کتاب رسوالن

2

حیمحمن الربسم اهللا الر

»کتاب رسوالن «

محسن امیراصالنی: نویسندهFaceBook: Mohsen Amiraslani

کتاب رسوالن

3

فهرست مطالب

7.............................................................................................................................................آیات حق–المر 18...............................................................................................................................................آیات رسوالن

19.................................................................................................................................هدف از نزول رسوالن21...........................................................................................................................بعد نوحی–مراتب نوحیه

31....................................................................................................................بعد موسوي–مراتب موسویه 33.............................................................................................................................................در مراتب آتش

99...........................................................................................................................................مراتب ابراهیمیه102............................................................................................................................دعاهاي حضرت ابراهیم

118..........................................................................................................................بعد ایوبی–مراتب ایوبیه 120.....................................................................................................................بعد یونسی–مراتب یونسیه

123.................................................................................................................................................بعد یوسفیه133....................................................................................................................بعد زکریه–در مراتب زکریا

136...........................................................................................................................................مراتب دادودیه141................................................................................................................بعد سلیمانی–مراتب سلیمانیه

147...........................................................................................................بعد محسنی، محسنیه–مراتب الر 154..........................................................................................................................................مراتب محمدیه155...........................................................................................................................................مراتب خاتمیت

158..............................................................................هایی از رسوالن پیشینظهور رسوالن جدید با نشانه160..............................................................................................................................................قیام شاهدین

160.................................................................................................................................................یوم الحدید

کتاب رسوالن

4

162.............................................................................................................بدانید) المر(در مراتب رسول حق 162......................................................................................................................................در مراتب مکذبان

170................................................................................................................................)الفصلیوم(الدین یوم172........................................................................................................................................ظهور المحسنین174..................................................................................................)همان رسوالن پیشین(فرستادگان آشنا

کتاب رسوالن

5

لطفا پیش از خواندن این کتاب، ابتدا کتاب .رستگاران و سپس کتاب یس را بخوانید

»کتاب المر«

﴾۱۵۵/انعاممبارك فاتبعوه واتـقوا لعلكم تـرمحون ﴿وهذا كتاب أنزلناه و این خجسته کتابى است که ما آن را نازل کردیم پس از آن .پیروى کنید و پرهیزگارى نمایید باشد که مورد رحمت قرار گیرید

کتاب رسوالن

6

المراین کتاب در تفصیل حروف مقطعه .نوشته شده است

﴾٢١/جمادله﴿إن الله قوي عزيز ألغلنب أنا و رسليکتب الله ما من و فرستادگانم چیره خواهیمحت«: است کهنوشتهخدا

.آري، خدا نیرومند شکست ناپذیر است» .گردید

کتاب رسوالن

7

آیات حق -المرربک احلق و لکن أکثـر الناس ال يـؤمنون املر تلک آيات الکتاب و الذي أنزل إليک من

﴾١/﴿الرعدبیشترولىاستحقشده،نازلتوسوىبهپروردگارتجانبازآنچهوکتابآیاتاینالمر،.گروندنمىمردم

زیرا اساس این کتاب نام دیگر قرآن را کتاب رسوالن گذاشت؛بایدالحق کهکنندگان سفارش به پیروي از رسوالن است و اینکه ما رسوالن خود را بشناسیم و از تکذیب

اغوت شیطان و کفر، ها عدالت و درستی را برقرار سازیم و از طایشان نباشیم و به کمک آنهرجهت قرآن کتاب سرگذشت رسوالن است و رسوالن گذشته که مایۀ به!رویگردان شویم

هایی که در آینده ظهور اند و چه آنهایی که در گذشته بودهچه آن. عبرت ما خواهند بود!کنندمی در این کتاب بسیار داستان رسوالن نقل شده است، نه بدین معنی که

نیم که این اتفاقات و این دست آوریم؛ بلکه بداتنها عبرتی نظري را بهرسوالن، افرادي نیستند که تنها در گذشته باشند بلکه در عصر ما و به زودي

.خواهند آمد و آشکار خواهند شد ١٨١/﴿الصافاتو سالم على المرسلني﴾

)کندزودي مصداق پیدا میسالمی که به(.فرستادگانبردرودودهندة آشکار است اما زمانی از یعنی آگاهی،)نذیر مبین(شودمیو زمانی که رسولی آشکار

نها بر عدة خاصی ظهور داشته صورت مخفی و تشود که بهطرف خداوند به رسولی الهام می)لکل قوم هاد. (باشد و بر عموم مردم پنهان است

هاي گذشته و امروز است کهاین تمام سخن انسان...

کتاب رسوالن

8

رسول ولى* ».شدیممىخداخالصبندگانازقطعا* بود، مانزدیانپیشینازپیامبرياگر«پیشازمافرستادهبندگاندربارةمافرمانقطعاو* .بدانندکهزوداوشدندکافرآنبهآمد و

1.شدخواهندپیروزحتما] خودشاندشمنانبر[آنانکه* :استرفته] چنین[

أولئك الذين ا قـوما ليسوا لنا ا هؤالء فـقد وك ناهم الكتاب واحلكم والنبـوة فإن يكفر ا آتـيـتده قل ال أسألكم عليه أجرا إن ۸۹/انعامبكافرين ﴿ هو إال ﴾ أولئك الذين هدى الله فبهداهم اقـ

﴾۹۰/انعامذكرى للعالمني ﴿بدان کفر ] مشرکان[=آنان کسانى بودند که کتاب و داورى و نبوت بدیشان دادیم و اگر اینان

اینان کسانى هستند . * را بر آن گماریم که بدان کافر نباشند] دیگر[گمان گروهى ورزند بىاقتدا کن بگو من از شما هیچ مزدى بر این که خدا هدایتشان کرده است پس به هدایت آنان

.جز تذکرى براى جهانیان نیست] قرآن[طلبم این نمى] رسالت[هم ٱلنبيني ميثاقـهم ومنک ومن نوح وإبـراهيم وموسى وعيسى ٱوإذ أخذنا من بن مرمي وأخذنا منـ

﴾٧/﴿احزابميثاقا غليظا و چون از پیامبران پیمانشان را بستاندیم و نیز از تو پیمانت را گرفتیم و از نوح و ابراهیم و

. شان میثاق غلیظی بستاندیممریم و از همهبنموسی و عیسی

....دانستیدوراي آنچه که میعالقمندي و استعدادهاي خاصی دارايچه علتی افراد مختلفبهداندکس دقیق نمیهیچهاي خانوادگی و اجتماع تأثیرگذار است، اما چگونه است هرچند که ژنتیک، تربیت!دشونمی

، که فردي از همان کودکی نبوغ خاصی در ورزش، موسیقی، سخنرانی یا تحصیالت داردپردازد شود در رسالت، کار و شغلی خاص به فعالیت میهرکس که در این دنیا متولد میگویا

. آورددست میهاي بیشتري بهشود یا نسبت به دیگران موفقیتیا در آن کار بسیار موفق می

﴾ فکفروا به فسوف يـعلمون ١٦٩/الصافات﴿﴾ لکنا عباد الله المخلصني ١٦٨/الصافات﴿لو أن عندنا ذکرا من األولني - 1﴾١٧٢/الصافات﴿﴾ إنـهم هلم المنصورون ١٧١/الصافات﴿﴾ و لقد سبـقت کلمتـنا لعبادنا المرسلني ١٧٠/الصافات﴿

کتاب رسوالن

9

فرد تأثیرگذار است عامل خاصی نیز وجود دارد که 2جدا از تمام عواملی که در سنخ پدیداريسوي هدفی خاص ما را بهايشکی نیست که نیروهاي ناشناختهداوند بداند و شاید تنها خ

برخی ولی آییم؛ می)مادي یا معنوي(هاي خاصیدنبال رسالتکشاند، یعنی ما در دنیا بهمیآیند، دیگران میآگاهی دادن بهو برخی، هم براي خودشان، هم براي! آیندتنها براي خود می

شود یا اینکه خود و دیگران را ها و اوامر الهی القاء میطالبی از اندیشهبرایشان مبه عبارتیدهند و معنویات سوق میوسوي خداوند، درستی و عدالت، انسانیت، بخشش و بزرگواريبه

. شوندباعث افزایش روزي معنوي دیگران نیز می؟!هی نیستندکاران الآیا این افراد همان رسوالن الهی نیستند؟ آیا رسوالن خدمت

ها و آیات الهی از طریق ایشان رسوالن این است که سخنان، نشانهحقیقیهاياز نشانه.شودها میگردد و باعث هدایت آنبراي مردمان بیان می

3.خوانیم و به راستى تو از جمله پیامبرانىحق بر تو مىهآیات خداست که ما آن را ب] ها[این

شوند و رحسب استعداد، دانش و مراتب وجودي خود ظاهر میهرچند که هر یک از ایشان بسطوح و درجات مختلفی دارند، اما برخی تنها یک رسول عادي و برخی نبی و رسول هستند،

آورند و تحوالت عظیمی را در اعتقادات و وجود مییعنی دینی را بهبرخی اولوالعزم هستند،ته باشیم که تمام رسوالن در مراتبی بسیار قوي ما نباید انتظار داش. کنندمذاهب ایجاد می

القدس باشند، بلکه ممکن ظاهر شوند و حتما مؤید به روحو محمدچون عیسی یا موسیهمصورت سطوح رسوالن نیز مانند در هر. هاي خاصی براي خود باشنداست هرکدام حامل نشانه

...بوده است کههاي متخصص، متفاوت است و این ارادة خداوند همۀ انسانسخناوباخداکهبودکسىآناناز. بخشیدیمبرترىدیگربرخىبرراپیامبرانآنازبرخىبهرااوودادیمآشکاردالیلمریمپسرعیسىبهوبرد؛باالراآنانازبعضىدرجاتوگفت

آنازبعدبودند،آنانازپسکهکسانىخواست،مىخدااگروکردیمتأییدالقدسروحوسیلهاختالفهمباولىپرداختند،نمىیکدیگرکشتاربهآمد،برایشانکهروشندالیل] همه[

کهبودندکسانىآنانازبعضىوآوردندایمانکهبودندکسانىآنانازبعضىپس،کردند؛

2-phenotype)شکل ظاهري(لوها عليک ب -3 ﴾٢٥٢/ ﴿البقرةاحلق و إنک لمن المرسلني تلک آيات الله نـتـ

کتاب رسوالن

10

خواهدمىراآنچهخداوندولىکردند،نمىجنگیکدیگرباخواستمىخدااگروورزیدندکفر4.دهدمىانجام

و اینکه برخی از فرستادگان خداوند مشهور هستند و برخی مشهور نیستند، چیزي نیست که .در اختیار ما باشد؛ تنها ارادة خداوند است

هم من مل نـقصص علي هم من قصصنا عليک و منـ ک و ما کان و لقد أرسلنا رسال من قـبلک منـبطلون لرسول أن يأيت بآية إال بإذن الله فإذا جاء أمر الله قضي باحلق و خسر هنالک الم

)٧٨/غافر(ما پیش از تو رسوالنی براي بشر فرستادیم که برخی را براي تو بازگو کردیم و برخی دیگر را

5. نکردیم

﴾ ١٧٢/صافاتلمنصورون ﴿ٱ﴾ إنـهم هلم ١٧١/صافاتلمرسلني ﴿ٱولقد سبـقت کلمتـنا لعبادنا ﴾١٧٣/صافاتلغالبون ﴿ٱوإن جندنا هلم

و * . که ایشان یاري خواهند شد* . فرمان ما از سابق به نفع بندگان مرسل ما صادر شده!غالب خواهد گشتمنکرانلشکر ما به

آوریم این است که همۀ رسوالن در دست میهرحال آنچه که با مطالعۀ تاریخ و ادیان بهبه اند و همیشه تعداد اندکی از اند و یا به زندان انداخته شدهزمان خود تکذیب یا کشته شده

هایی که اند و آنها را تکذیب نمودهبسیاري، آنها در رسالت خویش موفق شدند و مردمآنپیامبرو عالقمند به خداوند واحداند، اشخاصی رسوالن خود را پذیرفتند و یاریشان نموده

اند، زمامداران حکومتی یا علما و هایی که ایشان را تکذیب نمودهبیشتر آناز طرفیاند وبوده. اندبزرگان مذاهب آن زمان بوده

أو أبناءهم د قـوما يـؤمنون بالله و اليـوم اآلخر يوادون من حاد الله و رسوله و لو کانوا آباءهم ال جت دخلهم جنات جتري قـلوم اإلميان و أيدهم بروح منه و ي أو إخوانـهم أو عشريتـهم أولئک کتب يف

نا - 4 هم من کلم الله و رفع بـعضهم درجات و آتـيـ عيسى ابن مرمي البـيـنات و أيدناه تلک الرسل فضلنا بـعضهم على بـعض منـهم من و لو شاء الله ما اقـتتل الذين من بـعدهم من بـعد ما جاءتـهم البـيـنات و لکن اختـلفوا بروح القدس فمنـهم من آمن و منـ

﴾٢٥٣/کفر و لو شاء الله ما اقـتتـلوا و لکن الله يـفعل ما يريد ﴿البقرةاند نیستند و این فکر اشتباه هایی که در قرآن معرفی شدهکه همۀ پیامبران، آنرسانداین آیه این مطلب را می-5

.کنند خداوند رسوالنش را تنها بر منطقۀ محدودي از دنیا مانند خاورمیانه فرستاده استاست که برخی گمان می

کتاب رسوالن

11

هم و رضوا عنه أولئک حزب الله أال إن حزب ا ار خالدين فيها رضي الله عنـ لله هم من حتتها األ)٢٢/جمادله(المفلحون

کسانی را دوست بدارند ] و[قومی را نیابی که به خدا و روز بازپسین ایمان داشته باشند هیچ هر چند پدرانشان یا پسرانشان یا برادرانشان یا عشیره ،اندکه با خدا و رسولش مخالفت کرده

ها را با روحی از جانب خود تأیید ایمان را نوشته و آن]خدا[هاست که در دل این. آنان باشندآورد هایی روان است در میآن جوي] درختان[هایی که از زیر کرده است و آنان را به بهشت

.ها از او خشنودند اینانند حزب خداخدا از ایشان خشنود و آنشدندهمیشه در آنجا ماندگارتا .آري، حزب خداست که رستگارانند

همیشهاین است کهشویم؛هاي انبیاء در قرآن متوجه میگونه که از داستانهرحال آنبهها بشر با تأییدکردن یا د و در تمام دوران و زمانرسوالن توسط امت خودشان تکذیب شدن

.تأییدنکردن رسوالن آزمایش شده استو لقد ) ٢/عنکبوت(أ حسب الناس أن يـتـرکوا أن يـقولوا آمنا و هم ال يـفتـنون ) ١/عنکبوت(امل

)٣/عنکبوت(الذين صدقوا و ليـعلمن الکاذبني فـتـنا الذين من قـبلهم فـليـعلمن الله شوند و مورد آزمایش آیا مردم پنداشتند که تا گفتند ایمان آوردیم، رها می* .الف، الم، میم

آزمودیم، تا خدا آنان را که نیزو به یقین، کسانی را که پیش از اینان بودند* گیرند؟قرار نمی*.معلوم دارد] نیز[دارد و دروغگویان را اند معلومراست گفته

وچهارهزار پیامبر و رسول صدوبیستدر برخی از روایات گفته شده است که خداوند یکو !ها فرستاده استبراي هدایت انسان

تعداد پیامبرانی که اسامی آنان در قرآن آمده است بیشتر از سی نفر نیست وظاهراکهدرحالیمجموع افرادي که به لیمتون مذهبی آمده است ودیگرتعداد بیشتري در تورات والبته

اند بیشتر از پانصد نفر هم نیست، یعنی حتی نام در کتب مذهبی آمدهعنوان پیامبر و رسولآید که این سؤال در ذهن ما پیش میبنابراین ! بینیمدرصد از انبیاء را هم در تاریخ نمینیم

نیامدهاند که در تاریخ اسمی از آنان بودهتادگان خداوند در کجا و چه سرزمینیبقیۀ این فرس؟!است

کتاب رسوالن

12

: فرمایدطور که میخداوند ارتباطش را با بندگانش قطع نکرده است همانالبته6.هیچ امتی نبوده است مگر اینکه در آن رسولی فرستادیم

7.فرستیمما رسوالن را جز به زبان قومشان نمی

فرستد؟ ها رسوالنی میها و جوامع و ملتآیا خداوند براي تمام گویش: سؤالهاي مختلفی دارد که احتماال ها و زباندانید هرکشوري اقوام، گویشطور که میهمان: پاسخ

هرحال هزاران گویش و زبان و به. از نظر هموطنان دیگرش فرهنگ و زبان متفاوتی دارند...وجود داردفرهنگ متفاوت در دنیا

زمین رسوالنی هاي مختلف در کرةها و ملتها و گویشآیا خداوند براي همۀ زباناما فرستاده است؟

هاي سؤال دیگر ما این است که آیا این رسوالن تنها در زمان!و اگر پاسخ شما مثبت استنون خداوند قرن گذشته تاک14اند و در عصر کنونی، یعنی از حدود شدهگذشته فرستاده می

اي نفرستاده است؟دیگر فرستادهما را به حمایت خداوندچیست کهآیاتاین و اگر پاسخ شما به این سؤال منفی است، اهمیت

که به تکذیب رسوالن وجود داردآیاتی ،سرتاسر قرآندر کند؟ و و یاري رسوالن تشویق می. کندتوسط مردم و اقوامشان اشاره می

در دوران ما رسولی وجود اي معتقدند عدهکهدرحالی! تنها مایۀ عبرت است؟آیا این آیات :فرمایدکه میدرحالی. آوردن یا نیاوردن به او ما را آزمایش کندندارد که خداوند با ایمان

به حال خود رها ؛ایمان آوردیم: اند به صرف این که گفتندآیا مردم پنداشته* .میم. الم. الفشود آزموده ها آشکار میهایی که درستی و نادرستی ایمانشان با آنا سختیشوند و بمی

8؟شوندنمی

قدر آیا ما باید به پیامبران هزاران سال گذشته و اساطیري ایمان بیاوریم؟ و این مسئله آنپیچیده است؟ و این آزمون است که به پیامبران چندین هزارسال پیش ایمان بیاوریم؟ آیا این

آزمون بزرگ الهی است؟

﴾٢٤/﴿فاطراحلق بشريا و نذيرا و إن من أمة إال خال فيها نذير إنا أرسلناک ب :مانند این آیه-6 هلم فـيضل الله من يشاء و يـهدي من يشاء -7 ﴾٤/﴿ابراهيمو هو العزيز احلکيم و ما أرسلنا من رسول إال بلسان قـومه ليبـني﴾٢/﴾ أحسب الناس أن يـتـرکوا أن يـقولوا آمنا و هم ال يـفتـنون ﴿عنکبوت١/﴿عنکبوتامل-8

کتاب رسوالن

13

هاي قدیمی و اساطیري است یا حوادثی است که در آیندة هاي قرآن تنها قصهآیا داستاننزدیک و طول تاریخ رخ خواهد داد؟

ـا يـأتکم مثـل ٱأم حسبتم أن تدخلوا هم ٱجلنـة ولم ـتـ لضـراء وزلزلـوا ٱلبأسـاء و ٱلـذين خلـوا مـن قــبلکم مس﴾٢١٤/لله قريب ﴿بقرهٱلله أال إن نصر ٱلذين ءامنوا معه مىت نصر ٱلرسول و ٱحىت يـقول

پندارید بدون اینکه نه بلکه مینماییم،ها را داخل بهشت میاند که ما آنمردم گمان کردهآیا داخل وآیدنمیآنچه بر سر اقوام و ملل گذشته از مصائب درونی و برونی بیامد بر سر شما

ها آنچنان ها امتحان خواهید شد آنشوید؟ نه ممکن نیست شما نیز مانند آنمیبهشت پس نصرت : دگفتنکه رسول و مؤمنین شوید و مانندآزمایش سختی شدند که دچار تزلزل

. آگاه باشید که نصرت خدا نزدیک است: گاه به ایشان گفته شدخدا چه وقت است آندرسولپیامبر اسالم حضرتآنچه که براي اقوام «: فرماینداهللا در این رابطه میمحم

».عینا بر این قوم و ملت نیز رخ خواهد دادقدم به قدم وگذشته رخ داداسرائیل رخ داده است وجب آنچه بر امت بنی«امبر نقل شده است که و در جایی دیگر از پی

».وجب بر این امت نیز رخ خواهد دادبهد پیامبر دیگري نخواهد بود: اندگفتهپس از محم !

و این کار برایش محال است) ناتوان است(در ارسال فرستادگانش عجز داردآیا خداوند ولی هاي اعصار جدید به رسد یا اینکه انسانیا هیچ انسان دیگري بدان سطح تقرب نمیو

سوي توانند خود را تزکیۀ نفس و ارشاد و بهاند و میپیامبران نیاز ندارند و خود هدایت یافتهخدا هدایت نمایند؟

!براي اینکه به پاسخ این سؤاالت برسید، این کتاب را تا انتها مطالعه نمایید.کندشود و دو حقیقت را بیان میدر دو سطح کلی بررسی میالمرکتاب

). گانۀ رسالتمراتب یازده(در یازده مرتبه است )رسولی حی(بعد اول؛ ظهور رسول حق:مراتبی چون

داودیه -8یوسفیه - 7ذکریه -6ایوبیه -5یوسفیه -4موسویه -3ابراهیمیه -2نوحیه -1.محمدیه -11محسنیه- 10سلیمانیه -9

کتاب رسوالن

14

نا به إبـراهيم وموسى نا إليك وما وصيـ ين ما وصى به نوحا والذي أوحيـ وعيسى أن شرع لكم من الدين وال تـتـفرقوا فيه كبـر على المشركني ما تدعوهم إلي ه الله جيتيب إليه من يشاء ويـهدي إليه أقيموا الد

﴾۱۳/شوریمن ينيب ﴿بارةدربه تو وحى کردیم و آنچه را که نیزیمآن سفارش کردبارةدراز دین آنچه را که به نوح

زى انداآن به ابراهیم و موسى و عیسى سفارش نمودیم که دین را برپا دارید و در آن تفرقهخوانى سوى آن فرا مىبر مشرکان آنچه که ایشان را بهالبته] نیز به تو وحی کردیم[مکنید

سوى گزیند و هر که از در توبه درآید بهسوى خود برمىآید خدا هر که را بخواهد بهگران مى.نمایدخود راه مى

9.استدهندگان پیشین آگاهیاز زمره ) پیغمبر، یکی از پیغمبران خدا و(این

...همۀ پیامبران یک حقیقت هستند؛ زیراشود به راستى که پروردگار تو به تو جز آنچه به پیامبران پیش از تو گفته شده است گفته نمى

10.استرنجداراى آمرزش و دارنده کیفرى پر

که رسول حق را یاري خواهند نمایدبه ظهور رسوالنی اشاره میالمربعد دیگر کتابایشان همان حواریونی هستند که رسول حقدر واقعوالمرسلینو این یعنی، ظهور نمود

هاي ستمگرانه در جهان نمایند تا جهادي بر علیه فرعونیت و جنبشرا یاري می)منجی(... لوط، الیاس، نوح، موسی، ابراهیم و اسماعیل و : صورت گیرد و در کل این رسوالن مانند

به این بعد از المرهستند و کلمۀالمرسلینهند بود و اینان همان دهندة رسول حق خوایاريگذاري الحدید نامروست که این روز در کتاب خداوند، یومنماید؛ از ایناشاره میالمرمراتب

.شده است!نامدمی11سلینالمرمانند این آیات که خداوند، فرستادگانش را

12.دبو] ما[و به راستی الیاس از فرستادگان

)٥٦/جنم(هذا نذير من النذر األوىل -9)٤٣/فصلت(مغفرة وذو عقاب أليم ما يـقال لك إال ما قد قيل للرسل من قـبلك إن ربك لذو -10.المرسلین در مراتب کهیعص ظهور خواهند نمود-11)١٢٣/صافات(و إن إلياس لمن المرسلني -12

کتاب رسوالن

15

13.و لوط هم یکی از رسوالن خدا بود

14.یونس از زمره فرستادگان بودو در حقیقت

شویم که خدا میغالب ) بر دشمنان(خدا نگاشته و حتم گردانیده که البته من و رسوالنم 15.بسیار قوي و مقتدر است

سومین ] ستادهفر[پنداشتند، تا با گوگاه که دو تن سوي آنان فرستادیم، ولی آن دو را دروغآن.16ایمما به سوي شما به پیامبري فرستاده شده:گفتند] رسوالن[تأیید کردیم، پس ] آنان را[

هاي ظهور رسول حقویژگیهديـنا ونوحا هديـنا من قـبل ومن ذريته داوود وسليما نا له إسحاق ويـعقوب كال وأيوب ن ووهبـ

﴾۸۴/انعامويوسف وموسى وهارون وكذلك جنزي المحسنني ﴿و به او اسحاق و یعقوب را بخشیدیم و همه را به راه راست درآوردیم و نوح را از پیش راه

و ] هدایت کردیم[د و سلیمان و ایوب و یوسف و موسى و هارون را ونمودیم و از نسل او دا.دهیمونه نیکوکاران را پاداش مىاین گ

ي ل يأمرهم بالمعروف الذين يـتبعون الرسول النيب األمي الذي جيدونه مكتوبا عندهم يف التـوراة واإلجنهاهم عن المنكر وحيل هلم الطيبات هم إصرهم واألغالل اليت ويـنـ وحيرم عليهم اخلبآئث ويضع عنـ

ك هم المفلحون كانت عليهم فالذين آمنوا به وعزروه ونصروه واتـبـعوا النور الذي أنزل معه أولئ ﴾۱۵۷/اعراف﴿

درس نخوانده که او را نزد خود در تورات و انجیل مردمی و پیامبر ،از این فرستادههمانان کهدهد و از آنان را به کار پسندیده فرمان مى] همان پیامبرى که[کنند یابند پیروى مىنوشته مى

دارد و براى آنان چیزهاى پاکیزه را حالل و چیزهاى ناپاك را بر ایشان کار ناپسند باز مى

)١٣٣/صافات(إن لوطا لمن المرسلني و-13)١٣٩/صافات(وإن يونس لمن المرسلني -14)٢١/جمادله(كتب الله ألغلنب أنا ورسلي إن الله قوي عزيز -15)١٤/يس(إذ أرسلنا إليهم اثـنـني فکذبومها فـعززنا بثالث فقالوا إنا إليکم مرسلون -16

کتاب رسوالن

16

دارد پس آنان قید و بندهایى را که بر ایشان بوده است برمى] دوش[گرداند و از ىحرام مکسانى که به او ایمان آوردند و بزرگش داشتند و یاریش کردند و نورى را که با او نازل شده

.است پیروى کردند آنان همان رستگارانند﴾۱۶۴/نسامل نـقصصهم عليك ﴿ورسال قد قصصناهم عليك من قـبل ورسال

بر تو حکایت نمودیم و آنان را قبال] ماجراى[که در حقیقت ] را فرستادیم[و پیامبرانى .ایمایشان را بر تو بازگو نکرده]سرگذشت[که ] ایمرا نیز برانگیخته[پیامبرانى

﴾ ۱۹/اعلیصحف إبـراهيم وموسى ﴿.ابراهیم و موسىهاى صحیفه

و ) حسنینالم(ها المیعنی تفسیر تمام. سلین استرالم، یعنی المراین کتاب در مراتب تفسیر :هاياي است از چندین کتاب در ابعاد مختلف، شامل کتابقرآن و مجموعه) الرسل(هاالربعد ایوبیه کتاب -4کتاب بعد موسویه -3بعد ابراهیمیه کتاب -2بعد نوحیه کتاب -1بعد (طس کتاب -8بعد یونسیه کتاب - 7بعد ذکریه کتاب -6بعد یوسفیه کتاب -5

ص (محمدیه کتاب -11) م(محسنیه کتاب -10بعد داودیه کتاب - 9) سلیمانی) ذکر

ادوار هستندصلحین تمامالمؤمنین و المتقین، المحسنین، المهمان، هاالممقصود از.:دار عبارتند ازالمهاي سوره٢/لکتاب ال ريب فيه هدى للمتقني ﴿بقرهٱ﴾ ذ لک ١/امل ﴿بقره﴾این کتاب که در آن هیچ نقطه ابهامی نیست راهنمـاي کسـانی اسـت کـه . * میم.الم.الف

.تقواي فطري خود را دارند ٢/عمرانلقيوم ﴿آلٱحلي ٱال إلـه إال هو لله ٱ﴾ ١/عمرانامل ﴿آل﴾اهللا که هیچ معبود بحقی جز او نیست حی و قیوم است و وجود تمـام عـالم . * میم.الم.الف

. به وجود او بستگی دارد

کتاب رسوالن

17

٢/يـفتـنون ﴿عنکبوتلناس أن يـتـرکوا أن يـقولوا ءامنا وهم ال ٱ﴾ أحسب ١/امل ﴿عنکبوت﴾شوند و آزمـایش ایم رها میاند به صرف اینکه بگویند ایمان آوردهآیا مردم گمان کرده* . الم

شوند؟ نمی٢/لروم ﴿رومٱ﴾ غلبت ١/امل ﴿روم﴾. روم شکست خورد* . الم٢/حلکيم ﴿لقمانٱلکتاب ٱ﴾ تلک ءايات ١/امل ﴿لقمان﴾.هاي کتابی است سراسر حکمتین آیها* . الم٢/لعالمني ﴿سجدهٱلکتاب ال ريب فيه من رب ٱ﴾ تنزيل ١/امل ﴿سجده﴾.از پروردگار جهانیان استنازل کردن این کتاب که شکی در آن نیست* . الم

ل، یعنی پیامبران و ظهور الرها، حقایقی از داستان الرمقصود ازرسول س.حق است

:دار عبارتند ازالرهاي سوره هم أن ١/حلکـيم ﴿يـونسٱلکتـاب ٱالر تلـک ءايـات نـا إىل رجـل مـنـ ﴾ أکـان للنـاس عجبـا أن أوحيـ

ــر ٱأنــذر ــم قــال لــذين ءامنــوا أن هلــم قــدم صــدق عنــد ٱلنــاس وبش ــذا لســاحر مبـــني ٱر لکــافرون إن هـ﴾٢/﴿يونس

چه جاي تعجب براي مردم است کـه مـا بـه * . است، آیات کتابی سراسر حکمت)رسول(الرانـد ی را که ایمـان صـادق آورده یهامردي از آنان وحی کنیم، که مردم بی ایمان را بیم و آن

ایـن مـرد، سـاحري : ولی کافران گفتند! پروردگارشان مقامی صادق دارند؟بشارت ده که نزد )هاي ظهور رسول حی استآین آیه از ویژگی(.است آشکار

١/الر کتاب أحکمت ءاياته مث فصلت من لدن حکيم خبري ﴿هود﴾رساند، غرضی کـه وقتـی شـکافته است که آیاتش همه یک غرض را می)رسولی(کتابیالر،

. آید، کتابی است از ناحیه خداي حکیم و آگاهشود به صورت آیات مفصل در می إنــــــا أنزلنــــــاه قـرءانــــــا عربيــــــا لعلکــــــم تـعقلــــــون ١/لمبــــــني ﴿يوســــــفٱلکتــــــاب ٱالــــــر تلــــــک ءايــــــات ﴾

﴾٢/﴿يوسف

کتاب رسوالن

18

کـه مـا آن را قرآنـی عربـی نـازل * . کنندة کتاب هسـتند روشنهاي ، آیه)رسوالن(این-الر. ایم شاید تعقل کنیدکرده ـم إىل صـراط ٱلظلمـات إىل ٱلنـاس مـن ٱالر کتاب أنزلناه إليک لتخـرج حلميـد ٱلعزيـز ٱلنـور بـإذن ر﴾ ١/راهيم﴿اب

است که به تو نازل کردیم تا مـردم را بـه اذن پروردگارشـان از )مراتبی از رسالت(این کتابی. ها خارج و به سوي نور که راه خداي عزیز و ستوده است ببريظلمت ـــک ءايـــات ـــرءان مبـــني ﴿حجـــرٱالـــر تل لـــو کـــانوا مســـلمني لـــذين کفـــروا ٱ﴾ رمبـــا يــــود ١/لکتـــاب وقـ

﴾٢/﴿حجرچـه بسـا کـه کـافران دوسـت * . کنندة قـرآن روشناست آیات کتاب و )مراتب الر(الر، این

. دارند که کاش مسلمان بودندمیایشان تب الهی، یاري رسوالن و هدایت در هر صورت هدف اصلی خداوند از نزول ک

.است﴾٦/النمل﴿من لدن حکيم عليم و إنک لتـلقى القرآن

...شويمی)القاء(وسیلۀ این قرآن هدایتو تو به را بدون در نظر گرفتن وحی بپذیریم) این کتاب(شایسته نیست که این قرآن بنابراین...

چه زمانی محقق این وعدهرسوالن چه کسانی هستند؟ وازمقصوداما شود؟می

ادلة﴿عزيز قوي الله إن رسليو أناألغلنب الله کتب ﴾٢١/انیرومندخداآرى،» .گردیدخواهیمچیرهفرستادگانمومنحتما«:کهاستکردهمقررخدا

.استناپذیرشکست احلديد أنـزلناو بالقسط الناس ليـقوم الميزان و الکتاب معهم أنـزلناو بالبـيـنات رسلناأرسلنالقدعزيز قوي الله إن بالغيب رسله و يـنصره من الله ليـعلم و للناس منافع و شديد بأس فيه ﴾٢٥/احلديد﴿

کتاب رسوالن

19

فرودراترازووکتابهاآنباوکردیمروانهآشکاردالیلباراخودپیامبران] ما[راستىبهسودهایىوسختخطرىمردمبراىآندرکهرا17آهنوبرخیزندانصافبهمردمتاآوردیم. کندمىیارىراپیامبرانشواونهان،درکسىچهبداردمعلومخداتاآوردیم،پدیداست،داود، آمده مراتب / تفسیر این آیه در کتاب طس(.استناپذیرشکستنیرومندخداآرى،)است بنابراین پیش از اینکه بتوانیم . کندو دین تنها با رسوالن الهی معنی پیدا میکتاب قرآن

!آیات کتاب خدا را بفهمیم بهتر است که رسوالن الهی قوم خود را شناسایی و پیدا کنیم

)در کتاب قرآن بخوانید(آیات رسوالن ١٨١/﴿الصافاتو سالم على المرسلني﴾

.فرستادگانبردرودو٥٦/النجم﴿األوىل النذر من نذير هذا﴾.استنخستیندهندگانآگاهی] جمله[ازاىدهندهآگاهی] نیزپیامبر[این ١٢٣/الصافات﴿المرسلني لمن إلياس إن و﴾

.بود] ما[فرستادگانازالیاسراستىبهو ١٣٣/الصافات﴿المرسلني لمن لوطا إن و﴾

.بودفرستادگانزمرهازلوطحقیقت،درو ١٣٩/الصافات﴿المرسلني لمن يونس إن و﴾

.بودفرستادگانزمرهازیونسحقیقت،درو بومها فـعززنا بثالث فـقالوا إنا إليکم مرسلون إذ أرسلنا ﴾١٤/﴿يسإليهم اثـنـني فکذسومین] فرستاده[باتاپنداشتند،دروغزنرادوآنولىفرستادیم،آنانسوىتندوکهگاهآن

».ایمشدهفرستادهپیامبرىبهشماسوىبهما«:گفتند] رسوالن[پسکردیم،تأیید] راآنان[

یحات فراوانی داده شده است به آن کتاب مراجعه توض) امیراصالنیمحسن (در تفسیر مراتب آهن در کتاب طس -17.نمایید

کتاب رسوالن

20

و ما أرسلنا من قـبلک إال رجاال نوحي إليهم فاسألوا أهل الذکر إن کنتم ال تـعلمون﴾٤٣/﴿النحل

دانید،نمىاگرپس. نداشتیمگسیلکردیممىوحىبدیشانکهمردانىجز] هم[توازپیشو.ها قرآن نازل شده استکسانی بپرسید که به آناز ادلة ﴾٢١/کتب الله ألغلنب أنا و رسلي إن الله قوي عزيز ﴿انیرومندخداآرى،» .گردیدخواهیمچیرهفرستادگانمومنحتما«:کهاستکردهمقررخدا

.استناپذیرشکست

...این استهدف از نزول رسوالن و أنـزلنا لقد أرسلنا رسلنا بالبـيـنات و أنـزلنا معهم الکتاب و الميزان ليـقوم الناس بالقسط

رسله بالغيب إن الله قوي عزيز احلديد فيه بأس شديد و منافع للناس و ليـعلم الله من يـنصره و ﴾٢٥/﴿احلديد

فرودراترازووکتابهاآنباوکردیمروانهآشکاردالیلباراخودپیامبران] ما[راستىبهسختخطرىمردمبراىآندرکهرا)مراتب آهن(آهنوبرخیزندانصافبهمردمتاآوردیم

یارىراپیامبرانشواونهان،درکسىچهبداردمعلومخداتاآوردیم،پدیداست،سودهایىو.استناپذیرشکستنیرومندخداآرى،. کندمى نـقص عليک من أنـباء الرسل ما نـثبت به فـؤادک و جاءک يف هذه احلق و موعظة و و کال

﴾١٢٠/﴿هودللمؤمنني ذکرى دلتکهاستچیزىکنیم،مىحکایتتوبرکهرا] خود[پیامبرانهاىسرگذشتازیکهروتذکرىواندرزمؤمنانبراىوآمدهتوبراىحقیقتهاایندرگردانیم ومىاستواربدانرا

.است منذرين فمن آمن و أصلح فال خوف عليهم و ال هم و ما نـرسل المرسلني إال مبشرين و

﴾٤٨/﴿األنعامحيزنون ایمانکهکسانىالبتهفرستیم،نمىگانیدهندهآگاهیوانبشارتگرجزرا] خود[پیامبرانماو

.شدنخواهنداندوهگینونیستآنانبربیمىکنندنیکوکارىوآورند

کتاب رسوالن

21

اند و خواهند بوددر بین ما بودهپیامبران آشکار و پنهان همیشه! ٥١/﴿املؤمنونيا أيـها الرسل کلوا من الطيبات و اعملوا صاحلا إين مبا تـعملون عليم﴾دهیدمىانجامآنچهبهمنکهکنیدشایستهکاروبخوریدپاکیزهچیزهاىازپیامبران،اى

)این آیه اشاره به زمان حال دارد و نه آینده یا گذشته(.دانایمنـيا و يـوم يـقوم األشهاد ﴿غافر فع ٥١/إنا لنـنصر رسلنا و الذين آمنوا يف احلياة الد ﴾ يـوم ال يـنـ

﴾٥٢/اللعنة و هلم سوء الدار ﴿غافرالظالمني معذرتـهم و هلم گواهانکهروزىودنیازندگىدراند،گرویدهکهراکسانىوخودفرستادگانماحقیقت،در

سودشانطلبىپوزشراستمگرانکه18روزى] همان[* کنیم مىیارىقطعاایستندمىبرپاى.استسراىآنبدفرجامىبرایشانواستلعنتآنانبراىودهدنمى موا و کان و لقد أرسلنا من قـبلک رسال إىل قـومهم فجاءوهم بالبـيـنات فانـتـقمنا من الذين أجر

نا نصر المؤمنني ﴾٤٧/﴿الرومحقا عليـآشکاردالیلپسداشتیم،گسیلقومشانسوىبهفرستادگانىتوازپیشحقیقت،درو

کردنیارىقطعاوگرفتیمانتقامشدندجرممرتکبکهکسانىازوآوردندبرایشان)حقی است بر گردن ما(.استواجبمابرمؤمنان

قـبل هذا فاصرب إن العاقبة تلک من أنباء الغيب نوحيها إليک ما کنت تـعلمها أنت و ال قـومک من )٤٩/هود(للمتقني

دانستی پیش از این نه تو آن را می. کنیماین از خبرهاي غیب است که آن را به تو وحی میهاي این آیه از نشانه. (از آن تقواپیشگان است] نیک[پس شکیبا باش که فرجام . و نه قوم تو

)ظهور رسول حی است

.الحدید است، در انتهاي کتاب توضیح آمده استاز این روز همان یوممقصود-18

کتاب رسوالن

22

ظهور رسول حقهاي خاصی از داراي ویژگی هایی است و این خصوصیات همانند ظهور و نشانهرسول حق

هایی از نوح، ابراهیم، موسی، پیامبران پیشین خواهد بود و به عبارت دیگر ایشان داراي نشانهرسوالنی دیگر که در قرآن بیان شده است، خواهند بود و با توجه به آیات ... یونس، یوسف و

ه است، در این دها اشاره شگانه بدانهاي ایشان که در مراتب یازدهنشانهکریم برخی از قرآن.شودقسمت بیان می

)بعد نوحی(19مراتب نوحیه- 1...مراتب نوحیه را با این آیات بشناسید

!ظهور چون نوحی، بعد نوحیه است که در کتاب اهللا اشارات فراوانی بر این بعد رسول المراز مراتب مهم یکی

وسیلۀ رسول حق که مصداقی از هاي بزرگ این آیین که بهحق شده است و از این ویژگینشینان همراه او هستند را در آیات قرآن خواهیم خواند، برخی از این نوح و رسوالن و کشتی

:آیات قرآن عبارتند از ٧٩،الصافات﴿العالمني يف نوح علىسالم﴾

.میان جهانیاندرود بر نوح در هم در بیشتر خوانندگان حق باشد که علت سالم خداوند بر نوح آنشاید این سؤال در ذهن

نوح حداقل در دو عصر تجلی خواهد باشد و پاسخ ما این است که دو عالم یا دو مقطع چه می!نمود، عصر اولین و عصر آخرین

ماندگان و خلفا ن همچون باقیبر چون نوحی القاء خواهد شد و مؤمنان آخرالزماکتاب.پس از نوح خواهند بود

م نـبأ هم ٱلذين من قـبلهم قـوم نوح وعاد ومثود وقـوم إبـراهيم وأصحاب مدين و ٱأمل يأ لمؤتفکات أتـتـ﴾٧٠/لمهم ولـکن کانوا أنفسهم يظلمون ﴿توبهلله ليظ ٱلبـيـنات فما کان ٱرسلهم بـ

.در مراتب نوح مطالب بیشتري از کتاب ملکوت نوشتۀ محسن امیراصالنی مطالعه نمایید-19

کتاب رسوالن

23

مگر این منافقین داستان آن کسانی که قبل از ایشان بودند، یعنی معاصرین نوح و عاد و اند که هاي واژگون شده را نشنیدهثمود و معاصرین ابراهیم و اصحاب مدین و دهکده

، پس )زیر بار نرفته و در نتیجه دچار عذاب شدندو ایشان(پیغمبرانشان با معجزات بیامدند .اندکردهچنین نبوده که خدا ستمشان کرده باشد، بلکه آنان به خود ستم می

لله ٱى لله فـعل ٱتل عليهم نـبأ نوح إذ قال لقومه يا قـوم إن کان کبـر عليکم مقامي وتذکريي بئايات ٱو عوا أمرکم وشرکاءکم مث ال يکن أمرکم عليکم غمة مث قضوا إيل وال تنظرون ٱتـوکلت فأمج

﴾٧١/﴿يونسبراي آنان از قرآن بخوان، آن زمان که به قوم ) نیز(داستان نوح را )عالوه بر آنچه گذشت(

آید، من بر خدا دهم بر شما گران میمن و تذکراتی که میمأموریتقوم اگر اي : خود گفتگاه تصمیم خود را از یکدیگر پنهان مدارید و بدون اینکه به من مهلتی کنم و آنتکیه می

.بدهید به کشتنم اقدام کنید حقیقت داستان ظهور رسول حق همچون اخبار نوح خواهد بود که جهان را فرا خواهد.فتگر ناه وأصحاب ﴾١٥/لسفينة وجعلناها ءاية للعالمني ﴿عنکبوتٱفأجنيـ

پس ما او و اصحابش را که در کشتی قرار گرفته بودند نجات دادیم و آن کشتی را آیتی براي . عالمیان کردیم

.بودهاي ظهور رسول حق خواهد آیین نوح و کشتی و همراهانش از نشانه٢٥/ولقد أرسلنا نوحا إىل قـومه إين لکم نذير مبني ﴿هود﴾

.رسانی روشنمما نوح را نیز به این پیام فرستاده بودیم که اي مردم من براي شما بیمتمام ادیان . شود تا مردمانش را آگاهی دهدمیآشکاردنوح آگاهی دهنده که بر قوم خو

رو آیین نوح به ما سفارش شده است و همۀ خداوندي واحد و سفارشی واحد دارند و از این.ادیان در مراتب نوحیه یکی خواهند شد

ين ما وصى به نوحا و ٱشرع لکم من نا إليک وما وص ٱلد نا به إبـراهيم وموسى لذي أوحيـ يـين وال تـتـفرقوا فيه کبـر على ٱوعيسى أن أقيموا لله جيتيب إليه من يشاء ٱلمشرکني ما تدعوهم إليه ٱلد

﴾١٣/ويـهدي إليه من ينيب ﴿شوری

کتاب رسوالن

24

که نوح را بدان توصیه فرمود و آنچه ما !)کنیمتشریع می(یع کردبرایتان از دین همان را تشربه تو وحی کردیم و به ابراهیم و موسی و عیسی توصیه نمودیم این بود که دین را بپا دارید و

آید کنید بر آنان گران میسویش دعوت میآنچه که شما مشرکین را به. در آن تفرقه نیندازیدگزیند و کسانی را بخواهد براي تقرب به درگاه خود برمیو این خدا است که هرکس را

.کند که همواره در امور به او مراجعه نمایندسوي خود هدایت میبهگونه نیز استاینبدانیم که در زمین ایجاد گردید که را اولین دین توحیدينوحاگر آیین!

باید بدانیم که این آیین باقی ماند و در مقطع اعصار آخرالزمان این نسل و آیین آشکار و .پایدار خواهد شد

﴾٧٨،الصافات﴿اآلخرين يف عليه تـرکناو ﴾٧٧،الصافات﴿الباقني هم ذريـته جعلناو او را در آیندگان نیز . (آیندگان او را بر جاي گذاشتیمو در میان * .و نسل او را باقی گذاشتیم

.)قرار خواهیم دادا هبط بسالم منا وبرکات عليک وعلى أمم ممن معک وأمم سنمتـعهم مث ميسهم من ٱقيل يا نوح

﴾٤٨/عذاب أليم ﴿هودهستندهایی که با توا سالمت و برکت از ناحیه ما بر تو و بر تمام امتب! گفته شد اي نوحمندشان زودي خواهند آمد و ما در آغاز، آنان را بهرههایی نیز هستند که بهفرود آي و امت

.کنیم و در آخر عذابی دردناك از ناحیه ما آنان را فرا خواهد گرفتمیسالم علی . نوح و کسانی که با او هستند رجعتی معنوي و ظهور مجدد خواهد بودبازگشت.العالمیننوح فی ناپذیر و در عین حال آیین نوح و سرنوشت رسول حق در این مراتب، اصلی اجتنابظهور

.باور نکردنی براي منکران رسول حق خواهد بود أن يصيبکم مثل ما أصاب قـوم نوح أو قـوم هود أو قـوم صالح وما ويا قـوم ال جيرمنکم شقاقي

﴾٨٩/قـوم لوط منکم ببعيد ﴿هوددشمنی و مخالفت با من سبب نشود که شما به همان سرنوشتی که قوم نوح ! و اي قوم من

.و قوم لوط از شما چندان دور نیستیا قوم هود یا قوم صالح گرفتار شدند گرفتار شوید ﴾٣١/مث أنشأنا من بـعدهم قـرنا ءاخرين ﴿مؤمنون

کتاب رسوالن

25

)یعنی همان قوم را در زمان آخرین(.پس از هالك قوم نوح باز قوم دیگري ایجاد کردیمآیین نوح در آخرالزمانی ظهور معنوي خواهد داشت.﴾٣٣/عمرانلعالمني ﴿آلٱونوحا وءال إبـراهيم وءال عمران على صطفى ءادم ٱلله ٱإن

.عمران را بر همه مردم برگزیدابراهیم و آلخداي تعالی آدم و نوح و آلنا إىل نوح و نا إليک کما أوحيـ نا ٱإنا أوحيـ إىل إبـراهيم وإمساعيل وإسحاق لنبيني من بـعده وأوحيـ

نا داوود زبورا ﴿نساءٱويـعقوب و ﴾١٦٣/ألسباط وعيسى وأيوب ويونس وهارون وسليمان وءاتـيـطور که به نوح و پیامبران پس از او وحی کردیم و به داود زبور ما به تو وحی کردیم، همان

.دادیمشود مصداقی از وحی خداوند بر نوح و پیامبران پس از او آنچه که بر رسول حق وحی می

.باشدمی) 20هاالر( لله ما لکم من إلـه غيـره إين أخاف عليکم عذاب ٱعبدوا ٱلقد أرسلنا نوحا إىل قـومه فـقال يا قـوم

﴾٥٩/يـوم عظيم ﴿اعرافخداي یگانه را که جز او ! اي قوم: به راستی نوح را به سوي قومش فرستادیم، وي گفت

.خدایی براي شما نیست بپرستید که من از عذاب روزي بزرگ بر شما بیمناکم.نوح باشیمزمانپس از ظهور رسول حق باید در انتظار حوادثی چون

بوه فأجنيـ نا ٱلذين معه يف ٱناه و فکذ بوا بئاياتنا إنـهم کانوا قـوما عمني ٱلفلک وأغرقـ لذين کذ﴾٦٤/﴿اعراف

قوم نوح او را تکذیب کرده و او را با کسانی که همراهش بودند که در کشتی نشانده نجاتش آنان گروهی کوردل زیرادند غرق کردیم، دادیم و کسانی که آیات ما را تکذیب کرده بو

.بودند.شدگان هستندباشد و مخالفان ایشان همان غرقآیین رسول حق همان آیین کشتی می

قـوم ذکروا إذ جعلکم خلفاء من بـعد ٱأوعجبتم أن جاءکم ذکر من ربکم على رجل منکم لينذرکم و ﴾٦٩/لله لعلکم تـفلحون ﴿اعرافٱذکروا ءاالء ٱخللق بسطة فـٱنوح وزادکم يف

)رسوالن الهی(الرها یعنی رسل -20

کتاب رسوالن

26

مردي از خودتان تذکاري آمده باشد تا ۀوسیلمگر شگفت دارید که شما را از پروردگارتان بهشما ه است واز پس قوم نوح جانشین آنان کرددم که شما رایاد آرید آنشما را بیم دهد؟ به

.هاي خدا را به یاد آرید شاید رستگار شویدآفرید، نعمتبازرا شودپس از مراتب نوحیه، مراتب موسویه در ابعاد رسول حق ظاهر می.

يت عليکم أنـلزمکموها وأنتم قال يا قـوم أرأيـتم إن کنت على بـيـنة من ريب وءاتاين رمحة من عنده فـعم﴾٢٨/هلا کارهون ﴿هود

گویید من بشري چون شمایم و فرستاده خدا اي قوم شما که می: نوح در پاسخ آنان گفتو اي دال بر رسالتم داشته باشم از ناحیه پروردگارم معجزهنیستم، به من خبر دهید اگر فرضا

توانم شما را او از ناحیه خودش رحمتی به من داده باشد که بر شما مخفی مانده، آیا من میبه پذیرش آن مجبور سازم، هر چند که از آن کراهت داشته باشید؟

﴾٣٢/ني ﴿هودلصادق ٱقالوا يا نوح قد جادلتـنا فأکثـرت جدالنا فأتنا مبا تعدنا إن کنت من کار کنی و این بگو مگو را از حد گذراندي،با ما بگو مگو میعمري است که!گفتند اي نوح.دادي بیاوری آن عذابی را که همواره به ما وعده مییگواگر راست میرا یکسره کن

قوم اي مانند داستان ظاهري نوح و مکذبان مراتب نوح از ابعاد رسول حق در انتظار حادثه.او خواهند بود

ا يأتيکم به ﴾٣٣/لله إن شاء وما أنتم مبعجزين ﴿هودٱقال إمنشما ،اگر خواست بیاوردآورد وتنها خدا است که اگر بخواهد آن را بر سرتان می: نوح گفت

.توانید از آمدنش جلوگیري کنیدنمیدانند این خداوند است که که نمیاي دارند در حالیو از چون نوحی انتظار معجزه

.معجزاتش را می فرستد و نه نوح﴾٣٦/﴿هودوأوحي إىل نوح أنه لن يـؤمن من قـومک إال من قد ءامن فال تـبتئس مبا کانوا يـفعلون

ایمان آورده بودند هرگز هایی که قبالکه مطمئن باش از قوم تو جز آنو به نوح وحی شد .کنند ناراحت نباشآنچه میةایمان نخواهند آورد، دیگر از این پس دربار

نشینانش بودند تنها همان کسان بر نوح ند و کشتیده نوح اولیه ایمان آوربهایی که همان.ثانی ایمان خواهند آورد

کتاب رسوالن

27

م کما لفلک وکلما مر عليه مأل من قـومه سخروا منه قال إن تسخروا منا فإنا نسخر منک ٱويصنع ﴾٣٨/تسخرون ﴿هود

اش گذشتند مسخرهاي از مردمش از کنار او مینوح به ساختن کشتی پرداخت، هر وقت دستهطور کنید و به زودي ما نیز شما را همینامروز شما ما را مسخره می: گفتمیکردند، نوح می

.کنیممسخره میکنندگان رسول حق در آخرالزمان همان مسخره) نوح(کنندگان آیین کشتی مسخره

.خواهند بود﴾٤١/رحيم ﴿هودلله جمراها ومرساها إن ريب لغفور ٱرکبوا فيها بسم ٱوقال

به نام خدا سوار کشتی شوید که رفتن و ایستادنش به نام او است، چون پروردگار : نوح گفت.من آمرزنده و مهربان است

زودي جاري خواهد گردیدبا نام خدا، آیین نوح به.رکب معنا وال تکن مع ٱيف معزل يا بـين بـنه وکان ٱجلبال ونادى نوح ٱوهي جتري م يف موج کـ

﴾٤٢/لکافرين ﴿هودٱکه ناگهان چشم نوح به فرزندش افتاد بردکشتی، سرنشینان را در میان امواجی چون کوه می

فریاد زد، اي دور از ایشان ایستاده بودگیري کرده بود و در نقطهکه از پدرش و مؤمنین کناره.اي فرزند بیا با ما سوار شو و با کافران مباشهان

﴾٤٥/حلاکمني ﴿هودٱحلق وأنت أحکم ٱبين من أهلي وإن وعدک ٱونادى نوح ربه فـقال رب إن پروردگارش را ندا کرده با استغاثهاي که موج بین او و پسرش حائل شددر آن لحظهنوح

اي پروردگار من پسرم از خاندان من است و به درستی که وعده تو حق است و تو : گفتترین حکم استکمت متقناحکم الحاکمینی و ح.

رسول وعدة خداوند حق است و به ظالمان نخواهد رسید حتی اگر این ظالمان فرزندان.باشندحق

ر صالح فال تسألن ما ليس لک به علم إين أعظک أن قال يا نوح إنه ليس من أهلک إنه عمل غيـ﴾٤٦/جلاهلني ﴿هودٱتکون من

کتاب رسوالن

28

او از خاندان تو نیست چون که او عمل ناصالحی است، لذا از من چیزي ! خطاب رسید اي نوح.دهم از اینکه از جاهالن شويیخواستنش را نداري مخواه، من زنهارت مةکه اجازشود که غیر اهل حق و ایمان را هرگز در آیین خویش راه ندهداز نوح خواسته می.

خلاسرين ٱقال رب إين أعوذ بک أن أسألک ما ليس يل به علم وإال تـغفر يل وتـرمحين أکن من ﴾٤٧/﴿هودبرم از اینکه درخواستی کنم که نسبت به من به تو پناه می! عرضه داشت پروردگارانوح

صالح و فساد آن علمی نداشته باشم و تو اگر مرا نیامرزي و رحمم نکنی از زیانکاران خواهم .بود

وممن محلنا مع نوح ومن ذرية إبـراهيم لنبيني من ذرية ءادم ٱلله عليهم من ٱلذين أنـعم ٱأولـئک لى عليهم ءايات ٱوإسرائيل وممن هديـنا و نا إذا تـتـ ﴾٥٨/لرمحـن خروا سجدا وبکيا ﴿مرميٱجتبـيـاز فرزندان آدم و از فرزندان آن همان کسانی که خدا موهبتشان داده بود، پیروان نوح در واقع

کسانی که همراه نوح بر کشتی سوار کردیم و از فرزندان ابراهیم و اسرائیل و آن کسانی که شد به حال گریه به هاي خدا بر ایشان خوانده میهدایت کرده و برگزیده بودیم، چون آیه

.کردندافتادند و سجده میخاك مین رسوالن الهی هستندنشینانش هماذریۀ نوح و کشتی.

ناه وأهله من ٱونوحا إذ نادى من قـبل فـ يـ نا له فـنج ﴾٧٦/لعظيم ﴿انبياءٱلکرب ٱستجبـوقتی که ندا داد و اجابتش کردیم و او را با کسانش از محنت ) یاد آربه(و پیش از آن نوح را

.بزرگی نجات دادیم ماندگان عصر آخرین خواهند بودپیروانش از باقینوح و.

