กรรมฐาน BUDDHIST MEDITATION

โดย พระราชสิ�ทธิ�ม�น�

บทท�� ๑ประวั�ติ�และวั�วั�ฒนาการของการปฏิ�บ�ติ�กรรมฐาน

วั�ติถุ�ประสิงค์$การเร�ยนประจำ'าบท บอกประวั�ติ�และวั�วั�ฒนาการของการปฏิ�บ�ติ�

กรรมฐานสิม�ยก(อนพ�ทธิกาลได* บอกการปฏิ�บ�ติ�กรรมฐานสิม�ยพ�ทธิกาลและสิม�ย

หล�งพ�ทธิกาลได* บอกร,ปแบบการปฏิ�บ�ติ�กรรมฐานในประเทศไทย

ป/จำจำ�บ�นได*

ค์วัามน'า

กรรมฐานเป0นงานพ�ฒนาจำ�ติให*เข*าถุ1งค์วัามสิงบและให*เก�ดป/ญญาเป0นศาสิติร$และศ�ลป3แห(งการด'าเน�นช�วั�ติและเป0นธิ�ระสิ'าค์�ญย��งในทางพระพ�ทธิศาสินา

กรรมฐานเป0นวั�ถุ�ทางออกจำากท�กข$ท��ด�ท��สิ�ด ซึ่1�งม�พ�ฒนาการสิ��งสิมสิ5บเน5�องก�นมาเป0นระยะเวัลายาวันานจำากย�ค์ก(อนพ�ทธิกาลย�ค์พ�ทธิกาลและหล�งพ�ทธิกาลมาจำนถุ1งสิม�ยป/จำจำ�บ�น

สิม�ยก(อนย�ค์พ�ทธิกาล การปฏิ�บ�ติ�กรรมฐานสิม�ยก(อนพ�ทธิกาลม�

ปรากฏิในค์�มภี�ร$ทางพระพ�ทธิศาสินาจำ'านวันมากซึ่1�งได*กล(าวัถุ1งฤาษี�ดาบสิผู้,*บ'าเพ:ญพรติอย,(ในป;าห�มพานติ$บรรล�ฌานสิมาบ�ติ�ได*อภี�ญญา ๕ แสิดงฤทธิ�>ปาฏิ�หาร�ย$ติ(าง ๆ ได* การบรรล�ฌานสิมาบ�ติ�การได*อภี�ญญาของพวักฤาษี�ดาบสิด�งกล(าวัน�@นจำ�ดเป0นผู้ลของการเจำร�ญสิมถุกรรมฐานโดยติรง

สิม�ยพ�ทธิกาล

เม5�อเจำ*าชายสิ�ทธิ�ติถุะเสิด:จำออกบรรพชาก:ทรงไปศ1กษีาล�ทธิ�ของ เจำ*าสิ'าน�กติ(าง ๆ ท��ม�ช5�อเสิ�ยงในสิม�ยน�@นทรงแสิวังหาหนทางด�บท�กข$โดยวั�ธิ�การลองผู้�ดลองถุ,กมาหลากหลายวั�ธิ�โดยเฉพาะวั�ธิ�ปฏิ�บ�ติ�แบบสิมถุ- กรรมฐานและวั�ธิ�ทรมานติ�วัเองท��เร�ยกวั(า อ�ติติก�ลมถุาน�โยค์

สิม�ยพ�ทธิกาล พระองค์$ก:สิร�ปผู้ลได*วั(าวั�ธิ�การเหล(าน�@นไม(ใช(ทาง

พ*นท�กข$ได*แท*จำร�งจำ1งทรงห�นมาเล5อกวั�ธิ�การบ'าเพ:ญเพ�ยรทางจำ�ติด*วัยการเจำร�ญสิมกรรมฐานและวั�ป/สิสินากรรมฐาน

สิม�ยพ�ทธิกาล

พระพ�ทธิองค์$ทรงบรรล�ถุ1งผู้ลข�@นสิ,งสิ�ดจำนสิามารถุท'าลายก�เลสิได*หมดสิ�@นก:ด*วัยทรงย1ดเอาการปฏิ�บ�ติ�สิมถุกรรมฐานและวั�ป/สิสินากรรมฐานเป0นอ�บายในการพ�ฒนาจำ�ติโดยน'าเอาสิมถุกรรมฐานมาสิร*างพ5@นฐานท��ม��นค์งให*แก(จำ�ติใจำก(อนแล*วัเพ��มเติ�มติ(อยอดด*วัยการปฏิ�บ�ติ�วั�ป/สิสินากรรมฐาน

