Transcript
Page 1: แรงจูงใจ การจูงใจ

แรงจู�งใจู การจู�งใจู

ความหมายของแรงจู�งใจูและการจู�งใจู

แรงจู�งใจู ค�อพล�งผล�กดั�นให�คนม�พฤติ�กรรม และย�งก�าหนดัทิ�ศทิางและเป้#าหมายของพฤติ�กรรมน�$นดั�วย คนทิ�%ม�แรงจู�งใจูสู�ง จูะใช้�ความพยายามในการกระทิ�าไป้สู�)เป้#าหมายโดัยไม)ลดัละ แติ)คนทิ�%ม�แรงจู�งใจูติ�%า จูะไม)แสูดังพฤติ�กรรม หร�อไม)ก+ล�มเล�ก การกระทิ�า ก)อนบรรล-เป้#าหมาย

ความหมายของแรงจู�งใจู และการจู�งใจู (Definition of motive and motivation)

แรงจู�งใจู (motive) เป้.นค�าทิ�%ไดั�ความหมายมาจูากค�าภาษาละติ�นทิ�%ว)า movere ซึ่2%งหมายถึ2ง "เคล�%อนไหว (move) " ดั�งน�$น ค�าว)าแรงจู�งใจูจู2งม�การให�ความหมายไว�ติ)างๆ ก�นดั�งน�$

1. แรงจู�งใจู หมายถึ2ง "บางสู�%งบางอย)างทิ�%อย�)ภายในติ�วของบ-คคลทิ�%ม�ผลทิ�าให�บ-คคลติ�องกระทิ�า หร�อเคล�%อนไหว หร�อม� พฤติ�กรรม ในล�กษณะทิ�%ม�เป้#าหมาย"

(Walters.1978 :218) กล)าวอ�กน�ยหน2%งก+ค�อ แรงจู�งใจูเป้.นเหติ-ผล ของการกระทิ�า น�%นเอง

2. แรงจู�งใจู หมายถึ2ง "สูภาวะทิ�%อย�)ภายในติ�วทิ�%เป้.นพล�ง ทิ�าให�ร)างกายม�การเคล�%อนไหว ไป้ในทิ�ศทิางทิ�%ม�เป้.าหมาย ทิ�%ไดั�เล�อกไว�แล�ว ซึ่2%งม�กจูะเป้.นเป้#าหมายทิ�%ม�อย�)นภาวะสู�%งแวดัล�อม" (Loundon and Bitta.1988:368)

จูากความหมายน�$จูะเห+นไดั�ว)า แรงจู�งใจูจูะเก�%ยวข�องก�บองค6ป้ระกอบทิ�%สู�าค�ญ 2 ป้ระการ ค�อ(1) เป้.นกลไกทิ�%ไป้กระติ-�นพล�งของร)างกายให�เก�ดัการกระทิ�า และ(2) เป้.นแรงบ�งค�บให�ก�บพล�งของร)างกายทิ�%จูะกระทิ�าอย)างม�ทิ�ศทิาง

สู)วนการจู�งใจู (motivation) เป้.นเง�%อนไขของการไดั�ร�บการกระติ-�นโดัยม�การให�ความหมายไว� ดั�งน�$

1. การจู�งใจู หมายถึ2ง "แรงข�บเคล�%อนทิ�%อย�)ภายในของบ-คคลทิ�%กระติ-�นให�บ-คคลม�การกระทิ�า" (Schiffman and Kanuk. 1991:69)

2. การ จู�งใจู เป้.นภาวะภายใน ของบ-คคล ทิ�%ถึ�กกระติ-�นให�กระทิ�าพฤติ�กรรมอย)างม�ทิ�ศทิางและติ)อเน�%อง (แอนน�ติ�า อ� ว�ลฟอล6ค Anita E. Woolfolk 1995)

3. การจู�งใจูเป้.นภาวะในการ เพ�%มพฤติ�กรรม การกระทิ�าหร�อก�จูกรรมของบ-คคล โดัยบ-คคลจูงใจู กระทิ�าพฤติ�กรรม น�$นเพ�%อให�บรรล-เป้#าหมายทิ�% ติ�องการ (ไมเค�ล ดัอมแจูน Domjan 1996)

จูาก ค�าอธิ�บายและความหมายดั�งกล)าว จู2งสูร-ป้ไดั�ว)า การจู�งใจู เป้.นกระบวนการทิ�%บ-คคลถึ�ก กระติ-�นจูากสู�%งเร�าโดัยจูงใจู ให�กระทิ�าหร�อดั�$นรนเพ�%อให�บรรล-ว�ติถึ-ป้ระสูงค6บางอย)าง ซึ่2%งจูะเห+น

Page 2: แรงจูงใจ การจูงใจ

ไดั�ว)า พฤติ�กรรมทิ�%เก�ดัจูาก การจู�งใจู เป้.น พฤติ�กรรม ทิ�%ม�ใช้)เป้.นเพ�ยงการติอบสูนองสู�%งเร�าป้กติ�ธิรรมดัา แติ) ติ�องเป้.นพฤติ�กรรมทิ�%ม�ความเข�มข�น ม�ทิ�ศทิางจูร�งจู�ง ม�เป้#าหมายช้�ดัเจูนว)าติ�องการไป้สู�)จู-ดัใดั และ พฤติ�กรรมทิ�%เก�ดัข2$น เป้.นผลสู�บเน�%องมาจูาก แรงผล�กดั�น หร�อ แรงกระติ-�น ทิ�%เร �ยกว)า แรงจู�งใจู ดั�วย

ความสู�าค�ญของการจู�งใจู

การจู�ง ใจูม�อ�ทิธิ�ผลติ)อผลผล�ติ ผล�ติผลของงานจูะม�ค-ณภาพดั� ม�ป้ร�มาณมากน�อยเพ�ยงใดั ข2$นอย�)ก�บ การจู�งใจูในการทิ�างาน ดั�งน�$น ผ��บ�งค�บบ�ญช้าหร�อห�วหน�างานจู2งจู�าเป้.นติ�องเข�าใจูว)าอะไร ค�อแรงจู�งใจูทิ�%จูะทิ�าให�พน�กงานทิ�างานอย)างเติ+มทิ�% และไม)ใช้)เร�%องง)ายในการจู�งใจูพน�กงาน เพราะ พน�กงานติอบสูนองติ)องานและว�ธิ�ทิ�างานขององค6กรแติกติ)างก�น การจู�งใจูพน�กงานจู2งม� ความสู�าค�ญ สูามารถึสูร-ป้ความสู�าค�ญของการจู�งใจูในการทิ�างานไดั�ดั�งน�$

1. พล�ง (Energy) เป้.นแรงข�บเคล�%อนทิ�%สู�าค�ญติ)อการกระทิ�า หร�อ พฤติ�กรรมของมน-ษย6 ในการทิ�างานใดัๆ ถึ�าบ-คคลม� แรงจู�งใจู ในการทิ�างานสู�ง ย)อมทิ�าให�ขย�นข�นแข+ง กระติ�อร�อร�น กระทิ�าให�สู�าเร+จู ซึ่2%งติรงก�นข�ามก�บ บ-คคลทิ�%ทิ�างานป้ระเภทิ เช้�าช้าม เย+นช้าม ทิ�%ทิ�างานเพ�ยง“ ”

เพ�%อให�ผ)านไป้ว�นๆ

2. ความพยายาม (Persistence) ทิ�าให�บ-คคลม�ความมานะ อดัทิน บากบ�%น ค�ดัหาว�ธิ�การน�าความร� �ความสูามารถึ และ ป้ระสูบการณ6ของติน มาใช้�ให�เป้.นป้ระโยช้น6ติ)องานให�มากทิ�%สู-ดั ไม)ทิ�อถึอยหร�อละความพยายามง)ายๆ แม�งาน จูะม�อ-ป้สูรรคข�ดัขวาง และเม�%องานไดั�ร�บผลสู�าเร+จู ดั�วยดั�ก+ม�กค�ดัหา ว�ธิ�การป้ร�บป้ร-งพ�ฒนาให�ดั�ข2$นเร�%อยๆ

3. การเป้ล�%ยนแป้ลง (variability) ร�ป้แบบการทิ�างานหร�อว�ธิ�ทิ�างานในบางคร�$ง ก)อให�เก�การค�นพบช้)องทิาง ดั�าเน�นงาน ทิ�%ดั�กว)า หร�อป้ระสูบ ผลสู�าเร+จูมากกว)า น�กจู�ติว�ทิยาบางคนเช้�%อว)า การเป้ล�%ยนแป้ลง เป้.นเคร�%องหมายของ ความเจูร�ญ ก�าวหน�า ของบ-คคล แสูดังให�เห+นว)า บ-คคลก�าล�งแสูวงหาการเร�ยนร� �สู�%งใหม)ๆ ให�ช้�ว�ติ บ-คคลทิ�%ม� แรงจู�งใจู ในการทิ�างานสู�ง เม�%อดั�$นรน เพ�%อจูะบรรล- ว�ติถึ-ป้ระสูงค6ใดัๆ หากไม)สู�าเร+จูบ-คคล ก+ม�กพยายามค�นหา สู�%งผ�ดัพลาดั และพยายามแก�ไข ให�ดั�ข2$นในทิ-ก ว�ถึ�ทิาง ซึ่2%งทิ�าให�เก�ดัการเป้ล�%ยนแป้ลง การทิ�างานจูน ในทิ�%สู-ดัทิ�าให�ค�นพบแนวทิาง ทิ�%เหมาะสูมซึ่2%ง อาจูจูะติ)างไป้ จูากแนวเดั�ม

4. บ-คคลทิ�%ม�แรงจู�งใจูในการทิ�างาน จูะเป้.นบ-คคลทิ�%ม-)งม�%นทิ�างานให�เก�ดัความเจูร�ญก�าวหน�า และการม-)งม�%นทิ�างานทิ�%ตินร�บผ�ดัช้อบ ให�เจูร�ญก�าวหน�า จู�ดัว)าบ-คคลผ��น� $นม� จูรรยาบรรณในการทิ�างาน (work ethics) ผ��ม�จูรรยาบรรณในการทิ�างาน จูะเป้.นบ-คคล ทิ�%ม�ความร�บผ�ดัช้อบ ม�%นคงในหน�าทิ�% ม�ว�น�ยในการทิ�างาน ซึ่2%งล�กษณะดั�งกล)าวแสูดังให�เห+นถึ2งความสูมบ�รณ6 ผ��ม�ล�กษณะ ดั�งกล)าวน�$ ม�กไม)ม�เวลาเหล�อพอทิ�%จูะค�ดัและทิ�าในสู�%งทิ�%ไม)ดั�

ล�กษณะของแรงจู�งใจู

Page 3: แรงจูงใจ การจูงใจ

แรง จู�งใจูของมน-ษย6ม�มากมายหลายอย)าง เราถึ�กจู�งใจูให�ม�การกระทิ�าหร�อพฤติ�กรรม หลายร�ป้แบบ เพ�%อหาน�$าและ อาหารมาดั�%มก�น สูนองความติ�องการทิางกาย แติ)ย�งม�ความติ�องการมากกว)าน�$น เช้)น ติ�องการความสู�าเร+จู ติ�องการเง�น ค�าช้มเช้ย อ�านาจู และในฐานะทิ�%เป้.นสู�ติว6สู�งคม คนย�งติ�องการม�อารมณ6ผ�กพ�นและอย�)รวมกล-)มก�บผ��อ�%น แรงจู�งใจู จู2งเก�ดัข2$นไดั�จูากป้<จูจู�ยภายในและป้<จูจู�ยภายนอก

แรงจู�งใจูภายใน (intrinsic motives)

