53
- 633 - ت شح ا شت اهغى ة اصذبدب اشوؼشظ وا وانبشوؼششاثغ وا اىجظ اث انب امذ ثب الضء ابدخشو ا[ 1:24 - 46:25 ]

الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين الاب متى -شرح انجيل متى

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

-633-

ششح اجن ىت االة ىت ادلغىني

األصذبدب اشاثغ واؼششو واخلبظ واؼششو

اجلضء اثبين احلذث اخلبظ اىجري

األخشوبد

[1:24-46:25]

Page 2: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

634

Page 3: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

-635-

األخشوبد ؤىس آخش اضب

[1:24-46:25 ]. [وؤعب إيت يف رلذ ذ األدبء واألىاد]

(لبى اإلميب اشعىيل)

. ټدن خ ىڂ خڀؽؼدء ؼدڀػ ىڂ ٸسٿ خڀسىص ؼبىض خڀذ وظٽمٿ ظىزص خڀ٭دمل ٴ خؼبك خوٹ١دء خڀ٭دمل ب هندص ؿبوص ڄ٭ص، ودبىـص ٬دڄص ڄه ڄ٩د خڀ٥س٭ص وڄى ڀٻ خڀىڂ خڀ ٸ

خڀيت ؤسك ټٿ ىڂ يبود خڀ٭ځمدء حبٹدجٷ ٸىص وؼدزعص ٬ځ مص ئص خؼبك، وخع٭خي خڀٽىن خؼبدي ڀځٵىدء ب ؤ وخ ټؽنخ ڄه خڀىفىڂ خڀيت ىٲ ظعدٸ٣، وظىسإوخ ټؽنخ ٬ځ خڀپ وخغبوذ خغبعمص خظص ٬ځ غب٩ص، ل

. زٿ وؤسك ٱٿ خڀىد خڀدٿ ؤ١د ؤن عٸسىخ وعىسإوخ ٬ه وخپ خڀ٭دمل. خڀ٭دمل ټمد ؤسك لٹٹص ىظص ظ. ٬ه هندص خ خڀ

و٩ه خؼبك ب و٣ ي خڀعىساخض خڀيت ب ـء ڄىهد لٴد ب وخذ خؽبٽٿ وؤوځڃ ز٭ڄص ڄځص، ب د، ٴٹ ڄ ظ٥ وىي ز خ؛ ڄه ي خڀعىساخض وڄد سٹهد ڄه مل سٷ ٴهد لف ٬ځ لف لٹ

. ٴهى ويب خڀىهدص، خڀدء ز٭ خڀٳ. ظى٠مدض ٬ه وخپ خڀ٭دمل وؾبح خحملعڃ، وخؼبك إو ىص ؤووص ڄهسصوؤن وبٽ خؼبك ٬ه هندص خڀ٭دمل وخودن وټٿ ء لىت خڀٽىن زم وٸمي وقبىڄ، ؤؼسط يون لٽ ؤو

ظىزىخ و ٸ خٸعذ «وبن ټدن خؼبك ؤوپ ڄد ټ ټ زإن ! زدڀ١وش” ؤڀٳ خڀ٭دمل“دلر خڀسخص، ٴ ظٱوخ ٬مد ڀٽڃ ڄه ٽٿ خ “: ، ٴدؼب٭ىن خڀ٭مٷ خؼبعظر ٬ځ ڀٻ لعمد ؤن(17:4ڄط )» ڄځٽىض خڀمىخض

ؤڄد ىد ب خمدلن خڀٹديڄن . ”خڀ و وٻ خڀىهدص، وخڀسىخ خودن خعب خڀجٷ دبځٽىض خڀمىخض، وز٭ ؤن ٬ځڃ وؤ٥٬ ټٿ ڄىخٵدض خڀ٭دمل خعب وخودن خعب وخوٶ خعبش ڀځمدش (25و24)

خعبش خڀٹديڄص، وٸٳ ٬ځ ـسٿ خڀعىن ووي٪ ؤوځڃ وخؽبٽٿ وخڀ٭دمل خڀ وځٹ زدڀڄى٪ بٵدٸد ٬ځ ڄن ب ڄىظ خؽبص ؤو ٸ ـدءض خڀىهدص وكبه و٭ٲ ؤو ـدء ڀىځٷ ٬دڀمد ـخ . خڀٽؽنه، زٽ ب ظٹ

ٽىن ٴ و٥ص ز٭ و ؤ ڄسسدض خغبن وخڀسٽدء وخڀعىه، ن خذ ټدن ٸ ؤلر خڀ٭دمل وسبط خؼبىش ڄ٫

Page 4: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

636

ڂ وٵ ٴص ـٿ ٬دمل خػب٥ص وخؼبىض وخؽبٺ، ڀنٴ٭ بڀ ڄدغبد زڄ غبدش - بىل خذ -خزه ڀٽ ٹ. ؤزص ـش

Page 5: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

637

وټدن ؤڃ ڄد ؤخي خؼبك ؤن اټ ٬ځ وځٵط و٩ ظڄي وخڀ٭دمل ڀ ى وىٴ ڄه ؤو ٹىڂ ڄ٭ځمىن ٴهىخ طب (26و23و11و5و4: 24)ټزص ڀهىوىخ ڄه ټڄ وىٹوخ ٸخي خڀىهدج زدڀىسص ڀىهدص خڀ٭دمل

خؼبك ٠وش خڀؽسدض و٬ڂ ظٷ . آدض ب ؤمدق وخل رب ڄه خؼب١ځځن وبخء ي خڀ١ض ټ( 25)» .د ؤود ٸ سٹط وؤوظٽڃ «: خڀع٭دڀڃ خؼب١ځځص

. بىل ظى٠مدض زدڀ٭ڄدض، وربخض ڀځه و٬ڂ ظٷ خڀ١پ (25و24)ويبٽه ظٹڃ خمدلن ؤن . وخؼبل٧ ؤو وبن ټدن ٶ وودض، وخ خڀؤ ڄا ڄه صب٫ خڀ٭ځمدء، ب ڂ ؤٿ لػ خ ڄٸ ٸ ٸ

ڂ لػ ٶ. ڄىت خڄعد زدڄعخي خ خغبػ ڀمٿ ؤڄىخ ټؽنش. ٶ وودض ؤمدق . ٴسىمد ٹ ڄٸ ٬ه خڂ ب خمدق . آص، وٶ33( 13) ڂ . آص، قب ٶ29( 21)ڀىٸد ٹ . آص94ڄىت ٹ

، نبد خعبء خڀؽدين ڄه خغبػ خػبدڄ خڀ٥ىٿ خڀ إب ڄسدش ز٭ (25و24) و٭ع خمدلدن - 1 خڀذ ڀځعم ڄه ؤو٥دء خڀٽعسص وخڀٵن (23)خعبء خوپ ڄى . وب خ خعبء خڀؽدين هبم٫ ٶ. خڀ و

وخغبػ ىد م لػ خوش ٬ى . ڀىٸد، ڄ٫ ؤن خڀعىخ ڄىـىي زىهڃ. ڄٸ وٶ. ڄىت ڄديش ؤټؽ ڄه ٶوٽخ إب خ خغبػ ب ڄ١مىو . ويبعد زدڀعټ ٬ځ ٠وش خڀه عٹسدپ ٬ىيش خزه خودن. خؼبك

يخ ڀٹىڀىخ ڀ ڄسدٺ ؼبد خوعه بڀ خؼبك ب لؽ خڀدڀٳ، ب ىعه زإهنڃ ڀه وي لىت إب ؾب خڀٽځ ڄٽم(. 39:23)خب زدڃ خڀذ

خق خغبٵد٦ ٬ځ ولش خعبء خوپ - 2 ؤمدق )وخعبء خڀؽدين (23ؤمدق ) وٸ لدوپ ز٭ خڀؤ (25و24 ون ؾب وڀٽه ٨هض ٭ىزدض ب . ڄه خ خغبػ خػبدڄ خڀٽسن زد٬عسدنبد لؽد وخلخ ڄع

ٴخ لؽ ٬ځ ـسٿ (25و24)ؤڀٹدي خؼبك ب خؽبٽٿ، ؤڄد خعبء خڀؽدين (23)خ خڀعفم٫، ن خعبء خوپ ـ ؽبڃ خػب٥دذ ب خعبء خوپ . خڀعىن وڀٽه ىد ب خعبء -ټدوىخ خڀعڄ ڄ٫ خعبمى٪ (23)ټڀٻ ٴدڀه و

ـ ڀځعڄ ٴٹ٣ وزىى٪ ود (25و24)خڀؽدين خ. ٴدغبػ ڄى . (1)ټڀٻ زبعځٳ خخٲ ـٴمىح ڀهذ خڀه «: خغبػ ىد وبى ظى٠مدض وسىص ٸدؽبد خؼبك زبع زدغبىخيغ خڀٹسص ـخ- 3

ز٭ ٠ٷ «: وڀٽه سبع خڀىسىخض ڀعمٿ ؤوخو خڀڄدن. (16)» ب خڀهىيص بىل خعبسدپ

خو٩ )(25و24) ظدز٭د ڀڄى خڀدزٹص ڀ وٹون خغبػ خػبدڄ خڀٽسن ٬ځ ؤمدق 23 ڀڀٻ ٭ع خڀس٭ خمدق (1)

ڄص ٵمص (. 109خؼبٹ

Page 6: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

638

(. 29)» ظځٻ خدڂ ظ٩ځڃ خڀم وخڀٹم ٭٥ ٠ىءي وخڀىفىڂ ظٹ٣ ڄه خڀمدء وٸىخض خڀمىخض ظع٬٪وٽخ ظسعت خڀىسىخض ظ٭٥ ڄى٩خ ٬دڄد ڀع٭ڃ خڀعده خڀٹمي وخعب خب، و ظعٹدذ ڄ٭د ب ئص وخلش

وڄىت «: ظزٻ خڀ٭ٹٿ ڀإپ ٿ خ ٸر ؤڂ ز٭؟ وخغبٹٹص ؤو خؼىدن ڄ٭د، خڀٹر خڀس٭ وخڀس٭ خڀٹرٴةين خغبٷ ؤٸىپ ڀٽڃ ظٽمځىن ڄن بخجٿ لىت إب خزه . ٤يوټڃ ب ي خؼبىص ٴدزىخ بىل خوي

( 27:16ڄط )» ...ٴةن خزه خودن ىٲ إب ب ؾب ؤز ڄ٫ ڄجٽع «، (23:10ڄط )» خودن ؤڃ ڄل٩ص ىسٱ ڀځٹدت ؤن ىعس ؽبد ب وسىخض آو خدڂ ؤهند ربمٿ وى٬ن ڄه خغبىخيغ خػب٥نش، - 4

وڀٽه ي . ڂ، ووى٪ آو ى ٨ىخ آو خدڂ ب هندص خڀ70وى٪ ٸر ـخ وى وخذ ؤوځڃ ىص وخڀسر ب ڀٻ ؤن خڀئص خڀولص خڀ٭دڀص وٿ ٴهد لدذ خڀڄه، ٴٹمص . خغبىخيغ ظعخوٿ ب ز٭١هد

لديؼص ز٭ش ڀځٱدص ڄه ـسدپ خغبىخيغ خؼبعلٹص ب خڀڄه، ظسو ڀځخج ڀهتد وو٥ىهتد ٸسص وڄٹص ڀٹمص وٽخ يوځط ب وسىخض خؼبك لديؼص وخذ ؤوځڃ ب لىخيغ آو خڀڄدن زون . لديؼص ب خڀڄه خڀٹر

. (2)ٴدٿ ڄين ٴإزٽط خڀٹدتڂ ز خڀعڄ ڀځمك ڀٽ وبٽ ؽبڃ ٬ه ٬ڄدض آو خڀڄدن يون ظٵٷ وځڄىد ؤن و خڀاخپ خڀ ظٹ

: زن خوپ وخو، هند ظعځى ب خڀاخپ( 4:13ڄ )» ٸٿ ڀىد ڄىت ٽىن خ وڄد خڀ٭ڄص ٬ى ڄد عڃ صب٫ خ؟ «+ ( 3:24ڄط )» .ٸٿ ڀىد ڄىت ٽىن خ وڄد ٬ڄص ؾبحٻ وخوٹ١دء خڀ «+

ن ؤن خؼبك مل ي ٬ځ خ خڀاخپ ڄسدش ب ؤيوٿ ٴ ٬ڄدض وخذ خؽبٽٿ ب خڀڄه خڀٹر، وؤسك . (3)ڄه خڀ٭ن ٴٻ خظسد٢ زن ٬ڄدض آو خڀڄدن و٬ڄدض وخذ ؤوځڃ، هنمد ـدءخ ڄځعممن

ڄىت عځى ب ؤڄ وخل، وى . ڄه بقبٿ ٶ (25و24) وڄ١مىن ټڂ خؼبك ب خمدلن - 5: وڀٽه ٭٥ خؼبل٩دض خظص. ٠وش خڀه وخوع٩د خء

. ؤن خ٥٠خزدض خڀ٭دڄص وخڀ٥س٭ص بمبد ظسٷ ؾبء خزه خودن، وڀٽىهد ڀط ٬ڄص خڀىهدص (ؤ ) خذ ولي (ذ) . ؤل لىت و خؼبجٽص ٭ٲ خڀىڂ وخڀد٬ص خڀيت إب ٴهد خزه خودن ب

(2) F.W. Grosheide and C.R. Erdman cited by W. Hendriksen, op. cit., p. 847.

(3) W. Hendriksen op. cit., p. 847-849.

Page 7: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

639

ظخوځط خٸىخپ زن خو١خ فش خڀعن وؾبء خزه خودن، وزن ؤن خ ټځ عڃ ب خ خعبٿ، ( ؾ )وؤن خڀمدء وخ ظون وټڂ خؼبك وپ، وؤدڂ وىق وخڀٵځٻ، وؤدڂ وخذ ؤوځڃ،

. وظاو خڀىخلش وظعٺ خوي: وڀٽه يبٽه ظٹڃ خغبىخيغ بىل ٬ ؾبمى٬دض ب خمدلن ټدب

إپ خڀعڄ، (38:23)» ىخ زعٽڃ عٺ ڀٽڃ وخزد «: خعمخخ ڀٹىپ خؼبك(:3- 1: 24 )- 1ڂ ظڄي ڀنوي خؽبٽٿ ولفدظ خڀ٭٩مص، وي خؼبك زإو ز٭ ؤن ظٺ خؽبٽٿ وظٹ

؟ وڄ٫ خڀاخپ (زدؼبٵي)زؤ خڀاخپ ڄسدش ڄىت وټٳ وڄد خڀ٭ڄص !! ىٹألهن وبىا خبى وخذ خؽبٽٿ ؤ٠دٴىخ ڄد ٬ڄص ؾبء خزه خودن؟

زإوذ متبب ؤ خبشاة اذلى زه اؼبمل وجيء اث اإلغب ورى اذىخ، . وجذؤ ىىد اهلل

ؤوسدء ټزص، لوذ، وؤوسد لوذ، ؾبد٬دض، : ټ خؼبك ٬ش لىخيغ عإب(:4:24-14 - )2 ي ٴٹ٣ -ؤوزحص، پ، خ٥٠هدي، ٠پ ټؽنه، ټؽش خب، ظي ؿبسص خڀٽؽنه

. ڀ ز٭ (خڀ إپ ٬ى خڀعڄ)وڀٽه خؼبىعه (ؤوـد٪ خؼبىد)ڄسعؤ خوـد٪ زدقبٿ ب ټٿ خڀ٭دمل إب خؼبىعه . وڀٽه ٬ىڄد س

بخ ټدوط خڀسدش زدقبٿ ب ټٿ خڀ٭دمل ظ٭ع ٬ڄص بهبدزص ولش وؤونش ٬ځ ؾبء (:15:24-28 )- 3خؼبىعه، ٴدؼبو٬دض خڀيت ټد خؼبك زد٬عسدد خڀ٭ڄدض خڀځسص ٽىن ؤوؽبد وخذ

. ؤوځڃ وڄد خيٴهد وٸسٿ ؾبء خزه خودن ڄسدش و٨هى ٬ڄع ب خڀمدء ظ٥١ذ خڀٹىخض خڀ٥س٭ص (:29:24-31 )- 4

زد٬عسدد هندص خوـد٪ ؼبىد خڀ٥س٭ص، وسون خزه (29)وظع٬٪ خڀمدء . خودن آظد ٬ځ مدذ خڀمدء زٹىش وؾب ټؽن

. ٬ڄص فش خڀعن ڄىت د ىهد ود وؤوـط ؤوخٸهد(:32:24-36 )- 5. ؾبء خزه خودن ٽىن ڄٵدـحد ټمد ټدن خڀ٥ىٴدن ؤدڂ وىق(:37:24-41 )- 6

. ٬ه خع٭خي وخڀه بىل ؤن هبء(:42:24-51 )- 7

Page 8: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

640

وى ظ٥سٷ ڄسد ڀىهدص خمدق . خڀ٭خي خڀهدي خڀج يوځه خؼبځٽىض(:13- 1:25 )- 8(24 .)

. ڀځه وخوع٩د خڄن: خڀىودض ڀىٵ خڀٱ(:14:25-30 )- 9. ـخء ووخٲ: خڀىىوص(:31:25-46 )- 10

: وزدڀىهدص وع٫٥ ؤن وځى ڄد ٸي خؼبك ڄه ظ٭ځمىد ب ه خمدلن ټدب ؤن وىٱٿ زدڀ٭ڄدض، ووٴ١هد ٬ځ خ٤ٶ، ن و٥ خوٱدپ زدڀ٭ڄدض ى خڀىٸى٪ ب ڄمدء - 1

وؼطى آبد و ٹىڂ ڄمدء ټزص وؤوسدء ټزص «: وؤوسدء ټزص ٭٥ىوىد خڀ٭ڄدض خڀيت ودبن، ٴدؼبك ٭٥ ٬ڄدض آو . (24)» ػظخ وػجبئت، دىت عىا ى ؤى ادلخزبس ؤعب

ڄه ٬ڄدض آو خڀڄدن . خڀڄدن زٿ وب خڀ٭ڄص خڀىخلش خڀديٸص خڀيت ڀه ١ٿ ٬ىهد بودن ٨هى خؼبك وٵ دبف ٩٬ڃ ڀفم٫ ټٿ - 2

(. 31-29)ـبعد ڄه ٴىٶ ٥ك خ ټځهد وودض ى خؼبك وٵ، ى ټٿ خوودض و٬ڄدهتد صب٭د- 3 . خڀعٹ خڀىهدج ب ؤمدل خ

Page 9: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

641

األصذبح اشاثغ واؼششو (3 - 1: 24)ازجؤ خبشاة اذلى - اصىسح اؼبخ اظبش -

جزذؤ األوجبع

( 4:24-8 ) ادلؼببح اخلبصخ ؤج اع ادلغخ

( 9:24-13 ) اىشاصح ثبإلجن وؼالخ الزهبء ادلبداح ثبدلىىد ؤ رى اشهبدح

( 14:24 )

(4:24 -14)

خشاة ؤوسش واذلى ودشة اشوب - ؤوي رفص ؼالبد احلشوة وادلشوػبد ومنىرج وب ذلب

(24 :15-28)

(31-29: 24)رى األوجبع وسلبض اؼبمل األخري وظهىس اث اإلغب -

Page 10: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

642

( 36-32:24)ث شجشح ازني - ( 41-37:24)ث اطىفب - ( 44-42:24)ث ص صف ا -

Page 11: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

-643-

ازجؤ خبشاة اذلى ، (4-1:13ش )[ 1:24-3]

( 7-5: 21ى )

» 2و1:24 ؤثخ اهى شو ى ز رال ، فزمذ اهى ع خشج غىع و غىع. ث ب : فمبي ه ؤ ؟ اذك ؤلىي ى غ ز ج ظشو مط: ر ال زشن هب دجش ػ دجش ال . «!إ

ڂ وٵ ٴمد ـخ ټدن خ خڀىڂ خڀؽؼدء وزدٸ ٬ځ ووٲ خڀٵك ؼؼص ؤدڂ، لػ ر خؼبك ڀٹـهىن و٩ي كبى خؽبٽٿ ز٭ ؤن . ٴخء ڀځ٭دمل ودبد ټدن خڀىٸط ٨هخ ب خ خڀىڂ خڀعدىب، وخڀعڄ ڄه لىڀ ى

ش خونش ڀوٿ خؽبٽٿ وىبؾ ڄى ز . ديوي دبى٩ي خؼبهر ولفدظ خڀ١ىمص ول٧ ؤن ي ټدوط خؼب وټدن زدڀٵ٭ٿ -وخؽبٽٿ زدڀىسص ڀعڄ خعبځٿ زى٥هڃ خؼبعىخ٫٠ ټدي ظبٻ ټدن ؤ٬فىزص خڀ . ـ٭ص

ىن ٸځځص ڀىعه خڀ٭مٿ ڄى (20:2ى ) وټدن خپ لىح سىن -خ٬فىزص خڀؽدڄىص وټدن . ومل سٷ ڀ بخڀعڄ ع٭٥ٵىو ڄه ؤـٿ ٬ڂ ڄ ب ظب٭ىخ ڄه ٴم خبخز خڀىٻ، ؤو ڀعـىي ؼب ڄه خغبػ

ڀڀٻ خي خؼبك ب وٳ ټٳ عٺ !! وټدن خؼبك ڄهمىڄد دبد هب ب يخوځ. ڀم٭ىخ ؤڄى خؼبعٹسض. زإن ؤو٠ك ؽبڃ ڄ لىت خڀعخذ حبػ سٹ ٴ لف ٬ځ لف (ز دټه)وخزد

وټدوط ئص خؼبك ي وټإهند ڀٹ٥ص ڄىش ؼبى٩ خؽبٽٿ ز٭ ؤن ب وخز، ب ب بلخٸ وبٹد٢ ټٿ وخعبء خؼبىـىي خن ڄه ىي ى . وٸ خعىڂ خڀوڄدن ټٿ ـئوهتڃ ڀهڄىي بىل خ. ڄسدو خڀ١ىمص

ـء ڄه خؼبسىن خڀٹمي خڀ ؤٸدڄ نوي ظټ ظ٥ ود ڀه خڀ٭دمل ٬ځ ـئوض خڀوڄدن ټٳ . ڄىي، ن لفدظ زځٱط ڄه خڀ١ىدڄص ڄد يبٽه ظٹ

ى )» وب ؼؼص ؤدڂ ؤٸم «: ؟، ب ٸدپ دزٹد”وؤه ٽه خهلل ز٭ج“وخؼبك مل عٺ ظڄي ڀإڀىي ى )، وڀٽه زإٸىي وؤصبٿ، حبػ هڂ ٴمد ز٭ زٿ سٹ بىل خز، ڄعٽځمد ٬ه ٽٿ ـي (19:2

لػ سٹ ڄ٭ىد بىل (6:12ڄط )» وڀٽه ؤٸىپ ڀٽڃ بن هىد ؤ٩٬ڃ ڄه خؽبٽٿ «. ، ټمد ٬ځمىخ ٴمد ز٭(21:2 (20:28ڄط )» .د ؤود ڄ٭ٽڃ ټٿ خدڂ بىل خوٹ١دء خڀ «: خز

وٽخ ؼسط خؼبك ٸځىزىد ؤن واو ز٭ جبمدپ خڀٹى وخڀٽدظخجدض ٴىهدعهد ټځهد ڀځٵىدء، و سٹ ب!! خڀٽىص” ټدؼخ خڀمدء خڀ٭٩م“: خؼبك خڀ ى حب خظ

Page 12: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

644

ني « 3:24 ز ػ افشاد لبئ ازال إ ، رمذ اضزى ى جبظ ػ جج ب ب : وف زا، و ز ىى ب لش؟ جئه وامعبء اذ خ ػال «

ىدٺ ڄ٥دزٹص ٬فسص ڄه وخء خڀڄه زن خؼبك وى ـدڀ ٬ځ ـسٿ خڀعىن، ولؽ ٬ه ؾبح ڀٹٳ ٬ځ خڂ ؤوځڃ «: خ خعبسٿ ٬ى ټمد آي ټد خڀىيب لػ )وظٹٳ ٸڄدي ب ڀٻ خڀىڂ ٬ځ ـسٿ خڀعىن خڀ ٸ

