แบบฝึก พัฒนาทักษะการอ่านสำหรับชาวต่างประเทศ (ปริญญาตรี)

รายวชา ทกษะการอานภาษาไทย กลมเรยน ภาษาไทย (ศศ.บ.) ป 1 รหส 521230101ผสอน อ.ทตพชา ชลวสตร เวลาเรยน พฤหส เวลา 0800 – 12.00

ทกษะการอ านภาษาไทย

การอานเปนหนงในสทกษะทางภาษาทจำาเปนตองฝกฝนอยเสมอ และไมมวนสนสดสามารถฝกไดเรอย ๆ ตามวยและประสบการณของผอาน เพราะการอานนนจะเกยวของกบชวตประจำาวนของมนษย เปนเครองมอสำาคญทจะชวยใหมนษยไดรบความร ความคด และความบนเทงใจ ชวยพฒนาคณภาพชวตได ดงคำากลาวของ เซอร ฟรานซส เบคอน นกปรชญาเมธชาวองกฤษทวา “ ”การอานทำาคนใหเปนคนโดยสมบรณ

1. ความหมายของการอ านการอาน คอ พฤตกรรมการรบสารทสำาคญไมยงหยอนไป

กวาการฟง โดยแบงเปน การอานในใจ และการอานออกเสยง การอานในใจ หมายถง การกวาดสายตาไปตามตวอกษร

เพอตดตามเนอหาและเกบใจความสำาคญ สวนการอานออกเสยง คอ การเปลงเสยงตามตวอกษรทไดอาน และถอเปนการสงสารประการหนง เชน การอานหนงสอใหเพอนฟง

การอานเปนหนงในทกษะของการสอสารทสามารถพฒนาใหมความเชยวชาญมากขนได ในระดบตน ผอานอาจจะเรมจากการอานไดอยางถกตองเมอออกเสยง และทำาความเขาใจได ตอบคำาถามได แตหลงจากทผานการฝกฝนแลว ผอานควรจะอานไดเรวขน มขอผดพลาดนอยลงทงในการออกเสยง หรอการจบใจความเพอตอบคำาถาม อยางไรกด เมอผอานพฒนาขดความสามารถจนถงขนสงจะสามารถคดวเคราะหไดดวยตนเองวาเนอหาใดสมควรอาน หรอสมควรเชอ เรยกอกอยางวา การอานอยางมวจารณญาณ ในขนน ผอานจะเขาใจความหมายทงโดยตรง และโดยแฝงจากเรองทอาน ตลอดจนสามารถเกบสาระ ใจความมาทำาความเขาใจ จนกระทงเกดแงคดจากเรองทอานได

2. ความสำาค ญของการอ านไมวาจะเปนความร หรอความบนเทงใดๆ ในโลกปจจบน มก

อาศยตวอกษรและหนงสอเปนสอในการถายทอด เนองจากมความคงทนถาวร และเปนลายลกษณอกษร ดงนน หากตองการทจะ


เขาถงวทยาการตางๆ เหลาน จงตองมความสามารถในการอาน เพอประโยชนในการดำารงชวต และการพฒนาตนเอง

การอานเปนรากฐานทสำาคญของการพฒนาทกษะการสอสารอนๆ ดวย ทงการเขยน และการพด เนองจากการอานเปนวธทชวยใหคนไดสะสมขอมลความรตางๆ เมออานมาก จะมความรมาก สามารถถายทอดเรองราวไปสผอนไดในรปแบบตางๆ ทงการพดและการเขยน

ยงในโลกปจจบน ซงกลาวกนวาเปนโลกแหงขอมลขาวสาร ผมความสามารถทางการอานยอมตกตวงประโยชนจากการอานไดมากกวาบคคลอนทอานหนงสอไมออก หรอไมชอบอาน

3. จดประสงคของการอ านในการอานนน บคคลแตละคนจะมจดประสงคของตนเอง

คนทอานขอความเดยวกนอาจมจดประสงคหรอความคดตางกน โดยทวไปจดประสงคของการอานม 3 ประการ คอ

1) การอ านเพอความร คอ การอานทมงเกบสาระสำาคญจากเรองทอานเพอนำาไปใชประโยชน เชน การอานหนงสอประเภทตำารา สารคด วารสาร หนงสอพมพ และขอความตาง ๆ เพอใหทราบเรองราวอนเปนขอความร หรอเหตการณบานเมอง

การอานเพอความรอบรจงเปนการอานทจำาเปนทสด เพราะความรตาง ๆ มการ

เปลยนแปลงเพมเตมอยทกขณะ จงมสงทยงไมรและตองคนควาเพมเตมใหทนตอความกาวหนาของขอความรตาง ๆ ทอาจมไดปรากฏชดเจนในตำารา แตแทรกอยในหนงสอประเภทอน แมในหนงสอประเภทบนเทงคดกจะใหเกรดความรควบคกบความบนเทงเสมอ

2) การอ านเพอความคด แนวความคดทางปรชญา วฒนธรรม จรยธรรม และความคดเหนทวไป มกแทรกอยในหนงสอแทบทกประเภท มใชหนงสอประเภทปรชญา หรอจรยธรรมโดยตรงเทานน การศกษาแนวคดของผอน อาจกลายเปนแนวทางความคดของตนเองและสามารถนำามาเปนแนวปฏบตในการดำาเนนชวตหรอแกปญหาตาง ๆ ในชวตได


ผอานจะตองใชวจารณญาณในการเลอกนำาความคดทไดอานมาใชใหเปนประโยชนในบางเรอง ผอานอาจเสนอความคดโดยยกตวอยางคนทมความคดผดพลาดเพอเปนอทาหรณใหผอานไดความยงคด เชน เรองพระลอแสดงความรกอนฝนทำานองคลองธรรมจงตองประสบเคราะหกรรมในทสด แตผอานทขาดวจารณญาณ อาจเหนวาเรอง ลลตพระลอ เปนเรองจงใจใหคนทำาความผด ซงนบวาขาดประโยชนทควรไดไปอยางนาเสยดาย

