplendirilery kim-

"asla" kabul etmeyen dahi bu "asla" kabul etmeme p'rati-

dökemez. Kabullense de,. kabul, de kimlik ono aittir. Bit ate-

ist dinsiz olmasma nüfus ka· di.ni islam

m ez. samimiyelini ifade eder. Ve duyulur. ha-

bir din daki bir "müslüman" kimli-

ve kabullenmekteki sa-· mimiyeli kabul edilebilir mi? Ben Pdi-lemei

"Müslüman" seçen insan öncelikle, Türkiye'de nüfus

ile Bu ya da özel

müSlüman geçilmesine yeter. Bu yeterlik yine dini "islôm" yazan nüfus bir anne babadan ol-makla mümkündür.}

olan Fokal sir k sa-hibi, put ir insan T

olmayabilir. bilebilmesi onun birle-

mekle daha kolaY bir onu icop etmez

Mü lk bir ·"iyi", sine ancak bunun bir ölcü ve inanda .

Bu. mÜslümanlar ve vesile ola-

dininde her tür-

lü üstünde Bu ol-müslüman ve müs-

lüman kalmak insan icin Yok zaten kendine Al.

13

ilah seçen insanlar müslüman iddia edecek

ÖIP foraftan "otorifenin dini t0mellere

dernPk bu din "din fe me le doyanan otorilenin" deva· ve ede'n söz ve

bulunmak ki "otoriteyi dini temellere

gibi bir eylem ve dü-süncE>nin "din otorite" dan cezai iken,

bir otoriteye rnu·

dinin mis, d.ini din·

teslim ifade eder. "Siotüko müslüman

isteyen insana ters tersf'ik kime kul ve

hangi tes· pitinde de

Kimi insan dinine Kimi insanlar dinine. kimi Al-lah' o itaat eder, .kimi T tu tercih eder, Kimi kendi

doktrinleri yapar, ki· mi tek rehber kabul eder. Ki-mi üstlenir, kimi

"Ancak, Allah' a kulluk O'na

birbirimizi rab olarak benirn-üzere, bizimle sizin.

bir söze gelin" diyor. bulunuyor. yüz ce·

virirlerse·.- bizim müslüman o.ldu?.JUmuza o.lun. "{5) diyo-ruz.

3 ' D . ., f.\ lf'"''"'

s !"""" '·1

BAYEZiD KÜRSÜSÜNDEN VAAZ (islam ve milliyetçilik)

1. Sayfada} gamber olarak gönderilmesinden önce "Evs" ile "Hazrec"

fo m yüzyirmi sene ihtilal, laf devam elmisli, Hicaz havolisi mezbaha haline islôm di

foyin lerle hükümler, fertler bir-

(inlihad) temin içindir. Böyle iken üzülerek 9örüyoruz ki, müslümonlar kadar tefrika icinde bölünme-ler içinde bir yokl De-, min bütün emirle-rinde var. ilôhi emirlerin te en birincisi itfihaddrr. Hak diyor ki: "Hepimiz birden "AI-

ipine, dine yani Ku 8

hükümlerinden mz. terrikaya iz, son-ro üzeriniz-deki nimetlerini Biliyorsunuz ya: Hani çe-kismeler, intilaHar birbirinize

idiniz. isiörn Sayesinde Hak kalplerinizi

oldunuz ... Hani ta Cehennem uçurumunun kadar tiniz, Allah sizi oradan ... " (Al-i lmran 3/103).

Gerçekten dili, muhiti, adetle-ri, olan bu kadar milleli kar-

(kavmi-yel), (cinsiyet) aradan

Fakat son zornanlarda biz rnüs-. lümanlar bu hakikallan gafil olduk.

sonsuz tefrika girdi. Inn memleketlerdeki müslü-manlon, memleketinde bu kadar millet var: Öyle ya Arnavut, Kürt, Çerkez, Arap, laz ... daha birçok milliyetler mevcut.

Pekala! Hepsinin nedir? Diyanef kadar bu sayesinde gibi

Türk, ne bilmiyordu, Arnavut milliyelinden dem vurmuyordu. zaten müslüman-

milliyetçilik yoktur. Haz. Pey-gamber buyuruyor ki: "Milliyet gay-reti güdenler bizden yani müslüman milliyel sebebiy-le da bizden milli-yet güderek ölenler de bizden lidir''.

milletlerde risiiyonlorda milliyetçilik var. Evet onlar bu hisle Fakat biz Din giderse bizim için hayat yoktur. Peygamber böyle diyor, sahibi böyJ.e söylüyor.

