Upload
phungdat
View
220
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
CZYNNIKI WYSTĘPUJĄCE W ŚRODOWISKU PRACY
Czynniki niebezpieczne (urazowe):•zagrożenie elementami ostrymi lub wystającymi,•zagrożenie elementami ruchomymi i luźnymi,•zagrożenie porażenia prądem elektrycznym,•zagrożenie poparzeniem,•zagrożenie związane z przemieszczaniem się ludzi,•zagrożenie pożarem lub/i wybuchem.
Czynniki uciążliwe: mogą spowodować obniżenie sprawności fizycznej i psychicznej pracownika.
Czynniki szkodliwe: mogą spowodować zatrucia, a nawet śmierć.
Szkoła ponadgimnazjalna Moduł III – Foliogram 1
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
PODZIAŁ CZYNNIKÓW NIEBEZPIECZNYCH, SZKODLIWYCH I UCIĄŻLIWYCH
Czynniki fizyczne:•hałas,•drgania mechaniczne (wibracje),•promieniowanie optyczne, •prąd elektryczny,•elektromagnetyczne, laserowe, jonizujące,•mikroklimat.
Czynniki chemiczne:•substancje toksyczne, drażniące, uczulające, rakotwórcze, mutagenne, upośledzające funkcje rozrodcze.
Czynniki biologiczne:•mikroorganizmy roślinne i zwierzęce (bakterie, wirusy, grzyby, pierwotniaki),•makroorganizmy roślinne i zwierzęce.
Czynniki psychofizyczne:•obciążenie fizyczne (statyczne i dynamiczne),•obciążenie psychofizyczne (obciążenie umysłu, niedociążenie, przeciążenie percepcyjne, obciążenie emocjonalne).
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 2
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
GŁÓWNE ŹRÓDŁA CZYNNIKÓW NIEBEZPIECZNYCH
• obracające się wały, sprzęgła, głowice,• miejsca zbiegania się dwóch obracających się elementów,• koła zębate i cierne, walce zgniatające,• części przy napędach i przekładniach (koła, pasy, kliny),• miejsca stykania się części wykonujących ruch
(stoły przesuwne, podajniki),• obracające się narzędzia tnące,• narzędzia poruszające się ruchem liniowym (posuwisto-zwrotnym),• wystające niebezpieczne ostre elementy.
Ponad 80% wypadków w przemyśle przetwórczym jest związana z obsługą maszyn.
Moduł III – Foliogram 3Szkoły Ponadgimnazjalne
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
RODZAJE OSŁON
osłony stałe - nie zmieniają swego położenia w stosunku do maszyny,
a usunięcie lub otwarcie ich bez użycia narzędzi jestniemożliwe,
osłony ruchome- zwykle połączone są z elementami maszyny i mogą być
otwierane bez użycia narzędzi.
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 4
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
WYMAGANIA STAWIANE OSŁONOM
Osłony powinny:
• mieć trwałą konstrukcję,• być trudne w usuwaniu,• być usytuowane w odpowiedniej odległości od strefy
niebezpiecznej,• nie przesłaniać pola widzenia podczas pracy,• nie mogą same stwarzać dodatkowego zagrożenia,• muszą umożliwiać wykonywanie pracy na maszynie oraz
jej konserwację.
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 5
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
PODSTAWOWE ZASADY ORAZ METODY LIKWIDACJI LUB OGRANICZANIA WPŁYWU CZYNNIKÓW NIEBEZPIECZNYCH,
SZKODLIWYCH I UCIĄŻLIWYCH
• eliminacja źródeł czynników niebezpiecznych i szkodliwych,
• odsunięcie człowieka z obszaru ich oddziaływania,• osłonięcie strefy narażenia,• zastosowanie ochron osobistych,• właściwy dobór pracowników,
właściwa organizacja pracy oraz oddziaływanie na bezpieczne zachowanie pracowników.