การอานงานบนเทงคดประเภทนจงตองอาศยวจารณญาณ และประสบการณในชวตมาประกอบการคดเพอไมใหตกเปนเหยอของการตความทผดพลาด อยางไรกด ความเขาใจเนอเรอง และมมมองทไดรบจากเรองทอานของคนแตละชวงวยนนไมเหมอนกน สำาหรบผอานทมประสบการณนอยจงจำาเปนตองไดรบการแนะนำาอยางถกตองหลงจากการอาน และเพอพฒนาไปสความสามารถในการวพากษวจารณ หรอประเมนคณคาในเรองทอานไดอยางเหมาะสม

3) การอ านเพอความบนเท ง เปนการอานเพอพกผอน

หยอนใจใหเกดความเพลดเพลน เชน การอานงานบนเทงคดในเวลาวาง หนงสอประเภททสนองจดประสงคของการอานประเภทนมจำานวนมาก เชน เรองสน นวนยาย การตน วรรณคด เปนตน

จดประสงคในการอานทง 3 ประการดงกลาว อาจรวมอยในการอานครงเดยวกนกไดโดยไมจำาเปนตองแยกจากกนอยางชดเจน

การประเม นความสามารถในการอ าน ทงการอานออกเสยง และการอานในใจ ลวนมเกณฑท

กำาหนดขนเพอใชในการประเมนความสามารถทางการอานดวยเชนกน

สำาหรบการอานออกเสยงทมประสทธภาพ คอ ความสามารถในการอานออกเสยงไดอยางถกตอง ไมตดขด เปนจงหวะทเหมาะสม โดยเฉพาะการอานงานทมลกษณะบงคบ เชน รอยกรองดงนน ผทจะสามารถอานออกเสยงไดอยางถกตอง และราบรนนน ตองมความจำาด กวาดสายตาไดอยางรวดเรว และมนำาเสยงทนาฟง


สวนการอานในใจนน จะเนนความสามารถในการเกบใจความ ความเรวในการอาน การคดวเคราะหจากเรองทไดอาน

ระดบความสามารถในการอานจะมากหรอนอยขนอยกบความพยายามในการฝกฝน อยางไรกด มกมปญหาเกดขนหลงจากการฝกฝนผานไประยะหนง เชน เกดความเบอหนาย อยางไรกด การแกปญหา คอ การสรางความเขาใจ และความตระหนกใหแกผอานไดเหนความสำาคญ ความจำาเปน หรอประโยชนทไดจากการอาน ไมวาจะเปนความสามารถในการอานออกเสยง ทจะชวยใหผฟงเกดความเชอถอ ศรทธาในตวผอาน หรอแมแตประโยชนทผอานจะไดรบกบตวเอง เมอตองดำารงชวตอยในโลกทเตมไปดวยขอมลขาวสารเชนปจจบน

ว จารณญาณกบการอ าน เมอตองอานหรอรบรขาวสารทมอยอยางมากมาย ซงอาจจะ

มทงขอมลทเปนจรง และบดเบอน แนวทางแกไขทเหมาะสม คอ การใชวจารณญาณในการอาน

วจารณญาณ หมายถง การคด วเคราะหถงความเปนไปได หรอความนาเชอถอของสงทไดอาน กอนตดสนใจวาจะเชอหรอไม ซงปจจบนจะพบวามบคคลจำานวนมากทเคยตกเปนเหยอของขอมลขาวสารทไมถกตอง เหตทเปนเชนนนเพราะโลกปจจบนมการแขงขนกนสง จงตองมการนำาเสนอขอมลดวยความรวดเรว ความนาสนใจ หรอความนาเชอถอ ซงในบางกรณ การนำาเสนอดวยความรวดเรวอาจกอใหเกดความคลาดเคลอนได เชน การนำาเสนอขาว ในแงของ

การสรางความนาสนใจหรอความนาเชอถอใหแกผบรโภคสอกเชนเดยวกน ดงจะเหนไดจากโฆษณาตางๆ ทเสนอขอมลอนนาสนใจเพอโนมนาวใหผบรโภคเกดความเชอถอและตดสนใจซอหรอใชบรการ ซงในบางครง สนคาหรอบรการทโฆษณาเหลานน กไมไดมคณภาพดเทาทกลาวอาง

นอกจากน การอานงานวชาการ หรองานสารคด กจำาเปนตองอาศยวจารณญาณ เชนเดยวกน เนองจากมมมองของขอมลทางวชาการ เชน ตำารา หรอบทความ อาจมความแตกตางหรอเปลยนแปลงไปตามทศนะของบคคลหรอขอเทจจรงทปรากฏขน ดงนน นกอานทด ตองไมปกใจเชอสงใดทอานเพยงแคครงแรก


ของการรบสาร แตตองมการทบทวน คนควาอกครงหนง เพอใหเกดมมมองทหลากหลาย แลวจงตดสนใจดวยทศนะของตนเองวาจะเลอกเชออยางไร สงทสำาคญอกประการหนง คอ ผอานไมจำาเปนตองปฏบตตนเปนผตามเพยงอยางเดยว ในบางเรองเมออานแลว ผอานอาจมความคดเหนแยงหรอแตกตางไปจากขอมลเดมทมอย ผอานสามารถนำาเสนอแนวคดของตนเองออกมาได เพยงแตตองมการเสนอเหตผลทเหมาะสมประกอบแนวความคดใหมนน

ทกษะการอานในการเรยนระดบอดมศกษา ตองพฒนาขดความสามารถของผเรยนใหไปถงระดบสงทสามารถใชวจารณญาณในการอานได อยางไรกด ทกษะการอานขนสงนนตองอาศยการมพนฐานทดในการอานมาตงแตระดบตน เอกสารประกอบการสอนในรายวชา ทกษะการอานภาษาไทยเลมนจงเสนอแบบฝกหดทมความยากงายไลระดบไปจนกระทงถงเนอหาทมความซบซอนเพอจะพฒนาขดความสามารถของผเรยน