( 4:14ٺ )» .ڄه خڀٶ (ـځ خؼبك kat' „d…an: «ػ افشاد»

وخڀاخپ ڄىت وټٳ، ڄىت وبغ خ وڄد . ٴدڀٽڂ ىد ڀځٽىص ودص. وظ٭ين زٵص ودصوڀٽه ب خغبٹٹص ى اخپ ؼب٭ٴص لٹٹص وخلش ؾبح، ؤڄد ڄد . خڀ٭ڄص لػ خڀ٭ڄص ٸود ٬ڄص وخلش

٬ځمد زإن ڄد ب ٠من خڀعڄ لىمد إڀىخ خ خڀاخپ ى ؤن لٹٹص ؾبء . عس٭هد ٴهى ڄه و٠ىلهد. ويف ولذ وادذخؼبك ڄظس٥ص ب ٠منڃ ؤدد خبخذ ؤوځڃ، ب خ زوي ٽىن ڄزى٤د زىهدص خڀ٭دمل،

وؤن وخذ ؤوځڃ ټدن ب و٩ڃ خغبغ خڀ ىبٵ وخءي هندص خڀ٭دمل زٽٿ ڄ٩دي ڄه ٤ٱدن خڀ٥س٭ص ڀىٸد ب ـ٭ٿ وخذ . وٸ وٳ خ ٶ. وڄه و٣ خ خؼبه خؼبإدو إب خزه خودن. وخكبپ خڀ٭دمل

ڄڃ «. ؤوځڃ ظى٤حص ڀىهدص خڀ٭دمل ڄڃ لىت ظٽمٿ ؤڄىص خ وظٽىن ٬ڄدض ب . وظٽىن ؤوځڃ ڄوص ڄه خوځڃ (25و24: 21ڀى )» ...خڀم ، وټإن خؼبى٩ خڀ ظىي خڀعڄ ڄه ټڂ خڀذ ؤو ټمد وبغ

وټإن ؤوځڃ عٽىن خؼبؽٿ . مغ عبم٫ خڀدټىن ٬ځ خ، لىت وبن ټدن زىهمد ٴدٿ ڄين ٸځٿوخ ٽٳ ڀىد . وخ حبر ؤودٲ خؼبك لٹٹ بىل يـص ټسنش. وخڀىمىؾ ؼبد وبٿ ڀځ٭دمل ټځ

خڀعمدڂ لىخيغ وخذ ؤوځڃ حبىخيغ وخذ خڀ٭دمل زدڀىهدص، ٴدؼبك ـ٭ٿ يي ٬ځ اخپ خڀعڄ وبمٿ وب ٬ٴىد وع٫٥ ؤن قب ؤن ؤسدذ وخذ ؤوځڃ ز٭ىهد . ىش ڄځعممص ػبخذ ؤوځڃ ووخذ خڀ٭دمل

خڀيت ظوځط ب ظده خڀ٭دمل وخڀٽىص، وـ٭ځع ٬ځ ڄعىي ور ؤوځڃ وـخجهد، لىت ؤن ؾبء خڀذ . وٵ إب ڄخٴٹد ػبخذ ؤوځڃ وإب ڄخٴٹد ػبخذ خڀ٭دمل زىش يبٽه خڀعٵٷ ٴهد بخ ٴ٭ىد خڀٹمص خڀڄىص

ڄىت وٵ ب ٠د٬ط ڄى خڀ٩وٲ خڀيت . ٿ خؼبك ى خؼبحىپ ٬ه ي خڀىش خؼبعخوځص، ؤڂ ى ٶ: وخڀاخپٶ زن خغبؼن ٴفدء ټڄ ي خڀىش خؼبځعممص؟ وڀٽه زأن وخل قب ٶ ڄىت ى٠ك ڄه ټڂ خؼبك ؤو . ظٵ

ٴسدش خقبٿ .زى اذىس وهبظر وز ؼبعٹسٿ ظڄي ػبڄص خقبٿ ٴمد ز٭ وخذ ؤوځڃ، . ربعدؾ ڀٹون ڄه خڀڄدنى اؼبمل

Page 13: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

645

ڂ مد خڀعڄ ڀځمك ب ڄ١مىهنمد خقبځ ونبد هندص “، و”خڀؽدينخء “وڀى وىعس ڀځاخڀن خڀځه ظٹو ظ٭ين ب parous…a =قب ؤن خء خڀؽدين ى زدؼبٵهىڂ خڀىب ڄد ظ٭س ٬ى ټځمص خڀسدود ” خڀ٭دمل

يون زٹص خقبځن، tÁj sÁj parous…aj ڄىت ولي. ؤو دش خهلل، وٸ خعىڄهد ٶ”افزمبد“خقبٿ خض ڄععدڀص زىڀ . وٸ خعىڄهد ٶ. 39و37و27و3: 24: ووويد ـدء ب خ خمدق ٴٹ٣ ؤز٫ ڄ

ټى 1)و (8و1:2ظ 2)و (23:5، 15:4، 13:3، 19: 2ظ 1): ڄىت ب. خڀىپ دزٹد ٬ځ ٶوٸ ” suntele…aj toà a„înoj امعبء اذش“ڄىت ى ؤوپ ڄه ؤيوٿ ظ٭سن . ټڀٻ ٴةن ٶ. (23:15

ي ودؾ خمدق وخعبم٫ زن خ٥لن (20:28، 49و40و39: 13: )ب خؼبىخ٫٠ خظص (24)ټهندص ظده خڀ٭دمل ب خڀڄدن وخؼبٽدن ټځهمد، : هبم٫ لديؼن ڄ٭د” خڀسدود“: ڄ٭د ٭ين ؤن ؾبء خؼبك خڀؽدين

.(4)وخڀىىوص خونش ڀٽٿ ل ٬د ٬ځ خز٭ ڀٻ ىٹڃ خغبػ بىل ؼؼص ؤٸدڂ ظځهد ؼؼص ؤڄؽځص وظىعه زة٬ديش دڄځص ڀځمى٩ ڄ٫ خڀعىص زدڀه

: وب٥٬دء خؼبؽٿ(. 14-4:24)خڀىش خڀ٭دڄص ڄه خڀ٩د ڀٽٿ خلخغ لىت هندص خڀٽخش زدقبٿ ڀٽٿ خؼبٽىوص (ؤ )

(. 28-15:24)ودجك وربخض وظىدض و٬ڄدض (ذ)ب صب٫ خؼبىعده ڄه ؤٸ خڀمىخض بىل . ؾبء خزه خودن وظسٹ ؼىخن خڀ٥س٭ص وخكبپ خڀ٭دمل ( ؾ )

(. 31-29:24)ؤٸدد (.44-32:24)فش خڀعن وخڀ٥ىٴدن وڀ وٳ خڀځٿ : يل ڀٻ ؼؼص ؤڄؽځص ء خزه خودنو

(. 51-45:24)ؤڄد ب٬ديش خؼبى٩ ڄ٫ خڀعىص زدڀه ب خؼبؽٿ خؼبى٠ك ڀځه ٴعإب ب

(4) Fred. D. Bruner, op. cit., p. 844.

Page 14: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

646

اصىسح اؼبخ اظبش، (13-3:13ش ) [4:24-14]

( 19-7:21ى )

جزذؤ األوجبع [4:24-8]

» 5و4:24 ؤدذ: فإجبة غىع ولبي ه ني. اظشوا، ال عى لبئ ثبع عإرى وثري ى : فئ ؤب وثري غخ وعى .«ا

blšpete: «اظشوا». ، دب٭ىن ؤن وٽىن دلن وود٨ه، لىت ١ځىد ؤل”خلعىخ“: وظ٭ين زدڀځٱص خڀىودوص ب ڄ٭ىدد خڀسد٤ين

plan»sV » ١ځٽڃ «ڄىت بىل خڀٽىص . ىد خڀىص ظىعٹٿ ظځٹدجد ڄه خڀعڄ حبر ٴٽ ٶ. ”ىب٬ٽڃ وهب٭ځٽڃ زب٥حىن“: دب٭ىن

٬ىن ڀځم٭ٴص، ٴ٭٥ىن ظ٭دڀڃ ظىؾ خڀٽىص ٬ه خڀعدٸهد زى خؼبك زإ لدپ لىت وځهد ڄ٭ځمىن ڄ٬ىن ڄ٭ٴص خؼبك . ڄه خلىخپ ؤو زإ خي٬دء ٬ىن خڀٹخص ڀمځىخ زإىدهڃ ؿبٿ خؼبك، ٴ ودص دبه

و١ځىن خڀٽؽنه ٬ه ى خؼبك وخغبٷ ” ؤود ى خؼبك“: وخڀ٭مٿ ظب وڃ ب لٹٹعهڃ ټمه ٹىپد ب خڀ٭دمل ټځ وزىش ٬ځىص ب خڀه عىسإون ٬ه هندص خڀڄدن . وخؼبځٽىض وي خڀىش ـدص خن ٬ځ ؤ

ٴدڀه خؼب٥ځىذ ىد ى ٬ځ خؼب٭عٹخض خؼبځمص زدڀعٹځ وخقبٿ ڄه خؼب٭عٹخض خڀوځص خؼبىمٴص . وؾبء خؼبكو٬ځ . خڀيت ظٶ خڀ٭ر وظ١ځ ٬ه وج ڀى خؼبك وٵ وڀ ڀٱني ڄهمد ټدوط خظبدء وخىد

: ڄه خڀٹن خڀؽدڄه ٬(5)ي خص ٹىپ خڀ٭دڀڃ زىفٿ ٬ه خؼبعٹسٿ و٬ه خغبىخيغ خونش ٬ه لر ڀځم٭ٴص ] هبر ؤن وسمػ ووعٹ

(5) J.A. Bengel, op. cit., p. 417.

Page 15: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

647

ٴٽٿ ڄد ـدء ب ټڂ خؼبك ىد ى ڀٽ و٭عٲ ز . وخع٥٪، زٿ ڄه ؤـٿ ؼسدض ؤوٵىد وڄىٸٵىدٻ خڀ ) ٬ه ؼٹص وبخ ودذ ن ټٿ خڀ١ڀص عىـ كبى خكبخٴىد و٠د٪ ڄىٸٵىد ب خڀعمن ٬ن خؼبك ڀط ٬ځ . خ ى خڀ٭ى خد ب خ خڀع٭ځڃ ٬ه ؤوخو خڀڄدن. (زدؼبك

ڀڀٻ . خڀعڄ خڀه ىدڀىن خڀوق خڀٹ ز٭ ٸځٿ، وڀٽه ٬ځ خڀٽىص خڀيت عىخـ ڄدجر ٩٬م .[ځڂ ؤن ٽىن زء خعمدڄىد ى خلعخ خڀ، وهندع عمعڃ ؤن ظٽىن خڀ

٬ىن ؤهنڃ ڄمىن زدڃ، زٿ » بن ټؽنه إظىن زدظب «: وڀل٧ خڀٹدت ٸىپ خؼبك وخؼب٭ىن ؤهنڃ ٬ىن ؤهنڃ ؤ٬ځ ڄه خؼبمن ؤو ؤٸ وؤ٩٬ڃ ڄىڀص ؤهنڃ . ”ؤود ى خؼبك“: وڀدن لدؽبڃ. خي وخڄ

وخ خڀٽٿ وخڀىش ١ځىن ټؽنه زد٬عسدڃ وىخزد ٬ه خؼبك ؤو فبؽځن ٬ه خؼبك، لىت ؤهنڃ ٭مځىن وڀه !! ٬ځ ؤهنڃ ټؽنون، و١ځىن ټؽنه (24:24)خؼب٭فخض وخڀ٭فدجر ڀٽ ظؽسط خي٬دءڃ ټمد ـدء ب

ٽىن زٽڂ خؼبك ٽىن زدؼبك و وبون ٬ى ٸ ؤمبځص وعم خڀه عم . ځعٵط ؽبڃ وٽعٳ ٠ڀعهڃ بخو٩وخ ١ځٽڃ «: ڀڀٻ اټ خؼبك ؤن ؤڃ ڄد يبٽه ؤن ٭٥ ڄه ومص ڀځه ٭ىن ي خڄىص ى

٬ىن » ؤل وؤن ؤو٥ ڄد ٹدزٿ خڀٽىص ب آو خدڂ ڃ خؼب٭ځمىن وخوسدء خڀه إظىن زدڃ خؼبك، خؼب! خڀٹىش وخؼب٭فش، ڀى٥ٳ خڀ٥دن زىخ٥عهڃ ؤزىدء خؼبځٽىض ڄه ربط خؼبك

ثذشوة وؤخجبس دشوة» 6:24 ؼى . اظشوا، ال رشربػىا. وعىف رغ وهب، وى ز رىى ال ثذ ؤ ألزه ثؼذ ظ ا ».

وىل بخء خڀه عىڄىن خڃ وىص خؼبك ټدوط وخڀىمص » خو٩وخ ١ځٽڃ ؤل «: خڀىمص خ. و ز ؤن ٽىن خ وڀٽه ڀ خؼبىعه» خو٩وخ ظظد٬ىخ «: خڀؽدوص ىد بخء ظبد٪ خغبوذ وؤوسد خغبوذ

ؤڄد ڄد ٹدزځهد . وٸ ؤ٥٬ ىد خڀسر لىت لبدٲ، وى ؤن خ ڀ ى ٬ڄص خؼبىعه، و ى هندص خقبٿ. ٬ىود ب ي خدڂ ٴه لوذ خڀٹىسځص خڀص وخڀىىوص، وخغبذ خڀٽمدجص وخڀسىڀىـص، وخڀ٭دزدض وخدذ

ـ ىبدٲ ٸځيب «: ٴدؼبك ىدي ز٭ڂ خڀٹځٷ زدڀىسص ڀځمذ ؤو ؤوسد خغبذ ( 3:27ڄ )» .بن وپ ٬ځى ؤن ي خغبوذ وؤوسدد يخوځص ب و٥ص ظزن خهلل وظظس و » ز ؤن ظٽىن يأل «: وڄ٭ىن ٸىڀ

ىد ىد دڄص ڀځٱدص، هند ظ٭٥ خڀعٵن وخڀسر خڀ هب٭ځىد g£r” ن“ٴٽځمص . زب

Page 16: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

648

دب٭ىن ؤهند ب و٩ خهلل لٹدجٷ ز ؤن ظإو ند » ؤو ز ؤن ظٽىن ي ټځهد «: لبدٲ و وظد٪، وى. وؾبخد

oÜpw ™stˆn tÕ tšloj: «ظ ادلزه ثؼذ»خض ” خؼبىعه“ټځمص ؼغ ڄ وڀٻ ز٥س٭ص خغبدپ ن خڀاخپ وخعبىخذ ٬ه (14و13و6: 24)ىد ظعٽ

خ ؤن وىعس ؤن وخذ ؤوځڃ ټدن ب ه خڀعڄ ى هندص خڀ٭دمل . وـدءض ىد ڄه ٶ. خڀىهدص، وڀٽه ځڂ ـٸهد ٬ه لذ خڀوڄدن ب زبر ؤوځڃ وٽخ ٭٥ خؼبك ڀځعڄ وخڀٽىص . ڄىت ٬ځ ٴڃ خؼبك ڀٽ ٵ

ٴز ؤن ظٽىن ” لذ“ؤن ظى٬ؿ ڄه وخذ ؤوځڃ لىمد وبغ، ٴمر ٸىپ خؼبك زد٬عسدد ؤهند ن ي ؤدڂ خوعٹدڂ ڀعڃ ټٿ ڄد ى «: ي، وىد وٵهڃ ـخ ؼبدخ ز ؤن ظٽىن ي و ب ڄى٫٠ آو ٹىپ

( 22:21ڀى )» .ڄٽعىذ. وٽخ ٭س خؼبك ب ظىساخظ ٴىٶ لىخيغ وخذ ؤوځڃ ڀمع د كبى خڀىهدص

» 8و7:24 بو جبػبد وؤوثئخ وصالصي ف ؤ ىخ، ورىى ىخ ػ خ و خ ػ ؤ ؤ رمى . أل وىجزذؤ األوجبع وهب .«ز

خن كبه وٽىن ٸ ٬ود ب خڀعىساخض لىخيغ وخذ ؤوځڃ ولذ خڀوڄدن، ومبع ڀ٭ خغبوذ وٸدڂ ب - ب ڄٹدزٿ خڀٽخش زدقبٿ - ؤڄص ٬ځ ؤڄص -ىد ؼىش خڀ٥دن ب خڀ٭دمل . ؤڄص ٬ځ ؤڄص وفبځٽص ٬ځ فبځٽص

ڄڃ، وخڀٹ ظ٭ىٷ دڀص خػب وخقبٿ، وزدڀىهدص فبد٤ځص خڀ٥دن ڀٽ او هندع خڀٹديڄص ؿبدڀص . ټٿ خڄڃ ڄڃ، ٹىڂ خڀ٥دن ى خو ڀٽ زدڀ٭خوش وخڀسٱ١ص وخڀٹعٿ زن خ ٴةخء ٬مٿ خؼبك ب خڀ٭دمل زن خ

ؤڄد خد٬دض ٴه ؤ١د ڄه لسٻ ؤ٬مدپ . وب ز ڄه خڀٽخش زدقبٿ، ز ڄه خغبوذ وخؼبٹدوڄدض. وخؼبمدڀٻخڀ٥دن، ٴدغبوذ ظىڀ ودج وظٹعٿ خڀٵلن وخڀ٭مدپ وظعٺ خخ٠ وخزد، ٴعىإ خد٬دض، وخد٬دض

آڂ خڀىيش، çd…nwn = (خوـد٪)ؤڄد خڀپ ٴه ؼىش خڀ٥س٭ص خڀيت سبد ـبد٠هد . ظىث خوزحصوڀٽه ڀط ټٿ خوـد٪ بمبد ڄٹڄدض ٬ځ ڄي . خوي سبهخ ڀځىيش خعبش ڀځ٭دمل زإ٠ وظبدج

مهد خؼبك ٬ځ ڄلځعن. خڀ٭ى ، وـبد زدڀىسص (7:24)ڄلځص خؼبىد زدڀىسص ڀ ىد : وٸ ٸن . ب ـبد خ، ظع٬٪ خ، وب ـبد خڀمىخض ظع٬٪ ٸىخض خڀمىخض. (29:24)ڀځمدء

خ ى ـبد خڀ٥س٭ص، ؤ آڂ ويش خ وخڀمدء ڀٹدڂ ؤ ـش وظبدء ـش ڄ٫ ٸدڂ خودن ڄىع٩ه و٤دڀسن ٬ص ؾبء ىڂ خڀذ، «: خعب، لر ظٹځ خڀٿ

Page 17: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

649

وڀٽىىد حبر و٬ي وىع٩ ظبىخض ـش وؤ٠د . خڀ ز ظىمٿ خڀمىخض ڄځعهسص وخڀ٭ىد ؿبعٸص ظوذ( 13و12:3ز٣ 2)» .ـش ٽه ٴهد خڀ

rc¾ çd…nwn¢: «جزذؤ األوجبع»وخڀؽدوص ؤٸىي . ودن ټدن ـبد خڀىيش خعبش ؤو ـبد خؼبىض ڀځىيش خعبش. وى ـبد خڀىيش

وڄ٭ىدد ووؾ خعب ڄه paliggenes…a خڀعف (28:19)وخڀٽځمص خؼبخيٴص ؽبد وخڀيت ـدءض ب وخؼب٭ىن ىد ٩٬ڃ ڀځٱدص، ؤ زٹ ڄد ټدوط آڂ خؼبىد ٬ىٵص ټځمد ټدن خؼبي خعب ٴدجٹد ٬ځ . خڀٹمي

ٴدڀ٭دمل . ؽبخ ټدن خ٤محىدن خڀذ خڀ ىٸ ٬ځىد ؤن زبدٴىخ و ظظد٬ىخ، ب ز ؤن ظٽىن ي ټځهد. خڀ٥س٭ص. خڀٹمي ز ؤن هبى ـبد خؼبىض ڀٽ ٭٥ ڄٽدو ڀ خعبش وخڀمدء خعبش

، ب ؤو١٭ط خػبځٹص ڀځس٥ٿ، ڀ (خڀعٱن خؼبڄ٫ ؤن ٽىن)ن خوع٩د خػبځٹص عىٸ٫ خع٭ن ؤزىدء خهلل + »ن خػبځٹص وٵهد ؤ١د ع٭عٷ ڄه ٬سىيص خڀٵدي بىل . ٤ى٬د زٿ ڄه ؤـٿ خڀ ؤو١٭هد ٬ځ خڀـدء

(22-19: 8و )« .رئ ورزخط ؼب إىل اٴةوىد و٭ځڃ ؤن ټٿ خػبځٹص . لص ؾب ؤوي خهللؤوعڃ عموىن وڀٽه لوٽڃ عمىپ بىل . بوٽڃ عسٽىن وظىىلىن وخڀ٭دمل ٵق: خغبٷ خغبٷ ؤٸىپ ڀٽڃ «+

خؼبؤش و ظځ ربن ن د٬عهد ٸ ـدءض، وڀٽه ڄىت وڀض خڀ٥ٵٿ ظ٭ىي ظټ خڀش ڀسر . ٴق( 21و20: 16ى )» .بودن ب خڀ٭دمل (ؽبد)خڀٵق، و ٸ وڀ

ب وإڀٽڃ ؤهد خوىش ڄه ـهص ؾبء زىد ى٪ خؼبك وخـعمد٬ىد بڀ، ؤن ظع٬٬ىخ ٭د ٬ه «+ ىب٬ىٽڃ . ؤ ؤن ىڂ خؼبك ٸ ل١: ىٽڃ، و ظظد٬ىخ، زوق و زٽځمص و زدڀص ټإهند ڄىد

، وع٭ځه بودن خػب٥ص، خزه خؽبٺ ٬ځ ٤ٹص ڄد، و إب بن مل إض خظخي ؤو ظ 2)» .ؤل2 :1-3 )

ه ب ٸځىڃ ڄد نخٴٷ ؾبث خڀذ ڄه خ٥٠خزدض وؤلخن و٠ٹدض . وٽخ قب خڀٿ ٸ ظ

Page 18: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

650

ادلؼببح اخلبصخ ؤج اع ادلغخ

[9:24-13]

9:24 « اع ألج غ األ ج جغعني ، ورىىى ىى إ ظك ومز ىى .«دئز غ tÒte: «دئز»

ڄڃ وخؼبمدڀٻ، وخد٬دض وخوزحص خڀيت ظسؤ د خص ظن بىل خڀعظر ب خغبىخيغ، ؤ ز٭ خ٥٠خذ خڄڃ ڀعممځىخ خڀسٱ١ص زسر خڃ وخڀپ، سؤ ٬ خعهدي وخؼبلٹص وخڀٹعٿ، وبٴخ خؼبمن ب و٣ خ

وٽخ ب ذبى خڀٽىص . خؼبك ڀىدڀىخ وسهڃ ڄه خوـد٪ خظص ٬ځ خڀ٭دمل ڄه ؤـٿ ڄىض ىث ويش ـشب خڀسخص خػبىٲ وخڀ٬ش ڄه ٬ىٳ خلخغ خعبدص، ځهد خڀ١ٷ وخڀسٱ١ص وخڀٹعٿ ڄه خعبم٫ وڀٻ زسر خڃ

. وٽخ ظوٿ خڀٽىص ربط ٠ٱ٣ خ٥٠هدي خڀ٭دڂ. خؼبك ql‹yin = tribulation, affliction« غىى إىل ظك»

، وى ٬ (21)ب خص » ٠ٷ ٩٬ڃ «: وٸ ـدءض زىش ؤ٭ر. ”خحملىص وخڀٽذ“: وظ٭ينزص . خ٥٠خزدض وخڀٽذ وخحمله وخڀٽخص، ڄؽٿ خڀ ب ب لد ؤوځڃ ولد خؼبى

ي خن ب خڀٶ، وزؤ إو ىش ـدٴص ب خڀٱذ ىخء ب ؤڄٽد و٬ خ٥٠هدي وخڀٽخص ٬ځ ؤ خڀ٭دمل ڀعىر ؤو ب ؤوزد ربط ظإؼنخض خزدلص، وؤ١د خعبم٭دض خڀص خڀيت ظ٭مٿ ب ظ٭عڃ و٥ن وب