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 6
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
PRZYKŁADY URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 7a
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 7b
PRZYKŁADY URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 7c
PRZYKŁADY URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
ZAGROŻENIA PRZY UŻYTKOWANIU URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH
• porażenie i oparzenie prądem • oddziaływanie łuku elektrycznego • oddziaływanie zjawisk elektryczności statycznej • porażenie i uszkodzenia spowodowane wyładowaniem atmosferycznym oraz przepięcia w urządzeniach • poparzenia w wyniku wydzielania się ciepła, także w wyniku zwarcia, przeciążenia, przegrzania czy iskrzenia i żarzenia się, • oparzenia chemiczne i zatrucia substancjami występującymi w urządzeniach oraz wydzielanymi podczas spalania • skaleczenia, zmiażdżenia, pochwycenia, przekłucia w wyniku oddziaływania mechanicznego, w tym w maszynach
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 8
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
PRZYCZYNY PORAŻENIA I OPARZENIA PRĄDEM ELEKTRYCZNYM
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 9
Porażenia i oparzenia prądem elektrycznym powodowane są: • nieprzestrzeganiem przepisów bezpieczeństwa,• lekkomyślnością, błędnym postępowaniem,• brakiem odpowiedniej wiedzy o zagrożeniach,• wadliwą budową urządzeń,• pojawieniem się napięcia na przewodzących częściach urządzenia, nie będących normalnie pod napięciem (obudowy), wskutek niespodziewanego uszkodzenia izolacji.
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
DZIAŁANIE PRĄDU ELEKTRYCZNEGO NA ORGANIZM CZŁOWIEKA
BEZPOŚREDNIE - gdy przez ciało człowieka przepływa prąd elektryczny i powoduje:
• zakłócenie działania układu nerwowego, co może objawiać się:- skurczami mięśni,- zatrzymaniem oddychania,- migotaniem komór sercowych,- zaburzeniami krążenia krwi,
• oparzenia wewnętrzne i zewnętrzne.
POŚREDNIE - które powstaje bez przepływu prądu przez organizm człowieka.
Przyjmuje się, że prąd o wartości do 10 mA jest prądem samouwolnienia się człowieka w przeciętnych warunkach otoczenia.
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 10
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
ŚRODKI OCHRONY PRZED PORAŻENIEM PRĄDEM
W każdym urządzeniu elektroenergetycznym dziś wymaga się stosowania: • jako ochrony podstawowej (ochrony przed dotykiem bezpośrednim) izolacji i obudowy (osłony),• jako ochrony dodatkowej (ochrony przy dotyku pośrednim, czyli ochrony przy uszkodzeniu) – samoczynnego wyłączenia zasilania, lub zastosowania izolacji podwójnej (wzmocnionej), lub separację elektryczną
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 11
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
PODSTAWOWE ZASADY BEZPIECZNEGO UŻYTKOWANIA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH
Przed użyciem dowolnego urządzenia elektrycznego zawsze należy sprawdzić, czy jego obudowa lub przewód zasilający nie są uszkodzone.
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 12
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
PODSTAWOWE ZASADY BEZPIECZNEGO UŻYTKOWANIA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH
Nigdy nie wolno dotykać nieizolowanych przewodów, które są pod napięciem, a także zbliżać się do nich.
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 13
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
PODSTAWOWE ZASADY BEZPIECZNEGO UŻYTKOWANIA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH
Zawsze przed podłączeniem urządzenia do sieci zasilającej trzeba sprawdzić, czy wtyczka przewodu zasilającego jest dostosowana do gniazda wtykowego (czy jest z bolcem czy bez).
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 14
UWAGA: Gdy wystaje bolec, to tylko można przyłączyć prawidłową wtyczkę, a nie wolno próbować przyłączyć (a tym bardziej modyfikować) takiej, która nie pasuje.
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
PODSTAWOWE ZASADY BEZPIECZNEGO UŻYTKOWANIA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH
Należy używać przewodów i urządzeń elektrycznych, które mają znak bezpieczeństwa B.
W każdym przypadku uszkodzenia urządzenia elektrycznego, podczas jego użytkowania, należy odłączyć je spod napięcia.
Obecność lub brak napięcia, np. w gnieździe wtyczkowym, sprawdzamy tylko za pomocą odpowiedniego wskaźnika napięcia.
Nigdy nie wolno zdejmować obudowy sprzętu elektrycznego przed odłączeniem go od zasilania.
Nigdy nie wolno używać zawilgoconego sprzętu elektrycznego i urządzeń elektrycznych.
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 15
KOMENTARZ: W dawniejszych urządzeniach mieliśmy znak "B", dziś mamy oznakowanie "CE" – warto tu dopowiedzieć, żeby ze względów bezpieczeństwa nie używać "samoróbek" (które , które żadnego z tych oznakowań nie mają).
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
PODSTAWOWE ZASADY BEZPIECZNEGO UŻYTKOWANIA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH
Osoby, które nie mają odpowiednich kwalifikacji, nie mogą wykonywać napraw urządzeń elektrycznych.