แบบฝกห ดท 1 การอ านออกเส ยง (10 คะแนน) หดอานออกเสยงภาษาไทยใหชดเจน โดยนกศกษาไทยให

ทองจำาบทอานจำานวน 2 แลวเขยนแสดงความคดเหน สวนนกศกษาจนใหอานจากรางจำานวน 2 บท

เหต แห งร ก 1ปจจปปนนหเตน วา ปพเพว สนนวาเสนเอวนตำ ชายเต เปมำ อปปลำว ยโถทเกตฯ

เหตปจจยสองประการสมานรก หนงกาลกอนเคยสมครคดรกใครไดรวมเรยงเคยบเรอนเพอนคใจ สองเกอกลกนใหมในปจจบน ความรกมรากฐานประสานตอ ดจบวงามชชอละออนน อาศยเปลอกตมนำาเปนสำาคญ บวเกดกอรกตอมนนนบพเพ

เหตแห งร ก 2


เหตแหงรกทานชวามสอง หนง-เคยปองครองรกสมครสมานโดยบพเพนยมมานมนาน พอไดพานพบรกสมครใจสอง-ปจจบนหมนเกอเออเฟอพรอม รกกยอมเกดขนมาอยาสงสยดงอบลตอกอลออใบ ยอมอาศยตมนำางอกงามเอยฯ

แบบฝกห ดท 2 การอ านคำาควบกลำา คำายากใหถ กต อง (10 คะแนน)

เสยเจาเสยเจาราวราวมณรง

มงปรารถนาอะไรในหลามหวงกระทงฟากฟาซบหนาตดดนกนทราย

จะเจบจำาไปถงปรโลกฤๅรอยโศกรรางจางหายจะเกดกฟามาตรมตายอยาหมายวาจะใหหวใจ

หากเจาอบตบนสรวงสวรรคขาขอลงโลกนตรหมนไหมสเปนไฟ เราเปนไมใหทำาลายสนถงวญญาณ

แมแตธลมอาลยลมเจาไซรชวกาลปาวสานแมนชาตไหนเกดไปพบพานจะทรมานควกทงทงแกวตา

ตายไปอยใตรอยเทาใหเจาเหยยบเลนเหมอนเสนหญาเพอจดจำาพษชำานานาไปชวฟาชวดนสนเอย

กวนพนธ - องคาร กลยาณพงศ


แบบฝกห ดท 3 การอ านเพอถอดความ (10 คะแนน)

ในลกษณน นว าน าประหลาดเป นเช อชาต น กรบกลนกล าเหต ไฉนยอท อรอราฤาจะกลาแต เพ ยงวาท

เห นแกวแววว บทจ บจ ตไยไมค ดอาจเอ อมใหถ งท เม อไม เอ อมจะไดอย างไรม อ นมณฤาจะโลดไปถงม อ

อ นของสงแม ปองต องจ ตถ าไม ค ดป นป ายจะไดฤาม ใช ของตลาดทอาจซอฤาแยงย อถ อได โดยไมยอม

ไมค ดสอยมวคอยดอกไมร วงคงชวดดวงบปผาชาตสะอาดหอมดแต ภ มร นเท ยวบ นดอมจงได ออมอบกลนส มาล

บทพระราชนพนธ เร องท าวแสนปม

ในพระบาทสมเด จพระมงกฎเกล าฯ ร ชกาลท 6


แบบฝกห ดท 4 การอ านบทความ และแสดงความคดเห น (30 คะแนน) วนท : 10 เมษายน 2551 นตยสาร/หนงสอพมพ : การศกษาวนน ปลายเดอนมนาคมถงตนเดอนเมษายน ศนยประชมแหงชาตสรกตมมหกรรมงานหนงสอ 2 งานตดกนคอ งานสปดาหหนงสอนานาชาต ครงท 6 จดขนระหวางวนท 26-30 มนาคม พ.ศ. 2551 และงานสปดาหหนงสอแหงชาต ครงท 36 จดขนระหวางวนท 26 มนาคม – 7 เมษายน พ.ศ. 2551 ทกครงทมการจดงานสปดาหหนงสอแหงชาต ประเดนทถกหยบยกนำามาพดคยกนอยเสมอคอ คนไทยอานหนงสอนอยมาก แมวาผคนจะใหความสนใจเขามาเยยมชมและซอหนงสอในงานสปดาหหนงสอแหงชาตเปนจำานวนมากกตาม ประเดนถกเถยงในเรองการอานหนงสอของคนไทย เปนสงทมการพดคยกนมานาน แตประเดนทยงไมไดถกกลาวถงกนมากนกคอ“ความสามารถดานทกษะการอานหนงสอของคนไทย” การอานหนงสอจำานวนมากหรอนอยอาจไมสำาคญเทากบ ผอานไดรบอะไรจากสงทอานหรอผอานไดนำาสงทไดอานนนไปใชประโยชนอยางไรบาง ขนอยกบวธการอานเปนสำาคญ ผอานทขาดทกษะการอาน แมอานหนงสอมากแตอาจไมไดรบประโยชนกเปนได ทกษะการอาน เปนสงทควรปลกฝงตงแตระดบการศกษาขนพนฐาน นกวชาการดานการศกษาในสหรฐอเมรกา หลยส เอม โกเมซ (Louis M. Gomez) ศาสตราจารยดานศาสตรแหงการเรยนร (Learning Sciences) แหงสถาบนสอนนโยบายการศกษาและสงคม (school of Education and Social Policy) มหาวทยาลยนอรทเวสเทรน (Northwestern University) และผชวยศาสตราจารยคมเบอรล โกเมซ (Kimberley Gomez) วทยาลยการศกษา (College of Education) มหาวทยาลยอลลนอยส (University of Illinois)


ออกมาแสดงความคดเหนในนตยสาร Phi Delta Kappan ฉบบเดอนพฤศจกายน ค.ศ. 2007 เรอง “Reading for Learning: Literacy support for 21st Century Work” ไววา การขาดทกษะการอานของผเรยนระดบการศกษาขนพนฐานเปนปญหาใหญทมผลตอการทำางานในอนาคต นกวชาการทง 2 ทาน กลาววา เศรษฐกจในศตวรรษท 21 ตองการแรงงานคนทมทกษะการคดเชงสรางสรรค การคดเชงวเคราะห เพอใหทนตอการเปลยนแปลงของสถานการณโลก และในอนาคต อาชพทจะเตบโตมากทสดคอ อาชพทอาศยความเชยวชาญเฉพาะดานและอาชพดานงานบรการ ทง 2 อาชพ ตองอาศยทกษะการสอสารกบกลมคนทมความแตกตาง โดยเครองมอสำาคญ