وڀٽه حبر ظىساخض . و٤ٵمط خ٥٠هديخض زىش ڄٹدوڄص خڀع٭ځڃ خؼبم ب خؼبخ وخعبدڄ٭دض. خڀ٭دملخؼبك ويـدض خڄعخي ب خ٥٠هديخض وؤ٬مدپ خڀ٥دن، ع ي خ٥٠هديخض لعمد ب ىش ٬ځىص ڄه

. «جغعني مجغ األ ألج امس»وخ ى خڀ وٵ خؼبك ربط . خڀٹس وخؼبلٹص وخڀع٭ر وخڀٹعٿوٸ . زىٵ خڀٽځمدض (17:21ڀى )وب (13:13ڄ )وب (22:10ڄط )وٸ ـدءض ي خعبمځص ٬ىهد ب

: ٽخىلىد. و٠٭هد ٶڀى ټىعڃ ڄه خڀ٭دمل ڀٽدن خڀ٭دمل وبر ودع، . بن ټدن خڀ٭دمل سٱ١ٽڃ ٴد٬ځمىخ ؤو ٸ ؤزٱ١ين ٸسځٽڃ «+

خټوخ خڀٽڂ خڀ ٸځع . وڀٽه وٽڃ ڀعڃ ڄه خڀ٭دمل، زٿ ؤود خوعظٽڃ ڄه خڀ٭دمل، ڀڀٻ سٱ١ٽڃ خڀ٭دملبن ټدوىخ ٸ خ٥٠هوين . ڀ ٬س ؤ٩٬ڃ ڄه ي: ڀٽڃ

Page 19: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

651

خ ټځ زٽڃ ڀٽىهڃ بمبد ٵ٭ځىن . ٴ٥١هووٽڃ، وبن ټدوىخ ٸ لٵ٩ىخ ټڄ ٴمٵ٩ىن ټڄٽڃ( 23-18: 15ى )» ..خڀ سٱ١ين سٱ ؤيب ؤ١د... ڄه ؤـٿ خظب، هنڃ ٭ٴىن خڀ ؤځين

ټٿ خ خڀعف٫ معڃ ٬ځ خڀٽىص ؤن ظظ٭ر و ظى٬ؿ ڄه خظٵد٪ وش خ٥٠هدي ظهبد، لىمد و ظىع٩ خڀٽىص ؤ ٸىش خي٬ص ڀ٥٠هدي ڄه . ىٹځر خڀ٭دمل ٬ځ ؤوي خهلل زىش ٬ځىص ڄى٩ىش وڄمى٬ص

٪ . ىلىد ڄه ور خڀذ. ٴىسهد ټمد ٸدپ خؼبك ب بقبٿ ٶ. خڀ٭دمل وودص ب خدڂ خونش لىمد عىوڄهمد ټ زدقبٿ ب ؤڄڃ . وٽٵ خڀ٭س ؤن ٽىن ټي. خڀ٥دن وؤ٬ىخو ب خوعٹدڂ ڄه خؼبك وؤويي

ٴدڀ٭دمل ڄع٭ ؤن ٹسٿ ټٿ و٬دض ولټدض . خڀ٭دمل صب٭د ٴځه ىبٵٳ ڄه لش خ٥٠هدي وخڀسٱ١ص وخؼبٹدوڄصوخ زوي وٿ خڀٽىص ب ٬ خظخي ! وڀٻ ټځ زسر خڃ خؼبك!! خڀ٥دن، وڀٽه ڀ خڀٽىص

. وى آو ٬ى خڀ١ٷ خڀ٭٩ڃ

ثؼعب» 10:24 ثؼعه ثؼعب وجغعى ثؼعه ى وغ .«ودئز ؼثش وثريو دئز“وټځمص . زىڀ خڀىپ ؤو ز وؤن سٷ ؾبء خؼبك. خ ى ڄدن خظخي خڀ ظٽځڃ ٬ى ٶ

tÒte ” وخؼب٭ىن ؤن زسر ٬ىٳ . ٴه ظٵ خڀ٭ؽش ڀځٹى٢ ز٭خ ٬ه خؼبك”ؼثش“ظٵ خڀعظر، ؤڄد ټځمصٽهڃ زدؼبك ىد ؤن وبعمځىخ ڄڃ ٹىي ڄه ټدن بيبدهنڃ ٠٭ٵد وسب خ٥٠هدي خڀ٭دڂ وخڀسٱ١ص ڄه صب٫ خ

وٽخ ىعه خ٥٠خذ خڀ٩د وخؼبٹدوڄدض خػبدـص بىل ٠زص ب ٬مٷ خڀٽىص، ٴعسؤ . خڀع١مص وخؼبٹدوڄصظٵٹ ؤويد زسر ٬ڂ خڀ٬دص و٬ڂ خعمدڂ زدڀعهد، ودص وؤن ڄ٭ځمهد يوځعهڃ ٬ىد ټدزص ڄىعٵ٭ص، . ڀط ؽبڃ لخش خيبدن ؤو خڀع٭ځڃ، ٴځڃ ٽىوىخ ؤټؽ ڄه ى خض ٸىد٬دض ټدزص، وٽخ هٿ خظخي خڀ٬ص. خڀه سههڃ خؼبك زدڀسو خڀيت وٸ٭ط ٬ځ ؤ ؿبفش ٹسځىن خؼبك زٵق و٬ى ؤوپ خ٥٠هدي ٹ٥ىن

وظىعٹٿ خڀ٭ؽش ڄه خػبدؾ ڀعسك ڄه خڀخوٿ ب ځمىن ز٭١هڃ ز٭١د، وي ٽىن ؤؼد ؤو٥ ڄه خڀ٭ؽش خظص خڀه ؤڄٽىخ زدغبدش خزص. ڄه خػبدؾ . وظٽه خڀسٱ١ص زپ خحملسص ڀعٵٽٻ ـ خڀٽىص، ڀٽ سٹ ب

وٹىپ خؼبك بن خڀه . وٽخ ىفك خڀ٥دن ب خوعٹدپ ڄه ؿبدزص خڀٽىص ڄه خػبدؾ ڀمدد ڄه خڀخوٿ. ”٭ؽ ټؽنون وځمىن ز٭١هڃ ز٭١د وسٱ١ىن ز٭١هڃ ز٭١د“: ٹ٥ىن ووبدزىن خڀٽىص ټؽنون

Page 20: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

652

ؾ وٽخ ب وععس٫ ٠زدض خڀ٥دن ڀځٽىص قبد ظع، (5و4: 24)خڀ١ض وخؽب٤ٹدض خيبدوص وخڀىظص (1)ڄه

، (8-6: 24)خغبوذ وؤوسد خغبوذ وخڀٹٸٿ خڀيت هت ب خټدن خػبدـص (2)بىل ، (9:24)٬ خ٥٠هدي خڀٽسن (3)بىل

ظد زبسد خوٹدڄدض (12-10: 24)خظخي وخ٬ؽد خڀخوځ ڀعٹى١هد ڄه خڀخوٿ (4)بىل . وخغبوذ خڀىظص

وي خڀ١زدض خؼبعلٹص خڀيت ظمٳ ٬ځ خڀٽىص لىت ٬مٹهد خڀخوځ، خؼبٹدزٿ غبټدض خڀٽخش ڄڃ وٽخ ربعٵ٧ خڀٽىص زعىخن، ب ٬ځ ٸ خڀٵدٸ ظٽعر ؤ١٬دء ـيخ ب ڄىخٸ٫ ـبعځٵص . زدقبٿ ب صب٫ خ

د وؤزىخذ خعبمڃ ڀه ظٹىي ٬ځهد «: ن خڀى٬ زدٶ ټمد ى لعمد. ڄه خڀ٭دمل ٭ر ٠د ؤو خڀعٽعٿ ٠

(. 13)وي خؼب٭ديڀص ظ٩ه ب خدض خڀٹديڄص . (18:16ڄط )»

11:24 « وثري وعى ؤجبء وزثخ وثريو .«ومى٬ خوٹد وخڀديش، ٠٭ٳ خڀٽىص زسر وـىي ڄ٭ځمن ټزص ىث ب خغبدپ ٸدڂ ىدض ٸىص ظ

وظعسىؤ ڄخټ خوسدء، وىحىن ڄخټ ځ٥ص بلص وظ٭ځمص ڄعٱځن ٠٭ٳ ځ٥دن خڀٽىص ودذ ټځمص وسعت خوٹدڂ وڄى . وٽخ ظعٵعط خڀٽىص و١ٿ ټؽنون. خغبٷ وخڄدوص وخڀٲ زن خڀئدء خڀظبن

وظي خحملسص ټممځص لعمص . خڀ٭خوخض وخڀعمدض وخڀسٱ١ص وڀٱدذ خيبدن خغبٹٹ ع خب وخڀع٭وزء ڄه خڀسنش ٺ خڀٹدت ؤن وـىي ڄ٭ځمن ټزص ٬ځ ڄعىي خڀٽعسص ب ڄخټ خڀٽىص . ڀٵ٭ٿ خڀ٥دن

وىٲ وم٫ ب خدض . خڀع٭ځمص خؼبسص خؼبټص خڀيت ؤوإض وظىث خ خڀعى خڀ٫ ب ٸىخڂ خڀٽىص. ڄخ ڄه ظ٭ځڃ خڀ١ض وعفص ٠ممپ خؼب٭ٴص وځ٥دن خغبٷ ب خڀٽىص (23-26)

gerq»sontai™: «ومى ؤجبء وزثخ» وڀط ٹىڂ، ”ومب“ ىد ن دجسص وٸ ؤوٵط خؼب٭ىن خغبٹٹ، ب ڄسين ڀځمفهىپ ”مى“ظصبص ټځمص

وٽخ عسر ٠٭ٳ خڀٽىص . لػ خڀٵد٬ٿ ىد ڄسين ڀځمفهىپ وى خڀ٥دن خڀٽخذ وؤزى ټٿ ټخذوٴٹخن ځ٥دن ظ٭ځڃ خغبٷ زدغبٷ زوىپ ٬ى خب يخوٿ خڀٽىص، و٭٥ خڀ٥دن خڀٵص ڀٹڃ ؤوسدءي

خؼب٭ځمن خڀٽزص، وٸ وٵه ٴهڃ خٸص و خڀٽزص خڀه ڃ ڀىخ ب خڀ٥دن ڄىخر ظ٭ځمص ٬ځمص ممص وز خڀٹدت ول٧. ٬ىخڄٿ ڂ ټدن خيبدن وخغبٷ

Page 21: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

653

. ٴدڀ١ڀص ڀط ٸځځص و ټٵځص ؤن ظإټٿ ڄه ـڃ خڀٽىص”وثري“ؤ١د ٸىپ خؼبك و١ځىن

12:24 « ذجخ اىثري رجشد .«وىثشح اإلث plhqunqÁnai: «ىثشح»

، لػ ”to be increasedبټؽد “ىد خڀعصبص خڀ٭زص مل ظإض زدؼب٭ىن خؼبٹىي، ٴه ڀط ټؽش وڀٽه ي ټؽش بب وڀٽه بټؽد ش وٱدڀص ڄه خڀخوٿ زٵ٭ٿ ٴد٬ٿ= ٽىن خؼب٭ىن ڀ ؾب ٴهىد ؤس٫ . ظخ، ؤ ٬مځص فبع

: ٴـ٭ص ڀځـدض خؼبىمش ڀځٽىص. ٴدڀخء يوٿ ـڃ خڀٽىص وزؤ عٽدؼ. خڀ٥دن وخ٠ك ؤ١د. ؤ٠٭ٳ خيبدن ب خڀٽىص (5و4:24) ٬ خڀ١ڀص - 1. ؤٴٹ ظىخن خڀٽىص (8-6:24) ٬ خ٥٠خزدض - 2

. ؤٴٹ خڀـدء (9:24) ٬ خ٥٠هديخض - 3. ؤٴٹ خڄدوص ڀځٽىص (11و10:24ڄط ) ٬ خڀ٭ؽخض خڀخوځص - 4

ؤٴٹ خحملسص زٽٿ ؼٹځهد هلل وخؼبك، وخڀس٭ ڀځس٭، (12:24) ٬ خب وى خڀ٭و خټ وخون - 5. وؿبسص خ٬خء

: زىڀ. وي ىش خدڂ خونش ٬ى ٶوڀٽه خ٬ځڃ خ ؤو ب خدڂ خونش عإب ؤڄىص ٭سص، ن خڀىد ٽىوىن ڄمسن وٵهڃ، ؿبسن «+

، ٠ ٴن، ن ٤دج٭ن ڀىخڀهڃ، ن دټه، يون، ز لىى، ز ڀځمدپ، ڄع٭٩من، ڄعٽه، ڄفؼدڀسن، ٬يب خڀىخص، ن، ن ڄمسن ڀځق، ودجىن، ڄٹعممن، ڄعځٵن، ڄمسن ڀځخض يون

( 5-1: 3ب 2)» .ؿبسص هلل، ؽبڃ ىش خڀعٹىي، وڀٽىهڃ ڄىٽون ٸىهتد plhqunqÁnai t¾n ¢nom…an: «وىثشح اإلمث»

يخوځد . خؼب٭ىن خڀىودين ټمد ٸځىد ٵ خڀٽؽش زٿ خڀعٽدؼ، دب٭ىن ؤن خب ځ بشبد ٴدڀعٽدؼ ٭ين ؤن ىدٺ ٬دڄ: وٽخ ٽٳ ٬مٿ خحملسص وظعفم ټمد ڄه سى٢ خغبخش. wickedness is multipliedى خڀ ىڀ خب

وخن ؤټڃ ؤ١د زدټد، وڃ ؤ٬خء . فبه ټىط ؤټڃ ڀٽڃ ڄخخ (زنش خب)ن ټؽنه نون «( 18:3ب )» .ځر خؼبك

Page 22: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

654

:«رد زلجخ اىثري»ش ب ي خڀعىساخض و ټځمص خڀيت ظټ ىد ” pollîn وثري“: ىد ځڄىد ؤن وٽٳ ٬ڄص ڄعٽ

ش، خڄ خڀ ڄٯ ي خڀعىساخض ٬ه خدڂ خونش ز٬ص خكبخ وديش وسص خڀٹى٢ وخڀ١ڀص، ڀدي ڄ: وٸ ټض ب خؼبىخ٫٠ خظص

ظدن (5:24)» وثريو١ځىن ... إظىن زدظب وثريٴةن « - 1 . ڄ( 10:24)» ...وثريوولىح ٭ؽ « - 2

( 11:24)» ...وثريو وٹىڂ ؤوسدء ټزص « - 3( 11:24)» ...وثري و١ځىن « - 4

( 12:24)» .اىثريوڀٽؽش خب ظي ؿبسص « - 5ٴص زإپ » ”اىثري“ظي ؿبسص «: ول٧ ؤن ىد ب ٸىڀ ب ” ټؽنه“ ب لن ٵص tîn pollînظإب ڄ٭

ٴص زإپ خض خڀدزٹص مل ظٽه ڄ٭ وخ ن بىل خؽبىپ خڀ زځٱط بڀ وسص خڀه ظي ؿبسعهڃ، ب . ټٿ خؼبوبىل . وزدڀعديل ٽٳ ٬ه ؤن خڀسٹص خڀيت خلعٵ٩ط دبمسعهد ڄ٫ بيبدهند ٸځځص ڀځٱدص. سمىن خڀٽؽش خڀٽؽنش

وخ .رىبثش اإلمث وؤعجبثخؼبدلٹص خڀيت عر خڀٽىص ڄه ـخء ىد ٽٳ خؼبك ٬ه ٩٬ڃ وىپ خػبدش . ؤڄدڄىدخڄ ڄٽىٲ خن

، ـدءض ىد زى٠٭هد خڀ وإ ب خڀٽىص ڄه ـخء ”g£ph¢خحملسص “: ټڀٻ وىس بىل ؤن ټځمصٴه ڀط ؿبسص . خؼبك خڀيت خع٭ځىط ب لدش خؼبك وب ڄىظ خڀ يوځىد ٴهمد ټټدء” ؿبسص“

ش وخلش ىد ٴٹ٣، وهتٲ بىل ؿبسص خهلل وخڀىد . وٸ ؤظط ب بقبٿ ٶ. زص زٿ ؿبسص ـىص ڄىت ڄ .(6)خهلل ڀځ٭دمل” ؿبسص“خؼبىمش ڄه

ؤهند ظٽىن ؿبسص ٸځسص زٿ ؿبسص زبؾ ڄه ربط خىدن ز٭ىزص، لػ خغبخش خڀٹځسص احملجخ ردوڄ٭ىن ؤن وٸ ؤو٠مىد ڄىإ . وي ظمر و ظ٭ ؿبسص ب و٩ خؼبك خڀ ڄدض ـځهد!! ظٽىن ٸ ؤټځهد خب

وڀٽ ٺ خڀٹدت و٥ىش ي خڀٵص . (5-1: 3ب 2)٠د٪ خحملسص ب خدض خڀيت خٸعسىدد ؤ٬ي ڄه ن خب خن ٭مٿ ٴٹ٣ بىل ؤن ٴ٫ ڄه خڀى٣ خڀ «: وټٳ ظځمٷ زدڀىد وٹؤ ڀځٹ زىڀ”اإلمث“

خ . (8و7: 2ظ 2)» ، خڀ خڀذ سي زىٵىص ٴم وس٥ځ ز٩هى ؾبحاألثوبف خن، ولىح ع٭ځه خؼڃ ى ى ى٭ص خڀ٥دن

(6) W. Grundmann, Matthäeus (1968), p. 540, ctied by F.D. Bruner, op. cit., p. 853.

Page 23: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

655

خذؼخ خڀ ؾبح ز٭مٿ خڀ٥دن زٽٿ ٸىش وزأدض و٬فدجر ټدزص، وزٽٿ «: خڀ ٽمٿ ٬ى خڀٹىپ ٽخوـٿ خ نٿ بڀهڃ خهلل ٬مٿ خڀ١پ لىت . ب خؽبدڀٽن، هنڃ مل ٹسځىخ ؿبسص خغبٷ لىت ىبځىخاإلمث

ٸىخ خغبٷ زٿ ٸىخ خڀٽذ، ڀٽ خن صب٫ خڀه مل ىد خؼڃ ى . (12-9: 2ظ 2)» عشوا ثبإلمثٴ زىڀ خڀىپ زإو (خؼبك)و «: وى سر خظخي” خزه خؽبٺ“، ”بودن خػب٥ص“ز٭ى خڀ ٬

وع٭ځه زىڀ ؤو . وٵدظ ٽٵهد ٶ (3:2ظ 2)» إغب اخلطخ اث اذلالنإب بن مل إض خظخي ؤو٬ خڀىص خؼبٹدوڂ وخؼبظٵ٫ ٬ځ ټٿ ڄد ٬ بؽبد ؤو ڄ٭سىيخ لىت ؤو هبځ ب ٽٿ خهلل ټةڀ ڄ٩هخ وٵ «:

ي ټځهد ٤س٭د ب ٽٿ ظ٭دڀڃ ٴدش ڄ١ځص ظلق بيبدن خڀىد ڄه خڀ٭سديش هلل بىل ٬سديش. (4:2ظ 2)» ؤو بڀ. خزد٤ٿ

٬ځ خؼبٽىٲ زٿ ٭مٿ زص ظدڄص لىت ىعس ڀ ؤل، ” بودن خػب٥ص“خ خؼڃ وى ٭مٿ ؤوؤو ؤو ٭مٿ ربط خي٬دء ؤ٬مدپ دغبص وودض دغبص، وڀٽى . (7)و٭مٿ زىر ٴىدن ټمد ٹىپ ؼايوط

م ٴهد و ظمر ؤهند ؤ٬ځ ڄعىي ڄه ڄعىدض ٸىي خڀ٩ڂ، و ظ٭مٿ ب خذبدي خڀځيب عىڂ خؼبك وڄځٽىظ ٽخ خڀ٥دن ٭مٿ دبىخض ص، وڀٽه بىل ىد ٩ه . خؽبديڂ بخء ڄىش خهلل خڀ٭دڄځص ز

ټٿ وىخ . ٴٹ٣، ٬ځ خؼبعىي خؼب١دي ڀ خؼبك” ز خب“٬ځ خؼبٽىٲ زٿ ٭مٿ دب٭ىن ؤو هبخؼمص ب ى ٭مٿ خب٣٥ ص ظ٩ه ب خڀىى، وڀٽه ب ظإو ٸىهتد وځ٥دهند ٬ځ خٴٽد وخڀٹځىذ

وي يبٽه خوعدد زدڀٹىپ ؤن خب ،Antichristظىعه بىل ؤن ٭ځه وٵ زٵع خڀ١ ڀځمك ٬ځىد وبف ٨هىي، وڀٽه ڄه ى ” ب“ وبف ٨هىي ؤو ”“و ىـ . ٭مٿ خن ٸسٿ ؤن ع٭ځه خڀ١ ڀځمك

خڀ٭ځمدء بىل لځهد . (8)ؤو ڄد ي خڀٹىش خڀيت سبى٫ ٨هىي، مل هع، وب لدپ ٨هىي وخع٭و ٬ځ خؼبٽىٲ عى خڀذ بـخءي (8:2ظ 2 )«دئز عغزؼ األث»

ي، وٽخ وجط »: وخ عڃ ب وٵ وٸط ٨هى خؼبك ب ؾبح خڀؽدين» سي زىٵىص ٴم «: خؼبسد ٠ وسو ؤن ؾبء خڀذ ب ڄٿء ٸىش ؾبي وڄجٽع خڀٹن ڄ٭ ٽىن ڀ خغبڃ خڀىهدج ب .«ثظهىس رلئ

ظمر ځ٥دن خؼبك خڀخب » زىٵىص ٴم «وټځمص . خڀٹ١دء ٬ځ خ خؼڃ، خڀ ى بودن خػب٥ص خزه خؽبٺ. خؼبٹع ـخ، لىت ؤو س٥ٿ لټع هندجد ووٿ ب ڄعىي خزديش

(7) H.A.W. Meyer, on Thessal, II, 7,8, pp. 602 f.

