ԿԵՆԴԱՆԻՆԵՐԸ ՄԵՐ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐՆ ԵՆ

Պատմաբաններ

Հարցեր …

Ո՞ր ժամանակներից է մարդը ընտելացրել կենդանիներին:

Ո՞ր կենդանուն է մարդը առաջինը ընտելացրել:

ԿԵՆԴԱՆԻՆԵՐԸ ՄԵՐ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐՆ ԵՆ Կենդանիները բնության

անփոխարինելի, անբաժան մասն են:

Նրանք փոշոտում են բույսերը, փորում և փխրեցնում են հողը, կատարում են մաքրողի դեր՝ մաքրում են անտառները և ջուրը:

Նրանք մարդուն սնունդ են տալիս` միս, կաթ, մորթի, կաշի:

Որոշ կենդանիներ օգնում են մարդուն՝ հսկում են տունը, բեռներ են տեղափոխում:

Նրանք նաև կեր են հանդիսանում մյուս կենդանիների համար:

ԿԵՆԴԱՆԻՆԵՐԸ ՄԵՐ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐՆ ԵՆ Կան մի խումբ

կենդանիներ, որոնք մարդու համար ընկեր են դառնում՝ զվարճացնում են նրան, խաղում, զբոսնում:

ԿԵՆԴԱՆԻՆԵՐԸ ՄԵՐ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐՆ ԵՆ Հետազոտությունները

ցույց են տվել, որ հազարավոր տարիներ առաջ գայլերը հավաքվում էին նախնադարյան մարդկանց ապրելավայրերի մոտակայքում:

Այն տեսակները, որոնք խիզախ էին և մարդկանցից չէին վախենում և ագրեսիվ չէին, որ մարդկանց վախեցնեին, մնացին մարդկանց մոտ:

Այդպես մարդը սկսեց ընտելացնել գայլերին:

ԿԵՆԴԱՆԻՆԵՐԸ ՄԵՐ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐՆ ԵՆ Գայլերը շատ լավ

որսորդներ էին և որսի ժամանակ մարդուն օգնում էին, քանի որ ունեին ուժեղ լսողություն և հոտառություն:

Գայլերի օգնությամբ մարդիկ ավելի հաջող որս էին անում:

ԿԵՆԴԱՆԻՆԵՐԸ ՄԵՐ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐՆ ԵՆ Ինչպես հասկացաք,

առաջին կենդանին, որը բարեկամացել է մարդու հետ գայլն է:

Մարդը գայլին ընտելացրել է մոտավորապես 37 հազար տարի առաջ:

Շներն առաջացել են մոխրագույն գայլից:

ԿԵՆԴԱՆԻՆԵՐԸ ՄԵՐ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐՆ ԵՆ Այլ կենդանիների

ընտելացումը տեղի է ունեցել ավելի ուշ:

Ոչխարներն ու այծերը ընտելացվել են մոտ տասնմեկ հազար տարի առաջ:

Առաջին կենդանին, որից մարդը օգուտ է ստացել, եղել է այծը:

 

ԿԵՆԴԱՆԻՆԵՐԸ ՄԵՐ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐՆ ԵՆ Աշխարհում

ամենատարածված ընտելացված կենդանին շունն է։

Շներն օգտագործվում են տարբեր ոլորտներում։

ԿԵՆԴԱՆԻՆԵՐԸ ՄԵՐ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐՆ ԵՆ Հնուց ի վեր

գոյություն են ունեցել մարտական շներ, դրանք նշանավոր են նաև պատերազմներում:

ԿԵՆԴԱՆԻՆԵՐԸ ՄԵՐ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐՆ ԵՆ Ներկայում կան

շատ աշխատանք կատարող շներ՝ ոստիկանական, ծառայողական՝ մարդկանց հետ գործակցելու և հաշմանդամներին օգնելու համար և այլ աշխատանք կատարող շներ։

Կան նաև ուղեկցող շներ, որոնց աշխատանքը կույր կամ վատ տեսնող մարդկանց օգնելն է:

ԿԵՆԴԱՆԻՆԵՐԸ ՄԵՐ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐՆ ԵՆ Աշխարհում կա շների մի

քանի հարյուր տեսակ: Նրանց միջին չափերը

հիմնականում տատանվում են

15-84 սմ , քաշը՝ 1-79 կգ:

ԿԵՆԴԱՆԻՆԵՐԸ ՄԵՐ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐՆ ԵՆ Շները լավ վազում

և լողում են։ Ծնում են 1–2

(երբեմն՝ 12–18) կույր, խուլ և անատամ ձագեր։

Ապրում են 10–12 (16–17) տարի։

ԿԵՆԴԱՆԻՆԵՐԸ ՄԵՐ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐՆ ԵՆ Հիմնական և

լրացուցիչ կերերն են միսը, շիլան, ոսկորը , բանջարեղենը։

Շներին պահում են բներում, ցանցապատ վանդակներում, տներում։

ԿԵՆԴԱՆԻՆԵՐԸ ՄԵՐ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐՆ ԵՆ Այժմ ընտանի

շներն ապրում են ամենուրեք, որտեղ մարդիկ կան։

Շներն ունեն լավ զարգացած լսողություն, տեսողություն և հոտառություն։

ԿԵՆԴԱՆԻՆԵՐԸ ՄԵՐ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐՆ ԵՆ Ապրելով մարդու

հետ՝ շները մասնակցել են որսորդությանը, հսկել են տիրոջն ու բնակատեղին։

Աշխարհում շունը ընկալվում է որպես մարդու լավագույն ընկեր, մարդու բարեկամ:

ԿԵՆԴԱՆԻՆԵՐԸ ՄԵՐ ԲԱՐԵԿԱՄՆԵՐՆ ԵՆ

Աշխարհում կա շուրջ 500 միլիոն շուն, որոնց 75%-ը թափառող շներն են։

Ի՞նչ սովորեցինք

1. Դիագրամներ կազմել:2.  Ռուսերենից հայերեն թարգմանություն կատարել. խմբագրել, սրբագրել:3. Համացանցից նկարներ որոնել, պահպանել համակարգչում:4. Ավելի լավ կարդալ, պատմել:5. Ավելի լավ պրեզենտացիա ստեղծել:6. Խմբով աշխատել՝  միասին լավ աշխատանք ստեղծել, համագործակցել, միասին պլանավորել աշխատանքը, իրար օգնել, իրար հետ համաձայնել, խմբով որոշումներ կայացնել:

ՇՆՈՐՀԱԿԱԼՈՒԹՅՈՒՆ ՈՒՇԱԴՐՈՒԹՅԱՆ

ՀԱՄԱՐՆյութը պատրաստեցին

Գրիգոր ԲալայանըԳոռ Աշոտյանը

Նաիրի Զաղլասյանը2015-2016 ուսումնական տարի