АМЬТНЫ АЙМГИЙН ОЛОН

ЯНЗ БАЙДАЛ

32-р бүлгийн товч дүгнэлтүүд

32.1 Олон эстэн, гетотроп эукариот амьтад

хөврөлийн давхраанаас хөгжих нь

• Амьтад гетеротроп хооллолттой бөгөөд элдэв төрлийн

тэжээлээр хооллоно гэсэн үг.

• Амьтад бол олон эстэй эукариотууд бөгөөд эсүүд нь

бие биетэйгээ мембраны гадна байрлах уурагт

бүтцээрээ холбогдсон байдаг.

• Амьтныг ялгах гол онцлох шинж нь мэдрэлийн болон

булчингийн эд юм. (Animals are multicellular eukaryotes. Their cells are supported and

connected to one another by collagen and other structural proteins located outside the cell membrane. Nervous

tissue and muscle tissue are key animal features.)

• Бластулын дараах гаструляцийн үе шатнд үр хөврөлийн давхрага (embryonic layer) үүсдэг.

• Ихэнх амьтдад биеийн хэлбрийн ерөнхий хөгжлийг зохицуулах “HOX” (homeobox) гентэй байдаг. “HOX” генүүд нь хувьслын явцад хамгаалагдсан ба ерөнхий хэлбрийг нөхцөлдүүл;эгч гэсэн бас ч амьтдын морфологийн олон янз байдлыг ч мөн бий болгодог.

32.2 Амьтны үүсэл хөгжлийн хагас тэр бум

гаруй жилийн түүх

560 сая (Precambrian era) жилийн өмнөх Mawsonites spriggi хэмээх

далайн зөөлөн биет амьтны эрмэл үлдэгдэл.

0Эрмэл биохимийн нотлох баримт болон молекул

биологийн цагийн анализын үр дүн нь амьтад 700

сая жилийн өмнө үүссэн болохыг харуулж байна.

• Choanoflagellate- энэ нь чөлөөт амьдралтай нэг эст

шилбүүртэн эукариот юм

• Choanoflagellates-уудыг амьтадтай ойрын хамааралтай

болохыг нь геномын судалгаа харуулаад байна.

• Dr. Nicole King болон

түүний хамт олний

хийсэн Monosiga

brevicollis (type of

choanoflagellates) болон

амьтны хоорондох

харьцуулсан

судалгааны үр дүнэгээр

зөвхөн амьтанд

тохиоллдог 78 төрлийн

уургийн домэйн

Monosiga brevicollis-оос

илрүүлсэн.• Domain гэдэг нь уургийн бүтэц үйл

ажиллагааны хамгийн гол хэсэг.

32.3 Амьтдыг “Body plan”-аар нь тодорхойлох

• Body plan гэдэг нь амьтны биеийн морфологийн хөгжлийн тухай судалдаг өөрөөр хэлбэл түүний биеийн бүтцийн эволюци хөгжлийн (EVO-DEVO)тухай судалдаг.

• Амьтад: Цацраг-н болон хоёр талын тэгш хэмтэй эсвэл тэгш хэмгүй ч байж болно. Хоёр талын тэгш хэмтэй амьтдад нуруу болон хэвлийн хэсэг буюу урд болон ард тал гэж байдаг.

• Eumetazoan-уудын хувьд үр хөврөл diploblastic (хөврөлийн 2

давхарга) эсвэл triploblastic (хөврөлийн 3 давхарга)-тай байдаг.

3 давхраат амьтдын биеийн хөндий нь хуурамч эсвэл жинхэнэ

байж болно.

Ctenophora- далайн усанд амьдардаг

амьтдын хүрээ

Cnidaria- 10000 зүйлийг багтаасан усны

амьтдын хүрээ. Тэд ганц л сүвтэй байдаг.

Acoela- хөндийгүйтэн амьтад

Deuterostomia- 2догч амтай амьтад

Lophotrochozoa- анхдагч амтай амьтдын бүлэг

Ecdysozoa- сээр нуруугүй анхдагч амтны

бүлэг

Protostome and Deuterostome Development

32.4 Амьтны филогенийн дүр зураг нь шинэ

молекул болон морфлогийн өгөдлүүдээр

хэлбэржсээр байна.

The diversification of animals

• Бүх амьтад нийтлэг өвгөөс гаралтай.

• Хөвөн биетэнгүүд бол суурин амьтад.

• Эуметазонууд нь жинхэнэ эдтэй амьтдын клад юм.

• Ихэнх амьтад хоёр талын тэгш хэмтэй амьтны

хүрээнд хаьяалагддаг.

• Хоёр талын тэш хэмтэй амьтдын хүрээнд

Deuterostomia, Lophotrochozoa, болон Ecdysozoa

гэсэн 3 том клад багтана.

Амьтан

судлаачид одоогоор

амьтны ангилалын 15

зүй тогтлыг зөвшөөрөөд

байна.