. 597 و596ڀځماڀٳ ٵمص ” لدظ، ىظ، ؤ٬مدڀ: خڀٹ زىڀ خڀىپ“: خو٩ ټعدذ(8)

Page 24: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

656

خڀ «وڀٽه ٭ىي خڀٹ زىڀ خڀىپ ز٭ ؤن ىه خؼب٭ټص ڄ٫ خؼڃ، ع٥ي زإن ٨هى خ خؼڃ ز٭مٿ «ظٽىن ڀ ٸىش وڄىخر ودٸص ڀځٱدص ڀ٭مٿ ؤ٩٬ڃ ٠ڀص ب خڀ٭دمل » ؾبح ز٭مٿ خڀ٥دن خڀ ؾبح

وزٽٿ و٭ص «: و٭ىي وٽٳ ل خؼب٭هىي. (9:2ظ 2)» خڀ٥دن، زٽٿ ٸىش، وزأدض و٬فدجر ټدزصزىڀ وځمڃ ي خغبٹسص ڄه ي خڀ١ڀص خڀٽي زسسهد خؼبسد خڀ خزعؤود ز . و٭ىي ٶ» خب ب خؽبدڀٽن

وزٽٿ و٭ص خب ب خؽبدڀٽن هنڃ مل ٹسځىخ ؿبسص «: ٽخ» وڀٽؽش خب ظي ؿبسص خڀٽؽنه «: خڀٽڂ زدڀٹىپوڀٽه ؤټؽ ء ؿبن ـخ وو٥ن ى ؤو زسر ٬دن اء خڀ٭دجن . (10:2ظ 2)» خغبٷ لىت ىبځىخ

إه اهلل «: ب خب و٬ىديڃ زعټهڃ خهلل، مك خهلل ڀځ٥دن دبمدص ٠ڀع ي زا عشع ٬مٿ وألجذ (وټإو ز٠دي)خڀ١پ ٸىخ خڀٽ ى ، (وخڀسر ى ڀٽ ظٽمٿ يىىوعهڃ خڀيت ٬مځىخ ـځهد)، لىت

مجغ از مل صذلىا احلك، وخ زدبذا ( 12و11: 2ظ 2)» .زٿ

زه فهزا خص» 13:24 از صجش إ ا .«وى Ð dš : «از»

وٽخ ٴفإش ىعٹٿ ڄه خڀٽؽنه خڀه يوځىخ ب خب بىل خڀىخل . وظعـڃ خڀىخل خڀ بىل خؼبىعهخ ڀځىٵ، ب خڀٽؽنون ىعمىن . خڀ بىل خؼبىعه ىد ع١مه خڀٽڂ وى٬د ڄه خغبش وخ خؼب٬فص ـ

ڀب وخڀىخل ؤ خڀٹځص خڀٹځځص وبځىن ٬ځ خػب، وز٭ىزص ؤ١د ب ځڂ خڀ ټق ٠ خڀإ ڄه خڀ ى ؤن ٹٳ خودن ب Øpome…najوىد خڀ ڄ٭ىدي خڀ ـدءض ز خڀٽځمص خڀىودوص . هب لىپ خڀىد

«: وى خڀ ٬ځ خلعٵد٦ زدحملسص ربط ؤ٬ىٳ ٨وٲ خڀ١ڀص وخ٥٠هدي. ؿبځ ربط ٠ٱ٣ خڀ٩وٲ خحمل٥ص

زىخ وٽىن . زبٳ خڀسعص فبد ؤوط ٬ع ؤن ظعإڀڃ ز ىخ بزځ ڄڄ٫ ؤن ځٹ ز٭١د ڄىٽڃ ب خڀفه ڀٽ ظف( 10:2ئ )» .ټه ؤڄىد بىل خؼبىض ٴإ٥٬ٻ بټځٿ خغبدش. ڀٽڃ ٠ٷ ٬ش ؤدڂ

e„j tšloj: «إىل ادلزه» وٸ ـدءض ٽخ » إىل ادلىدټه ؤڄىد « ظ٭ين بىل هندص خڀ٭دمل زٿ بىل خؼبىعه، ؤ آو ومص ب خغبدش

ى )» e„j tšlojإىل ادلزه ب ټدن ٸ ؤلر ودع خڀه ب خڀ٭دمل، ؤلسهڃ «: سبدڄد ٬ځ ڀدن خؼبكثبحملجخ، دىت و خ ظن بىل ڄ٭ټص خودن ب خڀعسػ !!دىت ادلىد، ٴٽدوط مبىؾ خحملسص خڀٵديص (1:13

.ادلىد

Page 25: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

657

اىشاصح ثبإلجن وؼالخ ازهبء ادلبداح ثبدلىىد

ؤ رى اشهبدح [14:24]

14:24 « غ األ غىىخ شهبدح ج ا ف و ىىد ز زه. وىشص ثجشبسح ا إر ا .«ثٿ ي خڀىهدص خڀ٭ش زإڄدوص خڀه وخ ٬ځ …ka” خڀىخو“حبٶ وڄهدش ولص ؤ٥٬ط ىد ڀٽ ظى

وخ ڄىعه خهبدزص، ٴځڃ ظإض خڀىهدص ز٭ ٸدڂ خؼڃ و٬مٿ خب . خڀ١ٷ، وخلعٵ٩ىخ زإڄدوص خحملسص لىت خؼبىعه ظ٭ين لټص خدڀدض ب » ٽ زسدش خؼبځٽىض «: وىد. وخڀ١ڀص، زٿ ـدءض وعدڄد ڄدوص خحملسص وخڀ

زدوسد خڀدش وٸذ خؼبځٽىض . ټٿ ؤكبدء خڀ٭دمل و ظسلوذ وؤوسد لوذ وؾبد٬دض وؤوزحص وپ و٠ض : وٽخ وز٭ ؤوسد خڀٵ٪ خڀيت ٬ىدد

ش وخعهديخض وٹى٢ وظ٭دڀڃ ڄ١ځځص وبب ٭ڃ خڀٽؽش، وڀٽه ز٭ خ خڀىىء خؼب٫ خڀ٭دٳ هتؤ خڀعىساخض ڄوخلش، وٵى خعبى، وزبؾ خڀم، و٭ڃ خڀىى ٬ځ وٱمدض زدش خوسد خڀدش و ذبىذ خڀسي صبد٬دض

و٭ڃ ٴهي خؼبٵ٬دض وخىخپ ټځهد ربط خڀ١س٣ وټسك صبدلهد، : صبد٬دض، وټإن ىض خهلل وخقبٿ ٹىپوىد مل ظإض ټځمص خڀسدش !! ؿبىزص خڀ٭ىٳ وڄ١سى٤ص خٹد٪ ڀٽ ظىعه صب٭هد بىل هندص ٽځځهد خقبٿ

زدؼبځٽىض ىص، ٴه بس٫ ن بىل خعبدڀ ٬ځ خڀ٭ فبٽد زإ٬ىص خغبىخيغ و٬عهد ڀٽ ظىعه ب خڀځم٩ص . خڀيت ع٭ځه ٴهد خؼبك ڀمځٻ بىل خز

. ټٿ ڄ١مىن بقبٿ ٶ» ٽ زسدش خؼبځٽىض ي «: ؤن ي خڀٽځمدض خز٫(9)وٹىپ خڀ٭دڀڃ زووڂ بقبځ زدڀخض ڀٽىن ڄى٠ى٪ . ڄىت، وخڀيت ظځك ڀعٽىن ٬ىىخن بقبځ زدڀٽدڄٿ وټإو ب وفٿ ظىخ٠٭ ٹ

. ټخش خڀ٭دمل خونش :«وىشص»

خڀٽخش وٸىهتد وٴ٭ځهد . ظإب ب خؼبسين ڀځمفهىپ لػ خڀٵد٬ٿ ڄ١م وى خڀوق خڀٹ ڄز

(9) F.D. Bruner, op. cit., p. 855.

Page 26: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

658

ڄڃ، زىى٪ ڄه خ٤محىدن خڀ٭فر ؤن ڃ خڀه ٹىڄىن زدڀٽخش عبم٫ خ خڀٽٿ م٫ و ټ خؼبك ىد ڄه وڄه م٫ ٴځٹٿ . ٹىن ظ٭دپ(خڀٽىص)وخڀوق وخڀ٭و «: ىلىد ئدي. خڀيت وعڃ د ٶ! وخڀٽٿ ٹىپ ظ٭دپ

( 17:22ئ )» .وڄه ي ٴځإو ڄدء لدش ؾبدود. وڄه ٭٥ ٴځإض. ظ٭دپو٭ڃ بهند ټىص آو . وڀٽىهد ټخش ڄه يخوٿ ؤ٬ىت ٬ىخٳ وخ٥٠خزدض و٠ض ٨هض ب خڀىـىي

خڀى، ظ٭مٿ ڄه و٣ خغبوذ وؤوسد خغبوذ وخد٬دض وخوزحص وخڀپ، ظ١م خعبخق وظ٥محه خڀىٵى بهند ؤٸىي ټىص ٨هض وع٩ه ٬ځ وـ خ، . وظٱ ټځمص خػب دبد ڀٹسځهد خودن ب ٹ٫ ڀمىض

د زدؼبځٽىض خڀ ظخي و٣ ٬عمص آو ڀٿ خڀ٭دمل . ټىص ـش لٹ n ÓlV tÍ o„koumšnV™: «يف و ادلغىىخ»

ڄڃ” ټٿ“ټځمص ټٳ ؤن خڀه عسٹىن ٸدجمن ب خيبدن ٸځځىن، ب : وڀٽه خڀاخپ. ظمٿ صب٫ خٽون ب ټٿ خؼبٽىوص؟ ىد سو ؤن خڀع٭ٳ زدڀٹځص ن خڀع٭ٳ زدڀٹىش، ٴه ټىص ٸىص ٸديش ؤن ظسځٯ

ؽبخ ظإب ي خص ټىى ٫ . ٴه لعمد ڄىىيش زٹىش ن ٬ديص ڄه خڀوق. دڀص خػب خ خڀمىپي ټٿ خودڂ وخؼبىدوٲ خڀيت ٬هد خڀ٥دن ب ٸځىذ خؼبىع٩ه زـدء و٣ ٨ڂ ڀهر خڄٿ وخڀـدء، وڀس

ٴمد ٬ه ؤوٳ خڀ٥دن سځٯ خقبٿ بىل ؤٸ خ ټى٬ خؼبك خڀٹدجڃ . ؼدزط، فبٽن زدڀ بىل خڀىهدصڄڃ و٬موڃ زدڃ خذ وخزه وخڀوق خڀٹ، و٬ځمىڃ ؤن «: ڄه زن خڄىخض ٴدسىخ وظځموخ صب٫ خ

وٽخ . (20و19: 28ڄط )» ود ؤود ڄ٭ٽڃ ټٿ خدڂ بىل خوٹ١دء خڀ. وبٵ٩ىخ صب٫ ڄد ؤوعٽڃ زٸىش ظٹه ڄ خڀٹدڄص زٹىش ځ٥دهند ڄه . خو٭ٽط خحمله وخ٥٠هديخض وخڀزك، بىل ٸىش وظمڃ ب خڀٽىص

وڀٹ ٬س خڀٹ خڀه . يخوٿ خحمله وخ٥٠هديخض وخڀزك خڀ ـدي خؼبك وځم ټمد ى ڀځٽىصوزٽؽش خ٥٠هديخض خڀيت وٸ٭ط ٬ځىد، ټؽ ]: ىعن ٬ه ي خڀٹىش خڀىدحص ڄه و٣ ٬ىٳ خ٥٠هديخض زٹىڀ

ڄص ظظځدن. (10)[خظٹدء خؼباڄىىن زدڃ خؼبك وٽخ . (11)[بن يڄدء خڀهخء زخ خڀٽىص]: وٶ ٸىپ خڀ٭وٽخ خع٥د٬ط آص وخلش ؤن ظك ٬ىد . ىسؽٷ خ خڀٹىپ خون ڄه ٴڃ خؼبك ټفش و١خء و٣ وخجر

وؿبىد وٽخ ـدءض خڀ٭ڄص خونش ڄه ٬ڄدض آو . خڀٱڃ خڀ ټىڄع ٬ځىد ؼغ ٬ش آص فبځىءش ؤىخخڀڄدن ظاټ ؤن خڀٹځص خڀٹځځص خڀيت

(10) Justin Mart., Dialogue with Trypho, ch. 110.

(11) Tertullian, Apology, 50:13.

Page 27: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

659

وىل وؤټؽ . عسٹ، ع٭مٿ ٬مٿ ؤز٥دپ خڀٽىص خ و ٸديش زخهتد ؤن ظ٭مٿ ٬مٿ خڀى ټځهد، ټإڄخڀ٭ٹٿ، ووبٵ٧ ڀىد خڀـدء ٬دڀد، وظإټخ ڀوخڂ ٴلص خڀسدش زدوسد خڀ٥سص لىت آو غب٩ص وآو بودن ٬ځ

ى١ يخجمد ڀى٫ زدڀىهدص فش ظ٩ځٿ خؼبٽىوص ټځهد. خ ڄڃ . ٴدڀٱه خػبدؾ ڄه ـ٪ وصب٫ خوٽخ ظعڃ ! وڄه ٭مځىن ڄه ؤـٿ خڃ، ى١٭ىن ب خڀىهدص ڀٹسځىخ خڃ” خڃ“خڀه ب خڀسء ؤزٱ١ىخ

: وسىش ب٭دء ٴمد ىب ٸىش خ٪ خبڄڃ . ٴٹدپ ٸځٿ ؤن ظٽىن يل ٬سخ ٸدڄص ؤسد٢ ٭ٹىذ وي ؿبٵى٨ بخجٿ «+ ٴٹ ـ٭ځعٻ وىخ ڀ

ڄص . زىى خالص إىل ؤلص األسض ٽخ ٸدپ خڀذ ٴدي بخجٿ، ٸو، ڀځمهدن خڀىٵ، ؼبٽوي خڀ٭س خؼبعځ٥ن، ى٩ ڄځىٺ ٴٹىڄىن، ئدء ٴفون، ـٿ خڀذ خڀ ى ؤڄن وٸو بخجٿ

( 7و6: 49ب )» .خڀ ٸ خوعدٺ خڀذ ٬ه خ٪ ٸ «+ ب )» .ٴعي ټٿ ؤ٤خٲ خ و بؽبىدؤب ػى و األ، ٸ مش

10:52 )

خشاة ؤوسش واذلى ودشة اشوبؤوي رفص ؼالبد احلشوة وادلشوػبد ومنىرج وب ذلب

، (23-14:13ش ) [15:24-28] (24-20:21ى )

مذط » 15:24-18 ا ىب خ ف ا لبئ سجغخ اخشاة از لبي ػهب داأي اج ز ظشر -ف فه ف اهىدخ إ اججبي، واز ػ -امبسا فذئز هشة از ضي إخز اغطخ فال

إخز فال شجغ إ وسائ شئب، واز ف اذم ز ث .« ثبثإيت »ن آو آص ب خڀدزٷ . ىد ع١ك و٥ىش خو زدڀعځٿ خڀعدىب ڄه وخٸ٫ ظځٿ خغبػ

ٴٽٳ ز٭ ؤن إب خؼبىعه وسعت ڄه ـ ڀىعٽځڃ ٬ه وخذ ؤوځڃ؟ بن ٴىمه ؤڄدڂ ب٬ديش ظٵش . «ادلزهوىل خڀدڄځص ب وخذ ؤوځڃ ز٭ ؤن ؤ٥٬ : وخ ڄ٭ىدي. خ٥٠خزدض وخغبوذ وخد٬دض، وظٹمي خڀ٭ڄص خ

خؼبك ىش ٬دڄص ڀٽٿ خڀ٭ڄدض خؽبدڄص دبو٬دض آو خڀڄدن لىت زځىٮ خڀىهدص خعفدزص ڀاخپ خڀعڄ خڀؽدين ٬دي زدڀعى٠ك ؛ ”امعبء اذش“٬ه ٬ڄدض

Page 28: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

660

وب٥٬دء خؼبؽٿ خڀٽدڄٿ وخوپ ؽبي خؼبو٬دض وخغبوذ خڀ٥دلىص خڀيت ععڃ ب وخذ ؤوځڃ ولوذ خڀوڄدن ڄ٫ ؤڄد ټىهند لذ خڀوڄدن ڄ٫ بخجٿ ٴٽٵهد ټ خڀهىيص خڀيت ىسٱ ؤن هذ . بخجٿ ٬ځ ؤ٠هد

وخ ي ٬ځ ؤوپ اخپ ڀعڄي إڀىي ظ٭ځٹد . ٽدهند بىل خعبسدپ ڄه ڄىٸ٭ص خغبذ يخوٿ ؤوځڃ ولىخڀهدٸٿ ڀىد ڄىت ٽىن خ وڄد ٬ڄص «: ٴٽدن خڀاخپ! ٬ځ ٸىڀ بو عٺ لف ٬ځ لف ب خ خؽبٽٿ

ڄىت و٩ب ـص خػبخذ خڀيت ٸدپ ٬ىهد يخودپ خڀىيب ٸدجمص ب خؼبٽدن «: وىد سؤ خؼبك زة٥٬دء خڀ٭ڄص» ... وزڀٻ ٽىن وخ٠مد ؤڄدڄىد » ...ٴځهذ « ٵهڃ ؤن وخذ خؽبٽٿ ٸ زؤ، » ڀٵهڃ خڀٹدت (خؽبٽٿ)خؼبٹ

٬ه هندص خڀ٭دمل يون ؤن ټ ٴهد حد ٬ه وخذ ؤوځڃ، ب » ٬ڄدض خوٹ١دء خڀ «ؤن خؼبك ظٽځڃ ؤوخ بخ مل وٵهم وٹ٣ ب خؼبعدص خڀيت ټدن ٹ٣ ! ٬دي ڀعٽځڃ ٬ه ٬ڄدض هندص ؤوځڃ وڀٻ ڄ دڂ ـ

ىش ڀىهدص خڀ٭دمل ! ٴهد خڀعڄ ؤو زىهدص ؤوځڃ ىعه خڀ٭دمل وإب خؼبك ڀڀٻ سٷ خؼبك وؤ٥٬ ؤوڄىت ټمد ، وز٭د زؤ زة٥٬دء ىش ػبخذ ؤوځڃ وهندعهد يون ؤن ظٽىن ي خڀىهدص . وفځهد ٶ

ؤٴي ـءخ ودد دبٵيي -وڀٽى ز٭ ؤن ؤټمٿ ىش وخذ ؤوځڃ وهندعهد . ڄمىزص دبفء خزه خودنڀ٭ڄدض ؾبء خزه خودن زىش وخ٠مص، لىت ٽىوىخ ٬ځ و٬ ڄه خټدر وخڀ١ض خڀيت ىعهد

بن، ٴةخي ٴٿ ود ٬ه . خؼب١ځځىن وخڀ٥دن ؤؼىدء لذ ؤوځڃ، و٭ىن ؤوسدخ ټدزص ٬ه ؾبء خؼبك٬ڄدض ؾبء خزه خودن ز٭ ټ وخذ ؤوځڃ ڄسدش، ٹ ز ؤن عس٭وخ ڄه ټٿ ٨وٲ وخذ

. ؤوځڃ ٴٽش ؾبء خؼبك، و هبء ب هندص خڀ٭دمل وڀ ب هندص وخذ ؤوځڃن ىٵى وخڀٹدت هب زى٠ىق ؤن لىخيغ وخذ ؤوځڃ حبد خؼبو٬ص ـدءض، ټمد وٵهد خؼبا

ىش خج٭ص ڄٱش ټمد ب زځىش ڀځمذ خڀدوسص - خڀ ټدن ڄعصبد ودد ڀع٥ ٸدج خغبمځص -خڀهىي ؤڄد ڄد ٬دوع ؤوځڃ ڄه ٴ٩دج٫ ١ر خهلل وخڀوڄدن ٴٽدن ـخء وٴدٸد . خڀيت فىد خڀ٭دمل زىٵ خؼبو٬دض

ټڀٻ، وزىٵ ڄخن ٬پ ١ر خهلل، فى خڀ٭دمل . ڀحبهد ؤوسدجهد وؤونخ ـبځهد ز٭ ٴ١ وخڀعىٽٿ زوسك خڀ٭ٹدذ وٴدٶ ٴ١هڃ خيبدن . وٵ خڀٹد خؼب٫ ز٭ ؤن ظٽىن ٸ سبط خڀٽخش زدقبٿ ب ؤكبدء خڀ٭دمل

ڄڃ ځن خؼبمن ٬مىڄد، ٬ځ ڄي خڀعده وب ټٿ خ . زدؼبك وخڀعىٽٿ زدؼبوټمد لغ ؼبىعد خهلل ؤؼىدء لذ ؤوځڃ ؤو مل ر ؤ ؤل، ټڀٻ مٵ٧ خؼبىعدون ب لوذ

( 9:2ز٣ 2)» .٭ځڃ خڀذ ؤن ىٹ خظٹدء ڄه خڀعفزص «: خڀىهدص

Page 29: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

661

:«فىت ظشمت سجغخ اخلشاة ايت لبي ػهب دابي ايب»ٿ ي خص زدزٹهد ڄه خغبػ، ٴمه خغبػ خڀ٭دڂ ٬ه oân= ” ڄىت“ب ٨ٲ ڄدن ” خڀٵدء“لٲ

ؤهند ٬ڄص خڀڄدن ڄزى٤ص ” ٴمىت“ڀڀٻ ربر ټځمص . ٬ڄدض هندص خڀ٭دمل ووٿ بىل ٬ڄص هندص ؤوځڃز٭ڄص خغبػ وى ٨هى ـص خػبخذ، خڀيت ٬ڄص زء خغبذ، هند ټدوط ؤ١د خڀسر ب ٸدڂ

ؤهند ٬ڄص زء ڄه » ٴمىت و٩ب ـص خػبخذ «: ڀڀٻ ظمر صبځص. ؼىش خڀهىي خڀيت ٸديض بىل خغبذ. خغبذ وسس

« سجغخ اخلشاة ايت لبي ػهب دابي ايب»٪ خحملٸص خڀخجمص، وذب٭ٿ «: ٸ ويض ب يخودپ ٽخ خغبن، وظى ٪ وظىف خؼبٹ وظٹىڂ ڄى ؤ

ـ خؼبىذ ون ٬ځ خڀ٭ه ٱىهڃ زدڀعمځٹدض. (ـص خػبخذ)خڀ ؤڄد خڀ٭ر خڀه ٭ٴىن بؽبهڃ . وخؼبع٭ «: وؤ١د خڀ٭ڄص. (33-31: 11يخ )» وخڀٵدنبىن ڄه خڀ٭ر ٭ځمىن ټؽنه. ٴٹىون و٭مځىن (خؼبمىن)

( 11:12يخ )» .وڄه وٸط بخڀص خحملٸص خڀخجمص وبٸدڄص ـ خؼبىذ ؤڀٳ وڄحعدن وظ٭ىن ىڄد وڀٽه بخ ـ٭ىد .وٸ ظ١دزط ؤٸىخپ خڀ٭ځمدء ب ڄد ـص خػبخذ خڀيت خزبض ؤلدود ٠من خؼبټ ټةودن

وڄىت ؤعڃ ؤوځڃ «: ڀىٸد خڀ لځٿ وٸعهد خؼب٭ىن و٬ٲ ڄ١مىو قبي ځى ب خص خظص. قبٿ ٶڀىٸد ؤٴ١ٿ . ويبٽىىد ؤن و٭عم ٬ځ ق ٶ. (20:21ڀى )» ؿبد٤ص جبى ٴمىح خ٬ځمىخ ؤو ٸ خٸعذ وخد

. ڄه زبمىدض خڀ٭ځمدء ٬ه خ خ٥ق خڀيت مل ظعٵٷ ڄ٫ خڀىخٸ٫ :«فذئز هشة از يف اهىدخ إىل اجلجبي»

ي د خؼبك ڄدن بلد٤ص خعبى خڀوڄدوص زإوځڃ، وخ وٸ٭ خڀعده ىص ” لىح“ لىح . ڂ70وبين، كبى ڄىص زځ حبر Pellaٴهڃ خڀعڄ ب خغبدپ ؤن ي خدش وخڀ٭ڄص، ٴهزىخ صب٭د ٬ خ

ن ىدزى خڀٹ وؤټؽ وٳ ظٵځ لخغ لذ . (13) وخڀٹ بزٵدوى(12)ربٹٷ خؼبا ـبعخ ڀعدىب خڀٸٷ ىد ن خڀهىي خڀ ىټ لد ، ن ظده (14)ؤوځڃ ـدءود ٬ځ ىٵى خؼبا

لذ خڀوڄدن ػبخذ ؤوځڃ ڄه ؤز وٹ٣ خڀعده وڄه ؤ ؿبٹٹدض وسىش خؼبك خڀيت ع٭ځٷ د ظده خڀٽىص . وزخص خوعد خؼبمص

(12) Eusebius, H.E., III, V, 3.

(13) Epiphanius, Ag. Her., XXIX, 7. (14) Josephus, Jewish War, VI.