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 16
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
PODSTAWOWE ZASADY BEZPIECZNEGO UŻYTKOWANIA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH
W żadnym wypadku nie wolno korzystać z urządzeń elektrycznych, zażywając kąpieli w wannie lub pod prysznicem. Grozi to śmiertelnym
porażeniem prądem elektrycznym, gdyż woda przewodzi prąd !
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 17
G Ł U P O T A
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
PODSTAWOWE ZASADY BEZPIECZNEGO UŻYTKOWANIA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH
Nie dopuszczać, aby dzieci manipulowały przy gniazdach wtyczkowych i bawiły się urządzeniami elektrycznymi.
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 18
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
PODSTAWOWE ZASADY BEZPIECZNEGO UŻYTKOWANIA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH
Jeśli chcesz bezpiecznie wymienić żarówkę -- wyłącz bezpiecznik !
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 19
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
PODSTAWOWE ZASADY BEZPIECZNEGO UŻYTKOWANIA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH
Nie zostawiaj bez nadzoru urządzeń grzejnych, takich jak: żelazko,
grzałka, piecyk elektryczny, gdyż mogą być one źródłem pożaru !
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 20
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
UWALNIANIE PORAŻONEGO SPOD DZIAŁANIA PRĄDU ELEKTRYCZNEGO
UWALNIANIE PRZEZ WYŁĄCZENIE NAPIĘCIA
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 21
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
UWALNIANIE PORAŻONEGO SPOD DZIAŁANIA PRĄDU ELEKTRYCZNEGO
UWALNIANIE PORAŻONEGO PRZEZ ODCIĄGNIĘCIE
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 22
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
Materiağ do ĺwiczeŒRozwiŃzania zapewniajace bezpieczeŒstwo elektryczne
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 22a
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 22b
Materiağ do ĺwiczeŒRozwiŃzania zapewniajace bezpieczeŒstwo elektryczne
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
UWALNIANIE PORAŻONEGO SPOD DZIAŁANIA PRĄDU ELEKTRYCZNEGO
UWALNIANIE PORAŻONEGO PRZEZ ODCIĄGNIĘCIE PRZEDMIOTEM O WŁASNOŚCIACH IZOLUJĄCYCH
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 23
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
ĆWICZENIE 1
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 23a
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
ĆWICZENIE 2
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 23b
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
ĆWICZENIE 3
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 23c
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
ĆWICZENIE 4
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 23d
Szkoły Ponadgimnazjalne
PODSTAWOWE ZASADY OŚWIETLENIA
ZASADY OŚWIETLANIA
ZASADAFIZJOLOGICZNA
ZASADAEKONOMICZNA
ZASADAESTETYCZNA
Moduł III – Foliogram 24
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
RODZAJE OŚWIETLENIAOświetlenie podstawowe:
oświetlenie ogólne oświetlenie miejscowe
oświetlenie złożone – oświetlenie ogólne i miejscowe zastosowane jednocześnie oświetlenie awaryjne:
•oświetlenie ewakuacyjne:•oświetlenie dróg ewakuacyjnych,•oświetlenie strefy otwartej,•oświetlenie strefy wysokiego ryzyka
•oświetlenie zapasowe
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 25
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
PRAWIDŁOWE OŚWIETLENIE STANOWISK PRACY
Na jakość oświetlenia w danym pomieszczeniu mająwpływ następujące czynniki:• odpowiedni poziom natężenia oświetlenia [lx],• równomierność oświetlenia,• odpowiednia barwa światła i wskaźnik oddawanie barw
(rozróżnianie barw),• rozkład luminancji w polu widzenia,• ograniczenie olśnienia.
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 26
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
DOBÓR OŚWIETLENIA ELEKTRYCZNEGOZgodnie z normą PN-EN-12464-1:2004 Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy. Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach dla konkretnych stanowisk pracy należy dobrać określone wartości natężenia oświetlenia,równomierności oświetlenia i wskaźnika oddawania barw
i w zależności od wymaganego poziomu natężenia oświetlenia powinno się dobrać odpowiedni rodzaj oświetlenia:
- przy pracach wzrokowych wymagających małych natężeń oświetlenia rzędu 200 lx (np. pomieszczenia sanitarne, mało dokładne prace ślusarskie), zaleca się stosowanie oświetlenia ogólnego,(np. prace biurowe, pisanie na maszynie, dokładne prace
ślusarskie, prace kreślarskie, szycie tkanin) - zaleca się stosowanie oświetlenia ogólnego lub złożonego,
- przy pracach wymagających natężenia powyżej 750 lx (np. montaż części elektronicznych, kontrola wyrobów włókienniczych, sale operacyjne) - zaleca się stosowanie oświetlenia złożonego.