لهم قـوم نوح وعاد ومثود ﴿حج بت قـبـ بوک فـقد کذ ﴾٤٢/وإن يکذ.ها نیز قوم نوح و عاد و ثمود پیغمبران را تکذیب کردندکنند پیش از آناگر تو را تکذیب می

ن پیشین تکذیب و تمسخر خواهد شدرسول حق در مراتب نوحیه و همان رسوال.ره أفال تـتـقون ﴿مؤمنونٱعبدوا ٱولقد أرسلنا نوحا إىل قـومه فـقال يا قـوم ﴾٢٣/لله ما لکم من إلـه غيـ

تید که خدا را بپرس: همانا ما نوح را به رسالت به سوي امتش فرستادیم نوح به قوم خود گفتخواهید خدا ترس شوید؟جز آن ذات یکتا شما را خدایی نیست آیا هنوز نمی

کتاب رسوالن

29

لله ألنزل ٱلذين کفروا من قـومه ما هذا إال بشر مثـلکم يريد أن يـتـفضل عليکم ولو شاء ٱلمأل ٱفـقال عنا ﴾٢٤/ألولني ﴿مؤمنونٱـذا يف ءابائنا مالئکة ما مس

اشراف قوم که کافر شدند در پاسخ نوح به مردم چنین گفتند که این شخص نیست جز آنکه خواست رسولی بر بشر خواهد بر شما برتري یابد و اگر خدا میبشري است مانند شما که می

گوید از نیاکان فرستاد ما این سخنان را که این شخص میاز جنس مالئکه میبفرستد حتما.ایمخود نشنیده

﴾٢٦/نصرين مبا کذبون ﴿مؤمنونٱقال رب .نوح گفت پروردگارا مرا بر اینان که تکذیبم کردند یاري فرما

پیامبران عصر خویش که در ذهن ما ایجاد شود این باشد که چگونه قوم نوحشاید سؤالیرا تکذیب کردند مگر نوح تنها پیامبر ایشان نبود؟

رو نوح و همچنین رسوالن عصر نوح بودند و از اینالمرکنندگان مراتب خیر، ایشان تکذیبنیز خواهد داشت و تأویل رسول ) دیگري(داستان نوح و فرستادگانش مصداقی آخرین

.مانند نوح و رسوالن عصر او خواهند بودآخرالزمان و مرسلین همراه وي در واقعبوا ناهم وجعلناهم للناس ءاية وأعتدنا للظالمني عذابا أليما ٱوقـوم نوح لما کذ لرسل أغرقـ

﴾٣٧/﴿فرقانمردمان ساختیم و قوم نوح چون پیغمبران را دروغگو شمردند، غرقشان کردیم و عبرت براي

.و براي ستمگران عذابی دردآور آماده کردیمبراي مردمان عصر چون نوحی برابر است با عذاب سخت و ) المرمراتب (تکذیب رسوالن

.فراگیر چون طوفانبت قـوم نوح قالوا ﴾١٠٦/﴿شعراءإذ قال هلم أخوهم نوح أال تـتـقون ﴾١٠٥/لمرسلني ﴿شعراءٱکذ

قال رب إن قـومي کذبون ﴾١١٦/لمرجومني ﴿شعراءٱلئن مل تنته يا نوح لتکونن من نـهم فـتحا وجنين ومن معي من ٱفـ﴾١١٧/﴿شعراء ناه ﴾١١٨/لمؤمنني ﴿شعراءٱفـتح بـيين وبـيـ فأجنيـ

نا بـعد ﴾١١٩/لمشحون ﴿شعراءٱلفلک ٱومن معه يف ﴾١٢٠/لباقني ﴿شعراءٱمث أغرقـ

کتاب رسوالن

30

چرا از خدا : ها گفتوقتی که برادرشان نوح به آن* . قوم نوح نیز پیغمبران را دروغگو شمردندپروردگارا قوم من : گفت* . شوياي نوح اگر بس نکنی سنگسار می:گفتند* . ترسیدنمی

ها حکم کن و مرا با مؤمنانی که همراه منند نجات بین من و آن* . شمارنددروغگویم میسپس * . نجات دادیم) از جمعیت و حیوانات(پس او و همراهانش را در کشتی پر * . بخش

وحی بود و اي باید در انتظار ظهور چون ندر واقع در هر هزاره* .باقی ماندگان را غرق کردیم.شودبسیاري از ادیان پس از هزار سال دچار تحوالتی می

لطوفان وهم ظالمون ٱولقد أرسلنا نوحا إىل قـومه فـلبث فيهم ألف سنة إال مخسني عاما فأخذهم ﴾١٤/﴿عنکبوت

تیم، پس مدت هزار سال اال پنجاه سال در ما به تحقیق نوح را به سوي قومش گسیل داش. میان آنان درنگ کرد و سرانجام طوفان ایشان را که ستمگر بودند بگرفت

﴾٧٥/لمجيبون ﴿صافاتٱولقد نادانا نوح فـلنعم . از آن جمله نوح ما را ندا کرد و چه پاسخگوي خوبی بودیم براي او

به گوش جهانیان خواهد رسید) چون نوحی(زودي نداي نوح به.﴾٣١/لله يريد ظلما للعباد ﴿غافرٱلذين من بـعدهم وما ٱمثل دأب قـوم نوح وعاد ومثود و

و خدا مثل سنتی از عذاب که در قوم نوح و عاد و ثمود و اقوام بعد از ایشان جریان یافت. ظلم نسبت به بندگان نداردةهرگز اراد

لهم قـوم نوح وأصحاب بت قـبـ ﴾١٢/لرس ومثود ﴿قٱکذ.قبل از این کفار، قوم نوح و اصحاب رس و ثمود تکذیب کردند

﴾٥٢/وقـوم نوح من قـبل إنـهم کانوا هم أظلم وأطغى ﴿جنم. تر از آنان بودندوم نوح را که قبل از آنان و ستمکارتر و یاغیو قاولین مصداق جوامع گذشته در آخرالزمان سرنوشت نوح و قوم او خواهد بود.

بوا عبدنا وقالوا جمنون و لهم قـوم نوح فکذ بت قـبـ ﴾٩/زدجر ﴿قمرٱکذجن زده شده : قبل از ایشان قوم نوح به تکذیب پرداخته، بنده ما نوح را تکذیب کرده و گفتند

. و مضرت دیده است﴾١٣/ومحلناه على ذات ألواح ودسر ﴿قمر

کتاب رسوالن

31

. کار رفته بود سوار کردیمهاي که در کشتی بو ما نوح را بر مرکبی تختههم فاسقون ٱلنبـوة و ٱإبـراهيم وجعلنا يف ذريتهما ولقد أرسلنا نوحا و هم مهتد وکثري منـ لکتاب فمنـ

﴾٢٦/﴿حديدو با اینکه نوح و ابراهیم را فرستادیم و نبوت و کتاب را در ذریه او قرار دادیم، در عین حال

. ایشان فاسق شدندبعضی از آنان راه یافته و بسیاري از ﴾١١/جلارية ﴿حاقهٱلماء محلناکم يف ٱإنا لما طغى

. شما را در هنگامی که آب طغیان کرد بر کشتی نشاندیم) در داستان نوح این ما بودیم که(نشینان خواهیم شدزودي ما همان نوح و داستان کشتیبه.

﴾١/إىل قـومه أن أنذر قـومک من قـبل أن يأتيـهم عذاب أليم ﴿نوحإنا أرسلنا نوحا ما نوح را به سوي قومش . به نام خدایی که رحمتی عام و خاص و محدود و نامحدود دارد

.فرستادیم و گفتیم که قوم خود را قبل از آنکه عذابی دردناك فراشان گیرد انذار کن﴾٢٦/لکافرين ديارا ﴿نوحٱألرض من ٱوح رب ال تذر على وقال ن

تو هم این کافران ) کشنداینک که قوم از کفر و عناد دست نمی(و نوح عرض کرد پروردگارا . ها دیاري بر روي زمین باقی مگذاررا هالك کن و از آن

﴾١٢،الزخرف﴿تـرکبون مااألنـعام و الفلک من لکم جعل و کلهااألزواج خلق الذيو ] اي کهوسیله[ها ها و دامها را یکسره آفرید و براي شما از کشتیو همان کسی که جفت

.سوار شوید قرار داد﴾٨٠،الصافات﴿المحسنني جنزيکذلک إنا

.دهیمپاداش میما این گونه نیکوکاران را ماندگان عصر نوح خواهند بودهمان باقی) محسنین(وارثین یا بهشتیان.﴾٨٢،الصافات﴿اآلخرين أغرقـنامث ﴾٨١،الصافات﴿المؤمنني عبادنامن إنه

.سپس دیگران را غرق کردیم* .به راستی او از بندگان مؤمن ما بود﴾٢٧،نوح﴿کفارا فاجرا إال يلدواال و عبادک يضلواتذرهم إن إنک

.چرا که اگر تو آنان را باقی گذاري، بندگانت را گمراه می کنند و جز پلیدکار ناسپاس نزایند

کتاب رسوالن

32

بوالمانوح قـوم و ناهم الرسل کذ أليما عذابا للظالمني أعتدناو آية للناس جعلناهم و أغرقـ﴾٣٧،الفرقان﴿

را تکذیب کردند غرقشان ساختیم و آنان را براي ] خدا[گاه که پیامبران و قوم نوح را آن.ایممردم عبرتی گردانیدیم و براي ستمکاران عذابی پردرد آماده کرده] همه[

﴾٣/محلنا مع نوح إنه کان عبدا شکورا ﴿اسراءذرية من .شکرگزاري بودةسوار کردیم، او بند) بر کشتی(اي فرزندان کسانی که با نوح

)ترین بعد ظهور رسول حقمهم(بعد موسویه- 2)ظهور چون موسایی در مراتب طسم(مطس

)م(21در مراتب حقیقی موسی...این آیات بشناسیدمراتب موسویه را با

وناديـناه من جانب الطور ﴾۵۱/مرميواذكر يف الكتاب موسى إنه كان خملصا وكان رسوال نبيا ﴿﴾۵۲/مرمياألمين وقـربـناه جنيا ﴿

و از جانب * .اى پیامبر بودزیرا که او پاکدل و فرستاده؛و در این کتاب از موسى یاد کن.راست طور او را ندا دادیم و در حالى که با وى راز گفتیم او را به خود نزدیک ساختیم

لوا عليك من نـبإ موسى وفرعون باحلق لقوم يـؤمنون ﴿قصص ﴾ ۳/نـتـآورند به مردمى که ایمان مى] آگاهى[فرعون را براى موسى و ]حال[از گزارش ] بخشى[

.خوانیمدرستى بر تو مىنا موسى الكتاب فال تكن يف مرية من لقائه وجعلناه هدى لبين إسرائيل ﴿ ﴾۲۳/سجدهولقد آتـيـ

تردید ) رسیدن به مراتب موسویه(مالقات با او به موسى کتاب دادیم پس در ] ما[و به راستى .هدایت قرار دادیم] مایه[را براى فرزندان اسرائیل ] کتاب[مکن و آن

بر موسی و قومش رخ داد حوادثی است که قدم از آنچه که: در چندین جا فرمودند) محمدحضرت(پیامبر اسالم - 21.به قدم و ذراع به ذراع بر این امت رخ خواهد داد

کتاب رسوالن

33

یکی از حواریون رسول حق موسی ثانی خواهد بود.باشد اهمیت بسیاري میالـمـرترین ابعاد مراتب مهمازکهشکی نیست که اطالع از این بعد

حق در این مرتبه و این موقعیت ظهور خواهد نمود و امت این رسول نیز و آن رسول دارد شرایط مشابهی را پشت سر خواهند گذاشت و آنچه که بر قوم اسالم آخرالزمان رخ خواهد داد، قدم به قدم همان اتفاقاتی است که به ظاهر و تأویل خاصی در قرآن آمده است و براي

...ملت کنونی نیز رخ خواهد دادخواهد بود، مسئلۀ وارث 14دهندة هویگري چون هارون که یاريدنتخاب و همراهی رسولا

شدن امکانات و دستاوردهاي پیشین فرعونیان زمان است که از آن لحظه به بعد به دست لذا براي شکستن و از . کنندبه سحر و جادو متهم می) الـمـر(خواهد افتاد و اینکه او را الـمـر

.هایی در مراتب کیمیا خواهند داشت مانند بعد سلیمانین باور، ایشان تواناییبین بردن ای.در این ابعاد بررسی خواهد شدالـمـردر کل مراتب

شود؛ پس در قلب فرعونیت موسایی متولد از آنجایی که فرعونیت در آخرالزمان ایجاد میاست و مراتب موسی باعث نزول اولیموساي ثانی که تأویل سرگذشت موسی. شودمی

که مراتب ایشان است کلید و مفهوم طسمشود و ایشان و مجدد آیات الهی در قرآن میشود و این است راز تکرار پس به همچون موسایی کتاب داده می. اصلی قرآن خواهند بود

!طسمسرگذشت موسی و مراتب ظاهر موسیرا در مراتبسول حقرخداوند براي هدایت بشر و رحمتش بر مؤمنان دوباره

آخرالزمان ی دروجود آمدن موسایسرگذشت او و به رسالت رسیدن هو داستان به. گرداندمیترین مسائل آن بعد شود و از بزرگتأویل قرآن در تفسیر کتاب مبین مشخص می. باشدمی

: گویدمیخداوند به موسی ثانی . وجود آمدن چو موسایی استموسوي، یعنی حقیقت بهشرایط نبودي، ولی رحمت ما بر این صورت گرفت تا آنهرچند تو در آن سرزمین و طور و

با حقیقت موسی، بار دیگر متولد شود و آن مراتب را کسب نماید و همان پیامبر رسول حقخواهد قوم آخرالزمان را مجازات آخرالزمان شود که وعده داده شده است؛ زیرا خداوند می

. ها رسولی بفرستدکند، مگر اینکه بر آنگفته است که هیچ قومی را مجازات نمیکند، ولیچرا پیش از این بر ما رسولی نازل نشد تا از او و آیاتش : گویندشود؛ میپس موسی نازل می

کند و چون موسی ثانی نازل بینی میپیروي کنیم و بر او ایمان آوریم؟ خداوند این را پیش

کتاب رسوالن

34

نازل نگردیده )14حم(وهچرا آنچه که بر موسی اول نازل شد بر :شودگفته می. شودمیاست؟

22هدایتدر مراتب آتش

﴾١١/﴿طهفـلما أتاها نودي يا موسى .و یا بر آن آتش هدایتی بیابم﴾١٠/طه﴿لنار هدى ٱأو أجد على :آتش هدایت

شاید تقدس آتش در ادیان و مذاهب مانند . آموزدمیسوزاند و یست که میآتش هدایت، نار.سوزاندند از همین زمان آغاز شده استزرتشت و آیین بودا و کنفوسیوس که مردگان را می

مراتب آن توسط حضرت حق، شود که آتش هدایت، زمانی میسر می.قرار گیردطسماي در مراتب مشخص شود و زمانی رخ خواهد داد که بنده

پس از اینکه این آتش . یا از آتش مقداري را بیاورم یا بر آن هدایتی یابم: فرمایدمیموسی پس ... اهللا و رسالت برگزیده شدبه موسی عطا شد، انتخاب شد و به مقام کلیم) آتش هدایت(

گونه نبود موسی مراتب آتش را گذراند و به وحدت و تقرب رسید و سپس برخوردار شد و این.بتدا در آن مقامات قرار داشته باشدکه در همان ا

تواند بیانگر این باشد که حلول خداوند در درون می﴾١٤/﴿طهأناإال إله ال الله أناإنين جملۀ .در عوالم درونی موسی رخ دادأنا الله ال إله إال أناموسی صورت گرفت، یعنی آتش

پس چگونه است . از درون حی نشود به آن حی قیوم پی نخواهد بردچون تا زمانی که انسانپس موسی به مراتب حلول حضور حق در . گرددکه آتش حق در درون موسی ایجاد می

.رسددرونش می!به حق الیقین نزدیکتر استو این ! خدا را ابتدا باید در درون جست و انتها در بیرون دید

.پروردگارت را پرستش کن تا یقینت فرا رسدويأتيک اليقني و اعبد ربک حىت

را ) تعلقاتت(هایتکفش! اي موسی: در مراتب موسی و زمانی که مراتب آتش به موسی داده شد به او خطاب شد- 22که به شناخت حق رسید و به او مراتب آتش یقین و توجه یعنی زمانی.تو در وادي مقدس طوي قرار داريبرکن که

رسد که دیگر تعلقاتش را از خود دور کند و به دنبال حق باشد؛ زیرا هو در داده شد و به روشنایی رسید، زمان آن می.تعالم موازي؛ یعنی عالم اشراق و وحی و الهام قرار گرفته اس

کتاب رسوالن

35

الرحمن کنند و یابند؛ ولی اهل حق خداوند را در درون پیدا میعامیان، خداوند را در بیرون می: سدپرپس خداوند از موسی می. شوندمیاستوى العرش على الرحمنزیرا على العرش استوى

! داندداند، نمیچیست آنچه در دست داري؟ موسی با اینکه میکند و برگ براي آنچه که در دست موسی است آن چیزهایی است که بر آن تکیه می(

داند در این سؤال داند با چیزي که نمیخالصه فرق چیزي که موسی می. ریزدگوسفندان می).نهفته استا را رها کند تا بفهمد که چیست؟ در واقع براي اینکه هخواهد موسی، همۀ آنخداوند می

بیند در کند، میپس زمانی که رهایش می. معنی واقعی آن را بفهمد، ابتدا باید رهایش کندمبل شیطان و یا دشمن انسان مار همان س. کندآن ماریست که به سرعت حرکت میواقع

رها کرده، همان دشمنی بوده است فهمد آنچه کهپس تازه موسی می)در این تأویل(است .کندکه به او تکیه کرده، این دشمن همان دنیا و تعلقات آن است که موسی بر آن تکیه می

موسی، وقتی !فهمیم، مگر پس از رها شدن از شر آنما دشمنی دنیا را نمی! أتوکأ علیها. ت در دست بوده استفهمد با دشمن خود دساینکه می! بیندترسد که حقیقت را میمی

ما آن را به شکل اول و سزاوارترش ... آن را بگیر! رسد که حال نترسناگهان صدا میترسد که دنیا را از دست بدهدشاید ترس موسی شدن این است که موسی می... رسانیممی

هتر از دهیم؛ ولی به شکل سزاوارتر و بما آن را به تو می: فرمایدو خداوند می)در این تأویل(. خواهد که موسی همیشه دنیا را کنار بگذاردپس خداوند نمی. آنچه که در قبل بوده است

شکل واقعی دنیایی را که روي آن تاخواهد قت میداي بلکه فقط براي کسب آگاهی، لحظهدستت را در گریبان و : گویدخداوند به موسی می. کرده است به موسی نشان دهدحساب می

اول اینکه گفته شده است که ... ببر تا بدون هیچ گزندي، سفیدي آن را دریابیجیب خود فروهاي سفیدي در دست است موسی، برص؛ نوعی بیماري پوستی داشته است که نشانۀ آن لک

پس دست در جیب فرو بردن . گرداندو خداوند با این کار دست او را سالم و صحیح میاست که اگر انسان دست خود را در جیب خویش قرار تعبیري از قناعت پیشه کردن و زهد

و راز رفع نیازمندي انسان همان قناعت ... دهد از گزند حوادث تلخ و ناگوار در امان خواهد بود.پیشه کردن و به خود متکی بودن و دست نیاز به سوي کسی دراز نکردن است

کتاب رسوالن

36

در واقع ... یش را دربیاوردهاکه خداوند پیش از هر سخنی از موسی خواست که کفشدر حالیخواهد که با توجه به اینکه هم اکنون در یکی از عوالم کند و از او میموسی را خلع سالح می

مانند ايتعلقاتش را کنار گذارد و البته تعلقات نیازگونه... باشدموازي و در وادي طوي می. استبراي راه رفتن بهترکهکفش

زن و : هایی مانند، همان کفش است که شامل سمبلر انسانها دترین سمبلیکی از مهم.بچه، پول، ماشین و شغل مورد عالقه است

شود و زن و فرزند را مدتی شاید به همین دلیل است که موسی به تنهایی وارد این وادي می.بایستید و مکث کنید... گوید امکثواها میکند و به آنترك می

ترین تعلقات انسان در تمام اعصار است، امروزه بیشتر رؤیاشناسان زرگزن و بچه، همیشه از ب.باشدمعتقدند که خواب دیدن کفش، همان اهل و عیال می

مانند واد نمل که در . باشدبه معنی عالم است، ولی عوالم موازي و مجازي می"واد"کلمۀ توانند سرزمین واد را درك کنند، مگر به توجه، مانند سلیمان که واد آن واحد همۀ افراد نمی

... نمل را درك کرد و یا موسی که واد مقدس طوي را درك نمودچشم باطن تعبیر بهتریست و اینکه ! دارد نه به چشم ظاهررسیدن به واد نیاز به درك سمع

:گفته شده استيضاء خترجب جناحک إىل واضمميدک ﴾٢١، ﴿طهاألوىل سريتـهاختفسنعيدهاال و خذهاقال ﴾٢٣، ﴿طهالکبـرىآياتنامن لنريک ﴾٢٢، ﴿طهأخرىآية سوء غري من

مانند . خواهد موسی دست از نیازهایش بردارد و زهد کند تا نیازهایش کم شودخداوند می: جویی کردن است و اینکه در حدیث آمدهبهترین راه ثروتمندشدن، صرفه: انداینکه گفته

قیقت و از پس دومین آیه همین ح. بهترین ثروت قناعت است، اشاره بر این آیه داردو ... شويدهد با قناعت، کمتر نیازمند میهاي بزرگ است که خداوند به موسی یاد مینشانه

.ها و آیات بزرگی را خواهد دیدکه انسان دست از نیازهایش بکشد، نشانهتر زمانیاز همه مهمن پیدا توان در احواالت تمام پیامبراو نکتۀ دیگر در باب جدایی موقت از زن و بچه را می

الهی را دریافت نماید در ) الواح(خواست فرامیناهللا میکلیمهم در زمانی که موسی... کرداهللا و هم در احواالت محمد رسول) ع(اي به تنهایی به کوه رفت و هم در احواالت عیسیچله

ي و درغار حرا جدا از زن و فرزند گذراند و وارد سرزمین و وادااي را در کوه سینکه چله

کتاب رسوالن

37

ها، حکم جدایی موقت پیامبران از گردید تا حکم و نبوت را دریافت کند و در تمام زمان"طـ")البته در این تأویل(.همسرانشان صادر گردیده است

نا إىل موسى األمر و ما کنت من الشاهدين و ﴾ ٤٤/﴿القصصو ما کنت جبانب الغريب إذ قضيـلو عليهم آ ياتنا و لکنا کنا لکنا أنشأنا قـرونا فـتطاول عليهم العمر و ما کنت ثاويا يف أهل مدين تـتـ

ک لتـنذر قـوما ما ﴾ و ما کنت جبانب الطور إذ ناديـنا و لکن رمحة من رب ٤٥/﴿القصصمرسلني ﴾ و لو ال أن تصيبـهم مصيبة مبا قدمت ٤٦/﴿القصصأتاهم من نذير من قـبلک لعلهم يـتذکرون

نا رسوال فـنتبع آياتک و ن ﴾ ٤٧/﴿القصصکون من المؤمنني أيديهم فـيـقولوا ربـنا لو ال أرسلت إليـيت موسى من فـلما جاءهم احلق من عندنا قالوا لو ال أويت مثل ما أويت موسى أ و مل يکفروا مبا أو

﴾٤٨/﴿القصصقـبل قالوا سحران تظاهرا و قالوا إنا بکل کافرون با آنچه که در بعد موسوي به رسول ) البته در ظاهر(شود آنچه که بر موسی اولی نازل می

ول ایمان است؛ ولی مردمانی که به موسی اشود، متفاوت است و این تفاوت در باطنعطا می. آورندنیاوردند به موسی ثانی هم ایمان نمی

فرعون و مالئه بآياتنا فاستکبـروا و کانوا قـوما جمرمني و هارون إىلموسىمث بـعثنا من بـعدهم ﴾٧٥/يونس﴿

وي ] قوم[سوي فرعون و سرانسپس، بعد از آنان موسی و هارون را با آیات خود، به.گردنکشی کردند و گروهی تبهکار بودند] لی آنانو[فرستادیم ﴾۱۵/نازعاتحديث موسى ﴿هل أتاك

. آیا سرگذشت موسى بر تو آمدنا موسى الكتاب متاما على الذي أحسن وتـفصيال لكل شيء وهدى ورمحة لعلهم م مث آتـيـ بلقاء ر

﴾۱۵۴/انعاميـؤمنون ﴿بر کسى که نیکى کرده است تمام کنیم و ] نعمت را[اینکه گاه به موسى کتاب دادیم براىآن

براى اینکه هر چیزى را بیان نماییم و هدایت و رحمتى باشد امید که به لقاى پروردگارشان .ایمان بیاورند

هم أئمة يـهدون بأمرنا لما صبـروا وكانوا بآياتنا يوقنون ﴿ ﴾۲۴/دهسجوجعلنا منـ

کتاب رسوالن

38

و چون شکیبایى کردند و به آیات ما یقین داشتند برخى از آنان را پیشوایانى قرار دادیم که به .کردندهدایت مى] مردم را[فرمان ما

أويت موسى من فـلما جاءهم احلق من عندنا قالوا لو ال أويت مثل ما أويت موسى أ و مل يکفروا مبا ﴾٤٨/قـبل قالوا سحران ﴿القصص

:فرماید خواهد، فرعونیت متولد شده در آخرالزمان را از بین ببرد، میو چون خداوند میلو عليهم آياتنا ﴿القصص ﴾٥٩/و ما کان ربک مهلک القرى حىت يـبـعث يف أمها رسوال يـتـ

کنند نه یک پیامبر؟چرا گاهی پیامبران ظهور می: سؤال! صورت زوج ظهور نمودندپیامبرانی به

بت قـوم نوح المرسلني بت عاد المرسلني ١٠٥/﴿الشعراءکذ بت مثود ١٢٣/﴿الشعراء﴾ کذ ﴾ کذبت قـوم ١٤١/﴿الشعراءالمرسلني ﴾ کذب أصحاب األيکة ١٦٠/﴿الشعراءلوط المرسلني ﴾ کذ﴾١٧٦/﴿الشعراءالمرسلني

تمام این آیات رو سورة یس اشاراتی به ظهور رسول حق به همراه مرسلین دیگر دارد و از اینذیب نشانگر این است که بر این اقوام چندین رسول فرستاده گردید و این رسوالن همگی تکشود و شدند و این اتفاق در عصر حاضر نیز رخ خواهد داد، یعنی چندین رسول فرستاده می

)زودي رخ خواهد داداتفاقی که به(.شوندهمگی تکذیب میو ) ١٢/يس(إمام مبني ء أحصيناه يفو نکتب ما قدموا و آثارهم و کل شي إنا حنن حني الموتى

بومها ) ١٣/يس(اضرب هلم مثال أصحاب القرية إذ جاءها المرسلون إذ أرسلنا إليهم اثـنـني فکذا أنـزل الرمحن من قالوا ما أنـتم إال بشر مثـلنا و م) ١٤/يس(فـعززنا بثالث فقالوا إنا إليکم مرسلون

و ما علينا إال ) ١٦/يس(قالوا ربنا يـعلم إنا إليکم لمرسلون ) ١٥/يس(ء إن أنـتم إال تکذبون شي نکم و ليمسنکم منا عذاب أليم قالوا إنا تطيـرنا بکم لئن مل تـنتـهوا لنـرمج ) ١٧/يس(البالغ المبني

رمت بل أنـتم قـوم مسرفون ) ١٨/يس( و جاء من أقصا المدينة ) ١٩/يس(قالوا طائرکم معکم أ إن ذکال يسئـلکم أجرا و هم مهتدون اتبعوا من ) ٢٠/يس(قال يا قـوم اتبعوا المرسلني رجل يسعى

ذ من دونه آهلة إن يردن ) ٢٢/يس(و إليه تـرجعون و ما يل ال أعبد الذي فطرين) ٢١/يس( أ أختضالل مبني إين إذا لفي) ٢٣/يس(الرمحن بضر ال تـغن عين شفاعتـهم شيئا و ال يـنقذون

يـعلمون قيل ادخل اجلنة قال يا ليت قـومي) ٢٥/يس(إين آمنت بربکم فامسعون ) ٢٤/يس(

کتاب رسوالن

39

بـعده من قـومه من و ما أنـزلنا على) ٢٧/يس(من المکرمني ريب و جعلينمبا غفر يل) ٢٦/يس(إن کانت إال صيحة واحدة فإذا هم خامدون ) ٢٨/يس(جند من السماء و ما کنا منزلني

)٣٠/يس(يا حسرة على العباد ما يأتيهم من رسول إال کانوا به يستـهزؤن ) ٢٩/يس(شان ] و اعمال[اند، با آثار یم و آنچه را از پیش فرستادهکنزنده میماییم که مردگان را ! آري

مردم آن شهري ] داستان* [.ایماي روشن برشمردهکنیم و هر چیزي را در کارنامهدرج میگاه که دو تن سوي آنان فرستادیم ولی آن* براي آنان مثل زنراکه رسوالن بدانجا آمدند

] رسوالن[تأیید کردیم، پس ]آنان را[سومین ] فرستاده[تا با آن دو را دروغزن پنداشتند،شما جز «: گفتند] ناباوران آن دیار* [» .ایمسوي شما به پیامبري فرستاده شدهما به«: گفتند

* » .پردازیدرحمان چیزي نفرستاده و شما جز دروغ نمی] خداي[بشري مانند ما نیستید و و بر ما * » .ایمسوي شما به پیامبري فرستاده شدهما واقعا بهداند کهپروردگار ما می«: گفتند

شما را به شگون بد ] حضور[ما «: پاسخ دادند* .نیست] پیام[جز رسانیدن آشکار ] ايوظیفه[کنیم و قطعا عذاب دردناکی از ما به شما خواهد اگر دست برندارید، سنگسارتان می. ایمگرفتهباز کفر [آیا اگر شما را پند دهند . شومی شما با خود شماست«:گفتند] رسوالن* [» .رسید

مردي از دورترین جاي شهر ] در این میان[و * » .بلکه شما قومی اسرافکارید!] ورزید؟ نهمیاز کسانی که پاداشی * .اي مردم، از این فرستادگان پیروي کنید«: گفت] و[دوان دوان آمد،

آخر چرا کسی را * .بر راه راست قرار دارند، پیروي کنید] زنی[ خواهند و خود از شما نمیآیا به جاي او * یابید؟سوي او بازگشت میشما به] همه[نپرستم که مرا آفریده است و

رحمان بخواهد به من گزندي برساند، نه شفاعتشان به ] خداي[خدایانی را بپرستم که اگر در آن صورت، من قطعا در گمراهی آشکاري * ند؟توانند مرا برهاندهد و نه میحالم سود می

سرانجام به جرم * [» .مرا بشنوید] اقرار. [من به پروردگارتان ایمان آوردم* .خواهم بوددانستند،اي کاش، قوم من می«: گفت» .به بهشت درآي«: گفته شد] ایمان کشته شد و بدو

وي هیچ ] شهادت[پس از * » .قرار دادعزیزانم ةکه پروردگارم چگونه مرا آمرزید و در زمر* تنها * .فروفرستنده نبودیم] پیش از این هم[سپاهی از آسمان بر قومش فرود نیاوردیم و

هیچ ! دریغا بر این بندگان* .ها سرد بر جاي فسردندآن] همه[ناگاه هیک فریاد بود و بس و ب*.کردنداي بر آنان نیامد مگر آنکه او را ریشخند میفرستاده

کتاب رسوالن

40

عدي خاص از ویژگی رسول حق میالمراین کتاب در توصیف یکی از مراتبباشد، یعنی ب.کندشود و معنی پیدا میکه در کیفیت موسی ظاهر می) س(

او پیرو آن است و ] حق[آیا کسى که از جانب پروردگارش بر حجتى روشن است و شاهدى از که در [آنان ] بافددروغ مى[و مایه رحمت بوده است موسى راهبر در مراتب] نیز[پیش از وى

به آن کفر ورزد آتش ] مخالف[هاى گروند و هرکس از گروهبه آن مى] اندجستجوى حقیقت] آمده است[از جانب پروردگارت ] و[گاه اوست پس در آن تردید مکن که آن حق است وعده

23.کنندولى بیشتر مردم باور نمى

ها رسول را هاي مختلف نازل شده است که آنبه برخی از افراد چون رسول، مراتب کتاب. تکذیب خواهند کرد و رجعتی خواهند داشت

دانید، پس اگر نمی. کردیم گسیل نداشتیمجز مردانی که بدیشان وحی می] هم[و پیش از تو 24.ها نازل شده است بپرسیدکسانی که قرآن بر آناز

در مالقات و دیدار با موسی شک نداشته : اهللا فرموده استخداوند به محمدرسولچرا: سؤال؟!باش

!زیسته است؟اهللا میهزاران سال پیش از محمدرسول) اهللارسول(دانیم موسیکه میدرحالیالیقین تبدیل چیست که باید به حقو اگر قرار است مالقاتی وجود داشته باشد، این شک

شود؟به چه کیفیتی خواهد بود؟) اهللارسول(اهللا و موسیرسولدیدار محمد

!بعد موسوي خواهید خواندمراتبتمام این سؤاالت را در : پاسخممکن است این سؤاالت برایتان پیش آید که چرا خداوند تا این حد در کتاب قرآن از شرح

شود و حتی در ر میها زیاد تکراقدر این داستانزند و اینمثال می) اهللارسول(حال موسیاست گفته شده است که این سرنوشت و اصل ) اهللارسول(که اشاره به موسیط س متفسیر

!نزول کتاب خواهد بود

لوه شاهد منه ومن قـبله كتاب موسى إماما ورمحة أو - 23 لئك يـؤمنون به ومن يكفر به من أفمن كان على بـيـنة من ربه ويـتـ﴾١٧/احلق من ربك ولكن أكثـر الناس ال يـؤمنون ﴿هوداألحزاب فالنار موعده فال تك يف مرية منه إنه

)٤٣/حنل(إليهم فسئـلوا أهل الذکر إن کنتم ال تـعلمون و ما أرسلنا من قـبلک إال رجاال نوحي-24

کتاب رسوالن

41

لوا عليک من نـبإ موسى) ٢/قصص(تلک آيات الکتاب المبني ) ١/قصص(طسم و فرعون نـتـ)٣/قصص(باحلق لقوم يـؤمنون

حق بر تو هما از داستان موسی و فرعون ب! * ها از آیات کتاب مبین استاین! * طسم!آورندایمان می) طالب حقند و(خوانیم، براي گروهی که می

.وسی داردمینا و سور طاشاره به ط س مکلمۀ اتفاقات موسی آورند، اخبار و خواهد بر رسولش و قومی که به او ایمان میچرا خداوند می

!اش بیان نماید؟و فرعون را به شکل حقیقی!باشد، خواهید یافتمیالمربعد 11پاسخ تمام این سؤاالت را در بعد موسوي که یکی از

خواهید المرآوران به رسول در واقع آنچه که از داستان موسی و فرعون به رسول و ایمانشدن رسول حق در مراتب موسی خواهد بود و این پیروزي و استیال دردید، شبیه اسرار سویه

.گیرددر بعد موسوي صورت می)مؤمنان الهی(اسرائیلفرعون و هدایت بنیحکومت25.و به یقین موسى را با آیات خود و حجتى آشکار فرستادیم

26.ان اسرائیل تورات را به میراث نهادیمو قطعا موسى را هدایت دادیم و به فرزند

شده و این بدان معنی است که رسول حق سلطان مبین، یعنی چیرگی آشکار و از پیش معینها را از سرزمین مقدس و منجی بشریت در بعد موسویه بر فرعونیان پیروز خواهند گشت و آن

.طور سینا بیرون خواهند رانداو پیرو آن ] خویشان[بر حجتى روشن است و شاهدى از آیا کسى که از جانب پروردگارش

که در [آنان ] بافددروغ مى[موسى راهبر و مایه رحمت بوده است مراتباست و پیش از وى به آن کفر ورزد آتش ] مخالف[هاى گروند و هرکس از گروهبه آن مى] اندجستجوى حقیقت

] آمده است[از جانب پروردگارت ] و[گاه اوست پس در آن تردید مکن که آن حق است وعده27.کنندولى بیشتر مردم باور نمى

.موسی با وزیري خواهد بود که از رسوالن است

﴾٢٣/وسلطان مبني ﴿غافرولقد أرسلنا موسى بآياتنا -25نا موسى اهلدى وأورثـنا بين إسرائيل الكتاب ﴿غافر-26 ﴾٥٣/ولقد آتـيـلوه شاهد منه ومن قـبله كتاب موسى إماما ورمحة أو -27 ك يـؤمنون به ومن يكفر به من لئ أفمن كان على بـيـنة من ربه ويـتـ

﴾١٧/يـؤمنون ﴿هوداألحزاب فالنار موعده فال تك يف مرية منه إنه احلق من ربك ولكن أكثـر الناس ال

کتاب رسوالن

42

به موسی کتاب عطا کردیم و برادرش هارون را همراه او دستیارش ] ما[و به یقین 28.مگردانیدی

] که[. * نهادیمو قطعا موسی را هدایت دادیم و به فرزندان اسرائیل تورات را به میراث.29رهنمود و یادکردي براي خردمندان است

) فرزندان یعقوب(اسرائیلباشد که مایۀ هدایت بنیمی) المر(موسی بعدي از مراتب حق پوشانند و باشد و فرزندان یعقوب همان کسانی هستند که به نصایح خداوند جامۀ عمل میمی

شوند و ایشان همان منتظران حقیقی و هدایت میگشته و ) روح رسالت(به دنبال روح الهی .شوندادعا هستند که از درهاي مختلف وارد میبی

نومید مالقات با روح الهیاي پسران من، بروید و از یوسف و برادرش جستجو کنید و از 30».شودنومید نمیدیدار با روح الهیمباشید، زیرا جز گروه کافران کسی از

عدترین اعتقادات الهی و قرآنی است و این به معنی ظهور موسوي یکی از مهماعتقاد به ب.باشدرسول حق در مراتب موسی می

. قطعا خداوند موسی را با آیاتی آشکارکننده و پیروزي خواهد فرستادگردید، براي شما در برابر خدا هیچ حمایتگري نیست و میباز] به عنف[روزي که پشت کنان

31».خدا گمراه کند او را راهبري نیستهر که را

گاه از آن روي آن] و[کس که به آیات پروردگارش پند داده شود و کیست بیدادگرتر از آن.32ایمبگرداند؟ قطعا ما از مجرمان انتقام کشنده

ناو ﴾٢اإلسراء،﴿وکيال دوين من تـتخذواأال إسرائيل لبين هدىجعلناه و الکتاب موسىآتـيـ: و کتاب آسمانی را به موسی دادیم و آن را براي فرزندان اسرائیل رهنمودي گردانیدیم که

.نهار، غیر از من کارسازي مگیریدز

)٣٥/فرقان(اه هارون وزيرا و لقد آتـينا موسى الکتاب و جعلنا معه أخ-28)٥٤/غافر(ألويل األلباب هدى و ذکرى) ٥٣/غافر(إسرائيل الکتاب و أورثنا بينو لقد آتـينا موسى اهلدى-29روح الله إنه ال يـيأس من روح الله إال القوم الکافرون يا بين اذهبوا فـتحسسوا من يوسف و أخيه و ال تـيأسوا من - 30

)٨٧/يوسف()٣٣/غافر(يـوم تـولون مدبرين ما لکم من الله من عاصم و من يضلل الله فما له من هاد -31)٢٢/سجده(آيات ربه مث أعرض عنها إنا من المجرمني منتقمون و من أظلم ممن ذکر ب -32

کتاب رسوالن

43

لقد به معنی تأکید است و این تأکید بر حتمی بودن آیاتی از قرآن است که در شأن رسول .پیدا خواهد کردمعنی ) ییموساچون (حق

رهم بأيام الل ه إن يف ذلك ولقد أرسلنا موسى بآياتنا أن أخرج قـومك من الظلمات إىل النور وذك﴾۵/آليات لكل صبار شكور ﴿ابراهيم

ها به که قوم خود را از تاریکی] فرمودیمو به او[و در حقیقت موسى را با آیات خود فرستادیم ] یادآورى[سوى روشنایى بیرون آور و روزهاى خدا را به آنان یادآورى کن که قطعا در این

.هاستبراى هر شکیباى سپاسگزارى عبرترسول حق در دنیا شکل خواهد توسطمؤمنان در زمان ظهور مراتب موسویه و تنجا

.گرفتلقومه اذكروا نعمة الله عليكم إذ أجناكم من آل فرعون يسومونكم سوء العذاب وإذ قال موسى

﴾۶/ويذحبون أبـناءكم ويستحيون نساءكم ويف ذلكم بالء من ربكم عظيم ﴿ابراهيمخدا را بر خود به یاد آورید را که موسى به قوم خود گفت نعمتهنگامى ] به خاطر بیاور[و داشتند و که بر شما عذاب سخت روا مى] همانان[گاه که شما را از فرعونیان رهانید آن

براى شما از جانب ] امر[گذاشتند و در این بریدند و زنانتان را زنده مىپسرانتان را سر مى.پروردگارتان آزمایشى بزرگ بود

اسرائیل رخ داد در ابعاد آخرالزمان بر رسول حق و مؤمنان و آنچه که بر موسی و قوم بنی.دهدرخ میاین زمانفرعونیان آخرالزمان

﴾۷/وإذ تأذن ربكم لئن شكرمت ألزيدنكم ولئن كفرمت إن عذايب لشديد ﴿ابراهيمشما را افزون ] نعمت[ارتان اعالم کرد که اگر واقعا سپاسگزارى کنید گاه که پروردگو آن

.خواهد بودخواهم کرد و اگر ناسپاسى نمایید قطعا عذاب من سختيد ﴿ابراهيم يعا فإن الله لغين مح ﴾۸/وقال موسى إن تكفروا أنتم ومن يف األرض مج

نیاز گمان خدا بىهر که در روى زمین است همگى کافر شوید بىو موسى گفت اگر شما و .است] صفات[ستوده

نا موسى الكتاب وجعلناه هدى لبين إسرائيل أال تـتخذوا من دوين وكيال ﴿اسرا ﴾۲/وآتـيـ

کتاب رسوالن

44

هنمودى گردانیدیم که و کتاب آسمانى را به موسى دادیم و آن را براى فرزندان اسرائیل ر.زنهار غیر از من کارسازى مگیرید

نا موسى تسع آيات بـيـنات فاسأل بين إسرائيل إذ جاءهم فـقال له فرعون إين أل ظنك يا ولقد آتـيـقال لقد علمت ما أنزل هؤالء إال رب السماوات واألرض بصآئر ﴾۱۰۱/اسراموسى مسحورا ﴿

﴾۱۰۲﴿/اسراوإين ألظنك يا فرعون مثبورا گاه که نزد ه نشانه آشکار دادیم پس از فرزندان اسرائیل بپرس آنو در حقیقت ما به موسى نگفت قطعا. * پندارمشده مىتو را افسونگفت اى موسى من جداآنان آمد و فرعون به او

ها و زمین نازل نکرده هاست جز پروردگار آسمانرا که باعث بینش] هانشانه[دانى که این مى.پندارماست و راستى اى فرعون تو را تباه شده مى

ناه وم يعا ﴿فأراد أن يستفزهم من األرض فأغرقـ ﴾۱۰۳/اسران معه مجزمین برکند پس او و هر که را با وى بود همه را تصمیم گرفت که آنان را از] عونفر[پس

.غرق کردیمهاي بهشت وارثین در سرزمین) یافتگان آخرالزمانیعنی نجات(اسرائیلدر نهایت بنی

.ساکن خواهند شدنا بكم لفيفا ﴿وقـلنا من بـعده لبين ﴾۱۰۴/اسراإسرائيل اسكنوا األرض فإذا جاء وعد اآلخرة جئـ

و پس از او به فرزندان اسرائیل گفتیم در این سرزمین ساکن شوید پس چون وعده آخرت فرا .کنیمرسد شما را همه با هم محشور مى

قـوم اذكروا نعمة الله عليكم إذ جعل فيكم أنبياء وجعلكم ملوكا وآتاكم ما وإذ قال موسى لقومه يا يا قـوم ادخلوا األرض املقدسة اليت كتب الله لكم وال ﴾۲۰/مل يـؤت أحدا من العالمني ﴿مائده

قالوا يا موسى إن فيها قـوما جبارين وإنا لن ﴾۲۱/ى أدباركم فـتنقلبوا خاسرين ﴿مائدهتـرتدوا عل ها فإنا داخلون ﴿مائده ها فإن خيرجوا منـ ها قالوا يا موسى إنا لن ندخل ﴾۲۲/ندخلها حىت خيرجوا منـ

قال رب إين ال أملك ﴾٢٤/أبدا ما داموا فيها فاذهب أنت وربك فـقاتال إنا هاهنا قاعدون ﴿مائدهنـنا وبـني القوم الفاسقني ﴿مائده ﴾۲۵/إال نـفسي وأخي فافـرق بـيـ

خدا را بر خود یاد کنید قوم خود گفت اى قوم من نعمتزمانى را که موسى به ] یاد کن[و گاه که در میان شما پیامبرانى قرار داد و شما را پادشاهانى ساخت و آنچه را که به هیچ آن

کتاب رسوالن

45

اى قوم من به سرزمین مقدسى که خداوند براى * .کس از جهانیان نداده بود به شما دادگفتند اى موسى * .ید که زیانکار خواهید شدشما مقرر داشته است درآیید و به عقب بازنگرد

شویم پس اگر از در آنجا مردمى زورمندند و تا آنان از آنجا بیرون نروند ما هرگز وارد آن نمىند ما ]شهر[گفتند اى موسى تا وقتى آنان در آن * .آنجا بیرون بروند ما وارد خواهیم شد

*.نشینیمجنگ کنید که ما همین جا مىو] ید[هرگز پاى در آن ننهیم تو و پروردگارت بروپروردگارا من جز اختیار شخص خود و برادرم را ندارم پس میان ما و میان این :گفت]موسى[

.قوم نافرمان جدایى بینداز﴾۲۶/القوم الفاسقني ﴿مائدهقال فإنـها حمرمة عليهم أربعني سنة يتيهون يف األرض فال تأس على

در بیابان ] که[چهل سال بر ایشان حرام شد ] سرزمین[آن ] ورود به[فرمود ] خدا به موسى[.سرگردان خواهند بود پس تو بر گروه نافرمانان اندوه مخور

تأییدکنندة رسول حق است که در مراتب ) رسول(داستان موسی و شاهد همراه او وزیر.شودظاهر میموسویه

لوه شاهد منه ومن قـبله كتاب موسى إماما ورمحة أو لئك يـؤمنون به أفمن كان على بـيـنة من ربه ويـتـنه احلق من ربك ولكن أكثـر الناس ال ومن يكفر به من األحزاب فالنار موعده فال تك يف مرية منه إ

﴾۱۷/يـؤمنون ﴿هودآیا کسى که از جانب پروردگارش بر حجتى روشن است و شاهدى از او پیرو آن است و پیش

که در [آنان ] بافددروغ مى[کتاب موسى راهبر و مایه رحمت بوده است ] نیز[از وى به آن کفر ورزد آتش ] مخالف[هاى گروند و هر کس از گروهآن مىبه]اندجستجوى حقیقت

]آمده است[از جانب پروردگارت ] و[گاه اوست پس در آن تردید مکن که آن حق است وعده.کنندولى بیشتر مردم باور نمى

نا موسى الكتاب فاختلف فيه ولوال كلمة سبـقت من نـهم وإنـهم لفي شك ولقد آتـيـ ربك لقضي بـيـ﴾۱۱۰/هودمنه مريب ﴿

دادیم پس در مورد آن اختالف شد و اگر از جانب ] آسمانى[و به حقیقت ما به موسى کتاب بارة دراى پیشى نگرفته بود قطعا میان آنها داورى شده بود و بى گمان آنان پروردگارت وعده

.آمیزندبهتانآن در شکى

کتاب رسوالن

46

﴾۹/وهل أتاك حديث موسى ﴿طه)ا؟ايمراتب قرار گرفتهآیا در این (؟ و آیا خبر موسى به تو رسید

ها بقبس أو أجد على ال نار هدى إذ رأى نارا فـقال ألهله امكثوا إين آنست نارا لعلي آتيكم منـ﴾۱۰/﴿طهشوددر اینجا مراتب طسم بعد موسوي در قرآن فصیل می.

دیدم امید که راهنگامى که آتشى دید پس به خانواده خود گفت درنگ کنید زیرا من آتشى.یابم]خود را باز[اى از آن براى شما بیاورم یا در پرتو آتش راه پاره)رسول حی(موسویه–مو ) سوي شدن(سینا –سطور و -طـ

﴾۱۱/فـلما أتاها نودي يا موسى ﴿طه.پس چون بدان رسید ندا داده شد که اى موسى

﴾۱۲/إين أنا ربك فاخلع نـعليك إنك بالواد المقدس طوى ﴿طه.پوش خویش بیرون آور که تو در وادى مقدس طوى هستىاین منم پروردگار تو پاى

﴾۱۳/وأنا اختـرتك فاستمع لما يوحى ﴿طه.شود گوش فرا دهام پس بدانچه وحى مىو من تو را برگزیده

﴾ ۱۴/إنين أنا الله ال إله إال أنا فاعبدين وأقم الصالة لذكري ﴿طه.کن و به یاد من نماز برپا دارمنم من خدایى که جز من خدایى نیست پس مرا پرستش ﴾۱۵/إن الساعة ءاتية أكاد أخفيها لتجزى كل نـفس مبا تسعى ﴿طه

آنچه ] موجب[خواهم آن را پوشیده دارم تا هر کسى به در حقیقت قیامت فرارسنده است مى.کوشد جزا یابدمى

ها من ال ا واتـبع هواه فـتـردى ﴿طهفال يصدنك عنـ ﴾۱۶/يـؤمن پس هرگز نباید کسى که به آن ایمان ندارد و از هوس خویش پیروى کرده است تو را از

.آن باز دارد که هالك خواهى شد] ایمان به[و سخن حق اوستعصاي موسی همان کالم.

ا على غنمي ويل فيها قال ﴾۱۷/وما تلك بيمينك يا موسى ﴿طه ها وأهش هي عصاي أتـوكأ عليـ﴾۲۰/فألقاها فإذا هي حية تسعى ﴿طه﴾۱۹/قال ألقها يا موسى ﴿طه﴾۱۸/مآرب أخرى ﴿طه

کتاب رسوالن

47

واضمم يدك إىل جناحك خترج بـيضاء من ﴾۲۱/قال خذها وال ختف سنعيدها سريتـها األوىل ﴿طهاذهب إىل فرعون إنه طغى ﴾۲۳/لنريك من آياتنا الكبـرى ﴿طه﴾۲۲/غري سوء آية أخرى ﴿طه

واحلل عقدة من ﴾۲۶/ويسر يل أمري ﴿طه﴾۲۵/قال رب اشرح يل صدري ﴿طه﴾۲۴/﴿طههارون أخي ﴾۲۹/واجعل يل وزيرا من أهلي ﴿طه﴾۲۸/﴾ يـفقهوا قـويل ﴿طه۲۷/لساين ﴿طه

كي نسبحك كثريا ﴾۳۲/وأشركه يف أمري ﴿طه﴾۳۱/اشدد به أزري ﴿طه﴾۳۰/﴿طهقال قد أوتيت سؤلك يا ﴾۳۵/إنك كنت بنا بصريا ﴿طه﴾۳۴/طهونذكرك كثريا ﴿﴾۳۳/﴿طه

﴾۳۷/ولقد منـنا عليك مرة أخرى ﴿طه﴾۳۶/موسى ﴿طهدهم و با گفت این عصاى من است بر آن تکیه مى* .و اى موسى در دست راست تو چیست

فرمود * .آیداى دیگرى هم براى من از آن برمىآن براى گوسفندانم برگ مى تکانم و کاره* .خزیدپس آن را انداخت و ناگاه مارى شد که به سرعت مى* .اى موسى آن را بینداز

و * .فرمود آن را بگیر و مترس به زودى آن را به حال نخستینش بازخواهیم گردانیدتا به تو * .اى دیگر استمعجزه] این[آید گزند برمىخود را به پهلویت ببر سپید بىدست

* .به سوى فرعون برو که او به سرکشى برخاسته است* .معجزات بزرگ خود را بنمایانیمو از زبانم گره * .و کارم را براى من آسان ساز* .ام را گشاده گردانگفت پروردگارا سینه

هارون برادرم * .و براى من دستیارى از کسانم قرار ده* .سخنم را بفهمند] تا[* .بگشاى.تا تو را فراوان تسبیح گوییم* .و او را شریک کارم گردان* .پشتم را به او استوار کن* .را

فرمود اى موسى * .ما بینایى] حال[زیرا تو همواره به * .و بسیار به یاد تو باشیم* .بر تو منت نهادیم] هم[و به راستى بار دیگر * .ات به تو داده شدخواسته

نا إىل أمك ما يوحى ﴿طهإ ﴾۳۸/ذ أوحيـ.شد وحى کردیموحى مى] باید[هنگامى که به مادرت آنچه را که

ظاهر شدن موسی در سرزمین و دامان فرعونیان وعدة خداوند است که در قرآن آمده.دهندگان هو خواهند بوداست و ظاهرا دشمنان موسی همان پرورش

يت عليك يف التابوت فاقذفيه يف اليم فـليـلقه اليم بالساحل يأخذه عدو يل وعدو له وألق أن اقذفيه ﴾۳۹/حمبة مين ولتصنع على عيين ﴿طه

کتاب رسوالن

48

او را به کرانه اندازد ] لرود نی[اى بگذار سپس در دریایش افکن تا دریا که او را در صندوقچهدشمن من و دشمن وى او را برگیرد و مهرى از خودم بر تو افکندم تا زیر نظر من ] و[

.پرورش یابىزودي گفته خواهد شدموسی مطالبی به)خواهر(تدر اسرار اخ.

نـها وال حتزن وقـتـلت إذ متشي أختك فـتـقول هل أدلكم على من يكفله فـرجعناك إىل أمك كي تـقر عيـناك من الغم وفـتـناك فـتونا فـلبثت سنني يف أهل مدين مث جئت على قدر ي يـ ا موسى نـفسا فـنج

﴾۴۰/﴿طهدار او گردد داللت کنم کسى که عهدهگفت آیا شما را بر رفت و مىگاه که خواهر تو مىآن

] سپس[اش روشن شود و غم نخورد و پس تو را به سوى مادرت بازگردانیدیم تا دیدهتو را از اندوه رهانیدیم و تو را بارها آزمودیم و سالى چند در میان ] ما[شخصى را کشتى و

.آمدى] و مقتضى[اهل مدین ماندى سپس اى موسى در زمان مقدر ﴾۴۱/واصطنـعتك لنـفسي ﴿طه

.و تو را براى خود پروردمدر اسرار برادر موسی مطالبی گفته خواهد شد.

﴾۴۲/اذهب أنت وأخوك بآيايت وال تنيا يف ذكري ﴿طه.ببرید و در یادکردن من سستى مکنید] براى مردم[هاى مرا تو و برادرت معجزه

﴾۴۳/إىل فرعون إنه طغى ﴿طهاذهبا .به سوى فرعون بروید که او به سرکشى برخاسته

چه سخن نرم و مالیم است که باعث ایجاد تغییراتی در فرعون خواهد شد و شاید او اینرا خاشع نماید و از تکبر دور کند؟

﴾۴۴/خيشى ﴿طهفـقوال له قـوال ليـنا لعله يـتذكر أو .و با او سخنى نرم گویید شاید که پند پذیرد یا بترسد

ترسند؟با اینکه تأییدیۀ الهی را دارند ولی باز هم از فرعونیان میچرا موسی و برادرشنا أو أن يطغى ﴿طه ﴾۴۵/قاال ربـنا إنـنا خناف أن يـفرط عليـ

.آسیبى به ما برساند یا آنکه سرکشى کند] او[ترسیم که ا مىآن دو گفتند پروردگارا م﴾۴۶/قال ال ختافا إنين معكما أمسع وأرى ﴿طه

کتاب رسوالن

49

.بینمشنوم و مىفرمود مترسید من همراه شمایم مىتر از دو برادر، دو یار و همسفر دو فرستاده، دو برادر و نزدیکآن دو نفر چه کسانی هستند؟

جوینده بر روي زمین فرعون کیست؟ علو، برتري. با یک هدف یکسان، دو مبارز علیه فرعون.کنندخواه و مستکبر؛ چه زمانی این دو برادر عصا را رها میو زیاده

ت نظر و فرمان برادر اول است و بعد برادر اول تحت نظر برادر دوم نیست، ولی برادر دوم تح.شود که فرعونیت شروع شود و ظلم و ستم این فرعون فراگیر شودموسی زمانی ظاهر می

ها و شوند، مگر با کتابو امروز در عصر جدید رسوالن و فرستادگان خداوند شناخته نمی.هاي الهی ایشاناندیشه

ناك بآية من ربك والسالم فأتياه فـقوال إنا رسوال رب بـهم قد جئـ ك فأرسل معنا بين إسرائيل وال تـعذ﴾۴۷/على من اتـبع اهلدى ﴿طه

پس به سوى او بروید و بگویید ما دو فرستاده پروردگار توایم پس فرزندان اسرائیل را با ما ایم و بر هر اى آوردهراستى ما براى تو از جانب پروردگارت معجزهبفرست و عذابشان مکن به

.کس که از هدایت پیروى کند درود بادها خواهد رسیدکه بر مکذبان و رویگردانو این چه عذابیست.