Page 30: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

662

خع٥د٪ خؼبمىن ؤن ٵځعىخ ڄه » خزىخ... ڀٵهڃ خڀٹدت «: وخ خڀٵهڃ خڀ سٷ خؼبك ولؽهڃ ٬ځدبد ب ب ؤڄ وڂ ” خزىخ“: وظټود ي خڀعىص خڀ٭دـځص وخػب٥نش. لد ؤوځڃ، وټدوط زڀٻ قبدهتڃ

ظى٩ بىل . خذ غبدظٻ: وټدن ؼبد ؤوـدڃ بىل ودؾ ؤو ٸدپ «: و٬مىش ووخء خؼبٺ ڀځى٢ وخڄؤظ وزىدظ هتځٻ. وخجٻ، و ظٹٳ ب ټٿ خڀخجش ؼط . (17:19ظٻ )» خذ بىل خعبسٿ ڀح وڄه خ خڀىخء خؽب وڄه وـ خڀ وڄه و٣ خخ وڄه ڄىخ٫٠ ٬ٹىزص خهلل » خذ غبدظٻ «: خڀٽىص خڀىمص خڀولص ويد

. خذ ڄه ټٿ ٴٽ وڄه ټٿ لټص ش وڄه ټٿ ي٬ىش ش. وڄه ټٿ ڄد ٱ١ر خهلل ٬ځٻ. ظعٵدڃ ڄ٫ خڀ و ذبديپ خخ زٿ خذ، خذ غبدظٻ

شئب، فال ضي إخز ثزواز ػ اغطخ » :«واز يف احلم فال شجغ إىل وسائ إخز ثبث

ڄ٭ىن خ خڀٽڂ وخ٠ك ڀځٱدص ٬ځ ٠ىء ڄد ټدن وبؽ خؼبٺ ڀځى٢ وخڄؤظ وخزىع، ن خڀىفدش ؿبىزص زدڀؽدوص، ٺ، وؤ ظإون سر عإټځٻ خڀىد ٬ىيظٻ ڄع٭عٻ ب خڀسط شبىهد خڀٹعٿ، . ٴدڀڄه ڀ ڄ٭ٻ زٿ ٠

وىد . ٴوىڀٻ خڀسط و ؼدزٻ دو ٸعځٻ. وووڀٻ ڄه ٬ځ خڀ٥ك زدڀٽدي ٽٵ عبٻ ىذ خعبسٿ. خڀع ټؽن ـخ وز١ٱ٣ بؽب ؤن ع٭ىٶ خودن ب٤ٸد و ؼدوص وخلش لىمد ظإظ خڀٵص ڀځهوذ

. ٴدڀ٭ىيش بىل ڄٽدن خػب٥ص وڀى زدڀى٩ ؤو خڀٵٽ شبىهد خؽبٺ. وټدوط ټدؼص خڄؤش ڀى٢ ؤهند و٩ض وخءد ٴٹ٣

19:24 « ه األب شظؼبد ف ر ذجب وا .«!وو ڄه ظ٭ر ىد عٵ خؼبك ب خغبسدىل وخؼب٠٭دض، زٿ ٹىؽبد ڄه ڄ لن ؤٳ ٬ځ ڄد سهه

وټإن خؼبك ي ڄد ى آض ٴعإڄځ وعإوي، ٴىٲ سٹون ز٥ىهنه زدڀٳ . ىٳ و ٹ٫ ٬ځ ٴٽ ٸځم وعىٸٳ ڄځڄد بد ؤن . و٭ځٹىن ؤ٤ٵدؽبه ٬ځ ؤىص خڀڄدق ؤڄدڂ ٬ىن ؤڄهدهتڃ وبىل ىد ٭ ٬ځ

ن، ن خڀهىي خؼب٭د ڀعځٻ خغبىخيغ ټد ٬دن وڄا ؤٳ ىد ڄد ب ب ظځٻ خدڂ ټمد ظفٿ زٹځڃ خؼبا: زٿ وټدن خؼبعـڃ خڀى ڀع٥ وبڀٻ خؼبىع

ڀځمي، ومل ٽه ٸ ڄ١ ٬ځ خغبٽڃ زدڀځر ڀځمك ىي ؤ٬ىخڂ ٸځځص، زؤ خ٥٠هدي خڀهىي 38ب ىص . دبحبص ڄ٭ص ب خٽىص ؤدڂ خڄخ٤ى خڀوڄدين ټدڀفى

ڀځمي، ؤ ز٭ ٸخزص ٬ه ىص ڄه لديؼص خڀځر، ومل ظپ دڀسص خڀٿ ٬ځ 50وب ىص

Page 31: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

663

30.000، لؼط ٴعىص ـدؿبص زن خڀهىي وخغبٽدڂ خڀوڄدن ٸعٿ ٴهد كبى (ىون زدش خػب)ٸ خغبدش ڂ خزعؤض خ٥٠هديخض خڀٹدص ٠ خڀهىي ؤدڂ ـى ٴځىو 66وب ىص . هىي ب ؤوځڃ ولد

. لدټڃ خڀهىيص خڀوڄدينڂ ؤٿ خڄخ٤ى ونون خڀ٥دص ج ـى ٴسدن ڄمىزد زدزى ظ٥، ٴفدءوخ بىل 68وب ىص

وظٹدزٿ خ خعب ب خعبځٿ خڀ٭ځد ڄ٫ ىٵى خڀٹدج خڀهىي ب . ڄٹدظٿ60.000ٴځ٥ن جب ٸىخڄ ىد لىخٺ ب زى٤دزدؼد، (وى خڀ د ز٭ ڀٻ ڄعصبد ڀع٥)خعب خغبمىين ، وټدن خ خڀٹدج ڄعم

ووعؿ ٬ه ڀٻ . ـى هىي ڄه ـ40.000 ىڄد وودش 47ٴځڃ ؤونخ ڀځوڄدن ز٭ لد يخڂ ـٿ . و١ى٪ خعبځځن ڀځوڄدون وٺ آٲ ٬ش ڄه خڀهىي ب ظځٻ خڀىص ن ؤن هىي ؤوځڃ ٸ ظإ

. ڄنڃ ڄاٸعد زسر ٬ىيش ٴسدن بىل وڄد ڀٽ عسىؤ خڀ٭ ز٭ ٴعش خ٥٠خزدض خڀيت ؤ٬ٹسط ڄىض ونون. وب د ٴسدن دلر خڀ٭ ؤٿ خزى ظ٥ ټمدپ بو١د٪ خڀهىي وخعء ٬ځ ؤوځڃ

ـى وڄدين بىل ؤوځڃ خڀيت ټدوط ؿبد٤ص 100.000ڂ ر ظ٥ ٬ځ ؤ ـ ڄه 70وب ىص ـد ٴإو ب ؿبدهتد ڄش ؤز٭ص هى ؤوي، وټدوط ؤ . زؽؼص ؤىخ ڄععدڀص ڄى٭ص ٲ ٬ځهد ظ٭ىن ز

ټض ب خڀعده وٸ ٬مٿ خعبى٪ ٬مځ، ٴٽدوط خڀوـدض زبسحه خػبس ڄه ؤوخـهه وخوي . خغبدخض ٠ٹد (لدڀص ـىىن ـى٬)ووځط خغبدڀص ؤن ز٭ خڀىخڀخض ٴٹن خغبىدن خڀ٥س٭ . زب٥ٳ ڄه وخڀهڃ ڄد خڀڄٷ

زىخ٥ص ـىىي ظ٥ . وحبه ؤويه و٤سىىهڃ وذ ټؽنون ڄه خؼبىص ڄه خڀ١ٷ، ٴٽدن ٹدزځهڃ خلىت ؤن خػبر خڀڂ ڀځځسدن خعىٵ خفد خحمل٥ص هنڃ ټدوىخ . و٭ڄىهنڃ ځسد ودؾ ؤىخ خؼبىص

( 2:7ڄط )» .وزدڀٽٿ خڀ ز ظٽځىن ٽدپ ڀٽڃ «: ځسىن زدٲ، وب ٸىپ خڀذه ب ؤ لدض خڀٽذ لىت ؤن ظ٥ خظ ق ؤو ن ڄحىپ -وٽخ ؤسمط لدڀص خڀهىي خحملد

. (زسر خيدي خوٵ٭دض خعبىخض زسر بد٨ص خڀهىي ؽبڃ، ٴٽدوىخ يخيون ٬ىٵد ڄ٭د)٬ه ظځٻ خڀٽدؼص ڂ، ٹ٥ط ٸځ٭ص ؤو٥ىود ويوٿ خڀوڄدن خؼبىص ويڄود، وټدن 70وؤونخ ب ه ؤ٥ ڄه ظځٻ خڀىص

فبٽىد ڀع٥ خعء ٬ځ خؼبىص ڀى ڄد لغ يخوځهد ڄه خوٹدڂ خڀ٭ر ڄه خڀ١ٷ خڀ ٬دىي، وي . ټدوط وسىش خڀذ

ىخ خؽبٽٿ خعبمٿ ز١، و ټدن ڄ٭عخ ب وڄد وٵهد ؤو يب ي ٬ځ خڀٹىخي ؤ وزدڀڃ ڄه ؤن ظ٥ بلي ٬فدجر خڀود خڀس٫، وڀٽه ڀعڃ خؼبٹ١ ز، ؤو ؤل خڀ٭ٽ ٭ځص ڄعٹش

Page 32: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

664

ش ك ٬دٵص ىـدء، ٴدع٭ځط خڀىد وٸٲ د ڄه يخوٿ زدذ خؽبٽٿ، ٴدڄع ؽبسهد ز٬ص ڄص زسر وٽخ خلعٶ ٽٿ نوي خعبمٿ خؼبه حبفدش ومل عٺ لف ٬ځ لف ټمد ظىسإ . ب صب٫ ؤـدء خؽبٽٿ

. ووهسط ؤڄع٭ص خؽبٽٿ وؤځط بىل وڄد (2و1:24ڄط )خڀذ ن ىٵى بن ڄد زى ٬ځ ڄځىن وٵ ون ټون ڄځىون -وٹىپ خؼبا ځٽىخ ب - وز٭ خؼبا

ؤووخ ؤي بىل وڄد ظإټخ ڀىش خڀٵدظك، وټدن زىهڃ خخٲ 97.000خغبد، وؤن ڄد ٹذ ڄه ىوخ صب٭د ب زىدء ڄځ٭ر خڀٽىڀىڂ خؼبهى ب وڄد يخ )وٽخ سبط خڀىسىش خڀىخيش ب . وخؼبعى٭مىن، و

ذ ( ٴ١دن)٬ه ٭ر خڀج خب ڀىذ خؼبىص وخڀٹ وخوعهدئي زٱمدي (26:9 وبىل خڀىهدص لذ وو. ٸ١ ٬ځهد د

وٸ ظعط خڀهىي ومل سٷ ؽبڃ ڄى٤ه و ٽٿ و ج، وؤسمىخ ڄ٥١هه ڄٽون ڄظسٽن ب ڂ ب ؤوخجٿ 118 ٴٵ ىص - زسر ڄ ڄه ٬ىديڃ -وڀٽه مل ظىع ٠ٹدهتڃ ز٭ . ڄ٭عهڃ ٸخ ـځهڃ

ڂ 132وب ىص . دڀط ٴهد يڄدء ش (خٷ)لٽڃ ديدن خڄخ٤ى وسط ؼىش خڀهىي ڄ٫ خڀىودون ڂ، 70ب ڄش لٽڃ خ خڄخ٤ى، ؤ١د ټدن خڀهىي ٸ خعيوخ ـءخ ڄه ٸىهتڃ ز٭ ٠زص ظ٥ ؽبڃ ىص

ٴٹدڄىخ زؽىش ـدؿبص ڄعمعن ٠ خڀوڄدون زسر بودء خڀوڄدن ڄع٭مش وڄدوص ٬ځ ؤ ؤوځڃ خڀيت . ټدوط ٸ دض وخزد وظ٬ڃ ي خڀؽىش ى . وؤٸدڄىخ سبؽدپ ـىزع ؤ خؼبعي ب ڄى٫٠ خؽبٽٿ خؼبٹ

، وخي٬ ؤو (ڀٽ ظٹىڂ ٬ځ وسىش ٥ځ٫ ټىټر ڄه ٭ٹىذ)” خزه خڀٽىټر“وڄ٭ىدد ” زدټىټسد“٬ ض ي خڀؽىش ؼغ ىىخض ووٳ، ٸعٿ ٴهد ڄه خڀهىي ڄد زى ٬ځ وٳ . خؼبىع٩ (خؼبد)خؼبك وخعموٸ يٴ٭عهڃ ي خڀٽدؼص خونش بىل خڀإ خڀعدڂ، وخيض وٹمص خڄخ٤ى ٬ځهڃ زإن ؤڄ زعٵځك ؤ . ڄځىن

زسسٽڃ ظٵځك هىن ټمٹٿ وظن ؤوځڃ «: ىص900وخ سبط وسىش ڄىد خڀىيب ڄى . خؼبىص زدحملخغ زد وـسٿ خڀسط ىخڄه و٬ ڂ ٬ځ خڀهىي يوىپ . (12:3ڄ )» (ؤ ظپ ىسط ٬ځهد ف خؼٿ)و وٸ ل

يه زدڀىٸى٪ ربط خؼبىض وٻ مل ظ٭ب ڄدن خٴعٹديٺ... وزٽ ٬ځهد «: وخوعهط ٸص ؤ خؼب٭دي. خؼبىص ڄه

د زىدض «: ، وسبط وسىش خؼبك وى لدڄٿ ځس وخڀىىش وخءي سٽن وځ٥مه، ٴٹدپ ؽبه(44و41: 19ڀى )» زٿ خزٽن ٬ځ ؤوٵٽه و٬ځ ؤويټه و ىخ ؤدڂ ظإب ٹىڀىن ٴهد ٤ىىب ڀځ٭ىخٸ . ؤوځڃ ظسٽن ٬ځ( 29-27: 23ڀى )» .وخڀس٥ىن خڀيت مل ظځ وخڀؽ خڀيت مل ظ٫٠

Page 33: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

665

» 21و20:24 ى دئز ظك ػظ ىى ف شزبء وال ف عجذ، أل شثى ال ىى وصىا ى ىى و إ ا ز اثزذاء اؼب .«ث

وودص ٬ځ خڀعپ وخعبسدپ، لػ ظىىٵ خغبخش ربط خڀعفم، ٴدؽبوذ بىل خعبسدپ عدء ٴځ٥ن ٸدوب و٭ځڃ ؤن خغبد زؤ ب ڄدى وخوعه ب ؤ٥ و٭ځڃ ؤن خڀذ وټإو ى خڀ . ٽىن دبؽدزص ٬مځص ب٬خڂ

سن. ٤ځر ڄه ؤـځهڃ لىت ٵىىخ ٴةخ ٬ٴىد ؤن . ؤڄد خؽبذ ب خڀسط ٴ د٬ي خڀ١من وٹدوڂ ڄه خؼبع٭ ٭ځڃ خڀذ ؤن ىٹ خظٹدء ڄه خڀعفزص «: خغبد زؤ ز٥حد ـخ، ٽىن خڀذ ٸ يز ى زىٵ وذ ڄعٹ

وڀٽه . وخؼبك ىد ٳ خڀ١ٷ ؤو مل سٹ ب خڀ٭ىٳ ٠ٷ وڀه عس٭ ٠ٷ ڄؽځ ب خڀ٭ىٳ. (9:2ز٣ 2)»ؤ٪ )» و ز١ٹدض ټؽنش ىسٱ ؤن ووٿ ڄځٽىض خهلل «: ٵ ؤ١د ؤن ٠ٹدض ټسنش ٬ىٵص ٸديڄص ؤ١د

(!! 3:3ظ 1)» ٴةوىد ڄى٠ى٬ىن ؽبخ «: و ڄدو٫. (22:14 ql‹yij meg£lh: «ظك ػظ»

وب ڀٻ خڀىٸط ٹىڂ ڄىدجٿ خڀج خڀ٭٩ڃ خڀٹدجڃ ڀسين ٭سٻ «وى وٵ خڀ١ٷ خڀ ظىسإ ٬ى يخودپ (خؼبمن)وٽىن ڄدن ٠ٷ مل ٽه ڄى ټدوط ؤڄص بىل ڀٻ خڀىٸط، وب ڀٻ خڀىٸط ىف ٭سٻ (لدد)

ٵ خ٩٬ڃ ڀځځص خڀ١ٹدض خڀ٭٩مص خظص ، وڀٽه سو ؤهند ټدوط (1:12يخ )» ټٿ ڄه ىـ ڄٽعىزد ب خڀڃ ڀځىٹمص وخڀعإير . مل ظٽٳ ٬ځهڃ، وكبه وٽعى زىدد ٬ځ خ خڀ٭ر، زٿ خغبٷ ؤهند ټدوط ٴدربص خڀ١ٹدض خڀيت

. وكبه ڄه وخجهڃ ڀعٽمٿ ټص آڂ ؾب خؼبكوڀٽه ب . ول٧ خڀٹدت ڄه ڀٱص خؼبك ؤهند ٠ٹدض ڄىٸ٭ص ٬ځ خڀعده، وعٽىن ڄه خوپ لىت خو

ڀىد وخ خلعمد وڀٽه . (22:14ؤ٪ )» و ز١ٹدض ټؽنش ىسٱ ؤن ووٿ ڄځٽىض خهلل «: ټٿ ٠ٹص ؤ٬خ ي خدڂ : ؤڄد خڀ١ٹص خڀ٭٩م خڀ٭دڄص ٴه. خڀ١ٹص خڀ٭٩مص خڀيت عٽځڃ ٬ىهد خؼبك ىد ودص ـ

ڄڃ وخڀٹسدجٿ وخڀ٭ىذ وخڀىص، «+ ي، ڄه ټٿ خ ؤن ٭ ز٭ خ و٩ض وبخ صب٫ ټؽن مل ع٫٥ ؤلوخٸٵىن ؤڄدڂ خڀ٭ وؤڄدڂ خػبوٲ، ڄعزځن زؽدذ ز وب ؤهڃ ٭ٳ خڀىىٿ وڃ وىن

ؤرىا اء ڃ خڀه : ٴٹدپ يل... خػب ؽبىد خعبدڀ ٬ځ خڀ٭ وڀځىوٲ : زىض ٩٬ڃ ٸدجځنځىخ ؼدڃ وز١ىخ ؼدڃ ب يڂ خػبوٲ اعمخ اؼظخ ( 14و10و9: 7ئ )» ...وٸ

Page 34: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

666

وڀٽه خڀ٭فر ؤن خؼبك ىد وبؽىد ؤن وځ ڀعٱن ڄىخ٬ خڀٽىخغ، وټإن خهلل ؤ٥٬دود ټص ب ظزني ڀٽ ڂ زؤىد ٴمد ىبىد ي ٴهد ڄد وبىد زىى٪ ڄه ؼٹص خذ ب . وعٹ خ ى خؼبك وخذ ځمىد ڄىظ ڀىم

وڀٽى ٬دي ٴعٺ ب خڀعم ٴص ڄٵعىلص . (26:17ؤ٪ )» ولعڃ زدوٸدض خؼب٭ىص وحبوي ڄدټىهڃ «: ؤويي ظسؤ . ويي وڄعٹ ڀٽ يبود دبد ظعه ٸځىڃ ٤دؼبد خعهىخ ڄد ٠ خڀذ ٴممٽه ظٱن ڄى٬ خغبذ ڀح

ب خڀعدء خڀٹد خڀ ٴ ڄه ىفى ڄه خؼبىض زدغبذ يخوٿ خؼبىص خنب خؼبىض ب عفم ڄه زي خڀعدء . ودـد

وىل ب ٸځر خڀٽعسص وخڀٵن وئدء خڀٽهىص ؤڄد خڀ١ٷ خڀ٭٩ڃ خ ٴةخ ٴمع ربط خه ذب وىخظ خود ؽبڃ . وئدء خڀ٭ر، هنڃ خوعدوي وٵهڃ ؼبد ځسىخ خغبر وخڀڂ وخڀٵق، ٴمڄىخ ؤوٵهڃ ڄى

وڃ ٴد٬ځىي وٵهڃ . خڀ١ٷ ٴ٭وڀٽه ڀىد ڄل٩ص ڄ٫ خڀٹ ڄىت ب خعمدڄ زټ خڀسط، ٴهي ؤ١د حملص ظٽٳ ٬ه ٬مٷ هىيع خڀيت

وي زىٳ ڄٿ2000ظمك ب خڀىدڄى ؤن ٽىن ٵ خڀسط ٬ه وخ ٽٵ (15) و٥ىش ؤو ڄد ٸ. ڀځهوذ زإڄدن ڄه ؤوځڃ

خص جغذ» 22:24 ه األب رمصش ر . وى ه األب رمصش ر خزبس ا ألج .«وىوخؼب٭ىن ى ٬ڂ ٴىدء . ل٧ ب ٸىپ خؼبك ىد ؤو ن بىل و خعب وڀ خػب خڀولڄڃ ص خڀيت عىم خڀ٭فن ټځ ب ټٿ خ وخڀ١ٷ وخڂ و٩٬ڃ . خؼبمن ب ظځٻ خدڂ هنڃ خػبمنش خؼبٹ

ظځٻ خدڂ. خؽبٺ خ ټځ ى خؼب٭ ڀـدي . ٴدهلل ب ي ڀځمىعده دڀص زدٸص ؤزٹ ٬ځهڃ ٴٹڄص زىفٿ-ووخ٠ك ىد ٶ ب لؽ ٬ه خڀ١ٹص خڀ٭٩مص، زن خڀهىي خڀه - (16) حبر خڀ٭ ؤن خؼبك ٵ

ض ؽبڃ خغبدش وخؼبځٽىض ٴةن . عځمٷ ڃ ڀځهٺ وخڂ وخڀع٭ر خؼبٹىي وخؼب٭، وزن خؼبىعده خڀه ٸ ؤ٬مل ظسٽڃ ذبزص «: ټدوىخ عإڀمىن ٴ ڄدو٫ ٴهخ ـء ل ڄه وسهڃ ب ضبٿ خڀځر وڀٽه ؤن هځٽىخ ٴ

زص وڀٽه خهلل ؤڄن، خڀ ٬ٽڃ ظفزىن ٴىٶ ڄد ظع٥٭ىن، زٿ ف٭ٿ ڄ٫ خڀعفزص ؤ١د خؼبىٵ، . ب( 13:10ټى 1)» .ڀعع٥٭ىخ ؤن ربعمځىخ

(15) R. Schnakenburg, Matthäus, (1985, 1987), 2,235, cited by F.D. Bruner, op. cit., p. 862.

(16) J.A. Bengel, op. cit., p. 423.