แรงจู�งใจูภายในเป้.นสู�%งผล�กดั�นจูากภายในติ�วบ-คคล ซึ่2%งอาจูจูะเป้.นเจูติคติ� ความค�ดัเห+น ความสูนใจู ความติ�$งใจู การมองเห+นค-ณค)า ความพอใจู ความติ�องการ ฯลฯ สู�%งติ)างๆ ดั�งกล)าวมาเหล)าน�$ม�อ�ทิธิ�พลติ)อพฤติ�กรรมค)อนข�างถึาวร เช้)น คนงานทิ�%เห+นค-ณค)าของงาน มองว)าองค6การค�อสูถึานทิ�%ให�ช้�ว�ติแก)เขาและครอบคร�ว เขาก+จูะจูงร�กภ�กดั�ติ)อองค6การ กระทิ�า การติ)างๆ ให�องค6การเจูร�ญก�าวหน�า หร�อในกรณ�ทิ�%บ�านเม�องป้ระสูบป้<ญหาเศรษฐก�จู ในช้)วงเวลาของเศรษฐก�จูขาลง องค6การจู�านวนมากอย�)ในภาวะขาดัทิ-น ไม)ม�เง�นจู)ายค)าติอบแทิน แติ)ดั�วยความผ�กพ�น เห+นใจูก�นและก�น ทิ�$งเจู�าของก�จูการ และพน�กงานติ)างร)วมก�นค�าขายอาหารเล+กๆ น�อยๆ ทิ�$งป้ระเภทิแซึ่นว�ช้ ก>วยเติ�?ยว ฯลฯ เพ�ยงเพ�%อ ให�ม�รายไดั� ป้ระทิ�งก�นไป้ทิ�$งผ��บร�หารและล�กน�อง และในภาวะดั�งกล)าวน�$จูะเห+นว)า พน�กงานหลายราย ทิ�%ไม)ทิ�$งเจู�านาย ทิ�$งเติ+มใจูไป้ทิ�างานว�นหย-ดัโดัยไม)ม�ค)าติอบแทิน ถึ�าการกระทิ�าดั�งกล)าวเป้.นไป้โดัย เน�%องจูากความร� �สู2ก หร�อเจูติคติ�ทิ�%ดั�ติ)อเจู�าของก�จูการ หร�อดั�วยความร�บผ�ดัช้อบในฐานะสูมาช้�กคนหน2%งขององค6การ ม�ใช้)เพราะ เกรงจูะถึ�กไล)ออกหร�อไม)ม�ทิ�%ไป้ ก+กล)าวไดั�ว)า เป้.นพฤติ�กรรมทิ�%เก�ดัจูากแรงจู�งใจูภายใน

แรงจู�งใจูภายนอก (extrinsic motives)

แรงจู�งใจูภายนอกเป้.นสู�%งผล�กดั�นภายนอกติ�วบ-คคลทิ�%มากระติ-�นให�เก�ดัพฤติ�กรรม อาจูจูะเป้.นการไดั�ร�บรางว�ล เก�ยรติ�ยศ ช้�%อเสู�ยง ค�าช้ม การไดั�ร�บการยอมร�บยกย)อง ฯลฯ แรงจู�งใจูน�$ไม)คงทินถึาวรติ)อพฤติ�กรรม บ-คคลจูะ แสูดังพฤติ�กรรม เพ�%อ ติอบสูนองสู�%งจู�งใจูดั�งกล)าว เฉพาะในกรณ�ทิ�%ติ�องการรางว�ล ติ�องการเก�ยรติ� ช้�%อเสู�ยง ค�าช้ม การยกย)อง การไดั�ร�บ การยอมร�บ ฯลฯ ติ�วอย)างแรงจู�งใจูภายนอกทิ�%ม�อ�ทิธิ�พลติ)อพฤติ�กรรม เช้)น การทิ�%คนงาน ทิ�างานเพ�ยง เพ�%อแลกก�บ ค)าติอบแทิน หร�อเง�นเดั�อน การแสูดังความขย�นติ�$งใจูทิ�างานเพ�ยง เพ�%อให�ห�วหน�างานมองเห+นแล�ว ไดั�ความดั�ความช้อบ เป้.นติ�น

ธิรรมช้าติ�ของแรงจู�งใจู

1. ความติ�องการ

ความ ติ�องการ (needs) เป้.นสูภาพทิ�%บ-คคลขาดัสูมดั-ล เก�ดัแรงผล�กดั�นให�บ-คคลแสูดังพฤติ�กรรมเพ�%อสูร�างสูมดั-ลให�ติ�วเอง เช้)น คนทิ�%ร� �สู2กเหน�%อยล�าโดัยการนอน หร�อน�%งพ�ก หร�อเป้ล�%ยนบรรยากาศ เป้ล�%ยนอ�ร�ยาบถึ ดั�หน�งฟ<งเพลง คนทิ�%ถึ�กทิ�$ง ให�อย�)คนเดั�ยว เก�ดัความติ�องการความร�กความสูนใจูจูากผ��อ�%น เป้.นแรงผล�กดั�นให�คนๆ น�$น กระทิ�าการบางอย)าง เพ�%อ

Page 4: แรงจูงใจ การจูงใจ

ให�ไดั�ร�บความร�กความสูนใจู ความติ�องการม�อ�ทิธิ�พลมากติ)อพฤติ�กรรม กล)าวไดั�ว)าสู�%งทิ�%กระติ-�น ให�บ-คคล แสูดังพฤติ�กรรม เพ�%อบรรล-จู-ดัหมายป้ลายทิางทิ�%ติ�องการน�$น สู)วนใหญ)เก�ดัเน�%องมาจูากความติ�องการของบ-คคล ความติ�องการในคนเราม�หลายป้ระเภทิ น�กจู�ติว�ทิยาแติ)ละทิ)าน จูะอธิ�บายเร�%อง ความติ�องการในร�ป้แบบติ)างๆ ก�น แติ)โดัยทิ�%วไป้แล�ว เราอาจูแบ)งความติ�องการพ�$นฐานของมน-ษย6ไดั�เป้.น 2 ป้ระเภทิ ดั�งน�$

1. ความติ�องการทิางกาย (Physical Needs) เป้.นความติ�องการทิ�%เก�ดัจูากธิรรมช้าติ�ของร)างกาย เช้)น ติ�องการก�นอาหาร หายใจู ข�บถึ)ายของเสู�ย การเคล�%อนไหว พ�กผ)อน และติ�องการทิางเพศ ความติ�องการทิางกายทิ�าให�เก�ดัแรงจู�งใจู ให�บ-คคลกระทิ�าการ เพ�%อสูนองความติ�องการดั�งกล)าว เร�ยกแรงจู�งใจูทิ�%เก�ดัจูากความติ�องการทิางกายน�$ว)า แรงจู�งใจูทิางช้�วะภาพ หร�อทิางสูร�ระ (biological motives)

2. ความติ�องการทิางสู�งคม หร�อ ความติ�องการทิางจู�ติใจู (Social or

Psychological Needs) เป้.น ความติ�องการทิ�%เก�ดัจูาก การเร�ยนร� �ทิางสู�งคม เช้)น ติ�องการความร�ก ความม�%นคง ป้ลอดัภ�ย การเป้.นทิ�%ยอมร�บในสู�งคม ติ�องการอ�สูระภาพ ความสู�าเร+จู ในช้�ว�ติ และติ�าแหน)งทิางสู�งคม ความติ�องการทิางสู�งคมหร�อทิางจู�ติใจูดั�งกล)าวน�$ เป้.นเหติ-ให�มน-ษย6แสูดัง พฤติ�กรรม เพ�%อไป้สู�)จู-ดัหมายป้ลายทิางไดั� เพ�%อให�ไดั�มาซึ่2%งความติ�องการดั�งกล)าวค�อ ทิ�าให�เก�ดัแรงจู�งใจูทิ�%เร �ยกว)า แรงจู�งใจูทิางสู�งคม (Social Motives)

2. แรงข�บ

แรงข�บ (drives) เป้.นแรงผล�กดั�นทิ�%เก�ดัจูากความติ�องการทิางกาย และสู�%งเร�าจูากภายในติ�วบ-คคล ความติ�องการ และแรงข�บม�กเก�ดั ควบค�)ก�น ค�อ เม�%อเก�ดัความติ�องการแล�วความติ�องการน�$นๆ ไป้ ผล�กดั�นให�เก�ดัพฤติ�กรรม เราเร�ยกว)า เป้.นแรงข�บนอก จูากน�$นแรงข�บ ย�งหมายถึ2ง สูภาพทิางจู�ติว�ทิยาทิ�%เป้.นผล เน�%องมาจูากความติ�องการทิางกาย เช้)น ความห�ว ทิ�าให�เก�ดัสูภาพทิางจู�ติว�ทิยาค�อ ใจูสู�%น ติาลอย หง-ดัหง�ดั อารมณ6เสู�ย ติ�วอย)างทิ�%เห+นไดั�ช้�ดัในหน)วยงาน เช้)น การเร)งร�อน หาข�อสูร-ป้จูากการป้ระช้-ม ในบรรยากาศทิ�%ผ��เข�าป้ระช้-มทิ�$งห�ว ทิ�$งเหน�%อย แทินทิ�%จูะไดั�ข�อสูร-ป้ทิ�%ดั� บางคร�$งกล�บ ก)อให�เก�ดัป้<ญหาข�ดัแย�ง ไม)ไดั�ร�บผลสู�าเร+จูติามทิ�%ติ�องการ หร�อเพราะดั�วยความห�ว ความเหน�%อย ทิ�าให�ร�บสูร-ป้และติกลง เร�%องงานโดัยขาดัการไติร)ติรอง เพ�%อจูะไดั�ร�บป้ระทิานอาหารและพ�กผ)อน ซึ่2%งอาจูก)อให�เก�ดั ผลเสู�ยติ)องานไดั� แติ)ในบางกรณ� บ-คคลบางคนก+อาจูฉวยโอกาสูของการทิ�%คน ในทิ�%ป้ระช้-มอย�)ในภาวะม�แรงข�บดั�านความห�ว ความเหน�%อย มาเป้.น ป้ระโยช้น6 ให�ลงมติ�บางเร�%องโดัยง)ายและรวดัเร+ว เพ�%อป้ระโยช้น6ติ)องาน

3. สู�%งล)อใจู

สู�%งล)อใจู (incentives) เป้.นสู�%งช้�กน�าบ-คคลให�กระทิ�าการอย)างใดัอย)างหน2%งไป้สู�)จู-ดัม-)งหมายทิ�%ติ�$งไว� จู�ดัเป้.น แรงจู�งใจูภายนอก เช้)น การช้�กจู�งให�คนงานมาทิ�างานอย)างสูม�%าเสูมอ โดัย

Page 5: แรงจูงใจ การจูงใจ

ยกย)องพน�กงาน ทิ�%ไม)ขาดังานให�เป้.นทิ�%ป้รากฏ การป้ระกาศเก�ยรติ�ค-ณ หร�อการ จู�ดัสูรรรางว�ล ในการค�ดัเล�อกพน�กงาน หร�อบ-คคลดั�เดั)นป้ระจู�าป้B การจู�ดัทิ�าเน�ยบ “Top Ten”

หร�อสู�สูาขาดั�เดั)นขององค6การ การมอบโล)รางว�ลแก)ฝ่Dายงาน ทิ�%ม�ผลงานยอดัเย�%ยมในรอบป้B ฯลฯ ติ�วอย)างทิ�%ยกมาเหล)าน�$ จู�ดัเป้.นการใช้�สู�%งล)อใจู มาสูร�างแรงจู�งใจู ในการทิ�างาน ให�เก�ดัแก)พน�กงานขององค6การทิ�$งสู�$น ซึ่2%งจูะเห+นไดั�ว)า สู�%งล)อใจูน�$น อาจูเป้.น ว�ติถึ- เป้.นสู�ญล�กษณ6 หร�อเป้.นค�าพ�ดั ทิ�%ทิ�าให�บ-คคลพ2งพอใจู

4. การติ�%นติ�ว

การติ�%นติ�ว (arousal) เป้.นภาวะทิ�%บ-คคลพร�อมทิ�%จูะแสูดังพฤติ�กรรม สูมองพร�อมทิ�%จูะค�ดั กล�ามเน�$อพร�อมทิ�%จูะเคล�%อนไหว น�กก�ฬาทิ�%อ- )นเคร�%องเสูร+จูพร�อมทิ�%จูะแข)งข�นหร�อเล)นก�ฬา พน�กงานติ�อนร�บทิ�%พร�อมให�บร�การแก)ล�กค�า ฯลฯ ล�กษณะดั�งกล)าวน�$เป้ร�ยบเหม�อนเคร�%องยนติ6ทิ�%ติ�ดัเคร�%องพร�อมจูะทิ�างาน บ-คลากรในองค6การถึ�าม�การติ�%นติ�วในการทิ�างาน ย)อมสู)งผลให�ทิ�างานไดั�ดั�ข2$น แติ)อย)างไรก+ติาม จูากการศ2กษาธิรรมช้าติ� พฤติ�กรรมของมน-ษย6พบว)า การติ�%นติ�วม� 3 ระดั�บ ค�อ การติ�%นติ�วระดั�บสู�ง การติ�%นติ�วระดั�บกลาง และการติ�%นติ�วระดั�บติ�%า ระดั�บทิ�%น�กจู�ติว�ทิยาค�นพบว)าดั�ทิ�%สู-ดัไดั�แก) การติ�%นติ�วระดั�บกลาง ถึ�าเป้.นการติ�%นติ�วระดั�บสู�ง จูะติ�%นติ�วมากไป้จูนกลายเป้.นติ�%นติกใจู หร�อติ�%นเติ�น ขาดัสูมาธิ�ในการทิ�างาน ถึ�าติ�%นติ�วระดั�บติ�%าก+ม�กทิ�างานทิ�างานเฉ�%อยช้า ผลงานเสูร+จูช้�า และจูากการศ2กษาพบว)า ป้<จูจู�ยทิ�%ทิ�าให�บ-คคลติ�%นติ�ว ม�ทิ�$งสู�%งเร�าภายนอก และสู�%งเร�าภายในติ�วไดั�แก) ล�กษณะสู)วนติ�วของบ-คคล แติ)ละคนทิ�%ม�ติ)างๆ ก�น ทิ�$งในสู)วนทิ�%เป้.นบ-คล�กภาพ ล�กษณะน�สู�ย และระบบสูร�ระภายในของผ��น� $น