نا أن العذاب على من كذب وتـوىل ﴿طه ربكما يا موسى قال فمن ﴾۴۸/إنا قد أوحي إليـقال فما بال القرون األوىل ﴾۵۰/قال ربـنا الذي أعطى كل شيء خلقه مث هدى ﴿طه﴾۴۹/﴿طهالذي جعل لكم ﴾۵۲/قال علمها عند ريب يف كتاب ال يضل ريب وال ينسى ﴿طه﴾۵۱/﴿طه

ىت ألرض مهدا وسلك لكم فيها سبال وأنزل من السماء ماء فأخرجنا به أزواجا من نـبات ش اويل النـهى ﴿طه﴾۵۳/﴿طه ها خلقناكم وفيها ﴾۵۴/كلوا وارعوا أنـعامكم إن يف ذلك آليات أل منـ

ها خنرجكم تارة أخرى ﴿طه قال ﴾۵۶/ولقد أريـناه آياتنا كلها فكذب وأىب ﴿طه﴾۵۵/نعيدكم ومنـنـن ﴾۵۷/أجئتـنا لتخرجنا من أرضنا بسحرك يا موسى ﴿طه نك فـلنأتيـنك بسحر مثله فاجعل بـيـ ا وبـيـ

﴾۵۸/موعدا ال خنلفه حنن وال أنت مكانا سوى ﴿طه. * در حقیقت به سوى ما وحى آمده که عذاب بر کسى است که تکذیب کند و روى گرداند

گفت پروردگار ما کسى است که هر . * گفت اى موسى پروردگار شما دو تن کیست] فرعون[حال : گفت. * ر اوست داده سپس آن را هدایت فرموده استچیزى را خلقتى که درخو

کتاب رسوالن

50

گفت علم آن در کتابى نزد پروردگار من است پروردگارم نه . * هاى گذشته چون استنسلاى ساخت و همان کسى که زمین را برایتان گهواره. * نمایدکند و نه فراموش مىخطا مى

هاى فرود آورد پس به وسیله آن رستنیها ترسیم کرد و از آسمان آبىبراى شما در آن راهها براى هایتان را بچرانید که قطعا در اینبخورید و دام. * گوناگون جفت جفت بیرون آوردیم

گردانیم و ایم در آن شما را بازمىشما را آفریده] زمین[از این . * هایى استخردمندان نشانهنشان ] فرعون[همه آیات خود را به ] ما[قت در حقی. * آوریمبار دیگر شما را از آن بیرون مى

اى تا با سحر خود اى موسى آمده:گفت. * دروغ پنداشت و نپذیرفت] ها رااو آن[دادیم ولى براى تو سحرى مثل آن خواهیم آورد پس قطعا] هم[ما . * ما را از سرزمینمان بیرون کنى

.در جایى هموار] آن هم[و نه تو میان ما و خودت موعدى بگذار که نه ما آن را خالف کنیم﴾۵۹/قال موعدكم يـوم الزينة وأن حيشر الناس ضحى ﴿طه

.آیندگفت موعد شما روز جشن باشد که مردم پیش از ظهر گرد مى] موسى[ باشد؟چه روزي می) شدن مردمروز جمع(مقصود از این روز جشن

قال هلم موسى ويـلكم ال تـفتـروا على الله كذبا ﴾۶۰/فجمع كيده مث أتى ﴿طهفـتـوىل فرعون نـهم وأسروا النجوى ﴾۶۱/فـيسحتكم بعذاب وقد خاب من افـتـرى ﴿طه فـتـنازعوا أمرهم بـيـ

احران يريدان أن خيرجاكم من أرضكم بسحرمها ويذهبا بطريقتكم ﴾ قالوا إن هذان لس ۶۲/﴿طهقالوا يا ﴾۶۴/فأمجعوا كيدكم مث ائـتوا صفا وقد أفـلح اليـوم من استـعلى ﴿طه﴾۶۳/المثـلى ﴿طه

قال بل ألقوا فإذا حباهلم وعصيـهم ﴾۶۵/ا أن نكون أول من ألقى ﴿طهموسى إما أن تـلقي وإم قـلنا ال ﴾۶۷/فأوجس يف نـفسه خيفة موسى ﴿طه﴾۶۶/خييل إليه من سحرهم أنـها تسعى ﴿طه

ا صنـعوا كيد ساحر وال ﴾۶۸/ختف إنك أنت األعلى ﴿طه وألق ما يف ميينك تـلقف ما صنـعوا إمنفألقي السحرة سجدا قالوا آمنا برب هارون وموسى ﴾۶۹/يـفلح الساحر حيث أتى ﴿طه

إنه لكبريكم الذي علمكم السحر فألقطعن أيديكم قال آمنتم له قـبل أن آذن لكم ﴾۷۰/﴿طهقالوا ﴾۷۱/هوأرجلكم من خالف وألصلبـنكم يف جذوع النخل ولتـعلمن أيـنا أشد عذابا وأبـقى ﴿ط

نـيا لن نـؤثرك على ما جاءنا ا تـقضي هذه احلياة الد من البـيـنات والذي فطرنا فاقض ما أنت قاض إمنر وأبـقى﴾۷۲/﴿طه إنا آمنا بربـنا ليـغفر لنا خطايانا وما أكرهتـنا عليه من السحر والله خيـ

کتاب رسوالن

51

﴾ ومن يأته مؤمنا ۷۴/ه من يأت ربه جمرما فإن له جهنم ال ميوت فيها وال حيىي ﴿طه﴾ إن ۷۳/﴿طهجنات عدن جتري من حتتها األنـهار ﴾۷۵/قد عمل الصاحلات فأولئك هلم الدرجات العلى ﴿طه

نا إىل موسى أن أسر بعبادي فاضرب هلم ﴾۷۶/ن فيها وذلك جزاء من تـزكى ﴿طهخالدي ولقد أوحيـم فأتـبـعهم فرعون جبنوده فـغشيـهم من الي ﴾۷۷/طريقا يف البحر يـبسا ال ختاف دركا وال ختشى ﴿طه

﴾۷۹/﴾ وأضل فرعون قـومه وما هدى ﴿طه۷۸/ما غشيـهم ﴿طهگفت واى ] ساحران[موسى به . * نیرنگ خود را گرد آورد و بازآمد] همه[پس فرعون رفت و

کند و هر که دروغ بندد هالك مى] سخت[بر شما به خدا دروغ مبندید که شما را به عذابى . * کارشان به نزاع برخاستند و به نجوا پرداختندبارةدرمیان خود ] ساحران[. * گرددنومید مى

خواهند شما را با سحر خود از سرزمینتان مى] و[این دو تن ساحرند گفتند قطعا] فرعونیان[پس نیرنگ خود را گرد آورید و به صف پیش . * بیرون کنند و آیین واالى شما را براندازند

گفتند اى موسى یا تو ] ساحران[. * شودروز هر که فایق آید خوشبخت مىآیید در حقیقت امبلکه شما بیندازید پس ] نه[گفت . * اندازیمنخستین کس باشیم که مى] ما[افکنى یا مى

ها نمود که آنمى] چنین[هایشان بر اثر سحرشان در خیال او ها و چوبدستىناگهان ریسمان. گفتیم مترس که تو خود برترى. * خود بیمى احساس کردو موسى در. * خزندبه شتاب مى

بندى اند ببلعد در حقیقت آنچه سرهمو آنچه در دست راست دارى بینداز تا هر چه را ساخته* پس ساحران به . * شوداند افسون افسونگر است و افسونگر هر جا برود رستگار نمىکرده

گفت آیا پیش ] فرعون. * [ارون ایمان آوردیمسجده درافتادند گفتند به پروردگار موسى و هاو بزرگ شماست که به شما سحر آموخته از آنکه به شما اجازه دهم به او ایمان آوردید قطعا

کنم و هاى شما و پاهایتان را یکى از راست و یکى از چپ قطع مىشک دستاست پس بىتر و نید عذاب کدام یک از ما سختآویزم تا خوب بداخرما به دار مىهاى درختشما را بر تنهآن کس که ما ] بر[گفتند ما هرگز تو را بر معجزاتى که به سوى ما آمده و . * پایدارتر است

خواهى بکن که تنها در این زندگى را پدید آورده است ترجیح نخواهیم داد پس هر حکمى مىم تا گناهان ما و آن سحرى ما به پروردگارمان ایمان آوردی. * رانىحکم مى] تو[دنیاست که

کتاب رسوالن

52

در حقیقت هر که به نزد . * که ما را بدان واداشتى بر ما ببخشاید و خدا بهتر و پایدارتر استو هر که . * یابدمیرد و نه زندگى مىپروردگارش گنهکار رود جهنم براى اوست در آن نه مى

براى آنان درجات واال مؤمن به نزد او رود در حالى که کارهاى شایسته انجام داده باشد آن جویبارها روان است جاودانه در آن ] درختان[هاى عدن که از زیر بهشت. * خواهد بود

و در حقیقت به موسى وحى کردیم . * مانند و این است پاداش کسى که به پاکى گرایدمى] دشمن[که بندگانم را شبانه ببر و راهى خشک در دریا براى آنان باز کن که نه از فرارسیدن

ها را دنبال کرد پس فرعون با لشکریانش آن. * بیمناك باشى] شدناز غرق[بترسى و نه و فرعون قوم خود را گمراه کرد و . * از دریا آنچه آنان را فرو پوشانید فرو پوشانید] لى[و

.هدایت ننمودکندکنندة بزرگی است که مردمان را از هدایت دور میفرعون همان گمراه.

ناكم من عدوكم وواعدناكم جانب الطور األمين ونـزلنا عليك ي م المن والسلوى ا بين إسرائيل قد أجنيـ﴾۸۰/﴿طه

دشمنتان رهانیدیم و در جانب راست ] دست[شما را از ] ما[اى فرزندان اسرائیل در حقیقت .نهادیم و بر شما ترنجبین و بلدرچین فرو فرستادیمطور با شما وعده

طور ایمن یعنی طور امنمقصود از جانب راست طور کجاست؟.ناكم وال تطغوا فيه فـيحل عليكم غضيب ومن حيلل عليه غضيب فـ قد هوى كلوا من طيبات ما رزقـ

﴾۸۱/﴿طهروى مکنید که در آن زیاده] لى[اى که روزى شما کردیم بخورید وهاى پاکیزهخوراکیاز

هالکت افتاده ] ورطه[خشم من بر شما فرود آید و هر کس خشم من بر او فرود آید قطعا در .است

کتاب رسوالن

53

﴾ ۸۲/وإين لغفار لمن تاب وآمن وعمل صاحلا مث اهتدى ﴿طهمن آمرزنده کسى هستم که توبه کند و ایمان بیاورد و کار شایسته نماید و به راه و به یقین .سپر شودراست راه

﴾۸۳/وما أعجلك عن قـومك يا موسى ﴿طه.از قوم خودت به شتاب واداشته است] دور[و اى موسى چه چیز تو را

در چه موضوعی بود؟عجلۀ موسی در ابالغ و هدایت مؤمنان﴾ ۸۴/قال هم أوالء على أثري وعجلت إليك رب لتـرضى ﴿طه.شتافتم تا خشنود شوىگفت اینان در پى منند و من اى پروردگارم به سویت﴾۸۵/قال فإنا قد فـتـنا قـومك من بـعدك وأضلهم السامري ﴿طه

.ها را گمراه ساختتو آزمودیم و سامرى آن] عزیمت[ود در حقیقت ما قوم تو را پس از فرمغضب موسی در چه موضوعی است؟

كم العهد أم فـرجع موسى إىل قـومه غضبان أسفا قال يا قـوم أمل يعدكم ربكم وعدا حسنا أفطال علي ﴾۸۶/أردمت أن حيل عليكم غضب من ربكم فأخلفتم موعدي ﴿طه

گفت اى قوم من آیا ] و[پس موسى خشمگین و اندوهناك به سوى قوم خود برگشت نمود یا خواستید خشمى پروردگارتان به شما وعده نیکو نداد آیا این مدت بر شما طوالنى مى

.ان بر شما فرود آید که با وعده من مخالفت کردیداز پروردگارتناها فكذل ك ألقى السامري قالوا ما أخلفنا موعدك مبلكنا ولكنا محلنا أوزارا من زينة القوم فـقذفـ

﴾۸۷/﴿طهآالت قوم بارهایى سنگین بر از زینتگفتند ما به اختیار خود با تو خالف وعده نکردیم ولى

.همین گونه بینداخت] آالتش راهم زینت[سامرى ] خود[ها را افکندیم و دوش داشتیم و آنگو چه بود؟داستان موسی و سامري و گوسالۀ سخن

﴾۸۸/سي ﴿طهفأخرج هلم عجال جسدا له خوار فـقالوا هذا إهلكم وإله موسى فـن

کتاب رسوالن

54

گفتند این ] او و پیروانش[اى که صدایى داشت بیرون آورد و پس براى آنان پیکر گوساله.فراموش کرد] پیمان خدا را[خداى شما و خداى موسى است و

﴾۸۹/أفال يـرون أال يـرجع إليهم قـوال وال ميلك هلم ضرا وال نـفعا ﴿طه.دهد و به حالشان سود و زیانى نداردپاسخ سخن آنان را نمى] گوساله[بینند که مىمگر نشود؟گوسالۀ این امت چیست و در چه زمانی ظاهر می

ا فتنتم به وإن ربكم الرمحن فاتبعوين وأطيعوا أمري ولقد قال هلم هارون من قـبل يا قـوم إمن﴾۹۰/﴿طه

مورد ] گوساله[به آنان گفته بود اى قوم من شما به وسیله این و در حقیقت هارون قبالرحمان است پس مرا پیروى کنید و فرمان مرا ] خداى[اید و پروردگار شما آزمایش قرار گرفته

.پذیرا باشیدنا موسى ﴿طهقالوا لن نـبـرح عليه عاكفني حىت ﴾۹۱/يـرجع إليـ

.گفتند ما هرگز از پرستش آن دست بر نخواهیم داشت تا موسى به سوى ما بازگرددتواند بگیرد؟پرستان را در زمان غیبت موسی نمیچرا هارون جلوي گوساله

﴾۹۲/قال يا هارون ما منـعك إذ رأيـتـهم ضلوا ﴿طه.ها گمراه شدند چه چیز مانع تو شدى هارون وقتى دیدى آنگفت ا]موسى[

﴾۹۳/أال تـتبعن أفـعصيت أمري ﴿طه.نى آیا از فرمانم سر باز زدىنککه از من پیروى

نامد؟چرا هارون موسی را فرزند مادرش میومل تـرقب قـويل قال يا ابن أم ال تأخذ بلحييت وال برأسي إين خشيت أن تـقول فـرقت بـني بين إسرائيل

﴾ ۹۴/﴿طهسرم را من ترسیدم بگویى میان ] موى[گفت اى پسر مادرم نه ریش مرا بگیر و نه

.و سخنم را مراعات نکردىاسرائیل تفرقه انداختىبنى

کتاب رسوالن

55

اي بسازد؟سامري چگونه توانست چنین گوسالهسامري این قوم چه کسی خواهد بود؟

﴾۹۵/قال فما خطبك يا سامري ﴿طهگفت اى سامرى منظور تو چه بود؟]موسى[

نـفسي قال بصرت مبا مل يـبصروا به فـقبضت قـبضة من أثر الرسول فـنبذتـها وكذلك سولت يل ﴾ ۹۶/﴿طه

به آن پى نبردند پى بردم و به قدر مشتى از رد پاى فرستاده ] دیگران[گفت به چیزى که انداختم و نفس من برایم چنین فریبکارى ] گوساله[کر برداشتم و آن را در پی] خدا جبرئیل[

.کرد در مراتب سامري(تنبیه سامري از نظر موسی چیست؟(

هلك الذي قال فاذهب فإن لك يف احلياة أن تـقول ال مساس وإن لك موعدا لن ختلفه وانظر إىل إ ﴾ ۹۷/ه عاكفا لنحرقـنه مث لننسفنه يف اليم نسفا ﴿طهظلت علي

] به من[بگویى ] به هر که نزدیک تو آمد[گفت پس برو که بهره تو در زندگى این باشد که به آن ] اینک[دست مزنید و تو را موعدى خواهد بود که هرگز از آن تخلف نخواهى کرد و

در ] و[کنیم سوزانیم و خاکسترش مىمالزمش بودى بنگر آن را قطعا مىخدایى که پیوسته.پاشیمدریا فرو مى

هم يذبح أبـناءهم ويس تحيي إن فرعون عال يف األرض وجعل أهلها شيـعا يستضعف طائفة منـ﴾ ۴/دين ﴿قصصنساءهم إنه كان من المفس

اى از آنان را سر برافراشت و مردم آن را طبقه طبقه ساخت طبقه] مصر[فرعون در سرزمین زنده بر جاى ] کشىبراى بهره[برید و زنانشان را داشت پسرانشان را سر مىزبون مى

.گذاشت که وى از فسادکاران بودمى

کتاب رسوالن

56

وارثین، یعنی مدینۀ فاضله و پیروان رسول حق در مراتب موسویه همان ساکنین بهشت.رهبران معنوي دنیا خواهند شد

ن على الذين استضعفوا يف األرض وجنعلهم أئمة وجنعلهم الوارثني ﴿قصص ﴾ ۵/ونريد أن منرا پیشوایان شده بودند منت نهیم و آنان و خواستیم بر کسانى که در آن سرزمین فرو دست

.کنیم] زمین[گردانیم و ایشان را وارث ] مردم[ در نهایت خداوند فرعونیان و دشمنان رسول حق را سرنگون خواهد نمود و این وعدة

.اوستهم ما كانوا حيذرون ﴿قصص ﴾۶/ومنكن هلم يف األرض ونري فرعون وهامان وجنودمها منـ

به فرعون و هامان و لشکریانشان آنچه را که از ] از طرفى[و در زمین قدرتشان دهیم و .جانب آنان بیمناك بودند بنمایانیم

شود؟مادر موسی تأویل چیست و چگونه موسی به مادرش بازگردانده مینا إىل أم موسى أن أرضعيه فإذا خفت عليه فألقيه يف اليم وال ختايف وال حتز ين إنا رادوه إليك وأوحيـ

﴾ ۷/وجاعلوه من المرسلني ﴿قصصك شدى او را در نیل بینداز و و به مادر موسى وحى کردیم که او را شیر ده و چون بر او بیمنا

.دهیمپیمبرانش قرار مى] زمره[گردانیم و از مترس و اندوه مدار که ما او را به تو بازمى﴾۸/﴿قصصفالتـقطه آل فرعون ليكون هلم عدوا وحزنا إن فرعون وهامان وجنودمها كانوا خاطئني

آنان و مایه اندوهشان ] جان[برگرفتند تا سرانجام دشمن ] از آب[ان فرعون او را پس خاند.ها خطاکار بودندباشد آرى فرعون و هامان و لشکریان آن

تأویل همسر فرعون کیست؟خذه ولدا وهم ال يشعرون وقالت امرأت فرعون قـرت عني يل ولك ال تـقتـلوه عسى أن ينفعنا أو نـت

﴾۹/﴿قصص

کتاب رسوالن

57

نور چشم من و تو خواهد بود او را مکشید شاید براى ما ] این کودك[و همسر فرعون گفت .ها خبر نداشتندسودمند باشد یا او را به فرزندى بگیریم ولى آن

اسرار مادر موسی!دت لتبدي به لوال أن ربطنا على قـلبها لتكون من المؤمنني وأصبح فـؤاد أم موسى فارغا إن كا

﴾١٠/﴿قصصتهى گشت اگر قلبش را استوار نساخته بودیم ] از هر چیز جز از فکر فرزند[و دل مادر موسى

.را افشا کند] راز[آورندگان باشد چیزى نمانده بود که آن تا از ایماننظر اوستخواهر موسی و موقعیتی که موسی از آن خبر ندارد و تحتتأویل!

﴾ ۱۱/وقالت ألخته قصيه فـبصرت به عن جنب وهم ال يشعرون ﴿قصص.گفت از پى او برو پس او را از دور دید در حالى که آنان متوجه نبودند]موسى[و به خواهر

گیرند، کدامند؟یی را به عهده میبیتی که نگهداري از چون موسااهلناصحون وحرمنا عليه المراضع من قـبل فـقالت هل أدلكم على أهل بـيت يكفلونه لكم وهم له

﴾۱۲/﴿قصصگفت آیا شما را بر ] خواهرش آمد و[بودیم پس شیر دایگان را بر او حرام گردانیده ،و از پیش

.اى راهنمایى کنم که براى شما از وى سرپرستى کنند و خیرخواه او باشندخانوادهبازگشت موسی به مادرش چگونه خواهد بود؟

نـها وال حتزن ولتـعلم أن وعد الله حق ولكن أكثـرهم ال يـعلمون فـرددناه إىل أمه كي تـقر عيـ﴾۱۳/﴿قصص

روشن شود و غم نخورد و بداند که وعده ] بدو[پس او را به مادرش بازگردانیدیم تا چشمش .دانندخدا درست است ولى بیشترشان نمى

مراتب سویه شدن موسی در دانش و حکمت تا دریافت حکم رسالت...ناه حكما وعلما وكذلك جنزي المحسنني ﴿قصصولما بـلغ ه واستـوى آتـيـ ﴾۱۴/أشد

کتاب رسوالن

58

و چون به رشد و کمال خویش رسید به او حکمت و دانش عطا کردیم و نیکوکاران را چنین .دهیمپاداش مىخواهند سر ظهور چون موسایی در زمانی است که همۀ مردم در غفلت از شناخت او به.برد

ا من عدوه ودخل المدينة على حني غفلة من أهلها فـوجد فيها رجلني يـقتتالن هذا من شيعته وهذ قال هذا من عمل الشيطان فاستـغاثه الذي من شيعته على الذي من عدوه فـوكزه موسى فـقضى عليه

﴾۱۵/إنه عدو مضل مبني ﴿قصصیکى آنکه مردمش متوجه باشند پس دو مرد را با هم در زد و خورد یافتو داخل شهر شد بى

آن کس که از پیروانش بود بر ضد کسى که دشمن ] بود[از پیروان او و دیگرى از دشمنانش رى خواست پس موسى مشتى بدو زد و او را کشت گفت این کار شیطان است وى بود از او یا

.آشکار است] و[کننده چرا که او دشمنى گمراهی نخواهد بودیاخشمی که شایستۀ چون موس.

﴾۱۶/قال رب إين ظلمت نـفسي فاغفر يل فـغفر له إنه هو الغفور الرحيم ﴿قصصةگفت پروردگارا من بر خویشتن ستم کردم مرا ببخش پس خدا از او درگذشت که وى آمرزند

.مهربان است﴾١٧/قال رب مبا أنـعمت علي فـلن أكون ظهريا للمجرمني ﴿قصص

گفت پروردگارا به پاس نعمتى که بر من ارزانى داشتى هرگز پشتیبان مجرمان ]موسى[.نخواهم بود

یی باید سپري نماید، شناخت مرز حق و هایی که چون موساترین آزمونیکی از پیچیده!باطل است

نك لغوي فأصبح يف المدينة خائفا يـتـرقب فإذا الذي استنصره باألمس يستصرخه قال له موسى إ ﴾۱۸/مبني ﴿قصص

کتاب رسوالن

59

بود ناگاه همان کسى که دیروز از وى ] اىحادثه[صبحگاهان در شهر بیمناك و در انتظار با فریاد از او یارى خواست موسى به او گفت به راستى که تو آشکارا ] باز[یارى خواسته بود

.گمراهىکنندگان و جو باشد، بلکه او از اصالحشایسته نیست که چون موسی، دادگري جبار و کینه

.جویان است، او مصلح عالم استصلحما قال يا موسى أتريد أن تـقتـلين كما قـتـلت س نـفسا باألم فـلما أن أراد أن يـبطش بالذي هو عدو هل

﴾۱۹/إن تريد إال أن تكون جبارا يف األرض وما تريد أن تكون من المصلحني ﴿قصصخواهى و چون خواست به سوى آنکه دشمن هر دوشان بود حمله آورد گفت اى موسى آیا مى

ط زورگو باشى خواهى در این سرزمین فقتو مى،که دیروز شخصى را کشتىمرا بکشى چنان.خواهى از اصالحگران باشىو نمىطلب و نقشۀ دستگیري و قتل او توسط فرعونیانغیبت موسی صلح.

إين لك من وجاء رجل من أقصى المدينة يسعى قال يا موسى إن المأل يأمترون بك ليـقتـلوك فاخرج ﴾۲۰/﴿قصصالناصحني

تو بارةدرگفت اى موسى سران قوم ] و[شهر مردى دوان دوان آمد ] نقطه[ترین و از دورافتاده.از خیرخواهان تو هستمخارج شو من جدا] از شهر[کنند تا تو را بکشند پس مشورت مى

غیبت پنهان موسی! (غیبت موسی(ها خائفا يـتـرقب قال ﴾۲۱/رب جنين من القوم الظالمني ﴿قصصفخرج منـ

گفت پروردگارا مرا از گروه ]در حالى که مى[موسى ترسان و نگران از آنجا بیرون رفت .ستمکاران نجات بخش

﴾ ۲۲/ولما تـوجه تلقاء مدين قال عسى ريب أن يـهديين سواء السبيل ﴿قصصگفت امید است پروردگارم مرا به راه راست ] با خود[مدین رو نهاد ] شهر[به سوى و چون

.هدایت کنداستهجرت موسی به سوي مردمانی خاص با مکتب فکري متفاوت.

کتاب رسوالن

60

تأویل داستان چاه و آن دو زن!جد من دوم امرأتـني تذودان قال ما ولما ورد ماء مدين وجد عليه أمة من الناس يسقون وو

﴾۲۳/خطبكما قالتا ال نسقي حىت يصدر الرعاء وأبونا شيخ كبري ﴿قصصدادند و آب مى] هاى خود را دام[و چون به آب مدین رسید گروهى از مردم را بر آن یافت که

گفت منظورتان ]موسى[کردند دور مى] گوسفندان خود را[که سرشان دو زن را یافتپشتهمگى [دهیم تا شبانان آب نمى] ما به گوسفندان خود[چیست گفتند ] از این کار[

.برگردانند و پدر ما پیرى سالخورده است] گوسفندانشان راشود؟موسی، دوباره شبان می

﴾۲۴/فـقال رب إين لما أنزلت إيل من خري فقري ﴿قصصفسقى هلما مث تـوىل إىل الظل گاه به سوى سایه برگشت و گفت پروردگارا من به آب داد آن] گوسفندان را[پس براى آن دو

.هر خیرى که سویم بفرستى سخت نیازمندمدهداي تشکیل میموسی در سرزمینی دیگر خانواده.

إحدامها متشي على استحياء قالت إن أيب يدعوك ليجزيك أجر ما سقيت لنا فـلما جاءه فجاءته ﴾۲۵/وقص عليه القصص قال ال ختف جنوت من القوم الظالمني ﴿قصص

گفت پدرم تو را ] و[داشت نزد وى آمد م بر مىپس یکى از آن دو زن در حالى که به آزرم گانزد او آمد ]موسى[براى ما مزد دهد و چون ] گوسفندان[دادن طلبد تا تو را به پاداش آبمى

.گفت مترس که از گروه ستمگران نجات یافتى] وى[را بر او حکایت کرد ] خود[و سرگذشت شود بر هدایت مردمانی صالحموسی اجیر می.

ر من استأجرت القوي األمني ﴿قصصقالت ﴾۲۶/إحدامها يا أبت استأجره إن خيـگفت اى پدر او را استخدام کن چرا که بهترین کسى است که استخدام ] دختر[یکى از آن دو

.در خور اعتماد است] و هم[کنى هم نیرومند مى

کتاب رسوالن

61

نكحك إحدى ابـنيت هاتـني على أن تأجرين مثاين حجج فإن أمتمت عشرا فمن قال إين أريد أن أ ﴾۲۷/عندك وما أريد أن أشق عليك ستجدين إن شاء الله من الصاحلني ﴿قصص

به نکاح تو در ] کنىکه مشاهده مى[را خواهم یکى از این دو دختر خود گفت من مى] شعیب[سال براى من کار کنى و اگر ده سال را تمام گردانى اختیار با که هشت] شرط[آورم به این

.خواهم بر تو سخت گیرم و مرا ان شاء اهللا از درستکاران خواهى یافتتو است و نمىهشت تا ده سال مدت غیبت اوست.

ا األجلني قضيت فال عدوان علي والله على ما نـقول وكيل ﴿قصصقال ذلك بـيين نك أمي ﴾۲۸/وبـيـمیان من و تو باشد که هر یک از دو مدت را به انجام رسانیدم ]قرار داد[گفت این ] موسى[

.گوییم وکیل استنباشد و خدا بر آنچه مى] روا[بر من تعدى هدایت(مراتب آتش در(

نارا فـلما قضى موسىاألجل وسار بأهله آنس من جانب الطور نارا قال ألهله امكثوا إين آنست ها خبرب أو جذوة من النار لعلكم تصطلون ﴿قصص ﴾ ۲۹/لعلي آتيكم منـ

برد آتشى را از دور در کنار ] همراه[موسى آن مدت را به پایان رسانید و همسرش را و چون بمانید که من آتشى از دور دیدم شاید خبرى از ] اینجا[طور مشاهده کرد به خانواده خود گفت

.اى آتش برایتان بیاورم باشد که خود را گرم کنیدآن یا شعله در تفصیل درخت(موسی و آتش طور(أنا الله رب ما أتاها نودي من شاطئ الوادي األمين يف البـقعة المباركة من الشجرة أن يا موسى إين فـل

﴾۳۰/العالمني ﴿قصصرسید از جانب راست وادى در آن جایگاه مبارك از آن درخت ندا آمد ] آتش[پس چون به آن

.موسى منم من خداوند پروردگار جهانیانکه اى طس(شدن رسول حق در مراتب طور سینا موسی و برگزیده(

کتاب رسوالن

62

ختف إنك من وأن ألق عصاك فـلما رآها تـهتـز كأنـها جان وىل مدبرا ومل يـعقب يا موسى أقبل وال ﴾ ۳۱/اآلمنني ﴿قصص

جنبد پشت کرد و برنگشت عصاى خود را بیفکن پس چون دید آن مثل مارى مى] فرمود[و .اى موسى پیش آى و مترس که تو در امانى

شودشود و ید بیضاء میموسی از عملکرد خویش تبرعه می.احك من الرهب فذانك بـرهانان اسلك يدك يف جيبك خترج بـيضاء من غري سوء واضمم إليك جن

﴾۳۲/من ربك إىل فرعون وملئه إنـهم كانوا قـوما فاسقني ﴿قصصاز این هراس بازویت ] براى رهایى[گزند بیرون بیاید و خود را به گریبانت ببر تا سپید بىدست

به سوى ] که باید[و برهان از جانب پروردگار تو است د] نشانه[را به خویشتن بچسبان این دو .زیرا آنان همواره قومى نافرمانند] ببرى[او ] کشور[فرعون و سران

هم نـفسا فأخاف أن يـقتـلون ﴿قصص ﴾٣٣/قال رب إين قـتـلت منـ. ترسم مرا بکشندام مىگفت پروردگارا من کسى از ایشان را کشته

ارون رسول حق کیست؟ههارونی با موسی همراه خواهد شد در هدفی یکسان.هارون سخنوري صدیق است.

بون ﴿قصص قين إين أخاف أن يكذ ﴾ ۳۴/وأخي هارون هو أفصح مين لسانا فأرسله معي ردءا يصدآورتر است پس او را با من به دستیارى گسیل دار تا مرا تصدیق و برادرم هارون از من زبان

. ترسم مرا تکذیب کنندکند زیرا مىبـعكما قال سنشد عضدك بأخيك وجنعل لكما سلطانا فال يصلون إليكما بآياتنا أنتما ومن اتـ

﴾۳۵/الغالبون ﴿قصص

کتاب رسوالن

63

برادرت نیرومند خواهیم کرد و براى شما هر دو تسلطى ] وسیله[فرمود به زودى بازویت را به شما و هر که شما را آیات ما به شما دست نخواهند یافت] وجود[قرار خواهیم داد که با

.پیروى کند چیره خواهید بوددوستخواهند گفت که رسول حق آشنا به سحر و جا!

ذا يف آبائ عنا نا األولني فـلما جاءهم موسى بآياتنا بـيـنات قالوا ما هذا إال سحر مفتـرى وما مس﴾۳۶/﴿قصص

پس چون موسى آیات روشن ما را براى آنان آورد گفتند این جز سحرى ساختگى نیست و از . ایمنشنیده] چیزى[ین پدران پیشین خود چن

ار إنه ال يـفلح الظالمون وقال موسى ريب أعلم مبن جاء باهلدى من عنده ومن تكون له عاقبة الد﴾۳۷/﴿قصص

کسى که ] نیز[کسى که از جانب او رهنمودى آورده و ] حال[و موسى گفت پروردگارم به . شوندآن سرا براى اوست داناتر است در حقیقت ظالمان رستگار نمى] نیکوى[فرجام بردن آیات رسول حق خواهند اي براي از بینفرعونیان با ظهور موسی و هارون دسیسه

.نموديا أيـها المأل ما علمت لكم من إله غريي فأوقد يل يا هامان على الطني فاجعل يل وقال فرعون

﴾۳۸/صرحا لعلي أطلع إىل إله موسى وإين ألظنه من الكاذبني ﴿قصصشناسم پس اى هامان براى شما خدایى نمىو فرعون گفت اى بزرگان قوم من جز خویشتن

خداى موسى اطالع ] حال[براى من بساز شاید به ] بلند[برایم بر گل آتش بیفروز و برجى .پندارماو را از دروغگویان مىیابم و من جدا

نمایدها در اعصار آخرین تقابلی بین ظلم و حق ایجاد میبازگشت ستمگران و تولد آن.نا ال يـرجعون ﴿قصصواستكبـر ﴾ ۳۹/هو وجنوده يف األرض بغري احلق وظنوا أنـهم إليـ

کتاب رسوالن

64

و او و سپاهیانش در آن سرزمین به ناحق سرکشى کردند و پنداشتند که به سوى ما .شوندبازگردانیده نمى

هانیدشمنان موسی غرق خواهند شد در طوفانی عظیم و انقالبی ج.﴾۴۰/فأخذناه وجنوده فـنبذناهم يف اليم فانظر كيف كان عاقبة الظالمني ﴿قصص

تا او و سپاهیانش را فرو گرفتیم و آنان را در دریا افکندیم بنگر که فرجام کار ستمکاران .چگونه بود که پیش از آن فرعونیان هدایتگران دنیا خواهند شد در حالی)پیروان رسول حق(موسویان

.قدرت را در دست داشتند﴾ ۴۱/وجعلناهم أئمة يدعون إىل النار ويـوم القيامة ال ينصرون ﴿قصص

.د شدخوانند گردانیدیم و روز رستاخیز یارى نخواهنو آنان را پیشوایانى که به سوى آتش مىترین خلق خدا هستندستمگران و فرعونیان بد.

نـيا لعنة ويـوم القيامة هم من المقبوحني ﴿قصص ﴾۴۲/وأتـبـعناهم يف هذه الد.رویانندزشت] جمله[ایشان از ] نیز[آنان کردیم و روز قیامت ] نام[و در این دنیا لعنتى بدرقه

هاي پیش هستند و شکی فرعونیان و ستمکاران قرن) رسول حق(دشمنان این ولی.نیست که تورات دوباره نازل خواهد شد

نا موسى الكتاب من بـعد ما أهلكنا القرون األوىل بصائر للناس وهدى ورمحة ل علهم ولقد آتـيـ﴾۴۳/﴿قصصيـتذكرون

هاى نخستین را هالك کردیم به موسى کتاب دادیم که و به راستى پس از آنکه نسل.ها و رهنمود و رحمتى براى مردم بود امید که آنان پند گیرندروشنگرى] دربردارنده[ گونه را گیرد و سرنوشتی آنطور سیناي موسی قرار می) طسم(رسول حق در مراتب

.تجربه خواهد نمودنا إىل موسى األمر وما كنت من الشاهدين ﴿قصص ﴾۴۴/وما كنت جبانب الغريب إذ قضيـ

کتاب رسوالن

65

نبودى و از گواهان ] طور[را به موسى واگذاشتیم تو در جانب غربى ] پیامبرى[و چون امر . نبودى] نیز[ وجود خواهد آوردموسایی بهخداوند.

لو عليهم آياتنا و ولكنا لكنا كنا أنشأنا قـرونا فـتطاول عليهم العمر وما كنت ثاويا يف أهل مدين تـتـ﴾۴۵/مرسلني ﴿قصص

دین ] شهرم[هایى پدید آوردیم و عمرشان طوالنى شد و تو در میان ساکنان لیکن ما نسل. بودیم] پیامبران[آیات ما را بر ایشان بخوانى لیکن ما بودیم که فرستنده مقیم نبودى تا

عد موسوي خواهد آمدآیاتی تازه در تفسیر ب.من قـبلك لعلهم وما كنت جبانب الطور إذ ناديـنا ولكن رمحة من ربك لتنذر قـوما ما أتاهم من نذير

﴾ ۴۶/يـتذكرون ﴿قصصردگار رحمتى است از پرو] این اطالع تو[دادیم تو در جانب طور نبودى ولى دم که ندا درو آن

اى پیش از تو برایشان نیامده است بیم دهى باشد که آنان تو تا قومى را که هیچ هشداردهنده.پندپذیرند

نا رسوال فـ نتبع آياتك ونكون ولوال أن تصيبـهم مصيبة مبا قدمت أيديهم فـيـقولوا ربـنا لوال أرسلت إليـ﴾ ٤٧/من المؤمنني ﴿قصص

هایشان مصیبتى به ایشان برسد بگویند فرست دستپیش] سزاى[و اگر نبود که وقتى به اى به سوى ما نفرستادى تا از احکام تو پیروى کنیم و از مؤمنان باشیم پروردگارا چرا فرستاده

.]کردیمقطعا در کیفر آنان شتاب مى[که ن تأویل آیات بعد موسوي نازل خواهد شد، در حالیهایی چورسول حق با نشانه

گویند باید ظاهر آن معجزاتی که در موسی آمده است را مشاهده کنند البته اینان منکران می.همان کسانی هستند که به موسی اول هم ایمان نیاوردند

کتاب رسوالن

66

ما أويت موسى أومل يكفروا مبا أويت موسى من قـبل فـلما جاءهم احلق من عندنا قالوا لوال أويت مثل ﴾۴۸/قالوا سحران تظاهرا وقالوا إنا بكل كافرون ﴿قصص

پس چون حق از جانب ما برایشان آمد گفتند چرا نظیر آنچه به موسى داده شد به او داده اند و به موسى داده شد کفر نورزیدند گفتند دو ساحر با هم ساختهنشده است آیا به آنچه قبال

.گفتند ما همه را منکریمها نازل تر از تمام کتب آسمانی براي هدایت انسانکتبی کاملرسول حق و هارون

.خواهند نمودهما أتبعه إن ﴾۴۹/كنتم صادقني ﴿قصصقل فأتوا بكتاب من عند الله هو أهدى منـ

تر باشد تا گویید کتابى از جانب خدا بیاورید که از این دو هدایت کنندهبگو پس اگر راست مى.پیرویش کنم

ا يـتبعون أهواءهم ومن أضل ممن اتـبع هواه بغري دى من الله إن الله ه فإن مل يستجيبوا لك فاعلم أمن﴾ ۵۰/ال يـهدي القوم الظالمني ﴿قصص

کنند و کیست هاى خود را پیروى مىپس اگر تو را اجابت نکردند بدان که فقط هوستردید خدا مردم ستمگر را راهنمایى خدا از هوسش پیروى کند بىتر از آنکه بىگمراه

. کندراهنمایى نمىتوانست موسی را یاري دهد، کیست؟قارون این قوم که می

ناه من الكنوز ما إن مفاحته لتـنوء بالع صبة أويل القوة إن قارون كان من قـوم موسى فـبـغى عليهم وآتـيـ﴾ ۷۶/قصصحيب الفرحني ﴿إذ قال له قـومه ال تـفرح إن الله ال

ها آن قدر به او داده بودیم که قارون از قوم موسى بود و بر آنان ستم کرد و از گنجینهگاه که قوم وى بدو گفتند شادى مکن آمد آنها بر گروه نیرومندى سنگین مىکلیدهاى آن

.داردکنندگان را دوست نمىکه خدا شادى

کتاب رسوالن

67

نـيا وأحسن كما أحسن الله إليك وال تـب وابـتغ فيما ار اآلخرة وال تنس نصيبك من الد غ آتاك الله الد﴾٧٧/قصصالفساد يف األرض إن الله ال حيب المفسدين ﴿

از دنیا فراموش مکن و و با آنچه خدایت داده سراى آخرت را بجوى و سهم خود را که خدا به تو نیکى کرده نیکى کن و در زمین فساد مجوى که خدا فسادگران را همچنان

.دارددوست نمىا أوتيته على علم عندي أومل يـعلم أن الله قد أهلك من قـبله من القرون من قـوة هو أشد منه قال إمن

﴾۷۸/قصصوأكثـر مجعا وال يسأل عن ذنوم المجرمون ﴿هایى را ام آیا وى ندانست که خدا نسلها را در نتیجه دانش خود یافتهگفت من این] قارون[

] یازىن[مجرمان را ] لى این گونه[اندوزتر بودند وپیش از او نابود کرد که از او نیرومندتر و مال.به پرسیده شدن از گناهانشان نیست

نيا يا ليت لنا مثل ما أويت قا رون إنه لذو حظ فخرج على قـومه يف زينته قال الذين يريدون احلياة الد﴾ ۷۹/قصصعظيم ﴿

که خواستار زندگى دنیا بودند گفتند با کوکبه خود بر قومش نمایان شد کسانى ] قارون[پس ] از ثروت[شد واقعا او بهره بزرگى داده مى] هم[اى کاش مثل آنچه به قارون داده شده به ما

.داردصابرون الوقال الذين أوتوا العلم ويـلكم ثـواب الله خيـر لمن آمن وعمل صاحلا وال يـلقاها إال

﴾ ۸۰/قصص﴿یافته بودند گفتند واى بر شما براى کسى که گرویده و کار ] واقعى[و کسانى که دانش

.شایسته کرده پاداش خدا بهتر است و جز شکیبایان آن را نیابندوما كان من املنتصرين فخسفنا به وبداره األرض فما كان له من فئة ينصرونه من دون الله

﴾۸۱/قصص﴿خدا او ] عذاب[اش در زمین فرو بردیم و گروهى نداشت که در برابر را با خانه] قارون[گاه آن

.نتوانست از خود دفاع کند] خود نیز[را یارى کنند و

کتاب رسوالن

68

الله يـبسط الرزق لمن يشاء من عباده ويـقدر لوال وأصبح الذين متنـوا مكانه باألمس يـقولون ويكأن نا خلسف بنا ويكأنه ال يـفلح الكافرون ﴿ ﴾۸۲/قصصأن من الله عليـ

گفتند واى مثل اینکه خدا و همان کسانى که دیروز آرزو داشتند به جاى او باشند صبح مىگرداند و اگر خدا بر ما منت ى را براى هر کس از بندگانش که بخواهد گشاده یا تنگ مىروز

. گردندبه زمین فرو برده بود واى گویى که کافران رستگار نمى] هم[ننهاده بود ما را به کتاب طس مراجعه شود(در مراتب آتش.(

ها خبرب أو آتيكم بشهاب قـبس لعلكم تص طلون إذ قال موسى ألهله إين آنست نارا سآتيكم منـ﴾ ۷/﴿منل

هنگامى را که موسى به خانواده خود گفت من آتشى به نظرم رسید به زودى براى ] یادکن[.آورم باشد که خود را گرم کنیدآتشى براى شما مىشما خبرى از آن خواهم آورد یا شعله

يا موسى ﴾۸/فـلما جاءها نودي أن بورك من يف النار ومن حوهلا وسبحان الله رب العالمني ﴿منلآها تـهتـز كأنـها جان وىل مدبرا ومل يـعقب يا وألق عصاك فـلما ر ﴾۹/إنه أنا الله العزيز احلكيم ﴿منل

﴾ إال من ظلم مث بدل حسنا بـعد سوء فإين ۱۰/موسى ال ختف إين ال خياف لدي المرسلون ﴿منلك خترج بـيضاء من غري سوء يف تسع آيات إىل فرعون وأدخل يدك يف جيب ﴾۱۱/غفور رحيم ﴿منل

﴾۱۲/وقـومه إنـهم كانوا قـوما فاسقني ﴿منلآنکه در کنار این آتش و آنکه ] و مبارك گردید[چون نزد آن آمد آوا رسید که خجسته

اى موسى این منم خداى عزیز . * نخدا پروردگار جهانیاپیرامون آن است و منزه استجنبد پشت گردانید و و عصایت را بیفکن پس چون آن را همچون مارى دید که مى. * حکیم

لیکن کسى که . * ترسندبه عقب بازنگشت اى موسى مترس که فرستادگان پیش من نمى. ده مهربانمکه من آمرزن] بداند[گردانیده ] آن[نیکى را جایگزین ،ستم کرده سپس بعد از بدى

هاى نشانه]جمله[از ] هااین[عیب بیرون آید و دستت را در گریبانت کن تا سپید بى* . زیرا که آنان مردمى نافرمانند] ببرى[به سوى فرعون و قومش ] که باید[اى است گانههن

کتاب رسوالن

69

﴾۱۱/شعرافرعون أال يـتـقون ﴿قـوم ﴾۱۰/شعراوإذ نادى ربك موسى أن ائت القوم الظالمني ﴿بون ﴿ ويضيق صدري وال ينطلق لساين فأرسل إىل هارون ﴾۱۲/شعراقال رب إين أخاف أن يكذ

آياتنا إنا معكم قال كال فاذهبا ب ﴾۱۴/شعراوهلم علي ذنب فأخاف أن يـقتـلون ﴿﴾۱۳/شعرا﴿﴾۱۵/شعرامستمعون ﴿

قوم * .هنگامى را که پروردگارت موسى را ندا درداد که به سوى قوم ستمکار برو] یاد کن[و گردد ام تنگ مىو سینه. * ترسم مرا تکذیب کنندگفت پروردگارا مى. * فرعون آیا پروا ندارند

من خونى ] گردن[آنان بر ] از طرفى[و . * هارون بفرستشود پس به سوى و زبانم باز نمىببرید که ما ] براى آنان[هاى ما را فرمود نه چنین نیست نشانه. * ترسم مرا بکشنددارند و مى

.ایمبا شما شنونده 14شدن هوبرگزیده(موسی و دعوت آشکار(

﴾۱۶/شعراني ﴿فأتيا فرعون فـقوال إنا رسول رب العالم .پس به سوى فرعون بروید و بگویید ما پیامبر پروردگار جهانیانیم

﴾۱۷/شعراأن أرسل معنا بين إسرائيل ﴿.فرزندان اسرائیل را با ما بفرست

شودها انتخاب میها براي نبرد با آنموسی در جامعۀ فرعونی و ظاهرا در بین آن.﴾۱۸/شعرانـربك فينا وليدا ولبثت فينا من عمرك سنني ﴿قال أمل

گفت آیا تو را از کودکى در میان خود نپروردیم و سالیانى چند از عمرت را پیش ما ] فرعون[.نماندى

﴾۱۹/شعراوفـعلت فـعلتك اليت فـعلت وأنت من الكافرين ﴿. کار خود را کردى و تو از ناسپاسانى] سرانجام[و

﴾۲۰/شعراقال فـعلتـها إذا وأنا من الضالني ﴿.گفت آن را هنگامى مرتکب شدم که از گمراهان بودم

ها فراري شده است باز خواهد گشتسوي حاکمانی که از آنبه)رسول حق(موسی.

کتاب رسوالن

70

وتلك نعمة ﴾۲۱/شعراخفتكم فـوهب يل ريب حكما وجعلين من المرسلني ﴿فـفررت منكم لما قال رب ﴾۲۳/شعراقال فرعون وما رب العالمني ﴿﴾۲۲متنـها علي أن عبدت بين إسرائيل ﴿

نـهما إن كنتم موقنني ﴿السماوات واألرض وما بـ قال لمن حوله أال تستمعون ﴾٢٤/شعرايـقال إن رسولكم الذي أرسل إليكم ﴾۲۶/شعراقال ربكم ورب آبائكم األولني ﴿﴾۲۵/شعرا﴿

نـهما إن كنتم تـعقلون ﴿قال رب المشرق وال ﴾۲۷/شعرالمجنون ﴿ قال ﴾۲۸/شعرامغرب وما بـيـقال أولو جئتك بشيء مبني ﴾۲۹/شعرالئن اختذت إهلا غريي ألجعلنك من المسجونني ﴿

﴾٣١/شعراقال فأت به إن كنت من الصادقني ﴿﴾۳۰/شعرا﴿و چون از شما ترسیدم از شما گریختم تا پروردگارم به من دانش بخشید و مرا از پیامبران

اى نعمتى است که منتش را بر ساخته] خود[اینکه فرزندان اسرائیل را بنده ] آیا[و . * قرار دادها و زمین گفت پروردگار آسمان. * فرعون گفت و پروردگار جهانیان چیست. * نهىمن مى

به کسانى که پیرامونش بودند ] فرعون[. * اگر اهل یقین باشیدچه میان آن دو استو آن. * گفت پروردگار شما و پروردگار پدران پیشین شما] موسى دوباره. * [شنویدگفت آیا نمى

. * گفت واقعا این پیامبرى که به سوى شما فرستاده شده سخت دیوانه است] فرعون[] فرعون. * [اگر تعقل کنیدو باختر و آنچه میان آن دو استگفت پروردگار خاور] موسى[

گفت * .زندانیان خواهم ساخت] جمله[گفت اگر خدایى غیر از من اختیار کنى قطعا تو را از .گویى آن را بیاورگفت اگر راست مى. * گرچه براى تو چیزى آشکار بیاورم

﴾۳۲/شعراعصاه فإذا هي ثـعبان مبني ﴿.پس عصاى خود بیفکند و بناگاه آن اژدرى نمایان شد

مدآعصاي موسی، جنبشی است که بر.﴾ ۳۳/ونـزع يده فإذا هي بـيضاء للناظرين ﴿شعرا

.نمودو دستش را بیرون کشید و بناگاه آن براى تماشاگران سپید مىموسی و ید بیضاء

کتاب رسوالن

71

يريد أن خيرجكم من أرضكم بسحره فماذا ﴾۳۴/شعراإن هذا لساحر عليم ﴿ قال للمإل حوله ﴾۳۶/شعراقالوا أرجه وأخاه وابـعث يف المدائن حاشرين ﴿﴾۳۵/شعراتأمرون ﴿

خواهد با مى. * این ساحرى بسیار داناستبه سرانى که پیرامونش بودند گفت واقعا] فرعون[گفتند او و برادرش را . * دهیدى مىأسحر خود شما را از سرزمینتان بیرون کند اکنون چه ر

.در بند دار و گردآورندگان را به شهرها بفرست﴾۳۷/شعرايأتوك بكل سحار عليم ﴿

.تا هر ساحر ماهرى را نزد تو بیاورندموسی و ساحران.

﴾۳۸/شعرافجمع السحرة لميقات يـوم معلوم ﴿.پس ساحران براى موعد روزى معلوم گردآورى شدند

العلوم در داستان موسی و سامري چه زمانیست؟یوم﴾۴۰/شعراالسحرة إن كانوا هم الغالبني ﴿لعلنا نـتبع ﴾۳۹/شعراوقيل للناس هل أنتم جمتمعون ﴿

﴾۴۱/شعرافـلما جاء السحرة قالوا لفرعون أئن لنا ألجرا إن كنا حنن الغالبني ﴿بدین امید که اگر ساحران غالب . * مردم گفته شد آیا شما هم جمع خواهید شدةو به تود

و چون ساحران پیش فرعون آمدند گفتند آیا اگر ما غالب آییم . * نان پیروى کنیمشدند از آ.واقعا براى ما مزدى خواهد بود

﴾۴۲/شعراقال نـعم وإنكم إذا لمن المقربني ﴿.مقربان خواهید شد] زمره[از گفت آرى و در آن صورت شما حتما

شدن به فرعون دست به هر کاري بزنندخواهند براي نزدیکچرا این ساحران می!﴾۴۳/شعراقال هلم موسى ألقوا ما أنتم ملقون ﴿

.اندازید بیندازیدموسى به آنان گفت آنچه را شما مىفألقى موسى عصاه فإذا ﴾۴۴/شعراا لنحن الغالبون ﴿فألقوا حباهلم وعصيـهم وقالوا بعزة فرعون إن

قالوا آمنا برب العالمني ﴾۴۶/شعرافألقي السحرة ساجدين ﴿﴾۴۵/شعراهي تـلقف ما يأفكون ﴿

کتاب رسوالن

72

قـبل أن آذن لكم إنه لكبريكم الذي قال آمنتم له ﴾۴۸/شعرارب موسى وهارون ﴿﴾۴۷/شعرا﴿عني علمكم السحر فـلسوف تـعلمون ألقطعن أيديكم وأرجلكم من خالف وألصلبـنكم أمج

ر إنا إىل ربـنا منقلبون ﴿﴾۴۹/شعرا﴿ إنا نطمع أن يـغفر لنا ربـنا خطايانا أن ﴾۵۰/راشعقالوا ال ضيـنا إىل موسى أن أسر بعبادي إنكم متبـعون ﴿﴾۵۱/شعراكنا أول المؤمنني ﴿ ﴾۵۲/شعراوأوحيـ

وإنـهم لنا ﴾۵۴/شعراهؤالء لشرذمة قليلون ﴿إن ﴾۵۳/شعرافأرسل فرعون يف المدائن حاشرين ﴿فأخرجناهم من جنات وعيون ﴾۵۶/شعراوإنا جلميع حاذرون ﴿﴾۵۵/شعرالغائظون ﴿

﴾۵۸/شعراوكنوز ومقام كرمي ﴿﴾۵۷/شعرا﴿.پیروزیمو گفتند به عزت فرعون که ما حتماهایشان را انداختند ها و چوبدستىپس ریسمان

در نتیجه . * پس موسى عصایش را انداخت و بناگاه هر چه را به دروغ برساخته بودند بلعید* پروردگار * .گفتند به پروردگار جهانیان ایمان آوردیم. * سجده درافتادندساحران به حالتجازه دهم به او ایمان آوردید قطعا او پیش از آنکه به شما ا] آیا[گفت * .موسى و هارون

ها و دستحتماهمان بزرگ شماست که به شما سحر آموخته است به زودى خواهید دانستگفتند باکى * .تان را به دار خواهم آویختخواهم برید و همهپاهاى شما را از چپ و راست

پروردگارمان گناهانمان را ما امیدواریم که* .آوریمنیست ما روى به سوى پروردگار خود مىو به موسى وحى کردیم که بندگان . * آورندگان بودیمکه نخستین ایمان] چرا[بر ما ببخشاید

موران أپس فرعون م. * مرا شبانه حرکت ده زیرا شما مورد تعقیب قرار خواهید گرفتها ما راستى آنو. * اى ناچیزندها عدهاین] و گفت. * [به شهرها فرستاد] خود را[آورى جمع

سرانجام ما آنان را . * ایمباش درآمدهما همگى به حال آماده] لى[و* .اندرا بر سر خشم آورده.هاى پر ناز و نعمت بیرون کردیمها و جایگاهو گنجینه. * سارهاها و چشمهاز باغستان

﴾۵۹/شعراكذلك وأورثـناها بين إسرائيل ﴿.را به فرزندان اسرائیل میراث دادیم] هانعمت[چنین بود و آن ] اراده ما[ خواهند شد) مدینۀ فاضله(موسویان وارثین بهشت روي زمین.

کتاب رسوالن

73

فـلما تـراءى اجلمعان قال أصحاب موسى إنا لمدركون ﴾۶۰/شعرافأتـبـعوهم مشرقني ﴿نا إىل موسى أن اضرب بـعصاك ﴾۶۲/شعرامعي ريب سيـهدين ﴿قال كال إن ﴾۶۱/شعرا﴿ فأوحيـ

نا ﴾۶۴/شعراوأزلفنا مث اآلخرين ﴿﴾۶۳/شعراالبحر فانفلق فكان كل فرق كالطود العظيم ﴿ وأجنيـنا اآلخرين ﴿﴾۶۵/شعراموسى ومن معه أمجعني ﴿ إن يف ذلك آلية وما كان ﴾۶۶/شعرامث أغرقـ

﴾۶۷/شعراأكثـرهم مؤمنني ﴿چون دو گروه همدیگر را دیدند یاران . * ها را تعقیب کردندپس هنگام برآمدن آفتاب آن

وردگارم با من است و گفت چنین نیست زیرا پر. * موسى گفتند ما قطعا گرفتار خواهیم شدپس به موسى وحى کردیم با عصاى خود بر این دریا . * به زودى مرا راهنمایى خواهد کرد

و دیگران را بدانجا نزدیک . * اى همچون کوهى سترگ بودبزن تا از هم شکافت و هر پارهدیگران را گاه آن. * و موسى و همه کسانى را که همراه او بودند نجات دادیم. * گردانیدیم

.آورنده نبودندبیشترشان ایمان] لى[عبرتى بود و] واقعه[در این مسلما. * غرق کردیمه وجيها يا أيـها الذين آمنوا ال تكونوا كالذين آذوا موسى فـبـرأه الله مما قالوا وكان عند الل

﴾۶۹/احزاب﴿آزار دادند و ] با اتهام خود[اید مانند کسانى مباشید که موسى را ن آوردهاى کسانى که ایما

.خدا او را از آنچه گفتند مبرا ساخت و نزد خدا آبرومند بودسرنوشت مردمان آخرالزمان همچون قوم موسی خواهد بود.