Page 35: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

667

ٶ خؼبڄى زن ٠ٹص ڀځ٭ٹدذ و٠ٹص ڀځٵخء ٷ وڄه صب٭هد ىف «: وٽخ ؤ١د ٵ ټؽنش زد خڀ ڄىهد ىٽ. خڀذ ٷ ٭دٸسىن. وبٵ٧ صب٫ ٩٬دڄ، وخل خڀذ ٴدي . خڀ يبط خڀ وڄسٱ١ى خڀ

( 22-19: 34ڄ )» .وٵى ٬سي وټٿ ڄه خظٽٿ ٬ځ ٭دٸر

حتزشاد ظالخ ادلؼني اىزثخ[23:24-28]

ز٭ ؤن ؤټمٿ خؼبك ٬ڄدض وخذ ؤوځڃ، زؤ ٭٥هڃ ربخض ڄه ٠ڀص خؼب٭ځمن خڀٽزص خڀه ىسحىن . دبفء خؼبك

ؤدذ» 23:24 لبي ى بن فال رصذلىا: دئز إ ب ؤو غخ .«ىرا اڄ٫ ٽخ ز٭ ؤن خعىب خؼبك ٬ڄدض و٨وٲ وخذ خؽبٽٿ وؤوځڃ، وظٽمٿ ټٿ خڀ١ٹص خڀ٭٩مص خؼبص، وىذ خؽبٽٿ وظعٺ خؼبىص ؿبوؼص بىل خ، زؤ ٵى ؽبڃ خڀ٩ه خػبد٤ث خڀ ؤن ظإب ٬ځ خؼبىص خؼبٹ

ڀڀٻ ل خؼبك ز٭ ؤن . ټدوىخ ٸ خٸعى٭ىخ ز و٥إ زإن زعىر خؽبٽٿ وؤوځڃ ىعه خڀ٭دمل وإب خؼبكڃ ڄه ٸدڂ خؼبمدء خڀٽزص وظ٭دڀڃ ؤ٥٬دڃ ټٿ ٬ڄدض و٨وٲ ڄد ىبع خبخذ خؽبٽٿ وخؼبىص، ؤن وب

ٴهي ټځهد ٠ڀص عٺ ٴهد خؼب٭ځمىن وخوسدء . ىخ ڄىـىي ىد ؤو ىدٺ: خؼب٭ځمن خڀٽزص ؤن خؼبك ٸ ٨هٸىخ «: خڀٽزص ڄ٫ خؼبمدء خڀٽزص وز٭د زؤ خؼبك ى٠ك ؤټؽ ٬ڄدض ؾبح خغبٹٹص ب آو ! » ٴ ظ

. خڀڄدن لػ عڃ ٬مٿ خڀىىوص وخـعمد٪ ټٿ ـبعد خهلل ڄه صب٫ ؤكبدء خڀ٭دمل

24:24 « ى خ وػجبئت، دز عىا ى ؤ آبد ػظ غذبء وزثخ وؤجبء وزثخ وؼطى عمى أل ؤعب خزبس .«ا

٬ىن ٬ىن خؼبىخر و ىد ٽٳ خؼبك ڄد مغ يخوٿ خڀٽىص وٵهد، ودص ڄ٫ خؼبمن خڀه ٬ى )د ذ د ذ : ڀ ټٿ ڄه ٹىپ يل «: وٸ وٵهڃ خؼبك دزٹد. خڀعٹىي وخڀٱنش ٬ځ خؼبك ڄ

ټؽنون ٹىڀىن يل ب ڀٻ . زٿ خڀ ٵ٭ٿ بخيش ؤيب خڀ ب خڀمىخض. ، وٿ ڄځٽىض خڀمىخض(خڀش٬ى خػبڄص)خڀىڂ د ذ د ذ، ؤڀ زدظبٻ ظىسإود : (ڄ

Page 36: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

668

٬ى خؼبىخر) ٬ى ٬مٿ خدض وخؼب٭فخض وخٵص)، وزدظبٻ ؤوـىد د٤ن (ڄ ٸىخض ټؽنش؟ ى٭ىد ، وزدظبٻ(ڄ( 23-21: 7ڄط )» !خسىخ ٬ين د ٴد٬ځ خب! لىح ؤق ؽبڃ بين مل ؤ٬ٴٽڃ ٸ٣

ش ظٳ ٬مٿ خڀى٭مص » ڀى ؤڄٽه خؼبىعده ؤ١د «: وٹىپ خؼبك! ز٭ ؤن ٽىوىخ ٸ ؤ٠ځىخ خڀىد ڄه و ټځهد ٠ض ز٭دي خڀىد ٬ه ى خؼبك وز٥هڃ زإىدهڃ ڃ وظٳ خڀ٭سديش . و٬مٿ خڀوق

ثبمسه «: ول٧ خڀٹدت ق خڀعٳ خڀ ٬مځىخ ز خدض وخؼب٭فخض. زدغبٷ ب زد٤ص خڀٹځر وخڀوق وىد ى خڀٹدت وظسٻ، بن ټٳ » ى٭ىد ٸىخض ټؽنشثبمسه « » ؤوـىد د٤نثبمسه « » ظىسإود

ٴدڀ٭ڄص خڀىلش ٬ځ مص خػبديڂ وخڀٽد خقبځ ڄهمد : خؼبك ز ڀسوٽٳ ؤڄ اء؟ وخ ؤ١د ؤو٠م ٸخص، ٤هدش، ٬ٵص، ظىخ٫٠، زپ، «از فؼ إسادح ؤيب از يف اغىاد»: ټدب ټدن خظب وڄټي

. بن، ٴدوعسد خوٸ ى خڀٵد٠ك ي٬دجهڃ. ؤوىص ٬يبص خڀٱ، وؤونخ خڀس٭ ٬ه خڀ٥م٫ وهىش خؼبدپؿبسص٬ ؤظسد٬هڃ ” آدض ٩٬مص و٬فدجر“: وٽخ خ٬عمديخ ٬ځ ٬مٿ خؼب٭فخض ٬ىن ؤوٵهڃ ڄمدء، و

ڄىت هبم ټٿ ؤظبدؽبڃ ڄه خدض . ٬ځمد زإن بقبٿ ٶ. وخڀه ععځمون ٬ځ ؤهڃ ؤهنڃ ؤوسدء وڄمدء. (17)وخؼب٭فخض ٴ٭عد ٠ڀص ڀع١ځٿ خؼبىعده

. وڀٽه ڀ ڄ٭ىن خ ؤن ظىمٲ خڀٽىص خڀعٹځص وظعى ڄىٸٵد ٠ خڀولن و٠ خدض وخؼب٭فخضؽبخ ىم ظىـ خؼبك ب خڀه ٵ٭ځىن . ٴدؼبك وخڀٿ ټدوىخ ولدون وټدوىخ دو٭ آدض وڄ٭فخض

. ڄحص ؤز خڀ ب خڀمىخض وىبٵىن ٬فڃ زددض وخؼب٭فخض

ادلغخ ؤوذ صذخ ب لب دلضذ امظخ

25:24 « .«ب ؤب لذ عجمذ وؤخجشرىٸىن زن خڀ٬ىش ٴهڃ ټٳ ٵ ظإټي ؤو ٸ ؤ٥٬ ظڄي خڀ٭ڄص خڀيت وهند، و٬ ىد خؼبك ٽ

٬ځ ؤن خؼبك ٸ ٴ ؤن ظٽىن خڀٽىص ڄټ ڄل٩ص . خڀممص وخي٬دء خڀٽدذ

٬ خڀىسىش ؤهنڃ عىٵىن زٹىخون خيبدن 865 ٹىپ خڀ٭دمل زوو خؼبټى دزٹد ب ټعدز ٵمص (17) بن ؤو٠ك ڄد ب اء خؼب

وخڀخج٫ خڀمدوص خؼبفځص ب خڀٽىص وخڀعٹځ خڀىيل، و٭عمون ٬ځ ٸىش خڀوق وخدض وخؼب٭فخض ب خعهدوص زٽٿ ڄنخغ خڀٽىص . وظخؼهد خڀىيل ب خؼب٭دن خڀىص وخوٸص وخعبهدي ڄه ؤـٿ خڀق وخڀعٹىي

Page 37: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

669

ن خ ٵ دڀعهد ب . خؼبك ٨ه، خؼبك ىد، خؼبك ىدٺ: ڀځ٭ڄص وظىٸ٫ ڀځٱسدض وظىٵ٭ٿ وخء ود٬ٷٸىخ-زىدء خڀىٵى وظإيص ؤ٬مدؽبد وؤخد خڀولص ػب خظٹدء خڀٽىص ىسٱ ؤن ظسٹ . زبـىخ، ظ

وى بن ٨ه ٩ه يخوځهد ب خڀٹځىذ ٸسٿ ؤن ٩ه ب خڀىخ٪ وخڀٽىدج . ب خؼبك و ظ٥ځس ڄه ودـهدد ؤود ٸ سٹط وؤوظٽڃ زٽٿ ء «: ڄٸ. ـدءض ٬ى ٶ» د ؤود ٸ سٹط وؤوظٽڃ «: خؼبسىص زدغبف

= p£nta »( 23:13ڄ) . ڄ ؽبڃ وى ؤٴ١ٿ ټؽنخ ڄه ٴدؼبك اټ ىد ؤن صب٫ ڄد هبر ؤن ٭ٴىي ٸ ٸؤو ىٱځىخ زعإوٿ ڄد ټعر ب يخودپ ؤو ٵ خڀئد ڄه ـهص ي خڄى . ؤن ٭ٴىخ ڄىخ٬ وؤوٸدض و٬ڄدض

. وخڀ ٸدڀ خؼبك ٴ خڀٽٵدص. هند ڀى ټدوط خض ٸمص غبدهتڃ ڀٽدن خؼبك ٸ لهد ؽبڃ

26:24 « لبىا ى ى ف اجشخ فال رخشجىا: فئ خبدع فال رصذلىا! ب ى ف ا .«!ب دٺ خوخجٿ ىخء ب خڀخ ؤو ب خؼبىدي٪ و -ل٧ ىد ؤن خؼبك إب دبىخ٫٠ ڄ٭ىص ٬د ٴهد خڀى

ٸىخ-ڀځىٻ وخڀ٭سديش (خحملسص)خڀٱٲ خڀ١ٹص خڀيت ټدوىخ وبسىن ؤوٵهڃ ٴهد ىد ٠وش . ٴ زبـىخ و ظ٬ن ڀځم٭ٴص وخؼبعٽځمن ٬ه ؤڄى ؤوخو خڀڄدن ؤو خحملىزن و٬د٨د وڄ٭ځمن، وڀط ؽبڃ خڀعٽٻ ب ودض خؼب

ٴدوسدء خڀٽزص اټون ؤڄىخ ڄ٭ىص ڀط ؽبد ىش . ظبدض خڀٿ خغبٹٹن خڀه ڃ خػب خغبٹٹخي٬دء » بن خؼبك ب خڀص «: وب ٸىڀ. خػب خڀ٭دڂ وخڀٵخء خڀ ؤټمٿ، زٿ ٱځىن زدپ خڀىد زإڄى ؼدوىص

دٺ خڀ٭٩دڂ، ؤو ب خؼبىدي٪ ى خي٬دء ڄ٭ٴص خڀٹن خؼب٭عٽٵن وټإهنڃ ؤمدذ لٽمص ويخص زإڄى ڄ٭ٴص خڀىٸىخ. خڀ٭دمل وڄدج خڀىد . زبـىخ و ظ

27:24 « جء اث ؤعب غبسة، ىزا ىى شبسق وظهش إ ا ا اجشق خشج ب ؤ و أل .«اإلغب

خڀٹ ڄه ظى ؾبء خؼبك ز٩هى خڀٶ ى خؼبٵدـإش ن خحملىزص ب٤ٸد، وخڀٹن خؼبى٩ى ڀٽٿ ٬ن ب دب٭ىن ؤو ڀ ٴص ب٤ٸد ڀىخل ؤن ٹىپ و خو٩ ىد، خو٩ ىدٺ، و ب غب٩ص . ټٿ ڄٽدن زأن وخل

. بن، ٴدڀ١ڀص فبىى٬ص ڄدجص زدؼبدجص. وخلش خي ټٿ ز، وڀه ٽىن ٴ١ٿ ڀدزٷ ؤو ٴ١ٿ ڀ٭ن ٬ځ ٬نبن ٴص خؼب١ځځن ؤوود ڄه ظىنبهڃ ؤن ؾبء خؼبك خڀؽدين ٽىن ټمفح خوپ وبعدؾ بىل ڄه ٭ځى، و

وڀٽه لٹٹص . ـدء وي٭د ڄعىخ٠٭د ڄىٽخ ڀىٵ ز٭ ؤن ؤوځ خظ وؤو ٽٿ خڀ٭س

Page 38: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

670

ؾبح خڀؽدين ڀط ټدوپ، زٿ عإب ٬ځىص ڄع٭ځىص زٹىش وؾب وځ٥دن وود ووى يب خڀمدء وخ وټٿ ؾبح خوپ ب » وخي ټٿ ز «: بن، ٴهى ڄع٭ځه بىل ؤ٬ځ يـدظ. خـدء و زب٥ح ٬ن و ظ١ٿ ٬ى

ٸص زط غبڃ خڀٱي ب ڄن هىخ خلعدؾ بىل ڄټ ڀپ خڀ٬دش بىل ڄٽدو، وخلعدؾ بىل خع٭ن خڀىسىش ٲ ٬ځ ظب٭دن خڀه ولىص خڀىسص، وبىل خڀىفڃ ب خڀمدء ڀپ خى بىل لػ ټدن خڀيب وڀٽه ؾبح . ڀع٭

٭ٴ . خڀؽدين ع٭ځى خڀمدء زإٸىي ڄد ٬ىد ڄه وى و٠دء وى ع٭ځه ڀٽٿ ٬ن ز وخ٥ص ؤو و٣وټٿ ود٤ث ىٲ ٭ٲ . خڀىد ټإو خزه خودن ولر، زٿ ويدن خ خڀ فم٫ ـبعد بڀ

ي ٭ٴ ټٿ ز لدپ ٨هىي ټدلر ټٿ ځ٥دن ب خڀمدء و٬ځ . ٸد٠، وټٿ زد ىٲ ٭ٲ ڄه ز. خ

غ اغىس» 28:24 اجثخ، فهبن رجز ب رى دث .«ألٴٽمد ؤن ٨هى خڀىى اټ وـىي ـؽص، وخڀ٭ٽ مك، ٴإىمد وـض . ىد ظى آو ڀى٠ىق ٨هىي

ٴىد ڄىت إب خڀدن. خعبؽص ربځٷ خڀىى ټڀٻ ڄىت ل١ خڀدن . لىمد ٽمٿ ټإ يىىوص خڀ٭دمل: وىد ىش ظ٭. وخڀٹ ڄه خ خؼبؽٿ ى ڄى٥ٷ خڀ٩هى وخڀ٭ځىص زدڀىسص ء خؼبك خڀدن. ٴدڀىهدص ظٽىن ٸ زځٱط ؤٸدد

. وخڀىسص خؼب٥ځٹص زن زځىٮ خڀ٭دمل ل خڀىىوص وؾبء خؼبك هندء خڀ٭دمل

رى األوجبع وسلبض اؼبمل األخري وظهىس رلذ اث اإلغب ، (27-24:13ش )[ 29:24-31]

( 28-25: 21ى )

(:29:24)سلبض اؼبمل األخري بء، » 29:24 اغ رغمط ، واجى ش ال ؼط ظىء ظ، وام اش رظ ه األب ىلذ ثؼذ ظك ر و

ىاد رزضػضع .«ولىاد اغٴهىد ٭ىي خؼبك بىل ٬ڄدض هندص . خ ى١ڃ ب خغبدپ بىل لىخيغ ڄسعؤ خوـد٪ وخڀ١ٷ خغبديغ آوح

خڀڄدن وخڀ٭دمل ڀٽمٿ ؼبص زٹص ٬٬ص خڀٽىن، ٴٵ ڄسعؤ خوـد٪ دٺ خڀ٭دمل

Page 39: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

671

. ظى٤حص ڀ٬٬ص خڀمدء ټأو ڄدټص ب ـبد ڄي خڀ٭دمل خعب (7آص )ز٬٬ص خ زپ لىمد ٽىن خؼبمىن ڄسٱ١ن ڄه ټٿ (9)ٴىخ٠ك بىل ؤٸ ل ؤن خڀ١ٷ خؼبټى ىد ى ٠ٷ خص

ڄڃ . خ :«رظ اشظ، وامش ال ؼط ظىء»

ز٭ش ڄه ؤٸ . ىض ٠فؿ فبدڀٻ ؤڄڃ ؾبعم٭ص، ذ خعبىىي ٭ ـ خغبذ «+ إظىن ڄه ؤذ ټٿ خ. خڀمىخض وڀىڀىخ ن ىڂ خڀذ ٸر، ٸديڂ ټىخذ ڄه . خڀذ وؤيوخض ى٥ ڀى

ڀڀٻ ظزب ټٿ خدي ووذ ټٿ ٸځر بودن ٴنظد٬ىن، ظإوڃ ؤوـد٪ . خڀٹدي ٬ځ ټٿ ء عځىون ټىخڀش ىخ ىڂ خڀذ ٸديڂ ٸدد زى٣ وضبى ١ر ڀف٭ٿ خ وخزد وس ... وـبد

ظ٩ځڃ خڀم ٬ى ٤ځى٬هد وخڀٹم ځم٫ . ٴةن قبىڂ خڀمىخض وـسدزهتد ظ وىد. ڄىهد و٥دهتدد. ز١ىج ( 11-4: 13ب )» .وؤ٬دٸر خؼبٽىوص ٬ځ

:«واجى رغمط اغبء»ڄڃ «+ ؾ وټٿ ـىد ... ن ڀځذ ى٥د ٬ځ ټٿ خ وٵىن ټٿ ـى خڀمىخض وظځعٳ خڀمدء ټ

( 4و2: 34ب )» ...ىعؽ ش ز٭ ٸځٿ ٴإڀپ خڀمىخض وخ وخڀسم وخڀدزص، وؤڀپ ټٿ : و ٽخ ٸدپ ذ خعبىىي «+ ڄ

ڄڃ ڄڃ. خ ( 7و6: 2لؿ )» .وإب ڄعه ټٿ خ

بء» 30:24 ف اغ اإلغب خ اث . ودئز رظهش ػال اث األسض، وجصشو غ لجبئ ودئز رىح ججذ وثري بء ثمىح و آرب ػ عذبة اغ .«اإلغب

:«ودئز رىح مجغ لجبئ األسض. ودئز رظهش ػالخ اث اإلغب يف اغبء» وؤٴ ٬ځ زط يخوي و٬ځ ٽدن ؤوځڃ وق خڀى٭مص وخڀع٬١دض ٴى٩ون بيل خڀ ٤٭ىىي «+

ي ڀ، وٽىوىن ب ڄخش ٬ځ ټمه ى ب ڄخش ٬ځ زٽ لػ ٽىن )وىىلىن ٬ځ ټىدجك ٬ځ ول( 10:12ٺ )» (.29:8و ” زٽخ زن بوىش ټؽنه“ى

:«وجصشو اث اإلغب آرب ػ عذبة اغبء ثمىح ورلذ وثري»زىي «+ مر خڀمدء ڄؽٿ خزه بودن ؤظ وـدء بىل خڀٹمي خدڂ ٴٹ ټىط ؤي ب ئي خڀځٿ وبخ ڄ٫

خڄ ( 13:7يخ )» .ٸ

Page 40: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

672

ىاد إ » 31:24 ؤلصبء اغ األسثغ اشبح، خزبس ؼى اصىد، فج ثجىق ػظ الئىز فشع .«ؤلصبئهب

وٽىن ب ڀٻ خڀىڂ ؤو ١ذ زسىٶ ٩٬ڃ ٴإب خڀعدجهىن ب ؤ ؤى وخؼبىٵىن ب ؤ ڄ «+ ب ؤوځڃ ( 13:27ب )» .وفون ڀځذ ب خعبسٿ خؼبٹ

ٴةو . وٸ ټځىد وڀٽىىد ټځىد وعٱ، ب غب٩ص ب ٤ٴص ٬ن، ٬ى خڀسىٶ خون: ىخ ؤٸىڀ ڀٽڃ «+ ( 52و51:15ټى 1)» .سىٶ، ٴٹدڂ خڄىخض ٬يب ٴدي وكبه وعٱ

ن خڀذ وٵ عدٲ زىض ج ڄجٽص وزىٶ خهلل ىٲ ىپ ڄه خڀمدء وخڄىخض ب خؼبك «+ ( 16:4ظ 1)» .ٹىڄىن ؤو

وبدټڃ خڀه ظع١دٹىن خلص ڄ٭ىد ٬ى خع٭ن خڀذ ى٪ ڄه خڀمدء ڄ٫ ڄجٽص ٸىظ، ب ود ؽبر، «+ خڀه ٭دٸسىن ٺ ؤز . ڄ٭٥د وٹمص ڀځه ٭ٴىن خهلل وخڀه ٥٭ىن بقبٿ زىد ى٪ خؼبك

ظ 2)» .ڄه وـ خڀذ وڄه ؾب ٸىظ، ڄىت ـدء ڀعمف ب ٸ وع٭فر ڄى ب صب٫ خؼباڄىن7:1-10 )

ٸعٽڃ ټدق خڀمدء خز٫ ٹىپ خڀذ «+ ( 6:2ٺ )» .ٴةين ٸ ٴذ ؤڄڃ زمش «+ وخڄىخؾ ظ١ؿ، خڀسم. وظٽىن ٬ڄدض ب خڀم وخڀٹم وخڀىفىڂ، و٬ځ خ ټ

٬ځهڃ ڄه وىٲ وخوع٩د ڄد إب ٬ځ خؼبٽىوص، ن ٸىخض خڀمىخض ظع٬٪ . وخڀىد ٱ ولىح ټؽن ( 27 -25: 21ڀى )» .سون خزه خودن آظد ب مدزص زٹىش وؾب

وٽخ و٣ ي خڀٽځمدض وځمك ټٳ ؤن خڀ٭دمل خبځٹع خيڄص خڀ٭عٹص ٵىن ڄ٫ خ وخڀمدء ڀع٩ه وىل «: خػبځٹص خعبش ڀودن، وخڀمدء وخ خعبش ب ؤط ظبدء ـش وؤ٠د ـش ن خڀمدء خ

وىل ڄ١عد وخڀسم ىـ ب ڄد ز٭ ( 1:21ئ )» .وخ خٴىن ٬ځ خزه خودن ب ؾبح ٴىخ٠ك ؤهنڃ ٬ځ ٴحعن، ٴحص ؤڄد ڄى٠ى٪ وىخق صب٫ ٸسدجٿ خ لىمد ع٭

ىخ إب «: هىيص وخڀيت ٭س ٬ىهد زدڀه ٤٭ىىي، وخڀٵحص خوي زٹص ٸسدجٿ خ ټمد ـدءض ب ٵ خڀئدوب . (7:1ئ )» و٭ڃ آڄن. ، وىىق ٬ځ صب٫ ٸسدجٿ خ”خڀه ٤٭ىىي“ڄ٫ خڀمدذ وعى٩ي ټٿ ٬ن و

ي خغبدڀص ٽىن خڀهىي ٴٹ٣ ڃ خڀه ؽبڃ ٴص خڀعىزص وخڀـى٪ وٽىن وىلهڃ ٬ځ زد٬عسدي خزىهڃ ولڃ وٸ ؤىد وهود ؤن صبد٬ص خؼبدون خعبي، وڃ خڀهىي خڀه ٸسځىخ خيبدن . زٽڃ خڀ ٸعځىي و٤٭ىىي

خ، ولر ٸىڀ، ؤټؽ فبد زٽ ٴىخ ٬ځ وٸؤوخ ټٳ ځسىي، ز٭١هڃ زٽ زٽدء ڄ خؼبم وخ٬عموخ، لىمد ظ٭ؤزدي ؤو ؤڄ لىمد

Page 41: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

673

ي ظىزص، وڀٽه ڄه ىپ خلد زدعبيبص خڀيت خٸعٴط ب لٷ ڄه ـدء ڀىځهڃ. ڄدظد ؤڄد . وخڀسٽدء ىد ڀ ؾبوى٥سٷ ٬ځ لدپ خڀهىي وسىش ټد خڀىيب خڀيت . زٹص ٸسدجٿ خ ٴهى زٽدء خڀىڂ وخغبش ٬ځ ٴص ٠د٬ط

وؤٴ ٬ځ زط يخوي و٬ځ ٽدن ؤوځڃ وق خڀى٭مص وخڀع٬١دض ٴى٩ون «: سٷ وؤويودد ب ڄى٠٭هدي ب ڄخش ٬ځ ټمه ى ب ڄخشوٽىوىن بيل، خڀ ٤٭ىىي، وىىلىن ٬ځ ټىدجك ٬ځ ول ڀ، ٬ځ زٽ

( 12و10: 12 ٺ)» ...وظىىق خ ٬دج ٬دج ... زد٬ىي ز٭ وـ زىد ىد ؤن وټ خڀٹدت زىسىش ؤوي ٸدؽبد خؼبك ٸسٿ دز ڀځځر زدڀىسص ڀځهىي خڀه

ظووين ڄه خن بوٽڃ ين ؤٸىپ ڀٽڃ «: ، ب ٸدپ(38:23ڄط )» ىخ زعٽڃ عٺ ڀٽڃ وخزد «: ؤن ٸدپ ؽبڃ. (39:23ڄط )» لىت ظٹىڀىخ ڄسدٺ خب زدڃ خڀذ زةڄٽدوص وٸىٲ خڀهىي ڄىٸٳ خڀعلر وي وسىش ـش ظس

. ٬ىهڃوخ ربمٿ ڄ١مىن ٬ىيش ٠ خهلل. ز ٬ى ؾبح خڀؽدينؤڄد ي خڀئص خحص خڀيت آد ټد خڀىيب ٴٹ دض ب لىش خڀٽىص ظعٸسهد دبو خڀىن، وظؽٷ ب

وؤوخق خوسدء ود٠٭ص ڀوسدء «وخڀٽىص ؤهد خڀٹدت خڀ٭ ڄځهمص ووؽص خؽبدڂ وخوسدء . ؤدڀعهد وٴ٭دڀعهد

خڀسخص وخڀىهدص (ؤڀٵد وؤوڄفد)ؤود ى خڀٳ وخڀدء «: ىلىد ب ز٥م. ، وظاد ئص ٶ(32:14ټى 1)»( 8:1ئ )» .وخڀ ټدن وخڀ إب خڀٹدي ٬ځ ټٿ ء (زخظ)ٹىپ خڀذ خڀٽدجه

خڀمر ڄټسص خهلل خڀيت يبع٥هد وىٸهد ىخء ب خڀٹمي ؤو ب خعب :«آرب ػ عذبة اغبء»ىخ خڀذ خټر ٬ځ مدزص ٭ص «، (3:104ڄ )» خعبد٬ٿ خڀمدذ ڄټسع «: ڀځع٭سن ٬ه ىظ

، وسىش ٬ه (1:19ب )» وٸديڂ بىل ڄ ٴعذبٳ ؤوؼدن ڄ ڄه وـه ووذ ٸځر ڄ يخوځهد (وٵٵص). ووپ خؼبك بىل ڄ ڄ٫ ؤڄ وىٳ