วั�ป/สิสินากรรมฐานจำ1งถุ5อวั(าเป0นเอกล�กณ์$สิ'าค์�ญทางพระพ�ทธิศาสินาท��พระพ�ทธิองค์$ทรงค์*นพบแล*วัน'ามาเผู้ยแผู้(สิ��งสิอนพ�ทธิบร�ษี�ทม�ปรากฏิเฉพาะในพระพ�ทธิศาสินาเท(าน�@น ค์วัามจำร�งการปฏิ�บ�ติ�กรรมฐานในสิม�ยพ�ทธิกาลปรากฏิวั(าม�แพร(หลายมากมายจำะเห:นได*จำากค์�มภี�ร$พระไติรปCฎกท��ได*บ�นท1กเร5�องราวัและค์'าสิอนท��พระพ�ทธิองค์$ทรงสิอนกรรมฐานไวั* เช(น มหาสิติ�ป/ฏิฐานสิ,ติร อานาปานสิติ�สิ,ติร เป0นติ*น

ในค์�มภี�ร$อรรถุกถุาได*กล(าวัถุ1งการปฏิ�บ�ติ�กรรมฐานในสิม�ยพ�ทธิกาลไวั*หลายแห(งพอสิร�ปค์วัามได*วั(าภี�กษี�ผู้,*ม�ศร�ทธิาออกบวัชประสิงค์$จำะ

ปฏิ�บ�ติ�กรรมฐานจำะติ*องบ'าเพ:ญธิ�ระ ๒ อย(างในพระศาสินาค์5อ

ค์�นถุธิ�ระ

วั�ป/สิสินาธิ�ระ

ค์�นถุธิ�ระ

หมายถุ1งการศ1กษีาเล(าเร�ยนภีาค์ทฤษีฎ�หร5อปร�ย�ติ�ให*เข*าใจำถุ1งก�จำวั�ติรข*อปฏิ�บ�ติ�สิ'าหร�บพระภี�กษี�และค์'าสิอนของพระพ�ทธิเจำ*า(พ�ทธิพจำน$)

วั�ป/สิสินาธิ�ระ

หมายถุ1งการปฏิ�บ�ติ�วั�ป/สิสินากรรมฐานด*วัยยกร,ปนามข1@นพ�จำารณ์าโดยค์วัามเป0นสิภีาพไม(เท��ยง ไม(ค์งทน ม�ใช(ติ�วัติน จำนเก�ดผู้ลค์5อสิามารถุท'าลายก�เลสิบรรล�มรรค์ ผู้ล น�พพานได*ในท��สิ�ด

สิม�ยหล�งพ�ทธิปร�น�พพาน

หล�งจำากท��องค์$สิมเด:จำพระสิ�มมาสิ�มพ�ทธิเจำ*าปร�น�พพานแล*วัเหล(าสิาวักม�ค์วัามแติกแยกทางค์วัามค์�ดมากข1@น แติ(ในสิ(วันท��เป0นการพ�ฒนาจำ�ติเหล(าสิาวักก:ค์งย1ดถุ5อการปฏิ�บ�ติ�สิมถุกรรมฐานและวั�ป/สิสินากรรมฐานติามแนวัสิติ�ป/ฏิฐานสิ,ติร อานาปานสิติ�สิ,ติร และสิมถุวั�ธิ�ท��พระพ�ทธิองค์$ทรงสิอนไวั*จำนถุ1งย�ค์พ�ทธิศติวัรรษีท�� ๓

สิม�ยหล�งพ�ทธิปร�น�พพาน

ในสิ(วันของการปฏิ�บ�ติ�กรรมฐานย�ค์น�@ปรากฏิวั(าม�พระเถุระผู้,*ทรงค์�ณ์สิมบ�ติ�ท�@งทางด*านปร�ย�ติ�และด*านการปฏิ�บ�ติ�หลายร,ป เช(น พระโมค์ค์�ลล�บ�ติรติ�สิสิเถุระ พระมห�นทเถุระ และค์ณ์ะพระเถุระท��ไปเป0นธิรรมท,ติเผู้ยแผู้(ในด�นแดนติ(าง ๆ น�@นล*วันเป0นพระอรห�นติ$ข�ณ์าสิพท�@งสิ�@นเป0นเค์ร5�องแสิดงให*เห:นถุ1งค์วัามเจำร�ญของการปฏิ�บ�ติ�กรรมฐาน