Oceny warunków oświetlenia elektrycznego pomieszczeń i stanowisk pracy dokonuje się na podstawie wyników pomiarów natężenia oświetlenia, w [lx].
Pomiary natężenia oświetlenia należy wykonywać zgodnie z zasadami opisanymi w normie PN-84/E-02033 Oświetlenie wnętrz światłem elektrycznym
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 27
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
TYPOWE ŹRÓDŁA POLA ELEKTROMAGNETYCZNEGO (PEM)
•urządzenia energetyczne : linie wysokiego napięcia, transformatory, generatory, rozdzielnice;
•urządzenia telekomunikacyjne: obiekty nadawcze (anteny), radiotelefony, telefony komórkowe;
•urządzenia elektrotermiczne: piece łukowe, piece indukcyjne, zgrzewarki elektryczne;
•urządzenia medyczne: diatermie krótkofalowe, lancetrony;•monitory telewizyjne i komputerowe
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 28
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
PROMIENIOWANIE PODCZERWONE IR
Promieniowanie IR (cieplne) obejmuje promieniowanie optyczne o długości fal od 780 nm do 1 nm. Oddziałuje ono na organizm człowieka przez skórę i oczy.
Źródłami promieniowania IR są:• gorące stanowiska pracy w hutach, odlewniach, walcowniach,
kuźniach (piece martenowskie i łukowe,itp.,)• roztopiony metal lub masa szklarska,• paleniska, grzejniki,• elektryczne promienniki podczerwieni (specjalne źródła żarowe),
• łuki spawalnicze, palniki
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 29
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
PROMIENIOWANIE NADFIOLETOWE UV
Promieniowanie nadfioletowe UV obejmuje zakres fal optycznych od 100 nm do 400 nm.
Źródłami promieniowania UV są:• elektryczne promienniki nadfioletu (specjalistyczne lampy fluorescencyjne, rtęciowe)• elektryczne źródła światła (żarówki halogenowe bez filtra UV STOP, lampy rtęciowe),• procesy technologiczne (spawanie łukowe i gazowe, elektrodrążenie, cięcie tlenowe.
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 30
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
DRGANIA MECHANICZNE
Drgania mechaniczne – wibracje to ruch cząstek ośrodka spręzystego względem położenia równowagi.W środowisku pracy rozpatrywane są jedynie drgania przekazywanedo organizmu człowieka perzez bezpośredni kontakt z drgającym ośrodkiem stałym.
W zależności od amplitudy drgań i czasu ich oddziaływania naczłowieka drgania mogą być:
•czynnikiem uciążliwym,•czynnikiem szkodliwym,•czynnikiem niebezpiecznym.
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 31
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
PODZIAŁ DRGAŃ
Ze względu na sposób oddziaływania drgań na organizm człowieka, rozróżnia się:
1. Drgania o oddziaływaniu ogólnym przenikające do organizmuczłowieka przez jego nogi, miednicę, plecy lub boki;
Działają na człowieka najczęściej przez podłoże, na którym pracują ludzie lub przez siedziska pojazdów.
2. Drgania działające przez kończyny górne (ręce);
Pochodzą głównie od używanych narzędzi ręcznych lub maszyn wytwarzających drgania (wiertarki, szlifierki, młoty pneumatyczne itp.)
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 32
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
PARAMETRY WYKORZYSTYWANE DO OKREŚLANIA SZKODLIWOŚCI DRGAŃŃ
• częstotliwość drgań - szczególnie niebezpieczne są dlaczłowieka częstotliwości od 0.9 Hz do 1400 Hz (każda część ciała, narząd - ma swoją charakterystyczną częstotliwość drgań - częstotliwość drgań własnych
• amplituda drgań - im większa amplituda drgań przy danejczęstotliwości, tym bardziejszkodliwe są drgania.