و خص خڀىلش خڀيت ظىخن خظ١د٪ . وٸوڂ خؼبك خټسد ٬ځ خڀمدذ ٴ ڄ٭ىن خڀٹىش وخڀعٵىٶ وخڀىصوـ٭ځعهد خڀٽىص . ٴه ؽبد ٸىش خڀ٭وص خؼبعٵىٸص ٴىٶ ټٿ ڄى٩ وئص وديش. خڀځر وٸسىپ خڂ وخؼبىض

وظع١مه خڀټىذ ٬ځ خڀمدذ ڀع٭س ٬ه ـدجهد خڀٽسن ؤوىيش لدهتد ووىهتد، ٴمد ڄه ظظځص ڀځىش بب كبه خلدء خڀسدٸن «: ظ٭س ٬ه ڄىعه ـدجزىڀ خڀيت ټدوط . و ؤوىيش ٶ. و٬ىهند ظع٥ځ٫ بىل ٴىٶ

وخ ز٭١ٽڃ . خؽبىخء وٽخ وٽىن ټٿ لن ڄ٫ خڀذىى٥ٳ صب٭د ڄ٭هڃ ب خڀمدذ ؼبٸدش خڀذ ب ڀڀٻ ٬(. 18و17: 4ظ 1)» ز٭١د خ خڀٽڂ

Page 42: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

674

ڀڀٻ كبه ؤ١د ب ڀىد مدزص ڄه خڀهىي «: وڄ٭وٲ ؤن خڀهخء ب خڀ٭ه خڀٹمي ٸ دوخ ڀىد ټمدزص هىي( ٬1:12ر )» ...ڄٹخ ي ؿب٥ص زىد ڀى٥ق ټٿ ؼٹٿ وخػب٥ص خحمل٥ص زىد

فريع الئىز ثجىق ػظ اصىد، » :«فجؼى سلزبس األسثغ اشبح ؤلصبء اغىاد إىل ؤلصبئهب

ىد خڀٵد٬ٿ ڄعع ټدڀ٭ديش و٭ىي ٬ځ خزه خودن ب ڄٿء ٸىظ وىظ وؾبي، ؤڄد بدپ ڄجٽع ٴهڃ ځ ٬ځ ڄعىي خؼبجٽص خؼبىى٢ ڃ ؤ٬مدپ خدڂ خونش ب خء وخغبٽڃ وخڀىىوص وخدخش ؼبىعد، وڃ ص، وڃ ٭سون ب بلد٤عهڃ زدؼبك ٬ى ٸوڄ دڀص ؾب ٸ خؼب٭س ٬ىهڃ زدعبىىي وٸىخض خڀمىخض خؼبٹ

ن ڄ٭د ( 18:28)» .يٴ٫ بيل ټٿ ځ٥دن ب خڀمدء و٬ځ خ «: وڄجٽع خؼبٹٶ زن ٬مځص وظهىس ػالخ اث اإلغب و٬مځص ب٥٬دء اجملء اؼظ و٬مځص ازجغول٧ ؤو ىد ٵ

ٴإوپ ڄلځص ٨هى ٬ڄص خزه خودن ب خڀمدء، ب سون خزه خودن آظد ٬ځ خڀمدذ .يف اغبءوټٿ ڄلځص ڄه ي . وؤونخ ٿ ڄجٽع ڀفم٭ىخ ـبعد ڄه ؤٸدء خڀمدء بىل ؤٸدد. زٹىش وؾب ټؽن

: خڀؽغ ڄخلٿ ؽبد خوٵ٭دهتد. وىق و٬ىٿ ٬ځ خڀ ٤٭ىىي، ووڂ ڀځه ؤنبځىي وخلعٹوخ بقبځ:فبدلشدخ األوىل

. خود وسص وخوع٩د ڄد فء:ادلشدخ اثبخ ځځىد خڀ٭٩م، ن ذبم٫ ـبعد دبؽدزص زىٶ خڀىخء عب خػب ڀځٽٳ ٬ه خغبذ، :ادلشدخ اثبثخ

ود ظىعه ټٿ . وڀځعفم٫ خڀ٫ ڀىىخپ خټدڀٿ وخلعٵدپ زدڀىش ب ل١ش خؼبځٻ. ٬ڄدض آو خڀڄدن ولىخيؼ

pisun£xousin™: «فجؼى سلزبس»ٿ « :pisun£xei™ڄٸ ظإب زدؼبٵي . وب بقبٿ ٶ. ”٬مٿ ؾبم٫ ڄىهڃ ب ڄٽدن وخل“: وظ٭ين

ڄىت ٽىن ڀٻ زىخ٥ص ڄجٽع . ؤ ؤن خؼبك هبم٫ زىٵ ؤ١د، وڀٽه ب بقبٿ ٶ» ڄجٽع وهبم٫ ـبعدخڄىخض «: زىڀ ٬ه صب٫ خؼبىعده ڄه ټٿ ؤكبدء خ ڄ٭د زٽځمص خوع٥دٲ. و٭س ٶ. و ظ٭د ب ڀٻ

صب٭د ڄ٭هڃ rpaghsÒmeqa = caught up¡ب كبه خلدء خڀسدٸن ىى٥ٳ . ب خؼبك ٹىڄىن ؤوؤڄد . وٽخ ؤسك خ٬عٹدي خڀٽىص خؼبسهؿ ڀٽٿ وٵ. (17و16: 4ظ 1)» ب خڀمر ؼبٸدش خڀذ ب خؽبىخء

ذ خڀٹځر ” rapture= ىع٥ٳ “ټځمص ٴځهد ٴ٭ٿ آو ب لدش خڀىٻ وخڀ٭سديش وخڀعإڄٿ ب خڀٽىص لن وخڀٵٽ ٬ځ خڀش

Page 43: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

675

بو خوع٥ٳ بىل «: خڀخجمص ٴةو وبغ ؤن ىع٥ٳ خڀ٭ٹٿ ڀئص ڄىد٨ وب٬ودض ټدڀيت لؼط ڀځٹ زىڀوڀٽه خڀٽىص ظإو ي خوعسدخض زىى٪ ڄه خڀظبص هند ظمر خوعسدخض . (4:12ټى 2)» خڀٵيو

ټمد ظبدد ” ؤڄى ىٮ ودن ؤن عٽځڃ د“زٿ ” ظ٭ځمد“ٴيص ظځڂ خڀٽىص و ظځك ؤن ظٽىن . زىڀ خڀىپ

خڀيت عٽځڃ ٬ىهد ٸدوىن خڀٽىص ٴه ظ٭ين ؤن خلدء ڃ خؼبىعدون خلدء [يىىوص خلدء وخڄىخض]ؤڄد . ؤڄد خلدء ٴسدغبدش خزص، وؤڄد خڄىخض ٴسدؼبىض خز. زدؼبك، وخڄىخض ڃ خڄىخض زدڀوىذ وخػب٥دد

klektoÚj™: «سلزبس»وڃ حبر ٴٽ خڀٽىص خڀه آڄىىخ زدؼبك ولٵ٩ىخ خڀىي٭ص بىل خڀىهدص مد ٬ه ټٿ خڀ١ٹدض وخڀع٭در

ؤو دب٭ىن . وخڂ، وؤؼسعىخ ؤڄدوعهڃ ڀځمك ولٵ٩ىخ خڀى٭مص ڄٴى٬ص خڀؤ زځىټهڃ وهديخهتڃ ڀځمك وخيبدنؤمشٿ ڃ خڀه ي٬دڃ خؼبك وآڃ زى٭مع ٴځسىخ خڀ٬ىش ولٵ٩ىخ خيبدن وخڄدوص ب ٤د٬ص خوي، وڀسىخ لځص

ٲ ټٿ زين خڀ٭ ٬ځ ز٭١هڃ . خڀ٭ ولٵ٩ىخ خوص فبځىءش عد وخؼبدزك ڄع٭ځص ولىمد ٩ه خڀ٭ ع٭ ربفڃ ٬ٹدج و ؤظبدء و ڄمدض، ٴىـ . ز٭١د ټدؼبؽٿ ڀځمؽٿ ب خڀؽدذ خڀس١دء وخؼبٱىڀص زڂ خػبوٲ

وخلخ . خڀ٭ ى١ك ٬ځهڃ ٽ

شجشح ازني واطىفب وص صف ا

. ڄ وٻ خڀىٸى٪األوي: ؼؼص ؤڄؽځص. ڄ ڄٵدـث خڀىٸى٪واثبيني خڀىٸى٪واثبث . ڄ ن ؿب

Page 44: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

676

ث شجشح ازني، (32-28:13ش ) [32:24-36]

(33-29:21ى )

» 33و32:24 ث ىا ا شجشح ازني رؼ اصف : ف ؤ ى ز صبس غصهب سخصب وؤخشجذ ؤوسالهب، رؼ لشت ػ األثىاة. لشت ىا ؤ فبػ زا و ز سؤز ؤعب، .«ىزا ؤز

كبه واڄه ؤن ٬ڄص فش خڀعن خڀيت ظىؾ ؤوخٸهد ظى٥سٷ ٬ځ ٬ىيش ٨هى بخجٿ ټعفم٫ د، وڀٽه ٬ځ ـى٪ خڀهىي ڄه ٠ڀعهڃ وظىزعهڃ وبيبدهنڃ زدؼبك ٬ځ خڀىمى خڀ وم٫ ٬ى ٬ه خڀهىي

. خؼبدون خڀه ظدزىخ وآڄىىخ زدؼبك، ولػ ؤوٸدض هندص خڀى (31-4:24)وظ٭ع وسىش فش خڀعن خڀىځص زن لػ خڀ٭ڄدض

ڄؽٿ خڀ٥ىٴدن “: خڀ عټ ب عص ؤڄؽدپ ز٭ ڄؽٿ فش خڀعن، بؼىدن ڄىهڃ ٸنخن ونبد (32:24-46:25)خڀىىوص )ڄؽٿ خڀ٭س، وخڀ٭، وخڀىودض، وخػبخٲ وخعبخء “: ، وؤز٭ص ٤ىخپ ڃ”وڄؽٿ ڀ وٳ خڀځٿ

. ”(خونشؤڄد خبى ڄؽٿ فش خڀعن، ٴٹ خوعد خؼبك فش خڀعن ٬ه زدٸ خفد خڀيت ظىٶ ب خڀز٫ هند آو

ؤڄد وؼبدخ خڀٳ؟ ٴن خڀٳ ى ڄ٭دي . فش ظىٶ، ولىح وبٿ خڀٳ ڄسدش، ٴه ؤٸذ فش ڀځٳڀڀٻ ٴ٩هى وٶ خڀعىص خو١ خڀٱن ب ؤ٤خٲ . خغبدي خڀ٭دڂ خڀ إب يخجمد ټىدص ٬ه يىىوص آو خڀڄدن

ٽخ ٴةن خؼبؽٿ بخ ٤سٹىدي ٬ځ بخجٿ . زخ٬مهد ٽىن ؤوپ زن ڀىهدص ٬ىدء خڀعدء زٹ٭ وؤڄ٥دي وؾبء خڀٳش ؤڀٵ ڄص خڀيت ٬ض عدء خڀ٭دمل خڀٹد ٬ځهد ولد ؼب زد٬عسدد فش خڀعن ٴةن زخص ٬ڄدض خغبدش ب ي خ

ڀڀٽسمر ي . ىص، ٽىن ٬ڄص زء خغبدش خزص خڀيت ظذ ب خڀ٭دمل ٬ خوعسد خقبٿ وؤىخپ آو خڀڄدني ڄ٫ ٶ زىڀ ڄه ٬ىيش خڀهىي ټ٭ڄص هندص عدء خڀوق وزخص ز٫ خؼبځٽىض . خؼبك ب خوودض يبٽىىد ؤن كب

(. 15:11و ) p£nta taàta: «زا و»

Óti ™ggÚj ™stin ™pˆ qÚraij: «فبػىا ؤ لشت ػ األثىاة»خن خڀٹىن ى٭دن خؼب٭ديڀص ڄ٭د، ٴز ؤن وبغ خ ټځ ڀٽ عمٹٷ ؤو ٸر ٬ځ

Page 45: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

677

ٽٵ و ٬ڄص وخلش. خزىخذ ي ڄد ى خڀٹر، ٴهى ٹ زدڀٵ٭ٿ ؤن زعٽمٿ . ڀ ٬دڄٿ وخل وىد وبهندعهد ى وخذ خڀ٭دمل ٬ڄدض وخذ ؤوځڃ ظٽىن هندعهد ٸ خٸعزط، وزعٽمٿ ٬ڄدض آو خڀڄدن ظٽىن

يي زإو ٸر ٬ځ. وټٿ ڄد ٴ ؤ٠د وظبدء خزىخذ؟ وخ٠ك ؤو ټمد ټدن ب ؤوځڃ وڀٽه ڄد ى خ خڀ وب. ى وخد، ټڀٻ وب هندص خڀ٭دمل ى ى ؾبء خزه خودن وٵ

ي خ خڀٹر خڀ ٬ځ خزىخذ . وڀٽه إب ٶ زإو ى - ڄىت لؼط ي خدء ټځهد -ڀىٸد ووب( 31:21ڀى )» .ٽخ ؤوعڃ ؤ١د ڄىت ؤعڃ ي خدء دجش ٴد٬ځمىخ ؤن ڄځٽىض خهلل ٸر «: ڄځٽىض خهلل

34:24 « : اذك ؤلىي ى زا و دز ىى ع زا اج .«ال ٴهخ خڀٽڂ خڀ . ڄىت وبغ خ زدڀىسص ػبخذ خؽبٽٿ وؤوځڃ: خ ظٽمٿ خعبىخذ ٬ځ اخپ خڀعڄ

ڂ، وخػبخذ خڀ ب ڀځهٽٿ وؤوځڃ 30ٸدڀ خؼبك وى ـدڀ ٬ځ ـسٿ خڀعىن ٸسدڀص خؽبٽٿ ټدن ب ىص . ڂ70ؤټمٿ ىص خعبٿ خڀىخل ٴ٭ بن، ٴٹىپ خؼبك زدڀىسص ػبخذ ؤوځڃ ب ب . ٴدؼبدٴص خڀڄىص مل ظع٭

. ڄ٭ديي. وڀٽه ي خؼبك ٬ځ اخپ خڀعڄ زدڀىسص ڀىهدص خڀ٭دمل، ٽىن ى خڀ ىي زدڀعىص ٬ىڄد زبؾ ؤوخٸهدو ڀى ٬ود بىل ظظر خغبىخيغ قب ؤن خؼبك زؤ زة٥٬دء ٬ڄدض آو خڀڄدن ب ز٭ ڀٻ ؤ٥٬ ٬ڄدض

ٽخ ىد ؤ١د ؤ٥٬ ب خڀسخص ٬ڄص فش خڀعن ټڀٿ ب٬ديش خغبدش ڀڄص خڀهىيص خڀ . وخذ ؤوځڃڄڃ ب هندص خڀڄدن، ز٭ ظٽمٿ وخد وظٽمٿ ڄدن ظإيسهد ويوىپ ټٿ خ . يبٽه وڀه يبٽه ؤن وبغ ب

ڄڃ، ؤ ز٭ ظٽمٿ خڀسدش زدقبٿ ب ټدٴص ڄڃ لىت ظٽمٿ ڄدن يوىپ خ وظٽىن ؤوځڃ ڄوص ڄه خوز٭ ب٥٬دء خڀ٭ڄص خڀ٭دڄص خڀيت ظىسث زٹذ ٸوڄ ٬ځ خزىخذ، ٬دي وؤ٥٬ ٬ڄص هندص وخذ . ؤكبدء ؤڄڃ خڀ٭دمل

يخ بدي زىن ـٿ وخل ڄه خن . ڂ30ىص » خ خعبٿ «ؤوځڃ ؿب

ال ضوي» 35:24 وال وى بء واألسض رضوال .«اغي ڀځٱدص هب٭ځىد وؽٷ سبدڄد دبد ٸځىدي بو ټدن ٹ وخذ ؤوځڃ زٽٿ رب وٹن، وعٽځڃ خ خڀعإټ خؼبوى ي وخد ويودهند وخوهد ټمد ي زأن وخل ټؽنخ ڄه ظڄي خڀىخٸٵن ؤڄدڄ، وخٸٵن ؤ١د ى٩ون

. وخذ ؤوځڃ ز٭ىهنڃ وعټون ټڂ خؼبك ټمد ظب٭ىي

Page 46: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

678

ولٹٹص ٸىپ خؼبك بن خڀمدء وخ ظون، ٴٹ ربعڃ زدڀٵ٭ٿ ؤن و ڄ٭د وڀٽه سٹ ٶ خؼبك ظبدء ـش وؤ٠د ـش وخعبمٿ ب خ خڀعإټ ؤن خؼبك مل ٹٿ لىت ظوپ خ وخڀمدء . ٸدجمد ڀا

ټڄ سٹ، زٿ ؤن خڀمدء وخ ظون زدڀٵ٭ٿ وسٹ خڀٽڂ خڀ ظٽځمط ز ٬ه هندص خڀ٭دمل وهندص ؤڄد ؼبدخ خڀمىخض ټٹد٬ش ؼسىض ٴن ٸىخوىهد ټمد ٬ٴىدد زب٥ث، وؤڄد خ ٴه . ؤوځڃ ديٸد

وڀٽه زدڀىسص ڀٽڂ خؼبك، ٴهى ؤ يٸص ڄه ٸىخون خڀمىخض وؤټؽ ىود . خىص ىن ـسدؽبد خڀوخوټڂ خؼبك دبفي ؤن ىبؾ ڄه ٴم ٽىن ٸ ظٽٿ ب خغبدپ . ڄه خ جبسدؽبد، ٴدغبديؼص ڄىوص زدڀٽځمص

. و خؼبىى٢ د بخڀص خؼبدي ووځٷ خڀولدين زأن. بىل ؤٴ٭دپ ولىخيغ رب و سب

ب » 36:24 رهوؤ ه اى فال اغبػخ ور ب ؼ الئىخ ؤدذ، وال ثه ىاد، إال ؤث ودذ .« اغ خذ «:ڄىت خڃ خزه، ب ظإب ٬ى خڀٹ ڄٸ. ىد مل ټ ٶ وي خص . (32:13ڄ )» و خزه ب

ن خؼبك ٹ٫٥ ٴهد زإن خ خڀىڂ . ٸ يووط خڀ٭ځمدء وخڀىظن وټٿ ڄه لدوپ خٸعخذ ڄىهد هند و٥نش ڀځٱدص خذ ولي، وڄ٭وٲ ؤن خذ وخزه وخل ٴهىد ظىـ خعمدڀص ىظص . وظځٻ خڀد٬ص ٭ٴهد ؤل و خزه ب

بىل ٬مٷ خڀئد وخڀعإڄٿ! ب ؤن ٽىن خذ ٭ځڃ وخزه ٭ځڃ ب ؤن . وڀٽه ظٵن خص هٿ ڀځٱدص و وبعدؾ بغري ىجىدح يف اض لعمد وزدڀ١وش، وىڂ هندص خڀ٭دمل ؤو خڀد٬ص خڀيت ظسعت ٴهد خڀىهدص ى هنبخ اض هندص خڀ٭دمل

بن، ٴىڂ هندص خڀ٭دمل . هند هندص خڀڄه ٴمعمد ظٽىن ب خڀڄه و ظمر ڄى و ظمر حبدزلطؼب،وزڀٻ خڄعى٫ ٬ځ . ود٬ع ٴىٶ خڀڄه ون ڄىـىيش ٴ، ڄه مڃ خڀڄىـىي خڀڄين وخڀڄ٭وٲ خڀڄين

ادلزجغذزدڀعديل ڀط ڄه دڀص خزه . خودن ټدن ڄه ټدن ؤن ټهد وى خؼبىځىٶ خڀڄين خػبد٫٠ ڀځڄه. و٬مځ ىعه زدوعهدء خڀڄهسعبز يف اضو ڄه ٬مځ، ن

يش زدڀڄه ڀڀٻ ؤسك ټڀٻ وخؼبجٽص ڃ ڄځىن ػبڄص خڀ٭عه ؤن ؼىخ خػب، ٴ٭ٸعهڃ زدڀسص ؿب. ىڂ هندص خڀ٭دمل ود٬ع ٴدجٹص ٬ځ لوي ٬مځهڃ ووڄعهڃ

ڀڀٻ لىمد ٸدپ بن خزه وٵ . بن، ربعڃ زٽٿ ٹن ؤن ظٽىن ب خوعد خذ و٬مځ ى وليأل غري اضين ٭ٲ ڀٻ خڀىڂ وظځٻ خڀد٬ص، ٴدڀسر خؼبسد ؤهند ودـص ٬ه يخجش دڀع و٬مځ ووڄع

زٽٿ ڄد ى ڄين، ظدټد ڀذ ټٿ ڄد ى ن ڄين وخ ى خڀعىځ ؤو خوء صبس صب ٴ ٭ىي هعڃ ب. خخي

Page 47: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

679

بن، ٴدڀ٭ىزص خڀسدڀٱص ب ظٵن ي خص ولهد ب ټىهند ؤهند لسط ب ل خڀڄه و ڄه مڃ ڄد ى خڀىڂ وخڀد٬ص خڀيت وځٷ ٴهد خهلل خڀ٭دمل؟ ٽىن خعبىخذ خ ټدن ٸسٿ خڀڄه، : وټإوٻ ظإڀين. ٬مٿ خػبځىي

ټڀٻ زدؼبؽٿ ٽىن ي خعبىخذ ٬ځ ڄد ى خڀىڂ . وخڀ ٴ زؤ خڀڄه ٬ىڄد زؤض ؤوپ لټص ب خڀ٭دمل ڄىد و ى ڄ١مىن وبمٿ خڀڄه، زٿ ى ودؾ وخڀد٬ص خڀيت ىعه ٴهد خڀ٭دمل؟ ٽىن خعبىخذ خ ڀ ٴ٭خدڂ ټځهد وخڀد٬دض، ن ٴ ظٽٳ خغبټص وزدڀعديل ىبم خڀڄه، وعمٿ ٬ځ ؤ ٬ٹٿ ڄين ؤن ټ ؤو

. ٵهم، ٴهى خڀٵ خؼب٥ځٷ دبٵهىڂ خغبټص ؤو خڀڄه ؤو خؼبىض خڀٽځ ؤو خڀ٭ڂ خزوڀٽه ڄه ڄخلڃ خهلل خڀ٭٩م ؤو ڄه ٴ٭ٿ ټدو خغب خحمل، ؤن خػبځٹص خڀسص ؤو خڀ٭دمل خعىي٪ خهلل ٴ زش خڀىـىي خغب خز، ٴمىمد سځٯ خودن ؤو خڀ٭دمل بىل ٵ خڀڄه ؤو خؼبىض خؼبدي خڀٽځ ظىسؽٷ ڄى لټص خغبدش خعبش، ٴعسؤ خػبځٹص خعبش ڀودن وسؤ ڄ٭هد خڀ٭دمل خڀول زمدج خعبش وؤ٠ خعبش، حبټع خغبص

وخڀيت ٽىن ؽبد هندص، زٿ خؼب٭س ٬ىهد زدػبځىي، ن ڄ٫ خهلل . خعبش خؼبعمش ڄه خهلل وڀ ڄه خؼبديش ز٭. ظىـ هندص

ٿ ب خ خڀىٸط «: وعىخٴٷ ڄ٫ ي خص، ڄد ٸدڀ خؼبك ؤ١د ڀعڄي ؼبد إڀىي ب زخص ٵ خ٬مدپٴهخ خڀاخپ ٽٳ ٬ه و٥إ ٨ىهڃ ؤن ؾبء خؼبك و٬ىيش بخجٿ . (6:1ؤ٪ )» ظي خؼبځٻ بىل بخجٿ

خڀيت ظ ى ؤ رؼشفىا األصخ واألولبد »: زلط اضٴٴ٫ خؼبك ٴٽڃ هندجد ڄه . وٻ ٬ځ خزىخذوخ٠ك ؤن خزه عٽځڃ ىد وى ب لدڀص ذبځ خؼب٥ځٷ وټمدپ ظدو ڄ٫ . (7:1ؤ٪ )ـ٭ځهد خذ ب ځ٥دو