น�กจู�ติว�ทิยาทิ�%ทิ�าการศ2กษาเร�%องการติ�%นติ�วในเช้�งสูร�ระทิ�%ม�ช้�%อเสู�ยงไดั�แก) เฮบบ6 (Donald

O.Hebb) ซึ่2%งเขไดั�ทิ�า การศ2กษาไว�ติ�$งแติ)ป้B ค.ศ.1955 และค�นคว�าเพ�%มเติ�มติ�ดัติ)อก�นเร�%อยมา ผลงานล)าสู-ดัเทิ)าทิ�%ค�นคว�าไดั�ม�ถึ2ง ค.ศ.1972 เขากล)าวว)า การติ�%นติ�วก�บอารมณ6ของมน-ษย6ม�ความสู�มพ�นธิ6ก�น และในขณะติ�%นติ�วการทิ�างาน ทิางสูร�ระของมน-ษย6 ม�การเป้ล�%ยนแป้ลง เช้)น การเติ�นของห�วใจูจูะแรงข2$น กล�ามเน�$อจูะเกร+ง ระบบป้ระสูาทิอ�ติโนม�ติ� อย�)ในภาวะพร�อม จูะทิ�างานเติ+มทิ�% ซึ่2%งน�กจู�ติว�ทิยาม�กเร�ยก ภาวะพร�อมของคนดั�งกล)าวน�$ว)า ป้ฏ�ก�ร �ยาพร�อมสู�� และพร�อมหน� ซึ่2%งค�ากล)าวน�$ เป้.นการเป้ร�ยบเทิ�ยบอาการติ�%นติ�วของหม�ป้Dา “ ”

ถึ�าม�นจูนม-มม�นก+พร�อมสู��ก�บศ�ติร� ดั�งค�ากล)าวทิ�%ว)า สู-น�ขจูนติรอก แติ)ถึ�าม�นมองเห+น ช้)อง“ ”

ทิางหน� ม�นก+จูะหลบเร�นออกจูากการติ)อสู��น� $น ค�อพร�อมทิ�%จูะทิ�าไดั�ทิ-กร�ป้แบบ

5. การคาดัหว�ง

การคาดัหว�ง (expectancy) เป้.นการติ�$งความป้รารถึนา หร�อการพยากรณ6ล)วงหน�าของบ-คคล ในสู�%งทิ�%จูะเก�ดัข2$นติ)อไป้ ติ�วอย)างเช้)น การทิ�%คนงานคาดัหว�งว)า พวกเขาจูะไดั�ร�บโบน�สูป้ระจู�าป้Bสู�ก 4-5 เทิ)าของเง�นเดั�อน การคาดัหว�งดั�งกล)าวน�$ สู)งผลให�พน�กงาน ดั�งกล)าว กระป้ร�$กระเป้ล)า ม�ช้�ว�ติช้�วา ซึ่2%งบางคนก+อาจูจูะสูมหว�ง และม�อ�หลายคนทิ�%ผ�ดัหว�ง ในช้�ว�ติจูร�ง ของคนเราโดัยทิ�%วไป้ สู�%งทิ�%คาดัหว�ง ก�บ สู�%งทิ�%เก�ดัข2$น ม�กไม)ติรงก�นเสูมอไป้ ช้)วงห)างระหว)างสู�%งทิ�%

Page 6: แรงจูงใจ การจูงใจ

คาดัหว�งก�บสู�%งทิ�%เก�ดัข2$นจูร�ง ถึ�าห)างก�นมาก ก+อาจูทิ�าให�คนงานค�บข�องใจู และ เก�ดัป้<ญหา ข�ดัแย�งอ�%นๆ ติามมา เจู�าของก�จูการ หร�อผ��บร�หารงาน จู2งควรระว�งในเร�%องดั�งกล)าว ทิ�%จูะติ�องม�การสู�%อสูาร สูร�างความเข�าใจู ทิ�%ถึ�กติ�องในก�นและก�น การสูร�างความหว�ง หร�อ การป้ล)อยให�พน�กงาน คาดัหว�งลมๆ แล�งๆ โดัยทิ�%สูภาพความเป้.นจูร�ง ทิ�าไม)ไดั� อาจูจูะก)อให� เก�ดัป้<ญหาย-)งยากทิ�%คาดัไม)ถึ2ง ในเวลาติ)อไป้ ดั�งติ�วอย)างทิ�%เห+นไดั�จูาก การทิ�%กล-)มคนงานของบร�ษ�ทิใหญ)บางแห)ง รวมติ�วก�น ติ)อติ�าน ผ��บร�หาร และ เผาโรงงาน เน�%องมาจูาก ไม)พอใจูทิ�%ไม)ไดั�โบน�สูป้ระจู�าป้Bติามทิ�%คาดัหว�งไว�ว)าควรจูะไดั�

การคาดัหว�งก)อให�เก�ดัแรงผล�กดั�น หร�อเป้.นแรงจู�งใจูทิ�%สู�าค�ญติ)อพฤติ�กรรมอ�กสู)วนหน2%ง ในองค6การ ถึ�าไดั�ม�การกระติ-�น ให�พน�กงาน ทิ�างานโดัยวางแผนและเป้#าหมาย ติ�$งระดั�บของผลงานติามทิ�%ควรจูะเป้.น อาจูเป้.นอ�กป้<จูจู�ยหน2%งทิ�%ช้)วยยกระดั�บ มาติราฐานของผลงาน ของพน�กงาน ซึ่2%งเม�%อไดั�ผลงานดั�ข2$น ผ��บร�หารก+พ�จูารณาผลติอบแทิน ทิ�%ใกล�เค�ยงก�บ สู�%งทิ�%พน�กงาน คาดัว)า ควรจูะไดั� เช้)นน�$น�บว)า ไดั�ร�บป้ระโยช้น6พร�อมก�น ทิ�$งฝ่Dายเจู�าของก�จูการและผ��ป้ฏ�บ�ติ�งาน

6. การติ�$งเป้#าหมาย

การติ�$งเป้#าหมาย (goal settings) เป้.นการก�าหนดัทิ�ศทิางและ จู-ดัม-)งหมายป้ลายทิางของ การกระทิ�าก�จูกรรมใดั ก�จูกรรมหน2%งของบ-คคล จู�ดัเป้.นแรงจู�งใจูจูากภายในของบ-คคลผ��น� $น ในการทิ�างานธิ-รก�จูทิ�%ม-)งเพ�%มป้ร�มาณและค-ณภาพ ถึ�าพน�กงานหร�อน�กธิ-รก�จูม�การติ�$งเป้#าหมายในการทิ�างาน จูะสู)งผลให�ทิ�างานอย)างม�แผน และดั�าเน�นไป้สู�)เป้#าหมาย ดั�งกล)าวเสูม�อนเร�อทิ�%ม�หางเสู�อ ซึ่2%งในช้�ว�ติป้ระจู�าว�นของคนเราน�$นจูะเห+นว)า ม�คนบางคนทิ�%ทิ�าอะไร ก+ม�กป้ระสูบความสู�าเร+จู หร�อไม)สู�าเร+จูดั�งกล)าว อาจูจูะม�หลายป้ระการ แติ)ป้<จูจู�ยทิ�%สู�าค�ญป้ระการหน2%งซึ่2%งม�อ�ทิธิ�พลมากติ)อความสู�าเร+จูในการทิ�างาน ค�อการติ�$งเป้#าหมายในการทิ�างานแติ)ละงานไว�ล)วงหน�า ซึ่2%งเจู�าของก�จูการหร�อผ��บร�หารงาน ควรสูน�บสูน-น ให�พน�กงาน ทิ�างานอย)างม�เป้#าหมาย ทิ�$งน�$เพ�%อความเจูร�ญก�าวหน�าขององค6การ และติ�วของพน�กงานเอง

ทิ�%กล)าวมาทิ�$งหมดัในเร�%องทิ�%มาของแรงจู�งใจู ซึ่2%งไดั�แก) ความติ�องการ แรงข�บ สู�%งล)อใจู การติ�%นติ�ว การคาดัหว�ง และ การติ�$งเป้#าหมาย จูะเห+นไดั�ว)าค)อนข�างยากทิ�%จูะกล)าวอธิ�บายแติ)ละเร�%องแยกจูากก�นโดัยเอกเทิศ ทิ�$งน�$เน�%องจูาก แติ)ละเร�%องม� ความสู�มพ�นธิ6เก�%ยวข�องก�น ติ�วอย)างเช้)น ความติ�องการ ทิ�าให�เก�ดั ภาวะขาดัสูมดั-ล ภายในร)างกาย หร�อ จู�ติใจู มน-ษย6อย�)ใน ภาวะขาดัสูมดั-ลไม)ไดั� ติ�องหาทิางสูนอง ความติ�องการ เพ�%อให�เข�าสู�)ภาวะสูมดั-ล สู)งผลให�เก�ดัแรงข�บหร�อแรงผล�กดั�นพฤติ�กรรม ทิ�าให�มน-ษย6แสูดัง พฤติ�กรรม อย)างม�ทิ�ศทิาง ม-)งไป้สู�)เป้#าหมาย เม�%อบรรล-เป้#าหมายแล�ว แรงผล�กดั�นพฤติ�กรรมก+ลดัลง ภาวะสูมดั-ลก+กล�บค�นมา อ�กคร�$งหน2%ง จูากค�าอธิ�บายดั�งน�$ จูะเห+นไดั�ว)า ทิ�%มาของแรงจู�งใจูหลายเร�%องม� ความสู�มพ�นธิ6เก�%ยวข�องก�น

ร�ป้แบบของแรงจู�งใจู

Page 7: แรงจูงใจ การจูงใจ

บ-คคลแติ)ละคนม�ร�ป้แบบแรงจู�งใจูทิ�%แติกติ)างก�น ซึ่2งน�กจู�ติว�ทิยาไดั�แบ)งร�ป้แบบ แรงจู�งใจูของมน-ษย6ออกเป้.นหลายร�ป้แบบทิ�%สู�าค�ญ ม�ดั�งน�$

1. แรงจู�งใจูใฝ่Dสู�มฤทิธิ�G (Achievement Motive) หมายถึ2ง แรงจู�งใจูทิ�%เป้.นแรงข�บให�บ-คคลพยายามทิ�%จูะป้ระกอบพฤติ�กรรม ทิ�%จูะป้ระสูบสู�มฤทิธิ�ผลติามมาติรฐานความเป้.นเล�ศ (Standard of Excellence) ทิ�%ตินติ�$งไว� บ-คคลทิ�%ม�แรงจู�งใจู ใฝ่Dสู�มฤทิธิ�G จูะไม)ทิ�างานเพราะ หว�งรางว�ล แติ)ทิ�าเพ�%อจูะ ป้ระสูบความสู�าเร+จูติามว�ติถึ-ป้ระสูงค6ทิ�%ติ�$งไว � ผ��ม�แรงจู�งใจูใฝ่Dสู�มฤทิธิ�Gจูะม�ล�กษณะสู�าค�ญ ดั�งน�$

1. ม-)งหาความสู�าเร+จู (Hope of Success) และกล�วความล�มเหลว (Fear of Failure)

2. ม�ความทิะเยอทิะยานสู�ง3. ติ�$งเป้#าหมายสู�ง4. ม�ความร�บผ�ดัช้อบในการงานดั�5. ม�ความอดัทินในการทิ�างาน6. ร� �ความสูามารถึทิ�%แทิ�จูร�งของตินเอง7. เป้.นผ��ทิ�%ทิ�างานอย)างม�การวางแผน8. เป้.นผ��ทิ�%ติ�$งระดั�บความคาดัหว�งไว�สู�ง

2. แรงจู�งใจูใฝ่Dสู�มพ�นธิ6 (Affiliative Motive)ผ�� ทิ�%ม�แรงจู�งใจูใฝ่Dสู�มพ�นธิ6 ม�กจูะเป้.นผ��ทิ�%โอบอ�อมอาร� เป้.นทิ�%ร �กของเพ�%อน ม�ล�กษณะเห+นใจูผ��อ�%น ซึ่2%งเม�%อศ2กษาจูากสูภาพครอบคร�วแล�วผ��ทิ�%ม�แรงจู�งใจูใฝ่Dสู�มพ�นธิ6ม�กจูะเป้.น ครอบคร�วทิ�%อบอ- )น บรรยากาศในบ�านป้ราศจูาก การแข)งข�น พ)อแม)ไม)ม�ล�กษณะข)มข�) พ�%น�องม�ความร�กสูาม�คค�ก�นดั� ผ��ม�แรงจู�งใจูใฝ่Dสู�มพ�นธิ6จูะม�ล�กษณะสู�าค�ญ ดั�งน�$