ناكم من آل فرعون يسومونكم سوء العذاب ي ذحبون أبـناءكم ويستحيون نساءكم ويف ذلكم وإذ جنيـنا آل فرعون وأنتم تنظرون ﴾۴۹/بقرهبالء من ربكم عظيم ﴿ ناكم وأغرقـ نا بكم البحر فأجنيـ وإذ فـرقـ

لة مث اختذمت العجل من بـعده وأنتم ظالمون ﴿وإذ واعدنا موسى أربعني ﴾۵۰/بقره﴿ مث ﴾۵۱/بقرهليـنا موسى الكتاب والفرقان لعلكم ﴾۵۲/بقرهعفونا عنكم من بـعد ذلك لعلكم تشكرون ﴿ وإذ آتـيـ

اذكم العجل فـتوبوا إىل وإذ قال م ﴾۵۳/بقرهتـهتدون ﴿ وسى لقومه يا قـوم إنكم ظلمتم أنفسكم باختر لكم عند بارئكم فـتاب عليكم إنه هو التـواب ال رحيم بارئكم فاقـتـلوا أنفسكم ذلكم خيـ

لتم يا موسى لن نـؤمن لك حىت نـرى الله جهرة فأخذتكم الصاعقة وأنتم تنظرون وإذ قـ ﴾۵۴/بقره﴿وظللنا عليكم الغمام وأنزلنا ﴾۵۶/بقرهمث بـعثـناكم من بـعد موتكم لعلكم تشكرون ﴿﴾۵۵/بقره﴿

کتاب رسوالن

74

كم المن والسلوى كلوا من طيبات ما رزقـناكم وما ظلمونا ولكن كانوا أنفسهم يظلمون علي ﴾٥٧/بقره﴿شکنجه شما را سخت] آنان[فرعونیان رهانیدیم ] چنگ[گاه که شما را از آن] به یاد آرید[و

] امر بال و[گذاشتند و در آن هایتان را زنده مىد و زنبریدنکردند پسران شما را سر مىمىو هنگامى که دریا را براى شما شکافتیم و شما . * آزمایش بزرگى از جانب پروردگارتان بود

گاه و آن. * کردید غرق کردیمرا نجات بخشیدیم و فرعونیان را در حالى که شما نظاره مىگرفتید ] به پرستش[در غیاب وى شما گوساله را گاه که با موسى چهل شب قرار گذاشتیم آن

و . * پس از آن بر شما بخشودیم باشد که شکرگزارى کنید. * در حالى که ستمکار بودیدو . * یابیددادیم شاید هدایت] جداکننده حق از باطل[=گاه که موسى را کتاب و فرقان آن

گرفتن گوساله برخود ستم ] به پرستش[چون موسى به قوم خود گفت اى قوم من شما با خودتان را به قتل برسانید که این ] خطاکاران[کردید پس به درگاه آفریننده خود توبه کنید و

پذیر توبه شما را پذیرفت که او توبه] خدا[نزد آفریدگارتان براى شما بهتر است پس ] کار[به تو ایمان نخواهیم و چون گفتید اى موسى تا خدا را آشکارا نبینیم هرگز . * مهربان است

سپس شما را پس از مرگتان . * نگریستید صاعقه شما را فرو گرفتآورد پس در حالى که مىگستر کردیم و بر شما گزانگبین و بر شما ابر را سایه. * برانگیختیم باشد که شکرگزارى کنید

ایم ى دادهاى که به شما روزهاى پاکیزهاز خوراکی] و گفتیم[و بلدرچین فرو فرستادیم .داشتندبر ما ستم نکردند بلکه بر خویشتن ستم روا مى] لى آنان[بخورید و

ها حيث شئتم رغدا وادخلوا الباب سجدا وقول وا حطة نـغفر لكم وإذ قـلنا ادخلوا هذه القرية فكلوا منـ﴾۵۸/بقرهد المحسنني ﴿خطاياكم وسنزي

آن هر گونه ] هاىنعمت[هنگامى را که گفتیم بدین شهر درآیید و از ] نیز به یادآرید[و گناهان ما را ] خداوندا[درآیید و بگویید ] بزرگ[کنان از در خواستید فراوان بخورید و سجده

.افزودنیکوکاران را خواهیم]پاداش[بریز تا خطاهاى شما را ببخشاییم و وارد خواهند شد) بهشت وارثین(یاوران موسی در نهایت به شهر نیکان.

کتاب رسوالن

75

ر الذي قيل هلم فأنزلنا على الذين ظلموا رجزا من السم اء مبا كانوا فـبدل الذين ظلموا قـوال غيـ﴾۵۹/بقرهيـفسقون ﴿

به سخن دیگرى غیر از آنچه به ایشان گفته ] آن سخن را[ستم کرده بودند اما کسانى که بر آنان که ستم کردند به سزاى اینکه نافرمانى پیشه کرده ] نیز[شده بود تبدیل کردند و ما

.بودند عذابى از آسمان فرو فرستادیمرخ خواهد (.آید تعابیري داردبرخی از بالیایی که در مراتب موسی بر سر قوم ظالم می.)داد

نا قد علم كل وإذ استسقى موسى لقومه فـقلنا اضرب بـعصاك احلجر فانفجرت منه اثـنتا عشرة عيـوإذ قـلتم يا ﴾٦٠/بقرهين ﴿أناس مشربـهم كلوا واشربوا من رزق الله وال تـعثـوا يف األرض مفسد

آئها وفومها موسى لن نصرب على طعام واحد فادع لنا ربك خيرج لنا مما تنبت األرض من بـقلها وقث ر اهبطوا مصرا فإن لكم ما سألتم وعدسها وبصلها قال أتستبدلون الذي هو أدىن بالذي هو خيـ

لة والمسكنة وبآؤوا بغضب من الله ذلك بأنـهم كانوا يكفرون ب آيات الله ويـقتـلون وضربت عليهم الذإن الذين آمنوا والذين هادوا والنصارى ﴾۶۱/بقرهمبا عصوا وكانوا يـعتدون ﴿النبيني بغري احلق ذلك

م وال خوف ع ليهم وال هم والصابئني من آمن بالله واليـوم اآلخر وعمل صاحلا فـلهم أجرهم عند ر﴾۶۲/بقرهحيزنون ﴿

سنگ بزن و هنگامى که موسى براى قوم خود در پى آب برآمد گفتیم با عصایت بر آن تختهاى آبشخور خود را هر قبیله] اى کهبه گونه[پس دوازده چشمه از آن جوشیدن گرفت

* .یددر زمین سر به فساد برمدار] لى[از روزى خدا بخورید و بیاشامید و] و گفتیم[دانست مىخوراك تاب نیاوریم از خداى خود براى ما بخواه ] نوع[و چون گفتید اى موسى هرگز بر یک

سبزى و خیار و سیر و عدس و پیاز براى ما برویاند] قبیل[رویاند از تا از آنچه زمین مىترید پس به شهر فرود آیید که آنچه را گفت آیا به جاى چیز بهتر خواهان چیز پست]موسى[

آنان زده شد و ] پیشانى[خوارى و نادارى بر ] داغ[ست و ]در آنجا مهیا[اید براى شما تهخواسهاى خدا کفر ورزیده بودند و پیامبران را به خشم خدا گرفتار آمدند چرا که آنان به نشانه

کتاب رسوالن

76

در * .کشتند این از آن روى بود که سرکشى نموده و از حد درگذرانیده بودندناحق مىهباند و ترسایان و صابئان ایمان آورده و کسانى که یهودى شده] به اسالم[نى که حقیقت کسا

هر کس به خدا و روز بازپسین ایمان داشت و کار شایسته کرد پس اجرشان را پیش .پروردگارشان خواهند داشت و نه بیمى بر آنان است و نه اندوهناك خواهند شد

ناكم بقوة واذكروا ما فيه لعلكم تـتـقون وإذ أخذنا ميثاقكم ورفـعن ا فـوقكم الطور خذوا ما آتـيـ﴾۶۳/بقره﴿

آنچه را ] و فرمودیم[طور را بر فراز شما افراشتیم ] کوه[و چون از شما پیمان محکم گرفتیم و ه خاطر داشته باشید باشد که به ایم به جد و جهد بگیرید و آنچه را در آن است ببه شما داده.تقوا گرایید

میثاق خداوند از موسی و همراهانش در طور.ولقد علمتم ﴾۶۴/بقرهمث تـوليتم من بـعد ذلك فـلوال فضل الله عليكم ورمحته لكنتم من اخلاسرين ﴿

فجعلناها نكاال لما بـني ﴾۶۵/بقرهمنكم يف السبت فـقلنا هلم كونوا قردة خاسئني ﴿الذين اعتدوا ﴾۶۶/بقرهيديـها وما خلفها وموعظة للمتقني ﴿

د مسلمارویگردان شدید و اگر فضل خدا و رحمت او بر شما نبو] پیمان[سپس شما بعد از آن تجاوز کردند نیک ] از فرمان خدا[و کسانى از شما را که در روز شنبه . * از زیانکاران بودید

را براى حاضران ] عقوبت[و ما آن . * شده باشیدشناختید پس ایشان را گفتیم بوزینگانى طرد.پس از آن عبرتى و براى پرهیزگاران پندى قرار دادیم] هاىنسل[و

أن أكون من موسى لقومه إن الله يأمركم أن تذحبوا بـقرة قالوا أتـتخذنا هزوا قال أعوذ بالله وإذ قال ﴾۶۷/بقرهاجلاهلني ﴿

دهد که ماده گاوى را سر ببرید خدا به شما فرمان مى:و هنگامى که موسى به قوم خود گفت.از جاهالن باشم] مبادا[برم به خدا که گیرى گفت پناه مىآیا ما را به ریشخند مىگفتند در این آیین) سمبل گوساله(موسی و نقش گاو

کتاب رسوالن

77

ذلك فافـعلوا بـني قالوا ادع لنا ربك يـبـني لنا ما هي قال إنه يـقول إنـها بـقرة ال فارض وال بكر عوان قالوا ادع لنا ربك يـبـني لنا ما لونـها قال إنه يـقول إنـها بـقرة صفراء فاقع ﴾۶۸/بقرهما تـؤمرون ﴿

﴾۶۹/بقرهلونـها تسر الناظرين ﴿است گفت وى ]گاوى[که آن چگونه گفتند پروردگارت را براى ما بخوان تا بر ما روشن سازد

سالى است بین این دو پس میان] بلکه[فرماید آن ماده گاوى است نه پیر و نه خردسال مىگفتند از پروردگارت بخواه تا بر ما روشن کند که . * مورید به جاى آریدأم] بدان[آنچه را

الص که فرماید آن ماده گاوى است زرد یکدست و خرنگش چگونه است گفت وى مى.کندرنگش بینندگان را شاد مى

نا وإنا إن شاء الله لمهتد ﴾۷۰/بقرهون ﴿قالوا ادع لنا ربك يـبـني لنا ما هي إن البـقر تشابه عليـ] ىچگونگ[باشد زیرا ] گاوى[گفتند از پروردگارت بخواه تا بر ما روشن گرداند که آن چگونه

هدایت ما ان شاء اهللا حتما] لى با توضیحات بیشتر تو[این ماده گاو بر ما مشتبه شده و.خواهیم شد

اسرائیلدر اسرار گاوهاي بنیوا اآلن جئت قال قال إنه يـقول إنـها بـقرة ال ذلول تثري األرض وال تسقي احلرث مسلمة ال شية فيها

﴾۷۱/بقرهباحلق فذحبوها وما كادوا يـفعلون ﴿فرماید در حقیقت آن ماده گاوى است که نه رام است تا زمین را شخم زند و نه گفت وى مى

اى در آن نیست گفتند اینک سخن درست نقص است و هیچ لکهکشتزار را آبیارى کند بى.بریدند و چیزى نمانده بود که نکنندآوردى پس آن را سر

نا عيسى ابن مرمي البـيـنات وأ نا من بـعده بالرسل وآتـيـ نا موسى الكتاب وقـفيـ يدناه بروح ولقد آتـيـبـتم وفريقا تـقتـلون القدس أفكلما جاءكم رسول مبا ال تـهوى أنفسكم استك بـرمت فـفريقا كذ

﴾۸۷/بقره﴿سر هم فرستادیم و عیسى پسر و همانا به موسى کتاب دادیم و پس از او پیامبرانى را پشت

یید کردیم پس چرا هر گاه أهاى آشکار بخشیدیم و او را با روح القدس تمریم را معجزه

کتاب رسوالن

78

ا نبود برایتان آورد کبر ورزیدید گروهى را دروغگو خواندید پیامبرى چیزى را که خوشایند شم.و گروهى را کشتید

﴾۸۸/بقرهوقالوا قـلوبـنا غلف بل لعنـهم الله بكفرهم فـقليال ما يـؤمنون ﴿بلکه خدا به سزاى کفرشان لعنتشان ] نه چنین نیست[هاى ما در غالف است و گفتند دل

.اندشمارهآورند چه اندكرده است پس آنان که ایمان مىکق لما معهم وكانوا من قـبل يستـفتحون على الذين كفروا فـلما ولما جاءهم كتاب من عند الله مصد

﴾۸۹/بقرهى الكافرين ﴿جاءهم ما عرفوا كفروا به فـلعنة الله عل در [و هنگامى که از جانب خداوند کتابى که مؤید آنچه نزد آنان است برایشان آمد و از دیرباز

که [جستند ولى همین که آنچه بر کسانى که کافر شده بودند پیروزى مى] انتظارش.بادخدا بر کافرانشناختند برایشان آمد انکارش کردند پس لعنترا مى] اوصافشکنندة مراتب المرسلین است، همین کتاب رسوالن استمقصود از کتابی که تصدیق.

ن يشاء من عباده بئسما اشتـروا به أنفسهم أن يكفروا مبا أنـزل الله بـغيا أن يـنـزل الله من فضله على م ﴾۹۰/بقرهغضب وللكافرين عذاب مهني ﴿فـبآؤوا بغضب على

وه که به چه بد بهایى خود را فروختند که به آنچه خدا نازل کرده بود از سر رشک انکار فرو ] آیاتى[آوردند که چرا خداوند از فضل خویش بر هر کس از بندگانش که بخواهد

.آور استراى کافران عذابى خفتفرستد پس به خشمى بر خشم دیگر گرفتار آمدند و بمىنا ويكفرون مبا وراءه وه قا لما وإذا قيل هلم آمنوا مبا أنزل الله قالوا نـؤمن مبا أنزل عليـ و احلق مصد

﴾۹۱/بقرهكنتم مؤمنني ﴿معهم قل فلم تـقتـلون أنبياء الله من قـبل إن ] پیامبر[گویند ما به آنچه بر و چون به آنان گفته شود به آنچه خدا نازل کرده ایمان آورید مى

حق و مؤید همان چیزى است ] کامال[آوریم و غیر آن را با آنکه خودمان نازل شده ایمان مىرا پیش از این پیامبران خدا را کنند بگو اگر مؤمن بودید پس چکه با آنان است انکار مى

.کشتیدمىآوردن در ظهور مرسلین تفاوت خواهد نمودمصادیق ایمان.

کتاب رسوالن

79

﴾۹۲/بقرهولقد جاءكم موسى بالبـيـنات مث اختذمت العجل من بـعده وأنتم ظالمون ﴿] به خدایى[گوساله را در غیاب وى و قطعا موسى براى شما معجزات آشکارى آورد سپس آن

.گرفتید و ستمکار شدیدعن ناكم بقوة وامسعوا قالوا مس نا وأشربوا يف وإذ أخذنا ميثاقكم ورفـعنا فـوقكم الطور خذوا ما آتـيـ ا وعصيـ

﴾۹۳/بقرهبئسما يأمركم به إميانكم إن كنتم مؤمنني ﴿قـلوم العجل بكفرهم قل ] و گفتیم[طور را بر فراز شما برافراشتیم ] کوه[گاه که از شما پیمان محکم گرفتیم و و آن

گوش فرا دهید گفتند ] به دستورهاى آن[ایم به جد و جهد بگیرید و آنچه را به شما دادهگوساله در دلشان سرشته شد بگو اگر ] مهر[انى کردیم و بر اثر کفرشان شنیدیم و نافرم

.داردمىایمانتان شما را به بد چیزى وا] بدانید که[مؤمنید اء ل سو أم تريدون أن تسألوا رسولكم كما سئل موسى من قـبل ومن يـتبدل الكفر باإلميان فـقد ض

﴾۱۰۸/بقرهالسبيل ﴿از موسى خواسته شد و هر کس کفر را خواهید از پیامبر خود همان را بخواهید که قبالآیا مى

.از راه درست گمراه شده استبا ایمان عوض کند مسلماها و معجزاتی ظاهريرسول حق در مراتب موسی نازل خواهد شد، اما نه با نشانه.

من أهل الكتاب لو يـردونكم من بـعد إميانكم كفارا حسدا من عند أنفسهم من بـعد ما ود كثري هلم احلق فاعفوا واصفحوا حىت يأيت الله بأمره إن الله على كل شيء قدير ﴿ ﴾۱۰۹/بقرهتـبـني

بسیارى از اهل کتاب پس از اینکه حق برایشان آشکار شد از روى حسدى که در وجودشان کردند که شما را بعد از ایمانتان کافر گردانند پس عفو کنید و درگذرید تا خدا بود آرزو مى

.فرمان خویش را بیاورد که خدا بر هر کارى تواناستنا وما أنزل إىل إبـراهيم وإمساعيل وإسحاق ويـعقوب واألسباط وما أويت قولوا آمنا بالله وما أنزل إليـ

هم وحنن له مسلمون ﴿ م ال نـفرق بـني أحد منـ ﴾۱۳۶/بقرهموسى وعيسى وما أويت النبيون من رخدا و به آنچه بر ما نازل شده و به آنچه بر ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و بگویید ما به

یعقوب و اسباط نازل آمده و به آنچه به موسى و عیسى داده شده و به آنچه به همه پیامبران

کتاب رسوالن

80

گذاریم و در ایم میان هیچ یک از ایشان فرق نمىاز سوى پروردگارشان داده شده ایمان آورده. ستیمبرابر او تسلیم ه

م ابـعث لنا ملكا نـ قاتل يف سبيل الله أمل تـر إىل المإل من بين إسرائيل من بـعد موسى إذ قالوا لنيب هلال نـقاتل يف سبيل الله وقد أخرجنا قال هل عسيتم إن كتب عليكم القتال أال تـقاتلوا قالوا وما لنا أ

هم والله عليم ب ﴾۲۴۶/بقرهالظالمني ﴿من ديارنا وأبـنآئنا فـلما كتب عليهم القتال تـولوا إال قليال منـگاه که به پیامبرى از خود گفتند آنسران بنى اسرائیل پس از موسى خبر نیافتى] حال[آیا از

گفت اگر جنگیدن بر شما مقرر ] آن پیامبر[پادشاهى براى ما بگمار تا در راه خدا پیکار کنیم ] نزد[گردد چه بسا پیکار نکنید گفتند چرا در راه خدا نجنگیم با آنکه ما از دیارمان و از

آنان مقرر شد جز شمارى اندك از ایم پس هنگامى که جنگ برفرزندانمان بیرون رانده شده.ستمکاران داناست] حال[پشت کردند و خداوند به ] همگى[آنان

نا وحنن أحق وقال هلم نبيـهم إن الله قد بـعث لكم طالوت ملكا قالوا أىن يكون له الملك عليـيـؤت سعة من المال قال إن الله اصطفاه عليكم وزاده بسطة يف العلم واجلسم والله بالملك منه ومل

﴾۲۴۷/بقرهيـؤيت ملكه من يشاء والله واسع عليم ﴿هى گماشته است خداوند طالوت را بر شما به پادشاو پیامبرشان به آنان گفت در حقیقت

گفتند چگونه او را بر ما پادشاهى باشد با آنکه ما به پادشاهى از وى سزاوارتریم و به او از خدا او را بر شما برترى داده حیث مال گشایشى داده نشده است پیامبرشان گفت در حقیقت

د را به بدنى بر شما برترى بخشیده است و خداوند پادشاهى خو] نیروى[و او را در دانش و . دهد و خدا گشایشگر داناستهر کس که بخواهد مى

شودفرماندهی خاص که توسط موسی انتخاب می(ظهور تالوت.(وآل ا تـرك آل موسىوقال هلم نبيـهم إن آية ملكه أن يأتيكم التابوت فيه سكينة من ربكم وبقية مم

﴾۲۴۸/بقرههارون حتمله المآلئكة إن يف ذلك آلية لكم إن كنتم مؤمنني ﴿که ] عهد[و پیامبرشان بدیشان گفت در حقیقت نشانه پادشاهى او این است که آن صندوق

سى و خاندان اى از آنچه خاندان مودر آن آرامش خاطرى از جانب پروردگارتان و بازمانده

کتاب رسوالن

81

کنند به سوى شما اند در حالى که فرشتگان آن را حمل مىبر جاى نهاده] در آن[هارون . اى استنشانه] رویداد[اگر مؤمن باشید براى شما در این خواهد آمد مسلما

مصداق تابوت!نا إلي ين ما وصى به نوحا والذي أوحيـ نا به إبـراهيم وموسى وعيسى أن شرع لكم من الد ك وما وصيـ

ين وال تـتـفرقوا فيه كبـر على المشركني ما تدعوهم إليه الله جيتيب إليه من يشاء ويـهدي إليه أقيموا الد﴾۱۳/شوریمن ينيب ﴿

آن سفارش کرد براى شما تشریع کرد و آنچه را به بارةدردین آنچه را که به نوح ] احکام[از آن به ابراهیم و موسى و عیسى سفارش نمودیم که دین بارةدرتو وحى کردیم و آنچه را که اندازى مکنید بر مشرکان آنچه که ایشان را به سوى آن فرا را برپا دارید و در آن تفرقه

گزیند و هر که را که از در آید خدا هر که را بخواهد به سوى خود برمىوانى گران مىخمى.نمایدتوبه درآید به سوى خود راه مى

ق لسانا عربيا لينذر الذين ظلم وا وبشرى ومن قـبله كتاب موسى إماما ورمحة وهذا كتاب مصد﴾۱۲/احقافمحسنني ﴿لل کتابى است ] قرآن[رحمتى بود و این ] مایه[پیش از آن کتاب موسى راهبر و ] حال آنکه[و

اند هشدار دهد و براى است تا کسانى را که ستم کرده] آن[کننده به زبان عربى که تصدیق.اى باشدنیکوکاران مژده

هند بودبنی اسرائیل در مصداق آخرین همان محسنین خوا.قا لما بـني يديه يـهدي إىل احل عنا كتابا أنزل من بـعد موسى مصد ق وإىل طريق قالوا يا قـومنا إنا مس

﴾۳۰/احقافمستقيم ﴿کننده تصدیق] و[گفتند اى قوم ما ما کتابى را شنیدیم که بعد از موسى نازل شده

.کندپیش از خود است و به سوى حق و به سوى راهى راست راهبرى مى] هاىکتاب[﴾۳۱/احقافيا قـومنا أجيبوا داعي الله وآمنوا به يـغفر لكم من ذنوبكم وجيركم من عذاب أليم ﴿

کتاب رسوالن

82

برخى از ] خدا[دهید و به او ایمان آورید تا ] مثبت[کننده خدا را پاسخ اى قوم ما دعوت. گناهانتان را بر شما ببخشاید و از عذابى پر درد پناهتان دهد

ظهور موسی ثانی از طرف خداوند.نا موسى الكتاب وجعلنا معه أخاه هارون وزيرا ﴿ ﴾۳۵/فرقانولقد آتـيـ

عطا کردیم و برادرش هارون را همراه او ] آسمانى[به موسى کتاب ] ما[و به یقین .گردانیدیم] ش[دستیار

بوا بآياتنا فدمرناهم تدمريا ﴿ ﴾۳۶/فرقانفـقلنا اذهبا إىل القوم الذين كذآنان را ] ما[ا به دروغ گرفتند بروید پس هاى ما رپس گفتیم هر دو به سوى قومى که نشانه

.به سختى هالك نمودیم﴾۲۳/غافرولقد أرسلنا موسى بآياتنا وسلطان مبني ﴿

.و به یقین موسى را با آیات خود و حجتى آشکار فرستادیمباالترین آیات و بیشترین آیات در مراتب موسویه است.

﴾۲۴/غافروهامان وقارون فـقالوا ساحر كذاب ﴿إىل فرعون .گفتند افسونگرى شیاد است] اما آنان[به سوى فرعون و هامان و قارون

الكافرين كيد فـلما جاءهم باحلق من عندنا قالوا اقـتـلوا أبـناء الذين آمنوا معه واستحيوا نساءهم وما ﴾۲۵/غافرإال يف ضالل ﴿

پس وقتى حقیقت را از جانب ما براى آنان آورد گفتند پسران کسانى را که با او ایمان .نیرنگ کافران جز در گمراهى نیست] لى[اند بکشید و زنانشان را زنده بگذارید وآورده

ل دينكم أو أن يظهر يف األرض الفساد وقال فرعون ذروين أقـتل موسى وليدع ربه إين أخاف أن يـبد﴾٢٦/غافر﴿

ترسم آیین شما را و فرعون گفت مرا بگذارید موسى را بکشم تا پروردگارش را بخواند من مى.تغییر دهد یا در این سرزمین فساد کند

کتاب رسوالن

83

﴾۲۷/غافربريب وربكم من كل متكرب ال يـؤمن بيـوم احلساب ﴿وقال موسى إين عذت و موسى گفت من از هر متکبرى که به روز حساب عقیده ندارد به پروردگار خود و پروردگار

.امشما پناه بردهقتـلون رجال أن يـقول ريب الله وقد جاءكم بالبـيـنات من وقال رجل مؤمن من آل فرعون يكتم إميانه أتـ

يـهدي من ربكم وإن يك كاذبا فـعليه كذبه وإن يك صادقا يصبكم بـعض الذي يعدكم إن الله ال ﴾۲۸/غافرهو مسرف كذاب ﴿

کشید داشت گفت آیا مردى را مىردى مؤمن از خاندان فرعون که ایمان خود را نهان مىو مبراى شما از جانب پروردگارتان دالیل آشکارى گوید پروردگار من خداست و مسلماکه مى

آورده و اگر دروغگو باشد دروغش به زیان اوست و اگر راستگو باشد برخى از آنچه به شما کار دروغزن باشد هدایت ا خواهد رسید چرا که خدا کسى را که افراطدهد به شموعده مى

.کندنمى فرعون باعث نجات رسول حق خواهد شدلهاي مؤمن آو پشتیبانیظهور.

فرعون ما أريكم يا قـوم لكم الملك اليـوم ظاهرين يف األرض فمن ينصرنا من بأس الله إن جاءنا قال ﴾۲۹/غافرإال ما أرى وما أهديكم إال سبيل الرشاد ﴿

چه کسى ما ] لى[در این سرزمین مسلطید و] و[اى قوم من امروز فرمانروایى از آن شماست بینم به شما جز آنچه مىخواهد کرد فرعون گفترا از بالى خدا اگر به ما برسد حمایت

.نمایم و شما را جز به راه راست راهبر نیستمنمىأسباب السماوات فأطلع إىل ﴾۳۶/غافروقال فرعون يا هامان ابن يل صرحا لعلي أبـلغ األسباب ﴿

سوء عمله وصد عن السبيل وما كيد فرعون إال يف إله موسى وإين ألظنه كاذبا وكذلك زين لفرعون ﴾۳۷/غافرتـباب ﴿

هاى راه. * ها برسمو فرعون گفت اى هامان براى من کوشکى بلند بساز شاید من به آن راهها تا از خداى موسى اطالع حاصل کنم و من او را سخت دروغپرداز آسمان] دستیابى به[

بازماند و نیرنگ ] راست[پندارم و این گونه براى فرعون زشتى کارش آراسته شد و از راه مى. فرعون جز به تباهى نینجامید

کتاب رسوالن

84

نا موسى اهلدى وأورثـنا بين إسرائيل الكتاب ﴿ ﴾۵۳/غافرولقد آتـيـ.به میراث نهادیمو قطعا موسى را هدایت دادیم و به فرزندان اسرائیل تورات را

اسرائیل در ظهور موسی ثانی نازل خواهد شدقرآن بر بنی.﴾۵۴/غافرهدى وذكرى ألويل األلباب ﴿

.رهنمود و یادکردى براى خردمندان است] که[﴾۴۴/حجكان نكري ﴿وأصحاب مدين وكذب موسى فأمليت للكافرين مث أخذتـهم فكيف

ها آن] گریبان[اهل مدین و موسى تکذیب شد پس کافران را مهلت دادم سپس ] همچنین[و .را گرفتم بنگر عذاب من چگونه بود

غوا أزاغ الله قـلوبـهم وإذ قال موسى لقومه يا قـوم مل تـؤذونين وقد تـعلمون أين رسول الله إليكم فـلما زا﴾ ۵/والله ال يـهدي القوم الفاسقني ﴿صف

دهید با اینکه اى قوم من چرا آزارم مىهنگامى را که موسى به قوم خود گفت ] یاد کن[و هایشان را برگشتند خدا دل] از حق[دانید من فرستاده خدا به سوى شما هستم پس چون مى

.کندبرگردانید و خدا مردم نافرمان را هدایت نمى﴾۴۵/مومنونمث أرسلنا موسى وأخاه هارون بآياتنا وسلطان مبني ﴿

.س موسى و برادرش هارون را با آیات خود و حجتى آشکار فرستادیمسپپس از ظهور رسول حق در مراتب داودیه موسی و برادرش از حواریون هو خواهند شد.

﴾۴۶/مومنونإىل فرعون وملئه فاستكبـروا وكانوا قـوما عالني ﴿.تکبر نمودند و مردمى گردنکش بودنداو ولى ] قوم[به سوى فرعون و سران

بومها فكانوا من المهلكني ﴾٤٧/مومنونفـقالوا أنـؤمن لبشرين مثلنا وقـومهما لنا عابدون ﴿ فكذنا موسى الكتاب لعلهم يـهتدون ﴿﴾۴۸/مومنون﴿ ﴾۴۹/مومنونولقد آتـيـ

باشند ایمان ها بندگان ما مىفتند آیا به دو بشر که مثل خود ما هستند و طایفه آنپس گو به . * شدگان گشتنددر نتیجه آن دو را دروغزن خواندند پس از زمره هالك* .بیاوریم

.دادیم باشد که آنان به راه راست روند] آسمانى[یقین ما به موسى کتاب وهامان ولقد جاءهم موسى بالبـيـنات فاستكبـروا يف األرض وما كانوا سابقني وقارون وفرعون

﴾۳۹/عنکبوت﴿

کتاب رسوالن

85

و به راستى موسى براى آنان دالیل آشکار ] هم هالك کردیم[و قارون و فرعون و هامان را .پیشى نجستند] بر مابا این همه[در آن سرزمین سرکشى نمودند و ] هالى آن[آورد و

نا موسى وهارون الفرقان وضياء وذكرا للمتقني ﴿ الذين خيشون ربـهم بالغيب ﴾٤٨/انبياولقد آتـيـ﴾۴۹/انبياوهم من الساعة مشفقون ﴿

براى پرهیزگاران روشنایى و ] کتابشان[و در حقیقت به موسى و هارون فرقان دادیم و .ترسند و از قیامت هراسناکندکسانى که از پروردگارشان در نهان مى] همان. * [اندرزى است

نا له من رمحتنا أخاه هارون نبيا ﴿ ﴾۵۳/مرميووهبـ.خویش برادرش هارون پیامبر را به او بخشیدیمو به رحمت

﴾۶۰/کهففتاه ال أبـرح حىت أبـلغ جممع البحرين أو أمضي حقبا ﴿وإذ قال موسى ل خود گفت دست بردار نیستم تا به محل ] همراه[هنگامى را که موسى به جوان ] یاد کن[و

.سیر کنم] ى سال[هابرخورد دو دریا برسم هر چند سال 33).شریعت و طریقت و مرز آن دو(در اسرار مالقات موسی و خضر

فـلما جاوزا قال ﴾۶۱/کهففـلما بـلغا جممع بـينهما نسيا حوتـهما فاختذ سبيله يف البحر سربا ﴿قال أرأيت إذ أويـنا إىل الصخرة فإين ﴾۶۲/کهفصبا ﴿لفتاه آتنا غداءنا لقد لقينا من سفرنا هذا ن

قال ﴾۶۳/کهفنسيت احلوت وما أنسانيه إال الشيطان أن أذكره واختذ سبيله يف البحر عجبا ﴿ناه رمحة من ﴾۶۴/کهفآثارمها قصصا ﴿ذلك ما كنا نـبغ فارتدا على فـوجدا عبدا من عبادنا آتـيـ

قال له موسى هل أتبعك على أن تـعلمن مما علمت ﴾۶۵/کهفعندنا وعلمناه من لدنا علما ﴿را ﴿قال إنك لن تس ﴾۶۶/کهفرشدا ﴿ وكيف تصرب على ما مل حتط ﴾۶۷/کهفتطيع معي صبـ

قال ﴾۶۹/کهفقال ستجدين إن شاء الله صابرا وال أعصي لك أمرا ﴿﴾۶۸/کهفبه خبـرا ﴿فانطلقا حىت إذا ركبا يف ﴾۷۰/کهفه ذكرا ﴿فإن اتـبـعتين فال تسألين عن شيء حىت أحدث لك من

تـها لتـغرق أهلها لقد جئت شيئا إمرا ﴿ قال أمل أقل إنك لن ﴾۷۱/کهفالسفينة خرقـها قال أخرقـنسيت وال تـرهقين من أمري عسرا قال ال تـؤاخذين مبا﴾۷۲/کهفتستطيع معي صبـرا ﴿

ا فانطلقا حىت إذا لقيا غالما فـقتـله قال أقـتـلت نـفسا زكية بغري نـفس لقد جئت شيئ ﴾۷۳/کهف﴿قال إن سألتك ﴾۷۵/کهفصبـرا ﴿قال أمل أقل لك إنك لن تستطيع معي﴾۷۴/کهفنكرا ﴿

.محسن امیراصالنی مراجعه نمایید: در این خصوص به کتاب موسی و خضر؛ نویسنده-33

کتاب رسوالن

86

فانطلقا حىت إذا أتيا أهل ﴾۷۶/کهفعن شيء بـعدها فال تصاحبين قد بـلغت من لدين عذرا ﴿يـنـقض فأقامه قال لو شئت قـرية استطعما أهلها فأبـوا أن يضيـفومها فـوجدا فيها جدارا يريد أن

قال هذا فراق بـيين وبـينك سأنـبئك بتأويل ما مل تستطع عليه ﴾۷٧/کهف﴿الختذت عليه أجرا فأردت أن أعيبـها وكان وراءهم أما السفينة فكانت لمساكني يـعملون يف البحر ﴾۷۸/کهفصبـرا ﴿

وأما الغالم فكان أبـواه مؤمنـني فخشينا أن يـرهقهما ﴾۷۹/کهفملك يأخذ كل سفينة غصبا ﴿وأما ﴾۸۱/کهفنه زكاة وأقـرب رمحا ﴿فأردنا أن يـبدهلما ربـهما خيـرا م ﴾۸۰/کهفطغيانا وكفرا ﴿

ما وكان أبومها صاحلا فأ لغا اجلدار فكان لغالمني يتيمني يف المدينة وكان حتته كنز هل راد ربك أن يـبـرا أشدمها ويستخرجا كنزمها رمحة من ربك وما فـعلته عن أمري ذلك تأويل ما مل تسطع عليه صبـ

﴾۸۲/کهف﴿رسیدند ماهى خودشان را فراموش کردند و ماهى در دریا ] دریا[پس چون به محل برخورد دو

به جوان خود ] موسى[گذشتند ] از آنجا[و هنگامى که ]. * و رفت[راه خود را در پیش گرفت گفت دیدى وقتى به * .گفت غذایمان را بیاور که راستى ما از این سفر رنج بسیار دیدیم

آن را از یاد ] کسى[سوى آن صخره پناه جستیم من ماهى را فراموش کردم و جز شیطان گفت این . * من نبرد تا به یادش باشم و به طور عجیبى راه خود را در دریا پیش گرفت

اى تا بنده. * جستیم پس جستجوکنان رد پاى خود را گرفتند و برگشتندکه ما مىهمان بود از بندگان ما را یافتند که از جانب خود به او رحمتى عطا کرده و از نزد خود بدو دانشى

اى به موسى به او گفت آیا تو را به شرط اینکه از بینشى که آموخته شده. * آموخته بودیمو چگونه . * توانى همپاى من صبر کنىگفت تو هرگز نمى. * نممن یاد دهى پیروى ک

گفت ان شاء اهللا مرا شکیبا . * توانى بر چیزى که به شناخت آن احاطه ندارى صبر کنىمىکنى گفت اگر مرا پیروى مى. * خواهى یافت و در هیچ کارى تو را نافرمانى نخواهم کرد

پس رهسپار گردیدند تا * .سخن آغاز کنماز آن با تو] خود[پس از چیزى سؤال مکن تا گفت آیا کشتى را سوراخ کردى ]موسى[آن را سوراخ کرد] وى[وقتى که سوار کشتى شدند

گفت آیا نگفتم که تو . * به کار ناروایى مبادرت ورزیدىتا سرنشینانش را غرق کنى واقعافراموش کردم مرا گفت به سبب آنچه] موسى. * [توانى همپاى من صبر کنىهرگز نمى

او ] بنده ما[پس رفتند تا به نوجوانى برخوردند . * مؤاخذه مکن و در کارم بر من سخت مگیرگناهى را بدون اینکه کسى را به قتل رسانده گفت آیا شخص بى] موسى به او [را کشت

کتاب رسوالن

87

توانىگفت آیا به تو نگفتم که هرگز نمى* .باشد کشتى واقعا کار ناپسندى مرتکب شدىگفت اگر از این پس چیزى از تو پرسیدم دیگر با من ] موسى[* .همپاى من صبر کنى

اى پس رفتند تا به اهل قریه. * معذور خواهى بوداز جانب من قطعا] و[همراهى مکن از مهمان نمودن آن دو خوددارى کردند ]هالى آن[رسیدند از مردم آنجا خوراکى خواستند و

]موسى[آن را استوار کرد] بنده ما[خواست فرو ریزد و تند که مىپس در آنجا دیوارى یاف] بار دیگر وقت[گفت این . * براى آن مزدى بگیرى] توانستىمى[خواستى گفت اگر مى

ویل آنچه که نتوانستى بر آن صبر کنى آگاه أجدایى میان من و توست به زودى تو را از تکردند خواستم آن را معیوب بود که در دریا کار مىاما کشتى از آن بینوایانى . * خواهم ساخت

و اما . * گرفترا به زور مى] درستى[پیشاپیش آنان پادشاهى بود که هر کشتى ] چرا که[کنم آن دو را به طغیان و کفر ] مبادا[مؤمن بودند پس ترسیدیم ] هر دو[نوجوان پدر و مادرش

و . * تر از او عوض دهدتر و مهربانه پاكپس خواستیم که پروردگارشان آن دو را ب* .بکشدیتیم در آن شهر بود و زیر آن گنجى متعلق به آن دو بود و ] بچه[اما دیوار از آن دو پسر

به حد رشد برسند و ]یتیم[نیکوکار بود پس پروردگار تو خواست آن دو ] مردى[پدرشان را من ] کارها[آورند و این گنجینه خود را که رحمتى از جانب پروردگارت بود بیرون

.خودسرانه انجام ندادم این بود تاویل آنچه که نتوانستى بر آن شکیبایى ورزىجمرمني مث بـعثـنا من بـعدهم موسى وهارون إىل فرعون وملئه بآياتنا فاستكبـروا وكانوا قـوما

﴾۷۵/يونس﴿وى ] قوم[ز آنان موسى و هارون را با آیات خود به سوى فرعون و سران سپس بعد ا.گردنکشى کردند و گروهى تبهکار بودند] لى آنان[فرستادیم و

﴾۷۶/يونسفـلما جاءهم احلق من عندنا قالوا إن هذا لسحر مبني ﴿.این سحرى آشکار استپس چون حق از نزد ما به سویشان آمد گفتند قطعا

14هاي هوظهور رسول حق در مراتب موسی همراه با نشانه.﴾٧٧/يونسقال موسى أتقولون للحق لما جاءكم أسحر هذا وال يـفلح الساحرون ﴿

و آیا این سحر است] این سحر است[گویید موسى گفت آیا وقتى حق به سوى شما آمد مى. شوندحال آنکه جادوگران رستگار نمى

کتاب رسوالن

88

ن لكما مبؤمنني قالوا أجئتـنا لتـلفتـنا عما وجدنا عليه آباءنا وتكون لكما الكربياء يف األرض وما حن فـلما جاء السحرة قال هلم ﴾۷۹/يونسوقال فرعون ائـتوين بكل ساحر عليم ﴿﴾۷۸/يونس﴿

فـلما ألقوا قال موسى ما جئتم به السحر إن الله سيبطله ﴾۸۰/يونسموسى ألقوا ما أنتم ملقون ﴿احلق بكلماته ولو كره المجرمون وحيق الله ﴾۸۱/يونسإن الله ال يصلح عمل المفسدين ﴿

فما آمن لموسى إال ذرية من قـومه على خوف من فرعون وملئهم أن يـفتنـهم وإن ﴾۸۲/يونس﴿وقال موسى يا قـوم إن كنتم آمنتم بالله ﴾۸۳/يونسفرعون لعال يف األرض وإنه لمن المسرفني ﴿

نة للقوم ﴾۸۴/يونسفـعليه تـوكلوا إن كنتم مسلمني ﴿ لنا ربـنا ال جتعلنا فتـ فـقالوا على الله تـوكوقال موسى ربـنا إنك ﴾۸۶/يونسم الكافرين ﴿وجننا برمحتك من القو ﴾۸۵/يونسالظالمني ﴿

نـيا ربـنا ليضلوا عن سبيلك ربـنا اطم س على أمواهلم آتـيت فرعون ومأله زينة وأمواال يف احلياة الدقال قد أجيبت دعوتكما ﴾۸۸/يونسىت يـروا العذاب األليم ﴿واشدد على قـلوم فال يـؤمنوا ح

وجاوزنا ببين إسرائيل البحر فأتـبـعهم ﴾۸۹/يونسفاستقيما وال تـتبعآن سبيل الذين ال يـعلمون ﴿ا حىت إذا أدركه الغرق قال آمنت أنه ال إله إال الذي آمنت به بـنو إسرائيل فرعون وجنوده بـغيا وعدو

﴾۹۰/يونسوأنا من المسلمني ﴿ایم بازگردانى و اى که پدرانمان را بر آن یافتهاى تا ما را از شیوهگفتند آیا به سوى ما آمده

و فرعون . * این سرزمین براى شما دو تن باشد ما به شما دو تن ایمان نداریمبزرگى در و چون جادوگران آمدند موسى به آنان گفت . * گفت هر جادوگر دانایى را پیش من آورید

پس چون افکندند موسى گفت آنچه را شما به میان آوردید . * اندازید بیندازیدآنچه را مىو . * کندیید نمىأباطل خواهد کرد آرى خدا کار مفسدان را تسحر است به زودى خدا آن را

سرانجام کسى . * گرداند هر چند بزهکاران را خوش نیایدخدا با کلمات خود حق را ثابت مىبه موسى ایمان نیاورد مگر فرزندانى از قوم وى در حالى که بیم داشتند از آنکه مبادا فرعون

جوى و از ند و در حقیقت فرعون در آن سرزمین برترىها ایشان را آزار رسانو سران آنسلیمید اید و اگر اهل تو موسى گفت اى قوم من اگر به خدا ایمان آورده. * اسرافکاران بود

] وسیله[پس گفتند بر خدا توکل کردیم پروردگارا ما را براى قوم ستمگر . * بر او توکل کنیدو موسى گفت . * ش از گروه کافران نجات دهخویو ما را به رحمت. * آزمایش قرار مده

از ] خلق را[اى پروردگارا تا پروردگارا تو به فرعون و اشرافش در زندگى دنیا زیور و اموال داده

کتاب رسوالن

89

سخت گردان که ایمان نیاورند راه تو گمراه کنند پروردگارا اموالشان را نابود کن و آنان را دلى هر دوى شما پذیرفته شد پس ایستادگى کنید و راه فرمود دعا. * تا عذاب دردناك را ببینند

و فرزندان اسرائیل را از دریا گذراندیم پس فرعون و * .دانند پیروى مکنیدکسانى را که نمىسپاهیانش از روى ستم و تجاوز آنان را دنبال کردند تا وقتى که در شرف غرق شدن قرار

اند نیست و رزندان اسرائیل به او گرویدهگرفت گفت ایمان آوردم که هیچ معبودى جز آنکه ف. شدگانممن از تسلیم

نـهم وإنـهم نا موسى الكتاب فاختلف فيه ولوال كلمة سبـقت من ربك لقضي بـيـ لفي شك ولقد آتـيـ﴾۴۵/فصلتمنه مريب ﴿

دادیم پس در آن اختالف واقع شد و اگر از جانب ] تورات[و به راستى موسى را کتاب میانشان داورى شده بود و در حقیقت آنان سبقت نگرفته بود قطعا] مهلت[پروردگارت فرمان

.آن به شکى سخت دچارندبارةدرنا وما أنزل على إبـراهيم وإمساعيل وإسحاق ويـعقوب واألسباط وما أويت قل آمنا بالله وما أنزل عليـ

هم وحنن له مسلمون ﴿ م ال نـفرق بـني أحد منـ ﴾۸۴/آل عمرانموسى وعيسى والنبيون من راسباط بگو به خدا و آنچه بر ما نازل شده و آنچه بر ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و

از جانب پروردگارشان داده شده ] دیگر[نازل گردیده و آنچه به موسى و عیسى و انبیاى .گذاریم و ما او را فرمانبرداریمگرویدیم و میان هیچ یک از آنان فرق نمى

فـلما ﴾۴۶/زخرفالعالمني ﴿ولقد أرسلنا موسى بآياتنا إىل فرعون وملئه فـقال إين رسول رب ها يضحكون ﴿ وما نريهم من آية إال هي أكبـر من أختها ﴾۴۷/زخرفجاءهم بآياتنا إذا هم منـ

ع لنا ربك مبا عهد وقالوا يا أيـها الساحر اد ﴾۴۸/زخرفوأخذناهم بالعذاب لعلهم يـرجعون ﴿هم العذاب إذا هم ينكثون ﴿﴾۴۹/زخرفعندك إنـنا لمهتدون ﴿ ﴾۵۰/زخرففـلما كشفنا عنـ

يت أفال تـبصرون ونادى فرعون يف قـومه قال يا قـوم أليس يل ملك مصر وهذه األنـهار جتري من حت فـلوال ألقي عليه ﴾۵۲/زخرفأم أنا خيـر من هذا الذي هو مهني وال يكاد يبني ﴿﴾۵۱/زخرف﴿

فأطاعوه إنـهم كانوا فاستخف قـومه ﴾۵۳/زخرفأسورة من ذهب أو جاء معه المالئكة مقرتنني ﴿ناهم أمجعني ﴿﴾۵۴/زخرفقـوما فاسقني ﴿ هم فأغرقـ ﴾۵۵/زخرففـلما آسفونا انتـقمنا منـ

کتاب رسوالن

90

او روانه کردیم پس ] قوم[هاى خویش به سوى فرعون و سران و همانا موسى را با نشانهپس چون آیات ما را براى آنان آورد ناگهان ایشان بر . *گفت من فرستاده پروردگار جهانیانم

آن ] و مشابه[نمودیم مگر اینکه آن از نظیر اى به ایشان نمىنشانه] ما[و * .ها خنده زدندآنو گفتند اى فسونگر . * تر بود و به عذاب گرفتارشان کردیم تا مگر به راه آیندبزرگ

به راه درست ده براى ما بخوان که ما واقعاآنچه با تو عهد کر] پاس[پروردگارت را به و فرعون در . * ها برداشتیم بناگاه آنان پیمان شکستندو چون عذاب را از آن* .ایمدرآمده

من آیا پادشاهى مصر و این نهرها که از ] کشور[گفت اى مردم ] و[قوم خود ندا درداد ] میان[من از این کس ] نه[آیا . * بینیدگر نمىمن روان است از آن من نیست پس م] هاىکاخ[زیر

پس چرا بر او دستبندهایى زرین . * تواند درست بیان کند بهترممقدار است و نمىکه خود بىو آنان را [مغز یافت پس قوم خود را سبک. * اندآویخته نشده یا با او فرشتگانى همراه نیامده

و چون ما را به خشم . * بودندها مردمى منحرفو اطاعتش کردند چرا که آن] فریفت.درآوردند از آنان انتقام گرفتیم و همه آنان را غرق کردیم

فـتـوىل بركنه وقال ساحر أو جمنون ﴾۳۸/ذارياتويف موسى إذ أرسلناه إىل فرعون بسلطان مبني ﴿﴾۴۰/ذارياتفـنبذناهم يف اليم وهو مليم ﴿فأخذناه وجنوده ﴾۳۹/ذاريات﴿پس . * موسى چون او را با حجتى آشکار به سوى فرعون گسیل داشتیم] ماجراى[در ] نیز[و * .اى استساحر یا دیوانه] این شخص[خود روى برتافت و گفت ] دولت[با ارکان ] فرعون[] در آخرین لحظه[را در دریا افکندیم در حالى که او او و سپاهیانش را گرفتیم و آنان ] تا[

.بود] خود[نکوهشگر ﴾۳۶/جنمأم مل يـنبأ مبا يف صحف موسى ﴿

.خبر نیافته است] آمده[هاى موسى یا بدانچه در صحیفهوسیلۀ رسول حق از قرآن نازل خواهد شددر مراتب موسویه آیاتی از تورات به.