การสิ(งสิมณ์ท,ติ ๙ สิาย สิม�ยพระเจำ*าอโศก

โดยเฉพาะวั�ป/สิสินากรรมฐานในย�ค์น�@ ค์ณ์ะพระโสิณ์ะและพระอ�ติติระท��น'าพระพ�ทธิศาสินามาเผู้ยแผู้(ในด�นแดนสิ�วัรรณ์ภี,ม�น�บได*วั(าเป0นผู้,*วัางรากฐานทางพระพ�ทธิศาสินาในด�นแดนแห(งน�@รวัมถุ1งได*น'าแนวัการปฏิ�บ�ติ�วั�ป/สิสินากรรมฐานท��เช5�อวั(าร�บได*ถุ(ายทอดมาจำากพระโมค์ค์�ลล�บ�ติรติ�สิสิเถุระมาเผู้ยแผู้(ในภี,ม�ภีาค์น�@และม�ผู้,*ร�กษีาสิ5บติ(อแนวัการปฏิ�บ�ติ�น�@มาจำนถุ1งป/จำจำ�บ�น

การปฏิ�บ�ติ�กรรมฐานในประเทศไทยป/จำจำ�บ�น แนวัการปฏิ�บ�ติ�กรรมฐานในประเทศไทยป/จำจำ�บ�นม�

ร,ปแบบแนวัการปฏิ�บ�ติ�ท��หลากหลายติามแนวัทางท��ค์ณ์าจำารย$ได*ค์�ดค์*นพ�ฒนาข1@นให*เหมาะก�บจำร�ติน�สิ�ยของตินเองโดยม�จำ�ดม�(งหมายเพ5�อท'าจำ�ติให*สิงบร'าง�บและเพ5�อให*เก�ดป/ญญาร,*เท(าท�นติามค์วัามเป0นจำร�ง ด�งน�@น ร,ปแบบวั�ธิ�การปฏิ�บ�ติ�อาจำด,ติ(างก�นแติ(ถุ*าเป0นไปเพ5�อเข*าถุ1งจำ�ดม�(งหมายอ�นเด�ยวัก�นค์5อค์วัามสิงบระง�บใจำและให*เก�ดสิติ�ป/ญญาแล*วั ก:ถุ5อวั(าไม(ออกนอกจำากจำ�ดม�(งหมายของการปฏิ�บ�ติ�กรรมฐานทางพระพ�ทธิศาสินา

ในท��น�@จำะขอยกร,ปแบบแนวัการปฏิ�บ�ติ�กรรมฐานซึ่1�งเป0นท��ค์�*นเค์ยร,*จำ�กก�นมาสิ�ก ๕ สิายหล�ก ค์5อ

แนวัการปฏิ�บ�ติ�สิายบร�กรรมภีาวันาพ�ทโธิ

แนวัการปฏิ�บ�ติ�แบบพอง- ย�บ

แนวัการปฏิ�บ�ติ�แบบเค์ล5�อนไหวั

แนวัการปฏิ�บ�ติ�แบบวั�ชชาธิรรมกาย

แนวัการปฏิ�บ�ติ�แบบอานาปานสิติ�

กรรมฐานสิายบร�กรรมภีาวันาพ�ทโธิ

กรรมฐานสิายบร�กรรมภีาวันาพ�ทโธิม�ปรากฏิในประเทศไทยเป0นเวัลานานซึ่1�งพระอาจำารย$สิ'าค์�ญผู้,*ท��ให*ก'าเน�ดการปฏิ�บ�ติ�แนวัน�@เป0นท��ร,*จำ�กก�นอย(างแพร(หลายค์5อพระอาจำารย$ม��น ภี,ร�ทติHโติ