1. เม�%อทิ�าสู�%งใดั เป้#าหมายก+เพ�%อไดั�ร�บการยอมร�บจูากกล)ม2. ไม)ม�ความทิะเยอทิะยาน ม�ความเกรงใจูสู�ง ไม)กล�าแสูดังออก3. ติ�$งเป้#าหมายติ�%า4. หล�กเล�%ยงการโติ�แย�งม�กจูะคล�อยติามผ��อ�%น

3. แรงจู�งใจูใฝ่Dอ�านาจู (Power Motive) สู�าหร�บผ��ทิ�%ม�แรงจู�งใจูใฝ่Dอ�านาจูน�$น พบว)า ผ��ทิ�%ม�แรงจู�งใจูแบบน�$สู)วนมาก ม�กจูะพ�ฒนามาจูาก ความร� �สู2กว)า ตินเอง "ขาดั" ในบางสู�%งบางอย)างทิ�%ติ�องการ อาจูจูะเป้.นเร�%องใดัเร�%องหน2%งก+ไดั�ทิ�าให�เก�ดัม�ความร� �สู2กเป้.น "ป้มดั�วย" เม�%อม�ป้มดั�วย จู2งพยายามสูร�าง "ป้มเดั)น" ข2$นมาเพ�%อช้ดัเช้ยก�บสู�%งทิ�%ตินเองขาดั ผ��ม�แรงจู�งใจูใฝ่Dอ�านาจูจูะม�ล�กษณะสู�าค�ญ ดั�งน�$

1. ช้อบม�อ�านาจูเหน�อผ��อ�%น ซึ่2%งบางคร�$งอาจูจูะออกมาในล�กษณะการก�าวร�าว2. ม�กจูะติ)อติ�านสู�งคม3. แสูวงหาช้�%อเสู�ยง

Page 8: แรงจูงใจ การจูงใจ

4. ช้อบเสู�%ยง ทิ�$งในดั�านของการทิ�างาน ร)างกาย และอ-ป้สูรรคติ)าง ๆ5. ช้อบเป้.นผ��น�า

4. แรงจู�งใจูใฝ่Dก�าวร�าว (Aggression Motive)ผ�� ทิ�%ม�ล�กษณะแรงจู�งใจูแบบน�$ม�กเป้.นผ��ทิ�%ไดั�ร �บการเล�$ยงดั�แบบเข�มงวดัมากเก�น ไป้ บางคร�$งพ)อแม)อาจูจูะใช้�ว�ธิ�การลงโทิษทิ�%ร-นแรงเก�นไป้ ดั�งน�$นเดั+กจู2งหาทิางระบายออกก�บผ��อ�%น หร�ออาจูจูะเน�%องมาจูากการเล�ยนแบบ บ-คคลหร�อจูากสู�%อติ)าง ๆ ผ��ม�แรงจู�งใจูใฝ่Dก�าวร�าว จูะม�ล�กษณะทิ�%สู�าค�ญดั�งน�$

1. ถึ�อความค�ดัเห+นหร�อความสู�าค�ญของตินเป้.นใหญ)2. ช้อบทิ�าร�ายผ��อ�%น ทิ�$งการทิ�าร�ายดั�วยกายหร�อวาจูา

5. แรงจู�งใจูใฝ่Dพ2%งพา (Dependency Motive) สูาเหติ- ของการม�แรงจู�งใจูแบบน�$ก+เพราะการเล�$ยงดั�ทิ�%พ)อแม)ทิะน-ถึนอมมากเก�นไป้ ไม)เป้Hดัโอกาสูให�เดั+กไดั�ช้)วยเหล�อตินเอง ผ��ทิ�%ม�แรงจู�งใจูใฝ่D พ2%งพา จูะม�ล�กษณะสู�าค�ญ ดั�งน�$

1. ไม)ม� %นใจูในตินเอง2. ไม)กล�าติ�ดัสู�นใจูในเร�%องติ)าง ๆ ดั�วยตินเอง ม�กจูะล�งเล3. ไม)กล�าเสู�%ยง4. ติ�องการความช้)วยเหล�อและก�าล�งใจูจูากผ��อ�%น

การจู�าแนกแรงจู�งใจู (Classification of motives)

แรงจู�งใจู สูามารถึจู�าแนกป้ระเภทิไดั�หลายว�ธิ�ทิ�%ม�ความสู�าค�ญมากไดั�แก) การจู�าแนกป้ระเภทิของแรงจู�งใจูออกเป้.น 5 ล�กษณะดั�งน�$

(1) แรงจู�งใจูทิ�%วไป้ (2) แรงจู�งใจูดั�านร)างกายก�บดั�านจู�ติว�ทิยา (3)แรงจู�งใจูทิ�%ร �บดั)วน (4) แรงจู�งใจูล�าดั�บแรกก�บแรงจู�งใจูล�าดั�บสูอง และ (5) แรงจู�งใจูทิ�%ร� �สู2กติ�วก�บแรงจู�งในทิ�%ไม)ร� �สู2กติ�ว โดัยม�รายละเอ�ยดัดั�งน�$

แรงจู�งใจูทิ�%วไป้ (Generic motives)

ป้กติ�จูะหมายถึ2ง แรงจู�งใจูทิ�%ม�พ�$นฐานมาจูากความห�ว ความกระหาย ความติ�องการทิางเพศการติ)อสู��เพ�%อการดั�ารงช้�ว�ติ ความภาคภ�ม�ใจู ความสูามารถึเข�าสู�งคมไดั� ความอยากร� �อยากเห+น ความกล�วและการป้กป้#องติ�วเอง เป้.นติ�น ว�ธิ�การจู�ดักล-)มของแรงจู�งใจูใดัๆ ป้กติ�ม�กจูะให�ข�อม�ลทิ�%มากกว)า ความเป้.นล�กษณะทิ�%วไป้อย)างง)ายๆ เช้)น การจู�ดักล-)มแรงจู�งใจูเป้.นแรงจู�งใดัดั�านร)างกาย และแรงจู�งใจูดั�านจู�ติว�ทิยา

Page 9: แรงจูงใจ การจูงใจ

แรงจู�งใจูดั�านร)างกาย (Physiological motives)

จูะเป้.นแรงจู�งใจูทิ�%เก�%ยวก�บการทิ�าหน�าทิ�%พ�$นฐานของร)างกายดั�านกายภาพ เช้)น ความห�ว ความกระหาย ความติ�องการทิางเพศ การขจู�ดัของเสู�ยออกจูากร)างกาย การพ�กผ)อน การทิ�างาน และความสู-ขสูบายทิางร)างกาย เป้.นติ�น

แรงจู�งใจูดั�านจู�ติว�ทิยา (Psychological motives)

ค�อ แรงจู�งใจูทิ�$งหลายทิ�%ม�อย�)ในจู�ติใจู (mind) เช้)น ความป้ลอดัภ�ย ความร�ก การบรรล-ความป้รารถึนา ความภาคภ�ม�ใจู การสูร�างช้�%อเสู�ยงให�ก�บติ�วเอง การแสูวงหาสูถึานภาพ การเป้.นทิ�%ยอมร�บของบ-คคลอ�%นๆ ความสู-)ข ความเศร�า และการม�อ�านาจู เป้.นติ�นแม�ว)าแรงจู�งใจูจูะไม)ม�แรงจู�งใจูทิ�%พ�จูารณาในแง)าของการทิ�%ติ�องติอบสูนองทิ�นทิ� ทิ�นใดั หร�อไม)สูามารถึเล�%อนการติอบสูนองออกไป้ไดั� โดัยแรงจู�งใจูทิ�%ร �บดั)วนเป้.นแรงจู�งใจูทิ�%ติ�องม�การติอบสูนองในทิ�นทิ�คอยไม)ไดั� เราไม)อาจูจูะระบ-ช้น�ดัของแรงจู�งใจูทิ�%เป้.นแบบร�บดั)วนไดั� เพราะข2$นอย�)ก�บผ��บร�โภคแติ)ละคนทิ�%แติกติ)างก�นแะในช้)วงของเวลาของบ-คคลแติ) ละคนทิ�%ติ)างก�น ติ�วอย)างเช้)น ความห�วอาจูม�

การจู�าแนกแรงจู�งใจู (Classification of motives)

แรงจู�งใจูม�มากมายหลายอย)าง แติ)พอจูะแบ)งออกไดั�เป้.นสูองป้ระเภทิดั�งน�$

ก. แรงข�บป้ฐมภ�ม� (primary drives)

เป้.นแรงข�บทิ�%ม�ก�าเน�ดัมาจูากความติ�องการทิางร)างกาย และไม)ติ�องอาศ�ยการเร�ยนร� � (unlearned) เช้)น ความห�วและความกระหาย ม�กจูะเร�ยกว)าแรงข�บทิางสูร�รว�ทิยา (physiological drives) นอกจูากน�$นอาจูม�แรงจู�งใจูบางอย)างทิ�%ม�ไดั�เก�ดัจูากการเร�ยนร� �เช้)นก�น แติ)ม�ไดั�เก�%ยวข�องก�บการเป้ล�%ยนแป้ลงทิางสูร�รว�ทิยา เช้)น ความร�ก ความอยากร� �อยากเห+น การกระติ-�นความร� �สู2กจูากการสู�มผ�สู (sensory stimulation) เป้.นติ�น

1. ความห�ว (hunger) ร)างกายติ�องการอาหารเพ�%อการเจูร�ญเติ�บโติ อาหารจู2งเป้.นป้<จูจู�ยสู�าค�ญอย)างหน2%งของช้�ว�ติ ความร� �สู2กห�ว จูะแติกติ)างก�นไป้ในแติ)ละคนและแติ)ละเวลา สูมองบางสู)วนเก�%ยวข�องก�บการควบค-มของความห�วและการก�นอาหาร สู)วนทิ�%สู�าค�ญทิ�%สู-ดัค�อ hypothalamus2. ความกระหาย (Thirst) น�$าเป้.นสู�%งจู�าเป้.นอย)างหน2%งสู�าหร�บร)างกาย น�$าจูะสู�ญเสู�ยไป้จูากร)างกายในล�กษณะติ)างๆ ก�น โดัยเฉพาะอย)างย�%งทิางป้อดั ติ)อมเหง�%อและไติ เม�%อม�การสู�ญเสู�ยน�$าเก�ดัข2$นร)างกาย จู�าเป้.นจูะติ�องร�กษา ความสูมดั-ลย6ของน�$า และอ�เล+กโทิรไลทิ6ให�คงอย�) ความติ�องการในล�กษณะเช้)นน�$จู2งก)อให�แรงข�บของความกระหาย ศ�นย6ควบค-มความกระหายอย�)ทิ�% hypothalamus ซึ่2%งป้ระกอบดั�วยเซึ่ลล6ป้ระสูาทิทิ�%ไวติ)อการสู�ญเสู�ยน�$ามาก3. แรงข�บทิางเพศและความเป้.นมารดัา (Sex and maternal drives) เราเช้�%อว)าแรงข�บทิางเพศและความเป้.นมารดัา (meternal behavior) เป้.นแรงข�บทิางสูร�รว�ทิยา เพราะว)าในสู�ติว6ทิ�%ติ�%ากว)าคน สู�%งเหล)าน�$ข2$นอย�)ก�บฮอร6โมนในเล�อดั androgens ซึ่2%งหล�%งออกมาจูากอ�ณฑะ (testes) ของผ��ช้ายก)อให�เก�ดัความร� �สู2กทิางเพศแบบผ��ช้าย estrogens ซึ่2%งหล�%ง