وڀٽه ظخپ خڀىهدص، هندص خڀ٭دمل وخڀڄه ؿبىزص ؤهند ن ٸدجمص ب خوعد خزه زٿ ڄه خوعد . خذٽىن د ٬ه » ب٬ديش خؼبځٻ بىل بخجٿ «وڄ٭وٲ ؤن . ن هندص خڀڄه ټمد سٷ وٸځىد زب٫١ ڀځڄه. خذ

. ووخ٠ك ؤن ڀٻ ٭ين ز٭ هندص ڄه خڀ٭دمل ؤ ز٭ ؤن ٽٳ خڀڄه. ؾبء ڄځٽىض خهللو وخٸ٭ص ب يخجش ځ٥دن . ٴهىد اخپ خڀعڄ ظخوٿ يون ؤن وخ ٴمد ز٭ خڀڄه وخوٸدض وخڀعده

. ون خوعد خزه ودڀع ىعه زدوعهدء خڀڄه، ٴه ڀط ڄه خوعد. خذ٬ ڄ٭ٴص خڀىهدص ورب وڄه ىد ع١ك سبدڄد ڀي خڀٹدت ضبدٸص ؤ بودن ټدن ڄه ټدن ؤن عىسإ ؤو لىت

٬ ڄدهند، ن هندص خڀڄه ظوٿ ب خڀڄه و ظ٥ؤ ٬ځ زدپ ڄين و ټهد بودن ٸ٣، ڀڀٻ ٴٽٿ ڄه . ڄ٭ٴص هندص خڀ٭دمل ؤو هندص خڀڄه ىر بىل وٵ ضبدٸص خڀىيب خڀٽدذ ڄسدش

Page 48: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

680

ث اطىفب (36-34و30-26:17ى )[ 37:24-41]

37:24-39 « اإلغب جء اث ؤعب ىح وزه ىى ب وبذ ؤب از . وو ـب ب وبىا ف األ و أله، ىح اف ف از دخ ، إ اى وضوجى وزضوجى وششثى إوى اطىفب لج

اإلغب جء اث ؤعب غ، وزه ىى وؤخز اج ىا دز جبء اطىفب ؼ .«وٴ٭ڂ ڄ٭ٴعىد ڀځىهدص . ىد وٿ خؼبك ٬ځ لعمص ٬ڂ ڄ٭ٴعىد ڄىت ظسؤ خڀىهدص، لعمص خع٭خي ؽبد

ٴ٭ڂ ڄ٭ٴعىد ڀځىهدص ظٵود ب ٴ٫ خڀٹځٷ . ٭٥ىد خغبٿ ؤن وهمٿ خع٭خي ؽبد وؤو خغب٥ص وخڀه وخڀعٸر. وخ٥٠خذ ب خوع٩دد، ولعمص خع٭خي ؽبد ظٵود لىت ظإب ٬ځىد ٴفإش ٴىاو وكبه ن ڄع٭ه ؽبدوخ خؼب٭د خعب خڀ ٫١ ٬ڂ ڄ٭ٴعىد ؼب٭دي خڀىهدص ڄ٫ لعمص خع٭خي ؽبد ١٭ خؼبك ڀٽٿ خڄؽځص

ٴة .ال رغإي ىت إيت ادلغخ وى اعزؼذ جملئ!! خڀٹديڄص ىد و٬ځ ڄي خمدق خػبدڄ وخڀ٭ه ټځؤو دب٭ىن ؤو٠ك . كبه و٭ٲ ب ؤ ىڂ ؤو ب ؤ د٬ص إب، ؤسك ٬ځىد ؤن وع٭ ټٿ ىڂ وب ټٿ د٬ص

وڀٽىٻ ظٹىپ يل بو ظإو ـخ . عٹسدپ خڀ٭ (خڀٹځيب)وؤمشٿ، ٬ځىد ؤن كبد لدش خع٭خي وخڀه خڀخجڃ وٸ ټر خؼبك ڄه وخء ڀٻ ؤن ٬د ټٿ ؤويي، لدش خع٭خي ټٿ : ي خڀٵن ڄه خڀىن، ؤٸىپ ڀٻ

. ؤدڂ لدهتڃ، ٴځڃ ٥ٯ ٬ځهڃ خذ ومل هبٴهڃ خڀ٥دن ب خڀعىخين وخڀٽٿوڄ٭ خمدق (24)ڄىت ب بقبځ ٬ځ ڄي ؤمدق ووٳ ظٹسد، وٳ خمدق . وڀٹ ؤهر ٶ

: ڄٸ خوعد ب طب آدض ٴٹ٣ ټدب. ب لن ؤن ٶ. ق ي خغبٹٹص (25)خو٩وخ خهوخ وځىخ وٽڃ ظ٭ځمىن ڄىت ٽىن خڀىٸط، ټإمبد بودن ڄدٴ ظٺ زع وؤ٥٬ ٬سي «+

خهوخ بخ وٽڃ ظ٭ځمىن ڄىت إب ذ خڀسط، . خڀځ٥دن وڀٽٿ وخل ٬مځ وؤو خڀسىخذ ؤن ه إب زٱعص ٴفټڃ ودڄد، وڄد ؤٸىڀ ڀٽڃ ؤٸىڀ . ؤڄدء ؤڂ وٳ خڀځٿ ؤڂ دق خڀٻ ؤڂ سدلد ڀح

( 37-33: 13ڄ )» .خهوخ: ڀځفم٫. ڄىت ول زإڄؽځص ب عن آص. ڄٸ ب طب آدض ٱنخض خڄع ز ٶ. وٽخ خڀ خوعي ٶ

Page 49: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

681

ڄىت ڄؽٿ خڀ٥ىٴدن ڀ٭٥ ىش و٥نش ؼبٵهىڂ خڀٵٶ زن خع٭خي وزن . و٬ځ ٠ىء خ إب ب بقبٿ ٶٴٽمد ـدء خڀ٥ىٴدن ب ـٿ وىق ومل هب ؤټؽ ڄه شبدوص ؤوٵ ٬ځ خع٭خي وقبىخ، وزٹص خڀىد ص . خعهخء

ٸد، ٽخ ب ؾبء خزه خودن ب هندص خڀ٭دمل . ٴإووخ وڄدظىخ وڀٻ ؤهد خڀٹدت خڀ٭ ؤن ظي خڀٵدٶ خؽبدجٿ زن لدڀص خڀ٥د٬ص وخع٭خي خڀيت ټدن ٬ځهد خڀعڄ ٬ى

لځىپ خڀوق خڀٹ ٬ځهڃ، ب ټدوىخ ؾبعم٭ن ځىن وىڄىن زدعدٶ وخوع٩د غبځىپ خڀوق خڀٹ ٬ځهڃ، ٴمٿ وڃ صب٭د ب دص خڀٹ٩ص وخوعسدي ز٭ ٬ش ؤدڂ ه وش وىڂ، وزن لدڀص خڀ٥ىٴدن خڀ مل ىؿ ڄى

شبدوص ؤوٵ ! ڄه خعبٿ ټځ ب :«...أل وب وبىا يف األب ايت لج اطىفب إوى »

وخ٠ك ؤن خغبدش خڀيت دض لىت خڀ٥ىٴدن ټدوط لدش ٬ديص مل عىځځهد ؤ بوخ ؤو ٬ڄص ٱنش ؤو ټسنش ټڀٻ ٳ خؼبك خدڂ وٵهد خڀيت ظسٷ ؾبح، ڀه ٽىن ٴهد ؤ . ٬ه خؼبسص خڀ٭٩م خڀيت ىٲ ظخنبهڃ

بن و٥ص . ٬ڄص ظي٪ خػبد٤ث ٬ه و٥ع ؤو ظى خعبدٿ جبهځ، زٿ خټعٵ خؼبك زةوخخض خقبٿ و ڄ. ـٿ وىق خڀ٭٩م مل ظٽه خټٿ وخڀذ وخڀوخؾ وخٴخق، زٿ ټدوط ٬ڂ ظٷ وىق زدڀعىزص و٠وهتد

ٽخ سبدڄد، ٴى٥ص خودن خڀ . ربٹٷ ب وٸط مل ٽىوىخ ڄىع٩ىوزىش ؤو٥ ٬ڂ ظٷ خوخ خڀ ٿ ؤوط ڄع٭ خن ٬ خڀٹدت . خودن وٸدڂ خڀىىوص ٬ڂ خع٭خي خڀخوځ او دبٵدـإش ؾبء خزه

ڀوىڀٻ خڀىىوص؟ ؟ ٴإسك !وكبه خن ڀىد ٴٹ٣ ڄىع٩ه خڀدن، زٿ ڄىع٩ه غب٩ص ٽىض يٸدض ٸځسىد ٴفإش ودزىد بڀ

!! خع٭خي ڀ ٬ځ ڄعىي خڀ٭م ولر زٿ ٬ځ ڄعىي خڀىڂ وخڀد٬ص ب خڀځٿ، ىڂ خڀذ، خڀ ٴ ظوپ خڀمىخض ز١فؿ، وظىمٿ خڀ٭ىد ؿبعٸص، «+ وڀٽه إب ټځ

هبر ؤن ظٽىوىخ ؤوعڃ ب نش . وربعٶ خ وخؼبىى٬دض خڀيت ٴهد ٴسمد ؤن ي ټځهد ظىمٿ، ؤ ؤودص وظٹىي؟ ڄىع٩ه و٤دڀسن ٬ص ؾبء ىڂ خڀذ، خڀ ز ظىمٿ خڀمىخض ڄځعهسص، وخڀ٭ىد ڄٹ

ڀڀٻ ؤهد . وڀٽىىد حبر و٬ي وىع٩ ظبىخض ـش، وؤ٠د ـش، ٽه ٴهد خڀ. ؿبعٸص ظوذ و ٬ر، ب ڂ -10:3ز٣ 2)» .خلسدء، ب ؤوعڃ ڄىع٩ون ي، خـعهوخ ڀعىـوخ ٬ىي ز يو

14 ):«وزه ىى ؤعب رلء اث اإلغب. ومل ؼىا دىت جبء اطىفب وؤخز اجلغ»

وخڀ ! ىد، زب ڄد ټدن ـدد وخء خڀعده وخڀڄه وڄد ټدن ٭ ؽبټهڃ: «ومل ؼىا»

Page 50: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

682

وخ، ب آڄىىخ ټدوىخ ٭ځمىو وڃ ڄىهمٽىن ب خؼبأټٿ وخؼبدذ وخٴخق، ټدن ٭ځم ـخ خڀه خع٭بن ؾبء خزه خودن ڀه ٵدـث ڄىع٩ وڀه ٽىن ڄسدعص ڀځه : وؽبخ وٹىپ. زٶ خهلل وو٬ي وو٬ي

٥ځسىن ٬ص ؾبح زڄى٪ ټٿ ىڂ، زٿ ٽىوىن ٬ځ ڄ٭دي ڄ٭ ټم٭دن خڀه ولىص خڀىسص، خڀځه وـد ٬ٴدي ٸسٿ ؤن دي وضبي ٬ځ ؤهمد ز٭ ؤن ضبي . ڄه ڄٽدن ٬سديهتمد ىع٩خو وى ٸديڂ ٬ځ خ٬ ؤڄ

. ؤدڄد وهىخ ب ٸځسهمد زدوع٩د ىڂ خڀځٹدؤڄد خڀه ؤنبځىي ڄه ظٵٽنڃ وڄٱىڀدهتڃ وخعمدڄدهتڃ ووٵىي ڄه ؿب٣ ؤٴخلهڃ وؤ٬ديڃ وؾبدڀهڃ،

ٴإظهڃ خڀدن ٴفإش وٽىن ڀ٩هىي ٬سص، وټځمدظ ظسك خڀىىوص وخؽبٺ، و ٽىن ؽبڃ دبؽدزص خڀ٥ىٴدن ٬ىن خؼب٭ٴص. ٬ى وڀ ڄه ڄهذ . وخػبىٲ ټٿ خػبىٲ وخڀ٬سص ټٿ خڀ٬سص ؤن ظٽىن ي خغبدپ لدپ ڄه

ش ؤوي ٹٳ خؼبك ٬ځ ٸمص خڀ٭دمل وى ي خڀ٥ىٴدن ٸديڄد، سٽ ٬ځ خڀ٭دمل خڀ مل ٭ٲ ڄدن وڄ وخڀ ٽىن » ټڀٻ ٽىن ؤ١د ؾبء خزه خودن. ومل ٭ځمىخ لىت ـدء خڀ٥ىٴدن وؤو خعبم٫ «: خٴعٹديي

يىىوص و٬سص وټد ڀځه ؤنبځىي وخلعٹوي، ٽىن ؾبخ ولدش ووىخ وودخ وخوع٥دٴد ؼبٸدظ ب خڀمدذ ڀځه وىد خجمص خؼبك خڀټص هلل ب خڀه ىبځىن «: وعڃ خڀٹىپ. ؤلسىي وڄد ټٵىخ ٬ه خڀڄى٪ ٤دڀسن ٬ص ؾبح

( 16و15: 2ټى 2)» .ؽباء خجمص ڄىض ؼبىض ووڀحٻ خجمص لدش غبدش. وب خڀه هځٽىن

، ؤخز اىادذ وزشن اخش» 41و40:24 ف اذم اثب ػ اشد، رؤخز . دئز ىى رطذب اثزب .«اىادذح ورزشن األخشي

غب٩ص خع٭ن خؼبك ظىٸ٧ ب خؼبىځن لدش خهلل ڀى٥ٳ خڀوق ڄه ى ڀ، ٴاو زدڀوق و ىـ ب ن، خڀٽىص خونش لٹٿ و ٬ځ ل، زٿ ب خڀمر ؼبٸدش خڀذ ڄ٫ زىخض ٸ وڄجٽع خؼبٹ

: لػ خوع٥دٲ ى خظٵد٪ ڀځى خڀ٭دڂ خون. (18)خؼبىع٥ٵص ڀعٽىن ڄ٫ خڀذ ټٿ لنعدٲ، زىض ج ڄجٽص وزىٶ خهلل، ىٲ ىپ ڄه خڀمدء وخڄىخض ب خؼبك «+ ن خڀذ وٵ

وٽخ . ب كبه خلدء خڀسدٸن ىى٥ٳ صب٭د ڄ٭هڃ ب خڀمر ؼبٸدش خڀذ ب خؽبىخء. ٹىڄىن ؤو( 17و16:4ظ 1)» .وٽىن ټٿ لن ڄ٫ خڀذ

(18) F.D. Bruner, op. cit., p. 882.

Page 51: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

683

ص ب خڀ٭سديش ؤو خڀش، ول٧ خڀٹدت خعمدڂ خؼبك خڀىخ٠ك زة٥٬دء ڄؽځن ڀځمدش خڀ٭مځص ن خؼبعىټٵص وخ٠مص ڀوع٥دٲ زىدء ٬ځ لدش يخوځص وڀ ٬ه ڄ٩د ؤو ؤ٬مدپ ؤو ڄز ؤو ؤظبدء ودـص،

وٸ ؤڄ٭ه خؼبك ب . ٴةودن خغبٹٿ ى خڀخ٪ خڀٽديق، وخڄؤش خڀل خؼبؤش خڀٽديلص خؼبحىڀص ٬ه زعهدىد ب ڄؽٿ خڀـځن ب خغبٹٿ وخؼبؤظن ٬ځ خڀل، : خڀعټ ٬ځ وى٪ خغبدش خټؽ ٸزد ڄه خؼبك خب ب ؾبي

ب ڄؽٿ خڀ٭س خڄن خڀ ؤٸدڄ ي ٬ځ وڄ ڀ٭٥هڃ خڀ٥٭دڂ ب لى، ټڀٻ ب خودن خؼبدٴ خڀ ي٬د وخلخ ڀځمىعن ب لدش خڀ٭سديش ب . ٬سي وؤ٥٬دڃ خڀىودض لر ٤دٸعهڃ ڀعدـوخ ٴهد ب لن ؤ٥٬ ڄؽ

ىش ؤوي ـش ٬ځىد و (34:17)ڀىٸد ب . ١ٳ ٶ. ڄؽٿ خڀ٭ ٬خي خڀب وٵهه ٴن زدڀوىپىد ظوٿ خڀىسص ب لدڀص . خؼىدن ٬ځ ٴخ وخل، نبد حبر خڀ٩ه وؾ ووـص، ؤو خڀىخل وظٺ خو

ٶ خهلل ڄد صب٭ خودن !! ب ٤ٶ ؤز! خڀوـص و٠٭د لـد ٴٵځىد وـدجىد لىت وهمٿ وـىيود ٬ىي زٿ وٽىن ټٿ ي خڄؽځص ظ١٭ىد ب لدڀص خود ڄه ظى

وخ هب٭ځىد وځعٷ ز ڄى خن و٬ځ خڀوخڂ زدع٭خي خڀځم٩ص خڀيت وع٬ ٴهد . ڄټىه ؤڄدڄ ټٿ لنىٽڃ دلن، ٴإڀٹىخ ـدءټڃ زدڀعمدڂ ٬ځ خڀى٭مص خڀيت اظ د بڀٽڃ ٬ى «: ڀىٽىن ڄ٭ ڀڀٻ ڄى٥ٹىخ ؤلٹدء

( 13:1ز٣ 1)» .خع٭ن ى٪ خؼبك

ث ص صف ا ،(37-35:13ش )[ 42:24-44]

( 40و39: 12ى )

42:24 « ف ؤخ عبػخ إر سثى ى ال رؼ .«اعهشوا إرا ألى grhgore‹te: «اعهشوا»

” خڀد“: خڀ ٭ين” ٱىى“وظٵ خڀٹ٩ص خڀخجمص، وي خڀٽځمص ؤځهد خڀىودين ٽٳ ڄ٭ىن خڃ . ؤو يخجڃ خڀٹ٩ص

وټإمبد ىبعپ خؼبك ټٿ ڄد ٸدپ وټٿ ڄد ق وؤو بىل ؤن خوعه ي خڀىص خڀٱنش خڀىلش خڀيت ذبم٫ و ب خغبٹٹص » خهوخ بخ وٽڃ ظ٭ځمىن ب ؤ د٬ص إب زٽڃ «: خڀٽٿ

Page 52: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

684

ي٬ىش بىل خڀٹ٩ص خڀٹځسص خڀخجمص وڀ ه خڀځديل ؤو ه خلعخ، وڀٽه خوٵعدق خڀى٬ لعمدپ ؾبء خؼبك وڄوبد ٬ځ هود خڀخوځ ٬ځ لدظىد خزص خڀيت ٸ وع٬ بڀهد ب . ب ؤص غب٩ص و ظى٥سٷ خو٥سدٸد ه

ٴدڀٹځر ٸ ٽٳ ٬ه ٠زدظ، وب ؼدوص ٽىن خودن ؿبىزد ڄه ٽدن . غب٩ص يون ؤ بدش ڄسٹصٴدؼبك ٹ خڀٽىص ڀٽ ظه ٬ځ ڄدحل خڀ١٭ٵدء وخؼبدټن وخڀٱزدء . وڀٽه خڀٹىپ ىد ڀځفمد٬ص. خ

. ٴهد، و ب غب٩ص إب وڄ٭ لدذ خڀىىوص ٬ه خؼبىخر وخڄدودض خڀيت ؤ٥٬

مت» 43:24 ز ذع ث ضغ إر اغبسق، غهش و ذ ف ؤ ى ػشف سة اج ىا زا ؤ .«واػ خڀه خڀ ٥ځس خؼبك ڀىٽىن ٬ځ خع٭خي ٸځيب وول ڀځٹدي، وبعدؾ ڄىد زدڀعديل ڀځه ٬ځ ڄٹعىدظىد

ٴهىد خڀه ؼبى٫ خڀدٶ ن خڀه ڀځٹد خؼبك خڀ . خڀولص وونش بيبدوىد خڀيت ؤځ ڄه خڀر خڀٵدين، وڀدن إب ب ڄ٭دي ن ڄ٭وٲ، ن ه خڀځٹد زدڀىسص ڀځمك ه ڄٵق وفبځىء ـدء وٴلد وهتځ

خ ؤڄن ظ٭دپ ٭د ؤهد خڀذ ى٪، ڀوپ خڀ٭دمل : لدڀىد ى ڀدن لدپ خڀٽىص خڀيت ظ٬ى ٬هد ز٭ ټٿ ٸؤڄد ه خغبخص ٠ خڀدٶ خڀ ىٹر خڀسط ٴهى ه خڀٱنش وخغب خڀ ڄه خڀ٭و . (19)وڀإض خڀذ

خيبدن وخڀـدء وخحملسص وخڀٵق خؽب، و ؤ ڄدڀىد : خڀ ىي ؤن ٹعمڃ زط بيبدوىد وځر ؤ٬ ڄٹعىدظىد ڄىد بڀ ڀىف ٬ىي خلعىد خڀ٭ځد خڀيت ؤ٬ ڄ بىل خڀذ ب ؾبح خڀؽدين، زٿ ٹ . خڀ ىٹ

وٽڃ ؤوعڃ ظ٭ځمىن زدڀعمٹٷ . وؤڄد خڄىص وخوٸدض ٴ لدـص ڀٽڃ ؤهد خوىش ؤن ؤټعر بڀٽڃ ٬ىهد «+ و لىمد ٹىڀىن ڂ وؤڄدن لىح ٵدـحهڃ ٺ زٱعص . ؤن ىڂ خڀذ ټځ ب خڀځٿ ٽخ هبء

. وؤڄد ؤوعڃ ؤهد خوىش ٴځعڃ ب ٨ځمص لىت ټٽڃ ڀٻ خڀىڂ ټځ. ټدؼبىد ڀځمسځ، ٴ ىفىنوؤڄد كبه ... ٴ وىڃ ټدڀسدٸن، زٿ ڀىه ٴځىك . ڀىد ڄه ڀٿ و ٨ځمص. صب٭ٽڃ ؤزىدء وى وؤزىدء هند

ك زن ي٪ خيبدن وخحملسص ووىش ـدء خػب ن خهلل مل هب٭ځىد ڀځٱ١ر زٿ . خڀه ڄه هند ٴځى( 9-1: 5ظ 1)» .ٸعىدء خػب ززىد ى٪ خؼبك

44:24 « اإلغب إر اث ف عبػخ ال رظى ، أل غزؼذ ؤعب .«زه وىىا ؤز

. 30 ٵمص 1993 خـ٫ خ خڀى ڄه خڀخو وظ٭ځٷ خؼباڀٳ ٬ځ ب ؾبځص ڄٸ ڄد (19)

Page 53: الاصحاح الربع و العشرين و الخامس و العشرين   الاب متى -شرح انجيل متى

685

. ب ڀڂ خع٭خيټڃ خ يخجمد. ڄ٭ىن خ ىم ب ٸىپ وخل وى ټىوىخ ڄع٭ه خن وب ي خڀځم٩صوخ خڀٹىپ لٽڃ ڀځٱدص زدڀىسص ڀٽٿ ڄى٠ى٪ خع٭خي خڀ ظٱځٱٿ ي خڀ٭٩ص خڀ٥ىځص خڀيت خعٱٸط

وخؼب٭ىن خڀىخٸ٭، ٬ خڀٹدت، خڀ عمعڃ ؤن وٵهم وواڄه ز، ؤو ځڄىد خن وب ي !! خمدلنخڀځم٩ص ڄخـ٭ص لدظىد ټٽٿ، ڄد٠هد ولد٠د وڄعٹسځهد، وخوعهدء ڄه و٫٠ ٸدوىن ڀخيش وبٽمهد حبٷ

خقبٿ وزٽٿ ٩٬ص خؼبك ي، ؤن وٽىن ٬ځ خع٭خي ؼبٹدزځص خؼبك خن، وزىدء ٬ځ خ خغبٽڃ وسؤ ٴىخ ب ؤڄد ٬ڄص خع٭خيود خڀ٭مځ ؼبٸدش . ظٵص لدذ خڀ١من ټمد ٵ ټد لدز ؤڄدڂ خؼبك وټٿ خڀهىي

. خؼبك خن ٴعٽىن لدڀص خڀٵق وخڀڂ خڀٹځيب، ڀڀٻ ٴةن ڄد زٹ ڄه (44-4: 24)بىل ىد ٽىن ٸ خوعه خؼبك ڄه ب٥٬دء خڀ٭ڄدض وخڀعمخض

عس٫ خمدق خػبدڄ وخڀ٭ه خڀ ٽىن ڄى٠ى٬ ى (51-45: 24)خمدق خڀخز٫ وخڀ٭ه . خحملدټمدض