ทจะทำาใหผเรยนมทกษะดงกลาวคอ “การอานเพอการเรยนร” เนองจากการอานตองอาศยการวเคราะห สงเคราะหขอมล จนสามารถแปลงขอมลทไดรบและนำาไปใชประโยชน ผเรยนทมพนฐานดานทกษะการอานทไมดตงแตระดบการศกษาขนพนฐาน จะมความยากลำาบากในการเรยนระดบการศกษาทสงขนและเมอกาวเขาสโลกการทำางาน ในสหรฐอเมรกา ผเรยนระดบมธยมศกษาจำานวนมาก มทกษะการอานเทากบผเรยนระดบประถมศกษา นนหมายความวา สถานศกษาในสหรฐอเมรกาหลายแหง ไมไดฝกทกษะพนฐานดานการอานเพอการเรยนรใหผเรยน ปญหาดงกลาวสวนหนงมสาเหตเนองจากผเรยนสวนใหญ มกคดวาตนเองรเทคนคการอานอยแลว ขณะเดยวกน ผสอนกมกคดวาตนเองไมไดมหนาทสอนวธการอานหนงสอและคดวาผเรยนนาจะรเทคนคการอานอยแลว จงไมไดเขมขนในการสอนและพฒนาทกษะการอานอยางมคณภาพและประสทธภาพใหผเรยน ศ.หลยส เอม โกเมซ และ ผศ.คมเบอรล โกเมซ ไดแนะนำาเทคนคการอานทผสอนสามารถนำาไปฝกทกษะการอานเพอการเรยนรใหผเรยน ซงสามารถทำาไปพรอมกบการเรยนการสอนได ดงน Annotation เปนเทคนคการอานทผเรยนตองวเคราะหเนอหาทอานใหเขาใจ โดยจบใจความสำาคญหลก ใจความทสำาคญรอง ถอดความเขาใจจากคำาศพททยาก ขดเสน


ใตจดทสำาคญ และสรปใจความสำาคญอยางยอในสงทไดจากการอาน การถอดความสำาคญผเรยนสามารถเกบไวใชเพอประโยชนในอนาคต เทคนคการอานนทำาใหผเรยนสามารถสำารวจโครงสรางและใจความสำาคญของเนอหา ซงพฒนาใหผเรยนมทกษะการคดวเคราะห Double-entry readings logs เทคนคนผเรยนตองทำา 2 สวน คอ สวนแรก ถอดใจความสำาคญจากเรองทอาน และอธบายใหไดวาหาใจความสำาคญมาไดอยางไร วธนจะทำาใหผเรยนสามารถวเคราะหเนอหาและถายทอดออกมาได สวนทสอง หาคำาศพทใหม ๆ หาความหมายของคำาศพท และอธบายใหไดวาคำาศพทดงกลาวเกยวของกบใจความสำาคญอยางไร โดยอาจตองอาศยการวเคราะหประเดนแวดลอม การอานหนงสอดวยเทคนคน ผสอนสามารถประเมนการเรยนรของผเรยนไดวา สงไหนทผเรยนเขาใจและสงไหนทจำาเปนตองสอนซำา Summarization เปนการสรปเนอหาจากสงทอานทงหมด การสรปเนอหาทด ผเรยนตองจบใจความสำาคญของเนอหา ตลอดจนใจความสนบสนนทเชอมโยงกบใจความสำาคญ เทคนคน ทำาใหผเรยนเขาใจเนอหาทอานลกซง และผสอนสามารถประเมนความเขาใจของผเรยนวาถกตองมากนอยเพยงใด

เทคนคดงกลาวเปนเทคนคงาย ๆ ทหากถกนำามาพฒนาการสอนในเดกและเยาวชน ยอมมสวนในการวางรากฐานการพฒนาทกษะการอานไดอยางมคณภาพ กรณการอานในประเทศไทย การเรยนรและพฒนาดานทกษะการอาน ยงไมถกใหความสำาคญเทาทควร สาเหตหนงเนองจากผสอนไมไดสอนทกษะการอานเพอการเรยนรทถกตอง ใหผเรยน เพราะตองสอนเนอหาวชาทมมาก การสอนจงเปนลกษณะของการปอนความรและผเรยนจำาสงปอน และแมวาผสอนจะมอบหมายผเรยนไปอานหนงสอทเปนประโยชน แตผเรยนไมรวธการอานทถกตอง จงทำาไดเพยงอานเพอจำาและนำาไปสอบ ไมไดคดวเคราะหและสงเคราะหในเนอหาทอานอยางจรงจง กระบวนการเรยนรทแทจรงและการนำาไปใชประโยชนจงไมเกดขน


ดงนน สถาบนการศกษาตงแตระดบการศกษาขนพนฐาน ควรฝกการพฒนาทกษะการอานทถกตองใหผเรยน โดยดำาเนนการรวมกบผปกครองและชมชน ในการรวมพฒนาทกษะการอานในเดกและเยาวชน นอกจากนน ผมเสนอวา จำาเปนอยางยงททกบานควรมชนหนงสอ เพอใหเดกเยาวชนและสมาชกในครอบครว ไดมโอกาสอาน ใชเวลารวมกนในการอาน อนจะพฒนาไปสการเปนนกเรยนรทมคณภาพ สามารถเอาตวรอดในสภาพการณทมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลาไดอยางเทาทน อกทงยงสงผลดตอการศกษาในระดบทสงขนและการทำางาน

อานเรองแลวแสดงความคดเหนในประเดนดงตอไปน 1.ผเขยนเสนอแนวคดไวอยางไร ทานเหนดวยหรอไม เพราะอะไร (10 คะแนน)

2.บทความนนาเชอถอหรอไม เพราะอะไร ทานมแนวทางอนทจะเสรมแนวคดของผเขยนอยางไร (10 คะแนน)

3. สอบอานออกเสยง (20 คะแนน)

สมาธทดสรางไดไมยากในวยเยาว วนท : 1 กรกฎาคม 2552 นตยสาร/หนงสอพมพ : นตยสารแมและเดก ดร.เกรยงศกด เจรญวงศศกดนกวชาการอาวโส ศนยศกษาธรกจและรฐบาล มหาวทยาลยฮารวารด