Page 10: แรงจูงใจ การจูงใจ

ออกมาจูากร�งไข) (ovaries) ของผ��หญ�งก)อให�เก�ดัความร� �สู2กทิางเพศแบบผ��หญ�ง โดัยป้รกติ�ความร� �สู2กทิางเพศในผ��หญ�ง จูะม�มากเม�%อติอนไข)สู-ก และพร�อมทิ�%จูะเคล�%อน หร�อเคล�%อนลงมาแล�วในมดัล�ก เม�%อม�ก�จูกรรมทิางเพศในระยะน�$อาจูม�การติ�$งครรภ6เก�ดัข2$นในช้)วงสู-ดัทิ�ายของ การติ�$งครรภ6จูะม�ฮอร6โมนติ�วอ�%นๆ เข�ามาเก�%ยวข�องการม�ติ�วเดั+ก (fetus) ในมดัล�กกระติ-�นให�ม� prolactin จูากติ)อมป้Hติ�วอ�ทิติาร�% prolactin ดั�งกล)าวจูะกระติ-�นติ)อมนม ทิ�าให�ม�นมหล�%งออกมาสู�าหร�บเล�$ยงทิารก prolaction ย�งม�สู)วนทิ�าให�เก�ดัพฤติ�กรรมของความเป้.นมารดัาในแม)อ�กดั�วย4. อ-ณหภ�ม� (Temperature) ร)างกายติ�องการความอบอ-)นและความหนาวเย+นทิ�%พอเหมาะ กล)าวค�อไม)ร�อนและหนาวจูนเก�นไป้ อากาศร�อนจู�ดัหร�อหนาวจู�ดัจูะก)อให�เก�ดัการป้ร�บติ�วทิางร)างกาย เพ�%อให�อ-ณหภ�ม�คงทิ�%และเก�ดัแรงจู�งใจูในการแสูวงหาเคร�%องน-)งห)ม ติ�วร�บ (receptors) สู�าหร�บอ-ณหภ�ม�อย�)ทิ�%ผ�วหน�ง สู)วนศ�นย6ควบค-มอ-ณหภ�ม�ทิ�%ไฮโป้ทิาลาม�สู5. การหล�กหน�ความเจู+บป้วดั (Avoidance of pain) ความติ�องการทิ�%จูะหล�กหน�ภย�นติรายติ)างๆ เป้.นสู�%งจู�าเป้.นสู�าหร�บการดั�ารงอย�)ของมน-ษย6และสู�ติว6ทิ�$งหลาย6. ความอยากร� �อยากเห+นและการกระติ-�นความร� �สู2กจูากการสู�มผ�สู (Curiosity and

sensory stimulation) ถึ�า เรามองดั�พฤติ�กรรมในแติ)ละว�นทิ�$งของคนและสู�ติว6จูะเห+นว)าสู�%งเหล)าน�$มาจูากแรง ข�บทิางสูร�รว�ทิยาทิ�%เก�%ยวก�บความอยากร� � อยากเห+นและการกระติ-�นความร� �สู2กจูากการสู�มผ�สู ติ�วอย)าง คนเราติ�องใช้�ติามองหลายสู�%งหลายอย)างจูนน�บไม)ถึ�วน : หน�งสู�อ ร�ป้ภาพ หน�งสู�อพ�มพ6 โทิรทิ�ศน6 ทิ�วทิ�ศน6 ภ�เขา การแข)งข�นก�ฬา รถึยนติ6 เสู�$อผ�า และจู-ดัสูนใจูอ�%นๆ บางคร�$งเราติ�องใช้�พล�งงานในก�จูกรรมบางอย)าง เช้)น การออกก�าล�งกาย การเล)นก�ฬา การยกของ การเย+บเสู�$อผ�า การเดั�นทิาง และอ�%นๆ การจู�งใจูม�สู)วนเข�ามาเก�%ยวข�อง ม�ฉะน�$นคนเราจูะไม)ทิ�าสู�%งเหล)าน�$ แติ)แรงจู�งใจูในกรณ�เหล)าน�$ม�ไดั�เป้.นเร�%องทิางสูร�รว�ทิยาโดัยติรง7. ก�จูกรรมและการจู�ดัแจูง (Activity and manipulation) แรงจู�งใจูบางอย)างม�ก�จูกรรมทิางร)างกายและการจู�ดัแจูงเป้.นเป้#าป้ระสูงค6 ทิ�$งสู�ติว6และมน-ษย6ติ�องเสู�ยเวลามากทิ�เดั�ยว ในการเดั�นไป้เดั�นมาโดัยไม)ม�เหติ-ผลช้�ดัเจูน สู�ติว6บางอย)างเช้)นหน�ถึ�บจู�กร จูะติ�องถึ�บจู�กรให�มน-ษย6อย�)เร �%อย สู�ติว6ช้� $นสู�งหร�อคนช้อบว- )นวายหร�อจู�ดัแจูงสู�%งของบางอย)าง เช้)น เดั+กเล)นง)วนอย�)ก�บของเล)น บางคนก+ช้อบจู�บฉวย หย�บโน)นจู�บน�%8. แรงจู�งใจูเก�%ยวก�บความสูามารถึ (Competence motive)ถึ�า เราแสูวงหาหล�กการในการศ2กษา เร�%องของความอยากร� �อยากเห+น และก�จูกรรมติ)างๆ เราอาจูสูร-ป้ไดั�ว)า ม�แรงจู�งใจูทิ�%วไป้อย)างหน2%งแฝ่งอย�)เบ�$องหล�ง สู�%งน�$ค�อแรงจู�งใจูสู�าหร�บความสูามารถึ (motive for

competence) ทิ�$งคนและสู�ติว6จูะถึ�กจู�งใจูโดัยแรงข�บอ�นน�$ให�ร� �จู�กศ�กยภาพ (potentialities) ของตินเองอย)างเติ+มทิ�% และการกระทิ�าดั�งกล)าว ก+ก)อให�เก�ดัความพอใจูดั�วย

ข. แรงข�บทิ-ติ�ยภ�ม� (secondary drives)

เป้.นแรงข�บทิ�%สูล�บซึ่�บซึ่�อนมากกว)าแรงข�บป้ฐมภ�ม� สู)วนใหญ)เก�ดัจูากการเร�ยนร� � แติ)บางทิ�ก+ไม)ใช้) แรงข�บทิ-กอย)างถึ�กเป้ล�%ยนแป้ลงไดั� (modified) โดัยการเร�ยนร� �ทิ�านองเดั�ยวก�บแรง

Page 11: แรงจูงใจ การจูงใจ

ข�บป้ระเภทิแรก บางทิ�เร�ยกว)าแรงจู�งใจูทิางสู�งคม (social motives) หร�อแรงข�บทิางจู�ติใจู (psychological drives) Morgan แบ)งแรงจู�งใจูทิางสู�งคมออกเป้.น

1. ความร�กและความเก�%ยวเน�%อง (Affection and affiliation) แรงจู�งใจูทิ�$งสูองอย)างน�$ม�ความเก�%ยวเน�%องก�นอย)างใกล�ช้�ดั แติ)ก+พอจูะแยกออกจูากก�นไดั� อ�นแรกค�อความป้รารถึนาทิ�%จูะร�กคนอ�%น โดัยเร�%มติ�นก�บแม)ของตินเอง อ�นหล�งเป้.นแรงจู�งใจูทิ�%จูะอย�)ก�บคนอ�%น เน�%องจูากมน-ษย6เป้.นสู�ติว6สู�งคม ความร�กและความเก�%ยวเน�%องผ�กพ�นก�บคนอ�%นจู2งเป้.นสู�%งจู�าเป้.น แรงจู�งใจูเช้)นน�$จูะติ�องม�ติ)อผ��อ�%นดั�วย นอกเหน�อจูากพ)อแม)และพ�%น�องของติน ม�การติอบสูนองความติ�องการซึ่2%งก�นและก�นในดั�านติ)างๆ 2. การยอมร�บและการยกย)องทิางสู�งคม (Social approval and esteem) เม�%อ คนเราเป้.นหน)วยหน2%งของสู�งคมก+จูะติ�องม�ความร� �สู2กว)าคนไดั�ร�บการยกย)องทิาง สู�งคม สู�%งน�$ย�งรวมไป้ถึ2งแรงจู�งใจูเก�%ยวก�บสูถึานภาพ (status) ติ�าแหน)ง (rank) ช้�%อเสู�ยง (prestige)

และอ�านาจู (power)

3. ความสู�มฤทิธิ�G (Achievement) แม�น�กจู�ติว�ทิยาจูะยอมร�บว)าการยกย)องตินเอง (self-

esteem) เป้.นแรงจู�งใจูทิ�%สู�าค�ญอย)างหน2%ง แติ)แรงจู�งใจูทิ�%ม�การศ2กษาก�นอย)างกว�างขวางทิ�%สู-ดักล�บเป้.นความติ�องการของ ความสู�มฤทิธิ�G (need for achievement)

4. ความก�าวร�าว (Aggression) บางคนค�ดัว)าความก�าวร�าวจู�ดัอย�)ในพวกแรงจู�งใจูทิางสู�งคม เน�%องจูากความร-นแรง ความก�าวร�าว และสูงคราม เป้.นเร�%องทิ�%ม�มาติ�$งแติ)สูม�ยโบราณจูนกระทิ�%งทิ-กว�นน�$ คนสู)วนมากจู2งม�กค�ดัว)าความก�าวร�าวเป้.นเร�%องของสู�ญช้าติญาณมากกว)า อย)างไรก+ติามจูากการศ2กษาเป้.นจู�านวนมาก พอจูะสูร-ป้ไดั�ว)าความก�าวร�าวเป้.นการติอบสูนองติ)อสูถึานการณ6บางอย)าง ติ�วอย)างเช้)น เม�%อเราแย)งของเล)นมาจูากเดั+กทิ�นทิ�ทิ�นใดั เดั+กจูะแสูดังความโกรธิออกมา จูากการศ2กษาของ Dollard และพรรคพวก (1939) ติอนแรกพบว)า ความค�บข�องใจูจูะน�าไป้สู�)ความก�าวร�าวเสูมอ แติ)ติอนหล�งพบว)าป้รากฏการณ6เช้)นน�$ไม)“

เป้.นความจูร�งเสูมอไป้ ความค�บข�องใจูทิ�าให�เก�ดัผลทิ�%ติามมาเป้.นอย)างอ�%นไดั� ทิ�$งน�$ข2$นอย�)ก�บบ-คคลและสูถึานการณ6 นอกจูากน�$นสูาเหติ-ของความก�าวร�าวย�งม�ผลติามมาเป้.นอย)างอ�%นไดั�ข2$นอย�)ก�บ บ-คคลและสูถึานการณ6

การจู�ดัล�าดั�บข�$นของความติ�องการในทิ�ศนะของมาสูโลว6 (Maslow’s Hierarchy of needs)

Abraham Maslow ซึ่2%งเป้.นผ��น�าทิ�%สู�าค�ญคนหน2%งของน�กจู�ติว�ทิยาแนวมน-ษยน�ยม ไดั�จู�าแนกแรงจู�งใจูของคนเราอ�กทิ�ศนะหน2%ง โดัยม�การจู�ดัล�าดั�บข�$นของแรงจู�งใจูจูากความติ�องการพ�$นฐานทิางช้�วภาพ (basic biological needs) ซึ่2%งม�มาติ�$งแติ)เก�ดัไป้ จูนกระทิ�%งถึ2งแรงจู�งใจูทิางจู�ติใจูทิ�%ซึ่�บซึ่�อนมากกว)า แรงจู�งใจูป้ระเภทิหล�งน�$ จูะม�ความสู�าค�ญก+ติ)อเม�%อ

Page 12: แรงจูงใจ การจูงใจ

ความติ�องการพ�$นฐานไดั�ร�บ การติอบสูนองจูนเป้.นทิ�%พอใจูแล�ว

ร�ป้ การจู�ดัล�าดั�บข�$นของความติ�องการในทิ�ศนะของ Maslow

Maslow ไดั�จู�ดัล�าดั�บข�$นของความติ�องการไว�ดั�งน�$1. ความติ�องการทิางสูร�รว�ทิยา (physiological needs) : ความห�ว ความกระหาย เป้.นติ�น2. ความติ�องการทิางความป้ลอดัภ�ย (sefty needs) : การร� �สู2กม�%นคงป้ลอดัภ�ย ป้ราศจูากอ�นติราย 3. ความติ�องการทิางความเป้.นเจู�าของและความร�ก (Belongingness and love

need) : การผ�กพ�นก�บคนอ�%น การไดั�ร�บการยอมร�บและการเป้.นเจู�าของ 4. ความติ�องการทิางการยกย)อง (esteem needs) : การบรรล-ผลสู�าเร+จู การม�ความสูามารถึ การไดั�ร�บการยอมร�บและการร� �จู�กจูากคนอ�%น 5. ความติ�องการทิางการร� � (cognitive needs) : การร� � การเข�าใจูและการสู�ารวจู 6. ความติ�องการทิางสู-นทิร�ยภาพ (aesthetic needs) : สูมมาติร ความม�ระเบ�ยบและความงาม 7. ความติ�องการทิางความจูร�งแทิ�แห)งติน (self-actualization needs) : การพบความสู�าเร+จูแห)งตินและการเข�าใจูศ�กยภาพของตินม�ความเห+นว)าอย)างน�อยทิ�%สู-ดัความติ�องการในระดั�บติ�%าจูะติ�องไดั�ร�บการติอบสูนอง จูนเก�ดัความพอใจูเสู�ยก)อน ความติ�องการในระดั�บทิ�%สู�งข2$นมา จู2งสูามารถึกลายเป้.นแหล)งก�าเน�ดัอ�นสู�าค�ญของการจู�งใจูไดั�

ทิฤษฎี�ความติ�องการ (Need Theories)