ن هديـنا ونوحا هديـنا من قـبل ومن ذريته داوود وسليمان وأي ووهبـ وب ا له إسحاق ويـعقوب كال﴾٨٤/انعامويوسف وموسى وهارون وكذلك جنزي المحسنني ﴿

راست درآوردیم و نوح را از پیش راه و به او اسحاق و یعقوب را بخشیدیم و همه را به راه و ] هدایت کردیم[نمودیم و از نسل او داوود و سلیمان و ایوب و یوسف و موسى و هارون را

.دهیماین گونه نیکوکاران را پاداش مى

کتاب رسوالن

91

ن أنزل الكتاب الذي جاء به وما قدروا الله حق قدره إذ قالوا ما أنزل الله على بشر من شيء قل م أنتم وال آباؤكم موسى نورا وهدى للناس جتعلونه قـراطيس تـبدونـها وختفون كثريا وعلمتم ما مل تـعلموا

﴾۹۱/انعامقل الله مث ذرهم يف خوضهم يـلعبون ﴿که باید گفتند خدا چیزى بر بشرى نازل نکرده بزرگى خدا را چنان] یهودیان[و آنگاه که

براى ] همان کتابى که[نشناختند بگو چه کسى آن کتابى را که موسى آورده است نازل کرده از آن ] آنچه را[آورید آن را به صورت طومارها درمى] و[مردم روشنایى و رهنمود است

دانستید و کنید در صورتى که چیزى که نه شما مىآشکار و بسیارى را پنهان مى] خواهیدمى[گاه بگذار تا در آن] همه را فرستاده[به شما آموخته شد بگو خدا ] به وسیله آن[نه پدرانتان

.شوند] سرگرم[خود به بازى ] باطل[ژرفاى فـقل ﴾۱۷/نازعاتاذهب إىل فرعون إنه طغى ﴿﴾۱۶/نازعاتإذ ناداه ربه بالواد المقدس طوى ﴿

﴾۱۹/نازعات﴾ وأهديك إىل ربك فـتخشى ﴿۱۸/نازعاتهل لك إىل أن تـزكى ﴿به سوى فرعون برو که وى . * آنگاه که پروردگارش او را در وادى مقدس طوى ندا درداد

و تو را به سوى . * بگو آیا سر آن دارى که به پاکیزگى گرایىو. * سر برداشته است.پروردگارت راه نمایم تا پروا بدارى

﴾۲۰/نازعاتفأراه اآلية الكبـرى ﴿.را بدو نمود] خود[پس معجزه بزرگ

ترین آیات قرآن همراه خواهد بودظهور موسی به همراه ظهور تأویل مهم.﴾۲۳/نازعاتفحشر فـنادى ﴿﴾۲۲/نازعاتمث أدبـر يسعى ﴿﴾۲۱/نازعات﴿فكذب وعصى

إن يف ﴾۲۵/نازعاتفأخذه الله نكال اآلخرة واألوىل ﴿﴾۲۴/نازعاتفـقال أنا ربكم األعلى ﴿رة لمن خيشى ﴿ ﴾ ۲۶/نازعاتذلك لعبـ

و . * به کوشش برخاست] و[سپس پشت کرد . * تکذیب نمود و عصیان کرد] لى فرعون[واو را ] هم[و خدا * .تر شما منمو گفت پروردگار بزرگ. * ندا درداد] و[گروهى را فراهم آورد

بترسد در این ] از خدا[در حقیقت براى هر کس که . * به کیفر دنیا و آخرت گرفتار کرد.عبرتى است] ماجرا[

ا فانظر كيف كان عاقبة ال مث مفسدين بـعثـنا من بـعدهم موسى بآياتنا إىل فرعون وملئه فظلموا حقيق على ﴾۱۰۴/اعرافوقال موسى يا فرعون إين رسول من رب العالمني ﴿﴾۱۰۳/اعراف﴿

کتاب رسوالن

92

﴾۱۰۵/اعرافقول على الله إال احلق قد جئتكم ببـيـنة من ربكم فأرسل معي بين إسرائيل ﴿أن ال أ ا إن كنت من الصادقني ﴿ فألقى عصاه فإذا هي ﴾۱۰۶/اعرافقال إن كنت جئت بآية فأت

﴾ قال المأل من ۱۰۸/اعرافونـزع يده فإذا هي بـيضاء للناظرين ﴿﴾۱۰۷/اعرافبني ﴿ثـعبان م يريد أن خيرجكم من أرضكم فماذا تأمرون ﴾۱۰۹/اعرافقـوم فرعون إن هذا لساحر عليم ﴿

﴾۱۱۱/اعرافأخاه وأرسل يف المدآئن حاشرين ﴿قالوا أرجه و ﴾۱۱۰/اعراف﴿ها گاه بعد از آنان موسى را با آیات خود به سوى فرعون و سران قومش فرستادیم ولى آنآن

و موسى گفت اى فرعون . * کفر ورزیدند پس ببین فرجام مفسدان چگونه بود] آیات[به آن حق ] سخن[شایسته است که بر خدا جز * .پروردگار جهانیانمتردید من پیامبرى از سوى بى

ام پس فرزندان نگویم من در حقیقت دلیلى روشن از سوى پروردگارتان براى شما آوردهاى پس اگر راست اى آوردهگفت اگر معجزه] فرعون[* .اسرائیل را همراه من بفرست

و * .د و بناگاه اژدهایى آشکار شدعصایش را افکن] موسى[پس * .گویى آن را ارائه بدهمى* .بود] و درخشنده[بیرون کشید و ناگهان براى تماشاگران سپید ] از گریبان[خود را دست

خواهد شما را از مى. * ساحرى داناست] مرد[شک این سران قوم فرعون گفتند بىشت کن و گفتند او و برادرش را بازدا* .دهیدسرزمینتان بیرون کند پس چه دستور مى

.گردآورندگانى را به شهرها بفرست﴾۱۱۳/اعرافوجاء السحرة فرعون قالوا إن لنا ألجرا إن كنا حنن الغالبني ﴿

.اگر ما پیروز شویم براى ما پاداشى خواهد بود] آیا[گفتند ] و[و ساحران نزد فرعون آمدند ﴾۱۱۴/اعرافلمن المقربني ﴿قال نـعم وإنكم

.خواهید بود] دربار من[گفت آرى و مسلما شما از مقربان ظهور موسی در جمع مدعیان کرامات چگونه است؟

ألقوا سحروا قال ألقوا فـلما ﴾۱۱۵/اعرافقالوا يا موسى إما أن تـلقي وإما أن نكون حنن الملقني ﴿نا إىل موسى أن ألق عصاك ﴾۱۱۶/اعرافأعني الناس واستـرهبوهم وجاءوا بسحر عظيم ﴿ وأوحيـ

﴾۱۱۸/اعراففـوقع احلق وبطل ما كانوا يـعملون ﴿﴾۱۱۷/اعراففإذا هي تـلقف ما يأفكون ﴿﴾ قالوا ۱۲۰/اعرافوألقي السحرة ساجدين ﴿﴾۱۱۹/اعراففـغلبوا هنالك وانقلبوا صاغرين ﴿

قال فرعون آمنتم به قـبل ﴾۱۲۲/اعرافرب موسى وهارون ﴿﴾۱۲۱/اعرافآمنا برب العالمني ﴿

کتاب رسوالن

93

ها أهلها فسوف تـعلمون أن آذن لكم إن هذ ا لمكر مكرمتوه يف المدينة لتخرجوا منـ﴾۱۲۴/اعرافألقطعن أيديكم وأرجلكم من خالف مث ألصلبـنكم أمجعني ﴿﴾۱۲۳/اعراف﴿

وما تنقم منا إال أن آمنا بآيات ربـنا لما جاءتـنا ربـنا أفرغ ﴾۱۲۵/اعراف﴿قالوا إنا إىل ربـنا منقلبون را وتـوفـنا مسلمني ﴿ نا صبـ وقال المأل من قـوم فرعون أتذر موسى وقـومه ليـفسدوا ﴾۱۲۶/اعرافعليـ

ويذرك وآهلتك قال سنـقتل أبـناءهم ونستحيي نساءهم وإنا فـوقـهم قاهرون يف األرض قال موسى لقومه استعينوا بالله واصربوا إن األرض لله يورثـها من يشاء من عباده ﴾۱۲۷/اعراف﴿

قالوا أوذينا من قـبل أن تأتينا ومن بـعد ما جئتـنا قال عسى ربكم ﴾۱۲۸/اعرافللمتقني ﴿والعاقبة ﴾۱۲۹/اعرافأن يـهلك عدوكم ويستخلفكم يف األرض فـينظر كيف تـعملون ﴿

شما بیفکنید و چون : گفت. * افکنیمینکه ما مىافکنى و یا اگفتند اى موسى آیا تو مىافکندند دیدگان مردم را افسون کردند و آنان را به ترس انداختند و سحرى بزرگ در میان

و ناگهان ] انداخت و اژدها شد[و به موسى وحى کردیم که عصایت را بینداز پس . * آوردندکردند آشکار گردید و کارهایى که مىپس حقیقت. * آنچه را به دروغ ساخته بودند فرو بلعید

گفتند ] و[. * و ساحران به سجده درافتادند. * و در آنجا مغلوب و خوار گردیدند* .باطل شدفرعون گفت آیا پیش از . * پروردگار موسى و هارون. * به پروردگار جهانیان ایمان آوردیم

ى است که در شهر به راه آنکه به شما رخصت دهم به او ایمان آوردید قطعا این نیرنگها و پاهایتان دست. * اید تا مردمش را از آن بیرون کنید پس به زودى خواهید دانستانداخته

گفتند * .خواهم برید سپس همه شما را به دار خواهم آویخترا یکى از چپ و یکى از راست رسانى که کیفر نمىو تو جز براى این ما را به * .ما به سوى پروردگارمان بازخواهیم گشت

ما به معجزات پروردگارمان وقتى براى ما آمد ایمان آوردیم پروردگارا بر ما شکیبایى فرو ریز کنى تا در و سران قوم فرعون گفتند آیا موسى و قومش را رها مى* .و ما را مسلمان بمیران

زودى پسرانشان هگفت ب] فرعون[تو و خدایانت را رها کند ] موسى[این سرزمین فساد کنند و موسى به قوم خود گفت * .داریم و ما بر آنان مسلطیمکشیم و زنانشان را زنده نگاه مىرا مى

از خدا یارى جویید و پایدارى ورزید که زمین از آن خداست آن را به هر کس از بندگانش که از آنکه گفتند پیش] قوم موسى[. *براى پرهیزگاران است] نیک[دهد و فرجام بخواهد مى

بعد از آنکه به سوى ما آمدى مورد آزار قرار گرفتیم گفت امید است ] حتى[تو نزد ما بیایى و

کتاب رسوالن

94

گاه سازد آن] آنان[که پروردگارتان دشمن شما را هالك کند و شما را روى زمین جانشین .کنیدبنگرد تا چگونه عمل مى

﴾۱۳۰/اعرافمن الثمرات لعلهم يذكرون ﴿ولقد أخذنا آل فرعون بالسنني ونـقص و در حقیقت ما فرعونیان را به خشکسالى و کمبود محصوالت دچار کردیم باشد که عبرت

.گیرند پس از تکذیب مراتب موسی، فرعونیان با قحطی و مشکالت بسیاري دست در گریبان

.خواهند شدا طائرهم عند الله فإذا جاءتـهم احلسنة هم سيئة يطيـروا مبوسى ومن معه أال إمن قالوا لنا هذه وإن تصبـ

ا فما حنن ﴾۱۳۱/اعرافولكن أكثـرهم ال يـعلمون ﴿ لك وقالوا مهما تأتنا به من آية لتسحرنا فأرسلنا عليهم الطوفان واجلراد والقمل والضفادع والدم آيات مفصالت ﴾۱۳۲/اعرافمبؤمنني ﴿

ى ادع لنا ربك مبا ولما وقع عليهم الرجز قالوا يا موس ﴾۱۳۳/اعراففاستكبـروا وكانوا قـوما جمرمني ﴿فـلما ﴾۱۳۴/اعرافعهد عندك لئن كشفت عنا الرجز لنـؤمنن لك ولنـرسلن معك بين إسرائيل ﴿

هم الرجز إىل أجل هم بالغوه إذا هم ينكثون ﴿ ناهم فانتـق ﴾۱۳۵/اعرافكشفنا عنـ هم فأغرقـ منا منـها غافلني ﴿ بوا بآياتنا وكانوا عنـ ﴾۱۳۶/اعرافيف اليم بأنـهم كذ

خود ] شایستگى[گفتند این براى آورد مىبه آنان روى مى] و نعمت[پس هنگامى که نیکى زدند آگاه باشید گون بد مىرسید به موسى و همراهانش شماست و چون گزندى به آنان مى

] دهدکه آنان را به بدى اعمالشان کیفر مى[بدشگونى آنان تنها نزد خداست ] سرچشمه[که و گفتند هر گونه پدیده شگرفى که به وسیله آن ما را افسون . * دانستندلیکن بیشترشان نمى

ان و ملخ و کنه ریز و پس بر آنان طوف* .کنى براى ما بیاورى ما به تو ایمان آورنده نیستیمهایى آشکار فرستادیم و باز سرکشى کردند و گروهى بدکار ها و خون را به صورت نشانهوزغ

و هنگامى که عذاب بر آنان فرود آمد گفتند اى موسى پروردگارت را به عهدى که * .بودندبه تو ایمان خواهیم آورد نزد تو دارد براى ما بخوان اگر این عذاب را از ما برطرف کنى حتما

و چون عذاب را تا سررسیدى که آنان * .اسرائیل را قطعا با تو روانه خواهیم ساختو بنى

کتاب رسوالن

95

سرانجام از آنان انتقام گرفتیم و * .شکنى کردندها برداشتیم باز هم پیمانبدان رسیدند از آن.ها غافل بودنددر دریا غرقشان ساختیم چرا که آیات ما را تکذیب کردند و از آن

ت كلمت ربك وأورثـنا القوم الذين كانوا يستضعفون مشارق األرض ومغاربـها اليت باركنا فيها ومت وقـومه وما كانوا يـعرشون احلسىن على بين إسرائيل مبا صبـروا ودمرنا ما كان يصنع فرعون

﴾ ۱۳۷/اعراف﴿باختر و خاورى سرزمین را که در ] هاىبخش[شدند و به آن گروهى که پیوسته تضعیف مى

نیکوى ةآن برکت قرار داده بودیم به میراث عطا کردیم و به پاس آنکه صبر کردند وعدکه فرعون و قومش ساخته و افراشته پروردگارت به فرزندان اسرائیل تحقق یافت و آنچه را

.بودند ویران کردیمپیروزي نهایی حق بر باطل مؤمنان پس از ظهور رسول حق در مراتب موسویه و در نهایت پس از او در عصر

.شوندسلیمانیه پیروز میم قالوا يا موسى اجعل لنا إهلا كما وجاوزنا ببين إسرائيل البحر فأتـوا على قـوم يـعكفون على أصنام هل

إن هؤالء متبـر ما هم فيه وباطل ما كانوا يـعملون ﴾۱۳۸/اعرافهلم آهلة قال إنكم قـوم جتهلون ﴿ر الله أبغيكم ﴾۱۳۹/اعراف﴿ وإذ ﴾۱۴۰/اعرافإهلا وهو فضلكم على العالمني ﴿قال أغيـ

ناكم من آل فرعون يسومونكم سوء العذاب يـقتـلون أبـناءكم ويستحيون نساءكم ويف ذلكم بالء أجنيـ﴾۱۴۱/اعرافمن ربكم عظيم ﴿

هاى خویش تب] پرستش[ائیل را از دریا گذراندیم تا به قومى رسیدند که بر و فرزندان اسر] نیز[اى موسى همان گونه که براى آنان خدایانى است براى ما :گماشتند گفتندهمت مى

و [در حقیقت آنچه ایشان در آنند نابود * .کنیدخدایى قرار ده گفت راستى شما نادانى مىگفت آیا غیر از خدا معبودى براى شما بجویم با * .دادند باطل استمىو آنچه انجام ] زایل

هنگامى را که شما را از فرعونیان ] یاد کن[و * . اینکه او شما را بر جهانیان برترى داده استکشتند و زنانتان را زنده باقى کردند پسرانتان را مىشکنجه مىنجات دادیم که شما را سخت

.براى شما آزمایش بزرگى از جانب پروردگارتان بودگذاشتند و در اینمى

کتاب رسوالن

96

لة وقال موس لة وأمتمناها بعشر فـتم ميقات ربه أربعني ليـ ى ألخيه هارون وواعدنا موسى ثالثني ليـ﴾۱۴۲/اعراففسدين ﴿اخلفين يف قـومي وأصلح وال تـتبع سبيل الم

و با موسى سى شب وعده گذاشتیم و آن را با ده شب دیگر تمام کردیم تا آنکه وقت معین به برادرش هارون ] هنگام رفتن به کوه طور[پروردگارش در چهل شب به سر آمد و موسى

روى اصالح کن و راه فسادگران را پی] کار آنان را[گفت در میان قوم من جانشینم باش و .مکنرسول حق در مراتب موسویه غیبتی غیر منتظره خواهند داشت!

إىل اجلبل فإن ولما جاء موسى لميقاتنا وكلمه ربه قال رب أرين أنظر إليك قال لن تـراين ولكن انظر فـلما جتلى ربه للجبل جعله دكا وخر موسى صعقا فـلما أفاق قال استـقر مكانه فسوف تـراين

﴾ قال يا موسى إين اصطفيتك على الناس ۱۴۳/اعرافسبحانك تـبت إليك وأنا أول المؤمنني ﴿﴾ ۱۴۴/اعرافما آتـيتك وكن من الشاكرين ﴿برسااليت وبكالمي فخذ

و چون موسى به میعاد ما آمد و پروردگارش با او سخن گفت عرض کرد پروردگارا خود را به هرگز مرا نخواهى دید لیکن به کوه بنگر پس اگر بر جاى :من بنماى تا بر تو بنگرم فرمود

چون پروردگارش به کوه جلوه نمود آن را ریز خود قرار گرفت به زودى مرا خواهى دید پس ریز ساخت و موسى بیهوش بر زمین افتاد و چون به خود آمد گفت تو منزهى به درگاهت

با [ها و با سخن گفتنم فرمود اى موسى تو را با رسالت. * توبه کردم و من نخستین مؤمنانم.و از سپاسگزاران باشبرگزیدم پس آنچه را به تو دادم بگیر] روزگار[بر مردم ] تو

نا له يف األلواح من كل شيء موعظة وتـفصيال لكل شيء فخذها بقوة وأمر قـوم ك يأخذوا وكتبـ﴾۱۴۵/اعرافبأحسنها سأريكم دار الفاسقني ﴿

موردى پندى و براى هر چیزى تفصیلى نگاشتیم پس براى او در هر ] تورات[و در الواح آن را به جد و جهد بگیر و قوم خود را وادار کن که بهترین آن را فرا گیرند به ] فرمودیم[

.نمایانمزودى سراى نافرمانان را به شما مىدر ظهور دوم موسی و پس از غیبتش قوانین حق نازل و تثبیت خواهد شد.

ا وإن يـروا سبيل سأصرف عن آيايت الذين يـتكبـرون يف األرض بغري احلق وإن يـروا كل آية ال يـؤمنوا ها الرشد ال يـتخذوه سبيال وإن يـروا سبيل الغي يـتخذوه سبيال ذلك بأنـ بوا بآياتنا وكانوا عنـ هم كذ

کتاب رسوالن

97

بوا بآياتنا ولقاء اآلخرة حبطت أعماهلم هل جيزون إال ما كانوا ﴾۱۴۶/اعرافغافلني ﴿ والذين كذ﴾۱۴۷/اعرافيـعملون ﴿

] به طورى که[ورزند از آیاتم رویگردان سازم مىناحق تکبر هبه زودى کسانى را که در زمین ببنگرند بدان ایمان نیاورند و اگر راه صواب را ببینند آن را ] از قدرت من[اى را اگر هر نشانه

برنگزینند و اگر راه گمراهى را ببینند آن را راه خود قرار دهند این بدان سبب است که آنان و کسانى که آیات ما و دیدار آخرت را دروغ * .ندآیات ما را دروغ انگاشته و غفلت ورزید

. بینندکردند کیفر مىپنداشتند اعمالشان تباه شده است آیا جز در برابر آنچه مىيـهديهم وال واختذ قـوم موسى من بـعده من حليهم عجال جسدا له خوار أمل يـروا أنه ال يكلمهم

﴾۱۴۸/اعرافسبيال اختذوه وكانوا ظالمني ﴿اى براى خود ساختند که او از زیورهاى خود مجسمه گوساله] عزیمت[و قوم موسى پس از

ها گوید و راهى بدانبا ایشان سخن نمى] گوساله[صداى گاو داشت آیا ندیدند که آن .و ستمکار بودندگرفتند] به پرستش[نماید آن را نمى اي طالیی برپا خواهد شدموسایی دوباره گوسالهدر مدت غیبت چون.

لنكونن من اخلاسرين ولما سقط يف أيديهم ورأوا أنـهم قد ضلوا قالوا لئن مل يـرمحنا ربـنا ويـغفر لناولما رجع موسى إىل قـومه غضبان أسفا قال بئسما خلفتموين من بـعدي أعجلتم ﴾۱۴۹/اعراف﴿

يـقتـلونين فوين وكادوا أمر ربكم وألقى األلواح وأخذ برأس أخيه جيره إليه قال ابن أم إن القوم استضع قال رب اغفر يل وألخي ﴾۱۵۰/اعراففال تشمت يب األعداء وال جتعلين مع القوم الظالمني ﴿

﴾۱۵۱/اعرافوأدخلنا يف رمحتك وأنت أرحم الرامحني ﴿اند گفتند اگر پروردگار ما به ما گمراه شدهو چون انگشت ندامت گزیدند و دانستند که واقعا

و چون موسى خشمناك و * .از زیانکاران خواهیم بودرحم نکند و ما را نبخشاید قطعااندوهگین به سوى قوم خود بازگشت گفت پس از من چه بد جانشینى براى من بودید آیا بر

برادرش را گرفت و او را به سر] موى[فرمان پروردگارتان پیشى گرفتید و الواح را افکند و اى فرزند مادرم این قوم مرا ناتوان یافتند و چیزى نمانده :گفت] هارون [طرف خود کشید

. *شاد مکن و مرا در شمار گروه ستمکاران قرار مدهبود که مرا بکشند پس مرا دشمندرآور و تو خود رحمت] پناه[گفت پروردگارا من و برادرم را بیامرز و ما را در ] موسى[

.ترین مهربانانىمهربان

کتاب رسوالن

98

نـيا وكذلك جن م وذلة يف احلياة الد زي المفرتين إن الذين اختذوا العجل سيـناهلم غضب من ر﴾۱۵۲/اعراف﴿

پروردگارشان و ذلتى در گرفتند به زودى خشمى از ] به پرستش[آرى کسانى که گوساله را .دهیمپردازان را کیفر مىزندگى دنیا به ایشان خواهد رسید و ما این گونه دروغ

پرستانحماقت(پرستان ظهور نسل جدیدي از گوساله.(﴾۱۵۳/اعراففور رحيم ﴿والذين عملوا السيئات مث تابوا من بـعدها وآمنوا إن ربك من بـعدها لغ

م يـر هبون ولما سكت عن موسى الغضب أخذ األلواح ويف نسختها هدى ورمحة للذين هم لرالرجفة قال رب لو شئت واختار موسى قـومه سبعني رجال لميقاتنا فـلما أخذتـهم ﴾۱۵۴/اعراف﴿

ا نتك تضل من تشاء وتـهدي أهلكتـهم من قـبل وإياي أتـهلكنا مبا فـعل السفهاء منا إن هي إال فتـر ال نـيا ﴾۱۵۵/اعرافغافرين ﴿من تشاء أنت وليـنا فاغفر لنا وارمحنا وأنت خيـ واكتب لنا يف هذه الد

سأكتبـها حسنة ويف اآلخرة إنا هدنا إليك قال عذايب أصيب به من أشاء ورمحيت وسعت كل شيء ف قل يا أيـها الناس إين رسول ﴾۱۵۶/اعرافهم بآياتنا يـؤمنون ﴿للذين يـتـقون ويـؤتون الزكاة والذين

يعا الذي له ملك السماوات واألرض ال إله إال هو حييي ومييت فآمنوا ب الله ورسوله النيب الله إليكم مجومن قـوم موسى أمة ﴾۱۵۸/اعرافي يـؤمن بالله وكلماته واتبعوه لعلكم تـهتدون ﴿األمي الذ

نا إىل موسى إذ ﴾۱۵۹/اعرافيـهدون باحلق وبه يـعدلون ﴿ وقطعناهم اثـنيت عشرة أسباطا أمما وأوحيـنا قد علم كل أناس م است شربـهم سقاه قـومه أن اضرب بـعصاك احلجر فانبجست منه اثـنتا عشرة عيـ

وما ظلمونا ولكن كانوا وظللنا عليهم الغمام وأنزلنا عليهم المن والسلوى كلوا من طيبات ما رزقـناكم ﴾۱۶۰/اعرافأنفسهم يظلمون ﴿

پروردگار تو کسانى که مرتکب گناهان شدند آنگاه توبه کردند و ایمان آوردند قطعا] لى[وو چون خشم موسى فرو نشست الواح را برگرفت و * .پس از آن آمرزنده مهربان خواهد بود

و * .کسانى که از پروردگارشان بیمناك بودند هدایت و رحمتى بوددر رونویس آن براى موسى از میان قوم خود هفتاد مرد براى میعاد ما برگزید و چون زلزله آنان را فرو گرفت گفت

] سزاى[ساختى آیا ما را به خواستى آنان را و مرا پیش از این هالك مىپروردگارا اگر مىکنى این جز آزمایش تو نیست هر که را بخواهى به ك مىاند هالخردان ما کردهآنچه کم

کنى تو سرور مایى پس ما را بیامرز و به ما آن گمراه و هر که را بخواهى هدایت مىۀوسیل

کتاب رسوالن

99

] نیز[و براى ما در این دنیا نیکى مقرر فرما و در آخرت * .رحم کن و تو بهترین آمرزندگانىرسانم و ود عذاب خود را به هر کس بخواهم مىایم فرمزیرا که ما به سوى تو بازگشته

کنند و رحمتم همه چیز را فرا گرفته است و به زودى آن را براى کسانى که پرهیزگارى مىمن پیامبر !بگو اى مردم. * دارمآورند مقرر مىدهند و آنان که به آیات ما ایمان مىزکات مى

ها و زمین از آن اوست روایى آسمانکه فرمان] خدایى[خدا به سوى همه شما هستم همان او که پیامبر ةمیراند پس به خدا و فرستادکند و مىهیچ معبودى جز او نیست که زنده مى

اى است که به خدا و کلمات او ایمان دارد بگروید و او را پیروى کنید امید که نخواندهدرسکنند و به حق اهنمایى مىو از میان قوم موسى جماعتى هستند که به حق ر. * شویدهدایت

و آنان را به دوازده عشیره که هر یک امتى بودند تقسیم کردیم و به * .نمایندداورى مىموسى وقتى قومش از او آب خواستند وحى کردیم که با عصایت بر آن تخته سنگ بزن پس

ن سایبان از آن دوازده چشمه جوشید هر گروهى آبشخور خود را بشناخت و ابر را بر فراز آنااى که روزیتان کردیم و گزانگبین و بلدرچین بر ایشان فرو فرستادیم از چیزهاى پاکیزه

.کردندایم بخورید و بر ما ستم نکردند لیکن بر خودشان ستم مىکردهنامها وقـومهما من الكرب ا﴾۱۱۴/صافاتولقد منـنا على موسى وهارون ﴿ لعظيم وجنيـ

﴾۱۱۶/صافاتونصرناهم فكانوا هم الغالبني ﴿﴾۱۱۵/صافات﴿و آن دو و قومشان را از اندوه بزرگ * .و در حقیقت بر موسى و هارون منت نهادیم

.و آنان را یارى دادیم تا ایشان غالب آمدند* .رهانیدیمنامها الكتاب المستبني ﴿ ﴾۱۱۷/صافاتوآتـيـ

.و آن دو را کتاب روشن دادیمنمایدسوي حق هدایت میموسی و هارون رسوالنی دانشمند هستند با کتبی الهی که به.

سالم ﴾۱۱۹/صافاتوتـركنا عليهما يف اآلخرين ﴿﴾۱۱۸/صافاتوهديـنامها الصراط المستقيم ﴿إنـهما من ﴾۱۲۱/صافاتإنا كذلك جنزي المحسنني ﴿﴾۱۲۰/صافاتوهارون ﴿على موسى

﴾۱۲۲/صافاتعبادنا المؤمنني ﴿به ] نام نیک[آیندگان ] میان[و براى آن دو در * .و هر دو را به راه راست هدایت کردیم

* .دهیمچنین پاداش مىاین وکاران را ما نیک* .درود بر موسى و هارون* .جاى گذاشتیم.زیرا آن دو از بندگان با ایمان ما بودند

کتاب رسوالن

100

قالوا أرنا يسألك أهل الكتاب أن تـنـزل عليهم كتابا من السماء فـقد سألوا موسى أكبـر من ذلك فـ الصاعقة بظلمهم مث اختذوا العجل من بـعد ما جاءتـهم البـيـنات فـعفونا عن ذلك الله جهرة فأخذتـهم

نا موسى سلطانا مبينا ﴿ ورفـعنا فـوقـهم الطور مبيثاقهم وقـلنا هلم ادخلوا الباب ﴾۱۵۳/نساوآتـيـهم ميثاقا غليظا ﴿سجد ﴾۱۵۴/نساا وقـلنا هلم ال تـعدوا يف السبت وأخذنا منـ

بر آنان فرود آورى البته از موسى ] بارهیک[خواهند که کتابى از آسمان اهل کتاب از تو مىلمشان صاعقه تر از این را خواستند و گفتند خدا را آشکارا به ما بنماى پس به سزاى ظبزرگ

گرفتند ] به پرستش[سپس بعد از آنکه دالیل آشکار برایشان آمد گوساله را آنان را فرو گرفتو کوه طور را به یادبود . * و ما از آن هم درگذشتیم و به موسى برهانى روشن عطا کردیم

] نیز[آیید و کنان از در درآنان باالى سرشان افراشته داشتیم و به آنان گفتیم سجده] با[پیمان .به آنان گفتیم در روز شنبه تجاوز مکنید و از ایشان پیمانى استوار گرفتیم

ابراهیمیهمراتب-3ظهور چون ابراهیمی

...مراتب ابراهیمیه را با این آیات بشناسیديقا نبيا ﴿ ﴾۴۱/مرميواذكر يف الكتاب إبـراهيم إنه كان صد

.کتاب به یاد ابراهیم پرداز زیرا او پیامبرى بسیار راستگوى بودو در اینمما تـعبدون من قد كانت لكم أسوة حسنة يف إبـراهيم والذين معه إذ قالوا لقومهم إنا بـرءاؤا منكم و

نـ نكم العداوة والبـغضاء أبدا حىت تـؤمنوا بالله وحده إال قـول إبـراهيم دون الله كفرنا بكم وبدا بـيـ نا وبـيـلنا وإليك أنـبـ المصري نا وإليك ألبيه ألستـغفرن لك وما أملك لك من الله من شيء ربـنا عليك تـوك

﴾۴/ممتحنه﴿گاه که به ابراهیم و کسانى که با اویند سرمشقى نیکوست آن]پیروى از[براى شما در قطعا

ورزیم و پرستید بیزاریم به شما کفر مىقوم خود گفتند ما از شما و از آنچه به جاى خدا مىخدا ایمان آورید جز میان ما و شما دشمنى و کینه همیشگى پدیدار شده تا وقتى که فقط به

براى تو آمرزش خواهم خواست با آنکه در حتما] گفت[خود پدربه ] که[سخن ابراهیم ] در[

کتاب رسوالن

101

سوى تو برابر خدا اختیار چیزى را براى تو ندارم اى پروردگار ما بر تو اعتماد کردیم و به.سوى توستبازگشتیم و فرجام به﴾٢٨/زخرفعقبه لعلهم يـرجعون ﴿وجعلها كلمة باقية يف

.بازگردند] به توحید[و او آن را در پى خود سخنى جاویدان کرد باشد که آنان

﴾۳۳/إن الله اصطفى آدم ونوحا وآل إبـراهيم وآل عمران على العالمني ﴿آل عمرانابراهیم و خاندان عمران را بر مردم جهان برترى داده به یقین خداوند آدم و نوح و خاندان

.است﴾۷۵/انعاموكذلك نري إبـراهيم ملكوت السماوات واألرض وليكون من الموقنني ﴿

.کنندگان باشدها و زمین را به ابراهیم نمایاندیم تا از جمله یقینو این گونه ملکوت آسمانشود پذیرفت است که خداوند این برتري را قائل شده است و در حال حاضر چگونه میچگونه

ها هستند و آیا در عصر کنونی خاندان عمران برترینخاندان ابراهیم و آل،جهاندرکهعمران قابل تشخیص هستند؟ابراهیم و آل

)کریمقرآن(از آیات حق خواهیم خواند المر پاسخ این سؤاالت را در بعد ابراهیمیه از مراتب هم ميثاقا وإذ أخذنا من النبيني ميثاقـهم ومنك ومن نوح وإبـراهيم وموسى وعيسى ابن مرمي وأخذ نا منـ

﴾٧/غليظا ﴿احزابو ابراهیم و موسى و هنگامى را که از پیامبران پیمان گرفتیم و از تو و از نوح] یاد کن[و

.آنان پیمانى استوار گرفتیم] همه[عیسى پسر مریم و از و این پیمان حقیقتا چیست؟ آیا خداوند از رسوالنش خواسته است که در ظهورهاي مجدد

رسالت خویش را به پایان برسانند یا اینکه رسول حق را یاري دهند؟ر لكم إن كنتم تـعلمون ﴿عنکبوتوإبـراهيم إذ قال لقومه اعب ﴾١٦/دوا الله واتـقوه ذلكم خيـ

خدا را بپرستید و از او پروا بدارید اگر بدانید : ابراهیم را چون به قوم خویش گفت]یاد کن[و .براى شما بهتر است] کار[این

کتاب رسوالن

102

یاد آورد نه به معنی این است که بهاینکه خداوند در برخی از آیات حق کلمۀ یاد کن را میدادنی و جاري خواهد بیاورید یا به یاد بیانداز، بلکه این موضوع بیانگر ماجرایی است که رخ

.بودا تـعبدون من دون الله أوثانا وختلقون إفكا إن ال ذين تـعبدون من دون الله ال ميلكون لكم رزقا إمن

﴾۱۷/فابـتـغوا عند الله الرزق واعبدوه واشكروا له إليه تـرجعون ﴿عنکبوتسازید در نیستند و دروغى برمى] بیش[پرستید جز بتانى آنچه را که شما سواى خدا مىواقعا

پرستید اختیار روزى شما را در دست ندارند پس روزى را حقیقت کسانى را که جز خدا مى.شویدپیش خدا بجویید و او را بپرستید و وى را سپاس گویید که به سوى او بازگردانیده مى

المرترین مصداق و سمبل توحیدي و از ابعاد بسیار مهم براي مراتب ابراهیم بزرگناپذیر است که توسط رسول حق باشد و قیامی ابراهیمی و دینی ابراهیمی، امري اجتنابمی

.گردداقامه میر بـييت بـراهيم مكان البـيت أن ال تشرك يب شيئا وطه للطائفني والقائمني والركع السجود وإذ بـوأنا إل

﴾٢٦/﴿حجچیزى را با من شریک مگردان و ] بدو گفتیم[و چون براى ابراهیم جاى خانه را معین کردیم

.کنندگان پاکیزه دارسجده] و[کنندگان کنندگان و رکوعکنندگان و قیامام را براى طوافخانهگرددبا ابراهیم آغاز میاساس و خانۀ توحیدي.

﴾۲۹/مث ليـقضوا تـفثـهم وليوفوا نذورهم وليطوفوا بالبـيت العتيق ﴿حج] کعبه[=سپس باید آلودگى خود را بزدایند و به نذرهاى خود وفا کنند و بر گرد آن خانه کهن

.طواف به جاى آورند﴾۳۵/إبـراهيم رب اجعل هذا البـلد آمنا واجنبين وبين أن نـعبد األصنام ﴿ابراهيموإذ قال

هنگامى را که ابراهیم گفت پروردگارا این شهر را ایمن گردان و مرا و فرزندانم را ] یاد کن[و .از پرستیدن بتان دور دار

کتاب رسوالن

103

)ابراهیمةسور42تا 36آیات (دعاهاي حضرت ابراهیم دعاهاي ابراهیم آرزوهاي رسول حق است که در مراتب ابراهیمیۀ ایشان جامۀ عمل پوشانده

.خواهد شد﴾ ۳۶/ابراهيمم ﴿رب إنـهن أضللن كثريا من الناس فمن تبعين فإنه مين ومن عصاين فإنك غفور رحية فاجعل أفئدة من ربـنا إين أسكنت من ذرييت بواد غري ذي زرع عند بـيتك المحرم ربـنا ليقيموا الصال

بـنا إنك تـعلم ما خنفي وما ﴾ ر ۳۷/ابراهيمالناس تـهوي إليهم وارزقـهم من الثمرات لعلهم يشكرون ﴿﴾ احلمد لله الذي وهب ۳۸/ابراهيمنـعلن وما خيفى على الله من شيء يف األرض وال يف السماء ﴿

﴾ رب اجعلين مقيم الصالة ۳۹/ابراهيميل على الكرب إمساعيل وإسحاق إن ريب لسميع الدعاء ﴿﴾ ربـنا اغفر يل ولوالدي وللمؤمنني يـوم يـقوم احلساب ۴۰/ابراهيمومن ذرييت ربـنا وتـقبل دعاء ﴿

رهم ليـوم تشخص فيه األبصار ﴾ وال حتسنب الله غافال عما يـعمل الظالمون إ ۴۱/ابراهيم﴿ ا يـؤخ من﴾ ۴۲/ابراهيم﴿

ها بسیارى از مردم را گمراه کردند پس هر که از من پیروى کند بى گمان او از پروردگارا آن] یکى از[پروردگارا من . * من است و هر که مرا نافرمانى کند به یقین تو آمرزنده و مهربانى

کشت نزد خانه محترم تو سکونت دادم پروردگارا تا نماز را به پا دارند اى بىدرهفرزندانم را درمورد [هاى برخى از مردم را به سوى آنان گرایش ده و آنان را از محصوالت پس دلگمان تو آنچه را که پنهان پروردگارا بى. * گزارى کنندروزى ده باشد که سپاس] نیازشان

دانى و چیزى در زمین و در آسمان بر خدا پوشیده سازیم مىشکار مىداریم و آنچه را که آمىسپاس خداى را که با وجود سالخوردگى اسماعیل و اسحاق را به من بخشید به . * ماندنمى

نماز قرار ده و از فرزندان من ةپروردگارا مرا برپادارند. * دعاستةراستى پروردگار من شنوندشود بر من و پدر و پروردگارا روزى که حساب برپا مى. * پذیرنیز پروردگارا و دعاى مرا ب

کنند غافل مپندار جز این و خدا را از آنچه ستمکاران مى. * مادرم و بر مؤمنان ببخشاى.شودها در آن خیره مىاندازد که چشمخیر مىأآنان را براى روزى به ت] کیفر[نیست که

نآ آل إبـراهيم الك ناهم ملكا عظيما ﴿فـقد آتـيـ ﴾ ۵۴/نساتاب واحلكمة وآتـيـشودابراهیم همان کسی است که در مراتب کتاب شناخته می.

کتاب رسوالن

104

.در حقیقت ما به خاندان ابراهیم کتاب و حکمت دادیم و به آنان ملکى بزرگ بخشیدیم﴾۴۲/مرمييسمع وال يـبصر وال يـغين عنك شيئا ﴿إذ قال ألبيه يا أبت مل تـعبد ما ال

بیند و از تو چیزى شنود و نمىپرستى که نمىچون به پدرش گفت پدر جان چرا چیزى را مى.کندرا دور نمى

﴾۴۳/مرميسويا ﴿يا أبت إين قد جاءين من العلم ما مل يأتك فاتبعين أهدك صراطا آمده که تو را نیامده است پس از من ] وحى حقایقى به دست[اى پدر به راستى مرا از دانش

.پیروى کن تا تو را به راهى راست هدایت نمایمسر کند که متأسفانه پدرانش نیز در شرك و گمراهی بهاي ظهور میابراهیم در جامعه.برندمی

يا أبت إين أخاف أن ميسك ﴾۴۴/مرميتـعبد الشيطان إن الشيطان كان للرمحن عصيا ﴿يا أبت ال ﴾٤٥/مرميعذاب من الرمحن فـتكون للشيطان وليا ﴿

ان من پدر ج. * رحمان را عصیانگر است] خداى[پدر جان شیطان را مپرست که شیطان .رحمان عذابى به تو رسد و تو یار شیطان باشى] خداى[ترسم از جانب مى

﴾۴۶/مرميقال أراغب أنت عن آهليت يا إبراهيم لئن مل تنته ألرمجنك واهجرين مليا ﴿سنگسار خواهم کرد و گفت اى ابراهیم آیا تو از خدایان من متنفرى اگر باز نایستى تو را

.براى مدتى طوالنى از من دور شو] برو[ابراهیم همان رانده شدة جاهالن و مشرکان تمام اعصار است.

وأعتزلكم وما تدعون من دون ﴾۴۷/مرميقال سالم عليك سأستـغفر لك ريب إنه كان يب حفيا ﴿﴾٤٨/مرميوأدعو ريب عسى أال أكون بدعاء ريب شقيا ﴿الله

خواهم زیرا او همواره گفت درود بر تو باد به زودى از پروردگارم براى تو آمرزش مىابراهیمگیرم و خوانید کناره مىآنچه غیر از خدا مى] از[و از شما و . * نسبت به من پر مهر بوده است

.خوانم امیدوارم که در خواندن پروردگارم ناامید نباشمرا مىپروردگارم

کتاب رسوالن

105

نـيا مث يـوم الق ا اختذمت من دون الله أوثانا مودة بـينكم يف احلياة الد يامة يكفر بـعضكم ببـعض وقال إمنفآمن له لوط وقال إين ﴾۲۵/عنکبوتواكم النار وما لكم من ناصرين ﴿ويـلعن بـعضكم بـعضا ومأ

نا له إسحاق ويـعقوب وجعلنا يف ذريته ﴾۲۶/عنکبوتمهاجر إىل ريب إنه هو العزيز احلكيم ﴿ ووهبـنـيا وإنه يف اآلخرة لمن الصاحلني ﴿النبـوة والكتاب ناه أجره يف الد ﴾٢٧/عنکبوتوآتـيـ

اید که آن هم براى دوستى میان شما هایى را اختیار کردهتگفت جز خدا فقط ب]ابراهیم[و ا برخى گاه روز قیامت بعضى از شما بعضى دیگر را انکار و برخى از شمدر زندگى دنیاست آن

پس لوط . * کنند و جایتان در آتش است و براى شما یاورانى نخواهد بوددیگر را لعنت مىگفت من به سوى پروردگار خود روى مى آورم که اوست ارجمند ]ابراهیم[به او ایمان آورد و

و اسحاق و یعقوب را به او عطا کردیم و در میان فرزندانش پیامبرى و کتاب قرار . * حکیم.از شایستگان خواهد بود] نیز[یم و در دنیا پاداشش را به او بخشیدیم و قطعا او در آخرت داد

ا ظالمني ولما جاءت رسلنا إبـراهيم بالبشرى قالوا إنا مهلكو أهل هذه القرية إن أهلها كانو ﴾۳۱/عنکبوت﴿

براى ابراهیم مژده آوردند گفتند ما اهل این شهر را هالك خواهیم کرد و چون فرستادگان ما .اندزیرا مردمش ستمکار بوده

شوندبا ابراهیم همسو می) المرها(فرستادگان خداوند.هم عن ضيف إبراهيم ﴿ ﴾٥١/حجرونـبئـ

.و از مهمانان ابراهیم به آنان خبر ده از اسرار مکنون مراتب ابراهیمیه استداستان مهمانان ابراهیم.

﴾۵۲/حجرإذ دخلوا عليه فـقالوا سالما قال إنا منكم وجلون ﴿.گفت ما از شما بیمناکیم]ابراهیم[هنگامى که بر او وارد شدند و سالم گفتند

﴾۵۳/حجرقالوا ال تـوجل إنا نـبشرك بغالم عليم ﴿.دهیمگفتند مترس که ما تو را به پسرى دانا مژده مى

ظهور یک کارگزار خدمتگر براي ابراهیم

کتاب رسوالن

106

قالوا بشرناك باحلق فال تكن من ﴾۵۴/حجرقال أبشرمتوين على أن مسين الكبـر فبم تـبشرون ﴿﴾٥٦/حجرومن يـقنط من رمحة ربه إال الضآلون ﴿قال ﴾۵۵/حجرالقانطني ﴿

گفتند . * دهیددهید به چه بشارت مىگفت آیا با اینکه مرا پیرى فرا رسیده است بشارتم مىگفت چه کسى جز گمراهان از رحمت . * ما تو را به حق بشارت دادیم پس از نومیدان مباش

.شودپروردگارش نومید مى﴾۵۷/حجرل فما خطبكم أيـها المرسلون ﴿قا.کارتان چیست] دیگر[گفت اى فرشتگان ] سپس[ظهور المرها براي یاري رساندن به ابراهیم و از بین بردن سرزمین مشرکان.

﴾۵۸/حجرقالوا إنا أرسلنا إىل قـوم جمرمني ﴿.ایمفرستاده شدهگفتند ما به سوى گروه مجرمان

آل عقلون ﴿يا أهل الكتاب مل حتآجون يف إبـراهيم وما أنزلت التوراة واإلجنيل إال من بـعده أفال تـ ﴾۶۵/عمران

کنید با آنکه تورات و انجیل بعد از او نازل شده ابراهیم محاجه مىبارةدراى اهل کتاب چرا .کنیدست آیا تعقل نمىاحقیقت مراتب ابراهیم یکی از اختالفات بزرگ مذاهب خواهد شد.

أنتم ال هاأنتم هؤالء حاججتم فيما لكم به علم فلم حتآجون فيما ليس لكم به علم والله يـعلم و إبـراهيم يـهوديا وال نصرانيا ولكن كان حنيفا مسلما وما كان من ما كان ﴾۶۶/آل عمرانتـعلمون ﴿

إن أوىل الناس بإبـراهيم للذين اتـبـعوه وهذا النيب والذين آمنوا والله ويل ﴾۶۷/آل عمرانالمشركني ﴿﴾۶۸/آل عمران﴿المؤمنني

آنچه نسبت به آن دانشى داشتید محاجه بارةدرهمانان هستید که ] اهل کتاب[هان شما داند و کنید با آنکه خدا مىکردید پس چرا در مورد چیزى که بدان دانشى ندارید محاجه مى

د و از ابراهیم نه یهودى بود و نه نصرانى بلکه حق گرایى فرمانبردار بو. * دانیدشما نمىترین مردم به ابراهیم همان کسانى هستند که او را در حقیقت نزدیک. * مشرکان نبوداند و خدا سرور مؤمنان ایمان آورده] به آیین او[این پیامبر و کسانى که ] نیز[اند و پیروى کرده

.است

کتاب رسوالن

107

﴾ إال الذي فطرين فإنه سيـهدين ۲۶/زخرفبدون ﴿وإذ قال إبـراهيم ألبيه وقـومه إنين بـراء مما تـع ﴾۲۷/زخرف﴿

آن ] از[مگر . * پرستید بیزارماز آنچه مىخود و قومش گفت من واقعاپدرو چون ابراهیم به .کس که مرا پدید آورد و البته او مرا راهنمایى خواهد کرد

نا إبـراهيم رشده ﴾۵۱/انبيامن قـبل وكنا به عالمني ﴿ولقد آتـيـاو دانا ] شایستگى[اش را دادیم و ما به ]فکرى[و در حقیقت پیش از آن به ابراهیم رشد

.بودیمشودرسول حق در مراتب ابراهیمیه رشد یافته و آزموده می.

قالوا وجدنا آباءنا هلا عابدين ﴾۵۲/انبيانتم هلا عاكفون ﴿إذ قال ألبيه وقـومه ما هذه التماثيل اليت أ قالوا أجئتـنا باحلق أم أنت من ﴾۵۴/انبياقال لقد كنتم أنتم وآباؤكم يف ضالل مبني ﴿﴾۵۳/انبيا﴿

عبني ﴿ رب السماوات واألرض الذي فطرهن وأنا على ذلكم من قال بل ربكم ﴾۵۵/انبياالال﴾۵۶/انبياالشاهدين ﴿

. اید چیستندها شدههایى که شما مالزم آنگاه که به پدر خود و قومش گفت این مجسمهآننتان در گمراهى شما و پدراگفت قطعا. * ها یافتیمگفتند پدران خود را پرستندگان آن*

] نه[گفت . * کنندگانىاى یا تو از شوخىگفتند آیا حق را براى ما آورده. * آشکارى بودیدها را پدید آورده است و ها و زمین است همان کسى که آنبلکه پروردگارتان پروردگار آسمان

.از گواهانم] واقعیت[من بر این ﴾۵۷/انبيابـعد أن تـولوا مدبرين ﴿وتالله ألكيدن أصنامكم

.تانتان تدبیرى خواهم کرددر کار بو سوگند به خدا که پس از آنکه پشت کردید و رفتید قطعاهاي مشرکین و باورهاي اشتباه با ظهور رسول حق در مراتب ابراهیمیه در شکستن بت

.دنیا شروع خواهد شدم لعلهم إليه يـرجعون ﴿فجعلهم جذاذا إال ﴾ قالوا من فـعل هذا بآهلتنا إنه لمن ۵۸/انبياكبريا هل

﴾۵۹/انبياالظالمني ﴿گفتند چه . * ترشان را ریز ریز کرد باشد که ایشان به سراغ آن بروندها را جز بزرگپس آن

.از ستمکاران استکرده که او واقعا] ىامعامله[کسى با خدایان ما چنین

کتاب رسوالن

108

عنا فـىت يذكرهم يـقال له إبـراهيم ﴿ ﴾۶۰/انبياقالوا مس.شودکرد که به او ابراهیم گفته مىیاد مى] به بدى[ها گفتند شنیدیم جوانى از آن

شودرسول حق در مراتب ابراهیم توسط دشمنانش کشف می.﴾ قالوا أأنت فـعلت هذا بآهلتنا يا إبـراهيم ۶۱/انبيافأتوا به على أعني الناس لعلهم يشهدون ﴿قالوا

هم ﴾ فـرجعوا إىل أنفس ۶۳/انبيا﴾ قال بل فـعله كبريهم هذا فاسألوهم إن كانوا ينطقون ﴿۶۲/انبيا﴿﴾ مث نكسوا على رؤوسهم لقد علمت ما هؤالء ينطقون ۶۴/انبيافـقالوا إنكم أنتم الظالمون ﴿

ولما أف لكم ﴾۶۶/انبيا﴾ قال أفـتـعبدون من دون الله ما ال ينفعكم شيئا وال يضركم ﴿۶۵/انبيا﴿قالوا حرقوه وانصروا آهلتكم إن كنتم فاعلني ﴾۶۷/انبياتـعبدون من دون الله أفال تـعقلون ﴿

﴾۶۹/انبيا﴾ قـلنا يا نار كوين بـردا وسالما على إبـراهيم ﴿۶۸/انبيا﴿اى :گفتند. * یاورید باشد که آنان شهادت دهندگفتند پس او را در برابر دیدگان مردم ب

ترشان کرده است بلکه آن را این بزرگ] نه[گفت . * ابراهیم آیا تو با خدایان ما چنین کردىشما گفتند در حقیقت] به یکدیگر[پس به خود آمده و . * ها بپرسیدگویند از آناگر سخن مى

. * گویندها سخن نمىاى که اینا دانستهقطع] و گفتند[سپس سرافکنده شدند . * ستمکاریداف بر شما و . * رساندپرستید که هیچ سود و زیانى به شما نمىگفت آیا جز خدا چیزى را مى

کنید او را بسوزانید و گفتند اگر کارى مى. * اندیشیدپرستید مگر نمىبر آنچه غیر از خدا مى.آسیب باشابراهیم سرد و بىگفتیم اى آتش براى . * خدایانتان را یارى دهید

﴾۲۴/ذارياتهل أتاك حديث ضيف إبـراهيم المكرمني ﴿.آیا خبر مهمانان ارجمند ابراهیم به تو رسید

است(.....) ابراهیم منتظر خبر رسیدن مهمانان خویش.﴾ فـراغ إىل أهله فجاء بعجل مسني ۲۵/ذارياتنكرون ﴿إذ دخلوا عليه فـقالوا سالما قال سالم قـوم م

هم خيفة قالوا ال ختف ۲۷/ذاريات﴾ فـقربه إليهم قال أال تأكلون ﴿۲۶/ذاريات﴿ ﴾ فأوجس منـبـلت امرأته ۲۸/ذارياتوبشروه بغالم عليم ﴿ يف صرة فصكت وجهها وقالت عجوز عقيم ﴾ فأقـ

﴾ قال فما خطبكم أيـها ۳۰/ذاريات﴾ قالوا كذلك قال ربك إنه هو احلكيم العليم ﴿۲۹/ذاريات﴿﴾۳۱/ذارياتالمرسلون ﴿

کتاب رسوالن

109

پس آهسته به سوى . * اشناسیدسالم مردمى نچون بر او درآمدند پس سالم گفتند گفتگفت مگر ] و[آن را به نزدیکشان برد . * آورد] و بریان[اى فربه زنش رفت و گوساله

از آنان احساس ترسى کرد گفتند مترس و او را به پسرى دانا مژده ] در دلش[و . * خوریدنمىنى پیر نازا سر رسید و بر چهره خود زد و گفت ز] از شگفتى[و زنش با فریادى . * دادند

] ابراهیم[. *گفتند پروردگارت چنین فرموده است او خود حکیم داناست* .]چگونه بزاید[.شما چیستمأموریتگفت اى فرستادگان

﴾۷۴/انعاموإذ قال إبـراهيم ألبيه آزر أتـتخذ أصناما آهلة إين أراك وقـومك يف ضالل مبني ﴿گیرى من مى] خود[تان را خدایان هنگامى را که ابراهیم به پدر خود آزر گفت آیا ب] یاد کن[و

.بینمهمانا تو و قوم تو را در گمراهى آشکارى مىفـلما رأى ﴾۷۶/عامانفـلما جن عليه الليل رأى كوكبا قال هذا ريب فـلما أفل قال ال أحب اآلفلني ﴿

﴾ ۷۷/انعام﴿القمر بازغا قال هذا ريب فـلما أفل قال لئن مل يـهدين ريب ألكونن من القوم الضالني ا قـوم إين بريء مما تشركون فـلما رأى الشمس بازغة قال هذا ريب هذآ أكبـر فـلما أفـلت قال ي

﴾ إين وجهت وجهي للذي فطر السماوات واألرض حنيفا وما أنا من المشركني ۷۸/انعام﴿﴾۷۹/انعام﴿

گاه چون اى دید گفت این پروردگار من است و آنپس چون شب بر او پرده افکند ستارهو چون ماه را در حال طلوع دید گفت این . * کنندگان را دوست ندارموب کرد گفت غروبغر

از گاه چون ناپدید شد گفت اگر پروردگارم مرا هدایت نکرده بود قطعاپروردگار من است آنپس چون خورشید را برآمده دید گفت این پروردگار من است این . * گروه گمراهان بودم

شریک ] براى خدا[من از آنچه !هنگامى که افول کرد گفت اى قوم منتر است و بزرگمن از روى اخالص پاکدالنه روى خود را به سوى کسى گردانیدم که . * سازید بیزارممى

.ها و زمین را پدید آورده است و من از مشرکان نیستمآسماندان وال أخاف ما تشركون به إال أن يشاء ريب شيئا وسع وحآجه قـومه قال أحتاجوين يف الله وقد ه

﴾۸۰/انعامريب كل شيء علما أفال تـتذكرون ﴿

کتاب رسوالن

110

کنید و حال آنکه او مرا خدا محاجه مىبارةدرو قومش با او به ستیزه پرداختند گفت آیا با من سازید بیمى ندارم مگر آنکه پروردگارم من از آنچه شریک او مىراهنمایى کرده است و

.شویدچیزى بخواهد علم پروردگارم به هر چیزى احاطه یافته است پس آیا متذکر نمىکننده مراتب ابراهیم به رسول حق همان چیزهایی را خواهند گفت که به مردمان تکذیب

.گفتندابراهیم اولی میني أشركتم وال ختافون أنكم أشركتم بالله ما مل يـنـزل به عليكم سلطانا فأي الفريق وكيف أخاف ما

م األمن ﴾ الذين آمنوا ومل يـلبسوا إميانـهم بظلم أولئك هل ۸۱/انعامأحق باألمن إن كنتم تـعلمون ﴿ناها إبـراهيم على قـومه نـرفع درجات من نشاء إن ربك ۸۲/انعاموهم مهتدون ﴿ ﴾ وتلك حجتـنا آتـيـ

﴾۸۳/انعامحكيم عليم﴿ریک گردانید بترسم با آنکه شما خود از اینکه چیزى را شمى] خدا[و چگونه از آنچه شریک

پس اگر .هراسیدآن بر شما نازل نکرده است نمىبارةدردلیلى ] خدا[اید که خدا ساختهکسانى که ایمان آورده و ایمان . * دو دسته به ایمنى سزاوارتر است] ما[دانید کدام یک از مى

که و آن حجت ما بود . * یافتگاننداند آنان راست ایمنى و ایشان راهخود را به شرك نیالودهبریم زیرا پروردگار تو به ابراهیم در برابر قومش دادیم درجات هر کس را که بخواهیم فرا مى

.حکیم داناستولقد جاءت رسلنا إبـراهيم بالبشرى قالوا سالما قال سالم فما لبث أن جاء بعجل حنيذ

هم خيفة قالوا ال ختف إنا أرسلنا إىل فـلما رأى ﴾۶۹/هود﴿ أيديـهم ال تصل إليه نكرهم وأوجس منـوامرأته قآئمة فضحكت فـبشرناها بإسحاق ومن وراء إسحاق يـعقوب ﴾۷۰/هودقـوم لوط ﴿

﴾۷۲/هودويـلىت أألد وأنا عجوز وهذا بـعلي شيخا إن هذا لشيء عجيب ﴿قالت يا ﴾۷۱/هود﴿يد يد جم فـلما ﴾۷۳/هود﴿قالوا أتـعجبني من أمر الله رمحت الله وبـركاته عليكم أهل البـيت إنه مح

إن إبـراهيم حلليم أواه ﴾۷۴/هودراهيم الروع وجاءته البشرى جيادلنا يف قـوم لوط ﴿ذهب عن إبـ ر مردود ﴾۷۵/هودمنيب ﴿ يا إبـراهيم أعرض عن هذا إنه قد جاء أمر ربك وإنـهم آتيهم عذاب غيـ

﴾۷۶/دهو ﴿ابراهیمبیت ابراهیم یا آلاهل

کتاب رسوالن

111

و به راستى فرستادگان ما براى ابراهیم مژده آوردند سالم گفتند پاسخ داد سالم و دیرى شود آنان را هایشان به غذا دراز نمىو چون دید دست. * اى بریان آوردنپایید که گوساله

به سوى قوم لوط فرستاده ناشناس یافت و از ایشان ترسى بر دل گرفت گفتند مترس ما و زن او ایستاده بود خندید پس وى را به اسحاق و از پى اسحاق به یعقوب مژده . * ایمشده

گفت اى واى بر من آیا فرزند آورم با آنکه من پیرزنم و این شوهرم ] همسر ابراهیم[. * دادیمکنى ا تعجب مىگفتند آیا از کار خد. * این چیز بسیار عجیبى استپیرمرد است واقعا

پس . * اى بزرگوار استگمان او ستودهباد بى] رسالت[خدا و برکات او بر شما خاندان رحمتبه قصد [قوم لوط با ما بارةدربه او رسید ] فرزنددار شدن[وقتى ترس ابراهیم زایل شد و مژده

] به سوى خدا[کنندهزیرا ابراهیم بردبار و نرمدل و بازگشت. * کردچون و چرا مى] شفاعتروى برتاب که فرمان پروردگارت آمده و براى آنان ] چون و چرا[اى ابراهیم از این . * بود

.خواهد آمدبازگشت استعذابى که بىالصة إنا أخلصناهم خب ﴾۴۵/صواذكر عبادنا إبـراهيم وإسحاق ويـعقوب أويل األيدي واألبصار ﴿

﴾۴۷/صوإنـهم عندنا لمن المصطفني األخيار ﴿﴾۴۶/صذكرى الدار ﴿ما آنان را . * ور بودند به یادآورو بندگان ما ابراهیم و اسحاق و یعقوب را که نیرومند و دیده

از پیشگاه ما جداو آنان در . * اى که یادآورى آن سراى بود خالص گردانیدیمبا موهبت ویژه.برگزیدگان نیکانند

هم مهتد وك هم فاسقون ولقد أرسلنا نوحا وإبـراهيم وجعلنا يف ذريتهما النبـوة والكتاب فمنـ ثري منـ﴾۲۶/حديد﴿

ن دو نبوت و کتاب را قرار دادیم و در حقیقت نوح و ابراهیم را فرستادیم و در میان فرزندان آ.بسیارى از آنان بدکار بودند] لى[ند و]شد[یاب راه] برخى[ها از آن

نا وما أنزل على إبـراهيم وإمساعيل وإسحاق ويـعقوب واألس باط وما أويت قل آمنا بالله وما أنزل عليـهم وحنن له مسلمون ﴿موسى وعيس م ال نـفرق بـني أحد منـ ﴾۸۴/آل عمرانى والنبيون من ر

بگو به خدا و آنچه بر ما نازل شده و آنچه بر ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و اسباط روردگارشان داده شده از جانب پ] دیگر[نازل گردیده و آنچه به موسى و عیسى و انبیاى

.گذاریم و ما او را فرمانبرداریمگرویدیم و میان هیچ یک از آنان فرق نمى

کتاب رسوالن

112

إن أول بـيت ﴾۹۵/آل عمرانقل صدق الله فاتبعوا ملة إبـراهيم حنيفا وما كان من المشركني ﴿فيه آيات بـيـنات مقام إبـراهيم ﴾۹۶/آل عمرانمباركا وهدى للعالمني ﴿وضع للناس للذي ببكة

غين عن ومن دخله كان آمنا ولله على الناس حج البـيت من استطاع إليه سبيال ومن كفر فإن اهللا﴾۹۷/رانآل عمالعالمني ﴿

در . * گرا بود و از مشرکان نبود پیروى کنیدبگو خدا راست گفت پس از آیین ابراهیم که حقمردم نهاده شده همان است که در مکه است و ] عبادت[اى که براى حقیقت نخستین خانه

مقام ] از جمله[هایى روشن است در آن نشانه. * هدایت است] مایه[مبارك و براى جهانیان یم است و هر که در آن درآید در امان است و براى خدا حج آن خانه بر عهده مردم است ابراه

خداوند از جهانیان کسى که بتواند به سوى آن راه یابد و هر که کفر ورزد یقینا] البته بر[.نیاز استبى

ين من حرج ملة أبيكم إبـراهيم هو وجاهدوا يف الله حق جهاده هو اجتباكم وما جعل عليك م يف الدفأقيموا مساكم المسلمني من قـبل ويف هذا ليكون الرسول شهيدا عليكم وتكونوا شهداء على الناس

﴾۷۸/حجهو موالكم فنعم الموىل ونعم النصري ﴿الصالة وآتوا الزكاة واعتصموا بالله ] براى خود[اوست جهاد کنید اوست که شما را ] در راه[و در راه خدا چنانکه حق جهاد

] نیز چنین بوده است[برگزیده و در دین بر شما سختى قرار نداده است آیین پدرتان ابراهیم تا این پیامبر ] قرآن نیز همین مطلب آمده است[ن نامید و در این شما را مسلمااو بود که قبال

بر شما گواه باشد و شما بر مردم گواه باشید پس نماز را برپا دارید و زکات بدهید و به پناه .خدا روید او موالى شماست چه نیکو موالیى و چه نیکو یاورى

﴾۱۹/اعلیصحف إبـراهيم وموسى ﴿﴾۱۸/اعلیإن هذا لفي الصحف األوىل ﴿.هاى ابراهیم و موسىصحیفه. * ستآمده ا] معنى[هاى گذشته این در صحیفهقطعا