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 33
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
CZĘSTOTLIWOŚĆ DRGAŃ WŁASNYCH NARZĄDÓW CZŁOWIEKA
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 34
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
SKUTKI ODDZIAŁYWANIA DRGAŃ NA ORGANIZM CZŁOWIEKA
•zaburzenia w układzie krążenia (np. zespół „białych palców”),•zaburzenia w układzie nerwowym ( złe samopoczucie, bezsenność,
zaburzenia czucia, ograniczenie zdolności manualnych, bóle rąk i nóg),
• zaburzenia w układzie kostno-stawowym (zmiany zwyrodnieniowestawów nadgarstkowych, łokciowych i kręgosłupa, torbiele kostne),
• zaburzenia pracy układu pokarmowego,• zaburzenia ogólne w tym wzroku, mowy, osłabienie, zawroty głowy,
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 35
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
METODY OGRANICZANIA ZAGROŻEŃ DRGANIAMI MECHANICZNYMI
1) Metody techniczne:•minimalizowanie drgań u źródła ich powstawania,•minimalizowanie drgań na drodze ich propagacji,•automatyzacja procesów technologicznych i zdalne sterowanie
źródłami drgań.• wprowadzenie dodatkowych układów (biernych
lub aktywnych) redukcji drgań.
2) Metody organizacyjno-administracyjne:•skracanie czasu narażenia na drgania w ciągu zmiany roboczej,•stosowanie przerw i odpoczynek w wydzielonych pomieszczeniach,•przesuwanie do pracy na innych stanowiskach osób szczególniewrażiwych na działanie drgań
•szkolenie pracowników.
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 36
HAŁAS
Hałasem określa się każdy niepożądany dźwięk, który może być uciążliwy lub szkodliwy dla zdrowia lub zwiększać ryzyko wypadku przy pracy .
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 37
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
RODZAJE HAŁASU
Hałas ustalony -- poziom dźwięku mierzony w określonym miejscu zmienia się podczas obserwacji nie więcej niż 5 dB.
Hałas nie ustalony –- poziom dźwięku mierzony w określonym miejscu zmienia się podczas obserwacji więcej niż 5 dB.
Hałas impulsowy -- składa się z jednego lub więcej impulsów dźwiękowych, z którychkażdy trwa krócej niż 1 s.
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 38
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
RODZAJE ŹRÓDEŁ HAŁASU
- turbulencja w powietrzu - np. samoloty, wentylatory, gwizdki,- fala uderzeniowa np. wybuchy, zamykanie drzwi, hałas impulsowy,- turbulencje lub pulsacje cieczy np. zawory wodne, klimatyzacja,- kawitacja np. śruby, układy paliwowe w silnikach, - uderzenie np. młotkowanie, prasy,- zazębianie np. przekładnie zębate,- toczenie np. przenośniki taśmowe, łożyska kulkowe, pojazdy,- tarcie i samowzbudzenie np. hamulce, obróbka mechaniczna,- pole magnetyczne np. silniki elektryczne- bezwładność np. wirniki, wały- ludzie np. rozmowy i działalność człowieka
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 39
ŁASU
ła
•zmiana niektórych materiałów w maszynie.
2) Ograniczenie hałasu na drodze propagacji •odizolowanie maszyny od podłoża,•zastosowanie obudowy dźwiękoizolacyjnej maszyny,•zastosowanie ekranów,•stosowanie materiałów dźwiękochłonnych na podłogi, ściany stropy,•zastosowanie kabin dźwiękoizolacyjnych dla obsługi,•stosowanie ochronników słuchu.
Metody organizacyjno-administracyjne:•właściwe rozmieszczenie pomieszczeń ze źródłami hałasu,•odsuniecie stanowisk pracy od źródeł hałasu,•stosowanie przerw w pracy i ograniczenie czasu pracy na hałaśliwych
stanowiskach.
Moduł III – Foliogram 40
METODY OGRANICZANIA HAŁASUMetody techniczne:
1) Ograniczenie emisji hałasu ze źródła•zmiana technologii procesu produkcji,•wymiana maszyn na cichsze,•wyciszenie maszyn,•zmiana niektórych materiałów w maszynie.
2) Ograniczenie hałasu na drodze propagacji•odizolowanie maszyny od podłoża,•zastosowanie obudowy dźwiękoizolacyjnej maszyny,•zastosowanie ekranów akustycznych,•stosowanie materiałów dźwiękochłonnych na podłogi, ściany, stropy,•zastosowanie kabin dźwiękoizolacyjnych dla obsługi,•stosowanie ochronników słuchu.