Page 13: แรงจูงใจ การจูงใจ

1. ทิฤษฎี�ล�าดั�บความติ�องการ (Hierachy of Needs Theory)

เป้.น ทิฤษฎี�ทิ�%พ�ฒนาข2$นโดัย อ�บราฮ�ม มาสูโลว6 (Abrahum Maslow) น�กจู�ติว�ทิยาแห)งมหาว�ทิยาล�ยแบรนดั�สู6 เป้.นทิฤษฎี�ทิ�%ร� �จู�กก�นมากทิ�%สู-ดัทิฤษฎี�หน2%ง ซึ่2%งระบ-ว)าบ-คคลม�ความติ�องการเร�ยงล�าดั�บจูากระดั�บพ�$นฐานทิ�%สู-ดัไป้ย�งระดั�บ สู�งสู-ดั กรอบความค�ดัทิ�%สู�าค�ญของทิฤษฎี�น�$ม�สูามป้ระการ ค�อ

1. บ-คคลเป้.นสู�%งม�ช้�ว�ติทิ�%ม�ความติ�องการ ความติ�องการม�อ�ทิธิ�พลหร�อเป้.นเหติ-จู�งใจูติ)อพฤติ�กรรม ความติ�องการทิ�%ย�งไม)ไดั�ร�บการสูนองติอบเทิ)าน�$นทิ�%เป้.นเหติ-จู�งใจู สู)วนความติ�องการทิ�%ไดั�ร �บการสูนองติอบแล�วจูะไม)เป้.นเหติ-จู�งใจูอ�กติ)อไป้

2. ความติ�องการของบ-คคลเป้.นล�าดั�บช้�$นเร�ยงติามความสู�าค�ญจูากความติ�องการพ�$นฐาน ไป้จูนถึ2งความติ�องการทิ�%ซึ่�บซึ่�อน

3. เม�%อความติ�องการล�าดั�บติ�%าไดั�ร�บการสูนอบติอบอย)างดั�แล�ว บ-คคลจูะก�าวไป้สู�)ความติ�องการล�าดั�บทิ�%สู�งข2$นติ)อไป้

มา สูโลว6 เห+นว)าความติ�องการของบ-คคลม�ห�ากล-)มจู�ดัแบ)งไดั�เป้.นห�าระดั�บจูากระดั�บติ�%าไป้ สู�ง เพ�%อความเข�าใจูม�กจูะแสูดังล�าดั�บของความติ�องการเหล)าน�$ โดัยภาพ ดั�งน�$

ภาพ แสูดังล�าดั�บความติ�องการของมน-ษย6ติามแนวค�ดัของมาสูโลว6

ความติ�องการทิางร)างกาย (Physiological Needs)

เป้.น ความติ�องการล�าดั�บติ�%าสู-ดัและเป้.นพ�$นฐานของช้�ว�ติ เป้.นแรงผล�กดั�นทิางช้�วภาพ เช้)น ความติ�องการอาหาร น�$า อากาศ ทิ�%อย�)อาศ�ย หากพน�กงานม�รายไดั�จูากการป้ฏ�บ�ติ�งานเพ�ยงพอ ก+จูะสูามารถึดั�ารงช้�ว�ติอย�)ไดั�โดัยม�อาหารและทิ�%พ�กอาศ�ย เขาจูะม�ก�าล�งทิ�%จูะทิ�างานติ)อไป้ และการม�สูภาพแวดัล�อมการทิ�างานทิ�%เหมาะสูม เช้)น ความสูะอาดั ความสูว)าง การระบายอากาศทิ�%ดั� การบร�การสู-ขภาพ เป้.นการสูนองความติ�องการในล�าดั�บน�$ไดั�

ความติ�องการความป้ลอดัภ�ย (Safety Needs)

เป้.น ความติ�องการทิ�%จูะเก�ดัข2$นหล�งจูากทิ�%ความติ�องการทิางร)างกายไดั�ร�บการติอบสูนอง อย)างไม)ขาดัแคลนแล�ว หมายถึ2งความติ�องการสูภาพแวดัล�อมทิ�%ป้ลอดัจูากอ�นติรายทิ�$งทิางกายและจู�ติใจู ความม�%นคงในงาน ในช้�ว�ติและสู-ขภาพ การสูนองความติ�องการน�$ติ)อพน�กงานทิ�าไดั�หลายอย)าง เช้)น การป้ระก�นช้�ว�ติและสู-ขภาพ กฎีระเบ�ยบข�อบ�งค�บทิ�%ย-ติ�ธิรรม การให�ม�สูหภาพแรงงาน ความป้ลอดัภ�ยในการป้ฏ�บ�ติ�งาน เป้.นติ�น

ความติ�องการทิางสู�งคม (Social Needs)

Page 14: แรงจูงใจ การจูงใจ

เม�%อ ม�ความป้ลอดัภ�ยในช้�ว�ติและม�%นคงในการงานแล�ว คนเราจูะติ�องการความร�ก ม�ติรภาพ ความใกล�ช้�ดัผ�กพ�น ติ�องการเพ�%อน การม�โอกาสูเข�าสูมาคมสู�งสูรรค6ก�บผ��อ�%น ไดั�ร�บการยอมร�บเป้.นสูมาช้�กในกล-)มใดักล-)มหน2%งหร�อหลายกล-)ม

ความติ�องการเก�ยรติ�ยศช้�%อเสู�ยง (Esteem Needs)

เม�%อ ความติ�องการทิางสู�งคมไดั�ร�บการติอบสูนองแล�ว คนเราจูะติ�องการสูร�างสูถึานภาพของติ�วเองให�สู�งเดั)น ม�ความภ�ม�ใจูและสูร�างการน�บถึ�อตินเอง ช้�%นช้มในความสู�าเร+จูของงานทิ�%ทิ�า ความร� �สู2กม�%นใจูในติ�วเองแลเก�ยรติ�ยศ ความติ�องการเหล)าน�$ไดั�แก) ยศ ติ�าแหน)ง ระดั�บเง�นเดั�อนทิ�%สู�ง งานทิ�%ทิ�าทิาย ไดั�ร�บการยกย)องจูากผ��อ�%น ม�สู)วนร)วมในการติ�ดัสู�นใจูในงาน โอกาสูแห)งความก�าวหน�าในงานอาช้�พ เป้.นติ�น

ความติ�องการเติ�มความสูมบ�รณ6ให�ช้�ว�ติ (Self-actualization Needs)

เป้.น ความติ�องการระดั�บสู�งสู-ดั ค�อติ�องการจูะเติ�มเติ+มศ�กยภาพของตินเอง ติ�องการความสู�าเร+จูในสู�%งทิ�%ป้รารถึนาสู�งสู-ดัของติ�วเอง ความเจูร�ญก�าวหน�า การพ�ฒนาทิ�กษะความสูามารถึให�ถึ2งข2ดัสู-ดัยอดั ม�ความเป้.นอ�สูระในการติ�ดัสู�นใจูและการค�ดัสูร�างสูรรค6สู�%งติ)างๆ การก�าวสู�)ติ�าแหน)งทิ�%สู�งข2$นในอาช้�พและการงาน เป้.นติ�น

มาสูโลว6 แบ)งความติ�องการเหล)าน�$ออกเป้.นสูองกล-)ม ค�อ ความติ�องการทิ�%เก�ดัจูากความขาดัแคลน (deficiency needs) เป้.นความติ�องการระดั�บติ�%า ไดั�แก)ความติ�องการทิางกายและความติ�องการความป้ลอดัภ�ย อ�กกล-)มหน2%งเป้.นความติ�องการก�าวหน�าและพ�ฒนาตินเอง (growth needs) ไดั�แก)ความติ�องการทิางสู�งคม เก�ยรติ�ยศช้�%อเสู�ยง และความติ�องการเติ�มความสูมบ�รณ6ให�ช้�ว�ติ จู�ดัเป้.นความติ�องการระดั�บสู�ง และอธิ�บายว)า ความติ�องการระดั�บติ�%าจูะไดั�ร�บการสูนองติอบจูากป้<จูจู�ยภายนอกติ�วบ-คคล สู)วนความติ�องการระดั�บสู�งจูะไดั�ร�บการสูนองติอบจูากป้<จูจู�ยภายในติ�วบ-คคลเอง

ติาม ทิฤษฎี�ของมาสูฌลว6 ความติ�องการทิ�%ร �บการติอบสูนองอย)างดั�แล�วจูะไม)สูามารถึเป้.นเง�%อนไขจู�งใจูบ-คคล ไดั�อ�กติ)อไป้ แม�ผลว�จู�ยในเวลาติ)อมาไม)สูน�บสูน-นแนวค�ดัทิ�$งหมดัของมาสูโลว6 แติ)ทิฤษฎี�ล�าดั�บความติ�องการของเขา ก�เป้.นทิฤษฎี�ทิ�%เป้.นพ�$นฐานในการอธิ�บายองค6ป้ระกอบของแรงจู�งใจู ซึ่2%งม�การพ�ฒนาในระยะหล�งๆ

2. ทิฤษฎี� ERG ของแอลเดัอร6เฟอร6 (ERG Theory)

เคลย6 ติ�น แอลเดัอร6เฟอร6 (Claton Elderfer) แห)งมหาว�ทิยาล�ยเยล ไดั�ร�บป้ร�บป้ร-งล�าดั�บความติ�องการติามแนวค�ดัของมาสูโลว6เสู�ยใหม) เหล�อความติ�องการเพ�ยงสูามระดั�บ ค�อ

1. ความติ�องการดั�ารงช้�ว�ติอย�) (Existence Needs) ค�อความติ�องการทิางร)างกายและความป้ลอดัภ�ยในช้�ว�ติ เป้ร�ยบไดั�ก�บความติ�องการระดั�บติ)อของมาสูโลว6 ...ย)อโดัย E

Page 15: แรงจูงใจ การจูงใจ

2. ความติ�องการความสู�มพ�นธิ6 (Relatedness Needs) ค�อความติ�องการติ)างๆ ทิ�%เก�%ยวเน�%องนก�บความสู�มพ�นธิ6ระหว)างบ-คคล ทิ�$งในทิ�%ทิ�างานและสูภาพแวดัล�อมอ�%นๆ ติรงก�บความติ�องการทิางสู�งคมติามแนวค�ดัของมาสูโลว6 ย.. )อโดัย R

3. ความติ�องการเจูร�ญเติ�บโติ (Growth Needs) ค�อความติ�องการภายใน เพ�%อการพ�ฒนาติ�วเอง เพ�%อความเจูร�ญเติ�บโติ พ�ฒนาและใช้�ความสูามารถึของติ�วเองไดั�เติ+มทิ�% แสูวงหาโอกาสูในการเอาช้นะความทิ�าทิายใหม)ๆ เป้ร�ยบไดั�ก�บความติ�องการช้�%อเสู�ยงและการเติ�มความสูมบ�รณ6ให�ช้�ว�ติติามแนวค�ดั ของมาสูโลว6....ย)อโดัย G

ม�ความแติกติ)างสูองป้ระการระหว)างทิฤษฎี� ERG และทิฤษฎี�ล�าดั�บความติ�องการ ค�อ

ป้ระการ แรก มาสูโลว6ย�นย�นว)า บ-คคลจูะหย-ดัอย�)ทิ�%ความติ�องการระดั�บหน2%งจูนกว)าจูะไดั�ร�บการติอบสูนองแล�ว แติ)ทิฤษฎี� ERG อธิ�บายว)า ถึ�าความติ�องการระดั�บน�$นย�งคงไม)ไดั�ร�บการติอบสูนองติ)อไป้ บ-คคลจูะเก�ดัความค�บข�องใจู แล�วจูะถึดัถึอยลงมาให�ความสูนใจูในความความติ�องการระดั�บติ�%ากว)าอ�กคร�$งหน2%ง

ป้ระการ ทิ�%สูอง ทิฤษฎี� ERG อธิ�บายว)า ความติ�องการมากกว)าหน2%งระดั�บอาจูเก�ดัข2$นไดั�ในเวลาเดั�ยวก�น หร�อบ-คคลสูามารถึถึ�กจู�งใจูดั�วยความติ�องการมากกว)าหน2%งระดั�บในเวลาเดั�ยวก�น เช้)น ความติ�องการเง�นเดั�อนทิ�%สู�ง (E) พร�อมก�บความติ�องการทิางสู�งคม (R) และความติ�องการโอกาสูและอ�สูระในการค�ดัติ�ดัสู�นใจู (G)

3. ทิฤษฎี�สูองป้<จูจู�ยของเฮ�ร6ซึ่เบ�ร6ก (Two-Factor Theory)

เฟรดัเดัอร�ค เฮ�ร6ซึ่เบ�ร6ก (Frederick Herzberg) ไดั�ดั�ฒนาทิฤษฎี�การจู-งใจูซึ่2%งเป้.นทิ�%น�ยมแพร)หลาย ค�อ ทิฤษฎี�สูองป้<จูจู�ย โดัยแบ)งเป้.นป้<จูจู�ยอนาม�ย และป้<จูจู�จูจู�งใจู