[email protected], http:// www.kriengsak.com เราไมสามารถปฏเสธไดวา ผทสามารถมสมาธจดจอในสงททำาอยไดจนกระทงบรรลเปาหมายทตงใจไว นบเปนคณลกษณะสำาคญของผทประสบความสำาเรจในชวตทงในดานการเรยน การทำางาน โดยทวไป สมาธ หรอหรอตามทพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ ไดใหความหมายวาเปน ความตงมนแหงจต ความสำารวมใจใหแนวแนเพอใหจตใจสงบหรอเพอใหเกดปญญาเหนแจงนน ไมใชเพยงการฝกจตใหสงบนงโดยไมคดหรอไมรบรสภาพการณภายนอกใด ๆ เลย แตเปนการจดจออยกบสงใดสงหนงไดอยางตอเนองเปนระยะเวลานานพอทจะคดหรอทำาในสงตาง ๆ เพอไปสเปาหมายทตงใจไวไดจนกวาจะประสบผลสำาเรจ ไมวาจะเปนการมสมาธอยกบการคด การทำางาน การสนทนา การอานหนงสอ การฟงครสอน เปนตน ในสภาพสงคมปจจบนเราพบวา เดกจำานวนมากทมปญหาความบกพรองในเรองของสมาธอยางรนแรง ไมวาจะเปนผลทเกดจากปญหาทางพฤตกรรมการเลยงดของครอบครวหรออาจเกดจากความผดปกตของในการทำางานของสมองบางสวน โดยเฉพาะอยางยงในสงคมเมองทสงผลใหวถชวตของคนในสงคมเตมไปดวยความเรงรบ พอแมไมมเวลาใหกบลก การใหทวชวยเลยงลก มลพษทางอากาศ อาหารทเจอปนดวยวตถกนเสย สารกนบด ทมงานวจยรองรบออกมาแลววาอาจเปนสาเหตสำาคญของโรคสมาธสนในเดกและเยาวชนทนบวนยงทวความรนแรงมากขน พอแมจำานวนมากคงเคยมความรสก หงดหงด หวเสย เกยวกบพฤตกรรมอนไมพงประสงคของลกหลายประการ ทเลงถงความไมมสมาธ ไมจดจอ ในการทำาสงตาง ๆ อาท ไมเคยทจะทำาการบานเสรจลลวงไปดวยดสกครงหากพอแมไมคมเขม ไมเขาหองนำากขอไปเดนเลน เปดตเยนทานขนม หรอแอบไปเลนของเลน ซกซนมากไมยอมอยเฉย ไมยอมฟงคำาสง ใจรอนขาดความอดทนในการทำาสงตาง ๆ หลงลมไมใสใจในบทบาทหนาททรบผดชอบ จนพอแมรสกเหนอยลาหมดแรงหมดกำาลงใจไปกบการดแลลก ๆ ของตน


อยางไรกตาม พอแมไมควรวตกกงวลเกนกวาเหตวาหากลก

มอาการดงกลาวแลวจะตองเปน “โรคสมาธสน” ทตองรบการรกษาหรอจำาเปนตองกนยาควบคมเสมอไป เนองจากอาการทพอแมคดวา “ขาดสมาธ” ของลกนนอาจเปนไปตามพฒนาการในแตละชวงวยทพบวาในวยเดกเลกจะมสมาธหรอใจทจดจอในการทำาสงตาง ๆ ในชวงเวลาทสนกวาเดกโต หรออาการสมาธสนดงกลาวอาจเกดจากพฤตกรรมการเลยงดบางประการทไมถกตองของพอแมกเปนได ดงนน พอแมจงควรแยกแยะในการตรวจสอบอาการและพจารณาอยางรอบคอบวาอาการสมาธสนทเกดขนกบลกของเรานนเปนเนองมาจากสาเหตใด โดยอาจปรกษาแพทยเพอรบการวนจฉยวาอาการดงกลาวจดอยในกลมของ “โรคสมาธสน” (Attention Deficit / Hyperactivity Disorder - ADHD) หรอไม เพอทจะรบการรกษาอยางถกตองและรวดเรวตอไป หรอหากพอแมพบวาอาการสมาธสนของลกดงกลาวนนสบเนองมาจากพฤตกรรมการเลยงดไมถกตองบางประการของพอแมเองแลว พอแมจำาเปนอยางยงทจะตองปรบเปลยนแนวทางการเลยงดลกใหมเพอฝกฝนการสรางสมาธใหกบลกของตนแตเนน ๆ ตงแตยงเปนเดกเลกเพอเปนการลงรากฐานแหงความสำาเรจในชวตใหกบลกตอไปในอนาคต โดยการปรบพฤตกรรมการอบรมสงสอนเพอการสรางลกใหเปนเดกทมสมาธทด มใจจดจอในการคดหรอการทำาสงตาง ๆ ใหสามารถสำาเรจลลวงไปไดดวยดนน มหลกสำาคญทพอแมสามารถนำาไปประยกตใชในการเลยงดอบรมสงสอนลก ดงน หลกแหงการสร างแรงด งด ด ธรรมชาตของเดกแลวมกมความสนใจหรอมสมาธจดจออยในเรองใดเรองหนงคอนขางนอยกวาผใหญทมอายมากกวา โดยมผกลาวถงสตรในการหาเวลาทเดกสามารถจดจอในสงหนงสงใดไดเปนเวลานานเทาไรไวโดยการนำาอายของเดกคณดวยสาม เชน หากลกอาย 5 ป ระยะเวลาโดยเฉลยทเดกมสมาธหรอสามารถจดจอในสงหนงสงใดไดดคอท 5 x 3 = 15 นาท อยางไรกตามพอแมไมควรจรงจงกบสตรหาสมาธดงกลาวนมากจนเกนไปหรอพยายามกดดนใหลกตองทำาใหสำาเรจ หรอตองทะล