Metody organizacyjno-administracyjne:•właściwe rozmieszczenie pomieszczeń ze źródłami hałasu,•odsuniecie stanowisk pracy od źródeł hałasu,•stosowanie przerw w pracy i ograniczenie czasu pracy na hałaśliwychstanowiska
ch. Szkoły
Ponadgimnazjalne
Moduł III – Foliogram 40
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
SUBSTANCJE CHEMICZNE STWARZAJĄCE ZAGROŻENIA
Substancje chemiczne ze względu na zagrożenia dla zdrowia i/lub środowiska dzielimy na:
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 41.
- w zależności od właściwości fizycznych
– wybuchowe
– utleniające
– łatwopalne
w zależności od zagrożeń dla zdrowia
– bardzo toksyczne– toksyczne
– szkodliwe
- żrące
- drażniące - uczulające - w zależności od zagrożeń dla środowiska
Dwufazowe układy ciało stałe – gaz lub ciecz – gaz rozproszone w powietrzu to aerozole (pyły, dymy, mgły).
- niebezpieczne dla środowiska
st
- w zależności od zagrożeń dla zdrowia
Substancje chemiczne mogą występować w środowisku pracy w postaci gazów, par, cieczy lub ciał stałych.
w, par, cie
.
w zależności od zagrożeń dla zdrowia:
Substancje chemiczne mogą występować w środowisku pracy w postaci gazów, par, cieczy lub ciał stałych.
w, par, cie
.
w zależności od zagrożeń dla zdrowia:
w zależności od zagrożeń dla zdrowia:
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
SKUTKI DZIAŁANIA SUBSTANCJI CHEMICZNYCH
W zależności od skutków działania na organizm człowieka substancje chemiczne dzielą się na:
– bardzo toksyczne– toksyczne– szkodliwe– drażniące,– żrące,– uczulające,– rakotwórcze,– mutagenne,– upośledzające funkcje rozrodcze.
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 42
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
RODZAJE ZATRUĆ
• ostre
• podostre
• przewlekłe
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 43
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
WCHŁANIANIE SUBSTANCJI CHEMICZNYCHPRZEZ UKŁAD ODDECHOWY
Układ oddechowyjest główną drogą
przedostawania się
substancji chemicznych do organizmu
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 44
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
WCHŁANIANIE SUBSTANCJI CHEMICZNYCH PRZEZ SKÓRĘ
Uszkodzenia skóry, • podwyższonatemperatura i wilgotnośćotoczenia
- zwiększają zdolność wchłaniania
substancji przez skórę
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 45
•
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
WCHŁANIANIE SUBSTANCJI CHEMICZNYCH PRZEZ UKŁAD POKARMOWY
Przez układ pokarmowy substancje chemiczne dostają się do żołądka
najczęściej drogą pośrednią przeniesione
rękoma, wraz z pożywieniem,
w czasie picia napojów lub palenia papierosów
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 46
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
DZIAŁANIE SUBSTANCJI CHEMICZNYCH NA ORGANIZM
Działanie substancji chemicznych na organizm
człowieka może być miejscowe i układowe,
a ich nasilenie może mieć charakter ostry lub przewlekły
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 47
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
NAJWYŻSZE DOPUSZCZALNE STĘŻENIA (NDS)
• wartość średnia ważona stężenia, którego oddziaływaniena pracownika w ciągu 8-godzinnego dobowego i przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, określonego w Kodeksie pracy, przez okres jego aktywności zawodowej nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń.
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 48
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
NAJWYŻSZE DOPUSZCZALNE STĘŻENIE CHWILOWE (NDSCh)
wartość średnia stężenia, które nie powinno spowodować ujemnych zmian w stanie zdrowia pracownika, jeżeli występuje w środowisku pracy nie dłużej niż 15 minut i nie częściej niż 2 razy w czasie zmiany roboczej, w odstępie czasu nie krótszym niż 1 godzina.
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 49
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
NAJWYŻSZE DOPUSZCZALNE STĘŻENIE PUŁAPOWE (NDSP)
Wartość stężenia, która ze względu na zagrożenia zdrowia lub życia pracownika
nie może być w środowisku pracy przekroczone w żadnym momencie.