การปฏิ�บ�ติ�กรรมฐานติามแนวัพระอาจำารย$ม��น

นอกจำากจำะน'าบทวั(าพ�ทโธิมาบร�กรรมให*เก�ดสิมาธิ�แล*วั ย�งได*น'าการบร�กรรมพ�ทโธิไปประย�กติ$ใช*ก�บอานาปานสิติ�กรรมฐานด*วัย กล(าวัค์5อ เวัลาหายใจำเข*าบร�กรรมวั(า พ�ท เวัลาหายใจำออกบร�กรรมวั(า โธิ ค์'าวั(า พ�ทโธิ เป0นพระนามของพระพ�ทธิเจำ*าซึ่1�งแปลวั(า ผู้,*ร,* ผู้,*ติ5�น ผู้,*เบ�กบาน การใช*ค์'าวั(าพ�ทโธิมาบร�กรรมขณ์ะหายใจำเข*าออกเป0นก�ศโลบายในการรวัมจำ�ติเป0นหน1�งเด�ยวัได*ง(ายซึ่1�งเป0นการเจำร�ญสิมถุกรรมฐานก(อนแล*วัค์(อยพ�ฒนาไปสิ,(วั�ป/สิสินากรรมฐานในภีายหล�ง

กรรมฐานสิายพอง-ย�บ กรรมฐานสิายน�@ม�ศ,นย$กลางอย,(ท��วั�ดมหาธิาติ�

ย�วัราชร�งสิฤษีฎ�> ค์ณ์ะ ๕ ท(าพระจำ�นทร$ กร�งเทพมหานค์ร การสิอนกรรมฐานสิายน�@เป0นท��น�ยมก�นอย(างแพร(หลายน�บติ�@งแติ(ปI พ.ศ.๒๔๙๖ เป0นติ*นมาจำนถุ1งป/จำจำ�บ�น ท�@งน�@โดยม�พระธิรรมธิ�รราชมหาม�น� (โชดก ญาณ์สิ�ทHธิ� ป.ธิ.๙) เป0นพระอาจำารย$ใหญ(ฝ่;ายวั�ป/สิสินาธิ�ระ ซึ่1�งท(านได*ช5�อวั(าเป0นผู้,*ม�บทบาทสิ'าค์�ญในการเผู้ยแผู้(แนวัการปฏิ�บ�ติ�กรรมฐานวั�ธิ�น�@

พระธิรรมธิ�รราชมหาม�น�(โชดก ญาณ์สิ�ทHธิ� ป.ธิ.๙) พระอาจำารย$ใหญ(ฝ่;ายวั�ป/สิสินาธิ�ระ

วั�ธิ�การปฏิ�บ�ติ� วั�ธิ�การปฏิ�บ�ติ�ในท(าน��ง เม5�อผู้,*ปฏิ�บ�ติ�อย,(ในอร�ยาบ

ถุน��งเป0นท��เร�ยบร*อยแล*วั พ1งสิ�งเกติอาการยพองย�บของหน*าท*อง ขณ์ะหายใจำเข*า หน*าท*องจำะพอง ให*ม�สิติ�ก'าหนดด,อาการพองพร*อมบร�กรรมวั(า พอง“หนอ ขณ์ะหายใจำออกหน*าท*องจำะย�บ ให*ม�สิติ�ก'าหนด”ด,อาการย�บ พร*อมบร�กรรมวั(า ย�บหนอ ผู้,*ปฏิ�บ�ติ�ให*“ ”ม�สิติ�ก'าหนดด,อาการพองและย�บของหน*าท*องอย(างน�@ไปเร5�อยๆ สิ��งสิ'าค์�ญในการปฏิ�บ�ติ�ค์5ออย(าติามลมหายใจำเข*า หายใจำออก ให*ม�สิติ�ก�บอาการพองย�บอย(างเด�ยวั

พองหนอ...

ย�บหนอ.....

กรรมฐานแบบเค์ล5�อนไหวั

อาจำารย$ผู้,*ม�ช5�อเสิ�ยงในสิายน�@ท��ร,*จำ�กโดยมากค์5อ

หลวังพ(อเท�ยน จำ�ติHติสิ�โภี

วั�ธิ�การปฏิ�บ�ติ�แบบหลวังพ(อเท�ยน

กล(าวัถุ1งสิาระสิ'าค์�ญของการปฏิ�บ�ติ�กรรมฐานแบบเค์ล5�อนไหวัวั(า ค์วัามค์�ดเป0นติ*นเหติ�ของค์วัามท�กข$ของมน�ษีย$ โทสิะ โมหะ โลภีะ ก�เลสิ ติ�ณ์หา อ�ปาทาน ล*วันปรากฏิข1@นในร,ปของค์วัามค์�ด