ป้<จูจู�ยอนาม�ย (hygiene factors) ไดั�แก)สูภาพแวดัล�อมของการทิ�างาน และว�ธิ�การบ�งค�บผบ�ญช้าของห�วหน�างาน ถึ�าหากไม)เหมาะสูมหร�อบกพร)องไป้ จูะทิ�าให�บ-คคลร� �สู2กไม)พอใจูในงาน ซึ่2%งถึ�าม�พร�อมสูมบ�รณ6ก+ไม)สูามารถึสูร�างความพอใจูในงานไดั� แติ)ย�งคงป้ฏ�บ�ติ�งานอย�) เพราะเป้.นป้<จูจู�ยทิ�%ป้#องก�นความไม)พอใจูในงานเทิ)าน�$น ไม)ใช้)ป้<จูจู�ยทิ�%จูะสู)งเสูร�มให�คนทิ�างานโดัยม�ป้ระสู�ทิธิ�ภาพหร�อผลผล�ติมากข2$นไดั� ติ�วอย)างป้<จูจู�ยเหล)าน�$ ไดั�แก) นโยบายของหน)วยงาน สูภาพแวดัล�อมการทิ�างาน ความสู�มพ�นธิ6ระหว)างเพ�%อนร)วมงาน แบบการบร�หารงาน เง�นเดั�อน สูว�สูดั�การติ)างๆ ความม�%นคง ความป้ลอดัภ�ย เป้.นติ�น

ป้<จูจู�ยจู�งใจู (motivating factors) ไดั�แก)ป้<จูจู�ยทิ�%เก�%ยวเน�%องก�บเน�$อหาของงาน และทิ�าให�ผ��ป้ฏ�บ�ติ�ม�ความพอใจูในงาน ใช้�ความพยายามและความสูามารถึทิ-)มเทิในการทิ�างานมากข2$น เช้)น ความสู�าเร+จู การไดั�ร�บการยกย)อง ไดั�ร�บผ�ดัช้อบในงาน ล�กษณะงานทิ�%ทิ�าทิาย เหมาะก�บระดั�บความสูามารถึ ม�โอกาสูก�าวหน�าและพ�ฒนาตินเองให�สู�งข2$น เป้.นติ�

Page 16: แรงจูงใจ การจูงใจ

การ สูร�างแรงจู�งใจูแก)ผ��ป้ฏ�บ�ติ�งานจู2งม�สูองข�$นติอน ค�อ ติอนแรกห�วหน�างานหร�อผ��บร�หารติ�องติรวจูสูอบให�ม� %นใจูว)าป้<จูจู�ยอนาม�ยไม)ขาดั แคลนหร�อบกพร)อง เช้)น ระดั�บเง�นเดั�อนค)าจู�างเหมาะสูม งานม�ความม�%นคง สูภาพแวดัล�อมป้ลอดัภ�ย และอ�%นๆ จูนแน)ใจูว)าความร� �สู2กไม)พอใจูจูะไม)เก�ดัข2$นในหม�)ผ��ป้ฏ�บ�ติ�งาน ในติอนทิ�%สูองค�อการให�โอกาสูทิ�%จูะไดั�ร�บป้<จูจู�ยจู�งใจู เช้)น การไดั�ร�บการยกย)องในความสู�าเร+จูและผลการป้ฏ�บ�ติ�งาน มอบความร�บผ�ดัช้อบติามสู�ดัสู)วน ให�โอกาสูใช้�ความสูามารถึในงานสู�าค�ญ ซึ่2%งอาจูติ�องม�การออกแบบการทิ�างานให�เหมาะสูมดั�วย การติอบสูนองดั�วยป้<จูจู�ยอนาม�ยก)อน จูะทิ�าให�เก�ดัความร� �สู2กเป้.นกลาง ไม)ม�ความไม)พอใจู แล�วจู2งใช้�ป้<จูจู�ยจู�งใจูเพ�%อสูร�างความพอใจู ซึ่2%งจูะสู)งผลให�ผ��ป้ฏ�บ�ติ�งานทิ-)มเทิในการทิ�างานอย)างม�ป้ระสู�ทิธิ�ผลมากข2$น

เฮ�ร6ซึ่เบ�ร6ก ไดั�ลดัความติ�องการห�าข�$นของมาสูโลว6เหล�อเพ�ยงสูองระดั�บ ค�อ ป้<จูจู�ยอนาม�ยเทิ�%ยบไดั�ก�บการสูนองติอบติ)อความติ�องการระดั�บติ�%า (ความติ�องการทิางกาย ความติ�องการความป้ลอดัภ�ย และความติ�องการทิางสู�งคม) สู)วนป้<จูจู�ยจู�งใจูเทิ�ยบไดั�ก�บการสูนองติอบติ)อความติ�องการระดั�บสู�ง (เก�ยรติ�ยศช้�%อเสู�ยง และความสูบ�รณ6ในช้�ว�ติ)

4. ทิฤษฎี�ความติ�องการจูากการเร�ยนร� � (Learned Needs Theory)

เดั ว�ดั ซึ่� แมคเค�ลแลนดั6 เป้.นผ��เสูนอทิฤษฎี�ความติ�องการจูากการเร�ยนร� �ข2$น โดัยสูร-ป้ว)าเคนเราเร�ยนร� �ความติ�องการจูากสู�งคมทิ�%เก�%ยวข�อง ความติ�องการจู2งถึ�กก)อติ�วและพ�ฒนามาติลอดัช้)วงว�ว�ติของแติ)ละคน และเร�ยนร� �ว)าในทิางสู�งคมแล�ว เราม�ความติ�องการทิ�%สู�าค�ญสูามป้ระการ ค�อ

ความติ�องการความสู�าเร+จู (need for achievement) เป้.นความติ�องการทิ�%จูะทิ�างานไดั�ดั�ข2$น ม�ป้ระสู�ทิธิ�ภาพมากข2$น ม�มาติรฐานสู�งข2$นในช้�ว�ติ ม�ผ��ความติ�องการความสู�าเร+จูสู�งจูะม�ล�กษณะพฤติ�กรรม ดั�งน�$

* ม�เป้#าหมายในการทิ�างานสู�ง ช้�ดัเจูนและทิ�าทิายความสูามาถึ* ม-)งทิ�%ความสู�าเร+จูของงานมากกว)ารางว�ล หร�อผลติอบแทินเป้.นเง�นทิอง* ติ�องการข�อม�ลย�อนกล�บในความก�าวหน�าสู�)ความสู�าเร+จูทิ-กระดั�บ* ร�บผ�ดัช้อบงานสู)วนติ�วมากกว)าการม�สู)วนร)วมก�บผ��อ�%น

ความติ�องการอ�านาจู (need for power) เป้.นความติ�องการทิ�%จูะม�สู)วนควบค-ม สูร�างอ�ทิธิ�พล หร�อร�บผ�ดัช้อบในก�จูกรรของผ��อ�%น ผ��ม�ความติ�องการอ�านาจูจูะม�ล�กษณะพฤติ�กรรม ดั�งน�$

* แสูวงหาโอกาสูในการควบค-มหร�อม�อ�ทิธิ�พลเหน�อบ-คคลอ�%น* ช้อบการแข)งข�นในสูถึานการณ6ทิ�%ม�โอกาสูให�ตินเองครอบง�าคนอ�%นไดั�* สูน-กสูนานในการเช้�ญหน�าหร�อโติ�แย�ง ติ)อสู�)ก�บผ��อ�%น

Page 17: แรงจูงใจ การจูงใจ

ความติ�องการอ�านาจูม�สูองล�กษณะ ค�อ อ�านาจูบ-คคล และอ�านาจูสูถึาบ�น อ�านาจูบ-คคลม-)งเพ�%อป้ระโยช้น6สู)วนติ�วมากกว)าองค6กร แติ)อ�านาจูสูถึาบ�นม-)งเพ�%อป้ระโยช้น6สู)วนรวมโดัยทิ�างานร)วมก�บคนอ�%น

ความติ�องการความผ�กพ�น (need for affiliation) เป้.นความติ�องการทิ�%จูะร�กษาม�ติรภาพและความสู�มพ�นธิ6ระหว)างบ-คคลไว�อย)างใกล� ช้�ดั ผ��ม�ความติ�องการความผ�กพ�นม�ล�กษณะ ดั�งน�$

* พยายามสูร�างและร�กษาสู�มพ�นธิภาพและม�ติรภาพให�ย� %งย�น* อยากให�บ-คคลอ�%นช้�%นช้อบติ�วเอง* สูน-กสูนานก�บงานเล�$ยง ก�จูกรรมทิางสู�งคม กละการพบป้ะสู�งสูรรค6* แสูงหาการม�สู)วนร)วม ดั�วยการร)วมก�จูกรรมก�บกล-)ม หร�อองค6กรติ)างๆ

สู�ดั สู)วนของความติ�องการทิ�$งสูามน�$ ในแติ)ละคนม�ไม)เหม�อนก�น บางคนอาจูม�ความติ�องการอ�านาจูสู�งกว)าความติ�องการดั�านอ�%น ในขณะทิ�%อ�กคนหน2%งอาจูม�ความติ�องการความสู�าเร+จูสู�ง เป้.นติ�น ซึ่2%งจูะเป้.นสู)วนทิ�%แสูดังอ-ป้น�สู�ยของคนคนน�$นไดั�

ทิฤษฎี�แรงจู�งใจู Motivation Theory

แนวความค�ดัของการจู�งใจูม�ไดั�หลายแง)หลายม-ม ดั�งน�$นจู2งม�ทิฤษฎี�ติ)างๆ ทิ�%พยายามอธิ�บายสูภาวะ ของอ�นทิร�ย6เช้)นน�$และ พอจูะแบ)งออกไดั�เป้.น

1. ทิฤษฎี�เก�%ยวก�บสูมดั-ลยภาพและแรงข�บ (Homeostasis and drive theory)

พ�$นฐานเก�%ยวก�บ มโนภาพของแรงข�บ ค�อ หล�กการของสูมดั-ลยภาพ (homeostasis) ซึ่2%งหมายถึ2ง ความโน�มเอ�ยงของร)างกาย ทิ�%จูะทิ�าให�สู�%งแวดัล�อมภายในคงทิ�%อย�)เสูมอ ติ�วอย)าง คนทิ�%ม�สู-ขภาพดั�ย)อมสูามารถึ ทิ�าให�อ-ณหภ�ม�ใน ร)างกายคงทิ�%อย�)ไดั�ใน ระดั�บป้รกติ�ไม)ว)าจูะอย�)ในอากาศร�อนหร�อหนาว ความห�ว และความกระหาย แสูดังให�เห+นถึ2งกลไกเก�%ยวก�บ สูมดั-ลยภาพเช้)นก�น เพราะว)าแรงข�บดั�งกล)าว จูะไป้กระติ-�นพฤติ�กรรม เพ�%อก)อให�เก�ดัความสูมดั-ลย6ของสู)วนป้ระกอบหร�อสูารบางอย)างในเล�อดั ดั�งน�$นเม�%อเรามองในทิ�ศนะของสูมดั-ลยภาพ ความติ�องการเป้.นความไม)สูมดั-ลย6ทิางสูร�รว�ทิยา อย)างหน2%งอย)างใดัหร�อเป้.น การเบ�%ยงเบนจูากสูภาวะทิ�%เหมาะสูม และการเป้ล�%ยนแป้ลงทิางสูร�รว�ทิยาทิ�%เก�ดัติามมาก+ค�อแรงข�บ เม�%อความไม)สูมดั-ลทิางสูร�รว�ทิยา ค�นสู�)ภาวะป้กติ� แรงข�บจูะลดัลงและการกระทิ�า ทิ�%ถึ�กกระติ-�นดั�วยแรงจู�งใจูก+จูะหย-ดัลงดั�วยน�กจู�ติว�ทิยาเช้�%อว)า หล�กการของสูมดั-ลยภาพม�ไดั�เป้.นเร�%องของสูร�รว�ทิยาเทิ)าน�$น แติ)ย�งเก�%ยวข�องก�บจู�ติใจูดั�วย กล)าวค�อความไม)สูมดั-ลย6ทิางสูร�รว�ทิยา หร�อ ทิางจู�ติใจู (physiological or psychological imbalance) ม�สู)วนจู�งใจูพฤติ�กรรม เพ�%อทิ�าให�ภาวะสูมดั-ลย6กล�บค�นมาเช้)นเดั�ม

2. ทิฤษฎี�ของความติ�องการและแรงข�บ (Theory of needs and drives)