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 50
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
KARTY CHARAKTERYSTYK SUBSTANCJI /MIESZANINzawierają dane dotyczące:
• Identyfikacji substancji/mieszaninyi identyfikacji przedsiębiorstwa,
• Identyfikacji zagrożeń,• Składu i informacji o składnikach,• Pierwszej pomocy,• Postępowania w przypadku pożaru,• Postępowania w przypadku niezamierzonego uwolnienia do środowiska,• Postępowania z substancją/mieszaniną i jej/jego magazynowania,• Kontroli narażenia i środków ochrony indywidualnej,• Właściwości fizykochemicznych,• Stabilności i reaktywności,• Informacji toksykologicznych,• Informacji ekologicznych,• Postępowania z odpadami,• Informacji o transporcie,• Informacji dotyczących przepisów prawnych,• Innych informacji
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 51
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
SPOSOBY LIKWIDACJI LUB OGRANICZENIA ŹRÓDEŁ ZAGROŻEŃ CHEMICZNYCH
• zmiany w procesach technologicznych,• zaprzestanie wykonywania procesów stwarzających szkodliwe
warunki pracy,• automatyzacja, robotyzacja i hermetyzacja procesów
technologicznych,• stosowanie środków ochrony zbiorowej,• izolacja stanowisk pracy,• prawidłowe magazynowanie oraz likwidacja odpadów,• rotacja, skrócony i limitowany czas pracy,• stosowanie środków ochrony indywidualnej,• egzekwowanie przestrzegania przepisów bhp,• profilaktyka medyczna i przestrzeganie zaleceń służby
medycyny pracy.
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 52
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
ŚRODKI OCHRONY ZBIOROWEJ
Rodzaje wentylacji
naturalna mechaniczna(nawiewna, wywiewna, nawiewno - wywiewna)• ogólna• miejscowa
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 53
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 54
http://zdrowie.dziennik.pl
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 55
http://www.sciencepicturecompany.com
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
KLESZCZ ŁĄKOWY
• a, b – kleszcz pospolity• c, d – formy dorosłe
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 56
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 57
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 58
http://fineartamerica.com
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 59
GRUPY CZYNNIKÓW BIOLOGICZNYCH
PRIONY WIRUSY
BAKTERIE GRZYBY
PASOŻYTY WEWNĘTRZNE CZYNNIKI ZWIERZĘCE
CZYNNIKI ROŚLINNE
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
WYDATEK ENERGETYCZNY NA ZMIANĘ ROBOCZĄ
KLASA CIĘŻKOŚCI PRACYFIZYCZNEJ
MĘŻCZYŻNIKcal
KOBIETYKcal
BARDZO LEKKA (WYPOCZYNEK)LEKKAŚREDNIO CIĘŻKACIĘŻKABARDZO CIĘŻKA
< 300300-800
800-15001500-2000
>2200
<200200-700700-1000
1000-1200>1200
Według – Obciążenie wysiłkiemfizycznym, Wyd. CIOP 2002
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 60
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
ZESPOŁOWE PRZENOSZENIE PRZEDMIOTÓW
Przenoszenie przedmiotów, których długość przekracza 4 m i masa 30 kg, powinno odbywać się zespołowo pod warunkiem,
aby na jednego pracownika przypadała masa nie przekraczająca:
1) 25 kg – przy pracy2) 42 kg – przy pracy dorywczej
Niedopuszczalne jest zespołowe przemieszczanie przedmiotów o masie przekraczającej 500 kg
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 61
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
NIEKORZYSTNE CZYNNIKI PSYCHOSPOŁECZNESZKODLIWE CZYNNIKI PSYCHICZNE
ZAGROŻENIA ZAGROŻENIA ZAGROŻENIA ZAGROŻENIAWYNIKAJĄCE WYNIKAJĄCE Z PRACY WYNIKAJĄCE WYNIKAJĄCEZE STAŁRGO NA STANOWISKACH Z Z
DUŻEGO DECYZYJNYCH ZAGROŻENIA MONOTONIIDOPŁYWU I ZWIĄZANYCH ŻYCIA PRACY
INFORMACJI Z
I GOTOWOŚCI ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ
DO ODPOWIEDZI
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 62
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
RYZYKO ZAWODOWE
Ryzyko zawodowe oznacza prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy.