เปาเวลามาตรฐานนใหไดเนองจากเปนวธการคำานวณหาโดยคราวเทานน ไมใชเปนวธตดสนวาลกเราผดปกตหรอไมแตอยางเกดกวากน ไมวาจะเปนปจจยภายนอก อาท บรรยากาศ สภาพแวดลอมของสถานท หรอปจจยภายในจากตวเดกเองวามความพรอมหรอไมทงทางฝายกายภาพ อาท อยในภาวะงวงนอน หว โดยเฉพาะอยางยงกจกรรมหรอสงทเขาตองทำาหรอตองจดจออยเปนระยะเวลานานนนเขามความชอบหรอความสนใจมากนอยเพยงใด เดกสวนใหญมกเบองาย พอแมจงควรจบจดนไวใหดเพอคนหาวธการสรางแรงดงดดใหลกของเราหนมาคดหรอทำาในสงใดสงหนงไดอยางใจจดจอไมจบจดหรอเลกราไปกลางครนโดยงาย

โดยพอแมตองคอยสงเกตดพฒนาการความกาวหนาของลกอยเสมอวาสงใดทเขาทำาไดคลองดแลว เลนจนหลบตาทำาไดแลว สงนนอาจไมสามารถสรางแรงดงดดพอใหเขาจดจอคนหากบมนอก ตองหาความทาทายใหม ๆ ทยากขนเรอย ๆ เพอสรางแรงดงดดใหเขาสนใจทจะมาคนหาเปนลำาดบขนตอไป รวมทงหมนสงเกตวาลกของเราชอบหรอสนใจอะไรเปนพเศษสงใดททำาใหเขาครนคดอยไดนาน ๆ โดยอาจทำาใหไมสนใจในเรองอนเลยกเปนไดพรอมคอยสงเสรมหากสงนนเปนสงทไมมพษมภย โรเบรต ซลเวสเตอร (Robert Sylvester) นกวชาการดานการเรยนร ใหคำากลาวทนาสนใจวา “อารมณทำาใหเกดความสนใจและความสนใจทำาใหเกดการเรยนร” หรอ “Emotion drives attention, attention drives learning” ยงมอารมณอยากร กระหายใครรมาก ยงสรางแรงดงดดใหใชเวลาในการพจารณาจดจออยกบสงนนมากตามไปดวยและเพยงพอทจะกอใหเกดการเรยนรตามมา โดยอาจใชวธการสรางบรรยากาศภายนอกการสรางสงแวดลอมทกระตนความสนใจ การจดจอโดยไมถกสงเราตาง ๆ มารบกวน อาท การตกแตงสถานท สงของตาง ๆ ใหนาตนเตน สวยงามดงดดความสนใจ หรอการจดสถานททเงยบสงบ ไมมเสยงดง สบสนวนวาย เหมาะกบการไดครนคดกบมน เปนตน

นอกจากนการสรางแรงดงดดทสำาคญในเรองทเราตองการใหลกไดมสมาธหรอจดจออยกบสงนนไดเปนอยางดตอเนองและยาวนานทสด นนคอพอแมตองเรยนรทจะยอยหรอคนหาวา


สงนนมความเกยวของ ใกลตว สามารถนำาไปประยกตใชในชวตจรง หรอมประโยชนสำาคญอยางไรจนมากเพยงพอและควรคาทลกจะเหนความสำาคญและดงดดใหลกไปใชเวลาจดจอกบมนในทายทสดโดยไมตองบงคบขเขญแตอยางใด อนเปนจดเรมตนสำาคญทจะนำาไปสกระบวนการเรยนรอยางมสมาธทดไดในทสด รวมทงการกระตนและสนบสนนอยางตอเนองไมวาจะเปนการจดหาวสดอปกรณ การตงคำาถามทาทายกระตนใหเกดความสนใจและความสงสยการกระหายใครร การพาไปหาผรหรอคนหาขอมลจากแหลงความรตาง ๆ เพอใหจดจอในเรองนน ๆ ใหลกซงลงไปมากยงขน พรอมทงขยายวงกวางในการเรยนรเรองอนๆทเกยวของอยางตอเนองตอไปดวยตวของเขาเอง

หลกแหงการวางแผนและทำาอย างต อเน อง การใชชวตอยางอสระ ทำาสงใดกไดตามใจตนเองหรอตามอารมณความรสกจะพาไปอยางไรซงระเบยบวนยหรอการบรหารเวลาในชวตประจำาวน นบเปนสาเหตสำาคญประการหนงของการเกดปญหาสมาธสนในเดกและสงผลตามมาเมอโตเปนผใหญ เปนอปสรรคขดขวางกระบวนการเรยนรรวมทงเปนการสรางลกษณะนสยทจบจดไมสามารถทำาสงใดใหสามารถประสบผลสำาเรจได เดกทถกฝกในเรองการวางแผนและบรหารเวลามาเปนอยางด จะเปนเดกทมวนยสงมความรบผดชอบ ไมเปนคนผดวนประกนพรง ไมจบจด รวาเวลาไหนควรทำาอะไร เรยนเปนเรยน เลนเปนเลน เวลาไหนควรอานหนงสอ เวลาใดควรเปนเวลาในการพกผอน ฯลฯ เดกในกลมนมแนวโนมทจะเปนเดกทมสมาธดกวาเดกในกลมทไมรจกบรหารเวลาหรอควบคมตนเองอยางมนยสำาคญ การวางแผนชวตหรอกการทำาตารางเวลาจงเปนสงทสำาคญมากในการฝกสมาธ ความจดจอในการทำาสงตาง ๆ ใหแกเดก เนองจากเปนการฝกใหเดกเรยนรการวางแผนกอนการกระทำาหรอการฝกใหคดกอนทำานนเอง เพอทจะรวาเมอทำาสงนสำาเรจแลวหรอจบภายในระยะเวลาทกำาหนดแลวจะตองทำาในสงใดตอไป โดยมการวจยพบวาเดกสวนใหญจะชอบอะไรทเปนกจวตรและสามารถคาดการณได เนองจากเดกจะรสกมความมนคงและสบายใจในสงทเขาสามารถควบคมได โดยเฉพาะอยางยงเมอ