بـراهيم ﴿ إذ قال ألبيه ﴾۸۴/صافاتإذ جاء ربه بقلب سليم ﴿﴾۸۳/صافاتوإن من شيعته إلفما ظنكم برب ﴾۸۶/صافاتأئفكا آهلة دون الله تريدون ﴿﴾۸۵/صافاتون ﴿وقـومه ماذا تـعبد

﴾۸۹/صافاتفـقال إين سقيم ﴿﴾۸۸/صافاتفـنظر نظرة يف النجوم ﴿﴾۸۷/صافاتالعالمني ﴿ما لكم ال ﴾۹۱/صافاتآهلتهم فـقال أال تأكلون ﴿فـراغ إىل ﴾۹۰/صافاتفـتـولوا عنه مدبرين ﴿

کتاب رسوالن

113

بـلوا إليه يزفون ﴾۹۳/صافاتفـراغ عليهم ضربا باليمني ﴿﴾۹۲/صافاتتنطقون ﴿ فأقـعملون والله خلقكم وما تـ ﴾۹۵/صافاتقال أتـعبدون ما تـنحتون ﴿﴾۹۴/صافات﴿يانا فألقوه يف اجلحيم ﴿﴾۹۶/صافات﴿ فأرادوا به كيدا فجعلناهم ﴾۹۷/صافاتقالوا ابـنوا له بـنـ

رب هب يل من ﴾۹۹/صافاتوقال إين ذاهب إىل ريب سيـهدين ﴿﴾۹۸/صافاتاألسفلني ﴿فـلما بـلغ معه السعي قال يا ﴾۱۰۱/صافاتفـبشرناه بغالم حليم ﴿﴾۱۰۰/اتصافالصاحلني ﴿

تـرى قال يا أبت افـعل ما تـؤمر ستجدين إن شاء الله بـين إين أرى يف المنام أين أذحبك فانظر ماذاوناديـناه أن يا إبـراهيم ﴾۱۰۳/صافاتفـلما أسلما وتـله للجبني ﴿﴾۱۰۲/صافات﴿من الصابرين

إن هذا هلو ﴾۱۰۵/صافاتقد صدقت الرؤيا إنا كذلك جنزي المحسنني ﴿﴾۱۰۴/صافات﴿وتـركنا عليه يف اآلخرين ﴾١٠٧/صافاتوفديـناه بذبح عظيم ﴿﴾۱۰۶/صافاتالبالء المبني ﴿

كذلك جنزي المحسنني ﴾۱۰۹/صافاتسالم على إبـراهيم ﴿﴾۱۰۸/صافات﴿﴾۱۱۱/صافاتإنه من عبادنا المؤمنني ﴿﴾۱۱۰/صافات﴿

. * پروردگارش آمد] پیشگاه[گاه که با دلى پاك به آن. * ستگمان ابراهیم از پیروان اوو بى] دیگر[ها به دروغ خدایانى آیا غیر از آن. * پرستیدو قوم خود گفت چه مىچون به پدر

. * پس نظرى به ستارگان افکند. * ها چیستپس گمانتان به پروردگار جهان. * خواهیدمىتا نهانى به سوى . * او روى برتافتندکنان از پس پشت. * و گفت من کسالت دارم

شما را چه شده که سخن . * خوریدگفت آیا غذا نمى] به ریشخند[خدایانشان رفت و آور تا دوان دوان سوى او روى. * ها زدن گرفتپس با دست راست بر سر آن. * گوییدنمى

دا شما و آنچه را که با اینکه خ. * پرستیدتراشید مىگفت آیا آنچه را مى]ابراهیم. * [شدندپس . * اى بسازید و در آتشش بیندازیدخانه]کوره[گفتند برایش . * سازید آفریده استبرمى

گفت من به سوى ]ابراهیم[و. * ما آنان را پست گردانیدیم] لى[خواستند به از نیرنگى زنند واز شایستگان ] ىفرزند[اى پروردگار من مرا . * پروردگارم رهسپارم زودا که مرا راه نماید

و وقتى با او به جایگاه سعى رسید گفت . * پس او را به پسرى بردبار مژده دادیم. * بخشبرم پس ببین چه به نظرت بینم که تو را سر مىمى] چنین[من در خواب !اى پسرك من

کتاب رسوالن

114

. * مورى بکن ان شاء اهللا مرا از شکیبایان خواهى یافتأآنچه را م!آید گفت اى پدر منمى.را به پیشانى بر خاك افکند] پسر[و ] و همدیگر را بدرود گفتند[س وقتى هر دو تن دردادند پ

را حقیقت بخشیدى ما نیکوکاران را چنین ] ى خود[رؤیا. * او را ندا دادیم که اى ابراهیمو او را در ازاى قربانى بزرگى . * راستى که این همان آزمایش آشکار بود. * دهیمپاداش مى

درود بر . * به جاى گذاشتیم] آوازه نیک[آیندگان براى او ] میان[و در . * هانیدیمباز ر.در حقیقت او از بندگان با ایمان ما بود. * دهیمنیکوکاران را چنین پاداش مى. * ابراهیم

له أنه عدو لله تـبـرأ منه إن وما كان استغفار إبـراهيم ألبيه إال عن موعدة وعدها إياه فـلما تـبـني﴾۱۱۴/توبهإبـراهيم ألواه حليم ﴿

هنگامى ] لى[اى که به او داده بود نبود وو طلب آمرزش ابراهیم براى پدرش جز براى وعدهاهیم دلسوزى که براى او روشن شد که وى دشمن خداست از او بیزارى جست راستى ابر

.بردبار بوديت قال ال يـنال وإذ ابـتـلى إبـراهيم ربه بكلمات فأمتهن قال إين جاعلك للناس إماما قال ومن ذري

ذوا من مقام إبـراهيم مصلى وإذ جعلنا البـيت مثابة للناس وأ ﴾۱۲۴/بقرهعهدي الظالمني ﴿ منا واختوإذ ﴾۱۲۵/بقرهوعهدنا إىل إبـراهيم وإمساعيل أن طهرا بـييت للطائفني والعاكفني والركع السجود ﴿

هم بالله واليـوم اآلخر قال قال إبـراهيم رب اجعل هذا بـلدا آمنا وار زق أهله من الثمرات من آمن منـوإذ يـرفع إبـراهيم ﴾۱۲۶/بقرهومن كفر فأمتـعه قليال مث أضطره إىل عذاب النار وبئس المصري ﴿

ربـنا واجعلنا ﴾۱۲۷/بقرهاعيل ربـنا تـقبل منا إنك أنت السميع العليم ﴿القواعد من البـيت وإمس نآ إنك أنت التـواب الرحيم مسلمني لك ومن ذريتنا أمة مسلمة لك وأرنا مناسكنا وتب عليـ

لو عليهم آياتك ويـعلمهم الكتاب واحلكمة ويـزكي﴾۱۲۸/بقره﴿ هم يـتـ هم ربـنا وابـعث فيهم رسوال منـومن يـرغب عن ملة إبـراهيم إال من سفه نـفسه ولقد ﴾١٢٩/بقرهإنك أنت العزيز احلكيم ﴿

نـيا وإنه يف اآلخرة لمن الصاحلني ﴿اص ناه يف الد إذ قال له ربه أسلم قال أسلمت ﴾۱۳۰/بقرهطفيـا إبـراهيم بنيه ويـعقوب يا بين إن الله اصطفى لكم و ﴾۱۳۱/بقرهلرب العالمني ﴿ ين فال وصى الد

أم كنتم شهداء إذ حضر يـعقوب الموت إذ قال لبنيه ما ﴾۱۳۲/بقرهمتوتن إال وأنتم مسلمون ﴿هلا واحدا وحنن له تـعبدون من بـعدي قالوا نـعبد إهلك وإله آبائك إبـراهيم وإمساعيل وإسحاق إ

کتاب رسوالن

115

تلك أمة قد خلت هلا ما كسبت ولكم ما كسبتم وال تسألون عما كانوا ﴾۱۳۳/بقرهمسلمون ﴿هيم حنيفا وما كان من وقالوا كونوا هودا أو نصارى تـهتدوا قل بل ملة إبـرا﴾۱۳۴/بقرهيـعملون ﴿

نا وما أنزل إىل إبـراهيم وإمساعيل وإسحاق ﴾۱۳۵/بقرهالمشركني ﴿ قولوا آمنا بالله وما أنزل إليـهم وحنن ويـعقوب واألسباط وما أويت موسى وعيسى وما أويت النبيون من ر م ال نـفرق بـني أحد منـ

﴾۱۳۶/بقرهله مسلمون ﴿] خدا به او[و چون ابراهیم را پروردگارش با کلماتى بیازمود و وى آن همه را به انجام رسانید

من فرمود پیمان ] چطور[پرسید از دودمانم ] ابراهیم[فرمود من تو را پیشواى مردم قرار دادم امنى قرار ] جاى[را براى مردم محل اجتماع و ] کعبه[و چون خانه . * رسدبه بیدادگران نمى

در مقام ابراهیم نمازگاهى براى خود اختیار کنید و به ابراهیم و اسماعیل ] و فرمودیم[دادیم کنندگان و معتکفان و رکوع و سجودکنندگان پاکیزه مرا براى طوافۀفرمان دادیم که خان

را شهرى امن گردان و مردمش را هر ] سرزمین[و چون ابراهیم گفت پروردگارا این . * یدکنهر ] لى[ها روزى بخش فرمود وکس از آنان که به خدا و روز بازپسین ایمان بیاورد از فرآورده

] دوزخ[کنم سپس او را با خوارى به سوى عذاب آتش کس کفر ورزد اندکى برخوردارش مى] کعبه[هاى خانه و هنگامى که ابراهیم و اسماعیل پایه. * بد سرانجامى استکشانم و چه مى

. * اى پروردگار ما از ما بپذیر که در حقیقت تو شنواى دانایى] گفتندمى[بردند را باال مىو آداب ] پدید آر[خود قرار ده و از نسل ما امتى فرمانبردار خود ] فرمان[پروردگارا ما را تسلیم

پروردگارا در میان . * پذیر مهربانا به ما نشان ده و بر ما ببخشاى که تویى توبهدینى ما راى از خودشان برانگیز تا آیات تو را بر آنان بخواند و کتاب و حکمت به آنان آنان فرستاده

و چه کسى جز آنکه به . * ناپذیر حکیمىشان کند زیرا که تو خود شکستبیاموزد و پاکیزهتابد و ما او را در این دنیا برگزیدیم و البته در گراید از آیین ابراهیم روى برمىمغزى سبک

هنگامى که پروردگارش به او فرمود تسلیم شو گفت . * از شایستگان خواهد بود] نیز[آخرت ] آیین[و ابراهیم و یعقوب پسران خود را به همان . * به پروردگار جهانیان تسلیم شدم

اى پسران من خداوند براى شما این دین ] دو در وصیتشان چنین گفتندو هر[سفارش کردند آیا وقتى که یعقوب را مرگ فرا رسید حاضر . * را برگزید پس البته نباید جز مسلمان بمیرید

بودید هنگامى که به پسران خود گفت پس از من چه را خواهید پرستید گفتند معبود تو و

کتاب رسوالن

116

پرستیم و در برابر او تسلیم و اسحاق معبودى یگانه را مىمعبود پدرانت ابراهیم و اسماعیلآن جماعت را روزگار به سر آمد دستاورد آنان براى آنان و دستاورد شما براى . * هستیم

گفتند ] اهل کتاب[و . * اند شما بازخواست نخواهید شدکردهشماست و از آنچه آنان مىو وى ] هستم[گرا آیین ابراهیم حق] بر[بلکه یابید بگو نهیهودى یا مسیحى باشید تا هدایت

بگویید ما به خدا و به آنچه بر ما نازل شده و به آنچه بر ابراهیم و . * از مشرکان نبوداسماعیل و اسحاق و یعقوب و اسباط نازل آمده و به آنچه به موسى و عیسى داده شده و به

ایم میان هیچ یک از ایمان آوردهآنچه به همه پیامبران از سوى پروردگارشان داده شده .گذاریم و در برابر او تسلیم هستیمایشان فرق نمى

نتم أعلم أم أم تـقولون إن إبـراهيم وإمساعيل وإسحاق ويـعقوب واألسباط كانوا هودا أو نصارى قل أأ ﴾١٤٠/بقرهتم شهادة عنده من الله وما الله بغافل عما تـعملون ﴿الله ومن أظلم ممن ك

یهودى یا نصرانى ] گانهدوازده[گویید ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و اسباط یا مىرا ستمکارتر از آن کس که شهادتى از خدادانید یا خدا و کیستاند بگو آیا شما بهتر مىبوده

.کنید غافل نیستدر نزد خویش پوشیده دارد و خدا از آنچه مىه إبـراهيم خليال ومن أحسن دينا ممن أسلم وجهه هللا وهو حمسن واتـبع ملة إبـراهيم حنيفا واختذ الل

﴾۱۲۵/نسا﴿خود را تسلیم خدا کرده و نیکوکار است و از آیین و دین چه کسى بهتر است از آن کس که

.گرا پیروى نموده است و خدا ابراهیم را دوست گرفتابراهیم حقنـعمه اجتباه وهداه ﴾۱۲۰/حنلإن إبـراهيم كان أمة قانتا لله حنيفا ومل يك من المشركني ﴿ شاكرا أل

نـيا حسنة وإنه يف اآلخرة لمن الصاحلني ﴾۱۲۱/حنلصراط مستقيم ﴿إىل ناه يف الد وآتـيـنا إليك أن اتبع ملة إبـراهيم حنيفا وما كان من المشركني ﴿﴾۱۲۲/حنل﴿ ﴾۱۲۳/حنلمث أوحيـ

هاى او نعمت] و[. * گراى بود و از مشرکان نبودحق] و[پیشوایى مطیع خدا به راستى ابراهیم و در دنیا به او نیکویى و . * او را برگزید و به راهى راست هدایتش کرد] خدا[را شکرگزار بود

سپس به تو وحى کردیم که از . * از شایستگان خواهد بود] نیز[دادیم و در آخرت ] نعمت[.او از مشرکان نبود] چرا که[ى پیروى کن گراآیین ابراهیم حق

کتاب رسوالن

117

نا إىل إبـراهيم وإمس نا إىل نوح والنبيني من بـعده وأوحيـ نا إليك كما أوحيـ اعيل وإسحاق إنا أوحيـنا داوود زبورا ﴿ويـعقوب واألسباط وعيسى وأيوب ويونس وهارون و ﴾١٦٣/نساسليمان وآتـيـ

وحى کردیم و به ابراهیم و ] نیز[ما همچنانکه به نوح و پیامبران بعد از او وحى کردیم به تو وحى ] نیز[اسماعیل و اسحاق و یعقوب و اسباط و عیسى و ایوب و یونس و هارون و سلیمان

.نمودیم و به داوود زبور بخشیدیمنين هداين ريب إىل صراط مستقيم دينا قيما ملة إبـراهيم حنيفا وما كان من المشركني قل إ

﴾۱۶۱/انعام﴿گراى و بگو آرى پروردگارم مرا به راه راست هدایت کرده است دینى پایدار آیین ابراهیم حق

.او از مشرکان نبودمييت قال إىل الذي حآج إبـراهيم يف ربه أن آتاه الله الملك إذ قال إبـراهيم ريب الذي حييي و أمل تـر

ا من ال مغرب فـبهت الذي أنا أحيي وأميت قال إبـراهيم فإن الله يأيت بالشمس من المشرق فأت وشها أو كالذي مر على قـرية وهي خاوية على عر ﴾۲۵۸/بقرهكفر والله ال يـهدي القوم الظالمني ﴿

ا فأماته الله مئة عام مث بـعث قال أىن حييي ه ه قال كم لبثت قال لبثت يـوما أو بـعض ذه الله بـعد موجعلك آية يـوم قال بل لبثت مئة عام فانظر إىل طعامك وشرابك مل يـتسنه وانظر إىل محارك ولن

له قال أعلم أن الله على كل شيء للناس وانظر إىل العظام كيف ننشزها مث نكسوها حلما فـلما تـبـنيوإذ قال إبـراهيم رب أرين كيف حتيي الموتى قال أومل تـؤمن قال بـلى ولكن ﴾۲۵۹/بقرهقدير ﴿

أربـعة من الطري فصرهن إليك مث اجعل على كل جبل منـهن جزءا مث ادعهن ليطمئن قـليب قال فخذ ﴾۲۶۰/بقرهيأتينك سعيا واعلم أن الله عزيز حكيم ﴿

پروردگار بارةدر) نازید وو بدان مى(آن کس که چون خدا به او پادشاهى داده بود ) حال(آیا از پروردگار من همان : (اه که ابراهیم گفتگ؟ آنکرد، خبر نیافتى)مى(خود با ابراهیم محاجه (یرانمممى) هم(کنم و زنده مى) هم(من : (گفت.) میراندکند و مىکسى است که زنده مى

پس آن کس .) آورد، تو آن را از باختر برآورخورشید را از خاور برمى) ى من(خدا: ابراهیم گفتیا چون آن کس * .کندکه کفر ورزیده بود مبهوت ماند و خداوند قوم ستمکار را هدایت نمى

نه چگو: (گفت)و با خود مى(هایش یکسر فرو ریخته بود، عبور کرد؛ که به شهرى که بام

کتاب رسوالن

118

) به مدت(پس خداوند، او را . کند؟را پس از مرگشان زنده مى) ویرانکده(این ) اهل(خداوند، یک روز : (گفت) ؟چقدر درنگ کردى: (گفت) و به او(، گاه او را برانگیختآن. صد سال میراند

اك و ، به خوربلکه صد سال درنگ کردى) نه: ((گفت.) از روز را درنگ کردماىیا پارهکه (، و به درازگوش خود نگاه کن تغییر نکرده است) که طعم و رنگ آن(نوشیدنى خود بنگر

و هم تو را ) این ماجرا براى آن است که هم به تو پاسخ گوییم. چگونه متالشى شده استرا ها ها بنگر، چگونه آناستخوان) این(و به . اى براى مردم قرار دهیمنشانه) در مورد معاد(

چگونگى (پس هنگامى که .) پوشانیم؛ سپس گوشت بر آن مىدهیمبرداشته به هم پیوند مىدانم که خداوند بر هر چیزى مى) اکنون: ((براى او آشکار شد، گفت) زنده ساختن مرده

ه مردگان ؛ چگونپروردگارا، به من نشان ده: (گاه که ابراهیم گفتآن) یاد کن(و .) * تواناست: دفرمو.) ا، ولى تا دلم آرامش یابدچر: (گفت) ؟اىمگر ایمان نیاورده: (دفرمو) ؟کنىزنده مىرا اى از ؛ سپس بر هر کوهى پارهها را پیش خود، ریز ریز گردان، چهار پرنده برگیر و آنپس(

خداوند توانا آیند، و بدان که، شتابان به سوى تو مىها را فرا خوانگاه آن؛ آنها را قرار دهآن.)و حکیم است

﴾۳۷/جنموإبـراهيم الذي وىف ﴿.همان ابراهیمى که وفا کرد] هاىنیز در نوشته[و

قالوا نـعبد أصناما ﴾۷۰/شعراإذ قال ألبيه وقـومه ما تـعبدون ﴿﴾۶۹/شعراواتل عليهم نـبأ إبـراهيم ﴿أو ينفعونكم أو ﴾۷۲/شعراقال هل يسمعونكم إذ تدعون ﴿﴾۷۱/شعرافـنظل هلا عاكفني ﴿

قال أفـرأيـتم ما كنتم ﴾۷۴/شعراقالوا بل وجدنا آباءنا كذلك يـفعلون ﴿﴾۷۳/شعرايضرون ﴿فإنـهم عدو يل إال رب العالمني ﴾۷۶/شعراتم وآباؤكم األقدمون ﴿أن﴾۷۵/شعراتـعبدون ﴿

﴾۷۹/شعراوالذي هو يطعمين ويسقني ﴿﴾۷۸/شعراالذي خلقين فـهو يـهدين ﴿﴾۷۷/شعرا﴿والذي أطمع أن يـغفر ﴾۸۱/شعرامييتين مث حييني ﴿والذي ﴾۸۰/شعراوإذا مرضت فـهو يشفني ﴿

ين ﴿ واجعل يل ﴾۸۳/شعرارب هب يل حكما وأحلقين بالصاحلني ﴿﴾۸۲/شعرايل خطيئيت يـوم الدواغفر أليب إنه ﴾۸۵/شعرانة النعيم ﴿واجعلين من ورثة ج ﴾۸۴/شعرالسان صدق يف اآلخرين ﴿

کتاب رسوالن

119

عثون ﴿﴾۸۶/شعراكان من الضالني ﴿ يـوم ال ينفع مال وال بـنون ﴾۸۷/شعراوال ختزين يـوم يـبـ﴾٩٠/شعراللمتقني ﴿وأزلفت اجلنة ﴾۸۹/شعراإال من أتى الله بقلب سليم ﴿﴾۸۸/شعرا﴿

. * پرستیدگاه که به پدر خود و قومش گفت چه مىآن. * و بر آنان گزارش ابراهیم را بخوانکنید از شما گفت آیا وقتى دعا مى. * هاییمپرستیم و همواره مالزم آنگفتند بتانى را مى

پدران خود را یافتیم که گفتند نه بلکه. * رسانندیا به شما سود یا زیان مى. * شنوندمىشما و پدران پیشین . * ایدمل کردهأاید تپرستیدهگفت آیا در آنچه مى. * کردندچنین مى

آن کس که مرا آفریده و همو . * ها جز پروردگار جهانیان دشمن منندقطعا همه آن. * شماو چون . * اندگرددهد و سیرابم مىو آن کس که او به من خوراك مى. * کندراهنماییم مى

. گرداندام مىمیراند و سپس زندهو آن کس که مرا مى. * بخشدبیمار شوم او مرا درمان مىپروردگارا به من دانش . * و آن کس که امید دارم روز پاداش گناهم را بر من ببخشاید*

. * رآیندگان آوازه نیکو گذا] میان[و براى من در . * عطا کن و مرا به صالحان ملحق فرماىو . * و بر پدرم ببخشاى که او از گمراهان بود. * و مرا از وارثان بهشت پر نعمت گردان

روزى که هیچ مال و فرزندى سود . * شوند رسوایم مکنبرانگیخته مى] مردم[روزى که بهشت براى ] آن روز[و . * مگر کسى که دلى پاك به سوى خدا بیاورد. * دهدنمى

.ددگرپرهیزگاران نزدیک مى

بعد ایوبی/ مراتب ایوبیه -4...مراتب ایوبیه را در این آیات مطالعه نمایید

ظهور در مراتب چون ایوبیشدن رسول حق، سپري نمودن مراتبی است به از مراتب به تکامل رسیدن و سویهیکی دیگر

هایی که در کتاب حق ها و اتفاقاتی است مانند تمثیلنام بعد ایوبیه که شامل حوادث، آزمون.پردازیمدهد و در اینجا به بررسی برخی از این آیات میوجود دارد و براي وي رخ می

﴾۴۱/يوب إذ نادى ربه أين مسين الشيطان بنصب وعذاب ﴿صواذكر عبدنا أ گاه که پروردگارش را ندا داد که شیطان مرا به رنج و عذاب ما ایوب را به یاد آور آنةو بند

.مبتال کرد

کتاب رسوالن

120

گذارد مراتبی است که براي رسول حق هایی که چون ایوبی پشت سر میها و آزمونرنجهایی که گونه و قدم به قدم رخ داده است از رنج و آزار شیطان گرفته تا سختینیز آن

هم ها براي وي یک ارمغان را دارد و آنکنند و همگی آناطرافیان بر او ایجاد می.شودها خدا فراموش نمیست، صبري که در تمام آنآوردن صبري جمیل ادستبه

﴾۴۲/صاركض برجلك هذا مغتسل بارد وشراب ﴿.سرد و آشامیدنىسارى استبکوب اینک این چشمه] به زمین[با پاى خود ] به او گفتیم[

نا له أهله ومثـلهم معهم رمحة منا ﴾ ۴۳/صوذكرى ألويل األلباب ﴿ووهبـها به او بخشیدیم تا رحمتى از جانب ما و ها را همراه آنکسانش را و نظایر آن] مجددا[و

.عبرتى براى خردمندان باشدچیز امتحان شود و ظاهرا همۀ آن چیزها وسیلۀ همهشاید کار به جایی برسد که انسان به

وسیلۀ و افرادي را که دارد از دست دهد، اما به لطف حق بندة برگزیده و صبور حق به.بخشش خداوند دوباره مالک چیزهایی خواهد شد که از دست داده است

اتب ایوبیه از رسول حق گرفته شده است در کتاب حق هایی که در مرالبته بسیاري از آزمونصورت رمز آلود و با تعابیري خاص بیان شده است و کیفیت و دستاوردهاي آن چیزي به

.نیست که براي هرکسی قابل هضم و درك باشد﴾۴۴/صعبد إنه أواب ﴿وخذ بيدك ضغثا فاضرب به وال حتنث إنا وجدناه صابرا نعم ال

با آن بزن و سوگند مشکن ما ] همسرت را[یک بسته ترکه به دستت برگیر و ] و به او گفتیم[.کار بوداى به راستى او توبهبندهاو را شکیبا یافتیم چه نیکو

نا له فكشفنا ما به ﴾۸۳/انبياءني ﴿وأيوب إذ نادى ربه أين مسين الضر وأنت أرحم الرامح فاستجبـناه أهله ومثـلهم معهم رمحة من عندنا وذكرى للعابدين ﴿ ﴾۸۴/انبياءمن ضر وآتـيـ

هنگامى که پروردگارش را ندا داد که به من آسیب رسیده است و تویى] یاد کن[و ایوب را او را اجابت نمودیم و آسیب وارده بر او را برطرف ] دعاى[پس . * ترین مهربانانمهربان

رحمتى از ] تا[به وى عطا کردیم ] مجددا[کردیم و کسان او و نظیرشان را همراه با آنان .]باشد[کنندگان جانب ما و عبرتى براى عبادت

کتاب رسوالن

121

بعد یونسی/ مراتب یونسیه-5!ظهور چون یونسی

...مراتب یونسیه را در این آیات بخوانید﴾۱۳۹/صافاتوإن يونس لمن المرسلني ﴿

.یونس از زمره فرستادگان بودو در حقیقتباشد، یعنی رسوالنی که دوباره ظهور خواهند نمود و ایشان یکی از ها میرالمیونس یکی از

.ها خواهند بود) صالم(صلحین الم﴾۱۴۰/صافاتإىل الفلك المشحون ﴿إذ أبق

.گاه که به سوى کشتى پر بگریختآن.خواهد بود) حرکت آیین جوهري(اي به سوي کشتی وي هدایت شده

فضلنا على العالمني ﴿انعام م ومن آبائهم ﴾۸۶/وإمساعيل واليسع ويونس ولوطا وكال وذرياناهم وهديـناهم إىل صراط مستقيم ﴿ م واجتبـيـ ﴾۸۷/انعاموإخوا

و از پدران و . * و اسماعیل و یسع و یونس و لوط که جملگى را بر جهانیان برترى دادیمبرگزیدیم و به راه راست و آنان را ] بر جهانیان برترى دادیم[فرزندان و برادرانشان برخى را

.راهنمایى کردیمنت سبحانك وذا النون إذ ذهب مغاضبا فظن أن لن نـقدر عليه فـنادى يف الظلمات أن ال إله إال أ

﴾۸۷/انبياإين كنت من الظالمني ﴿شمگین رفت و پنداشت که ما هرگز بر او قدرتى نداریم تا گاه که خآن] یاد کن[و ذوالنون را

ها ندا درداد که معبودى جز تو نیست منزهى تو راستى که من از ستمکاران تاریکی] دل[در .بودم

را به سختی پشت ) بلعیده شدن حوت(ترین چیزي که باعث شد یونس دوران حوت بزرگکه شایستۀ هیچ رسولی نیست خشمینجات و توفیق یابد پس از آنهرحالبهسر بگذارد و

. که او را خسته نموده بوددر حالیناه من الغم وكذلك ننجي المؤمنني ﴿ نا له وجنيـ ﴾۸۸/انبيافاستجبـ

کتاب رسوالن

122

نجات چنین ] نیز[او را برآورده کردیم و او را از اندوه رهانیدیم و مؤمنان را ] دعاى[پس .دهیممى

بعد یونسیقبال گفته شد برخی از افراد نسبت به دیگران فضیلت و برتري الهی دارند، طور کههمان

هاي عادي، اما اینکه خداوند پیامبرانی را بر رسوالن دیگر مانند فضیلت پیامبران بر انسانفضیلت دهد فضیلتی دیگر است؛ زیرا خداوند رسوالن بسیاري براي هدایت بشر فرستاده

هستند و برخی دیگر ) پیامبران دینی و خبرآوران از وحی(نبیاء ها از ااست که برخی از آنهرحال در بین انبیاء نیز به. گردندبشر مأمور می) انذار(دادن رسوالنی هستند که براي آگاهی

ها را در چندین دوره به رسالت بیشتري دارند و امکان دارد که خداوند آنبرخی فضیلت.بفرستد

لهی یونس است که ابتدا بر قومی فرستاده شد و سپس بر قومی یکی از این فرستادگان ا.دیگر که البته از لحاظ تعداد بسیار بیشتر است

نیز داراي دو ظهور و دو تجلی است و در ) 14حم(و اعتقاد ما نیز بر این است که رسول حق ور و عبارتی دیگر غیبتی کوتاه دارند که پس از آن در ظهوري دیگر بر جوامع بیشتري ظه

.تري خواهند داشتتجلی کاملهم ما كانوا يـعملون ﴿ ذلك هدى الله يـهدي به من يشاء من عباده ولو أشركوا حلبط عنـ

﴾۸۸/انعامکند و اگر آنان شرك خداست که هر کس از بندگانش را بخواهد بدان هدایت مىاین هدایت.رفتدادند از دستشان مىد قطعا آن چه انجام مىورزیده بودن

هم عذاب ا خلزي يف احلياة فـلوال كانت قـرية آمنت فـنـفعها إميانـها إال قـوم يونس لمآ آمنوا كشفنا عنـنـيا ومتـعناهم إىل حني ﴿ ﴾۹۸/يونسالد

ایمان بیاورد و ایمانش به حال آن سود بخشد مگر قوم ] اهل آن[شهرى نبود که چرا هیچ ایمان آوردند عذاب رسوایى را در زندگى دنیا از آنان ] در آخرین لحظه[یونس که وقتى

.برطرف کردیم و تا چندى آنان را برخوردار ساختیم

کتاب رسوالن

123

ن در مقطعی از زمان ابتدا و اتفاقات زمان اوست، ایشا) 14حم(اي از رسول حق یونسیه مرتبهها زمانی به وي شود و آنآورندگان و قومش تکذیب میتوسط همان دستۀ معدود ایمان

.به سرزمین دیگر رحلت نموده است) رسول حق(آورند که دیگر یونس ایمان کامل میيعا أفأنت تكره ﴾۹۹/يونسالناس حىت يكونوا مؤمنني ﴿ولو شاء ربك آلمن من يف األرض كلهم مج

آوردند ها یکسر ایمان مىآنۀهر که در زمین است همخواست قطعاو اگر پروردگار تو مى.کنى که بگروندپس آیا تو مردم را ناگزیر مى

گیرد، مرحلۀ اول تعداد کمتري و آوردن به رسول حق در چند مرحله صورت میدر کل ایمانبیشتري، البته تمام مردم دنیا به رسول حق پس از غیبت و شروع مراتب یونسیه تعداد خیلی

.ایمان نخواهند آورد﴾۱۴۱/صافاتفساهم فكان من المدحضني ﴿

.از باختگان شد] یونس[با هم قرعه انداختند و ] سرنشینان[پس شود در باطن معنویت کسب کرده می)پنهان(یونس در خطایی به ظاهر استراتژیک غیب

).غیبت یونس در حوت(﴾ ۱۴۲/صافاتفالتـقمه احلوت وهو مليم ﴿

. و عنبرماهى او را بلعید در حالى که او نکوهشگر خویش بود] او را به دریا افکندند[عثون ﴿للبث يف ﴾۱۴۳/صافاتفـلوال أنه كان من المسبحني ﴿ ﴾۱۴۴/صافاتبطنه إىل يـوم يـبـنا عليه شجرة من يـقطني ﴿﴾۱۴۵/صافاتفـنبذناه بالعراء وهو سقيم ﴿ ﴾۱۴۶/صافاتوأنبتـ

﴾۱۴۸/صافاتحني ﴿فآمنوا فمتـعناهم إىل ﴾۱۴۷/صافاتوأرسلناه إىل مئة ألف أو يزيدون ﴿شوند در شکم آن تا روزى که برانگیخته مىقطعا. * کنندگان نبودو اگر او از زمره تسبیح

و بر باالى . * پس او را در حالى که ناخوش بود به زمین خشکى افکندیم. * ماندمى] ماهى[] از ساکنان نینوانفر[و او را به سوى یکصدهزار . * کدوبن رویانیدیم] نوع[او درختى از ] سر[

.پس ایمان آوردند و تا چندى برخوردارشان کردیم. * یا بیشتر روانه کردیم﴾۴۸/قلمفاصرب حلكم ربك وال تكن كصاحب احلوت إذ نادى وهو مكظوم ﴿

گاه آنمباش ] یونس[=حکم پروردگارت شکیبایى ورز و مانند همدم ماهى ] امتثال[پس در .که اندوه زده ندا درداد

کتاب رسوالن

124

خواهد مرتکب خطاي یونسیه نباشد، می) 14حم(خداوند از رسول حق مرالاي از کتاب در آیه.ناپذیر استاي اجتنابپذیر و مرتبهالبته تشخیص این تلۀ معنوي امري امکان

﴾ ۴۹/قلمو مذموم ﴿لوال أن تداركه نعمة من ربه لنبذ بالعراء وه نکوهش شده بر زمین خشک کرد قطعااو نمى] حال[اگر لطفى از جانب پروردگارش تدارك

.شدانداخته مىالبته (آوردن به رسولی چون یونس که مرتکب خطایی بزرگ هرچند که ظاهرا ایمان

هرحال یونس به عنوان آخرین اما به. شود، امري بسیار دشوار استمی) استراتژیک و الهی.ها برگزیده می شودالمررسول از

﴾ ۵۰/قلمفاجتباه ربه فجعله من الصاحلني ﴿.پس پروردگارش وى را برگزید و از شایستگانش گردانید

است هرچند از نظر الهی داند یونس چه خطایی مرتکب شدهنمیطور دقیقکس بههیچشوند، اما خطا یا سهو، از ناپختگی و از رسوالن و انبیاء هرگز مرتکب گناهان نمی

هایی دیگر همچون ذالنون صاحب نون یا تجربگیست و اینکه خداوند یونس را با نامکمخود از اسرار )دهدکه البته بیشتر همان معنی حرف ن را می(خواند صاحب نوعی ماهی می

را در نبی،نذیر،ناجیهایی از یک یعنی نبوت و قطعا نشانهنزرگ الهیست، صاحب مراتب ب.را خواهیم خواندالمریونس باید جستجو کرد و اینک در مراتب یونس آیاتی از کتاب

یوسفیهبعد - 6...مراتب یوسفیه را در این آیات مطالعه نمایید

...ظهور چون یوسفیایم و در در کتاب یوسفیه سخن گفته) 14حم(راجع به بعد یوسفیه از مراتب رسول حق پیشتر

کنیم مطالبی غیر از آن موضوعات را بررسی نماییم، این بعد مربوط به زمان به اینجا سعی میها رسالت رسیدن ایشان و ظهور خاصی است که بر حسب آیات حق به بررسی برخی از آن

.پردازیممی

کتاب رسوالن

125

ا أمتها كذلك جيتبيك ربك ويـعلمك من تأويل األحاديث ويتم نعمته عليك وعلى آل يـعقوب كم ﴾۶/على أبـويك من قـبل إبـراهيم وإسحاق إن ربك عليم حكيم ﴿يوسف

آموزد و نعمتش را بر تو ها به تو مىگزیند و از تعبیر خوابرا برمىو این چنین پروردگارت تو بر پدران تو ابراهیم و اسحاق تمام کرد کند همان گونه که قبالو بر خاندان یعقوب تمام مى

.در حقیقت پروردگار تو داناى حکیم استکنندة دین استیوسف آخرین رسول آیین پیشین و اتمام.

ة آبآئي إبـراهيم وإسحاق ويـعقوب ما كان لنا أن نشرك بالله من شيء ذلك من فضل واتـبـعت مل نا وعلى الناس ولكن أكثـر الناس ال يشكرون ﴿يوسف ﴾ ۳۸/الله عليـ

ام براى ما سزاوار نیست که چیزى را ودهو آیین پدرانم ابراهیم و اسحاق و یعقوب را پیروى نمگزارى خدا بر ما و بر مردم است ولى بیشتر مردم سپاسشریک خدا کنیم این از عنایت

.کنندنمىستارة چهاردهم(آن ظهورکنندة چهاردهم است یوسف.(

لشمس والقمر رأيـتـهم يل ساجدين إذ قال يوسف ألبيه يا أبت إين رأيت أحد عشر كوكبا وا﴾ ۴/﴿يوسف

یازده ستاره را با خورشید ] در خواب[اى پدر من :زمانى را که یوسف به پدرش گفت] یاد کن[.کنندبراى من سجده مى] هاآن[دیدم ،و ماه دیدم

فـيكيدوا لك كيدا إن الشيطان لإلنسان عدو مبني قال يا بـين ال تـقصص رؤياك على إخوتك ﴾۵/يوسف﴿حکایت مکن که براى تو نیرنگى گفت اى پسرك من خوابت را براى برادرانت] یعقوب[

.اندیشند زیرا شیطان براى آدمى دشمنى آشکار استمىباشدیوسف آن رؤیاشناس حقیقی می.

تبيك ربك ويـعلمك من تأويل األحاديث ويتم نعمته عليك وعلى آل يـعقوب كما أمتهاوكذلك جي ﴾ ۶/يوسفعلى أبـويك من قـبل إبـراهيم وإسحاق إن ربك عليم حكيم ﴿

کتاب رسوالن

126

آموزد و نعمتش را بر تو ها به تو مىد و از تعبیر خوابگزینو این چنین پروردگارت تو را برمىبر پدران تو ابراهیم و اسحاق تمام کرد کند همان گونه که قبالو بر خاندان یعقوب تمام مى

.در حقیقت پروردگار تو داناى حکیم استترین دشمنان داستان یوسف و برادرانش، داستان برادرانی است که در جاي خود بزرگ.ف هستندیوس

﴾ ۷/يوسفلقد كان يف يوسف وإخوته آيات للسائلني ﴿.هاستیوسف و برادرانش براى پرسندگان عبرت] سرگذشت[به راستى در

﴾ ۸/يوسفمبني ﴿إذ قالوا ليوسف وأخوه أحب إىل أبينا منا وحنن عصبة إن أبانا لفي ضالل گفتند یوسف و برادرش نزد پدرمان از ما که جمعى نیرومند هستیم ] برادران او[هنگامى که

.پدر ما در گمراهى آشکارى استترند قطعاداشتنىدوست﴾ ۹/يوسفما صاحلني ﴿اقـتـلوا يوسف أو اطرحوه أرضا خيل لكم وجه أبيكم وتكونوا من بـعده قـو

یوسف را بکشید یا او را به سرزمینى بیندازید تا توجه پدرتان معطوف شما گردد ] یکى گفت[.و پس از او مردمى شایسته باشید

یوسف ما یوسف زندانیست!هم ال تـقتـلوا يوسف وألقوه يف غيابة اجلب يـلتقطه بـعض السيارة إن كنتم فاعلني قال قآئل منـ

﴾ ١٠/يوسف﴿کنید او را در نهانخانه چاه یوسف را مکشید اگر کارى مى: اى از میان آنان گفتگوینده

.بیفکنید تا برخى از مسافران او را برگیرند﴾ ۱۱/يوسفنا له لناصحون ﴿قالوا يا أبانا ما لك ال تأمنا على يوسف وإ

دانى در حالى که ما خیرخواه او گفتند اى پدر تو را چه شده است که ما را بر یوسف امین نمى.هستیم

ئب وما أنت نا نستبق وتـركنا يوسف عند متاعنا فأكله الذ مبؤمن لنا ولو كنا قالوا يا أبانا إنا ذهبـ﴾ ۱۷/يوسفصادقني ﴿

گاه گرگ او را گفتند اى پدر ما رفتیم مسابقه دهیم و یوسف را پیش کاالى خود نهادیم آن.دارىخورد ولى تو ما را هر چند راستگو باشیم باور نمى

کتاب رسوالن

127

واه عسى أن ينفعنا أو نـتخذه ولدا وكذلك مكنا وقال الذي اشتـراه من مصر المرأته أكرمي مثـ ال يـعلمون ليوسف يف األرض ولنـعلمه من تأويل األحاديث والله غالب على أمره ولكن أكثـر الناس

﴾ ۲۱/يوسف﴿بود به همسرش گفت نیکش بدار شاید به حال ما سود و آن کس که او را از مصر خریده

تمکنبخشد یا او را به فرزندى اختیار کنیم و بدین گونه ما یوسف را در آن سرزمین ها را بیاموزیم و خدا بر کار خویش چیره است ولى بیشتر مردم بخشیدیم تا به او تاویل خواب

.دانندنمى زندان(رسیدن به رسالت در چاه(

ناه حكما وعلما وكذلك جنزي المحسنني ﴿ ه آتـيـ ﴾ ۲۲/يوسفولما بـلغ أشدو چون به حد رشد رسید او را حکمت و دانش عطا کردیم و نیکوکاران را چنین پاداش

.دهیممى 14حم(توطئه بر علیه هو(

فسه وغلقت األبـواب وقالت هيت لك قال معاذ الله إنه ريب أحسن وراودته اليت هو يف بـيتها عن نـ ﴾ ۲۳/يوسفمثـواي إنه ال يـفلح الظالمون ﴿

چفت کرد و گفت ] پیاپى[اش بود خواست از او کام گیرد و درها را که وى در خانه] بانو[و آن گفت پناه بر خدا او آقاى من است به من جاى نیکو داده است ] یوسف[م اوبیا که از آن ت

.شوندستمکاران رستگار نمىقطعاا لوال أن رأى بـرهان ربه كذلك لنصرف عنه السوء والفحشاء إن ه من عبادنا ولقد مهت به وهم

﴾ ۲۴/يوسفصني ﴿المخل اگر برهان پروردگارش را ندیده بود ] یوسف نیز[آهنگ وى کرد و ] آن زن[و در حقیقت تا بدى و زشتکارى را از او بازگردانیم چرا که او از بندگان ] کردیم[کرد چنین آهنگ او مى.مخلص ما بود

کتاب رسوالن

128

34!اسرار یوسف و زلیخا

قميصه من دبر وألفيا سيدها لدى الباب قالت ما جزاء من أراد بأهلك سوءا واستبـقا الباب وقدت ﴾۲۵/يوسفإال أن يسجن أو عذاب أليم ﴿

پیراهن او را از پشت بدرید و در ] آن زن[و آن دو به سوى در بر یکدیگر سبقت گرفتند و آقاى آن زن را یافتند آن گفت کیفر کسى که قصد بد به خانواده تو کرده چیست آستانه در

.عذابى دردناك شود] دچار[جز اینکه زندانى یا من قال هي راودتين عن نـفسي وشهد شاهد من أهلها إن كان قميصه قد من قـبل فصدقت وهو

﴾۲۶/يوسف﴿الكاذبني آن زن شهادت داد اگر پیراهن او از ةگفت او از من کام خواست و شاهدى از خانواد] یوسف[

.جلو چاك خورده زن راست گفته و او از دروغگویان استگواهی عجیب شاهد من اهل!

فـلما رأى قميصه قد من ﴾٢٧/يوسفوإن كان قميصه قد من دبر فكذبت وهو من الصادقني ﴿يوسف أعرض عن هذا واستـغفري لذنبك ﴾٢٨/يوسفدبر قال إنه من كيدكن إن كيدكن عظيم ﴿

إليهن وأعتدت هلن متكأ وآتت فـلما مسعت مبكرهن أرسلت ﴾٢٩/يوسفإنك كنت من اخلاطئني ﴿وقـلن حاش لله ما كل واحدة منـهن سكينا وقالت اخرج عليهن فـلما رأيـنه أكبـرنه وقطعن أيديـهن

﴾٣١/يوسفهذا بشرا إن هذا إال ملك كرمي ﴿پس چون . * و اگر پیراهن او از پشت دریده شده زن دروغ گفته و او از راستگویان است

] زنان[شک این از نیرنگ شما دید پیراهن او از پشت چاك خورده است گفت بى] شوهرش[اى [روى بگردان و تو ] پیشامد[اى یوسف از این . * بزرگ است] زنان[است که نیرنگ شما

از ] همسر عزیز[پس چون . * اىد آمرزش بخواه که تو از خطاکاران بودهبراى گناه خو] زنفرستاد و محفلى برایشان آماده ساخت و به هر یک از ] کسى[مکرشان اطالع یافت نزد آنان

او را دیدند وى را ] زنان[گفت بر آنان درآى پس چون ] به یوسف[کاردى داد و ] میوه و[آنان خدا این هاى خود را بریدند و گفتند منزه استدست] هیجاناز شدت [بس شگرف یافتند و

.اى بزرگوار نیستبشر نیست این جز فرشته

محسن امیراصالنی: مراجعه شود به کتاب یوسفیه؛ نویسنده-34

کتاب رسوالن

129

أكن من اجلاهلني قال رب السجن أحب إيل مما يدعونين إليه وإال تصرف عين كيدهن أصب إليهن و ﴾۳۳/يوسف﴿خوانند و تر است از آنچه مرا به آن مىداشتنىگفت پروردگارا زندان براى من دوست] یوسف[

نادانان خواهم ] جمله[اگر نیرنگ آنان را از من بازنگردانى به سوى آنان خواهم گرایید و از .شد9 رسول حق(سال زندان یوسف(

ودخل معه السجن فـتـيان قال ﴾۳۵/يوسفيسجنـنه حىت حني ﴿مث بدا هلم من بـعد ما رأوا اآليات ل زا تأكل الطيـ ل فـوق رأسي خبـ نا بتأويله أحدمهآ إين أراين أعصر مخرا وقال اآلخر إين أراين أمح ر منه نـبئـ

قال ال يأتيكما طعام تـرزقانه إال نـبأتكما بتأويله قـبل أن ﴾٣٦/يوسفن المحسنني ﴿إنا نـراك م ن م كافرو يأتيكما ذلكما مما علمين ريب إين تـركت ملة قـوم ال يـؤمنون بالله وهم باآلخرة ه

ر أم الله الواحد القهار ﴿﴾۳۷/يوسف﴿ ﴾ ۳۹/يوسفيا صاحيب السجن أأرباب متـفرقون خيـو دو . * ها به نظرشان آمد که او را تا چندى به زندان افکنندگاه پس از دیدن آن نشانهآن

دیدم که ] به خواب[ن خویشتن را یکى از آن دو گفت م] روزى[جوان با او به زندان درآمدند دیدم که بر روى سرم ] به خواب[فشارم و دیگرى گفت من خود را شراب مى] انگور براى[

خورند به ما از تعبیرش خبر ده که ما تو را از نیکوکاران برم و پرندگان از آن مىنان مىکه من از تعبیر آن آورند مگر آنگفت غذایى را که روزى شماست براى شما نمى. * بینیممى

به شما برسد این از چیزهایى است که ] تعبیر آن[دهم پیش از آنکه به شما خبر مىپروردگارم به من آموخته است من آیین قومى را که به خدا اعتقاد ندارند و منکر آخرتند رها

.اى دو رفیق زندانیم آیا خدایان پراکنده بهترند یا خداى یگانه مقتدر. * امکردهر من ر أسه قضي يا صاحيب السجن أما أحدكما فـيسقي ربه مخرا وأما اآلخر فـيصلب فـتأكل الطيـ

﴾٤١/يوسفاألمر الذي فيه تستـفتيان ﴿دیگرى به دار آویخته نوشاند و اما اى دو رفیق زندانیم اما یکى از شما به آقاى خود باده مى

خورند امرى که شما دو تن از من جویا شدید تحقق سرش مى] مغز[شود و پرندگان از مى.یافتگناه یوسف چیست؟ فراموش کردن مراتب ص ذکر!

کتاب رسوالن

130

هما اذكرين عند ربك فأنساه الشيطان ذكر رب ه فـلبث يف السجن بضع وقال للذي ظن أنه ناج منـ﴾٤٢/يوسفسنني ﴿

شود گفت مرا نزد آقاى خود به کرد خالص مىبه آن کس از آن دو که گمان مى] یوسف[و .شیطان یادآورى به آقایش را از یاد او برد در نتیجه چند سالى در زندان ماند] لى[یاد آور و

قرات مسان يأكلهن سبع عجاف وسبع سنبالت خضر وأخر يابسات يا وقال الملك إين أرى سبع بـ ﴾٤٣/يوسفأيـها المأل أفـتوين يف رؤياي إن كنتم للرؤيا تـعبـرون ﴿

ها را الغر آن] گاو[دیدم هفت گاو فربه است که هفت ] در خواب[گفت من ] مصر[و پادشاه خشگیده دیگر اى سران قوم اگر خواب تعبیر ] خوشههفت[خوشه سبز و خورند و هفتمى.خواب من به من نظر دهیدبارةدرکنید مىرؤیاي فرعون!

هما وادكر بـعد أمة أنا أنـبئكم بتأويله فأرسلون ﴿ ﴾۴۵/فيوسوقال الذي جنا منـبه خاطر آورده بود ] یوسف را[که نجات یافته و پس از چندى ] زندانى[و آن کس از آن دو

.بفرستید تا شما را از تعبیر آن خبر دهم] زندان[گفت مرا به يق أفتنا يف سبع بـقرات مسان يأكلهن سبع عجاف وسبع سنب الت خضر وأخر يوسف أيـها الصد

﴾ ۴۶/يوسفيابسات لعلي أرجع إىل الناس لعلهم يـعلمون ﴿را هاآنالغر ] گاو[هفت گاو فربه هفت ] این خواب که[بارةدراى یوسف اى مرد راستگوى

خشگیده دیگر به ما نظر ده تا به سوى مردم ] خوشههفت[خوشه سبز و خورند و هفتمى.بدانند] تعبیرش را[برگردم شاید آنان

راهکار یوسف براي نجات کشورش از قحطی و فالکت و...﴾ ۴۷/يوسفقليال مما تأكلون ﴿قال تـزرعون سبع سنني دأبا فما حصدمت فذروه يف سنبله إال

خورید در کارید و آنچه را درویدید جز اندکى را که مىسال پى در پى مىگفت هفت.اش واگذاریدخوشه

متم هلن إال قليال مما حتصنون ﴿ ﴾ ۴۸/يوسفمث يأيت من بـعد ذلك سبع شداد يأكلن ما قداید جز از پیش نهاده] هاسال[آید که آنچه را براى آن سال سخت مىگاه پس از آن هفتآن

.کنید همه را خواهند خورداندکى را که ذخیره مىسال نجات مردم پس از هفت سال مبارزه

کتاب رسوالن

131

﴾۴۹/يوسف﴿مث يأيت من بـعد ذلك عام فيه يـغاث الناس وفيه يـعصرون رسد و در آن آب میوه باران مى] سال[رسد که به مردم در آن گاه پس از آن سالى فرا مىآن.گیرندمى

يت قطعن وقال الملك ائـتوين به فـلما جاءه الرسول قال ارجع إىل ربك فاسأله ما بال النسوة الال قال ما خطبكن إذ راودتن يوسف عن نـفسه قـلن ﴾۵۰/يوسفأيديـهن إن ريب بكيدهن عليم ﴿

ه وإنه فس حاش لله ما علمنا عليه من سوء قالت امرأة العزيز اآلن حصحص احلق أنا راودته عن نـ ذلك ليـعلم أين مل أخنه بالغيب وأن الله ال يـهدي كيد اخلائنني ﴾۵۱/يوسفلمن الصادقني ﴿

وكذلك مكنا ﴾٥٥/يوسفقال اجعلين على خزآئن األرض إين حفيظ عليم ﴿﴾۵۲/يوسف﴿ها حيث يشاء نصيب برمحتنا من نشاء وال نضيع أجر المحسنني ليوس ف يف األرض يـتبـوأ منـ

﴾۵۸/يوسفوجاء إخوة يوسف فدخلوا عليه فـعرفـهم وهم له منكرون ﴿﴾۵۶/يوسف﴿گفت نزد ] یوسف[پس هنگامى که آن فرستاده نزد وى آمد و پادشاه گفت او را نزد من آورید

هاى خود را بریدند چگونه است آقاى خویش برگرد و از او بپرس که حال آن زنانى که دستگفت وقتى از یوسف کام ] پادشاه[. * زیرا پروردگار من به نیرنگ آنان آگاه است

دانیم همسر ما گناهى بر او نمىخدا ستاخواستید چه منظور داشتید زنان گفتند منزه ]مى[شک او از از او کام خواستم و بى] بودم که[عزیز گفت اکنون حقیقت آشکار شد من

بداند ] عزیز[براى آن بود که ] حیثیتةدرخواست اعاد[این ] یوسف گفت[. * راستگویان استگفت ] یوسف[* . رساندمن در نهان به او خیانت نکردم و خدا نیرنگ خائنان را به جایى نمى

و بدین گونه یوسف را در . * هاى این سرزمین بگمار که من نگهبانى دانا هستممرا بر خزانهکرد هر که را سکونت مىخواستقدرت دادیم که در آن هر جا که مى] مصر[سرزمین

و برادران یوسف . * سازیمرسانیم و اجر نیکوکاران را تباه نمىخود مىبخواهیم به رحمت.آنان را شناخت ولى آنان او را نشناختند] او[ند و بر او وارد شدند آمد

يانه اجعلوا بضاعتـهم يف رحاهلم لعلهم يـعرفونـها إذا انقلبوا إىل أهلهم لعلهم يـرجعون وقال لفتـ﴾ ٦٢/يوسف﴿هاى آنان را در بارهایشان بگذارید شاید وقتى به ایهسرمبه غالمان خود گفت] یوسف[و

.گردند آن را بازیابند امید که آنان بازگردندسوى خانواده خود برمىیوسف در سرزمینی دیگر خریداري و به قدرت خواهد رسید.

کتاب رسوالن

132

تـبتئس مبا كانوا يـعملون ولما دخلوا على يوسف آوى إليه أخاه قال إين أنا أخوك فال ﴾ ۶۹/يوسف﴿

گفت من برادر ] و[را نزد خود جاى داد ] بنیامین[و هنگامى که بر یوسف وارد شدند برادرش .کردند غمگین مباشمى] برادران[تو هستم بنابراین از آنچه

پیدا شدن وزیر و برادر یوسف!وعاء أخيه مث استخرجها من وعاء أخيه كذلك كدنا ليوسف ما كان ليأخذ أخاه فـبدأ بأوعيتهم قـبل

﴾۷۶/يوسفيف دين الملك إال أن يشاء الله نـرفع درجات من نشاء وفـوق كل ذي علم عليم ﴿قد سرق أخ له من قـبل فأسرها يوسف يف نـفسه ومل يـبدها هلم قال أنتم شر مكانا قالوا إن يسرق فـ

﴾۷۷/يوسفوالله أعلم مبا تصفون ﴿گاه آن را از بار بارهاى آنان پیش از بار برادرش پرداخت آن] بازرسى[به ] یوسف[پس

او در آیین پادشاه ] چرا که[در آورد این گونه به یوسف شیوه آموختیم ] بنیامین[برادرش ] و چنین راهى بدو بنماید[توانست برادرش را بازداشت کند مگر اینکه خدا بخواهد نمى

گفتند . * بریم و فوق هر صاحب دانشى دانشورى استدرجات کسانى را که بخواهیم باال مىرا در دل ] سخن[یوسف این برادرش دزدى کرده است] نیز[ز این اگر او دزدى کرده پیش ا

ست و ]از او[شما بدتر گفت موقعیت] ولى[خود پنهان داشت و آن را برایشان آشکار نکرد .کنید داناتر استخدا به آنچه وصف مى

موا أن أباكم قد أخذ عليكم موثقا من الله ومن فـلما استـيأسوا منه خلصوا جنيا قال كبريهم أمل تـعل ر احلاكمني قـبل ما فـرطتم يف يوسف فـلن أبـرح األرض حىت يأذن يل أيب أو حيكم الله يل وهو خيـ

﴾ ۸۰/يوسف﴿دانید که پدرتان با ن کنار کشیدند بزرگشان گفت مگر نمىپس چون از او نومید شدند رازگویا

یوسف تقصیر کردید هرگز از بارةدر] هم[نام خدا پیمانى استوار از شما گرفته است و قبالروم تا پدرم به من اجازه دهد یا خدا در حق من داورى کند و او بهترین این سرزمین نمى

.داوران استهم وق ناه من احلزن فـهو كظيم ﴿وتـوىل عنـ قالوا ﴾۸۴/يوسفال يا أسفى على يوسف وابـيضت عيـ

﴾ ۸۵/يوسفتاهللا تـفتأ تذكر يوسف حىت تكون حرضا أو تكون من اهلالكني ﴿

کتاب رسوالن

133

خورد که اندوه خود را فرو مىو از آنان روى گردانید و گفت اى دریغ بر یوسف و در حالى گفتند به خدا سوگند که پیوسته یوسف را یاد ] پسران او[. *چشمانش از اندوه سپید شد

.کنى تا بیمار شوى یا هالك گردىمىس من روح الله إال القوم يا بين اذهبوا فـتحسسوا من يوسف وأخيه وال تـيأسوا من روح الله إنه ال يـيأ

﴾ ۸۷/يوسفالكافرون ﴿خدا نومید مباشید زیرا اى پسران من بروید و از یوسف و برادرش جستجو کنید و از رحمت

.شودخدا نومید نمىجز گروه کافران کسى از رحمت﴾ ۸۹/يوسفأنتم جاهلون ﴿قال هل علمتم ما فـعلتم بيوسف وأخيه إذ

.گفت آیا دانستید وقتى که نادان بودید با یوسف و برادرش چه کردیدنا إنه من يـتق ويصرب فإن الله ال قالوا أإنك ألنت يوسف قال أنا يوسف وهذا أخي قد من الله عليـ

﴾۹۰/يوسفالمحسنني ﴿يضيع أجر من یوسفم و این برادر من است به راستى خدا بر ما ] آرى[گفتند آیا تو خود یوسفى گفت

.کندگمان هر که تقوا و صبر پیشه کند خدا پاداش نیکوکاران را تباه نمىمنت نهاده است بى و وزیر هو) رسول حق(پیدا شدن یوسف!