ด�งน�@น ผู้,*ปฏิ�บ�ติ�จำ1งติ*องม�ค์วัามร,*สิ1กติ�วัในการเค์ล5�อนไหวัติลอดเวัลา ให*สิติ�อย,(ก�บอาการเค์ล5�อนไหวัไม(ให*หลงเข*าไปปร�งแติ(งก�บค์วัามค์�ดท��เก�ดข1@นและติ*องเห:นค์วัามค์�ดท�กค์ร�@งท��ใจำค์�ดด*วัยการใช*สิติ�ก'าหนดร,*อาการเค์ล5�อนไหวัของกายอ�นจำะน'าไปสิ,(การพ*นท�กข$ พบก�บค์วัามสิะอาด สิวั(าง และสิงบแห(งจำ�ติใจำติ(อไป

กรรมฐานแนวัวั�ชชาธิรรมกาย

ผู้,*ให*ก'าเน�ดกรรมฐานสิายน�@ค์5อพระมงค์ลเทพม�น�(สิด จำนHทสิาโร)หร5อหลวังพ(อวั�ดปากน'@า ภีาษี�เจำร�ญ กร�งเทพฯ ท(านน'ากรรมฐานติ(าง ๆ มาประย�กติ$ใช*ร(วัมก�นกล(าวัค์5อใช*อาโลกกสิ�ณ์ อานาปานสิติ�และพ�ทธิาน�สิสิติ�

วั�ธิ�ปฏิ�บ�ติ� วั�ธิ�ปฏิ�บ�ติ�ในข�@นสิมถุภีาวันา ค์5อ ให*ก'าหนด

บร�กรรมน�ม�ติเป0นเค์ร5�องหมายดวังกลมใสิขนาดเล:กประมาณ์เท(าดวังติาด'า(หร5อขนาดเท(าท��พอน1กเห:นด*วัยใจำได*ช�ดเจำน) ให*ปรากฏิข1@นท��ปากช(องจำม,ก(หญ�งซึ่*าย-ชายขวัา)ให*ใจำอย,(ในดวังกลมใสิน�@น ค์5อน1กให*เห:นจำ�ดเล:กใสิศ,นย$กลางดวังกลมใสิติ�@งอย,(ท��ปากช(องจำม,ก(หญ�งซึ่*าย-ชายขวัา)พร*อมก�บบร�กรรมภีาวันาติรงศ,นย$กลางดวังกลมใสิน�@นวั(า สิ�มมา“อะระห�ง ๆ ๆ”

กรรมฐานสิายอานาปานสิติ�

กรรมฐานสิายอานาปานสิติ�น�@ม�ปฏิ�บ�ติ�แพร(หลายก�นมากอ�กแนวัหน1�งในประเทศไทย เน5�องจำากเป0นกรรมฐานท��ใช*อารมณ์$หร5ออ�ปกรณ์$ท��ม�อย,(ภีายในติ�วัของแติ(ละค์นค์5อลมหายใจำซึ่1�งก(อให*เก�ดผู้ลด�ติ(อสิ�ขภีาพกายและสิ�ขภีาพจำ�ติอย(างย��ง อาจำารย$ผู้,*สิอนกรรมฐานท��ม�ช5�อเสิ�ยงในสิายน�@ม�หลายท(านซึ่1�งสิ(วันใหญ(ม�วั�ธิ�การปฏิ�บ�ติ�เป0นไปในแนวัเด�ยวัก�น ในท��น�@จำะยกเอาวั�ธิ�การปฏิ�บ�ติ�อานาปานสิติ�ของท(านพ�ทธิทาสิภี�กข�แห(งสิวันโมกขพลารามมากล(าวั

วั�ธิ�การปฏิ�บ�ติ� (๑) ร,*จำ�กลมหายใจำยาวั ค์5อ ติ�@งสิติ�ค์อยเฝ่Nาสิ�งเกติลม

หายใจำยาวัท�กค์ร�@งท��หายใจำเข*าและหายใจำออกติ(อเน5�องก�นไปจำนกวั(าจำะร,*สิ1กซึ่1มซึ่าบเข*าใจำลมหายใจำยาวัเป0นอย(างด�วั(าเป0นอย(างไร ม�ล�กษีณ์ะอย(างไร และอ�ทธิ�พลแก(ร(างกายอย(างไร ลมหายใจำยาวัจำ1งเป0นสิ��งท��ผู้,*ปฏิ�บ�ติ�จำะติ*องท'าค์วัามเข*าใจำจำนค์�*นเค์ยให*ด�เป0นล'าด�บแรก