Page 18: แรงจูงใจ การจูงใจ

เม�%อทิฤษฎี�ของสู�ญช้าติญาณซึ่2%งจูะไดั�กล)าวติ)อไป้น�$นไดั�ร�บความน�ยมลดัลง ไดั�ม�ผ��เสูนอแนวความค�ดัของแรงข�บข2$นมาแทิน แรงข�บ (drive) เป้.นสูภาพทิ�%ถึ�กย�%วย-อ�นเก�ดัจูากความติ�องการ (need) ทิางร)างกายหร�อเน�$อเย�%อบางอย)าง เช้)น ความติ�องการอาหาร น�$า ออกซึ่�เจูน หร�อการหล�กหน�ความเจู+บป้วดั สูภาพทิ�%ถึ�กย�%วย-เช้)นน�$จูะจู�งใจูอ�นทิร�ย6ให�เร�%มติ�นแสูดังพฤติ�กรรม เพ�%อติอบสูนองความติ�องการทิ�%เก�ดัข2$น เช้)น การขาดัอาหารก)อให�เก�ดัการเป้ล�%ยนแป้ลงทิางเคม�บางอย)างในเล�อดั แสูดังให�เห+นถึ2งความติ�องการสู�าหร�บอาหาร ซึ่2%งติ)อมาม�ผลทิ�าให�เก�ดัแรงข�บ อ�นเป้.นสูภาพของความย�%วย-หร�อความติ2งเคร�ยดั อ�นทิร�ย6จูะพยายามแสูวงหาอาหารเพ�%อลดัแรงข�บน�$ และเป้.นการติอบสูนองความติ�องการไป้ในติ�วดั�วย บางคร�$งความติ�องการและแรงข�บอาจูถึ�กใช้�แทินก�นไดั� แติ)ความติ�องการม�กจูะหมายถึ2ง สูภาพสูร�รว�ทิยาของการทิ�%เน�$อเย�%อขาดัสู�%งทิ�%จู�าเป้.นบางอย)าง สู)วนแรงข�บหมายถึ2งผลทิ�%เก�ดัติามมาทิาง สูร�รว�ทิยาของความติ�องการ ความติ�องการและแรงข�บเค�ยงค�)ก�น แติ)ไม)เหม�อนก�น

3. ทิฤษฎี�เก�%ยวก�บเหติ-กระติ-�นใจู (Incentive theory)

ในระยะติ)อมาค�อ ราว ค.ศ. 1950 น�กจู�ติว�ทิยาหลายทิ)านเร�%มไม)พอใจูทิฤษฎี�เก�%ยวก�บการลดัลงของแรงข�บ (drive-reduction theory) ในการอธิ�บายการจู�งใจูของพฤติ�กรรมทิ-กอย)าง จูะเห+นไดั�ช้�ดัว)าสู�%งเร�าจูากภายนอกเป้.นติ�วกระติ-�นของพฤติ�กรรมไดั� อ�นทิร�ย6ไม)เพ�ยงแติ)ถึ�กผล�กดั�นให�เก�ดัก�จูกรรมติ)าง ๆ โดัยแรงข�บภายในเทิ)าน�$น เหติ-กระติ-�นใจูหร�อเคร�%องช้วนใจู (incentives) บางอย)างก+ม� ความสู�าค�ญในการย�%วย-พฤติ�กรรม เราอาจูมองการจู�งใจูไดั�ในฐานะเป้.นการกระทิ�าระหว)างก�น (interaction) ของว�ติถึ-ทิ�%เป้.นสู�%งเร�าในสู�%งแวดัล�อมก�บสูภาพทิางสูร�รว�ทิยาของอ�นทิร�ย6อย)าง หน2%งโดัยเฉพาะ คนทิ�%ไม)ร� �สู2กห�วอาจูถึ�กกระติ-�น ให�เก�ดัความห�วไดั� เม�%อเห+นอาหารทิ�%อร)อยในร�านอาหาร ในกรณ�น�$เคร�%องช้วนใจูค�อ อาหารทิ�%อร)อยสูามารถึกระติ-�นความห�วรวมทิ�$งทิ�าให�ความร� �สู2กเช้)นน�$ลดัลง สู-น�ขทิ�%ก�นอาหารจูนอ�%ม อาจูก�นอ�กเม�%อเห+นสู-น�ขอ�กติ�วก�าล�งก�นอย�) ก�จูกรรมทิ�%เก�ดัข2$นม�ไดั�เป้.นเร�%องของแรงข�บภายใน แติ)เป้.นเหติ-การณ6ภายนอก พน�กงาน พอไดั�ย�นเสู�ยงกร�%งโทิรศ�พทิ6ก+ร �บยกห�ข2$นพ�ดั ดั�$งน�$นจู2งกล)าวไดั�ว)าพฤติ�กรรมทิ�%ม�การจู�งใจู อาจูเก�ดัข2$นภายใติ�การควบค-มของสู�%งเร�า หร�อเหติ-กระติ-�นใจูมากกว)าทิ�%จูะเก�ดัจูากแรงข�บ

4. ทิฤษฎี�เก�%ยวก�บสู�ญช้าติญาณ (Instinct theory)

สู�ญช้าติญาณค�อแรงทิางช้�วภาพทิ�%ม�มาแติ)ก�าเน�ดั และเป้.นติ�วผล�กดั�นให�อ�นทิร�ย6แสูดังพฤติ�กรรมอย)างหน2%งอย)างใดัออกมา พฤติ�กรรม ของสู�ติว6 สู)วนใหญ)เช้�%อว)าเป้.นเร�%องของสู�ญช้าติญาณ เพราะสู�ติว6ไม)ม�ว�ญญาณ สูติ�ป้<ญญาหร�อเหติ-ผล เช้)น มน-ษย6 William

McDougall กล)าวว)าความค�ดัและพฤติ�กรรมทิ�$งหมดัของคนเราเป้.นผลของสู�ญช้าติญาณในหน�งสู�อ Social psychology ติ�พ�มพ6ในป้B ค.ศ. 1908 ทิ)านไดั�จู�าแนกสู�ญช้าติญาณติ)างๆ ไว�ดั�งน�$

- การหล�กหน� (flight)

- การข�บไล) (repulsion)

Page 19: แรงจูงใจ การจูงใจ

- ความอยากร� � (curiosity)

- ความอยากติ)อสู�� (pugnacity)

- การติ�าหน�ตินเอง (self-abasement)

- การเสูนอตินเอง (self-assertion)

- การสู�บพ�ช้พ�นธิ-6 (reproduction)

- การรวมกล-)ม (gregariousness)

- การแสูวงหา (acquisition)

- การก)อสูร�าง(construction)

จูะเห+นว)าทิฤษฎี�เก�%ยวก�บสู�ญช้าติญาณ ไม)ค)อยจูะสูมเหติ-ผลน�กในทิ�ศนะของน�กจู�ติว�ทิยาหลายทิ)าน

 5. ทิฤษฎี�เก�%ยวก�บจู�ติไร�สู�าน2ก (Theory of unconscious motivation)

ฟรอยดั6ม�ความเช้�%อว)าพฤติ�กรรมของมน-ษย6ถึ�กก�าหนดัโดัยพล�งพ�$นฐานสูองอย)างค�อ สู�ญช้าติญาณแห)งช้�ว�ติ (life instincts) ซึ่2%งแสูดังออกมา เป้.นพฤติ�กรรมทิางเพศ และสู�ญช้าติญาณแห)งความติาย (death instincts) ซึ่2%งผล�กดั�นให�เก�ดัเป้.นพฤติ�กรรมก�าวร�าว สู�ญช้าติญาณ ทิ�$งสูองอย)างน�$เป้.นแรงจู�งใจูทิ�%ทิรงพล�งอย)างย�%งและอย�)ภายในจู�ติไร�สู�าน2ก บ)อยคร�$งคนเราม�กจูะไม)ร� �ว)าอะไรค�อ แรงจู�งใจู หร�อเป้#าป้ระสูงค6 ทิ�%แทิ�จูร�ง เขาอาจูให�เหติ-ผลทิ�%ดั�บางอย)างสู�าหร�บพฤติ�กรรมของเขา แติ)เหติ-ผลเหล)าน�$ม�กไม)ถึ�กติ�อง ติามความเป้.นจูร�งอย�)เสูมอ

6. ทิฤษฎี�เก�%ยวก�บการร� � (Cognitive theory)

การร� � (cognition) มาจูากภาษาลาติ�น แป้ลว)าการร� �จู�ก (knowing) ทิฤษฎี�น�$เน�นเก�%ยวก�บความเข�าใจูหร�อการคาดัคะเนเหติ-การณ6ติ)างๆ โดัยอาศ�ยการก�าหนดัร� � (perception) มาก)อน อาจูรวมทิ�$งการค�ดัค�นและการติ�ดัสู�นใจู เช้)น ในกรณ�ทิ�%ติ�องม�การเล�อกสู�%งของทิ�%ม�ค-ณค)า ใกล�เค�ยงก�น การกระติ-�นก+ดั�หร�อพฤติ�กรรมทิ�%ก�าล�งดั�าเน�นไป้สู�)เป้#าป้ระสูงค6 (goal-seeking

behavior) ก+ดั�เก�ดัจูากความร� � ทิ�%เคยพบมาเป้.น ติ�วก�าหนดั นอกจูากน�$นย�งติ�องอาศ�ยเหติ-การณ6ในอดั�ติ สู�%งแวดัล�อมในป้<จูจู-บ�นและความคาดัหว�งในอนาคติFestinger (1957) ไดั�อธิ�บายเก�%ยวก�บความข�ดัแย�งหร�อความไม)ลงรอยก�นของการร� � (cognitive dissonance) ซึ่2%งม�ผลทิ�าให�เก�ดั แรงจู�งใจู ในการเป้ล�%ยนพฤติ�กรรม บางอย)างไดั� เช้)น คนทิ�%ติ�ดับ-หร�% สู�บบ-หร�%จู�ดัเม�%อทิราบข)าวว)า การสู�บบ-หร�%ม�สู)วนทิ�าให�เก�ดัเป้.น มะเร+งของป้อดั เก�ดัความข�ดัแย�งระหว)างพฤติ�กรรมของการสู�บบ-หร�%ก�บข)าวใหม) เขาจูะติ�องเล�อกเอา อย)างใดัอย)างหน2%ง เพ�%อลดัความข�ดัแย�ง ทิ�%เก�ดัข2$น ถึ�าเขาติ�ดัสู�นใจูเล�กสู�บบ-หร�%ความข�ดัแย�งจูะลดัลงไป้โดัยการเล�กความเช้�%อเดั�มทิ�% ว)าสู�บบ-หร�%แล�วจูะป้ลอดัภ�ย รวมทิ�$งความอยากทิ�%จูะสู�บอ�กดั�วย

7. ทิฤษฎี�เก�%ยวก�บจู�ติว�ญญาณ (Spiritual theory)

Page 20: แรงจูงใจ การจูงใจ

เป้.นทิฤษฎี�ทิ�%เก�%ยวก�บกฎีแห)งกรรมในพ-ทิธิศาสูนา จู�าลอง ดั�ษยวณ�ช้ (2545) ไดั�อธิ�บายความหมายของค�าว)าจู�ติว�ญญาณ ไว�ดั�งน�$ "จู�ติว�ญญาณ หมายถึ2ง ภว�งคจู�ติ (the life

continuum) ในพ-ทิธิศาสูนา หร�อจู�ติไร�สู�าน2ก (the unconscious) ในจู�ติว�เคราะห6 " จู�ติว�ญญาณ ซึ่2%งเป้.นสู)วนล2กภายในจู�ติใจูของมน-ษย6ม�แรงจู�งใจูทิ�%ทิรงพล�งอย)างหน2%งค�อ" กรรม"

กรรมเป้.นการกระทิ�าของคนเรา ไม)ว)าจูะเป้.นทิางใจู ทิางวาจูา หร�อทิางกาย ถึ�ากระทิ�ากรรมดั�ก+จูะสู)งผลไป้ในทิางทิ�%ดั� ถึ�ากระทิ�ากรรมช้�%วก+จูะสู)งผลไป้ในทิางทิ�%ไม)ดั� ทิ�ากรรมเช้)นใดั ย)อมไดั�ผลเช้)นน�$น สูมดั�งค�ากล)าวว)า "ทิ�าดั�ไดั�ดั� ทิ�าช้� %วไดั�ช้� %ว" พล�งกรรมและผลของกรรมถึ�อว)า เป้.นแรงจู�งใจู ทิ�%สู�าค�ญอย)างหน2%ง ในช้�ว�ติป้ระจู�าว�นของคนเรา และถึ�กเก+บสู�%งสูมไว�ในจู�ติไร�สู�าน2ก ความสู-ขจูะเก�ดัข2$นไดั�เพราะ เป้.นผลของการ กระทิ�ากรรมดั� แติ)ในทิางติรงก�นข�ามความทิ-กข6จูะเก�ดัข2$น เน�%องจูากผลของการกระทิ�ากรรมทิ�%ไม)ดั