da bu Sözü teyit ediyor. felaketin sonsuz sebepleri

var ki en birincisi milliyetçilik yüzün-den meydan alan dört senedir bu yüzden ne hale geldik. Milliyetçilik gayretiyle ayak-

etmek icin ordumuzu yorduk. Ihtilalden ihtilale gir-dik, tük! Çünkü böyle istiyor,

elimizden olmak için bu. Bir taraftan yor, sürekli hem emin ki Allah korusun memleketimizi mi yle bitirmeyince olmayacak-

kendi na gayet kestirme bir

selleri var: Hani bir zamonlar bizim istedi·

memlekellere ordumuzdon ön-ce gönderirdik. Bu o memlekete girer, sokar, birbirine SO.{lra-da ordu gi-rer, istila eder, isini bitirirdi. Bu la ordunun bi'r kolu idi.

bunun Qibi do bugün var ki o o kesif

· zaptetmeyi

memleketin• · önce fefriko sokarlar, senelerce leti birbiriyle Sersem halk bu yorgun sonra gelip Bugün de te bize siyaset Zaten heryerdeki siyasetleri budur. Hindisfan'da, önce Endülüs'-

te, Cezoir'de, Iran'da hep böyle Takip ettikleri siya-set hep siyaseHir, hiç de-

Müslüman olanlar, hani kalbi sa-mimiyelle olanlar iyi bil-

ki: Bu fefrika, bu milliyet-çilik yoldur. Din bunUnla- be-raber bu su· retle Sonra din do söyle böyle diyenler, ufak tefek

da iyice zihinlerine ki: Yine bu siyaset-

le memleket yürümez. Buna bir son vermeli.

Hak "tefrikaya

diyor. -Iyi ama bütün milletlerde birçok

!nka (parti) var, do pek iyi gidiyor. Terakki edip duruyorlar. Bu

hiç de izmihlaline se-bep olmuyor ....

Ev'et, lakin onlar · "tefrika" mönasma telakki elrniyor-

size - ben-zetrnek gibi - tesil ede-yim: bizdeki mezhepler gibi; Ben Hanefiyim, sen Sana iti-raz ediyor muyum? ikimiz de

ibadet ediyoruz. ikimizin de kur' Peygamberimiz ay-

... onlar do bu gözle Bizde ise böyle mi? Heyhat! karar

Birbirimize kesiliyo-ruz. Her

o gözle MakSat memleketin selômetidir, · lan yoldon harekette görmüs, bizim dd bu gitmekie demiyor. bu tefrikalar hep o yüzden oldu. Nihayet memle-ket uçurUmun, yok olma uçurumu-nun fa kadar 9efdi, yuvar· i

pek cüzi bir · son nefeste olsun

yine böyle gidersek - Al-lah korusun - ümitler bitecek.

EY. müslüman cemaaf! Qözü-

nuzti topla-zira saltanat tah h

yor! Böyle gidersek ·Allah koru-sun- o da devrilecek. Rusya'-daki henÜ7 dinlerini muhafaza ediyodarsa,

idaresi hôlô Ingiltere lik ses ... Iyi biliniz ki hep çürük yine bu hükümet sayesin-dedir. korusun bu giderse hep-sinin gündür. muhafaza edemiyorsak ki bizim yüzümüzden o biçareler de mahvolacaklar. bütün na-

bütün ümitleri buraya moluf-lu. Hep bizden bir bekliyorlar-

Ama biz ne Bütün tevhid ederek büyük,

bir müslüman hükümeti tes-kil elmek mi? biz adam anlar da bulunduk-

memleketlerde daha asude olur-onlara mu-

amelesi daha Rusya'-don gelenler, Hindiston'dan, Çin'den, Kuzey Afrika'dan gelen-ler ... Hangisine isterseniz sorunuz, hepsi böyle söylüyorlar. Biçareleri n tabi hükümetleri kendilerine hep piya-

bakarak muomelede bulunu-yorlar.

Biz dini emirleri yerine getir[yoruz, fakat o emirlerdeki ruz. Meselô ikindide camiye

kubbenin -da, aynt imaman arkasmda maz fakat camiden ca yine birbirimize big&ne oiuyo-ruz. Acaba bu namazlardan Ya-rahct'nm maksadr ne idi? Bize birbirimizi tanitmak, müslüman· lardon bir cemaot, bir cemiyet meydana getirm,ek. Çünkü din cemafla lcaimdir: cemaotsrz din yo!omaz. Dinsiz cemaat belki· yo!or, islôtrlm cemaato olanihfi ..