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 63
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO
Ryzyko zawodowe Ciężkość następstw
R = P i S
Prawdopodobieństwo wystąpienia urazu lub utraty zdrowia
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 64
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
KATEGORIA RYZYKA
Prawdopodobieństwo urazu lub utraty
ZdrowiaP
S �&�L��*�N�R���ü�Q�D�V�W��S�V�W�Z
AWysoce
prawdopodobne
BPrawdopodobne
CMało
prawdopodobne
I�'�X�*�D
�>���@�E�D�U�G�]�R���G�X�*�H��
�U�\�]�\�N�R
[4]�G�X�*�H���U�\�]�\�N�R
[3]���U�H�G�Q�L�H���U�\�]�\�N�R
II�� �U�H�G�Q�L�D
�>���@�G�X�*�H���U�\�]�\�N�R
[3]��rednie ryzyko
[2]małe ryzyko
IIIMała
�>���@���U�H�G�Q�L�H���U�\�]�\�N�R
[2]ma�áe ryzyko
[1]bardzo małe
ryzyko
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 65
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
DZIAŁANIA PRACODAWCY WEDŁUG KATEGORII RYZYKA
Oszacowanie ryzyka zawodowego
Dopuszczalnośćryzyka zawodowego Niezbędne działania
[5]Bardzo
duże ryzyko
Niedopuszczalne(nieakceptowalne)
Praca nie może być rozpoczęta ani kontynuowana do czasu zmniejszenia ryzyka zawodowego do poziomu dopuszczalnego
[4] Duże ryzyko
Niedopuszczalne(nieakceptowalne)
Jeżeli ryzyko zawodowe jest związane z pracą jużwykonywaną, działania w celu jego zmniejszenia trzeba podjąć natychmiast. Planowana praca nie może być rozpoczęta do czasu zmniejszenia ryzyka zawodowego do poziomu dopuszczalnego
[3] Średnie ryzyko
Dopuszczalne(akceptowalne)
Zaleca się zaplanowanie i podjęcie działań, których celem jest zmniejszenie ryzyka zawodowego
[2] Małe ryzyko
Dopuszczalne(akceptowalne)
Zaleca się rozważenie możliwości dalszego zmniejszania poziomu ryzyka zawodowego lub zapewnienie, że ryzyko zawodowe pozostanie najwyżej na tym samym poziomie
[1]Bardzo małe
ryzyko
Dopuszczalne(akceptowalne) Nie jest konieczne prowadzenie żadnych działań
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 66
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
ETAPY OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO
• Etap 1 - Opis stanowiska pracy i rodzaj wykonywanej pracy• Etap 2 - Identyfikacja zagrożeń• Etap 3 - Oszacowanie ryzyka zawodowego i porównanie
z przyjętymi kryteriami • Etap 4 - Opracowanie planu działań korygujących i/lub
zapobiegawczych• Etap 5 - Zapoznanie pracowników z oceną ryzyka• Etap 6 - Okresowa weryfikacja oceny ryzyka
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 67
KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGOKULTURA BEZPIECZEŃSTWA
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 68
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
Wyznaczenie kategorii ryzyka dla stanowiska pracy ..........................................................
Źródło zagrożenia Zagrożenie Środki
ochrony
Przyjęta kategoria ryzyka
zawodowego
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 69
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
GRUPY ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ
Do środków ochrony indywidualnej zalicza się:
• środki ochrony oczu i twarzy,• środki ochrony głowy,• ochrony słuchu,• sprzęt ochrony układu oddechowego,• sprzęt zabezpieczający przed upadkiem
z wysokości,• odzież ochronną,• ochrony rąk i nóg,• dermatologiczne środki ochrony skóry.
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 70
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
ŚRODKI OCHRONY OCZU I TWARZY
• okulary• gogle• szybki ochronne• osłony twarzy• tarcze i przyłbice
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 71
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
ŚRODKI OCHRONY OCZU I TWARZY ORAZ GŁOWY
Hełm strażaka z wizjerem Gogle ochronne i hełm
Tarcza spawalnicza Okulary z boczną osłoną i hełm ochronny Osłona twarzy
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 72
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
SPRZĘT OCHRONY UKŁADU ODDECHOWEGO
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 73
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
SPRZĘT OCHRONY UKŁADU ODDECHOWEGO - c.d.
Półmaski filtrując
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 74
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
ŚRODKI OCHRONY SŁUCHU
Nauszniki przeciw-hałasowe
Wkładki przeciwhałasowe
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 75
ODZIEŻ ROBOCZA I OCHRONNA
Fartuch ochronnyprzy używaniu noży
ręcznych
Odzież roboczaocieplona
Odzież piekarza
Przykład odzieży
gazoszczelnej
Fartuchy stosowane w gastronomii Kamizelka odblaskowa
Odzież ochronna przeciwdeszczowa
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 76
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
OZNAKOWANIE ODZIEŻY OCHRONNEJ
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 77
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
OCHRONY RĄK
Ochronne rękawice skórzane Rękawice robocze Ochronne rękawicegumo
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 78
OCHRONY NÓG
KULTURA BEZPIECZEŃSTWA
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III – Foliogram 79