﴾ ٩٢/يوسفعليكم اليـوم يـغفر الله لكم وهو أرحم الرامحني ﴿قال ال تـثـريب ترین مهربانان آمرزد و او مهربانخدا شما را مىگفت امروز بر شما سرزنشى نیست] یوسف[

.است﴾ ۹۴/يوسفتـفندون ﴿ولما فصلت العري قال أبوهم إين ألجد ريح يوسف لوال أن

خردى نسبت ندهید بوى یوسف را و چون کاروان رهسپار شد پدرشان گفت اگر مرا به کم.شنوممى

﴾ ۹۹/يوسففـلما دخلوا على يوسف آوى إليه أبـويه وقال ادخلوا مصر إن شاء الله آمنني ﴿در و مادر خود را در کنار خویش گرفت و گفت ان شاء اهللا با پس چون بر یوسف وارد شدند پ

.امان داخل مصر شوید] امن و[بازگشت به سرزمین مادري!

کتاب رسوالن

134

لها ريب حقا ورفع أبـويه على العرش وخروا له سجدا وقال يا أبت هذا تأويل رؤياي من قـبل قد جع بـني وقد أحسن يب إذ أخرجين من السجن وجاء بكم من البدو من بـعد أن نزغ الشيطان بـيين و

﴾ ۱۰۰/يوسفإخويت إن ريب لطيف لما يشاء إنه هو العليم احلكيم ﴿گفت ] یوسف[پیش او به سجده درافتادند و ] همه آنان[ید و و پدر و مادرش را به تخت برنشان

اى پدر این است تعبیر خواب پیشین من به یقین پروردگارم آن را راست گردانید و به من باز آورد ] کنعان به مصر[گاه که مرا از زندان خارج ساخت و شما را از بیابان احسان کرد آن

را به هم زد بى گمان پروردگار من نسبت به آنچه پس از آنکه شیطان میان من و برادرانم .بخواهد صاحب لطف است زیرا که او داناى حکیم است

نـيا رب قد آتـيتين من الملك وعلمتين من تأويل األحاديث فاطر السماوات واألرض أنت ولي ي يف الد﴾ ۱۰۱/يوسفمسلما وأحلقين بالصاحلني ﴿واآلخرة تـوفين

ها و آسمانةها به من آموختى اى پدیدآورندپروردگارا تو به من دولت دادى و از تعبیر خواب.زمین تنها تو در دنیا و آخرت موالى منى مرا مسلمان بمیران و مرا به شایستگان ملحق فرما

الله على بصرية أنا ومن اتـبـعين وسبحان الله وما أنا من المشركني قل هذه سبيلي أدعو إىل ﴾ ۱۰۸/يوسف﴿

کنیم ام کرد با بینایى به سوى خدا دعوت مىبگو این است راه من که من و هر کس پیروى.خدا و من از مشرکان نیستمو منزه است

گان در تمام اعصار به نبوت وي شک داشتندیوسف رسولی است که هم.عث ولقد جاءكم يوسف من قـبل بالبـيـنات فما زلتم يف شك مما جاءكم به حىت إذا هلك قـلت م لن يـبـ

﴾۳۴/غافررتاب ﴿الله من بـعده رسوال كذلك يضل الله من هو مسرف م و به یقین یوسف پیش از این دالیل آشکار براى شما آورد و از آنچه براى شما آورد همواره

اى را برنخواهد در تردید بودید تا وقتى که از دنیا رفت گفتید خدا بعد از او هرگز فرستاده.گذاردانگیخت این گونه خدا هر که را افراطگر شکاك است بى راه مى

هديـنا ونوحا هديـنا من قـبل ومن ذريته داوود وسليما نا له إسحاق ويـعقوب كال ن وأيوب ووهبـ﴾ ۸۴/انعامويوسف وموسى وهارون وكذلك جنزي المحسنني ﴿

کتاب رسوالن

135

به راه راست درآوردیم و نوح را از پیش راه و به او اسحاق و یعقوب را بخشیدیم و همه راو ] هدایت کردیم[نمودیم و از نسل او داوود و سلیمان و ایوب و یوسف و موسى و هارون را

.دهیماین گونه نیکوکاران را پاداش مى

)بعد زکریه(در مراتب زکریا - 7...مراتب ذکریا را در این آیات مطالعه نمایید

...زکریاییظهور چون هرحال داستان زکریا ام اما بهاین مراتب بیشتر و در کتاب طارق توضیحاتی را دادهدر رابطه با

شود از اسرار و اخبار غیبی است و اتفاقاتی که باعث تقرب وي به مسیح و شاهد ظهور او مییات حق دهد و در این مجموعه به برخی از این آکه در مراتب زکریه براي رسول حق رخ می

.توجه نمایید﴾۳/مرميإذ نادى ربه نداء خفيا ﴿﴾۲/ذكر رمحة ربك عبده زكريا ﴿مرمي

] زکریا[که گاهآن. * اش زکریاستبنده] بارةدر[یادى از رحمت پروردگار تو ] این[.پروردگارش را آهسته ندا کرد

لغيب نوحيه إليک وما کنت لديهم إذ يـلقون أقالمهم أيـهم يکفل مرمي وما کنت ٱذ لک من أنباء ﴾٤٤/عمرانلديهم إذ خيتصمون ﴿آل

کنیم و تو نزد ایشان نبودي هنگامی این از خبرهاي غیب است که ما آن را به تو وحی مییک سرپرست مریم شوند و تو نزد ایشان نبودي آن انداختند که کدامخود را میهاي که قرعه

.کردندزمان که بگو مگو میوإين خفت ﴾۴/مرميقال رب إين وهن العظم مين واشتـعل الرأس شيبا ومل أكن بدعائك رب شقيا ﴿

يرثين ويرث من آل يـعقوب ﴾۵/مرميورائي وكانت امرأيت عاقرا فـهب يل من لدنك وليا ﴿الموايل من ﴾۶/مرميواجعله رب رضيا ﴿

سرم از پیرى سپید گشته و اى ] موى[گفت پروردگارا من استخوانم سست گردیده و و من پس از خویشتن از بستگانم بیمناکم و . * امناامید نبودهپروردگار من هرگز در دعاى تو

کتاب رسوالن

136

که از من ارث برد و از . * به من ببخش] و جانشینى[زنم نازاست پس از جانب خود ولى .ارث برد و او را اى پروردگار من پسندیده گردان] نیز[خاندان یعقوب

يا ﴿يا زكريا إنا نـبشرك بغالم امسه حي ﴾۷/مرميىي مل جنعل له من قـبل مسنامى براى او همقبالدهیم که پسرى که نامش یحیى است مژده مىاى زکریا ما تو را به

.ایمقرار ندادهظهور یحیی و عیسی و ابراهیم و یاران کهف!

﴾۸/مرميعاقرا وقد بـلغت من الكرب عتيا ﴿قال رب أىن يكون يل غالم وكانت امرأيت گفت پروردگارا چگونه مرا پسرى خواهد بود و حال آنکه زنم نازاست و من از سالخوردگى

.امناتوان شدهظهور رسوالن جدید

وقد خلقتك من قـبل قال رب اجعل يل ﴾۹/مرميومل تك شيئا ﴿قال كذلك قال ربك هو علي هنيفخرج على قـومه من المحراب فأوحى ﴾۱۰/مرميآية قال آيـتك أال تكلم الناس ثالث ليال سويا ﴿

﴾۱۱/مرميإليهم أن سبحوا بكرة وعشيا ﴿بر من آسان است و تو را ] کار[چنین است پروردگار تو گفته که این ] رمانف[گفت ] فرشته[

اى براى من قرار ده فرمود گفت پروردگارا نشانه. * امآفریدهقبالدر حالى که چیزى نبودى پس از . * گویىبا اینکه سالمى با مردم سخن نمى] روز[نشانه تو این است که سه شبانه

.مد و ایشان را آگاه گردانید که روز و شب به نیایش بپردازیدمحراب بر قوم خویش درآها زك ريا المحراب وجد فـتـقبـلها ربـها بقبول حسن وأنبتـها نـباتا حسنا وكفلها زكريا كلما دخل عليـ

آل هذا قالت هو من عند الله إن الله يـرزق من يشاء بغري حساب ﴿عندها رزقا قال يا مرمي أىن لك ﴾۳۷/عمران

را با حسن قبول پذیرا شد و او را نیکو بار آورد و زکریا را ] مریم[پس پروردگارش وى خوراکى ] نوعى[شد نزد او سرپرست وى قرار داد زکریا هر بار که در محراب بر او وارد مى

گفت این از ]آمده است او در پاسخ مى[گفت اى مریم این از کجا براى تو ]مى[یافت مى.دهدجانب خداست که خدا به هر کس بخواهد بى شمار روزى مى

يع ال ﴾۳۸/آل عمراندعاء ﴿هنالك دعا زكريا ربه قال رب هب يل من لدنك ذرية طيبة إنك مس

کتاب رسوالن

137

گفت پروردگارا از جانب خود فرزندى پاك و ] و[زکریا پروردگارش را خواند ] بود که[آنجا .پسندیده به من عطا کن که تو شنونده دعایى

القدس و مریماسرار زکریا و روحقا بكلمة من الله وسيدا فـنادته المآلئكة وهو قائم يصلي يف المحراب أن الله يـبشرك بيحىي مصد

﴾۳۹/آل عمرانوحصورا ونبيا من الصاحلني ﴿کرد فرشتگان او را ندا دردادند که دعا مى] خود[محراب در] و[پس در حالى که وى ایستاده

است و ] عیسى[=کلمۀ اهللا ] حقانیت[کننده یحیى که تصدیق ] والدت[خداوند تو را به .دهدو پیامبرى از شایستگان است مژده مى] پرهیزنده از آنان[=بزرگوار و خویشتندار

آل شاء ﴿قال رب أىن يكون يل غالم وقد بـلغين الكبـر وامرأيت عاقر قال كذلك الله يـفعل ما ي ﴾۴۰/رانعم

گفت پروردگارا چگونه مرا فرزندى خواهد بود در حالى که پیرى من باال گرفته است و زنم .کندخدا هر چه بخواهد مىچنین است] کار پروردگار[گفت ] فرشته[نازا است

رمزا واذكر ربك كثريا وسبح بالعشي قال رب اجعل يل آية قال آيـتك أال تكلم الناس ثالثة أيام إال ﴾۴۱/آل عمرانواإلبكار ﴿

ات این است که سه روز با مردم جز به اى قرار ده فرمود نشانهگفت پروردگارا براى من نشانه.ىتسبیح گو] او را[اشاره سخن نگویى و پروردگارت را بسیار یاد کن و شبانگاه و بامدادان

﴾۸۵/انعاموزكريا وحيىي وعيسى وإلياس كل من الصاحلني ﴿.و زکریا و یحیى و عیسى و الیاس را که همه از شایستگان بودند

ر الوارثني ﴿ ﴾۸۹/انبياوزكريا إذ نادى ربه رب ال تذرين فـردا وأنت خيـهنگامى که پروردگار خود را خواند پروردگارا مرا تنها مگذار و تو بهترین ] یاد کن[و زکریا را

.ارث برندگانى35هاي خاص زکریامناجات

نا له حيىي وأصلحنا له زوجه إنـهم كانوا يسارعون يف اخليـرات وي نا له ووهبـ رغبا ورهبا دعونـنا فاستجبـ﴾۹۰/انبياوكانوا لنا خاشعني ﴿

محسن امیراصالنی:مراجعه شود به کتاب طارق؛ نویسنده-35

کتاب رسوالن

138

و [او را اجابت نمودیم و یحیى را بدو بخشیدیم و همسرش را براى او شایسته ] دعاى[پس نمودند و ما را از روى رغبت و بیم کردیم زیرا آنان در کارهاى نیک شتاب مى] آماده حمل

.خواندند و در برابر ما فروتن بودندمى36!پیدایش یاران کهف

آیات داوودیه-8...مراتب داودیه را در این آیات بخوانید

...ظهور چون داوديمراتب داودیه است، در واقع ایشان در این ) 14حم(از مراتب ظهور رسول حق یکی دیگر

سطح در باالترین جمعیت مردمان جامعه فرستاده شده و حکومت وسیع و قدرتمند داودیه داود پادشاهی مؤمنان را راه . طور که پیشتر در کتاب طس گفته شدخواهد آمد و همان

.سازدا با خویش همراه میهاي برتر راندازد و بیشتر قدرتمیك عن سبيل يا داوود إنا جعلناك خليفة يف األرض فاحكم بـني الناس باحلق وال تـتبع اهلوى فـيضل

﴾۲۶/صيـوم احلساب ﴿الله إن الذين يضلون عن سبيل الله هلم عذاب شديد مبا نسواگردانیدیم پس میان مردم به حق داورى کن و ] و جانشین[اى داوود ما تو را در زمین خلیفه

زنهار از هوس پیروى مکن که تو را از راه خدا به در کند در حقیقت کسانى که از راه خدا به .خواهند داشتسختاند عذابى آنکه روز حساب را فراموش کرده] سزاى[روند به در مىطلبان خواهد شد و رسول حق در این داود نخستین خلیفۀ خداوند پس از ظهور دولت حق

.ها را خواهند داشتمراتب باالترین پیروزينا داوود وسليمان علما وقاال احلمد لله الذي فضلنا على كثري من عبا ده المؤمنني ولقد آتـيـ

﴾۱۵/منل﴿و به راستى به داوود و سلیمان دانشى عطا کردیم و آن دو گفتند ستایش خدایى را که ما را

.بر بسیارى از بندگان باایمانش برترى داده است

محسن امیراصالنی: ؛ نویسندهیاران کهفمراجعه شود به کتاب -36

کتاب رسوالن

139

در دوران داود، چون سلیمانی نیز به همراه ایشان خواهند بود و او را در اجدادشان یاري.دهندمی

نا داوو د زبورا وربك أعلم مبن يف السماوات واألرض ولقد فضلنا بـعض النبيني على بـعض وآتـيـ﴾۵۵/اسراء﴿

در آسمانها و زمین است داناتر است و در حقیقت بعضى از ] و هر چه[و پروردگار تو به هر که .بخشیدیم و به داوود زبور دادیمانبیا را بر بعضى برترى

ر وألنا له احلديد ﴿ نا داوود منا فضال يا جبال أويب معه والطيـ ﴾۱۰/سباولقد آتـيـدر تسبیح [ها با او اى کوه] و گفتیم[و به راستى داوود را از جانب خویش مزیتى عطا کردیم

.و آهن را براى او نرم گردانیدیم] هماهنگى کنید[اى پرندگان صدا شوید و هم] خداترین سیرکنندگان با او همراه خواهند شد و مراتب ها و قويداود کسی است که قدرت

.یابدحدید بر او نازل شده است و حکومتش به شدت گسترش و قدرت و صالحیت میر يف السرد و ﴾۱۱/سبااعملوا صاحلا إين مبا تـعملون بصري ﴿أن اعمل سابغات وقد

گیرى کن و کار شایسته کنید زیرا من به ها را درست اندازههاى فراخ بساز و حلقهزره] که[.دهید بینایمآنچه انجام مى

وقدور راسيات اعملوا آل داوود شكرا وقليل يـعملون له ما يشاء من حماريب ومتاثيل وجفان كاجلواب ﴾۱۳/سبامن عبادي الشكور ﴿

ها و ظروف بزرگ مانند ها و مجسمهخواست از نمازخانهبراى او هر چه مى] آن متخصصان[از ساختند اى خاندان داوود شکرگزار باشید و هاى چسبیده به زمین مىها و دیگحوضچه

.بندگان من اندکى سپاسگزارند﴾۱۷/صاصرب على ما يـقولون واذكر عبدنا داوود ذا األيد إنه أواب ﴿

بود به یاد آور آرى او ] متعدد[گویند صبر کن و داوود بنده ما را که داراى امکانات بر آنچه مى.بود] به سوى خدا[کننده بسیار بازگشت

شراق ﴿إ ﴾۱۸/صنا سخرنا اجلبال معه يسبحن بالعشي واإل.کردندشامگاهان و بامدادان خداوند را نیایش مى] که[ها را با او مسخر ساختیم ما کوهشودها با داود همراه و بر او نازل میها و صالبتقدرت.

ر حمشورة كل له ﴾۱۹/صأواب ﴿والطيـ

کتاب رسوالن

140

به سوى او ] به نواى دلنوازش[همگى ] آوردیم[گرد ] بر او[و پرندگان را از هر سو .بودند] و خدا را ستایشگر[کننده بازگشتسیرکنندگان و خبرآوران، او را یاري خواهند داد.کنندة این دوران کنندة دوران طالیی بشریت و پس از او سلیمان کاملداود شروع.شودمی

ناه احلكمة وفصل اخلطاب ﴿ ﴾۲۰/صوشددنا ملكه وآتـيـ.دهنده عطا کردیمو پادشاهیش را استوار کردیم و او را حکمت و کالم فیصله

صم ﴾۲۱/صإذ تسوروا المحراب ﴿وهل أتاك نـبأ اخل.باال رفتند به تو رسید] او[و آیا خبر دادخواهان چون از نمازخانه

کندتر در برابر پروردگارش میتر و متواضعاتفاقاتی در هر لحظه، داود را اواب.هم قالوا ال ختف نـنا باحلق إذ دخلوا على داوود فـفزع منـ خصمان بـغى بـعضنا على بـعض فاحكم بـيـ

إن هذا أخي له تسع وتسعون نـعجة ويل نـعجة ﴾۲۲/صوال تشطط واهدنا إىل سواء الصراط ﴿قال لقد ظلمك بسؤال نـعجتك إىل نعاجه ﴾۲۳/صواحدة فـقال أكفلنيها وعزين يف اخلطاب ﴿

يل ما هم وظن وإن كثريا من اخللطاء ليبغي بـعضهم على بـعض إال الذين آمنوا وعملوا الصاحلات وقل ا فـتـناه فاستـغفر رب فـغفرنا له ذلك وإن له عندنا لزلفى ﴾۲۴/صه وخر راكعا وأناب ﴿داوود أمن

﴾۲۵/صوحسن مآب ﴿دو ] ما[بر داوود درآمدند و او از آنان به هراس افتاد گفتند مترس ] به طور ناگهانى[وقتى

ما به حق داورى کن و از که یکى از ما بر دیگرى تجاوز کرده پس میان ] هستیم[مدعى برادر من است او را نود و نه ] شخص[این . * حق دور مشو و ما را به راه راست راهبر باش

گوید آن را به من بسپار و در سخنورى بر من غالب آمده میش و مرا یک میش است و مىهاى خودش بر تو ستم بر میش] اضافه[او در مطالبه میش تو قطعاگفت ] داوود[. *است

دارند به استثناى کسانى که کرده و در حقیقت بسیارى از شریکان به همدیگر ستم روا مىبس اندکند و داوود دانست که ما او را ها ایناند و ایمان آورده و کارهاى شایسته کرده

و بر او . * خواست و به رو درافتاد و توبه کردایم پس از پروردگارش آمرزش آزمایش کرده.را بخشودیم و در حقیقت براى او پیش ما تقرب و فرجامى خوش خواهد بود] ماجرا[این

نا لداوود سليمان نعم العبد إنه أواب ﴿ ﴾۳۰/صووهبـ

کتاب رسوالن

141

.بود] و ستایشگر[کار توبهاى به راستى او و سلیمان را به داوود بخشیدیم چه نیکو بندهو داود چون سلیمانی را در کنار خود خواهد داشت تا او را خدمت نماید.

وا يـعتدون لعن الذين كفروا من بين إسرائيل على لسان داوود وعيسى ابن مرمي ذلك مبا عصوا وكان ﴾۷۸/مائده﴿

فرزندان اسرائیل آنان که کفر ورزیدند به زبان داوود و عیسى بن مریم مورد لعنت از میان .کردندتجاوز مى] از فرمان خدا[به خاطر آن بود که عصیان ورزیده و ] کیفر[قرار گرفتند این

هم يـتـولون ﴾۷۹/مائدهكانوا ال يـتـناهون عن منكر فـعلوه لبئس ما كانوا يـفعلون ﴿ تـرى كثريا منـالذين كفروا لبئس ما قدمت هلم أنفسهم أن سخط الله عليهم ويف العذاب هم خالدون

هم ولو كانوا يـؤمنون باهللا والنيب وما أنزل إليه ما اختذ ﴾۸۰/مائده﴿ وهم أولياء ولكن كثريا منـ﴾۸۱/مائدهفاسقون ﴿

داشتند راستى چه بد بود آنچه نمىشدند یکدیگر را بازاز کار زشتى که آن را مرتکب مى] و[کنند اند دوستى مىبینى که با کسانى که کفر ورزیدهبسیارى از آنان را مى. * کردندمى

خدا بر ایشان خشم ] در نتیجه[آنچه براى خود پیش فرستادند که راستى چه زشت است و اگر به خدا و پیامبر و آنچه که به سوى او فرود آمده . * مانندگرفت و پیوسته در عذاب مى

.گرفتند لیکن بسیارى از ایشان نافرمانندآوردند آنان را به دوستى نمىایمان مى﴾۷۸/انبيامان يف احلرث إذ نـفشت فيه غنم القوم وكنا حلكمهم شاهدين ﴿وداوود وسليمان إذ حيك هنگام آن کشتزار که گوسفندان مردم شببارةدرهنگامى که ] یاد کن[و داوود و سلیمان را

.شاهد داورى آنان بودیم] ما[کردند و در آن چریده بودند داورى مىر وكن فـفه نا حكما وعلما وسخرنا مع داوود اجلبال يسبحن والطيـ آتـيـ ا فاعلني مناها سليمان وكال﴾۷۹/انبيا﴿

حکمت و دانش عطا کردیم ] از آن دو[را به سلیمان فهماندیم و به هر یک ] داورى[پس آن .بودیم] این کار[ةداشتیم و ما کنندرندگان به نیایش وارا با داوود و پهاکوهو هاي بردن ظالمان قدرتداود و سلیمان همان فاضالن و حکیمانی هستند که براي از بین

. سازنددنیا را با خود همراه میعة لبوس لكم لتحصنكم من بأسكم فـهل أنتم ﴾۸۰/انبياشاكرون ﴿وعلمناه صنـ

کتاب رسوالن

142

جنگتان حفظ کند پس آیا شما ] خطرات[آموختیم تا شما را از ] سازى[فن زره ] داوود[و به .گزاریدسپاسهاي دشمنان داردهاي معنوي و حفظ مؤمنان در آسیباي که داود در حفظ حلقهشیوه.

وآتاه الله الملك واحلكمة وعلمه مما يشاء ولوال دفع الله فـهزموهم بإذن الله وقـتل داوود جالوت ﴾۲۵۱/بقرهالناس بـعضهم ببـعض لفسدت األرض ولكن الله ذو فضل على العالمني ﴿

خداوند به او پادشاهى و پس آنان را به اذن خدا شکست دادند و داوود جالوت را کشت وخواست به او آموخت و اگر خداوند برخى از مردم را به حکمت ارزانى داشت و از آنچه مى

گردید ولى خداوند نسبت به جهانیان زمین تباه مىقطعاکرد وسیله برخى دیگر دفع نمى.تفضل دارد

بعد سلیمانی/ مراتب سلیمانیه - 9...آیات بخوانیدمراتب سلیمانیه را در این

...ظهور چون سلیمانیترین و قدرتمندترین مراتبی که رسول حق سپري خواهد نمود و در انتها آخرین بعد پرشکوه

ها ، بعد سلیمانی است و این بدان معنی است که در نهایت رسول حق به تواناییالمراز مراتب سد، البته در این رابطه نیز در رو نوعی از ارتباطات خاصی خواهد رسید که سلیمان نبی می

را بدانید که رسول کاملی داده شده است و این کتاب طس و در مراتب سلیمان، توضیحاتحق در ابتداي دوران طالیی حکومت بشر بر روي زمین که از آن به دوران طالیی نام برده

ایات این مراتب پس در این مجموعه به برخی از رو. شودشده است در این مراتب شناخته می.گردداز آیات حق اشاره می

را حتما ) در مراتب آتش(شود براي درك بیشتر مراتب سلیمانیه، کتاب طس توصیه میترین دهد و این بعد، قويبعد سلیمانی به سرعت پس از مراتب داودیه رخ می. مطالعه نمایید

. ابعاد ظهور رسول حق خواهند بود که مردمان در عصر طالیی درك خواهند نمودنا داوود وسليمان علما وقاال احلمد لله الذي فضلنا على كثري من عباده المؤمنني ولقد آتـيـ

وورث سليمان داوود وقال يا أيـها الناس علمنا منطق الطري وأوتينا من كل شيء إن ﴾۱۵/منل﴿

کتاب رسوالن

143

نس والطري فـهم يوزعون ﴾۱۶/منلو الفضل المبني ﴿هذا هل وحشر لسليمان جنوده من اجلن واإلم حىت إذا أتـوا على وادي النمل قالت منلة يا أيـها النمل ادخلوا مساكنكم ال حيطمنك ﴾۱۷/منل﴿

فـتبسم ضاحكا من قـوهلا وقال رب أوزعين أن أشكر ﴾۱۸/منلسليمان وجنوده وهم ال يشعرون ﴿عبادك الصاحلني نعمتك اليت أنـعمت علي وعلى والدي وأن أعمل صاحلا تـرضاه وأدخلين برمحتك يف

ر فـقال ما يل ال أرى اهلدهد أم كان من الغائبني ﴿﴾۱۹/منل﴿ بـنه عذابا ﴾۲۰/منلوتـفقد الطيـ ألعذبعيد فـقال أحطت مبا مل حتط فمكث غيـر ﴾۲۱/منلشديدا أو ألذحبنه أو ليأتيـين بسلطان مبني ﴿

إين وجدت امرأة متلكهم وأوتيت من كل شيء وهلا عرش ﴾۲۲/منلبه وجئتك من سبإ بنبإ يقني ﴿له وزين هلم الشيطان أعماهلم وجدتـها وقـومها يسجدون للشمس من دون ال﴾۲۳/منلعظيم ﴿

بء يف السماوات ﴾۲۴/منلفصدهم عن السبيل فـهم ال يـهتدون ﴿ أال يسجدوا لله الذي خيرج اخل﴾۲۶/منلإله إال هو رب العرش العظيم ﴿الله ال ﴾۲۵/منلواألرض ويـعلم ما ختفون وما تـعلنون ﴿

هم ﴾۲۷/منلقال سننظر أصدقت أم كنت من الكاذبني ﴿ اذهب بكتايب هذا فألقه إليهم مث تـول عنـإنه من ﴾۲۹/منلإين ألقي إيل كتاب كرمي ﴿قالت يا أيـها املأل ﴾۲۸/منلفانظر ماذا يـرجعون ﴿

قالت ﴾۳۱/منلأال تـعلوا علي وأتوين مسلمني ﴿﴾۳۰/منلسليمان وإنه بسم الله الرمحن الرحيم ﴿قالوا حنن أولوا قـوة وأولوا ﴾۳۲/منلعة أمرا حىت تشهدون ﴿يا أيـها املأل أفـتوين يف أمري ما كنت قاط

قالت إن الملوك إذا دخلوا قـرية أفسدوها ﴾۳۳/منلبأس شديد واألمر إليك فانظري ماذا تأمرين ﴿دية فـناظرة مب يـرجع ﴾۳۴/منلة وكذلك يـفعلون ﴿وجعلوا أعزة أهلها أذل وإين مرسلة إليهم

ر مما آتاكم بل أنتم ﴾۳۵/منلالمرسلون ﴿ فـلما جاء سليمان قال أمتدونن مبال فما آتاين الله خيـديتكم ها أذلة وهم ﴾۳۶/منلتـفرحون ﴿ ا ولنخرجنـهم منـ ارجع إليهم فـلنأتيـنـهم جبنود ال قبل هلم

قال ﴾۳۸/منل﴿قال يا أيـها املأل أيكم يأتيين بعرشها قـبل أن يأتوين مسلمني ﴾۳۷/منلصاغرون ﴿قال الذي ﴾۳۹/منلعفريت من اجلن أنا آتيك به قـبل أن تـقوم من مقامك وإين عليه لقوي أمني ﴿

ستقرا عنده قال هذا من عنده علم من الكتاب أنا آتيك به قـبل أن يـرتد إليك طرفك فـلما رآه م ا يشكر لنـفسه ومن كفر فإن ريب لوين أأشكر أم أكفر ومن شكر فإمن غين كرمي فضل ريب ليبـ

فـلما ﴾۴۱/منللذين ال يـهتدون ﴿قال نكروا هلا عرشها ننظر أتـهتدي أم تكون من ا﴾۴۰/منل﴿وصدها ﴾۴۲/منلجاءت قيل أهكذا عرشك قالت كأنه هو وأوتينا العلم من قـبلها وكنا مسلمني ﴿

قيل هلا ادخلي الصرح فـلما رأته ﴾۴۳/منلما كانت تـعبد من دون الله إنـها كانت من قـوم كافرين ﴿

کتاب رسوالن

144

رد من قـوارير قالت رب إين ظلمت نـ ها قال إنه صرح مم فسي وأسلمت حسبته جلة وكشفت عن ساقـيـ﴾۴۴/منلمع سليمان لله رب العالمني ﴿

و به راستى به داوود و سلیمان دانشى عطا کردیم و آن دو گفتند ستایش خدایى را که ما را و سلیمان از داوود میراث یافت و گفت . * بر بسیارى از بندگان باایمانش برترى داده است

ایم و از هر چیزى به ما داده شده است راستى که این اى مردم ما زبان پرندگان را تعلیم یافتهآورى و براى سلیمان سپاهیانش از جن و انس و پرندگان جمع. * ن امتیاز آشکار استهما

اى که به وادى مورچگان رسیدند مورچهگاهآنتا . * دسته دسته گردیدند] براى رژه[شدند و هایتان داخل شوید مبادا سلیمان و سپاهیانش گفت اى مورچگان به خانه] به زبان خویش[

از گفتار او دهان به خنده گشود و گفت ] سلیمان[. * شما را پایمال کنندندیده و ندانسته اى سپاس بگزارم و پروردگارا در دلم افکن تا نعمتى را که به من و پدر و مادرم ارزانى داشته

خویش در میان بندگان پسندى بپردازم و مرا به رحمتاى که آن را مىبه کار شایستهپرندگان شد و گفت مرا چه شده است که هدهد را ] حال[یاى و جو. * ات داخل کنشایسته

کنم یا سرش را او را به عذابى سخت عذاب مىقطعا. * بینم یا شاید از غایبان استنمىگفت از ] هدهد آمد و[پس دیرى نپایید که . * برم مگر آنکه دلیلى روشن براى من بیاوردمى

من . * امگزارشى درست آوردهأاى و براى تو از سبچیزى آگاهى یافتم که از آن آگاهى نیافتهکرد و از هر چیزى به او داده شده بود و تختى سلطنت مىهاآنزنى را یافتم که بر ] آنجا[

کنند و او و قومش را چنین یافتم که به جاى خدا به خورشید سجده مى. * بزرگ داشت] به حق[باز داشته بود در نتیجه ] راست[اه شیطان اعمالشان را برایشان آراسته و آنان را از ر

و هاآسمانتا براى خدایى که نهان را در ] آرى شیطان چنین کرده بود[. * راه نیافته بودندداند سجده نمایید مىدارید و آنچه را آشکار مىآورد و آنچه را پنهان مىزمین بیرون مى

خواهیم گفت. * پروردگار عرش بزرگ استخداى یکتا که هیچ خدایى جز او نیست . * نکنندبیفکن هاآنمرا ببر و به سوى ۀاین نام. * اىاى یا از دروغگویان بودهدید آیا راست گفته

گفت اى سران ] أملکه سب[. * دهنداز ایشان روى برتاب پس ببین چه پاسخ مىگاهآناین ] مضمون آن[ان است و که از طرف سلیم. * اى ارجمند براى من آمده استنامه] کشور[

. * بر من بزرگى مکنید و مرا از در اطاعت درآیید. * است به نام خداوند رحمتگر مهربانکارى را ] تا به حال[حضور شما در کارم به من نظر دهید که بى] کشور[گفت اى سران

کتاب رسوالن

145

بنگر چه اختیار کار با توست ] لى[گفتند ما سخت نیرومند و دالوریم و. * امفیصله ندادهگفت پادشاهان چون به شهرى درآیند آن را تباه و عزیزانش را ] ملکه[. * دهىدستور مىفرستم و من ارمغانى به سویشان مى] اینک[و . * کنندگردانند و این گونه مىخوار مى

نزد سلیمان آمد ] فرستاده[و چون . * گردندمىبا چه چیز باز] من[نگرم که فرستادگان مىدهید آنچه خدا به من عطا کرده بهتر است از آنچه گفت آیا مرا به مالى کمک مى] سلیمان[

به سوى آنان بازگرد که . * نماییدبلکه شما به ارمغان خود شادمانى مى] نه[است به شما دادهتاب ایستادگى نداشته باشند و از آن هاآنآوریم که در برابر ایشان مى] سر[سپاهیانى بر قطعا

کدام یک از ] کشور[گفت اى سران ] سپس[. * کنیمبه خوارى و زبونى بیرونشان مى] یارد[عفریتى از جن گفت . * آوردشما تخت او را پیش از آنکه مطیعانه نزد من آیند براى من مى

سخت توانا و ] کار[آورم و بر این من آن را پیش از آنکه از مجلس خود برخیزى براى تو مىبود گفت من آن را پیش از آنکه ] الهى[کسى که نزد او دانشى از کتاب * .مورد اعتمادم

را نزد خود مستقر دید ] تخت[آن ] سلیمان[آورم پس چون چشم خود را بر هم زنى برایت مىکنم و گزارم یا ناسپاسى مىگفت این از فضل پروردگار من است تا مرا بیازماید که آیا سپاس

گمان گزارد و هر کس ناسپاسى کند بىه سود خویش سپاس مىهر کس سپاس گزارد تنها برا برایش ناشناس گردانید تا ببینیم آیا ] ملکه[گفت تخت . * نیاز و کریم استپروردگارم بى

گفته شد آیا ] بدو[آمد ] ملکه[پس وقتى . * برندبرد یا از کسانى است که پى نمىپى مىن است و پیش از این ما آگاه شده و از در تخت تو همین گونه است گفت گویا این هما

او شده ] ایمان[پرستید مانع آنچه غیر از خدا مى] قبالدر حقیقت [و . * اطاعت درآمده بودیمشو و چون ] پادشاهى[به او گفته شد وارد ساحت کاخ . * بود و او از جمله گروه کافران بود

گفت این کاخى مفروش از ] سلیمان[کرد هایش را نمایان اى پنداشت و ساقآن را دید برکهبا سلیمان در برابر خدا ] اینک[گفت پروردگارا من به خود ستم کردم و ] ملکه[آبگینه است

.پروردگار جهانیان تسلیم شدممن يـعمل بـني يديه بإذن ولسليمان الريح غدوها شهر ورواحها شهر وأسلنا له عني القطر ومن اجلن

هم عن أمرنا نذقه من عذاب السعري ﴿ يـعملون له ما يشاء من حماريب ﴾۱۲/سباربه ومن يزغ منـومتاثيل وجفان كاجلواب وقدور راسيات اعملوا آل داوود شكرا وقليل من عبادي الشكور

کتاب رسوالن

146

نا عليه الموت ما دهلم على موته إال د ۱۳/سبا﴿ ابة األرض تأكل منسأته فـلما خر ﴾ فـلما قضيـ﴾۱۴/سباتـبـيـنت اجلن أن لو كانوا يـعلمون الغيب ما لبثوا يف العذاب المهني ﴿

که رفتن آن بامداد یک ماه و آمدنش شبانگاه یک ماه ] رام کردیم[و باد را براى سلیمان گردانیدیم و برخى از جن به فرمان ] و روان[معدن مس را براى او ذوب بود و] راه[

تافت از عذاب از دستور ما سر برمىهاآنکردند و هر کس از پروردگارشان پیش او کار مىها و خواست از نمازخانهبراى او هر چه مى] آن متخصصان[. * چشانیدیمسوزان به او مى

ساختند اى هاى چسبیده به زمین مىها و دیگوضچهها و ظروف بزرگ مانند حمجسمهپس چون مرگ را بر او . * گزارندخاندان داوود شکرگزار باشید و از بندگان من اندکى سپاس

] آدمیان را[خورد مى] به تدریج[که عصاى او را ] موریانه[=اى خاکى مقرر داشتیم جز جنبندهرو افتاد براى جنیان روشن گردید که اگر غیب ف] سلیمان[از مرگ او آگاه نگردانید پس چون

.ماندندنمى] باقى[آور دانستند در آن عذاب خفتمىنا لداوود سليمان نعم العبد إنه أواب ﴿ إذ عرض عليه بالعشي الصافنات اجلياد ﴾۳۰/صووهبـ

ري عن ذكر ريب حىت تـوارت باحلجاب ﴿فـقال إين ﴾۳۱/ص﴿ ردوها ﴾۳۲/صأحببت حب اخلنا على كرسيه جسدا مث ﴾۳۳/صعلي فطفق مسحا بالسوق واألعناق ﴿ ولقد فـتـنا سليمان وألقيـ

فر يل وهب يل ملكا ال ينبغي ألحد من بـعدي إنك أنت الوهاب قال رب اغ ﴾۳۴/صأناب ﴿والشياطني كل بـناء ﴾۳۶/صفسخرنا له الريح جتري بأمره رخاء حيث أصاب ﴿﴾۳۵/ص﴿

هذا عطاؤنا فامنن أو أمسك بغري ﴾۳۸/صفاد ﴿وآخرين مقرنني يف األص ﴾۳۷/صوغواص ﴿﴾ ۴۰/صوإن له عندنا لزلفى وحسن مآب ﴿﴾۳۹/صحساب ﴿

. * بود] و ستایشگر[کار اى به راستى او توبهو سلیمان را به داوود بخشیدیم چه نیکو بندهمن گفت واقعا] سلیمان[. * بر او عرضه کردندهاى اصیل را غروب اسب] طرف[هنگامى که

در پس ] هنگام نماز گذشت و خورشید[دوستى اسبان را بر یاد پروردگارم ترجیح دادم تا را نزد من باز آورید پس شروع کرد به دست کشیدن بر ] هاگفت اسب[. * شدحجاب ظلمت

سلیمان را آزمودیم قطعاو . * ]ادر راه خدهاآنو سرانجام وقف کردن [هاآنها و گردن ساقگفت پروردگارا مرا ببخش و ملکى به . * و بر تخت او جسدى بیفکندیم پس به توبه باز آمد

من ارزانى دار که هیچ کس را پس از من سزاوار نباشد در حقیقت تویى که خود بسیار رفت به فرمان او نرم گپس باد را در اختیار او قرار دادیم که هر جا تصمیم مى. * اىبخشنده

کتاب رسوالن

147

دیگر را که جفت جفت با ] وحشیان[تا . * بنا و غواص] از[ها را و شیطان. * شدروان مى] آن را[این بخشش ماست ] گفتیم[. * ]تحت فرمانش درآوردیم[زنجیرها به هم بسته بودند

.ستبراى او در پیشگاه ما تقرب و فرجام نیکوقطعاو . * شمار ببخش یا نگاه داربى﴾۷۸/انبيا﴿وداوود وسليمان إذ حيكمان يف احلرث إذ نـفشت فيه غنم القوم وكنا حلكمهم شاهدين

نا حكما وعلما ﴿ آتـيـ ﴾۷۹/انبيافـفهمناها سليمان وكالهنگام آن کشتزار که گوسفندان مردم شببارةدرهنگامى که ] یاد کن[و داوود و سلیمان را

را به ] داورى[پس آن . * شاهد داورى آنان بودیم] ما[کردند و در آن چریده بودند داورى مى.سلیمان فهماندیم و به هر یک حکمت و دانش عطا کردیم

﴾ ۸۱/انبياباركنا فيها وكنا بكل شيء عالمني ﴿ولسليمان الريح عاصفة جتري بأمره إىل األرض اليت که به فرمان او به سوى سرزمینى که در آن برکت ] رام کردیم[و براى سلیمان تندباد را

.یافت و ما به هر چیزى دانا بودیمنهاده بودیم جریان مى﴾ ۸۲/انبياعمال دون ذلك وكنا هلم حافظني ﴿ومن الشياطني من يـغوصون له ويـعملون

کردند و ما مراقب و برخى از شیاطین بودند که براى او غواصى و کارهایى غیر از آن مى.ها بودیمآن] حال[

سوي کفر الهی و اوانیسم دوران سلیمانیه، گروهی از کارگزاران وحی بههرچند که در انتهايفت، اما آخرین اتهامی که برخی از منکران رسول حق خواهند داشت این است پیش خواهند ر

.که سلیمان کافر شده استلوا الشياطني على ملك سليمان وما كفر سليمان ولكن الشياطني كفروا يـعلمون الناس واتـبـعوا ما تـتـ

ا حنن فتـ السحر وما نة أنزل على الملكني ببابل هاروت وماروت وما يـعلمان من أحد حىت يـقوال إمنهما ما يـفرقون به بـني المرء وزوجه وما هم بضآرين به من أ حد إال بإذن الله فال تكفر فـيتـعلمون منـ

لبئس ما شروا ويـتـعلمون ما يضرهم وال ينفعهم ولقد علموا لمن اشتـراه ما له يف اآلخرة من خالق و ﴾۱۰۲/بقرهبه أنفسهم لو كانوا يـعلمون ﴿

بودند پیروى کردند ] و درس گرفته[سلیمان خوانده در سلطنتها]صفت[و آنچه را که شیطانها به کفر گراییدند که به مردم سحر ]صفت[و سلیمان کفر نورزید لیکن آن شیطان

آنچه بر آن دو فرشته هاروت و ماروت در بابل فرو فرستاده شده بود ] نیز از[آموختند و مىقبال[کردند مگر آنکه نمى] سحر[را تعلیم هیچ کس ] فرشته[با اینکه آن دو ] پیروى کردند[

کتاب رسوالن

148

از هاآن] لى[هستیم پس زنهار کافر نشوى و] براى شما[آزمایشى ] وسیله[گفتند ما مى] به اوآموختند که به وسیله آن میان مرد و همسرش جدایى بیفکنند چیزهایى مى] فرشته[آن دو

چیزى ] خالصه[ه احدى زیان برسانند و توانستند به وسیله آن بهر چند بدون فرمان خدا نمىدریافته ] یهودیان[قطعارسانید و آموختند که برایشان زیان داشت و سودى بدیشان نمىمى

اى ندارد وه که چه بد بود آنچه به باشد در آخرت بهره] متاع[بودند که هر کس خریدار این .دانستنداگر مىجان خریدند

ر لو كانوا يـعلمون ﴿ولو أنـهم آمنوا ﴾۱۰۳/بقرهواتـقوا لمثوبة من عند الله خيـبهتر ] یافتندمى[از جانب خدا ] که[پاداشى قطعاها گرویده و پرهیزگارى کرده بودند اگر آن

.دانستنداگر مىبود

محسنیه، بعد محسنی-مراتب الر -10است که ) قرآن(اي از آیات حق رسالت و منزلت خاص و تأکید شدهمحسنیه یازدهمین مرتبۀ

:شوددر دو سطح بررسی می)اسم نکره(37معرفی محسن-1معرفی محسنین-2

هایی از آن را در این مجموعه خواهید خواند، در شأن و مراتب بخش اول این کتاب که گزیده!محسن است

کیست؟محسناما :فرماییددر این آیات حق توجه

الله إبراهيم و من أحسن دينا ممن أسلم وجهه لله و هو حمسن و اتـبع ملة إبراهيم حنيفا و اختذ )١٢٥/نساء(خليال

است و از آیین او محسنکس که خود را تسلیم خدا کرده و و دین چه کسی بهتر است از آن.اهیم حق گرا پیروي نموده است؟ و خدا ابراهیم را دوست گرفتابر

.نوشتۀ محسن امیراصالنی را بخوانیدInspireبراي درك این مراتب، کتاب -37

کتاب رسوالن

149

شود، دین و آیینی توحیدي و یکپارچه محسن شخصی است که در مراتب ابراهیم نازل میآورد و خداوند او را به مقام تسلیم و انتخاب خویش نزدیک وجود میحق و درستی را به

امۀ سوم به وجوهات مشترکی از این مراتب ن38گرداند، البته با خواندن کتاب رستگاران،میچهار بار در قرآن آمده است و ) اسم نکره(نام ایشان همانند نام محمد . دست خواهید یافت

.توضیحاتی در مراتب و شأن وي آمده است، درست مانند آیاتی که بر محمد نازل گردید...گرددآیات حق بر ایشان نیز در سطوح جدیدي نازل می

باشد و خداوند البته در آیات حق و در قرآن شأن توحیدي ایشان تأیید شدة حضرت حق مینام به(یعنی در اعصار آخرین فرزندي نیکوکار ... ایشان را از نسل ابراهیم قرار داده است

) اسالم توحیدي(شود که دوباره آیینی ابراهیمی از نسل ابراهیم و اسحاق متولد می) محسن.کندرا در زمین ایجاد می

من أسلم وجهه لله و هو حمسن فـله أجره عند ربه و ال خوف عليهم و ال هم حيزنون بلى)١١٢/بقره(

که خود را با تمام وجود، به خدا تسلیم کند و نیکوکار باشد، پس مزد وي پیش یآري، کس.پروردگار اوست و بیمی بر آنان نیست و غمگین نخواهند شد

اسحاق، راه اسالم حقیقی و هاي باقیماندة نسل ابراهیم و البته بدیهی است که تمام انسانز ابراهیم مقتصد ظهور خواهد نمود به نام زودي فرزندي اتوحید ابراهیمی را نرفتند، اما به

.محسن و این آیتی است که در شأن هو نازل گردید)١١٣/صافات(إسحاق و من ذريتهما حمسن و ظامل لنـفسه مبني و بارکنا عليه و على

محسن امیراصالنی: کتاب رستگاران؛ نویسنده-38

محسنخلیل اهللاابراهیم

کتاب رسوالن

150

محسن و نیز ظالمی بر نامنیکوکاري بهو به او و به اسحاق برکت دادیم و از نسل آن دو .نفس خویش وجود دارد

اسحاق و پدرانش خواهد محسن، آن نیکوکاري است که روي به توحید و آیین ابراهیم و نمود و هرکس که پیرو این نیکوکار بگردد، در واقع به ریسمان محکمی چنگ زده است ونه

سوي خداوند خواهد ور بهکه بازگشت همۀ امترسی باید داشته باشد و نه اندوهی و در حالی.کنندپیروان آن نیکوکار در دنیا ظهور می. بود

زند و رسد و به ریسمان استوار الهی چنگ میمحسن کسی است که به مقام تسلیم می(.)فرجام کار او الهیست

و إىل الله عاقبة األمور لوثقىو من يسلم وجهه إىل الله و هو حمسن فـقد استمسک بالعروة ا)٢٢/لقمان(

در ریسمان استوارتري قطعاتسلیم خدا کند، -که نیکوکار باشدو هرکس خود را در حالی.سوي خداستچنگ زده و فرجام کارها به

همان پیروان محسن هستند و همان وارثین آیین حق که خداوند ایشان را محسنینو افزاید، پس به دهد و بر استمرار ایشان میوارثین نهایی زمین و بهشت ارضی خویش قرار می

:معانی آیات حق توجه فرمایید)٦٩/عنکبوت(محسنني و الذين جاهدوا فينا لنـهديـنـهم سبـلنا و إن الله لمع ال

نماییم و در حقیقت، خدا هاي خود را بر آنان میاند، به یقین راهو کسانی که در راه ما کوشیده.با نیکوکاران است

)١٢٨/حنل(إن الله مع الذين اتـقوا و الذين هم حمسنون .ها نیکوکارندکه آن] است[کسانی ] با[اند و در حقیقت، خدا با کسانی است که پروا داشته

)١١٥/هود(و اصرب فإن الله ال يضيع أجر المحسنني .گرداندو شکیبا باش که خدا پاداش نیکوکاران را ضایع نمی

کتاب رسوالن

151

،رسول آخرالزمان و محسنین، پیروان ایشان هستند که از مراتبمحسنهاالمرکنند و پیروان ایشان چون در نهایت زمین را اصالح و پاکسازي می

.هستند) رسوالن(هدينا و نوحا هدينا من قـبل و من ذريته داود و سليما ن و أيوب و وهبنا له إسحاق و يـعقوب کال

)٨٤/انعام(و هارون و کذلک جنزي المحسنني و يوسف و موسىو به او اسحاق و یعقوب را بخشیدیم و همه را به راه راست درآوردیم و نوح را از پیش راه

و ] هدایت کردیم[نمودیم و از نسل او داوود و سلیمان و ایوب و یوسف و موسی و هارون را .دهیمرا پاداش می)محسنین(گونه، نیکوکاراناین

دهد، ایشان همان وارثین هستند که زمین اصالح شده را گونه ایشان را پاداش میخداوند این.شوندمی39گونۀ آن در آخرالزمان وارثهاي بهشتبا تمام کیفیت

ار خالدين فيها و ذلک جزاء المحسنني فأثابـهم الله مبا قالوا جنات جتري من حتتها األ )٨٥/مائده(

آن نهرها جاري ]درختان[هایی پاداش داد که از زیر پس به پاس آنچه گفتند، خدا به آنان باغ.مانند و این پاداش نیکوکاران استدر آن جاودانه می. است

)١١٠/صافات(کذلک جنزي المحسنني .دهیمن را چنین پاداش مینیکوکارا

)١٢١/صافات(إنا کذلک جنزي المحسنني .دهیمما نیکوکاران را چنین پاداش می

اعصار گذشته هستند که در اعصار آخرالزمان در ) نیکوکاران(و ایشان همان محسنین را یاري ) محسن(هاي جدید و در قالب حواریون، مجاهدین و انصاراهللا رسول خدا بدن

بهشت مراجعه طالیی و کتاب حقیقتبراي کسب اطالعات بیشتر به کتاب در مراتب آتش طس، بخش دوران -39.نمایید

کتاب رسوالن

152

خداوند 40گونه هدایت پاداش یاري و بهشتکند و اینها را هدایت میدهند و خداوند آنمی.خواهد بود

)١٣١/صافات(ک جنزي المحسنني إنا کذل .دهیمگونه پاداش میما نیکوکاران را این

م ذلک جزاء المحسنني )٣٤/زمر(هلم ما يشاؤن عند ر.این است پاداش نیکوکاران. براي آنان، هرچه بخواهند پیش پروردگارشان خواهد بود

ه در گشایش و تنگدستی و در اعصار مختلف خداوند و هایی هستند کاین نیکوکاران همانشود و نمودند، خداوند رحمتش بر این نیکوکاران زیاد میرسوالن و نیازمندان را یاري می

نماید و ایشان مالک و وارث تمام کند یاري میها را در آخرالزمان که رسولش ظهور میآن.دستاوردهاي باارزش بشر بر روي زمین خواهند شد

المحسنين الذين يـنفقون يف السراء و الضراء و الکاظمني الغيظ و العافني عن الناس و الله حيب )١٣٤/عمرانآل(

برند و از مردم در کنند و خشم خود را فرو میهمانان که در فراخی و تنگی انفاق می.را دوست دارد)محسنین یا پیروان محسن(کوکارانیگذرند و خداوند نمی

نيا و حسن ثواب اآلخرة و الله حيب )١٤٨/عمرانآل(المحسنين فآتاهم الله ثواب الدگونهاینپس خداوند، پاداش این دنیا و پاداش نیک آخرت را به آنان عطا کرد و خداوند

.را دوست داردنیکوکارانات ليس على الذين آمنوا و عملوا الصاحلات جناح فيما طعموا إذا ما اتـقوا و آمنوا و عملوا الصاحل

)٩٣/مائده(المحسنين مث اتـقوا و آمنوا مث اتـقوا و أحسنوا و الله حيب اند نیست، خورده]قبال[اند، گناهی در آنچه که ایمان آورده و کارهاي شایسته کردهبر کسانی که تقوا پیشه کنند و ایمان بیاورند و کارهاي شایسته کنند سپس تقوا پیشه کنند و در صورتی

.داردرا دوست مینیکوکارانگاه تقوا پیشه کنند و احسان نمایند و خدا ایمان بیاورند آن)٤٤/مرسالت(المحسنين إنا کذلک جنزي

.بهشت را مطالعه نماییدکتاب حقیقت-40

کتاب رسوالن

153

.دهیمرا چنین پاداش مینیکوکارانما باشند که به یاري انی، یعنی نیکوکارمحسنینخداوند اراده فرموده است که وارثین، همان

طور زمین را اصالح کنند و دائم بر تعداد ایشان افزوده شود و همان) نیکوکار(رسولی محسن بهشت، پیشتر گفته شد، در نهایت در آخرالزمان بهشت در دنیا دایر که در کتاب حقیقت

ان اي است که از آن سخن به مییا مدینۀ فاضلهگردد و این بهشت همان شهر نیکانمی.آمده است

م ذلک جزاء المحسنني )٣٤/زمر(هلم ما يشاؤن عند ر.این است پاداش نیکوکاران. براي آنان، هر چه بخواهند پیش پروردگارشان خواهد بود

و آمنوا و عملوا الصاحلات ليس على الذين آمنوا و عملوا الصاحلات جناح فيما طعموا إذا ما اتـقوا)٩٣/مائده(المحسنين مث اتـقوا و آمنوا مث اتـقوا و أحسنوا و الله حيب

اند نیست، خورده]قبال[اند، گناهی در آنچه بر کسانی که ایمان آورده و کارهاي شایسته کردهایمان بیاورند و کارهاي شایسته کنند سپس تقوا پیشه کنند و که تقوا پیشه کنند و در صورتی

.داردگاه تقوا پیشه کنند و احسان نمایند و خدا نیکوکاران را دوست میایمان بیاورند آنت مصلحین دسگردد و زمین بهروي زمین مستقر میدنیوي بهکه بهشتشکی نیست

!شودآخرالزمان اصالح میالمحسنين من ألرض بـعد إصالحها و ادعوه خوفا و طمعا إن رمحت الله قريب و ال تـفسدوا يف ا

)٥٦/اعراف(و در زمین پس از اصالح آن فساد مکنید و با بیم و امید او را بخوانید که رحمت خدا به

.نزدیک استنیکوکاران.زودي برپا خواهد شدهمان مدینۀ فاضله یا شهر نیکانی است که بهبهشت روي زمین

دا نـغفر و إذ قيل هلم اسکنوا هذه القرية و کلوا منها حيث شئتم و قولوا حطة و ادخلوا الباب سج )١٦١/اعراف(المحسنين لکم خطيئاتکم سنزيد

کتاب رسوالن

154

در این شهر سکونت گزینید و از آن هر جا که «: هنگامی را که بدیشان گفته شد] یاد کن[و ] شهر[گناهان ما را فرو ریز و سجده کنان از دروازه ] خداوندا: [خواستید بخورید و بگویید

».نیکوکاران بیفزاییم] تعداد[زودي بر به] و[درآیید، تا گناهان شما را بر شما ببخشاییم )٨٠/صافات(المحسنين ا کذلک جنزي إن

.دهیمگونه نیکوکاران را پاداش میما اینبر روي زمین اصالح نخواهد شد مگر در زمان ظهور مصلحین یا محسنین و حیات بشر

.هستند) شهر نیکان(ایشان همان وارثین و برقرارکنندگان مدینۀ فاضله حطة نـغفر و إذ قـلنا ادخلوا هذه القرية فکلوا منها حيث شئتم رغدا و ادخلوا الباب سجدا و قولوا

)٥٨/بقره(المحسنين لکم خطاياکم و سنزيد ز هر کجاي آن خواستید، بدین شهر درآیید و ا«: هنگامی را که گفتیم] یاد آریدنیز به[و

تا . گناهان ما را بریز] خداوندا: [درآیید و بگویید] بزرگ[کنان از در فراوان بخورید و سجده».افزایدخداوند بر تعداد محسنین میخطاهاي شما را ببخشاییم و

که به بلوغ است و زمانی) سلیمانیه(و اینکه محسن، همان یوسف و همان صاحب مراتب س .باشندگردد و محسنین پیروان هو میمی"س"رسد صاحب مراتب یقین الهی میمعنوي و

)٢٢/يوسف(المحسنين و لما بـلغ أشده آتـيناه حکما و علما و کذلک جنزيو چون به حد رشد رسید، او را حکمت و دانش عطا کردیم و نیکوکاران را چنین پاداش