lslôma olan Ihtiya-Aleyhi's-salôtü

ve's:selôm Efendimiz öyle· yor. Dinin bütün hükümlerincieki ruh, cemaate, sevketmektedir. Biz bugün ne oluyor bilmiyorum, en

millet olduk. rine bakarsak yekpare bir kütle, la-kat gerçekte kalpleri Sanki

birlikte, cemaat halinde halbuki kalpleri

59/14) ilôhi tarifi ipine

bu Sonra felaketimizin

biri de oldu. "Ey iman edenler, ni-çin söylüyorsunuz? Bu hareketiniz Al-lah fevkalade bir bütünüy-le Allah, ken-di yolunda sal birbirine ya-

bir duvar gibi mücahede edenleri sever" (Saf 61/2-4). o

. olur, o sever ki dediklerini fiilen yoparlar1 sözde lar, sonra O'nun yolunda ederler. Hem cihad ederler?

bütün c üzieri bk-bi;ine yek.pare bir bi-na gibi dururlar da öyle merdane d-had ederler.

Acaba biz ne Dört se-ne öncesine g€1inceye kadar geçen

sükun ile geçti. son döribuçuk seneyi de lemekle geçirdik! Bir millet ki bütün vücudu durur da çenesi elbette. bilmeli ki mil-lellerin durmak yoktur. Bir millet ne kadar ileri giderse gitsin, ne kadar yükseklere ol-

yerde durdu mu mahvolur. Çünkü 'bütün pek uzaklardaki bir noktaya, yeye gidiyor.

bir sel gibi terakki na için Büseli n önüne durulamaz. iste biz de ya ya o sel i'le bera-ber Görüyorsunuz ki bü-tün insan milletleri ileriye. gidiyor.

biz·duruyoruz. Bundan .on , ne, yirmi sene, hatta daha önce bu felaketi kestirenler, görenler Söylediler kulak vermedik, adam sen de dedik! Ne ise "geçen geçti" diyelim. Geçen

Fakat kalan olsun kurta-Olan oldu diye yeis getirmek,

dört ucunu dir. Zaten bu yoktur.

ümit kesmeyiniz" (Yusuf 1 2/Bl), rahmetinden ümit kesmeyiniz" mer 39/53); Yeis Öyle

· ise bundan sonras1 için ne yap-mak gelirse elbir-

Pe'ygamberimiz Efendimiz hozref·

lerine biri' sordu: - nedir ya Rosülolloh? - j.,Jôm güzel ahlôkion ibarettir,

buyurdufor. Yine sordu: Ya ResOiollah, güzel ohlök

- Buyurdufor ki: Seninl_e ko-paran adamla seni mahrum ver· mendir, sana zulmedeni de gö-rüp affetmendir.

bundan böyle olma-ya Çünkü bir ce-maat ''Geçen geçti'' di-yelim, lefrikalaro son verelim. Çün-kü gördük. Iyi bilmeliyi7 ki

hepimizin, evet istis-hepimizin bir mesuliyet hissesi

Hiç kimse kendisini daraya herkes

simdiki mesul oldu-mesuliyeli

da kendisinin de hissedar itiraf ederse o zaman o zaman sine Hükümet, millet, ordu ... bizden birçok bekliyor.

• Biz bu dinimiii, kendimizi muhafaza için ihtiyar

Ali_mler zenginle'r servetiyle, fakirler güçleri ka-

eli silah lutanlar kuvvetiyle k. Bu bir bordur, bundan

hükümetfen beklememeli. Çünkü son ümidi

olan bu hükümet, bu hayata elmek üzere.

man h merkezinden sa-at ötede duruyor. kadar on-lar biz ne kadar lakayl

hepimiz biliyoruz. Bununla beraber doha ümitler büsbütün ke-

Daha fslôm iÇin hayat hükümeti, or-

duyu takviye •• lslômo ve müslüman

ro et. bize ver, ve kôfir kavim-

lere bize el. Ey Rabbi-miz, bize dünyoda güzellik, de güzellik ver de bizi Cehennem

koru".

tsmoil TVrhy.-. Ou1unw1i l!i1o!P Yn C. l S. 376 "" 1986.

1 '1

SÜRÜP GELEN CAGLARDAN •

Yeryüzü bana mescit Ant verdim toprak tutuldu Her sabah her her aksam . . Ikindiyle donanarak Seslerden bir sesle Sulatla potalanan benim.

Geldim durdum önünde iste bir gibi . • . ' #

bir giysisini.

Evet bir hançer gibi büyüyor içimde bir gibi kabaran

bir günde Bir tutulan m Kudüste Mescidi Aksada Belki bir

· Duymaz göklerin sesini

Elbet bir gün bu ihanet kelepçesini

Çün defterler hesaplar sq,ruldukta Vetimin soruldukta yoksulun Milletim omuz omuza verip ·

duruldukta.

Erdem

1

1 i [