ทราบวาในแตละวนเขาจะตองทำาอะไรบาง เชน กจวตรประจำาวนทงในยามปกตหรอในชวงเวลาปดเทอม วนหยดตาง ๆ นอกจากนไมเพยงแตการวางแผนและการจดตารางเวลาในชวตประจำาวนเทานน แตพอแมตองเปนผชวยคอยควบคม ฝกวนย จงใจ ใหลกไปถงเปาหมายและสามารถทำาตามแผนทวางไวไดอยางสำาเรจลลวงไปไดดวยดในแตละวน เนองจากการทลกลมรสความสำาเรจทเกดขนนนจะเปนการสรางความเชอมนและสรางแรงดงดดใหลกเกดความสนใจและปรารถนาจะทำาในแผนทวางไวในเรองอน ๆ ตอไปใหประสบผลสำาเรจเชนเดยวกน โดยในการวางแผนพอแมสามารถสอดแทรกกจกรรมเสรมทมประโยชนในการฝกสมาธลงไปดวย อาท การอานหนงสอ เขยนไดอาร การฝกฟงเทปความรเทปนทานตาง ๆ แลวนำามาสรปหรอเลาใหฟง งานศลปะ ดนตร กฬา การกำาหนดเวลาแหงการพดคยสรปเรองราวหรอประสบการณทลกพบมาในชวตประจำาวนหรอเมอตอนไปโรงเรยน ฯลฯ ตามความชอบถนดของเดกและของตวพอแมเองได โดยพยายามลดกจกรรมทอาจสงผลในการรบกวนสมาธออกไป อาท การดทว เลนเกม ใหเหลอนอยทสด เปนตน การมสมาธทตงมนมจตใจทจดจอไมจบจดนบเปนคณลกษณะพนฐานทสำาคญของกระบวนการเรยนรในเรองตาง ๆ เพอใหสามารถเขาใจไดอยางถองแท รวมทงนำาไปสลกษณะชวตชวตของการอดทน พากเพยร พยายาม ทำาจนสำาเรจ ไมเสรจไมเลกรา อนเปนปจจยสำาคญทนำาไปสความสำาเรจในชวตไมวาเขาจะทำาอะไรกตาม

เดกคนใดจะมสมาธ การจดจอในเรองตาง ๆ มากหรอนอยนนไมไดขนกบพนธกรรมทไมสามารถเปลยนแปลงแกไขไดแตอยางใด แตทงนการทเดกจะมสมาธทดไดนนขนกบพฤตกรรมการเลยงด การดแลเอาใจใสของพอแมเปนสำาคญ โดยจากหลกแหงการสรางแรงดงดด ความสนใจ และหลกการวางแผนบรหารเวลาอยางตอเนองทไดกลาวไปแลวนน หากพอแมนำาไปฝกปฏบตตอลกอยางเปนประจำา พอแมจะพบวาลกของทานจะมสมาธในการคด


การทำาสงตาง ๆ ไดดขนในระดบการพฒนาทนาพงพอใจอยางแนนอนครบ

อานบทความขางตน แลววจารณการใชภาษา ลลาการเขยน ตลอดจนประเมนคณคาของงานเขยนน เปนจำานวน 2 หนากระดาษเอส (40 คะแนน)

สอนทกษะการอานหนงสอแนวใหมศ.ดร.เกรยงศกด เจรญวงศศกด

เมอกลางเดอนพฤษภาคมทผานมา เปนชวงการเปดภาคเรยนของนกเรยนระดบการศกษาขนพนฐาน ประจำาปการศกษา 2550 นบเปนการเรมตนของการกาวเขาสโลกของการเรยนร ซง


ครสอนมสวนสำาคญอยางมากในการนำาผเรยนเขาสโลกของการเรยนรทหลากหลาย เพอใหผเรยนไดรบประโยชน และสนกสนานในการเรยนร โดยใชสอการสอนใหคมคาและเกดประโยชนสงสด

บทความน เปนการแนะนำาวธการสอนทผสอนสามารถนำาผเรยนเขาสโลกของการเรยนร ในรปแบบของการอานหนงสอ ทไมเพยงสอนใหผเรยนอานหนงสอเพอรบรขอมลเทานน แตสอนใหผเรยนรจกวธโตตอบกบผเขยนอกดวย

ในอดตครผสอนทตองการฝกใหผเรยนรกษาสงของ มกจะกำาชบผเรยนเสมอวา “ หามขดเขยนขอความใดๆ ลงในหนงสอ ” เพราะจะทำาใหหนงสอเลอะเทอะ หรอ “ ถาตองการเนนขอความสำาคญ อนญาตใหขดเสนใตเพยงอยางเดยว ” ความคดเชนนทำาใหผเรยนพลาดโอกาสในการใชหนงสอเพอชวยพฒนาความสามารถในการเรยนร ความเขาใจ ความจำา การคดอยางมวจารณญาณ และความคดสรางสรรค

เดฟ เอลลส ( Dave Ellis ) ผใหคำาปรกษาดานการเรยนเพอพฒนาใหผเรยน “ เรยนเกง ” กลาวไวอยางนาคดวา “ มเหตผลเดยวทคนเราไมเขยนอะไรลงไปในหนงสอ เพราะเรากลววาเมอนำาไปขายตอจะไมไดราคา ซงแทจรงแลวประโยชนทไดจากการเขยนลงไปในหนงสอนน มมากกวาทไดรบจากการขายไมรกเทา ”

เอลลส จงไดคดระบบทเรยกวา Discovery and Intention Joumal Entry System ซงครผสอนสามารถนำามาใชในระหวางการอานหนงสอของผเรยนได Discovery คอ ขอคนพบ ทศนคต ความคดเหน และความรสกทมตอขอความทไดอานจากหนงสอ Intention คอ สงทตองตงใจจะทำาตอไป หลงจากทมขอคนพบ หรอมขอคดจากการอานหนงสอ เชน กลบไปถามอาจารย/เพอน ตองไปคนพบขอมลตอ เปนตน โดยผเรยนสามารถขด เขยน ลงไปในหนงสอได วธการอานแบบนดวยแบบนชวยทำาใหผเรยนฉลาดขน เพราะผเรยนจะกลายเปน “ ผเรยนร ”