.دهیممی.در مراتب یوسفیه پیشتر گفته شدطور کههمان

)٢٦/يوسف(المحسنين نـبئنا بتأويله إنا نراک من ».به ما از تعبیرش خبر ده، که ما تو را از نیکوکاران می بینیم

.رسدیوسف، یعنی تعبیرکنندة نسل محسنین است که در زمین به قدرت میمحسن همانجر و کذلک مکنا ليوسف يف األرض يـتبـوأ منها حيث يشاء نصيب برمحتنا من نشاء و ال نضيع أ

)٥٦/يوسف(المحسنين

کتاب رسوالن

155

خواست قدرت دادیم، که در آن، هر جا که می] مصر[و بدین گونه یوسف را در سرزمین رسانیم و اجر نیکوکاران را تباه بخواهیم به رحمت خود میهر که را . کردسکونت می

.سازیمنمی)٧٨/يوسف(المحسنين إنا نراک من

.که ما تو را از نیکوکاران می بینیم: گوینددوستان زندانی یوسف می41.رؤیاي یوسف همان رؤیاي محسن است که این از اسرار الهیست

)١٠٥/صافات(المحسنين إنا کذلک جنزيقد صدقت الرؤيا .دهیمما نیکوکاران را چنین پاداش می. رؤیاي خود را حقیقت بخشیدي

)١٣/مائده(إن الله يحب المحسنين .داردخدا نیکوکاران را دوست می

محمدیه-11...ظهور چون محمدي

شود، هرچند که را شامل میالمرو محسنیه دو بعد دهم و یازدهم مراتب آیات محمدیهاهللا نیامده است، اما شکی نیست که ظاهرا در قرآن به جز چهار آیه، نام محمدرسول

اهللا و ثانیا برپایی و اقامۀ اسالم ترین بعد ظهوري رسول حق اوال در آیین محمدرسولبرجسته.و حقیقی استناب محمدي

م كفر ع م والذين آمنوا وعملوا الصاحلات وآمنوا مبا نـزل على حممد وهو احلق من ر هم سيئا نـ﴾۲/حممدوأصلح باهلم ﴿

آمده نازل ] ص[اند و به آنچه بر محمد و آنان که ایمان آورده و کارهاى شایسته کردههایشان را زدود و بدي] خدا نیز[از جانب پروردگارشان است ] و[آن خود حق ] که[اند گرویده

.شان را بهبود بخشید]و روز[حال

محسن امیراصالنی: ، نویسنده)یوسفیه(مراجعه شود به کتاب رؤیاي یوسف -41

کتاب رسوالن

156

باشد که در تجلی دیگري ظهور اهللا میبرخی معتقد هستند رسول حق، همان محمدرسولکند، البته این موضوع نماید و در برخی از فرزندان نسل خود اسالم خویش را اقامه میمی

تمام حقایق بعد محمدیه نیست، بلکه در این مجموعۀ ارائه شده به بحث دربارة برخی دیگر .پردازیماز ابعاد ایشان می

شيء عليما ما كان حممد أبا أحد من رجالكم ولكن رسول الله وخامت النبيني وكان الله بكل ﴾۴۰/احزاب﴿

خدا و خاتم پیامبران است و خدا ةمحمد پدر هیچ یک از مردان شما نیست ولى فرستاد.همواره بر هر چیزى داناست

نمایند اگر براي خود مسئلۀ سیادت موضوعی است که گاهی بسیاري از افراد گمان میاطهار برسد به سیادت یا ائمۀمحمدها به حضرتاي داشته باشند که نسبت آننامهشجره

اهللا فرزند که از نظر ما طبق این آیۀ حق، اوال محمدرسولخواهند رسید در حالی) آقایی(هاي دیگر منتقل شود و دوم اینکه به فرض اند که سیادت در ایشان به نسلپسري نداشته

قابل انتقال است، مثال هم اگر وجود داشته باشد و بگوییم از طریق فرزند دختر این سیادتدر هر صورت سیادت چیز باارزشی از نظر الهی و معنوي نیست؛ زیرا بسیاري از پیامبران مانند

چنین ها نیزآنهاي بعد از طور که ائمه و نسلهمان. اندداشتهنوح فرزندي ناشایستشود صرف اینکه فالنی در چند نسل قبل به نسل اند، پس نمیداشتهناشایستهفرزندانی

ارد یا انسان و باطنش کرامات محمدي دپیامبري رسیده است، بگوییم حتما در خون!باشداي میبرگزیده

بگوییم فالنی فرزند پیغمبر است، بنابراین از عذاب الهی مبرا و از نظر کردگان الهی و یاوارزش و غیر وسیلۀ این آیه، بیدر اینجا خداوند سیادت را از نظر قرآن بهافراد اصیل استگونه نیست و این)مردمان(مردانیک ازمحمد پدر هیچ: فرمایددهد و میواقعی نشان می

ارزشی است، بلکه ما فرزندان آدم و بگوییم فالنی سید است و فالنی سید نیست حرف بیید مورد تکریم ما باشند و نباید به صرف اینکه یکی از اجدادها باحوا هستیم و همۀ انسان

فردي شخص خاصی بوده است گمان کنیم فضیلتی بر دیگران دارد و این آیۀ قرآن نیز در .این تفسیر تأییدکنندة این مطلب است

کتاب رسوالن

157

...مراتب خاتمیت...اما مسئلۀ خاتمیت

نام النبیین خاتمبه عنواناهللادرسولبینید خداوند از محمطور که در این آیۀ قرآن میهمانو این دو معنی متفاوتی دارد، خاتم یعنی نگین برجسته یا النبیینخاتمبرده است و نه

کننده و یعنی ختم) بر وزن فاعل(کلمۀ خاتم لیزنند ومهري که در پایین یک نامه می!کنندهتمام

اهللا این آیه بدان معنی است که محمدرسولکار برده است، و چون خداوند کلمۀ خاتم را بهاست و نه ) المر(نگین برجستۀ پیامبران و از نظر ما مهر تأیید یازدهمین مراتب رسالت

!آخرین پیامبرانهاي مختلف هاي فراوان فرقهالبته این آیه همیشه در بین مسلمین جاي بحث و درگیري

! بق قرآن آخرین پیامبر خداست یا خیراهللا طداشته است که آیا محمدرسولنسبت به ایناي که متأسفانه به بیشتر مسلمانان تلقین شده است که دیگر هیچ پیامبر و فرستادهدرحالی

.شودفرستاده نمیاز طرف خداوندبراي بشر بعد از محمدهاي فراوانی که برگرفته از مضامین قرآن و عقل و فطرت بوده ها و نوشتهالبته بنده در کتاب

ام که متأسفانه پس از نزول هر پیامبري، مردمان آن است بارها این مسئله را اثبات نمودهشوند که دیگر پس از پیامبر ایشان رسولی نخواهد آمد و پیامبر مذهب خویش دین معتقد می

.دانندرا آخرین رسول و فرستادة خدا میاهللا دیگر رسولی نخواهد رسولیوسفکه مردم معتقد شدند که پس از حضرتمانند زمانی

. فرستادو به یقین یوسف پیش از این دالیل آشکار براى شما آورد و از آنچه براى شما آورد همواره

اى را برنخواهد در تردید بودید تا وقتى که از دنیا رفت گفتید خدا بعد از او هرگز فرستاده٤٢.گذاردىانگیخت این گونه خدا هر که را افراطگر شکاك است بى راه م

إذا هلك قـلتم لن يـبـعث الله من بـعده رسوال ولقد جاءكم يوسف من قـبل بالبـيـنات فما زلتم يف شك مما جاءكم به حىت -42﴾ ۳۴/غافركذلك يضل الله من هو مسرف مرتاب ﴿

کتاب رسوالن

158

که پس از یوسف نبی پیامبري همچون موسی نازل شد، مردم بدو ایمان نیاوردند؛ و زمانی.زیرا گفتند اوال موسی از فرزندان یوسف نیست و ثانیا یوسف آخرین پیامبر خداست

نیز هرگز بر پیامبري چون عیسی ایمان نیاوردند؛ زیرا معتقد بودند ) پیروان موسی(یهودیان نیز به ) پیروان مسیح(سی دیگر پیامبري نخواهد بود و مسیحیان موکه پس از

اهللا خداوند دیگر براي رسولاهللا ایمان نیاوردند؛ زیرا معتقد بودند پس از عیسیمحمدرسولایمان ) سید محمد باب(فرستد و مسلمانان نیز به فرستادة خداوند نمیهدایت بشر پیامبري

...نیاوردند؛ زیرا معتقد شدند که محمد آخرین پیامبر خداستام البته در رابطه با این مسائل، بیشتر در کتاب یس در بخش دوم آیات بسیاري را نقل نموده

آوران گذشته نیاز به رسوالن و پیامکه خداوند هرگز بشر را در اعصاري که بسیار بیشتر از فرستد هرچند که شاید بسیاري از این دارد رها ننموده است و دائم فرستادگانش را بر ما می

فرستادگان الهی، پیامبرانی آشکار نبوده و رسالت خویش را کامال جهانی و همگانی .سوالنی فرستاده استها رهرجهت خداوند در بین تمام اقوام و فرهنگاند، اما بهننموده

)لکل قوم هاد(.اي وجود داشتهدهندههیچ قومی نبوده است مگر اینکه در بین آن آگاهی) المرمراتب (رسول حق ظهورآخرین مرتبۀ وهرجهت اعتقاد ما بر این است که یازدهمینبه

تکامل و ، یعنی در این مرتبه که رسول حق قرار گیرد مهر بر پایان استبعد محمدیهدر که رسول حق بنابراین زمانی) رسالتالنبیئینیخاتممرتبۀ یعنی (تأیید این رسالت است

بخواهد بر اثر آفرینش خاص و الزم به این هدایت تکوینی و تشریعی براي بشریت و نجات . شودبر او نازل می) مراتب المر(گانۀ رسالت عالم برسد تمام مراتب یازده

ين کله وکفى بـٱحلق ليظهره على ٱهلدى ودين ٱل رسوله بـلذي أرس ٱهو ﴾٢٨/لله شهيدا ﴿فتحٱلداو کسی است که رسول خود را به هدایت و دین حق فرستاد تا دین حق را بر همه ادیان

. ترین گواهی استغالب سازد و این گواهی خدا کافیمراتب نوحیه، ابراهیمیه، موسویه، یونسیه، ایوبیه، زکریه، یوسفیه، : عبارتند ازاین مراتب

.النبیینداودیه، سلیمانیه، محسنیه، محمدیه یا خاتماي که رسول حق باید تأیید شود، رسیدن به ترین و آخرین مرحلهو به عبارتی دیگر مهم

مرتبۀ ، مهر تأیید آخرین ستۀ پیامبراننگین برج(النبیین النبیین است، ایشان خاتممرتبۀ خاتماست، از این لحاظ که اوال همۀ رسوالن الهی را چه پیش از خود و چه پس از خود ) رسالت

کتاب رسوالن

159

کند ها را جمع میعصر خویش را نیز تأیید و آنکند و ثانیا رسالت همۀ رسوالن همتأیید میش نشدند اال رسول حق که وي و این کاري است که بیشتر پیامبران پیشین موفق به انجام

کنندة رو ایشان نگین برجستۀ تمام رسوالن و جمعباشد و از اینالنبیین نیز میهمان خاتمایشان و تأییدکنندة مرسلین است و این یازدهمین بعد ظهوري رسول حق را محمدیه

.گویندمیدا يـبتـغون فضال من حممد رسول الله والذين معه أشداء على نـهم تـراهم ركعا سج الكفار رمحاء بـيـ

جنيل كزرع الله ورضوانا سيماهم يف وجوههم من أثر السجود ذلك مثـلهم يف التـوراة ومثـلهم يف اإل ه فاستـغلظ فاستـوى على سوقه يـعجب الزراع ليغيظ م الكفار وعد الله الذين أخرج شطأه فآزر

هم مغفرة وأجرا عظيما ﴿ ﴾۲۹/فتحآمنوا وعملوا الصاحلات منـبا همدیگر مهربانند ] و[پیامبر خداست و کسانى که با اویند بر کافران سختگیر ] ص[محمد

آنان ] مشخصه[بینى فضل و خشنودى خدا را خواستارند عالمت آنان را در رکوع و سجود مىدر انجیل هاآنهایشان است این صفت ایشان است در تورات و مثل بر اثر سجود در چهره

هاى خود ت که جوانه خود برآورد و آن را مایه دهد تا ستبر شود و بر ساقهاى اسچون کشتهکافران را به خشم دراندازد خدا ] خدا[آنان ] انبوهى[بایستد و دهقانان را به شگفت آورد تا از

اند آمرزش و پاداش بزرگى وعده به کسانى از آنان که ایمان آورده و کارهاى شایسته کرده.استداده

محمدي که فرستادة خداوند خواهد بود و یارانی که از چون نماید به ظهور اشاره میهاین آیگردند و مسئلۀ قیام جهانی و نبرد حق علیه باطل در این ادیان و مذاهب مختلف بدو می

.گیردمراتب شکل میأو قتل انقلبتم على أعقابكم ومن ينقلب وما حممد إال رسول قد خلت من قـبله الرسل أفإن مات ﴾۱۴۴/آل عمرانعلى عقبـيه فـلن يضر الله شيئا وسيجزي الله الشاكرين ﴿

گذشتند نیست آیا اگر او بمیرد ] آمده و[پیامبرانى ] هم[اى که پیش از او و محمد جز فرستادهگردید و هر کس از عقیده خود بازگردد هرگز هیچ زیانى به از عقیده خود برمىیا کشته شود

.دهدرساند و به زودى خداوند سپاسگزاران را پاداش مىخدا نمىپیامبري بوده است و تجلی رسالتی در گذشته داشته است، در واقع باید انتظار اهللامحمدرسول

.رسولی در مراتبی چون محمد را داشته باشیم

کتاب رسوالن

160

هایی از رسوالن پیشنظهور رسوالن جدید با نشانهلله جاءتـهم ٱلذين من بـعدهم ال يـعلمهم إال ٱلذين من قـبلکم قـوم نوح وعاد ومثود و ٱأمل يأتکم نـبأ

فـواههم وقالوا إنا کفرنا مبا أرسلتم به وإنا لفي شک مما تدعونـنا لبـيـنات فـردوا أيديـهم يف أ ٱرسلهم بـ﴾٩/إليه مريب ﴿ابراهيم

ها اند از قوم نوح و عاد و ثمود و کسانی که پس از آنمگر خبر کسانی که پیش از شما بودههاي روشن داند، پیغمبرانشان با دلیلها کسی نمیاند به شما نرسیده؟ که جز خداي آنبوده

ینی یما آ: هایشان بردند و گفتندبه دهان) از حیرت(هایشان را ها دستسویشان آمدند و آنهبخوانید ها میی که ما را به آنیآن چیزهاةاید منکریم و درباررا که به ابالغ آن فرستاده شده

.به سختی در شک هستیمالن خود میثاق محکمی گرفته است، اینکه او و منجی عالم بشریت را یاري خداوند از رسو

فرستد تا جهان را پس از فساد، پاکسازي و اصالح نمایند و ایشان همان ها را میدهند و آن.کنندگان و ایجادکنندگان صلح هستندیعنی اصالحن،صلحیالماز تو و از نوح و ابراهیم و موسى و هنگامى را که از پیامبران پیمان گرفتیم و] یاد کن[و

43.آنان پیمانى استوار گرفتیم] همه[عیسى پسر مریم و از

یعقوب را به او عطا کردیم و در خاندانش مقام نبوت و کتاب ) اشفرزند زاده(و ما اسحاق و اجر ) به نعمت فرزندان صالح و نام نیکو و سایر نعم الهی(آسمانی برقرار نمودیم و در دنیا هم

44.دخواهد بو) و هم رتبه مقربان(او را دادیم و در آخرت نیز وي در صف صالحان

پس کسانى که ایمان آورند ،فرستیمگر و هشداردهنده نمىرا جز بشارت] خود[ان و ما پیامبر45.و نیکوکارى کنند بیمى بر آنان نیست و اندوهگین نخواهند شد

در ، خوریدجز اندکی را که می، هفت سال پی در پی می کارید و آنچه را درویدید«:گفت».46گذاریدوااشخوشه

)٧/احزاب(وأخذنا منـهم ميثاقا غليظا وإذ أخذنا من النبيني ميثاقـهم ومنك ومن نوح وإبـراهيم وموسى وعيسى ابن مرمي -43نـ -44 ناه أجره يف الد نا له إسحق ويـعقوب وجعلنا يف ذريته النبـوة والكتاب وآتـيـ يا وإنه يف اآلخرة لمن الصاحلني ووهبـ

)٢٧/عنکبوت()٤٨/انعام(سل المرسلني إال مبشرين ومنذرين فمن آمن وأصلح فال خوف عليهم وال هم حيزنون وما نـر -45

کتاب رسوالن

161

هاي پاك و حالل بخورید و کار شایسته کنید که من به آنچه انجام اي رسوالن ما، از روزي47.دهید آگاهممی

ها نفرستادیم هالك و ما اهل هیچ دیاري را تا رسوالنی به هدایت و اتمام حجت بر آن48.نکردیم

قیام شاهدین.وابسته به قیام شاهدین است) پاکسازي جوامع(چگونگی نجات زمین

دوباره به ) هایی که با آن از دنیا رفته بودندنه بدن(جدیدي هايبدنخداوند، رسوالن را درنماید تا در مقابل ظلم گرداند و در مقاطعی از آخرالزمان، رسوالن را یاري میعالم دنیا باز می

و بیداد و گناه و فساد، قیام نمایند و مؤمنان را نجات دهند و این رسوالن همان شاهدان زندة 49.که قیام خواهند نمودتاریخ هستند

در زندگى دنیا و روزى که رااندگرویدههابه آندر حقیقت ما فرستادگان خود و کسانى را کهروزى که ستمگران را پوزش] همان[. *کنیمیارى مىقطعاایستند گواهان برپاى مى

50.ستآن سرااست و برایشان بدفرجامىدهد و براى آنان لعنت شان سود نمىطلبى

)٤٧/سفيو (سنبله إال قليال مما تأکلون قال تـزرعون سبع سنني دأبا فما حصدمت فذروه يف-46)٥١/مؤمنون(» يا أيـها الرسل کلوا من الطيبات واعملوا صاحلا انی مبا تـعملون عليم -47)٥١/مؤمنون(وما أهلكنا من قـرية إال هلا منذرون -48.ترین حقیقت مطلب المر استترین و جامعاین مطلب ساده-49

نـيا ويـوم يـقوم األشهاد ﴿غافر-50 يـوم ال ينفع الظالمني معذرتـهم وهلم اللعنة ﴾٥١/إنا لننصر رسلنا والذين آمنوا يف احلياة الد﴾٥٢/وهلم سوء الدار ﴿غافر

کتاب رسوالن

162

الحدیدیوموجود آورند و رسوالن ظهور خواهند نمود و قیام خواهند نمود تا عدالت و قدرت را در دنیا به

.خداوند کتب آسمانی خویش را بر ایشان نازل خواهد نمودها کتاب و ترازو را فرود پیامبران خود را با دالیل آشکار روانه کردیم و با آن] ما[به راستی آهن را که در آن براي مردم خطري سخت و مراتب مردم به انصاف برخیزند وآوردیم تا

سودهایی است، پدید آوردیم تا خدا معلوم بدارد چه کسی در نهان، او و پیامبرانش را یاري 51.استخدا نیرومند شکست ناپذیر !آري. می کند

دارد و فرماندة خود در مراتب داودیه قرار) رسول حق(المر و این همان روزي است کهدست نیکوکاران رسوالن خواهد بود و خداوند اراده کرده است که پس از ظهور داود، زمین به

.بیفتدو دین حق فرستاد تا آن را بر همه ادیان ) قرآن(او خدایی است که رسول خود را با هدایت

52.گواهی خدا کافی است) بر حقیقت این سخن(دنیا غالب گرداند و

پرسد مردم چه ید روزى را که خداوند رسوالن خود را جمع نموده و از آنان مىبه یاد آر53.هابه درستى که تویى داناى نهان.نمى دانیم:گویندجوابتان دادند؟ مى

شان ]و اعمال[اند با آثار سازیم و آنچه را از پیش فرستادهآرى ماییم که مردگان را زنده مى54.ایماى روشن برشمردهکارنامهکنیم و هر چیزى را در درج مى

هاي خاص جوامع کننده در آخرالزمان، بر همۀ اقوام و نژادها و فرهنگو این رسوالن قیام.شوندنازل می

س شديد و منافع بالبـينات و أنـزلنا معهم الکتاب و الميزان ليـقوم الناس بالقسط و أنـزلنا احلديد فيه بأ لقد أرسلنا رسلنا -51)٢٥/حديد(للناس و ليـعلم الله من يـنصره و رسله بالغيب إن الله قوي عزيز

ين كله وكفى بالله شهيدا -52 )٢٨/فتح(هو الذي أرسل رسوله باهلدى ودين احلق ليظهره على الد)١٠٩/مائده(وب يـوم جيمع الله الرسل فـيـقول ما ذا أجبتم قالوا ال علم لنا إنک أنت عالم الغي -53ناه يف إمام مبني -54 موا وآثارهم وكل شيء أحصيـ ﴾١٢/﴿يسإنا حنن حنيي الموتى ونكتب ما قد

کتاب رسوالن

163

پس ،براى آنان بیان کند] حقایق را[و ما هیچ پیامبرى را جز به زبان قومش نفرستادیم تا کند و اوست ارجمند بخواهد هدایت مىگذارد و هر که را راه مىخدا هر که را بخواهد بى

55.حکیم

...بدانید کهالمردر مراتب رسول حقشود همان چیزهایی است که به پیامبران دیگر تمام آنچه که به رسول حق، الهام و وحی می

کند؛ آیینی مرکب آورد و اسالمی که معرفی میوجود مینیز وحی شده است و آیینی که او به.خواهد بود)] اهللارسول(از نوح تا محمد[از تمام ادیان

وحى کردیم و به ابراهیم و ] نیز[که به نوح و پیامبران بعد از او وحى کردیم به تو ما همچنانوحى ] نیز[اسماعیل و اسحاق و یعقوب و اسباط و عیسى و ایوب و یونس و هارون و سلیمان

56.نمودیم و به داوود زبور بخشیدیم

الهام خواهد ) 14حم(المرفیت خاص، شرایط و مراتب تمام رسوالن را بر خداوند خبر و کی. نمود

کنیم چیزى است که دلت را که بر تو حکایت مى] خود[هاى پیامبران و هریک از سرگذشتها حقیقت براى تو آمده و براى مؤمنان اندرز و تذکرى گردانیم و در اینرا بدان استوار مى

57.است

هلم فـيضل الله من يشاء -55 ﴾٤/﴿ابراهيمويـهدي من يشاء وهو العزيز احلكيم وما أرسلنا من رسول إال بلسان قـومه ليبـنينا إىل إبـراهيم وإمس - 56 نا إىل نوح والنبيني من بـعده وأوحيـ نا إليك كما أوحيـ اعيل وإسحق ويـعقوب واألسباط وعيسى إنا أوحيـنا داوود زبورا وأي ﴾١٦٣/﴿نساءوب ويونس وهارون وسليمان وآتـيـنـقص عليك من أنباء الرسل ما نـثبت به فـؤادك وجاءك يف هذه احلق وموعظة وذ -57 ﴾١٢٠/كرى للمؤمنني ﴿هودوكال

کتاب رسوالن

164

در مراتب مکذبان ...خواهند گفت) 14حم(کنندگان رسول حق آنچه تکذیبرو بهتر کنندگانش دید، از اینهاي حق را باید در بین تکذیبگاهی نشانه

.هاي رسول حق را بشناسیماست برخی از نشانهکتاب . کندآیات اولیه را زنده میبلکهآورد،رسول حق آیتی جدید نمی

شود، بلکه تورات و انجیل و زبور قرآن شأن نزول و تأویل جدیدي نازل نمیوسیلۀ ایشان دوباره به) صحف اولی(هاي اولیه کتاببلکهکند اي پیدا میتازه

)هایی از سبع من المثانیکتاب(. گرددنازل میم بـيـنة ما يف الصحف األوىل و قالوا لو ال يأتينا بآية ﴾١٣٣، ﴿طهمن ربه أ و مل تأ

آیا دلیل روشن آنچه در » آورد؟براي ما نمیآیاتی جدیدچرا از جانب پروردگارش «: و گفتندهاي پیشین است براي آنان نیامده است؟صحیفهمعنی آیات زول آیات را تغییر خواهد داداتفاق دیگر که خواهد افتاد این است که شأن ن ،

محمد نخواهد شد بلکه پس از ظهور رسول حق، بسیاري از قرآن دیگر مربوط به حضرت.کند و این اتفاقی است که مکذبان نخواهند پذیرفتآیات شأن نزولش تغییر می

لناإذاو اقالوايـنـزل مباأعلم الله و آية مکان آية بد يـعلمون ال أکثـرهم بل مفرت أنت إمن﴾١٠١/النحل﴿

ند اگردکه خداوند به آنچه نازل میاي را تغییر دهیم، در حالیو چون جایگاه شأن نزول آیهکه اکثر این مردم گویی، در حالیآگاه است، خواهند گفت که تو به دروغ این سخن را می

.ادانندنقطعا یکی از اتهاماتی که به رسول که شود، در حالیقرآنی دیگر و آیاتی دیگر نازل می

که آنچه او نازل اند، در حالیحق خواهند زد این است که این مطالب را دیگران به او آموخته.بوده است و این قرآن عربی است؛ زیرا هو عرب نیست) فارسی(کند به زبان عجمی می

ايـقولون أنـهم نـعلم لقد و مبني عريب لسان هذاو أعجمي إليه يـلحدون الذيلسان بشر يـعلمه إمن﴾١٠٣،النحل﴿

کتاب رسوالن

165

نه چنین [ » .آموزدجز این نیست که بشري به او می«: گوینددانیم که آنان میو نیک میدهند غیر عربی است و این را به او می)این دروغ(نسبت] این[زبان کسی که]نیست، زیرا

.به زبان عربی روشن است] قرآن[اي خواهند بخش راه رسول حق است اما عدههرچند که برخی از رؤیاها مانند وحی الهام

ایی را هها رؤیاهاي فرا بافته شده و دروغ است و ایشان از رسول حق همان معجزهگفت این.دانندنوعی شاعر میبه اند و او را خواهند که از پیامبران اولیه خواستهمیتـراه بل أحالم أضغاث قالوابل ﴾٥األنبياء،﴿األولون أرسل کمابآية فـليأتناشاعر هو بل افـ

پس . بلکه آن را بربافته، بلکه او شاعري است] نه[هاي شوریده است، خواب«: بلکه گفتند».گویند براي ما معجزاتی مانند پیامبران اولیه بیاورمیگویند کنندگان رسول حق در زمان ظهور وي، همان چیزهایی را میدر هر صورت تکذیب

.باشد21اند حتی اگر در قرن که در مورد پیامبران پیشین گفته﴾٨١،املؤمنون﴿األولون قال مامثل قالوابل

هاي ربوبیت الهی را درك نکردند، بلکه از سر تقلید مثل آن سخنی را که کافران نشانه.مردمان نخستین گفتند بر زبان آوردند

﴾٤٩،الزخرف﴿لمهتدون إنـناعندک عهد مباربک لناادع الساحر أيـهاياقالواو آنچه با تو عهد کرده، براي ما بخوان که ما ] پاس[اي فسونگر، پروردگارت را به «: و گفتند

».ایمواقعا به راه درست درآمدهسوي هدایت الهی مثل همیشه رسوالن خویش را تهدید به عذاب و شده بهمردمان دعوت

.آتش و جنگ خواهند نمود﴾٤١غافر،﴿النار إىل تدعونين و النجاة إىل أدعوکم يل ماقـوم ياو

مرا به آتش ] شما[خوانم و مینجات فراسويو اي قوم من، چه شده است که من شما را بهخوانید؟میفراکه دهندگان الهی نازل شوند جز این نیستبر هر قومی که فرستادگان و آگاهی

.ها را تکذیب خواهند نمودگذرانان و حاکمان آنخوشرفوهاقال إال نذير من قـرية يف أرسلناماو ﴾٣٤سبإ،﴿کافرون به أرسلتم مباإنامتـ

کتاب رسوالن

166

به ما«: ها گفتندگذرانان آناي نفرستادیم جز آنکه خوشدر هیچ شهري هشداردهنده] ما[و ».اید کافریمآنچه شما بدان فرستاده شده

هاي مکرر و هاي ظهور رسول اعصار آخرین این است که ایشان به زندگیاز نشانهکه جامعۀ کنونی وي، منکر این نوع آفرینش بشر تولدهاي آیندة بشر معتقد هستند در حالی

.استسبإ،﴿جديد خلق لفيإنکم ممزق کل مزقـتم إذايـنبئکم جل ر علىندلکم هل کفرواالذين قال و ٧﴾

دهد که آیا مردي را به شما نشان دهیم که شما را خبر می«: و کسانی که کفر ورزیدند، گفتنددر آفرینشی جدید خواهید بود؟قطعا] باز[متالشی شدید، چون کامال

شوند و خواهند گفت اگر این مطالب وحی خدا را منکر می58مراتب حمعسقستمگرانگوتر و ستمکارتر از کسانی است که ها را خواهیم گفت و چه کسی دروغباشد، ما هم نظیر آن

.شودبه دروغ ادعا کنند به ایشان وحی میمثل سأنزل قال من و ء شي إليه يوح مل و إيل أوحي قال أو کذبا الله علىافـتـرىممن أظلم من و أنـفسکم أخرجواأيديهم باسطواالمالئکة و الموت غمرات يف الظالمون إذ تـرىلو و الله أنـزل ما

ر الله علىتـقولون کنتم مبان اهلو عذاب جتزون اليـوم ،األنعام﴿تستکربون آياته عن کنتم و احلق غيـ٩٣﴾

در » به من وحی شده«: گویدبندد یا میکس که بر خدا دروغ میستمکارتر از آنچه کسیبر زودي نظیر آنچه را خدابه«: گویدکس که میکه چیزي به او وحی نشده باشد و آنحالی

هاي ؟ و کاش ستمکاران را در گرداب»کنمنازل کرده است نازل می)14حم(رسول حق :] زنندو نهیب می[اندهایشان را گشودهدست] سوي آنانبه[دیدي که فرشتگان مرگ می

در برابر بستید وناحق بر خدا دروغ میهآنچه ب] سزاي[امروز به » هایتان را بیرون دهیدجان«.یابیدکردید، به عذاب خوارکننده کیفر میآیات او تکبر می

تـراه إفک إال هذاإن کفرواالذين قال و زورا و ظلما جاءوافـقد آخرون قـوم عليه أعانه و افـ﴾٤،الفرقان﴿

.را مطالعه نماییدInspireکتاب -58

کتاب رسوالن

167

نیست و ] چیزي[جز دروغی که آن را بربافته ] کتاب[این«: که کفر ورزیدند، گفتندو کسانیظلم و بهتانی به پیش ] با چنین نسبتی[قطعاو » .اندگروهی دیگر او را بر آن یاري کرده

.آوردندآمدنیست)پیش از پایان دنیا(تکذیب هو در واقع تکذیب قیامتی است که.بوابل ﴾١١،الفرقان﴿سعريا بالساعة کذب لمن أعتدناو بالساعة کذرستاخیز را دروغ خواندند و براي هرکس که رستاخیز را دروغ خواند آتش ] هاآن[بلکه !] نه[

.ایمسوزان آماده کرده قرآن جزء به جزء به رسول حق نازل خواهد شد تا حقایق آن به تدریج نازل شده و

هاي بنديها را جزء به جزء و در دستهرو رسول حق آناینها بدان اطمینان کند و ازقلب.خاصی بیان خواهد نمود

تـرتيال رتـلناه و فـؤادک به لنثبت کذلک واحدة مجلة القرآن عليه نـزل ال لو کفرواالذين قال و ﴾٣٢،الفرقان﴿

ما آن را [گونه این» جا بر او نازل نشده است؟چرا قرآن یک«: شدند، گفتندو کسانی که کافر ] بر تو[آن استوار گردانیم و آن را به آرامی ۀوسیلتا قلبت را به] به تدریج نازل کردیم

.خواندیمبیند ظاهرا قدر مردمی، امی و بشري خواهد بود که وقتی کسی او را میرسول حق آن

.نخواهد کرد که او رسول الهی استهرگز باور ﴾٤١،الفرقان﴿رسوال الله بـعث الذيهذاأ هزوا إال يـتخذونک إن رأوک إذاو

آیا این همان کسی است که خدا او را به «] که[و چون تو را ببینند، جز به ریشخندت نگیرند، رسالت فرستاده است؟

رو به رسول حق ایمان نخواهند آورد که او را نیز مانند مدعیان دروغین اینکافران ازهاي قبل دانسته و معتقد هستند او حرف جدي براي زدن ندارد و چون خودشان هدایت زمان.گذارند دیگران هدایت شوندشوند، نمینمی

إفک هذافسيـقولون به يـهتدوامل إذ و إليه سبـقوناماخريا کان لو آمنواللذين کفرواالذين قال و ﴾١١،األحقاف﴿قدمي

کتاب رسوالن

168

خوب بود، بر ما بدان ] این دین[اگر «: اند گفتندو کسانی که کافر شدند، به آنان که گرویدهاین دروغی کهنه «: زودي خواهند گفتاند، بهو چون بدان هدایت نیافته» .گرفتندپیشی نمی

».است خود تکذیب خواهد شد در ) وطنانهم(حقایق خاصی از رسول حق؛ ابتدا توسط قوم

.که آن حق استحالی﴾٦٦،األنعام﴿بوکيل عليکم لست قل احلق هو و قـومک به کذب و

من بر «: بگو. که آن بر حق استحالیرا دروغ شمردند، در ] مراتب نازل شده[و قوم تو آن ».نیستم)از عذابی که در پیش خواهید داشت(شما نگهبان

ها و قصص قرآن موضوعاتی اساطیري بوده که مربوط مکذبان هو معتقد هستند داستاندانند در هاي اساطیري میرو آن را داستاناز این! به قرون گذشته است و نه این عصر

.دهددث و قصص نقل شده چیزیست که رخ میکه این حواحالیلىإذا ﴾١٥،القلم﴿األولني أساطري قال آياتـناعليه تـتـ

».هاي پیشینیان استافسانه«: چون آیات ما بر او خوانده شود، گوید ایست دیوانهپندارند و خواهند گفت او اي میتکذیب شده و او را دیوانه) ص(صاحب ذکر

.که مدعی شده قرآن بر او نازل شده است﴾٦احلجر،﴿لمجنون إنک الذکر عليه نـزل الذيأيـهاياقالواو

.اياي کسی که قرآن بر او نازل شده است، به یقین تو دیوانه: و گفتند

حق نیز مانند محمد، جبرئیل را در از دیگر انتظارات مکذبان این است که منتظرند رسول.افق دیده باشد

﴾٧احلجر،﴿الصادقني من کنت إن بالمالئکة تأتينامالو »آوري؟ها را پیش ما نمیفرشته) عالمات نزول(اگر راست می گویی چرا

تولدهاي مکرر را انکار ها و هاي مکذبان رسول حق، این است که زندگیاز دیگر نشانه.خواهند کرد

نـياحياتـناإال هي إن قالواو ﴾٢٩،األنعام﴿مببـعوثني حنن ماو الد».نیست و برانگیخته نخواهیم شد] زندگی دیگري[جز زندگی دنیاي ما «: و گفتند

کتاب رسوالن

169

استاشارة ظهور محمدي دیگر ) حی، محمد(تفسیري در مراتب حم.ناه ميتا کان أومن هاخبارج ليس الظلمات يف مثـله کمن الناس يف به ميشينورا له جعلناو فأحيـيـ منـ

﴾١٢٢،األنعام﴿يـعملون کانواماللکافرين زين کذلک گردانیدیم و براي او نوري پدید آوردیم تا در پرتو آن در اش آیا کسی که مرده بود و زنده

هاست و از آن بیرون آمدنی میان مردم راه برود، چون کسی است که گویی گرفتار در تاریکی.دادند زینت داده شده استگونه براي کافران آنچه انجام مینیست؟ این

من أ و مل يکفروا مبا أويت موسىأويت مثل ما أويت موسىفـلما جاءهم احلق من عندنا قالوا لو ال)٤٨/قصص(قـبل قالوا سحران تظاهرا و قالوا إنا بکل کافرون چرا نظیر آنچه به موسی داده شد، به او داده «:پس چون حق از جانب ما برایشان آمد، گفتند

دو ساحر با هم «:به موسی داده شد کفر نورزیدند؟ گفتندبه آنچه قبالآیا» نشده است؟.ما همه را منکریم:و گفتند» .اندساختهویک، رسولی نازل گردد و دوباره شکی نیست که اگر در این عصر و در قرن بیست

دارند که وجود آید، مردم به او ایمان نخواهند آورد؛ زیرا مردم انتظارپیامبري موسی نام بههاي موسی اولی را داشته باشد، یعنی دریا را بشکافد و الواحی چون موسایی باید همان نشانه...بر سنگ حک شده نازل کند و

طور که مراتب نمایند، همانموسی را تکذیب میخردان در تمام اعصار،روست که کمو از ایناند که این موسی نبود ها فراموش نمودهیعنی بعد موسویه را نخواهند پذیرفت؛ زیرا آن،المر

اسرائیل را عبور داد و این موسی نبود که عصاي دستش را به که دریا را شکافت و بنیو این خداوند ) نجات داد(بلکه این خداوند بود که موسی را از آب گرفت !اژدهایی تبدیل نمود

کند و نه بر فرعونیان غلبه میشکافد و این خداوند موسی است که موسی است که دریا را می!موسی

هاي خاص آن ها و قابلیتو این را باید بدانیم که خداوند رسوالنش را در هر عصري با نشانهخواهد فرستاد و حتی اگر قرار باشد همان موسی در این عصر نزول کند باید معجزات و زمان

...هاي دیگري داشته باشدتوانایی

کتاب رسوالن

170

شدن دریا و چیزي که مردمان را قانع و هدایت خواهد نمود شکافتهترینو در این عصر مهمبازانی چون گونه کارها را توسط شعبدهتبدیل چوبی به اژدها نخواهد بود؛ زیرا مردم این

!نیز خواهند دید60آنجلیا کریس59دیویدکاپرفیلدنزول تر و از همه مهماست هاي بزرگ عقالنی و وحیانی حکمت واال، نزول اندیشه

کنندة بزرگ اختالالت فرهنگی و دینی و هاي مردم و نزول حلدهندة بزرگ به جوابپاسخ...روداي است که از یک ناجی و رسول انتظار میترین معجزهمذهبی تمام ادیان، بزرگ

)٣٦/جنم(صحف موسىأم مل يـنبأ مبا يفنیافته است؟خبر ] آمده[هاي موسی یا بدانچه در صحیفهآ

اي نیاز داریم به فرستاده؛و ما بیشتر از اینکه به دین و رسول و کتابی جدید نیاز داشته باشیم.که روشنگر اختالالت و نقاط تاریک دین و مذهب ما باشد

)١٧٤/نساء(يا أيـها الناس قد جاءکم بـرهان من ربکم و أنـزلنا إليکم نورا مبينا سوي شما اي مردم، در حقیقت براي شما از جانب پروردگارتان برهانی آمده است و ما به

.ایمنوري تابناك فرو فرستاده لکم کثريا مما کنتم ختفون من الکتاب و يـعفوا عن قد کثري يا أهل الکتاب قد جاءکم رسولنا يـبـني

)١٥/مائده(جاءکم من الله نور و کتاب مبني آسمانی [اي اهل کتاب، پیامبر ما به سوي شما آمده است که بسیاري از چیزهایی از کتاب

در] خطاهاي شما[کند و از بسیاري داشتید براي شما بیان میرا که پوشیده می] خود.وشنایی و کتابی روشنگر آمده استبراي شما از جانب خدا رقطعا. گذردمی

قا لما بـني يديه من الکتاب و مهيمنا عليه فاحکم نـهم مبا أنـزل و أنـزلنا إليک الکتاب باحلق مصد بـيـعلنا منکم شرعة و منهاجا و لو شاء الله الله و ال تـتبع أهواءهم عما جاءک من احلق لکل ج

لوکم يف ريات إىل الله مرجعکم مجيعا فـيـنبئکم مبا جلعلکم أمة واحدة و لکن ليبـ ما آتاکم فاستبقوا اخل)٤٨/مائده(کنتم فيه ختتلفون

59-David Copperfield60-Criss Angel

کتاب رسوالن

171

هاي کتابةین کتاب را به حق به سوي تو فرو فرستادیم، در حالی که تصدیق کنندو ما اپس میان آنان بر وفق آنچه خدا نازل کرده حکم کن و از . هاستپیشین و حاکم بر آن

براي هر یک از شما . از حقی که به سوي تو آمده، پیروي مکن] با دور شدن[هواهایشان داد، خواست شما را یک امت قرار میایم و اگر خدا میقرار دادهشریعت و راه روشنی] هاامت[

پس در کارهاي نیک بر یکدیگر . تا شما را در آنچه به شما داده است بیازماید]خواست[ولی آنچه در آن اختالف ةبارگاه درشما به سوي خداست آن] همه[بازگشت . سبقت گیرید

.کردید آگاهتان خواهد کردمیآتـيناهم الکتاب يـعرفونه کما يـعرفون أبناءهم الذين خسروا أنـفسهم فـهم ال يـؤمنون الذين

)٢٠/انعام(رسول [شناسد، او گونه که پسران خود را میایم، همانبه آنان داده] آسمانی[کسانی که کتاب

.آورنداند، ایمان نمیدهکسانی که به خود زیان ز. شناسدرا می] حق

)یوم الفصل(یوم الدین ين ﴿ٱوقالوا يا ويـلنا هذا يـوم بون ٱلفصل ٱهذا يـوم ﴾ ٢٠/صافاتلد لذي کنتم به تکذ

﴾٢١/صافات﴿این روز جدایی حق از باطل است که تا * . اي واي بر ما این همان روز جزاست: گویندو می

.کردیددر دنیا بودید تکذیبش میها را خصوص باورهاي اساطیري آمده است که در نهایت، خداوند انساناز ادیان بهدر بسیاري

ها در برابر دیگران تک سؤال آنکند و به تکلخت و عریان در صحرایی بزرگ جمع میهايصورتها بهدیگري نیز آمده است که انسانهايقولکند و البته در نقلرسیدگی می

هاي مختلفی خواهند بود از شوند و دستهبرزخی و تجسم اعمالشان در این صحرا جمع می...گویان و ظالمان و خواران، دستۀ دروغجملۀ دستۀ رباخواران، دستۀ شراب

کتاب رسوالن

172

البته که بنده به این نوع تجسمات و چنین صحرا و دشتی از قیامت اعتقاد ندارم؛ زیرا اوال در زمین چنین صحرایی که همۀ خلق از ابتدا تا انتها جمع شوند، وجود ندارد و گنجایش کرة

صورت غیرجسمانی و روحانی بشود چنین حالتی را تجسم کرد؛البته شاید به... ندارداي رخ دهد، و در مقطع خاصی از آخرالزمان که بعید است چنین حادثهجسمانیصورت اما به

هاي اي دیگر در کرات دیگر و قالباما شاید خداوند ارواح بشر را در جایی مانند سیاره.هرحال اهللا اعلمبه. بشر چنین حاالتی را پشت سر گذاردجسمانی و روحانی جمع نماید و

از آن را برایتان رابطه با نوعی از قیامت یا کیفیتیدر این قسمت یکی از حقایقی که در!استیعنی روز دینالدینیوممربوط به حادثه و اتفاقی به نام نمایم کهتشریح می

اعتقاد ما این است که در مقاطعی از اعصار آخرین تعداد زیادي از رسوالن ظهوري مجدد جدیدي در قالب اجسام و تولدهايهاي اولیه بلکهخواهند داشت و این رسوالن نه در جسم

سوي وحدت، توحید و حقیقت پاکسازي خواهند شد و جهان ظهور خواهند نمود و ادیان بهآمادة نبرد با دو جریان حق و باطل خواهد شد و همۀ مردم دنیا در یک دو راهی انتخاب حق

خواهند آن را تکذیب اي میالبته حق آشکار است اما در عین حال عده. گیرندو باطل قرار مینمایند و در نهایت گروه بسیاري پیرو حق و رسوالن و آمادة اصالح کلی دنیا خواهند بود و

شوند و در نتیجه اي تکذیب کنندة رسوالن و حاضر به پاکسازي و اصالح دنیا نمیعدهلالفصیومهمانزودي روزي سهمگین بین حق و باطل رخ خواهد داد و این روز جداییبه: طور که خداوند در سورة صافات می فرمایدهمان. خواهد بودالدینیومیا

ين ﴿ٱوقالوا يا ويـلنا هذا يـوم بون ٱلفصل ٱهذا يـوم ﴾ ٢٠/صافاتلد لذي کنتم به تکذ﴾٢١/صافات﴿

جدایی حق از باطل است که این روز * . استدین اي واي بر ما این همان روز : گویندو می.کردیدتا در دنیا بودید تکذیبش می

باالترین حد جمعیت خود را خواهد داشت و شرایط به نحوي خواهد زمینکرة،در این عصرهایی هاي خود در آن عصر در بدنبود که تمام ستمکاران اعصار پیشین همراه با تمام زوجیت

کنندگان یا رسوالن ن اعصار گذشته نیز از اصالحجدید متولد خواهند شد و تمام نیکوکارا.بوده و در اعصار آخر متولد خواهند شد) المرسلین(

کتاب رسوالن

173

﴾٢٣/صافاتجلحيم ﴿ٱهدوهم إىل صراط ٱلله فـٱمن دون .سوي دوزخ ببریدبهگاهآنکردند، پس آري آنچه که به جاي خدا عبادت می

!ظهور المحسنینترین این رسوالن سالم فرستاده است و این به برخی از مهم) قرآن(کتاب حق خداوند در

)قیام و ظهور المحسنین(.اندسالم مربوط به زمانی است که این رسوالن ظهور نمودهمن إنه ﴾٨٠/صافاتلمحسنني ﴿ٱ﴾ إنا کذ لک جنزي ٧٩/صافاتلعالمني ﴿ٱسالم على نوح يف

﴾٨١/صافاتلمؤمنني ﴿ٱعبادنا * . دهیمرا این طور جزا می)محسنین(آري ما نیکوکاران* . سالم بر نوح در همه عالمیان. آخر او از بندگان مؤمن ما بود

بادنا ﴾ إنه من ع ١١٠/صافاتلمحسنني ﴿ٱ﴾ کذ لک جنزي ١٠٩/صافاتسالم على إبـراهيم ﴿﴾١١٢/صافاتلصاحلني ﴿ٱ﴾ وبشرناه بإسحاق نبيا من ١١١/صافاتلمؤمنني ﴿ٱ

آري راستی او از * . دهیمرا جزاء می)محسنین(ما این چنین نیکوکاران* . سالم بر ابراهیمو ما او را به اسحاق بشارت دادیم در حالی که پیامبري از صالحان * .بندگان مؤمن ما بود

. باشد﴾ إنـهما ١٢١/صافاتلمحسنني ﴿ٱ﴾ إنا کذ لک جنزي ١٢٠/صافاتسالم على موسى وهارون ﴿

﴾١٢٣/صافاتني ﴿لمرسل ٱ﴾ وإن إلياس لمن ١٢٢/صافاتلمؤمنني ﴿ٱمن عبادنا آري آن * . دهیمرا جزا می)محسنین(ما این چنین نیکوکاران* . سالم بر موسی و هارون

.و به درستی که الیاس از پیامبران بود* . دو از بندگان مؤمن ما بودند﴾ سالم على ١٢٩/فاتصالئاخرين ﴿ٱ﴾ وتـرکنا عليه يف ١٢٨/صافاتلمخلصني ﴿ٱلله ٱإال عباد

﴾ إنه من عبادنا ١٣١/صافاتلمحسنني ﴿ٱ﴾ إنا کذ لک جنزي ١٣٠/صافاتإل ياسني ﴿﴾١٣٣/صافاتلمرسلني ﴿ٱ﴾ وإن لوطا لمن ١٣٢/صافاتلمؤمنني ﴿ٱ

کتاب رسوالن

174

لیاس را در آیندگان باقی ا* .شان احضار خواهند شد مگر بندگان مخلص خداآري همه. دهیمچنین جزا میاینرا)محسنین(آري ما به نیکوکاران* . سالم بر آل یاسین* . گذاشتیم

.و همانا لوط از مرسلین بود* . که او از بندگان مؤمن ما بود* ﴾١٣٩/صافاتلمرسلني ﴿ٱوإن يونس لمن

.و همانا یونس هم از پیامبران بود﴾ ١٧٢/صافاتلمنصورون ﴿ٱ﴾ إنـهم هلم ١٧١/صافاتلمرسلني ﴿ٱولقد سبـقت کلمتـنا لعبادنا

﴾١٧٣/صافاتلغالبون ﴿ٱوإن جندنا هلم * . که ایشان تنها یاري خواهند شد* . فرمان ما از سابق به نفع بندگان مرسل ما صادر شده

.به تنهایی غالب خواهد گشتو لشکر ما﴾١٨٢/صافاتلعالمني ﴿ٱحلمد لله رب ٱ﴾ و ١٨١/صافاتلمرسلني ﴿ٱوسالم على

.و ستایش مخصوص خدا است که پروردگار عالمیان است* . و سالم بر فرستادگاناست که خداوند ترین سند و اتمام حجت خصوص آیاتی که ذکر شد، بزرگسورة صافات و به

.الدین خواهد داشتبا ما دربارة یومالدین روز جدایی حق از باطل زمانی خواهد بود که رسوالن الهی در قالب بنابراین یوم

جهان را ) 14حم(کنندگان زمین، همگی با یک هدف و به رهبري رسول حق اصالحود و ایشان همان پاکسازي و بر علیه ظالمان نبردي همه جانبه را رهبري خواهند نم

.المحسنین و وارثین مدینۀ فاضله یا بهشت روي زمین خواهند شد﴾ ١٨٠/صافاتلعزة عما يصفون ﴿ٱ﴾ سبحان ربک رب ١٧٩/صافاتوأبصر فسوف يـبصرون ﴿

﴾١٨٢/صافاتالمني ﴿لع ٱحلمد لله رب ٱ﴾ و ١٨١/صافاتلمرسلني ﴿ٱوسالم على منزه است پروردگار تو که رب العزه است از آنچه * . خواهند دیدهبه زودي خودشان هم

و ستایش مخصوص خدا است که * . و سالم بر فرستادگان*. گوینداش میاینان درباره.پروردگار عالمیان است

کتاب رسوالن

175

)همان رسوالن پیشین هستند(فرستادگان آشنا اند صورت پی در پی براي هدایت بشر فرستاده شدهخداوند هستند که بهها فرستادگانالمر

ایشان همان نشردهندگان و القاءکنندگان یاد خداوند هستند که خداوند همگی ) در این تعبیر(محشور و جمع خواهد نمود و از طرفی ) و روز دینحق از باطلجدایی(ها را در روز فصل آن

کند تا نتیجه و کنندگان ایشان را نیز در اعصار مختلف در آن حین محشور میتمام تکذیب.پاسخ عملکردهاي بد خویش را ببینند

﴾ ٢/صفا ﴿مرسالتلعاصفات ع ٱ﴾ فـ١/لمرسالت عرفا ﴿مرسالتٱو * لرحيم ٱلرمحـن ٱلله ٱبسم ﴾ ٥/لملقيات ذکرا ﴿مرسالتٱ﴾ فـ٤/لفارقات فـرقا ﴿مرسالتٱ﴾ فـ٣/لناشرات نشرا ﴿مرسالتٱو

ا توعدون لواقع ﴿مرسالت٦/عذرا أو نذرا ﴿مرسالت لنجوم طمست ٱ﴾ فإذا ٧/﴾ إمن﴾ وإذا ١٠/جلبال نسفت ﴿مرسالتٱ﴾ وإذا ٩/فرجت ﴿مرسالتلسماء ٱ﴾ وإذا ٨/﴿مرسالت

﴾ ١٣/لفصل ﴿مرسالتٱ﴾ ليـوم ١٢/﴾ ألي يـوم أجلت ﴿مرسالت١١/لرسل أقـتت ﴿مرسالتٱبني ﴿م١٤/لفصل ﴿مرسالتٱوما أدراک ما يـوم ﴾ أمل نـهلک ١٥/رسالت﴾ ويل يـومئذ للمکذ

لمجرمني ٱ﴾ کذ لک نـفعل بـ١٧/لئاخرين ﴿مرسالتٱ﴾ مث نـتبعهم ١٦/ألولني ﴿مرسالتٱبني ﴿مرسالت١٨/﴿مرسالت ﴾١٩/﴾ ويل يـومئذ للمکذ

)یر و سعادت خلقبر خ(قسم به رسوالنی که از پی هم *.به نام خداي رحمان و رحیم* . شتابندکه به سرعت تندباد به انجام حکم حق میکارگزارانیقسم به * . فرستاده شدند

بین حق و (که و به آنان* . دهندنیکو نشر می) وحی حق و شرع الهی را(قسم به آنان که . کنندرا به انبیا وحی می) خدا و کتاب الهی(که ذکر و به آنان* . کنندجدا میکامال) باطل را

از ثواب و (قسم به همه اینان که آنچه * . تا عذر نیکان و بیم و تهدید کافران بدان شود* نور که ستارگان همه بیکهو زمانی* . به شما وعده دادند البته واقع خواهد شد) عقاب آخرتو * . پراکنده شوند) چون خاك بر دم باد(ها کوهو* . و آسمان شکافته شود* . و محو شوند

براي چه وقت * . تعیین وقت شود) ظهور محمدبه منظور (در آن هنگام که براي پیامبران و تو * . براي روز قیامت که بین حق و باطل و سعید و شقی جدایی افتد* شود ؟ معین می

به حال منکران خدا و (ر آن روز واي د* چگونه توانی عظمت آن روز جدایی را تصور کنی ؟

کتاب رسوالن

176

هالك ) به کیفر کفر(یا ما پیشینیان را * ). کتاب و رسالت(و تکذیب کنندگان ) قیامتما * . کنیمنیز هالك می) که منکران قرآن باشند(از پی آنان هم قومی دیگر را * نکردیم؟

نان که آیات خدا را واي در آن روز به حال آ* . سازیمبدکاران عالم را همین گونه هالك می!تکذیب کردند

﴾٣٩/﴾ فإن کان لکم کيد فکيدون ﴿مرسالت٣٨/ألولني ﴿مرسالتٱلفصل مجعناکم و ٱهذا يـوم رو در است که شما را با همه در گذشتگان پیشین ) حکم و جدایی نیک و بد(این روز فصل

.توانید انجام دهید کنیداي بر نجات خود میچارهپس اگر * . جمع گردانیمروي همطلبان و فرستادگان الهی در حق در دنیا جاي باطل را بگیرد و دولت حقو از آن پس که

هاي راحتی هاي امنیت و سایهزمین بر مکذبان و دشمنان خدا غالب آیند، مؤمنان در بهشتجزاي نیکوکاران تمام اعصار خواهد در صلح و آرامش در کنار هم زندگی خواهند نمود و این

.بودبني ﴿مرســالت ﴾ وفـواکــه ممــا ٤١/لمتقــني يف ظــالل وعيــون ﴿مرســالتٱ﴾ إن ٤٠/ويــل يـومئــذ للمکــذ

ا کـذ لـک جنـزي ﴾ إنـ٤٣/شربوا هنيئا مبـا کنـتم تـعملـون ﴿مرسـالتٱ﴾ کلوا و ٤٢/يشتـهون ﴿مرسالت﴾٤٤/لمحسنني ﴿مرسالتٱ

آن روز سخت بندگان با تقوا در * . که آیات خدا را تکذیب کردندواي در آن روز به حال آنانکه مایل )ايثمره(و از هر نوع میوه* . سایه درختان بهشت و کنار نهرهاي جاري متنعمند

ز هر طعام و شراب بخواهید بخورید و خطاب شود که اهاآنبه * . باشند فراهم استما البته نیکوکاران * . بیاشامید که شما را گوارا باد پاداش اعمال نیکی که در دنیا بجا آوردید

.دهیمعالم را چنین پاداش میالدین یا روز فصل کیفیتی از قیامت است که در زندگی دنیوي را بدانید که یومدر هر حال این

.ري نمایدبشر باید آن را سپـــوم يـقـــوم األشـــهاد نيا و يـ ـــاة الـــد ـــوا يف احلي فـــع ﴾٥١/غـــافر﴿إنـــا لنـنصـــر رســـلنا و الـــذين آمن ـــوم ال يـنـ يـ

ار ﴾٥٢/غافر﴿الظالمني معذرتـهم و هلم اللعنة و هلم سوء الد

کتاب رسوالن

177

اند، در زندگی دنیا و روزي که گواهان کسانی را که گرویدهدر حقیقت، ما فرستادگان خود و شان سود روزي که ستمگران را پوزش طلبی] همان[. * کنیمیاري میقطعاایستند برپاي می

.دهد و براي آنان لعنت است و برایشان بدفرجامی آن سراي استنمی﴾٥٠/فبأي حديث بـعده يـؤمنون ﴿مرسالت

! آورید؟ایمان میسخنباز به کدامین ) که آن را تکذیب کردید(شما پس از آیات خدا