ความหลายหลายทางชีวภาพ

รายวิชา ความรู้พื้นฐานทางชีววิทยา

ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4

โดย ครูณชิัชฌา อาโยวงษ ์กลุ่มสาระการเรยีนรู้วิทยาศาสตร์

1. อธิบายดุลยภาพของระบบนิเวศได ้

2. อธิบายกระบวนการเปลี่ยนแปลงแทนที่ของสิ่งมีชวีิต

3. อธิบายความส าคัญของความหลากหลายทางชีวภาพได ้

4. เสนอแนะแนวทางในการดูแลรักษาความหลากหลายทางชีวภาพได ้

ความหลากหลายทางชีวภาพ หมายถึง

การมีสิ่งมีชีวติมากมาย และแตกต่างกัน

ประกอบด้วย

ความหลากหลายของชนิดพันธุ์ (Species diversity)

Biodiversity

ความหลากหลายทางพันธุกรรม (Genetic diversity)

ความหลากหลายของระบบนิเวศ (Ecological diversity)

แขนงวชิาชีววิทยา ที่ศึกษาเกี่ยวกับความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต

อนุกรมวิธานวิทยา (Taxonomy หรือ Systemics)

การจ าแนกหมวดหมู่สิ่งมีชีวิต (Classification) การตั้งชื่อวิทยาศาสตร์ (Nomenclature)

การระบุชนิดสิ่งมีชีวิตที่ศึกษา (Identification)

ประวัติการศึกษาความหลากหลายทางชีวภาพ

อริสโตเติล (Aristotle) 350 ปี ก่อนคริสต์ศักราช

แบ่งสิ่งมีชีวิตเป็น 2 กลุ่มคือ ? พืช และ สัตว์

จอห์น เรย ์(John Ray) ค.ศ.1628 - 1750

ใช้ค าว่า สปีชีส์ (Species) หมายถึง

สิ่งมีชีวิตที่สามารถผสมพันธุ์แล้วให้ลูกที่ไม่เป็นหมัน

SELECTIVE BREEDING

• The Liger is the result of breeding a female Tiger to a male Lion.

• The liger has both stripes and spots. The stripes are inherited from its tiger parent and the spots from the lion parent.

• On their hind legs, ligers stand approximately 12 feet tall. At most, ligers may weigh up to 1,000 pounds.

The Cama is the result of breeding a Llama

to a Camel.

Parents in background of picture.

The Zebroid is the result of

breeding

a female Horse and a male

Zebra.

The Zedonk / Zonkey is

the result of breeding

a female Donkey and

male Zebra.

Geep - These are the result of a sheep

and a goat.

The Mule is the result of breeding a female horse

(mare) to a male donkey (jack). The

mule is superior to the horse in strength,

endurance, intelligence and disease resistance.

คาโรลัส ลินเนียส (Carolus Linnaeus)

ค.ศ.1707-1778

จ าแนกพืช โดยเกสรตัวผู้เป็นเกณฑ์

จ าแนกสัตว์มีกระดูกสันหลัง สัตว์ครึ่งน้ าครึ่งบก สัตว์เลื้อยคลาน นก สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม

ระบบทวินาม (Binomial nomenclature)

การตั้งชื่อวิทยาศาสตร์

ชื่อสกุล (generic name)

ชื่อที่ระบุสปีชีส์ (specific epithet)

คาโรลัส ลินเนียส (Carolus Linnaeus)

ค.ศ.1707-1778

บิดาแห่งอนุกรมวิธานวิทยาพืชและสัตว์

ตัวอย่างชื่อวิทยาศาสตร ์

Dog สุนัขบ้าน

Canis familianis

Cat แมว

Felis domesticus

ชื่อไทย ปลาบึก ชื่อสามัญ Makong giant catfish ชื่อวิทยาศาสตร์ Pangasianodon gigas ถิ่นอาศัย ในแม่น้ าโขงของไทย ที่เชียงราย เชียงของ และประเทศลาว

ชื่อไทย ปลานิล ชื่อสามัญ Nile tilapia ชื่อวิทยาศาสตร์ Oreochromis niloticus ถิ่นอาศัย ทวีปแอฟริกา ทะเลสาบในประเทศซูดาน ยูกันดา แทนแกนยิกา

“ปูราชิน”ี เป็นปูน ้าจืด

มี 3 ส ีคือ ขาเป็นสีแดง ตรงโคนขา

ก้ามหนีบ และบริเวณขอบกระดอง

เป็นสีขาว ตรงกลางกระดองเป็นสีน ้าเงิน

ชื่อวิทยาศาสตร์ Thaiphusa sirikit (Naiyanetr, 1992)

ชื่อภาษาอังกฤษว่า Regal crab

ปัจจุบันปูราชินีจัดเป็นสัตว์ป่าคุ้มครองที่หายากในสภาพธรรมชาติ

การจัดกลุ่มสิ่งมีชีวิตเป็นหมวดหมู่ การจ าแนกสิ่งมีชีวิต

สปีชีส์

อาณาจักร

โดเมน

ล าดับขั้นของสิ่งมีชีวิต level of living organism

Species

Genus Family Order Class

Phylum / Division Kingdom Domain

หลักเกณฑ์การจ าแนกสิ่งมีชีวิต

1. ลักษณะทางสัณฐานวทิยา

2. กระบวนการทางเคมีและสรีระวิทยา 3. พัฒนาการตั้งแต่แรกเกิดจนเจริญเติบโตเต็มที่

4. ความสัมพันธ์ทางวิวัฒนาการ

5. พฤติกรรมของสิง่มีชีวิตและสิ่งแวดล้อม

การระบุชนิด

เครื่องมือที่ใช้ในการระบุชนิดหรือกลุ่มของสิ่งมีชีวิต

คือ

ไดโคโตมัสคีย์ (Dichotomous key)

หลักการของไดโคโตมัสคีย์

การจัดกลุ่มที่มีความแตกต่างกันทีละ 2 กลุ่ม

โดยพิจารณาจากลักษณะที่มีความแตกต่างกันมากที่สุด

และพิจารณาลักษณะย่อยทีละ 2 กลุ่มไปเรื่อยๆ

ตัวอย่าง การจัดหมวดหมู่ของเมล็ดพืช

เมล็ดทั้งหมด

เมล็ดกลม

ขนาดใหญ ่

เปลือก

มีสีอ่อน

สีเหลืองอ่อน (ขนุน)

ขาว (เงาะ)

เปลือก

มีสีเข้ม

สีด า เมล็ดกลม (ล าไย)

เมล็ดกลมรี (น้อยหน่า)

สีเขียว (เมล็ดบัว)

ขนาดเล็ก สีด า (มะละกอ)

สีเหลืองอ่อน (ส้ม)

เมล็ดแบน ขนาดใหญ ่

สีด า (แตงโม)

สีน้ าตาล (ฟักทอง) ขนาดเล็ก (มะเขือ)