การสอนผเรยนใหอานหนงสอและใหพวกเขารบเอาสงทผเขยนไดเขยนไวทงหมดไมตางอะไรกบการฝกใหนกแกวนกขนทองพดตามคำาบอก แตหากผเรยนไดอานหนงสอแบบเรยนร จะทำาใหผเรยนเกดความเขาใจวาผเขยนตองการสอสารอะไร ไดฝกโตตอบกบผเขยนวาเหนดวยหรอไมเหนดวย หรอเกดความคดสรางสรรคใหมๆ ทอาจไมสอดคลองกบผเขยน ไมเพยงเทานน การอานเรยนรยงไมทำาใหผเรยนไดเรยนรแนวคดใหม คำาศพทสำานวนใหมๆ หรออะไรกตามทไดรบจากการอาน ซงการอานแบบเรยนรนจะเกดตอเมอผเรยนไดอานแลว “ คด ” หรอ “ ขดเขยน ” ลงไปในหนงสอ

ในภาคปฏบต เอลลสมคำาแนะนำาทครผสอนสามารถนำาไปใชไดกบผเรยนดงน

สอนผเรยนใหขดเสนใต ทำาเครองหมาย สรางสญญาลกษณ เหนอขอความทคดวาสำาคญ

เมอผเรยนอานหนงสอ ครผสอนสามารถแนะนำาผเรยนใหวงกลมลอมรอบขอความสำาคญนน ถาสำาคญมากและตองกลบมาทบทวนอาจเพมจำานวนดอกจนทรเปน*** ตามความสำาคญของเนอหา ซงวธการนจะทำาใหผเรยนไดเขาใจความคดของผเขยนไดคมชดมากยงขน

สอนใหผเรยนเขยนสรปสงทไดรบจากการอาน

เมอผเรยนไดคนพบสงใหมๆ หรอตองการยำาความเขาใจจากการอานหนงสอครผสอนอาจสอนใหผเรยนเขยนสรปความสนๆ หรอทำาเปนรปภาพ สญลกษณ หรอทำาอะไรกไดตามจนตนาการของผเรยนไวมมใดมมหนงของหนงสอ การทำาเชนนเปนเหมอนการทผเรยนไดปฏสมพนธกบผเขยน ซงจะชวยใหผเรยนไดจดจำาและสามารถทบทวนในสงทอานไดรวดเรวขน โดยไมตองกลบไปอานหนงสอทงเลม

สอนใหผเรยนเขยนแสดงความคดเหนจากสงทไดอาน


ครผสอนควรสอนใหผเรยนรจกการโตตอบกบผเขยนระหวางการอานหนงสอ ไมควรเปนผรบรขอมลเพยงอยางเดยวโดยแนะนำาใหผเรยนเขยนสอสาร หรอใชภาษาสญลกษณลงไปในหนงสอดวย หากผเรยนไดนำาเสนอมา เชน ขดเสนขอความทเหนดวยหรอไมเหนดวย หรอตองการเสนอความคดจากสงทผเขยนไดนำาเสนอมา เชน ขดเสนขอความทเหนดวย/ไมเหนดวย แลวลากเสนโยงออกมา เขยนไววา “ ความคดนสดยอดจรงๆ ” “ตรงนไมเหนดวยเขยนแงลบเกนไป” เปนตน ซงจะเปนการสรางผเรยนใหเปนคนทมทกษะการคด วเคราะห และการคดเชงสรางสรรค

สอนใหผเรยนเขยน หรอแสดงสญลกษณ เพอมคำาตอบจากการอานหนงสอ

ครผสอนควรสอนใหผเรยนรจกตงคำาถามในการอานไมควรเชอในสงทผเขยน เขยนมาทงหมด และเมอผเรยนไมเขาใจและมขอสงสยควรแนะนำาใหผเรยนใสเครองหมายคำาถาม (?) หรอเขยนประเดนทสงสย หรอยงไมเขาใจ ตองการคนควาเพมเตม หรอสอบถามผร และเขยนกำากบไวดวยวาเราไมเขาใจอะไร หรออาจเขยนกำากบไวดวยวาจะตองทำาอะไรตอไป เชน “ ตรงนตองถามอาจารย ” “ ไปคนพบในหองสมด ” เปนตน

อนทจรง ผมทำาอยางทเอลลสไดกลาวไวขางตนมาตงแตเดกๆ และพบวาทำาใหการอานหนงสอไดประโยชนมาก ยงไปกวานน เมอคนเอาหนงสอทผมอานและไดเขยนสงตางๆ ไปอานตอ หลายคนบอกผมวา เขาไดรบประโยชนจากการขดเขยนของผมในหนงสอเลมนนๆ ดวย จงสรปไดวา วธการอานแบบนชวยทำาใหผเรยนไดประโยชนมากขน และเรยนรไดดมากขนอยางแทจรง

อยางไรกตาม วธเหมาะสำาหรบหนงสอกบผเรยนทเปนเจาของเทานน ไมวาจะเปนหนงสอเรยน หนงสออานเพมเตม หรอแมกระทงหนงสอทขนมาอานเลน เพอใหการอานหนงสอเกดความคมคาและเกดประโยชนสงสด แตหนงสอทเปนของหองสมด ซงตองใชสวนรวม ครผสอนควรยำาใหผเรยนใชหนงสออยางมมารยาทและเหนแกผอน โดยไมจดขอความหรอขดเขยนสงใดลง


ไปไมพบหนงสอหรอวางควำาหนาลง เพราะหนงสออาจจะหกหรอเสยหายได และควรดแลใหหนงสออยในสภาพเดมใหมากทสด เพอใหทกคนไดประโยชนในการใชรวมกน

ผมมความเชอวา เปดเทอมใหมนผเรยนทกคนจะสามารถพฒนาตนเองใหเกงและฉลาดขนได หากครผสอนใสใจทจะฝกฝนและพฒนาผเรยนในวธการทเหมาะสม ซง “ การอานหนงสอ ” เปนวธการหนง เพราะชวยเพมพนความฉลาดและพฒนาความเกงและความฉลาดของผเรยนไดนน เกดจากการทเมออานหนงสอผเรยนไดอานและคดใครครวญ ขดเขยน ใสสญลกษณ ใสเครองหมาย โตตอบกบผเขยน แมจะดเลอะเทอะ ไมนาดในสายตาคนอน แตแทจรงแลว สงทผเรยนไดรบนนเตมเปยมไปดวยการเรยนรใหมๆ ซงคมคากบการใชหนงสอหนงเลม