(๒) ร,*จำ�กลมหายใจำสิ�@น เม5�อท'าค์วัามค์�*นเค์ยก�บลมหายใจำยาวั จำากน�@นให*ติ�@งสิติ�ค์อยเฝ่Nาสิ�งเกติลมหายใจำสิ�@นท�กค์ร�@งท��หายใจำเข*าและหายใจำออกอย(างติ(อแน5�องจำนกวั(าจำะร,*สิ1กซึ่1มซึ่าบเข*าใจำลมหายใจำสิ�@นเป0นอย(างด�วั(าเป0นอย(างไร ม�ล�กษีณ์ะอย(างไร และอ�ทธิ�พลแก(ร(างกายอย(างไร

(๓) ร,*จำ�กลมท��ปร�งแติ(งกายท�@งหมด ค์5อ ก'าหนดร,*กายสิ�งขาร หมายถุ1งลมหายใจำท��ค์อยปร�งแติ(งกายให*ข1@นหร5อลง ให*สิงบระง�บหร5อให*กระวันกระวัาย ในข�@นน�@ติ*องก'าหนดพ�จำารณ์าลมหายใจำละเอ�ยดข1@นวั(าปร�งแติ(งร(างกายอย(างไร ร(างกายเน5�องอย,(ก�บลมหายใจำอย(างไร จำนสิามารถุมองเห:นวั�ธิ�การท��จำะบ�งค์�บร(างกายได*ติามใจำชอบโดยวั�ธิ�การบ�งค์�บผู้(านทางลมหายใจำ เพราะลมหายใจำเป0นเค์ร5�องปร�งแติ(งร(างกาย

(๔) ท'าลมหายใจำให*ระง�บลง ลมหายใจำค์5อกายสิ�งขารท'าหน*าท��ปร�งแติ(งร(างกาย ถุ*าผู้,*ปฏิ�บ�ติ�ท'าลมหายใจำให*ระง�บลง ละเอ�ยดลง ร(างกายก:จำะสิงบระง�บลงด*วัยเหม5อนก�น

สิร�ปท*ายบท

จำากการได*ศ1กษีาประวั�ติ�และวั�วั�ฒนาการของการปฏิ�บ�ติ�กรรมฐานผู้,*ศ1กษีาจำะมองเห:นพ�ฒนการการปฏิ�บ�ติ�กรรมฐานในย�ค์ติ(าง ๆ ติ�@งแติ(ก(อนพ�ทธิกาลก:ม�การปฏิ�บ�ติ�กรรมฐานเช(นก�นโดยเฉพาะสิมถุกรรมฐานม�พ�ฒนาการเจำร�ญก*าวัหน*าจำนถุ1งข�@นสิ,งสิ�ดค์5อได*สิมาบ�ติ� ๘ ย�งขาดแติ(วั�ป/สิสินากรรมฐานเท(าน�@น

ติ(อมาสิม�ยพ�ทธิกาลเจำ*าชายสิ�ทธิ�ติถุะได*ออกแสิวังหาทางหล�ดพ*นจำากท�กข$ก:ทรงผู้(านการปฏิ�บ�ติ�สิมถุกรรมฐานมาท�กข�@นติอนรวัมถุ1งการทรมานตินด*วัยวั�ธิ�ติ(าง ๆ ในท��สิ�ดก:ทรงค์*นพบวั�ธิ�การติ�ดท'าลายก�เลสิได*เด:ดขาดค์5อวั�ป/สิสินากรรมฐานและทรงท'าการเผู้ยแผู้(ท�@งสิมถุกรรมฐานและวั�ป/สิสินากรรมฐานด*วัยทรงเห:นวั(าการน'ากรรมฐานท�@งสิองมาปฏิ�บ�ติ�จำะสิน�บสิน�นเก5@อก,ลก�นด'าเน�นไปสิ,(ค์วัามด�บท�กข$ได*เร:วัข1@นหล�งจำากพ�ทธิปร�น�พพานแล*วัเหล(าสิาวักได*สิ5บติ(อวั�ธิ�การปฏิ�บ�ติ�กรรมฐานก�นมาอย(างไม(ขาดสิายจำนถุ1งสิม�ยป/จำจำ�บ�น

จำบบทท�� ๑

ติ�ดติามผู้ลงานอ5�นๆ ของเราได*ท��

www.padvee.comEducation for all.